Valhelmen februari 2011

Tot slot De valhelm is en blijft een opvallend en stigmatiserend hoofddeksel. Door goede informatie vooraf te verzamelen over de cliënt, maken we een helm die optimale bescherming en optimaal draagcomfort biedt. Hiervoor is het essentieel dat de totale cliënt met het type epileptische aanvallen, de draagkracht en wensen in beeld worden gebracht. Bij een maathelm wordt de keuze in kleuren en modellen samen besproken.

De ontwikkeling van de maathelm en ook de pruikhelm is nog lang niet voltooid. Ideeën om de helm mooier, comfortabeler of effectiever te kunnen maken zijn welkom.

Contact Informatie over de valhelmen: Stichting Epilepsie Instellingen Nederland Paramedisch Behandel Centrum Mevrouw L. Anthonijs Spieringweg 801, 2142 ED Cruquius Telefoon: 023-558 8841, fax: 023-558 8759 E-mail: lanthonijs@sein.nl E-mail: fysiotherapie@sein.nl

HOOFDBESCHERMING BIJ EPILEPSIEAANVALLEN

Aanmeten bij: OIM Orthopedie Boerhaavelaan 32, 2035 RC Haarlem Telefoon: 023-5202240 fax: 023-5202249 E-mail: haarlem@oim.nl OIM Orthopedie Dr. G.H. Amshoffweg 5, 7909 AA Hoogeveen Telefoon: 0528-286680 fax: 0528-286685 E-mail: hoogeveen@oim.nl

INFORMATIE OVER VALHELMEN Uitgave: afdeling Communicatie SEIN Februari 2011

Wat is SEIN?

Bescherming van het hoofd tegen vallen

Stichting Epilepsie Instellingen Nederland (SEIN) is een kennis- en expertisecentrum voor mensen met epilepsie, niet-epileptische aanvallen en verwante aandoeningen. Behalve (poli)klinisch onderzoek, behandeling en begeleiding biedt SEIN ook langdurige woonzorg voor mensen die als gevolg van de epilepsie niet (meer) zelfstandig kunnen functioneren. Kinderen en jongeren met epilepsie kunnen bij SEIN speciaal onderwijs volgen. Een ander belangrijk werkgebied van SEIN is het wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met academische ziekenhuizen en buitenlandse epilepsiecentra. Het doel is de kwaliteit van leven van mensen met epilepsie te verbeteren.

Als het hoofd een klap krijgt zijn er drie aspecten die een rol spelen bij de bescherming van het hoofd.

Inleiding In 1984 is het Paramedisch Behandel Centrum van SEIN, in samenwerking met de Orthopedische Instrumentmakerij van het ziekenhuis St. Johannes de Deo, begonnen met het maken van valhelmen voor mensen met epilepsieaanvallen. De helmen die worden gemaakt zijn uniek en genieten nationale en internationale belangstelling.

Mensen met epilepsie dragen soms helmen die niet speciaal gemaakt zijn voor deze doelgroep. Vooral helmen die in de sport gebruikt worden (ijshockey, wielrennen, American football, skaten, enz.) worden veel toegepast. Hoewel deze helmen hetzelfde doel hebben, het hoofd beschermen, zijn de eisen voor het gebruik totaal anders.

Daarom zullen ze meestal maar ten delen voldoen.

Helmen die speciaal ontworpen en gemaakt zijn voor mensen met epilepsie zijn ook niet ideaal. Toch voldoen ze over het algemeen, in het dagelijkse gebruik, aanzienlijk beter dan een helm die ontworpen is voor een andere doelgroep.

In de eerste plaats moeten oppervlakkige verwondingen voorkomen worden.

Vooral uitstekende delen waar het bot dicht onder de huid ligt zoals neus, kin en wenkbrauwen zijn erg kwetsbaar, maar ook de hoofdhuid wordt snel beschadigd.

In de tweede plaats moeten fracturen van bijvoorbeeld neus, jukbeen of kaak voorkomen worden.

Deze twee aspecten van de bescherming zijn helder en controleerbaar. Dat ligt anders bij de beschadigingen die op kunnen treden bij het derde aspect: de organen binnenin de schedel; de hersenen. De valhelm voor mensen met epilepsie biedt bescherming bij deze drie aspecten.

Er is veel onderzoek gedaan naar de bescherming van het hoofd. Zo is uit onderzoek gebleken dat de bescherming optimaal is als de polstering (het zachte gedeelte) aan de buitenkant van de helm zit. De klap wordt zo het beste geremd door de zachte buitenkant, terwijl de harde, goed passende binnenschaal van de helm de druk verdeelt en beschermt tegen scherpe trauma’s.

Drie soorten valhemen voor mensen met epilepsie Tot voor kort waren er alleen confectiehelmen. Maathelmen en pruik- of pethelmen werden niet gemaakt. De verschillende soorten valhelmen hebben zo hun eigen voor- en nadelen. Op de volgende pagina volgt een korte toelichting.

De confectie helm Voordelen: Relatief goedkoop.

Nadelen: De maatvoering is vaak slecht, waardoor de fitting meestal onvoldoende is.

De helm kan verschuiven bij een val.

Er is vaak onvoldoende bescherming vooral aan de zijkanten en bovenop.

Transpiratievocht trekt in het leer, waardoor de helm gaat stinken.

De maathelm Voordelen: De fitting is optimaal.

De bescherming kan individueel aangepast worden.

De binnenhelm is van kunststof en kan goed schoongemaakt worden.

Er kan een kinbeugel aan gemonteerd worden.

Er kan uit verschillende kleuren leer gekozen worden (ook combinaties).

Nadelen: Door gebrekkige ventilatie is het draagcomfort niet altijd voldoende.

Optimalisering van de ventilatie is gedeeltelijk mogelijk maar maakt de helm minder sterk.

Veel bescherming betekent soms een grote helm.

Sommigen vinden de helm niet mooi.

De helm is duur, de vergoeding is afhankelijk van de verzekering en het verzekeringspakket.

Confectiehelm

Maathelm

Maathelm met kinbescherming

De pruikpruik- of pethelm Voordelen: De pruik- of pethelm is de minst opvallende helm.

Nadelen: Het hoofd moet een geschikte vorm hebben om de helm op te fixeren, zodat de helm bij een val blijft zitten.

Is de vorm van het hoofd niet geschikt, dan is bij een pruik- of pethelm een fixatieband nodig.

De pruik- of pethelm biedt geen bescherming aan de voorkant.

De pruik vraagt nogal wat extra verzorging.

De ventilatie is niet optimaal.

De vergoeding van de helm is afhankelijk van de verzekering en het verzekeringspakket.

De pruik of pet wordt zelf gekocht en komt voor rekening van de drager.

Pruikhelm

Pethelmen