5 minute read
Decibelle
Het zijn uitspraken die in menig vrienden- en familiekring voorkomen of die we zien opduiken op sociale media. Telkens komt het neer op de vraag: “Is feminisme (nog) nodig?”
Voor ons is het antwoord heel simpel: “Ja!”
WAAROM FEMINISME ANNO 2022 NOG STEEDS NODIG IS
In april vierden we ons 100-jarig bestaan samen met honderden vrijwilligers en deelnemers. We zetten de vele verbeteringen die onze feministische strijd voortbracht extra in de aandacht. Nu we dit feestjaar bijna afsluiten is het een belangrijk moment om na te denken over de feministische uitdagingen die nog voor ons liggen. Want ondanks de vele verbeteringen zijn we er nog niet.
Als vrouwenvereniging streven we naar gelijkwaardigheid op alle vlakken van het leven. Of het nu op lokaal, regionaal of nationaal niveau is, ons feminisme vertrekt vanuit het idee dat - ongeacht iemands gender, afkomst, cultuur, geloof, handicap, leeftijd, geaardheid, huidskleur of sociale positie - iedereen evenveel waard is en rechten heeft.
Wij vinden dan ook dat mannen* een belangrijke rol moeten kunnen hebben in het feministische verhaal. Wij zijn ervan overtuigd dat gelijkwaardigheid enkel bereikt kan worden als we allemaal samen ons aandeel opnemen in de realisatie ervan. Tegelijkertijd vallen er ook voor mannen voordelen te rapen. Net als vrouwen zitten zij anno 2022 nog steeds gevangen in een strak keurslijf van genderstereotype verwachtingen, gedragingen en kenmerken. Feminisme kan dit helpen open te breken.
Ongelijk in de praktijk
Hedendaagse voorbeelden van ongelijkheden moet je niet ver gaan zoeken. Verwachtingen voor vrouwen liggen namelijk vaak torenhoog op álle levensdomeinen: hun carrière en looks moeten goed zitten, het huis moet op orde zijn, ze moeten de banden met hun familie en vrienden versterken, ze zijn de hoofdverantwoordelijke bij het opvoeden van de kinderen. Mannen moeten in onze maatschappij eigenlijk maar één ding, presteren op de arbeidsmarkt. De rest wordt gezien als bijzaak of ‘mooi meegenomen’. Volkomen onterecht en een serieuze misvatting van wat de meeste mannen willen en kunnen, als je het ons vraagt.
Ook bij andere thema’s stuiten we nog op grote ongelijkheden. Mannen fungeren nog steeds meer als proefpersonen in gezondheidsonderzoek. Men vindt het vrouwelijke lichaam met haar specifieke hormonenhuishouding te complex voor onderzoek en gaat er vaak verkeerdelijk van uit dat testen op mannen dezelfde resultaten zullen opleveren als bij vrouwen. Deze onbalans in onderzoek brengt grote gezondheidsrisico’s met zich mee: vrouwen worden verkeerd of (te) laat gediagnosticeerd, krijgen verkeerde dosissen van medicijnen voorgeschreven enz. Bij hartinfarcten bijvoorbeeld, blijken vrouwen andere symptomen te vertonen dan mannen. Bijgevolg worden ze 2 tot 4 keer vaker zonder juiste diagnose naar huis gestuurd wanneer ze pijn in de borst hebben (RoSa vzw).
Het is een ‘vrouwending’
Naast de noodzaak om ongelijkheden weg te werken, wordt het ook absoluut tijd om vrouwspecifieke problematieken, zoals menstruatie, hormonale gezondheid en seksualiteitsbeleving van vrouwen, uit de taboesfeer te halen en op de politieke agenda te zetten. Zelden hebben we het over een wisselende seksdrive, over de levensfases met vaginale droogte, over hormonale kwalen en vaginale problemen – zoals endometriose waar 1 op de 10 vrouwen mee te maken krijgt (MyEndo) - en de impact ervan op het seksleven van vrouwen. Verder wordt verwacht dat vrouwen presteren in een samenleving die draait rond de dagelijkse
mannelijke cyclus en niet de maandelijkse, vrouwelijke (menstruatie) cyclus. Daarenboven blijkt 12% van de meisjes in menstruatie-armoede te leven waardoor ze soms schooldagen moeten missen (Caritas, 2020). Ondanks dat ongeveer de helft van de populatie met deze problematieken te maken krijgt of kan krijgen, wordt er in de samenleving onevenwichtig aandacht aan besteed. Dit houdt genderongelijkheid in stand.
Een pleidooi voor nuance
We willen verderkijken dan de binaire man-vrouw verdeling waar de maatschappij zich zo krampachtig aan vasthoudt. We zien gender als een continuüm – je kan je meer of minder man/vrouw voelen – en erkennen dat personen zich niet altijd op dezelfde plek binnen het continuüm identificeren – vandaag voelt iemand zich meer man/vrouw en morgen minder.
In onze volledige werking proberen we naar maatschappelijke problemen te kijken door een intersectionele bril. Een persoon kan zich op basis van verschillende identiteitskenmerken in een benadeelde of bevoordeelde positie bevinden. Deze posities brengen namelijk ook andere noden met zich mee. Het is dus niet omdat voor vrouwen met bepaalde kenmerken een probleem opgelost is, dat dit voor vrouwen met andere kenmerken ook zo is. Initiatieven zullen dus moeten inspelen op de complexiteit van een bepaalde groep: one size does not fit all!
Aangezien dit natuurlijk slechts het tipje van de patriarchale ijsberg is, moeten we dus af van het idee dat feminisme overbodig is in onze maatschappij. Hoe meer we de relevantie van feminisme moeten aanvechten, hoe minder energie er overblijft om te strijden voor een gelijkwaardige maatschappij. Een ding is zeker: na 100 jaar strijd voor gelijkwaardigheid voor iedereen, is bij Rebelle het vuur nog lang niet gedoofd.
*Bij Rebelle zijn we er ons sterk van bewust dat veel mensen zich niet thuisvoelen in de traditionele hokjes ‘man’ en ‘vrouw’. In onze teksten gebruiken we de asterik bij de 1ste vermelding van man*/vrouw*. We doelen daarmee op een groep mensen die zich identificeren als respectievelijk man of vrouw en/of een gedeelde ervaring hebben omwille van bepaalde fysieke of psychische kenmerken. Dit geldt steeds voor de hele tekst.
Lees ons volledige standpunt over genderinclusief taalgebruik op www.rebelle-vzw.be.
Bronnen:
• Gender- en sekseverschillen in lichamelijke gezondheid | RoSa vzw • Minister Lalieux (PS) maakt 200.000 euro vrij voor menstruatiearmoede:
“Niet genoeg, maar 1ste stap in goede richting” | VRT NWS: nieuws • Startpagina - My Endo
