Interview: Bioloog Dirk Draulans

Dirk Draulans De gevolgen van de klimaatverandering zijn er al

Wanneer je vanuit de woonkamer van bioloog en wetenschapsjournalist Dirk Draulans uitkijkt over de uitgestrekte polder – en hier en daar een torenvalkje ziet opvliegen –, zou je haast vergeten dat de natuur het hard te verduren heeft. Maar in de verte doemt de haven op, die ons eraan herinnert dat de dreiging nooit veraf is.

Laat ik meteen met de deur in huis vallen: hoe is het met de natuur gesteld? “Rampzalig. Ik ben het grootste deel van mijn leven geconfronteerd geweest met teloorgang: er is een grote diversiteit aan vogels, planten en natuur verloren gegaan. Op het moment dat ik me in de strijd geworpen heb, was de grootschaligheid van weleer al vernietigd, maar het verval heeft zich zeker nog verdergezet.”

Dat klinkt niet bepaald hoopgevend… “Sinds een jaar of tien is er wel meer bewustwording over het belang van de natuur en wordt er meer ingezet op conservatie. Sinds corona beseffen mensen meer dan ooit dat de natuur belangrijk is en tal van voordelen heeft op mentaal en fysiek welzijn. Ik hoop dat de tendens van meer in plaats van minder bescherming zich gaat verderzetten. De terugkeer van de zeearend, de oehoe, de bever en de wolf staat symbool voor die positieve kentering.”

Al is de wolf niet overal even welkom, toch? “We moeten die predatoren de kans geven om zich aan te passen. Momenteel zijn de tien ‘Vlaamse wolven’ nog beschermd. Al voel je wel weerstand, vooral vanuit boeren- en jagersverenigingen. Ze zijn een echte haatcampagne tegen ‘dat beest’ gestart. En met de bever is het nog erger gesteld. Veel mensen pikken zelfs het kleinste ongemak niet meer. Dieren veroorzaken nu eenmaal af en toe schade. So what! Dat hoort erbij. Jammer genoeg worden de onverlaten vaak gesteund door een invloedrijke lobby. Het blijft een permanente strijd voor de natuur en de wilde dieren.”

Op de klimaattop in Glasgow maakten overheden toch nieuwe beloften om milieu en klimaat te beschermen? “Ja, en die beloften worden steeds grotesker. Jammer genoeg blijft het voornamelijk bij woorden en verloopt de implementatie niet goed of veel te traag. Wist je trouwens dat de grootste delegatie op de laatste klimaattop in Glasgow lobbyisten waren voor de fossiele brandstofindustrie? Dat zegt op zich al genoeg…”

Europa zet toch hard in op de omschakeling naar een duurzame economie? “Europa kan niet alle vervuilende industrieën blijven outsourcen naar ontwikkelingslanden. De hele wereld moet meestappen in de transitie. Een Indiase minister wees Europa – terecht – met de vinger tijdens de klimaattop: ‘Waarom moeten wij stoppen met nieuwe steenkoolcentrales te bouwen als ze in het Westen nog nieuwe gascentrales bijbouwen?’”

Wat is de oplossing dan wel om de overstap naar duurzame energie te maken? “Sommige politici willen, vanuit een dogma uit een ver verleden, de kerncentrales per se sluiten, terwijl de situatie ondertussen helemaal anders is dan dertig jaar geleden. Nu is het voordeliger om de kerncentrales open te houden, want die hebben geen effect op broeikasgassen. En dat risico is nu veel dramatischer dan de kans dat er eventueel iets gebeurt met een kerncentrale of kernafval.”

Als we de klimaatdoelstellingen niet halen, zullen we er hier dan ook gevolgen van ondervinden? “Maak je geen illusies, de gevolgen zijn er al. Vier droge zomers op rij, met het risico op watertekort, is klimaatopwarming. De zware overstromingen vorig jaar in de Ardennen, diezelfde klimaatopwarming. Grijze, natte winters, waardoor mensen depressief worden… ook klimaatopwarming. moeten we de schoonheid rondom ons meer leren appreciëren. Het is een boutade, maar je bent vaak meer geld kwijt met een avond uitgaan in Antwerpen en te parkeren onder de Groenplaats dan een vlucht te nemen naar Ibiza. Die prijzen zijn compleet scheefgetrokken.”

Dieren veroorzaken nu eenmaal af en toe schade. So what! Dat hoort er nu eenmaal bij.

De winters worden zachter maar vochtiger, terwijl de zomers heter en droger worden. Maar bij ons gaat het, in vergelijking met andere regio’s, nog meevallen. Al zullen ook wij onrechtstreekse gevolgen ondervinden. Zo zal er de komende jaren een grote stroom van klimaatvluchtelingen, die noodgedwongen moeten verhuizen door de gevolgen van klimaatopwarming, op ons af komen.”

Waarom hebben we ons boven de natuur geplaatst? “Dat is pure hoogmoed. Wij hebben een groot deel van de natuur opgeofferd om de huidige welstand te kunnen creëren. We zijn boven onze stand gaan leven. De naoorlogse economische ontwikkeling bracht veel comfort mee. Plots was the sky zelfs niet meer the limit. The sky moest ook vervuild worden, bij wijze van spreken. Sinds een jaar of twintig beseffen we dat we onze hand zwaar overspeeld hebben en daar zien we nu de consequenties van. Sommige mensen beweren dat de natuur wraak neemt, maar de natuur trekt zich natuurlijk geen zak aan van wat wij doen, al zijn de gevolgen wel dezelfde.”

Treft de overheid alle schuld? Of kunnen we als individuele burgers ook gewicht in de schaal leggen? “Ondernemers en burgers moeten zelf ook investeren in duurzaamheid. Veel mensen denken nog in termen van persoonlijke winst en laten de rest stikken. In sommige gevallen mag je dat zelfs letterlijk nemen. Daar word ik moedeloos van. Als consument heb je ook een verantwoordelijkheid. Iedereen is een wereldverbeteraar, tot we zien dat biologisch varkensvlees een halve euro duurder is. We moeten onze waarden verleggen. In plaats van meer spullen te kopen en op de zoveelste citytrip te vertrekken,

Hoe kunnen we de harmonie met de natuur herstellen? “Er moet maatschappelijk draagvlak gecreëerd worden. Je moet tussen de 30 en 40 procent van een bevolking mobiliseren voor sociale transformatie. Het bewustzijn moet dus groeien om dat kantelpunt voor verandering te bereiken. Daar probeer ik me de jongste twintig jaar met man en macht voor in te zetten.”

Waarom krijgen activisten het zo zwaar te verduren? “Mensen worden niet graag geconfronteerd met hun tekortkomingen. Dat is het spiegeleffect. Anderen, die het goede voorbeeld geven, zijn dan het probleem. Dus dan moet dat voorbeeld kapotgemaakt worden.”

Smart Fact.

Naar wie kijkt u op? “Naar mijn goeroe Marcel Verbruggen. Hij was een echte pionier die zijn leven gewijd heeft aan natuurbehoud. Ondanks de weerstand die hij ondervond heeft hij zich nooit laten verslaan. Marcel heeft nooit concessies gedaan. Hij heeft er zijn levenswerk van gemaakt om gebieden te beschermen die nu anders verloren zouden zijn.” Economisch herstel boven groene transitie Het Global Risk Report (2022) van het World Economic Forum toonde aan dat de economische crisis, als gevolg van de coronapandemie, de inspanningen om de klimaatverandering aan te pakken dreigt te vertragen. Kortetermijnmaatregelen die economisch herstel faciliteren lijken immers voorrang te krijgen op de transitie naar een groene economie. Door de wereldwijde productie-onderbreking ten gevolge van de coronacrisis is de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen enorm gedaald. Dit cijfer steeg in 2020 echter sneller dan het gemiddelde over de voorbije tien jaar.

Geen gedragsverandering Aan het begin van de pandemie voerde Dirk Draulans in De afspraak ook al een betoog over hoe wij met onze moderne levensstijl en de toegenomen globalisatie de natuur ontwricht hebben. Draulans hoopt dat de mensheid de natuur op een bepaalde (niet-destructieve) manier in haar verhaal meeneemt. Hij vreesde toen al dat de coronacrisis niet zal leiden tot een substantiële gedragsverandering bij mensen of overheden.

Genieten van de rust in de natuur

Geen drukke planning volgestouwd met allerlei activiteiten, maar je tijd nemen als je op vakantie bent. Genieten van elkaars gezelschap of een beetje me-time, en dat terwijl je omringd bent door de natuur. Klinkt als een droom? Dan is een verblijf in een natuurhuisje misschien wel iets voor jou.

Overnachten in een natuurhuisje is de nieuwste trend in toerisme. “En de populariteit ervan zal nog blijven stijgen”, stelt toerisme-expert Marc Vanlangendonck (KU Leuven). Je vindt deze natuurhuisjes terug in alle vormen en maten, van primitieve boomhutten tot luxueuze villa’s. Twee zaken hebben ze met elkaar gemeen: de rust en de natuur. Dat is precies waar een natuurhuisje voor staat, hoe groot of klein het moge zijn. Maar waarom zijn we hier zo naarstig naar op zoek? “Toerisme is onderdeel van onze identiteit en democratisering. Ons leven is complex en stressvol, we zoeken een uitlaatklep. Dat geldt voor iedereen. Er vormt zich daardoor een zoektocht naar het natuurlijke”, legt Vanlangendonck uit.

We bekijken de natuur als cultuurfenomeen. De natuur wordt cultuur. We herontdekken onze essentiële basisbehoeftes, wat zich uit in massale boekingen van natuurhuizen. “Het ontdekken van jezelf of je gezin in een andere omgeving dan je gewend bent en meer naar de natuur neigen, vinden we belangrijk. Dit zal niet stoppen, want we willen de massa ontvluchten. We willen ons geen nummer voelen. Onze persoonlijkheid wordt in onze maatschappij als steeds belangrijker ervaren. Je hebt een leven, doe er iets mee”, aldus Vanlangendonck.

Bram en Karen richtten samen Treelodge op. Ze bedachten drie unieke boomhutten met het oog op duurzaamheid en bouwden ze vervolgens helemaal zelf. “Wij bieden een vakantieverblijf aan midden in het bos. Een complete natuurbeleving waarbij je de vogels hoort fluiten en geen overlast hebt van de bewoonde wereld.” Mensen lijken te willen terugkeren naar de tijd vóór de digitale opmars. Genoeg citytrips geboekt waarbij je aan het massatoerisme bijdraagt. Mensen gaan op zoek naar diepgang en zelfontwikkeling. “Onze agenda was zoals bij zovelen helemaal volgeboekt. We moesten broodnodig een stap terugzetten. Ook voor het welzijn van onze kinderen willen we dat ze buiten spelen: in plassen springen, met modder gooien en kampen bouwen.” Tijd doorbrengen met elkaar en de natuur lijkt het grootste voordeel te zijn van deze natuurhuisjes.

Geen enkel natuurhuisje is hetzelfde. Je kunt helemaal back to basic gaan, wat soms inhoudt dat je zelfs zonder elektriciteit of stromend water zit. Aan de andere kant zijn er die een en al luxe zijn, inclusief een eigen barbecue en sauna. Je reist bewuster, duurzamer en dichterbij. Vanlangendonck vertelt dat dit een manier is om terug mens te worden. “Door de reconnectie met de natuur ontvluchten we de dagelijkse ratrace. Het is een progressieve trend die relatief nieuw is, aangezien de zelfontplooiing van de mens niet altijd centraal stond. Zolang we deze duurzame initiatieven blijven stimuleren, zal deze manier van reizen blijven stijgen in populariteit.”

Het zal allicht niet meer lang duren voor grote bedrijven inspelen op deze trend, waar dan meteen ook het gevaar loert dat natuurhuizen massatoerisme worden. “Dat zou ingaan tegen het soort vakantie dat mensen juist willen. Mensen willen net dat geïsoleerde, waarbij ze afstand creëren van de bewoonde wereld en iedereen die daartoe behoort”, benadrukt Vanlangendonck. Hou dus die geslaagde vakantie in een natuurhuisje vooral voor jezelf.

Het ontdekken van onszelf en ons gezin achten we belangrijk. We willen de massa ontvluchten, ons geen nummer voelen.

— Toerisme-expert Marc Vanlangendonck

Door Amaryllis De Bast

EXPLORE EVERY ADVENTURE

Of je nu door de straten van een stad dwaalt, kronkelende bospaden inslaat of majestueuze bergen trotseert: Safety Jogger Adventure is je go-to outdoormerk voor het ontdekken van elk avontuur. Wij ontwikkelen tijdloze outdoorschoenen tegen een familieprijs, zonder in te boeten op comfort, technologie en kwaliteit. Gemaakt om jarenlang je trouwe metgezel te zijn tijdens elke activiteit.

Voor grote en kleine avonturiers

Onze missie? De beste outdoorschoenen maken voor elk type avontuur. Zo moedigen we elk gezinslid aan om altijd en overal van het outdoorleven te genieten.

“Wij zoeken de grenzen van innovatie op, zodat jij die van het avontuur kan opzoeken”

Safety Jogger Adventure maakt deel uit van Safety Jogger, een toonaangevend en internationaal PBM-merk dat zich toespitst op professioneel schoeisel voor allerlei industrieën. Net daarom zitten kwaliteit, comfort en duurzaamheid al vanaf het prille begin in ons DNA. Dankzij Safety Joggers jarenlange ervaring ontwikkelen we technisch geavanceerde outdoorschoenen tegen een competitieve prijs.

Bezoek onze website safetyjoggeradventure.com voor meer informatie.

MOUNTAIN

OUTDOOR SHOES

35

KM

FOREST

OUTDOOR SHOES

15

KM

CITY

OUTDOOR SHOES

10

KM

RICA 36-46 SCOUT 30-46

STREET 30-46 / 40-46

VIND JOUW VERDELER

ga naar safetyjoggeradventure.com

GRATIS time to momo route om je avontuur te starten

Wij voegen de daad bij het woord en sporen je actief aan om op avontuur te trekken. Daarom schenken we bij elke aankoop van een paar Safety Jogger Adventure schoenen een GRATIS time to momo stadswandeling naar keuze.

Een fietstocht die uitnodigt om Doornik en de Belgische biercultuur te verkennen!

De fietstocht bike & beer vertrekt aan de rand van de stad Doornik, stad met 2000 jaar geschiedenis, en waarvan je de impressionante kathedraal met de vijf klokkentorens, erkend als UNESCOwerelderfgoed, al van ver opmerkt. Via het knooppuntennetwerk van picardisch Wallonië fiets je vanaf de Site de l’Orient, langs de boomgaarden van Barry, de Schelde en de waterkom Grand Large in Péronnes, de historische getuigen van de slag rond Fontenoy of het rustige platteland, tot je je bestemming bereikt: Brasserie Dubuisson in Pipaix. Deze brouwerij is de oudste van Wallonië! Bij het bezoek maak je kennis met de historische site en de hedendaagse productie-installaties, en uiteraard kan een proeverij niet ontbreken. Bovendien namelijk de stad van de vijf klokkentorens gemarkeerd. Of verdiep je verder in de interessante kunst en geschiedenis in één van de zeven musea… Te veel voor één dag? Maak er zeker een weekend van!

is er ook de interactieve beleving Dubuisson Beerstorium in het kasteel van Ghyssegnies, waar het allemaal begon voor de Brouwerij in 1769. Eenmaal terug in Doornik kan je nog eens de stad induiken om sfeer en gezelligheid op te snuiven, een terrasje te doen op de Grote Markt, de kathedraal te bewonderen, of om te flaneren en te dineren aan de vernieuwde scheldekades…

In de dienst voor toerisme is een gloednieuwe film te bezichtigen: De wonderlijke geschiedenis van Doornik, waarbij je in 20 minuten op een amusante manier inzicht krijgt in de rijke geschiedenis van deze stad van Kunst en Geschiedenis.

Passages van opmerkelijke en bekende historische figuren Clovis, Henry VIII, Louis XIV,.. hebben

Flyer met suggesties nummerfietsen Info over gratis en zorgeloos parkeren of fietsverhuur Info@visittournai.be of 0032 69 22 20 45

"Terug naar de wildernis"

Op stap met De Outdoorschool

De outdoorschool, waar natuur en avontuur centraal staat. Een bushcraft weekend in de prachtige bossen van de Ardennen of een survival weekend met de kinderen. Het hele jaar door bieden ze tal van cursussen op verschillende niveaus. Van basis primitieve vaardigheden tot een hele jaaropleiding doorheen elk seizoen, iedereen wordt uitgedaagd! Cursisten op een andere manier terug in contact brengen met de natuur, de natuur echt laten beleven! Het gespecialiseerd team van De Outdoorschool zal zorgen voor een onvergetelijk avontuur.

Jaaropleiding 'Verwelkom De Wildernis'

Ga next level met ons meest uitgebreid traject. Kom alles te weten over messen, bijlen, vuur, dierensporen, voeding uit de natuur en nog veel meer. Negen weekenden in de natuur met een berg aan kennis en vaardigheden. Op verschillende terreinen in elk seizoen. Leer werken met je handen, stappen door de bergen en peddelen op het water. Wees thuis op alle fronten en verbind je meer dan ooit met jezelf, dier en natuur. Ga met ons mee en geniet van de prachtige Belgische flora en fauna. Survival & Bushcraft Weekends

Tijdens onze weekends leer je tal van essentiële vaardigheden om zelfzeker in de natuur te kunnen vertoeven. Hoe ga je om met een noodsituatie in de wildernis? Hoe hou je jezelf droog en hou je je kampvuur aan onder de meest barre omstandigheden? Of kom mee op een avontuurlijk weekend samen met je kinderen en beleef de natuur in zijn meest pure vorm. We laten de drukte van het dagelijks leven achter ons, koppelen los van stress en tijd en gaan weer op het ritme van de natuur leven.

See you there?

Scan de QR code en ga op avontuur!

Van eenvoud tot ecologie

Net als de stijl van een woning is een tuinontwerp heel persoonlijk. Naast smaak heeft ook het onderhoud een beslissende impact op het design. Stefan Haerinck, winnaar van De Vlaamse Tuinaannemer 2020-2021, deelt zijn advies voor vier tuintypes. Met de lente in aantocht is het ideale moment immers aangebroken om je tuin onder handen te nemen.

Een gebruiksvriendelijke tuin De stadstuin De kleurrijke tuin De inheemse tuin

Eenvoud siert, is het motto van een gebruiksvriendelijke tuin. Hoewel functionaliteit vooropstaat, hoeft dat geen afbreuk te doen aan de stijl ervan. Mits een geschikt ontwerp en de juiste beplanting kunnen ook mensen zonder groene vingers genieten van een fraai plaatje. Maar ook families, bij wie speelpret centraal staat, zijn gebaat bij een eenvoudig te onderhouden tuin.

Ontwerp, aanleg en beplanting

Kies voor een onderhoudsvriendelijk ontwerp waarbij je groen afwisselt met bestrating om een gelijkmatige ruimte te creëren. Door te spelen met biodivers gazon in combinatie met een bloemenweide kun je het maaien beperken. Verder raadt Haerinck aan om vooral vaste planten te gebruiken. Die geven extra kleur aan de tuin en vergen minimaal onderhoud. Zorg zeker voor groenblijvers, die besparen niet alleen veel werk omdat ze hun bladeren behouden, maar zorgen ook jaarrond voor een kleuraccent. Denk daarbij aan wintervaste (haag)planten, bomen of heesters.

Onderhoud

Door het beperkte onderhoud kunnen ook drukbezette mensen genieten van een groen paradijsje. Wekelijks maaien is bij dit tuintype niet aan de orde en vaste planten moet je enkel in het voorjaar snoeien. Planten in de bloemenweide vergen een- à tweemaal per jaar onderhoud.

Tip

Door lava of gecomposteerde schors tussen de vaste planten te strooien blijft onkruid weg en houd je de grond langer vochtig bij droog weer. Het is niet omdat je in een stad woont dat je geen gezellige buitenruimte kunt scheppen. Door de unieke condities en beperkte ruimte vergt een stadstuin wel een aangepast ontwerp. Om een gestroomlijnd geheel te garanderen, moet het concept ook rekening houden met de stijl van de woning, die idealiter doorgetrokken wordt. Door creatief om te gaan met de beschikbare omvang, kun je een grote meerwaarde creëren. Een stadstuin zorgt niet alleen voor een instant vakantiegevoel, hij biedt ook verkoeling tijdens de warme zomermaanden.

Ontwerp, aanleg en beplanting

Opteer in het design voor een meerstammige boom en vaste planten. Wissel dit af met enkele stapstenen met groene voegen of grind. Deze stenen laten immers water door voor de planten en zorgen voor een natuurlijke buffering van regenwater.

Onderhoud

Mits een goed ontwerp is een stadstuin ook heel gebruiksvriendelijk. Bij een optimale plantenkeuze moet je immers maar één keer per jaar je snoeischaar bovenhalen. Enkel in het voorjaar, net voor alles opnieuw begint te groeien en bloeien.

Tip

Een meerstammige boom kan in een stadstuin ook dienen als parasol, dat is niet alleen handig maar ook duurzaam en stijlvol. Bij binnentuinen maken we vaak ook gebruik van substraat. Wie ooit de tuinen van Monet in Giverny bezocht weet hoe betoverend een tuin werkelijk kan zijn. Hoewel je zou verwachten dat de bloemenpracht beperkt is tot lente en zomer, kun je door te spelen met planten die variëren in hoogte, vorm en bloeitijd het ganse jaar door genieten van een natuurlijk spektakel. Een mooi aangelegde tuin verrast elke dag, ongeacht het seizoen.

Ontwerp, aanleg en beplanting

Een groen gazon zorgt meteen voor een vlaag van kleur en is het perfecte canvas om op voort te schilderen. Door op verschillende plaatsen langbloeiende kleurrijke planten te voorzien, heb je het jaar rond verschillende schakeringen in de tuin. Wanneer je winterharde planten afwisselt met voorjaarsbloeiers, vrolijk je ook in de donkere maanden je tuin op. Wil je alle zintuigen verwennen, dan kun je bonte bloemen afwisselen met geurige vaste planten, eventueel in combinatie met siergrassen.

Onderhoud

Onderhoudsmatig valt een kleurrijke tuin erg mee. Eigenlijk moet je maar eenmaal per jaar een grondig onderhoud doen, net voor alles terug begint te bloeien. Let wel dat je onkruid geen kans geeft om de pracht en praal te bederven. Dit verwijder je best wekelijks zodat het niet kan overwoekeren.

Tip

Wie al vroeger in het jaar bloei in de tuin wil hebben, plant best bloembollen aan. Positioneer ze op verschillende plekken om de vruchten te plukken van de bloemenweelde. Wie de natuurlijke ecologie wil ondersteunen, kan opteren voor een inheemse tuin waarbij Belgische planten en bomen centraal staan. Een inheemse tuin draagt immers zowel in de stad als op het platteland bij aan de gezondheid van de bodem en het water. Niet alleen mooi, maar dus ook goed om de lokale fauna en flora te ondersteunen.

Ontwerp, aanleg en beplanting

Uiteraard is esthetiek belangrijk bij een tuinontwerp. Maar omdat duurzaamheid centraal staat bij een inheemse tuin, nemen we ook de plantenkeuze, de bodem en de belichting in overweging. Zo komen we tot een resultaat aangepast aan de omgeving, waar planten natuurlijk kunnen groeien. Gemengde hagen brengen leven in de tuin omdat ze een ideale speelplaats zijn voor vogels, vlinders en bijen. Daarnaast geven ze op een natuurlijke manier structuur aan de tuin.

Onderhoud

Omdat inheemse planten zich al eeuwenlang aanpassen aan de omstandigheden van de omgeving, hebben ze bijgevolg niet veel bemesting en onderhoud nodig. Om ervoor te zorgen dat je hagen sneller een volle structuur krijgen, kun je ze best twee keer per jaar snoeien. Bomen daarentegen hoef je niet ieder jaar te kortwieken, maar om ongevallen te voorkomen schakel je hier wel best een professional voor in.

Tip

Hou voor je begint te planten eerst rekening met de bodem, en stem daar vervolgens je inheemse beplanting op af.