het antwoord op uw energievragen in brussel

november 2014

Š www.atomium.be - Sabam Belgium 2014

stroomschaarste‌ Brussel is solidair! ZIE P. 3-4-5

heeft u ook een vraag?

surf naar www.energids.be

verder in dit magazine ... hoe stroomschaarste vermijden?

p. 4

waaruit bestaat mijn elektrische installatie?

p. 6

hoe doen de 19 gemeenten aan energiebesparing?

p. 8

BEKIJK ONLINE HET ANTWOORD

wie doet wat?

2 | nuttige informatie

het Energiehuis adviseert u gratis Het Energiehuis verwelkomt alle Brusselaars, zowel huurders als eigenaars, om hen te helpen hun energierekeningen te verlagen. Specialisten geven u gratis advies en informatie (premies, leningen, offerteaanvragen, technische keuzes, analyse van bestekken, ...). Ze komen op huisbezoek en verzorgen kleine interventies.

Er is vast ook een lokaal kantoor bij u in de buurt! • Brussel-centrum: 02 563 4002 • Jette: 02 563 4003 • Schaarbeek: 02 563 4001 • Sint-Lambrechts-Woluwe: 02 563 4006 • Vorst: 02 563 4005 • Watermaal-Bosvoorde: 02 563 4004

www.maisonenergiehuis.be

het cijfer

78 8 379

En er was licht... op 78 379 plaatsen in de stad. Brussel heeft een uitgebreid netwerk van straatlampen. Sibelga verzorgt het beheer en het onderhoud van de straatverlichting op de gemeentewegen. Stel u hun voorraad lampen voor! Kapotte straatlamp in uw wijk? Meld dit dan snel bij de bevoegde instantie: Sibelga of Brussel Mobiliteit! Voor de verlichting van een gemeenteweg: • neem contact op met Sibelga (www.sibelga.be of bel 02 274 40 66). Voor de verlichting van een gewestweg: • bel Brussel Mobiliteit op het nummer 0800/94 001, of stuur een mailtje naar brusselmobiliteit@gob.irisnet.be.

?

wanneer wordt uw meterstand opgenomen november . Ukkel december . Sint-Gillis januari

. Vorst . Anderlecht (1 deel) e

februari

. Sint-Joost-Ten-Node . Brussel Centrum

volledige kalender op www.sibelga.be

energids

november 2014

edito | 3

edito

beperking van het elektriciteitsverbruik deze winter...

Brussel toont zich solidair! De vraag staat in alle media en brandt op ieders lippen. Wat staat er deze winter te gebeuren in geval van stroomschaarste? De eerste geplande maatregel is een beperking van het energieverbruik. Vraag en aanbod moeten immers altijd in evenwicht zijn. Door het verbruik te beperken, is er hopelijk genoeg elektriciteit beschikbaar om aan de vraag te voldoen. Volstaat dit niet, dan zal men moeten ‘afschakelen’. Dit wil zeggen vrijwillig bepaalde zones van het land afkoppelen om de totale ineenstorting van de elektriciteitsnetten, de fameuze blackout, te vermijden. Maar hoe staat Brussel ervoor? In de eerste plaats zullen de landelijke zones die minder dichtbevolkt zijn, afgeschakeld worden. Brussel is dus niet betrokken, behalve dan enkele straten in Ukkel, meer bepaald in de wijk Fort Jaco – Prins van Oranje. Toch zal Brussel solidair met de rest van het land moeten zijn, om het totale verbruik voldoende te kunnen beperken en zo afschakelingen te vermijden. Daarom lanceert de federale overheid trouwens de OffOn-campagne samen met een website. Hiermee zal zij de verbruikers verwittigen wanneer er een risico op stroomschaarste is en doet ze nu al een beroep op ieders burgerzin.

Maar ook gemeenten, besturen en bedrijven worden opgeroepen om zich aan te sluiten bij die collectieve inspanning. Met kleine, eenvoudige zaken kunnen wij allemaal ons steentje bijdragen. Want zijn het niet de kleine rivieren die een grote stroom maken? Zelf kunt u bijvoorbeeld uw verbruik verschuiven door uw vaatwasser, wasmachine of droogkast later aan te zetten. Verbruik tijdens de avondlijke piekuren moeten we namelijk zoveel mogelijk vermijden. Voor meer info, surf naar OffOn.be of de website van Sibelga. Het Energids-team

4 | elektriciteitsverbruik

stroomschaa denk OFF In ons land ligt het stroomverbruik het hoogst tijdens de week, meer bepaald van de late namiddag tot de vroege avond. Kantoren en winkels zijn dan nog open, treinen, trams en metro's rijden op volle capaciteit en na het werk gaan mensen thuis aan de slag. Er is maar één manier om afschakelen in het land te vermijden: het globale verbruik tijdens deze uren verminderen. Hoe? Door allemaal ons steentje bij te dragen. Vaak lukt dit al met enkele eenvoudige ingrepen zonder dat u daarom moet inboeten aan levenskwaliteit of comfort. Meteen ook goed voor de portemonnee! KRITIEKE PERIODE

verminder of verschuif uw verbruik >>> op het werk

 Let vooral op de verlichting in gangen, kelders, toiletten, voorraadruimten en copyrooms: vergeet niet op de schakelaar te drukken als u de ruimte verlaat, zelfs overdag.

 Beheert

u kantoorgebouwen of een zaak? Dan is 'relighting' misschien een interessante investering, want zo vervangt u de verlichting door efficiëntere lampen.

 Schakel de ventilatie uit om 16.30 u. Aangezien iedereen stilaan het gebouw verlaat, is er minder behoefte aan ventilatie. Een maatregel om toe te passen als er een energietekort wordt verwacht.

 Schakel

bij vertrek uw pc, uw scherm alsook kopieerapparaten, projectors en koffiemachines uit.

energids

november 2014

's avonds verminder of verschuif uw verbruik >>> thuis

 Programmeer

alles wat u kunt programmeren... Grote huishoudapparaten stelt u zo in dat hun cyclus eindigt voor 16.30 u. of begint na 20.30 u. (of later, zo kunt u uw tweevoudig uurtarief benutten als u dat hebt).

 Hebt

u een elektrische boiler? Laat hem buiten de kritieke periode werken. U beschikt dan net zo goed over lekker warm water. Neem ook eerder een douche dan een bad. Zo verbruikt u niet alleen minder energie, maar ook minder water.

elektriciteitsverbruik | 5

rste vermijden? en blijf ON  Haal de gezelschapsspelletjes boven. Uw kinderen zullen het heerlijk vinden, u verlicht maar één kamer en u kunt de tv, de digibox, de wifi, de PlayStation enz. uitschakelen, stuk voor stuk energieverslinders.

 Voorzie een koude maaltijd. Is dit niet mogelijk, verkies dan de microgolfoven boven de elektrische kookplaten.

energieverslinders 2 500 W 2 500 W

 Schakel apparaten die in waakstand staan uit, haal de opladers uit het stopcontact en gebruik bij voorkeur uw laptop op batterijen tijdens de piekperiode.

2 250 W 2 000 W

 Ook

voor de verlichting zijn er gebruikstips: schakel de verlichting uit wanneer u een kamer verlaat. Maak ook de kinderen hiervan bewust. Misschien is het trouwens tijd om te investeren in efficiëntere verlichting. Maak komaf met halogeenlampen en vooral met halogeen staanlampen. Schakel decoratieve verlichting uit als er een energietekort dreigt.

Voor meer info en een laatste update over de stroomschaarste deze winter kunt u terecht op de websites: • www.OffOn.be • www.sibelga.be

1 500 W 1 200 W

1 000 W

500 W 900 W

waaruit bestaat mijn 1 Algemene differentieelschakelaar* reageert bij een stroomverlies door een isolatieprobleem in de installatie. Bijkomende differentieelschakelaar* voor natte ruimtes zoals badkamer, washok, enz.

2 Automatische beveiligingsschakelaars reageren enkel bij overbelasting of kortsluiting. meter (Sibelga)

*verplicht voor nieuwe of gerenoveerde installaties sinds 1981

hoofdbeveiliging meter (Sibelga)

netwerk Sibelga

elektrische installatie?

zekeringenkast

1 elektrische circuits

2

uw elektrische installatie

meer info over verplichte controle van uw installatie op >> www.energids.be Š www.energids.be

8 | NRClick

de 19 gemeenten en voor hun energieboek Als permanent streven naar rationeel energiegebruik wordt beloond, dan is dat een echte opsteker. En nog geen beetje! Tijdens de Belgian Environment & Energy Awards behaalde NRClick, het systeem voor energieboekhouding dat de 19 Brusselse gemeenten samen met Sibelga uitwerkten, de juryprijs ‘Ethias Premium Award’. De prijzen worden toegekend door experts op de Wereld Milieu Dag van de Verenigde Naties en belonen initiatieven die uitzonderlijk bijdragen tot een duurzame toekomst. Een minder bekende opdracht van Sibelga is het promoten van rationeel energiegebruik bij de Brusselse gemeenten. Zo kregen zij de voorbij jaren o.a. hulp bij het uitvoeren van audits van de verlichting, de klimaatregeling en de verwarming en bij het verkrijgen van premies voor investeringen in gemeentegebouwen.

De analyse van de gegevens toont meteen in welke gebouwen het energieverbruik naar omlaag moet. Zo kan men bijvoorbeeld zwembaden of bibliotheken in verschillende gemeenten met elkaar vergelijken en de 'beste leerlingen in de klas' als inspiratie gebruiken. Achteraf kan men ook checken of de aanpassingen vrucht afwerpen.

Toch beseften beide partijen dat ze nog een stapje verder konden gaan door het energieverbruik op de voet te volgen en na te gaan of de diverse installaties wel correct worden gebruikt. Daarom beslisten ze in 2009 om samen een 'energieboekhoudsysteem' te ontwikkelen, dat de naam NRClick kreeg.

situatie ter plaatse bekijken

realtime monitoring NRClick is een informaticatoepassing die gegevens verzamelt over het gas-, elektriciteits-, water- en stookolieverbruik van zowat 1200 gemeentegebouwen. Ook de tijd en de buitentemperatuur worden geregistreerd. Om de gegevensinzameling van de 200 grootste gebouwen (scholen, kantoren, zwembaden, enz.) te vergemakkelijken, werden zogenaamde 'dataloggers' geĂŻnstalleerd. Deze sensoren sturen de gegevens rechtstreeks naar het systeem.

energids

november 2014

Een team van specialisten bij Sibelga helpt de gemeenten om al deze gegevens optimaal te benutten en bepaalde beslissingen te nemen. Vaak gaan ze ook ter plaatse kijken om de werking van de installaties te controleren en beter te begrijpen. Door rekening te houden met het daadwerkelijke gebruik van een gebouw, bvb. door in scholen 's nachts de verwarming lager te zetten of uit te schakelen, kan je al snel veel besparen!

NRClick | 9

Sibelga beloond houdsysteem de resultaten zijn er

energie te besparen en soms zelfs het comfort te verhogen, meestal zonder de geringste investering!

Momenteel zijn zo'n 200 dataloggers actief. Inmiddels werd gestart met de gegevensanalyse en voerde het NRClick-team zo’n 30 bezoeken op het terrein uit. Op basis van de verzamelde info konden ze vaak eenvoudige maatregelen voorstellen om

Nu ligt de bal in het kamp van de gemeenten. De helft heeft al maatregelen genomen en de resultaten blijven niet uit. Getuige hiervan de onderstaande voorbeelden‌

enkele eerst behaalde resultaten zonder enige investering School 'De Kadeekes' te Koekelberg 10% minder gasverbruik dankzij een optimale afstelling van de nieuwe verwarmingsketel en gedeeltelijke werking van het toestel tijdens schoolvakanties, weekends en feestdagen.

Gemeenteadministratie Evere 20% minder gasverbruik dankzij een betere afstelling van de verwarming.

School P9/10 'Carrefour' te Anderlecht Snelle detectie van een waterlek dankzij een alarmsysteem van NRClick.

Sportcomplex Watermaal-Bosvoorde 10,5% minder gasverbruik dankzij een aanpassing van de instellingen van de cv-ketel, vooral 's nachts.

10 | veiligheid

stille doder op de loer... hoe snijdt u hem de pas af? Ze noemen het de stille doder. Koolmonoxide (CO) is een giftig, reuk- en kleurloos gas dat ontstaat door een slechte verbranding in kachels met steenkool, hout of stookolie, verwarmingsketels op gas of gasgeisers, ... CO-intoxicatie is in ons land de belangrijkste oorzaak van dodelijke ongevallen door vergiftiging. Elk jaar vallen in België ongeveer vijftig dodelijke slachtoffers en moeten bijna 2 000 mensen in het ziekenhuis worden opgenomen. Toch kunnen enkele eenvoudige en goedkope voorzorgen drama's voorkomen.

oorzaken De belangrijkste oorzaken van CO-vergiftiging zijn een onvoldoende verluchting van de ruimtes waar verwarmingstoestellen worden gebruikt en een slechte afvoer van de verbrandingsgassen. Gasgeisers worden vaak met de vinger gewezen. De helft van de vergiftigingen gebeurt in badkamers.

preventie

telkens goed verluchten en verwarmingstoestellen kopen die aangepast zijn aan de ruimten waar ze worden geplaatst. Uw schoorsteen moet afgedicht en goed geïsoleerd zijn en voldoende trekken.

let op de alarmsignalen ✘ CO is een reuk- en kleurloos gas. Het is dus moeilijk te detecteren. Precies daarom is het zo gevaarlijk. ✘ Als u aardgas gebruikt, moet u op de vlam letten: die is normaal blauw, maar kleurt geel als de verbranding slecht is. ✘ Damp in een kamer kan eveneens betekenen dat de verbrandingsgassen niet goed worden afgevoerd.

checklist

U kunt ongelukken voorkomen door de toestellen en de schoorstenen regelmatig te laten nakijken en onderhouden door een door Leefmilieu Brussel erkend installateur. Voorts moet u de woning ook

✘ Sluit verluchtingsopeningen niet af. ✘ Laat uw toestellen onderhouden. Gasketels moeten verplicht om de 3 jaar worden onderhouden, ketels op stookolie elk jaar.

Bij wie kunt u terecht om de goede werking van uw gastoestellen te laten controleren? >> raadpleeg uw installateur. Kies bij voorkeur een door Leefmilieu Brussel erkend installateur voor het nazicht en het onderhoud van uw toestellen.

energids

november 2014

nieuwe look | 11

nieuwe

Opnemer

werkkledij Aan de hand van hun werkkledij moet u de Sibelga-teams in een oogopslag kunnen herkennen, zodat u weet met wie u te maken hebt. Het uniform van Sibelga moet natuurlijk ook comfortabel en veilig zijn voor deze technici op het terrein, dag en nacht, in weer en wind.

s

u Technic

Na de verandering van het logo kregen uniformen, voertuigen en werfborden een nieuwe look. Een gelegenheid die werd aangegrepen om de 400 technici en 45 meteropnemers, die vroeger onder het merk Metrix werkten, te verzamelen onder een enkel merk, nl. Sibelga. De uniformen zijn bovenaan voornamelijk paars en oranje, -de nieuwe Sibelga-kleuren-, met daaronder een antracietgrijze broek. Niets werd aan het toeval overgelaten. De stof is antistatisch en 'vlamvertragend' (brandwerend) en de reecterende uostroken op de signalisatiejasjes verzekeren de zichtbaarheid en de veiligheid. Omdat deze mensen elke dag werken met gas en elektriciteit, voldoen de uniformen aan zeer strenge veiligheidsnormen. Veiligheid boven alles, dus!

bekijk deze foto’s goed. Zo herkent u de Sibelga-medewerkers meteen wanneer ze de meter komen opnemen of werken komen uitvoeren.

Wees op uw hoede! De opname van uw meter zal op precies dezelfde manier als vroeger gebeuren. U kunt de opnemer gemakkelijk herkennen aan: >> zijn uniform in de nieuwe Sibelgakleuren >> zijn persoonlijke badge >> zijn auto met het Sibelga-logo Bovendien zal hij nooit geld vragen of facturen incasseren. De Sibelga-medewerkers zijn nu dus prima uitgerust om veilig te werken en altijd duidelijk herkenbaar!

12 | nuttige informatie

lexicon

hulp nodig?

CNG, of Compressed Natural Gas, is het aardgas dat we elke dag gebruiken, het gas waarmee we ons verwarmen maar dan wel samengeperst onder een druk van 200 tot 300 bar. Het bestaat voornamelijk uit methaan, terwijl LPG (Liquefied Petroleum Gas) een mengsel is van propaan en butaan onder 5 tot 7 bar druk. CNG wordt gebruikt als brandstof voor voertuigen (personenwagens, bestelwagens, autobussen of vrachtwagens). Het is minder vervuilend dan benzine of diesel. Bovendien is CNG, in tegenstelling tot LPG, lichter dan lucht. Voertuigen die deze brandstof gebruiken, mogen dus in ondergrondse garages parkeren. LNG (Liquefied Natural Gas of vloeibaar gemaakt aardgas) wordt gebruikt als brandstof voor vrachtwagens voor transport op lange afstand. Onze Duitse en Nederlandse buren gebruiken al veel CNG. In België werden het afgelopen jaar 190 CNG-voertuigen ingeschreven. Veel autofabrikanten presenteren nu ook fabrieksmodellen met CNG-motoren.

meer info over CNG-voertuigen en aardgastankstations: www.ngva.be

>> Gasreuk > Sibelga 0800 19 400 >> Stroomstoring > Sibelga 02 274 40 66 >> Defect openbare verlichting > Gemeentewegen: www.sibelga.be of 02 274 40 66 > Gewestwegen: brusselmobiliteit@gob.irisnet.be of 0800 94 001 >> Een energieleverancier kiezen > www.brusim.be >> Een energiepremie aanvragen > www.leefmilieubrussel.be

opgelet, de Sibelga Klantendienst verhuist op 5 januari Nieuw adres: Emile Jacqmainlaan 96 1000 Brussel

wat zijn de sociale tarieven? Elektriciteitsprijs excl. 6% btw

Gasprijs excl. 21% btw

Normaal tarief

0,1366 €/kWh 0,0353 €/kWh

Tweevoudig uurtarief dag

0,1403 €/kWh

Tweevoudig uurtarief nacht 0,1110 €/kWh Tarief ‘uitsluitend nacht‘

0,0671 €/kWh

>> voor meer informatie, contacteer de FOD Economie op 0800 120 33 >> afspraak op http://soctar.belgium.be Tarieven geldig van augustus 2014 tot en met januari 2015, zonder federale bijdrage en heffingen.

energids

november 2014

Uit respect voor het milieu drukken wij op milieuvriendelijk papier.

Realisatie : Sibelga - PB 1340 - 1000 Brussel Brouckère - Verantwoordelijke uitgever: Philippe Massart - Hoofdredacteur: Iris Fostiez - Concept: Propaganda - Pre-press @ Productie: Dimensions

>> > CNG