Mei 2017 S-magazine

S magazine mei 2017

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten EDITIE WEST-VLAANDEREN

DANS,

DANS, DANS

11 JUNI

SUPERPAPADAG

PATRICK WYFFELS

PLEIT VOOR WAARDIG LEVENSEINDE

FRANS MASEREEL

IN HET VERZET

IK KOOK

LEKKER NORMAAL

STOPPEN MET ?

ROKENAN! HET K

mei 2017

34

Dans, dans, dans

10

Salsa, tango en stijldans zijn wat over hun hoogtepunt heen, maar we moéten blijven bewegen met die beentjes. “Voor de moderne westerse mens is dansen een van de beste middelen in het streven naar een gezond leven.” Makkelijk, goedkoop én gezond!

Patrick Wyffels

12

Onze prioriteit is: objectieve informatie verstrekken, zonder mensen te pushen in welke richting dan ook. We gaan ervan uit dat geen enkele beslissing over het leven en de dood beter of slechter is dan een andere. Alles hangt af van de context. Mensen hebben het recht op goede en objectieve informatie. Ze zijn slim genoeg om op basis daarvan een beslissing te nemen.

De reumatoloog

Reuma is een ziekte met vele gezichten, die zowel stramme senioren als fitte dertigers en zelfs kinderen treft. Maar de redding is nabij: bij vroegtijdig ingrijpen kan 75 procent van de patiënten met artritis volledig verlost worden van hun klachten en ook voor patiënten met artrose ziet de toekomst er rooskleurig uit.

“De vooruitgang in ons vakgebied is ronduit spectaculair.” Frank Luyten, diensthoofd reumatologie van het UZ Leuven, leidt ons rond in de wondere wereld van de gewrichtsziekten.

gezondheid 4 10 14 32 33 37

Ik kook … Lekker Normaal Dans, dans, dans De reumatoloog Broccoli Water, puur natuur 31 mei, werelddagzonder tabak

Opvoeding is een groot woord.

Maar eigenlijk zit opvoeden in kleine dagelijkse dingen. Samen eten, tv-kijken, wandelen, spelen, klusjes doen of bezoek krijgen.

We leven allemaal samen en houden rekening met elkaar.

Broccoli

Gezond eten lastig? Niet met de recepten van Lekker Normaal!

De website en de bijbehorende campagne van ons ziekenfonds laten zien hoe je met weinig tijd en normale ingrediënten perfect gezond kan eten. Afwisseling is daarbij belangrijk. Zorg dus voor genoeg variatie in je menu.

En waarom niet beginnen met broccoli?

32

14

consument 6 25 26 34

Opvoeden is samen lachen, huilen, praten, eten …

Vakantie!

Innovatie Voorlezen, ook voor papa’s!

Opvoeden is samen lachen, huilen, praten, eten …

35 Opvoeden is elkaar ontmoeten 38 In het verzet

sociale info

30 Full service voor personen met een handicap

en verder...

8 11 12 28

PlusMinus Column Bart Vandormael Patrick Wyffels in Close Up Eyecatcher

S magazine mei 2017

gezondheidsmaandblad van de Socialistische Mutualiteiten

EDITIE OOST-VLAANDEREN

DANS,

DANS, DANS

11 JUNI

SUPERPAPADAG

PATRICK WYFFELS

PLEIT VOOR WAARDIG LEVENSEINDE

FRANS MASEREEL

IN HET VERZET

IK KOOK

LEKKER NORMAAL

STOPPEN MET ROKEN?N! HET KA

Maandelijks gezondheidsmagazine van de Socialistische Mutualiteiten Jaargang 45 Mei 2017

Uitgever-Directeur: Paul Callewaert

Hoofdredacteur: Urbain Vandormael urbain.vandormael@socmut.be

Medewerkers aan dit nummer: Lore Abrahams, Carine Algoet, Bram Beeck, Sophie Beyers, Joeri Bouwens, Erik Cajot, Luc Carsauw, Bart Demyttenaere, Mieke De Smet, Katrien De Weirdt, Koen Foubert, Patrick Galloo, Isabel Geenens, Siska Germonpré, Stefaan Helderweirt, Evelyne Hens, Joris Herregods, Silke Hoefkens, Gwen Muylaert, Guy Peeters, Leen Pollentier, Carolien Rietjens, Bruno Ruebens, Sabine Schroeten, Rik Thys, Bart Vandormael, Dorien Vandormael, Renée Van der Veken, Priscilla Van Even, Irene Van Humbeeck, Eva Venneman, Daniëlla Verbruggen, Patrick Verertbruggen, Katrien Vervoort en Bieke Volcke.

Adres: S-magazine, Sint-Jansstraat 32 1000 Brussel Tel. 02 515 05 45 Fax 02 515 17 55 s-magazine@socmut.be www.s-magazine.be

Postrekening: 000-0740065-52 van het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, Brussel Oplage: 509.000 Abonnement: 10 euro per jaar

Goede tandzorg is om meer dan één reden belangrijk. Maar tandzorg kost geld, veel geld zelfs. Dat zorgt ervoor dat sommige gezinnen – uit financiële noodzaak - besparen op tandzorg. Met alle gevolgen van dien, niet alleen voor de gezondheid van betrokkenen.

Met lange tanden nieuw akkoord afgesloten met tandartsen Midden april hebben ziekenfondsen en tandartsen een nieuw tariefakkoord afgesloten dat een einde moet maken aan de tariefonzekerheid. Door een reeks beslissingen van de regering weigerden de tandartsen einde vorig jaar immers een nieuw akkoord te ondertekenen en konden ze vragen wat ze wilden aan de patiënt, terwijl die geen hogere tussenkomst van het ziekenfonds kreeg.

Voor de patiënten leidde dat de voorbije maanden tot extra kosten, die konden oplopen in de tientallen miljoenen. Als verdediger van de belangen van de patiënt stuurden we aan op het hervatten van de gesprekken. Het werd onderhandelen met de rug tegen de muur. Dat heeft midden april geleid tot een nieuw akkoord, waarbij beide partijen bereid waren water bij de wijn te doen. Voor ons én de tandartsen was het belangrijk dat de patiënt opnieuw tariefzekerheid heeft.

Wat zijn de grote krachtlijnen? Het remgeld voor tandheelkundige verstrekkingen stijgt met maximaal 1 euro.

Kinderen en rechthebbenden op een verhoogde tegeHet was kiezen tussen moetkoming blijven van deze verhoging gespaard. Ook de pest en de cholera. de preventieve verstrekkingen worden niet duurder. Voor In het kader van een wie jaarlijks naar de tandarts gaat, blijft de remgeldverhogezondheidsbeleid is dat ging beperkt tot 0,5 euro. De tarieven voor verstrekkingen een veeg teken. waarbij de tandarts duur materiaal gebruikt, worden geïndexeerd met 2,51 procent. Voor kankerpatiënten die door hun behandeling problemen krijgen met hun tanden wordt een budget van 3 miljoen euro voor een betere terugbetaling vrijgemaakt én er komt een regulering van de prijzen van implantaten, bruggen en kronen.

De tandartsen mogen tijdelijk voor twee ondergewaardeerde verstrekkingen een toeslag vragen.

Het goede nieuws is dat stappen worden gezet om te komen tot een betere tariefzekerheid en een billijk en correct ereloon in deze sector. De inspanningen die van de patiënt worden gevraagd, worden verdeeld over alle patiënten en komen dus niet op de rug van een specifieke groep terecht.

Twee onderdelen van dit akkoord liggen moeilijk voor ons: de patiënt moet meer uit eigen zak betalen en het invoeren van richttarieven leidt op termijn tot het ondergraven van de tariefzekerheid. Het was kiezen tussen de pest en de cholera. In het kader van een gezondheidsbeleid is dat een veeg teken.

Tot slot nog dit: het is belangrijk dat je minstens één keer per jaar naar de tandarts gaat. Zo vermijd je hogere remgelden en bespaar je op je tandzorg.

Paul Callewaert Algemeen secretaris

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

3

gezondheid

Ik kook …

Lekker Normaal Eet lekker normaal!

Moe van de zoveelste voedingshype die je zegt wat je wel of niet mag eten? Wij ook! Gezond koken hoeft immers geen moeilijke wetenschap te zijn. Ook met weinig tijd en normale ingrediënten kan je perfect gezond eten. Daarom lanceert ons ziekenfonds een nieuwe campagne rond voeding. Eet dus samen met ons Lekker Normaal!

Gezond eten is geen wetenschap

altijd met mate. En vergeet niet: gezond voedsel geeft je meer energie.

Lekker Normaal laat zien dat een gezond eetpatroon geen moeilijk dieet is, maar een simpele levensstijl die perfect samen kan gaan met je dagelijkse leven. Kies voor eenvoudige verse producten van hoge kwaliteit. Niets is verboden, maar kies vooral voor groenten, fruit, volkoren granen, noten, zaden, peulvruchten, melk(producten) of (met calcium verrijkte) sojaproducten, plantaardige olie, gevogelte en vis. Zondigen mag, maar

Recepten en tips Op onze website www.lekkernormaal.be vind je naast recepten veel tips om een gezond weekmenu samen te stellen. Zet bijvoorbeeld wekelijks 2 keer vette vis op het menu. Om je wat inspiratie te geven kan je alvast onze visfilets tre verde op de pagina hiernaast uitproberen.

Surf naar www.lekkernormaal.be voor meer tips en recepten.

EXTRA GOED VOOR JOU: ✔ groenten en fruit ✔ volkoren granen ✔ noten, zaden en peulvruchten ✔ gevogelte en vis ✔ melk- of sojaproducten met extra calcium ✔ plantaardige olie.

DOWNLOAD DE LEKKER NORMAAL APP: • Wekelijks krijg je een handig en gezond weekmenu. Je hoeft dus niet meer na te denken over wat je gaat koken!

• Elk recept wordt in duidelijke stappen uitgelegd.

• De app maakt automatisch een overzichtelijk boodschappenlijstje voor jou, aangepast aan het aantal personen.

Handig om mee te nemen naar de winkel!

Je vindt onze app in de App Store of de Android Market. Of scan de QR-code in!

4 • S-magazine / mei 2017

gezondheid

Lekker Normaal koken?

Probeer eens dit recept: Visfilets tre verde 45 minuten – 4 personen Ingrediënten:

• 1600 g tongfilet (of scholfilet) • 1000 g asperges • 4 courgettes (kleine) • 4 stammen prei (grote) • 600 g erwten • 4 citroenen (onbehandelde) • 500 ml groentebouillon • 4 eetlepels dille (vers) • 4 eetlepels olijfolie • boter • peper • zout

Bereiding

Was de prei, de courgettes en de asperges. Snij de prei in reepjes en de courgettes in plakjes. Schil de asperges en snij in stukjes van 4-5 cm lang.

Verhit een pan met olie en stoof daarin eerst de prei, dan de courgettes en dan de asperges en schep ze regelmatig om. Voeg tenslotte de doperwtjes en de groentebouillon toe. Breng op smaak met peper en zout.

Dep de afgespoelde visfilets droog en bestrooi ze met zout en peper. Leg deze op de groenten en laat ze op laag vuur in 5 tot 10 minuten gaar worden.

Leg een klontje boter op de vis en bestrooi met de gehakte dille. Garneer met plakjes citroen.

Lekker met pasta of puree.

DE SMAAK TE PAKKEN? Surf naar www.lekkernormaal.be en ontdek meer dan 100 recepten!

Volg onze Lekker Normaal-pagina op Facebook. Zo ontdek je leuke tips en nuttige info om Lekker Normaal te koken!

Laat het smaken!

mei 2017 / S-magazine •

5

consument

Vakantie!

Reizen begeleiden als vrijwilliger

“De mooiste beloning die ik me kan wensen” Jozef Segers is al vijftien jaar reisbegeleider voor VFG in OostVlaanderen: “Sinds mijn pensioen, enkele jaren geleden, probeer ik aan zoveel mogelijk reizen in binnen- en buitenland deel te nemen. Ook tijdens activiteiten zoals de talentenjacht ben ik van de partij. Vroeger combineerde ik dit vrijwilligerswerk met een gewone job en had ik minder tijd, maar ik heb me altijd met volle overgave ingezet voor de VFG-leden. Je krijgt zoveel dank en waardering van de deelnemers, dat is echt goud waard.”

“De glimlach van de zorgvragers, daar doen we het voor”

“Ik heb de microbe intussen doorgegeven: mijn echtgenote, mijn dochter én mijn twee kleindochters doen vrijwilligerswerk voor VFG. Bij deze trouwens een warme oproep aan kandidaatvrijwilligers: meld je aan bij VFG! Je komt hier terecht in een fantastische groep. En geloof me: een lach of een knuffel van een mens die hulp nodig heeft, is de mooiste beloning die je je kan wensen. Je krijgt een opleiding van VFG en je leert natuurlijk al doende. Zeker jongere vrijwilligers zijn meer dan welkom. Het is voor jongeren altijd leuker om ervaringen te kunnen delen met leeftijdsgenoten.”

Stefanie (26) ging in september 2016 voor het eerst als vrijwilliger mee op mantelzorgvakantie. Haar beweegreden? “Mijn eigen opa lijdt aan dementie. Hij weet niet meer hoe oud hij is. Dat we thuis een tuin hebben, is hij vergeten. Elk weekend bezoek ik hem, samen met de hele familie. Dan straalt hij. We konden vroeger altijd op hem rekenen, daarom proberen we er nu voor hem te zijn.” Twee jaar geleden woonde de opa van Stefanie nog thuis, maar dit werd onhoudbaar. Sinds kort verblijft hij in een woonzorgcentrum. “Mijn oma kon hem niet meer tillen als hij viel. ’s Nachts had hij last van dwaalgedrag.”

“Het doet deugd om mensen te kunnen helpen. Doordat verschillende VFG-leden zich jaar na jaar inschrijven voor een begeleide vakantie, bouw je na verloop van tijd een band op met hen. We mogen gerust zeggen dat de VFG-vakanties tot in de puntjes zijn verzorgd, tot en met hulp in de luchthaven.

Alle details en alle voorzieningen worden op voorhand grondig doorgenomen. Dankzij evaluaties achteraf leren we uit foutjes die we eventueel hebben gemaakt. Redelijk uniek is dat we de deelnemers inspraak geven in de keuze van activiteiten. Dat maakt hun reiservaring nog wat mooier.”

Haar persoonlijke betrokkenheid zette Stefanie aan om zich in te schrijven als vrijwilliger voor een mantelzorgvakantie. Ze heeft er geen spijt van. “We hebben genoten van de glimlach en het geluk van de zorgvragers en mantelzorgers. Daar doe je het voor! De gezellige wandelingen, de avond- en knutselactiviteiten en de praatjes op het terras zullen me altijd bij blijven. Vooral de workshop voelschorten is blijven hangen.

Het aaien, friemelen en prutsen aan een voelschort kan rustgevend werken voor personen in een vergevorderd stadium van dementie. Zo kan er een gesprek op gang komen. Dat doorbreekt het sociaal isolement van de patiënten en bevordert hun welbevinden.”

Ontdek alle reizen van VFG vzw, vereniging voor personen met een handicap, op www.vfg.be/reizen.

Wil je zelf als vrijwilliger aan de slag? Ontdek ons ruime aanbod vrijwilligerswerk op www.bondmoyson.be/vrijwilligers of www.devoorzorg.be/vrijwilligers.

6 • S-magazine / mei 2017

consument

Fontana "Lekker tot rust komen met een gezondheidsvakantie" Een gezondheidsvakantie, dat is je weer als herboren voelen na lekker lang te bubbelen in een jacuzzi, rond te dobberen in een thermaal bad of te genieten van een gezichts- of lichaamsbehandeling.

Als lid van ons ziekenfonds geniet je een korting tot 200 euro op je gezondheidsvakantie. Meer info op www.gezondheidsvakanties.be.

Mieke (48): "Tijdens een deugddoende kuur in het veelzijdige Slovenië, een pittoresk en ongerept land met buitengewoon vriendelijke inwoners, kon ik helemaal tot rust komen. De gezondheidsvakantie was voor mij de ideale mix van beweging en wellness. De dagelijkse massages afgewisseld met rustgevende wandelingen in de prachtige natuur deden echt goed. Ik kwam helemaal ontspannen weer thuis."

Mutas reisbijstand “Een hele geruststelling in momenten van hoge nood” Patrick Beckers (47): “In Fréjus, in het zuiden van Frankrijk, ben ik vorig jaar getroffen door een zware infectie. Wellicht het gevolg van vier operaties die ik in België had ondergaan, omdat ik kanker had. Ik kreeg zwellingen, moest voortdurend hoesten, kreeg geen adem meer … Omdat ik in België beter kon worden behandeld dan in Fréjus, ben ik daar niet lang gebleven. Allemaal dankzij Mutas, die alles perfect hadden geregeld: ik werd opgehaald in het ziekenhuis van Fréjus en met een taxi naar de luchthaven vervoerd. Eenmaal terug in eigen land, werd ik perfect opgevangen. Een hele geruststelling in zulke momenten van hoge nood! Ik heb er geen trauma of zo aan overgehouden, ik reis binnenkort zelf terug naar Fréjus. Al hoop ik toch dat ik daar niet opnieuw in het ziekenhuis beland. Vergeleken met wat ik daar heb gezien en meegemaakt, zijn Belgische ziekenhuizen luxehotels.”

“Zulke hoogstaande service, ik wist niet dat dat bestond” Jeanne Verberght, moeder van Mathy Meuris (32): “Toen we in mei vorig jaar op vakantie aan het Como-meer waren, moest Mathy – die geboren is met spina bifida of een open rug – in het ziekenhuis worden opgenomen. Hij heeft er een week op intensieve zorgen doorgebracht. De tussenkomst van Mutas was buitengewoon goed en efficiënt: ze zorgden ervoor dat ik in de Italiaanse kliniek bij Mathy kon blijven slapen, ze hebben ons met een ziekenwagen naar de luchthaven in Milaan gebracht, ons met een klein vliegtuigje naar Deurne getransporteerd en vervolgens met een ziekenwagen naar het ziekenhuis van Antwerpen overgebracht. Tijdens de vlucht werden we zelfs bijgestaan door een arts en een verpleegkundige. De arts nam in het vliegtuig bloed af om de situatie op de voet te kunnen volgen. En in Italië belde Mutas me meermaals per dag om een stand van zaken te geven. Zulke hoogstaande service, ik wist niet dat dat bestond. Daar hadden we zelfs niet van kunnen dromen. Ik krijg nog steeds kippenvel als ik eraan terugdenk.”

Ga jij binnenkort ook op vakantie? Als lid van ons ziekenfonds heb je recht op bijstand bij medische verzorging in het buitenland. Dankzij Mutas hoef je geen dure privéverzekering te nemen voor je medische kosten op reis. Vraag je reisdocumenten aan op www.bondmoyson.be/opreis of www.devoorzorg.be/opreis.

mei 2017 / S-magazine •

7

door Urbain Vandormael

PLUSMINUS

Het bedrag dat als fietsvergoeding wordt uitgekeerd voor het woon-werkverkeer is sinds 2009 meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit gegevens van de Federale overheidsdienst Financiën (FOD). In 2015, het meest recente jaar waarover de FOD data heeft verzameld, liep de totaalsom op tot 93,5 miljoen euro tegenover 43,6 miljoen euro in 2009. Het aantal begunstigden steeg van 260.564 naar iets meer dan 406.000. De overgrote meerderheid wordt in Vlaanderen uitgekeerd.

BAGAGE MEENEMEN OP VLIEGTUIG WORDT STEEDS DUURDER Steeds meer luchtvaartmaatschappijen laten klanten in Europa bijbetalen als ze bagage in het ruim willen meenemen. Meer dan de helft van de onderzochte luchtvaartmaatschappijen heeft het afgelopen half jaar één of meer tarieven voor bagage op Europese vluchten verhoogd. De gemiddelde prijsstijging bedraagt 21 procent. Dat blijkt uit een steekproef van de Nederlandse vergelijkingssite Tix.nl.

Brussels Airlines is met een tarief van 15 euro voor een koffer tot 23 kilo bij de goedkoopste. Bij Wizzair kan het meenemen van een valies oplopen tot 55 euro.

MTV AWARDS SCHRAPT GESLACHTEN MTV past de categorieën voor zijn Awards-show aan. In de volgende editie nemen mannelijke en vrouwelijke acteurs het tegen elkaar op en blijft er uiteindelijk slechts één te winnen Award over. Volgens MTV is zijn publiek ‘zich niet langer bewust van de scheidingslijnen tussen de geslachten.’

8 • S-magazine / mei 2017

De kosten voor arbeid zijn vorig jaar in ons land toegenomen met 0,2 procent, in de meeste EU-landen lag dat percentage hoger. Het gemiddelde stijgingspercentage in Europa lag op 1,6 procent. Alleen in Italië zijn de kosten voor arbeid naar beneden gegaan (- 0,8 %).

De berekening is gebeurd op basis van de nationale munt. Uitgedrukt in euro’s kent het Verenigd Koninkrijk de grootste daling van de arbeidskosten (- 10,1 %) maar dat heeft te maken met de vrije val van het Britse pond.

ARMOEDE ZORGT VOOR ONGELIJKHEID VAN BIJ DE GEBOORTE Armoede heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid van kinderen rond de geboorte. Dat wijst een onderzoek van de Ecole de Santé publique van de ULB en de Koning Boudewijsstichting uit. De impact van armoede werd gemeten aan de hand van twee sleutelindicatoren: het geboortegewicht van de baby en het sterftecijfer rond de geboorte. De onderzoekers gingen na in welke mate de kwetsbare leefomstandigheden van de moeder een invloed hebben.

Eenouderschap en de migratieafkomst van de moeders blijken het gezondheidsrisico bij ongeboren en pasgeboren kind te verhogen. Anderzijds zijn er bij gezinnen met migratieachtergrond factoren die net extra bescherming bieden. Zo zijn er levensgewoontes die in bepaalde gemeenschappen anders zijn of lager liggen, zoals de voeding of het tabaksgebruik tijdens de zwangerschap. Ook de rol van de familie kan de werklast, de stress en de ongerustheid verminderen.

Het onderzoek werpt eveneens een nieuw licht op de problematiek van de kinderarmoede in het Brussels Gewest. Een belangrijk deel van de migratie in België speelt zich af in Brussel, waar de bevolking zowel jonger als kwetsbaarder is.

Het kinderarmoedecijfer is hoger in Brussel.

41,5 % van de Brusselse kinderen wordt geboren in een gezin met een inkomen onder de armoedegrens. Het Belgische gemiddelde is 18,8 %.

foto’s: S-magazine

DUBBEL ZO VEEL FIETSVERGOEDINGEN

BELGISCHE LOONKOSTEN STIJGEN MINDER DAN GEMIDDELD

ONGEVAL MET SPOOKRIJDER TIEN KEER DODELIJKER Jaarlijks ontvangt de federale wegpolitie zo’n vierhonderd meldingen van spookrijden. De voorbije tien jaar vielen op de Belgische snelwegen 327 slachtoffers – waarvan 45 dodelijke - in 143 ongevallen waarbij een spookrijder was betrokken.

Daarmee zijn ongevallen met spookrijders tien keer dodelijker dan alle ongevallen op de autosnelweg samen, aldus het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid.

Opvallende vaststelling: ongevallen met spookrijders hebben een piek in maart.

Dat is toevallig traditioneel ook de maand met het hoogste aantal zelfmoorden.

Maar lang niet iedereen die spookrijdt, doet dat bewust. In één op de vier gevallen waarbij het tot een ongeval komt, zijn alcohol of drugs in het spel. Een vijfde van de spookrijders is ouder dan 65 jaar. Wat moet je doen als je een spookrijder ziet opduiken? Vertragen en uiterst rechts houden, desnoods uitwijken op de pechstrook. Knipper met je lichten wanneer je de spookrijder kruist en verwittig zo snel mogelijk de politie.

BRUGGE, DÉ FIETSSTAD VAN VLAANDEREN Volgens onderzoek naar het gebruik van de fiets als vervoermiddel naar het werk en de school in Vlaanderen verplaatst gemiddeld 35 procent zich met de fiets. Maar er zijn grote regionale verschillen. Onder de inwoners van Genk ligt dat percentage op amper 16,4 procent, bij de Bruggelingen gebruikt 45 procent de fiets. Leuven (43,4 %), Turnhout (42,1 %) en Gent (40,6 %) scoren ook beduidend hoger dan het Vlaams gemiddelde.

STRENGERE REGELS ROND MEDISCHE IMPLANTATEN GOEDGEKEURD Het Europees Parlement heeft een voorstel goedgekeurd dat de certificering en het toezicht op medische implantaten verscherpt. Volgens de nieuwe regels worden medische hulpmiddelen met een verhoogd risicogehalte aan een bijkomend onderzoek onderworpen voor ze groen licht krijgen om verkocht te worden. Ook zullen de nationale controlediensten aan striktere eisen moeten voldoen, onder meer wat betreft de kwalificatie van hun personeel. Er komt ook een registratiesysteem met implantatenkaarten, zodat de patiënten onmiddellijk kunnen worden verwittigd als blijkt dat er iets schort aan een implantaat of prothese.

DRAAG JIJ SCHONE KLEREN? De laatste decennia is de modeindustrie in een stroomversnelling geraakt. Kledingmerken laten hun producten wereldwijd in een hoog tempo vervaardigen. Ze doen er werkelijk alles aan om de kosten te drukken. De evolutie naar snelle mode, waarbij merken meerdere collecties per seizoen lanceren, zorgt

voor enorme stress in de textielfabrieken. De druk op de arbeiders wordt opgevoerd: meer werken voor minder geld in minder tijd.

Vrouwen en mannen zwoegen in een hels tempo voor hongerlonen in een ongezonde omgeving. Onze kleren zijn dan wel spotgoedkoop, de werknemers betalen de prijs.

FOS en de Algemene Centrale werken samen met organisaties die het

opnemen voor textielarbeiders in Centraal-Amerika. Ze vragen aandacht voor schone kleren. Ook jij kan meedoen! Spreek kledingmerken aan op sociale media met de vraag #WhoMadeMyClothes. Of lees de 11 tips voor duurzame mode. Surf naar www.FOS.ngo/schonekleren en strijd mee voor schone kleren. mei 2017 / S-magazine •

9

foto: S-magazine

gezondheid

overbelast je hart niet. Je bloeddruk daalt en daardoor verbetert je bloedsomloop. Een dikke hint voor mensen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.

Lichaam én geest

dans

Dans,

dans,

Salsa, tango en stijldans zijn wat over hun hoogtepunt heen, maar we moéten blijven bewegen met die beentjes. “Voor de moderne westerse mens is dansen een van de beste middelen in het streven naar een gezond leven.” Makkelijk, goedkoop én gezond!

So you think you can dance? Jazeker, maar de vraag had eigenlijk moeten zijn: so you know you should dance?

Dansen is geen kwestie van kunnen, maar eerder van moeten. Hoogleraar en gynaecoloog Hendrik Cammu stelt dansen in zijn nieuwe boek “Wat moet ik nu geloven, dokter?” voor als een ideale vorm van lichaamsbeweging. Cammu heeft naar eigen zeggen gezocht naar “de beste versie van de waarheid over eten en bewegen”. Het moet gezegd: zijn queeste heeft enkele verrassende inzichten opgeleverd. Iedereen is het erover eens dat voeding en lichaamsbeweging fundamenten zijn voor een gezond en lang leven, maar volgens Cammu valt er beduidend meer gezondheidsvoordeel te halen uit beweging dan uit voeding.

Het nuttige en het aangename De meeste diëten falen. De meeste fitnessabonnementen blijven ongebruikt. De logische conclusie:

10 • S-magazine / mei 2017

voeding en beweging, het zal wel …

Maar waar loopt het dan mis?

Misschien ervaren we onze gezondheid te veel als een opdracht, in plaats van een bron van genot. Dansen koppelt het nuttige aan het aangename: je verbrandt niet enkel calorieën, je maakt tegelijk ook het “gelukshormoon” endorfine aan. Volgens een onderzoek van de universiteit van Frankfurt kan je al dansend ook het stresshormoon cortisol onderdrukken. Wie minstens één keer per week danst, vergroot zijn kans op een gelukkig en evenwichtig leven.

Volwaardige sport Dansen is een volwaardige sport. Je zou het misschien niet verwachten, maar de cijfers zijn duidelijk: een uur dansen verbruikt evenveel energie als een uur fitness, fietsen of zwemmen.

Onderzoekers aan de Mayo Clinic, de grootste medische non-profitorganisatie in de Verenigde Staten, hebben berekend dat squaredansers op een avond het equivalent van 8 kilometer wandelen afleggen. Schotse volksdansers komen zelfs aan bijna 20 kilometer. Wat dansen voor heeft op andere sporten, is dat je nooit te hard traint. Hoe heftig je ook staat te shaken: je hartslag versnelt, maar je

Dansen zet niet enkel je lichaam in beweging, maar gaat ook gepaard met een grote mentale inspanning.

Je beweegt én je moet nadenken over welke passen je moet zetten, alsook over wanneer je die passen precies moet zetten. Zonder concentratie en coördinatie val je over je eigen voeten. Dit vloeiend samenspel van lichamelijke en geestelijke activiteit maakt dansen een goede therapeutische activiteit voor mensen met beginnende Parkinson. Een potje polonaise, swing of wals helpt ook om de slijtage van spieren en gewrichten tegen te gaan. Dokter Hendrik Cammu ziet nog een bijkomend voordeel van dansen: “Je doet het met twee en daarom is het intiem. Het helpt mensen een partner te vinden waardoor ze meer seks hebben.” Zijn stelling wordt bevestigd door universitaire studies: dansers komen sneller en vaker aan hun seksuele trekken. Vooral tango verhoogt naar verluidt het libido.

Nieuwe move Tango, rumba, merengue, rock-‘n-roll, quickstep, vogue, dancehall, popping, locking: aan dansstijlen, klassiek of modern, geen gebrek. Die variatie biedt echter geen garantie op succes. Integendeel, het lijkt wachten op een nieuwe hype zoals zumba of salsa om de grote massa weer aan het dansen te krijgen. Salsa waaide een kleine 20 jaar geleden over naar Vlaanderen dankzij het succes van de Buena Vista Social Club, de bende oude Cubaanse knarren die door de Amerikaan Ry Cooder uit de put der vergetelheid werden gehaald. De Buena Vista Social Club bracht geen salsamuziek, maar opende wel onze oren voor Zuid-Amerikaanse muziek.

En toen was het maar een kleine stap naar salsa. De roots van salsa liggen in de Cubaanse Son, een mix van

gezondheid

in p s r e ik u s t e m n e r e w Ge Spaanse troubadourzang (sonero) en Afrikaanse percussie, die rond 1920 populair werd. Salsa zette haar wereldwijde veroveringstocht in dankzij de massale verhuizing van Puertoricanen naar de New Yorkse wijk Harlem en van Cubaanse vluchtelingen naar Miami. Volgens de overlevering is de naam salsa pas in voege getreden toen New Yorkse clubbers in de jaren 60 de salsadansers toeriepen om wat meer saus (“ponle salsa”) in hun moves te mengen. De programma’s “Sterren op de dansvloer” en “So you think you can dance?” gaven het dansen enkele jaren geleden een nieuwe schwung, maar die lijkt intussen uitgewerkt.

Tijd voor iets nieuws!

Het verschil tussen twee en drie jaar Jong geleerd is oud gedaan. Eigenlijk kan je niet vroeg genoeg beginnen met dansen. Een tweejarige starter staat na een jaar verder dan een kind dat op zijn derde instapt. “Tussen het tweede en derde levensjaar maakt een kind een enorme groei door”, vertelt Stefanie Achten van kinderdansschool Cosmo Dance Company.

“Vandaar dat we peuters en kleuters niet in één groep onderbrengen. De kloof is te groot. Kinderen van drie en vier, die gaan wel samen, kinderen van twee en drie niet. Bij driejarigen werken we aan choreografie, lenigheid, evenwichtsoefeningen, bij de tweejarigen proberen we vooral om hun basisbewegingen stelselmatig uit te breiden naar springen, zwaaien, klappen, rollen … De basis van alles is expressie. We beelden gevoelens uit, met behulp van muziek. Boosheid, blijdschap, verwondering: die emoties zetten we om in beweging en gezichtsexpressie. We merken ook dat iemand die kleuterdans heeft gedaan, bij de kids meteen het niveau van de gevorderden haalt. Ook belangrijk: als je vroeg met dansen begint, behoud je langer je lenigheid. Na je zesde neemt je lenigheid af als je die niet onderhoudt.”

de tand”, zo verklaarde es to de en kk lu ed go elende, niet altijd schap zouden we moe od bo e di “Het leven is een aarz n E s. ng la n irk De Wachter on t het niet. Wat ik aa ch da bekende psychiater D ik r aa m y, rr onze kinderen? So tuurlijke, prikkelende on av e ng ten overbrengen aan la n éé n ve le n en geven, is dat het verder hun gedachte oe H . onze kinderen wil mee nd ta es to én anrit is. Vooral gé het leven. en zinderende achtba latere perspectief op n hu r ke rij e n ho , en ik ing re afstand te houden. E op t us w gevoelens en verbeeld be ik r ee ob pr ander wereldleed s (10) en Finn (9) op oo R ik Terreuraanslagen en uk dr o, di ra tere mt via de tv of de ndaag. We hebben be va s al st als het toch binnenko ee w ge is g ili d nog nooit zo ve g en terreur dan ooit rlo oo n het hart dat de werel va rs ffe to ch onze fort en minder sla Want angst vergiftigt t. gs an medicijnen, meer com de el w n da n oeten bestrijden, groot mogelijk moete zo t ne e tevoren. Als we iets m di e w ijl rw te iend. ze wereld kleiner, etendheid een valse vr w on dromen en maakt on r, ve ge ad ra te ngst is een slech rproberen te maken. A London gegaan. Vade ar na e gj da n ee den or s vo bekende markt in Cam de n Ik ben samen met Roo va es pj m aa kr inuierend langs de r eens met haar vriend ke ze n re dochtermomentje. K ja le ke en er t niet t idee dat Roos ov elde: ze zei dat ze da ijf tw Ze Town, opperde ik he . en m ko n te tijden, ofdstad zou moe nslagen zijn van alle aa en nen naar de Britse ho n ge lo or O ”.

Bij nslagen gebeuren r iedereen lief wordt. oo rd durfde, “zolang er aa aa w dt in tv ui angen men een pilletje ls in de geweren verv ge ko le antwoordde ik, tenzij al ns ee nu s lagen ze wel op. “Ja, al dat ze de vijand vers en nk de die gedachte veerde rs le al nv aa de reen inkogels en als t eten zijn en dat iede he n worden door suikersp aa in sp er ik su n dat die gewoo hebben, ontdekken ze ren! en n.” Zo mag ik het ho t betekent wandelen da t an beter gelukkig kan zij W . es pj ta ts ui dan eg geen fan van pa op uitstap gaan, pa Finn is jammer geno en s oo R at la : el videovan. Zijn voorst spelen. Hij is gek van te r daar wordt hij moe de an yl Sk g da e uis om de hele en. Ondanks zijn prill nd vo ge blijven mama en ik th ot no ge nd bo lang zijn moeder een s heeft videogames al oo R spelletjes en heeft in . rm he sc t he n ze reen in huis va competitiegeest heeft ie D leeftijd, speelt hij iede r. aa nd va , en ez het om te verli afgezworen. Ze haat alleroeder. Die vindt het trouwens van haar m haar oefd te worden door minst leuk om afgetr kt ing in zijn oogjes maa zoon. Maar de fonkel alles goed.

Bart Vandormael Nieuwe vader ordpress.com http://nieuwevader.w

BART VANDORMAEL mei 2017 / S-magazine •

11

Wij promoten een waardig levenseinde Patrick Wyffels “LEIFarts worden, daar kies je niet voor.

Je wordt gekozen.” Het zijn de pakkende openingszinnen van het boek “De LEIFarts” van Patrick Wyffels. Met als ondertitel: “De weg naar een waardig levenseinde.” LEIF, voluit het LevensEinde InformatieForum, is het open forum voor zorgverleners en patiënten dat streeft naar een waardig levenseinde voor iedereen, met respect voor de wil van de patiënt. “Ik maakte mijn keuze om arts te worden rond mijn twaalfde, waarschijnlijk vooral omdat ik in een gezin van ruziënde ouders opgroeide, en ik mijn moeder toen opving. Dat lag me nogal. ‘Van de wieg tot het graf ’, dat vertelden mijn opleiders, maar al snel ervaarde ik dat we onze patiënten van ‘vóór de wieg tot na het graf’ mochten begeleiden.”

Heb jij al een LEIFkaart? Deze plastic kaart, die je gratis kan bestellen, vermeldt over welke wettelijke wilsverklaringen je beschikt.

Meer dan 46.000 mensen hebben de voorbije jaren een LEIF-kaart aangevraagd. Van het LEIF-blad, een brochure met vragen en antwoorden over euthanasie en wettelijke wilsverklaringen, zijn liefst 450.000 exemplaren verdeeld. “Een gigantische bestseller”, merkt voorzitter en LEIF-oprichter Wim Distelmans fijntjes op. De cijfers spreken boekdelen: LEIF heeft zijn waarde wel bewezen. En doet dat nog steeds, elke dag opnieuw! “Er komen ook meer en meer LEIF-punten, regionale ankerpunten in Vlaanderen, waarmee we LEIF dichter bij de mensen willen brengen.

Het eerste LEIF-punt is opgericht in Brugge, door gewezen sp.a-senator (en vandaag gemeenteraadslid) André Vannieuwkerke. Onze prioriteit is: objectieve informatie verstrekken, zonder mensen te pushen in welke richting dan ook. We gaan ervan uit dat geen enkele beslissing over het leven en de dood beter of slechter is dan een andere.

Alles hangt af van de context. Mensen hebben het recht op goede en objectieve informatie. Ze zijn slim genoeg om op basis daarvan een beslissing te nemen.”

Gevoelige materie In Nederland heeft de linkse partij D66

12 • S-magazine / mei 2017

onlangs een wetsvoorstel ingediend om levensbeëindiging vanaf 75 jaar mogelijk te maken. Het voorstel werd afgeschoten met het argument: dit is letterlijk levensgevaarlijk!

Euthanasie is en blijft een gevoelige materie.

Patrick Wyffels: “Dat wetsvoorstel wilde een oplossing bieden voor mensen die levensmoe zijn, een zogenaamd “voltooid leven” hebben gehad, maar verder niets mankeren. Die mensen vallen zowel in Nederland als in België buiten de grenzen van de euthanasiewetgeving. Je kunt wel euthanasie krijgen als je levenssituatie, ongeacht je leeftijd, door een opeenstapeling van aandoeningen ondraaglijk is geworden. Stel: je zicht is sterk verminderd, je hoort niet meer goed, je hebt hulp nodig bij het eten en drinken, je bent een groot deel van de dag bedlegerig, je hebt een rollator nodig om je te verplaatsen …

Als je één van die aandoeningen hebt, dan valt daar nog mee te leven, maar de opeenstapeling is onleefbaar. We zijn de eerste generatie die meer dan 80 jaar oud wordt. Dat is positief, maar heeft wel het nadeel dat we steeds meer door meervoudige aandoeningen worden getroffen.”

Vindt u dat we moeten ingaan op de doodswens van mensen die “niets mankeren”?

Patrick Wyffels: “Een moeilijke vraag.

Nu, het is wettelijk verboden, dus op dit moment is die keuze niet aan de orde. In Nederland wil D66 een speciale opleiding in het leven roepen voor “levenseindebegeleiders”, artsen of

psychologen die zouden moeten bepalen of iemand in aanmerking komt voor euthanasie. Ik vraag me af of zo een levenseindebegeleider echt met 100 procent zekerheid zal kunnen stellen of iemand die niet ziek is geen uitzicht meer heeft op een waardevol leven. Ik heb alle respect voor mensen die een einde willen maken aan hun leven, maar ik vind het niet evident dat een arts daar zonder medische context over moet oordelen.”

Plicht om te leven?

Je zou de vraag kunnen stellen: hebben mensen de plicht om te leven?

Patrick Wyffels: “Klopt. Maar even pertinent is de vraag welke rol artsen moeten spelen in dat verhaal. Een arts kan meewerken aan een euthanasie als er een medische context bestaat waarin die medewerking gewettigd is. Wat als die medische context er niet is? Een oplossing zou kunnen zijn dat mensen een instrument aangereikt krijgen waarmee ze hun wens tot levensbeëindiging zelf in vervulling kunnen laten gaan. De Nederlandse rechtsgeleerde Huib Drion heeft gepleit voor een zelfdodingspil voor mensen die niet ziek zijn maar toch uit het leven willen stappen. Voor alle duidelijkheid: die pil bestaat nog niet, hè. Maar als hij er komt, moet hij dan ook beschikbaar zijn voor een zeventienjarige adolescent die door zijn lief is gedumpt en van alle ellende verlost wil worden? En gaan we kunnen beletten

Close Up belicht de opmerkelijke persoonlijkheid, de beroepsactiviteit of de sportieve prestaties van een lid van de Socialistische Mutualiteit.

dat die adolescent zijn pil gewoon via het internet bestelt?”

Hoe groot acht u de kans dat een zelfdodingspil ooit verkrijgbaar zal zijn bij de apotheker?

Patrick Wyffels: “O, dat is slechts een kwestie van tijd. Vandaag bestaat er al een zelfdodingsdrankje, gebaseerd op het product dat ook wordt gebruikt bij euthanasie: barbituraten, een sterk slaapmiddel dat vroeger werd toegediend om patiënten te verdoven voor een operatie. Een overdosis barbituraten is dodelijk. Als je het in een drankje mengt, is de kans echter reëel dat je moet braken en de helft van de dodelijke dosis terug naar buiten werkt. Om maar te zeggen: de uitkomst is zeer onzeker.”

Hebben we in België een wettelijk kader dat een waardig levenseinde toelaat?

Patrick Wyffels: “Onze euthanasiewet is goed, maar zeker voor verbetering vatbaar. Een euthanasieverklaring die je vandaag opstelt “voor later”, wanneer je niet meer bij machte bent om de vraag te kunnen uitspreken, is enkel geldig als je in een onomkeerbare coma belandt.

Maar hoe zat dat dan met Hugo Claus, vragen mensen me tijdens lezingen. Hij heeft euthanasie gevraagd en gekregen toen hij dementie had. Dan moet ik uitleggen dat Claus euthanasie heeft gekregen omdat hij dat gevraagd had toen hij nog bij zijn volle verstand was.

Als je de pech hebt dat je de vraag niet meer zelf kunt formuleren, dan geldt je

wilsverklaring niet en moet je wachten tot je in coma ligt. Dat verschil krijg ik niet uitgelegd aan de mensen. En eerlijk gezegd, ik snap het zelf ook niet. Een dwaling in de wet!”

Was er een specifieke aanleiding om het boek “De LEIFarts” te schrijven?

Patrick Wyffels: “Ik schrijf graag verhalen van me af. Zo heb ik sinds 2010 een vaste verhalenrubriek in HuisartsNu, waar ik goede commentaren op krijg. En hoe je het ook draait of keert: de ultieme verhalen gaan over het levenseinde en de dood. Dat gegeven, in combinatie met mijn ervaring als LEIF-arts, hebben me in de richting van dit boek geduwd. Een andere reden is om komaf te maken met de misverstanden over LEIF en wat wij precies doen. Kijk, wij voeren zeker geen promotie voor euthanasie. Wij voeren promotie voor een waardig levenseinde.

Dat is niet hetzelfde. Euthanasie is ontstaan uit de palliatieve zorg, een zorg die we hoog in het vaandel dragen. Ik hoop dat ik met dit boek mensen inzicht geef in euthanasie en deze zware materie toch een beetje toegankelijk maak.”

Wat wel eens mag worden gezegd: de kwaliteit van de palliatieve zorg in België is van topniveau!

Patrick Wyffels: “Dat is zo. Er zouden best wat meer middelen voor palliatieve zorg mogen worden uitgetrokken, maar we behoren tot de wereldtop. Ik voeg er meteen aan toe: in heel wat landen bestaat palliatieve zorg niet of

Wij voeren promotie voor een waardig levenseinde.

Euthanasie is ontstaan uit de palliatieve zorg, een zorg die we hoog in het vaandel dragen.

zine

aga

: S-m

foto

nauwelijks. Het lijkt me ook geen prioriteit om in pakweg Soedan te gaan ijveren voor een euthanasiewet, want men heeft daar geen fatsoenlijke (palliatieve) zorg tout court. In België, waar we goede behandelingen voor pijnbestrijding hebben, kan palliatieve zorg een goed alternatief voor euthanasie zijn.”

U begint uw boek met de woorden: “LEIFarts worden, daar kies je niet voor. Je wordt gekozen.” Hoezo?

Patrick Wyffels: “Reeds als kind had ik thuis een zorgende en troostende rol.

Dat lag me wel. Ik had ook interesse in wetenschappen. De medische wetenschap was een roeping. Als arts leer je om de dood zo lang mogelijk uit te stellen, maar uiteindelijk kunnen we daar niet omheen. Dus moeten we op zoek naar waardige manieren om het leed aan het einde van ons leven binnen de perken te houden. De dag dat we niet meer nadenken over hoe we mensen kunnen begeleiden naar een waardig levenseinde, zijn we verkeerd bezig.”

BART VANDORMAEL www.leif.be www.wemmel.center

Meer weten over een waardig levenseinde? Neem contact op met onze Dienst Maatschappelijk Werk (DMW). Surf naar www.bondmoyson.be/dmw of www.devoorzorg.be/dmw.

mei 2017 / S-magazine •

13

de

reumatoloog

HET LEVEN ZOALS HET IS Deze rubriek belicht de medische en ethische aspecten van het werk van een specialist(e) in het ziekenhuis of een onderzoeks­instelling.

Informatie over de terug­betaling van de medische ingrepen en status van de specialist krijg je bij je ziekenfonds.

14 • S-magazine / mei 2017

R

euma is een ziekte met vele gezichten, die zowel stramme senioren als fitte dertigers en zelfs kinderen treft. Maar de redding is nabij: bij vroegtijdig ingrijpen kan 75 procent van de patiënten met artritis volledig verlost worden van hun klachten en ook voor patiënten met artrose ziet de toekomst er rooskleurig uit.

“De vooruitgang in ons vakgebied is ronduit spectaculair.” Frank Luyten, diensthoofd reumatologie van het UZ Leuven, leidt ons rond in de wondere wereld van de gewrichtsziekten.

De term “reuma” is een verzamelnaam van alle ziekten en aandoeningen die gepaard gaan met pijn en/of misvormingen in de gewrichten, de spieren, de pezen en het bot. Kortom, alle problemen met het voortbewegingsapparaat die niet het gevolg zijn van een ongeval of blessure. “Je kan reuma grofweg in twee grote groepen van aandoeningen verdelen”, verklaart Frank Luyten, het hoofd van de afdeling reumatologie van het UZ Leuven. “Aan de

ene kant heb je artrose, oftewel sleet van de gewrichten, een proces dat eigen is aan ouder worden. Aan de andere kant heb je ontstekingsreuma zoals artritis, ten gevolge van gebreken van het immuunsysteem.”

Welke vormen van reuma komen het vaakst voor?

Frank Luyten: “De nummer één is artrose.

Meer dan tien procent van de bevolking boven de 60 jaar heeft ermee te kampen. Vanaf de

het leven zoals het is

Reuma legt een zware hypotheek op je levenskwaliteit. Als we tijdig kunnen ingrijpen, heeft zowat 75 procent van de patiënten met reumatoïde artritis na één jaar geen klachten meer. Door het volgen van een goede en gerichte aanpak kunnen ze volledig normaal blijven functioneren in het dagelijks leven. leeftijd van 60 komt daar elk jaar nog eens twee procent bij. Zowat de helft van 80-jarigen lijdt aan artrose. De meest voorkomende vorm van ontstekingsreuma is reumatoïde artritis. Twee op de 100 personen lijdt aan een of andere vorm van ontstekingsreuma.”

Verschillende soorten reuma, verschillende oorzaken?

Frank Luyten: “Zeker. Artrose heeft, zoals gezegd, in grote mate te maken met ouderdom. Maar ook met overbelasting van de gewrichten: heel wat topsporters hebben op hun 40ste knieën van een 80-jarige. Ook overgewicht is een belastende factor, al zou die verbonden kunnen zijn met genetische voorbestemming. Het is niet toevallig dat veel mensen met overgewicht ook artrose hebben.

En omgekeerd. We houden er rekening mee dat de onderliggende genetische factoren gelijkaardig kunnen zijn. Wat weinig mensen weten: ruim 50 procent van de gevallen van artrose is het gevolg van genetische voorbestemming. Ook bij artritis speelt de genetische factor een belangrijke rol. Maar artritis is, voor alle duidelijkheid, géén ouderdomsziekte. De gemiddelde leeftijd van patiënten met artritis die voor het eerst op consultatie komen, ligt tussen 35 en 45 jaar. De aandoening kan zich zelfs bij kinderen manifesteren.”

Hoe erg is dat allemaal? Volgens een recent onderzoek van het Nederlandse Reumafonds wordt de impact van de ziekte op het dagelijks leven zwaar onderschat.

Frank Luyten: “Volledig mee akkoord. Reuma legt een zware hypotheek op je levenskwaliteit.

Als je gewrichten ontstoken of beschadigd zijn, geraak je niet meer uit je zetel, krijg je overgewicht, ontwikkel je diabetes, krijg je allerhande cardiovasculaire ziekten … Je wordt afhankelijk van derden. Je kan niet meer zonder hulp naar de winkel, of zelfs niet meer naar het toilet. En wat is belangrijker voor het welzijn en levenskwaliteit van mensen dan hun onafhankelijkheid en zelfredzaamheid?!”

Voor veel zware aandoeningen geldt: hoe sneller de diagnose wordt gesteld, hoe beter. Ook bij reuma?

Frank Luyten: “Zeker voor artritis. Toen ik 30 jaar geleden mijn eerste stappen in de

reumatologie zette, bestonden er nauwelijks behandelingen. We liepen achter de feiten aan. Wat we ook deden, we konden de verdere beschadiging van de gewrichten niet tegenhouden. Eén op de vijf patiënten met artritis werd binnen de vijf jaar werkongeschikt verklaard. Wat een verschil met vandaag: we weten intussen dat een vroegtijdige interventie veel leed kan voorkomen en we beschikken over medicatie en behandelingen waarmee we de ziekte nagenoeg volledig kunnen tegenhouden. Als we tijdig kunnen ingrijpen, heeft zowat 75 procent van de patiënten met reumatoïde artritis na één jaar geen klachten meer.

Door het volgen van een goede en gerichte aanpak kunnen ze volledig normaal blijven functioneren in het dagelijks leven.”

Welke toverformule heeft dat mogelijk gemaakt?

Frank Luyten: “De sleutel tot het succes is niet het type van medicatie, maar de timing. Als we er maar vroeg genoeg bij zijn, maakt het in principe niet zo heel veel uit welke medicatie je neemt. We maken hoofdzakelijk gebruik van eerder klassieke medicijnen zoals ledertrexate om het immuunsysteem tot rust te brengen en het ziekteproces te stoppen. Zeer goedkope medicatie ook. Verder zijn er de zogenaamde biologicals, medicijnen die zich richten tegen bepaalde eiwitten die verantwoordelijk zijn voor ontstekingen. Dat zijn zeer dure producten, waar de producenten veel geld aan kunnen verdienen. Vandaar toch enige druk om die vaker voor te schrijven. Biologicals bewijzen zeker hun nut voor patiënten bij wie de standaardmedicatie niet het gewenste resultaat oplevert, maar hebben ook bijwerkingen.

Dus: voorzichtigheid is geboden. En natuurlijk moeten we ook oog hebben voor de kost.

Een behandeling met ledertrexate en cortisone kost amper vijftien euro per maand.”

De behandeling van artrose loopt vooralsnog minder voorspoedig.

Frank Luyten: “Omdat we nog geen medicatie hebben die het verloop van de ziekte tegenhoudt. Dat gezegd zijnde: ook bij artrose is vroegtijdige detectie essentieel. We moeten roeien met de riemen die we hebben, maar ik ben er zeker van dat we al een flink eind

vooruit komen als we mensen met een verhoogd risico op artrose vroegtijdig kunnen identificeren. Door middel van begeleiding en coaching kunnen we hun ziekteverloop sterk beïnvloeden. Waaruit bestaat die coaching?

Educatie, werken aan de algemene gezondheid, gewichtscontrole, kinesitherapie, krachttraining, lichaamsbeweging … Ik geloof meer in goede begeleiding en opvolging dan in het voorschrijven van veel medicatie voor artrose. De vraag is: hoe kunnen we risicopatiënten identificeren? Daar wordt volop onderzoek naar gevoerd.”

Misschien kunnen huisartsen, het eerste aanspreekpunt voor de patiënt, een handje helpen?

Frank Luyten: “De medische wetenschap, de huisartsen en de ziekenfondsen dienen eenzelfde doel: de kwaliteit van de zorg voor de patiënt verbeteren. De huisarts kan inderdaad helpen om risicopatiënten vroegtijdig te identificeren. Als we die patiënten in beeld hebben, kunnen we gerichte en meer intensieve behandelingsprogramma’s voor hen uitwerken en kunnen we ziekenfondsen ook overtuigen om daar de nodige middelen voor uit te trekken. Het zou mensen minder snel naar allerlei alternatieve placebo-middelen doen grijpen.

Er is een bloeiende handel in twijfelachtige middeltjes en behandelingen die hun succes te danken hebben aan het feit dat de geneeskunde achterop hinkt.”

U gelooft niet in de kracht van homeopathie en acupunctuur?

Frank Luyten: “De werking van behandelingen als homeopathie en acupunctuur is tot op heden niet overtuigend wetenschappelijk bewezen. In de Verenigde Staten is midden jaren 90 een instituut voor alternatieve geneeskunde opgericht, dat tal van studies heeft uitgevoerd, maar vele daarvan zonder overtuigend bewijs. Er zijn indicaties dat acupunctuur voor patiënten met knie-artrose de pijn kan verlichten, maar de vraag is dan of je daarvoor echt acupunctuur moet volgen, als je ook geholpen bent met paracetamol en een goede kinesitherapeutische begeleiding? Ik wil de alternatieve geneeskunde niet zomaar overboord gooien. Homeopathie is

mei 2017 / S-magazine •

15

het leven zoals het is

geen evidence-based medicine, maar kan bij bepaalde patiënten misschien wel werken, al was het maar enkel in het hoofd. Ik probeer me daar flexibel in op te stellen. Zolang het maar niet als wondermiddel wordt voorgesteld. Ik ben er ook geen voorstander van om de maatschappij te laten betalen voor zulke behandelingen. We moeten terugbetalingen reserveren voor die behandelingen die hun waarde onomstotelijk hebben bewezen en die echt een verschil kunnen maken voor een grote groep van patiënten.”

Reuma maakt miljoenen en miljoenen slachtoffers over de hele wereld. Inspireert dat de industrie en de wetenschap tot vernieuwend wetenschappelijk onderzoek?

Frank Luyten: “De vooruitgang in ons vakgebied is ronduit spectaculair. Het wetenschappelijk onderzoek tijdens de voorbije twee decennia heeft ons fundamentele nieuwe inzichten bijgebracht. Alle huidige medicatie tegen ontstekingsreuma is daaruit voortgekomen. Ik heb al uitgelegd welke winst we hebben geboekt in de strijd tegen artritis. De volgende stap is: kunnen we de aandoeningen definitief genezen en de opgelopen schade aan de gewrichten bij patiënten ongedaan maken?

Beschadigde weefsels terug herstellen, ook wel omschreven als regeneratieve geneeskunde, is de grote uitdaging voor de komende 20 jaar. Doordat we steeds ouder worden, is het niet aangewezen om bij een 50-jarige patiënt een prothese te plaatsen. Die patiënt wordt immers 85 tot 90 jaar, terwijl een prothese na 15 tot 20 jaar aan een revisie toe is. Zulke

revisies veroorzaken veel meer problemen dan het plaatsen van een nieuwe prothese. Voor patiënten tussen pakweg 35 en 60 jaar moeten we dus naar andere oplossingen zoeken.

Geen plastic hulpmiddelen, want die hebben een beperkte levensduur, maar wel biologische weefsels. Daar is zich stilaan een hele industrie rond aan het vormen: biologische vervangstukken die geïntegreerd worden in het menselijk weefsel en dus volledig opgaan in het lichaam van de patiënt. Geloof me, dat is de toekomst! De productiekosten van zulke vervangstukken ligt vandaag nog behoorlijk hoog, maar het is slechts een kwestie van tijd om die kosten te drukken. We staan aan de vooravond van een heuse revolutie in de regeneratieve geneeskunde, vergelijkbaar met de revolutie in de scheikunde aan het begin van de 20ste eeuw en van de automobielindustrie in de jaren 60 en 70. We hebben de grondstoffen, groeifactoren, stamcellen en biomaterialen, nu komt het erop aan om daaruit biologisch weefsel te creëren.”

Heeft u enkele huis-, tuin- en keukentips om zo lang mogelijk gespaard te blijven van reuma?

Frank Luyten: “Ontstekingsreuma kunnen we niet voorkomen. It just happens. Je bent overgeleverd aan genetische factoren en omgevingsinvloeden waar we tot op heden geen controle over hebben. Toch één tip: heb je last van nachtelijke pijn, ochtendstijfheid die meer dan een uur aanhoudt of gewrichtszwellingen, ga dan meteen naar je huisarts. Hoe sneller die de juiste diagnose stelt, hoe beter.

Tegen artrose kan je jezelf wel beschermen.

We staan aan de vooravond van een heuse revolutie in de regeneratieve geneeskunde.

We hebben de grondstoffen, groeifactoren, stamcellen en biomaterialen, nu komt het erop aan om daaruit biologisch weefsel te creëren.

16 • S-magazine / mei 2017

Eerst en vooral: bewegen, bewegen, bewegen!

Lichaamsbeweging is het beste smeermiddel voor onze gewrichten. Althans, zolang die belasting niet over de grenzen van de belastbaarheid van ons lichaam gaat. Roken, en dat blijft terugkomen, is slecht: het verhoogt je risico op artritis, het onderdrukt de werking van medicijnen ... Je zou je zelfs de vraag kunnen stellen: waarom zouden we een dure behandeling opstarten als we op voorhand weten dat de resultaten zullen tegenvallen omdat de patiënt blijft roken?”

Een persoonlijke vraag om mee af te sluiten: waarom heeft u er destijds voor gekozen om u te specialiseren in reumatologie?

Frank Luyten: “Tijdens mijn opleiding geneeskunde heb ik enkele zeer scherpzinnige en inspirerende mentoren leren kennen, zoals de professoren Eric Veys, Herman Mielants en Gust Verbruggen in Gent. Ik was ook geboeid door bewegingsleer. Ik heb zelf altijd veel aan sport gedaan. Ik zag jonge sporters afhaken met gewrichtsproblemen. Dat voelde onrechtvaardig, daar wilde ik wat aan doen. Maar mijn grootste motivatie: ik wilde – en ik wil nog steeds – grenzen overschrijden. Ik ben een onderzoeker in hart en nieren. Ik ben trots dat we de voorbije 30 jaar zulke enorme vooruitgang hebben geboekt. Ik heb de juiste keuze gemaakt. En het is nog lang niet voorbij: ook voor de volgende generatie artsen wordt het zeer dankbaar om in de reumatologie te kunnen werken.”

BART VANDORMAEL

Bond Moyson West-Vlaanderen

HARDE DIAGNOSE, ZACHTE AANPAK

Bij een kankertherapie worden goede lichaamscellen ook aangevallen waardoor heel wat nevenwerkingen optreden. Door specifieke problemen zoals haarverlies of een gevoelige huid is de stap naar een schoonheidsbehandeling of massage voor (ex-)kankerpatiĂŤnten vaak nog te groot.

Zij kunnen terecht bij de Kanker Beauty Professionals van Bond Moyson. Speciaal opgeleide schoonheidsspecialisten geven een

gelaatsverzorging, ontspannende massage of manicure. mei 2017 / S-magazine •

17

Bond Moyson West-Vlaanderen

De Kanker Beauty Professional Sinds februari van dit jaar heeft Bond Moyson 7 fit&wel-punten. In een fit&wel-punt brengen we een aantal professionals samen. Deze maand zetten we onze Kanker Beauty Professionals in de kijker.

De Kanker Beauty Professional is een gediplomeerde schoonheids­ specialiste, die een extra intensief jaartraject volgde in samenw​erking met het oncologisch team van verschillende ziekenhuizen. Ze ontwikkelt hierdoor een beter zicht op de problematiek van kanker en de gevolgen van de verschillende behandelingen. Daarnaast ontwikkelt ze continu nieuwe inzichten door jaarlijkse bijscholingen.

PEGGY LAHAYE: REGIO MENEN

ISABELLE VERHAEGHEN: REGIO BRUGGE

CAMILLE COBBE: REGIO ROESELARE

CHANTAL COUSAERT: REGIO OOSTENDE

NATHALIE BIEDERBECK: REGIO KORTRIJK

SARAH VERHAEGHE: REGIO DIKSMUIDE

SANDRA LIGNEEL: ACTIEF IN IEPER

GETUIGENIS GUDRUN, KLANT: Toen ik te horen kreeg, dat ik kanker had, stond ik vol ongeloof te luisteren naar wat er op me afkwam. Wat je niet weet is wat dit allemaal met je lichaam en geest doet. Je denkt aan je kinderen en je familie.

Bekend bij vb borstkanker is de haaruitval en vermoeidheid. Maar er zijn ook andere zaken zoals uitdroging van de huid en ogen, aantasting van sterkte van je tanden, de kans op blijvend tintelend gevoel van vingertoppen en tenen, concentratie moeilijkheden, uithoudingsvermogen, krachtafname, …

In je hoofd wil je nog alles doen zoals voorheen maar je lichaam kan het niet.

Het is van groot belang juiste keuzes te maken om zo aangenaam mogelijk je leven in te richten. Zo kwam ik in contact met Chantal die me volgde tijdens mijn revalidatie.

De kennis die Chantal overbracht via massage specifiek gericht naar kankerpatiënten opent deuren. Ze vertelt wat ze doet, welke producten ze gebruikt en welk effect die op je huid geeft. De zachte rustige omgeving en aangename manier van omgaan brengt rust . Zover dat ik even wegzonk . Ik droomde even weg tot in mijn kinderjaren . Ik zat aan de rand van Du Verdon in het zuiden van Frankrijk. Ik zag een blad op het water wegdrijven. Dit bracht rust. En steeds opnieuw met dezelfde intentie en toewijding brengt ze rust in mijn lichaam en geest, om zo even toch weer eens diep te kunnen ademen.

Chantal liet me op reis gaan. Bedankt Chantal!

Ik heb een boodschap: Kanker, het kan ons allemaal overkomen. Hou het eindresultaat voor ogen. Je weet dat je samen met de mensen die je omgeven voor een uitdaging staat. Door onze beperking is het van belang juiste keuzes te maken en vooral stress te mijden. Kies voor levenskwaliteit dankzij de tussenkomst van mensen zoals Chantal Cousaert, die een Kanker Beauty Professional opleiding volgde. Ze maken het verschil. Chantal is goed opgeleid om met kankerpatiënten om te gaan. De verzorging was heel ontspannend en relaxerend. Een weldaad voor lichaam en geest.

18 • S-magazine / mei 2017

PEGGY: Mensen met kanker en andere chronische ziekten moeten veel behandelingen ondergaan. Het is een verademing dat wij hen tijd kunnen geven waar ze eens kunnen genieten, alles van zich afzetten.

Ze zitten ook vaak met vragen over welke producten ze nog mogen gebruiken of ze wel mogen masseren, … De dankbaarheid die je krijgt van de mensen is enorm. Ze hebben soms een moeilijke dag maar komen toch naar hun afspraak en als ze weggaan zijn ze precies herboren. Een nieuwe klant deed me onlangs haar verhaal. Ze was heel emotioneel. Ik heb gewoon geluisterd en haar de herbalanceringsmassage van het lichaam gegeven. Toen die ten einde was heeft die mevrouw me goed vast gepakt, haar dag kon niet meer stuk. Ze had er zo van genoten.

ISABELLE: Het meest voldoening haal ik uit het geven van een gelaatsverzorging en de daarbij horende massage.

Bond Moyson West-Vlaanderen

Mensen kunnen zo even al hun zorgen vergeten. Ik vind het ook altijd fijn als mijn klanten tevreden zijn over het advies van productgebruik en dat ze merken dat een goede huidverzorging wel degelijk een verschil maakt.

Ik vergeet nooit mijn eerste patiënt.

Een dame die al 2 keer hervallen was. Ze was echt zeer neerslachtig. Ze wilde in eerste instantie geen verzorging laten doen, maar door haar te laten praten en haar verhaal te laten doen, en te luisteren, kwam ze toch los en heb ik uiteindelijk een volledige gelaatsverzorging met massage van handen en benen mogen doen. Ze had er enorm van genoten en ze was weer wat positiever. Aanraking kan zo veel betekenen voor iedereen!

CAMILLE: Van jongs af aan ben ik gepassioneerd door esthetiek en make-up.

Ik streef er naar de mensen een goed gevoel te geven bij iedere behandeling.

Als Kanker Beauty Professional heb je als doel niet enkel de mensen 'mooi' te maken maar het allerbelangrijkste is dat ze genieten. Mijn doel is niet enkel het uiterlijk verzorgen van de klanten maar eerder het mooi maken van de innerlijke mens.

De behandelingen moeten voor hen echt 'me-time' worden, momenten waarop ze even helemaal kunnen relaxen en hun zorg van zich kunnen afschudden.

Waar vind je een fit&welpunt?

SARAH: Doorheen de tijd kwam ik steeds vaker in contact met personen die kanker hebben -gehad. Met specifieke vragen om hulp bij het verzorgen van de huid, of welke soort behandeling goed was of niet mocht. Ik geloof in de meerwaarde van het geven van zachte verzorgingen aan een persoon in ziekte, of in nood. Zowel de geest als het lichaam ondervinden voldoening hiervan. Het geeft vernieuwde energie en kracht.

Het mogen ervaren dat de persoon van spanning naar ontspanning gaat, dat ik de tijd mag geven om de persoon even in een andere wereld te brengen weg van zorgen, ziek zijn of pijn. Dat ik de huid mag voeden en helen met onmiddellijk voelbaar resultaat en de klant daar echt vrolijk en blij om is. Dat is echt fijn daar deel van te mogen uitmaken.

Wat mij steeds opnieuw raakt is de oprechte dankbaarheid die de klanten uiten na de verzorging.

Zoals “ uw zachte aanrakingen omarmden mij als een warm zacht deken. Ik voelde mij zo gekoesterd.“

hoe mensen even kunnen wegdromen en ontspannen. Ik heb enkele maanden een palliatieve dame bij mij gehad in het instituut, de dame is tot een paar weken voor haar overlijden bij mij langsgekomen voor verzorging. Alhoewel het haar heel veel moeite kostte, ze wou dit verwenmoment niet missen. Haar man apprecieerde ook enorm mijn werk, hij was mij zo dankbaar dat ik zijn vrouw nog even liet wegdromen.

NATHALIE: Mijn jeugddroom was schoonheidsspecialiste worden. Toen ik 40 jaar werd, greep ik die kans. Na het afronden van deze opleiding miste ik informatie over hoe en wat met oncologische patiënten. In december 2014 werd ik aangeschreven door het IFPC, Institute For Professional Care, met de vraag of er interesse zou zijn om een opleiding te volgen als Kanker Beauty Professional. Ik twijfelde uiter-

aard niet. Dit was een intens maar heel boeiend jaar. Een jaar die heel wat emoties meebracht en tegelijk zoveel voldoening schonk. Tijdens mijn stage heb ik mensen rustig gemaakt, doen genieten, maar ook heb ik tranen gezien zowel van de patiënt als van de partner. Tranen omdat er kon genoten worden van een moment van ontspanning.

Daarom ben ik zo gelukkig dat ik die opleiding heb gevolgd en dat ik nu in Kortrijk, kankerpatiënten kan laten wegdromen tijdens een aangepaste massage en/of gelaatsverzorging.

SANDRA: Sinds een vijftiental jaar verdiep ik mij in de relatie mens en natuur, de psychologische aspecten van het leven. De gepaste zorg geeft veel voldoening als KBP. Iemand in een moeilijke periode van zijn leven een mooi moment laten ervaren, geeft mij zoveel voldoening.

Behandelingsaanbod

CHANTAL: Ik ben een energieke, zorgzame geest die zachtheid en verzorging in de juiste dosis combineert. Mijn grootste motivator in mijn beroep als schoonheidsspecialiste is steeds dat mijn klanten met een beter gevoel naar huis vertrekken. Dit zowel fysiek als mentaal.

Het geeft mij enorm veel voldoening als ik een luisterend oor kan bieden, als ik mensen even hun zorgen kan doen vergeten of zie

• Brugge: BM-kantoor, Torhoutsesteenweg 221, 8200 Sint-Andries o na kantooruren ingang via Albert Dyserynckstraat • Diksmuide: BM-kantoor, Heilig Hartplein 1 • Ieper: BM-kantoor, Gustaaf de Stuersstraat 57a na kantooruren ingang via Nieuwstraat 10 • Kortrijk: BM-kantoor, President Kennedypark 2 • Menen: BM-kantoor, August Debunnestraat 41 • Oostende: BM-kantoor: Prinses Stefanieplein 19 (2e Verdiep) • Roeselare: o BM-kantoor, Sint Amandstraat 115 beweegcoach, kanker beauty professional & menopauze­ consulent o Bond Moyson Medishop, Westlaan 206 audioloog & bandagist

Maak een afspraak via 056 230 230 (optie 2)

Herbalanceringsmassage lichaam: streelzachte aanrakingstechniek die enorm rustgevend is en streeft naar het optimaal opnieuw in balans brengen van lichaam en geest.

Duur: 60 min Leden: 40 euro / Niet-leden: 60 euro Herbalanceringsmassage van rug of hand/arm of voet/been: streelzachte aanrakingstechniek die enorm rustgevend is en streeft naar het optimaal opnieuw in balans brengen van lichaam en geest.

Duur: 30 min Leden: 20 euro / Niet-leden 30 euro Gelaatsverzorging: deze gelaatsverzorging is specifiek afgestemd op de noden van de lijdende huid. Die is vaak heel droog of vertoont een vorm van acné of ziet heel rood en geïrriteerd.

Met zorg voor aanraking en met kennis van huid en producten krijg je een deugddoende aangepaste verzorging en een boost voor je huid.

Duur: 60 min Leden: 40 euro / Niet-leden 60 euro Manicure/handverzorging: De handen en nagels krijgen vaak ook heel wat te verduren door de gevolgde therapie. Nagels worden vaak heel broos en breekbaar of verkleuren of worden net heel hard. De huid wordt droog of rood en gevoelig. Bij deze verzorging krijgen je handen en nagels een verzorging, aangepast aan de problemen waar je mee te maken hebt.

Duur: 30 min Leden: 20 euro / Niet-leden 30 euro

mei 2017 / S-magazine •

19

Bond Moyson West-Vlaanderen

Kanker, een harde diagnose?

Je staat er niet alleen voor.

De Bond Moyson Zorgdiensten staan voor je klaar met breed aanbod van diensten.

Als jij dat wilt. Op jouw maat. Voor iedereen. Ook voor mensen die geen lid zijn van ons ziekenfonds.

We maken het je gemakkelijk door al onze dienstverleningen toegankelijk te maken via 1 nummer: 056 230 230 (optie2). Op die manier moet je maar eenmaal je verhaal brengen. Wij doen de rest.

Want je hebt je energie voor andere dingen nodig als je ziek en herstellend bent.

Een kleine greep uit ons aanbod.

De sociale dienst (DMW) staat open voor iedereen die geconfronteerd wordt met persoonlijke, administratie, psychologische en/of juridische problemen. Ze luisteren naar jouw vragen en samen pak je de problemen aan.

Onze Thuisverpleging dient alle nodige zorgen toe in jouw eigen vertrouwde thuisomgeving. Je bent bij onze ervaren verpleegkundigen in goede handen voor toiletzorg, wondzorg, inspuitingen, infuustherapie, palliatieve zorgen,…

Het huishouden valt je zwaar? Doe beroep op onze gezinszorg, poetshulp en/of oppashulp. Zij nemen die huishoudelijke taken van je over die nu eventjes te zwaar voor jou zijn, of je deelt het werk, zodat jij wat meer tijd aan je herstel kan spenderen.

Omdat chemo een beproeving is voor je lichaam en je zelfvertrouwen, biedt Bond Moyson Medishop een speciale collectie mutsen, sjaaltjes en petten om je hoofd in alle zachtheid én in stijl te bedekken.

Onze bandagisten maken –op maat– wat je nodig hebt om je herstel te ondersteunen.

En er is nog meer. Vraag onze brochure ‘Omgaan met kanker’ of bekijk dit online op www.bondmoyson.be (onderaan de pagina: snelle links > brochures en publicaties) Of bel ons 056 230 230 (optie2)

20 • S-magazine / mei 2017

Bond Moyson West-Vlaanderen

Win een wellness-arrangement bij Maison Bousson in Assebroek / Brugge fit&wel wil je stimuleren om meer te bewegen (fit), maar ook aandacht besteden aan het belang van een gezonde voeding én we geven je de mogelijkheid om te relaxen, of om een Nederlandse term te gebruiken: te ‘onthaasten’ (wel).

Meer dan 180 fit&wel-partners staan voor je klaar!

Leden van Bond Moyson West-Vlaanderen krijgen een extra korting of voordelig arrangement mits het voorleggen van een roze klever.

We verwelkomen Maison Bousson als nieuwe fit&wel-partner.

Je kan er een wellness-arrangement boeken aan 125 euro voor 2 uur voor 2 personen. Leden van Bond Moyson genieten steeds van 10% korting op vertoon van een roze klever.

Dankzij onze wedstrijd krijg je dit wellness-arrangement misschien wel gratis!

Doe mee aan onze wedstrijd op www.fit&wel.be/wedstrijd of vul het strookje hieronder in: Wat is de naam van het oranje buitenbad waarbij het water opgewarmd wordt met brandende houtblokken?: A: Dutch Tub B: Orange Tub C: Wood Tub Schiftingsvraag: Hoeveel juiste antwoorden ontvangen we voor deze wedstrijd? .........................................................................

Voornaam: ..............................................................................................................

Naam: .........................................................................................................................

Adres: ..........................................................................................................................

Deelnemen kan tot en met 15 mei 2017. Vul het antwoordstrookje in en stuur het op naar: Bond Moyson West-Vlaanderen, Dienst Pers en Marketing, President Kennedypark 2, 8500 Kortrijk.

De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

Wij zoeken vrijwilligers!

• Zou je graag mee instaan voor het onthaal van jonge ouders en hun baby’s?

• Help je graag baby’s en peuters te wegen en te meten?

• Heb je een paar uurtjes per maand vrij?

Dan ben jij de persoon die wij zoeken!

Stap mee in ons vrijwilligersteam Brugge: Consultatiebureau Kind en Gezin Damse Vaart Meer info: E huizenvanhetkind.wvl@bondmoyson.be T 050 44 79 44

mei 2017 / S-magazine •

I

Bond Moyson West-Vlaanderen

Bond Moyson over de Bond Moyson probeert zo goed mogelijk ten dienste te staan van haar leden. We spelen liefst kort op de bal en hebben een uitgebreid kantorennetwerk dicht bij de mensen.

Onze kantoren staan per sector onder het toezicht van een sectorverantwoordelijke. Zij zorgen voor een vlotte werking van de kantoren die onder hun hoede vallen. Vandaag maken we kennis met Maurits Degrande, Michel Deblauwe en Joyce )psomer.

Of met andere woorden, een 'oud'-gediende, een afscheidnemend en een nieuwe sectorverantwoordelijke.

Maurits Degrande, gepensioneerd Maurits ging met pensioen in 1990 en kan ons dus op 92-jarige leeftijd een pak anekdotes en verhalen vertellen over hoe het er vroeger aan toe ging.

S-magazine: Dag Maurits, herinner je je nog hoe je met de socialistische beweging in aanraking bent gekomen?

Maurits: Mijn vader was ‘broodrondvoerder’ voor de coöperatieve Werkerswelzijn. Hij trok in het begin van vorige eeuw met een steekkar die door honden werd voortgetrokken door Brugge. In zo’n kar gingen meer dan 200 broden. Als je ingeschreven was bij de coöperatieve Werkerswelzijn, leverden ze je brood aan huis. Binnen de stad werden de karren voortgetrokken door honden, daarbuiten door paarden. Later is dat dan een auto geworden. Voor de oorlog kreeg je voor je gekochte brood bonnetjes. Daar kon je dan een ‘ristourne’ voor krijgen. Net

voor 1 mei kon je dan je opgespaarde bonnetjes inruilen voor één bon voor aankoop van voeding, kledij, … te gebruiken in de winkels van de coöperatieve. Werkerswelzijn had ook apotheken waar je terecht kon. Ook zij werkten met het spaarsysteem van de bonnetjes. Iets wat je nu nog altijd bij sommige apotheken hebt.

Een soort spaarsysteem waardoor je korting kan krijgen.

Als kleine gast ging ik vaak mee op ronde met mijn vader. In de oorlog is de bakkerij aangeslagen door de Duitse bezetter. Werkerswelzijn bakte wel nog verder brood op een andere locatie. Na de oorlog zijn ze kunnen terugkeren naar hun oorspronkelijke locatie maar het klantenbestand was serieus verminderd. In de oorlog hadden vele vroegere klanten een andere bakker moeten zoeken. Velen zijn niet meer teruggekeerd.

S-magazine: hoe beleefden de mensen toen de 1 mei viering?

Maurits Degrande bij een portret van Achilles Van Acker

II • S-magazine / mei 2017

Maurits : Eén van mijn vroegste herinneringen heb ik aan de 1 mei vieringen in Brugge. Ik was de tweede van 5 kinderen en moest mijn kleine zusjes voortduwen tijdens de stoet in de ‘kindervoiture’. Wij waren ook allemaal bij de Rode Valken en de turners van de rode beweging, Simmenas.

1 mei in Brugge werd toen nog gevierd in zaal Scala. Dat was een cinemazaal in de Zilverstraat. Daar was ook een café aan.

een verantwoordelijke die de organisatie ter plekke moest leiden. Zij werkten op percent. Ik stond gekend als streng maar rechtvaardig. Ik had altijd mijn ‘comptable’ mee.

Een van de hoofddoelen was immers leden bijwinnen. Dat is in Brugge altijd moeilijk geweest omdat de bevolking gekend stond als zeer katholiek en conservatief. Door de jaren heen is er onder mijn verantwoordelijkheid wel een bestendige aangroei van leden geweest.

S-magazine: Hoe overleefde je de moeilijke oorlogsjaren?

Maurits : in de Tweede Wereldoorlog werd ik oorlogsvrijwilliger. Toen ik een jaar of 16 was (op het einde van de oorlog) ben ik ondergedoken in Wallonië. Ik was niet op mijn mond gevallen en had schrik dat dat ook de Duitsers was opgevallen. Er was in Brugge ook al een razzia geweest. Als oorlogsvrijwilliger ben ik een heel stuk van mijn legerdienst in Ierland gestationeerd geweest. België was toen al bevrijd maar de oorlog was nog niet gedaan. Gelukkig heb ik nooit moeten vechten.

Toen ik terugkwam in België, ben ik beginnen werken bij het gemeentebestuur van Sint-Andries. Op een dag ging ik naar apotheek van de mutualiteit. Daar kwam ik Louis Legrand, mijn oud studiemeester van het atheneum terug tegen. Die was vrijwilliger bij de pensioendienst van Bond Moyson. Zo kreeg ik weer contact met het ziekenfonds.

Ik heb er dan gesolliciteerd en zo is mijn ‘carrière’ bij het ziekenfonds begonnen.

Mijn eerste functie was 'gewoon bediende'. Je had 2 diensten, ledenbeweging en boekhouding. Ik werkte bij die laatste. De verplichte ziekteverzekering bestond toen net. Die werd ingevoerd onder de impuls van Achiel Van Acker.

Nadien ben ik vanuit de boekhouding verantwoordelijke geworden voor de mutualiteit in de regio Brugge. Dat moet rond 1958 geweest zijn.

Als sectorverantwoordelijke was ik ook verantwoordelijk voor de ‘propagandatoelagen’ van mijn gewest.

Vanaf de jaren 60 werd de mutualiteit groter en kwam er in iedere gemeente

S-magazine: je hebt in je carrière ook een groot aantal veranderingen meegemaakt.

Hoe ging je daar mee om?

Maurits : ja, er was de computer. Ik was daar eerlijk gezegd geen ‘grote amateur’ van. Maar waar het kon, heb ik meegeholpen aan de modernisering. Zelf moest ik ook op cursus om de computer meer ingang te doen vinden.

Tijdens mijn loopbaan als sectorverantwoordelijke is Brugge ook afgesplitst van Menen en was er geen provinciale mutualiteit meer.

De splitsing is er gekomen onder toedoen van Frank Van Acker. Dat was in 1968 een goeie zaak voor Brugge. We konden veel korter op de bal spelen en nauwer samenwerken.

En vroeger waren er de zegeltjes. Bij de betaling van de bijdrage werden er zegeltjes in het lidboekje geplakt.

Het goed bijhouden en tellen ervan was niet altijd een aangename bezigheid. Dat systeem met zegeltjes moet rond 1990 afgeschaft zijn.

S-magazine: Tot slot, we hebben bij Bond Moyson sinds kort een nieuwe jonge sectorverantwoordelijke in Roeselare en volgend jaar ook in Kortrijk. Kan je hen goeie raad geven?

Maurits : ach, iedereen moet zijn eigen weg varen en zichzelf blijven.

Maar het is wel een moeilijke job met veel aspecten. Je engagement in de beweging, het contact met de socioculturele nevenorganisaties is zeer belangrijk.

Je hebt geen uur van beginnen en geen uur van stoppen…

S-magazine: Maurits, van harte bedankt voor dit interview en je inzet voor de beweging!

Bond Moyson West-Vlaanderen

generaties heen.

Michel Deblauwe: afscheidnemend sectorverantwoordelijke S-magazine: Michel, hoe ben jij bij Bond Moyson terecht gekomen?

Michel: Mijn carrière bij Bond Moyson begon op de eerste schooldag van 1981 op de federale zetel in Menen in de dienst ‘Gezondheidszorgen’. Al vlug wist ik dat dit niet ‘mijnen dada’ was, want ik had namelijk geen ‘zittend gat’.

Een geluk, bij een ongeluk: enkele maanden later gaf de toenmalige federaal secretaris mij de opdracht om een vervanging te doen van een zieke collega in een buitendienst. En dit is wellicht de start van mijn carrière bij de ‘ziekebusse’. Na mijn eerste dienstjaar en via een intern examen kreeg ik zicht op een promotie naar een buitendienst. Na een tweetal jaar kon ik opnieuw via een intern examen promotie maken, maar dan als bode-controleur binnen de toenmalige federale omschrijving Midden-Zuidwest Vlaanderen. Dus alweer mijnen dada, ganse dagen ‘tjoolen’ langs de baan. Tot in mei ’94, het ogenblik van mijn aanstelling als verantwoordelijke van de sector Kortrijk. De functie die ik dus tot vandaag nog uitoefen, maar die ik zal afsluiten in december van dit jaar.

S-magazine: Hoe kijk je terug op mijn loopbaan als sectorverantwoordelijke?

Michel: Toch al bij al tevreden! Dit is deels ook de verdienste van de directe medewerkers rondom me, waarmee je dag in dag uit werkt.

Want hoe dan ook, daarvan ben je enorm afhankelijk, wil je bepaalde resultaten bereiken. Ik heb zoveel als mogelijk de lat voor hen hoog

proberen te leggen, maar ook wel voor mezelf, en dit resulteert in waar we staan vandaag. Daarnaast kon ik mijn bekommernissen ook kwijt aan een vriend van het eerste uur in de ‘ziekebusse’, en momenteel ook sectorverantwoordelijke, maar dan van de regio Menen.

S-magazine: Waar haal(de) je het meest voldoening uit?

Michel: Dat ik heb mogen doen, wat ik wilde doen!

S-magazine: Heb je door de jaren heen veel veranderingen meegemaakt?

Michel: Eigenlijk teveel om op te noemen. Ik zie er werkelijk geen beginnen aan! Een paar belangrijke zijn wel: • het in eerste instantie verdwijnen van de bode-geldomhaler. Het direct contact met de leden bij hen thuis kwam te vervallen; • daarna het verdwijnen van veel uitbetalingspunten, noem het maar uitbetalen in diverse cafés, naast de juke-box. Dan volgden vlug de kleine steunpunten/bureautjes die één of twee zitdagen per week hadden; • de grootste verandering was volgens mij het sluiten van diverse grotere steunpunten en de overschakeling naar de girale betalingen. Sinds enkele jaren zijn onze cash-verrichtingen nostalgie geworden. Hierbij heb ik altijd een tweeledig gevoel aan overgehouden. Vooreerst het negatieve: onze leden kregen geen geld meer 'in de handen gestopt', maar het positieve daarvan is wel dat we altijd een poging hebben gedaan om alle getuigschriften die binnenkwamen op het kantoor dag op dag te verwerken, zodat de mensen niet lang op hun centen moesten wachten.

S-magazine: Joyce, jij bent nog niet zo lang aan het werk bij Bond Moyson vergeleken met onze 'oude rakkers' Joyce: In september 2011 ben ik in dienst gekomen als loketbediende in de vlinderploeg. Ik heb een jaar ‘gevlinderd’ in de sector Roeselare.

Dat was de ideale instap om iedereen in de sector te leren kennen. Na 1 jaar kwam ik vast in dienst in de sector Roeselare – kantoor Izegem, een thuismatch voor mij. In 2013 had ik de kans om mee te doen aan examens om kantoorverantwoordelijke te worden. Dit werd dan ook een feit vanaf juli 2013. Door het plotse spijtige overlijden van Moreen Dewolf, kwam de functie van sectorverantwoordelijke vrij. Met een dubbel gevoel heb ik mij dan ingeschreven voor die selectieproeven. Het resultaat is dat ik sinds januari 2017 aan de slag ben als sectorverantwoordelijke in Roeselare.

S-magazine: Advies of ‘goeie raad’ voor mijn opvolg(st)er.

Michel: Doe wel en zie niet om. Ga voort op het gevoel, het komt goed.

Je kan en mag altijd luisteren naar raad van derden die de beste bedoelingen hebben, maar op een bepaald moment zie je het bos door de bomen niet meer. Zo overbrug je dan wellicht een periode in je loopbaan zoals ik: ‘de 50 tinten van Michel ….’. Begonnen als ‘zwartje’, was het haarkleur bij aanvang, tot ‘grijzen’, is de kleur bij stopzetting, en wellicht met nog 48 variëteiten daartussen.

Joyce Opsomer: nieuwe sectoverantwoordelijke in Roeselare

S-magazine: Je bent nu een paar maanden bezig als sectorverantwoordelijke. Is het zoals je had verwacht?

Joyce: Ik vind het een zeer boeiende job want ik krijg de mogelijkheid om op korte tijd veel bij te leren. Bond Moyson is een organisatie waar vrijheid en verantwoordelijkheid wordt gegeven aan de medewerkers. Daar ben ik dankbaar voor want die vrijheid probeer ik aan te wenden om

alles binnen de sector in goede banen te leiden. Dagelijks sta ik nog voor nieuwe uitdagingen, maar dat is goed, het houdt me scherp.

Natuurlijk ben ik me ervan bewust dat dit een leerproces met vallen en opstaan is.

S-magazine: Wat is het moeilijkste aspect aan de job?

Joyce: Het ziekenfonds is een sociale organisatie en probeert mensen zo goed mogelijk bij te staan. Voor leden doen we ons uiterste best vanuit een sociale ingesteldheid. Wanneer een lid dan toch ontevreden is, heb ik het daar soms moeilijk mee. We proberen iedereen zo goed mogelijk bij te staan, en wanneer dit dan eens niet lukt, kan dit wel frustrerend zijn.

S-magazine: wat is het leukste aspect?

Joyce: Het HR-aspect in de functie van sectorverantwoordelijke is enorm leuk. Het is een belangrijke uitdaging je volledige team te motiveren. Ik ben er immers van overtuigd dat mensen die gelukkig zijn op hun werk en zich volledig kunnen ontplooien de beste medewerkers zijn. Daarom denk ik graag na over kleine of grote ingrepen die de teamgeest aanscherpen.

Eric Seurynck, oud-schepen uit Diksmuide, schreef een boek over de geschiedenis van de socialistische beweging in de gemeenten Diksmuide, Koekelare, Kortemark en Houthulst, vanaf de jaren 1920 tot heden (Bond Moyson, ABVV en sp.a). Honderden foto's , o.a. van de verkiezingskandidaten uit lang vervlogen tijden illustreren dit boek.

Leden van de Bond Moyson kunnen dit boek gratis krijgen. Te verkrijgen in de kantoren van Diksmuide, Koekelare en Houthulst.

mei 2017 / S-magazine •

III

Bond Moyson West-Vlaanderen

VIVA-SVV wenst je een mooie moederdag toe!

Ga je mee voor ‘goed genoeg’?

Ouders willen het goed doen. En dat is maar goed ook. Alleen ligt de lat tegenwoordig wel érg hoog. ‘Laten we gaan voor goed genoeg!’, zeggen we daarom als vrouwenvereniging. Met het project ‘goed genoeg ouder’ willen we alle ouders een hart onder de riem steken. Naar aanleiding van moederdag, plaatsen we enkele ‘goed genoeg-moeders’ in de kijker. In de volgende editie van S-magazine enkele ‘goed genoeg-vaders’.

VIVA-SVV roept alle moeders en vaders op om geen Miss of Mister Wonderfull te zijn. Daar hebben je kinderen niets aan, en jij nog minder. Een originele traktatie meegeven met je jarig kind, een spik en span huis, altijd gezonde gerechten op tafel toveren, en een toffe partner zijn mét zin in seks. Dat lukt niet steeds. Meer zelfs, het hoeft helemaal niet. Soms houd je als gezin gewoon even het hoofd boven water. Doorspartel je een ‘neen’-fase van je 2-jarige kleuter, of een week liefdesverdriet van je puber in huis.

Zin om supermama of superpapa te zijn, en er een superdag van te maken? Heerlijk. Maar leg de lat niet constant hoog. Alleen als jij daar zin in hebt. Want het geluk van jezelf en je gezin staat voorop.

Like de facebookpagina van VIVA-SVV West-Vlaanderen om de portretten van ‘goed genoeg-ouders’ te volgen: vivasvvwestvlaanderen Meer info? truus.barremaecker@viva-svv.be Ben je aan het verbouwen, met 3 kinderen in huis, en je handen in het haar en je voeten in het stof, dan zegt Bieke je:’ je doet het goed’. Ook al zit je hele huishouden enkele maanden in 1 kast gepropt.

Zet jij ook nog voor het eerste ochtendgloren je kinderen in de opvang af, waar ze hun ontbijt eten, en vraag je je af waar je mee bezig bent, dan zegt Charlotte je:’Je bent niet alleen’. Reserveer net als Charlotte op een ander moment bewust kwaliteitstijd.

SUPERPAPA VOORLEESHOEK Op zondag 11 juni worden alle papa's in de bloemetjes gezet want ... Het is vaderdag! Bij VIVA-SVV staat deze dag ook gekend als 'Superpapadag'. Als vrouwen- en gezinsvereniging vinden we het belangrijk om de gelijkheid tussen mama's en papa's te bevorderen. Je kan hier meer over lezen op pagina 26 van dit magazine.

Dit jaar staat 'Superpapa' in het teken van voorlezen. In veel gezinnen wordt er voor het slapengaan een verhaaltje voorgelezen, vaak door mama, maar dit kan net zo goed door papa gebeuren!

Want papa's (en mama's): zeuren jullie kinderen ook elke avond de oren van het hoofd voor een verhaaltje? Weet je niet goed hoe er aan te beginnen maar heb je eigenlijk wel zin om de wondere wereld van het voorlezen te ontdekken? Of, misschien heb je wel tips die je wenst te delen met andere ouders?

Kom ons vinden op: • Woensdag 17 mei, Jeugdcentrum 'de Kouter' in Poperinge van 14u tot 17u •Z aterdag 20 mei, het Geitepark in Roeselare van 14u tot 17u

IV • S-magazine / mei 2017

In samenwerking met ARhus kenniscentrum en met de lokale bibliotheek bouwen we een knusse en gezellige voorleeshoek, voor jong en oud. Maak kennis met leuke voorleestips, voorleesboekjes, .. Tot dan!

Meer info?

E lien.dejaeger@viva-svv.be T 056 23 03 79

Bond Moyson West-Vlaanderen

Wedstrijd lekker normaal binnen socio-culturele afdelingen In 2017 willen we de socio-culturele VIVA-SVV-, VFG- en S-Plus-afdelingen inspireren om hun activiteiten van een gezond opkikkertje te voorzien of om een gezonde voedingsactiviteit in hun afdeling te organiseren. Socio-culturele afdelingen die ons tonen dat ze een gezonde inspanning leveren, kunnen een kook- of dansworkshop of goodiebag winnen.

Hiervoor dienen ze ons een foto van een gezonde afdelingsactiviteit te bezorgen.

Enkele tips voor een gezonde activiteit • Eet een fruittaart in plaats van de slagroom-, Brésilienne- of chocoladetaart.

• Kies voor fondant chocolade,

JURIMUT In de krant las ik dat artsen geen ereloonsupplementen mogen aanrekenen in een twee- of meerpersoonskamer, en dat sommige artsen daarom weigeren om patiënten in zo’n kamer te behandelen. Kan een arts eisen dat ik in een eenpersoonskamer word opgenomen in het ziekenhuis? En betekent dit dat ik minder goed verzorgd word in een twee- of meerpersoonskamer?

Bij een opname moet het ziekenhuis jou een opnameformulier laten tekenen. Op dat formulier maak je een aantal keuzes die het prijskaartje van je opname bepalen. Eén van die keuzes is het kamertype: je kiest tussen een eenpersoonskamer, een tweepersoonskamer of een gemeenschappelijke kamer. Die keuze maak je volledig zelf. De arts mag jou dus niet beïnvloeden

noten en gedroogd fruit in plaats van koekjes bij de koffie.

• Organiseer je een pannenkoekenslag? Bied dan zeker ook vers fruit en confituur aan om de pannenkoek mee te beleggen. Natuurlijk kan je ook hartige pannenkoeken op het menu zetten. Het recept kan je hiernaast vinden.

Programmeer de Peulvruchtenparade.

In deze voordracht leer je de verschillende peulvruchten kennen en hoe je er mee kan werken. Je ontdekt alle voordelen van peulvruchten en waarom ze nu zo gezond zijn.

Wens je de Peulvruchtenparade bij te wonen in je buurt? Stuur dan een mailtje naar gezondheidspro-

motie.wvl@bondmoyson.be en wij brengen je op de hoogte van het dichtsbijzijnde initiatief.

HARTIGE PANNENKOEKEN Om hartige pannenkoeken te maken, gebruik je volgende basis: • 250 gram bloem • 400 ml melk • 2 eieren...

• Peper en zout Voeg de ingrediënten samen in een kom. Klop het geheel tot het mooi glad is. In 1,2, 3 ben je klaar om aan de slag te gaan. Naargelang wat je er op of in wil kan je het beslag gaan aanpassen. Enkele suggesties: ➜ Doe stukjes zalm en bieslook in het deeg. Werk de gebakken pannenkoeken af met wat kruidenkaas.

➜ Gebruik champignons en hamblokjes: Bak wat champignons en hamblokjes, zodra alles goed is bruingebakken, kan je het deeg erover gieten. ➜ Gebruik geitenkaas en asperges: Bak kleine stukjes asperges gaar, overgiet ze met het deeg. Werk af wat stukjes geitenkaas. ➜ Gebruik eens haverbloem of speltbloem in plaats van gewone bloem. ➜ Verwerk stukjes courgette in het deeg.

Smakelijk

Kan een arts mij weigeren te behandelen als ik voor een tweepersoonskamer kies in het ziekenhuis? of verplichten om een bepaald kamertype aan te duiden.

Het type kamer dat je kiest, bepaalt of de arts jou ereloonsupplementen mag aanrekenen of niet. Kies je voor een eenpersoonskamer? Dan mogen alle artsen (geconventioneerde en niet-geconventioneerde artsen) ereloonsupplementen aanrekenen. Kies je voor een twee- of meerpersoonskamer? Dan hoef je nooit ereloonsupplementen te betalen.

De medische plichtenleer of de eed van Hippocrates gaat als volgt: “Ik zal verantwoordelijk omgaan met de middelen die de maatschappij ter beschikking stelt en ijveren voor een gezondheidszorg die toegankelijk is voor iedereen.” Elke arts moet deze eed naleven. Als een arts weigert om jou te behandelen, enkel omdat je voor een

eenpersoonskamer kiest, dan gaat hij in tegen de eed. Op die manier is gezondheidszorg immers niet meer toegankelijk voor iedereen.

Ook in de wet staat sinds dit jaar letterlijk dat je altijd recht hebt op hetzelfde aanbod aan kwaliteitsvolle gezondheidszorg, of je nu voor een eenpersoonskamer, tweepersoonskamer of gemeenschappelijke kamer kiest. Dat ‘aanbod’ betekent onder andere: de zorg in het ziekenhuis, de termijn waarbinnen je die zorg krijgt, en de artsen die in het ziekenhuis werken.

Als patiënt heb je het recht om vrij je arts te kiezen, maar de arts heeft niet de plicht om jou te behandelen. Er zijn verschillende redenen waarom de arts jou als patiënt mag weigeren. Maar wat in elk geval niet mag, is dat je arts een behandeling weigert op basis

van de kamer die je gekozen hebt.

Weigert de arts jou toch omdat je in een tweepersoonskamer verblijft, dan riskeert hij een straf.

Let op! Als je voor een eenpersoonskamer kiest, dan mag het ziekenhuis jou niet alleen ereloonsupplementen, maar ook kamersupplementen aanrekenen. Alleen als je voor een tweepersoonskamer of een gemeenschappelijke kamer kiest, dan ben je zeker dat je geen supplementen hoeft te betalen.

Meer weten over de kostprijs van je opname? Surf naar www.bondmoyson.be/ziekenhuiskosten.

Heb je hierover nog vragen of wil je zelf ook een vraag stellen aan JuriMut? Bel dan naar het nummer 056 230 230 of e-mail naar info@bondmoyson.be.

mei 2017 / S-magazine •

V

Bond Moyson West-Vlaanderen

JOETZ

ZON, ZEE EN STRAND Leeftijd 8 tot 10 jaar Lange periode: Prijs vanaf 225 euro • 01/07/2017 – 15/07/2017 • 15/07/2017 – 29/07/2017 • 29/07/2017 – 12/08/2017 • 12/08/2017 – 26/08/2017 Korte periode: Prijs vanaf 140 euro • 02/07/2017 – 08/07/2017 • 09/07/2017 – 15/07/2017 • 16/07/2017 – 22/07/2017 • 23/07/2017 – 29/07/2017 • 30/07/2017 – 05/08/2017 • 06/08/2017 – 12/08/2017 • 13/08/2017 – 19/08/2017 • 20/08/2017 – 26/08/2017

ACTIEVAKANTIE 15/07/2017 – 22/07/2017

Leeftijd: 12 tot 16 jaar Prijs: 230 euro Zin in een grensverleggende vakantie? Samen met de monitoren en een team van professionals trek je diep de bossen in van Vieuxville. Je trotseert machtige rotsen en toont dat je nog een betere klimmer bent dan Spiderman. De monitoren zorgen ’s avonds na al die spanning voor een leuke ontspannende activiteit. Grijp al je moed bijeen en schrijf je onmiddellijk in voor deze spannende vakantie.

DOLFIJNE VAKANTIE 29/07/2017 – 05/08/2017 Leeftijd: 8 tot 11 jaar Prijs: 250 euro

Zin in een dolfijne week? Twijfel dan niet en schrijf je in voor deze leuke vakantie! De verzorgers van Boudewijn Seapark nemen je graag mee in hun wondere wereld van dolfijnen en zeeleeuwen.

Zon, zee en strand ... vormen de basis ingrediënten voor een fantastische zomervakantie. Voeg daar nog eens toffe monitoren, leuke vrienden, een prachtig vakantiecentrum en veel ambiance aan toe en je recept is compleet! Eén of twee weken lang geniet je van de leukste vakantie ooit!

SAFARIKAMP 02/07/2017 – 07/07/2017 Leeftijd: 4 tot 7 jaar Prijs vanaf 220 euro

Ooit al op ontdekking willen gaan in de natuur? Wil je meer te weten komen over de habitat van zebra’s, giraffen en olifanten? Dan is deze vakantie iets voor jou! We bezoeken verschillende dierenparken in België en Nederland. Zo gaan we onder meer naar Pari Daiza, Planckendael en de Beekse Bergen.

Info en inschrijvingen: T 056 27 47 00 E: joetz.west@joetz.be Volledige vakantieaanbod via www.joetz.be.

VI • S-magazine / mei 2017

ENGELS? YES WE CAN! 30/07/2017 – 5/08/2017 Leeftijd: 8 tot 12 Prijs vanaf 185 euro

Dit taalkamp biedt je de kans om op een creatieve manier kennis te maken met de Engelse spreektaal en/of om je schoolse kennis om te zetten in de praktijk en vooral je speekvaardigheid verder uit te breiden. In de voormiddag krijg je taalinitiaties, in de namiddag gebruik je de taalinitiaties tijdens het uitvoeren van de bewegingsen knutselactiviteiten.

Bond Moyson West-Vlaanderen

S-PLUS

GASTRONOMISCHE SENIORENARRANGEMENTEN IN NIEUWPOORT

MUSIC SHOW SCOTLAND De grootste indoorpipeshow ter wereld

Rustig wandelen op de brede zeedijk tot Oostduinkerke en terug.

Een uitstapje met de tram naar Nieuwpoort Stad met een bezoekje aan de vismijn, met de Seastar van Nieuwpoort naar Oostende, een bezoek aan het natuurreservaat “Ijzermonding”...

Mistflarden hullen het Schotse Highland Valley Castle in een mysterieuze duisternis. Een imposante formatie van meer dan honderd doedelzakspelers en drummers met Schotse kilt, full dress met bontmuts marcheert door de kasteelpoort …

Kortom alles is mogelijk voor een heerlijk en ontspannend weekend.

De Barkentijn is de vroegere Villa Crombez. Deze adellijke familie was in de 19de eeuw eigenaar van alle gronden in Nieuwpoort-Bad. Volledig opgetrokken in Normandische stijl, werd het gebouw in 1981 geklasseerd door Monumentenzorg. Het centrum is gelegen op de verkeersvrije zeedijk en beschikt over bar, restaurant, salon, privé-parking en verzorgde kamers met WC en douche.

Music Show Scotland, de grootste indoorpipeshow van de wereld, is begonnen!

Kom en geniet van meer dan drie uur Keltische muziek, zang, Schotse dans, Ierse stepdance en humor !

GASTRONOMISCHE VISWEEKENDS

Ons gastronomisch vismenu is lekker, verzorgd en ... ruim voldoende. Een feest dat u opnieuw niet mag missen !

Periodes: van vrijdag 29 tot en met zondag 1 oktober 2017 van vrijdag 20 tot en met zondag 22 oktober 2017 Prijs: 163 euro Inbegrepen: • Welkomstdrink; • Volpension (vanaf vrijdagavond tot en met zondagmiddag); • Drank (water, tafelbier) bij de maaltijden; • Gastronomisch vismenu (6-gangen) op zaterdagmiddag (aperitief en wijnen inbegrepen !); • Muzikale avond met live-muziek • Begeleiding.

MOSSELFESTIJN

2 dagen hopelijk in zonneschijn …

Genietend van ons mosselfestijn …

Periodes: van zaterdag 19 tot en met zondag 20 augustus 2017 van zaterdag 9 tot en met zondag 10 september 2017 Prijs : 98 euro Inbegrepen: • volpension (van zaterdagavond tot en met zondagmiddag); • tafelbier en water bij de maaltijden; • mosselfestijn op zaterdagmiddag (verse mosselen à volonté met frietjes + wijnen inbegrepen); • animatie + begeleiding; Voorwaarden en inschrijvingen arrangementen Nieuwpoort (De Barkentijn) : Om te kunnen deelnemen, dient men lid te zijn van S-Plus - seniorenbeweging Bond Moyson. Lid worden en inschrijven kan via het regionaal S-Plus secretariaat: T 056 52 77 47

Wanneer de enorme massa Schotten in uniform door de kasteelpoort komt marcheren, is kippenvel gegarandeerd. Legendarische muziek als ‘Amazing Grace’, ‘Highland Cathedral’ en ‘Auld Lang Syne’ en combinaties van traditionele muziek met moderne pop- en rockmuziek, verzorgd door de eigen Castleband, zorgen voor een onvergetelijke avond.

Het Schotse Highland Dancing en het Ierse Tapdancing, bekend van o.a. Riverdance, ontmoeten elkaar. Dansgroepen voeren, begeleid door livemuziek, traditionele en moderne dansen op en voor het bijzondere decor waan je je in de Schotse Highlands.

Music Show Scotland wordt gebracht door meer dan 200 pipers, drummers, danseressen, muzikanten en zangeressen in een imposant kasteeldecor. Het levensgrote Highland Valley Castle is speciaal ontwikkeld voor deze show en is met zijn 70 meter breedte en 12 meter hoogte een unieke setting voor deze fenomenale productie.

Er zijn zes vrachtwagens nodig om het kasteel, dat bestaat uit onder meer 6.500 kilo staal en 2.200 kilo hout, en de spectaculaire licht- en geluidsshow te vervoeren. Vijf touringcars brengen de artiesten van stad naar stad, waar zij keer op keer een weergaloze show neerzetten.

Datum: zaterdag 18 november 2017 Plaats: Sportpaleis Antwerpen Uur: aanvang show om 19u30, de bus rijdt rechtstreeks naar het Sportpaleis Prijs met busvervoer lid S-Plus 59 euro Wie nog geen lid is kan zich telefonisch lid maken en voor 10 euro een jaar lang genieten van de talrijke ledenvoordelen. opstapplaatsen in Oostende, Brugge, Ieper, Menen en Kortrijk Inbegrepen: ticket 1e categorie (zitplaatsen frontale tribune en zijtribune), busvervoer, begeleiding, verzekering Reserveer nu: T 056 23 03 92 (regio Kortrijk) of 050 44 79 52 (regio Brugge)

mei 2017 / S-magazine •

VII

Bond Moyson West-Vlaanderen

VFG

FOODINC SAMEN VOOR GEZONDE VOEDING! FoodINC is een samenwerkingsproject tussen VFG en Joetz. Doel van het project is om klassen uit het regulier en buitgengewoon onderwijs samen te brengen. Dit is het vervolg op MUSINC en SAMEN INC!, waarbij het belang van een inclusieve werking al aangetoond werd.

Spelenderwijs willen we de leerlingen het belang van gezonde voeding bijbrengen. Door middel van allerlei activiteiten leren de leerlingen meer over het thema gezonde voeding en leren ze omgaan met elkaar en samenwerken. Ze leren elkaars leefwereld kennen en we creëren respect voor een diverse samenleving.

Tijdens 2 contactdagen willen we de leerlingen laten kennis maken met alle aspecten van gezonde voeding. Tijdens de eerste contactdag komen de leerlingen van beide scholen samen en leren ze het thema gezonde voeding beter kennen. De leerlingen gaan in groepjes aan de slag en creëren een kunstwerk met fruit en groenten. Nadien mogen ze dit kunstwerk natuurlijk lekker opsmullen. Gezonde voeding en veel bewegen zijn allebei heel belangrijk, daarom sluiten we deze leuke namiddag af met de enige echte FoodINC dans!

Tijdens de tweede contactdag werken de leerlingen verder op wat ze tijdens de eerste contactdag geleerd hebben. Om de leerlingen op te warmen, starten we terug met de FoodINC dans. We willen aantonen dat gezonde voeding ook erg lekker kan zijn en veel verder gaat dan fruit en groenten. We gaan samen aan de slag en creëren lekkere gezonde tussendoortjes. Op het einde krijgen de klassen alle recepten die klaargemaakt werden, zodat dit later nog eens herhaald kan worden.

Geïnteresseerde scholen kunnen zich reeds kandidaat stellen om deel te nemen.

Meer info: T 050 44 79 54 E w-vl@vfg.be

VIII • S-magazine / mei 2017

EEN ONDERSTEUNINGSPLAN OPMAKEN? VFG HELPT JE OP-WEG! VFG organiseert bijeenkomsten voor iedereen die een ondersteuningsplan dient op te maken in het kader van een aanvraag voor het Persoonsvolgend Budget. We maken het plan niet op maar helpen je op weg. Tijdens 2 sessies kom je te weten waaraan een goed onderbouwd ondersteuningsplan moet voldoen.

Je wordt voorbereid en er wordt voor gezorgd dat je sterk genoeg in je schoenen staat om dit plan op te maken. Er wordt stilgestaan bij de vragen hoe je wil wonen, werken, je vrije tijd organiseren, je verplaatsen en welke ondersteuning je daarbij nodig hebt.

Ben je ervan overtuigd dat onze ‘OP weg groep’ jou kan helpen en zou je die graag tot stand zien komen bij jou in de buurt? Geef ons dan zeker een seintje: T 050 44 79 54 E w-vl@vfg.be

Bond Moyson West-Vlaanderen

VIVA-SVV Als ouders uit elkaar gaan, horen we vaak negatieve verhalen: ouders die ruziën in het bijzijn van de kinderen, een mama die kritiek uit over papa, een papa die mama verwijt dat de scheiding haar schuld is,…

Via het project ‘thuis op twee plaatsen’ wensen we het negatieve imago omtrent scheidingen en het gedeeld ouderschap te doorbreken, zonder dat we het scheiden op zich willen aanprijzen. VIVA-SVV gelooft nog steeds in beide ouderfiguren als koppel. Maar, als ouders echter om diverse redenen uit elkaar gaan, willen we graag meegeven dat het belangrijk is dat dit op een respectvolle manier gebeurt en dat er samen wordt ingestaan voor de opvoeding van de kinderen. Net dit is voor hen zo belangrijk.

We gingen in gesprek met gescheiden mama’s en papa’s, die een goed contact hebben met hun ex-partner en vanuit deze verhalen kwamen we samen met de scheidingsconsulenten van het CAW tot 9 tips voor gescheiden ouders en grootouders.

THUIS OP TWEE PLAATSEN

In de Week van de Opvoeding wordt het project gelanceerd. Kom onze tentoonstelling bezoeken en ontdek onze tips. De tentoonstelling reist de ganse provincie af. We ontrafelen de start binnenkort op onze facebookpagina: vivasvvwestvlaanderen

Wil je meer weten over dit project?

Geef een seintje aan lien.dejaeger@viva-svv.be

GOESTING IN TIELT? Kom dan langs op de blitsende opstartactiviteit van VIVA-SVV afdeling Tielt:

WORKSHOP “COCKTAILS EN MOCKTAILS” OP 22 JUNI In deze workshop leer je een aantal alcoholische en niet alcoholische drankjes bereiden. Blenden, shaken, mixen en versieren van glazen komt aan bod. Elk drankje kan geproefd worden en je krijgt er een receptfiche bovenop.

De workshop start om 19u30 in het Buurthuis, Zwartegevelstraat 66, 8700 Tielt. Deelnameprijs: 2 euro Bevestig je deelname aan Margot Baekelandt: baekelandt.margot@skynet.be of aan Lien Dejaeger: 056 23 03 79 of Lien.Dejaeger@viva-svv.be Ben jij een vrouw uit Tielt of omstreken die graag de handen uit de mouwen steekt en andere vrouwen wil samenbrengen met toffe activiteiten?

Onze kersverse vriendinnengroep in Tielt zoekt nog extra vrouwkracht. Geef ons een seintje als je interesse hebt om het bestuur beter te leren kennen.

DOLLE MINA’S BEKENNEN KLEUR Afdeling ‘Dolle Mina’s’ uit Diksmuide nodigt jou uit om een sessie kleuradvies bij hen te volgen! Zin om te weten te komen welk kleur het beste bij je past? In deze sessie kom je te weten: de verschillende kleuren, de eigenschappen van kleuren, wat is kleur, welk effect heeft kleur op jou, …

Kleur bekennen bij een gratis drankje? Dan verwachten we jou op 18 mei, 19u30 in het Bond Moyson kantoor van Diksmuide (Heilig Hartplein 1, 8600 Diksmuide).

Kostprijs: 8 euro per persoon (storten op VIVA rekening Diksmuide met vermelding ‘kleur’ en je naam op BE14 9731 3510 6583 of te betalen bij Sabrina Cuylle of Karline Ramboer aan het Bond Moyson loket).

Meer info: karline.ramboer@bondmoyson.be

mei 2017 / S-magazine •

21

Bond Moyson West-Vlaanderen

MEDISHOP PROMO

LOOP GERUST ONZE DEUR PLAT

Periode: 15 mei 2017 tot en met 30 juni 2017

20% Je zoekt wat extra steun?

Een loophulpmiddel is een goed oplossing (*)

MEDISHOP PROMO

OP ALLE MODELLEN EN TOEBEHOREN (*)

ledenkorting tijdens actieperiode, verrekend op het persoonlijk aandeel

* 15% SCOOTERACTIE 2017 KORTING Periode: actie loopt tot 30 juni 2017

OP ALLE MODELLEN

Jouw scooter, jouw vrijheid …

Je bent minder mobiel als gevolg van leeftijd, ziekte of ongeval? Je verplaatsingen over langere afstanden lukken niet meer zo goed?

Dan is een scooter de oplossing!

Afhankelijk van de afstanden die je wil afleggen, je omgeving, de snelheid waarmee je wil rijden, … Bond Moyson Medishop heeft zeker een model dat voldoet aan jouw wens .

Onze specialisten in mobiliteit helpen je bij de keuze van een scooter die bij jou past. Ze geven je raad over hoe je het best jouw scooter gebruikt en onderhoudt. Zo geniet je langer van jouw vrijheid. *korting wordt verrekend op het persoonlijk aandeel

Ja, ik wil de brochure over scooters ontvangen

GRATIS 1 JAAR

PECHVERHELPING

Naam en voornaam: ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... twv 49 euro Straat en nummer: Postcode:

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................... Gemeente: .....................................................................................................................................................................................................................................................................................

Telefoon: ................................................................................... GSM:

22 • S-magazine / mei 2017

....................................................................................

E-mail: .......................................................................................................................................................................

Bond Moyson West-Vlaanderen

MEDISHOP INFORMEERT

Loop niet te hard van stapel

Maak een goed overwogen keuze voor je een loophulpmiddel koopt.

Wandelen lukt niet meer zo goed? Je verliest (af en toe) je evenwicht? Je hebt wat extra steun nodig?

Een loophulpmiddel biedt hiervoor een uitstekende oplossing.

Maar! Bezint eer je begint. Er bestaan verschillende systemen en modellen.

Het is belangrijk dat jij er de beste voor jou uitkiest. Daarom een checklijstje om je keuze mee te helpen bepalen. ✔ heb je het binnenshuis of buitenshuis nodig? Of beiden? ✔ wil je er grote afstanden mee doen? ✔ is het gewicht van het loophulpmiddel voor jou belangrijk? ✔ zijn de afmetingen belangrijk? (deuropeningen, gang, …) ✔ hoeveel weeg je? (Niet ieder toestel kan elk gewicht aan). ✔ moet het kunnen toeplooien?

• hoe groot mag het toegeplooid nog zijn (bv. kan het in de auto?) ✔ heb je remmen nodig?

• heb je genoeg kracht in je handen om de remmen te gebruiken? ✔ moet het verstelbaar in de hoogte zijn? ✔ heb je accessoires nodig (krukkenhouder, ruggensteun, boodschappenmandje…) ✔ hecht je belang aan hoe het er uitziet? ✔ is er terugbetaling van het ziekenfonds mogelijk? ✔ speelt de prijs een rol?

Je hebt over de vragen op de checklijst nagedacht en je keuze gemaakt?

Dan geven we je graag nog een paar tips mee. Want ‘veilig stappen’ met je loophulpmiddel is van groot belang.

 stel je loophulpmiddel op een goede hoogte in. Anders krijg je bv. rugpijn.  loop goed tussen je loophulpmiddel.  doe altijd stevige schoenen of pantoffels aan.  controleer regelmatig de remmen.  blokkeer altijd je remmen als je er op gaat zitten en terug rechtstaat.  onderhoud je loophulpmiddel regelmatig. Laat het nazien.  overlaad nooit je boodschappenmand zodat je niet kantelt.

Je kan rekenen op onze medewerkers-bandagisten om je te helpen de keuze te maken.

Kom een kijkje nemen in een van onze Medishops.

Vraag onze uitgebreide brochure.

Vragen? Blijf er niet mee zitten.

T 056 230 230 (optie2) W www.bondmoyson.be

mei 2017 / S-magazine •

23

Bond Moyson West-Vlaanderen

MEDISHOP IN DE KIJKER

Verzacht de bijwerkingen van je behandeling

Tijdens de behandeling tegen kanker krijgt je lichaam heel wat te verduren. Zo wordt je huid vaak extreem droog, schilferig of kan het net een ‘acne-achtige’ reactie geven.

De nagels worden misschien droog, dun, broos of net heel dik en hard.

Ook na je behandeling heeft de huid tijd nodig om opnieuw te recupereren.

In ieder geval is het belangrijk om extra aandacht te geven aan de verzorging van je huid, nagels,..

Net omdat ze zo kwetsbaar zijn, is het aan te raden de juiste producten te gebruiken. Om de kwaliteit van de huid zo optimaal mogelijk te houden.

In onze Medishop vind je het Abidis-gamma: ABIVOC 200 ml (reinigingsproduct), ABICELLIUM 200 ml (reinigingsproduct), DAGCREME ECLATIUM 50 ml (verzorgingscreme), NACHTCREME PROTEIN DNA 50 ml (verzorgingscreme), INTENSIVE DERMAL PHOTO PROTECTOR 75 ml (zonneproduct), AZULENE BODY OIL 800 ml (lichaamsolie)

MEDISHOP INFORMEERT

Bond Moyson Medishop biedt een totaal pakket aan: aangepast protheselingerie, compressie armkousen en handschoenen, chemosjaaltjes en mutsen.

Wil je gebruik maken van deze discrete en efficiënte dienstverlening?

Bel 056 230 230 (optie 2) E-mail Bandagist.Medishop@bondmoyson.be

AUDIOLOGIE

Bescherm je oren, want gehoorschade is onomkeerbaar.

Je vindt bij onze audioloog een breed gamma aan oordoppen:

Sleepsoft, Swim- en Worksafe, Flyfit, Partyplug en Pluggies.

Bieden standaard dopjes onvoldoende comfort en veiligheid?

Kies voor op maat gemaakte oordoppen Meer info: www.bondmoyson.be/oordoppen

24 • S-magazine / mei 2017

Het festivalen reisseizoen komt er aan!

consument

Innovatie

Zorgrobot, elektronisch voorschrift of gezondheidsapp, ons ziekenfonds evolueert mee. Deze rubriek belicht een nieuwe technologie of digitale ontwikkeling in de gezondheidswereld.

INNOVATIE

Frax Hoe hoog is je risico op een botbreuk als je aan osteoporose lijdt? Tja, dat hangt af van je botfragiliteit, levensgewoonten, leeftijd, gewicht …

De Fracture Risk Assessment Tool (FRAX), ontwikkeld door het Centre for Metabolic Bone Diseases van de universiteit van het Engelse Sheffield, is een wetenschappelijk instrument dat de kans op fracturen berekent op basis van een reeks relevante risicofactoren. De app, ook in het Nederlands beschikbaar, is opgenomen in de lijst van geteste en goedgekeurde gezondheidsapps van hogeschool VIVES. Het berekeningsmodel van FRAX is gebaseerd op steekproeven bij patiënten tussen 40 en 90 jaar.

Andere risicofactoren in de vragenlijst van de app zijn geslacht, gewicht, lengte, roken en alcoholverbruik. Je krijgt de raad om niet meer dan twee eenheden alcohol per dag te consumeren. Een “eenheid” komt overeen met een glas bier van 285 ml, een glas wijn van 120 ml, een aperitief van 60 ml of een maat sterke drank van 30 ml. Je moet ook aanduiden of je eerder al een fractuur – spontaan opgetreden of ten gevolge van een trauma – hebt opgelopen, of er een voorgeschiedenis van heupfracturen in je familie is, of je een aandoening hebt die sterk met osteoporose is geassocieerd (zoals type 1 diabetes, vroegtijdige menopauze en chronische leverziekten), of je aan reumatoïde artritis lijdt … Je hebt er werk aan, maar de inzet is dan ook hoog.

Sweetbee PlateMate De koolhydraten in onze voeding hebben een directe impact op onze bloedsuikerspiegel. Die informatie is van levensbelang voor diabetespatiënten. De Sweetbee PlateMate laat je toe om de koolhydraten (en calorieën) van je virtuele maaltijd te berekenen. Met meer dan 300 producten in de voedingslijst (netjes in categorieën onderverdeeld en met bijbehorende zoekfunctie) kan je volop combineren en gezonde inspiratie opdoen. “Gedaan met tabellen en grafieken”, zo prijzen de ontwikkelaars hun applicatie aan. Je kan je favoriete maaltijden opslaan en eenvoudig de porties aanpassen. Je kan ook de variaties in je bloedglucosewaarden over een bepaalde periode bekijken. Op die manier moet je het juiste evenwicht vinden tussen voeding en insuline. Goed om te vermelden: Sweetbee geniet de steun van de Diabetes Liga. Maar toch een woordje van waarschuwing: het is niet verstandig om apps als Sweetbee blindelings te volgen, want ze geven niet in alle omstandigheden de juiste voorstellen én ze kunnen leiden tot nalatigheid in het opvolgen van je bloedsuikerspiegel. Je gezondheid is echt wel te belangrijk om ze te laten afhangen van schattingen.

HelpDiabetes Hippo and Friends, de aanbieder van de app HelpDiabetes, is een Belgische vzw die de belangen van patiënten met diabetes type 1 behartigt. De naam van de vzw, die overigens nauwe banden heeft met de KU Leuven, is niet toevallig gekozen: “hippo” klinkt als “hypo”, de term voor een abnormale daling van de suikerspiegel. HelpDiabetes telt de koolhydraten van bijna 1000 voedingsproducten. Niet enkel in het Nederlands, maar ook (hoewel eventueel in minder mate) in het Spaans, Frans, Engels en een handvol andere talen. Daarnaast kan je een logboek bijhouden door je suikerspiegels, ingespoten insulinedoses en je sportactiviteiten in te geven. Op YouTube vind je filmpjes over hoe je de app optimaal kan gebruiken. Medeontwikkelaar Bart Vande Wiele, vader van een dochter met diabetes type 1, wist als geen ander het nut van de app samen te vatten: “Mijn dochter kan nu zoals iedereen op school warm eten, ze rekent zelf koolhydraten en insulinedoses uit. Waar we ook naartoe gaan, bij vrienden, naar een verjaardagsfeest, op restaurant of naar een receptie, we zijn gerust dat we de nodige gegevens bij de hand hebben.” De waarschuwing voor het gebruik van de Sweetbee koolhydratenwijzer geldt ook voor HelpDiabetes – en bij uitbreiding voor élke diabetes-app: laat je gezondheid niet afhangen van schattingen!

mei 2017 / S-magazine •

25

viva-svv

Voorlezen, ook voor Het leukste kwartiertje van de dag? Een verhaaltje voorlezen voor het slapengaan is zowel voor ouders als voor hun kleine spruiten een bijzondere bezigheid. Je versterkt de band met je kinderen, je werkt mee aan hun taalontwikkeling én je stimuleert hun verbeeldingskracht.

Het voorleesmoment is een ritueel dat kinderen rust en geborgenheid geeft. Maar het is nog veel méér dan dat: tal van studies hebben aangetoond dat voorlezen een positief effect heeft op de taal- en leerontwikkeling van kinderen. Hun woordenschat, hun tekstbegrip, hun literaire competentie, hun concentratievermogen én hun sociaal-emotionele betrokkenheid gaan erop vooruit. Kinderen die verhaaltjes voorgelezen krijgen, staan vaak ook positiever ten opzichte van lezen. Ze leren zonder dat ze het als een opdracht ervaren. Alleen maar voordelen dus.

Mama's én papa's In veel gezinnen leest vooral mama voor. Toch is het belangrijk dat ook de vader zich bezighoudt met de leesopvoeding. Voorlezen wordt gezien als een moederactiviteit, dus zijn kinderen extra aandachtig als papa het doet. Volgens een studie van de gerenommeerde Amerikaanse universiteit van Harvard boeken kinderen zelfs meer vooruitgang wanneer vaderlief zich ermee bemoeit, omdat hij verhaaltjes spannender en minder belerend brengt.

Zonder dat we er meteen een waardeoordeel over willen vellen: feit is dat vaders en moeders anders voorlezen. Papa’s gebruiken doorgaans een meer volwassen toon, gebruiken moeilijkere woorden en verzinnen vaker verhaallijnen. Mama’s gebruiken meer stemmetjes en speciale gebaren en gaan vaker in op de betekenis van het verhaal. Mama’s en papa’s dagen hun kinderen dus elk op een unieke manier uit.

Om het belang van voorlezen te benadrukken, kiest Iedereen Leest* ervoor om papa’s dit jaar centraal te zetten tijdens de jaarlijkse Voorleesweek in november.

Ook onze vrouwenvereniging VIVA-SVV wil het belang van voorlezen benadrukken. Daarom organiseert ze op Vaderdag (Superpapadag) een groot voorleesmoment in Bellewaerde. * Iedereen Leest is de referentieorganisatie rond lezen en leesplezier en wil samen met partners bouwen aan een sterke en brede leescultuur.

26 • S-magazine / mei 2017

viva-svv

papa’s!

Kom op 11 juni naar Superpapadag in Bellewaerde Op 11 juni zet VIVA-SVV alle papa’s in de bloemetjes in Bellewaerde. We organiseren er een leuk spel voor kinderen en papa’s en een groot voorleesmoment met Dimitri Leue.

Heb jij zin om erbij te zijn?

Vul onze enquête in op www.superpapa.be en maak kans op een ticket. Iedereen die naar het voorleesmoment in Bellewaerde komt, krijgt een gratis exemplaar mee van het Superpapa-voorleesboek van onze vrouwenvereniging VIVA-SVV.

Win een Superpapavoorleesboekje

WIN

Kan jij er niet bijzijn op 11 juni, maar wil je kans maken op een exemplaar van het boek?

Hoe leuk is voorlezen nu echt? Wij vragen het aan Hannes, papa van 3.

Stuur dan een mailtje naar info@superpapa.be en beantwoord deze 2 wedstrijdvragen:

Hoe oud zijn je kinderen?

Onze oudste zoon, Bram, wordt 10 jaar. Warre is bijna 5 en onze dochter Jona is 4 maanden oud.

• Hoeveel jaar organiseert VIVA-SVV al een Superpapadag?

• Hoeveel mensen zullen op 1 juni 2017 aan de wedstrijd hebben deelgenomen?

Lees je vaak voor?

Het hangt ervan af. Bram leest liefst zelf een boek en vindt voorlezen “iets voor kleine kinderen”. Warre vindt het heel tof als ik ’s avonds voor het slapengaan nog een boekje voorlees. Hij krijgt op dit moment graag veel aandacht. Samen spelletjes spelen, samen in bad, samen buiten “werken”: hij vindt het allemaal de max. Samen een boek lezen voor het slapengaan is voor hem ideaal om tot rust te komen. Als hij mag kiezen wie hem in bed stopt, kiest hij op dit moment wel voor zijn mama. Maar wanneer ik voorstel om hem een boekje voor te lezen, is er al meer kans dat hij voor mij kiest. Jona is nog wat jong om aan voor te lezen.

Het volledige wedstrijdreglement vind je op www.viva-svv.be.

Wat vind je fijn aan voorlezen?

Het is een leuk avondmoment, samen knus onder de wol met een boek. Ik zie het echt als “quality time”: bewust tijd maken om samen tot rust te komen.

Daarom vind ik het ook niet te vergelijken met samen met je kind televisie kijken.

Waarom vinden je kinderen het fijn als jij voorleest?

Volgens mijn zoon Warre kan ik goed voorlezen. Ik veronderstel dat hij bedoelt dat ik me wel probeer in te leven in de personages en elk typetje een ander stemmetje geef. Ik denk ook wel dat hij de exclusieve aandacht apprecieert die hij op dat moment van zijn papa krijgt.

mei 2017 / S-magazine •

27

EYECATCHER Hoewel de banken en de grote winkelketens het graag anders zien, gebeuren driekwart van de betalingen in Europa nog altijd met cash. Achter dit Europees gemiddelde gaan echter grote regionale verschillen schuil. Veel hangt af van de lokale cultuur. In landen als Italië en Griekenland, met een bloeiende zwarte markt, gebeurt 80 à 90 procent van de betalingen met cash. In de Scandinavische landen zijn bankbiljetten bijna helemaal uit het betaalcircuit verdwenen. België zit daar tussenin. In Duitsland gebeurt 79 procent van alle winkelbetalingen nog met munten en bankbiljetten.

Gezien het politieke en economische gewicht van Duitsland binnen Europa lijkt cash niet snel te gaan verdwijnen. De omschakeling naar een maatschappij zonder cash gaat langzamer dan verwacht.

Volgens een recente studie van de Europese Centrale Bank (ECB) kosten het transport, de beveiliging en het aanmaken van munten en biljetten elke Europeaan zo’n 129 euro per jaar.

OOK VADERS MOETEN AANDACHT HEBBEN VOOR HUN VOEDING Drie maanden voor mama en papa aan kinderen beginnen te denken, moeten ze stoppen met roken, stoppen met pintjes drinken en stoppen met hamburgers eten. Doen ze dat niet, dan beïnvloeden ze rechtstreeks de gezondheid van hun kind. Dat blijkt uit een doctoraatsstudie aan de KU Leuven. Het volstaat dus niet dat de toekomstige mama gezonder gaat leven, ook de levensstijl van de vader heeft impact. Wie ongezonder leeft, verhoogt de kans op wijzigingen in de genen van het kind. Daardoor kunnen cellen sneller of minder snel gaan delen.

En dat kan onder andere leiden tot een verhoogde kans op obesitas.

28 • S-magazine / mei 2017

foto’s: S-magazine

NOG ALTIJD VEEL CASHGELD IN OMLOOP KINDEREN KRIJGEN NICOTINE BINNEN VIA HUN HANDEN Slecht nieuws voor rokende ouders: zelfs wanneer zij bewust niet roken in het bijzijn van hun kinderen, hebben die kinderen toch flink wat nicotine op hun handen. Dat schrijft het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift MBJ Journal, op basis van een onderzoek aan de San Diego University. De nicotine slaat namelijk neer op voorwerpen in huis en kinderen nemen nu eenmaal alles vast.

Van bijna alle onderzochte kinderen met nicotinesporen op hun handen vertoonde het speeksel bovendien sporen van cotinine, een zogeheten metaboliet of afbraakproduct, wat bewijst dat nicotine uiteindelijk in het lichaam terechtkomt.

ANDROID POPULAIRSTE BESTURINGSSYSTEEM Voor het eerst sinds de jaren 80 is Windows niet meer het meest gebruikte besturingssysteem. Dat is nu Android, dat op de meeste smartphones draait. Dat blijkt uit metingen van Statcounter, dat gsm’s en tablets én computers samen rekent. Bij laptops en desktops is Microsoft nog dominant, maar bij telefoons speelt het bedrijf geen rol van betekenis. Vijf jaar geleden was Windows nog goed voor 80 procent van de markt, nu is dat gezonken tot 37,91 procent.

6 JUNI: WHAT MATTERS TO YOU? Je arts, verpleegkundige, kinesist … zet zich elke dag in om jou de best mogelijke zorg te geven. Je zorgverlener vraagt zich voortdurend af: ‘What’s the matter?’. Wat is het probleem?

Op 6 juni 2017 passen we die vraag een beetje aan. Die dag staat ‘What matters to you?’ centraal.

Waar heb jij als patiënt nood aan?

Wat vind jij belangrijk? Wat doet er écht toe? We moedigen alle zorgverleners aan om – nog meer dan anders – aandacht te hebben voor de kleine dingen die toch zo belangrijk zijn voor jou als patiënt, voor je familie en je omgeving. ‘What matters to you?’ is een warme oproep om samen op zoek te gaan naar wat echt telt.

Het idee komt overwaaien uit Noorwegen, waar in 2014 de allereerste ‘What matters to you?’-dag plaatsvond. In 2016 sprongen 14 andere landen mee op de kar. Dit jaar zet ook ons ziekenfonds, samen met tal van andere organisaties in Vlaanderen, zijn schouders onder ‘What matters to you?’. Omdat een klein gebaar en een luisterend oor het verschil maken. En omdat ook wij willen gaan voor een warme en menselijke zorg.

Meer weten of zelf een actie op poten zetten? Surf naar www.whatmatterstoyou.be.

door Urbain Vandormael

TIJD VOOR EEN BELANGRIJKE BODYCHECK?

HUIDCONTACT BASIS VOOR EEN BETER LEVEN Wetenschappers zijn ervan overtuigd dat huid-op-huidcontact enorm belangrijk is voor pasgeborenen en dat het de hersenontwikkeling van baby’s beïnvloedt. Er was een tijd dat baby’s meteen na de geboorte werden weggenomen bij hun mama. Voldragen borelingen kregen na een wasbeurt kleertjes aan, vooraleer ze in de armen terecht kwamen van de ouders. Voor premature baby’s was er van een snelle hechting al helemaal geen sprake: die verdwenen in een couveuse tot ze sterk genoeg waren om naar huis te mogen. Intussen reikt de Wereldgezondheidsorganisatie WHO certificaten uit aan ‘babyvriendelijke ziekenhuizen’, als die baby’s onmiddellijk na de geboorte naakt en ongewassen op hun moeders borst neerleggen. Moeders en baby’s mogen niet – tenzij daar een medische reden voor is – van elkaar worden gescheiden.

In het vakblad Current Biology is recent een artikel verschenen over een onderzoek in een ziekenhuis in Nashville (VS) naar de hersenactiviteit van 125 baby’s, onderverdeeld in een 50-tal voldragen kinderen en 75 te vroeg geborenen. Bleek dat de voldragen pasgeboren meer hersenactiviteit vertoonden dan de prematuren die niet naar huis mochten. Voldragen baby’s hebben dus meer gevoel. Binnen de groep van de prematuren was er ook een groot verschil tussen baby’s die vaak menselijke warmte kregen door huid-op-huidcontact, handoplegging of borstvoeding. Om de al belaste prematuren zo goed mogelijk op weg te helpen, is menselijke warmte dus een must, volgens het onderzoek.

Elk jaar in mei wordt het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker in de kijker gezet. Zo spoort de Vlaamse overheid alle vrouwen tussen 25 en 64 jaar aan om elke 3 jaar een uitstrijkje te laten nemen. Vroegtijdige opsporing is namelijk de beste bescherming tegen baarmoederhalskanker. Via het uitstrijkje, dat om de 3 jaar wordt terugbetaald, is het mogelijk om eventuele afwijkende cellen op te sporen. Die voorstadia kunnen vaak eenvoudig behandeld worden, in tegenstelling tot baarmoederhalskanker zelf. En die 3 jaar is sneller voorbij dan je denkt.

Maak dus tijdig een afspraak. Dit kan bij de gynaecoloog, maar ook gewoon bij de huisarts.

ANTIBIOTICA DUURDER VANAF 1 MEI Sinds 1 mei betaal je meer voor antibiotica. Tot nu toe betaalde je ongeveer 25 % van de kostprijs uit eigen zak (ongeveer 15 % als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming).

De rest betaalt ons ziekenfonds. Sinds 1 mei betaal je ongeveer 50 % van de kostprijs zelf.

Een voorbeeld: voor een doosje Floxapen (16 x 500 mg) betaalde je tot nu toe 3,58 euro in de apotheek (2,15 euro met de verhoogde tegemoetkoming). Vanaf 1 mei betaal je 7,17 euro (ook als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming). Je betaalt dus 2 tot 3 keer meer dan vroeger.

De overheid besliste dit omdat artsen nog te vaak antibiotica voorschrijven én patiënten er te vaak naar vragen. Als we te vaak antibiotica gebruiken, dan bestaat het risico dat een bacterie resistent wordt. De antibiotica werken dan niet meer tegen die bacterie.

Let op! Antibiotica zijn geen wondermiddelen die elke ziekte genezen. Ze werken alleen tegen een bacteriële infectie, zoals een blaasontsteking. Het heeft geen enkele zin om ze in te nemen tegen een virale infectie, zoals griep of een verkoudheid.

TIP! Op zoek naar het goedkoopste geneesmiddel? Zoek het zelf op! Surf naar www.goedkoopstegeneesmiddel.be.

TIP! In de Patient Health Viewer zie je aan welke bevolkingsonderzoeken naar baarmoederhalskanker je al deelnam en wanneer je de volgende uitnodiging krijgt. Meer info op www.bondmoyson.be/e-gezondheidsdiensten of www.devoorzorg.be/e-gezondheidsdiensten.

2,3 MILJOEN EURO AAN ONBETAALDE SCHOOLREKENINGEN Vorig jaar hebben 1.400 scholen in ons land een beroep gedaan op een incassobureau om onbetaalde schoolrekeningen te innen. Er staat een bedrag open van 2,3 miljoen euro. Gemiddeld gaat het om facturen van 140 euro. De scholen hebben daarvoor 10.570 claims ingediend. Bij 4 procent van alle schoolfacturen duikt een betalingsprobleem op. Het probleem doet zich vaker in Vlaanderen voor dan in Wallonië.

JONGEREN KIJKEN MINDER KLASSIEK E TELEVISIE VRT NU, de nieuwe on linevideospeler van de VRT, valt in de smaak bij een jon g kijkerspubliek. Twee maanden na de lancering hadd en al 375.000 Vlaming en een profiel aangemaakt op he t platform. Een derde da is jonger dan 24 jaar.

Op VRT NU zijn alle pro arvan gramma’s van Eén, Canvas, Ketn et en Ketnet jr. tot ee n maand na datum te herbek ijken. mei 2017 / S-magazine •

29

sociale info

Als persoon met een handicap sta je vaak voor een heuse zoektocht.

Ons ziekenfonds staat voor je klaar en begeleidt je waar nodig.

Persoon met een handicap

Ons ziekenfonds kan helpen bij Op zoek naar informatie?

1

· Informatie over mogelijke erkenningen. · Advies over je aanvraag van een erkenning. · Assistentie bij je aanvraag.

· Bezoek de nieuwe rubriek ‘Handicap’ op www.devoorzorg.be/handicap of www.bondmoyson.be/handicap.

Je vindt er alle informatie voor personen met een handicap op 1 plaats. · Vraag de nieuwe brochure ‘Wegwijs bij een handicap’ in een kantoor van ons ziekenfonds. · Nog vragen?

Contacteer ons. Wij kunnen je ondersteunen. · De Voorzorg Limburg VFG T 011 27 85 00 · Bond Moyson West-Vlaanderen Dienst Maatschappelijk Werk (DMW) T 056 230 230 (optie 2) · Bond Moyson Oost-Vlaanderen Dienst Maatschappelijk Werk (DMW) T 09 333 55 00 · De VoorZorg Antwerpen Dienst Maatschappelijk Werk (DMW) T 015 28 04 55

30 • S-magazine / mei 2017

JE ERKENNING ALS PERSOON MET EEN HANDICAP

2

3

JE FINANCIËLE SITUATIE · Terugbetaling van je kosten voor gezondheidszorgen. · Informatie over mogelijke tegemoetkomingen en voordelen. · Hulp bij je aanvraag.

JE ZORG EN ONDERSTEUNING · Van thuisverpleging, thuishulp, een poets- of klusjesdienst … tot advies over je persoonsvolgend budget, het inschakelen van vrijwilligers en hulpmiddelen. · Alle zorg- en ondersteuningsvormen onder 1 dak.

sociale info

7

6

5

JE VRIJE TIJD · Een uitdagend vrijetijdsaanbod dankzij onze verenigingen. · Begeleiding naar organisaties en activiteiten die aansluiten bij je interesses. · Neem zeker een kijkje op www.vfg.be en www.s-sportrecreas.be.

8

JE ZORG VOOR IEMAND MET EEN HANDICAP · De ondersteuning die iedere mantelzorger verdient bij Steunpunt Mantelzorg. · Informatie op maat, gerichte belangenverdediging en ontspannende activiteiten. · Word gratis lid via www.steunpuntmantelzorg.be.

JE MOBILITEIT · Ondersteuning bij mobiliteitshulpmiddelen en aangepast vervoer. · Begeleiding bij aanpassingen aan je vervoersmiddel, de aanvraag van een parkeerkaart …

JE WERKSITUATIE · Je gids naar begeleiding, zodat je kan (blijven) werken. · Na arbeidsongeschiktheid (terug) aan het werk in overleg met de adviserend geneesheer.

9

JE BELANGENBEHARTIGING · Onze krachtige stem om je persoonlijke belangen te behartigen. · Juridische bijstand bij onze dienst Jurimut.

Geef je mening over Persoonsvolgende Financiering (PVF) In 2016 ging PVF van start. Volwassenen met een handicap krijgen nu zelf een budget in handen waarmee ze hun zorg en ondersteuning kunnen regelen.

Kan je sinds de invoering van PVF betere keuzes maken? Heb je meer financiële ademruimte? Of net niet? Bots je op praktische vragen?

VFG is benieuwd naar jouw ervaringen met PVF. Jouw stem is belangrijk om het nieuwe systeem te evalueren en bij te sturen.

4

JE WOONSITUATIE · Hulp in je thuissituatie met onze thuiszorgdiensten. · Een groot hulpmiddelenaanbod in onze medische shop. · Doelgericht advies bij woningaanpassingen.

Ben je een (18+) persoon met een handicap?

Of ben je de wettelijke vertegenwoordiger van zo iemand? Doe mee aan het onderzoek op www.vfg.be.

Je kan de vragenlijst ook per post ontvangen, invullen via de telefoon of invullen tijdens een bezoek bij je thuis. Laat ons je voorkeur weten via info@vfg.be of 02 515 02 61.

mei 2017 / S-magazine •

31

WEET WAT

BROCCOLI

foto’s: S-magazine

je eet

Gezond eten lastig? Niet met de recepten van Lekker Normaal! De website en de bijbehorende campagne van ons ziekenfonds laten zien hoe je met weinig tijd en normale ingrediënten perfect gezond kunt eten. Afwisseling is daarbij belangrijk. Zorg dus voor genoeg variatie in je menu. En waarom niet beginnen met broccoli?

SSUCCPETEN RECE

De gezondste van alle groentesoorten? Het is geen wedstrijd, maar broccoli staat wel in de meeste favorietenlijstjes van voedingsexperts bovenaan. De kruisbloemige groente barst als het ware van de gezonde voedingsstoffen: vitamines A, B, C, E en K, calcium, magnesium, kalium, zink, ijzer, koper ... Een van de grootste troeven is de aanwezigheid van sulforafaan, een chemische stof die de antioxidanten en enzymen in ons immuunsysteem activeert en op die manier de celbeschadiging in het lichaam tegenhoudt. In mensentaal: broccoli vertraagt de ontwikkeling van ouderdomsziekten als verstopte slagaders, reuma, diabetes

Succesrecepten van LekkerNormaal.be: • Kalfslapje met couscous en broccoli en basilicum • Volkorenpasta met zalm, broccoli en spruitjes • Zalm met tomaat en broccoli www.lekkernormaal.be

32 • S-magazine / mei 2017

en botontkalking (bij vrouwen net na de menopauze). Ook beschermt sulforafaan je tegen maagzweren, darmkanker en maagkanker.

procent van alle gevallen. Broccoli of geen broccoli!

Twee porties per week

Flandria, het Belgisch kwaliteitslabel bij uitstek voor verse groente en fruit, heeft broccoli in de mand van topproducten gelegd, naast onder andere witloof, prei, bloemkool en tomaten.

Het Flandria-keurmerk wordt enkel toegekend aan groente en fruit die aan een reeks strenge uitwendige en inwendige criteria voldoen. De waren moeten lang houdbaar zijn, milieuvriendelijk geteeld zijn (met een absoluut minimum aan chemische gewasbescherming) en een onberispelijke vorm en smaak hebben. De kwaliteitskenmerken van broccoli volgens Flandria: gelijkmatige vorm, goed ontwikkelde schermen, vaste en dichte korrelstructuur, blauwgroene kleur, verzorgde presentatie en uniforme sortering.

Een onderzoek aan de gerenommeerde universiteit UCLA in Californië heeft uitgewezen dat de groente helpt om astma en andere luchtwegaandoeningen te voorkomen. De Nederlandse Consumentenbond heeft broccoli gekroond tot het meest vezelrijke voedingsproduct. Vezels bevorderen de spijsvertering en stoelgang. Broccoli bevat ook glucosinolaten en isothiocyanaten, die de ontwikkeling en groei van blaaskankercellen tegengaan. Twee of meer porties van de groente zou het risico op blaaskanker met liefst 44 procent verminderen. Allemaal gewaagde stellingen dus, en misschien iets te mooi om waar te zijn. Maar dat broccoli gezond is, daar twijfelt niemand aan!

Zot van enthousiasme

Flandria-keurmerk

Groene roosjes

Broccoli is nauw verDe Nederlandse want aan de bloemkool andere koolsoorten.

Consumentenbond en Broccoli vertraagt ook Net zoals zijn soortgeheeft broccoli noten is hij afkomstig de aftakeling van onze van Klein-Azië, het huihersenen, wat volgens gekroond tot het meest vezelrijke dige Turkije. Gelukkig sommigen het risico op dementie kan verklei- voedingsproduct. voor ons gedijt de nen. Al moeten we ons gezondmaker ook goed niet zot laten maken van in mildere klimaten. enthousiasme: veruit de Verse broccoli heeft belangrijkste oorzaak roosjes met een groene van dementie is leeftijd tot blauwgroene kleur. en daar valt vooralsnog weinig tegen Eens de roosjes beginnen te vergete beginnen. Het risico op dementie len, is de groente niet meer vers. In de begint pas significant te stijgen vanaf koelkast, verpakt in folie, kan je hem de leeftijd van 60 tot 65 jaar. Slechts maximaal vier à vijf dagen bewaren. één procent van alle 60-64 jarigen Om zijn smaak en kleur optimaal te wordt getroffen door dementie. Hoe behouden, moet je hem rechtop in de ouder je wordt, hoe hoger je risico. kookpot leggen (met een beetje zout Eén op de vier 85-plussers heeft de in het water), zodat de stelen woraandoening. Boven de 95 jaar gaat den gekookt en de roosjes gestoomd. het zelfs om één op de twee vrouwen Na vier tot zes minuten is de groente en één op de drie mannen. Er bestaat beetgaar. Smakelijk! wel zoiets als jongdementie, maar die groep vertegenwoordigt slechts tien BART VANDORMAEL

WEET WAT JE

foto's: S-magazine

DRINKT

temperatuur te houden. Wanneer oververhitting dreigt, zweten we. Dit proces verlaagt onze “binnentemperatuur”. En niet te vergeten: water helpt om een kater te voorkomen.

Alcohol werkt vochtafdrijvend en een vochttekort veroorzaakt hoofdpijn.

Als je te diep in het glas hebt gekeken, doe je er goed aan om voor het slapengaan een halve liter water te drinken. Een gouden tip!

WATER …

Puur natuur Wist je dat … water giftig kan zijn?

Zoals de bekende toxicoloog Jan Tytgat ooit in dit magazine verklaarde: water is levensnoodzakelijk, maar als je vanaf vandaag 20 liter water per dag drinkt, ben je volgende week dood. Onze nieren kunnen gemiddeld 80 cl tot 1 liter water per uur verwerken. Gaan we daar zwaar over, dan kunnen we een watervergiftiging oplopen. Die vergiftiging kan zich manifesteren onder de vorm van symptomen als braken, hoofdpijn, misselijkheid en een lage broeddruk.

In ernstige gevallen kan de intoxicatie zelfs leiden tot coma of – zoals gezegd – de dood.

Drie liter per dag Maar laat je vooral niet afschrikken door deze dreigende woorden! Voor elke persoon die gedood wordt door water, zijn er miljoenen die erdoor in leven blijven. De mens kan ongeveer een maand overleven zonder vast voedsel, maar kan niet langer dan vier à vijf dagen zonder water.

Ons lichaam moet elke dag gevoed worden met zowat drie liter water om gezond te blijven. Ongeveer een halve liter halen we uit restproducten van chemische lichaamsprocessen,

een derde krijgen we binnen via vast voedsel en anderhalve liter nemen we tot ons via het drinken van vocht.

Het goedkoopste medicijn Water is van levensbelang voor de goede werking van onze organen.

Mineralen als calcium en magnesium in de vloeistof bevorderen het transport van voedingsstoffen en zuurstof in ons lichaam. Daarnaast helpt water onze nieren met het verwerken van gifstoffen die we binnenkrijgen: het spoelt de nieren en scheidt gif- en afvalstoffen af via de urine. En er is meer: enkele flinke glazen water per dag verkleinen het risico op hart- en vaatziekten, vermoeidheid, spijsverteringsproblemen, gewrichtspijnen en rugklachten.

Het ideale dieet Water is niet enkel het goedkoopste medicijn dat je kan vinden, maar ook het goedkoopste dieetmiddel. Het bevat geen calorieën en vult de maag snel, waardoor je minder behoefte hebt aan ongezonde snacks en andere voedingsmiddelen die wel calorieën aan boord hebben. Water is ook cruciaal om ons lichaam op de juiste

Water is de nieuwe wijn De puurste en natuurlijkste van alle dranken is water. Wat weinigen beseffen, is dat de vloeistof der vloeistoffen een brede waaier aan smaken kan aannemen.

Of beter gezegd: wat weinigen beseften. Nu steeds meer restaurants zich verdiepen in alternatieven voor wijn, wordt water stilaan een gastronomisch kwaliteitsproduct.

Nooit gedacht dat het mogelijk zou zijn, maar water is uitgegroeid tot een bescheiden gastronomische hype. Naast wijnsommeliers heb je tegenwoordig ook watersommeliers.

Het zou overdreven zijn om te stellen dat waters evenveel variatie en complexiteit hebben als wijn, maar toch: het ene water is het ander niet.

Restaurantgasten laten zich steeds vaker adviseren over het geschikte water bij hun gerechten. Een van de grootste problemen van een watersommelier is – grappig genoeg – dat hij slechts over een beperkt vocabularium beschikt om de smaak van water te omschrijven. Veel van de smakelijke adjectieven en smaaktoetsen die worden gebruikt om wijn te beschrijven, zijn niet echt van toepassing op water. Bij een vergelijkende test in het magazine Culinaire Ambiance selecteerden enkele professionele watersommeliers de volgende dranken: het Duitse Staatl. Fachingen in de categorie niet-bruisende waters, het Franse Badoit in de categorie parelende waters en het gekende Perrier in de categorie bruisende waters. Volgens de professionals past water op elk moment van de maaltijd: tijdens het aperitief, bij het voorgerecht of hoofdgerecht … en zelfs als digestief. Laat het smaken!

BART VANDORMAEL Zin in meer lekkere én gezonde tips? Volg onze blog op www.lekkernormaal.be.

mei 2017 / S-magazine •

33

webnanny

Opvoeden is

samen lachen, huilen, praten, eten …

Naar goede gewoonte vindt de week van de opvoeding plaats van 16 tot 23 mei. Het thema is ‘Opvoeden is samen lachen, huilen, praten, eten …’.

Iedereen is wel eens vrolijk. Maar soms ook boos, bang, bedroefd of onzeker.

Hoe ga je daar mee om?

Opvoeding is een groot woord.

Maar eigenlijk zit opvoeden in kleine dagelijkse dingen. Samen eten, tv-kijken, wandelen, spelen, klusjes doen of bezoek krijgen. We leven allemaal samen en houden rekening met elkaar.

tegen elkaar. Houd ruimte om te onderhandelen. Zeg ook eens sorry en doe soms een beetje water bij de wijn. Hiermee zet je reuzenstappen in de kunst van het ruziemaken.

Opvoeden loopt altijd door, ook tijdens moeilijkere momenten. Denk aan een scheiding, een kind met een specifieke zorgbehoefte, een rouwperiode of een lastige periode op het werk. We tonen dan niet altijd wat er echt in ons omgaat, terwijl kinderen haarfijn aanvoelen dat er iets scheelt. Als je benoemt dat je verdrietig of boos bent, en daardoor soms prikkelbaar reageert, leert je kind rekening houden met die gevoelens. Omgekeerd hebben kinderen ook recht op verdriet, boosheid of onzekerheid.

Tussen alle drukte door samen eten als gezin is een typisch voorbeeld van een dagelijks, belangrijk opvoedingsmoment. Er zijn bepaalde regels: netjes aan tafel zitten, beleefd praten, met mes en vork eten. Tegelijkertijd is het een uitgelezen moment om te praten over je dag en naar elkaar te luisteren.

Ervaringen, indrukken en emoties komen aan bod.

Ieder gezin deelt emoties met elkaar. Eenoudergezinnen, kroostrijke gezinnen, geboren in België of elders, twee mama's of twee papa's, nieuw samengestelde gezinnen, arm of rijk. Verdriet, boosheid en onzekerheid zijn toegelaten, want samen praten over emoties werkt verbindend. Als er thuis plaats is voor deze gevoelens krijgen kinderen het signaal dat emoties nooit verkeerd zijn. Het creëert een veilig nest waar iedereen zich gerespecteerd en gehoord voelt.

Gevoelens zoals verdriet, angst en boosheid zijn een uitlaatklep voor spanningen.

Kinderen die deze mogen uiten, groeien op tot assertievere volwassenen met een goed zelfbeeld en meer zelfvertrouwen.

Opvoeden doe je met vallen en opstaan. Er valt veel te lezen over opvoeden en de verschillen tussen opvoedingsstijlen. Ook bestaan er strategieën die je kunnen ondersteunen,

34 • S-magazine / mei 2017

De week van de opvoeding vindt plaats van 16 tot 23 mei. Wil je weten wat er in je buurt gebeurt tijdens de week van de opvoeding? Surf naar www.expoo.be/week-van-de-opvoeding.

DE WEBNANNY I.S.M. EXPOO zoals contracten om schermtijd vast te leggen en beloningskaarten voor leeggegeten bordjes. Maar wondermiddelen bestaan niet.

Een gezin waar samen lachen, huilen, praten, eten een plaats krijgt, is een goede basis. Het schept een klimaat waar kleine strubbelingen en tegenslagen uitgepraat worden en waar samen naar een oplossing wordt gezocht. De kunst is oprecht leren luisteren naar elkaar en een compromis vinden dat rekening houdt met de verschillende invalshoeken. Daar hoort al eens en stevige discussie of een ruzie bij.

Blijf ook tijdens heftige momenten respectvol

WEBNANNY GEEFT OPVOEDINGSADVIES Op onze website vind je nog veel meer opvoedingsadvies voor je baby, peuter en kleuter. Je kan er ook altijd een vraag stellen aan onze webnanny die je advies geeft per e-mail.

Surf naar: • www.bondmoyson.be/webnanny • www.devoorzorg.be/webnanny

webnanny

Opvoeden is

elkaar ontmoeten Voor de week van de opvoeding zijn we een kijkje gaan nemen in een ontmoetingsplek van een Huis van het Kind. We ontmoetten Najat. Zij werkt al 10 jaar in het Inloopteam Reddie Teddy in Gent. Reddie Teddy hoort bij het Huis van het Kind in Gent en organiseert activiteiten en ontmoetingen voor kwetsbare gezinnen. Op dezelfde locatie is er ook een lokale dienst voor buurtgerichte kinderopvang en een consultatiebureau.

Hoe vinden gezinnen de weg naar het Huis van het Kind?

Najat: “We hebben een grote herkenbaarheid en zijn heel aanwezig in de wijk. Door die laagdrempeligheid komen gezinnen soms gewoon langs. Daarnaast merken we dat veel gezinnen ons leren kennen via het consultatiebureau. Onze vrijwilligers spreken ouders daar actief aan om ons aanbod te leren kennen.

Kinderen die de speel- en ontmoetingsruimte zien, komen nieuwsgierig kijken. De ouders volgen dan vanzelf.”

Waar maken jullie het verschil?

Najat: “We willen een plek bieden die mensen bindt in het zorgen voor hun kind. Ouders voelen zich te vaak schuldig als niet alles verloopt zoals het moet of zoals het in de boeken is beschreven. Wanneer ze zien dat ze niet alleen staan, voelen ze zich sterker als ouder. We proberen ook zo veel mogelijk in te spelen op de vragen rond opvoeding. Zindelijkheid is bijvoorbeeld zo’n thema. We koppelen daar dan een groepsactiviteit aan met veel interactie, expertise en waar ouders ook van elkaar kunnen leren.”

“Het mooie is dat we de gezinnen echt zien groeien, letterlijk en figuurlijk. Door onze nabijheid en laagdrempeligheid zijn we een aanspreekpunt voor alle vragen over opvoeding in de brede zin. We zijn een zeer divers team en hebben ongeveer 15 talen in huis. Een gemeenschappelijke taal spreken, werkt verbindend.

We kiezen er wel bewust voor om alle ouders aan te spreken in het Nederlands. Zo kunnen anderstalige gezinnen het Nederlands dat ze leren, oefenen in de praktijk.”

Bouwen jullie ook aan een buurtnetwerk?

Najat: “Dit is een wijk met mensen van heel veel verschillende nationaliteiten en met een grote diversiteit. Er zijn zowel alleenstaanden als gezinnen. We merken dat contact daarom niet altijd vanzelfsprekend is. Veel gezinnen hebben een zeer beperkt of geen netwerk, zeker wanneer ze nog jonge kinderen hebben. Door ontmoetingen

Een Huis van het Kind is een lokale informatie- en ontmoetingsplaats voor ouders.

Verschillende diensten en organisaties bundelen er de krachten en zorgen voor een breed aanbod dat meer gezinnen beter ondersteunt. Ook ons ziekenfonds is een van deze partners.

Ieder Huis van het Kind is gelijk in zijn engagement, maar verschillend in zijn aanpak. Alle gezinnen met kinderen en jongeren (tot 24 jaar) en aanstaande ouders zijn er welkom.

Vind een Huis van het Kind in je buurt op www.huizenvanhetkind.be.

te organiseren, komen we tegemoet aan de nood aan contact. Niets moet. Iedereen is welkom, mensen komen en gaan wanneer ze willen.”

Hoe helpen jullie gezinnen die een tegenslag te verwerken krijgen?

Najat: “Het is vaak op deze moeilijke momenten dat de gezinnen bij ons aankloppen voor extra ondersteuning. We merken dat ouders net dan iets concreets willen aangeboden krijgen: nood aan kinderopvang, hulp bij verhuis, scheiding, administratieve of dagelijkse zaken. Door hen hierbij te ondersteunen, kunnen ze zich focussen op andere dingen en geven we hen weer een beetje vertrouwen in de toekomst. We maken echt tijd voor de gezinnen. Ouders kunnen op die manier een beetje ontsnappen aan de gejaagdheid van het alledaagse leven met jonge kinderen.”

VALERIE DE COEN

Greta, mama van 2 kinderen van 2 en 3 jaar: “Ik kom heel graag naar deze ontmoetingsplek, ik hou er echt van. Iedereen staat klaar met de glimlach, geeft je applaus en advies.”

mei 2017 / S-magazine •

35

i e 31 m

gezondheid

STOPPEN MET ?

ROKENAN! HET K

werelddag Elk jaar roept de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) 31 mei uit tot de ‘Werelddag zonder Tabak’. Dit jaar wijst de WGO op de negatieve invloed die tabak wereldwijd heeft op de levenskwaliteit, de gezondheid en het milieu. De WGO roept alle landen op om meer aandacht te besteden aan tabakscontrole. De oproep is niet alleen gericht aan overheden, maar ook aan jou. Help zelf mee en moedig rokers aan om te stoppen met roken of stop zelf met roken.

Waarom stoppen met roken?

Stoppen met roken is moeilijk. We geven je 9 goede redenen om het toch te proberen.

1.

Al 20 minuten nadat je gestopt bent gaat je bloeddruk naar beneden.

2.

Na 1 dag zonder sigaret beginnen je longen zich stilletjes aan te herstellen.

3.

Je reukzin verbetert en je smaak komt terug.

4.

Na enkele maanden niet roken is het hoesten en piepen sterk verminderd.

5.

Na een jaar rookvrij leven is het risico op een hartziekte met de helft gedaald.

6.

Na 2 jaar niet roken is het risico op een hartinfarct even groot als bij iemand die niet rookt.

7.

Na 10 jaar is ook de kans op longkanker met de helft afgenomen.

8.

Je moet niet meer buiten (in de kou) gaan staan.

9.

Je spaart veel geld uit.

36 • S-magazine / mei 2017

gezondheid

zonder tabak

Laat je helpen door een professional Je hoeft niet alleen te stoppen. Als je een beroep doet op goede hulp, is de kans dat je voor altijd kan stoppen veel groter dan als je het alleen probeert.

Vergroot je kans met een tabakoloog Een tabakoloog is een rookstopspecialist. Hij weet hoe moeilijk het is om te stoppen.

Hij begeleidt je, geeft je handige tips om te stoppen met roken en gaat na wat roken voor jou betekent. De tabakoloog zorgt ervoor dat je je goed voorbereidt. Je kan je individueel laten begeleiden of je kan een groepscursus volgen met een tabakoloog.

Kies je voor groepsbegeleiding, dan krijg je ook steun van andere stoppers.

• Op zoek naar een groepscursus in je buurt?

Surf naar www.vlaanderenstoptmetroken.be (kies ‘Lokaal aanbod’).

• Liever individuele begeleiding?

Vind een tabakoloog in je buurt op www.tabakologen.be.

HOEVEEL KOST HET? GROEPSCURSUS MET TABAKOLOOG

INDIVIDUEEL BIJ EEN TABAKOLOOG

Je hebt recht op 12 uur rookstopbegeleiding per jaar tegen dit tarief.

Je hebt recht op 4 uur rookstopbegeleiding per jaar tegen dit tarief.

Je betaalt maximaal 1 euro per kwartier.

Je betaalt maximaal 7,50 euro per kwartier.

Je betaalt maximaal 0,50 euro per kwartier als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming of jonger bent dan 21 jaar.

Je betaalt maximaal 1 euro per kwartier als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming of jonger bent dan 21 jaar.

• Meer info over de terugbetaling vind je op www.bondmoyson.be/terugbetalingen of www.devoorzorg.be/terugbetalingen. Klik door naar ‘Rookstop’.

Zoek gratis steun bij Tabakstop Tabakstop is een gratis dienst die je helpt om te stoppen met roken. Het team van Tabakstop bestaat uit tabakologen. Dat zijn allemaal professionele gezondheidswerkers, zoals artsen, psychologen en verpleegkundigen, die een bijkomend diploma Tabakologie en Rookstopbegeleiding behaalden. Tabakstop is een initiatief van de Stichting tegen Kanker. Bel naar de Tabak Stop Lijn op 0800 111 00. Meer info vind je op www.tabakstop.be.

De Tabak-stop app, een gratis hulpmiddel voor dagelijkse steun De Tabak-stop app stuurt je elke dag berichten om je te motiveren. Je voortgang kan je bijhouden in een dagboek. Je krijgt ook gepersonaliseerde informatie, advies, technieken en mini-testjes.

Meer info

Download de app op www.stoppenmetroken.be of in de App Store of Google Xxx Play Store.

ISABEL GEENENS

mei 2017 / S-magazine •

37

cultuur

IN HET

VERZET

Frans Masereel (1889-1972) maakte WOI en WOII mee. Die oorlogen vormen een rode draad in zijn oeuvre. In zijn kunst voerde hij ook strijd tegen sociaal onrecht en de uitwassen van het kapitalisme. Oostende brengt hulde aan een groot kunstenaar.

Frans Masereel , Civilisation, 1956, houtsnede 45,5 x 32,5 cm, privécollectie

Frans Masereel in Das Tribunal, nr. 8-9, augustus-september 1919

Frans Masereel , Civilisation , 1937 inkt op papier 50 x 56 cm collectie onbekend

Het werk van Frans Masereel is vandaag actueler dan ooit. In de tentoonstelling wordt trouwens ook de link gelegd met protestkunstenaars van vandaag, afkomstig uit alle hoeken van de wereld.

Remember Het overzicht in MuZee toont niet alleen zijn bekende houtsneden en boekillustraties, maar ook schilderijen en heel mooie aquarellen. Het zijn echter zijn zwart-wittekeningen en houtsneden die het scherpst de gruwel van de oorlog en de macht van het geld aan de kaak stellen. De 26 tekeningen van de serie Remember uit 1946, die de gruwel van het naziregime uitbeelden, gaan vandaag nog door merg en been.

Frans Masereel was een verzetsman in hart en nieren. De kunst was zijn

wapen om de mensen wakker te schudden. En dat deed hij ook.

Tijdens WOI weigerde hij de militaire dienstplicht en vluchtte naar Frankrijk en Zwitserland waar hij zich aansloot bij de beweging van het internationalistisch pacifisme. Hij publiceerde antioorlogstekeningen in het maandblad Les Tablettes en in het dagblad La Feuille. In Zwitserland werkte hij als vrijwilliger voor het Internationale Agentschap voor Krijgsgevangenen waar hij Vlaamse en Duitse brieven uit de gevechtszone naar het Frans vertaalde. Die brieven waarin de gruwel van de oorlog wordt beschreven, zullen zijn overtuiging en zijn engagement nog aanwakkeren.

Masereel leest Karl Marx en zijn sympathie voor links brengt hem tussen de twee wereldoorlogen enkele keren naar de Sovjet-Unie. Bestempeld als marxist, moet hij vluchten bij het uitbreken van WOII. Via Parijs komt hij in Avignon terecht waar hij contacten heeft met het verzet.

Pacifist Masereel voert zijn strijd met penseel en pen. In vlijmscherpe tekeningen klaagt hij de misdaden van het naziregime en de waanzin en de absurditeit van de oorlog aan. Ook de hypocrisie van de kerk, het geldbejag in het kapitalistisch systeem en de graaicultuur van het establishment

beeldt hij uit in scherpe tekeningen.

Vanuit zijn socialistische visie wil hij dat zijn prenten voor iedereen toegankelijk zijn en kiest hij voor een grote verspreiding.

Masereel hanteert daarbij een heel bijzondere stijl met felle contrasten tussen zwart en wit, diagonale opbouw wat de dynamiek versterkt en een horror vacui. De hele tekening vult hij met een wirwar van situaties en personages.

Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Zijn beelden van het Parijse nachtleven, van de jazzconcerten en ander vertier zitten vaak vol humor.

Idyllischer is het monumentale werk La Famille en Lecture dat hij maakte voor het Belgisch paviljoen op de Wereldtentoonstelling van Parijs in 1937.

Voor diezelfde wereldexpo maakte hij echter ook een reusachtige wandtekening De begrafenis van de oorlog in opdracht van het communistische Wereldcomité tegen de Oorlog en het Fascisme.

In 1947 ging Masereel in Saarbrücken les geven om er jongeren die opgegroeid waren in nazi-Duitsland in de kunsten in te wijden. Als eerste niet-Duitse kunstenaar ging hij in het naoorlogse Duitsland werken en exposeren. Zo zette hij zijn ideeën van pacifisme en internationalisme ook om in de praktijk.

HENRI LENS

Frans Masereel en hedendaagse kunst. Tot 3 september in MuZee Oostende.

Open van 10 tot 18 uur, maandag gesloten. Info: www.muzee.be.

38 • S-magazine / mei 2017

G R O E P S R E I Z E N

GRIEKENLAND, CORFU, DASSIA

All-in

Afreis 15 september, 11 dagen/10 nachten

Op 12 km van Corfu-stad, een door veel groen omgeven dorpje met typisch Griekse sfeer. Het kleine centrum herbergt verschillende bars, restaurants en winkeltjes. Hotel Elea Beach**** voor de zomer van 2017 volledig vernieuwd! Griekse gastvrijheid, uitstekende service, vriendelijk personeel. Directe toegang tot het strand. Buffetrestaurant, a-la-carte in taverne, 2x/week Grieks buffet, bar, poolbar, ligzetels gratis aan zwembad en strand. Kamers met badkamer, airco, telefoon, wifi (gratis), satelliet-tv, koelkast, safe (betalend) en balkon. All in: ontbijt, middag- en avondmaal in buffetvorm, snacks en selectie van lokale dranken.

Reissom per persoon in tweepersoonskamer (minimum 25 deelnemers): 875 euro. Toeslag eenpersoonskamer: 100 euro Inbegrepen in de prijs: chartervlucht vanuit Zaventem en terug • maaltijden tijdens de vluchten • transfer naar het hotel en terug • 10 overnachtingen all-in • Nederlandstalige begeleiding vanaf Zaventem • btw • luchthaventaksen • bagage- en annuleringsverzekering • brandstofgarantie.

Afreis 17 september 2017 De Vogezen worden gekenmerkt door gastvrijheid, vakwerkhuizen, boeiende cultuur en goede wijnen. Riquewihr op toeristische “Route des Vins”, tocht over “les Ballons des Vosges” en bezoek aan het Château du Haut-Koenigsbourg, aan de rand van de Rijnvallei, vormen de hoogtepunten van deze reis.

Dag 1: Vertrek – Nancy – Lunéville – La Bresse, Dag 2: La Bresse – Gérardmer – Ballons Des Vosges – La Bresse I (80 Km), Dag 3: La Bresse – Haut-Koenigsbourg – Riquewihr – La Bresse I (150 Km), Dag 4: La Bresse – Straatsburg – Huiswaarts Reissom per persoon in tweepersoonskamer (minimum 30 deelnemers): 569 euro. Toeslag single: 89 euro Inbegrepen: Verblijf in hotel*** in La Bresse • kamers met badkamer met bad of douche en haardroger • tv • ontbijtbuffet en driegangen middag- en viergangen avondmalen • tafeldranken ¼ wijn en water bij alle maaltijden en koffie bij de middagmalen • inkomgelden volgens programma • boottocht • wijnproeverij • toeristenbelasting en de BTW.

Afreis 9 september, 11 dagen, 10 nachten De ideale manier om kennis te maken met de verscheidenheid van Rusland. Aan boord zijn er folkloristische avonden en wordt er gedanst. Ter plaatse worden de belangrijkste bezienswaardigheden bezocht. Uitegebreid programma op verzoek.

Reissom per persoon in tweepersoonskajuit (minimum 20 deelnemers): Hoofddek: 1.845 euro Bovendek: 1.980 euro Inbegrepen in de reissom: Nederlandstalige reisbegeleiding vanuit Brussel • transfers luchthaven/schip/luchthaven • lokale gids tijdens de uitstappen • internationale vluchten • luchthaventaksen en haventaksen • BTW • lokale transfers en uitstappen • verblijf in gekozen hut • vol pension (vanaf licht avondmaal dag 1 t.e.m. ontbijt dag 11) • alle activiteiten o.a. bezoek scheepsbrug, Russische liederen , Russische taallessen, folkloredansen • fooien tijdens de cruise t.w.v 50 € • Captain’s Welcome Coctail en afscheidsdiner.

Niet inbegrepen: verzekeringen (degelijke bijstandsverzekering verplicht) • dranken • fooien tijdens de uitstappen • persoonlike uitgaven • eventuele facultatieve excursies • visum verplicht, kan door ons worden aangevraagd: ongeveer 120 Euro per persoon.

GRIEKENLAND, KOS

All-in

Afreis 16 september 2017, 8 dagen/7 nachten

Kos, een klein eiland ten noorden van Rhodos en op een boogscheut van het Turkse Bodrum. Verrukkelijke vakantiebestemming mooie stranden, pittoreske dorpjes en vissershaventjes. Hotel Atlantis Beach**** koppelt comfort aan luxe en ligt iets buiten het centrum van Kos-stad aan het mooie Lambi strand. Uitstekende ligging, het vriendelijke personeel en goede prijs-kwaliteitverhouding.

Grote tuin, zonneterras, buitenzwembad, bar, pool/snackbar, strandbar, twee restaurants. 3 dagen gratis fiets. All inclusive: ontbijt, lunch en diner in buffetvorm, lokale dranken, ijs, koffie en thee. Kamers, verspreid over hoofd- en bijgebouw van het complex, zijn comfortabel ingericht met badkamer met bad, koelkast, satelliettelevisie, telefoon, kluis, airconditioning, balkon of terras.

Reissom per persoon in tweepersoonskamer (minimum 20 deelnemers): 695 euro, beperkt aantal singles zonder toeslag.

NOG PLAATSEN VRIJ… 11 dagen

all-in

16 september, 10 dagen (9nachten) All inclusive Vik Gran Hotel**** aan het strand tussen Fuengirola en Marbella, op 100 meter van het centrum, bushalte en winkels op ca. 500 meter, vanaf 920 euro persoon.

ALBANIË, EUROPA’S LAATSTE GEHEIM ONTSLUIERD…

RUSLAND, WOLGA CRUISE - MOSKOU NAAR ST.PETERSBURG

Bulgarije

30 september en 7 oktober: 9 dagen (7 nachten aan boord) per luxe autocar naar Marseille, vol pension tijdens de cruise, twee excursies inbegrepen en Nederlandstalige begeleiding, vanaf 730 euro per persoon op basis van een tweepersoonshut.

Uitgebreid programma op verzoek.

All-in COSTA DEL SOL, MIJAS IN DE NAJAARSZON

VIERDAAGSE NAJAARSREIS VOGEZEN

2 september

CRUISE FRANKRIJK, MENORCA, SARDINIË, MALTA, NAPELS EN GENUA MET MSC ARMONIA****

vanaf 699 euro

9 september

Bulgarije

8 dagen

all-in

vanaf 655 euro

18 september

Kreta

8 dagen

all-in

vanaf 795 euro

23 september

Bulgarije

8 dagen

all-in

vanaf 630 euro

30 september

Kreta

8 dagen

all-in

vanaf 780 euro

Info en inschrijvingen: www.azura-travel.com of groepsreizen@azura-travel.com of 03 755 47 42 Azura Groepsreizen een organisatie van Global Contacts nv • Heihoekstraat 114, 9100 Sint-Niklaas • Ondernemingsnummer BE 0448 402 294 • Global Contacts lic. A5239 is verzekerd tegen financieel onvermogen bij de V.S.R., de Vlaamse Solidariteit Reisgelden, een afdeling van de VVR/VVRO.

4 oktober: 8 dagen/7 nachten, unieke rondreis in dit even verrassend als boeiend land, half pension vanaf 895 euro per persoon op basis van tweepersoonskamer, rechtstreekse vlucht vanuit Brussel, Nederlandstalige begeleiding, lokale gids.

Uitgebreid programma op verzoek.

GRIEKENLAND, KRETA, CHERSONISSOS

All-in

30 september: 8 dagen, 7 nachten, All in Hotel Silva Beach**** is een mooi als een traditioneel Grieks dorpje gebouwd complex vlak bij het strand in het centrum van Chersonissos gelegen. Het beschikt over mooie zwembaden, een uitstekend restaurant en vriendelijke personeel.

Vanaf 780 euro per persoon.

CRUISE ITALIE, GRIEKENLAND EN KROATIË MET MSC SINFONIA**** 22 september: 9 dagen (7 nachten aan boord) per luxeautocar naar Venetië, vol pension tijdens de cruise, twee excursies inbegrepen en Nederlandstalige begeleiding, vanaf 835 euro per persoon op basis van een tweepersoonshut.

ver e i l k o ko

DOWNLOAD DE APP En ontdek hoe makkelijk gezond koken is.

Ontvang iedere week een menu mĂŠt boodschappenlijst.

Surf snel naar onze website:

www.lekkernormaal.be

‌

S-magazine - Maandblad van de Socialistische Mutualiteiten nr. 433 - mei 2017 - Verantwoordelijke uitgever: P. Callewaert Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel

Lauw gefermenteerd brood met bijenpollen en chiazaadjes?