Vernieuwende verpakkingen

Dit is een bijlage bij dagblad de telegraaf. de inhoud van deze bijlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelijkheid

Vernieuwende Verpakkingen thinking outside the box

september 2014

Duurzaam Constant zoeken naar het optimum

Etiket Nieuwe regels zorgen voor bewuste keuzes

Technologie Kan de barcode met pensioen?

Michael Nieuwesteeg ‘De opkomst van e-commerce heeft een enorme impact op de verpakkingsindustrie’

Prof.dr.ir. Roland ten Klooster

Ontwerpen van verpakkingen

Expertpanel

Trends en ontwikkelingen

gratis toegaNg? meLD u Nu aaN Via www.macropak.nl/toegang VA K B E U R S V O O R V E R PA K K E N E N V E R PA K K I N G E N

MCP2014_adv_262x50-2.indd 1

30 sept t/m 3 okt 2014 | Jaarbeurs, utrecht WWW.macropak.NL 08-09-14 12:18

2

e d ito r ia l

Ontwerpen van verpakkingen Iedere dag hebben we verpakkingen in onze handen. Maar wat weten we er nu eigenlijk van?

We staan er zelden bij stil, want we gooien het gauw weg. Welk materiaal, waarom dit materiaal, wat is het aandeel in de kosten?

Lastig om inzicht in te krijgen, volgens Prof.dr.ir.

Roland ten Klooster.

Prof.dr.ir. Roland ten Klooster, Hoogleraar Packaging Design and Management aan Universiteit Twente en ontwerper/adviseur bij Plato product consultants

“Verpakken is geen eenvoudig werkveld vanwege de vele aspecten die een rol spelen bij de keuze voor een verpakking. Bescherming van het product, een efficiënt verpakkingsproces, een mooi grafisch ontwerp in relatie tot de bedrukkingsmogelijkheden, efficiënte distributie en opslag, gemakkelijk te openen, voedselcontact wetgeving, milieuvervuiling verminderen. Om maar enkele aspecten te noemen. voor cola. De wand van de fles laat koolzuur door en om te voorkomen dat de cola te weinig prik heeft na enkele maanden wordt er meer koolzuur in de petfles gedaan in vergelijking met cola die in een glazen fles of blikje verpakt wordt. Voor de petfles voor ketchup wordt zelfs een wand gebruikt die uit meerdere lagen bestaat waarbij de middelste laag een stof bevat die met zuurstof reageert zodat het product niet aangetast wordt door zuurstof dat door de wand naar binnen wil. Hierdoor blijft de ketchup goed in een fles waarin geknepen kan worden. Niet zichtbaar, maar we hebben ze wel dagelijks vaak in onze handen; naar schatting openen we zeven verpakkingen per dag (eerste keer openen).

Neem een PET fles

PREM I U M P A RT N ER :

Veel verpakkingen zijn min of meer ontstaan uit materialen die goedkoop en voorhanden waren en met de productietechniek hebben deze zich geëvolueerd richting zeer efficiënte, effectieve en technologisch hoogwaardige systemen. De walserij van de

‘Om zeker te zijn van een goede bescherming moeten vaak testen worden gedaan’

de afweging maken tussen de kosten van de

vinden continu innovaties plaats in deelgebieden: nieuwe materialen en verwerkingstechnieken, verbeterde druktechnieken, digitaal drukken, de introductie van geprinte elektronica in de verpakking waardoor gewerkt kan worden met sensors en waardoor de verpakking kan communiceren, om enkele te noemen.

Aan de andere kant van de keten wordt onderzoek gedaan naar acceptatie van consumenten van nieuwe verpakkingen. Deze twee onderzoeksgebieden ontmoeten elkaar bij de ontwerper van de verpakking, de spin in het web.

In het vakgebied

staalplaat bepaalt in feite de maat van de drukmachines, de coatingmachines en het blikje. De productie van verpakkingen en het afvullen op verpakkingslijnen zijn processen die op hoge snelheid draaien en waar details het rendement in sterke mate bepalen.

Dit maakt het wijzigen van een verpakking lastig. Net zoals het ontwerpen van een nieuwe verpakking.

Een bedrijf moet

verpakking aan de ene kant en de mogelijkheid van een hogere opbrengst door de verpakking aan de andere kant. Beide zijn niet eenvoudig, want vragen om een professionele aanpak. Om zeker te zijn van een goede bescherming moeten vaak testen worden gedaan. Deze zekerheid weggeven omdat de verpakking gemakkelijker te openen moet zijn, is een lastige afweging. Dit vraagt om goed opgeleide mensen die het werkveld kunnen overzien en gelukkig wordt daaraan gewerkt.

inzicht in een aantal van de vele deelaspecten.”

Deze uitgave geeft

04

06

08

10

04 Kan de barcode

met pensioen?

05 Bewustere keuzes dankzij

het nieuwe etiketen 06 Duurzaam verpakken:

constant zoeken naar

het optimum 08 Profielinterview:

Michaël Nieuwesteeg 10 Terug naar het klassieke verpakkingsontwerpen 12 Papier van tomatenplanten

en plastic van zetmeel 14 Vernieuwend verpakken is

duurzaam verpakken

FroQ Brandservices is marktleider in design finalisatie, artwork, lithografie, prepress en databasebeheer voor verpakkingen van Private Label en A-merken. Meer dan 80 medewerkers voeren het totale executietraject uit voor o.a. Hema, Blokker, AH, Hak en Remia. FroQ werkt met de nieuwste software en optimale processen en is daardoor zeer kostenefficiënt. FroQ is dé innovatieve specialist in verpakkingsexecutie. www.froq.nl

Colofon

Over Smart Media

Project Manager: Lauréna Rutgers laurena.rutgers@smartmediapublishing.com Productieleider: Lennart Spekking Smart Media Publishing Holland B.V. Prins Hendrikkade 164C, 1011 TB Amsterdam. Tel: +31 20 79 600 80, info.nl@smartmediapublishing.com, www.smartmediapublishing.com

Hoofdredactie: Jerry Huinder, redactie smartmediapublishing.com Tekst: Nico van Dijk, Hugo Schrameyer, Mirjam Streefkerk Coverbeeld: Marianka Peters Grafische vormgeving: Leon Mooijer Drukkerij: Drukkerij NoordHolland

SmartMedia helpt haar klanten om merken te versterken en de verkoop van producten te stimuleren door het produceren van content die is afgestemd op de behoeften van de doelgroep.

Smart Media levert sinds 2007 content marketing-oplossingen van wereldklasse. Bel ons vandaag nog, zodat wij u meer kunnen vertellen over hoe we uw bedrijf kunnen helpen.

Dit is een bijlage bij dagblad de telegraaf. de inhoud van deze bijlage valt niet onder de hoofdredactionele verantwoordelijkheid

PRJ005368_A1-03.indd 1

22/08/14 14:54

Onze kartonnen verpakkingen bieden voor ieder consumptiemoment een oplossing.

Onderweg, op kantoor of aan de ontbijttafel; er is altijd een verpakking die aansluit bij de behoeften van de consument, ongeacht waar uw merk wordt gedronken.

Onze verpakkingen zijn namelijk verkrijgbaar in vele maten en vormen.

Met praktische sluitingen of kleurrijke rietjes.

Wilt u ook de keuze uit een van de vele verpakkingstypen?

www.tetrapak.nl

AdvertoriAl

Familiebedrijf

Innovatie aan de basis van groei

© Cor Kes, lux PhotogrAPhy

Kunststoffen Industrie Volendam (KIVO) is met recht een familiebedrijf. Sinds Dick Kwakman zich in 2010 heeft teruggetrokken uit het bedrijf, zetten de drie broers Robert, Henry en Louis het levenswerk van hun vader op een eigentijdse manier voort. Volgens een duidelijke taakverdeling en gesteund door een familiestatuut werken de broers gezamenlijk aan één belangrijke doelstelling.

“Wij willen het bedrijf gezond voortzetten over meerdere generaties”, aldus algemeen directeur Robert Kwakman.

De broers Robert, Henry en Louis Kwakman.

KIVO Plastic Verpakkingen is een van de grootste producenten van polyethyleen verpakkingsmateriaal in Europa. Naast de hoofdvestiging in Volendam beschikt het bedrijf over een productielocatie in Zwolle en zijn er verkoopkantoren in verschillende West-Europese landen. KIVO maakt een uitgebreid assortiment halffabricaten en eindproducten, zoals kledinghoezen, potgrondfolie, diepvriesfilms en bundelverpakkingen. Dit voor zowel de professionele als consumentensector. Met een marktaandeel van 80% is het bedrijf marktleider in industriële broodzakken.

Doelstellingen “We waren voorheen een generieke producent van plastic zakgoed.

Enkele jaren geleden hebben wij echter bewust de keuze gemaakt om ons te specialiseren in een aantal strategische producten, waarmee we in Europa marktleider zijn of willen worden”, vertelt de jongste Kwakman enthousiast. “Van kilodenken zijn we omgeschakeld naar kwaliteitsdenken. Wij hebben ons onder andere gespecialiseerd in diktereductie met behoud van reken treksterkte. De crisis heeft ervoor

gezorgd dat er veel vraag naar dit kostenbesparende materiaal is. Het is goedkoper, duurzamer en milieuvriendelijker en scheelt tegelijkertijd in kosten voor opslag, transport en rolwisselingen. Als familiebedrijf streven wij naar continuïteit en investeren wij het verdiende geld in het bedrijf en in nieuwe machines.

Zo kunnen wij altijd aan de laatste stand van de techniek voldoen.”

Succesfactoren KIVO beschikt in eigen huis over een eigen afdeling voor research & development en een mooi nieuw laboratorium. “Wij ontwikkelen geen grondstoffen, maar wij zijn heel goed in het mengen van grondstoffen van verschillende leveranciers.

Ons geheim is een ‘kookboek’, waarin de verschillende recepturen staan. Innovatiekracht is één van onze succesfactoren. We investeren veel in innovatie, waardoor we nieuwe markten kunnen aanboren en we groeien als bedrijf. Daarnaast beschikken we over goede contacten met grondstoffen- en machineleveranciers, een heel gemotiveerd team van 220 medewerkers en bieden we de klant altijd een luisterend oor”, aldus de algemeen directeur.

Opvolging De drie broers hebben de taken goed verdeeld. Oudste broer Louis is verantwoordelijk voor inkoop, middelste broer Henry is de logistieke man. Jongste broer Robert treedt als algemeen directeur het meeste op de voorgrond. Kwakman: “KIVO bestaat sinds 1966. Wij hebben van jongs af aan meegeholpen in het bedrijf en zijn alle drie op de werkvloer begonnen. Zo hebben we de zogenaamde ‘plastic vingers’ gekregen. De opvolging in 2010 is heel soepel verlopen. Mijn vader is iedere dag nog even op kantoor voor de post en de financiën, maar hij bemoeit zich niet meer met operationele zaken. Dat waardeer ik zeer en vind ik ook erg knap van hem.” Alle verantwoordelijkheden en mogelijke toekomstige scenario’s voor KIVO zijn vastgelegd in een familiestatuut. “Op bladzijde één staat dat onze echtgenotes nooit in het bedrijf mogen komen werken. Zo proberen we zakelijk en privé zoveel mogelijk gescheiden te houden. Wij hebben inmiddels zelf ook alweer kinderen, negen in totaal. Daar willen wij graag op de lange termijn een gezond bedrijf aan overdragen.”

4

to e ko m st

tec h n o lo g i e

Een verpakking die je vertelt of het product bedorven is of niet. Met RFID is het mogelijk.

Kan de barcode met pensioen?

De technologie achter RFID heeft in de afgelopen jaren een razendsnelle ontwikkeling doorgemaakt.

Maar is de markt er ook al klaar voor?

Tekst Mirjam Streefkerk

Een verpakking die je vertelt of het product bedorven is of niet. Winkels die precies weten welke kledingstukken veel gepast worden. Of een medicijnstrip die communiceert met de arts over het verbruik. Science fiction? Nee, met RFID is het mogelijk. Deze technologie die met behulp van een chip gebruik maakt van near field communication en die we kennen van de ov-chipkaart, is bezig aan een opmars en wordt ook steeds vaker gebruikt om producten te identificeren. Maar nog niet door iedereen. Gek genoeg.

definitief is doorgebroken komt vooral door de prijs. “Elektronisch kun je nog steeds niet iets maken dat zo goedkoop is als een barcode”, zegt Marc Koetse, die zich bij het Holst Centre, een joint venture van TNO en het Belgische Imec, bezighoudt met Smart Packaging en de toepassingsmogelijkheden van RFID in verpakkingen. Hij verwacht niet dat de enorme

Dat RFID nog niet

‘Winkeliers kunnen straks dagelijks precies zien wat ze in huis hebben’ Jan van Goch

prijsdaling van RFID van de afgelopen jaren zich nog verder zal voortzetten. “De kosten zitten nu nog

vooral in silicium, essentieel voor een chip. Het blijft duur om dat zuiver te maken.” Een chip kost nu nog zo’n 6 tot 8 eurocent. Jan van Goch van Easylogic, een bedrijf dat zich al sinds de jaren negentig bezighoudt met RFID: “Dat is voor bijvoorbeeld supermarkten nog steeds te duur, die werken met een marge van 2 tot 3 procent. Voor een product van 95 cent kost zullen zij dus niet zo snel RFID gaan gebruiken.” duurdere producten wordt RFID echter al wel steeds vaker toegepast. Volgens Van Goch is er voor hen namelijk een duidelijke meerwaarde. Hij gebruikt de kledingbranche als voorbeeld. “Die hebben vaak problemen met producten die niet op voorraad zijn: er is namelijk niet alleen verkeer tussen de winkel en het distributiecentrum, maar ook tussen winkels onderling.” En in al dat kledingverkeer laat de logistiek weleens een steekje vallen, zodat er

In sectoren met

bijvoorbeeld aan iemand in een webshop alsnog nee verkocht moet worden als deze al een bestelling heeft geplaatst. “Lost sales vormen bij dit soort retailers vaak een enorm

‘De kosten zitten nu nog vooral in silicium, essentieel voor een chip’ Marc Koetse

percentage van de omzet. En dat is zonde.” Er zijn al retailers die juist hierom gebruik maken van RFID. Alle producten worden getagd, waardoor het mogelijk is om ze binnen de gehele keten te volgen. Van Goch: “Winkeliers kunnen dan dagelijks binnen een paar minuten met een scanner precies inventariseren wat ze in huis hebben, iets dat vroeger misschien eens per jaar werd gedaan.”

dus mogelijk om producten sneller te identificeren: je hoeft immers niet op zoek naar de streepjes op een verpakking. Maar het zijn vooral de nieuwe toepassingen die de opkomst van de identificatiemethode zullen moeten versnellen, zo stellen de experts. Chips met sensoren bijvoorbeeld, die kunnen ‘ruiken’ of een vis nog goed is: Koetse werkt er bij het Holst Centre aan. Eerder ontwikkelde hij voor een farmaceutisch bedrijf een slimme blister, de strip waar je pillen uitdrukt, die precies kan bijhouden of en wanneer iemand zijn pillen neemt. “En ook uit bedrijfskundige overwegingen is RFID interessant”, zegt Van Goch. “Een kledingwinkel die er gebruik van maakt en sensoren in het pashokje ophangt, weet precies welke kledingstukken populair zijn.” En dat kan met een simpele barcode niet. Toch zal die voorlopig niet met pensioen gaan. Van Goch: “De prijs van inkt zal altijd lager blijven dan die van silicium.”

Met RFID is het

i n fo r m at i e

Bewuste keuzes dankzij het nieuwe etiket Vanaf half december van dit jaar is het voor levensmiddelenproducenten verplicht om informatie op etiketten aan te passen en op een nieuwe manier weer te geven. Wat zijn de grootste veranderingen en wat betekent dit voor deze organisaties?

Tekst Mirjam Streefkerk

Voor mensen met een allergie of mensen is het vaak een hele zoektocht in de supermarkt: in de wirwar aan informatie op een etiket moeten zij op zoek naar de ingrediënten die voor hen relevant zijn. Vanaf 16 december 2014 komt daar verandering in. Dan zal in heel Europa de informatie op etiketten op dezelfde manier worden verstrekt.

Vanaf dan is het bijvoorbeeld verplicht om allergenen (eiwitten die allergische reacties kunnen opwekken, red.) in een andere tekstuele vormgeving op het etiket weer te geven zodat deze opvallen.

zo lijkt het, maar niet iedereen is tevreden.

De FNLI, de belangenbehartiger voor de levensmiddelenindustrie, vindt de nieuwe regelgeving een gemiste kans. “Al vanaf 2003 zijn wij in gesprek met het ministerie van VWS over hoe je mensen via je je product het beste kunt informeren”, zegt Geert de Rooij. De FNLI vindt dat er op het nieuwe etiket nog te veel informatie staat. “Wij zouden liever alleen de essentiële zaken als allergenen en de hoeveelheid energie vermelden en de rest inzichtelijk maken op internet, via een QR-code bijvoorbeeld.” Andere lidstaten zijn het daar niet mee eens, zegt De Rooij.

“Want niet overal is de aansluitingsgraad op internet zo hoog als bij ons.

Jammer genoeg is er geen tweesporenbeleid uitgezet.”

Een goede ontwikkeling,

Baten vindt de nieuwe etikettering wel een vooruitgang. Volgens haar

En dat is nog maar één van de vereiste aanpassingen uit de nieuwe Europese Verordening Voedselinformatie Consumenten.

Voedingsmiddelen producerende bedrijven zijn al maanden bezig met de voorbereiding hierop. De gedachte achter de nieuwe verordening is eenvoudig: consumenten beter informeren.

“De informatie wordt uitgebreider en de kans op consumentenmisleiding wordt aan banden gelegd”, vertelt Karen Baten, die Coördinator LabelCompliance is bij KTBA, een organisatie die bedrijven in de voedselsector adviseert. Vooral de meest voorkomende allergenen krijgen veel aandacht in de nieuwe verordening.

wordt het etiket straks duidelijker, zodat consumenten bewustere keuzes kunnen maken. “In plaats van het natriumgehalte moeten bedrijven nu het zoutgehalte vermelden en ook is alleen de vermelding plantaardige oliën niet langer voldoende: er moet worden vermeld van welke bron de olie afkomstig is, zodat mensen bewust kunnen kiezen voor producten met bepaalde oliesoorten.”

In de verordening worden verder eisen gesteld aan de lettergrootte, die evenals de hoeveelheid informatie die vermeld moet worden voortaan afhankelijk is van het grootste oppervlak van de verpakking.

“Hierover bestaat bij onze leden nog veel onduidelijkheid”, zegt De Rooij van de FNLI. “Want hoe zit het dan met ronde verpakkingen? En is het niet oneerlijk dat er dan op een rond rolletje snoep meer moet komen te staan dan op een vierkant rolletje

snoep? Wij zijn daar met de handhaving nog volop over in gesprek.”

Voor horeca en bijvoorbeeld de bakker en de slager verandert er misschien wel het meest. Waar zij nu nog geen informatie over hun producten hoeven te verstrekken, zijn zij vanaf december verplicht om klanten die daarom vragen te allen tijde allergeneninformatie over hun producten te geven. Baten: “In een winkel met dagverse producten in de vitrine zou je je bijvoorbeeld kunnen voorstellen dat er altijd een boekje ligt met informatie over alle producten of dat bij een slager bordjes geplaatst worden bij de producten.” En ook voor webshops verandert er iets: zij moeten van voedingsmiddelen de verplichte etiketinformatie duidelijk op hun site hebben staan, zodat mensen voor aankoop over dezelfde informatie kunnen beschikken als de consument in de winkel. De Rooij verwacht dat deze regel de online verkoop zal stimuleren. “Dat betekent namelijk dat er online voor consumenten meer informatie beschikbaar is, zodat ze ook daar bewustere keuzes kunnen maken. Dat is nu nog niet altijd het geval.” organisaties wel begrip hebben voor de nieuwe verordening, ook al levert het hen ook veel extra werk op. “Sommige bedrijven hebben duizenden producten in hun assortiment waarvan de etikettering moet worden aangepast.”

En dat is een hele puzzel, vult De Rooij aan. “Als je 300 verschillende verpakkingen op de markt hebt, kun je niet de etiketten één voor één aanpassen om er vervolgens bij het tweehonderdste product achter te komen dat het toch niet overal op dezelfde manier kan.

Daar moet je goed over nadenken, zo’n verpakking is immers het visitekaartje naar de consument toe.”

Baten merkt dat

actu e e l

Ei zoekt doos Eieren zijn tot dusverre vooral te koop in verpakkingen van zes stuks of meer.

Maar eierhandelaren hebben nu ook een verpakking voor vier stuks ontwikkeld.

Daarmee spelen ze in op de groei van het aantal één- en tweepersoons huishoudens.

Enkele boeren in het Italiaanse Zuid-Tirol gingen nog een stap verder. Onder de titel ‘Ei zoekt doos’ werden ontwerpers uitgedaagd met innovatieve ideeën voor eierdoosverpakkingen te komen De competitie leverde zestig ontwerpen op. Het winnende ontwerp bestond uit een draagbare kartonnen doos, voorzien van stroopdruk, die precies voor twee eieren geschikt is.

Met deze ei-to-go-doos mikken de ontwerpers vooral op single-huishoudens.

Seniorvriendelijk Ouderen hebben vaak minder kracht in hun handen en hebben moeite om verpakkingen te openen. Het Finse verpakkings ontwerpbureau Packdesign ID kwam met een oplossing. Het ontwierp voor Atria een lunchverpakking waarbij de lipjes van de bodem en de bovenkant niet op, maar naast elkaar zijn bevestigd. Bovendien zijn de tabs extra groot gemaakt, waardoor ze makkelijk los te trekken zijn, en weer te sluiten, voor mensen met minder kracht in hun handen.

Voor medische verpakkingen bestonden dergelijke sluiters al, maar nog niet voor voedselverpakking.

Geostick is meer... …dan alleen producent van (zelfklevende) etiketten. Zo leveren wij bijvoorbeeld ook etiketteermachines van BBK, naast diverse labelprinters, software en folie.

Uiteraard verzorgen wij ook alle onderhoud aan uw apparatuur voor zorgeloze productie . Maar dat niet alleen; sinds dit voorjaar is Clever Etiketten opgenomen in de Geostick Groep en zo kunnen wij u nu ook flexibele verpakkingen aanbieden!

Benieuwd wat dat voor u kan betekenen?

Bezoek ons tijdens de Macropak op stand D.044 in Hal 1.

En ontdek alle mogelijkheden van de Geostick Groep!

Wilt u meer informatie of heeft u vragen?

Wij helpen u graag verder.

T 0297 - 51 41 31 E verkoop@geostick.nl W www.geostick.nl

5

www.geostick.nl www.clever.nl www.gevaarsetiket.nl

6

E x p e r tpa n e l

o nt wi k k e li n g e n

Papier van tomatenplanten en plastic van zetmeel Verpakkingen hebben een slecht imago als het gaat om duurzaamheid. Maar welke rol speelt het thema eigenlijk in de verpakkingsbranche? “Mensen zien verpakkingen vooral als afval, terwijl ze er zijn er om producten te beschermen of vers te houden.”

Tekst Mirjam Streefkerk

Welke ontwikkelingen spelen er in uw branche op het gebied van verpakkingen?

Welke rol spelen recycling en duurzaamheid?

Hoe ziet u de toekomst?

Henk van Houtum

Woep Möller

Joan Hanegraaf

Voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en kartonfabrieken (VNP)

Voorzitter van Metalen Verpakkingen Nederland

Voorzitter van de Nederlandse Kunststof en Rubberindustrie (NRK) en NRK Verpakkingen

“In onze sector bestaat 62 procent van wat we maken uit verpakkingen, een derde is grafisch papier en vijf procent is hygiënepapier. De uitdaging met verpakkingen is om steeds te blijven innoveren en om met minder gewicht toch dezelfde kwaliteit te behouden. Daardoor gebruik je ook weer minder energie. We hebben in de afgelopen tien jaar een heel ambitieus energietransitieprogramma doorlopen. Ons doel was in 2004 om in 16 jaar tijd ons energieverbruik te halveren. We zitten halverwege op 24 procent, dus we liggen mooi op koers. Dat hebben we onder meer gedaan door het productieproces aan te passen en best practices uit te wisselen, zodat we van elkaar kunnen leren. Mede daardoor gebruiken veel fabrieken nu energiemanagement volgens ISO 50.001.”

“Van de totale hoeveelheid staal wordt slechts een paar procent ingezet voor verpakkingen. Onze vereniging behartigt de belangen van producenten van uitsluitend metalen verpakkingen. Dit geldt dus zowel voor blik met ijzererts als basisgrondstof, als aluminium met bauxiet als basisgrondstof. Sustainability is de afgelopen jaren steeds meer op de voorgrond komen te staan. Veel multinationals lopen daarin voorop. De invloed van social media wordt groter waardoor bekende merken hun maatschappelijke verantwoordelijkheid serieus moeten nemen en de prijs voor een verpakking niet langer leidend is in de beslissing voor een bepaald materiaal.”

“Iedere Nederlander gebruikt tussen de 100 en 110 kilogram kunststof per jaar, hiervan gaat 39 procent naar verpakkingen. De hoeveelheid fossiele brandstoffen die hiervoor wordt gebruik staat ongeveer gelijk aan één keer tanken. Onze branche is nog relatief jong, helemaal als je het vergelijkt met de metaal- of papierbranche.

Wij hebben in het begin verzuimd om het belang van onze verpakkingen goed duidelijk te maken. Er wordt nogal eens voorbijgegaan aan het feit dat ook kunststofverpakkingen een duidelijke functie hebben. Mensen zien het vooral als afval, terwijl ze er zijn er om producten te beschermen of vers te houden bijvoorbeeld.

Bovendien zijn ze er nog niet aan gewend om het in te zamelen voor recycling. ”

“Al in de jaren vijftig werd er papier ingezameld. Nu zien we dat zo’n 80 procent van onze producten wordt gemaakt van oud papier. We verwachten echter wel dat de beschikbaarheid zal afnemen: er is minder grafisch papier, onder andere doordat mensen minder kranten en tijdschriften lezen. Daarnaast kun je papier niet tot in de oneindigheid recyclen, doordat de vezel steeds korter wordt. Op een gegeven moment kan het niet meer gebruikt worden. We richten ons nu ook op het hergebruik van deze afvalstroom. Zelfs het water dat we gebruiken voor productie wordt hergebruikt: daar proberen we bioplastic van te maken. Hiernaast planten we van oudsher planten altijd meer bomen dan dat we hout verbruiken. Maar inmiddels kijken we ook naar nieuwe materialen: er wordt bijvoorbeeld al papier gemaakt van de vezels van grassoorten en stengels van tomatenplanten. Van die tomatenplantstengels wordt nu karton gemaakt, dat weer wordt gebruikt om tomaten in te verpakken. Dat vind ik leuke innovaties. Het interessante eraan is, is dat je er niet speciaal iets voor hoeft aan te planten, het gras en de stengels zijn er sowieso al. Het gaat dus niet ten koste van onze voeding.”

“Meer dan negentig procent van blik wordt gerecycled.

Dat is mogelijk doordat het niet apart hoeft te worden ingezameld. Met grote magneten kunnen we het automatisch scheiden van het gewone afval. Bijna zeventig procent van al het ijzer dat ooit gemaakt is, is nog steeds in gebruik. Metaal kan eindeloos worden hergebruikt en behoudt zijn unieke eigenschappen. Een spuitbus van nu kan na recycling zomaar in een Audi verwerkt zitten. We streven naar een steeds hoger recyclingpercentage. Daarnaast proberen wij alle stappen in het proces zo in te richten dat er een zo laag mogelijk energie- en waterverbruik is en dat alle ingezette stoffen weer opnieuw kunnen worden ingezet volgens het cradle-to-cradle principe. Blik en aluminium worden gemaakt van grondstoffen waar we meer dan genoeg van hebben in de wereld, dus wat dat betreft is het zeker duurzaam. Het gaat er natuurlijk wel om dat je dat wat je gebruikt zorgvuldig en efficiënt inzet. De afgelopen jaren hebben we daarom gewerkt aan het dunner maken van het materiaal. We hebben nu bijvoorbeeld een conservenblik ontwikkeld dat zo dun is als een menselijke haar. Als we bij de inhoud een druppeltje stikstof doen, blijft deze ook stevig.”

“Kunststof is heel goed te recyclen met behoud van eigenschappen. In de industrie gebeurt dat volop, er gaat geen kilo meer verloren. De grote uitdaging ligt zoals gezegd bij het consumentenafval. Nieuwe wetgeving heeft de industrie verantwoordelijk gemaakt voor de afvalstroom. Wij gebruiken nu de opbrengst van de verwijderingsbijdrage om gemeentes te helpen met het inzamelen van bijvoorbeeld plastic. Daarnaast zijn verpakkingen in de afgelopen jaren steeds dunner geworden. Kijk bijvoorbeeld naar een broodzakje: dat was 0,035 milimeter en is nu nog maar 0,018 millimeter dik, terwijl de functionaliteit hetzelfde is gebleven. Dat zijn grote stappen. Ook wordt het door innovatie steeds makkelijker om kunststoffen van elkaar te scheiden. Tenslotte maken we steeds vaker gebruik van producten uit zetmeel en suikerriet. Die hebben een vergelijkbare koolstof- en waterstofverbinding als aardolie. We moeten er wel voor waken om alleen díe materialen duurzaam te noemen, want we kunnen niet al onze kunststoffen uit biostoffen halen. De schaarse landbouwgrond moet ook gebruikt worden voor voeding.”

“Onze innovatieagenda heet Creating sustainable fibre solutions: besparen op energieverbruik en co2-uitstoot, meer waarde halen uit biomassa en meer toegevoegde waarde voor onze producten creëren. Voor wat betreft dat laatste kijken we bijvoorbeeld naar verpakkingen van papier en karton die ervoor kunnen zorgen dat groente, fruit en bloemen bijvoorbeeld langer houdbaar zijn en schimmels weghouden. Ook dat draagt bij aan de duurzaamheid van onze branche.”

“Nederland is een voorloper in de circulaire economie en daar willen wij ook verder op inzetten. We blijven dus onderzoeken hoe we afval nog beter en efficiënter kunnen verwerken en de inzetbaarheid van metaal als verpakking kunnen vergroten. Er komen nu ook steeds meer mogelijkheden om een unieke vorm te geven aan metalen verpakkingen: dat zal de komende jaren een vlucht nemen. En omdat metaal een permanente grondstof is, zal de metalen verpakking dé verpakking van de toekomst zijn.”

“In de Raamovereenkomst verpakkingen die eind 2012 is gesloten met het Rijk, hebben we afgesproken om binnen tien jaar tijd van 42 naar 52 procent recycling gaan. Daar werken we hard aan. Daarnaast zijn reduce, reuse, recycle en renew onze doelstellingen. Daarbij verliezen we niet uit het oog dat verpakkingen ruimschoots hun nut bewijzen: ze spelen bijvoorbeeld een belangrijke rol bij het consumeerbaar houden van producten en zorgen daarmee ook voor minder belasting van het milieu.”

We don’t see paper.

We see possibilities.

Can you imagine countless applications for packaging challenges?

Can you imagine a car made with paper components?

Can you imagine paper coated with dozens of different functional layers?

InnovioPapers: dé nieuwe papierfabriek uit Nijmegen!

Wij combineren kennis, ervaring en technologie in de ontwikkeling van duurzame, innovatieve en slimme papier- en verpakkingsoplossingen. Met verse vezels als basismateriaal en door het papieroppervlak te verdelen met coating en satinage, creëren wij producten die naast de vereiste functionele eigenschappen ook uitstekend bedrukbaar zijn in offset, flexo en diepdruk. Kijkend vanuit de uitdagingen die de markt aan ons en onze klanten stelt, is het aangaan van samenwerkingsverbanden in ontwikkeltrajecten de basis voor verbetering, veranderingen en langdurige partnerschap. En dat vanuit een locatie van waaruit binnen een dag een markt van 350 miljoen mensen bediend kan worden.

Daag ons uit of ontdek zelf de mogelijkheden op InnovioPapers.com

Packaging papers Door meerdere eigenschappen te combineren - zoals een glad, bedrukbaar oppervlak, lichtgewicht materiaal en functionele coatings - creëren wij duurzame, kostenefficiënte en vooral aantrekkelijke verpakkingen.

PACKAGING PACKAGING PACKAGING

Technical papers De toepassingsmogelijkheden van papier wordt voornamelijk bepaald door technische toevoegingen, zoals coatings. Zo ontwikkelen wij papier dat uitermate geschikt is voor het verpakken van vethoudende substanties toepasbaar bij hogere temperaturen.

TECHNICAL TECHNICAL TECHNICAL

Specialty papers In ons portfolio Specialty papers draait het om echte innovatie.

In samenwerking met klanten ontwikkelen we duurzame, slimme en praktische oplossingen voor iedere uitdaging die met papier te maken heeft.

SPECIALTY SPECIALTY SPECIALTY

advertorial

Klingele Golfkarton grote speler in markt van golfkarton

‘We kennen geen standaard, alles is maatwerk’ Soms rijd je honderden keren langs een bedrijf zonder dat je je realiseert wat er zich achter de muren afspeelt. Dat geldt bijvoorbeeld voor Klingele Golfkarton in Elst. Klingele is een Duits familiebedrijf in papier en karton dat zich sinds 1920 heeft ontwikkeld tot een van de grotere spelers in de markt. Klingele Elst ging in 2000 van start en de zaken gaan uitstekend. Sales manager Gerard Slebus vertelt.

KLINGELE

bijvoorbeeld met een opzetstation “Wij zijn een 100%-dochter, maar gestart, waar planodozen worden we opereren volledig zelfstandig.

G O L zodat F K Aeen kant R enT O N verlijmd, klanten Dat Klingele ook een Nederlandse klaar product ontvangen. Karton is vestiging wilde lag voor de hand, G O L F K A R T O N Voor alnog uwsteeds golfkartonnen verpakkingen! sterk in opkomst, het is wij zijn grootverbruikers van golfVoor al uw golfkartonnen verpakkingen! eenvoudig te recyclen en het biedt karton”, vertelt Gerard Slebus. veel gemak. Je ziet bijvoorbeeld dat Klingele levert golfkarton in alle - VOUWDOZEN - VOUWDOZEN ook grote supermarkten er steeds formaten, plano of verlijmd, be- STANSVERPAKKINGEN - STANSVERPAKKINGEN vaker toe overgaan producten in de drukt tot acht kleuren, voor klanten - OPZETTEN VAN TRAYS - OPZETTEN VAN TRAYS (O.A VOOR DE FRUITSEC kartonnen verpakking in hun schapin bijvoorbeeld AGF, industrie, (O.A VOOR DE FRUITSECTOR) - SPECIALE VERPAKKINGS pen te showen. Dat bespaart namehandel, retail en bloemen. “Eigen- SPECIALE VERPAKKINGSOPLOSSINGEN lijk veel werk.” Klingele Golfkarlijk zitten onze klanten overal. Wij ton neemt ook haar MVO-taak bieden alles onder één dak, in kleiserieus. “We werken uitstekend sane en grote aantallen, van 50 stuks men met Stichting Driestroom. tot miljoenen, in meerdere drukAcht van hun cliënten verrichten technieken, altijd maatwerk in de voor ons veel handwerk en dat gaat uitvoering, in formaat en in de digoed.” verse kwaliteiten, want eigenlijk kennen we geen standaard. We werken in Elst met zestig mensen Succes Industrieweg Oost 23 - 6662 NE Elst (GLD) aan een prachtig product.”

De reden van het succes van KlinTelefoon 0481 37 51 20 - www.klingele.nl Meer weten? gele Golfkarton? “We werken hier Kijk op www.klingele.nl in een prettige sfeer, aan een kwaliGroei tatief uitstekend product, dat we in Het gaat goed met Klingele GolfIndustrieweg Oost 23 de meest uiteenlopende formaten karton. “De markt groeit nog 6662 NE Elst (GLD) en bedrukking uiterst efficiënt prosteeds, vooral AGF heeft zich de Telefoon 0481 37 51 20 duceren en dat tegen een scherp taafgelopen jaren voor ons sterk ontrief. Dan komt die groei vanzelf.” wikkeld. In Eck en Wiel zijn we

KLINGELE

8

i nt e r vi ew

‘We staan voor grote uitdagingen’ De detailhandel is stevig van aanzien veranderd. De winkelstraat was ooit de eerst aangewezen plek voor productaanschaf, nu raken webshops almaar populairder. “En dit heeft een enorme impact op de verpakkingsindustrie”, zegt Michaël Nieuwesteeg van het Nederlands Verpakkingscentrum.

Tekst Hugo Schrameyer

beeld MARIANKA PETERS

De verpakkingsindustrie heeft een behoorlijk grote verantwoordelijkheid op zijn bordje liggen. Die verantwoordelijkheid heeft te maken met aandacht voor voedselveiligheid bijvoorbeeld (levensmiddelen in verpakkingen moeten houdbaar blijven), maar ook met milieuvraagstukken (we willen zo weinig mogelijk milieubelasting van verpakkingen). Het NVC van Michaël Nieuwesteeg bekommert zich in brede zin om deze materie, vooral tot doel om de kwaliteit van de verpakkingen te verbeteren. Wat zijn de belangrijkste verpakkingsontwikkelingen voor de nabije toekomst? Nieuwesteeg: ziet er drie: “De opkomst van e-commerce en de invloed daarvan op verpakkingen, het slim gebruik maken van verpakkingen om materiaalverkwisting af te remmen en materiaalinnovaties.”

Laten we ze alle drie maar eens langsgaan. Eerst de opkomst van webwinkels.

“In de traditionele retailomgeving komt de klant naar de winkel, verzamelt hij zijn aankopen en neemt hij deze na het afrekenen naar huis. Bij webshops vervult de consument niet de rol van orderpicker, maar doet de medewerker van de webshop in het fulfillment center dat. Als het gaat om een bestelling voor een klusser bijvoorbeeld, dan heeft die doe-het-zelver niet alleen één boormachine besteld, maar ook tien boortjes, een pot kauwgum om lekker te knabbelen tijdens zijn klus en een pak pleisters mocht er iets fout gaan. Bij het verzenden van die bestelling propt de webwinkelier alles in een grote doos. En als het niet helemaal past, stopt hij er gewoon wat vulsel bij. Het is de opkomende retail anno nu met de verpakkingsoplossingen van de conventionele retail van 1990.

Het slim verzenden van e-commerce bestellingen is één van de grootste uitdagingen van dit moment en een absolute

voorwaarde voor de levensvatbaarheid van het webwinkelen op de lange termijn.”

Punt twee: het slim gebruik maken van verpakkingsmateriaal.

“Dat vraagstuk kent twee fronten: de voor- en de achterzijde, upstream en downstream.

Eerst maar de achterzijde. Bij de aanschaf van een product is het in feite juist de bedoeling dat je aan het einde van de rit alleen nog een lege verpakking overhoudt. De inhoud consumeer je immers. Al tijdens de ontwerpfase moet het daarom een absoluut harde eis zijn dat de verpakking na gebruik te recyclen

‘Verpakkingen zijn een lust om naar te kijken, terwijl er steeds meer sprake is van customer interaction’ valt. Bij de materiaalkeuze wordt daar steeds meer op gestuurd. Dan hebben we het over de voorzijde van het traject. De vraag waar ontwerpers bij stilstaan is: waar haal ik het materiaal vandaan? Kun je met een zekere geloofwaardigheid beweren dat er gebruik wordt gemaakt van een materiaal dat oneindig beschikbaar is? Dat zie je steeds meer.

Verpakkingen worden niet alleen van olie gemaakt, maar steeds meer van natuurlijke materialen, zoals grassen of tomatenplanten.

Ook het maken van nieuwe verpakkingen uit gerecycled materiaal valt in deze categorie.”

Punt drie: materiaalinnovaties.

“Daarvoor stip ik graag verpakkingswedstrijd De Gouden Noot aan, de meest competitieve verpakkingswedstrijd ter wereld. De trofee bevat een massief gouden walnoot, vandaar de naam. Alle finalisten zijn

op de NVC-stand op de Macropak-beurs te zien. De winnaar wordt op 30 september bekendgemaakt tijdens het 10e NVC Verpakkingsinnovatie Diner in het Holland Casino Utrecht. De tien finalisten hebben stuk voor stuk een prachtig resultaat een prachtig resultaat opgeleverd, maar ik wil nu even stilstaan bij de Beemagictray en de Tenderpac, allebei oplossingen om verpakt vlees langer houdbaar te maken.

Dat is de belangrijkste opdracht voor de verpakkingsbranche: je moet er voor zorgen dat wat in de verpakking zit niet kapot gaat of bederft. De Beemagictray en de Tenderpac zijn twee van de oplossingen die dat onderstrepen.”

Welke invloed heeft de consument op verpakkingsoplossingen?

“Ik denk dat de consument gemak en kwaliteit voorop stelt. En hij wil een gevoel hebben dat die een goed product koopt. Je gaat ervan uit dat de ander zijn huiswerk heeft gedaan. Net zoals bij het bouwen van een huis. Je verwacht dat de aannemer weet dat die geen asbest in het huis moet stoppen. Zo verwacht de consument ook van de verpakkingenleverancier dat die een goed product aflevert en van de fabrikant en de retailer dat zij hun producten verantwoord verpakken.”

Is de consument tevreden over de kwaliteit van de verpakkingen?

“Een makkelijk antwoord kan luiden dat er tevredenheid bestaat zolang de consument producten koopt. Dat gebeurt nog elke dag, dus blijkbaar is de consument best gelukkig met de kwaliteit van verpakkingen.

Tegelijkertijd betekent dat nog niet dat wij tevreden moeten zijn. Wie was er nou eigenlijk ontevreden met z’n Nokia? En toch zijn we allemaal op smartphones overgestapt. Er zijn nog talloze benoemde en onbenoemde behoeftes onvervuld in

9

3 vragen aan...

‘Verpakkingen worden niet alleen van olie gemaakt, maar steeds meer van natuurlijk materialen, zoals grassen bijvoorbeeld of tomatenplanten’ verpakkingsland. Zo is De Gouden Noot 2012 gewonnen door HAK en Plato product consultants met het HAK 1-2-open deksel, een geweldige innovatie die het openen van een pot conserven een stuk gemakkelijker maakte. Vanaf het moment dat je de consument in aanraking brengt met een aantrekkelijke innovatie, gaat die daar ook graag gebruik van maken.” de overheid heeft met regelgeving invloed op verpakkingen, bijvoorbeeld als het gaat om statiegeldregelingen.

Wat is jullie standpunt daarin?

“Wij hebben geen positie in het statiegelddebat. Er bestaan twee partijen. Aan de ene kant zijn er sommige retailers en fabrikanten die het statiegeld willen afschaffen. Dat vinden ze maar gedoe en kostenintensief.

Aan de andere kant zijn er de leveranciers van emballage-automaten die het statiegeld graag willen behouden. Wij steunen allebei de kampen als het gaat om objectieve (milieu)kennis opbouwen, maar ik vind soms wel dat het in de discussies te veel gaat over financieel eigenbelang en te weinig over de zorg voor het milieu en het vinden van duurzame innovatieve oplossingen.”

Het NVC heeft november vorig jaar 8 verpakkingstrends geformuleerd in een Trendblad. Laten we ze niet alle acht doornemen, maar een selectie daaruit. We hebben online shopping

Linda Nijenhuis Over voedselverlies hebben we het ook al gehad, maar een andere trend bijvoorbeeld is openen en sluiten. Kun je dat verder toelichten?

“Het 1-2-open HAK-deksel hebben we al even aangestipt. Er is behoefte aan gebruiksvriendelijke verpakkingen en door de vergrijzing ontstaat er meer belangstelling voor het openen en (her)sluiten van verpakkingen. En hoe ouder de mens wordt, hoe groter de kans dat je meer moeite krijgt met het lezen van voorschriften. Ook moet je als oudere meer moeite doen bij het openen van potjes, blikjes en andere verpakkingen.

Accessible packaging design is de discipline die probeert het gebruik van verpakkingen voor zoveel mogelijk consumentengroepen mogelijk te maken of te verbeteren. We hebben het nu over ouderen gehad, maar kindveilige producten bijvoorbeeld moeten ervoor zorgen dat kleine kinderen niet per ongeluk het verkeerde product binnenkrijgen, bijvoorbeeld omdat ze de medicijnen van oma voor snoepjes aanzagen.”

Tot slot: zie je ook trends op business tot businessniveau?

“Absoluut: retail-ready verpakkingen zijn een grote hit. Door hun gebruiksgemak worden de kosten van het winkelpersoneel verlaagd, zijn displays meer flexibel en kunnen ze een fikse bijdrage leveren aan impulsverkopen rond feestdagen en evenementen.”

en voedselveiligheid al aangestipt, maar wat bijvoorbeeld wat betreft codering en identificatie?

“Je ziet in ieder geval dat codering en identificatie steeds creatiever wordt ingevuld. Verpakkingen zijn een lust om naar te kijken, terwijl er steeds meer sprake is van customer interaction. De consument treedt via de verpakking in contact met de merkfabrikant, veelal via social media als Facebook bijvoorbeeld.”

BERICAP

smart Facts Als Michaël Nieuwesteeg geen directeur was geworden van NVC Nederlandse Verpakkingscentrum dan…

“Was ik nu misschien... op zoek naar iets anders.”

Projectmanager van de Recyclemanager bij Milieu Centraal.

■ Waarom de Recyclemanager?

“We zijn in Nederland behoorlijk goed in afval scheiden, maar het kan nog veel beter.

Mensen weten niet altijd wat in welke bak hoort of waar ze de dichtstbijzijnde bakken voor een bepaald afval kunnen vinden. In de app kunnen mensen een product en hun postcode invoeren en krijgen ze vervolgens een advies op maat en zien ze waar bakken staan.”

■ Wat is een gemaakte fout?

“Vuurvast glas wordt vaak in de glasbak gegooid, terwijl dat er niet in thuishoort. Het smelt namelijk bij een veel hogere temperatuur dan gewoon glas, met als gevolg dat er brokjes van dat glas in gewone glasproducten komen te zitten.”

■ En waar twijfelen mensen over?

“De op de site meest gezochte producten zijn videobanden en chipszakken. Van die eerste hebben mensen vaak nog hele dozen op zolder staan die ze weg willen gooien. Beide horen bij het restafval. Ook van spaarlampen weten mensen niet altijd waar ze heen moeten. Spaarlampen horen bij het klein chemisch afval vanwege de kleine hoeveelheid kwik in de lamp. Inleveren kan vaak in speciale bakken bijbouwmarkten, supermarkten, elektronicazaken, tuincentra en woonwinkels.”

Technology

The plastic closure company committed to your success

Nectars, Fruit Juices

Water Coolers

Automotive

Mineral Water

CSD

Agrochemicals

Carton Packaging

Beer

Edible Oil

Sports Cap

Valve

Sauces & Dressings

Dairy

Healthcare

Blowmoulded Plastic

Glass Packaging

Metal Packaging

Chemical Products

Research and Development | Mould Technology | Global Presence Capping Technology and Know-How | Innovation and Flexibility

RZ_Ber_Image_deTelegraaf_Benelux_262x130.indd 1

www.bericap.com Tel.: +31- (0) 76 - 7920020 E-Mail: info.benelux@bericap.com

04.07.14 15:12

10

actu e e l

i n n ovat i e s

3 vragen aan...

Terug naar het klassieke verpakkingsontwerpen Huiverige consumenten, een sterke kostenfocus bij producenten en een grote veranderangst bij fabrikanten remmen verpakkingsinnovaties in de levensmiddelenbranche. Alleen innovaties met een duidelijke meerwaarde overleven.

Tekst Nico van Dijk

Het 1-2 open deksel van Hak, karton-laminaatschalen ter vervanging van kunststof schaaltjes, een ketchupfles met anti-drup-ventiel. Stuk voor stuk mooie, recente innovaties van Nederlandse bedrijven. Maar die kunnen qua impact niet in de schaduw staan van grote doorbraken als de pouches (de staande soepzakken), multilayer-folies, petflessen, gasverpakkingen en het tetra van Tetrapak die allemaal al meer dan een decennium geleden een revolutie veroorzaakten in de zuivel-, dranken- of levensmiddelenbranche en daarna alleen maar doorontwikkeld zijn. bedrijfsleven blaast een aardig partijtje mee als het gaat om verpakkingsinnovaties, maar daar past wel een kanttekening bij. “We zitten in de voorhoede van de wedstrijd hard glijden voor slakken”, zegt dr. Ulphard Thoden van Velzen, verpakkingstechnoloog voor verse producten aan het Wageningen University and Research Center. “Er wordt meer geïnnoveerd in de VS, Japan en Israël, maar met uitzondering van Japan wordt er weinig daadwerkelijk geïmplementeerd. In de VS en Europa is de consument veel wantrouwender en kijken retailers veel meer naar de kosten.”

de verpakkingstechnoloog een nieuwe ontwikkeling waar de vaderlandse verpakkingsindustrie flink van kan profiteren.

“Vertrouwen is heel belangrijk en de toeleveringsketen blijkt soms veel ingewikkelder dan we dachten. Als er iets mis gaat, wordt er heel snel met compliance-certificaten gezwaaid.”

Dat systeem van vertrouwen begint volgens de wetenschapper over z’n houdbaarheid heen te raken. “Grote bedrijven kunnen zich geen schandalen veroorloven en kiezen er voor om verpakkingsleveranciers dichterbij te zoeken. De Nederlandse verpakkingsindustrie was ten dode opgeschreven, maar groeit weer.”

Tegelijkertijd ziet

Maar waarom gaat de toepassing van verpakkingsinnovaties eigenlijk zo traag? Er was een BSE-crisis nodig, waarna overheidscontroleurs gingen letten op vleesbederf in de winkels, om de al veertig jaar bekende techniek van verpakken onder beschermende atmosfeer er door te krijgen.

Thoden van Velzen weet precies waarom het allemaal zo lang duurt. “We hebben onze maatschappij zo ingewikkeld gemaakt dat de veranderangst heel groot is, ook al is het bestaande echt niet altijd goed.”

Ook de crisis remt innovatie. “Voor 2008 ging het bij verpakkingen om de 4G’s: gezond, genot, gemak en goedkoop. Nu gaat het om goedkoop, goedkoop, goedkoop en goedkoop. De meeste innovaties van de afgelopen jaren zijn dan ook klein en vooral marketing-gedreven.” Ook Wouter de Heij, ondernemer, verpakkingsexpert en -blogger, weet waar het aan schort: “Supermarkten durven niet, producenten kunnen weinig innoveren om financiële redenen.”

Wetenschapper

is dat hypes van een aantal jaren geleden, zoals smart packaging, hun beloftes nooit helemaal waar gemaakt hebben. “Rond de eeuwwisseling was er een hype rond actieve en intelligente verpakkingen om de houdbaarheid van het product Wat ook niet helpt

Het Nederlandse

‘Aan slimme en actieve verpakkingen hebben we ons behoorlijk vertild’ Ulphard Thoden van Velzen

te verlengen”, herinnert wetenschapper Thoden van Velzen zich.

“Denk aan zuurstofabsorbers in verpakkingen. Europeanen zagen dat als Frankenstein-voedsel en het kostte 1 cent per verpakking extra. Het inspuiten van gassen bleek goedkoper en operationeel eenvoudiger. Aan slimme en actieve verpakkingen hebben we ons behoorlijk vertild.

We zijn de luchtfietserij nu wel kwijt en zijn terug bij klassiek verpakkingsontwerpen.” toegevoegde waarde voor de consument, ziet ondernemer De Heij als de oorzaken van het floppen van veel innovaties. “Als het te duur is en er zit geen toevoegde waarde in, dan heeft zo’n innovatie geen zin.” Innovaties als magnetronbakjes waarin door compartimentering elk ingrediënt de juiste temperatuur krijgt, of laserperforatie op maat dat groentebederf uitstelt, zijn voorbeelden die volgens De Heij wél duidelijk een toegevoegde waarde hebben. Innovaties zullen volgens hem vooral gericht zijn op het terugdringen van derving, het weggooien van voedsel, omdat het over de houdbaarheidsdatum is. “De derving bij versproducten is gemiddeld tien tot twintig procent. Door een goede verpakking kun je dat met tweederde terugbrengen”

Te duur en te weinig

Verpakkingen zullen volgens De Heij ook kleiner worden. Dat lijkt slecht voor het milieu, want er wordt immers meer verpakkingsmateriaal gebruikt, maar dat is volgens hem een misvatting. “Plastic is enorm duurzaam, als je het maar in de kringloop houdt. Als kleinere verpakkingen er voor zorgen dat je steeds minder weggooit, is dat veel beter voor het milieu dan een grote verpakking waarbij je veel voedsel weggooit.”

Ruurd Reitsma Commercieel manager van Bericap Benelux.

■ Welke rol spelen doppen in de verpakkingsindustrie?

“Een belangrijke: iedereen opent per dag wel zes keer een fles. Met melk, yoghurt, water, ketjap, olie of azijn noem maar op. Het is belangrijk dat de doppen het goed doen, zodat de fles niet lekt, dat je bijvoorbeeld aan de dop kunt zien dat je een nieuwe fles opent en dat je de dop makkelijk genoeg open krijgt.”

■ Wat zijn belangrijke ontwikkelingen in de doppenbranche?

“Net als bij alle verpakkingen speelt het lichter maken ook bij doppen de laatste jaren een belangrijke rol. Enerzijds wordt dat ingegeven door duurzaamheid, anderzijds ook door de prijs: hoe lichter een dop, hoe goedkoper deze is. Doppenproducenten investeren daarom veel in research & development. Ook een kleinere dop moet immers voldoen aan de eisen van de consument.”

■

Op welke manier speelt duurzaamheid verder een rol?

“De branche is nu aan het experimenteren met biokunststoffen, die in sommige frisdrankflesjes al wel worden gebruikt en PET vervangen.

Dat materiaal is voor doppen echter nog niet ver genoeg ontwikkeld. Daarnaast is nu bijvoorbeeld bij sommige sausdoppen het ventieltje om mee te doseren al van hetzelfde materiaal als dat van de rest van de dop.

Hierdoor kan deze in dezelfde stroom worden gerecycled.”

12

fo c u s

m i li e u

‘Elk product is anders. Daarom is het belangrijk om per branche de hoogst haalbare doelen voor het verduurzamen van verpakkingen vast te stellen’ Karen van der Stadt

Duurzaam verpakken: constant zoeken naar het optimum Het is de paradox, het lot zo u wilt, van de verpakkingsindustrie.

Een laagje verpakkingsmateriaal erbij lijkt op extra milieuvervuiling, maar maakt de totale keten vaak juist duurzamer.

Leg dat maar eens uit aan de consument.

Tekst Nico van Dijk

Hoe leg je aan de consument uit dat een beetje extra verpakkingsmateriaal juist tot minder milieuvervuiling in de totale keten leidt? Dat is precies wat Karen van de Stadt als verpakkingskundige bij het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) regelmatig doet.

Neem bijvoorbeeld de folie die om komkommers zit. De consument denkt misschien: waarom moet dat nou, dat is alleen maar milieuvervuiling? “Maar met het toevoegen van een heel klein beetje materiaal verleng je de houdbaarheid van die komkommer enorm en dat voorkomt verspilling”, aldus Van der Stadt. “Het blijft dus steeds zoeken naar de optimale combinatie van product en verpakking met de minste milieudruk.”

Dat beaamt ook Ger Standhardt, manager kennisontwikkeling en projecten bij het NVC Nederlands Verpakkingscentrum. “In de praktijk blijkt dat het voorkomen van productverlies een beter milieurendement oplevert dan wat minder verpakkingsmateriaal. Minder verpakking is niet altijd duurzamer.” Volgens Standhardt is er een simpele reden waarom het voorkomen van voedselbederf per saldo duurzamer is dan besparen op de verpakking. “Bij non-foodartikelen is dat wat minder zichtbaar, maar ook

daar zit meer energie in het maken van de producten dan in de verpakking.

Bronwater is één van de weinige producten waarbij de verpakking meer energie en CO2-uitstoot met zich meebrengt dan het product zelf.” zelf ook duurzamer, dat is al sinds de jaren negentig in nationale en Europese regels bepaald. Die wetgeving wordt dit jaar geëvalueerd. Waar de nationale normen aanvankelijk nog uit gingen van verminderen van materiaalgebruik, het minimaliseren, gaan de Europese regels vooral uit van het optimaliseren van verpakkingsgebruik.

Voor de leek klinkt dat misschien als lood om oud ijzer, maar verpakkingsdeskundigen weten dat het wel degelijk een wereld van verschil maakt.

Standhardt: “Je kunt een product wel zo sterk maken dat de verpakking achterwege kan blijven, maar dat levert misschien een dusdanig groter materiaalgebruik op dat de totale milieubelasting negatief wordt.”

Toch moet verpakken

De moeilijkheid van het verder verduurzamen van verpakkingen is dat elk product anders is.

Van de Stadt: “Ook daarom is in de Raamovereenkomst Verpakkingen afgesproken dat branche- en materiaalorganisaties zelf brancheverduurzamingsplannen opstellen. En dat ze in die plannen de hoogst haalbare doelen vaststellen voor het verduurzamen van verpakkingen.” Daarbij telt milieudruk in brede zin: grondstoffen, emissies, zwerfafval, CO2-belasting en ruimte- en watergebruik, legt de verpakkingskundige uit. Veel onderzoek, ook door grote bedrijven, gebeurt in Nederland. “Wij hebben een geweldig innovatieve verpakkingsindustrie”, stelt Van de Stadt. “Ik vind het bijzonder dat er veel grote R&D-verpakkingscentra in Nederland

zitten. Duitsland is goed in machinetechniek, maar wij zijn als land heel creatief en innovatief.” niet alleen bij materiaalgebruik, ook bij verpakkingslogistiek wordt tegenwoordig naar optimalisatie gestreefd, weet NVC-er Standhardt. De vierkante verpakkingen waar in de jaren tachtig en negentig van alles in gestopt werd, bleken ook nadelen te hebben. “Vierkante flessen lopen niet zo lekker op een verpakkingslijn. Ook hier geldt dat het transport maar een onderdeel is van de hele keten.” Dat

‘Er zijn maar weinig producten waarbij de verpakking meer energie en CO2-uitstoot met zich meebrengt dan het product zelf’ Ger Standhardt

aan een verpakking op verschillende momenten verschillende eisen gesteld worden, maakt het er voor de ontwerpers niet makkelijker op.

Standhart: “De verpakking moet goed gevuld, goed getransporteerd, goed gebruikt kunnen worden in de winkel of bij de consument thuis en ook goed herbruikbaar zijn. Een goede verpakking ontwerpen is veel moeilijker dan een goed product ontwerpen dat maar op één moment gebruikt wordt.” ook in de verpakkingslogistiek stappen gezet naar meer duurzaamheid. Zo wist een importeur van huishoudelijke apparatuur de gangbare EPS-verpakkingen

Desondanks worden

voor z’n wasdrogers dunner te maken, waardoor er vier in plaats van drie apparaten naast elkaar in de vrachtwagen passen. Dat levert een efficiënter transport en twintig procent minder CO2-uitstoot op. Nieuwe productontwerpen kunnen ook lonen. Door Omo, Robijn en Sunil tweemaal te concentreren kon Unilever de verpakking van haar wasmiddelen flink verkleinen. In palletisering zijn onder meer door slimme elektronica grote stappen gezet, maar het kan ook simpeler. Frites-fabrikant Aviko bijvoorbeeld verstevigde de hoekribben van de omdozen waarin de zakken frites verpakt zitten. Daardoor kunnen pallets meer beladen worden en wordt er per doos minder lucht en meer frites vervoerd. uitdagingen is er in de verpakkingswereld een hele nieuwe ontwikkeling in gang gezet door de onstuimige groei van het aantal webshops met hun talloze individuele en diverse zendingen. Van de Stadt: “De moeilijkheid hierbij is dat je aan de ene kant veel productvormen hebt, maar aan de andere kant wil je niet te veel verschillende verpakkingen op voorraad hebben. In de boekenwereld is een golfkartonnen verpakking ontwikkeld die je om heel veel verschillende boekvormen kunt gebruiken. Dat soort innovaties zie ik nu veel bij verpakkingsproducenten.

Het is telkens zoeken naar de optimale duurzaamheid.”

Naast al deze

focus op duurzaamheid in de toekomst toe leidt, blijft natuurlijk gissen. Wellicht is de meest duurzame oplossing als de eindgebruiker de verpakking zelf als product gaat gebruiken. En dat bestaat al. Zo kun je van elke doos om een Joolz-kinderwagen een lamp, een vogelhuisje of een stoeltje maken.

Waar deze vernieuwde

Markt voor bioplastic in verpakking groeit flink De groeiende vraag naar herbruikbare materialen en de stijgende energieprijzen geven de markt voor bioplastics in verpakkingsmateriaal een flinke impuls.

Volgens onderzoeksbureau Smithers Pira stijgt de vraag naar bioplastic voor verpakkingsmateriaal in 2023 naar 9,5 miljoen ton tegen 535.000 ton in 2013. De groei vindt vooral plaats in Azië.

De markt voor bioplastic zal tegen die tijd goed zijn voor een omzet van bijna 20 miljard doller tegen 1,3 miljard dollar in 2013.

Desondanks is het aandeel bioplastics in de verpakkingssector dan nog steeds maar 2,4% tegen 0,2% vorig jaar.

Wel zien de onderzoekers binnen bioplastics een verschuiving van biologisch afbreekbaar plastic, dat dus nog steeds vroeg of laat op de vuilstort belandt, naar gebruik van materiaal dat duurzaam en hernieuwbaar is.

Duurzame verpakking voor duurzame chocolade Voor fabrikanten en verkopers van honderd procent duurzaam geproduceerde artikelen is een verpakking met een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk vanzelfsprekend. Dat vonden ze ook bij Lovechock dat biologische rauwe chocolade uit Ecuador verkoopt. De chocolade wordt verkocht als reep of als met chocolade omhulde noten en vruchten.

De verpakking werd enkele jaren geleden rigoureus werd herontworpen. De folie is nu gemaakt van cellulose en kan in de GFT-bak. De grondstof voor de buitenverpakking kwam al uit duurzaam beheerde bossen en wordt bedrukt met organische inkt.

Organische lijm houdt de stickers op hun plek. Een recyclebaar elastiekje bleek toch niet zo milieuvriendelijk en werd daarom geschrapt.

Samen naar 100% duurzaam

Verpakt in een nieuw jasje

Werk samen met ons aan duurzaam bosbeheer.

De bossen verdienen het, de generaties na ons verdienen het, de wereld verdient het!

Samen kunnen we het gewoon doen!

Onlangs hebben wij onze Duke&Lyle hotelcosmetica in een nieuw jasje gestoken. Een duurzaam jasje, met een trendy doypack die zorgt voor een forse reductie in CO²-uitstoot, afval en opslagruimte ten opzichte van flesjes met dezelfde inhoud. En een innovatief jasje, met een tube waarbij dop en fles tijdens de productie tot één geheel zijn versmolten.

1.000.000 boseigenaren en 16.000 bedrijven in de handelsketen zijn PEFC™ gecertificeerd.

Zij leveren duurzame PEFC producten als hout, meubels, tijdschriften, verpakkingen, kopieerpapier en tuinhout.

In de winkels zijn de producten herkenbaar door het PEFC logo.

Wij leveren verpakkingen, disposables, hygiëneproducten en tableware aan de gehele foodservicesector en zijn specialist in het ontwikkelen van tailor-made verpakkingen.

Van hotelcosmetica tot foodverpakkingen, wij denken graag met u mee als het gaat om het verrassen van uw klant met een aantrekkelijke verpakking!

Trotse winnaar van 2

Out•of•Home AWARDS 2014

voor beste handelspartner in non-food

Bunzl Foodservice T +31 (0)36 5478600 E info@bunzl.nl W www.bunzl.nl/foodservice

PEFC/30-01-01

Helpt u ook mee?

Koop PEFC hout & PEFC papier.

Dank u wel!

Het keurmerk voor Duurzaam Bosbeheer | www.pefcnederland.nl

We geven een boost aan eco-innovatie. Doe mee!

De wereld staat voor enorme uitdagingen,

Natuur & Milieu denkt mee

zoals uitputting van grondstoffen en klimaat-

Stichting Natuur & Milieu ondersteunt de wetenschappelijke

verandering. Daar moeten wij nú iets aan doen.

methode achter de Eco Rating. De wetenschappelijk medewerkers

Daarom introduceert Depa Disposables het nieuwe merk Bright®.

van Natuur & Milieu hebben actief bijgedragen aan de ontwikkeling van de LCA-methode.

Bright® biedt een unieke range disposables,

Door te kiezen voor Bright® kiest u voor producten,

die aantoonbaar minder milieubelastend is.

die aantoonbaar minder milieubelastend zijn.

Bright® staat voor een revolutionaire manier

Doe mee. Think Bright!

van denken, doorbreekt “greenwashing” en daagt uit tot het maken van verantwoorde keuzes. Keuzes, gemaakt op basis van feiten.

Not just CO2 Wij hebben de milieu-impact van producten inzichtelijk gemaakt op maar liefst 19 verschillende punten. Natuurlijk klimaatverandering (CO2e), maar daarnaast nog 18 andere factoren. U kunt producten nu grondig en gedetailleerd met elkaar vergelijken. En we scheppen duidelijkheid over de precieze milieu-impact van disposables.

Consumenten verlangen transparantie en die geeft Bright®.

De Eco Rating maakt het duidelijk De Eco Rating geeft u snel inzicht in de milieu-impact op een schaal van 0 tot 5 sterren. De gemiddelde milieu-impact van de productcategorie is 2 ½ ster. Onder Bright® zullen uitsluitend producten komen, die minimaal 3 sterren scoren. Daarmee zijn Bright® producten aantoonbaar minder milieubelastend.

aantoonbaar minder milieubelastend www.brightpackaging.com

14

Vernieuwend verpakken is duurzaam verpakken Een verpakking heeft een functie. Maar wie herkent niet het gevoel bij bepaalde verpakkingen dat het wel wat minder kan, dunner of duurzamer?

In Nederland zijn we al ver met het verduurzamen van verpakkingen, maar we staan ook voor een nieuwe uitdaging.

Tekst Hester Klein Lankhorst, directeur Kennisinstituut Duurzaam Verpakken

Om zuinig met grondstoffen om te gaan en daarmee het milieu minder te belasten, moeten we véél meer producten hergebruiken en recyclen én meer met biobased materialen werken.

We moeten naar een circulaire economie (‘Afval = Grondstof’). Ook voor verpakkingen. Soms betekent dat gewoon geen plastic tasje aannemen in een winkel als het niet nodig is. Neem zelf een tas mee als u gaat winkelen…

Zo makkelijk kan het soms zijn. belangrijkste dat een verpakking doet waarvoor die wordt gemaakt: een product beschermen of langer vers houden. Maar dan wel met zo min mogelijk verlies van grondstoffen, zoals plastic (en dus olie), papier (en dus hout), glas, enzovoort.

M T ili ip eu v Ce an nt ra al

Uiteraard is het

©Harmen de Jong

ch ron icle

‘Deze ontwikkelingen gaan razendsnel en hebben hun weerslag op producten en dus ook op hun verpakkingen’

Dat kan, maar er zijn grote stappen voor nodig. Daarbij kan het helpen om van extreme scenario’s uitgaan. Kon de verpakker van compact discs dertig jaar geleden voorspellen dat we tegenwoordig veel muziek via digitale netwerken beluisteren? Een zegen voor het reduceren van verpakkingen, maar dit voorbeeld toont ook de noodzaak voor bedrijven aan om voortdurend goed over de toekomst na te denken.

Daarom zijn er verschillende verpakkingsscenario’s voor 2040 ontwikkeld. Een voorbeeld is iCreate.

Volgens dit scenario printen we in 2040 veel op onze eigen 3D-printer. Dit zal invloed hebben op de hoeveelheid verpakking en op de verpakkingen zelf.

Want hoe ontwerp je die zó, dat ook die weer opnieuw geprint kunnen worden?

Science fiction? De HEMA biedt al 3D-diensten aan. En de Franse post experimenteert ermee. Deze ontwikkelingen gaan razendsnel en hebben hun weerslag op producten en dus ook op hun verpakkingen.

natuurlijk ook helpen. Voor hen is er het Meldpunt Verpakkingen waar zij meldingen kunnen doen over verpakkingen die naar hun mening milieuvriendelijker kunnen worden gemaakt. Dit biedt input voor producenten om verpakkingen te vernieuwen. Zo blijven ook zij nadenken over een toekomst waarin de circulaire economie dichterbij komt.

En Consumenten kunnen

De Recyclemanager

Wat mag er bij het plastic afval?

En waar kan ik elektrische apparaten inleveren? De Recyclemanager geeft het antwoord.

Met deze gratis app en op de website vindt u alle praktische informatie over afval. Zoals de afvalkalender, waarin u ziet wanneer uw afvalbakken geleegd worden.

De Recyclemanager maakt afval scheiden makkelijk.

Download de gratis app of kijk op de website www.recyclemanager.nl.

www.milieucentraal.nl Alles over energie en milieu in het dagelijks leven

advertorial

Van der Heijden Nederland Verpakkingen B.V. is al bijna 50 jaar ontwikkelaar en producent van industriële verpakkingen en schuiminterieurs. Of het nu gaat om machine-onderdelen, printplaten of zelfs tegeltjes, we proberen altijd de beste verpakking te maken. Uw unieke product in een eigen unieke verpakking.

Denken in oplossingen

MKB Met ontwerp en productie in eigen huis bedienen we grote, maar juist ook kleine bedrijven. Wij nemen graag uw verpakkingszorg uit handen, per slot van rekening heeft u andere specialisaties.

Verscheidenheid Onze ontwerpers hebben een rijke ervaring en wij putten uit een grote hoeveelheid productiemethodes, materialen en partnerbedrijven. Onze medewerkers hebben vervolgens de benodigde gouden handjes om alles te maken. Natuurlijk is het ook mogelijk uw eigen tekeningen aan te leveren, zodat wij alleen de productie op ons nemen. Daarnaast snijden we veel simpele opvulstroken uit allerlei soorten schuim.

Vragen Neem gerust contact met ons op!

Ga naar www.heijned.nl of mail uw specifieke verpakkingsvraagstuk naar:

L

I E-MA

verkoop@heijned.nl Van der Heijden Nederland Verpakkingen BV De Run 5135, 5503 LV Veldhoven Tel. 040 - 230 8181 www.heijned.nl

Robuuste verpakking voor interne logistiek

Beschermende verpakking voor verzending

Presentatiesets

Ook kartonnen verpakkingen

LINPAC Packaging Your‘Fresh Thinking’ partner

● 21st Century packaging for the fresh food aisle ● Modified Atmospafilm solutions ● Vacuum Skin Packaging

LINPAC Packaging BV Saturnus 4-11 ● 8448 CC Heerenveen ● P.O.Box 528 ● 8440 AM Heerenveen The Netherlands ● Tel : +31 513657124 ● www.linpacpackaging.com

De verpakkingsmarkt komt samen : ng via toega .be s i t a k Gr mpac www.e ode: met c 107

24 & 25 / 09 / 2014 | Brussels Expo BRUSSEL Empack Brussel is de enige verpakkingsbeurs in België en dit najaar de place to be voor verpakkend Nederland en België.

Het biedt bedrijven uit alle sectoren mogelijkheden en potentiële partnersom verpakkingslijnen te optimaliseren.

Tegelijkertijd kunnen hier verpakkingen hier aan de nieuwste trends en materialen getoetst worden.

26 & 27 / 11 / 2014 | Taets Art & Event Park AMSTERDAM Op Packaging Innovations ontmoeten brandowners, marketeers en verpakkingsdeskundigen hun toekomstige innovatie partners persoonlijk in een exclusieve omgeving. Het event onderscheidt zich door focus op vormen, materialen, technisch en creatief verpakkingsdesigns.

15 & 16 / 04 / 2015 | Brabanthallen ‘S-HERTOGENBOSCH Optimalisatie van elke verpakkingsketen begint hier. Jaarlijks komt het grootste aanbod voor de Benelux’ verpakkingsindustrie samen op Empack ’s-Hertogenbosch. Het is de ideale plek voor alle marktpartijen om elkaar persoonlijk te ontmoeten en geïnspireerd zaken te doen.

15 & 16 / 04 / 2015 | Brabanthallen ‘S-HERTOGENBOSCH De nieuwe vakbeurs op de kalender is voor iedereen die zich bezighoudt met printing, labelling en converting binnen de scope van verpakken en verpakkingen. Een sector die in beweging is en flink groeit in de verpakkingsmarkt.

Label&Print vindt gelijktijdig met Empack ‘s-Hertogenbosch plaats.

Meer informatie of deelnemen:

www.easyFairs.com