Contents July- September2022 6 SCi News & EVENTS กิจกรรมคิวิามเคิลัือีนไหวิภายในคิณะวิิทยาศาสํตร์ • อีาจารย์คิณะวิิทยาศาสํตร์ได้รับพระราชีทานโลั่รางวิัลั ศาสํตราจารย์วิิจัยดีเด่น วิชี. ป็ระจําป็ี 2565 • ภาคิวิิชีาวิิทยาการคิอีมพิวิเตอีร์ แลัะศูนย์วิิจัยวิิทยาการข้อีมูลั ร่วิมจัดการแข่งขัน CP-Lotus Hackathon : Technology Solutions for Retail Business • ทีม Ai In TBI คิวิ้ารางวิัลัชีนะเลัิศการแข่งขัน MEDCHIC Health Hackathon 2022 • อีาจารย์คิณะวิิทยาศาสํตร์ได้รับรางวิัลัอีาจารย์ทีมีการป็ฏิบัติทีดี ในการจัดการเรียนรู้แบบใหม่ ขอีงมหาวิิทยาลััยเชีียงใหม่ • นักศึกษาคิณะวิิทยาศาสํตร์ได้รับคิัดเลัือีกเข้าร่วิมโคิรงการ Young Southeast Asian Leaders Initiative (YSEALI) ณ สํหรัฐอีเมริกา • ศูนย์วิิจัยวิัสํดุศาสํตร์จัดการสํัมมนาทิศทางการสํนับสํนุนงาน วิิจัยด้านวิัสํดุศาสํตร์แลัะนวิัตกรรมวิัสํดุแข่งขันระดับนานาชีาติ ฯลัฯ 28 SCi Research Focus • นักวิิทยาศาสํตร์ข้อีมูลั คิณะวิิทย์ มชี. ใชี้อีงคิ์คิวิามรู้ด้าน DATA SCIENCE ศึกษาป็รากฏการณ์ไมโคิรเลันสํ์ทีมีกําลัังขยายสํูง Gaia19bld เพือีวิัดมวิลัขอีงเลันสํ์ร่วิมกับเคิรือีข่ายกลั้อีงโทรทรรศน์ ทัวิโลักได้อีย่างแม่นยํา • นักธรณีวิิทยา มชี. ร่วิมกับนักวิิจัยนานาชีาติศึกษาลัักษณะชีันหินทีตก สํะสํมบนลัาดทวิีป็ขอีงทะเลัจีนใต้โบราณโดยกระแสํน�าขุ่นแบบวิิกฤต ยิงยวิด • นักคิณิตศาสํตร์ คิณะวิิทย์ มชี. พัฒนาเชีิงทฤษฎีคิณิตศาสํตร์ เพือี อีอีกแบบตัวิคิวิบคิุมไม่เชีิงเสํ้น เพือีคิวิบคิุมตําแหน่งตามคิ่าเป็�าหมาย • นักชีีวิวิิทยา คิณะวิิทย์ มชี. พบ 2 new family, 5 new genus, 26 new species จากตัวิอีย่างฟอีสํซิลัขอีงรา 39 families ทีเก็บได้จาก 5 ป็ระเทศ โดยอีาศัยอีนุกรมวิิธานสํมัยใหม่ • ทีมนักวิิจัยคิณะวิิทย์ มชี. พัฒนากรรมวิิธีทางไมโคิรเวิฟ ทําให้รําข้าวิมี ป็ริมาณสํารพฤกษเคิมี แลัะการอีอีกฤทธิต้านอีนุมูลัอีิสํระสํูงขึน ฯลัฯ วิิสํัยทัศน์คิณะวิิทยาศาสํตร์ "คิณะวิิทยาศาสํตร์มุ่งสํู่คิวิามเป็็นนานาชีาติในการผ่ลัิตบัณฑิต การวิิจัยในระดับสํากลั แลัะการพัฒนาทียังยืน" คิ่านิยมหลัักคิณะวิิทยาศาสํตร์ (Science Core Values : sCi ) strategic Management บริหารจัดการเชิงกลยุทธ์ Customer and Valued-People Focus มุ่งเน้นพัฒนาคุณค่าให้บุคลากรและนักศึกษา institutional Learning เป็นสถาบันแห่งการเรียนรู้
รูปภาพจาก https://www.knowledgeandfun.com/2017/07/afzelia-xylocarpa.html ทีมบรรณาธิการ Science CMU focus Hello & Welcome หลัังจากวิิกฤตโคิิวิิด-19 เ ริม คิลัี คิลั าย ลั ง บรรยากาศใน มหาวิิทยาลััย ก็เ ริมกลัับมา มีชีีวิิตชีีวิ าอีีก คิรัง คิ งเป็็นภาพ ที ใ คิ รห ลั าย คิ นคิิดถึึง สํําห ร ับ คิ ณะ วิิทยาศา สํ ต ร ์ข อี งเรา ก็กลัับมา คิึก คิักเ ชี่นเ ดีย วิกัน ใน ชี วิ ง ป็ลั าย ป็ 2022 แ ลั ะ ต้น ป็ 2023 คิ ณะฯ เต ร ียม จ ัด กิจกรรมสํํา คิัญห ลั าย กิจกรรม ทั ง กิจกรรมทาง ด้าน วิิชี าการ แ ลั ะการบ ร ิการวิิชี าการ สํําห ร ับ ท่าน ที สํ นใจ สํ ามาร ถึติดตาม ข่า วิสํ ารการ จ ัดงานไ ด้จาก ทุก ชี อี งทาง SOCIAL MEDIA ข อี ง คิ ณะ แ ลั ะแ น่น อี น วิ ่า SCI CMU FOCUS ก็ไ ม่พ ลั าด ที จะเ ก็บภาพมาฝาก ทุก ท่านอีีกเ ชี่นเ คิ ย ข อี ใ ห ทุก ท่าน ม คิวิ าม สํุข กับการเ ริม ต้นให ม หลัังโ คิ วิิด-19 แ ลั ะข อี บ คิุณ ที ติดตาม SCI CMU FOCUS ต ลัอี ดมา แ ลั วิ พบ กันนะ คิ ะ มะคิ่าหลัวิง / ต้นไม้ใน มชี ไมยืนต้นขนาดใหญ่ สํูง 30 ? 40 เมตร เรอีนยอีด เป็็นพุ่มแผ่่กวิ้าง ใบป็ระกอีบแบบขนนกป็ลัายคิู่ ใบยอียมี 6 ? 10 ใบ แผ่่นใบรป็ไข่แกมขอีบขนาน ขนาด 2.5 ? 5 x 4 ? 9 เซนติเมตร ขอีบใบเรียบ ป็ลัายใบมนมักเวิ้าตืนๆ ตรงกลัาง โคินใบมนหรอี ตัดดอีกชีอีแบบเชีิงซอีนเกิดทีป็ลัายกิง กลัีบดอีกมี 5 กลัีบ
N ews& E vents กิิจ กิ รรรมความเคลื่่�อนไหว ภายในคณะ วิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 5 อาจารย์์คณะวิิทย์าศาสตร ได้้ รับพระราชทานโล่่ราง วิล่ ศาสตราจารย์์วิิจย์ด้ีเด้่น วิช. ประจาป 2565 ขอแสดงความยิินดีกัับ ศ.เกีียรติิคุุณ ดร.สายสมร ลำำ ายอง ในโอกัาสที่�ได้รัับพรัะรัาชที่านโล่่รัางวล่ “ศาสติราจารย์วิิ จัยดีเด่น วิช.” ปรัะจำำ าป 2565 จำากัสมเดจำพรัะกันิษฐาธิิรัาชเจำ้า กัรัมสมเดจำพรัะเที่พ รััตนรัาชสุดาฯ สยิามบรัมรัาชกัุมารั เน่�องในงานมห กัรัรัมงานวจำยิแห่งชาต 2565 (Thailand Research Expo 2022) ซึ่่งจำัดโดยิ สานกังานกัารัวจำยิแห่งชาต (วช.) วันที่ 1-5 สิงหาคม 2565 ณ โรังแรัมเซึ่็นที่ารัาแกัรันด แล่ะบางกัอกัคอนเวนชันเซึ่็นเตอรั เซึ่็นที่รััล่เวล่ด กัรัุงเที่พฯ
N ews& E vents กิิจ กิ รรรมความเคลื่่�อนไหว ภายในคณะ วิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 6 ภาควิิชาวิิทย์าการคอมพวิเตอร แ ล่ะศูนย์์วิิจย์วิิทย์าการข้้อมล่ รวิมจด้การแข้่งข้ัน CP-Lotus Hackathon : Technology Solutions for Retail Business เสริมส ร้างประสบการ ณ ต่อย์อด้สู่ ธุุรกิจ ภาควิชาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั แล่ะศููนยิวจำยิวที่ยิากัารัข้อมล่ คณะวที่ยิาศูาสตรั รั่วมกัับ CP-Lotus แ ล่ ะห น่ว ยิ งาน พัน ธิมิต รัที่ั งภาครััฐแ ล่ ะเอ กั ชน จำัด กั า รั แ ข่ง ขัน CP-Lotus Hackathon : Technology Solutions for Retail Business ณ ภาควิชาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั เม่�อ วันที่ 10-11 กััน ยิ า ยิ น 2565 เ พ่�อส รั้างป รั ะสบ กั า รัณ์ใน กั า รัที่า งาน จำรัิงใ ห้ผู้ เ ข้า รั่วมแ ข่ง ขันไ ด้ฝึึ กักั า รัที่า งานเ ป็น ที่ีม ได้แกั้ไขโจำที่ยิปัญหาแล่ะข้อมล่ตัวอยิ่างจำากัธิรักัจำ โดยิผู้ล่กัารัแข่งขัน มดังนี ทีีมชนะเลำิศอันดับ 1 • พชร บรรจง : สาขาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั • ณัฐดนย ศุภโชคุสร : สาขาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั • นคุริน ทีร ชม ภกีา : สาขาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั • กีษิดิศ ขัันคุานันติ๊ะ : สาขาวิชาวที่ยิากัารัข้อมล่ คณะวที่ยิาศูาสตรั • ณัฐวิัชร พาสพษิณ : สาขาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั ทีีมชนะเลำิศอันดับ 2 • ปััติวิรรธน เหมือนโพธิ ทีอง : สาขาวิชาวที่ยิากัารัข้อมล่ คณะวที่ยิาศูาสตรั • ภรณัฐ คุาปัันศร : สาขาวิชาวที่ยิากัารัข้อมล่ คณะวที่ยิาศูาสตรั • วิรัญญา รัง คุวิร : สาขาวิชาวที่ยิากัารัข้อมล่ คณะวที่ยิาศูาสตรั • สทีธพันธ ปัระนันแปัง : สาขาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั • ฉัั ติรพร รัง คุวิร : สาขาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั ทีีมชนะเลำิศอันดับ 3 • กีฤติเมธ แปังเขัีย วิ : สาขาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั • ชนธร วิิ รติน์เกีษิม : สาขาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั • พัชริดา ผ ดุงกีิจ : สาขาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั • วิรกีานติ ไชยเรือน : สาขาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั • ลำทีธพลำ เลำาหพบลำรตินา : สาขาวศูวกัรัรัมคอมพิวเตอรั คณะวศูวกัรัรัมศูาสตรั
N ews& E vents กิิจ กิ รรรมความเคลื่่�อนไหว ภายในคณะ วิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 7 นัก ศึกษา ป.โท วิิท ย์ าการคอม พ วิ เตอ ร ค วิ ้า ที 1 ราง วิ ล่น า แน วิ ทางจ ร ย์ธุ รรม AI มาใ ช ้งาน ด้ีเ ด้่น พ ร ้อมเ งินส ด้ 5 ห ม นบาท นายิธิเนศู สิงหล่อ นกัศู่กัษารัะดับปรัิญญาโที่ ภาควิชาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม ได้รัับรัางวล่ชนะเล่ศู “กัารัปรัะยิกัต์ใช้งานแนวปฏิิ บตจำรัยิธิรัรัมปัญญาปรัะดิษฐ รัะดับบุคคล่ ในบที่บาที่ของนกัวจำยิ นกัพัฒนา ผู้ให้บรักัารั” ซึ่่งเป็นรัางวล่ที่�มอบเพ่�อ ยิกัยิ่องบุคคล่ที่นา แนวที่างจำรั ยิธิรัรัมปัญญาปรัะดิษฐ์มาปรัะยิ กัต์ใช้งานดีเด่น เพ่�อเ ป็นแบบอยิ่างในกัารัแปล่งแนวปฏิิ บต จำรัยิธิรัรัมปัญญาปรัะดิษฐ์ไปสู่กัารัปฏิิ บติอยิ่างเป็นรัูปธิรัรัม โดยิเข้ารัับมอบรัางวล่ในพธิีมอบรัางวล่กัารั ปรัะยิกัต์ใช้งานแนวปฏิิ บตจำรัยิธิรัรัมปัญญาปรัะดิษฐ โดยิสำานกังานคณะกัรัรัมกัารัดจำที่ล่เพ่�อเ ศูรัษฐกัจำ แล่ะสังคมแห่งชาต เม่�อ วันศูกัรั์ที่ 16 กัันยิายิน 2565 ณ โรังแรัมเบสต เวสเที่รั์น แวนดาแกัรันด ถนน แจำ้งวัฒนะ อาเภอปากัเกัรั็ด จำังหวัดนนที่บรั
N ews& E vents กิิจ กิ รรรมความเคลื่่�อนไหว ภายในคณะ วิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 8 ทีม Ai In TBI ควิ้าราง วิล่ชนะเล่ิศการ แข้่งข้ัน MEDCHIC Health Hackathon 2022 การแข้่งข้ันเพอย์กระด้ับ Solution การดู้แล่รักษา สข้ภาพรูปแบบใหม ที่ีม Ai In TBI ได้รัับรัางวล่ชนะเล่ศู ในกัารัแข่งขัน MEDCHIC Health Hackathon 2022 กัารัแข่งขัน เ พ่�อ ยิกัรั ะ ดับ Solution กั า รัดูแ ล่ รัั กั ษา สุขภาพ รัูปแบบให ม ภา ยิ ใ ต ธิีม “Transforming Healthcare Services” เม่�อ วันที่ 6 - 7 สิงหาคม 2565 ณ โรังแรัมแคนที่ารัี ฮิิล่ล่ เชยิงใหม ซึ่่งจำัดโดยิ ศููนยิ์นวัตกัรัรัม กัารัแพที่ยิ์แล่ะสุขภาพ (MEDCHIC) คณะแพที่ยิศูาสตรั มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม รั่วมกัับสานกังานนวัตกัรัรัม แห่งชาต (องคกัารัมหาชน) หรั่อ NIA ชื�อผลำงานวิติกีรรม “Intelligent assistant for diagnosis patient in trauma brain injury scenario” สมาชกัที่ีม ปรัะกัอบด้วยิ 1. ผู้ศู. พญ.สล่ิตา อังกัรัะวรัานนที่ ภาควิชารัังสวที่ยิา คณะแพที่ยิศูาสตรั ม.เชยิงใหม 2. อาจำารัยิ ดรั.ปภังกัรั อิ นแกั้ว ภาควิชาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั คณะวที่ยิาศูาสตรั ม.เชยิงใหม 3. นางสาว พ ที่ธินัน ที่ ที่ับอาษา น กัศู่กั ษา รั ะ ดับป รัิญญาโ ที่ ห ล่ กัสูต รัว ที่ยิ า ศู าสต รั มหา บัณฑิิต (วที่ยิากัารัข้อมล่) คณะวศูวกัรัรัมศูาสตรั ม.เชยิงใหม โดยิที่ีมที่�เข้ารั่วมแข่งขันปรัะกัอบไปด้วยิเหล่่า Hacker จำากัหล่ายิหล่ายิความเชียิวชาญมารั่วมกััน Hack ปัญหาด้านสุขภาพ อาที่ บุคล่ากัรัด้านกัารัแพที่ยิ พยิาบาล่ ที่ันตแพที่ยิ วศูวกัรั อาจำารัยิ นกัวจำยิ นกัศู่กัษา แล่ะ Startup ที่�มาพรั้อมกัับ Idea Solution แล่ะ MVP ที่มจำุดเรัิมต้นจำากัความต้องกัารัในกัารั แกั Pain point ที่�พบเจำอในกัารัดูแล่รัักัษาผูู้้ป่วยิ แล่ะกัารัให้บรักัารัด้านกัารัแพที่ยิ ที่ั งนี หล่ังจำากัผู้่านที่กัรัะบวนกัารัสรั้างนวัตกัรัรัม (Innovation Process) ครับ 36 ชัวโมง ที่กัผู้ล่งาน จำะได้รัับกัารัสนับสนุน ต่อยิอด แล่ะพัฒนาผู้ล่งานให้สามารัถใช้งานไดจำรัิง เพ่�อส รั้างนวัตกัรัรัมด้านกัารั แพ ที่ยิ์แ ล่ ะ สุขภาพ รัูปแบบให ม่ใ ห้ตอบโ จำที่ยิ กั า รัดูแ ล่สุขภาพ แ ล่ ะ กั า รัดูแ ล่ รัั กั ษาผูู้้ป่ว ยิ ในอนาคต ใ ห ม คุณภาพชวิตที่ดยิิงข่น เตรัยิมพรั้อมสู่เส้นที่างกัารัเป็นนวัตกัรัด้านสุขภาพเพ่�อ นา Solution เข้าสู่พ่�นที่ ที่ดสอบกัารัใช้งานจำรัิงใน Sandbox ของยิ่านนวัตกัรัรัมกัารัแพที่ยิ์สวนดอกั (SMID) ต่อไป
N ews& E vents กิิจ กิ รรรมความเคลื่่�อนไหว ภายในคณะ วิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 9 คณะวิิทย์าศาสตร ได้้ รับราง วิล่ด้้านการวิิจย์แล่ะนวิัตกรรม ในมหกรรมงานวิิจย์มหาวิิทย์าล่ย์เชย์งใหม ประจาป 2565 คณาจำารัยิ์แล่ะนกัวจำยิ คณะวที่ยิาศูาสตรั มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม ได้รัับรัางวล่เชิดชูเกัยิรัตด้านกัารั วจำยิแล่ะนวัตกัรัรัม มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม ปรัะจำำ าป 2565 ในพธิีเปิดมหกัรัรัมงานวจำยิมหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม ปรัะจำำ าป 2565 (CMU High Impact Research & Innovation Expo 2022) โดยิม ศูาสตรัาจำารัยิ ดรั ธิรัณินที่รั ไชยิเรั่องศูรั คณบดีคณะวที่ยิาศูาสตรั พรั้อมด้วยิรัองศูาสตรัาจำารัยิ ดรั.เกัศูรัินที่รั พิมรัักัษา รัองคณบด ฝึ่ายิวจำยิแล่ะวิเที่ศูสัมพันธิ แล่ะบุคล่ากัรัคณะวที่ยิาศูาสตรั รั่วมแสดงความยิินด ในวันที่ 22 กัรักัฎาคม 2565 ณ หอปรัะชุมใหญ มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม โดยิคณาจำารัยิ์แล่ะนกัวจำยิที่�ได้รัับรัางวล่ ปรัะกัอบด้วยิ นกีวิิ จัยยอดเยี�ยม อาจำารัยิ์/นกัวจำยิที่มผู้ล่งานตพิมพ์ได้รัับกัารัอ้างอิงสูง ศูาสตรัาจำารัยิ์เกัยิรัตคุณ ดรั.สายิสมรั ล่ายิอง ภาควิชาชีววที่ยิา นกีวิิ จัยทีีมีผ ลำงานเทีคุโนโลำยีแ ลำะสิงปัระดษิฐ ทีีมีผ ลำกีระทีบสูงเชิงเศรษิฐกีิจ ผู้ล่งาน Resorbable Bioplastic for Medical Applications รัองศูาสตรัาจำารัยิ ดรั วนิตา บุณโยิดม หัวหน้าศููนยิวจำยิวัสดศูาสตรั นกีวิิ จัยดีเด่น อาจำารัยิ์/นกัวจำยิที่มผู้ล่งานตพิมพ์ได้รัับกัารัอ้างอิงสูง รั อง ศู าสต รั า จำ า รัยิ ด รั อ ที่ธิ ญา กัรัณ พ รั หม พ ที่ธิ า ภาค วิชา ชีว ว ที่ยิ า แ ล่ ะ รัองศูาสตรัาจำารัยิ ดรั.นาว กัังวาล่ยิ ภาควิชาเคม นกีวิิ จัยรุ่นใหมดีเด่น อาจำารัยิ์/นกัวจำยิที่มผู้ล่งานตพิมพ์ได้รัับกัารัอ้างอิงสูง ดรั.นครัินที่รั สุวรัรัณรัาช (สานกังานบรัิหารัวจำยิ) (ปฏิิ บติงาน ณ ศููนยิวจำยิด้าน ความหล่ากัหล่ายิของจำล่ินที่รัยิ์แล่ะกัารัใช้ปรัะโยิชน์อยิ่างยิังยิ่น คณะวที่ยิาศูาสตรั์) น กี วิิ จัย ทีี ติ พิม พ์ใน วิ ารสาร Science, Nature ในฐานะผู้ปรัะพันธิอันดับแรักั แล่ะ/หรั่อ ผู้ปรัะพันธิ์บรัรัณกัจำ อา จำ า รัยิ ด รั นิธิิว ด ไ ที่ยิ เ จำรัิญ (ภาค วิชา ฟิิสกัส์แล่ะวัสดศูาสตรั์) แล่ะอาจำารัยิ ดรั พิมล่พรัรัณ ส้มเพ็ชรั (ภาควิชาฟิิสกัส์แล่ะวัสดศูาสตรั์) งานมหกัรัรัมงานวจำยิมหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม ปรัะจำำ าป 2565 “CMU High Impact Research & Innovation Expo 2022” จำัดข่นเพ่�อเ ป็นกัารั ถ่ายิที่อดองค์ความรัู้ที่างด้านวจำยิ เสรัิมสรั้างกัารั รัับ รัู้ ช่ว ยิ เ ผู้ยิ แพ รั นา เสนอ ผู้ล่ งาน ว จำ ยิ แ ล่ ะ นวัตกัรัรัมที่มผู้ล่กัรัะที่บสูงของมหาวที่ยิาล่ยิให เป็นที่รัู้จำกัอยิ่างแพรั่หล่ายิ เพ่�อ กัารัต่อยิอดพัฒนา ต่อไปในอนาคต โด ยิม ศู าสต รั า จำ า รัยิ์ค ล่ น กั นายิแพที่ยินิเวศูน นันที่จำิต อธิิกัารับดีมหาวที่ยิาล่ยิ เ ช ยิ งให ม ป รั ะ ธิ านเ ปิดงานฯ ภา ยิ ในงาน ม กั า รั บ รัรัยิ า ยิพิเ ศู ษ แ ล่ ะ กั า รันา เสนอแ ล่ ะ จำัดแสดง น ที่รัรัศูกั า รัผู้ล่ งาน ว จำ ยิ แ ล่ ะน วัต กัรัรั ม ว จำ ยิ ที่ ม ผู้ล่กัรัะที่บสูงของมหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม กัว่า 40 ผู้ล่งาน
N ews& E vents กิจกรรรมความเคลื�อนไหว ภายในคณะวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 10 อด้ีตอาจารย์์ประจำาภาควิิชาฟิสิกส์ แล่ะวิัสดุ้ศาสตร์ คณะวิิทย์์ มช. ได้้รับรางวิัล่เชิด้ชูเกีย์รติระด้ับประเทศ “นักวิิทย์าศาสตร์อาวิุโส ประจำาปี 2565” ข้องสมาคมวิิทย์าศาสตร์แห่งประเทศไทย์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ศูาสตรัาจำารัยิ์เกัียิรัติคุณ ดรั.ถิรัพัฒน์ วิล่ัยิที่อง อดีตอาจำารัยิ์ปรัะจำำาภาควิชาฟิิสิกัส์แล่ะวัสดุศูาสตรั์ คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ มหาวิที่ยิาล่ัยิเชียิงใหม่ ได้รัับรัางวัล่เชิดชูเกัียิรัติรัะดับปรัะเที่ศู “นักัวิที่ยิาศูาสตรั์อาวุโส ปรัะจำำาปี 2565” ของสมาคมวิที่ยิาศูาสตรั์แห่งปรัะเที่ศูไที่ยิในพรัะบรัมรัาชูปถัมภ์ ในวันที่ี� 18 สิงหาคม 2565 ณ เม่องที่องธิานี กัรัุงเที่พฯ ศูาสตรัาจำารัยิ์เกัียิรัติคุณ ดรั.ถิรัพัฒน์ วิล่ัยิที่อง เป็นผูู้้มีความสามารัถแล่ะความชำานาญพิเศูษ ในด้านฟิิสิกัส์นิวเคล่ียิรั์ ฟิิสิกัส์ไอออน-พล่าสมา แล่ะฟิิสิกัส์เครั่�องเรั่งอนุภาค ในด้านกัารัสอนได้อุที่ิศูตน ให้แกั่กัารัเรัียินกัารัสอนของมหาวิที่ยิาล่ัยิเชียิงใหม่ในรัะดับปรัิญญาตรัี ปรัิญญาโที่ แล่ะปรัิญญาเอกั
N ews& E vents กิิจ กิ รรรมความเคลื่่�อนไหว ภายในคณะ วิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 11 อาจารย์์คณะวิิท ย์ าศาสต ร ์ได้้ ร ับราง วิ ล่ อาจารย์์ที มีการปฏิิ บ ต ที ด้ ในการ จ ด้ การเ ร ย์ น รู้แบบให ม ข้ องมหาวิิท ย์ า ล่ ย์ เ ช ย์ งให ม อาจำารัยิ์คณะวที่ยิาศูาสตรั ได้รัับรัางวล่อาจำารัยิ์ที่มกัารัปฏิิ บติที่ดีในกัารัจำัดกัารัเรัยินรัู้แบบใหม จำำ านวน 2 รัางวล่ ซึ่่งเป็นรัางวล่ที่�มอบสาหรัับอาจำารัยิต้นแบบของมหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม ที่�ไดพัฒนากัารัเรัยินกัารัสอน ส่งเสรัิมกัารัเรัยินรัู้ใหมีความสอดคล่้องกัับที่กัษะในศูตวรัรัษที่ 21 ได้แกั ผู้ศู .ด รั ว่าน ว รั ยิ า แ ล่ ะ อ.ด รั ณัฐ ว ฒ สา รั อิน ที่รั ศููน ยิ ว จำ ยิว ที่ยิ า ศู าสต รั สิ งแวด ล่้อม รั าง ว ล่ Best Practice Award ด้าน Student Engagement ผู้ศู.ดรั จำกัรัิน ชวชาต ภาควิชาวที่ยิากัารัคอมพิวเตอรั รัางวล่ Exemplary Award ด้าน Innovative Technology Integration โดยิอาจำารัยิที่ั ง 3 ที่่าน ได้เข้ารัับรัางวล่จำากัศูาสตรัาจำารัยิ ดรั.นายิแพที่ยิ์พงษ์รัักัษ ศูรับัณฑิิตมงคล่ อธิิกัารับดีมหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม โดยิมศูาสตรัาจำารัยิ ดรั ธิรัณินที่รั ไชยิเรั่องศูรั คณบดีคณะวที่ยิาศูาสตรั รั่วมเ ป็นเ กั ยิรัติแ ล่ ะ รั่วมแสดงความยิิน ด ณ ห้องป รั ะ ชุมพ รั ะ ยิ า ศูรั วิสา รั วา จำ า สาน กั งานมหา ว ที่ยิ า ล่ ยิ มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม เม่�อ วันพธิที่ 7 กัันยิายิน พ.ศู. 2565 จำัดโดยิ ศููนยิ์นวัตกัรัรัมกัารัสอนแล่ะกัารัเรัยินรัู้ (TLIC) มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม
N ews& E vents กิจกรรรมความเคลื�อนไหว ภายในคณะวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 12 นักศึกษาคณะวิิทย์าศาสตร์ได้้รับรางวิัล่ ผล่งานนวิัตกรรมสาย์อุด้มศึกษา ในงานมหกรรมงานวิิจัย์แห่งชาติ 2565 นักัศู่กัษาคณะวิที่ยิาศูาสตรั์ คว้ารัางวัล่กัารันำาเสนอผู้ล่งานนวัตกัรัรัมสายิอุดมศู่กัษา ปรัะจำำาปี 2565 ในงาน “มหกัรัรัมงานวิจำัยิแห่งชาติ 2565 (Thailand Research Expo 2022)” ณ โรังแรัมเซึ่็นที่ารัาแกัรันด์แล่ะ บางกัอกัคอนเวนชันเซึ่็นเตอรั์ เซึ่็นที่รััล่เวิล่ด์ กัรัุงเที่พฯ รัะหว่างวันที่ี� 2 - 5 สิงหาคม 2565 ปรัะกัอบด้วยิ นักัศู่กัษาสาขาวิชาวิที่ยิาศูาสตรั์สิงแวดล่้อม นางสาวพัชรัมัยิ หัวใจำเพชรั นักัศู่กัษารัะดับปรัิญญาตรัี ชันปีที่ี� 4 ได้รัับรัางวัล่กัารัเขียินข้อเสนอโครังงานนวัตกัรัรัมรัะดับปรัิญญาตรัี “รัะดับดี” ได้รัับโล่่แล่ะเงิน รัางวัล่ 5,000 บาที่ พรั้อมเกัียิรัติบัตรั แล่ะได้รัับรัางวัล่ผู้ล่งานนวัตกัรัรัมสายิอุดมศู่กัษา “เหรัียิญที่อง (Gold Medal)” ด้านพล่ังงานสิงแวดล่้อม แล่ะ BCG Economy Model จำากัผู้ล่งานวิจำัยิ เรั่�อง “นวัตกัรัรัม แผู้่นกัรัองจำากัแกั้วพรัุนเคล่่อบนาโนไที่เที่เนียิมไดออกัไซึ่ด์ในกัารัยิ่อยิสล่ายิสารัมล่พิษในอากัาศู แล่ะกัำาจำัด จำุล่ินที่รัียิ์กั่อโรัค” ที่ีมนักัศู่กัษาสาขาวิชาฟิิสิกัส์ปรัะยิุกัต์ ปรัะกัอบด้วยิ นางสาววรัพรัหม พัสธิรัธิัชกัรั นักัศู่กัษารัะดับ ปรัิญญาเอกั รั่วมกัับนางสาววารัุณี คำาปา นักัศู่กัษารัะดับปรัิญญาโที่ แล่ะนายิวงศูธิรั มุสิกัปาน นักัศู่กัษา รัะดับปรัิญญาโที่ ได้รัับรัางวัล่ผู้ล่งานนวัตกัรัรัมสายิอุดมศู่กัษา “เหรัียิญที่อง (Gold Medal)” ด้านพล่ังงาน สิงแวดล่้อม แล่ะ BCG Economy Model จำากัผู้ล่งานวิจำัยิ เรั่�อง “3Rs” เพอรัอฟิสไกัต์ โซึ่ล่ารั์เซึ่ล่ล่์ต้นทีุ่น ตำาจำากัขยิะในห้องปฏิิบัติกัารั สู่อนาคตที่ี�ยิังยิ่น
N ews& E vents กิิจ กิ รรรมความเคลื่่�อนไหว ภายในคณะ วิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 13 นัก ศึกษาสา ข้ าวิิท ย์ าศาสต ร สิ งแ วิด้ล่้อม คณะวิิท ย์ าศาสต ร มช. ค วิ ้าราง วิ ล่ ชมเช ย์ การแ ข้่ง ข้ันผ ล่ งานการออกแบบ โครงงานเ ช ิงค วิ าม ค ด้ ด้้าน วิ ัส ดุ้ศาสต ร โค รั งงานป รั ะ กั วด ผู้ล่ งานน วัต กัรัรั ม ด้าน ว ที่ยิ า กั า รัวัส ด (MatSciKU Awards) ป รั ะจำำ าป 2565 ชิงถ้วยิพรัะรัาชที่านสมเดจำพรัะเจำ้าน้องนางเธิอ เ จำ้า ฟิ้า จำุฬาภ รั ณว ล่ ยิล่ กั ษ ณ อัค รัรั าช กัุมา รั กัรัมพรัะศูรัีสวางควัฒน วรัขัตตยิรัาชนารั ปรัะเภที่ ที่ 2 ปรัะเภที่ ผู้ล่งานกัารัออกัแบบโครังงานเชิง ความคิดด้านวัสดศูาสตรั ในหัวข้อ “วัสดุเพ่�อส รั้าง สังคมสีเขยิว Materials for Green society “ ณ มหาวที่ยิาล่ยิเกัษตรัศูาสตรั ในวันที่ 30 กัรักัฎาคม 2565 นางสาว พัชรัมยิ หัวใจำเพชรั นกัศู่กัษาปรัิญญาตรัชันปีที่ 4 แล่ะนางสาว ซึ่ากัรัะโกัะ มาซึุ่ดะ นกัศู่กัษา ปรัิญญาตรัชันปีที่ 2 อาจำารัยิ์ที่�ปรั่กัษา ผูู้้ช่วยิศูาสตรัาจำารัยิ ดรั ว่าน วรัยิา สาขาวที่ยิาศูาสตรัสิงแวดล่้อม คณะวที่ยิาศูาสตรั มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม ได้รัับรัางวล่ชมเชยิ กัารัแข่งขันผู้ล่งานกัารัออกัแบบโครังงาน เชิงความคิดด้านวัสดศูาสตรั ในหัวข้อ วัสดุเพ่�อส รั้างสังคมสีเขยิว Materials for Green society จำากัผู้ล่งาน “นวัตกัรัรัมเครั่�อง กัรัองอากัาศูจำากัวัสดุแกั้วพรัุน เคล่่อบด้วยิไที่เที่เนียิมไดออกัไซึ่ดรั่วมกัับถ่านไม้ไผู้่”
N ews& E vents กิจกรรรมความเคลื�อนไหว ภายในคณะวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 14 นักศึกษาคณะวิิทย์าศาสตร์ ได้้รับคัด้เล่่อกเข้้าร่วิมโครงการ Young Southeast Asian Leaders Initiative (YSEALI) ณ สหรัฐอเมริกา Miss SAKURAKO MASUDA นักัศู่กัษาคณะวิที่ยิาศูาสตรั์ที่ี�ได้รัับคัดเล่่อกัให้รัับทีุ่นแล่กัเปล่ี�ยินใน โครังกัารั Young Southeast Asian Leaders Initiative (YSEALI), Academic Fellowship for Fall 2022 รัะหว่างวันที่ี� 24 สิงหาคม - 28 กัันยิายิน 2565 ณ สหรััฐอเมรัิกัา
N ews& E vents กิิจ กิ รรรมความเคลื่่�อนไหว ภายในคณะ วิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 15 นัก ศึกษา ป.เอก เค ม อุตสาหกรรม ค วิ ้าราง วิ ล่ Best Presentation ในงาน International Conference on Materials Science, Engineering & Technology สิงคโป ร นางสาวนันที่ิชา แดนมะตาม นกัศู่กัษาปรัิญญาเอกั (หล่กัสูตรันานาชาติ) ภาควิชาเคมอุตสาหกัรัรัม คณะวที่ยิาศูาสตรั ได้รัับรัางวล่ Best Presentation ในงานปรัะชุมวิชากัารั “International Conference on Materials Science, Engineering & Technology” เม่�อ วันที่ 7-9 กัันยิายิน 2565 ณ ปรัะเที่ศูสิงคโปรั จำากัผู้ล่งาน: Structural and Properties of Acid Hydrolyzed Cellulose from Cotton Balls โดยิม ผู้ศู.ดรั.ดรัรัชน พที่ธิวรัากัรั เป็นอาจำารัยิ์ที่�ปรั่กัษา
N ews& E vents กิิจ กิ รรรมความเคลื่่�อนไหว ภายในคณะ วิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 16 งานเส วิ นา ด้ อ ย์สุเทพ ค รัง ที 8 (The 8 th Doi Suthep Symposium) ศููนยิธิรัรัมชาตวที่ยิาดอยิสุเที่พเฉล่ิมพรัะเกัยิรัติฯ คณะวที่ยิาศูาสตรั มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม จำัดงานเสวนาดอยิสุเที่พ ครัังที่ 8 (The
“ กัล่ับ สู่อ้อม กั อด ธิรัรั มชา ติของดอ ยิสุเ ที่ พ Reconnecting with nature after the pandemic” โด ยิ ไ ด้รัับเ กั ยิรัตจำ า กั รั อง ศู าสต รั า จำ า รัยิ ด รั วนิตา บุณโ ยิ ดม รัองอธิิกัารับดีมหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม เป็นปรัะธิานเปิดงาน รัองศูาสตรัาจำารัยิ ดรั.ปรัะสที่ธิิ วังภคพัฒนวงศู หัวหน้าศููนยิธิรัรัมชาตวที่ยิาดอยิสุเที่พเฉล่ิมพรัะเกัยิรัติฯ กัล่่าวรัายิงานความเป็นมาของกัารัจำัดกัจำกัรัรัม แล่ะรัองศูาสตรัาจำารัยิ ดรั.เกัศูรัินที่รั พิมรัักัษา รัองคณบดฝึ่ายิวจำยิแล่ะวิเที่ศูสัมพันธิ คณะวที่ยิาศูาสตรั กัล่่าวต้อนรัับ ผู้เข้ารั่วมกัจำกัรัรัม ในวันพธิที่ 7 กัันยิายิน 2565 ณ ศููนยิธิรัรัมชาตวที่ยิาดอยิสุเที่พเฉล่ิมพรัะเกัยิรัติฯ ภา ยิ ในงาน ม กั า รั เสวนา หัว ข้อ “The great outdoor learning activities - กั จำกัรัรั ม กั า รั เ รั ยิ น รัู้ นอกัห้องเรัยิน” โดยิ ดรั.ปรัะที่ีป ปัญญาด (องคกัารัสวนพฤกัษศูาสตรั์) - ดรั.นที่ ที่องศูรั (โป่งแยิงเที่รัล่) - คุณตั น มณีโต (ชมรัมนกัส่�อความหมา ยิธิรัรัมชาติ) เสวนาหัวข้อ “บที่บาที่ของเนเจำอรั์คอนเที่นต์ครัีเอเตอรัต่อกัารัอนุรัักัษธิรัรัมชาติ” โดยิ คุณแพรัี�พายิ อมตา จำิตตะเสนยิ (Student of Earth) - คุณคที่า มหากัายิ (บ้านเรัยินที่างช้างเผู้่อกั) - คุณสมภพ ยิีจำอหอ (ดอยิสเตอรั์) กัจำกัรัรัม Workshop “Reconnecting with nature – ต่อชวิตด้วยิธิรัรัมชาติ” ณ สวนรักัขชาตห้วยิแกั้ว โดยิ ครัูเบล่ล่่า นล่ อินที่รันันที่ (สภาล่มหายิใจำเชยิงใหม่) - คุณคที่า มหากัายิ (บ้านเรัยินที่างช้างเผู้่อกั) โดยิกัจำกัรัรัมดังกัล่่าว เป็นเวที่ีแล่กัเปล่ียินเรัยินรัู้เรั่�อง กัารัใชชวิตแล่ะกัารัที่ากัจำกัรัรัมที่�เช่�อม ต่อใกัล่ชิด กัับธิรัรัมชาต อันจำะนาไปสู่กัารัอนุรัักัษที่รััพยิากัรัธิรัรัมชาติแล่ะสิงแวดล่้อมอยิ่างยิังยิ่น
8th Doi Suthep Symposium)
N ews& E vents กิิจ กิ รรรมความเคลื่่�อนไหว ภายในคณะ วิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 17 ศูนย์์วิิจ ย์วิ ัส ดุ้ศาสต ร จ ด้ การ สัมมนา ทิศทางการส นับส นุนงานวิิจ ย์ ด้้าน วิ ัส ด้ ศาสต ร ์แ ล่ ะน วิ ัตกรรม วิ ัส ด้ ศููนยิวจำยิวัสดศูาสตรั คณะวที่ยิาศูาสตรั จำัดกัารัสัมมนานกัวจำยิวัสดศูาสตรั “ที่ศูที่างกัารัสนับสนุน งานวจำยิด้านวัสดศูาสตรั์แล่ะนวัตกัรัรัมวัสดุ” โดยิม ศูาสตรัาจำารัยิ ดรั ธิรัณินที่รั ไชยิเรั่องศูรั คณบดีคณะ วที่ยิาศูาสตรั เป็นปรัะธิานเปิดกัารัสัมมนา ในวันพธิที่ 31 สิงหาคม พ.ศู. 2565 ณ โรังแรัม แคนที่ารัี ฮิิล่ส เชยิงใหม ภายิในงานมกัารับรัรัยิายิ เรั่�อง ที่ศูที่างกัารัจำัดสรัรังบปรัะมาณกัองทีุ่น ววน. เพ่�องาน วจำยิมล่ฐาน แล่ะงานวจำยิเชิงกัล่ยิที่ธิ โดยิ รัองศูาสตรัาจำารัยิ ดรั. คมกัฤต เล่กัสกัล่ ผูู้้อานวยิกัารักัลุ่่มภารักัจำกัารัพัฒนา ววน. ด้านกัาล่ังคน แล่ะสถาบันความรัู้ สานกังานคณะกัรัรัมกัารัส่งเสรัิมวที่ยิาศูาสตรั วจำยิแล่ะนวัตกัรัรัม (สกัสว.) กัารับรัรัยิายิ เรั่�อง ที่ศูที่างกัารัขับเคล่่�อนงาน วจำยิแล่ะนวัตกัรัรัม มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม ภายิใต แ ผู้ น พัฒนา กั า รัศู่กั ษามหา วที่ยิ า ล่ ยิ เ ช ยิ งให ม รั ะ ยิ ะที่ 13 (พ. ศู . 2566-2570) โด ยิ รั อง ศู าสต รั า จำ า รัยิ ดรั วนิตา บุณโยิดม รัักัษากัารัรัองอธิิกัารับด มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม แล่ะกัารับรัรัยิายิ เรั่�อง ที่ศูที่างกัารั ขับเคล่่�อนงาน วจำยิด้านวัสดศูาสตรั์แล่ะนวัตกัรัรัมวัสด ศููนยิวจำยิวัสดศูาสตรั มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม โดยิ ผูู้้ช่ว ยิศู าสต รั า จำ า รัยิ ด รั ช ยิส ที่ธิิ บ รัรัจำ งป รั ะเส รัิฐ หัวห น้าศููน ยิ ว จำ ยิวัส ด ศู าสต รั คณะ ว ที่ยิ า ศู าสต รั มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม
N ews& E vents กิิจ กิ รรรมความเคลื่่�อนไหว ภายในคณะ วิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 18 พ ธุ ีมอบ ทุนการ ศึกษาคณะ วิิท ย์ าศาสต ร ประ จ าป ีการ ศึกษา 2565 คณะ ว ที่ยิ า ศู าสต รั์มอบ ทีุ่น กั า รัศู่กั ษาแ กั น กัศู่กั ษา ป รั ะจำำ าป กั า รัศู่กั ษา 2565 รั วม กัว่า 280 ทีุ่น เป็นเงินกัว่า 4,045,255 บาที่ เม่�อ วันที่ 14 กัันยิายิน 2565 ณ ห้องบรัรัยิายิ SCB2100 อาคารั 40 ป คณะวที่ยิาศูาสตรั คณะวที่ยิาศูาสตรั จำัดพธิีมอบทีุ่นกัารัศู่กัษา ปรัะจำำ าปกัารัศู่กัษา 2565 โดยิม ศูาสตรัาจำารัยิ ดรั ธิรัณินที่รั ไชยิเรั่องศูรั คณบดีคณะวที่ยิาศูาสตรั เป็นปรัะธิานในพธิ ผูู้้ช่วยิศูาสตรัาจำารัยิ ดรั ชยิพรั ตั งที่อง รัองคณบด ฝึ่า ยิพัฒนา คุณภาพ น กัศู่กั ษาแ ล่ ะ ศูิษ ยิ์เ กั่า สัม พัน ธิ คณะ ว ที่ยิ า ศู าสต รั กั ล่่าว รั า ยิ งาน กั า รัจำัดงาน แ ล่ ะ รัองศูาสตรัาจำารัยิ์ปรัีชา ล่่ามช้าง ผู้แที่นผูู้้มอุปกัารัคุณกัล่่าวให้โอวาที่แกันกัศู่กัษา โดยิได้รัับเกัยิรัตจำากั ผู้บรัิหารัคณะวที่ยิาศูาสตรั ตล่อดจำนผูู้้มอุปกัารัคุณที่รั่วมบรัจำาคทีุ่นกัารัศู่กัษาเข้ารั่วมพธิีมอบทีุ่นด้วยิ สาหรัับในปกัารัศู่กัษา 2565 นี คณะวที่ยิาศูาสตรั์ได้รัับกัารัสนับสนุนเงินทีุ่นกัารัศู่กัษาสาหรัับนกัศู่กัษา รัะดับปรัิญญาตรั ปรัะกัอบด้วยิ ทีุ่นกัารัศู่กัษาจำากังบปรัะมาณเงินรัายิได้คณะวที่ยิาศูาสตรั ปรัะจำำ าป 2565 แล่ะกัองทีุ่นพัฒนาคณะวที่ยิาศูาสตรั รัวม 2,208,600 บาที่ มรัายิล่ะเอยิดดังนี 1. ทีุ่นกัารัศู่กัษาปรัะเภที่ขาดแคล่นทีุ่นที่รััพยิ
นอกัจำากันันยิังได้รัับทีุ่นจำากัผูู้้มอุปกัารัคุณรัวมเป็นเงิน 1,836,655 บาที่ ในปกัารัศู่กัษา 2565 นี มีผู้สมควรัได้รัับทีุ่นที่ังหมด 280 ทีุ่น เป็นจำำ านวนเงินจำัดสรัรัที่ังหมด 4,045,255 บาที่ แล่ะยิังมทีุ่นที่นกัศู่กัษาคณะวที่ยิาศูาสตรั์ได้รัับจำากัมหาวที่ยิาล่ยิหรั่อหน่วยิงานอ่�น อกัจำำ านวนหนง คณะวที่ยิาศูาสตรั ขอกัรัาบขอบพรัะคุณผูู้้มอุปกัารัคุณที่กัที่่าน ที่ั งอดีตผู้บรัิหารั ศูิษยิ์เกั่า คณาจำารัยิ แล่ะบรัษที่ห้างรั้านต่างๆ ที่รั่วมบรัจำาคเงิน แล่ะสนับสนุนกัจำกัรัรัมต่างๆ ของคณะฯ เพ่�อหา รัายิไดจำัดสรัรั เป็นทีุ่นกัารัศู่กัษาแกันกัศู่กัษา เพ่�อใ ห้สามารัถศู่กัษาเล่่าเรัยินได้อยิ่างมคุณภาพ แล่ะสามารัถแบ่งเบาภารัะ ของผู้ปกัครัองได
จำำ านวนเงิน 1,140,000 บาที่ 2. ทีุ่นกัารัศู่กัษาจำากักัองทีุ่นพัฒนาคณะวที่ยิาศูาสตรั จำำ านวนเงิน 578,600 บาที่ 3. ทีุ่นที่างานพิเศูษจำากังบปรัะมาณเงินรัายิได จำำ านวน 70 ทีุ่น ๆ ล่ะ 7,000 บาที่ เป็นเงิน 490,000 บาที่
SCI R esearch F ocus การวิจัยวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 19 นักวิิทย์าศาสตร์ข้้อมูล่ คณะวิิทย์์ มช. ใช้องค์ควิามรู้ด้้าน DATA SCIENCE ศึกษาปรากฏิการณ์ไมโครเล่นส์ ที มีกำาล่ังข้ย์าย์สูง Gaia19bld เพื อวัดมวลของเลนส์ร่วมกับเครือข่าย กล้องโทรทรรศน์ทั วโลกได้อย่างแม่นยํา นักัวิที่ยิาศูาสตรั์ข้อมูล่ คณะวิที่ยิ์ มช. ใช้องค์ความรัู้ด้าน DATA SCIENCE ศู่กัษาปรัากัฏิกัารัณ์ไมโครัเล่นส์ ที่ี�มีกัำาล่ังขยิายิสูง Gaia19bld สามารัถวัดมวล่ของเล่นส์ รั่วมกัับเครั่อข่ายิกัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์ที่ั วโล่กั แล่ะ กัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์อวกัาศู ได้อยิ่างแม่นยิำา ซึ่่ งจำะนำาไปสู่กัารัวัดมวล่ของเล่นส์ความโน้มถ่วงของวัตถุที่้องฟิ้า ที่ี�ไม่สามารัถมองเห็นได้ เช่น หลุ่มดำามวล่ดาวฤกัษ์ ได้ในอนาคต นักัวิจำัยิโครังกัารัจำัดตั งศููนยิ์วิจำัยิวิที่ยิากัารัข้อมูล่ ภาควิชาสถิติ คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ มหาวิที่ยิาล่ัยิ เชียิงใหม่ อ.ดรั.นวพรั นาคหฤที่ัยิ ได้รั่วมวิเครัาะห์ข้อมูล่ ปรัากัฏิกัารัณ์ไมโครัเล่นส์ที่ี�มีกัำาล่ังขยิายิสูง Gaia19bld โดยิใช้กัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์อัตโนมัติของสถาบันวิจำัยิดารัาศูาสตรั์แห่งชาติ (องค์กัารัมหาชน) เพ่�อศู่กัษาแล่ะวัดมวล่ของเล่นส์ รั่วมกัับกัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์อ่�นๆบนพ่�นโล่กั กัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์อวกัาศู Gaia แล่ะกัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์อวกัาศู Spitzer ผู้ล่ล่ัพธิ์ของงานวิจำัยิพบว่า เล่นส์ของปรัากัฏิกัารัณ์ไมโครัเล่นส์ที่ี�มีกัำาล่ังขยิายิสูง Gaia19bld เป็น ดาวฤกัษ์มวล่ 1.13 เที่่าของมวล่ดวงอาที่ิตยิ์ ที่ี�อยิู่ห่างจำากัโล่กั 18,000 ปีแสง โดยิกัารัวัดมวล่ของเล่นส์ ของปรัากัฏิกัารัณ์นี� นับเป็นกัารัวัดมวล่ของดาวฤกัษ์ที่ี�ไม่สามารัถมองเห็นได้ด้วยิตาเปล่่าที่ี�แม่นยิำา เป็นครัังแรักั ๆ ของโล่กั กัารัวัดมวล่ดังกัล่่าวอาศูัยิเที่คนิค Astrometry ซึ่่ งจำำาเป็นต้องใช้ข้อมูล่กัารัสังเกัตกัารัณ์จำากั กัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์มากักัว่าสองกัล่้องที่ี�อยิู่ห่างกัันอยิ่างมากั โดยิในงานวิจำัยินี�ได้มีกัารัใช้กัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์ จำำานวนมากับนพ่�นโล่กั รัวมถ่งกัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์อัตโนมัติของสถาบันวิจำัยิดารัาศูาสตรั์แห่งชาติ (องค์กัารั มหาชน) กัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์อวกัาศู Gaia แล่ะกัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์อวกัาศู Spitzer ผู้ล่ล่ัพธิ์แสดงให้เห็นว่า เที่คนิค Astrometry สามารัถวัดมวล่ได้อยิ่างแม่นยิำา ซึ่่ งจำะไปสู่กัารัวัดมวล่ของเล่นส์ความโน้มถ่วงของ วัตถุที่้องฟิ้าที่ี�ไม่สามารัถมองเห็นได้ อาที่ิเช่น หลุ่มดำามวล่ดาวฤกัษ์ ได้ในอนาคต โดยิจำากัผู้ล่สัมฤที่ธิิจำากังานวิจำัยิดังกัล่่าว เป็นหน่ งในกั้าวสำาคัญในกัารัพัฒนากัารัสาขาวิที่ยิากัารั ข้อมูล่แล่ะดารัาศูาสตรั์ในปรัะเที่ศูไที่ยิ จำากักัารัจำัดกัารัข้อมูล่สังเกัตกัารัณ์ด้วยิกัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์ของ ปรัะเที่ศูไที่ยิ ให้สามารัถใช้ในกัารัวิเครัาะห์ข้อมูล่รั่วมกัับเครั่อข่ายิกัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์ที่ั วโล่กั แล่ะกัล่้องโที่รัที่รัรัศูน์ อวกัาศูได้ เป็นกัารัยิกัรัะดับ SDG ที่างด้าน Partnerships for the Goals ของปรัะเที่ศูไที่ยิ ให้สามารัถใช้ ข้อมูล่จำากัโครังสรั้างพ่�นฐานภายิในปรัะเที่ศู ในกัารัวิจำัยิแล่ะพัฒนารั่วมกัับสถาบันวิจำัยิรัะดับโล่กัได้ อ.ดร.นวพร นาคหฤทัย นักวิจัยโครงการจัดตั งศูนย์วิจัย วิทยาการข้อมูล ภาควิชาสถิติ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
SCI R esearch F ocus การวิจัยวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 20 หัวข้องานวิจำัยิ “Single-lens mass measurement in the high-magnification microlensing event Gaia19bld located in the Galactic disc” กัารัวัดมวล่ของเล่นส์เดี�ยิวของปรัากัฏิกัารัณ์ไมโครัเล่นส์ ที่ี�มีกัำาล่ังขยิายิสูง Gaia19bld ในจำานกัาแล่็กัซึ่ี งานวิจำัยิถูกัตีพิมพ์ในวารัสารัชันนำา Astronomy and Astrophysics ในปี 2022 (Q1 ISI/Scopus, Impact Factor 5.802, Top 15% in Space and Planetary Science) ผูู้้ที่ี�สนใจำสามารัถอ่านเพิมเติมได้ที่ี� https://doi.org/10.1051/0004-6361/202039542 Image credit:
K. Rybicki, L. Wyrzykowski, A. Cassan, E. Bachelet.
SCI R esearch F ocus การวิจัยวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 21 นักธุรณีวิิทย์า มช. ร่วิมกับนักวิิจัย์นานาชาติศึกษา ล่ักษณะชันหินที ตกสะสมบน ล่าด้ทวิีปข้องทะเล่จีนใต้โบราณ ร่วมกับนักวิจัยนานาชาติศึกษาลักษณะชันหิน ที ตกสะสมบนลาดทวีปของทะเลจีนใต้โบราณ อาจำารัยิ์ ดรั. รััตนาภรัณ์ ฟิองเงิน จำากัภาควิชาธิรัณีวิที่ยิา คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ มหาวิที่ยิาล่ัยิเชียิงใหม่ รั่วมกัับ Dr. Wu-Cheng Chi จำากั Institute of Earth Sciences, Academia Sinica สาธิารัณรััฐจำีน (ไต้หวัน) Dr. Christian Berndt จำากั GEOMAR Helmholtz Centre for Ocean Research Kiel สหพันธิ์สาธิารัณรััฐ เยิอรัมนี แล่ะ Prof.
จำากั Jackson
Austin สหรััฐอเมรัิกัา ที่ำากัารัศู่กัษาวิจำัยิกัารัจำำาแนกัออกัแล่ะล่ักัษณะสามมิติของชั นหินที่ี�เกัิดจำากักัรัะแส แบบวิกัฤตยิิงยิวด (supercritical flow) บนล่าดที่วีป (Recognition
อ.ดร. รัตนาภรณ์ ฟองเงิน ภาควิชาธรณีวิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
David Mohrig
School of Geosciences, University of Texas at
and three-dimensional characteristics of ancient supercritical flow bed forms on a submarine slope: An example from the South China Sea)
SCI R esearch F ocus การวิิจััยวิิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 22 ผู้ล่กัารัวจำยิพบว่า ล่กัษณะชันหินที่�ตกัสะสมบนล่าดที่วีปของที่ะเล่จำีนใต้โบรัาณโดยิแสนาขุ่นแบบ วกัฤตยิิงยิวด (supercritical flow) มล่กัษณะสามมติที่ซึ่ับซึ่้อน ค่ อ เป็นหลุ่มกัว้างปรัะมาณ 500-1300 เมตรั แล่ะล่่กั 30-140 เมตรั ถกัล่้อมรัอบด้วยิผู้นังชัน แต่เม่�อมองในภาพ ตัดขวางตามแนวที่กัรัะแสนาขุ่น ไหล่ไป จำะมล่กัษณะคล่้ายิคล่่�นห รั่อขันบันไดที่�เอยิงไปที่างต้นกัรัะแส ซึ่่งอาจำจำะนาไปสู่กัารัแปล่ข้อมล่ผู้ิด เป็นรัะบบรัอยิเล่่�อนป กัต จำากัข้อมล่เชิงเรัขาคณิตของชันหิน ผูู้้ศู่กัษาสามารัถคานวณความเรั็วของกัรัะแสนาขุ่นโบรัาณไดค่า อยิ่างน้อยิ 2 m/s ซึ่่งมีพล่ังงานที่จำะนาพาตะกัอนไดถ่ งขนาดที่รัายิหยิาบ แล่ะเน่�อง จำากัชันตะกัอนเหล่่า นีม hydrate methane ที่กัาล่ังได้รัับความสนใจำ เพ่�อเ ป็นแหล่่งพล่ังงานใหม่สะสมตัวรั่วมด้วยิ ผู้ล่งานวจำยิ นีจำ่ งสามารัถช่วยิเพิมความเข้าใจำเกัียิวกัับกัารัเกัิด แล่ะกัารักัักัเกั็บ hydrate methane แล่ะพล่ศูาสตรั์ของ กัรัะแสนาขุ่นแบบวกัฤตยิิงยิวด กัับกัารัสะสมตัวของ hydrate methane แล่ะรัะบบนิเวศูในที่ะเล่ล่่กัใน บรัิเวณอ่�น ๆ ที่ �พบล่กัษณะชันหินแบบเดยิวกัันบนพ่�นที่ะเล่ งานวจำยิถกัตพิมพ์ในวารัสารัชันนา Sedimaentology (2021) Q1 ISI/Scopus, Impact Factor 3.810 อ่านบที่ความ https://doi.org/10.1111/sed.13002
SCI R esearch F ocus การวิจัยวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 23 นักวิิจัย์วิิทย์์ มช. พัฒนาวิิธุีการล่ด้แล่ะ ชะล่อการตกกระข้องผล่กล่้วิย์ไข้่ ช่วยยืดอายุการวางจําหน่ายให้นานขึน กัล่้วยิไข่เป็นผู้ล่ไม้เศูรัษฐกัิจำสำาคัญชนิดหน่งของไที่ยิ นิยิมบรัิโภคสดที่ั งภายิในปรัะเที่ศูแล่ะส่งออกั ไปต่างปรัะเที่ศูเพิมข่นทีุ่กัปี ในปี 2564 มีมูล่ค่าส่งออกัมากัถ่ง 210.5 ล่้านบาที่ กัารัตกักัรัะที่ี�เปล่่อกัผู้ล่ แม้ไม่ที่ำาให้รัสชาติด้อยิล่งแต่มีผู้ล่กัรัะที่บต่อกัารัตัดสินใจำซึ่่�อขายิ นับเป็นปัญหาสำาคัญที่ี�เกัิดข่ นรัะหว่าง กัารัขนส่งแล่ะวางจำำาหน่ายิ ที่ีมนักัวิจำัยิสรัีรัวิที่ยิาวิที่ยิาแล่ะอณูชีววิที่ยิาของพ่ช ภาควิชาชีววิที่ยิา คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ มหาวิที่ยิาล่ัยิ เชียิงใหม่ ปรัะกัอบด้วยิ ผู้ศู.ดรั.กัอบเกัียิรัติ แสงนิล่, ผู้ศู.ดรั.อุษรัา ปัญญา แล่ะนายิสิรัวิชญ์ โชติกัะคาม นักัศู่กัษาปรัิญญาเอกัสาขาวิชาชีววิที่ยิา ค้นพบครัังแรักัว่ากัารัตกักัรัะของผู้ล่กัล่้วยิไข่เป็นผู้ล่ส่บเน่�องมาจำากั กัารัตายิของเซึ่ล่ล่์อยิ่างเป็นรัะบบ (programmed cell death) ที่ี�ถูกักัำาหนดไว้แล่้ว เป็นกัารัตายิของเซึ่ล่ล่์ เปล่่อกัผู้ล่ที่ี�มีขั นตอนแล่ะกัรัะบวนกัารัที่ี�ถูกักัรัะตุ้นโดยิอนุพันธิ์ออกัซึ่ิเจำนที่ี�ว่องไว (reactive oxygen species) ผู้่านวิถีไมโที่คอนเดรัียิ ที่ี�นำาไปสู่กัารักัรัะตุ้นกัารัที่ำางานของเอนไซึ่ม์แคสเปส (caspase) แล่ะ เอนโดนิวคล่ีเอส
จำนที่ำาให้นิวเคล่ียิสของเซึ่ล่ล่์แตกัออกัเป็นส่วนเล่็กั ๆ (nuclear fragmentation) แล่ะนำาไปสู่กัารัตายิของเซึ่ล่ล่์ในที่ี�สุด กัารันำาผู้ล่กัล่้วยิไข่หล่ังกัารัเกั็บเกัี�ยิวมาแช่ในสารัล่ะล่ายิเมที่ิล่ซึ่าล่ิไซึ่เล่ต (methyl salicylate) ความเข้มข้น 2 มิล่ล่ิโมล่ารั์ นาน 30 นาที่ี สามารัถล่ดแล่ะชะล่ออากัารัตกักัรัะออกัไปได้อีกั 2 วัน โดยิมีผู้ล่ ส่งเสรัิมศูักัยิภาพในกัารัป้องกัันออกัซึ่ิเดชัน ช่วยิรัักัษาโครังสรั้าง-หน้าที่ี�ของไมโที่คอนเดรัียิ แล่ะล่ดกัารั ปล่ดปล่่อยิไซึ่โตโคมซึ่ี (cytochrome c) ที่ี�กัรัะตุ้นกัารัที่ำางานของแคสเปส ผู้ล่งานวิจำัยิจำากัโครังกัารัวิจำัยินี�ได้รัับกัารัตีพิมพ์ในวารัสารันานาชาติแล่้ว 2 เรั่�อง แล่ะกัำาล่ัง รัอผู้ล่กัารัตีพิมพ์อีกั 1 เรั่�อง ผู้ล่งานวิจำัยินี�ได้ให้องค์ความรัู้ใหม่เรั่�องกัารัเกัิดกัารัตกักัรัะในผู้ล่กัล่้วยิไข่ ที่ี�เกัี�ยิวข้องกัับกัารัตายิของเซึ่ล่ล่์อยิ่างเป็นรัะบบ แล่ะวิธิีกัารัชะล่ออากัารัตกักัรัะนี�ด้วยิเมที่ิล่ซึ่าล่ิไซึ่เล่ต ผู้่านกัารัควบคุมกัารัตายิของเซึ่ล่ล่์ ผู้ล่งานวิจำัยิที่ี�ได้นี�มีปรัะโยิชน์ต่อผูู้้บรัิโภคแล่ะผูู้้จำำาหน่ายิในกัารัช่วยิยิ่ดอายิุกัารัใช้ปรัะโยิชน์แล่ะ กัารัวางจำำาหน่ายิผู้ล่กัล่้วยิไข่ แล่ะสามารัถนำาไปปรัะยิุกัต์ใช้เพ่�อช่วยิแกั้ปัญหาคุณภาพแล่ะเพิ มมูล่ค่าสินค้า แกั่ผูู้้ส่งออกั รัวมที่ั งสามารัถนำาผู้ล่งานวิจำัยินี�ไปต่อยิอดในกัารัพัฒนารัูปแบบกัารัใช้เมที่ิล่ซึ่าล่ิไซึ่เล่ต ที่ี�เหมาะสมแล่ะมีปรัะสิที่ธิิภาพสูงสุดในกัารัควบคุมกัารัตกักัรัะของผู้ล่กัล่้วยิไข่หรั่อกัารัตายิของเซึ่ล่ล่์อยิ่าง เป็นรัะบบที่ี�เกัิดกัับผู้ล่ไม้อ่�นต่อไปในอนาคต ผศ.ดร.กอบเกียรติ แสงนิล, ผศ.ดร.อุษรา ปัญญา และนายสิรวิชญ์ โชติกะคาม นักศึกษาปริญญาเอกสาขาวิชาชีววิทยา ทีมนักวิจัยสรีรวิทยาวิทยาและอณูชีววิทยา ของพืช ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ การลดและชะลอการตกกระของผลกล้วยไข่ ด้วยเมทิลซาลิไซเลต ผ่านการควบคุมการตายของเซลล์อย่างเป็นระบบ (Programmedcelldeath)
(endonuclease)
SCI R esearch F ocus การวิิจััยวิิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 24 ผู้ล่สัมฤที่ธิิจำากังานวจำยินี นับเป็นอกัหนงกั้าว สาคัญใน กั า รัต่อ ยิ อดเ พ่�อ พัฒนา อุตสาห กัรัรั ม กัารัค้าแล่ะส่งออกักัล่้วยิไข รัวมที่ั งตอบสนองต่อ นโยิบายิของปรัะเที่ศูโดยิเฉพาะนโยิบายิไที่ยิแล่นด 4.0 ที่ส่งเสรัิมกัารัพัฒนาเศูรัษฐกัจำชีวภาพ เศูรัษฐกัจำ หมุนเวยิน แล่ะเศูรัษฐกัจำสีเขยิว (Bio-CircularGreen Economy: BCG Model) ด้านกัารัเกัษตรั อาหารั แล่ะพล่ังงานชีวภาพใหถกันามาใช้ปรัะโยิชน ด้านพาณิชยิ์แล่ะอุตสาหกัรัรัม เพ่�อ กัารัขับเคล่่�อน เ ศูรั ษฐ กั จำ ไ ที่ยิ ใ ห มีความ ยิั ง ยิ่ น แ ล่ ะเ พิ ม รั า ยิ ไ ด ของปรัะเที่ศู ผู้ที่�สนใจำสามารัถอ่านเพิมเติมได้ที่�วารัสารั 1. Postharvest Biology and Technology เม่�อ January 2022 (Q1 ISI/Scopus, Impact Factor 6.751, Top 2% in Horticulture) doi. org/10.1016/j.postharvbio.2021.111832 2. Acta Horticulturae เม่�อ April 2022 (Scopus) DOI 10.17660/ActaHortic.2022.1336.13 อ้างอิง 1. Chotikakham, S.,
and Saengnil, K. 2022.
salicylate treatment alleviates peel spotting of
banana by improving mitochondrial physiological properties and functions.
2. Chotikakham, S.,
and
azide and
peel
Panya, A.
Methyl
‘Sucrier’
Postharvest Biology and Technology 186: e111832.
Umnajkitikorn, K.
Saengnil, K. 2022. The effects of sodium
2,4-dinitrophenol on caspaselike activation and
spotting reduction of harvested ‘Sucrier’ banana fruit. Acta Horticulturae 1336: 91-98.
SCI R esearch F ocus การวิจัยวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 25 นักเคมี คณะวิิทย์์ มช. ร่วิมกับสถาบันวิิทย์สิริเมธุี ศึกษากลไกการเร่งปฏิกิริยาของ เอนไซม์ฟลาวินฮาโลจีเนสในเชิงลึก นักัเคมี คณะวิที่ยิ์ มช. รั่วมกัับสถาบันวิที่ยิสิรัิเมธิีศู่กัษากัล่ไกักัารัเรั่งปฏิิกัิรัิยิาของเอนไซึ่ม์ฟิล่าวินฮิาโล่จำีเนส ในเชิงล่่กั โดยิใช้แบบจำำาล่องที่างคอมพิวเตอรั์ช่วยิศู่กัษาคำานวณ นำาไปสู่กัารัสรั้างเอนไซึ่ม์ฟิล่าวินฮิาโล่จำีเนส ที่ี�มีปรัะสิที่ธิิภาพสูงข่น ที่ั งอัตรัากัารัเรั่งปฏิิกัิรัิยิาแล่ะเสถียิรัภาพ สามารัถต่อยิอดสู่กัารัใช้ในอุตสาหกัรัรัม กัารัสังเครัาะห์ยิาหรั่อสารัเคมีมูล่ค่าสูงในอนาคต นายิกัฤษฎากัรั พรัะคิณี (นิสิตปรัิญญาเอกั), ดรั.อิศูรัาพรั พิณฐะ
สำานักัวิชาวิที่ยิาศูาสตรั์แล่ะวิศูวกัรัรัมชีวโมเล่กัุล่จำากัสถาบันวิที่ยิสิรัิเมธิี รัวมถ่งนายิสุรัวิช วิสิษฐ์สัที่ธิาวงศู์ ผู้ศู. ดรั.นรัินที่รั์ ล่าวัล่ยิ์ จำากัภาควิชาเคมี คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ มหาวิที่ยิาล่ัยิเชียิงใหม่ ศู.ดรั.พิมพ์ใจำ ใจำเยิ็น จำากัสำานักัวิชาวิที่ยิาศูาสตรั์แล่ะวิศูวกัรัรัมชีวโมเล่กัุล่จำากัสถาบันวิที่ยิสิรัิเมธิี แล่ะผูู้้รั่วมวิจำัยิ ได้ศู่กัษา เชิงล่่กัของกัล่ไกักัารัเรั่งปฏิิกัิรัิยิาของเอนไซึ่ม์ฟิล่าวินฮิาโล่จำีเนส ซึ่่งเป็นเอนไซึ่ม์ที่ี�ได้รัับความสนใจำจำากั นักัวิจำัยิที่ั วโล่กัในช่วงที่ศูวรัรัษที่ี�ผู้่านมา เน่�องจำากัเป็นเอนไซึ่ม์ที่ี�สามารัถเรั่งปฏิิกัิรัิยิา halogenation ของ สารัปรัะกัอบต่าง ๆ ด้วยิความจำำาเพาะ (regioselective) แล่ะเป็นปฏิิกัิรัิยิาแบบสะอาดเพรัาะใช้แค่เกัล่่อ ออกัซึ่ิเจำน แล่ะฟิล่าวิน ในนำาแล่ะบัฟิเฟิอรั์โดยิไม่จำำาเป็นต้องใช้ตัวที่ำาล่ะล่ายิอินที่รัียิ์หรั่อโล่หะหนักัช่วยิ ในกัารัเรั่งปฏิิกัิรัิยิา ปฏิิกัิรัิยิาฮิาโล่จำีเนชันมีปรัะโยิชน์มากัในกัารัสังเครัาะห์สารัเคมีมูล่ค่าสูง เช่น สารัที่ี�มีฤที่ธิิที่างยิา (active pharmaceutical ingredients, API) แต่อยิ่างไรักั็ตามเอนไซึ่ม์ฟิล่าวินฮิาโล่จำีเนสที่ี�พบในธิรัรัมชาติ จำะเป็นเอนไซึ่ม์ที่ี�ไม่เสถียิรัแล่ะมีปรัะสิที่ธิิภาพตำา ถ่งแม้กั่อนหน้านี�จำะมีที่ีมวิจำัยิจำากัที่ั วโล่กัได้พยิายิามใช้ วิธิีกัารัด้าน directed evolution ปรัับปรัุงคุณสมบัติของเอนไซึ่ม์ แต่กั็ยิังไม่ปรัะสบผู้ล่สำาเรั็จำมากันักั ที่ีมวิจำัยิได้ใช้วิธิีกัารัที่ี�ต่างไปจำากัที่ีมวิจำัยิกั่อนหน้าในกัารัศู่กัษาเอนไซึ่ม์ฟิล่าวินฮิาโล่จำีเนส โดยิใช้กัารั ศู่กัษาเชิงล่่กัเพ่�อให้เข้าใจำว่ากัารัเรั่งปฏิิกัิรัิยิาของเอนไซึ่ม์ตัวนี�มีจำุดอ่อนอยิู่ที่ี�ใด โดยิพบว่าในรัะหว่างกัารั ดำาเนินปฏิิกัิรัิยิานัน เอนไซึ่ม์มีกัารัสูญเสียิองค์ปรัะกัอบสำาคัญของปฏิิกัิรัิยิาฮิาโล่จำีเนชันที่ี�เรัียิกัว่า hypohalous acid (HOX) ที่ำาให้ไม่สามารัถเรั่งปฏิิกัิรัิยิาได้เต็มที่ี� ผูู้้วิจำัยิจำ่งใช้ผู้ล่กัารัศู่กัษาของกัล่ไกักัารัเกัิดปฏิิกัิรัิยิา (mechanism) เชิงล่่กัผู้นวกัเข้ากัับวิธิีกัารัที่างคอมพิวเตอรั์ ในกัารัหาวิธิีแกั้ไขปรัะสิที่ธิิภาพตำาของ เอนไซึ่ม์ฟิล่าวินฮิาโล่จำีเนส โดยิกัารัที่ำาวิศูวกัรัรัมเอนไซึ่ม์ (enzyme engineering) ณ ตำาแหน่งในโครังสรั้าง ของเอนไซึ่ม์ที่ี�เป็นสาเหตุของปัญหากัารัสูญเสียิ HOX นายกฤษฎากร พระคิณี (นิสิตปริญญาเอก), ดร.อิศราพร พิณฐะ (นักวิจัยหลังปริญญาเอก) จากสํานักวิชาวิทยาศาสตร์และวิศวกรรมชีว โมเลกุลจากสถาบันวิทยสิริเมธี รวมถึง นายสุรวิช วิสิษฐ์สัทธาวงศ์ ผศ.
จากภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ศ.ดร.พิมพ์ใจ ใจเย็น จากสํานักวิชาวิทยาศาสตร์และวิศวกรรมชีว โมเลกุลจากสถาบันวิทยสิริเมธี และผู้ร่วมวิจัย
(นักัวิจำัยิหล่ังปรัิญญาเอกั) จำากั
ดร.นรินทร์ ลาวัลย์
https://doi.org/10.1038/s41929-02200800-8 สามารัถเข้าถ่ งได้ที่ https://www.nature. com/articles/s41929-022-00800-8 หรั่อ https://rdcu.be/cPNcz (free access)
SCI R esearch F ocus การวิิจััยวิิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 26 ผู้ล่จำากักัารัที่ดล่องนาไปสู่กัารัปรัับปรัุงเอนไซึ่ม ได้เอนไซึ่มตัวใหม่ที่มคุณสมบติที่ดข่นในหล่ายิ ๆ คุณสมบต ได้แกั กัารัมีปรัะสที่ธิิภาพสูงข่นถ่ ง 5 เที่่าที่อุณหภม 45 องศูาเซึ่ล่เซึ่ยิส สามารัถเรั่งปฏิิ กัรัยิา ในสภาวะ กัรั ด- ด่างไ ด ด ว่าเอนไ ซึ่ม์ช นิด ดั งเ ดิม สูง สุด 3 เ ที่่า แ ล่ ะสามา รั ถใ ช้เ รั่งปฏิิ กั รั ยิ ากัับสา รัตั ง ต้น ปรัะเภที่อะโรัมาติคบางชนิดที่�เอนไซึ่ม์ชนิดดั งเดิมไม่สามารัถใช้เป็นสารัตั งต้นได ผู้ล่จำ า กั งาน ว จำ ยิชิ น นี ที่า ใ ห้ไ ด้เอนไ ซึ่ม ฟิล่ า วิน ฮิ าโ ล่จำีเนสที่ มีป รั ะ ส ที่ ธิิภาพ สูง ข่ น ที่ั งใน ด้านของอัตรัากัารัเรั่งปฏิิกัรัยิาแล่ะความเสถยิรัภาพ จำ่ งมีความเป็นไปได้ที่จำะสามารัถนาไปสู่กัารัใช้ใน อุตสาห กัรัรั ม กั า รัสังเค รั าะ ห ยิ าห รั่ อสา รั เค ม มล่ค่าสูงในอนาคต งานวจำยิได้รัับกัารัตพิมพ์ในวารัสารั Nature Catalysis ซึ่่งเป็นวารัสารันานาชาตชันนาที่มค่า Impact Factor ที่ 41.813 แล่ะได้รัับกัารัจำัดอันดับ สูงที่สุดเป็นอันดับ 1 ในวารัสารัวจำยิสาขากัารัเรั่ง ปฏิิ กัรัยิา (Catalysis) ตามดัชน
SJR
Transactions (Q1 ISI/Scopus, Impact Factor 5.468)
V., Mobayen, S., ud Din, S., Rojsiraphisal, T. and Vu, M.T., 2022. Robust tracking composite nonlinear feedback controller design for time-delay uncertain systems in the presence of input saturation. ISA transactions.
SCI R esearch F ocus การวิจัยวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 27 นักคณิตศาสตร์ คณะวิิทย์์ มช. พัฒนาเชิงทฤษฎีคณิตศาสตร์ เพื อออกแบบตัวควบคุมไม่เชิงเส้น เพื อควบคุมตําแหน่งตามค่าเป้าหมาย รัศู.ดรั. ธิเนศูรั์ โรัจำน์ศูิรัพิศูาล่ สังกััดภาควิชาคณิตศูาสตรั์ คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ มหาวิที่ยิาล่ัยิเชียิงใหม่ รั่วมกัับนักัวิจำัยิจำากัปรัะเที่ศูสาธิารัณรััฐอิสล่ามอิหรั่าน สาธิารัณรััฐอิสล่ามปากัีสถาน แล่ะสาธิารัณรััฐ เกัาหล่ีใต้ ได้พัฒนาเชิงที่ฤษฎีคณิตศูาสตรั์ เพ่�อออกัแบบตัวควบคุมที่ี�ที่ำาให้ตำาแหน่งหรั่อเส้นที่างของตัวแปรั ที่ี�ต้องกัารัในรัะบบพล่วัตมุ่งเข้าสู่ค่าเป้าหมายิหรั่อเส้นที่างตามที่ี�ตั งไว้ได้อยิ่างรัวดเรั็ว ซึ่่งเป็นปัญหาปรัะยิุกัต์ ใช้สำาหรัับควบคุมเส้นที่างของกัารัหมุนของ
ไรั้คนขับ เป็นต้น โดยิงานวิจำัยิได้แสดงผู้ล่จำำาล่องกัารัตอบสนองต่อตัวควบคุมภายิใต้เง่�อนไขที่ี�ข้อมูล่ป้อน เข้าในสภาวะอิ มตัวได้อยิ่างดีสำาหรัับรัะบบพล่วัตที่ี�มีตัวหน่วงตัวไม่แน่นอน ผู้ล่งานวิจำัยินี�ที่ำาให้เกัิดความรั่วมม่อของนักัวิจำัยิในหล่ายิปรัะเที่ศู ผู้ล่งานที่ี�ได้เป็นพ่�นฐานในกัารั พัฒนาเที่คโนโล่ยิีในอนาคต เช่น หุ่นยินต์ อากัาศูยิานไรั้คนขับ เป็นต้น งานวิจำัยิได้รัับตอบรัับให้เผู้ยิแพรั่ในวารัสารัชั นนำา ISA
ผูู้้ที่ี�สนใจำสามารัถอ่านเพิมเติมได้ที่ี�
อ้างอิง Ghaffari,
รศ.ดร. ธเนศร์ โรจน์ศิรพิศาล ภาควิชาคณิตศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ คณิตศาสตร์กับการออกแบบตัวควบคุมไม่เชิงเส้น เพือควบคุมตําแหน่งตามค่าเป้าหมาย
servo motor, กัารัควบคุมหุ่นยินต์ หรั่อ กัารัควบคุมอากัาศูยิาน
https://doi.org/10.1016/j.isatra.2022.02.029
SCI R esearch F ocus การวิจัยวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 28 นักชีวิวิิทย์า คณะวิิทย์์ มช. พบ 2 new family, 5 new genus, 26 new species จากตัวอย่างฟอสซิลของรา 39 families ที เก็บได้จาก 5 ประเทศ โดยอาศัยอนุกรมวิธานสมัยใหม่ ที่ีมนักัชีววิที่ยิา คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ มหาวิที่ยิาล่ัยิเชียิงใหม่ ปรัะกัอบด้วยิ Mr. Milan Chameera Samarakoon นักัศู่กัษาปรัิญญาเอกั สาขาวิชาจำุล่ชีววิที่ยิาปรัะยิุกัต์ ภาควิชาชีววิที่ยิา คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ รัศู.ดรั. อิที่ธิญากัรัณ์ พรัหมพุที่ธิา ภาควิชาชีววิที่ยิา คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ (อาจำารัยิ์ที่ี�ปรั่กัษา) แล่ะ ดรั. นครัินที่รั์ สุวรัรัณรัาช นักัวิจำัยิมหาวิที่ยิาล่ัยิเชียิงใหม่ ภาควิชาชีววิที่ยิา คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ ได้รั่วมกััน ศู่กัษาวิจำัยิในหัวข้อ “Taxonomy,
แล่ะได้ค้นพบ
Mr. Milan Chameera Samarakoon นักศึกษาปริญญาเอก สาขาวิชาจุลชีววิทยา ประยุกต์ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ รศ.ดร. อิทธญากรณ์ พรหมพุทธา ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ (อาจารย์ทีปรึกษา) และ ดร. นครินทร์ สุวรรณราช นักวิจัยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์
phylogeny, molecular dating and ancestral state reconstruction of Xylariomycetidae (Sordariomycetes)”
2 new family, 5 new genus, 26 new species จำากัตัวอยิ่างฟิอสซึ่ิล่ของรัา 39 families ที่ี�เกั็บได้จำากั 5 ปรัะเที่ศู โดยิอาศูัยิอนุกัรัมวิธิานสมัยิใหม่ (modern fungal systematics)
SCI R esearch F ocus การวิิจััยวิิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 29 ในงาน ว จำ ยินี ไ ด ม กั า รัจำัดอ น กัรั ม ว ธิ านของ รั าแบบ บ รั ณา กั า รั โด ยิ อา ศู ยิข้อ ม ล่ที่ าง สัณฐาน ว ที่ยิ า รั่วมกัับ ข้อ ม ล่ สา รัพัน ธิ กัรัรั มใน ยิีนห ล่ า ยิตา แห น่ง รั่วมกััน ค่ อ ITS-LSU-rpb2-tub2-tef1 จำ า กัตัวอ ยิ่าง ฟิอสซึ่ ล่ของรัาจำำ านวน 39 families จำากั 3 orders ได้แกั Amphisphaeriales, Delonicicolales แล่ะ Xylariales ใน subclass Xylariomycetidae ที่�เกั็บตัวอยิ่างไดจำากัปรัะเที่ศูไที่ยิ จำีน อิตาล่ รััสเซึ่ยิ แล่ะ อังกัฤษ โดยิที่ากัารัสกััดแล่ะเพิมปรัิมาณดีเอ็นเอในยิีนที่กัาหนดเพ่�อใ ช้หาล่าดับนิวคล่ิโที่ด (nucleotide sequence) นาผู้ล่ไปวิเครัาะหรั่วมกัับnucleotide sequence อ้างอิงของรัาชนิดเดยิวกัันที่มข้อมล่เกั็บไว ใน GenBank ด้วยิโปรัแกัรัมที่างชีวสารัสนเที่ศู (bioinformatics) รั่วมกัันหล่ายิโปรัแกัรัม ได้แกั BioEdit, MAFFT, TrimAl, MrModeltest, Maximum-likelihood, Bayesian Inference, MrBayes แล่ะ IQ-TREE จำนที่าให้สามารัถวิเครัาะห์เวล่าของกัารัเปล่ี ยินแปล่งรัะดับโมเล่กัล่แล่ะเวล่าที่ ที่าให้เกัิดกัารัแยิกัจำากักััน (divergence time) ให มีความน่าเช่�อ ถ่ อ แล่ะสามารัถใช้เป็นข้อมล่ในกัารัเปรัยิบเที่ยิบหาอายิขันตาของ ฟิ อส ซึ่ ล่ ใ ห มีความ ถ กัต้องมา กัข่ นไ ด จำ นสามา รั ถ จำัด ที่า แ ผู้ น ภ ม ต้นไ ม้แสดง ถ่ งสา ยิว วัฒนา กั า รั ของ รั า Xylariomycetidae ได้อยิ่างถกัต้อง จำ า กักั า รัจำัดอ น กัรั ม ว ธิ านของ รั าแบบ บรัณากัารัของฟิอสซึ่ล่รัาที่ั ง 39 families พบว่า 1. Subclass Xylariomycetidae อา จำม ต้นกัาเนิดรัะหว่างยิุค Permian ถ่ ง Jurassic ใน ช่วง Late Paleozoic ถ่ ง Early Mesozoic โดยิ order Delonicicolales แ ยิกั ออ กัจำ า กั Amphisphaeriales แล่ะ
2. สามารัถจำัดล่าดับวงศู์ใหม (new family) ของ ตัวอ ยิ่างไ ด ถ่ ง 2 families ค่ อ Appendicosporaceae (Class Amphisphaeriales) แล่ะ Induratiaceae (Class Xylariales) โดยิมีอายิ ต้นกัาเนิดปรัะมาณ 89 (65–117) MYA แล่ะ 74.5 (52. 6–96) MYA ตามล่าดับ 3. สามา รั ถ จำัด ล่าดับส กั ล่ ให ม่ไ ด 5 ส กั ล่ (genus) ได้แกั Magnostiolata, Melanostictus, Neoamphisphaeria, Nigropunctata, Paravamsapriya 4. ป รั ะ กั อบ ด้ว ยิ 26 สา ยิพัน ธิุ์ให ม (new species)
Xylariales เม่�อ 161 (123–196) ล่้าน ป กั่อน (MYA) ส่วน order Amphisphaeriales แล่ะ Xylariales แยิกัจำากักััน เม่�อ 154 (117–190) MYA โด ยิมีอายิุมากัที่สุดที่ 127 (92–165) แ ล่ ะ 147 (111–183.5) MYA ตามล่าดับ
SCI R esearch F ocus การวิิจััยวิิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 30 จำากัผู้ล่กัารัวจำยิ ที่าให้เกัิดกัรัะบวนกัารัจำัด จำำ าแนกัรัาในกัลุ่่มที่นามาศู่กัษาใหมีความถกัต้อง แล่ะน่าเช่�อ ถ่ อมากัข่น เกัิดกัารัปรัับปรัุงข้อมล่ด้าน อ น กัรั ม ว ธิ าน รั าใ ห้เ ป็น ป จำจำ บัน ม ข้อ ม ล่ที่ าง พัน ธิ กัรัรั มเ กั็บในฐาน ข้อ ม ล่ ออนไ ล่น แ ล่ ะภาพ สัณฐาน ว ที่ยิ าของ รั าที่�สามา รั ถใ ช้เ ป็น รั า ยิกั า รั อ้างอิงในวงวิชากัารัได้อยิ่างถกัต้อง งานวจำยิได้รัับกัารัตพิมพ์ในวารัสารัวิชากัารั ชันนา Springer IF : 20.372; Q1 เผู้ยิแพรั่เม่�อเ ด่ อนมกัรัาคม 2565 อ่านงานวจำยิได้ที่ https://doi.org/10.21203/ rs.3.rs-935829/v1
คณะวิที่ยิาศูาสตรั์, รัศู. ดรั. ภกั. เฉล่ิมพงษ์ แสนจำุ้ม (อาจำารัยิ์) สังกััด ภาค วิชาวิที่ยิาศูาสตรั์เภสัชกัรัรัม คณะเภสัชศูาสตรั์, ดรั. กันกัวรัรัณ คิวฝึอ (นักัวิจำัยิหล่ังปรัิญญาเอกั) รั่วมกัับ Assoc.
SCI R esearch F ocus การวิจัยวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 31 นักวิิจัย์ มช. นำาทีมพัฒนาอุปกรณ์วิิเคราะห์ ตัวิอย์่างจากกระด้าษ เป็นมิตรกับสิ งแวดล้อม ต้นทุนต า และนําไปใช้ตรวจวัดภาคสนามได้หลากหลาย ที่ีมวิจำัยิ กัลุ่่มวิจำัยิความเป็นเล่ิศูนวัตกัรัรัมวิที่ยิาศูาสตรั์แล่ะเที่คโนโล่ยิีกัารัวิเครัาะห์ เพ่�อเศูรัษฐกัิจำ แล่ะสังคม บนความหล่ากัหล่ายิที่างชีวภาพ มหาวิที่ยิาล่ัยิเชียิงใหม่ นำาโดยิ ศู.เกัียิรัติคุณ ดรั.เกัตุ กัรัุดพันธิ์ (อาจำารัยิ์)
สังกััด Chemistry
ปรัะเที่ศูมาเล่เซึ่ียิ รั่วมกัันพัฒนาอุปกัรัณ์กัารัวิเครัาะห์ที่ี�ใช้กัรัะดาษ ซึ่่ งเป็นรัะบบกัารัวิเครัาะห์ ที่างเคมีแบบใหม่ แล่ะเป็นเคมีสะอาด (Green Analytical Chemistry) โดยินำาอุปกัรัณ์ที่ี�ใช้ในชีวิตปรัะจำำาวัน มาปรัับใช้ รัวมถ่งเครั่�องปรัินที่์แล่ะตัดสติกัเกัอรั์ (cutting
เพ่�อปรัะดิษฐ์ชินอุปกัรัณ์ในปรัิมาณมากั ๆ ที่ี�มีต้นทีุ่นตำา ใช้โที่รัศูัพที่์ม่อถ่อเป็นอุปกัรัณ์ตรัวจำวัด แล่ะเพิมปรัะโยิชน์ในกัารัดำาเนินกัารัวิเครัาะห์ สามารัถ นำาไปใช้ในกัารัตรัวจำวัดในภาคสนาม (point of care analysis) สำาหรัับกัารัปรัะยิุกัต์ใช้ที่ี�หล่ากัหล่ายิ เช่น ที่างเภสัชกัรัรัม (วิเครัาะห์เหล่็กัในนำาบำารัุงเล่่อด) ที่างสิงแวดล่้อม (เหล่็กัแล่ะความกัรัะด้างของนำา) แล่ะ ที่างเกัษตรักัรัรัม (ฟิอสเฟิตในปุ๋ยิ) เป็นต้น งานวิจำัยินี�เป็นความรั่วมม่อที่างวิชากัารัของนักัวิจำัยิหล่ากัหล่ายิรัุ่น (generation) จำากัหล่ายิหน่วยิงาน ที่ั งในแล่ะต่างปรัะเที่ศู ได้ผู้ล่ล่ัพธิ์เป็นอุปกัรัณ์กัารัวิเครัาะห์ที่ี�มีต้นทีุ่นตำา เป็นมิตรักัับสิงแวดล่้อม แล่ะ ดำาเนินกัารัโดยิวิธิีกัารัที่ี�ไม่ยิุ่งยิากั ไม่ต้องดำาเนินกัารัโดยิผูู้้เชี�ยิวชาญ จำ่งใช้งานได้ในพ่�นที่ี�ที่ี�มีสภาวะต่าง ๆ ของปรัะเที่ศูไที่ยิ รัวมถ่งพ่�นที่ี�ที่ี�มีงบปรัะมาณจำำากััด ศ.เกียรติคุณ ดร.เกตุ กรุดพันธ์ (อาจารย์) สังกัด ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์, รศ. ดร. ภก. เฉลิมพงษ์ แสนจุ้ม (อาจารย์) สังกัด ภาควิชาวิทยาศาสตร์เภสัชกรรม คณะเภสัชศาสตร์, ดร. กนกวรรณ คิวฝอ (นักวิจัยหลังปริญญาเอก) ร่วมกับ Assoc. Prof. Dr. Pei Meng Woi (อาจารย์) สังกัด Chemistry Department, Faculty of Science, University of Malaya ประเทศมาเลเซีย รูปแบบใหม่ของอุปกรณ์การวิเคราะห์ทีใช้กระดาษ สําหรับการวิเคราะห์ตัวอย่างหลายซาโดยใช้สมาร์ทโฟน (Newdesignsofpaperbasedanalyticaldevices(PADs) forcompletingreplicationanalysisofasamplewithina singlerunbyemployingsmartphone)
สังกััด ภาควิชาเคมี
Prof. Dr. Pei Meng Woi (อาจำารัยิ์)
Department, Faculty of Science, University of Malaya
printer)
Talanta (Q1 ISI/Scopus, Impact Factor 6.057)
Kiwfo, K., Woi, P.M., Saenjum, C., Grudpan, K., New designs of paper based analytical devices (PADs) for completing replication analysis of a sample within a single run by employing smartphone (2022), Talanta, 236
UN-SDGs ดังนี #3 (Good Health and Well-being), #4 (Quality Education), #6 (Clean Water and Sanitation), #7 (Affordable and Clean Energy), #9 (Industry, Innovation and Infrastructure), #10 (Reduced Inequality), #11 (Sustainable Cities and Communities), #12 (Responsible Consumption and Production), #14 (Life Below Water), แล่ะ #17 (Partnerships to achieve the Goal)
SCI R esearch F ocus การวิิจััยวิิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 32 งานวจำยิถกัตพิมพ์ในวารัสารัชันนาที่างเคมวิเครัาะห
อ่านบที่ความวจำยิได้ที่
อ้างอิง
งานวจำยินี�สามารัถนาไปเป็นส่วนหนงในกัารัเรัยินกัารัสอนในกัรัะบวนวิชาเคมวิเครัาะห์สมยิใหม่แล่ะ
https://doi.org/10.1016/j.talanta.2021.122848
เคมวิเครัาะห์สะอาด แล่ะยิังสนองตอบต่อ
SCI R esearch F ocus การวิจัยวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 33 ทีมนักวิิจัย์คณะวิิทย์์ มช. พัฒนากรรมวิิธุีทางไมโครเวิฟ ทําให้รําข้าวมีปริมาณสารพฤกษเคมี และการออกฤทธิต้านอนุมูลอิสระสูงขึน ที่ีมนักัวิจำัยิจำากัห้องปฏิิบัติกัารัวิจำัยิเคมีของรัำาข้าวแล่ะธิัญพ่ช ภาควิชาเคมี คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ มหาวิที่ยิาล่ัยิเชียิงใหม่ ปรัะกัอบด้วยิ นางสาวภิรัมณ ปอกักัันที่า (นักัศู่กัษารัะดับปรัิญญาเอกั) นางสาว จำิตรักััญญา ยิ่นยิง (นักัศู่กัษารัะดับปรัิญญาเอกั) รัศู.ดรั.สุกััญญา มหาธิีรัานนที่์ แล่ะ ผู้ศู.ดรั.ภูมน สุขวงศู์ รั่วมกัับ รัศู.ดรั.สุดารััตน์ เจำียิมยิั งยิ่น จำากัคณะเกัษตรัศูาสตรั์ ที่รััพยิากัรัแล่ะสิ งแวดล่้อม มหาวิที่ยิาล่ัยิ นเรัศูวรั ได้รั่วมกัันศู่กัษาวิจำัยิในหัวข้อ กัารัใช้กัรัรัรัมวิธิีไมโครัเวฟิกัับรัำาข้าวแล่ะผู้ล่ที่ี�มีต่อปรัิมาณสารัพฤกัษ เคมีแล่ะฤที่ธิิต้านอนุมูล่อิสรัะ (Microwave Treatment of Rice Bran and Its Effect on Phytochemical Content and Antioxidant Activity) งานวิจำัยินี�อาศูัยิกัารัวิเครัาะห์หล่ักัโดยิใช้เที่คนิคยิูวี-วิส สเปกัโตรัสโคปี (Uv-vis
อาศูัยิ หล่ักักัารักัารัดูดกัล่่นแสงที่ี�อยิู่ในช่วงอัล่ตรัาไวโอเล่ตแล่ะวิสิเบิล่ สำาหรัับกัารัวิเครัาะห์กัารัออกัฤที่ธิิ ต้านอนุมูล่อิสรัะ กัารัวิเครัาะห์ปรัิมาณฟิล่าโวนอยิด์ แล่ะกัารัวิเครัาะห์ปรัิมาณฟิีนอล่ิกัรัวม แล่ะยิังใช้กัารั วิเครัาะห์สารัโดยิเที่คนิคโครัมาโที่กัรัาฟิีของเหล่วสมรัรัถนะสูง (High Performance Liquid Chromatography (HPLC)) อาศูัยิความแตกัต่างของอัตรัากัารัเคล่่�อนที่ี�ของสารัปรัะกัอบที่ี�ผู้่านไปในคอล่ัมน์ โดยิกัารัพาของ เฟิสเคล่่�อนที่ี�ภายิใต้ความดันสูง สำาหรัับกัารัวิเครัาะห์ปรัิมาณโที่คอล่ แกัมมา-ออไรัซึ่านอล่ สควอล่ีน ไฟิโตสเตอรัอล่ แล่ะกัรัดฟิีนอล่ิกั กัารัศู่กัษานี�ได้รัายิงานผู้ล่ของกัรัรัมวิธิีที่างไมโครัเวฟิโดยิใช้เตาอบไมโครัเวฟิสำาหรัับครััวเรั่อน ต่อฤที่ธิิต้านอนุมูล่อิสรัะ แล่ะปรัิมาณสารัพฤกัษเคมีที่ี�สำาคัญในรัำาข้าวที่ี�มาจำากัข้าวพันธิุ์ขาวดอกัมะล่ิ 105 โดยิมีจำำานวนสารัสำาคัญที่ี�วิเครัาะห์มากัถ่ง 30 ชนิด นับว่าหล่ากัหล่ายิที่ี�สุดเที่่าที่ี�เคยิมีกัารัศู่กัษามา โดยิกัารัศู่กัษาพบว่า เม่�อรัำาข้าวผู้่านกัรัะบวนกัารัที่ำาเสถียิรัเพ่�อล่ดกัารัเหม็นห่นโดยิกัรัรัมวิธิีนี� (ใมโครัเวฟิ) ที่ำาให้ปรัิมาณของสารัพฤกัษเคมีที่ี�ศู่กัษา แล่ะกัารัออกัฤที่ธิิต้านอนุมูล่อิสรัะของรัำาข้าวสูงข่น (เช่น ปรัิมาณวิตามินอีเพิมสูงข่น 2.5 เที่่า แล่ะปรัิมาณไฟิโตสเตรัอล่เพิมข่น 1.5 เที่่าจำากัเดิม) โดยิสภาวะ ที่ี�ดีที่ี�สุดสำาหรัับกัารัใช้เตาไมโครัเวฟิในกัารัเตรัียิมรัำาข้าวที่ี�ได้จำากักัารัศู่กัษา (กัำาล่ัง 440 W เวล่า 2.5 นาที่ี) จำะเป็นปรัะโยิชน์ต่อกัารันำามาปรัะยิุกัต์ใช้ที่ั งครััวเรั่อนแล่ะหล่ายิอุตสาหกัรัรัมที่ี�ใช้รัำาข้าวเป็นองค์ปรัะกัอบ ของอาหารั หรั่อใช้เป็นวัตถุดิบในกัารัผู้ล่ิตอาหารั เช่น กัารัผู้ล่ิตนำามันรัำาข้าวเพ่�อใช้สำาหรัับกัารัปรัุงอาหารั กัารัผู้ล่ิตอาหารัเสรัิม ยิา แล่ะเป็นส่วนปรัะกัอบของเครั่�องสำาอาง เป็นต้น นางสาวภิรมณ ปอกกันทา (นักศึกษาระดับปริญญาเอก) นางสาวจิตรกัญญา ยืนยง (นักศึกษาระดับปริญญาเอก) รศ.ดร.สุกัญญา มหาธีรานนท์ และ ผศ.ดร.ภูมน สุขวงศ์ ร่วมกับ รศ.ดร.สุดารัตน์ เจียมยังยืน จากคณะเกษตรศาสตร์ ทรัพยากรและสิ งแวดล้อม มหาวิทยาลัยนเรศวร
spectroscopy)
SCI R esearch F ocus การวิจัยวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 34 ที่ั งนี� กัรัรัมวิธิีที่างไมโครัเวฟินอกัจำากัจำะเป็นกัรัะบวนกัารัที่ี�ที่ำาให้รัำาข้าวเสถียิรัแล่ะรัำาข้าวมีปรัิมาณ สารัพฤกัษเคมีสูงข่น ยิังเป็นกัรัะบวนกัารัที่ี�ใช้พล่ังงานน้อยิ ปรัะหยิัดเวล่า แล่ะสะดวกัในกัารัใช้งาน อีกัที่ั ง ผู้ล่จำากักัารัวิเครัาะห์ปรัิมาณสารัสำาคัญของรัำาข้าวที่ี�มาจำากัข้าวขาวดอกัมะล่ิ 105 ยิังสามารัถใช้เป็นข้อมูล่ พ่�นฐานสำาหรัับผูู้้ที่ี�สนใจำศู่กัษาเพิมเติมเกัี�ยิวกัับสารัพฤกัษเคมีแล่ะกัารัปรัะยิุกัต์ใช้เชิงสุขภาพของรัำาข้าว ชนิดนี�ได้อีกัด้วยิ งานวิจำัยินี�จำะเป็นส่วนหน่งที่ี�ช่วยิสรั้างความมันคงที่างอาหารัแล่ะโภชนากัารัให้กัับปรัะชากัรัโล่กั โดยิ เฉพาะคนไที่ยิ ที่ี�มีกัารัผู้ล่ิตแล่ะบรัิโภคข้าวเป็นหล่ักั ที่ำาให้เกัิดกัารัใช้ปรัะโยิชน์ของรัำาข้าวซึ่่งเป็นผู้ล่พล่อยิได้ จำากักัรัะบวนกัารัสีข้าวให้ได้ปรัะโยิชน์ที่างสุขภาพเพิมสูงข่น สามารัถนำาไปต่อยิอดเป็นกัารัผู้ล่ิตผู้ล่ิตภัณฑิ์ มูล่ค่าเพิมได้ ที่ำาให้ผูู้้บรัิโภคได้คุณค่าที่างสารัอาหารัแล่ะฤที่ธิิที่างเภสัชวิที่ยิาอยิ่างสูงสุด ปล่อดภัยิ รัวมไป ถ่งมีกัล่ินแล่ะรัสสัมผู้ัสดี อีกัที่ั งกัารัใช้กัรัรัมวิธิีที่างไมโครัเวฟิในกัารัเตรัียิมรัำาข้าว (กัารัที่ำารัำาเสถียิรัเพ่�อล่ด กัารัเหม็นห่น) ยิังช่วยิล่ดกัารัใช้ที่รััพยิากัรันำา ล่ดกัารัใช้เช่�อเพล่ิงสำาหรัับกัารัสรั้างความรั้อน แล่ะล่ดเวล่า ในกัารักัรัะบวนดังกัล่่าว ส่งผู้ล่ให้ล่ดกัารัสรั้างของเสียิซึ่่งอาจำนำามาสู่ปัญหาโล่กัรั้อน รัวมถ่งเป็นกัารัสรั้าง รัูปแบบกัารัผู้ล่ิตแล่ะกัารับรัิโภคผู้ล่ิตภัณฑิ์จำากัรัำาข้าวที่ี�ดียิิงข่น งานวิจำัยิถูกัเผู้ยิแพรั่ในวารัสารั Scientific Reports จำากัสำานักัพิมพ์ Nature Portfolio ปีที่ี�พิมพ์
12 วันที่ี� 11
https://www.canva.com/design
2022 เล่่มที่ี�
พฤษภาคม พ.ศู. 2565 (Q1 ISI/Scopus, Impact Factor (2022) = 4.996) อ่านบที่ความวิจำัยิได้ที่ี� DOI : https://doi.org/10.1038/s41598-022-11744-1
SCI R esearch F ocus การวิจัยวิทยาศาสตร์ SCIENCE CMU focus July - September 2022 35 ทีมนักวิิจัย์วิัสดุ้ศาสตร์ คณะวิิทย์์ มช. พัฒนาสมบัติการเก็บเกี ย์วิ พล่ังงานข้องวิัสดุ้เซรามิก ไรสารตะกั วิข้ั นสูง ไม่เป็นพิษ ต่อสิ งแวดล้อม ปลอดภัยในการผลิตและใช้งาน ที่ีมนักัวิจำัยิสาขาวัสดุศูาสตรั์ ภาคฟิิสิกัส์แล่ะวัสดุศูาสตรั์ คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ มหาวิที่ยิาล่ัยิเชียิงใหม่ พัฒนาสมบัติกัารัเกั็บเกัี�ยิวพล่ังงานของวัสดุเซึ่รัามิกัไรัสารัตะกััวขันสูง มีสมบัติที่ี�ดีในด้านพล่ังงาน ไม่เป็น พิษต่อสิงแวดล่้อม แล่ะมีความปล่อดภัยิในกัารัผู้ล่ิตแล่ะกัารัใช้งาน นอกัจำากันี�ยิังเป็นวัสดุหล่ายิหน้าที่ี� ที่ี�เป็นที่างเล่่อกัต่อภาคอุตสาหกัรัรัมในอนาคต โดยิได้ตีพิมพ์ผู้ล่งานวิจำัยิที่ี�เกัี�ยิวข้องในวารัสารัชันนำา จำำานวน 2 เรั่�อง ดังนี� 1.
BNT โดยิกัารัเติม สารัเจำ่อคั นรัะหว่างหน้า) ที่ีมนักัวิจำัยิสาขาวัสดุศูาสตรั์ ภาคฟิิสิกัส์แล่ะวัสดุศูาสตรั์ คณะวิที่ยิาศูาสตรั์ มหาวิที่ยิาล่ัยิเชียิงใหม่
เล่ิศูคำาฟิู ได้รั่วมกัันที่ำากัารัปรัับปรัุงค่า Td แล่ะสมบัติของ ไพอิโซึ่อิเล่็กัที่รัิกัด้วยิพรั้อมที่ั งที่ำากัารั วิเครัาะห์สมบัติด้วยิเที่คนิคต่าง ๆ ในงานวิจำัยินี�ได้รัายิงานวิธิีกัารัในกัารัเพิ ม T d โดยิใช้สารัเติมแต่ง โบรัอนออกัไซึ่ด์ (B 2O 3 ) นอกัจำากันี� ได้ที่ำากัารักัารัปรัับปรัุงค่าโพล่าไรัเซึ่ชันคงเหล่่อ (P r ) สมบัติของ ไพอิโซึ่อิเล่็กัที่รัิกั ค่าไดอิเล่็กัตรัิกักัารัสูญเสียิ แล่ะปรัะสิที่ธิิภาพกัารัเกั็บเกัี�ยิวพล่ังงานของเซึ่รัามิกัที่ี�ศู่กัษา ผู้ล่ล่ัพธิ์ของงานวิจำัยิที่ี�ได้พบว่า สารั B2O3 มีผู้ล่กัรัะที่บของต่อสมบัติเซึ่รัามิกัที่ี�มี BNT เป็นฐาน ซึ่่ง จำากัข้อมูล่ที่ี�ได้พบว่า ปรัะจำุไอออนของโบรัอนได้เข้าสู่ตำาแหน่งซึ่อกัของรัะหว่างอะตอมในยิูนิตเซึ่ล่ล่์ ซึ่่ง จำะล่ดช่องว่างของออกัซึ่ิเจำนแล่ะสรั้างความเครัียิดภายิในผู้ล่่กั กัารัเปล่ี�ยินแปล่งเหล่่านี�ส่งเสรัิมในกัารั เพิมข่นของค่า Td แล่ะปรัับปรัุงสมบัติของเฟิอรั์โรัอิเล่็กัที่รัิกั แล่ะไพอิโซึ่อิเล่็กัที่รัิกั นอกัจำากันี� ยิังส่งผู้ล่ให้ สมบัติในกัารัเกั็บเกัี�ยิวพล่ังงานดีซึ่่งจำะสัมพันธิ์กัับค่า d33 แล่ะ g33 ที่ี�ได้รัับหล่ังจำากัเติม B2O3 ดังนันกัารัเพิม B2O3 ล่งในเซึ่รัามิกัส์ไพอิโซึ่อิเล่็กัที่รัิกัที่ี�ใช้ BNT ฐาน อาจำเป็นกัล่ยิุที่ธิ์ใหม่ที่ี�ดีในกัารัได้รัับ Td สูง พรั้อม สมบัติกัารัเกั็บเกัี�ยิวพล่ังงานที่ี�ดีเที่คนิคนี�อาจำให้ผู้ล่ล่ัพธิ์ที่ี�ดี หรั่อส่งผู้ล่เชิงบวกัต่อเซึ่รัามิกัไรั้สารัตะกััวแบบ ไพอิโซึ่อิเล่็กัที่รัิกัอ่�น ๆ วัสดุที่ี�ที่ำากัารัศู่กัษา เป็นวัสดุไรั้สารัตะกััวที่ี�ไม่เป็นพิษกัารัสิงแวดล่้อม ซึ่่งมักัเกัิดในกัรัะบวนกัารัผู้ล่ิต แล่ะเป็นวัสดุในอนาคต ที่ี�มีสมบัติที่ี�ดีในด้านพล่ังงาน งานวิจำัยินี�ถูกัตีพิมพ์ในวารัสารัชันนำา Journal of Alloys and Compounds ในปี 2022 (Q1 Scopus, Impact Factor 6.371) ผูู้้สนใจำสามารัถอ่านเพิมเติมได้ที่ี�
อ้างอิง Manothama,
ศ.ดร กอบวุฒิ รุจิจนากุล นักวิจัยสาขาวัสดุศาสตร์ ภาคฟิสิกส์และ วัสดุศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
Improvements of depolarization temperature, piezoelectric and energy harvesting properties of BNT-based ceramics by doping an interstitial dopant (กัารัปรัับปรัุงอุณหภูมิ depolarization (Td) ไพอิโซึ่อิเล่็กัที่รัิกั แล่ะสมบัติกัารัเกั็บเกัี�ยิวพล่ังงานของเซึ่รัามิกัที่ี�มี
นำาโดยิ ศู.ดรั กัอบวุฒิ รัุจำิจำนากัุล่, ดรั. ศูุภล่ักัษณ์ มะโนธิรัรัม, ดรั.ภารัาตรัี ใจำตา, ดรั.พิชิตชัยิ บุตรัน้อยิ แล่ะ ดรั.นฤมล่
https://doi.org/10.1016/j.jallcom.2021.163021
S., Jaita P., Butnoia, P., Lertcumfud, N., Rujijanagul, G., 2022. Improvements of depolarization temperature, piezoelectric and energy harvesting properties of BNT-based ceramics by doping an interstitial dopant. Journal of Alloys and Compounds, 897, 163021
2. Enhancement of electrostrictive and magnetic performance with high energy storage efficiency in Fe2O3 nanoparticles modified Ba(Zr0.07Ti0.93)O3 multiferroic ceramics (กัารัปรัับปรัุงปรัะสที่ธิิภาพ
SCI R esearch F ocus การวิิจััยวิิทยาศาสต ร SCIENCE CMU focus July - September 2022 36
multiferroic Ba(Zr
3 ที่ ดัดแปล่งด้วยิอนุภาคนาโน Fe2O3) ที่ีมนกัวจำยิสาขาวัสดศูาสตรั ภาคฟิิสกัส์แล่ะวัสดศูาสตรั คณะวที่ยิาศูาสตรั มหาวที่ยิาล่ยิเชยิงใหม
ไดรั่วมกัันพัฒนาเซึ่รัามกั Ba(Zr0.07Ti0.93)O
ที่�ปรัาศูจำากัสารัตะกััว ที่ถกัเตรัยิมโดยิใชวธิผู้สมออกัไซึ่ด แล่ะเติมอนุภาคนาโน Fe2O3 ซึ่่งส่งผู้ล่ ต่อสมบติเฟิอรั์โรัอิเล่กัที่รักัของเซึ่รัามกั โดยิมกัารัเปล่ียินลู่ปฮิิสเที่รัซึ่ิสจำากัเซึ่รัามกัที่ยิังไม่ไดดัดแปล่งไป เป็นเป็นวงแคบที่ 0.5 mol% ของกัารัเติม แล่ะยิังส่งผู้ล่ใหมกัารัปรัับปรัุงความเครัยิดที่�เกัิดจำากัสนามไฟิฟิ้า แล่ะค่าสัมปรัะสที่ธิิอิเล่กัโที่รัสตรักัที่ฟิ นอกัจำากันีกัารัเติม Fe2O3 1.0 mol% ได้แสดงกัารัเกั็บพล่ังงานที่ มีปรัะสที่ธิิภาพสูงสุดถ่ ง 98% แล่ะมกัารัปรัับปรัุงลู่ปฮิิสเที่รัซึ่ิสของ M-H แล่ะค่าความจำุภายิใต้สนามแม่เหล่กั ผู้ล่กัารัวจำยิพบว่า มกัารัปรัับปรัุงพฤตกัรัรัมเชิงแม่เหล่กัพรั้อมที่ั งเชิงไฟิฟิ้าของ Ba(Zr0.07Ti0.93)O3 ที่ดัดแปล่ง โดยิอนุภาคนาโน Fe2O 3 อยิ่างน่าปรัะหล่าดใจำ ซึ่่งไม่เคยิคาดคิดมากั่อน ดังนันเซึ่รัามกั รัะบบนีน่าจำะม ศูกัยิภาพในกัารัใช้งานด้านอุปกัรัณมล่ตฟิังกัชัน
เซึ่รัามกั 93BZT/xFe2O3, x =
mol%นี ไดถกัสังเครัาะหด้วยิ วธิกัารัผู้สมออกัไซึ่ด
พบว่า
Fe2O3 ปนอยิู่ ซึ่่งอนุภาคนาโนของ Fe2O3 จำะยิับยิังกัารัเจำรัิญเติบโต
แล่ะโครังสรั้างจำล่ภาคจำะมกัารัเปล่ียินแปล่งได้อยิ่างชัดแจำนที่�ปรัิมาณกัารัเติม
mol% แล่ะเม่�อป รัิมาณอนุภาคนาโนที่�เติมมากัข่น
ที่ตา นอกัจำากันี เซึ่รัามกัยิังมค่าความเครัยิดที่�เกัิดจำากัสนามไฟิฟิ้าขนาดใหญ
เป็นพิเศูษ
พรั้อมที่ั งมค่าสัมปรัะสที่ธิิอิเล่กัโที่รัสตรักัที่ฟิ (Q33) ที่สูงถ่ ง 0.0546 m4/C2) แล่ะ ม ค่าป รั ะ ส ที่ ธิิภาพ กั า รัจำัดเ กั็บพ ล่ังงาน สูง สุด ที่ 98% นอ กัจำ า กันี อ นุภาคนาโน ยิังปรัับป รัุงพฤ ต กัรัรั ม แม่เหล่กัแล่ะส่งผู้ล่ให้สมบติของเฟิอรั์โรัอิเล่กัที่รักัเปล่ียินไป โดยิกัารัเติมอนุภาคนาโน ของ Fe2O3 ที่ 1.0 mol% เซึ่รัามกัจำะแสดงสมบตที่างแม่เหล่กัที่ดีโดยิมค่าสูงสุดของ Mr = 0.74 emu/g แล่ะ Hc =1791 Oe โด ยิม ค่าความ จำุสนามแ ม่เห ล่ กั ที่ ค่า สูง สุด (-MC%) = 9.30% ที่ีป รัิมาณอ นุภาคนาโนของ Fe2O 3 =1.0 mol% วัสดุไรั้สารัตะกััวที่ที่ากัารัศู่กัษานี เป็นวัสดุที่�ไม่เป็นพิษต่อสิงแวดล่้อม มีสมบติที่ดีในด้านพล่ังงาน แ ล่ ะ ส่ง ผู้ล่ต่อ สังคมในแ ง่ความป ล่ อด ภ ยิ ใน กั า รัผู้ล่ิตแ ล่ ะ กั า รั ใ ช้งาน นอ กัจำ า กันี ยิังเ ป็น วัส ดุห ล่ า ยิ ห น้าที่ ที่�เป็นที่างเล่่อกัต่อภาคอุตสาหกัรัรัมในอนาคต งาน ว จำ ยิถ กัต พิม พ์ในวา รั สา รัชัน นา Materials Science and Engineering : B ใน ป 2022 (Q2 Scopus, Impact Factor 3.407) ผู้ที่�สนใจำสามารัถอ่านเพิมเติมได้ที่ https://doi.org/10.1016/j.mseb.2021.115579 อ้างอิง Jarupoom, P.,
P.,
เชิงไฟิฟิ้าแล่ะแม่เหล่กัแล่ะปรัะสที่ธิิภาพกัารัจำัดเกั็บพล่ังงานสูงในเซึ่รัามกั
0.07Ti0.93)O
นาโดยิ ศู.ดรั กัอบวฒ รัจำจำนากัล่, ผู้ศู. ดรั.ภาคภม จำารัภมิ, ดรั.ภารัาตรั ใจำตา, Denis Russell Sweatman, ผู้ศู.ดรั.อนุชา วัชรัะภาสรั
3/xFe2O3(93BZT/xFe2O3, x = 0-1.0 mol%)
ผู้ล่ล่ัพธิ์ของงานวจำยิที่�ได้พบว่า
0-1.0
แล่ะไดที่ากัารัศู่กัษาสมบติเชิงแม่เหล่กัแล่ะไฟิฟิ้าของเซึ่รัามกั
เซึ่รัามกัแสดง โครังสรั้าง perovskite ซึ่่งยิังพบเฟิส
ของเกัรัน
Fe2O3 เที่่ากัับ 0.1
ค่า T c จำะล่ดล่งในขณะที่ T1 เพิมข่นเล่กัน้อยิ จำากันัน จำะรัวมเป็น T m เม่�อ มกัารัเติม Fe2O3 เป็นปรัิมาณ 0.5 mol% อกัที่ั งยิังมค่ากัารัสูญเสยิที่างไดอิเล่กัตรักั
(S max ) ที่ 0.38 % โดยิมค่า สัมปรัะสที่ธิิความเครัยิดที่างไฟิฟิ้า (d*33) ที่ 580 pm/V แล่ะยิังมสัมปรัะสที่ธิิความเครัยิดของฮิิสเที่รัซึ่ิสตามากั
(H = 8.03 %)
Jaita,
Sweatman, D.R., Watcharapasorn A. and Rujijanagul, G., Enhancement of electrostrictive and magnetic performance with high energy storage efficiency in Fe2O3 nanoparticles-modified Ba(Zr0.07Ti0.93)O3 multiferroic ceramics. 2022. Materials Science and Engineering B: Advanced Functional Solid-State Materials, 277, 115579
FB@Scimart-stsc-cmu
ที�ปรึกษา : คณบดีคณะวิทยาศาสตร์ รองคณบดีฝ�ายบริหาร บรรณาธิการ : เลขานุการคณะวิทยาศาสตร์ กองบรรณาธิการ : คณะกรรมการประชาสัมพันธ์คณะวิทยาศาสตร์ หน่วยพิมพ์เอกสาร คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พิมพ์ที� : หน่วยพิมพ์เอกสาร คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 239 ถ.ห้วยแก้ว ต.สุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ 50200 เจ้าของ : คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ส่งข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะได้ที� ประชาสัมพันธ์คณะวิทยาศาสตร์ โทร. 0 539 43318 หรือ prscicmu@gmail.com หลักสูตรของคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ปริญญาตรี 15 หลักสูตร 1. คณิตศาสตร์ 6. สถิติ 11. จุลชีววิทยา 2. เคมี 7. วิทยาการคอมพิวเตอร์ 12. สัตววิทยา 3. ชีววิทยา 8. เคมีอุตสาหกรรม 13. อัญมณีวิทยา 4. ธรณีวิทยา 9. ชีวเคมีและชีวเคมีเทคโนโลยี 14. วิทยาการข้อมูล 5. ฟ�สิกส์ 10. วัสดุศาสตร์ 15. วิทยาศาสตร์สิงแวดล้อม (นานาชาติ) ระดับปริญญาโท 19 หลักสูตร 1. คณิตศาสตร์ 10. การสอนคณิตศาสตร์ 16. คณิตศาสตร์ประยุกต์ 2. เคมี (ภาคปกติและภาคพิเศษ) 17. สถิติประยุกต์ 3. ชีววิทยา 11. การสอนชีววิทยา (ภาคปกติและภาคพิเศษ) 4. ธรณีวิทยา 12. ธรณีฟ�สิกส์ประยุกต์ 18. จุลชีววิทยาประยุกต์ (นานาชาติ) (นานาชาติ) (นานาชาติ) 5. ฟ�สิกส์ 13. การสอนฟ�สิกส์ 19. ดาราศาสตร์ 6. ฟ�สิกส์ประยุกต์ 14. วิทยาศาสตร์สิงแวดล้อม 7. วัสดุศาสตร์ 15. วิทยาศาสตร์สิงแวดล้อม 8. เคมีอุตสาหกรรม (นานาชาติ) 9. วิทยาการคอมพิวเตอร์ (ภาคปกติและภาคพิเศษ) # นิติวิทยาศาสตร์ (หลักสูตรร่วมบัณฑิตวิทยาลัย) # เทคโนโลยีชีวภาพ (แขนงชีวเคมีและชีวเคมีเทคโนโลยี แขนงจุลชีววิทยา และเทคโนโลยีจุลินทรีย์) (หลักสูตรร่วมบัณฑิตวิทยาลัย) ปริญญาเอก 18 หลักสูตร 1. คณิตศาสตร์ 8. เคมีอุตสาหกรรม 13. จุลชีววิทยาประยุกต์ 2. เคมี (นานาชาติ) (นานาชาติ) 3. เคมี 9. วัสดุศาสตร์ 14. วิทยาการคอมพิวเตอร์ (นานาชาติ) 10. วัสดุศาสตร์ 15. ฟ�สิกส์ประยุกต์ 4. ชีววิทยา (นานาชาติ) (นานาชาติ) (นานาชาติ) 11. วิทยาศาสตร์สิงแวดล้อม 16. ดาราศาสตร์ 5. ธรณีวิทยา (นานาชาติ) 17. วิทยาศาสตร์นาโน (นานาชาติ) 12. ความหลากหลายทางชีวภาพ และเทคโนโลยีนาโน 6. ฟ�สิกส์ และชีววิทยาชาติพันธุ์ (นานาชาติ / สหสาขาวิชา) 7. ฟ�สิกส์ (นานาชาติ) (นานาชาติ) 18. สถิติประยุกต์ #เทคโนโลยีชีวภาพ (หลักสูตรร่วมบัณฑิตวิทยาลัย)