Røde Kors-avisa 1/2010

SOG

AVISA NO

G FJ

ORD

ØVING I SENTRUM

ANE

SIDE 23

Nr. 1 – 2010 – årgang 20 – INFORMASJONSAVIS

DU SKIN IKKJE ÅLEINE ...

FØRSTEHJELP I SKULESEKKEN

TRYGT VÅRTEIKN

Kronikk side 17

Side 19

Side 13

Utfordringane Side 3

TEMA

Dei største nasjonale humanitære utfordringane

Sosial ulikskap utfordrar oss Røde Kors har ein lang historie i Sogn og Fjordane. Fylkesorganisasjonen kom først på plass i 1946, men Olden Raude Kross feira nyleg 90 års jubileum etter etableringa 11. april 1920 og var såleis den første Røde Kors krinsen her i fylket. Vi gratulerar Olden med jubileet.

Typisk for Røde Kors sine aktivitetar frå den tida og framover var oppstart av organiserte lokale helsetenester. Først ved tilsetting av lokale sjukepleiarar, seinare ved etablering av Røde Kors fødestover, Florø Sjukehus, og Granlia så seint som i 1972.

Lokalt Røde Kors var sentrale i etablering og drift av ambulansar rundt om i fylket frå midt på 1900-talet, og var engasjert i denne tenesta heilt fram til 2005.

Gradvis har helsetenestene etablert på frivillig basis vorte tekne over av det offentlege. Det er grunn til å stilla spørsmål om slik frivillig innsats vil ha innverknad på utviklinga av trivsel og omsorg i fylket vårt i tida framover òg. Statsminister Jens Stoltenberg tek i ein kronikk i Dagens Næringsliv 31. mars opp slike problemstillingar. Han

Odd Erik Loftesnes, distriktsleiar viser til at verdiskapinga frå frivillige organisasjonar utgjorde totalt 35 milliardar kroner i 1997. Og andelen av frivillig innsats innan kultur- og fritidsaktivitetar er berekna til å utgjera sju årsverk for kvart lønna årsverk. Dette fortel noko om korleis samfunnet vårt er skrudd saman. Og truleg noko om kvifor det fungerer.

Den siste tida har vi sett kor sårbart samfunnet vårt er. Vulkanutbrotet på Island lamma all luftfart, inkludert dei fly- og helikopterbaserte ambulansetenestene.

Røde Kors sette alle hjelpekorpsa i auka beredskap for å kunne bidra med frivillig

RØDE KORS AVISA SOGN OG FJORDANE Ansvarleg utgjevar: Sogn og Fjordane Røde Kors, boks 573, 6803 Førde.

Tlf. 05003. I redaksjonen: Dag Hovland, Ragnhild Schei Fauske, Reidun Sørefjord, Henning Hellebust, Bente Nilsen Halvorsen, Christian Vik og Margunn Masdal.

Annonsar: Faktureringsservice Sør AS. Layout/produksjon: Firda Media AS. Sats, repro og trykk: Sogn og Fjordane Avistrykk AS. Opplag: 42.000.

innsats i denne situasjonen. Internasjonalt har vi sett store katastrofar som jordskjelv på Haiti, i Chile og i Kina.

Alle med behov for stor internasjonal støtte og hjelp både i ein akutt fase og ikkje minst knytt til framtidige behov i ein årelang oppbygging av infrastruktur. I samband med katastrofen på Haiti gjennomførte Røde Kors ein innsamlingsaksjon.

Som vanleg vart det gitt betydelege beløp frå både private og firma her i fylket. Eg nyttar høvet til å takke for alle bidraga som kom inn.

Trass i at vi lever i eit velutvikla samfunn der offentlege tenester skal dekke sentrale velferdsbehov, er det stadig grupper som fell utanom samt behov som ikkje velferdsstaten klarar å fange opp. I Røde Kors er vi overtydd om at det er nødvendig og ynskjeleg med ein betydeleg frivillig innsats for å avdekke, hindre og lindre ein del av dei behova og dei lidingane som offentlege tenester ikkje når over.

8. mai – Den internasjonale Røde Korsdagen Støtt lokalt – gje håpet ein sjanse!

Gjevarkonto: 1644 17 04627 Tf.: 820 43 000 (kr 100,-) Elektronisk bøsse: www.minaksjon.rodekors.no

Den internasjonale Røde Kors dagen 8. mai vert i år markert rundt om i fylket med mellom anna ei bøsseinnsamling. Dette vert gjort for å styrke Røde Kors sitt sentrale naudhjelpsfond og for å styrke lokale aktivitetar i kommunane våre. Naudhjelpsfondet vert nytta til katastrofar der Røde Kors ikkje gjennomfører eigne innsamlingsaksjonar.

Det flott og heilt nødvendig at regjeringa signaliserar støtte til innsatsen som frivillige gjer gjennom opptrapping av ordninga med momskompensasjon for organisasjonar som Røde Kors. Staten sine bidrag i form av momskompensasjon vil vere viktig i tida framover, men det same er dei bidrag vi får frå dykk lokalt i fylket. Dykkar støtte i form av medlemsskap, bruk av eiga fritid og gåver til dykkar lokale Røde Kors er heilt avgjerande for at vi kan drive og utvikle ein godt fungerande, frivillig beredskapsorganisasjon i Sogn og Fjordane.

Tusen takk for dykkar støtte til og innsats i Røde Kors! Eg nyttar høvet til å ynskje alle ein rettleg god sommar!

Tilsette ved distriktskontoret:

Dag Hovland Dagleg leiar 57 72 31 32 908 94 974 dag.hovland@ redcross.no

Ragnhild S. Fauske Administrasjon 57 72 31 33 992 53 424 ragnhild.schei@ redcross.no

Reidun Sørefjord Lokalforeiningar 57 72 31 34 917 47 134 reidun.sorefjord@ redcross.no

Christian Vik RK Ungdom 57 72 31 35 906 19 405 christian.vik@ redcross.no

Bente Nilsen Halvorsen Omsorg 57 72 31 36 481 42 540 bente.halvorsen@ redcross.no

Henning Hellebust Hjelpekorps 57 72 31 37 900 58 669 henning.hellebust@ redcross.no

Margunn Masdal Informasjon og kommunikasjon 57 72 31 38 952 07 409 margunn.masdal@ redcross.no

RØDE KORS AVISA 2010 3

Humanitære utfordringar Det handlar om humanitære utfordringar i dag og i morgon – om å hindre og lindre naud gjennom humanitær assistanse, både her i Noreg og ute i verda.

Den leksikalske forståinga av ordet humanitær er «som er til mennesket sitt beste». Ein humanitær utfordring kan ein difor forstå som noko som trugar det som er til menneske sitt beste. Å engasjere seg humanitært er å verne einskildmenneske sin sikkerheit, rettar og tilgang på ressursar og tenester.

Her eller der Mange assosierer «humanitære utfordringar» med store katastrofar som råkar mange menneske samstundes: Krig, hungersnaud, fattigdom, jordskjelv og flom. I ein internasjonal samanheng er denne typen humanitære utfordringar sterkt synleg.

I den norske velferdsstaten har dei fleste det tilsynelatande godt.

I ein norsk kontekst vil forståinga av ein humanitær utfordring vere problem i samfunnet som trugar det dei fleste opplever som sjølve grunnlaget for eit godt samfunn eller det gode liv.

Kvifor skal vi bry oss?

Statsminister Jens Stoltenberg skriv i ein kronikk i Dagens Næringsliv 31. mars 2010. «Et trygt og inkluderende samfunn er avhengig av at mennesker har tillit til hverandre og at samfunnet stiller opp når vi har behov for det.

Tilhørighet og fortrolighet til små og store fellesskap er viktig for å leve gode liv.»

Historia om den barmhjertige samaritan er kanskje ein av dei mest kjende frå Bibelen, mannen som blir overfallen av røvarar og ligg sterkt forkommen i veggrøfta. Det går fleire forbi, men ingen stoggar.

I dag som den gongen kan det vere ulike grunnar til at ein let vere å hjelpe. Den forkomne kan sjølv vere skuld i eiga ulykke, det kan vere sett i scene for å lure oss, eller vi kan kjenne på at dette blir eit for stort ansvar for oss, og at det er andre som kan hjelpe betre.

Ingen er meir eigna

LEDIGE HENDER: I Noreg er det stadig høgare krav til erfaring og utdanning for å få innpass i arbeidslivet.

Det er Samaritanen som til slutt syner medkjensle for mannen og gir han hjelp. Samaritanen, ein mann frå eit folk som på den tida ikkje var rekna som rettruande.

Ei side ved historia handlar om dei to som blei høgst verdsett i samfunnet og som skulle ha dei aller beste føresetnadane for å hjelpe, veik unna og at den som rangerte lågt i samfunnet var den som gjorde det.

UTRYGG: Trass i eit velutvikla norsk velferdssamfunn er det døme på menneske som fell utanfor.

Tema i historia kan òg handle om korleis skjønn og medmenneskeleg heit ikkje har noko med status, rettsreglar eller eigennytte.

Det kan vere at vi skal vere gode til å handle ut i frå hjartet og det ein kjenner er rett?

Røde Kors bad forskingsstiftinga FAFO og institutt for fredsforsking, PRIO om å finne dei ti største humanitære utfordringane i Noreg og internasjonalt.

I april 2009 vart dokumentet med utfordringane levert. Kunnskap om dei til ei kvar tid eksisterande humanitære behova er avgjerande for å kunne fokusere aktivitetane i Røde Kors.

Uavhengig av om Røde Kors kan eller skal løyse desse, vil dei på ein eller anna måte vedkomme oss.

FAKTA

Dei 10 store nasjonale humanitære utfordringane 1) UNGE SI PSYKISKE HELSE Dårlege levekår mellom personar med psykiske lidingar er generelt ein viktig utfordring for velferdsstaten. Det har derimot vore ein klar auke i uføre unge som følgje av psykiske lidingar.

Ein fjerdedel av unge uføre har ulike psykiske lidingar, som angst og depresjon, eller åtferds- og personlegdoms forstyrringar. I følgje Folkehelseinstituttet fell mange av desse utanfor det offentlege hjelpeapparatet.

2) MARGINALISERINGSSPIRALAR Etniske minoritetar har høgare risiko for å oppleve marginaliseringsspiralar.

Ofte er det knytt til manglande språkforståing, manglande deltaking i arbeidslivet, høgare fattigdomsrisiko og auka risiko for dårlege levekår. Særleg er svake norskkunnskapar eit problem for kvinner.

at over halvparten av alle innvandrarar har opplevd diskriminering på ein eller fleire måtar.

sjuke. Til dømes er det opptil 12 års forskjell i levealder mellom bydelane aust og vest i Oslo.

5) HOL I VELFERDSSTATEN SITT TRYGGLEIKSNETT Trass i eit velutvikla norsk velferdssamfunn er det døme på menneske som fell utanfor. Desse menneska manglar tenester og vern mot sosial nød, og har uakseptable levekår. Spesielt utsette grupper er bustadlause, rusmisbrukarar, langtidsmottakarar av sosialhjelp, innsette og tidlegare innsette, papirlause innvandrarar, barn i asylmottak og barnefamiliar med svak økonomi.

8) NYE BEREDSKAPSUTFORDRINGAR Mot 2050 kan vi vente oss meir nedbør, aukande vind og høgare temperaturar. Mange norske utkantkommunar har ikkje tilstrekkeleg kapasitet til å tilpasse seg klimaendringar.

Oftare ekstremvêr vil føre til at fleire menneske blir utsette for fare og ein kan vente endå fleire – og vanskelegare – redningsaksjonar. I tillegg til klimaendringar og naturkatastrofar er pandemi, masseøydeleggingsmidlar og ulykker med farlege stoff nye beredskapsutfordringar.

3) UTESTENGING FRÅ UTDANNING OG ARBEIDSLIV I Noreg er det stadig høgare krav til erfaring og utdanning for å få innpass i arbeidslivet. Menneske som fell ut av vidaregåande opplæring, eller av andre grunnar går arbeidslause, kan oppleve humanitære utfordringar.

Tilgang til arbeidslivet er også tilgang til kjernearenaen for inntekt, sosial integrasjon og interaksjon.

6) NARKOTIKA OG RUSMIDDELMISBRUK Rusmisbruk er ei utfordring for individet, for dei pårørande og for samfunnet. Rusmisbrukarar er den gruppa som har størst sjanse for også å ha andre levekårsproblem som psykisk sjukdom, låg inntekt og mangel på bustad. Det er ein tydeleg samanheng mellom alkoholforbruk og vald, både på individ- og på befolkningsnivå. I Noreg har det totale alkoholforbruket auka med omtrent 30 prosent dei siste ti åra, mellom ungdom er auken på 60 prosent.

4) DISKRIMINERING Diskriminering er ei belastning for den som kjenner seg utsett for krenkande åtferd eller ulik behandling. I tillegg medfører diskriminering at ikkje alle kan utnytte sine resursar og evne på ein optimal måte og er dermed ein belastning for samfunnet.

Statistisk Sentralbyrå si undersøking av levekår slår fast

7) SOSIAL ULIKSKAP Dei ti prosent rikaste i Noreg har auka sin del av totale inntekter, mens dei ti prosent fattigaste har redusert sin. Minstepensjonistar, mottakarar av sosialhjelp, langtidsledige og ikkje-vestlege innvandrarar er særleg utsette. Personar med dårlege levekår og færre materielle gode lever kortare og blir meir

9) VALD Å bli utsett for vald er ei svært alvorleg belastning og mange vert påført fysiske og psykiske skadar som pregar dei resten av livet. Vald er eit trugsmål mot tilliten mellom menneske og dermed eit trugsmål mot velferdssamfunnet. Det er relativt stor auke i unge som er utsette for vald, særleg unge gutar. Vald i familien øydelegg livet for fleire menneske enn alle genetiske sjukdommar til saman.

10) EINSEMD Ein av tre norske ungdommar seier at dei må avstå frå sosial aktivitet fordi foreldra ikkje har råd til å betale. Dette gjer at dei kjenner seg meir isolerte enn anna ungdom. To av ti seier også at dei manglar nære relasjonar. Dei same tala finn ein hos den aller eldste befolkninga. Innvandrarar frå ikkje-vestlege land seier oftare enn nordmenn at dei er einsame.

4 RØDE KORS AVISA 2010

Overgangs-

ritualet I over 30 år har Røde Kors i Gulen gitt førstehjelpsopplæring til alle 10.ande klassingar i kommunen. Det blir som eit ritual å rekne, for ein blir ikkje skikkeleg vaksen i Gulen før ein har lært seg grunnleggande førstehjelp.

Heilt sentralt i denne opplæringa er Henry Indrebø, i dag pensjonert lensmann i Gulen. I starten var det Arne Gjedrem som var med Henry, men etter 1994 har han og Turid Westervik vore primus motor i tilbodet.

Bakgrunnen for denne tradisjonen var at Gulen hadde dårlege kommunikasjonar, spreidd busetnad og lang veg til hjelp. Difor ville lensmannen at flest muleg av innbyggjarane skulle kunne førstehjelp og at den som kom først til ei ulykke skulle kunne gje livreddande hjelp.

Førebygging løner seg Alle ungar, heilt frå dei går i barnehagen, blir også opplærde i båtvett og trafikktryggleik.

Førebyggande tryggleiksarbeid vart ei viktig oppgåve for lensmannen og Røde Kors. Gulen hadde ein stygg statistikk med drukning på sjøen. Dette har gått dramatisk ned.

Lette å motivere Det er svært motiverte elevar som deltek på to-dagarskurset. Eldre elevar har fortalt dei yngre at førstehjelpskunnskapane kjem til nytte. I løpet av desse 30 åra har dei fleire døme på at kunnskapane er brukte. Både foreldre og ungdomsskulen vil at elevane skal

gjennomføre opplæringa og tilbodet blir møtt med seriøsitet og alvor.

Henry Indrebø Som lensmann har Henry Indrebø vore involvert i fleire av dei alvorlegaste ulykkene i fylket. I 1987 drukna det tre unge gutar.

Gulen var dei første til å bruke miniubåt i leitearbeidet. Den gangen var dette eit dristig prosjekt og vanskeleg å finansiere. Men dei lukkast også i arbeidet, alle tre vart funne.

Seacat ulykka For 19 år sidan kolliderte ein ekspressbåt med fjellet ute ved Mjømna. Av 150 passasjerar vart ein tredjedel skadde.

Røde Kors og lensmann rykte ut. Mange av bygdefolket som vart involvert på Mjømna og Byrknes hadde gjennomført førstehjelpsopplæring. Innan ein time etter ulykka og då båten la til ved Mjømna, var redningsarbeidet i gong.

Ambulanse var ein to-hjulstraktor og ein Ford stasjonsvogn. Utan vegsamband vart ambulansebåt frå Solund rekvirert og alle tilgjengelege skyssbåtar.

Etter denne ulykka skjønte Henry verdien av førstehjelpsopplæringa.

Dei frivillige som hjelpte til etter ulykka gjorde ein fantastisk jobb med ein nesten profesjonell kvalitet. Den livreddande førstehjel-

FØRSTEHJELP: Å hjelpe seg med det ein har tilgjengeleg pa gjorde konsekvensane mindre dramatiske og det gikk bra med dei aller fleste skadde.

Etter ulykka vart det ei sterk interesse for førstehjelp og krav om utstyr plassert strategisk i kommunen. Behovet for beredskap vart tydeleg.

No i seinare tid er hjertestartarar ein del av denne beredskapen.

«Det vart eit intenst redningsarbeid. Då situasjonen roa seg ut på kvelden oppdaga eg at eg hadde ein sko og ein støvel på føtene.» Henry Indrebø om Seacat-reddninga

Førstehjelp i skulesekken Det viktigaste tiande klassingane lærer under det to dagar lange førstehjelpskurset er å «lese» og analysere ein ulykkesituasjon, for så å kunne handle korrekt. I visse tilfelle kan dette gjere forskjellen mellom liv og død.

ØVING: Det er ikkje lett å halde hovudet kaldt når elevane møter hardt skadde.

Det er 36 elevar frå heile Gulen kommune som møtes i Eivindvik for det årlege kurset i førstehjelp. Henry Indrebø og Turid Westervik frå Røde Kors har lagt opp kurset med første dag til teori og dag to til øving.

I tillegg til førstehjelp skal dei lære korleis redningstenesta i Noreg fungerer, med lokal beredskap og Hovudredningssentra-

len. Opplæringa blir også tilpassa lokale tilhøve, med vekt på ulykker til sjøs og drukning.

Godt samspel Elevane er lyttande og deltakande i møte med instruktørane. Det er eit godt samspel mellom Henry og Turid. Fleire års samarbeid gir eit solid inntrykk. Henry sin burleske kysthumor får latteren fram hos ungdommane.

Når det blir alvor Elevane blir delt inn i grupper på 7/8 og får tildelt ein skadd/pasient. Her skal dei bruke kunnskapane sine i praksis. I den

RØDE KORS AVISA 2010 5

Stig og Stine: – Førstehjelpsopplæringa i tiande er noko vi har venta på.

– Det er greitt å kjenne på at no er det vår tur seier Stig Sævareid og Stine Solheim.

er ein viktig bodskap i opplæringa. Tre jakker og to årer blir til ei pasientbåre.

Stig frå Eivindvik skule og Stine frå Brekke skule har snart gjennomført to dagar med kurs i førstehjelp. No står det att å syne kva dei har lært i dei praktiske øvingane. - Eg trur at alle kan komme bort i ein situasjon der førstehjelp er nødvendig, seier Stig. Det er Stine einig i, som sjølv har opplevd ei nestenulukke med motorsykkel og veit at ting kan skje.

– Korleis er kurset?

Det er eit grundig kurs, seier Stig og er litt uroleg for om han klarer å hugse alt han har lært.

Stine har vore med i Røde Kors tidlegare og har litt bakgrunn frå før. Likevel meiner ho det er interessant.

– Det er kanskje ikkje vikti-

gast å vere flink, men å gjere det rette, seier Stine.

– Er det alvor eller mest moro?

– Vi prøver å late som om det er verkeleg, seier Stine, men er kjekt å vere i lag òg, så litt moro blir det. – Eg trur at når det bli alvor ein gong så skal vi klare det likevel, seier Stig.

– Trur de at kunnskapar om førstehjelp gjer ein flinkare til å ta vare på seg sjølv?

– Nei ikkje direkte når det gjeld å unngå risiko, meiner Stig.

– Men eg er mindre hjelpelaus no trur eg, til å forstå situasjon og skade.

– Eg har alltid førstehjelpsutstyr med meg på tur, fortel Stine.

– Eg treng det som oftast sjølv, for eg har lett for å skade meg.

– Andre kan komme til å trenge hjelp også, avsluttar Stine.

Evne til å gripe inn Henry Indrebø og Turid Westervik.

«Frivilligheit, det var lettare før når TV var svart/kvitt og PC ikkje eksisterte.» første øvinga er det mykje leik, men etter kvart blir det meir fokus på oppgåva. Elevane har lært seg eit nytt sett av ord og uttrykk. Faguttrykka haglar og fleire i gruppa deltek aktivt.

Henry, Turid og Margrete Skåden frå Røde Kors gir elevane tilbakemelding og evaluering undervegs.

Kurset blir avslutta med ei stor øving, ei trafikkulykke med skadde og involverte markørar. Regien i ulykka er nøye planlagt og elevane møter blodige og jamrande skadde. Det er no det gjeld å halde fokus, og det greier elevane.

Margunn Masdal (tekst og foto)

«Å vere frivillig er mindre stress og kav enn det ein skulle tru.

Når desse kjenslene er overvunne kjem det positive fram.

Det er det eg hugsar.»

«Ein vellukka redningsaksjon med godt resultat forsterkar kor meiningsfullt dette arbeidet er.»

Henry Indrebø

Opplæringa i førstehjelp i tiande klassen er heilt avhengig av Røde Kors. Ingen har betre kunnskap om førstehjelp og beredskap enn dei.

Røde Korsarane får nokre bollar til lunsj – det er alt vi har betalt dei i 32 år.

Einar Thune, rektor ved Eivindvik skule var med å starte opplæringa. I løpet av desse åra har vi lært opp hundrevis elevar. Det var ikkje vanskeleg å sjå behovet for meir kunnskap om livreddande førstehjelp og vår skule let det gå inn som ein del av pensum i naturfag.

– Vi har konkrete døme på elevar som har kome opp i situasjonar der kunnskapane er blitt brukt, fortel Thune.

– Det er ikkje lenge sidan

nokre ungdommar redda ein mann opp frå sjøen nede ved gjestebrygga.

Einar Thune – Dersom dei ikkje hadde gripe inn, kunne utfallet vorte tragisk.

– I Gulen kan vi ikkje forvente eit profesjonelt hjelpeapparat ståande, meiner Thune.

– Eg trur vi er eit lokalsamfunn som ikkje har tapt evna til å gripe inn.

– Opplæringa som skulen gir, vil føre tradisjonen vidare.

– Det er imponerande at eit så lite samfunn har så god beredskap.

– Når det skjer noko greier vi raskt å mobilisere kvalifisert hjelp, avsluttar Thune.

6 RØDE KORS AVISA 2010

Positiv til to språkleg

– Annleis og utfordrande,men fagleg heil Elevar og lærar frå helsefagarbeidarlina Vg 2 på Luster vidaregåande skule deltok då Sogn og Fjordane Røde Kors arrangerte omsorgskurs på Norsk og Bosnisk.

To frivillige omsorgsarbeidarar frå Brèko Røde Kors fekk eit spesiallaga bosnisk todagars omsorgskurs med vekt på eldre, under opphaldet i Sogn og Fjordane. I same slengen vart fleire skular i Sogn og Fjordane invitert til å delta.

Faglærar Gro Hovland ved Luster vidaregåande skule såg straks då ho fekk invitasjon om å delta, at dette gikk rett inn i pensum.

– Det er eit mål for meg å motivere elevane gjennom å gå ut av det vande, seier Hovland, og dette var ein sjanse til å gjere nettopp dette.

Kva er likt og ulikt?

– Det var spennande at kurset hadde med bosniske deltakarar, seier både Hovland og Iselin Skovrider, elev ved skulen.

– Vi fekk innsikt i korleis deira eldreomsorg verka.

– Eg var sikker på at familiane tok meir vare på sine eldre enn vi gjer her i Noreg, seier Iselin. – Men der tok eg feil.

– Det overraska meg at det var så likt Noreg.

– Eg forstår no at det Bosniske velferdstilbodet ikkje på langt nær er slik som i Noreg, seier Hovland, og dei har heller ikkje ei ordning med heimesjukepleie.

Kvar går vegen vidare?

Iselin fortel at når ho er ferdig utdanna er dei kvalifisert til heimesjukepleie og ho er svært motivert til dette yrket.

– Eg har også sysla med tanken å praktisere yrket mitt i utlandet, fortel Iselin.

– Etter 2 år som lærling har eg ein sjanse til å reise ut.

Kvifor reise ut?

– Større forståing over landegrenser er viktig, seier Hovland.

STRATEGI – RØDE KORS OMSORG HOVUDOMRÅDE 1) Utvikle sosiale nettverk for dei som kjenner på einsemd og ekskludering 2) Gje born og unge trygge arenaer 3) Fremme konfliktløysing, førebygge vald 4) Møte menneske med akutte behov for omsorg VERKEMIDDEL 1) Styrke frivilligheita 2) Målrette innsatsen 3) Styrke kvaliteten 4) Styrke talspersonsrolla 5) Fremme Røde Kors sine prinsipp og eigenart 6) Heilskapeleg organisasjon

NY LÆRINGSARENA: Klassen til Iselin Skovrider og faglærar Gro Hovland tok sjansen, styrka seg fagleg og hadde det kjekt saman på turen.

– Basale behov er like uansett kva land ein bur i.

– Kontrasten mellom Noreg og utlandet er vanskeleg å forstå.

– Kor godt det norske tilbodet er må ein nesten sjå med eigne auge.

Andre refleksjonar som resultat av kurset?

Iselin Skovrider fortel at Røde Kors gjer ein god jobb.

– Universalitet og prinsippa er viktige.

– Spesielt prinsippet om likskap er viktig i høve til å forstå omsorg. Så er Røde Kors ofte dei første til å hjelpe og det er bra, meiner Iselin.

Gro Hovland meiner at alle lokalsamfunn er avhengig av dei frivillige og beredskapen.

– Det får folk til å kjenne seg trygge, seier Hovland, og folk trur på at dei vil få hjelp om dei skulle trenge det.

Opplæring er òg viktig, seier Hovland.

– Skulen har eit godt årleg samarbeid med Luster Røde Kors om hjerte- og lungeredning og eit todagars kurs i førstehjelp.

– Slik sett går skulen og Røde Kors hand i hand med deira spisskompetanse inn i vår opplæring

Involvert i frivillig arbeid?

Ikkje så mykje som eg kunne ønskje, seier

Iselin. – For min eigen del er det eit stort arbeidspress på skulen, det gjer at eg må prioritere.

– Kurset har gjort meg meir positiv til Røde Kors og blir eg spurt kan det godt hende at eg responderer på det.

Evaluering av kurset?

Den faglege delen er veldig tett opp til eigne læringsmål, seier faglærar Gro Hovland.

– Turen til Førde og kurset har verka positivt på det sosiale samhaldet i klassen.

– Vi har hatt det kjekt og koseleg saman.

Sjølve turen og overnatting på hotell ga oss ei oppleving som også styrka fellesskapen.

TO SPRÅK: Deltakarane på omsorgskurset fekk undervisning på vekselsvis Norsk og Bosnisk.

RØDE KORS AVISA 2010 7

kurs t innafor

FAKTA

RØDE KORS OMSORG ■ Røde Kors i Noreg har som målsetjing å vere tilstade i alle lokalsamfunn der det er behov for å:

som lever i vanskelege livssituasjonar, mulegheit til å delta på trygge arenaer

■ Utvikle sosiale nettverk for og kontakt med menneske som opplever sosial ekskludering eller einsemd

■ Fremme konfliktløysing mellom menneske i konflikt og førebygge vald i samfunnet

■ Gi barn og unge, særleg barn

■ Møte menneske med akutte omsorgsbehov

HELSEFAGARBEIDARLINA VG. 2 I LUSTER: Framme frå venstre: Stine Øvretun, Frida Brun Kolsrud, Cecilie Øverås. Ståande bak f.v.: Marita Orrestad, Linda Jørgensen Kure, Hedvig Hovden, Iselin Skovrider og Gro Hovland (lærar).

Likt og ulikt i eldreomsorg Medlemmar frå Brcko Røde Kors i BosniaHerzegovina kom i januar til fylket for å lære meir om frivillig eldreomsorg. Noko er likt og mykje er ulikt hos oss og dei. I Bosnia er offentleg eldreomsorg nesten fråverande.

Geriatriutdanna Sofija Mitrovic og lækjar Dragana Tomic deltok på kurset for å få kunnskap og inspirasjon frå vårt omsorgsarbeid.

Interessa for å bli med i frivillig omsorgsarbeid er stort mellom dei yngre pensjonistane i Brèko distriktet. Dei to eldsjelene får spennande utfordringar når dei kjem heim.

Til Eid for å lære eldreomsorg Seinare i opphaldet fekk bosniarane møte Besøkstenesta i Eid og dei fekk omvising på Eid Eldretun. Der fekk dei treffe ordførar Sonja Edvardsen, leiar for heimetenestene Marianne Salveson og kommunesjef Kari Krogh.

Både Sofija Mitrovic og Dragana Tomic meinte dei fekk eit godt bilete på korleis

ein organiserer både frivillig og statleg eldreomsorg i Noreg.

Etablere Bosnisk besøksteneste Det offentlege tilbodet til eldre i Bosnia er svært avgrensa. Dei institusjonane som fins er private. – Vi har mange unge frivillige som gjerne vi hjelpe til, fortel Sofija Mitrovic. – Det blir vår utfordring når vi kjem heim å organisere desse i ei besøksteneste.

Norgesbesøket Dei var i alt fire Bosniarar som kom til Førde den 15. januar på eit fem dagars opphald i fylket.

Programmet var omfattande og dei fekk lære om ungdomsarbeid, omsorg og vassredning i Sogn og Fjordane Røde Kors. Turen gikk vidare til Jølster Røde Kors Hjelpekorps, så til Eid Røde Kors Besøksteneste for å lære om eldreomsorg før dei avslutta turen i Stryn, der dei fekk lære om elveredning av Stryn Røde Kors.

I INTENS KONSENTRASJON: Lege Dragana Tomic (t.v.) og Sofija Mitrovic, geriatrisk sjukepleiar, frå Brèko Røde Kors.

8 RØDE KORS AVISA 2010

–Heilt konge

ENGASJERT UNGDOM: Samlinga på Skilbrei gav sjansen til å møte mange nye menneske. Ut av dette kom engasjerte diskusjonar om nasjonale og internasjonale tema.

FAKTA ■ Røde Kors Ungdom er for alle mellom 13 – 30 år. RKU jobbar med aktivitetar som: internasjonalt samarbeid, fyrstehjelp, informasjon om reglar i krig, besøksteneste, aktivt val (om unge si seksuell helse).

Røde Kors Ungdom samla nær 50 ungdommar frå heile fylket på Skilbrei i januar.

Det er to ord som skildrar deltakarane, entusiastiske og engasjerte. Humanitet, Røde Korsprinsippa og internasjonal humanitær rett, fengjer unge menneske like sterkt i dag som hos unge før dei.

Ungdommane sjølv skildrar samlinga som bra organisert og godt gjennomført, eller som dei seier sjølv «Kunne ikkje hatt det betre».

Når så mange unge samlast er viktig at dei får høve til å bli godt kjende, skaffe seg nye vener og etablerer eit godt nettverkt innanfor Røde Kors-familien.

I følgje ungdommane, så lukkast ein med det. Hyggelege og blide jamaldringar gjorde det lett å komme i kontakt med kvarandre.

Spennande var det at deltakarane kom frå alle deler av fylket.

Samlinga gav inspirasjon og motivasjon til å starte lokale ungdomsgrupper. Å møte andre unge som har eit ekte engasjement og som hadde mykje kunnskap og erfaring allereie, gjorde det alt anna enn kjedeleg.

– Det er kjekt for oss unge, vart det sagt, – å treffe andre unge som engasjerer seg i

RØDE KORS AVISA 2010 9

Dei veit kva dei vil Siri og Fredrik har gjort seg refleksjonar om kva dei vil bruke noko av ungdomstida si til. At dei berre er 15 år er ingen hindring for å ha eit humanitært engasjement.

Siri Vågene og Fredrik Nigardsøy frå Svelgen var to av over 50 ungdommar som møttes til Røde Kors Ungdom si samling ei helg i januar. Litt motvillige let dei seg overtale til ein prat, helst ville dei ha diskutert seg ferdig i gruppa om korleis starte eit eige Røde Kors Ungdom i Svelgen. Lydbiletet rundt dei to er ikkje til å ta feil av, engasjement og humør fortel om god stemning.

Både Siri og Fredrik kom i kontakt med Røde Kors som markørar i hjelpekorpsøvingar. Slik har dei blitt kjent med den lokale rørsla og medlemmane. Lysta til å vere med Røde kors har ikkje blitt mindre etter denne samlinga.

– Kva har vore det kjekkaste denne helga?

– Eg har likt meg best dei timane vi har vore ute, seier Fredrik. – Den økta vi var på snøscooter var heilt topp. – Det som eg tykkjer har vore det kjekkaste er å oppdage at så mange unge ønskjer å engasjere seg i humanitært arbeid, seier Siri.

– Så har vi blitt kjent med masse aktivitetar som interesserer meg, seier Siri og Fredrik er eining i det. Hjelpekorpset er framleis begge sin favoritt.

Siri er likevel fasinert av sjansen til å reise med Røde Kors til utlandet.

– Det har ikkje berre vore ei samling med aktivitetar, det har også vore mykje teori. Korleis har det vore?

– Det har ikkje vore kjedeleg, seier dei to samstemt. – Vi har hatt ein gjennomgang av Røde Kors prinsippa og Internasjonal humanitær rett, seier Siri, og det har sett ting i eit større

humanitære utfordringar. Malin Kolset har vore med i hjelpekorpset både på Eid og i Stryn. Tore Heggestad og Kristian Nesheim har også fartstid i hjelpekorps.

Under samlinga vart det valt eit Distriktsråd for ungdom, som har ein koordinerande og overordna rolle for ungdomsarbeidet i fylket. Ny leiar er Stian Tamlagsrønning frå Sogndal.

– Vi er stolte og kry, er kommentaren frå det nyvalde distriktsstyret. Trass i ung alder er det fleire av D-rådsmedlemene som har erfaring frå Røde Kors.

DISTRIKTSRÅD UNGDOM: Frå venstre bak: Tore Heggestad (18) frå Hafslo, Kristian Nesheim (19) frå Høyanger, og leiar Stian Tamlagsrønning (25) frå Sogndal. Frå venstre framme: Mads Masdal (17) frå Førde, Malin Kolset (17) frå Nordfjordeid og Margreta Loen Flo (15) frå Stryn. Aud Marit Landøy frå Florø var ikkje med på biletet.

Siri Vågene og Fredrik Nigardsøy frå Svelgen.

perspektiv. – Vi, held Siri fram, har blitt kjent med Røde Kors som ein unik humanitær organisasjon.

– Kva tykkjer det om å samlast på denne måten?

– Vi er så få unge i Svelgen og det er kjempekjekt å treffe andre, seier Siri, og Fredrik er eining i det.

– Vi kjem til å stille opp som markørar heime og gjere dei andre ungdommane i Svelgen meir interessert i å bli med, seier Fredrik og held fram, – vi er fire frå Svelgen på denne samlinga, og planen er å starte eiga ungdomsgruppe.

– Jordskjelv katastrofen i Haiti, kva tenkjer de om den?

– Det er veldig bra at Røde Kors kan hjelpe, seier Fredrik, det gjer meg stolt.

– Det er godt å vite at ein organisasjon som vi er med i kan ha ei så viktig rolle når ei så stor ulykke skjer, seier Siri og avsluttar, – vi skal begge gå med bøsser på innsamlingsaksjonen.

10 RØDE KORS AVISA 2010

Kiropraktorene

Gloppen kommune

Solund kommune

A. Didriksen og M. Bergstrøm

Helse og Sosial

Brann og Redning

LEDD-/MUSKELLIDELSER Tilgang på røntgen, CT og MR

Firdav 6, 6823 SANDANE Tlf. 57 88 38 00

6921 HARDBAKKE Tlf. 57 78 62 00

Hafstadv. 23 (2. etg.), FØRDE - Tlf. 57 72 09 45

Gulen kommune Kommunehuset 5966 EIVINDVIK Tlf. 57 78 20 00 Fax. 57 78 20 99

www.kiropraktor-senteret.no Man-fre 9-16, tors 9-19

Storehagen 4, 6800 FØRDE Tlf. 57 72 50 80

Blomdals Opelhøgg AS

Vik Fengsel 6893 VIK I SOGN Tlf. 57 69 65 00 - Fax. 57 69 65 01

Gloppen Hotell Sørstrandsv. 16 6823 SANDANE Tlf. 57 86 53 33 Fax. 57 86 60 02

Kjempeutvalg av Opel-deler!

Tlf. 55 24 03 40 - 55 24 25 55 Storaneset Indre Område 5660 INDRE ARNA www.opelhugg.no

Pluscamp Krokana Camping 6900 FLORØ

Stort utval av

Tlf. 57 75 22 50

PLANTER TIL HAGEN

www.krocamp.no

10000 m2 planter:

Hva er det gode liv?

Bulandet -det vestligste fiskevær med 365 øyer, holmer og skjær.

Prydtre 70 sortar, små tre til krukker 40 sortar, busker 260 sortar, roser 120 sortar, klatreplanter 35 sortar, frukttre 90 sortar, bærbusker 40 sortar, stauder

Fiske, sykkeltur, ro og fred, solnedgang.

Opningstider april - juni: mån.-fre. 09.00 - 18.00 laur. 09.00 - 15.00 juli - august: mån.-fre. 09.00 - 17.00 laur. 09.00 - 13.00

BULANDSFERIE Pyramiden, 6866 GAUPNE Tlf. 57 68 10 55 Fax. 57 68 10 98 Mobil 951 67 530

Revisjonsgruppen Fjordane Hafstadvegen 25 6800 FØRDE

Butikk og Handverk Blomster og Gaver

Ylvisåker, 6856 SOGNDAL, Tlf. 57 67 91 81 e-post: aaberge.plant@online.no Sjå www.aabergeplanteskule.no for sortiment og prisar.

Tlf. 57 82 40 90

www.ovrebofargehandel.no

tilbyr trivelige rorbu- og sjøhusleiligheter-2/6 pers.

Båtutleie og servering av god lokal mat.

Båt, krabbeteine, gjestebrygge, sykkelutleie Tlf. 57 73 21 72 / 916 47 196

www.bulandsferie.no

Stiftinga KRISESENTERET i Sogn og Fjordane

Sogn og Fjordane Bryggja....................57 85 32 02 Byrkjelo ..................957 06 000 Fortun......................57 68 61 57 Førde.......................950 49 800 Eikefjord..................905 78 788

Lærdal ...................57 66 66 88 Sogndal..................57 67 66 65 Stryn.....................970 82 373 Stårheim ...............57 86 37 30 Årdal....................901 43 901

6871 JOSTEDAL Tlf. 57 68 31 11 - Fax. 57 68 31 65

Internett: www.bfl.no E-post:post@bfl.no

- Døgnopne bu- og støttetilbod til kvinner utsett for mishandling/voldtekt.

- Du kan ta med barn på senteret.

- Du kan nytte vår gratis advokatteneste - Råd og rettleiing på telefon heile døgnet tlf.

57 74 36 00 www.krisesenteret.sf.no

SKEI

Ideelt for avvikling av HOTEL møte, kurs og konferansar

- Alt innan kjøre- og rideutstyr - Ryttarklede, støvlar og sko -

- Alt innan hund- og katteutstyr

3]R_e UVZ ]VZR_UV \fcd \`_WVcR_dVY`eV]]R Z Wj]\Ve #&! dV_XVc `X \`_WVcR_dV\RaRdZeVe eZ] %!! aVcd`_Rc <fcdgVce djeVc W`c ecjXX `X X`U X[V__`^WÞcZ_X Dj^[VYR]] `X R\eZgZeVeRc SËUV feV `X Z__V

PIAB ELDONOR HEIMER MOUNTAIN HORSE

- EUKANUBA - IAMS - ROYAL CANIN - Alt innan smågnagarutstyr - WITTE MOLEN - PRESTIGE

Sentralt i fylket

- Alt innan fisk og akvarieutstyr

')%" D\VZ Z ;Þ]deVc E]W &( (# () !!

Z_W`1d\VZY`eV] _` www.skeihotel.no

-

AKVASTABIL RENA EHEIM JUWEL

Zoo Senteret Førde AS Handelshuset - Tlf. 57 82 22 42

STABLA SENGER: 31 utrangerte senger vart sendt frå Jølster til Bosnia. Dugnadsgjengen frå Jølster Røde Kors Hjelpekorps;Torbjørn Feldt, Gisle Jordanger Kirkeeide, Sigbjørn Steinsund, Sonja Grøneng, Kjartan Sandal, Vidar Feldt, og Arvid Kjøsnes.

Foto: Camilla Øvrebø, Jølster Røde Kors

Fekk omsorgskurs og

sjukehussenger To frivillige omsorgsarbeidarar frå Brcko Røde Kors fekk eit spesiallaga bosnisk todagars omsorgskurs med vekt på eldre, under opphaldet i Sogn og Fjordane.

I Bosnia-Hercegovina finst det ikkje offentlege sjukeheimar, i det heile teke er det offentlege omsorgstilbodet svært avgrensa, spesielt for eldre. Tradisjonelt har det vore familien som har teke seg av sine gamle, og ein levde

gjerne i storfamiliar med tre generasjonar.

Krigen frå 1991 til 1995 har endra på dette.

I følgje Wikipedia vart 100.000 menneske drepne, og opp til 2,5 millionar menneske vart drivne på flukt.

Konsekvensane i dag er at mange eldre sit att åleine, utan barn eller barnebarn til å hjelpe seg i alderdomen. Det er spesielt desse Sogn og Fjordane Røde Kors vil bidra til at Brcko Røde Kors skal hjelpe, ved å utvikle ein omsorgsteneste. Under opphaldet fekk Brcko

også tilbod om 36 sjukehussenger som Jølster kommune har utrangert.

Transporten vert eit spleiselag mellom Jølster Røde Kors, kommunen og Sogn og Fjordane Røde Kors.

Halvparten av sengene vil truleg bli donert til det lokale sjukehuset – som har senger av dårlegare kvalitet. Resten vil bli brukt i private heimar i Brcko, der Røde Kors driv omsorg.

Henning A. Hellebust (tekst)

Vi har mykje å takke blodgivarane for, men vi treng fleire!

Mange kan ikkje overleve utan blodoverføringar frå eit medmenneske. Å gi blod tek ein halv time, og føregår under nøye overvaking.

Du kan gi 450 ml blod inntil 4 gonger i året.

Då Erlend låg i mor sitt liv blei det oppdaga ein sjeldan sjukdom der dei raude blodcellene vart brotne ned.

Han kunne ikkje overlevd utan blodoverføring.

I dag er Erlend 2 år, frisk og rask og med normale leveutsikter.

Meld deg som blodgivar i dag og gi ei gåve for livet!

www.GiBlod.no

MANGE RÅKA: Hundrevis av skadde ble evakuert frå sjukehusbygga etter det kraftige etterskjelvet tidlig på morgonen åtte dagar etter jordskjelvet. Det blir viktig å komme i gong med å gi ortopedisk hjelp. Fleire tusen av born og vaksne har mista armar eller bein i katastrofen og trongen for protesar er enormt.

Foto: Olav A. Saltbones, Røde Kors

Gi håpet ein sjanse Med store og små beløp har fylket runda 1,5 million kroner i innsamlingsaksjonen for jordskjelvofra på Haiti. Då er ikkje bidraga frå Røde Kors sin givartelefon og internett medrekna.

– Det var ein heilt fantastisk givarvilje i Sogn og Fjordane, seier Odd Erik Loftesnes leiar i distriktsstyret i Sogn og Fjordane Røde Kors.

– Folk har brydd seg om jordskjelvofra i Haiti. Alle lokalforeiningar i distriktet har engasjert seg i form av utsetting av bøsser eller dør til dør-aksjonar og resultata er imponerande. I tillegg har det vore gjennomført mange arrangement der overskotet har gått til Haiti eller at det har vore samla inn pengar. På landsbasis er summen komen opp i over 60 millionar kroner.

Britt Optun, leiar i Luster Røde Kors kan fortelje om svært rause setlar i bøssene i Luster.

Jordskjelvet – Ein av dei frivillige ringde meg frå oppteljinga og fortalde at han hadde funne tusenlappar i bøssene, mange tusenlappar, fortel Optun. At det låg mange store setlar i bøssene vert stadfest av alle lokalforeiningane.

Jordskjelvet som råka Haiti og øydela store deler av hovudstaden Port-au-Prince, er det verste i regionen på over 200 år.

Til no har truleg 230 000 menneske omkomme, fleire enn under tsumamien. Det er ikkje

mange døme på liknande katastrofar som har lamma ein hovudstad så dramatisk, også politisk og økonomisk. Tre millionar av ni millionar innbyggarar i Haiti budde i hovudstaden. Det hastar å komme i gong med å bygge opp at Haiti.

Mista heimane sine 1,2 millionar menneske har mista

heimane sine. Det er viktig å forhindre at ruinane frå jordskjelvet blir brukt til nye bustadar.

I fjølge ein rapport frå utviklingsbanken IDB vil attreisinga koste mellom 48 og 82 milliardar kroner.

Røde Kors var raskt inne med hjelp i Haiti. Takka den store gjevarvilja i Noreg kjem Røde Kors, i nært samarbeid med Haiti

FAKTA ■ Lokalforeiningane som samla inn mest i kroner har Førde samla inn over 200 000 kroner, Sogndal 166 400 kroner og Luster 171 000 kroner. Fordelt på folketal har Bremangerlandet og Luster samla inn over 30 kroner per innbyggar.

Sogndal, Balestrand, Gulen, Svelgen og Gloppen over 20 kr per innbyggar. Totalt pr innbyggar i Sogn og Fjordane er det gitt.

12,83 kroner per innbyggar.

Røde Kors, til å gi hjelp framover.

Med den støtta Røde Kors har fått frå Regjeringa og dei innsamla midlane, gir dette eit godt grunnlag for å spele ei aktiv rolle i attreisinga.

Røde Kors-aksjonen 8. mai Økonomisk beredskap er del av Røde Kors sine verkemiddel ved katastrofar.

Ved særs store katastrofar som i Haiti i vinter og etter tsunamien for vel fem år sidan, mobiliserer Røde Kors heile organisasjonen for å samle inn pengar som kan nyttast for å hjelpe dei naudstilte på kort og lengre sikt.

Utfordringa til Røde Kors er å ha ressursar å stille til rådvelde ved katastrofar som ikkje er så store og som heller ikkje får den plass i media som dei her nemnde. Realiteten er diverre at verdssamfunnet er samansett av område og folkegrupper som i utgangspunktet er utsette, og der

mange lever på eit eksistensminimum. Når desse vert råka av krigar og konfliktar, og natur- og menneskeskapte katastrofar, vert den menneskelege nauda og lidinga desto verre.

Røde Kors er representert over heile verda. Når noko skjer er det lokale Røde Korsarar som kjem til for å hjelpe dei naudstilte først. Det kan bli med det om dei har mannskap og utstyret dei treng.

Men i område av verda som er fattige eller som får infrastruktur øydelagt som resultat av katastrofar, stiller andre Røde Korsforeiningar opp med hjelp det er trong for i form av mannskap, utstyr og pengar. Norges Røde Kors har eit naudhjelpsfond som

vert nytta ved slike høve. 8. mai i år gjennomfører Røde Kors ein innsamlingsaksjon der halvparten av pengane som vert samla inn går til dette naudhjelpsfondet.

Den andre halvparten går til å støtte det lokale Røde Kors – anten i form av spesielle satsingar, investeringar, drift e.a. Her er det gjort vurderingar lokalt om kva som skal prioriterast, og som gjevar vil du få opplyst dette.

Ved å gje pengar til Røde Kors 8. mai vil du med andre ord vere med på å hjelpe naudstilte rundt om i verda, men samstundes bidra til å styrke ditt lokale Røde Kors si evne til å hjelpe ved akutte og meir langsiktige utfordringar i ditt eige lokalsamfunn.

RØDE KORS AVISA 2010 13

GJER NATTA TRYGG: Vandrarane frå venstre: Helga Slettebakk, Jarle Tveit, Sølvi Erikstad, Mona Matre og Irene Bjørndal. Publikum ser jakkene våre og tek kontakt. Spesielt dei unge vil gjerne snakke med oss.

Eit trygt vårteikn Tung og høg bassrytme følgjer nokre bilar langs gata. Tre unge menn går over Langebrua, litt ustø på føtene, men i høglydt godt humør.Det er laurdagskveld,det er vår og Røde Kors sine nattevandrarar skal gå si første natt.

gare og er svært avslappa til oppgåva. Deira inntrykk er kunn positive.

Spesielt syner ungdommane at dei set pris på at det er vaksne tilstades i gatene. Dei ser jakkene, tek kontakt og vil gjerne snakke med oss, fortel dei. Jarle Tveit, som er heilt ny, fortel at han også gjerne vil lære litt meir om kva som skjer i byen ei laurdagsnatt.

Dei fem som denne natta skal gå rundt i Førde sentrum møtes litt før kl. 23.00 på Førde Kroa. Her blir dei møtt av representantar frå Førde Røde Kors.

Dei utvekslar namn og kommentar om kva som ventar dei der ute.

Det er ein positiv forventning i lufta om kva natta kjem til å bringe. Alle sjekkar at nød-nummera ligg på telefonen, tek på seg vandrarjakka og så er dei klar.

Ikkje fritt fram

Tek vare på dei unge Dei er motiverte for oppgåva fordi dei har ungdommar i ungdomseller vidaregåande skular. Vanlegvis er det berre ein, toppen to netter kvart år at ein er nattevandrar.

Mona Matre, Irene Bjørndal og Sølvi Erikstad har gått nattevandrar tidle-

Det er viktig at det er edru vaksne i gatebiletet i helgane, seier Magne Faleide ved Førde og Naustdal lensmannskontor.

– Ein edru vaksen som ikkje er part i kontroversar, kan stogge og dempe aggresjon.

– Utan nattevandrarar er det meir fritt fram, seier Faleide.

– Nattevandrarane forsterkar den samla beredskapen ved at dei går rundt og observerer, avsluttar Faleide, som er svært positiv til ordninga og samarbeidet.

Positiv forskjell – Det vart ei grei natt, fortel Helga Slettebakk. Det var ein triveleg gjeng å gå saman med og tida gikk fort. – Litt bråk Ved Sunnfjord Hotel

FAKTA Kva skal ein nattevandrar gjere: ■ Røde Kors Nattevandring er til for ungdom, og målet er at ungdom skal få tillit til prosjektet.

■ Nattevandrarane skal først og fremst gjere sentrum til ein tryggare plass for dei unge.

PÅ VAKT: Nattevanrarane er der ungdomen ferdast på nattestid i Førde.

Nattevandrarar skal: ■ Vere tilstades

seier Slettebakk, – men der var Politiet raskt på plass.

– Elles så snakka vi forsiktig med ein litt sint og rusa ung mann ved Bada Bing slik at han fekk roa seg.

– Vi fekk også spørsmål frå publikum om å sjå til ein mann som sat åleine bak ein bygning og det gjorde vi. – Men det var ingen ubehagelege episodar, avsluttar Slettebakk og legg til. – Eg har tru på at nattevandrarane gjer ein positiv forskjell ute i gatebiletet.

Margunn Masdal (tekst og foto)

■ Oppføre seg som medmenneske ■ Vere opne for kontakt med ungdom ■ Sjå til at ungdom som treng akutt hjelp får det ■ Melde frå til politi dersom dei ser noko som kan vere trugande, td. slagsmål, mobbing, overgrep, herverk eller anna.

14 RØDE KORS AVISA 2010

Kastar seg

utpå

I LANDFØRING: Redningsdykkarane frå Førde Røde Kors sikrar at ein markør vert heist trygt i land av ambulansepersonell frå Helse Førde og Førde Brannvesen.

Kvart år går liv tapt i grenseelva Sava mellom Bosnia-Herzegovina og Kroatia.

Difor lærer bosniarar elveredning av hjelpekorpsa i Sogn og Fjordane.

FØRDE: Det er sju grader i fjorden denne frostige januarmorgonen i Førde. Ein person ligg 30 meter frå land og kavar. Det står om minutt. Dagleg leiar Denis Šehanovic og president Dragan Matijevic frå Brcko Røde Kors i Bosnia-Herzegovina står på kaia med bekymringsrynker i panna og trippar utolmodig.

Ein mann med svart tørrdrakt og flytevest frå Førde Røde Kors Redningsdykkarane stuper ut i det svarte vatnet. Etter nokre raske symjetak når han personen som prøver å halde seg flytande.

Rett bak kjem det enno to menn. Dei har med seg ein gul, oppblåsbar redningsflåte kalla Aquasaver. Den eine dykkaren vippar seg sjølv opp i flåten, og dreg den forulykka etter seg. Flåten vert raskt slept til land av mannskapet som står att på kaia. Framleis i vatnet, skyv dykkarane den forulykka frå flåten og inn på ei flytande båre.

Samtidig som froskemennene har vore i vatnet, har Førde brannvesen laga til ein provisorisk heis. To stigar, taljer og tau på kanten av kaia. Dei festar båra til tauet, og heiser den forulykka dei to meterane frå sjøen og opp på tørt land. Det vert sett i gong hjarte- lungeredning. «Går det bra?» spør redningsdykkar Ove Andre Tjønneland etter litt.

Det gjer det. Dette er ei øving.

Internasjonalt samarbeid No smiler Šehanovic og Matijevic. Dei har

nett sett Norges einaste Røde Kors redningsdykkargruppe i aksjon, både over og under vatn, og er imponerte over effektiviteten og utstyret. Den 13 år gamle gruppa, som tel seks mann, jobbar i tett samarbeid med brannvesen og luftambulanse, men innsatsen er som i Røde Kors elles: frivillig.

– Dette er noko vi ønskjer å få politiet til å starte med i vårt distrikt, seier dei to utsendingane frå Balkan. Dei er her som del av Sogn og Fjordane Røde Kors sitt internasjonale samarbeidsprosjekt med Brcko distrikt i Bosnia-Herzegovina. I tre år skal distrikta utveksle kunnskap innan områda Hjelpekorps, Omsorg og Ungdom. For Hjelpekorpset sin del, er det elv- og vassredning som så langt er tema.

I Bosnia-Herzegovina er søk og redning i fjell og utmark svært begrensa. Mange område er minelagt, og folk held seg vekke frå sta-

RØDE KORS AVISA 2010 15

FORNØGD:Dagleg leiar Denis Šehanoviæ og president Dragan Matijeviæ frå Brèko Røde Kors i Bosnia-Herzegovina får ny kunnskap og nye idear til vassredning i heimlandet.

HARDT VATN: Torbjørn Feldt frå Jølster Røde Kors Hjelpekorps instruerer besøket frå Bosnia-Herzegovina i bruken av Aquasaver på is.

BRCKO (BRETSJKO) Brcko distriktet

Bosnia-Herzegovina

der som ikkje er sikra. I staden er det den 945 kilometer lange elva Sava, som munnar ut i Donau litt lenger aust, ei stor utfordring.

Årleg flaum Sava er dobbelt så stor som Glomma ved munningen, har årvisse flaumar, seinast i byrjinga av januar i år.

– Det kom store mengder snø, så kom det mildvêr og regn, og alt smelta samtidig. Resultatet var at elva vaks fleire meter. Klimaet har endra seg dei siste åra, meiner Šehanovic.

Område på opp til 5000 kvadratkilometer i og rundt Brcko vert råka. Då er det mange, spesielt eldre, som ikkje klarar seg sjølv. Røde Kors får ofte transport- og redningsoppdrag.

Dei fraktar folk ut frå, eller forsyningar inn til, isolerte stader.

Sidan elva er kopla på Svartehavet gjennom Donau, renn gjennom mange land og utgjer

landegrenser, er den ofte eit mål for ulovlege immigrantar frå aust. For eit par år sidan sank ein slik båt på veg opp elva. Ti personar omkom. Ulykka og fleire andre drukningar, gjer også at Røde Kors i Brcko ønskjer å betre sin beredskap på vassredning.

Vassredning på stålis Det er få fellestrekk med Bosnia-Herzegovina på neste stopp, fem mil lenger inn i Sogn og Fjordane.

Stupbratte, snøkledde fjell. Alt flytande vatn omgjort til stålis, etter ein kuldeperiode med ned mot 30 minusgrader.

Vassredning blir ikkje det same etter oppvisninga av Jølster Røde Kors Hjelpekorps på Jølstravatnet.

– Denne eignar seg godt til is også, instruerer Torbjørn Feldt frå Jølster, og utstyrer Matijevic med ispiggar. Ein person som tilsy-

ligg tett opp til grensa til Kroatia nord aust i Bosnia-Herzegovina. Den næraste større byen er Tuzla. Distriktet har omlag 87.000 innbyggarar, Bosniakker (47%), Serbarar (42%) og Kroatar (12%). Dette er eit sjølvstendig distrikt med lokale styresmakter og fungerer som ein eigen administrativ eining, oppretta i 1999.

nelatande har gått gjennom isen eit steikast frå land, skal bergast. Matijevic legg seg i flåten og piggar seg ut. Han får dratt markøren om bord og piggar seg mot land.

Også i Stryn dagen etter vert bosniarane møtt av kunnskapsrike hjelpekorpsarar. Dei får besøke utstyrsdepotet, og får ei innføring i utdanningsløpet innan elveredning.

Ønskjer instruktørar – Etter å ha sett alt dette, ønskjer vi først og fremst den kunnskapen de har. Det kan vere at de sender instruktørar til Brcko, og utdannar nye instruktørar hjå oss, eller at vi sender nokon på kurs hjå dykk, som kan lære opp våre seinare, seier Šehanovic.

Henning A. Hellebust (tekst) Oddleiv Apneseth (foto)

16 RØDE KORS AVISA 2010

-RØRLEGGERFORRETNINGFylkets største og eldste museum ligg på Kaupanger.

Velkommen til museumsbesøk året rundt!

E-post: sogn.folkemuseum@dhs.museum.no - ww.dhs.museum.no

Alt innen varmepumper Åpen: man.-fre. 08.00-16.00 avd. Florø avd. Førde avd. Høyanger

Tlf. 971 99 685 Tlf. 917 16 305 Tlf. 950 43 918

Sletteland 6963 DALE I SUNNFJORD tlf. 57 73 63 40 - fax. 57 73 63 80

Brandsøy - 6900 Florø Telefon 57 74 42 49 Faks 57 74 46 79 Mobil 911 60 641

Vi holder kurs innen:

Faleide, 6781 STRYN

Trucker - Kraner - Personlifter Masseforflytningsmaskiner

Tlf. 57 87 28 80

www.skaar-vvs.no

Innføring i sikkerhet, ansvar og kontroll

Din Peugeot forhandlar i Nordfjord.

5745 AURLAND - Tlf. 57 63 11 41 - Fax. 90 88 46 83 www.osterbo-turisthytte.no ingeos@online.no

Øyane 8, 6770 NORDFJORDEID Tlf. 57 88 98 00 - Fax. 57 88 98 01 - Mobil. 970 19 800

www.vestauto.no

DVERGSDAL & SUNDE BYGG AS 2 sp x 150 mm 4-farger

Avd. Førde - tlf. 57 83 71 00 * Adv. Thomas C. Jarning * Adv. Øystein Ørjasæter * Adv. flm. Kristin Aspevik www.harris.no/forde

Vågsøy kommune Gate 1 nr 64 6700 VÅGSØY Tlf. 57 84 50 00 Fax. 57 84 50 01

STRYNTRAPPA Har du byggeplaner?

www.hedalm-anebyhus.no Hus og hyttebygging er en tillitsprosess.

Hedalm Anebyhus AS Ekornlia, 6800 Førde

Tlf. 57 82 05 00 www.stryntrappa.no

Røde Kors sine humanitære ferietilbod på Hauglandsenteret i Fjaler

Søknads. fristen er i april/mai r ei m r fo Sjå våre nettsider informasjon eller ta kontakt.

“Leirar” for barn og unge med særlege behov

”Ferie for alle”

Leir for ungdom: 15 - 30 år Tid: 05.07. – 11.07.

Leir for barn: 8 - 15 år Tid: 26.07. – 01.08.

Deltakarkontingent

Eit gratis ferietilbod til barnefamiliar med svak økonomi.

Kommunane formidlar tilbodet.

Tid: 28. 06. – 04. 07.

www.rodekors.no/sfj

RØDE KORS AVISA 2010 17

For du skin ikkje

for deg sjølv Å vere åleine når ein har valt det sjølv er noko heilt anna enn å vere utestengt frå fellesskapet.Du skin ikkje for deg sjølv, skriv Olav H. Hauge i diktet «Attum einsemds berg», og syner med få ord kor grunnleggjande avhengig mennesket er av andre.

Einsemd – eit gammalt problem i ei ny tid

Sakn etter sosial kontakt og støtte

de gruppa. Ein har då eliminert faktorar som depresjon og andre sjukdomar. Einsemd i seg sjølv er altså ein risikofaktor for sjukdom.

Alle har vi truleg erfaring med å vere einsam, og dei fleste av oss opplever einsemd i periodar. Men det er når einsemd er eit grunntrekk i livssituasjonen at einsemda vert eit problem.

Einsemd kan definerast som sakn etter nær sosial kontakt og støtte. Ein kan ha mange vener, men likevel føle seg einsam. EinHo er søt, einsemdi, semd er ikkje so lenge vegen attende det same som til dei hine å vere einsleg er open. eller leve «der For du skin ikkje ingen skulle for deg sjølv. tru at nokon Olav H. Hauge kunne bu».

Omfanget av einsemd og isolasjon har truleg ikkje auka dei siste åra, heller omvendt, og det er fleire enn før som seier at dei har ein fortruleg ven. Likevel seier nær ein av fire at dei har kjent seg einsame i løpet av dei siste 14 dagane, og undersøkingar tyder på at over 70 000 i landet vårt ikkje har nokon nære fortrulege ein kan rekne med om ein får store personlege problem. Endå fleire opplever at andre har liten eller ingen interesse for det dei gjer.

Einsemd farleg for helsa Einsemd i tyding av manglande sosial støtte og kontakt over tid kan ha følgjer for både mental og fysisk helse, og fører til auka risiko for depresjon, hjarte-karsjukdomar og infeksjonar. Dette heng saman med både at ein har mindre tilgang til hjelp og støtte om ein er nedfor og om ein vert sjuk. Men det skjer også reint fysiologiske endringar. Først i dei seinare tid har ein byrja å forstå mekanismane bak dette. Ei forskargruppe som har samanlikna ei gruppe som har vore einsame over lang tid, med ei som ikkje kjenner seg einsame, finn endringar i såkalla genuttrykk i den førstnem-

FAKTA

Einsemd kan smitte Ei ny stor amerikansk undersøking der ein har følgt 5000 personar over mange år, syner at einsemd hadde tendens til å «smitte». Ein finn «smittemønster» som gjer at einsame personar over tid vert ført til utkanten av dei sosiale nettverk. Det er også ein tendens til at fleire i nettverket dei har også vert ført mot utkanten av nettverka. Forskarane nyttar ein strikkegenser eller ein vev som bilete på den sosiale samfunnsveven: Den sosiale veven i samfunnet har ein tendens til å bli opptrevla eller rakne frå kanten og innover. Og dette medfører risiko for eit heilt samfunn.

Kven er einsame i «verdas beste land»?

Ei vanleg oppfatning er at gruppa som er mest einsam, er dei eldre. Men faktum er at dei aller fleste eldre slett ikkje er einsame. Dei har eit aktivt sosialt liv og yter hjelp og støtte til andre. Derimot er det ei gruppe eldre som er i svært stor risiko for einsemd, og som vil auke mykje i omfang framover: Gamle heimebuande som både har dårleg helse og har misst ektefellen.

Unge som har vanskar med å komme inn på arbeidsmarknaden er ei anna gruppe som kan oppleve einsemd. Endringar i arbeidslivet har medført at det vert færre jobbar for personar med låg utdanning. Samtidig er det ein tendens til at unge med funksjonshemming vert uføretrygda framfor at ein får arbeid. Når vi veit at arbeid er ein sentral arena for å byggje nettverk og arbeid også har samanheng med sjølvrespekt, er det forståeleg at enkelte ungdomsgrupper er særleg utsette for einsemd.

Ei gruppe som særleg er utsette for einsemd er innvandrarar og flyktningar , særleg einslege mindreårige flyktningar. Flyktningar er ei gruppe som har gått gjennom svært mange tap. Dei har misst både språk, kultur, roller, status og ofte også vener. I innvandra famili-

Marit Solheim er forskningsleiar ved senter for helseforsking. Helse Førde/HISF

ar der foreldra manglar sosialt nettverk og har liten kontakt med eiga familie, har borna markert høgre risiko for å ha få vener og lite kontakt med vener.

Vegar inn i fellesskapet Å kunne greie å snu ein negativ einsemdsspiral er av stor betydning, Olav H. Hauge skriv om vegen tilbake frå einsemda til fellesskapet, og om motet som krevst frå den som er einsam.

Frå fellesskapet og deg og meg trengst tiltak på ulike frontar for å utvikle møteplassar og arbeidsformer som kan medverke til at menneske kan utvikle nye relasjonar og nettverk. Og gjennom å yte inn i fellesskapet kan vi erfare at Olav H. Hauge sitt ord gjeld oss alle. Vi alle har bruk for å bety noko for andre.

For du skin ikkje for deg sjølv.

Kjelde: Olav H. Hauge: Frå diktet «Attum einsemds berg» frå Under bergfallet, Dikt i samling, Det Norske Samlaget i 1996.

,,

Noen har ment at utviklingen av velferdssamfunnet ville bidra til å redusere den frivillige innsatsen, og at viktige verdier i vårt samfunn ville gå tapt om det offentlige overtok ansvaret på viktige velferdsområder. Historien har vist at de tok feil.

Engasjementet er like sterkt, men det har funnet nye veier. Mens man tidligere bidro fordi man måtte, bidrar vi nå fordi vi vil.

Statsminister Jens Stoltenbergs kronikk i Dagens Næringsliv 31. mars 2010.

VART HEDRA: Fem av dei som har jobba i Olden Raude Kross si teneste. Frå venstre: Liv Auflem, Margit Vanberg, Else Marie Dalsgård Slyngstad, Kirsti Fløtre og Ingrid Kvamme.

Foto: Hans Holmøyvik, Fjordingen

Olden Raude Kross 90 år Røde Kors har gått framom på mange område i Sogn og Fjordane. Det offentlege har på mange måtar kome til duk og dekka bord. Frå tuberkuloseomsorg, tilbod til funksjonshemma og menneske med psykiske lidingar for å nemne område som Røde Kors har gitt tilbod til og som i dag er offentlege.

Initiativtakar Inger Yri er formann og Ingebrikt Beinnes er nestformann. Inger Yri kom frå slekta Skarstein på Sandane og var ei språkmektig og reisevand dame. Truleg hadde ho på denne måten blitt kjent med Røde Kors og det arbeidet organisasjonen sysla med. Ho var gift med Sivert Yri som eigde og dreiv Yris Hotell i Olden.

Føremålet var å hjelpe folket i Olden. 1. Ved å skaffe billeg og kunnig hjelp under sjukdommar. 2. Ved å vere med i kampen mot folkesjukdomane og spreie kunnskap om dei.

Allereie i 1924 var det tilsett sjukesyster. Det har vore tilsett 26 sjukesøstrer, samarittar og hjelpepleiarar i Olden Raude Kross. I 1952 var det tilsett tre sjukesystrer på same tid.

Det fyrste Røde Kors i fylket

Krisehjelp

Olden Raude Kross vart skipa 11. april i 1920.

I samband med Lodalsulykka 13. juni 1936, sende Noregs Røde Kors eit telegram til Olden Raude Kross. Det lydde slik: «Oslo Røde Kors sender kr. 1000,Lasarett-utstyr er lagret i Bergen.

Svensk Røde Kors tilbyr hjelp!

Trenger dere Søstre?

Hvordan kan vi hjelpe?»

Det vart takka hjarteleg for hjelpa og meldt attende at pengar til innkjøp av klede og andre personelge ting var det stor trong for.

Når ein høyrer om viktige hendingar i laget gjennom 90 år, forstår ein at Røde Kors har vore med å forme mange av dei velferdsordningane som i dag er i offentleg regi.

Jubileumsfesten 10. april markerte mannsaldrar med innsats for bygda og bygdefolket.

Krigsåra

RØDE KORS-SKATTAR: Leiar Sigurd Strand og tidlegare helsesøster Kristi Fløtre henta opp litt av kvart av det som var å finne i dei gamle medisinskrina til Olden Raude Kross.

Foto: Hans Holmøyvik, Fjordingen

Vinteren 1940 vart det samla inn 202 ullteppe, 163 laken putevar, telt og ein del sokkar og sendt til det krigsråka Finland. I 1941 vart det søkt om å få kjøpe inn 2700 liter bensin.

Denne skulle nyttast til sjuketransport med bil og båt i Innvik kommune.

I mars 1942 valde laget å avslutte kontoen til Olden Raude Kross og sette pengane inn på Olden Gamleheim, som ikkje eksisterte. Det

vart ikkje gjort noko offisielt lagsarbeid utover hausten og vinteren fram til 1943 pga. arrestasjonar. Rekneskapen vart etterspurt, men laget måtte vere forsiktige. Det var heller ikkje skrive medlemslister i perioden. Stadig spørsmål frå nazistar som ville inn i Røde Kors gjorde at ein ikkje tok sjansen på det.

Helse Mor og barn kontroll var sett i gong i 1948 og Olden Raude Kross har kjøpt inn instrument og undersøkingsutstyr til legekontoret fleire gonger.

Hjelpekorpset Hjelpekorpset vart etablert i 1977. Målet var å drive hjelpekorpsarbeid ved ulykker, katastrofar, utføre anna humanitær innsats, utdanne medlemmar, bygge opp depot og sikre forsvarleg beredskap.

Eldreomsorg I 1981 starta Olden Raude Kross eit arbeid for å byggje helsetun og trygdebustader I 1989 var alt ferdig. Dei totale byggjekostnadane var rekna til 5 millionar kroner og var finansiert slik: Eigenkapital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100.000,Bindande tilsegn frå bygdefolk . . . . . . 300 000,Tilskot frå Noregs Røde Kors . . . . . . . . . 300 000,Lån . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 300 000,-

Like aktuell Det har vore drive mykje godt Røde Korsarbeid i Olden gjennom alle desse 90 åra. Dei har vore ein aktiv pådrivar i utviklinga av eige lokalsamfunn.

Medlemstalet har variert. I 1967 var det 513 betalande og 24 livsvarige medlemer. I dag er det litt over 200. Alle ære til jubilanten!

Rapport frå FAKTA ■ Åge Wiberg Bøyum er lærer ved HSF avdeling helsefag og intensivsjukepleiar.

■ Tidlegare leiar i Lærdal Røde Kors og medlem av ein internasjonal beredskapsgruppe i Røde Kors som rykker ut med nødhjelp, for det meste feltsjukehus.

■ Bøyum har vore på oppdrag for Det internasjonale Røde Kors i Iran, Bam 2004, Indonesia, to gonger, Banda Ache etter Tsunamien og på Java, 2005 og 2006. Pakistan, to ganger, Kashmir og Quetta, 2005 og 2009, og Chile nå i 2010. Oppdraga har vore både for Norges Røde Kors, for IFRC og for ICRC.

Chile

27. februar i år vart Chile råka av eit jordskjelv og ein Tsunami.

Skjelvet blei målt til ein styrke på 8,8 på Richters skala. Det gjer jordskjelvet til eitt av dei 10 kraftigaste gjennom tidende. Om lag 350 menneske omkom, mange vart skada og skjelvet førte med seg store materielle skadar. Byen Concepcion og region Aracaunia vart hardast råka.

Chile er på mange måtar som eit mellom-europeisk land. Standarden på infrastruktur og bygningar er høg. Mange av sjukehusa er likevel gamle, det forklarer kvifor desse bygningane vart spesielt hardt råka.

Torsdag 18. mars kom fem delegatar frå Røde Kors til Santiago etter over 30 timar i lasterommet på eit cargofly. Dei er to frå Finland, to frå Noreg og ein frå Canada. Med seg har dei 30 tonn naudhjelp, mesteparten utgjer eit feltsjukehus. Vanlegvis når ein sender ut sjukehus av denne typen er det mange delegatar med. Denne gangen er ikkje det nødvendig sidan chilenarane sjølv har mykje ressursar og skal drifte feltsjukehuset sjølv.

Trailerar med utstyret skal til niande region i Araucunia. 70 mil sør for Santiago. Regionen på 1,9 mill innbyggarar og har mista 400 sjukehussenger og 12 operasjons-

PÅ JOBB I CHILE: Åge W. Bøyum frå Lærdal står som nr. fire frå venstre, med feltsjukehuset i bakgrunn. Bøyum, som er medsinsk koordinator, er ein av fem delegatar frå ICRC.

Feltsjukehuset i Petrufqen.

avdelingar. Det utgjer 40% av sjukehuskapasiteten totalt. Det endelege målet er sjukehuset i Petrufquen, 6 km sør for Temucu.

Delegatane vart møtt av sjukehusdirektør, assisterande direktør og medical koordinator (MCOR), samt presidenten i Røde Kors i Aracunia, Kristian Hasse og mange frivillige frå lokalt Røde Kors. Seinare på kvelden var det møte med den regionale helsedirektøren, Milton, (RHD), helseministaren i regionen og IFRC (International Federation of Red Cross).

rubbhall som lager, operasjonstelt, postoperativt telt, akuttmottak og to telt til kirurgiske avdelingar. Det er eit tett samarbeid med Chile Røde Kors som stiller med frivillige, sjukehusleiinga og RHD og MCOR. Helsepersonell er òg involvert. Chilenarane styrer mykje av dette sjølv og skal ta imot dei første pasientane måndag 29. mars.

Sjukehuset i Petrufqen har 60 senger, indremedisin, noko geriatri og litt kirurgi.

Røde Kors si oppgåve og etter ønske frå IFRC, direktør og RHD skal ein utvide kapasiteten frå telt med ei operasjonsavdeling med to bord, og 50 senger, inkludert postoperativ og mottak.

Samarbeidet med Chile Røde Kors (CRK) har hele tida vore svært bra.

Framover vil ein sette fokus på kapasitetsbygging og gjere Røde Kors i Chile betre i stand til å møte framtidige katastrofar. Chile Røde Kors skal overta m.a. krykker, rullestolar, ullteppe og vassreinsingsanlegg for 12 000 personar.

Samarbeidet med Chile Røde Kors i Temucu og andre stader skal styrkast i åra som kjem. Det er ei stor utfordring for Røde Kors i eit land som stadig blir råka av jordskjelv.

Feltsjukehuset består av ein liten

Åge Wiberg Bøyum (tekst)

20 RØDE KORS AVISA 2010

GAULAR

HORNINDAL

Aase Landbruk AS Steia 3 6973 SANDE I SUNNFJORD

Tlf. 57 71 64 40

avd. Grodås 6761 HORNINDAL Tlf. 70 25 52 00

JØLSTER

LUSTER

SELJE

Jølster Rør A/S

Sogn Rekneskapskontor A/S

Apotek 1 Sogndal

6843 SKEI I JØLSTER Tlf. 57 72 83 50

Sogningen Storsenter 6852 SOGNDAL Tlf. 57 67 90 70

Tang Hyttegrend

Haugen Motor A/S

GLOPPEN

6868 GAUPNE Tlf. 57 68 10 18

6761 HORNINDAL Tlf. 57 87 95 00

6869 HAFSLO Tlf. 57 68 66 19 www.tang-hyttegrend.no

Pe Be Klær A/S

Kjell Olav Ugulen

Tlf. 478 64 000 www.otenden.no

Industriv. 4 6823 SANDANE Tlf. 57 86 80 00

Byrkjelo Bygg og Snikkarverksemd 6826 BYRKJELO Tlf. 57 86 73 49

Evebø Blikkenslagerverksted 6823 SANDANE Tlf. 57 86 61 35

6847 VASSENDEN Tlf. 57 72 75 50 www.jolsterskisenter.no

6763 HORNINDAL Tlf. 57 87 85 00

6843 SKEI I JØLSTER Tlf. 57 72 61 62

Dyrlege

Jan Valheim

Skei Servicenter

6761 HORNINDAL Tlf. 57 87 96 00

6843 SKEI I JØLSTER Tlf. 57 72 82 34

Tlf. 57 86 62 14

Gloppen kommune

HØYANGER LEIKANGER Egil Førde

Firdav. 6 6823 SANDANE Tlf. 57 88 38 00

6949 BJORDAL Tlf. 57 71 01 24 Mobil 415 00 325

Møbelringen Sandane AS

T. Frivik Taubanedrift AS

Krånavegen 15 6823 SANDANE Tlf. 57 86 56 66

6995 KYRKJEBØ Tlf. 906 53 200 www.taubanedrift.no

Hotell S. Sandal A/S Høyanger Eides AS Nordstrandsv. 12 6823 SANDANE Tlf. 57 86 61 44

Storgt. 21 6993 HØYANGER Tlf. 57 71 00 60

Diamantsaging Sogn A/S Eivaldgjerde 8 Tlf. 57 65 36 00 Mobil 901 36 150

www.sfj.no Vår visjon: LIVSKVALITET OG NYSKAPNING

6991 HØYANGER Tlf. 57 71 15 00

LUSTER

Lavik Auto Senter A/S

Bunadstova Cirkic

Tlf. 478 64 000 www.otenden.no

6947 LAVIK Tlf. 57 70 75 00

Arve Aasen Transport AS

Sunde Trafikkskule

6829 HYEN Tlf. 480 06 853 480 18 020

Strandg. 5 6993 HØYANGER Tlf. 57 71 31 30

Sørsida Sag AS Bygg og Anlegg

GULEN

5962 BJORDAL Tlf. 958 98 084

Magnar Brosvik

Sandvikvegen 25 6868 GAUPNE Tlf. 57 68 37 22

JØLSTER

6843 SKEI I JØLSTER Tlf. 480 09 700

HORNINDAL

Årdal 6841 SKEI I JØLSTER Tlf. 57 72 68 90 www.jolsterbil.no

Coop marked Hornindal

Jølster Rekneskapslag

6761 HORNINDAL Tlf. 57 87 84 10

Parfymeriet AS

6855 FRØNNINGEN Tlf. 57 66 87 00

Haukåsv. 1 6854 KAUPANGER Tlf. 57 67 83 15

Lærdal Ferie og Fritidspark

Hjelmeland Byggforretning A/S

Grandavegen 5 6887 LÆRDAL Tlf. 57 66 66 95

Storebruv 7 6854 KAUPANGER Tlf. 57 67 83 00

6856 SOGNDAL Tlf. 57 67 28 95

Sogn Advokatkontor

Buene 3, 6869 HAFSLO Tlf. 57 68 06 00

Brødrene

Lomheim A/S Galden 6869 HAFSLO Tlf. 57 68 44 30

6781 STRYN Tlf. 57 87 18 44

Stryn Camping

Myrtel Blomster og Gåve DA

Sogn Kjøleservice AS

Stryn Elektro A/S

Bordvegen 6 6854 KAUPANGER Tlf. 57 67 11 11

Tonningsg. 24 6783 STRYN Tlf. 57 87 29 20

6852 SOGNDAL Tlf. 913 24 748

Sogndal kommune 6806 NAUSTDAL Tlf. 57 81 61 00

Gravensteinsg 17 6850 SOGNDAL Tlf. 57 62 96 00

Pyramiden 6868 GAUPNE Tlf. 57 68 27 70

6852 SOGNDAL Tlf. 57 67 69 30 Fax. 57 67 69 31

6843 SKEI I JØLSTER Tlf. 57 72 78 50

SOLUND

AS Fiskevegn

Skyssbåter Einar Losnegård

6717 FLATRAKET Tlf. 57 85 84 00

Losnegard 6926 KRAKHELLA Tlf. 57 78 79 28/42

Selje Auto

ANONYM STØTTE

6740 SELJE Tlf. 57 85 65 45

Røyrleggjarservice AS Løteigane 7 6879 SOLVORN Tlf. 57 68 42 72

Selje kommune Kommunehuset 6740 SELJE Tlf. 57 85 85 00

Tlf. 57 69 65 00

Solund kommune 6921 HARDBAKKE Tlf. 57 78 62 00

Din økonomiske samarbeidspartner

Vik kommune Pleie og Omsorg 6891 VIK I SOGN Tlf. 57 69 82 00

ÅRDAL

Tonningsgata 4 6783 STRYN Tlf. 57 87 47 00

Stryn Trelast A/S Grandev. 4 6783 STRYN Tlf. 57 87 16 80

Kongshaugv 3 6885 ÅRDALSTANGEN Tlf. 57 66 14 15

Kleiven Sogn A/S Torget 2 6885 ÅRDALSTANGEN Tlf. 57 66 48 80

6893 VIK I SOGN Tlf. 57 69 88 50

6893 VIK I SOGN Tlf. 57 69 86 50 www.vikorsta.no

Prosess-Elektro A/S Meierig. 1 6885 ÅRDALSTANGEN Tlf. 57 64 85 00

ANONYM STØTTE Sitla Hotel A/S

VÅGSØY

Gate 1 nr 60 6700 MÅLØY Tlf. 57 84 92 00

Tyinv 3 6884 ØVRE ÅRDAL Tlf. 57 66 58 80

Tangen Sport AS Torget 1 B 6885 ÅRDALSTANGEN Tlf. 57 66 47 00

Årdal Blikkenslagerservice AS

Vipeveien 8 6783 STRYN Tlf. 57 87 28 00

SELJE

Tlf. 57 68 05 00

Vik Fengsel

Stryn kommune

Sandgota 9 6881 ÅRDALSTANGEN Tlf. 57 66 01 36

Årdal Måløy Sildoljefabrikk AS Reinhaldsservice AS

Sunnfjord Golv og Maling 6817 NAUSTDAL Tlf. 57 81 91 40 Mobil 913 09 782

Gate 2 nr 1 6700 MÅLØY Tlf. 57 84 88 00

Gate 1 nr 57 6700 MÅLØY Tlf. 57 84 95 00

Stryvo AS

Reiakvam 6817 NAUSTDAL Tlf. 57 81 95 70

U N U A/S

avd. Nordfjord

Stryn Næringshage Tingg 3 6783 STRYN Tlf. 57 87 54 76 www.reiselivsutvikling.no

NAUSTDAL

Øyrav. 3 6817 NAUSTDAL Tlf. 57 81 93 69

Tlf. 478 64 000 www.otenden.no

Visma Services Norge AS

6891 VIK I SOGN Tlf. 57 69 80 70

Bøav. 11 6783 STRYN Tlf. 57 87 11 36

Sogn Mur- & Flisservice AS

VÅGSØY

Autotransport Lerum AS

Fjærevegen 10 Tlf. 57 67 50 60 Alminnelig praksis www.advokatkontor.no

Reiakvam Rørservice

Gulen Dvergsdal & kommune Sunde Bygg AS Kommunehuset 5966 EIVINDVIK Tlf. 57 78 20 00

Eineteig Transport

6718 DEKNEPOLLEN Tlf. 478 64 000 Tlf. 57 85 35 00 www.otenden.no

Luster Rekneskapslag

Transportforretning 5960 DALSØYRA Tlf. 57 78 31 55

Frønningen Skog

Naustdal Elektro AS

Høyanger kommune

SOGNDAL

LÆRDAL

Tunavegen 8 6817 NAUSTDAL Tlf. 57 81 91 20

Vik Bil A/S 6891 VIK I SOGN Tlf. 57 69 84 00

6793 INNVIK Tlf. 57 87 49 90

Tlf. 57 87 31 85

6889 MARISTOVA Tlf. 57 66 87 11 www.maristuen.no

6891 VIK I SOGN Tlf. 57 69 83 83

Innvik Fjordhotell Misjonsheimen AS

6851 SOGNDAL Tlf. 57 62 79 79

Leikanger Sjukeheim Ohnstadhaugen 15 6863 LEIKANGER Tlf. 57 65 56 54

6789 LOEN Tlf. 57 87 57 00

Byggsenteret Olden Rør AS Audun Hundere A/S 6788 OLDEN

Skei Omsorgssenter

Gloppen Camping og Fritidssenter A/S www.gloppen-camping.no

Pyramiden 6868 GAUPNE Tlf. 57 68 13 27

VIK Vik Apotek

6789 LOEN Tlf. 57 87 50 00

Hotel Loenfjord AS

Tannlege 6763 HORNINDAL Tlf. 57 87 95 05

STRYN

6781 STRYN Tlf. 57 87 69 00 Fax. 57 87 69 01

Jens Davidsonsveg 2 6882 ØVRE ÅRDAL Tlf. 57 66 30 68

Måløy Smie & Mek Verksted ANS Gate 1 nr 92 6700 MÅLØY Tlf. 57 85 15 40

ANDRE

VIK Solvang Camping 6894 VANGSNES Tlf. 57 69 66 20

Tistel Camping og Feriehytter 6893 VIK I SOGN Tlf. 57 69 54 79

6701 MÅLØY Tlf. 57 85 26 20

Team Aut Trafikkskole ANS Måløy Stormarked 6718 DEKNEPOLLEN Tlf. 57 85 10 35

Tore Løkke AS 7177 REVSNES Tlf. 72 53 40 50 www.lokke.com

RØDE KORS AVISA 2010 21

ASKVOLL

BREMANGER

Askvoll Legesenter

K. Strømmen Lakseoppdrett A/S

6980 ASKVOLL Tlf. 57 73 46 00

6734 RUGSUND Tlf. 57 79 60 40

Veterinær

Helene Øgaard 6980 ASKVOLL Tlf. 481 27 075

Tlf. 478 64 000 www.otenden.no

FJALER

FLORA

FØRDE

HONDA

Autorisert rekneskapsførarselskap

6963DALEISUNNFJORD Tlf. 57 73 72 00

Nye og brukte biler Tlf. 900 72 263 www.jancobil.no

6900 FLORØ Tlf. 57 74 13 72

Maskinentreprenør

Marø Havbruk AS

Kåre Haaland A/S

AURLAND

EID Chatlet Sport

5745 AURLAND Tlf. 57 63 20 80 www.aurland-energiverk.no

5745 AURLAND Tlf. 57 63 29 00

Håland 6963DALEISUNNFJORD Tlf. 57 73 66 06

6963DALEISUNNFJORD Tlf. 57 73 61 05

Eid Elektro A/S

Nordnes og Øksenberg AS

Byggmester 6964 KORSSUND Tlf. 57 73 75 30

5745 AURLAND Tlf. 57 63 26 00

6770 NORDFJORDEID Tlf. 57 88 58 00

FLORA

Brødrene

Eid Servicesenter AS

Artic Partner Florø Stål AS

5745 AURLAND Tlf. 57 63 34 74

6770 NORDFJORDEID Tlf. 57 86 13 13

Østerbø Fjellstove

Tannlege

Jon-Reidar Eikås

5745 AURLAND Tlf. 57 63 11 77

6771 NORDFJORDEID Tlf. 57 86 06 71

Hildenes Gartneri AS

BALESTRAND Balestrand kommune Helse og Sosial 6898 BALESTRAND Tlf. 57 65 12 00

Kviknes Hotel 6898 BALESTRAND Tlf. 57 69 42 00

Midtnes Hotel 6898 BALESTRAND Tlf. 57 69 11 33

Eidsg. 14 6771 NORDFJORDEID Tlf. 57 86 08 44

Lenco Gulv og Maling A/S 6771 NORDFJORDEID Tlf. 57 86 20 70

Øyane 13 6770 NORDFJORDEID Tlf. 57 86 11 33

Tlf. 478 64 000 www.otenden.no

Veganeset Camping 6899 BALESTRAND Tlf. 57 69 16 12

Bremanger kommune 6721 SVELGEN Tlf. 57 79 63 00

Spar Bremanger M. Håvardstun 6727 BREMANGER Tlf. 57 79 13 08

Tlf. 57 83 26 55 www.bjorklund.no

6801 FØRDE Tlf. 57 72 29 70

6900 FLORØ Tlf. 57 74 93 65

Sogn og Fjordane Politidistrikt Hamneg 3 6900 FLORØ Tlf. 57 75 88 00

BB ServiceSystem Sogn og Fjordane AS Øyrane 1 6800 FLORØ Tlf. 57 75 24 24

Leirvågg. 1 6900 FLORØ Tlf. 57 75 20 70

Hans Blomgate 39 6900 FLORØ Tlf. 57 75 81 05

FJALER

Hj Christensenv. 3 6801 FØRDE Tlf. 57 82 15 58

Førde Libris

Picasso Restaurant

6801 FØRDE Tlf. 57 82 00 44 E-mail: forde@libris.no www.libris.no/forde

Halbrendsøyra 2 6801 FØRDE Tlf. 57 82 17 55

Førde Stål AS 6800 FØRDE Tlf. 57 82 26 30

Førde Vulk AS Halbrendsøyra 9 6800 FØRDE Tlf. 57 83 08 00

Domus Mega Førde

Vestnesv. 33 6901 FLORØ Tlf. 57 75 20 60

Langebruv. 22 6801 FØRDE Tlf. 57 83 07 40

Magne Hafstad AS

Tjønneland 6800 FØRDE Tlf. 462 10 150

arki Tlf. 57 72 22 50 www.arki.no

Hafstad, 6800 FØRDE Tlf. 57 82 40 30

Hafstad Trevare A/S

Sanderpl.

6800 FØRDE Tlf. 57 83 09 60

Markg 51 6900 FLORØ Tlf. 57 75 60 00

Storehagen 4 6800 FØRDE Tlf. 57 72 50 80

Flora Bil & Vidaregåande Skule Dekkservice AS

Glassmeister

John Holvik AS

Storehagen 7 6800 FØRDE Tlf. 57 82 62 09

Halbrendsøyra 7 6800 FØRDE Tlf. 57 83 08 50

Flaten

Kleopatra A/S

Hafstadv. 17 6800 FØRDE Tlf. 57 82 18 18

Hafstadv 48 6800 FØRDE Tlf. 57 82 26 60

Førde Bil og Rekvisita AS

Kontorsenteret AS

Dale Vidaregåande Skule

Innvandrersenteret i Flora KF

Bilpleiehallen

Professor Gjelsvikv.

6900 FLORØ Tlf. 57 75 66 60

Strandgata 15 6900 FLORØ Tlf. 966 27 983

Halbrendsøyra 6 6800 FØRDE Tlf. 57 82 01 76 www.bilpleiehallen.no

6800 FØRDE Tlf. 57 72 56 60 www.biltreff.no

Hafstadv 44 Fokusgården 6800 FØRDE Tlf. 57 82 67 00

Malia Førde

Flov. 3, 6800 FØRDE Tlf. 57 82 99 40

Gode råd - gode kjøp!

Naustdalsvegen 4 Tlf. 57 83 26 50 Ope mån-fre 10-20, laur 10-16

Førde Bilservice AS

Mo og Jølster vidaregåande skule

Flovegen 6 - Øyrane 6800 FØRDE Tlf. 57 83 07 00

Trapp Ned Hafstadvegen 31 6800 FØRDE Tlf. 57 82 24 33

Rekneskaps-teneste A/S 6817 NAUSTDAL 6801 FØRDE Tlf. 57 81 60 60

Statoil Førde Servicesenter A/S Tlf. 57 82 11 28Vask/ Selvvask - Åpent til 2400

Mo, 6800 FØRDE Tlf. 57 65 64 40

Travelnet Fjordane Reisebyrå 6801 FØRDE Tlf. 57 72 50 70

Tømrar

Oddgeir Stølen Hornneskletten 23 6800 FØRDE Tlf. 57 82 39 24 Mobil 908 66 993 E-mail:ostoelen@online.no Nybygg - Tilbygg - Rehabilitering

Byggmester

Stølsvik A/S

Tlf. 992 60 962 Tilbygg, nybygg, ombygging, vedlikehold og kjøkkenmontør

6801 FØRDE Tlf. 57 72 18 00

Zoo Senteret Førde AS Storehagen 9 Tlf. 57 82 22 42 www.zoosenteret.no

Magne Aase A/S 6801 FØRDE Tlf. 57 82 86 00

6801 FØRDE Tlf. 57 72 38 50

Sunnfjord Auto A/S Halbrendsøyra 8 6800 FØRDE Tlf. 57 83 72 00

Sunnfjord Betong A/S Hornes, 6800 FØRDE Tlf. 57 82 25 00

Sunnfjord Bilpleie Naustdalsvegen 5 6800 FØRDE Tlf. 57 72 54 33 Mobil 966 55 050 Åpningstider: man-fre 0800-1800 og lør 0900-1800

GAULAR Annes Fotklinkk Hafstadvegen 23 6800FØRDE Tlf. 57 82 04 40

Caravan Vest AS Kleiva, 6975 SKILBREI Tlf. 57 82 62 50 www.caravanvest.com

Gaular kommune Helse- og Sosialetaten Førdevegen 15 Tlf. 57 71 82 00

Yndestad Mekaniske AS

Førde Bygg A/S 6801 FØRDE Tlf. 57 83 71 70

Steinav. 10 6800 FØRDE Tlf. 57 72 10 00

E-mail: ravndaltransport@gmail.com Transport av byggevarer, landbruksartikler, biler, båter m.m.

Rune Sund Bygg

Tannlege

Dahl A/S

Øyrane 6801 FØRDE Tlf. 57 82 57 00

6800 FØRDE Tlf. 57 82 18 82

Terje Fjellestad

6800 FØRDE Tlf. 57 82 14 44 Vi tek vare på deg og bilen din

Primaflor A/S

Fjellv 10, 6800 FØRDE Tlf. 57 82 39 15 www.stolsvik.no

FLORA HAMN KF Florø hamn er eit knutepunkt for sjøtransport, midt mellom Bergen og Ålesund Postboks 17, 6901 FLORØ Tlf. 57 75 67 41 Telefaks: 57 74 09 18 hamn@flora.kommune.no

Tlf. 57 82 12 00 Åpningstider: måndag-fredag 11-23 laurdag-søndag 12-23

Tannlege

Førde Motorsport AS

Vestnes Produkt A/S

6800 FØRDE Tlf. 57 72 55 00 www.bilogservice.no

6961DALEISUNNFJORD Tlf. 57 73 80 00

Halbrendslia 17 6800 FØRDE Tlf. 902 06 304

6801 FØRDE Tlf. 57 72 13 80

6900 FLORØ Tlf. 57 75 79 00 www.flora.vgs.no

Fjaler kommune

Hafstadv 21 6800 FØRDE Tlf. 57 72 20 94

Tlf. 57 74 55 20 www.oytex.no

6963DALEISUNNFJORD Tlf. 57 73 99 30

6963DALEISUNNFJORD Tlf. 57 73 82 00

Oddbjørn Tefre

Alt innen skog og hage Tlf. 907 32 583 www.gravdalskog.no

FØRDE

Sæle AS

Nordfjord Flyttebyrå

Anleggsgartnar Baarøy

Firdav. 12 6801 FØRDE Tlf. 57 83 33 00

byggteknisk konsulent

Førde Kulturskule

Storehagen 3 6800 FØRDE Tlf. 57 82 10 54

6802 FØRDE Tlf. 57 83 44 00

Nils J. Nordang Bygningsingeniør

Naustdalsv.

6801 FØRDE Tlf. 57 82 70 70

6800 FØRDE Tlf. 57 72 22 30

6800 FØRDE Tlf. 57 82 63 10

FØRDE

6800 FØRDE Tlf. 57 83 24 00

Gravdal Skog & Hageservice A/S

AMT Maskin AS Markeg 65 6900 FLORØ Tlf. 57 75 73 00

BYGGMAKKER Bruland

Vitusapotek Florø

Bygg Service A/S Markeg. 63 6900 FLORØ Tlf. 57 74 07 30

6802 FØRDE Tlf. 57 82 16 65

FØRDE

6800 FØRDE Tlf. 57 82 81 10

Førde Mekaniske Industri A/S

Brødrene

Coop Dale BA

BREMANGER

Stål og mekanisk arbeid - Utleige av personal til fast pris eller timepris

Norsk CelluloseisolasjonA/S

Nessemaskin A/S 6899 BALESTRAND Tlf. 57 69 48 00

Leirvåggata 3 6900 FLORØ Tlf. 57 74 45 80 415 41 238

Nordfjord Psykiatrisenter Sjukehusv. 9 6770 NORDFJORDEID Tlf. 57 86 43 30

6914 SVANØYBUKT Tlf. 57 74 87 41

Vestnes Innredning AS

Eid kommune

Sønnerheim A/S

6800 FØRDE Tlf. 57 82 90 40

IPM Teknikk A/S

Moengården 6770 NORDFJORDEID Tlf. 57 86 13 71

Øyane 12 6770 NORDFJORDEID Tlf. 57 86 47 60

Førde Hotell Arne Birkeland AS Quality Hotel Førde

Erling Kleivens Bjørklund Førde Hope Naustdalsvegen 4 Fargehandel RekneskapskontorA/S 6800 FØRDE Hamreg. 6 6963DALEISUNNFJORD Tlf. 57 73 99 00

FØRDE

Øyrane, 6801 FØRDE Tlf. 57 82 30 00

Firdav 5, 6800 FØRDE Tlf. 57 72 23 00

6977 BYGSTAD Tlf. 57 71 71 12

Førde Fargehandel A/S

Møbelhuset Førde

Sunnfjordrenhold ANS

Langebruv. 10 6800 FØRDE Tlf. 57 82 99 50

Murer Tore Aarbergsbotten

Naustdalsvegen 3 6800 FØRDE Tlf. 57 82 82 90

Hafstadv 32 b Tlf. 473 75 965 En sikker leverandør av renholdstjenester www.sunnfjordrenhold.no

6973 SANDE I SUNNFJORD

Tlf. 57 71 62 11 Mobil 950 41 583

22 RØDE KORS AVISA 2010

Nordvest Miljø AS Hornnes 6800 FØRDE Tlf. 57 83 71 60

Bil Body A/S Sæternes, 6700 MÅLØY Tlf. 57 85 05 34 Fax. 57 85 00 12

Autorisert bilverksted Biloppretting / Lakkering Alle merker

Røyrleggaren AS Bremanger kommune

Alt innen røyrleggararbeid!

Nybygg/rehabilitering Baderom Varmeanlegg Servicearbeid

6721 SVELGEN Tlf. 57 79 63 00

Per Tore Meier Mobil: 415 05 600

www.bremanger.kommune.no

E-mail: per.tore@royrleggaren.no

Moengården, 6770NORDFJORDEID Tlf. 57 86 15 00

Gaular kommune Vadheimsvegen 15 6973 SANDE I SUNNFJORD Tlf. 57 71 85 00

Aase Landbruk AS Lærdal kommune Rådhuset, Øyrapl 7 6886 LÆRDAL Tlf. 57 64 12 00 www.laerdal.kommune.no

Reflex

Steia 3 6973 SANDE I SUNNFJORD

Storehagen 9 6800 FØRDE Tlf. 57 82 12 22

Tlf. 57 71 64 40

Barnekle og babyutstyr www.reflex.no

Salg og service av traktorer og landbruksmaskiner siden 1974 Ta kontakt!

Mobil 948 65 510

Bilskadesenteret AS

Møbelringen Sandane AS

Sygna Transport AS 6973 SANDE I SUNNFJORD Tlf. 57 71 64 32 - Fax. 57 71 65 10 - Mobil 970 53 000

Steinav. 10, 6801 FØRDE Tlf. 57 72 10 00 Fax. 57 72 10 10 www.toyota-forde.no

Krånavegen 15 6823 SANDANE Tlf. 57 86 56 66 Fax. 57 86 59 95

Sogn Advokatkontor Fjærevegen 10 6856 SOGNDAL Tlf. 57 67 50 60

Bruland Palle og Emballasjefabrikk 6800 FØRDE Tlf. 57 72 22 30 - Fax. 57 72 22 31

Bygstad Taxi 6977 BYGSTAD Tlf. 57 71 72 01

- Maxitaxi - Handicap-drosje - Førde Lufthavn

M. Leiknes A/S 6980 ASKVOLL Tlf. 57 73 04 57 Fax. 57 73 06 77

FØRDE TLF.: 57 82 85 00 - KAUPANGER TLF.: 57 82 85 01

Perhusvegen 1, 6783 STRYN Tlf. 57 87 68 50 Fax. 57 87 68 60

Brygga....................................................Tlf. 57 85 27 00 Førde Bilberging A/S.....................mobil 911 18 080 Leikanger Sogn Bilskade AS...........mobil 975 88 888 Vik i Sogn...........................................mobil 952 73 291

Førde Elektro og Rør AS Firdavegen 16, 6800 FØRDE Tlf. 57 72 39 90 - Fax. 57 72 39 99

- Din lokale elektrikar og rørleggar

E-post: post@hs-bygg.no www.hs-bygg.no

Eid kommune Rådhusv 11 6770 NORDFJORDEID Tlf. 57 88 58 00 Fax: 57 88 58 01

Entreprenørforretning Kranutleige

Førde Vulk Halbrendsøyra 9, 6800 FØRDE Tlf. 57 83 08 00 - Fax. 57 83 08 01

Leikanger Sjukeheim Ohnstadhaugen 15 6863 LEIKANGER Tlf. 57 65 56 54 Fax. 57 65 56 59

RØDE KORS AVISA 2010 23

GATESLAGSMÅL: Aktørane i gateslagsmålet er liggande Mads Masdal, dei to med ryggen til er Andreas Eilertsen og Stian Tamlagsrønning. Rolla som Politi hadde Marit Solveig Nedrebø Bjørvik frå Gaular Røde Kors.

Nervepirrande gateaksjon Tre unge menn er i kraftig konfrontasjon.

Det er laurdag formiddag og torget er fullt av folk. Mennene får tilrop å om gi seg, men konflikten eskalerer. Plutseleg er det ein stor kniv involvert, og snart ligg det tre blodig skadde på gata.

Slik starta Røde Kors Ungdom sin gateaksjon laurdag 10. april. Konfrontasjonen på torget er sett i scene for å sette fokus på førstehjelp.

Ei lita stund er publikum usikre på kva dei er vitne til. Men når unge førstehjelparar frå Røde Kors raskt kjem til, koplar publikum rett og følgjer merksamt aksjonen.

Aksjonen er samordna med både politi og AMK sentralen. Ungdommane får testa førstehjelps kunnskapane sine og øvinga får eit svært realistisk preg. Informasjon om situasjonen til dei skadde blir utveksla og AMK personalet gjer sine analysar og prioriteringar.

enkel opplæring i førstehjelp og at dei no såg at det var ein god ting å kunne.

Brcko-undommane

Gjerne meir av dette

Med på aksjonen til Røde Kors Ungdom er tre ungdommar frå Brcko Røde Kors i BosniaHerzegovina. Dei er i fylket som ein del av Røde Kors sitt internasjonale samarbeidsprosjekt. Brcko-undommane har gode erfaringar med å bruke slike verkemiddel for å rekruttere ungdommar inn i Røde Kors sitt førstehjelpsarbeid. Deira erfaring vart brukt i planlegging og regi av gateaksjonen.

Reidar Kirketeig og Johannes Juklestad i AMK helsa øvinga velkomen. – Det er veldig bra at ungdommane har sett i gong denne øvinga seier Juklestad. – Slosskampar med kniv kan bli aktuelt for oss å komme opp i og det er veldig nyttig for oss å øve på dette.

– Vi fekk ein situasjon no der vi vart testa på å prioritere, fortel Kirketeig og forklarer. – Med tre skadde måtte vi prioritere kven som skulle transporterast først og kva for tiltak som måtte settast i verk for dei andre i mellomtida.

Aksjonen vart runda av med ein briefing av AMK personalet med deltakarane.

Publikum positive – Det var spennande, men vi skjønte fort at det var sett i scene og at det ikkje var på ordentleg, seier ei av dei som såg rollespelet.

Fleire av ungdommane mellom publikum kunne fortelje at dei gjennom skulen har fått

GIR HJELP: Førstehjelp med ungdommar frå Sogn og Fjordane og Brcko Røde Kors.

Bra å vere synlege – Det er viktig for oss i Røde Kors Ungdom å

få vist fram kva vi driv med, seier leiar i distriktsrådet Stian Tamlagsrønning. Gateaksjonen vart vellukka både som øving og som markering. Det er viktig for oss å treffe ungdom rett, både med inntrykk og kjensler. På den eine sida litt tøft, men med ein alvorleg undertone.

– Så var det svært tilfredstillande å få gode tilbakemeldingar frå AMK personalet, held Tamlagsrønning fram og seier vidare. – Vi fekk ros for å stabiliserte dei skadde. – Det var ikkje vanleg for AMK å møte ein skadestad der det var gitt så mykje førstehjelp.

Røde Kors Ungdom sin informasjonsstand og aktivitetar ga gode resultat.

Over 100 ungdommar var innom og mange la att namn og adresse for å bli kontakta av Røde Kors.

Margunn Masdal (tekst og foto)

Øvde på tunge tak • Krisehandtering • Vegnettet lamma

Ekstremvêr lamma Vik kommune i tre timar måndag kveld den 22. mars.

Vik Røde Kors tok initiativet til kriseøvinga med ekstreme vêrforhold på timeplanen.

Enorme snømengder lamma Vik kommune i tre timar og utfordringane tårna seg opp med innspel servert av øvingsleiar Olav Fimreite.

Deltakarane frå kommuneleiinga, Vik Røde Kors og hjelpekorpset fekk nok å bryna seg på.

Skrivebordsøving Enorme snømengder skapte svære problem i lokalsamfunnet. Pensjonærar var isolerte og skuleelevar kom seg ikkje heim att frå skulen.

– Kriseleiinga skulle handtera ulike scenario og Røde Kors øvde på korleis dei skulle handtera sine tenester, seier Oddbjørn Ese. Rådmannen i Vik kommune hadde med seg etatsleiarane i øvinga Tunge tak, saman utgjorde dei kriseleiinga som jobba seg gjennom utfordringane.

Lærerikt – Me fekk køyrt oss sjølve om dette var ei sokalla skrivebordsøving. Me fekk ei kjensle av korleis ras og store nedbørsmengder kan herja. For vår del var dette ei svært nyttig øving, seier Ese. Siste vekers hendingar med dårleg vêr på Vestlandet gjorde samlinga på kommunehuset aktuell. Bygdene i kommunen var utan

BEREDSKAPSTEST: Stengde vegar og enorme nedbørsmengder lamma Vik kommune i øvinga Tunge tak. – Ei lærerik øving, seier Oddbjørn Helgås, leiar i Vik Røde Kors.

straum og vegnettet var lamma på grunn av sterk vind og sterkt snøfall.

– Me fekk testa beredskapsplanen vår, difor fekk me godt utbyte av dei tre timane måndag kveld, seier Oddbjørn Ese. – Nyttig og lærerikt, seier leiaren i Vik Røde Kors Oddbjørn Helgås. – Beredskapsplanen fungerte? For så vidt, men det er ein del ting me kjem til å ta tak i, seier Helgås.

Gunnar Kleven, Sogn Avis (tekst)

«Tunge tak» i Jølster Dei tolv deltakarane møttes i aktivitetsstova på Vassenden sjukeheim. Rikeleg tilgang til kaffi og kaffimat skulle komme godt med. Det vart intense tre timar før øvinga var avblåst i 22-tida.

Det var nyttig å bli kjent med kvarandre sine føresetnader og arbeidsmåtar. Kommunen viste ikkje heilt korleis dei skulle bruke alle Røde Kors sine tilgjengelege resursar utover hjelpekorpset sine.

Det var stor oppfinnsomheit og kreativitet for å finne løysingar på dei ulike problema i øvinga. Når vegane var stengde tok ein ma. i bruk dei gamle ferdselsvegane på Jølstravatnet. Redningsbåten til Jølster Røde Kors vart brukt til legetransport.

Inspirasjon til å bli betre Dersom Jølster Røde Kors er eit gjennomsnittslag er mediehandtering og kriseleiing område organisasjonen i heilskap kan bli betre på. Elles synte seg at den lokale forankringa med Røde Kors medlemmar spreitt busett i kommunen er avgjerande viktig i krisesituasjonar. Utan lokalkunnskap blir hjelpa vanskeleg.

Gerd Dvergsdal, ordførar i Jølster kommu-

KRISELEIING I JØLSTER RØDE KORS: Else Drageset Gjesdal, leiar Jølster Røde Kors, Camilla Øvrebø, Torstein Helmen, Solveig Lesto, Inger Johanne Klakegg og Målfrid Hjellbrekke.

ne sa i ein kommentar rett etter øvinga at dette burde dei gjere kvart år. – Kvifor?

– Det beste med heile øvinga var at vi fekk eit fullstendig lokalt perspektiv, fortel Dvergsdal.

– Det er utruleg viktig å bli kjent med kvarandre sine planverk og få oversikt over kva vi kan hjelpe kvarandre med. - Til saman kan vi bli så mykje betre, avsluttar ordførar Gerd Dvergsdal.

FAKTA Nye beredskapsutfordringar i Norge ■ Biletet av risiko-, trussel og sårbarheit i Noreg, plasserer regjeringa naturhendingar som den viktigaste særskilde utfordringa som kan true samfunnsikkerheita.

RØDE KORS AVISA 2010 25

Så lite for så mykje Ho vil ikkje akseptere at einsemd skal vere ei privatsak, Jorunn Haveland. Etter 30 år som aktiv i Besøkstenesta er dette eit standpunkt ho står støtt og truverdig på.

For over 30 år sidan, i januar 1979 oppretta Røde Kors i Gulen Besøksteneste. Jorunn Haveland, ein sprek og vital pensjonist på over 70, var ein av pionerane.

Røde Kors møtte henne for å høyre ho fortelje om åra og opplevingane sine. Dei var 1015 damer og ein mann i starten. Besøkstenesta vart ein arena for ekte personleg og brennande engasjement.

– Ja vist, eg var med og starta besøkstenesta i Gulen Røde Kors, fortel Jorunn. Det var Kari Tveit, den gang kokk på Gulen alders- og sjukeheim som ivra for at vi skulle starte noko for bebuarane på heimen som sjeldan og aldri fekk besøk. Det var også ho som spurde meg direkte om å vere med. Eg sa ja med ein gong, eg likar å treffe folk og er sosial. Likevel har eg ofte tenkt når eg skulle ut i Besøkstenesta, at eg ikkje hadde lyst. Men når eg kom heim att, var eg alltid glad og fornøgd.

Å møtes i felles engasjement I tida før oppstarten vart det gjennomført opplæring av medlemmane. Instruktørane klarte å kveike eit engasjement og besøksvenene fant fellesskap i dette engasjementet.

Det var ein lett aktivitet å starte opp og med kjekke folk som tok sin del av arbeidet vart aktiviteten lett å drive. Samtaleemna er og var visst nok aldri eit problem.

Med vanlege «Dei trur det er ein nyheiter om byrde, men det er sjelkva som skjer i dan at ein må yte så lite og få så mykje att i form bygda og så er av gled, hygge, samvær praten i gong. og gode samtalar».

– Den størJorunn Haveland ste endringa frå då og til no er at bebuarane var mykje meir vitale og friske, seier Jorunn. Vi hadde med oss ei tralle med sjokolade, frukt og vekeblad, slik at bebuarane kunne handle litt. Det er slutt på det no. Bebuarane er for reduserte til å ha glede av tralla. Men kaffi, kake, dans og musikk gledar like mykje i dag som då.

– Det som heldt oss i gong i starten var at vi alle tenkte at slik kan vi ikkje ha det, at eldre skulle sitte åleine, seier Jorunn. Vi som er yngre klarar kanskje ikkje å forstå korleis det er å bli eldre. Syn og høyrsel som blir svekka, det blir vanskeleg å bevege seg og det reduserer evna til å komme saman som før. Det er mange einsame i bygdene, det ser eg. Men møte med einsemd er ikkje på noko måte ubehageleg eller trist. Vi har det alltid kjekt saman.

Det skal ytast til fellesskapen Jorunn Haveland er ein av dei som er opplært til og trur på at skal ei bygd få til noko, må folk gå saman i dugnad og yte til fellesskapen.

– Eg kan ikkje akseptere at einsemd skal vere ei privatsak, seier Jorunn. Besøkstenesta er på ingen måte gamaldags, det vil nye generasjonar også oppdage. Skal Gulen kommune vere ein god stad å bli eldre i, må vi vanlege folk yte noko. Det offentlege kan ikkje fylle den rolla som Besøkstenesta har. Vi kan bry oss, vi skal bry oss, det seier noko om folket som bur i Gulen.

– Mange gonger ønskjer eg at eg skulle vore 50 år ein gong til. Tenk kor mykje eg kunne fått gjort. Ofte har eg fått spørsmål om korleis

LANG FARTSTID: Jorunn Haveland (74) har vore 30 år i Gulen Røde Kors Besøksteneste.

eg orkar arbeidet i Besøkstenesta år etter år.

Men dei har ikkje forstått det. Dei trur det er ein byrde, men det er sjeldan at ein må yte så lite og få så mykje att i form av gled, hygge, samvær og gode samtalar, avsluttar Jorunn Haveland.

Margun Masdal (tekst og foto)

26 RØDE KORS AVISA 2010

Distriktsstyret i Sogn og Fjordane Røde Kors: Odd Erik Loftesnes 6858 Sogndal 951 91 754 oel@hisf.no

Jorunn Ringstad 6980 Askvoll 992 45 291 jorrings@online.no

Svein Lundevall Brynestad 6788 Olden 414 04 210 svein.lundevall@ enivest.net

Synøve Sande Boks 135 6721 Svelgen 907 26 012 sysande@ online.no

Anne Vikum 6978 Viksdalen 416 21 080 an-viku@online.no

MORO MED TUR: På samlinga i mars var høgdepunktet snøscooterkjøring på Fjærestad, og gjett om det fall i smak! Dei to fremst på biletet er Astrid Buene og Philip Eithun af Geijerstam, begge 4. klasse.

Foto: Røde Kors Anita Hjønnevåg Postboks 320 6898 Balestrand 412 34 039 anhjoen@online.no

Sigurd Strand 6788 Olden 915 97 871 sigurd.strand@enivest.net

Anne Lisbeth Kvalsund Nordalsmarka 36 6900 Florø 905 03 714 anne.kvalsund@ enivest.net

Stian Antonen Postboks 320 6901 Florø 915 89 866 sti.ant@frisurf.no

Stian Tamlagsrønning Hagalandet, 6856 Sogndal 977 85 252 stian.tamlagsrønning@ hisf.no

Fersk og freistande

fritidssyssel I Balestrand er det i år etablert ei ny Barnas Røde Kors gruppe, eller BARK som dei heiter på stammespråket.

45 born har allereie meldt seg inn og det lovar bra for den nye gruppa.

BARK er ein møteplass der ungar frå 1.- 7. klasse kan møtast utan noko form for inngangsbillett. Det er mange og varierte syslar for dei borna som likar å bruke naturen til leik og læring.

Det blir eit annleis tilbod i høve til dei spesialiserte fritidstilboda og dei skal møtast ein gong i månaden.

BARK suksess Dei vart overraska over den store interessa i Balestrand Røde Kors.

Leiaren for BARK, Inger Marie Eit-

hun tykkjer dette er både gledeleg og inspirerande. Målet er å gje borna ein kjekk, sosial og lærerik møteplass.

Friluftsliv, førstehjelp og matlaging ute i naturen er litt av det borna skal lære.

– Men vi skal òg lære om Røde Korsprinsippa og om korleis born i andre land har det, seier Inger Marie Eithun. Eithun er ein av seks leiarar som har ansvar for aktiviteten.

Positive foreldre – Du anar ikkje kor mange foreldre som har kommentert til meg kor flott det er at vi har starta denne gruppa, fortel leiaren i Balestrand Røde Kors, Anita Hjønnevåg.

– Først og fremst er dette eit tilbod til borna, men vi tenkjer også at dette er ein måte å rekruttere nye Røde Korsarar i framtida.

Aktivitetsområda ■ Førstehjelp: Grunnleggjande førstehjelp for små hjelparar ■ Friluftsliv: Læra om naturen, bruke naturen, leike og vere i fysisk aktivitet.

■ Røde Kors prinsippa: Humanitet, upartisk, nøytral, uavhengig, frivillig, einskap og universell.

■ Kulturell forståing: Læra om born i andre land, internasjonal forståing/ kulturforståing og konflikthandtering.

Stort Røde Kors-hjarte Røde Kors sin «Bry deg-pris» for 2009 vart delt ut til eidaren Børre Jacobsen.

Med 40 aktive år i rørsla og ei lang merittliste har han gjort seg vel fortent til prisen. Prisen vart overrekt på Sogn og Fjordane Røde Kors sitt årsmøtet 20. mars.

– Som fersk distriktsleiar i Sogn og Fjordane Røde Kors er det godt å kunne støtte seg på meir erfarne Røde Korsarar, med denne karen kan eg verkeleg det, sa Odd Erik Loftesnes i talen sin.

– Børre Jacobsen har eit Røde Korshjarte større enn dei fleste.

Kontinuitetsbærer i Røde Kors – Det at han bryr seg og har gjort det så lenge – både i praktisk aktivitet i møte med brukargrupper, men spesielt i høve korleis Røde Korsorganisasjonen fungerer, er det som er lagt til grunn for denne tildelinga.

– Personleg har eg fått merka det ved at han alltid har sagt ja når eg spør han om å representere distriktet, fortalde Loftesnes.

Aller nærast hjartet til Børre Jacobsen ligg nok aktiviteten som er utvikla på Haugland.

Han var særs aktiv i arbeidet med reisinga av Røde Kors Haugland Rehabiliteringssenter og Røde Kors Nordisk United World College som ligg vegg i vegg. Han har årelang erfaring frå styra og er ein kontinuitetsberer og slik særs viktig for Røde Kors.

I tillegg har Børre Jacobsen vore aktiv tillitsvald på Eid i over 15 år, styremedlem og leiar av Sogn og Fjordane distriktsstyre i 16 år, og medlem av Norges Røde Kors sitt Landsstyre i ni år.

Børre Jacobsen fekk årets «Bry deg pris».

FAKTA ■ «Bry deg prisen» er eit heidersteikn delt ut av Sogn og Fjordane Røde Kors og består av ein tinn lysestake med gravering og 5000 kroner som mottakaren kan nytte til eit godt føremål.

Smålåten og raus I takketalen sin sa Børre Jacobsen at overraskinga var så stor at han vart mållaus. - Eg sat og høyrde distriktsleiaren lese opp grunngjevinga for prisen og kjende meg ikkje att før

han sa namnet mitt, men det var fantastisk å få denne prisen.

– Pris-pengane skal eg gi til Røde Kors prosjektet «Opne dører» på Nordfjordeid.

Vil du engasjere deg lokalt som aktiv eller støttemedlem – ta kontakt!

NELLY BOONSTRA Askvoll Røde Kors 6980 Askvoll 900 57 450 nellyboonstra@hotmail.com

STEINAR GRØNSBERG Aurland Røde Kors 5745 Aurland 959 79 926 ste-gr@online.no

ANITA HJØNNEVÅG Balestrand Røde Kors 6898 Balestrand 412 34039 anhjoen@online.no

INGFRID SOLHEIM VARPE Bremanger Røde Kors 6727 Bremanger 901 82 593 ingfrid.varpe@enivest.net

JOFRED ÅSNES Fjaler Røde Kors 6969 Straumsnes 911 72 164 joaasnes@online.no

HARALD ENGEVIK Flora Røde Kors 6901 Florø 911 77 347 harald.engevik@ewos.com

ASBJØRN STEEN Førde Røde Kors 6801 Førde 90 99 33 93 asbjorn.steen@ regnskapssentralen.no

MARIT SOLVEIG N. BJØRVIK Gaular Røde Kors Liatun nr. 5, 6977 Bygstad 951 54 345 msol-bj@online.no

MERETE MINDRESUNDE Gloppen Røde Kors Nordåsen 78, 6821 Sandane 57 86 55 34/473 03 240 mmindresunde@gmail.com

MARGRETHE SKADEN Gulen Røde Kors Hjelpekorps Øvre Stølen 25, 5966 Eivindvik 481 20 586 margresk@online.no

KRISTI MULDSVOR Hornindal Røde Kors 6763 Hornindal 991 68 595 kristi.muldsvor@hotmail.com

KJELL ENGEDAL Hyllestad Røde Kors 6957 Hyllestad 907 89 915 Kjell.engdal@enivest.net

RANDI RUSTI Høyanger Røde Kors 6993 Høyanger 975 02 921 randirusti@hotmail.com

ELSE DRAGESET GJESDAL Jølster Røde Kors 6847 Vassenden 975 93 228 else.d.gjesdal@enivest.net

SVEIN HELGE STEINSÅKER Leikanger Røde Kors Hjelpekorps 6863 Leikanger 90 89 50 78 sveinhelges@hotmail.com

BRITT OPTUN Luster Røde Kors 6869 Hafslo 995 14 197 britt@optun.no

BJØRN SKALLE Lærdal Røde Kors Pb. 77, 6886 Lærdal 970 29 449 bjorn.skalle@sogn.no

GRO HAUGNES Naustdal Røde Kors Hjelpekorps 6806 Naustdal 951 60 408 grohaugnes@hotmail.com

ANETT ISANE Eid Røde Kors 6770 Nordfjordeid 988 03 000 amisane@hotmail.com

SIGURD STRAND Olden Raude Kross 6784 Olden 915 97 871 raude.kross.olden@enivest.net

ARNE HELGE SELJEN Selje Røde Kors Hjelpekorps 6740 Selje 975 41 398 ah.seljen@c2i.net

TONE MERETE HAGEN Sogndal Røde Kors 6856 Sogndal 918 47 729 tone.merete@hotmail.com

JON RASMUS LANGESET VIK Stryn Røde Kors 6783 Stryn 906 05 579 rasmusistryn@hotmail.com

SYNØVE SANDE Svelgen Røde Kors 6723 Svelgen 907 26 012 Sysande@online.no

ODDBJØRN HELGÅS Vik Røde Kors 6893 Vik i Sogn 416 11 877 rkvik@tele2.no

OLAV RUNE MYKLEBUST Vikane Røde Kors 6797 Utvik 906 95 236 sny360@online.no

LEIF ARNE REFVIK Vågsøy Røde Kors 6710 Raudeberg 952 12 628 leifarne@online.no

UNN INDRELID Årdal Røde Kors Besøksteneste 6885 Årdalstangen 57 66 13 15 unnindre@start.no

28 RØDE KORS AVISA 2010

LIVSKRAFTIG SUKSESS: Anett Isane og Hildegunn Måge fekk verva mange nye blodgjevarar fredag og laurdag 19. og 20. mars.

Foto: Helga Didrikke Sundal, Fjordabladet

Er du min type?

Full klaff for Anett Isane og Hildegunn Måge i Eid Røde Kors som stilte seg ved inngangen på Nordfjord sjukehus ein dag og neste på Moengården for å rekruttere blodgjevarar.

Det var mange som var positive til å la seg verve som blodgjevarar. Nesten 80 personar let seg overtyde om at dette var noko for dei. Vervinga er ein nasjonal dugnad i regi av Røde Kors og blodbankane.

Dette landet er avhengig av at folk stiller opp frivillig og godhjerta for å gi livsnaudsynt blod til andre menneske.

Om lag 200 nordfjordingar gjev blod ved Nordfjord sjukehus. Men sjukehuset skulle ønskje at det var langt fleire.

Det hender at laboratoriet må skaffe blod frå andre sjukehus fordi ikkje har nok sjølve.

– Ein veit aldri kor tid ein treng blod, seier Hildegunn Måge. – Neste gong kan det vere eg eller du. – Blod kan i motsetnad til mange andre livsviktige legemiddel korkje kjøpast eller framstillas kunstig, forklarer Måge og held fram; – Blodbankar over heile landet manglar blod og det er trasig å tenkje på at fleire stader må operasjonar utsetjast fordi dei manglar blod.

Godt utrusta med plakatar og informasjon var dei to Røde Korsarane godt synlege for dei mange som gikk forbi. – Det er mange kjekke aktivitetar i Røde Kors, seier dei begge, – men å rekruttere blodgjevarar var beint fram moro.

Ros til eidarane Tusen takk for ein kjempeinnsats Eid Røde Kors har gjort for å verve nye blodgjevarar.

Vi har sendt ut brev til 79 personar no i februar.

Desse har meldt seg anten gjennom Gi Blod.no eller frå listene dykkar. Nokre har vore her for å ta prøver alt. Kor mange av desse som verkeleg vert blodgjevarar tilslutt veit vi ikkje.

Med vennleg helsing

Svanhild Helset, Overbioingeniør Blodbanken Nordfjord sjukehus