Vruchtbaarheid in de vriezer

in de vriezer Vruchtbaarheid

De technologie staat niet stil. En dat geldt ook op gebied van fertiliteit. Heb jij al gehoord van social freezing? Eline Cautearts van De Maakbare Mens vertelt er meer over.

“Embryo’s invriezen kan al lang, maar eicellen invriezen nog maar sinds 10 jaar. Die laatste bestaan voor een groot deel uit water dat tijdens het invriezen ging uitzetten en de eicellen verloren liet gaan. Ondertussen kan men de eicellen razendsnel invriezen waardoor ze niet kapot gaan.”

Social freezing “Er zijn vrouwen die voor ze starten met een kankerbehandeling eicellen invriezen of transmannen voor hun transitie. Maar de grootste groep zijn de social freezers. Dat zijn dames die momenteel niet de juiste context hebben om zwanger te worden, maar wel een kinderwens hebben.”

“Vrouwen die aan social freezing doen, hebben vaak een duidelijk profiel: hoogopgeleid, financieel bemiddeld, ondernemend. Het is dan ook een dure behandeling, je moet rekenen op zo’n 3000 euro per cyclus. Gemiddeld zijn er 2 cycli nodig om voldoende eitjes te verzamelen. Dit bedrag moet je volledig zelf betalen.”

Procedure “Wie interesse heeft, kan zich aanmelden in een fertiliteitscentrum. Tijdens een intakegesprek krijg je alle informatie en kan je vragen stellen. Er volgt een psychologisch gesprek waar veel aandacht aan besteed wordt omdat je een beslissing neemt over de toekomst en je je een juist beeld moet kunnen vormen van de slaagkans. Ze vragen je om je plan uit te leggen en gaan na of je over een aantal zaken hebt nagedacht.”

Wie ervoor kiest haar eicellen terug te plaatsen, ondergaat een IVF-procedure. De eicellen behouden hun kwaliteit zolang ze ingevroren blijven. Maar je zit natuurlijk met de beperkte slaagkans van IVF. Een garantie op een kind kan social freezing jammer genoeg niet bieden.

“De volgende stap is een medisch en gynaecologisch onderzoek. Als je aan de medische voorwaarden voldoet, start de hormoonstimulatie. De impact hiervan verschilt van vrouw tot vrouw. Humeurwissels kunnen, maar ernstige bijwerkingen komen zelden voor. De laatste stap is de pick-up waarbij de gerijpte eicellen worden weggehaald. Deze ingreep gebeurt onder plaatselijke of lichte algemene verdoving. Er zijn weinig neveneffecten, maar het blijft natuurlijk een ingreep.”

“Enkel leeftijd is een criterium bij social freezing. Wettelijk gezien mag het tot 43 jaar. Maar vanaf 35 jaar daalt de kwaliteit van de eicellen sterk. Fertiliteitscentra willen een zekere kwaliteit van eicellen (en dus ook slaagkansen) bewaken, daarom leggen ze de grens soms lager.”

Geen garanties “Wie ervoor kiest haar eicellen terug te plaatsen, ondergaat een IVF-procedure. De eicellen behouden hun kwaliteit zolang ze ingevroren blijven. Maar je zit natuurlijk met de beperkte slaagkans van IVF. Een garantie op een kind kan social freezing jammer genoeg niet bieden.”

“Een fertiliteitscentrum is trouwens niet verplicht om de terugplaatsing te doen. Het gebeurt zelden, maar als de vrouw niet in een stabiele situatie zit op het moment dat ze een terugplaatsing vraagt, kan een centrum beslissen niet op de vraag in te gaan. Elke vrouw die zich aanmeldt, wordt hierover ingelicht.”

“Slechts 10% van de vrouwen beslist om de ingevroren eicellen effectief te gebruiken. Standaard betaal je voor 10 jaar invriezen. Voor de 1ste groep die de techniek gebruikte, loopt deze periode nu ongeveer af. Dit is het moment voor een follow-uponderzoek. Op dit moment weet niemand wat er met de vrouwen is gebeurd die nooit terugkeerden. Er wordt van uit gegaan dat velen gewoon natuurlijk zwanger werden, hun kinderwens opgeborgen hebben of op een andere manier ingevuld hebben.”

Onbekend maakt onbemind “Voor veel mensen is social freezing een onbekend gegeven. En als het thema de media haalt, is het vaak gericht op sensatie. Een tijd geleden maakten Apple en Google bekend dat ze hun vrouwelijke medewerkers aanbieden om eicellen in te vriezen. Dat is in België ondenkbaar. De gezondheidszorg, sociale zekerheid en verhouding werknemer-werkgever liggen hier compleet anders.”

“Bij ons is social freezing in de eerste plaats een manier om de autonomie van de vrouw te ondersteunen. Het is geen garantie op een kind, maar het behoudt de kans op een kind op een moment dat die vrouw daar zelf klaar voor is.”

Getuigenis Kristel vertelt over haar ervaring met social freezing.

“Een aantal jaren geleden worstelde ik heel erg met mijn ongewilde kinderloosheid. Ik ging in gesprek met een psycholoog en het Kinderwenshuis. Daar kwam de optie van social freezing ter sprake. De kostprijs was een struikelblok. Het schrok me ook af om hormonen in een gezond lichaam te spuiten. Maar ik zat zo in de knoop met mezelf dat ik na anderhalf jaar besloot om ervoor te gaan. Ik startte de hormoonbehandeling en in de zomer van 2018 liet ik 2 puncties uitvoeren.”

“Zodra de beslissing genomen was, kwam er rust in mijn leven. Ik kon opnieuw helder denken. Samen met de kinderwensconsulent heb ik alle vragen in mijn hoofd 1 voor 1 geanalyseerd. Dat heeft mij ertoe gebracht om een paar maanden na de puncties te kiezen voor bewust alleenstaand moederschap. Iets dat ik een jaar eerder totaal niet voor mogelijk hield.”

“Ondertussen ben ik 38 en hoogzwanger. Ik heb geen beroep moeten doen op de ingevroren eitjes, het is op natuurlijke wijze gelukt. De eicellen blijven voorlopig in de diepvries. Als ik ze niet gebruik, zullen ze naar de wetenschap gaan. Voor de eicelpunctie, moet je beslissen wat er met de niet-gebruikte eitjes mag gebeuren. Nu heb ik spijt dat ik niet koos voor donatie aan een koppel met fertiliteitsproblemen. Maar toen kon ik me niet voorstellen dat de helft van mijn genen ergens zou rondlopen terwijl ik zelf misschien nooit een kind zou hebben. Jammer genoeg kan ik die keuze niet meer wijzigen. Er gebeuren andere tests op het moment van de punctie afhankelijk van waar de eicellen later voor zullen gebruikt worden.”

Investering in de toekomst “Een handvol mensen in mijn omgeving is op de hoogte. Dat is voldoende, ik heb niet de behoefte om het aan iedereen te vertellen en tientallen meningen terug te krijgen. Mijn vrienden luisterden allemaal, maar niemand had er ervaring mee dus konden ze niet inschatten of het de beste optie was. Al heeft niemand het me afgeraden. Mijn moeder omschreef het als een investering in mijn toekomst, dat vond ik heel mooi.”

“Ik merk dat er in het algemeen nog wat onduidelijkheid rond hangt. Mensen weten niet wat ze zich erbij moeten voorstellen. Velen gaan ervan uit dat iedereen die dit doet carrière wil maken. Maar dat geldt niet voor mij. Ik ben gewoon de juiste partner niet tegengekomen. En volgens mij is dat bij veel vrouwen die voor social freezing kiezen het geval.”

“Social freezing heeft mij gebracht waar ik nu sta. Ik had dit nooit voor elkaar gekregen als ik de tijdsdruk niet had weggenomen. Ondanks alles wat erbij komt kijken, kan ik het alleen maar aanraden aan wie twijfelt; springen en er gewoon voor gaan.”