Biuletyn bis 146

W NUMERZE: aROK 2015 | ROK 2015 W DZIAŁALNOŚCI KOMISJI | POROZMAWIAJMY | DYREKTYWA TYTONIOWA | POWSPOMINAJMY | 35 LECIE SOLIDARNOŚCI | PROBLEMY | W CENTRUM USŁUG WSPÓLNYCH PMI SCE | ZASZCZYTNE WYRÓŻNIENIE | COŚ SIĘ ZMIENI? | CO NA FILTRACH PISZCZY | SZKOLENIA PO MACOSZEMU | W ZDROWYM CIELE… | SPORT TO ZDROWIE.

ROK 2015 ….był to dziwny rok, w którym rozmaite znaki na niebie i ziemi zwiastowały jakoweś klęski i nadzwyczajne zdarzenia.

W Warszawie widywano też nad miastem mogiłę i krzyż ognisty w obłokach; odprawiano, więc posty i dawano jałmużny, gdyż niektórzy twierdzili, że zaraza spadnie na kraj i wygubi rodzaj ludzki.

Na szczęście nie wygubiła, aczkolwiek spadła. natychmiastowym wydawał bezwzględny prokurator państwem prawnym…. rzekł uczony w piśmie profesor Ruiny, zgliszcza du..ę i kamieni kupę wieszczył wysoki Ziobro. Lud nie posłuchał przesłania Prezydenta, tego, i dodał….Skończyło się dwudziestopięciolecie Polski urzędnik Rzeczypospolitej. I stało się. A jak się stało, co to nie na jednym stołku stawał i nie jeden bigos sta- demokratycznej (...) Nie przesadzam: wracamy do PRL. opowiem. Po 26 latach umiera nasza młoda demo- ropolski warzył….Trzeba bronić dorobku 25 lat naszej Rozumiem, że przez ostatnie lata kraj nasz piękniał kracja. Dwudziestosześcioletnia śliczna niewinna jak wolności – być z niego dumnym i czerpać inspirację na i rozkwitał i był demokratycznym państwem prawa. dziewica Orleańska i czysta jak rączki urzędników Mi- przyszłość” … Wielu czerpało ochoczo z dorobku nie A teraz kaput! Był nawet wtedy, gdy przez kilka lat nisterstwa Przekształceń Własnościowych. Nie masz tylko ćwierćwiecza naszej wolności, ale i z dorobku po- siedział kibic w areszcie tymczasowym? I wówczas, dla niej ratunku nie masz! Ciemnogród przejął stery koleń. Cóż wszyscy lubimy ryzykować, więc lud wybrał gdy wyroki wydawali Tuleye i Łączkowscy? I wtedy, w naszej umiłowanej Ojczyźnie. Podobno wkrótce nie tego i tych, których wskazywał chociażby Adam M gdy pani posłanka mówiła….Kręcimy lód, co półtora przywrócona do życia zostanie IRCHa Inspekcja Robot- (nazwisko znane redakcji).

tygodnia jestem w Sejmie. (...) Warszawa nasza, co tam

niczo-Chłopska, która będzie sprawdzała, kto nie słucha

kuź...a prezydent…..To nie o to chodzi, żeby się pchać

Radia Maryja i nie ogląda Telewizji Trwam. Tych, użyjmy

Jeszcze się łudziłem, że pomimo to nasza piękna w politykę, tylko o to, żeby robić biznes.?.I państwem

odpowiedniego słowa, przestępców będzie osobiście młoda demokracja się ostoi, ale moje nadziej rozwiał prawa byliśmy, gdy ścigało się kiboli, bo śpiewali przesłuchiwał krwawy Macierewicz a wyroki w trybie mędrzec…Od dzisiaj Polska nie jest demokratycznym piosenki o Donaldzie? I gdy u „Sowy” ministrowie

2

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

umawiali się, jak wykończyć przeciwnika politycznego? całą dobę! Według lisopodobnych demokracja działa - które przepadły. O tym rozmawiać już z opozycją, bo I gdy ministrowie rządu Tuska ustalali strategie i przygo- wówczas, gdy wybory wygrywają popierani przez prezydent to zabezpieczenie całego systemu, to nie tylko towywali ustawy na cmentarzu lub stacji benzynowej? nas a gdy lud ma inne zdanie i wybiera nie naszych to nasza wewnętrzna sprawa, to sprawa całej socjaliI gdy rząd zrobił skok na OFE? A czy byliśmy, gdy koalicja jest porażka demokracji. No i doczekaliśmy się, że lud stycznej wspólnoty, nawet Europy. W tej sprawie pilnie PO PSL aż 48 razy nie wykonały orzeczeń Trybunału wybrał wbrew demokracji. Widocznie to ten lud, co nie odbyć rozmowy z opozycją i z Kościołem.(...) („Tajne Konstytucyjnego? No i wreszcie, gdy PO i PSL czując czyta GW i nie ogląda TVN.

dokumenty Biura Politycznego i Sekretariatu KC.

przegraną szybko zmieniła ustawę o Trybunale Konsty-

Ostatni rok władzy 1988-1989”).

tucyjnym? Chyba byliśmy demokratycznym państwem prawa, bo by przecież pan profesor protestował.

Wódz naczelny, ten, co to sam obalił komunizm No i odbyły się pilne rozmowy. Rozmawiano przyłączył się do chóru pro demokratów i kodowców. jak demokrata z demokratą. Zwłaszcza, gdy była to Ten, co to orzekł, że jego wodzostwo było najlepsze sprawa całej socjalistycznej wspólnoty, nawet Europy.

Nie masz jednak sytuacji beznadziejnych. Jak jest w całej ponad tysiącletniej historii państwa polskiego. Że A to nie w kij dmuchał. Trzeba było demokratycznie problem to jest też i rozwiązanie. Właśnie powstał nieskromny? Ej tam. Pewniakiem przeczytał „Pochwałę zaradzić i postąpić. I szybko. 12 czerwca Rada Państwa KOD, czyli Komitet Obrony Demokracji. Rzecz jasna głupoty” i słusznie uważa, że nikt go tak nie będzie wydała dekret zmieniający ordynację wyborczą do jest to organizacja prawie tajna. A jak tajna (prawie) chwalił, jak własna gęba. No, więc Wódz zachęca do Sejmu X kadencji. Na jego podstawie odbyła się 18 to i wszelkie zasady konspiracji muszą być zachowane. siłowej zmiany stanu rzeczy. Wprawdzie Sąd Najwyższy czerwca druga tura wyborów. Do urn poszło aż 25 % Wiemy wprawdzie, kto stoi na czele KOD, ale nie uznał, że wybory październikowe były prawidłowe, ale uprawnionych do głosowania spragnionych narodzin wiemy, kto trzyma lejce. Stąd tajna (prawie). Wiemy sąd sądem a sprawiedliwość musi być po naszej stronie. demokracji prawdziwej. Zaskoczenia nie było należne i to, że symbolem KOD jest opornik (jak w PRL). Demokratów. Zwłaszcza, że demokrację w Polsce matce PZPR mandaty przypadły w udziale w wyniku Podobno meta w „Sowa i Przyjaciele”. Ważne jest tworzył właśnie on sam. No po trosze z człowiekiem wolnych wyborów! Cześć wam demokraci cześć! Ale czy jeszcze hasło i odzew. O ile hasło powinno być krótkie honoru towarzyszem Kiszczakiem, więc wie jak jest. otake Polske nam chodziło to odzew już niekoniecznie. Podobno hasło brzmi A jak tworzyli wespół zespół to przypomnę. 4 czerwca

I już na koniec. Delatorstwo a nie prostytucja jest

„ośmiorniczka” a odzew (podobno) „zrobimy laskę 1989 roku ustalono (PZPR z opozycją, a jakże demokra- najstarszym zawodem świata. Delatorstwo, czyli Amerykanom”. Dobre trzeba przyznać. KOD powstał tyczną), że narodziny demokracji będą wyglądały tak: donosicielstwo uprawiane często, jako wolontariat. by bronić demokracji, bowiem demokracja wprawdzie dla nas (komunistów) przypadnie 65% miejsc w Sejmie Platforma uprawia go z upodobaniem w dodatku zdaniem wspominanego profesora skończyła się a dla was (opozycji, a jakże demokratycznej) 35%. kituje. Kapuś chyba najbardziej poniżający epitet, jaki w listopadzie, ale tak naprawdę to 25 października. I będzie git. 65% to w razie, czego taka większość, co można usłyszeć. A czym jest donoszenie do Komisji Zresztą demokrację tworzą i oceniają dziennikarze. to może zrobić wszystko, co się jej rzewnie podoba. Jak Europejskiej czy niemieckich gazet? Kapowaniem!

Tak dziennikarze. Kiedyś demokrację ludową i socjali- demokracja to demokracja! I stała się rzecz straszna. Chłopcy z PO zapamiętajcie maksymę Stanisława styczną a teraz młodą. I oni decydują, kiedy jest W wyniku wyborów (zwanych pierwszymi wolnymi) Grzesiuka. Słabszego nie biję, milicjanta nie witam, demokracja a kiedy jej nie ma. A co to za demokracja, komunistą przepadło 35 mandatów a przecież Sejm różańca i wódki nie odmawiam. Kapować nie wolno, gdzie każdy może mieć swoje zdanie? Kto to powiedział? i Senat mieli wkrótce wybrać prezydenta. Też demokra- skarżyć nie wolno, odegrać się wolno. Czyli wygrać Kargul w „Nie ma mocnych”. Kargulowy pogląd do dziś tycznie wcześniej ustalonego. Co więc zrobili twórcy następne wybory. podziela wielu chciałoby się powiedzieć żurnalistów, ale demokracji? w tym przypadku lepiej brzmi gazeciarzy czy pismaków.

Trawestując pewne powiedzenie o chłopie można rzec,

Zacząłem Sienkiewiczem skończę Miłoszem.

W dyskusji przeprowadzonej 5 czerwca na rozsze-

że pan Lis i lisopodobni z PRL –u wyszli, ale PRL z nich rzonym posiedzeniu Sekretariatu KC PZPR padały m.in. niekoniecznie. W tamtych czasach każdą dyskusje mógł następujące wypowiedzi: zakończyć niepodważalny bezdyskusyjny argument: Tow. Cz. Kiszczak - …. Wyniki wyborów przeszły

…Nie jesteś jednak tak bezwolny, A choćbyś był jak kamień polny Lawina bieg od tego zmienia Po jakich toczy się kamieniach....

w gazecie napisali lub powiedzieli w telewizji. Koniec. oczekiwania opozycji. Zaszokowały, nie wie, jak się Kropka. Szlus! Dziennikarz, chociażby tylko przyuczony zachować. Jak nie wie to trzeba nieść bratnią pomoc.

Świat w jakim żyjemy zależy od ludzi, od nas a nie

do zawodu albo działacz skierowany na placówkę Tow. S. Ciosek - ….Obecnie sprawą najważniejszą odwrotnie. To jest moje memento na Nowy Rok. był panem. Wyrocznią. Teraz też mamy całą prawdę wybór prezydenta, do czego potrzeba 35 mandatów

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

F.S.

3

ROK 2015 W DZIAŁALNOŚCI KOMISJI Przy okazji Nowego Roku zwykliśmy oceniać swoje dokonania w poprzednim roku. W telegraficznym skrócie przedstawiamy bilans pracy Komisji w roku 2015. Działalność Komisji można podzielić na kilka sfer. Pierwsza podstawowa i najważniejsza to zabezpieczenie pracy, płacy, ochrona praw socjalnych i zawodowych członków Związku. Druga to sfera konsultacyjna, a to oznacza, że wszelkie decyzje zarządu firmy dotyczące pracowników powinny być skonsultowane ze związkami zawodowymi. I trzecia to prowadzenie różnego rodzaju działalności kulturalnej, rekreacyjnej, sportowej czy charytatywnej. Rzecz jasna Związek ma obowiązek odnosić się do indywidualnych spraw członków, jeśli zachodzi taka potrzeba i tych również było niemało.

Do tej pierwszej zaliczyć należy pomyślne O zakładzie leżajskim możemy dziś mówić, jako opodatkowania odpraw. Duża w tym zasługa przedstanegocjacje wzrostu wynagrodzeń. Przypominamy, o byłym. O tym, że będzie on zlikwidowany mówiło wicieli Zakładu leżajskiego w Komisji Janusza Grabarza że podwyżka płacy wyniosła 3% (dla każdego się od początku przejęcia zakładów przez PM. Związek i Andrzeja Śliwy, ale również wsparcie działu HR, pracownika) i ponadto do dyspozycji Team Leaderów liczył się z taką sytuacją, jednak przedstawiane przez prawnego, podatków i pań z księgowości płac. przeznaczone zostało 0,2% funduszu płac na indywi- Komisję argumenty za pozostawieniem go nie były dualne podwyżki. Utrzymane zostały wszelkie dotych- ekonomicznie przekonywujące. Rolą Związku było

Opiniowanie wewnętrznych aktów prawnych firmy,

czasowe świadczenia pieniężne wynikające zarówno wobec tego przygotowanie pracowników do takiego to stały element pracy Komisji. W ubiegłym roku było z zapisów Układu Zbiorowego Pracy i Regulaminów zdarzenia oraz wynegocjowanie dobrych warunków ich wiele a te najważniejsze dotyczyły takich projektów Pracy oraz Zakładowego Funduszu Świadczeń zwolnień. Można powiedzieć, że się to udało, bowiem czy działań jak: projektu „Filozofia Zdrowia”, propozycji Socjalnych. No i w końcu dodatkowa premia na wysokość odpraw oraz dodatkowych świadczeń była ujednolicenie świadczeń i benefitów w PMP-D koniec roku w wysokości 1700 zł. Niestety nie udało na wysokim poziomie. Ponadto zwalniani pracownicy (zakończone podpisaniem porozumienia), zmian się utrzymać wszystkich miejsc pracy w firmie. dzięki zaradności i determinacji Komisji uniknęli w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy, funkcjo-

4

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

nowania Działu Szkoleń, procedur innowacyjnych, dzeniu Dyrektywy oraz na wprowadzane szkodliwe dla udział w posiedzeniach Europejskiej Rady zakładowej zmian organizacyjnych w Dziale Filtrów, wprowa- firm tytoniowych zapisy do Dyrektywy.

Philip Morris, a Franciszek Sójka jest członkiem

dzenia elastycznego czasu pracy w SCE i w Dystrybucji,

prezydium Sekretariatu Przemysłu Spożywczego.

przeprowadzenia outsourcingu w Logistyce, projektu

Sprawy indywidualne w większości dotyczyły ocen

ALPHA (o tych dwóch ostatnich piszemy osobno). pracowniczych (SOOP i MAP) lub rozwiązania umowy

Jak wspomnieliśmy na początku, jedną ze sfer

Do częstych zmian organizacyjnych jesteśmy już o pracę z przyczyn leżących po stronie pracowników. działalności Komisji jest działalność rekreacyjna, przyzwyczajeni. Część z nich jest niezbędna do tego, W tym drugim przypadku Komisji brakowało sportowa, turystyczna. W 2015 roku ta sfera bynajmniej aby firma mogła utrzymywać swą wysoką pozycje argumentów by bronić pracowników. Niestety nadal nie była zaniedbywana. Komisja organizowała na rynku. Należy jednak pamiętać, że każda zmiana zdarzają się wnioski o zwolnienie, których przyczyną spotkania integracyjne wycieczki turystyczne zarówno organizacyjna dotyczy ludzi. Dlatego Komisja bardzo jest kradzież albo picie alkoholu w pracy. W przypadku krajowe jak i zagraniczne. Szczególnym powodzeniem wnikliwie analizuje każdą propozycję zmian (często niesprawiedliwej oceny okresowej Komisja ma nie tylko cieszyła się wycieczka na czeskie Morawy i „Urodna korzystając z ekspertów), przy czym zwraca uwagę, jak prawo, ale wręcz obowiązek wspomagać i wyjaśniać Hanka” w Krynicy. Zorganizowała również obóz dla istotna w takim przypadku jest rzeczowa informacja. przyczyny niskiej oceny. Przypadków takich w ubiegłym dzieci i młodzieży we Włoszech.

Odbyliśmy wiele spotkań z kierownictwem różnych roku było kilkanaście i nieomal wszystkie zakończyły działów oraz dyrekcją przekazując opinie pracowników się pozytywną weryfikacją. Członkowie „Solidarności” Rok ubiegły był rokiem Jubileuszowym dla do proponowanych zmian organizacji pracy.

w ubiegłym roku tak jak i w poprzednich latach mieli „Solidarności”. Z okazji 35 lecia Komisja zorganizował możliwość bezpłatnie skorzystać z pomocy kancelarii Piknik rodzinny, na którym bawili się starsi i dzieci,

Chyba po raz pierwszy Komisja zaangażowała się prawnej dr. Stefana Płażka. Skorzystało z niej ok 70 łącznie ok 700 osób.

poważnie w spór z rządem wspierając jednoznacznie osób. firmy tytoniowe. Spór dotyczy dotyczący implementacji przepisów unijnej Dyrektywy Tytoniowej. Czynimy

Ponadto warto jeszcze wspomnieć, że Komisja Działalność Komisji to także udział jej przedsta- kontynuowała naukę języka angielskiego dla członków

to z obawy, że przepisy, które chce zastosować wicieli w różnego rodzaju konferencjach, sympozjach, Związku, wynegocjowała korzystniejsze warunki Polska mogą ograniczyć rynek e-papierosów i innych szkoleniach czy też projektach i przedsięwzięciach. ubezpieczenia grupowego w PZU, ufundowała sztandar wyrobów tytoniowych a to z kolei może spowodować I tak w konferencji dotyczącej różnorodności w miejscu Komisji, pomogła w przeprowadzeniu wyborów poważne perturbacje dla firm tytoniowych. No pracy, która odbyła się w Mediolanie udział wzięli Przewodniczącego Klubu Honorowych Dawców Krwi, chyba, że rządzący chcą, aby legalne produkty zostały członkowie Komisji Jacek Łabędzki i Roman Smalec. organizowała także pożegnania odchodzących na eliminowane przez produkty z przemytu. Niestety W międzynarodowym projekcie dotyczącym Lean emeryturę członków Związku. Zorganizowała także rząd p. Kopacz naszym zdaniem nie sprostał zadaniu Manufactoring – Franciszek Sójka i Przewodniczący spotkanie pożegnalne z pracownikami zakładu i nie przygotował przepisów, które pozwoliłyby, aby Komisji Rudolf Grec. W konferencji dot. BHP w Wilnie leżajskiego. Wspomagała również potrzebujących m.in. przemysł tytoniowy mógł spokojnie przygotować się dwukrotnie Józef Knapik a w szkoleniu dla młodych Stowarzyszenie „Pro Familia”, Szkołę Specjalną z Nowej do zmian, których zastosowania wymaga Komisja liderów w Brukseli, Lizbonie i Stambule Kamil Huty oraz „Fundację dla Afryki” Europejska (również o tym piszemy osobno). Mamy Waszkiewicz. EFFAT (Europejska Federacja Żywność, obawy, że permanentne rzucania „kłód po nogi” firmom Rolnictwo i Turystyki) organizowała dwukrotnie w ub.

I już na koniec. Komisja w ubiegłym roku odbyła 8

tytoniowym może w przyszłości skończyć się przenie- roku Forum Młodych. W obu spotkaniach brali także posiedzeń. Prezydium KM spotykała się czterokrotnie. sieniem działalności gospodarczej poza Polskę. Tam udział nasi przedstawiciele. W Dublinie Beata Wajda Do naszego Związku (do listopada 2015 r) wstąpiło gdzie rząd nie podcina gałęzi, na której opiera się 10% a w Dubrowniku Rafał Hojda. Nasz kolega Kamil 98 pracowników. Niestety likwacja Leżajska i Dz. wpływów podatkowych i nie zarzyna kury znoszącej Waszkiewicz jest członkiem władz Forum Młodych Agronomii spowodowała ubytek sporej ilości naszych złote jajka. Dlatego przedstawiciele Komisji oraz przy EFFAT.W Forum Kobiet reprezentantką komisji członków. Ponadto wypłaciliśmy, (co jest obligaSekcji Krajowej Pracowników Przemysłu Tytoniowego jest Ewa Rzepecka a Andrzej Pieńkowski od wielu lat toryjne) 65 świadczeń statutowych z tytułu urodzenia NSZZ „Solidarność” brali czynny udział w spotkaniach, jest reprezentantem Polski w Eurocadres, czyli związek dziecka lub śmierci członków rodziny i wiele zapomóg konferencjach czy posiedzeniach Komisji Sejmowych by zawodowy zrzeszający prawie sześć milionów specja- losowych. zwrócić uwagę na opieszałość rządzących we wprowa- listów i menedżerów. Rudolf Grec i Jacek Łabędzki brali

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

5

POROZMAWIAJMY Z Przewodniczącym Komisji Rudolfem Grecem tym razem o minionym roku.

BIS. Ubiegły rok był dla związku rokiem szczególnym. BIS. 35 lat Związku. Opinie o obecnej „Solidarności” są działań związków zawodowych, to jest ona ograniczana Rokiem 35 rocznicy powstania NSZZ „Solidarność”.

bardzo różne często skrajne.

sukcesywnie zwłaszcza w ostatnich 8 latach przez zmiany w przepisach. Dodam niekorzystnych dla pracowników.

Rudolf Grec. Zanim odniosę się do pytania, jako że jest Rudolf Grec. Bezpośrednie porównywanie„Solidarności” to nasza pierwsza rozmowa w tym roku, więc pozwolę tamtej z przed 35 laty i obecnej jest niecelowe i z reguły BIS. Czyli Związek liczy na poprawę tej sytuacji? sobie przekazać najlepsze życzenia wszystkim członkom nietrafne. Z prostej przyczyny. Tamta funkcjonowała NSZZ „Solidarność” i wszystkim pracownikom Philip w innym ustroju. Gdy słyszę opinie i oceny dawnych Rudolf Grec. Ależ już nastąpiły pozytywne zmiany.

Morris. Życzę, by rok 2016 był dla Państwa rokiem liderów związkowych, że byli inni lepsi skuteczniejsi Prezydent Duda powołał Radą Dialogu Społecznego, pomyślności.

aniżeli obecni, to chciałbym przypomnieć, że wówczas która już intensywnie pracuje. Ponadto wkrótce wejdą

Zgadzam się, że to był szczególny rok. Rocznica powstania negocjowali z przedstawicielami firm państwowych. w życie ustawy, które były przedstawione przez związek Związku była obchodzona inaczej aniżeli poprzednie. Kim byli ich właściciele? Pamiętam, jak przed sprzedażą przed kampanią wyborczą. To ważne dla pracowników.

Mniej patetycznie. W Gdańsku centralne uroczystości były Zakładów Tytoniowych w Krakowie ówczesny minister Jeśli rządzący, a tak było za rządów PO-PSL uważają, radosne i zwieńczone pięknym koncertem pod tytułem zajmujący się prywatyzacją może trochę kokieteryjnie, że nie ma powodów i potrzeb rozmawiać ze związkami „My Naród”. Nasza delegacja w nim uczestniczyła. To, co ale trafnie powiedział, że on nie jest dobrym właści- zawodowymi to była też to sugestia dla pracodawców. rzucało się w oczy to wielka ilość młodych ludzi na tych cielem firmy, bo firma państwowa to niczyja firma. uroczystościach. Całe rodziny z dziećmi, to napawało Coś było na rzeczy. Dzisiaj mamy do czynienia z dużą BIS. No to wróćmy na koniec na zakładowe podwórko. optymizmem. Czuło się, że ta młodzież niekoniecznie korporacją, nieustającymi zmianami a więc profesjo- Rok 2015 był dla Komisji? zrzeszona w Związku zwiastuje oczekiwane zmiany.

nalizm i umiejętności działania związku muszą za tym nadążać, aby skutecznie reprezentować pracowników.

BIS. Komisja również zorganizowała obchody rocznicy.

Rudolf Grec. Chciałbym powiedzieć bardzo dobry jednak ostateczna likwidacja zakładu leżajskiego powstrzymuje

BIS. Mówi się o przywilejach, jakie mają związki mnie od takiej oceny. Nawet, gdy jest racjonalne uzasadRudolf Grec. Można powiedzieć, jak przystało na tak zawodowe i ich liderzy? Poprzednia Premier Ewa Kopacz nienie takiego kroku i dobry pakiet socjalny to jednak ważną rocznicę była ona hucznie obchodzona przez naszą zapowiadała likwidację etatów związkowych. Chciałaby, powstaje problem społeczny no i po ludzku żal. Liczę Komisję. Szczególnie piknik rodzinny zorganizowany aby były opłacane ze składek związkowych.

na to i życzę wszystkim naszym przyjaciołom z Leżajska

w Marszowicach w Folwarku Wiązy. Dopisała pogoda,

i z Działu Agronomii, żeby szybko znaleźli nową pracę.

więc i frekwencja była duża. Dużo dobrej zabawy dla Rudolf Grec. Pani Premier nie zdążyła spełnić swojej Zresztą jesteśmy w kontakcie z naszymi kolegami dorosłych i dla dzieci. Trochę folkloru i muzyki do tańca. groźby, ale nie wiem czy wie o tym, że związki zawodowe z Leżajska i wiem, że wielu przypadkach tak właśnie jest.

W loterii fantowej można było wygrać atrakcyjne w Polsce to jedyne organizacje pozarządowe, które nie nagrody. To była bardzo udana i potrzebna impreza.

otrzymują od państwa żadnego wsparcia finansowego. BIS. Redukcje zatrudnienia w ubiegłym roku Proszę to skonfrontować z sytuacją w innych krajach spowodowały zmniejszenie liczby członków Związku?

BIS. Poprzedziło ją także ważne, chociaż skromne np. skandynawskich. Etaty z kolei nie są żadnym wydarzenia?

przywilejem. Są wynikiem ustawy o związkach Rudolf Grec. Tak to prawda. Tak się składa, że tam zawodowych. Zresztą proszę zwrócić uwagę, jaką część gdzie były redukcje mieliśmy duże uzwiązkowienie,

Rudolf Grec. Mówimy o sztandarze Komisji? Tak zysku firmy absorbują etaty. Gdybym powiedział, że ale pocieszającym jest fakt, że blisko 100 pracowników było skromne, kameralne i przez to właśnie bardzo to kropla w morzu to bym bardzo przesadził to mniej w ubiegłym roku wstąpiła do naszego Związku. wzniosłe wydarzenie. Poświęcenie sztandaru odbyło się aniżeli kropla w oceanie. Ówczesne zachowanie Premier W zdecydowanej większości to bardzo młodzi ludzie. I to w zabytkowym Kościele św. Bartłomieja w Mogile.

6

było efektem bezsilności. A wracając do skuteczności napawa nas optymizmem.

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

DYREKTYWA TYTONIOWA Ileż to już razy pisaliśmy o sławetnej dyrektywie? Piszemy raz jeszcze, bo jest ku temu powód. Data wejścia w życie nowych zmian wynikających z zapisów dyrektywy to 20 maja 2016 roku. Czyli za 5 miesięcy. A zmienić się ma sporo.

Format i wymiary paczek papierosów czy też papierosów (zakaz używania e-papierosów w miejscach temu zakłady będą miały czas żeby dostosować się do usytuowanie ostrzeżeń. Niestety poprzedni rząd publicznych i zakaz sprzedaży papierosów elektro- nowych wymagań. W tym przypadku związki zawodowe doprowadził

do

wielomiesięcznego

opóźnienia nicznych przez Internet). Opóźnienie w procesie legisla- działające w firmach tytoniowych wspierają propozycje

w wprowadzeniu zmian do polskiego prawa a gdy cyjnym spowodowało, że dostosowanie produkcji będzie firm i identyfikują się z ich żądaniami. Sekcja Krajowa w końcu się z tym uporał, to okazało się, że jest niekom- bardzo trudne czy wręcz niewykonalne w terminie do 20 Pracowników Przemysłu Tytoniowego oraz Sekretariat pletny. Nie ma w nim na przykład kwestii wyglądu maja, 2016 jako daty, od, której można produkować tylko Przemysłu Spożywczego NSZZ „Solidarność” rozesłali paczki papierosów. To, co dla urzędników być może jest wyroby zgodne z nową dyrektywą. Zmiany, o których stosowne pisma wspierające stanowisko pracodawców, mało ważne dla producentów papierosów jest bardzo wspominaliśmy dotyczące, więc formatów i wymiarów licząc na pozytywny odzew do Premier Rządu oraz istotne. Przy okazji rząd okazał się nadgorliwy, bowiem opakowań wymuszają dostosowanie produkcji oraz tych Ministrów i posłów, którzy z urzędu zajmują się wprowadził dodatkowe obostrzenia wykraczające poza inwestycji setki mln złotych, a czas potrzebny na ich dyrektywą. Byłoby naprawdę dramatycznie gdyby firmy to, co zapisane jest w unijnej dyrektywie. Mianowicie przeprowadzenie przekracza 10 miesięcy. Jak na razie z powodu opieszałości rządu PO-PSL zmuszone były zakazuje

umieszczenia

informacji

o

wyrobach producenci papierosów z niecierpliwością czekają na ograniczyć czy wstrzymać produkcję.

tytoniowych w punkcie sprzedaży, czy też, wprowadza przedłużenie terminu wprowadzenie przepisów do wykraczające poza dyrektywę regulacje elektronicznych zaproponowanego na 28 lutego 2017 roku. Dzięki

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

7

POWSPOMINAJMY 35 LECIE SOLIDARNOŚCI

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

PROBLEMY W CENTRUM USŁUG WSPÓLNYCH PMI SCE Już 10 lat minęło od chwili powstania Centrum Usług Wspólnych. Centrum nieustannie się rozwija. W listopadzie ubiegłego roku uroczyście otwarto nowy budynek biurowy. Spółka zatrudnia już około 1000 pracowników głównie ludzi młodych. Są wśród nich również członkowie naszego Związku, wobec czego Komisja Międzyzakładowa obejmuje swoim działaniem pracowników Centrum. Zgodnie z obowiązującym prawem opiniujemy kwestie związane z regulaminem pracy, wynagradzaniem, funduszem socjalnym a także ważniejsze projekty związane z organizacją pracy mające wpływ na stanowiska pracowników. Oczywiście również wnioski o zwolnienia, bo i takie bywają. We władzach związkowych jest przedstawicielka Centrum, z którą konsultujemy poszczególne decyzje. Cieszy fakt, że coraz więcej pracowników SCE zapisuje się do naszego Związku, zwracają się z prośbą o pomoc i wsparcie.

SCE jest młodą Spółką i ma swoją specyfikę tego dochodzi brak współpracy i wsparcia, ignorancja, ponosić konsekwencji. Zresztą w PMI nie są znane nam pracy, ale tak jak wszędzie, zatrudnieni pracownicy często ustalanie nierealistycznych celi, zmuszanie przypadki dyskryminowania kogokolwiek ze względu na mają swoje problemy. Ważne by były wysłuchane do pracy poza godzinami, niesprawiedliwy podział udział w związku zawodowym. Zachęcamy i zapraszamy. i rozwiązywane. Przeprowadzona w poprzednich obowiązków czy łączenie stanowisk. Godzenie życia Możemy wspólnie stworzyć dużą reprezentację latach ankieta PMI wykazała, że jest wiele elementów osobistego i rodzinnego jest w takiej sytuacji bardzo związkową, tak jak to jest w innych podobnych do SCE do poprawy zwłaszcza w części dotyczącej usług HR. trudne. Zadaniem wielu pracowników część przeło- firmach w Europie Zachodniej. Już teraz zabiegamy o to, Odbyły się również spotkania kadry z pracownikami żonych nie ma szacunku dla swych podwładnych, skupia aby zgodnie z ustawą dokonać wyboru Rady Pracowników, tzw. „ręce na stół”, które przyniosły bardzo wiele się tylko na liczbach. Pracownicy uważają również, że która wspierałaby pracowników i konsultowała kluczowe ciekawych komentarzy pracowników. My również mają słabe wsparcie ze strony działu HR, więc mało projekty. Chcemy dokonać wkrótce wyboru Społecznych (Komisja) w ostatnim okresie zebraliśmy sporo opinii osób zwraca się tam ze swoimi problemami. Twierdzą, Inspektorów Pracy, którzy z mocy ustawy kontroloi uwag, które staramy się przekazywać kierownictwu że w niektórych działach atmosfera pracy jest fatalna waliby przestrzeganie przez pracodawcę Kodeksu Pracy, Centrum. Z rozmów z pracownikami dowiadujemy i ma to z pewnością duży wpływ na efektywność pracy. godzin nadliczbowych, warunków bezpieczeństwa się między innymi, że odnotowuje się tam dość dużą Pracownicy podejrzewają, że duża część problemów, i higieny pracy. Chcemy, aby przedstawiciel pracowników fluktuację kadr. Powody tego zjawiska należałoby o których mówią nie dociera do wyższych przełożonych.

z Centrum Usług reprezentował ich na forum europejskiej

rzetelnie zbadać. Ponadto padają sugestie dotyczące Cóż w takiej sytuacji możemy doradzić? Liczny Rady Zakładowej PMI. Prowadzimy już w tych sprawach kryzysu przywództwa a objawem tego miedzy innymi związek zawodowy jest tą instytucją wzajemnej rozmowy z kierownictwem PMP i PMI. Staramy się w tej sposób

postępowania

niektórych

kierowników. pomocy. Zdajemy sobie sprawę, że wielu pracowników chwili przekazywać najważniejsze problemy, z jakimi

Dokładanie pracy ponad miarę możliwości rzetelnego nie wstępuje do związku z obawy przed ewentualnymi borykają się pracownicy Centrum i pomagać w indywijej wykonania. To akurat powodowane jest brakiem konsekwencjami ze strony przełożonych. Zapewniamy, dualnych sprawach pracowników. Razem możemy wiele odpowiednich zastępstw. To powoduje z kolei stres, Do że za wstąpienie do związku zawodowego nikt nie może zmienić na lepsze.

10

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

ZASZCZYTNE WYRÓŻNIENIE Społeczny inspektor pracy pełni ważną odpowiedzialną i jakże pożyteczną funkcję w zakładzie pracy. Jego działalność przyczynia się do kształtowania bezpiecznych warunków pracy. Pełni rolę nadzoru pracowniczego. Można powiedzieć, że w naszej firmie „od zawsze” przykładano dużą wagę do bezpieczeństwa w pracy. Ważną misję dla bezpieczeństwa w pracy spełnia nasza Społeczna Inspekcja Pracy. Dobrze przygotowani do pełnienia swojej funkcji inspektorzy pracy to realna pomoc dla pracodawcy.

Państwowa Inspekcja Pracy wspiera działalność nagrody za działalność na rzecz bezpieczeństwa zasłużył sobie na ten zaszczytny tytuł. Spotkanie

inspektorów w zakładach pracy, inspiruje ich do pracy. Z wielką przyjemnością i satysfakcją pragniemy w krakowskiej PIP było również okazją, aby wymienić poszerzania swej wiedzy i umiejętności, doradza i… poinformować, że w konkursie na „Najaktywniejszego się doświadczeniami oraz porozmawiać o aspektach nagradza. Rokrocznie PIP wybiera i honoruje najaktyw- Zakładowego Społecznego Inspektora Pracy” kapituła związanych z działalnością Społecznej Inspekcji Pracy, niejszych społecznych inspektorów pracy.

konkursu ten prestiżowy tytuł przyznała naszemu również z obecnymi na tej uroczystości przedstawi-

W dniu 16.11.2015 w Sali konferencyjnej PIP Inspektorowi Józefowi Knapikowi. Został doceniony cielami przedsiębiorców - pracodawców.

w Krakowie odbyło się spotkanie małopolskich za profesjonalizm i duże zaangażowanie. Serdecznie

Na zdjęciu – Józef Knapik odbiera dyplom z rąk

przedsiębiorców oraz społecznych inspektorów pracy. gratulujemy. Józek swa długoletnią społeczną pracą Okręgowego Inspektora Pracy Tadeusza Fica.

Podczas tej doniosłej uroczystości wręczone zostały na rzecz poprawy bezpieczeństwa w pracy absolutnie

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

11

COŚ SIĘ ZMIENI? Od stycznia wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy dotyczące stosowania umów terminowych o pracę. Pracodawca będzie mógł zawrzeć tylko trzy takie umowy z jednym pracownikiem, na maksymalnie 33 miesiące. Za nieuzasadnione przekroczenie limitów pracodawcy grozi grzywna do 30 tys. zł.

To bardzo ważna zmiana biorąc pod uwagę, że do tej okres próbny, ale nie dłuższy niż trzy miesiące. Kodeks „Solidarność”. Związek wykazał, że rząd PO-PSL nie

pory nie było praktycznie żadnych ograniczeń czasowych. pracy daje też prawo pracodawcy przedłużyć umowę, wywiązał się z zobowiązań do wprowadzenia w życie Do tej pory było ograniczenie do zawarcia dwóch umów „gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące przepisów niezbędnych do przeciwdziałania nadużyciom terminowych, ale w praktyce wyglądało to tak, że można po jego stronie”. O takich dłuższych umowach będzie wynikającym ze stosowania następujących po sobie było zawrzeć jedną umowę na przykład na pięć lat, trzeba jednak informować Państwową Inspekcję Pracy. umów na czas określony. Komisja Europejska podzieliła a potem drugą na kolejne pięć lat. A jeśli była przerwa, Ustawa reguluje także okresy wypowiedzenia umów na pogląd naszego Związku. W Polsce przy absolutnie ponad miesięczna, pomiędzy jedną a drugą umową czas określony. Będzie on zależny od czasu zatrudnienia biernej postawie rządzących nadużywanie umów na czas określony z tym samym pracownikiem, to ten u danego pracodawcy. Przy zatrudnieniu krócej niż sześć terminowych było (jest) nagminne. Dość powiedzieć, że licznik się zerował. I można było tak w nieskończenie. miesięcy okres wypowiedzenia wyniesie dwa tygodnie, blisko jedna trzecia pracujących jest zatrudniana na czas Co ważne przerwa między kolejnymi umowami nie od pół roku do trzech lat.

określony. Jest to niestety smutny europejski rekord. Czy

będzie teraz mieć znaczenia. Obecnie zgodnie z ustawą Ustawę przygotował poprzedni rząd, ale nie te zmiany wyeliminują „śmieciówki”? Zapewne nie, ale czwarta umowa stanie się umową na czas nieokreślony. z powodu troski o pracowników. To efekt skargi, jaką zapewne znacznie je ograniczą.

Pracodawca wprawdzie będzie mógł zawrzeć umowę na do Komisji Europejskiej w 2012 roku złożył Związek

12

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

CO NA FILTRACH PISZCZY Często jesteśmy pytani przez pracowników o sytuację w Dziale Filtrów. Chodzi o zmiany organizacyjne, jakie zaproponowało kierownictwo firmy.

W październiku ubiegłego roku zarząd Spółki obciążeń pracą, co może skutkować przemęczeniem, przekazane kierownictwu. Dzięki temu a także na przedstawił Komisji informację dotyczącą planowanych chorobami w konsekwencji absencją. Pogorszeniem, skutek spotkań kierownictwa działu z pracownikami zmian organizacyjnych w Dziale Filtrów. Zgodnie jakości oraz ogólną demotywacją. Wskazywano utworzony został katalog potencjalnych zagrożeń, uwag z obowiązującymi przepisami rozpoczęto w tej sprawie na wiele zagrożeń wynikających ze zmniejszenia i propozycji załogi. Podjęte zostały działania, których konsultacje ze związkami zawodowymi, które wciąż ilości obsad (praca na kilku maszynach i mnogość celem jest wyeliminowanie potencjalnych zagrożeń. trwają. Według kierownictwa planowane zmiany obowiązków, których nie da się wykonać prawidłowo). Część uwag została już wyjaśniona definitywnie. Co związane są z automatyzacją oraz zmianą układu To wszystko zdaniem pracowników spowoduje z innymi jeszcze nie wiadomo. Nie wiadomi, chociaż ustawienia maszyn. Rzecz jasna mają przynieść zwiększenie niemałego i tak już stresu. Wskazywano wkrótce się dowiemy czy propozycja pracowników, aby konkretne korzyści dla firmy i dla pracowników. ponadto na możliwość zagrożenia bezpieczeństwa ze rozruch maszyn nastąpił przy normalnych obsadach jak Przede wszystkim nastąpi uproszczenie procesów, względu na drogi transportowe wewnątrz gniazda. Na dotychczas. Pozwoli to na sprawdzenie, jakie wyniki poprawa bezpieczeństwa, ograniczenie prac ręcznych, prawne aspekty możliwości pracy na dwóch maszynach, maszyny uzyskają, jak obsady będą współpracować, zmniejszenie hałasu oraz wyeliminowanie niektórych przeciążenie pracowników firmy Ramstad i inne. jak będą się czuli pracownicy w nowej rzeczywistości. zbędnych czynności. Jednym słowem ta kosztowna Nasi rozmówcy nie negowali potrzeby usprawnień Wówczas będzie można ewentualnie podejmować inwestycja, która zdaniem projektodawców przyniesie czy zmian. Chodzi im jednak o zmiany, które rzeczy- dalsze kroki odnośnie ilości obsad. Projekt jest poprawę warunków pracy. Przedstawiono nam kwestie wiście przynoszą wymierne korzyści. Zwracano także niełatwy. Przy przygotowywaniu go wzorowano na związane z oceną ryzyka, programem koniecznych uwagę, że głównym celem hasła „upraszczanie” nie doświadczeniach z innych krajów. Wiadomo jednak, że szkoleń, propozycjami ilości obsad, możliwościami może być tylko zmniejszanie obsad, tym samym w różnych krajach w innych fabrykach niekoniecznie rozwoju zawodowego oraz dodatkowego zatrud- zwiększanie ponad miarę obciążeń pracowników. jest takie samo podejście do pracy, jak w naszej firmie. nienia. Niby wszystko wygląda obiecująco. Komisja jak Według pracowników założono zbyt szybki zwrot na tej Inne jest także wsparcie techniczne. Chcemy podkreślić w takich przypadkach, by poszerzyć wiedzę dotycząca inwestycji nie biorąc pod uwagę sytuacji pracowników. duże zrozumienie kierownictwa dla poruszanej problezmian organizacyjnych i by móc rzetelnie ocenić projekt Były również bardzo radykalne opinie, że w tej postaci matyki. W procesie konsultacji związek otrzymał dużo odbyła z szereg spotkań pracownikami, których zmiany jest to projekt nieprzemyślany i skrajnie niebezpieczny wyczerpujących informacji. Dzisiaj sytuacja wygląda będą dotyczyć. Odbyło się także specjalne posiedzenie zarówno dla firmy jak i pracowników. Takie „uproszenia” już znacznie lepiej niż było to pierwotnie planowane Prezydium z udziałem przedstawicieli Działu Filtrów.

mogą przynieść gorszą, jakość filtrów to z kolei większe i widać elastyczność ze strony pracodawcy. Będziemy

Pracownicy dzielili się z nami swoimi spostrze- straty na produkcji gotowych wyrobów. Takiej sytuacji się bacznie przyglądać dalszym etapom wdrażania tego

żeniami, uwagami, sugestiami i obawami. Obawy pracownicy nie mogliby zaakceptować, by brać projektu i interweniować, jeśli zajdzie taka potrzeba. pracowników dotyczyły możliwości pogorszenia odpowiedzialności, za jakość i bezpieczeństwo.

(komisja)

warunków pracy, przede wszystkim zwiększeniem Wszystkie uwagi i opinie pracowników zostały

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

13

SZKOLENIA PO MACOSZEMU Coraz częściej pracownicy zadają pytania, na które trudno nam odpowiedzieć. No, bo co możemy odpowiedzieć na pytanie czy obecna polityka firmy sprzyja rozwojowi pracowników? Deklaracje składane przez kierownictwo firmy w tym względzie nie pozwalają wątpić. Pracownicy to szczególny kapitał firmy, w który należy inwestować i nie traktować, jako źródło kosztów. Ileż razy to słyszeliśmy. Rozwój pracowników to rozwój firmy. Kwalifikacje pracownika zwiększają się poprzez szkolenia. To chyba jasne. Skąd w ogóle takie pytania? Otóż pracownicy dostrzegają stopniową degradację zarówno Działu Szkoleń jak i samego procesu szkolenia. Tak uważają i nie jest to bynajmniej mała grupka odosobniona w swej ocenie. Nie oznacza to, że ten problem nie jest nam znany. Wprost przeciwnie.

Dział Szkoleń pomimo wsparcia trenerami z produkcji dobrych fachowców. Niestety tak było kiedyś. notabene odrywanymi od swoich codziennych

systemu, metodyki. Sytuacja nieostatecznie wyszko-

Przybywa nowych pracowników oraz maszyn lonego pracownika jest niedobra. Niewiele się nauczył

obowiązków nie jest w stanie dobrze wyszkolić i urządzeń. Każdy dział produkcji podczas SOOP ma jest zestresowany i nie jest tak przydatny dla współprapracowników. Jest wiele powodów, które na spotkaniu za zadanie przygotowanie z każdym pracownikiem cowników, jak chciałby. Poinformowano nas ostatnio z kierownictwem tego działu zostały przez nas potrzeb szkoleniowych na dany rok. Często chodzi również, że proces szkolenia nowych pracowników przekazane w ubiegłym roku. Ale większej poprawy o dość specyficzne i szczegółowe umiejętności, np. jak został jeszcze bardziej skrócony. Dzisiaj dochodzi nam jak na razie nie widać. Natomiast ostatnie informacje wymienić wałek, regulować taśmę, wymienić zawór, dodatkowa produkcja, nowe maszyny – terminy gonią. o skracaniu procesu szkoleniowego są dla nas itp. I teraz dochodzimy do sedna sprawy. Dlaczego Ostatnio jedna z grup nowych „uczniów” nie otrzymała zaskakujące. W przeszłości szkolenia podzielone były na skracane są szkolenia. Odpowiedź jest prosta. Bo za na czas ubrań roboczych, więc nie mogli nawet etapy, podczas których oprócz teorii była praktyka. By mało jest pracowników. Nie ma wystarczających rezerw wejść na produkcję, aby zapoznać się z maszynami. szkolący lepiej poznali zagadnienia wyłączano na czas absencyjnych i urlopowych. Trudno jest zrealizować Mamy coraz poważniejsze obawy, czy niedoszkoleni szkolenia maszyny, rozbierano moduły maszyn. Tak to szkolenia, przeprowadzić 6 miesięczne promocje pracownicy będą w stanie pracować efektywnie na była praktyczna nauka. Czas szkoleń to ok. 6 miesięcy w ramach ścieżek kariery, kiedy ilość pracowników miarę oczekiwań firmy. Bo trudno uwierzyć. że firma a szkolący cieszył się prestiżem. To było docenienie, praktycznie wystarcza na zaspokojenie potrzeb preferuje bylejakość. były za to nawet gratyfikacje finansowe. Dawało to związanych z urlopami. Pracownicy mówią o zagrożeniu świetnie dawało efekty i dlatego mamy dzisiaj tak ciągłości procesu szkolenia. Jest problem ze spójnością

14

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

W ZDROWYM CIELE… SPORT TO ZDROWIE. Komisja nasz stara się propagować zdrowy styl życia. Zdrowy styl to także rekreacja i uprawianie sportu. Biorąc pod uwagę hasło, że sport to zdrowie wychodzimy z kolejną inicjatywą w nadziei, że spotka się ona z zainteresowaniem naszych członków.

Tym razem proponujemy utworzenie przy naszej zgodził się zorganizować grupę i poprowadzić treningi grupy wędkarzy, aby pomogli nam zorganizować

Komisji drużyn sportowych w takich dyscyplinach jak w tej dyscyplinie. Będzie możliwość połączenia sportu zawody wędkarskie. Liczymy na zainteresowanie naszą kręgle i piłka nożna. Marzy nam się reaktywowanie i dobrej rozrywki na kręgielniach. Zwracamy się również ofertą, prosimy o inne ciekawe pomysły i zgłaszanie ich drużyny piłkarskiej, która w przeszłości brała udział do licznych biegaczy, dla których przedstawimy ofertę do biura KM. w wielu turniejach także międzynarodowych. Mamy wspólnych startów w biegach ulicznych pod szyldem już chętnego, doskonałego zawodnika w kręgle, który naszego Związku. I wreszcie zwracamy się do niemałej

Biuletyn Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność przy Philip Morris Polska SA

15

KRZYŻÓWKA 146

Poziomo: 1. Zwany był też pożądaniem 4. Wina albo goryczy 7. W taksówce 8. Z Białegostoku drużyna 10. W pacierzu 12. Brzak 14. Tobołek tylko wielki 15. Alladyna cudowna 16. Ocenający na festiwalu 17. Na przykład form nowoczesnych 19. Ma ją statek 22. Wysypisko 24. Rzucają je niegrzeczni kibice 25. Cacanka 26. Wróg ludzkości 27. Woman

Pionowo : 1. Pole jego oblicza się: ½ a x h 2. Imię Hari 3. Tatarska niewola 4. Na dachu lub płacowy 5. Grecki instrument strunowy 6. Odmienny stan świadomości 9. Tam ci mogą skórę wygarbować 11. Kiedyś smarowało się nią chleb 12. Jeszcze trochę widno 13. Łóżeczko do huśtania 16. Włoszczyzna 18. Majtki tam popijają rum 20. Żołądź w kartach 21. Syn Sary i Abrahama 23. Natury, ojczyzny, kobiece 24. Kto wie, gdzie one zimują?

Zmieniliśmy formę krzyżówki. Już nie będą to krzyżówki z hasłem, ale takie, przy których trzeba się troszkę pomęczyć. Za to nagrody będą atrakcyjniejsze. Rozwiązanie krzyżówki 146 prosimy przesyłać do biura komisji.

BIS Biuletyn Informacyjny Komisji Międzyzakładowej NSZZ „Solidarność” przy Philip Morris Polska S.A. Skład redakcji: Franciszek Sójka, Rudolf Grec. Wydawca: Komisja Międzyzakładowa NSZZ „Solidarność” przy Philip Morris Polska S.A., Al. Jana Pawła II 196, tel.: 12 - 646 35 78, fax: 12 - 644 80 76; http://www.solidarnoscpmp.pl, e-mail: biuro@solidarnoscpmp.pl. Nakład: 250 egz. ISSN: 1508-6917.

Projekt i druk: Grupa Press Art

12 - 646 35 78, fax: 12 - 644 80 76 http://www.solidarnoscpmp.pl, e-mail: biuro@solidarnoscpmp.pl