Samen vieren we de markt van morgen
Terug naar de Grote Markt!
Het kloppende hart van de stad
Hier ontmoeten mensen elkaar, ontstaan verhalen en smelten handel, beleving en verwondering moeiteloos samen.
Na maanden van hard werk ligt de Grote Markt er fris en uitnodigend bij: het plein is heraangelegd, de groenzones en waterpartijen vallen in hun plooi, de rijbanen zijn weer open en de ondergrondse parking is opnieuw bereikbaar. De laatste zaken – zoals extra aanplantingen en de afwerking van de waterpartijen – volgen later dit jaar.
Maar wie wat verder kijkt, merkt: dit plein is méér dan wat je op het eerste gezicht ziet. Achter de zichtbare straatstenen en fonteinen, schuilen ambitieuze verhalen en slimme technieken. Ontdek op de volgende pagina’s het volledige verhaal – wat vandaag zichtbaar is én wat (nog) in de schaduw ligt.
Spiegeltje, spiegeltje …
Of hoe de markt
Waterpret voor iedereen
Of hoe de markt een blauwe buffer creëert
Verborgen technieken
Het stadhuis in spiegelbeeld! Met dank aan de reflecterende vijver van 1.300 m2, een blikvanger waar de stad fier op kan zijn. Overdag verzorgen de 29 spuitkoppen een verrassend waterspel verdeeld over drie fonteinzones –‘s avonds komt het water tot rust en ontstaat er een spiegelvijver.
De spiegelvijver is speels en spectaculair tegelijk, maar onder het oppervlak schuilt een knap staaltje technisch vernuft. Zo loopt de vijver voor de donderdagse markt en voor evenementen in nauwelijks 30 minuten leeg en nadien net zo snel weer vol. Voor de vijver wordt regenwater gebruikt en dat zit in een gesloten circuit zodat er geen behoefte is aan leidingwater.
En mocht er toch extra water nodig zijn? Dan putten we uit het ondergrondse bufferbekken dat gevuld wordt door regenwater.
De spiegelvijver zou ook een afkoelend effect hebben en om dat in kaart te brengen, zijn we in 2022 gestart met metingen. Voor concrete cijfers moeten we echter wachten tot het marktplein volledig is afgewerkt –afspraak in 2026.
“Door de energie die nodig is om water te verdampen, verwachten we een iets lagere luchttemperatuur nabij de vijver en de fonteinen. Die zou het hittegevoel op die plek verminderen.
Bij de meetcampagne in 2026 zullen we nagaan of metingen aan de waterpartij op de Grote Markt dit kunnen bevestigen.”
Professor Steven Caluwaerts (UGent), coördinator meetcampagne
Even afkoelen, helemaal opklaren
Er stroomt water over de markt en hoe!
Behalve de opvallende spiegelvijver aan het stadhuis krijgt de markt er nog een tweede bijzondere waterpartij bij: de pootjebaadvijver. Die bevindt zich aan de Cipierage, de ideale plek om in alle rust en met de voeten in het verkoelende water te genieten van een mooi uitzicht op het vernieuwde marktplein.
Behalve de spiegelvijver en de pootjebaadvijver komen er nog een paar vijvers bij. Deze worden voorzien van planten die niet alleen voor een fraai zicht zorgen, maar tegelijkertijd ook het regenwater zuiveren. Ondergronds krijgt het water nog een bijkomende behandeling met UVlicht zodat het nadien weer helder aan de oppervlakte verschijnt.
En wat bij aanhoudende droogte? Dan biedt de ondergrondse buffer van 360 m3 – goed voor 1800 volle badkuipen – een oplossing. Dat betekent concreet dat er bij een droogteperiode van twee weken voldoende water aanwezig is om de markt groen te houden. De ondergrondse buffer zorgt er eveneens voor dat het water in de andere vijvers op de markt op peil blijft.
Mooi meegenomen: de vijvers zorgen ook voor meer leven in het hart van de stad. Waar voorheen de drukte van de dag heerste, krijgen planten, insecten en vogels weer hun plekje. Dat maakt van de nieuwe markt een oase van rust voor iedereen.
2.000 m2
Alle waterpartijen op de nieuwe markt zijn samen goed voor een oppervlakte van net geen 2.000 m2. Dat is het equivalent van 10 tennisvelden.
Plezantstraat
Kom je te voet?
De vernieuwde Grote Markt is helemaal afgestemd op zachte weggebruikers en nodigt uit om rustig rond te kuieren, te pauzeren en te genieten. Drempelloos en obstakelvrij – van gevel tot gevel – biedt de markt alle ruimte aan wandelaars. Tussen het groen, de waterpartijen en ruime terrassen vind je zitbanken en zitranden, die van de markt een aangename plek maken om te vertoeven. Autoluwe zones en schaduwrijke flaneerpaden zorgen voor rust en comfort in het hart van de stad.
Dalstraat
Onze-Lieve-Vrouwstraat
Legende
Beschikbare route
Oversteekplaats
Parkstraat
Nieuwstraat
Hemelaerstraat
De Castrodreef
C ollegest r aat
Grote Ma rkt
Stationsst r aat
Houtbriel
Kalkstraat
Apostelstraat
GroteMarkt
Walburgstraat
Parklaan
GrotePeperstraat
Romain De Vidtspark
HendrikHeymanplein
Kokk elbeekst raat
Verkoeling verzekerd
Of hoe de markt
nog groener kleurt
Bruisende hotspot
Groen, groener, groenst
Je kunt er niet omheen: de nieuwe Grote Markt kleurt straks grotendeels groen! In de komende maanden werken we de groenzones verder af: het gras wordt ingezaaid, heesters en vaste planten krijgen een plek en extra bomen worden aangeplant.
Dé blikvangers op de Grote Markt worden ongetwijfeld de bomen. 120 stuks in totaal en met zorg uitgekozen zodat ze niet alleen ons klimaat kunnen trotseren, maar ook vlot uit kunnen groeien tot volwassen exemplaren. Aan beide kanten van de rijloper komt een reeks bomen en er komt zelfs nog een derde rij bij. Die moeten zorgen voor heel wat schaduw.
Voor de prachtige gevels van historische gebouwen komt er geen bomenrand. Zo brengen we de mooie gebouwen omheen de markt bewust op het voorplan. Ook over de vorm van de bomen werd goed nagedacht: de kruin van de bomen begint op vier à vijf meter hoogte zodat de gevels van winkels, bedrijven, cafés, terrassen en restaurants goed zichtbaar blijven.
En het onderhoud? Ook daar wordt voor gezorgd. De komende twee jaar kunnen we rekenen op de aannemer van de werken; daarna nemen de stadsdiensten het over. Voor het bewateren van de bomen, planten en groenpartijen wordt geput uit de bufferbekkens onder de markt. Superhandig!
Samengevat: minder stenen, meer water en meer groen. Een stevige ingreep, waarmee de stad het klimaateffect van de Grote Markt aanpakt. Op warme zomerdagen wordt het er voortaan frisser in plaats van snikheet. En dat is goed nieuws voor wie straks op een van de vele terrassen wil gaan verpozen, toch?
1 boom = 10 airco’s!
© MelvinVanderstylen
Wist je dit? Bomen zorgen niet alleen voor schaduw en het filteren van fijnstof, maar ook voor verkoeling. Verschillende universitaire studies bevestigen dat een uit de kluiten gewassen boom op grondniveau flink wat verkoeling brengt – het equivalent van 10 airco’s. Die verkoeling is onder meer het gevolg van de verdamping van vocht via de bladeren. In de lucht die we op die plek inademen, kan een verschil van 1 tot 5 graden worden waargenomen.
Geen drempelvrees
De nieuwe Grote Markt is dé plek waar stadsgenoten en bezoekers elkaar kunnen ontmoeten. Bij het ontwerp zijn we vertrokken van een plein dat niet alleen sfeer en rust uitstraalt, maar ook uitnodigt om de stadskern te komen (her)ontdekken.
Het marktplein is niet langer een eentonige stenen vlakte. Het is een veelzijdig en kleurrijk geheel waar altijd wel iets te doen of te beleven valt. En wat de markt extra aantrekkelijk maakt, is dat de zachte weggebruiker het er voortaan voor het zeggen heeft. Wandelaars en fietsers kunnen zich vandaag veilig en zonder ogen op de rug op en rond de markt verplaatsen.
“Het wordt prachtig! De fonteinen voor het stadhuis zullen extra volk aantrekken, daar ben ik van overtuigd. Ons terras hebben we kunnen uitbreiden en kijkt nu uit over een grasplein, bomen en waterpartijen. En ook fijn: voor onze deur is er voortaan een autoluwe zone en ook dàt maakt het voor onze klanten een pak gezelliger om bij ons te komen genieten.”
Anmol Chapagai, uitbater van La Bella Italia
Daarnaast is het een hele verademing dat er op het nieuwe marktplein geen drempels of niveauverschillen meer zijn. Dat is goed nieuws voor iedereen en in het bijzonder voor wie minder goed te been is of voor mensen met een visuele beperking. Dat er geen hindernissen meer zijn, komt uiteraard ook de blindengeleiding rondom het plein ten goede.
Wat verder nog opvalt, is dat de terrassen van de lokale horeca opvallend meer ruimte kregen. Samen met het verdwijnen van de drempels wordt het makkelijker dan ooit om van de ene plek naar de andere te wandelen. Die vlotte doorgang is niet alleen goed voor de horeca maar ook voor de handelszaken op en rond de markt. Zelfs de omliggende pleinen zullen meeprofiteren van het nieuwe ontwerp en het beperkte verkeer.
En ook voor wie zich niet op een van de terrassen neervlijt of komt winkelen, zijn er uitnodigende opties. Ontdek de picknickzones of de ruim 400 lopende meter aan zitbanken. Op de nieuwe Grote Markt vindt iédereen zijn ding.
Plezantstraat
Kom je met de fiets?
Dalstraat
Fietsers zijn meer dan welkom op de Grote Markt. Langs de rand van het plein kunnen ze in beide richtingen rijden op de rijloper. Deze wordt ingericht als fietsstraat: auto’s zijn er te gast en moeten verplicht achter fietsers blijven. Jonge of minder zekere fietsers kunnen ook gebruikmaken van de brede zones tussen de bomenrijen, die gedeeld worden met wandelaars. Overal op het plein vind je handige fietsenstallingen in de vorm van fietsnietjes. Zo parkeer je je fiets makkelijk en veilig voor een snelle boodschap of een ontspannen bezoek aan de stadskern.
Hemelaerstraat
Onze-Lieve-Vrouwstraat
Parkstraat
Legende
Fietsstraat
Fietsbare route
Fiets te gast
Enkelrichting
Nieuwstraat
De Castrodreef
C ollegest r aat
Grote Ma rkt
Stationsst r aat
Houtbriel
Kalkstraat
Apostelstraat
GroteMarkt
Kokk elbeekst raat
Walburgstraat
Parklaan
GrotePeperstraat
Romain De Vidtspark
HendrikHeymanplein
Sint-Nicolaasplein
Markt op donderdag
Of hoe de markt wekelijks herleeft
Vredefeesten
Of hoe de markt
traditie eert
De marktkramen zijn terug!
Donderdag was altijd al een hoogdag in SintNiklaas – en dat blijft zo! In september keerde de wekelijkse donderdagse markt terug naar haar vertrouwde plek, maar dan op een gloednieuw marktplein. Noteer elke donderdag dus alvast in je agenda.
Even terugspoelen: de geschiedenis van de wekelijkse markt gaat terug tot 1513. Toen gaf de Habsburgse keizer Maximiliaan de stad de officiële marktrechten om op donderdag wekelijks en ‘voor den noenen’ een markt te organiseren. Ruim vijf eeuwen markttraditie en vandaag nog altijd springlevend: met zo’n 110 kramen is dit de grootste wekelijkse markt van het Waasland!
Wat onze markt zo bijzonder maakt? De mix van een gevarieerd marktaanbod, de omliggende horeca én de vaste handelszaken. Alle drie versterken ze elkaar en op het vernieuwde plein komen ze nog dichter bij elkaar te liggen. Geen drempels meer – letterlijk én figuurlijk –dus je wandelt zonder moeite van een stukje kaas of een kleurrijk boeket bloemen naar een vers kopje koffie of een nieuwe outfit.
Het marktparcours werd logisch hertekend rond een groene, veilige middenzone. En veel kramen staan weer min of meer op hun vroegere plek. Gaan ‘markten’ zal weer vertrouwd aanvoelen, maar dan in een fris en aantrekkelijk kader.
©Melvin Vanderstylen
“De herinrichting van het marktplein is een schot in de roos. De stad is tegemoetgekomen aan al onze wensen: vlotter aan en afrijden, een betere elektriciteitsvoorziening... Ook voor de marktbezoekers wordt het een stuk aangenamer. Door het verdwijnen van de vele drempels geraakt iedereen moeiteloos op de markt, ook wie minder goed te been is of met de caddy komt. En vooral: de markt zal weer vol staan –geen lege plekken meer. We voelen het enthousiasme bij de marktkramers: dit wordt een echte boost voor onze wekelijkse markt.”
Kristel De Smet, Wase Fruit Markt
Ballonnen vanuit het
hart van de stad
De Vredefeesten bestaan al veel langer dan je misschien denkt. Het verhaal van SintNiklaas en haar luchtballonnen begint in 1912. Dit is het jaar waarin de Aëro-Club van Sint-Nikolaas het levenslicht zag. Zij organiseerden al luchtreizen voor de Eerste Wereldoorlog uitbrak, tot het Belgische leger hun ballonnen opeiste. Na de oorlog pikten ze de draad weer op. Dankzij zakenman André Sax en de steun van toenmalig burgemeester Romain De Vidts werd in 1948 de allereerste ballonwedstrijd georganiseerd. Daarmee waren de Bevrijdingsfeesten geboren, sinds 1973 bekend als de Vredefeesten.
De allereerste stadsballon van SintNiklaas werd in 1991 gelanceerd. In 2024 werd de nieuwe stadsballon voorgesteld aan de inwoners. Daarmee is SintNiklaas vandaag de enige Belgische stad met een officiële stadsballon die opstijgt vanuit het eigen stadscentrum.
Leuk weetje: SintNiklaas heeft een nauwe band met drie Europese ballonsteden: Châteaud’Oex (Zwitserland), Bristol (Engeland) en Romorantin (Frankrijk). Stuk voor stuk steden met een rijke ballontraditie én een eigen stadsballon.
Dit jaar stijgen de ballonnen weer in volle glorie op vanaf de vernieuwde Grote Markt. In september wordt het marktplein het kloppende hart van het ballonfestival. Reken maar: groots!
Kunstballons
Tijdens het feestweekend eind augustus steeg niet alleen de feestvreugde, maar werd ook onze unieke ministadsballon voorgesteld. Vier witte ballonbeelden kregen een kleurrijke makeover – eentje zelfs live, samen met het publiek. De andere ballonnen werden beschilderd door getalenteerde kunstenaars, waaronder Edouard Schneider (foto).
De afgewerkte ballonbeelden reizen nu verder door onze stad én deelgemeenten. Hou je ogen open, misschien spot je er binnenkort wel eentje in jouw buurt!
© Stefaan Van Hul
Kom je met het openbaar vervoer?
Bussen zorgen ervoor dat het hart van de stad vlot bereikbaar is en rijden langs de zijkanten van de Grote Markt – via de betonnen rijloper die gedeeld wordt met fietsers en auto’s. Om meer ademruimte te geven aan het plein zelf, verhuisden de huidige bushaltes naar het begin van de Parklaan. Die Parklaan is aangelegd in dezelfde stijl als de vernieuwde Grote Markt: met een rijbaan verder van de gevels, ruimte voor een groene laan én een brede zone voor voetgangers en fietsers. Daarnaast zorgen haltes in de Hofstraat en de Plezantstraat ervoor dat de stad ook met de bus vlot toegankelijk blijft.
Legende
Bushalte
Busroute
Onze-Lieve-Vrouwstraat
Nieu
Hemelaerstraat
Dalstraat
C ollegest r aat
Parkstraat Grote Ma rkt
Nieuwstraat
GroteMarkt
Stationsst r aat
Houtbriel
Apostelstraat
GrotePeperstraat
Kalkstraat
Parklaan
Romain
Walbu
HendrikHeymanplein
Kokk elbeekst raat
De Castrodreef
Bushal te Grote Markt
De Vidtspark
Met de hand in legverband
Of hoe de markt haar klinkers recupereert
Verhalen & verbeelding
Of hoe de markt ook inspireert
Oude klinkers, nieuw verhaal
De heraanleg van de Grote Markt is een duurzaam stadsontwikkelingsproject. Logisch dus om zoveel mogelijk materiaal te hergebruiken. Zo bouwen we mee aan een circulair verhaal. Concreet? Meer dan de helft van de oorspronkelijke kleiklinkers kreeg al een tweede leven. Die klinkers werden stuk voor stuk met de hand uitgebroken en zorgvuldig opgestapeld. Daarna kregen ze – in legverband – een nieuwe plek langs de randen van het plein en in de aansluitingen met de omliggende straten.
En het bleef niet alleen bij klinkers. Ook de houten planken van de voormalige boardwalk, de bushokjes én de blauwe hardsteen werden opnieuw gebruikt. Dat hergebruik spaarde niet alleen geld uit, maar ook heel wat grondstoffen en transportkilometers, en dus heel wat CO2uitstoot.
De kleiklinkers komen van Steenbakkerij Vande Moortel, een OostVlaams familiebedrijf met stevige roots. Daar klinkt het trots dat kleiklinkers makkelijk tot 150 jaar meegaan. De steenbakkerij verkoopt de overige kleiklinkers van de Grote Markt als ‘recup’, ideaal voor wie nog een tuinpad of terras met karakter wil aanleggen.
Ste
Haal een stukje markt in huis!
Van de 1,2 miljoen kleiklinkers die jarenlang de ondergrond en het uitzicht van de Grote Markt bepaalden, werden er meer dan 700.000 hergebruikt. Wat over is gebleven, wordt – zolang de voorraad strekt – te koop aangeboden. Iets voor jouw terras of tuinpad? Sla vandaag nog een stukje stadsgeschiedenis in en draag letterlijk je steentje bij aan een circulaire toekomst. Bekijk en bestel op recup.brickandpaveroutlet.be
Vleugje erfgoed, streepje cultuur
We kijken er zo vaak naast of over: het waardevolle architecturale erfgoed rond de Grote Markt. Maar met de heraanleg treedt dat erfgoed eindelijk weer op de voorgrond. Denk aan de spiegelvijver die het stadhuis laat schitteren, de Cipierage met zijn idyllische pootjebaadvijver en de doordachte plaatsing van de bomen. Niets werd aan het toeval overgelaten om de historische gevels weer te doen stralen.
Wist je dat de barokke voorgevels van het huidige Landhuis én de Cipierage – ooit een echte gevangenis –dateren uit het midden van de 17de eeuw? Wat vandaag een charmant gebouw is, was ooit de plek waar cipiers werkten en gevangenen hun straf uitzaten. Kijk zeker ook eens omhoog naar de statige herenhuizen rond het plein, ze zijn vaak veel ouder dan je denkt.
De Grote Markt was altijd al een plek waar geschiedenis werd geschreven én gevierd. Van de legendarische Reynaertspelen tot Spel Zonder Grenzen in de jaren ‘70. Ook koning Boudewijn, koning Albert II en koning Filip maakten bij hun stadsbezoek kennis met onze markt. En zelfs op het witte doek speelt de Grote Markt een rol, zoals in ‘Dagen zonder lief’ van filmregisseur Felix Van Groeningen.
Ook vandaag blijft het marktplein voor inspiratie zorgen. Zo begroef kunstenaar Maarten Inghels naar aanleiding van de opening van MAP Mercator een tijdscapsule in de vorm van een metalen stadskaart onder het plein, als kunstobject voor de toekomst. En wie de ondergrondse parking betreedt, treft er kleurrijke street art van Jasmine ‘Pink Painter’ aan. Hou dus je ogen open als je straks over of onder de nieuwe markt loopt. Achter elke steen en gevel schuilt een verhaal dat smeekt om ontdekt te worden.
“De vernieuwde Grote Markt maakt duidelijk iets los bij de SintNiklazenaar! Ik word heel vaak aangesproken over die tijdscapsule, en dat heeft mij aangenaam verrast. Met een knipoog vragen ze mij dan wanneer de markt weer wordt opengebroken om dat kunstwerk op te graven. Ik kan daar uiteraard geen uitspraken over doen, maar zélf opgraven lijkt mij alvast geen goed idee (lacht). De tijdscapsule ligt diep, héél diep onder de markt … voor lange tijd.”
Maarten Inghels, huiskunstenaar MAP - Mercator
©Melvin Vande r s lty ne
Kom je met de wagen?
Uiteraard ben je als autobestuurder nog steeds welkom in het hart van de stad.
Weliswaar aan een snelheid van max. 30 km per uur én achter de fietsers. Doorgaand verkeer leiden we rond de stadskern heen.
De Grote Markt is autoluw: alleen bussen, hulpdiensten en vergunninghouders krijgen nog toegang. Zo ontstaat er meer rust, ruimte en veiligheid. Wie deze autolowe zones met de auto wil binnenrijden, heeft een geldige doorrijvergunning nodig. Alle info hierover vind je op sintniklaas.be/ doorrijvergunning .
De ondergrondse parking blijft ook voor iedereen gemakkelijk bereikbaar, zowel vanuit het noorden als het zuiden van de stad.
De in en uitrit blijft op dezelfde plek, en dankzij nummerplaatherkenning verloopt alles automatisch.
Legende
Verkeer zonder doorrijvergunning
Enkel toegang met doorrijvergunning
Parking Grote Markt bereikbaar zonder doorrijvergunning
Westerplein Kroonmolenplein
C ollegest r aat
Parkstraat
Onze-Lieve-Vrouwstraat
chouwburgplein Heymanplein
vNoordelijkeaanrijroute anafseptember2025
Puitrit
Nieuwstraat
Grote Markt
GroteMarkt
Grote Ma rkt
Stationsst r aat
De Castrodreef
HendrikHeymanplein
Houtbriel
P inrit
Sint-Nicolaasplein
Zwijgershoek
Kokk elbeekst raat
Apostelstraat
GrotePeperstraat
Parklaan
‘Terug naar de Grote Markt’!
Dankjewel dat jullie erbij waren!
Zie ze stralen! De lokale horeca verwende met drank en lekkernijen.
Van Grote Markt naar gigantische dansvloer: met dank aan alle DJ’s!
Bezoekers beschilderen een wit ballonbeeld in het kader van een nieuw kunstproject. Zo zetten we onze ballontraditie kracht bij!
Fier op onze stadsballon, die opsteeg van de vernieuwde Grote markt.
Ook de markt en foorkramers keerden tevreden terug naar de Grote Markt.
Oh zo verrassend! Gratis onbijt, gegidste wandelingen en animatie voor groot en klein. Volop genieten in het bruisende hart van de stad.
Bouw een huis of een paleis
Maak een mooie wereldreis
Bouw aan je wensen en dromen
Ooit zullen ze uitkomen
Bouw een stadhuis of een markt
Als een groene oase in de stad
Maak je droom voor morgen
vandaag al een beetje waar
Samen bouwen, elke dag
Aan een verbindende plek
Waar we lachen, dromen, rusten
Waar we picknicken en spelen
Het gewone leven
met een gouden randje
Zoals de mensen rond de markt
Ze wonen, voelen zich thuis
Vormen een geheel
Waar ze ook gaan
Want hun thuis is waar ze staan
Kom, bouw mee, help en steun elkaar
Vlieg door de toppen van de bomen en maak je grootste dromen waar
Emilia De Geest
Kinderstadsdichter 2024–2026
Verantwoordelijke Uitgever: Carl Hanssens, schepen, Grote Markt 1, Sint-Niklaas Concept & eindredactie: Sophie CoppensRedactie: Bart De LandtsheerVormgeving: Bold & PepperDruk: Moderna Printing