Schaakmagazine 2017 - februari

Officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond Jaargang 124 – no. 1 – februari 2017

So wint Tata Steel

Handleidingen

www.schaakbond-winkel.nl Webwinkel

Voor clubs, scholen en de rest van schakend Nederland!

Chess Middlegame Strategies (Engelstalig)

Officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond

Jaargang 124 – no. 1 – februari 2017

Hoofdredacteur

Jeroen Bosch

Aan dit nummer werken mee:

Alina l’Ami (foto’s)

Harry Gielen (foto’s)

Léon Krijnen (foto’s)

René Olthof (foto)

Eddy Sibbing (foto)

Eric van Breugel (foto’s)

Minze bij de Weg

Jeroen Bosch

Co Buysman

Gert Devreese

Herman Grooten

Erik Hoeksema

Pascal Losekoot

Piet Peelen

Sacha Schiermeier

Eddy Sibbing

Monique van de Griendt

Paul van der Sterren

Karel van der Weide

Dolf Wissmann

Redactieadres

Frans Halsplein 5

2021 DL Haarlem

Tel: 023-5254025

E-mail

schaakmagazine@schaakbond.nl Adreswijzigingen naar uw vereniging.

Sluiting kopij 20 maart 2017

Bondsbureau KNSB

Frans Halsplein 5 2021 DL Haarlem tel: 023-5254025

E-mail:

bondsbureau@schaakbond.nl Internet: www.schaakbond.nl

Vormgeving & Lay-out

Interface Communicatie, Ede www.ifcommunicatie.nl

Druk

Koninklijke BDU Grafisch

Bedrijf BV, Barneveld ISSN: 1385-8807

Cover: Wesley So, foto Alina l’Ami

Informatief

Opening: Jubileren 4

Column Paul van der Sterren 5

Interview Anish Giri 10

Joop van Oosterom (1937-2016) 13

Siep Postma (1929-2016) 23

Voorloper

‘Ik wil later bij de grootmeesters meedoen’ 15

Partijen van Onno Elgersma 16

In de tegenaanval 17

NK schoolteams in Wijk aan Zee 18

Toernooien

Wesley So wint Wijk aan Zee 6

Gawain

Schaaktechniek

DGT Polgar Easy Game Timer

Vrolijk gekleurde digitale schaakklok, geschikt voor snelschaken. Met een handtekening van Judit Polgar.

onmisbare stap voor de beginnende schaker Leer om rekening te houden met de mogelijkheden van de tegenstander.

Jubileren

Burgemeester Paul Depla was aanwezig op de feestelijke opening van het 125e clubjaar van schaakvereniging De Baronie uit Breda en sprak zijn bewondering uit voor iedereen die de schaaksport beoefent. Monique van de Griendt was er namens SchaakMagazine ook bij en zij ontmoette er die avond onder andere André van Weelde – al 80 jaar onafgebroken lid van de vereniging! Schaakvereniging Leusden bestond 70 jaar en liet een fraai notatieboekje ontwerpen voor de gelegenheid – zie de pagina hiernaast. Magnus Leidsche Rijn, net aan het eerste lustrum toe, laat met het winnen van de Verenigingsprijs 2016 zien dat een jonge jubilaris ook heel succesvol kan zijn.

Wereldkampioen Magnus zal zijn deelname aan het 79e Tata Steel Schaaktoernooi als minder succesvol beschouwen ondanks zijn ongedeelde tweede plaats. De Noor was alleen voor de eerste plaats naar Wijk aan Zee gekomen, maar die ging naar de Amerikaan Wesley So. Weer was het Anish Giri die Carlsen een voet dwars zat door een totaal verloren stand nog remise te houden. Diezelfde Giri wordt wel aan de tand gevoeld door Gert Devreese over zijn vele

Dharma Tjiam

remises, een onderwerp dat ook Paul van der Sterren bezig houdt. Loek van Wely speelde alweer voor de 25e keer mee in Wijk aan Zee. Een slotoverwinning ten spijt zal hij net als Anish niet tevreden zijn over zijn score. De meest succesvolle Nederlandse deelnemer in Wijk aan Zee vinden we in de Top tienkamp terug. Lucas van Foreest won en plaatste zich voor de Challengers van volgend jaar.

Lucas had ook al een IM-norm gescoord in Groningen, waar nog veel meer Nederlandse successen te vieren vielen zoals Erik Hoeksema beschrijft. Dolf Wissmann was bij het oplosweekend in Wijk aan Zee. Goede trainingsvoornemens voor 2017? Piet Peelen schrijft over de KNSB volwassenentrainingen op internet. Dat de officiële leermethode van de KNSB, de Stappenmethode, ook blijft vernieuwen horen we van Eddy Sibbing. Al toernooiplannen voor 2017? In dit nummer alle informatie over het ONK Dieren – geen jubileum het is de 49e keer in de gemeente!

Jeroen Bosch hoofdredacteur

De Stichting Jeugd Schaak Noord gaat de komende drie jaar het NK jeugdschaken in de leeftijdscategorieën

A, B en C organiseren. De eerste editie hiervan zal plaatsvinden van zondag 23 t/m zaterdag 29 april 2017 in hotel Van der Valk, Balkenweg 1, Assen. De organisatie biedt de deelnemers mooie speelomstandigheden en grote ruimtes voor analyse en ontspanning. Een busje zal tevens van en naar het centrum van Assen rijden op de toernooidagen. Voor de begeleiders, publiek en voor diverse doelgroepen (o.a. trainers, schoolleiders, ouders van schakende kinderen, wedstrijdschakers en schoolkinderen) zal er dagelijks een leuk en interessant randprogramma worden georganiseerd, zie ook de toernooisite www.njsk.nl.

De organisatie zet ook in op een apart schoolschaakproject dat rondom het NK Jeugdschaken in de provincie Drenthe zal worden opgezet. Alle 250 basisscholen in Drenthe zullen de gelegenheid krijgen om de komende drie jaar aan het project deel te nemen. Op de site van de stichting is meer informatie te vinden (www.jeugdschaaknoord.nl).

COLUMN

Paul van der Sterren

Emanuel Lasker en de remisedood

Wat ik altijd weer mis in de vele recente discussies over het hoge remisegehalte van het moderne topschaak, meestal (venijnig) toegespitst op concrete gebeurtenissen of personen, zoals de match om het wereldkampioenschap tussen Carlsen en Karjakin of het spel van Anish Giri, is historisch besef. Tot diep in de negentiende eeuw overheerste het romantische idee dat schaakpartijen gewonnen kunnen worden door ‘briljant’ spel, een vorm van tovenarij eigenlijk, die een geniaal schaker in staat zou stellen om de winst, in wat voor stelling dan ook, altijd naar zich toe te trekken. Wilhelm Steinitz was de eerste die zich op een meer wetenschappelijk standpunt stelde: de beginstelling is in evenwicht, dus als er geen fouten worden gemaakt is remise een normale uitslag.

Zijn opvolger Emanuel Lasker was het hiermee eens, maar voorzag ook dat dit uiteindelijk wel eens zou kunnen betekenen dat topspelers niet of nauwelijks meer van elkaar konden winnen. Om deze “remise-

dood” maakte Lasker zich niet alleen zorgen, hij stelde ook meteen wat oplossingen voor. Anders dan de moord-enbrand-schreeuwers van tegenwoordig, die over het algemeen niet veel verder komen dan de topspelers uitschelden, dreigen met schorsing, boetes, of het almaar verder opschroeven van het speeltempo, getuigen deze voorstellen van Lasker niet alleen van intelligentie, maar ook van respect en begrip voor zowel het spel als de spelers. Wat Lasker voor ogen stond was bijvoorbeeld een uitbreiding en verfijning van het scala aan mogelijke uitslagen van een partij. Tussen een 1 en een 0 moest volgens hem niet alleen een 0,5-0,5 maar ook een uitslag als 0,7-0,3 mogelijk zijn. Het hele scala aan decimalen kan worden benut. Als criterium hiervoor stelde hij de materiaalverhouding in de slotstelling voor. Koning plus loper levert meer op dan koning alleen, enzovoort, enzovoort. Ook het pat kan desgewenst in zo’n schaal worden meegenomen en zo van zijn remisewaarde worden ontdaan.

Het is allemaal niet doorgegaan, misschien omdat niemand zo ver vooruit wenste te denken als Lasker, misschien omdat men aan hoge remisepercentages gewend raakte en misschien ook wel omdat zeer velen helemaal geen probleem in het fenomeen remise zagen.

Van mij hoeft het niet, ik ben een groot bewonderaar van Anish Giri en ik vond de match Carlsen–Karjakin heel spannend, maar als je dan toch gaat hervormen, doe het dan op een manier een denksport waardig. Met verstand, niet met de guillotine.

Op 70-jarige leeftijd is Gunther Loewenthal overleden. Loewenthal was penningmeester van de KNSB van 1993 tot en met 2000. Naast het op orde krijgen van de financiën, ijverde hij voor versterking van het bondsbureau, een nieuwe opzet van het bondsblad en de financiering van trainingen en evenementen. Daarnaast vertegenwoordigde hij de KNSB ook bij de FIDE. Voor zijn vele werkzaamheden verleende de Bondsraad hem het lidmaatschap van verdienste.

Verenigingsprijs 2016 Schaken

Jeugdschaakclub Magnus Leidsche Rijn heeft de grootste ledengroei gerealiseerd in 2016 en is daarmee de Winnaar van de Verengingsprijs 2016. De pas 5 jaar jonge vereniging is met ruim 150 leden inmiddels de op een na grootste schaakvereniging van Nederland. De prijs van €1.000 werd uitgereikt door KNSB voorzitter Marleen van Amerongen. Nieuwsgierig naar de jeugdige schaakclub die zich genoemd heeft naar onze wereldkampioen, zie magnusleidscherijn.nl.

Op woensdag 5 april zijn er diverse schaakevenementen op een mooie locatie in Rotterdam bij het nieuwe Centraal Station. Er is ‘s middags een toernooi voor basisschoolteams en ‘s avonds een snelschaaktoernooi. Jorden van Foreest speelt, evenals vorig jaar, schaaksimultaans tegen basisschooltalenten en tegen junioren/ senioren. Alle opbrengsten komen volledig ten goede aan de Roparun 2017 waarvan het motto is: ‘ Leven toevoegen aan de dagen, waar vaak geen dagen meer kunnen worden toegevoegd aan het leven.’ Alle informatie is te vinden op www.schakentegenkanker.nl en iedereen is die dag van harte welkom!

Op 14 november 2016 bestond Schaak Vereniging Leusden 70 jaar. Een notatieboekje werd ontworpen door Tjerk Zijlstra. Ronald Staal componeerde de opgave: wit begint en geeft mat in 2.

Wesley So wint

Wijk aan Zee

Jeroen Bosch

De 23-jarige Wesley So is de winnaar geworden van het 79e Tata Steel Chess Tournament in Wijk aan Zee. Met 9 uit 13 eindigde de Filipijnse Amerikaan een vol punt boven wereldkampioen Magnus Carlsen. Nadat hij in 2016 al de meest succesvolle topschaker was (met overwinningen in de Sinquefield Cup en de London Chess Classic) heeft So zo ook de toon gezet voor 2017. Hij bracht zijn reeks van ongeslagen partijen op 56(!), en steeg op de ratinglijst door naar 2822, nog maar 16 elopunten verwijderd van nummer 1 Carlsen.

Karjakin werd tijdens de WK-match echter niet voor niks door Anish Giri omgedoopt tot Wereldkampioen Verdedigen. Bovendien raakte Magnus nu waarschijnlijk wat gedemoraliseerd door wat er op het bord van So gebeurde.

10...Kg7 11.Df3 Le6 12.b4 Sterker is direct 12.Ld5!.

12...Lb6 13.Ld5 a5! 14.b5 Pb8

15.Lxb7 Ta7 16.Ld5

De laatste ronde

Met het ingaan van de laatste ronde stond de toernooioverwinning van So nog allerminst vast. Weliswaar had hij een halfje meer dan een drietal achtervolgers, maar de paring voor ronde 13 was als volgt:

Nepomniachtchi (5) – So (8)

Carlsen (7,5) – Karjakin (6,5)

Andreikin (5) – Aronian (7,5) Wei (7,5) – Wojtaszek (5)

Carlsen zou er ongetwijfeld alles aan doen om met de witte stukken eindelijk weer een klassieke partij van zijn WK-uitdager te winnen. Ook het Chinese talent Wei mocht zeker in staat worden geacht om een vol punt te scoren, en So zelf speelde

tenslotte met de zwarte stukken tegen een ervaren Russische grootmeester.

De wereldkampioen stelde niet teleur en offerde al snel een stuk.

Carlsen - Karjakin, ronde 13

1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.c3 Pf6 5.d3 0–0 6.Lg5 d6 7.Pbd2

Magnus heeft voor een solide Italiaanse opening gekozen. In het allereerste internationale topschaaktoernooi ooit was het plausibele vervolg 7...a6 8.a4 La7 9.b4 Staunton-Anderssen, London 1851. Wat de moderne topschaker Karjakin nu doet is beslist niet beter. 7…h6 8.Lh4 g5?!

r+lwq-trk+ zppzp-+p+-+nzp-sn-zp +-vl-zp-zp-+L+P+-vL +-zPP+N+PzP-sN-zPPzP tR-+QmK-+R

Na 9.Lg3 zou zwart nu zijn zin krijgen. Hij kan bijvoorbeeld verder gaan met 9...Kg7 gevolgd door de manoeuvre ...Pc6–e7–g6. Magnus laat zich de buitenkans echter niet ontnemen en offerde nu een stuk met 9.Pxg5! hxg5 10.Lxg5

De penning is bijzonder lastig, en zwart kan zich maar moeilijk aan de witte druk ontworstelen.

Tot een spannend gevecht leidde 5...Lxc5 6.De2 h6 7.Lh4 Le7 8.0–0–0 Van Wely-Bacrot, Calvi 2015.

6.Lh4 dxe4

Dit laat zien dat So in eerste instantie niet wil verliezen. Wanneer wit wil dan gaat het spel nu lijken op de Rubinstein variant van het Frans (3...dxe4).

7.De2 Da5

rsnl+kvl-tr zpp+-+pzp-+-+psn-zp wq-zP-+-+-+-+p+-vL +-+-+-+PzPPsNQzPPzP tR-+-mKLsNR

8.0–0–0?!

8.c3 Pbd7 9.Pxe4 (9.b4?! Da3 10.Lxf6 gxf6 is prima voor zwart.) 9...Pxe4 10.Dxe4 is wat beter voor wit, maar lijkt op de eerder genoemde Rubinstein variant. De Rus had echter iets veel gewelddadigers in gedachten toen hij tot de Trompowsky besloot.

8...Dxa2 9.Db5+?

beslissende aanval, of tot materiaalwinst.

12.Dxb7

Zwart wint ook na 12.Db5 Da1+ 13.Pb1 Ld5 met dreigingen als 14...Tb8 en 14...La2.

12...Da1+ 13.Pb1 Tb8 14. Dxb8+

De dame geven is relatief het best. Na 14.Dc6 Dxb2+ 15.Kd2 Lb4+ 16.Ke2 0–0 heeft zwart alles ontwikkeld terwijl bij wit de meeste stukken nog in de beginstand staan en de koning in het midden.

14...Pxb8 15.Lb5+ Pfd7 16. Pe2 Le7 17.Lxe7 Kxe7

So staat ruim voor in materiaal en won zonder problemen de partij en het Tata Steel Chess Tournament!

So kon na zijn overwinning natuurlijk niet meer ingehaald worden door de concurrentie, maar opmerkelijk was wel dat zowel Aronian als Wei faalden in de slotronde. Carlsen eindigde door deze resultaten op de ongedeelde tweede plaats, iets waar hij vast maar matig tevreden over zal zijn geweest.

De winnaar

Hier was 16.Lc6! een betere manier om de druk vast te houden.

16...Pbd7

Nu heeft zwart zijn verdediging op orde - het gepende paard is extra gedekt. Wit heeft met 3 pionnen voldoende materiaal voor het stuk. De partij was nog lang spannend, maar kende uiteindelijk geen winnaar.

Nepomniachtchi - So, ronde 13

1.d4 Pf6 2.Lg5

Door de Trompowsky te spelen geeft Nepo aan dat hij zijn verloren toernooi probeert goed te maken. So kiest voor het meest solide antwoord.

2...d5 3.Pd2 c5 4.dxc5 e6 5.e4 h6

Carlsen zal met lede ogen hebben aangezien hoe zijn vroegere secondant steeds meer tijd begon te gebruiken en niet verder kwam dan dit koffiehuisschaak. Correct was 9.Lxf6 Da1+ 10.Pb1 gxf6 11.Dxe4 a6 waarna zwart prima staat, maar niet meer dan dat.

9...Pbd7 10.c6

Dit verliest, maar de alternatieven zijn niet echt beter. 10.Pb3 faalt op 10...a6 11.Dc4 (11.Db4 a5 12.Db5 a4) 11...Pxc5. 10...bxc6 11.Dxc6

11…Lb7!

Een stukoffer dat of leidt tot

In het boekje dat hij schreef over de mogelijke opvolgers van Magnus Carlsen (After Magnus, NIC 2015) noemt Anish Giri Wesley So één van de meest mysterieuze wonderkinderen in de wereldtop. So is zonder meer een atypische topsporter. Hij komt heel bescheiden over, dankt God voor iedere overwinning, en wordt altijd vergezeld door zijn Amerikaanse adoptiemoeder. Hij werkt hard en heel serieus. Hij heeft ondertussen ook Giri’s voormalige coach Vladimir Tukmakov in de arm genomen als begeleider op afstand. Zelf zegt hij dat hij vooruit is gegaan sinds hij zich heeft voorgenomen gewoon solide te spelen en de kansen waar te nemen die hij krijgt, en dat omschrijft uitstekend zijn aanpak in dit toernooi. So begon het toernooi doelbewust met twee tamelijk saaie remises tegen Carlsen en Giri. Waarna hij het in ronde 3 mocht opnemen tegen de altijd crea-

tieve (maar niet altijd resultaatgerichte) Hongaar Richard Rapport. Rapport staat bekend om zijn originele openingen en had tegen Eljanov zich 1.Pf3 e6 2.g3 c5 3.Lg2 Pc6 4.c4 g5!? gepermitteerd, en in de tweede ronde 1.b3 geopend tegen Karjakin. Opmerkelijk genoeg koos hij tegen So voor een solide Dame-Indisch.

So - Rapport, ronde 3 1.Pf3 Pf6 2.g3 b6 3.d4 Lb7 4.c4 e6 5.Lg2 Le7 6.0–0 0–0 7.Pc3 Pe4 8.Ld2 Lf6 9.Tc1 In ronde 10 speelde Aronian 9.Le1 tegen Rapport en won in een fraaie aanvalspartij. 9…Pxd2 10.Dxd2 d6 11.d5 e5 12.e4 Pd7 13.h4 a5 14.Lh3 Pc5 15.Kg2 Lc8 16.Th1 r+lwq-trk+ +-zp-+pzpp -zp-zp-vl-+ zp-snPzp-+-+P+P+-zP

Pas de eerste nieuwe zet, wat in deze tamelijk ondoorzichtige manoeuvreerstelling niet zo veel betekent. Op de Olympiade verloor Rusland van Oekraïne mede door deze partij: 16.Lxc8 Dxc8 17.De2 Le7 18.Pd2 Pd7 19.Th1 Pf6 20.Pf1 h5 21.Pe3 g6 Tomashevsky-Ponomariov, Baku 2016. Wit staat hier wat beter, maar Tomashevsky verloor een pion in de tijdnoodfase en later de partij.

16...Lxh3+ 17.Txh3 Dd7 18. Ph2 h5 19.f3 g6 Zwart heeft dezelfde opstelling ingenomen als Ponomariov in het voorgaande fragment. So probeert er nu iets van te maken met

20.g4?! Kh7 21.Th1 Tg8 22. Dd1 Lg7! 23.Pf1 Lh6 24.Kf2? Het lijkt logisch om de koning weg te spelen van de g-lijn, maar f2 blijkt ook niet het beste veld voor zijne majesteit. Na het normale 24.Pg3 Lf4! 25.Kf1 blijven de kansen ongeveer gelijk in een stelling die ieder moment kan exploderen. Bijvoorbeeld: - 25...Taf8!? met als plan 26. gxh5 gxh5 27.Pxh5 f5, of

Carlsen kijkt toe bij Nederlands onderonsje. (foto: Alina l'Ami)

Carlsen kijkt in de laatste ronde toe bij Nepo-So. (foto: Alina l'Ami)

- 25...De7 26.Pce2 (26.gxh5?! Lxg3 27.Txg3 gxh5) 26...Df6

27.gxh5 Lxg3 28.Pxg3 Df4!?

waarna 29.hxg6+?! slecht is vanwege 29...Txg6.

Als antwoord op de zet van So, komt Rapport nu met het schitterende 24...Lc1!!

r+-+-+r+

+-zpq+p+k

-zp-zp-+p+

zp-snPzp-+p

-+P+P+PzP

+-sN-+P+R

PzP-+-mK-+

+-vlQ+N+R

Prachtig gespeeld. Natuurlijk mag de loper wegens dameverlies niet geslagen worden, maar wie komt op het idee en durft met zijn loper een pion op de damevleugel te slaan?

25.Pg3?!

Zwart krijgt een mooi initiatief na 25.b3 Lb2! 26.Pb5 f5!.

25...Lxb2 26.Pb5 Lc1!

Pion gewonnen, en de loper kan weer terug naar zijn oude diagonaal!

27.gxh5 Lf4! 28.Pc3 f5

Weer uitstekend gespeeld. Een minder geniale schaker had misschien voor het voorbereidende 28...Taf8 gekozen. Waarna zwart trouwens ook geweldig staat omdat 29. hxg6+?! Txg6 30.Pce2 b5! zwart alle kansen laat. Bijvoorbeeld

31.Pxf4 exf4 32.Pe2 bxc4 33.Pxf4 Tf6 34.Ph5 Th6 35.Pf4 f5!.

29.hxg6+ Txg6 30.Pxf5 Tag8 31.Kf1

Nu lijkt het alsof Rapport zich vergist heeft. Hij heeft zijn pluspion teruggegeven en op 31... Tg2 volgt 32.Pe2 en er is geen duidelijk vervolg. Opnieuw komt de Hongaar met een prachtige zet: 31...b5! 32.cxb5 Tg2 33.Db1

De enige zet tegen het dreigende 33...Td2 waarna de volgende toren naar g2 gaat. De pointe van 31...b5 blijkt uit 33.Pe2 Dxb5 en terwijl 34...Pd3 en 35...Tf2 mat dreigt, kan wit zich ook nog eens niet meer bewegen.

-+-+-+r+ +-zpq+-+k -+-zp-+-+ zpPsnPzpN+-+-+Pvl-zP +-sN-+P+R P+-+-+r+ +Q+-+K+R

33...Df7?

Tragisch, zwart wint na het, gezien het voorafgaande, vrij logische 33...Td2!. Na 34.Pe2 Pd3 35.a4 Pb2 dreigt 36...Td1+, en op 36.Kf2 wint nu bijvoorbeeld 36...Pxa4 met als dreiging 37...Txe2+.

34.Pe2 Dg6?

Na deze blunder (had Rapport 35.Pe7 overzien?) verliest zwart zelfs nog. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de remise voor een niet siliconenbrein een vrijwel onmogelijke opgave is. Juist was

34...c6!! waarna wit verder gaat met 35.b6! (niet 35.dxc6? Dc4 gevolgd door 36...Pd3; of 35. bxc6?! Da7 en nu dreigt er steeds mat op f2 en ook ...Da6 is heel vervelend; ook 35.Pxd6?

Da7 wint voor zwart, bijvoorbeeld 36.b6 Da6 37.Dd1 Pd3) 35...cxd5 36.exd5 Kh8 waarna wit verder moet gaan met 37. b7! Pxb7 38.Pxf4 exf4 39.Da1+ Kh7 40.Db1 -+-+-+r+ +n+-+q+k -+-zp-+-+ zp-+P+N+-+-+-zp-zP +-+-+P+R P+-+-+r+ +Q+-+K+R

zwart hoeft nu niet in de herhaling te berusten maar kan het paard offeren met 40...Dg6 (40...Kh8 41.Da1+) 41.Dxb7+ Kh8 en nu lijkt zwart alsnog te winnen, ware het niet dat wit hier beschikt over 42.Tg3! Txg3 43.Db2+ Kh7 44.Db7+ met zetherhaling. Kortom een volkomen onvindbare variant voor ons stervelingen - maar

wel eentje die de schoonheid van het schaakspel laat zien!

35.Pe7

Uit! Zwart verliest een kwaliteit en zijn aanval is over. Rapport besluit nu maar een toren erin te steken met

35...Tf2+ 36.Kxf2 Dg2+ 37. Ke1 Tg3 38.Txg3! Dxh1+

39.Tg1 Dxf3 maar na 40.Pxf4 De3+ 41.Pe2 Pd3+ heeft So ‘het geluk’ dat het dameoffer winnend is:

Wat anders? Er dreigde 25.Txa4 met pionwinst. 25.Lxb7 Tab8 26.Txa4! Nog sterker dan 26.Pa5 Dxc5. 26...Txb7 27.c6 Dxb4 28.Txb4 Tc7 29.cxd7 Txc4 30.Txc4 Lxc4

Wit heeft het stuk teruggewonnen, maar zwart lijkt nu de vrijpionnen onschadelijk te maken. So heeft echter alles tot het einde toe nauwkeurig berekend: 31.Tc1! Le6 32.Tc8 Txc8 33. dxc8D+ Lxc8 34.b6 en omdat 35.Pc5 en 36.b7 niet meer te verhinderen is gaf de Poolse grootmeester op. 1–0

De wereldkampioen

Carlsen was er op gebrand om na zijn niet heel overtuigende prolongatie van de WK-titel in Wijk aan Zee te laten zien dat hij toch echt de nummer 1 is. Aanvankelijk lukte dat prima.

42.Dxd3! Dxd3 43.Pg8 Df3

44.h5! Kh8 45.Tg6 Dh1+

46.Kd2 Dxe4 47.Pf6 Db4+

48.Ke3 en mat is niet meer te verhinderen. Rapport gaf op. 1–0

De volgende woorden van Donner uit De Koning lijken wel heel toepasselijk: ‘Zo’n toernooi winnen, mijne heren gaat vanzelf. Schaken is en blijft een geluksspel.’

Na dit gelukkige punt versloeg

So in de daarop volgende rondes Van Wely en Harikrishna, nam de leiding in het toernooi en stond deze nooit meer af. Elegant was zijn overwinning op Wojtaszek.

So - Wojtaszek, ronde 10

Carlsen - Wojtaszek, ronde 2 -+-+-vlk+ +-tr-+p+p r+-+-wqp+ zp-+-zp-+P -+-zpP+-+ +L+-+-tR-zPP+QzPP+ tR-+-+-mK-

Stelling na 29...Df6

30.Db5 Dc6?

Juist was 30...Tc5 maar Wojtaszek overzag in tijdnood een duivelse grap.

31.Dxe5! Te7

Wit kon de pion ongestraft nemen omdat de door de Pool geplande kwaliteitswinst faalt op 31...Ld6 32.hxg6! Lxe5 33. gxf7+ Kf8 34.Tg8+ Ke7 35.f8D+ Kd7 36.Dd8 mat.

32.Df4

Nu heeft wit een pion meer en alle overige voordelen van zijn stelling behouden.

32...a4 33.Ld5 Dc7

34.Dd2 Db6 35.Ta2 Tc7 36.Tf3 Db4 37.De2 Tb6 38.hxg6!? Magnus gaat voor een simpel plan om de h-lijn te openen.

38...hxg6 39.g3 Kg7 40.Kg2 Td7 41.Dd1 Tf6? 42.Txf6 Kxf6

43.c3! dxc3 44.Txa4 en Wojtaszek gaf op omdat hij nog een pion verliest, nemen op b2 verliest vanwege 44…Dxb2 45.Dd4+ Kg5 46.e5 Kh6 47.Dh4+ Kg7 48.Df6+ Kh7 49.Th4+ en zwart gaat mat. 1–0

In ronde 7 speelde Magnus zijn Nederlandse angstgegner langzaam maar zeker van het bord, en zou hij zich aan de kop gaan nestelen, totdat…

Carlsen - Giri, ronde 7

De volgende dag verloor de wereldkampioen ook nog van Rapport.

De Nederlanders Loek van Wely had voor Wijk aan Zee zijn rating op weten te vijzelen naar bijna 2700 en dat maakte dat de oudste deelnemer best met enig vertrouwen aan de strijd met de wereldtop mocht beginnen. Na een desastreuze start van ½ uit 5 was het duidelijk dat de schade beperkt moest worden. Zijn belangrijkste lichtpuntje was zijn overwinning in de slotronde op Harikrishna.

Anish Giri eindigde op 50% en dat deed een beetje denken aan het Kandidatentoernooi van vorig jaar. Hij wist kansrijke stellingen tegen Andreikin, Wei, Harikrishna en Adhiban niet te verzilveren en kwam alleen tot scoren tegen Nepomniachtchi.

Wei - Giri, ronde 5

Chinees verdedigt zich vanaf nu vlekkeloos.

32.Txd5! Txd5 33.Dxf7+ Kc6 34.Tc1+ Tc5 35.Df3+ Kb5

De enige poging om uit het eeuwig schaak te lopen.

36.Dd3+ Ka5 37.Dd4! Ka6

Om te spelen moet zwart zijn extra toren opgeven met 37...

De8 38.b4+ Ka6 39.bxc5 Db5+ 40.Ka3 Tc8 41.Tc4! Dc6 en zwart staat een tikje beter, maar niet gewonnen.

Tot pat leidt 41...bxc5 42.Ta4+ Kb7 43.Dg7+ Tc7 44.Txa7+ Kxa7 45.Dxc7+ Ka6 46.Da7+ Kxa7, en 41...Txc5 42.Ta4+ Kb7 43.Dg7+ Tc7 44.Txa7+ Kxa7 45.Dxc7+ is eeuwig schaak.

38.Da4+ Ta5 39.Dc4+

Zwart heeft geen enkele manier om onder eeuwig schaak uit te komen.

39...Tb5 40.Da4+ Ta5 41.Dc4+ Tb5

Ook geen winstkansen biedt

41...b5 42.De6+ Db6 43.Tc6.

Giri - Nepomniachtchi, ronde 6

Stelling na 23...f5

24.Pb3! Pd7

Wit wint ook na 33...Dxc2 34. Tc1! want na 34...Dxb2 35.Tc8 moet zwart (om niet in de aanval te verliezen) wel verder gaan met 35...d3 36.Tf3 Tf6

Stelling na 55...Kg8

…de Noor in de diagramstelling verder ging met 56.Lf7+ daarbij het mat missend na 56.Tc8+ Kg7 57.Tf7+ Kh6 58.Th8! Na nog een onnauwkeurigheid was de stel-

Stelling na 31...Kb7

Stelling na 16...Tc6

17.Lxh6! gxh6 18.Dg4+

Met een dubbele aanval heeft

Anish een pion gewonnen.

18...Lg5 19.Dxd7 Dxd7 20. Lxd7 Tc7 21.Lf5 Ld2 22.Ted1 Lxc3 23.bxc3

Technisch is de winst nog lang niet simpel. De geïsoleerde witte c-pionnen zijn zwak. Gelukkig zijn ook b6, d6 en h6 zwakke broeders.

23...Td8 24.Tab1 Tc6 25.f4! exf4 26.e5

Maakt gebruik van een penning om een vrijpion te creëren. 26...Lc8 27.Le4 Txc3 28.Txd6 Txd6 29.exd6 Tc4 30.Ld3 Tc6

31.Td1! Kf8?

Overziet weer een loperoffer voor een randpion. Niet 31... Txd6? 32.Lh7+. Het best was 31...Ld7 32.Lxa6 Txc2 33.Lb5 Lxb5 34.axb5 Tc8.

32.Lxa6! fxg3 33.hxg3 ‘Nepo’ gaf op, de vrije d-pion kost minimaal een stuk. 1–0

Giri en Carlsen lachen na hun remise (foto: Alina l’Ami)

Anish Giri wil met nieuwe, scherpere speelstijl meer partijen winnen

‘Ik maak nog vele jaren kans om wereldkampioen te worden’

Voor Anish Giri was 2016 een jaar van stagnatie, zelf noemt hij het spottend degradatie. Giri zakte naar de tiende plaats op de wereldranking. Toch gelooft Neerlands Grote Schaakhoop volop in de wereldtitel. ‘Kijk naar Karjakin die onlangs de WK-finale speelde tegen Carlsen. Niemand had dat verwacht. Velen maken kans om Carlsens uitdager te worden, ook ik dus. En ik maak nog vele jaren kans om wereldkampioen te worden.’

Met wie werk je tegenwoordig samen?

Ik werk al lange tijd met Erwin l’Ami samen. Erwin is een ervaren secondant. Hij is vroeger secondant van Topalov geweest, onder meer bij een WK-match. Met Erwin werk ik het meest samen. Met hem bepaal ik ook samen de wat grotere strategie voor een langere periode.

Wat bedoel je met strategie op langere termijn?

Als speler verander je door de tijd, meestal doordat er iets misgaat. Ik heb in 2016 een paar lastige toernooien gehad. Ik heb

daarom, in overleg met l’Ami, een paar zaken veranderd in mijn spel. Zo ben ik in 2016 agressiever gaan spelen met zwart, en ook met wit. In 2015 had ik nog een wat voorzichtige stijl. Dat bracht me ook prima resultaten. Maar ik heb het gevoel dat er nog meer mogelijk is. In 2015 speelde ik heel erg op kleine voordeeltjes met wit, en ik speelde bijna altijd op remise met zwart. Daar was toen niks mis mee, ik won toen af en toe ook goede partijen en haalde prima toernooiscores. Maar na een tijd vond ik dat geen mooie manier om heel je leven lang zo te schaken. Daarom probeerde ik een ander soort stellingen te spelen, stellingen waarin wat meer spel zit. Wat minder eindspelen, maar meer scherpere stellingen.

TATA

Je resultaat in het Tata-toernooi was teleurstellend: je ambitie was om het toernooi te winnen. Ja, ik kwam zelfs niet echt in de buurt van die ambitie. Sinds het Kandidatentoernooi van 2016 heb ik mijn ambities een beetje opgeschroefd. Ik wilde vooraf voor de eerste plek op Tata gaan. Misschien haal ik die eerste plek dan niet, maar ik wil er in elk geval tot de laatste ronde voor vechten. Maar het was al een paar ronden voor het einde van Tata duidelijk dat toernooiwinst er niet inzat. Dit Tata-toernooi was zwaar voor me. In het begin liep het niet zo goed, ik heb in de eerste ronden een paar winstkansen laten liggen. Uiteindelijk wist ik dan toch één partij te winnen van Nepomniachtchi. Toen dacht ik dat ik nog in aanmerking kwam

voor toernooiwinst. Ik had +1, met nog veel partijen te gaan en ik speelde redelijk goed. Maar daarna liet ik weer wat kansen liggen in de eindfase van partijen. Ik denk dat ik hard zal moeten werken aan dát specifieke moment: dat als ik een gewonnen stelling krijg, dat ik die ook win. Dat is één van mijn problemen de laatste tijd. In de Londen Chess Classic worstelde ik daar ook al mee.

Hoeveel winstkansen heb je laten glippen?

Ik had totaal gewonnen stellingen tegen Andreikin en Harikrishna. En ik stond beter tegen Wei Yi, tegen Eljanov, tegen Adhiban... En in december in Londen stond ik gewonnen tegen Topalov en Anand.

Ook Carlsen leek niet in zijn beste vorm tijdens Tata.

Nee, ik vond het raar dat Carlsen vanaf het begin met zwart op remise speelde. Normaal speelt Carlsen altijd op winst met beide kleuren. Dat levert hem meestal een betere totaalscore op dan die die hij nu in Wijk aan Zee haalde.

Maar hij eindigde toch nog hoog (tweede), en als hij tegen mij die gewonnen stelling had verzilverd, zou hij zeker nog voor de eerste plek in de eindstand hebben gevochten.

Misschien voelen de andere schakers ook dat Carlsen niet meer ongenaakbaar is sinds hij in november zijn wereldtitel bijna verspeelde tegen Karjakin?

Nou ja... hij blijft wel de beste speler van de wereld. Ik begrijp alleen niet waarom Carlsen met zwart op remise begon te spelen. Dat is een verandering. In de WK-match tegen Karjakin heeft hij dat besloten, om alleen met wit op winst te spelen. Ik denk dat hij toch wel meer kansen heeft en zich ook beter voelt, als hij elke dag voor de winst vecht, ongeacht de kleur. Nu speelt hij plots echt verdedigende varianten met zwart, zo kennen we Carlsen niet. In de WK-matches tegen Anand ondervond Carlsen veel problemen met zwart. Dat

wilde hij dit keer voorkomen in zijn match tegen Karjakin.

Dat Carlsen zijn ongenaakbaarheid kwijt is, daar geloof je niet zo in. Nee, het is duidelijk dat je van Carlsen een keer kan winnen, maar hij blijft zonder twijfel wel de beste. Hij heeft het nu al zolang bewezen.

Het ratingverschil tussen Carlsen en de rest is wel flink verkleind de laatste tijd.

Als je bijna 100 elopunten meer hebt dan de rest, is het heel moeilijk om je rating zo hoog te houden. En hij heeft het laatste jaar bijna alle toernooien gewonnen die hij speelde. Van een crisis bij Carlsen is echt geen sprake.

WK-CYCLUS

Is de nieuwe WK-cyclus nu je belangrijkste doelstelling?

Ja, en het voorbeeld van Karjakin werkt echt inspirerend. Zijn opmars naar de WK-finale in 2016 tegen Carlsen maakt duidelijk dat velen, ook ik, een kans maken om Carlsens uitdager te worden.

De grootste kanshebbers om het Kandidatentoernooi te winnen? Wesley So doet het al een tijd heel goed. Ik vond zijn spel een beetje beperkt tot nu toe, maar +5 in Wijk aan Zee is echt heel indrukwekkend. Maar kijk, vorig jaar in de Candidates zag niemand Karjakin als favoriet en hij won. Omdat hij al de toernooien won die telden.

Hij won de World Cup en de Candidates, en dat volstond om uitdager van Carlsen te worden.

Een WK-cyclus is iets bijzonders, het is met niets anders te vergelijken. Maar So zit zeker in een goede flow. De grote WK-kandidaten blijven altijd dezelfde: Caruana, Nakamura, So... Iemand als Vachier-Lagrave kan het ook goed doen, of Anand.

2016 was voor jou wel een jaar van stagnatie. Maak je je geen zorgen over 2017?

Als je naar de rating kijkt, was 2016 zelfs eerder een jaar van degradatie dan van stagnatie. (lacht) Maar ik maak me daar niet echt zorgen over. Ik wist dat als ik iets zou proberen te veranderen in mijn spel, het tot wat slechtere resultaten kon leiden. En ik ben nu wel blij met de veranderingen die ik heb aangebracht, maar nu moet ik weer leren hoe je een gewonnen stelling wint. In principe heb ik met mijn nieuwe speelstijl een grotere kans op een grote toernooizege dan vroeger. De Giri van 2015 had niet zoveel kans om het Kandidatentoernooi te winnen. Ik ben gevaarlijker geworden dan in 2015, denk ik. Ik speelde toen meestal enkel op voordeel in het eindspel, maar ik zat in 2015 in een goede flow en won bijna alle stellingen waarin ik kansen kreeg. De laatste tijd is dat niet het geval, maar dat komt wel goed.

Misschien levert je nieuwe speelstijl ook meer speelplezier op?

Dat spelplezier was er altijd wel, maar ik speelde niet echt op de manier waarop een kampioen speelt. Ik vond mijn spel vroeger te beperkt. En je moet als wereldtopper toch flexibeler zijn: als het scherp moet, moet je ook scherp kunnen spelen.

Wat zijn je belangrijkste ambities voor 2017?

De WK-cyclustoernooien, zoals de Fide Grand Prix en de World Cup, zijn heel belangrijk.

Anders dan in 2016 heb ik in 2017 ook rede lijk wat tijd om te trainen en toernooien voor te bereiden. Vorig jaar speelde ik in alle toptoernooien mee, bijna uitsluitend tegen top-10 spelers. 2016 was echt een lastig jaar, ik won bijna net zoveel partijen in 2016 als ik er verloor. Ik vind het dit jaar ook belang rijk om een wat groter winstpercentage te behalen.

Wat als je niet binnen enkele jaren wereldkampioen wordt? Zou je daar mee kunnen leven? Het is Jan Timman ook nooit gelukt, maar het respect voor zijn schaakcarrière is heel groot.

Ik ben nog een beetje te jong om er zo tegenaan te kijken. De acht komende WK-cyclussen of zo (lacht) maak ik nog kans om wereldkampioen te worden. Ik wil er in elke cyclus voor vechten. De vorige keer, in 2016, plaatste ik me toch al voor het Kandidatentoernooi. Dat was al een grote stap. Dit keer zal het nog veel lastiger zijn om me te plaatsen: in 2016 begon ik het jaar met een heel hoge rating, bleef een tijd rond een elo van 2800 staan en dat bleek voldoende om aan het Kandidatentoernooi mee te doen. Dit jaar zal ik me niet kunnen plaatsen via de rating, maar heb ik twee andere mogelijkheden: de Grand Prix en de Worldcup. Natuurlijk zal ik nog wel een kans of tien in de Candidates krijgen na dit jaar, maar ik wil elke kans grijpen. Ik ben nog niet zo oud dat ik de WK-cyclussen al moet gaan tellen. Nu ben ik bezig met de WK-cyclus 2018, verder kijk ik niet.

Heeft je prille vaderschap invloed op je schaakprestaties?

De invloed daarvan op mijn prestaties is nog niet duidelijk. (lacht). Vader zijn, is toch wel iets heel groots en belangrijks in het leven. Dat moet je los zien van mijn schaakprestaties.

Achteraf misschien, als ik binnen twee jaar wereldkampioen word, kan je wel schrijven dat mijn kind daar een bijdrage aan heeft geleverd.

Gawain Jones wint Tata Challengers Joop van Oosterom (1937-2016)

Menig toernooi zou zeer tevreden zijn met een prachtig deelnemersveld als in de Tata Challengers, en in Wijk aan Zee zijn ze dat ook alhoewel het slechts om ‘uitdagers’ gaat. De winnaar promoveert dan ook naar de Masters editie van 2018. Ook dit jaar was het weer een heel spannende race tussen een aantal supersterke grootmeesters. Uiteindelijk won de Engelse grootmeester Gawain Jones het felbegeerde recht op promotie omdat hij de Oostenrijker Markus Ragger, die ook 9 uit 13 wist te scoren, in de onderlinge partij had verslagen. De Nederlanders speelden geen rol van betekenis in het eindklassement. Erwin l’Ami eindigde op 50%, maar Benjamin Bok en Jorden van Foreest zullen ontevreden zijn over hun eindscores.

Jones - Dobrov, ronde 12 r+-+k+-tr zp-+lvl-zpp -wqp+-zp-+ +-+-zp-+-

24.Ka1 (24.De6 Te8 25.Pd6 wint niet vanwege 25...Dg6+ 26.Ka1 Lxd6) 24...Dg6. 24.Pd6 Een dubbele aanval! Zwart moet namelijk het mat dekken met

24...Td5 Maar nu volgt

25.Txe7 Td8

25...Kxe7? 26.Pf5+ wint de dame.

26.Tf7+ Kg8 27.Txg7+! Kh8

28.Tg3 1–0

Dirk van Foreest verloor toch een correspondentiepartij

Bij mijn zoektocht naar sporen van de Hoornse schaakhistorie kwam ik onlangs veel informatie tegen over de tweede correspondentiewedstrijd van opinieweekblad De Amsterdammer die begin 1895 van start is gegaan. Initiatiefnemer was Rudolf Loman die de schaakrubriek in het blad dat later De Groene Amsterdammer werd, verzorgde. Hij plaatste de dertig deelnemers in zes groepen van vijf, de winnaars kwalificeerden zich voor de ‘Siegergruppe’, zoals Loman vaak schreef. Dirk van Foreest deed ook mee en legde in groep A beslag op de tweede plaats. Van de vier partijen won hij er twee, speelde eenmaal remise en verloor van C.T. van Ham.

In Schaakmagazine van december 2016 staat in het artikel over

Dirk en Arnold van Foreest dat Dirk, huisarts in Oosthuizen en door zijn drukke praktijk niet in staat om regelmatig bordpartijen te spelen, als correspondentieschaker er trots op was dat hij van de meer dan zeventig partijen er geen enkele heeft verloren. Hij is de partij tegen Van Ham vergeten; mogelijk dat hij op latere leeftijd iets heeft gezegd over zijn correspondentieschaakprestaties en niet aan deze wedstrijd heeft gedacht. Hierbij de notatie. Van Foreest verzuimde op zijn veertiende zet lang te rokeren, deed een aanvalszet en verloor zijn b7-pion. Dat was het begin van het einde. Overigens speel ik met veel plezier de partijen van Dirk van Foreest na. Hij heeft veel bijgedragen aan de historie van het NHSB-gebied.

C.T. van Ham – jhr. dr. Dirk van Foreest

(tweede correspondentiewedstrijd opinieweekblad De Amsterdammer; 1895)

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Lc5 4. c3 f5 5. Lxc6 dxc6 6. Pxe5

Dh4 7. 0-0 fxe4 8. d4 exd3 9. Db3 Df6 10. Pxd3 Ld6 11. Pd2

Lf5 12. Te1+ Pe7 13. Pe4 Lxe4 14. Txe4

Co Buysman

Kort voor het verschijnen van dit nummer werd bekend dat de bekende schaakmecenas Joop van Oosterom in 2016 in zijn woonplaats Monaco is overleden. Van Oosterom werd in Hilversum geboren en behaalde in 1955 de titel van Nederlands Jeugdkampioen. In datzelfde jaar vertegenwoordigde hij Nederland op de wereldjeugdkampioenschappen in Antwerpen. Hij wist zich te plaatsen voor de finalegroep waarin hij als 7e eindigde achter onder andere Spassky (die wereldjeugdkampioen werd met 8 uit 9) en de latere grootmeesters Mednis, Portisch en Tringov. Na bij IBM te hebben gewerkt werd Van Oosterom een van de medeoprichters van het automatiseringsbedrijf Volmac. Nadat hij het bedrijf naar de beurs had gebracht en ging rentenieren in Monaco richtte hij zich meer en meer op zijn grote hobby schaken.

14…Df5 15. Dxb7 Kd7 16. f3

g5 17. Da6 Tag8 18. Dc4 Pd5 19. Le3 g4 20. f4 g3 21. Pe5+ Lxe5 22. Txe5 Dc2 23. hxg3 Tg6 24. f5 Pxe3 25. Txe3 Td6 26. Dg4 Kc8 27. f6+ Kb7 28. Db4+ Kc8 29. f7 Dg6 30. Tf1

Tf8 31. Te7 Dh5 32. g4 Dg5

33. Te8+ Kd7 34. De4 Dc5+ 35. Kh2 Th6+ 36. Kg3 Dd6+ 37. De5 Dxe5+ 38. Txe5 Te6 39. Txe6 Kxe6 40. Kh4 Txf7 41. Txf7 Kxf7 42. Kh5 Kf6 43. Kh6 c5 44. Kxh7 Kg5 45. Kg7 Kxg4

46. Kf7 Kg3 47. Ke7 Kxg2 48. Kd7 Kf2 49. Kxc7 Ke2 50. Kb7 1-0.

Bron: opinieweekblad De Amsterdammer van 30 mei 1897.

Met schaaksponsoring was hij toen al lang bezig. In de Nederlandse competitie was het team van Volmac Rotterdam een begrip. Tussen 1976 en 1995 werd de club 17 keer landskampioen. Geboren in Hilversum sponsorde hij als persoon ook HSG Hilversum dat uiteindelijk in de 21e eeuw ook nog vier keer landskampioen werd. In 2011 stopte de sponsoring van HSG, zoals Van Oosterom toen ook stopte met de rapid/ blind toernooireeks ‘Melody Amber’ – twintig jaar lang een begrip voor wereldtoppers. Andere speciale toernooiformules waren de ‘danstoernooien’ (vrouwen tegen oudere GM’s) en ‘jeugd tegen ervaring’ (jonge talenten tegen oudere GM’s). De sponsoring was voor Van Oosterom vooral een plezierige hobby en in de vele toernooien die hij sponsorde nodigde hij graag spelers uit die hij persoonlijk graag mocht: Ljubojevic, Poloegajevski, de Polgar zusjes en vele anderen. Een speciale band onderhield hij met de Nederlandse grootmeester Jeroen Piket wiens schaak carrière hij stimuleerde en die hij later naar Monaco haalde als zijn vaste secretaris.

Van Oosterom behaalde grote sportieve successen als correspondentieschaker. Hij werd tweemaal wereldkampioen in 2005 en in 2008. De KNSB benoemde Van Oosterom in 2011 tot erelid voor zijn vele verdiensten voor de schaaksport.

De volgende overwinning droeg bij aan het behalen van zijn tweede wereldtitel. In de finale

van WK21, die op 1 augustus 2005 begon, wist hij 7 van de 14 partijen te winnen en verloor hij slechts eenmaal.

Van Oosterom – Lanc WC 21 cr 2005 1.d4 d5 2.Pf3 Pf6 3.c4 c6 4.Pc3 e6 5.Lg5 h6 6.Lxf6 Dxf6 7.e3 Pd7 8.Ld3 dxc4 9.Lxc4 g6 10.0–0 De7 11.e4 Lg7 12.e5 0–0 13.Te1 Td8 14.De2 Ook mogelijk is 14.Tc1 b6 en nu alsnog 15.De2 Lb7 16.La6!? Tab8 17.Lxb7 Txb7 18.a3 c5 19.De4 met wat voordeel voor wit in Sadler-Van Wely, Melody Amber rapid 1998. Een partij die Van Oosterom in zijn rol van sponsor van nabij moet hebben meegemaakt. 14...b6 15.Tad1 r+ltr-+k+ zp-+nwqpvl-zpp+p+pzp +-+-zP-+-+LzP-+-+ +-sN-+N+PzP-+QzPPzP +-+RtR-mK-

Deze partij laat op leerzame wijze zien hoe belangrijk het is om met alle stukken te spelen. 15...a6

Waarom verliest zwart met zijn ontwikkelingsachterstand nog een tempo? De reden is dat na onmiddellijk 15...Lb7 wit verder gaat met 16.La6 waarna zwart zijn troef (het loperpaar) kwijt raakt zonder dat hij zijn spel

bevrijdt heeft.

16.Ld3!

Verleidelijk lijkt 16.Pe4 om in het gat d6 te springen, maar dat levert niets op na 16...c5.

16...Lb7 17.Le4 Tab8

Dekt de loper op b7 zodat ...c5 onder omstandigheden wel mogelijk wordt.

18.h4

Dit wint ruimte op de koningsvleugel en bereidt (langzaam) een koningsaanval voor. Van Oosterom maakt handig gebruik van het feit dat 18...c5 toch nog niet mogelijk is (pion a6 hangt).

18...b5 19.Dc2 Tdc8

Goed voor wit is 19...c5 20.Lxb7 Txb7 21.d5.

20.a3 c5

Zwart zet eindelijk deze positioneel gewenste opstoot door. Toch kan hij hiermee niet al zijn problemen oplossen.

21.Lxb7 Txb7 22.Pe4 -+r+-+k+ +r+nwqpvl-

25.Txc7 Dd8 26.Tec1 met sterke aanval.

24.Tcd1

Let op de kalmte waarmee Van Oosterom de aanval voert. De toren heeft zijn nut bewezen en wordt teruggezet op zijn beste veld. 24...Tb8 25.h5! gxh5 Wit staat beter na 25...g5 maar toch was dit een taaiere verdediging.

26.Pg3 b4?! 27.axb4 Dxb4

28.Pxh5 Kh8 29.d5 Dxb2

30.De4 exd5 31.Txd5 Pc5

31...Db7 32.Pxg7 Kxg7 33.Dg4+ Kh7 34.Df5+ Kg8 35.Td4 wint voor wit. 31...Pf8 32.Pxg7 Kxg7

33.Pd4 Kg8 34.Pf5 wint ook in de aanval.

32.Dh4! -tr-+-+-mk +-tr-+pvlp+-+-+-zp +-snRzP-+N -+p+-+-wQ +-+-+N+-wq-+-zPP+ +-+-tR-mK-

En na deze verrassende zet gaf zwart op! Op 32...Pe6 volgt

33.Pxg7 Kxg7 34.Pd4 Pxd4 35. Txd4 Db4 36.Te3 Tc6 37.Tg4+ Kh7

Dreigt niet alleen materiaal te winnen met 23.Pd6 maar pent ook de zwarte c-pion.

22...Tcc7 23.Tc1! c4

Nu heeft wit zijn doel bereikt. Zijn centrumpositie is nu stevig genoeg voor een koningsaanval.

Na 23...cxd4 volgt 24.Dxc7 Txc7

38.e6! met winst. Na het hardnekkigere 32...Pd3 wint wit met 33.Pxg7 Kxg7 34.Pd4 Kh7 35.Td6 Dd2 36.Te3 waarna de spectaculaire verdediging 36...Tb1+ 37.Kh2 Th1+ niet baat vanwege

38.Kxh1 Pxf2+ 39.Kh2 Dxe3 40. Pf5! Dxe5+ 41.g3 en het is uit! 1–0

foto: Alina l’Ami

Joop van Oosterom WJK 1955

De Stappenmethode blijft vernieuwen

De Nederlandse toppers bij Tata vertegenwoordigen vier generaties jeugdschakers die opgeleid zijn met de Stappenmethode.

Loek van Wely (44) heeft nog meegemaakt dat de toenmalige bondstrainers Cor van Wijgerden en Rob Brunia werkten met losse vellen vol opgaven. De roep om een leermethode kreeg vorm toen in 1987 een losbladig systeem verscheen. De handleidingen gaven de schaaktrainers houvast bij het lesgeven. De generatie van Erwin l’Ami (31) is opgegroeid met de werkboeken en de cd-rom van Stap 1 tot en met 5. In 1999 volgde Stap 6 voor de sterkere schakers (niveau KNSB-competitie) met een instructieboek voor zelfstudie. Enkele jaren later volgden Opstapje 1 en 2 voor de jongste schakers, van vijf tot negen jaar, waarvoor Stap 1 vaak te lastig bleek. De volgende uitbreidingen waren de Plus werkboeken met veel nieuwe ideeën en uitbreidingsstof op de basiswerkboeken en de Extra

werkboeken met nog meer oefenmateriaal. Benjamin Bok (21) heeft aan de wieg gestaan van de werkboeken Stap 2 en 3. Van Wijgerden en Boris Friesen, de oud-trainer van Benjamin, hebben deze werkboeken samengesteld. De bedoeling van deze werkboeken is om de opgaven uit het hoofd op te lossen. De generatie van Jorden van Foreest (17) maakt gebruik van de laatste telgen van de Stappenmethode: de cd-roms Chess Tutor (Stap 1-2-3) en de Mix werkboeken (Stap 3-4-5).

De Stappenmethode bestaat begin 2017 dus uit 25 werkboeken, vijf handleidingen, vier cd-roms en een instructieboek.

Tips voor trainers en pupillen

Gebleken is dat het gebruik van de Stappenmethode niet altijd

blijkt uit opmerkingen als ‘Stap 1 sluit niet goed aan bij jonge kinderen’, ‘de leerstof komt onvoldoende terug in de partijen’ of ‘de overgang naar de volgende Stap is groot’. Daarom een paar tips om het gebruik voor pupil en leraar nog aantrekkelijker te maken.

De Opstapjes zijn geschikter voor de jongste schakers dan het werkboek Stap 1. De opgaven zijn eenvoudiger, de diagrammen zijn groter en sommige onderwerpen van Stap 1 zijn opgesplitst. Ook zijn de vele spelletjes die in de handleidingen staan leerzamer en leuker voor de jongste schakers dan een ‘echt potje’. Het bespreken van partijen is een essentieel onderdeel van de schaakles om pupillen te helpen hun kennis in de praktijk te brengen.

De Plus werkboeken zijn een prima ‘tussenstap’ voordat de kinderen naar de volgende Stap gaan. In de Plus werkboeken staan verdiepingen van eerdere onderwerpen, maar ook nieuwe -

werkboek geen plek meer was.

Vooral de opgaven om goed naar het hele bord te leren kijken (‘bordvisie’) zijn heel leerzaam. Niet alleen voor kinderen, maar ook voor ervaren schakers: in de onderstaande diagrammen moet het witte stuk een ‘veilige route’ vinden om schaak te geven. Ziet u via welke route dat zo snel mogelijk kan?

In deze Voorloper:

Onno

Elgersma

‘Speelt graag op Playchess’

‘Won van WFM!’

‘Broer Simon helpt’

‘Meer op dan neer’

Jeugdkatern Schaakmagazine

Hij is 12 jaar. Afgelopen Kerstvakantie won hij de B-groep bij het schaakfestival in Groningen! Daarmee nadert hij een elorating van 2000. In 2013 werd hij derde op de pupillendag bij de F. En bij zijn club, s.v. Almelo scoort hij er flink op los. Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van … Onno Elgersma.

Onno Elgersma

“Ik wil later bij de grootmeesters meedoen”

Heel veel informatie en uitleg over dit gehele oeuvre zijn te vinden in de handleidingen en op de website (www.stappenmethode.nl) van Cor van Wijgerden.

Daarnaast staat de Stappenmethode centraal in de opleidingen van de KNSB. Hier leren de deelnemers veel over het geven van schaaklessen in het algemeen en met de Stappenmethode in het bijzonder. Elke club die een goede opleiding nastreeft, zou haar trainers moeten stimuleren om aan deze cursussen deel te nemen!

Oplossingen: Lf5-c8-b7-g2-f1+ en Ph6-g4-h2-f1-d2-b3-d4+

Toen hij 6 jaar oud was leerde zijn moeder Hanneke hem schaken.

Met Opstapje 1 en 2, uitstekend voor jonge kinderen. Hanneke:

“Die diagrammen zijn lekker groot! Onno kon strepen trekken om zijn oplossingen aan te geven.”

Daarnaast speelden ze vaardigheidsspelletjes. Na de zomer gingen ze naar de schaakclub, s.v. Almelo. “Daar kreeg ik eerst les in stap 1 van Daniël Rameaux. Vervolgens speelden we partijen.”

Met andere kinderen van de club ging hij naar de Grand-Prix toernooien van de SBO. “Het was leuk en ik heb er heel wat gespeeld.

Met school deden we mee met het

Overijsselse kampioenschap. De jeugdtoernooien op Playchess, de Grand Prix, speelde ik graag!” In 2013 moesten ze vroeg op pad voor de pupillendag in Roosendaal.

“Ik was 30e geplaatst bij de F en hoopte hoger te eindigen. Aan het eind van de dag was ik 3e!

Daarvoor kreeg ik een heel mooie beker. Doel bereikt” constateert een tevreden glimlachende Onno. Bij de club speelde hij in vele jeugdteams. “Met het D-team van Almelo in de meesterklasse! Interne competitie ben ik bij de senioren gaan spelen om meer tegenstand te krijgen. Extern viel ik al twee keer in bij het eerste team. Die won ik allebei! :)”. Vlak over de grens speelt hij op zondag Duitse competitie bij NordhornBlanke samen met broer Simon. “Vorige week won ik van een WFM en ik ben topscorer!”. Ook speelde hij Duitse jeugdclubcompetitie, zaterdagmiddag en zondagochtend in een jeugdherberg. “Het was wel een lange reis met de trein.” Hij heeft training van Zyon Kollen die zijn partijen bespreekt en ook huiswerk geeft. “Zyon is rustig, aardig en motiveert me.” Ook ging hij naar de stertraining van Stefan Kuipers en

Merijn van Delft. Zyon: “Onno lijkt rustig, maar durft ook tegen mij in te gaan. Dat is goed omdat je daar het meeste van leert. Hij experimenteert waardoor hij op en neer gaat; maar uiteindelijk altijd meer op dan neer!” Broer Simon geeft ook advies en wijst hem op goede schaakvideo’s. Favoriet toernooi is het ONJK in Borne dat om de hoek ligt. “Het Hemelvaartweekend begon ik met 5 uit 6 bij het NK D. Helaas lukte het de derde dag niet zo goed en werd ik 11e. Dankzij mijn talentstatus kreeg ik drie dagen eerder vrij van school voor het schaakfestival. In Groningen ging het beter in de slotronden en werd ik gedeeld 1e! Dat was een vette prijs van liefst € 400,-.” Zojuist heeft Onno meegedaan aan het Tatatoernooi. “‘Ik logeerde bij mijn oom en tante in Heiloo. Mijn dagvierkamp heb ik gewonnen. Ik wil later graag bij de grootmeesters meedoen!”

Piet Peelen

foto: Harry Gielen

De beginners worden steeds jonger (foto: Eddy Sibbing)

Geboortedatum:

Uit:

School:

Leukste schoolvak:

Hobby’s:

Schaken geleerd van:

Club:

Wat wil je worden:

Lievelingseten:

8-2-2004

Almelo

CSG Het Noordik LO voetballen mijn moeder sv Almelo grootmeester pannenkoeken

Partijen van Onno

Onno-WFM Miljkovic

Duitse competitie 2017

1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.Lb5+ Ld7

4.Lxd7+ Pxd7 5.0–0 Pgf6 6.Te1

e6 7.c4 Le7 8.d4 cxd4 9.Pxd4

0–0 10.Pc3 a6 11.b3 Tc8 12.a4

De pionformatie wordt de Maroczy-bind genoemd, naar de vroegere Hongaarse wereldtopper. De pionnen op e4 en c4 verhinderen dat zwart zich kan bevrijden met d5 of b5.

12...Da5 13.Dd2 Dc7 14.La3 Pc5 15.Tab1 Tfd8 16.h3 Lf8 17.f3 Db6 18.Kh1 Pcd7 19.g4 Onno speelt zijn pionnen op en zwart gaat een paard ruilen.

19...Pe5 20.f4 Pc6 21.Pxc6 Dxc6 22.g5 Ph5 23.Lb2 Db6 24.La1 Db4 25.De3 Dc5 26. Df3 g6 27.f5! exf5 28.Pd5 f4 Natuurlijk niet 28...fxe4? 29. Pf6+ Pxf6 30.Dxf6 en wit wint.

29.Tg1 Te8 30.Tg4 Lg7 31.Lxg7 Kxg7

zijn 32.Pxf4 of 32.Tf1.

32...Pxf4 33.Dxf4 Te6 34.Tf1 Tf8 35.Dh4 Dd4? Onno geeft de enige verdediging 35...Kg8

36.Dh6 f5 37.gxf6 Tf7 waarna zwart het nog net dicht houdt.

36.Dh6+! Kg8 37.Pf6+ Txf6

38.gxf6 Dxe4+ 39.Kg1 Dd4+

40.Tf2 Dd1+ 41.Kg2 1–0

Onno-Arents Luimes Tata Steel 2017

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Pf6 4.e5 Pfd7 5.f4 c5 6.Pf3 Pc6 7.Le3 cxd4 8.Pxd4 Lc5 9.Dd2 0–0 10.0–0–0 a6 11.Pxc6 Wesley So speelde een week eerder 11.Df2 om zwart te laten ruilen. Na 11...Lxd4 12.Lxd4 staat wit iets beter. Nu versterkt bxc6 het zwarte centrum, maar eerst ruilen op e3 geeft wit de mogelijkheid met 12.Pxd8 naar een gelijk eindspel af te wikkelen. 11...Lxe3 12.Dxe3 bxc6 13. Ld3 De7 14.Dh3 g6 15.Dh6 c5 Hier kon zwart dameruil afdwingen met 15...f6 16.h4 Dg7. Dat idee speelt hij één zet te laat, waarna Onno met 20.Dh3 de dames op het bord kan houden. Daarna tripleert wit op de h-lijn en is er geen houden meer aan.

16.h4 c4 17.Le2 f6 18.h5 Dg7

19.hxg6 hxg6 20.Dh3! Pc5

21.Th2 Ld7 22.Tdh1 Tac8

32.Txf4!?

23.exf6 Onno geeft nog een andere winst: 23.Dh8+ Dxh8

Een kwaliteitsoffer! Alternatieven

24.Txh8+ Kf7 25.T1h7+ Ke8 26.

Txf8+ Kxf8 27.exf6. 23...Txf6 24.Dh8+ Kf7 25. Dxg7+ Kxg7 26.Th7+ Kf8 -+r+-mk-+ +-+l+-+R p+-+ptrp+ +-snp+-+-+p+-zP-+ +-sN-+-+PzPP+L+P+ +-mK-+-+R

27.Txd7! Pxd7 28.Th8+ Ke7

29.Txc8 en wit won.

Onno-MaartenHoeneveld

NK D Rijswijk 2015

1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4

4.Pxd4 a6 5.Pc3 Pf6 6.Le3 e6

7.Le2 b5 8.a3 Lb7 9.f3 Pbd7

10.0–0 Le7 11.Kh1 Tc8 12.De1 d5 13.Ld3 dxe4 14.Pxe4 Pxe4 15.fxe4 Pc5 16.Df2

De toren erbij halen dekt ook pion e4 indirect vanwege de batterij op de zwarte dame.

16.Td1 0–0 (16...Pxe4? 17.Lxe4 Lxe4 18.Pxe6) 17.b4 Pxd3 18. cxd3 Dc7 19.Pb3 Dc3 20.Pc5 blokkeert het zwarte spel.

16...0–0 17.Df4 Pxd3

Zwart kan de stelling openen voor zijn loper met 17...f5 18.Dg3

(18.exf5 e5!; 18.e5 Dd5!) 18...Tf6

19.exf5 Pxd3 20.cxd3 exf5 en … Tg6 dreigt g3 en g2 aan te vallen. JEUGDKA

Maarten heeft een ander idee. 18.cxd3 e5 19.Dxe5 Lf6 -+rwq-trk+ +l+-+pzpp p+-+-vl-+ +p+-wQ-+-+-sNP+-+ zP-+PvL-+-zP-+-+PzP tR-+-+R+K

Een röntgenaanval op e5 en d4, maar Onno offert de kwaliteit!

Na 20.Txf6 was 20…Te8 een mooie tussenzet.

20.Txf6! Dxf6 21.Dxf6 gxf6

22.Tf1 Tfd8 23.Txf6 Td7 24.h3 Tcd8 25.Pf5 Txd3 26.Ph6+ Kh8?

Verdedigen is moeilijk. Na 26...

Kg7 27.Txf7+ Kg6 28.Txb7 Txe3

29.Tb6+ Kg5 is de koning actief! 27.Txf7?

Beide spelers maken fouten na een boeiende partij. 27.Pxf7+ Kg7 28.e5! was sterk. Nu kon 27...Txe3.

27...Lxe4 28.Lg5 Lxg2+?

Zwart ziet het niet meer. Het is remise na 28...Txh3+ 29.Kg1 Txh6.

29.Kxg2 Tg8 30.Pxg8 Kxg8

31.Tf2 Kg7 32.Kh2 Kg6 33.h4 Td6 34.Kg3 Td3+ 35.Tf3 Td6

36.Kg4 Td4+ 37.Tf4 h5+ 38. Kg3 Td3+ 39.Tf3 Td6 1–0

In de tegenaanval!

Pascal Losekoot

Deze keer kijken we naar stellingen waarbij de tegenstander op het punt staat om te promoveren. Dat wil je meestal zien te voorkomen - maar niet altijd is dat mogelijk of nodig. Een goed geplaatste tegenaanval kan de tegenstander op z’n knieën dwingen voordat hij van zijn promotie kan profiteren.

Het eerste voorbeeld komt uit de partij Carlsen-Giri, uit het onlangs gespeelde Tata Steel toernooi in Wijk aan Zee.

laten lopen. De pion is niet meer tegen te houden, toch heeft wit een goed vervolg: 1.Lf3! e1D 2.Lh5+ Kf8 3.Tf5+ Kg8. -+-+-+k+ +-tR-+-+-+n+r+-+ +-+-+R+L -+-+-+-zP +-+-+-zP-+-+-+-mK +-+-wq-+-

voorzetting, speelde 4.Lf7+ en de partij eindigde uiteindelijk in remise. Zie jij de juiste zet, die mat in drie of flinke materiaalwinst oplevert?

Zwart heeft net een toren geofferd om zijn vrijpion door te

Hier gebeurde iets opmerkelijks: Carlsen miste hier de sterkste

Bij het tweede voorbeeld heeft

Opgaven

Opgave 1 -+-+-+-+ +-+-+-tRp -+p+k+-+ +-+-zP-+-+-zPL+K+ zp-+-+-+-trp+-zP-+ +-+-+-+-

Wit aan zet

Bij de opgaven is er telkens een vrijpion in het spel. Aan jou de vraag: moet je ‘m tegenhouden of is er een tegenaanval die de partij beslist.

Opgave 2 -+-+-+rmk zp-+-+p+p -+-+-zP-wQ +-+-+P+-+-+ptR-+ +-+-zPl+P+-+-zp-mK +-+-+-+-

Wit aan zet

Opgave 3 -+-+-+-+ +-+P+-+k -+r+-+-+ +-+-zP-+-+-zp-+-+ tR-+-+-+P+-+-+-tr +K+-+-+-

Zwart aan zet Opgave 4 -+-+-+-mk +ptR-+-+p+-+-+-+ zP-zp-zp-+-+L+P+-zP +PzP-vLp+l -+K+-zPptr

foto: Harry Gielen

Groninger scholen succesvol op NK schoolteams

Voortgezet Onderwijs

Op vrijdag de dertiende werd de landelijke finale van het NK VO gehouden. Voor de schoolschakers die vanuit Groningen de reis naar Wijk aan Zee hadden gemaakt werd het bepaald geen pechdag – zowel in de categorie algemeen als bij de eerste twee leerjaren waren ze succesvol. Voor de overige scholieren was het trouwens ook geen slechte dag, want wat is er leuker dan de finale bij het Tata Steel Chess Tournament te mogen spelen!

De Toptalentschool Groningen won in de categorie algemeen, en dat mag ook wel als je school zo heet, en helemaal wanneer je een grootmeester en de regerend Nederlands Kampioen (bij de volwassenen!) op kunt stellen!

In de categorie voor de eerste twee leerjaren won het Willem Lodewijk Gymnasium.

Felicitaties voor de winnaars waren er van wereldkampioen Magnus Carlsen. Alle uitslagen en foto’s zijn ook te vinden op nkscholen.schaakbond.nl

De grootmeester B-groep (Challengers) in Wijk aan Zee eindigde in een gezamenlijke overwinning voor Gawain Jones en Markus Ragger. De Engelsman kreeg de felbegeerde plek in de Masters op grond van onderling resultaat. In de eerste ronde het topduel tussen de Oostenrijkse ratingfavoriet Markus Ragger (2697) en het Amerikaanse 16–jarige jeugdtalent Jeffery Xiong (2667). De spelers stelden niet teleur. In een complexe Najdorf won de Oostenrijker in de aanval. Doe u het hem na?

Markus Ragger- Jeffery Xiong Wijk aan Zee 2017 1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 Pf6 4.Pc3 cxd4 5.Pxd4 a6 6.h3 Deze eenvoudige (maar ook nuttige) zet die onder andere g4 voorbereidt werd al door Fischer gespeeld.

Combineren

Nog frivoler was het antwoord van de WK-uitdager op Giri’s Najdorf in de eerste ronde van Wijk aan Zee: 6.a3!?, na 6...e5 7. Pf3 Le7 8.Lc4 Le6 9.La2 0–0 10.0–0 b5 ontstond een gelijke stelling in Karjakin-Giri. De wereldkampioen pakte het in de tweede ronde scherper aan met 7.Pf5!? nu was 7...d5 8.Lg5 d4 9.Lxf6 Dxf6 (beter is 9...gxf6!) 10.Pd5 Dd8 11.Dg4 een variant die ik ruim 10 jaar geleden had aangegeven in een SOS-artikel voor New in Chess Magazine. Na 11...Lxf5 12.Dxf5 stond wit inderdaad erg plezierig in Carlsen-Wojtaszek, Wijk aan Zee (2) 2017. 6...e5 7.Pde2 b5 7...h5 om g4 tegen te gaan is populair onder topspelers, grappig genoeg maakt Ragger nu geen gebruik van de gelegenheid om die logische zet te spelen. 8.Pg3 Dc7 9.Ld3 Het gaat in deze stellingen om de beheersing van veld d5. Daarom is 9.Ph5 ook gespeeld, bijvoorbeeld 9...Pxh5?! 10.Dxh5 (10.Pd5!) 10... Le6 11.a4 b4 12.Pd5 Lxd5 13.exd5

Dxc2 14.Le3 met een spannende stelling in Harikrishna-Wojtaszek, Huaian 2016.

9...Le6 10.0–0 Pbd7 11.f4 Le7 12.Df3 0–0 13.Kh1

Een nuttige zet in het Siciliaans. Het is nog te vroeg voor 13.f5 Lc4 14.Lg5?! vanwege 14...b4 15.Pd1 d5 16.Pe3 Lc5! een variant van de Duitse grootmeester Meier. 13...Dc6

Xiong wil veld d5 controleren, een normale manier van spelen is 13... exf4 14.Lxf4 Pe5 en zwart staat zeker niet minder. Na 13...Dc6 is het uw beurt beste lezer. Hoe krijgt wit controle over veld d5? r+-+-trk+ +-+nvlpzpp p+qzplsn-+ +p+-zp-+-+-+PzP-+ +-sNL+QsNP PzPP+-+P+ tR-vL-+R+K

De Lezer heeft Wit

38.Dxb4

Het traditionele Groninger schaakfestival werd een prooi voor Sergey Tiviakov en de Chinees Jinshi Bai. Met een score

van 7 uit 9 lieten ze een viertal met 6,5 uit 9 achter zich: Maksim Chigaev (RUS), Casper Schoppen, Sipke Ernst en Michal Krasenkow

(POL). Voor Casper betekende dit een IM-norm. Ditzelfde resultaat bereikten Nick Maatman, Lucas van Foreest en Peter Ypma. Karel van der Weide

q+-+rmk-tr +-+-snp+p p+Q+p+-+ +pvLpzP-zp-+-+-+-+ zP-+-+-+-+-+-zPPzP tR-tR-+-mK-

1. Wit is aan zet r+ltR-vl-+ zpp+-+pmknsn-+psNpzp +-+-zP-+-+-+-zPP+ +-+-+N+PzPP+-+-zP +-mKR+-+-

r+-+-mkltR +-+-tr-zp-+p+-wq-+ zpp+p+pzp-+-zP-+-+ zPPsN-zPQzP-+PmK-zPP+ +-+-+-+R

2. Wit is aan zet -+-+-tr-+ zpp+-+pmkp -+n+-+p+ +-+-+-+-+-+P+-zP +Qwq-+P+P+PtrLmK-+ tR-+-+-+R

3. Zwart is aan zet

5. Wit is aan zet -+r+-+-+ +-+-+p+k P+-+-wQpzp +-+-zp-+-+-+P+P+ +-zP-+-sNP q+Psn-+-+ +-mKR+R+-

6. Zwart is aan zet -+-+-+-tr wQ-+nmkp+-tR-+n+-wq +-+-zp-+-+PzpP+r+ +-+P+-+P P+-+-+L+ +-+-+RmK-

r+l+-trk+ +-+-+-zpp -+-wq-+-+ zp-zppwQ-+-+-+n+-+ +-+-vLN+PzPP+-+PzP tR-+-+R+K

4. Zwart is aan zet

7. Wit is aan zet -+-wQntr-mk zp-+-+-+p

8. Wit is aan zet

Jeroen Bosch

S.V. De Baronie 125 jaar:

‘De leden zijn de club’

‘Ik heb bewondering voor iedereen die de schaaksport beoefent. Schaken is immers een samenspel van strategie, tactiek, inzicht en concentratie. Je moet je verdiepen in de stelling en in de zetten van je tegenstander. Ik kan me goed voorstellen dat de magie van het spel nooit gaat vervelen en hoe mooi is het om dit in verenigingsverband te kunnen doen.’

Aldus Paul Depla, burgemeester van Breda, in het voorwoord van het jubileumboek dat hij op 17 januari in ontvangst nam in Serviceresidentie Vredenbergh bij de feestelijke opening van het 125ste clubjaar van De Baronie. Tenminste, als we tellen vanaf 1892, toen de Bredasche Schaakvereeniging werd opgericht. In 1970 fuseerde deze club van notabelen met de in 1935 opgerichte Schaakvereniging Max Euwe. In 1975 werd voor de naam De Baronie gekozen.

Wedstrijdleider Kees van Dongen vertelt: ‘In 1964 zijn er al pogingen gedaan om de Bredase clubs te verenigen onder de naam Combinatie 64, maar het kwam niet tot een fusie. In 1970 is dat wel gelukt, onder de volledige naam van beide verenigingen, waarbij Breda voorop kwam te staan, ten koste van Max Euwe. Dat heeft een zeer gewaardeerd lid gekost, die dit niet kon verkroppen. Omdat de naam te lang was, werd vijf jaar later tot ‘De Baronie’ besloten. Het is een bloeiende vereniging, met nu vijfentachtig leden, waarvan vijftien jeugdspelers.’

Terugkijken

In de beginjaren werden clubpartijen niet altijd genoteerd en was er maar één schaakklok. Op een jaarvergadering besloot men tijdelijk de volgende beginzetten verplicht te stellen: 1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.c3. Ook kwam het voor dat sterke spelers de mindere spelers een stuk of een zet voor gaven. Dat zit er tegenwoordig niet meer in, al loopt de speelsterkte van de leden uiteen van een rating van 813 tot 2258. De club kent een gemiddelde rating van zo’n 1650.

Een van de sterke spelers in de interne competitie waaraan zo’n vijftig schakers meedoen, is Rob van Berkel – rating 2031. Hij was al veertien keer clubkampioen. Van

Berkel: ‘Ik werd lid als student, in 1975. Ik zat toen eigenlijk niet op een vaste schaakavond te wachten, maar het was zo gezellig dat ik ben blijven hangen. Je speelde ook altijd tegen iemand van je eigen sterkte omdat er niet alleen werd ingedeeld op het aantal behaalde punten. Later moest ik vaak ’s avonds werken, maar de dinsdagavond hield ik vrij.’

Instuif

‘Ik heb mooie herinneringen aan de instuif op de zaterdagen’, vertelt Van Berkel. ‘Dat regelde Jan Bastiaansen. Hij is lid sinds 1950 maar schaakt helaas niet meer omdat hij te slecht ziet. Op de zaterdagochtenden kreeg de jeugd les en ‘s middags kwamen wij.

Toen het honderdjarig lustrum werd gevierd, in 1992, promoveerde het eerste team naar de landelijke KNSB-competitie. Ze bereikten de subtop van de tweede klasse. Later zakten ze af naar de regionale competitie van de Noord-Brabantse Schaakbond (NBSB), maar dit seizoen spelen ze voor het eerst weer KNSB. Ex-jeugdlid Frank van der Put is ervoor teruggekomen. Van Berkel: ‘Ook Bart von Meijenfeldt, Nederlands kampioen bij de oudste jeugd in 2014, heeft nog een seizoen extern gespeeld, terwijl hij eigenlijk te sterk voor ons was. We zien hem nu ook op onze lustrumavond. Dat zegt wat over de band met de club.’

Tachtig jaar lid Het tweede team speelt in de eerste klasse NBSB, het derde in de tweede klasse. Het vierde staat bovenaan in de derde klasse. Topscoorder is André van Weelde, rating 1574, 96 jaar jong. Hij is tachtig jaar onafgebroken lid, zijn lidmaatschap startte in 1936. Van Weelde: ‘Ik kom elke week naar de club, met de deeltaxi, want daar past mijn rollator in en zonder ben ik niks! Als we naar een

partijen, dan moest je bijvoorbeeld voor een half uurtje nog eens naar Bergen op Zoom. Dankzij de schaakcomputers is dat afgeschaft. Dat is fijn, maar persoonlijk schaak ik liever tegen een mens.’

Van Weelde is in Breda geboren en ging er nooit weg. Hij werkte als filiaalchef voor Sigma Coatings. ‘Maar mijn werkzame leven is zo lang geleden, dat ik het me nauwelijks meer herinner!’, zegt Van Weelde. Toen zijn vrouw ernstig ziek werd, heeft hij twee jaar niet geschaakt. Van Weelde: ‘Ze overleed in 2007 en nu heb ik alleen nog twee nichtjes, dat voelt soms eenzaam. Je moet bezig blijven, ik kaart ook, we rikken en op maandagmiddag schaken we met zo’n veertien ouderen. Maar dat is voor de gezelligheid, het maakt me daar niks uit als ik verlies.’

Penningmeester Joop van Uijthoven vult aan dat bij De Baronie veel leden al erg lang lid zijn. ‘De schakers hebben respect voor elkaar en ik vind het daarom heel plezierig dat ik me kan inzetten als bestuurslid. Ook in de voorbereidingen op het jubileumjaar trof ik in de samenwerking met de leden van de jubileumcommissie een zelfde prettige sfeer aan die zo kenmerkend is voor onze vereniging.’

Cowboy Frank Korsse en Fakkel, samenstellers van het jubileumboek, vinden dat de vereniging het midden houdt tussen gezelligheid en fanatisme. ‘In de tien à vijftien jaar dat wij lid zijn, hebben we nauwelijks ruzie of wrevel meegemaakt. Er wordt wel fanatiek geschaakt. Neem nu Van Weelde, remise kent hij niet, het is de dood of de gladiolen Onder die titel hebben we een interview met hem opgenomen en twee van zijn partijen. We hebben het boek met de leden en voor de leden gemaakt. Aan de hand van een partij vertellen ze anecdotes, het gaat om de combinatie van het partijfragment en het verhaal.’

Blijde inkomst

De Baronie kent ook een clubblad, waarvan er tien per jaar verschijnen. Op de jubileum avond hangen de kaften van ‘Het Klankbord’ door de jaren heen, als versiering in club lokaal De Blijde Inkomst, het restaurant/ grand café van Vredenbergh. Hans Korsse stelt het clubblad samen en hij zou het best fijn vinden als er meer kopij werd aangele verd. Het is ook digitaal beschikbaar, maar de meeste leden lezen liever van papier. ‘De gemiddelde leeftijd van de leden ligt hoog, wel op vijftig jaar’, denken Fakkel en Korsse. ‘Terwijl Hogeschool Avans met 15.000 studenten om de hoek ligt. Daar zouden we toch eens moeten werven.’ Sinds twee jaar geeft de club les aan volwassenen en dat trekt nieuwe leden.

Jeugdleider Willem van der Linden vertelt dat uitbreiden niet makkelijk is. Hij heeft vijfentwintig jaar ervaring. Toen hij begon met lesgeven, telde de club zo’n vijftig jeugdleden. Nu zijn het er vijftien, van zes tot zestien jaar. Van der Linden: ‘We geven met z’n tweeën les in Stap 1 t/m 5 en er is iemand om de jeugdcompetitie te begeleiden. Als we meer jeugdleden zouden krijgen, moeten er ook meer vrijwilligers komen. Net als bij andere clubs, zien wij twee breukmomenten, waarop kinderen afhaken. Na de lagere school en als ze gaan studeren. En als ze niet slagen voor Stap 1 of 2. Dat probeer ik dus te voorkomen.’

Oordopjes

Eduard Fakkel licht toe: ‘Een van onze spelers, we noemen hem Cowboy Frank, opende jaren geleden met f3 en Kf2. Maar hij was al die partijen kwijt. Op een clubavond heeft hij het nog eens gespeeld, zodat we die partij in het boek konden opnemen. Frank wint en legt uit wat de voordelen van zijn openingskeuze waren: ‘... het valt buiten elke theorie en de zwartspeler kan ervan in de war raken. Er zijn legio nadelen. Je kunt niet meer rokeren en je bent ook niet bezig met het ontwikkelen van je stukken. Bij goed spel van zwart oogt je koning nogal kwetsbaar, maar bij een onjuiste voortzetting kantelt de partij.’

toernooi. Dat is zo’n veertig jaar geleden gestart, in elke groep won iedereen een kip en de nummer één een kalkoen. Dat heb ik wat jaren geleden in overleg met het bestuur aangepast, er zijn nu verschillende prijzen zoals een wijn- of bierpakket en iedereen kan de kalkoen winnen, met de meeste punten heb je de eerste keus.’

Wedstrijdleider Kees van Dongen roept de schakers op om met een glas in de hand, dichter bij het podium te gaan staan. Hij moet zijn stem verheffen en de schakers naar voren drijven: ‘De gezelligheid staat altijd voorop. Het is niet stil. Sommige leden lijden daaronder, die doen tijdens de partij oordopjes in. Ze hebben er last van als anderen hard fluisteren, of met geld of sleutels in de broekzak rammelen. Maar als ze zelf klaar zijn, staan ze ook te mauwen! Vroeger speelden we in een zaal met een houten vloer, die kraakte enorm als iemand langs je bord liep. Dan werd er een mooie opmerking gemaakt en lag iedereen plat van het lachen. Veel markante figuren zijn inmiddels overleden, die missen we wel.’

Van Dongen: ‘In ons jubileumjaar organiseren we naast deze feestavond met rapidtoernooi op 6 juni het ‘Open Bredaas’: snelschaken en in september een simultaan met Nederlands Kampioene Anne Haast. Gewoonlijk hebben we aan het eind van het seizoen een simultaan tegen de clubkampioen en een jaarlijks snelschaaktoernooi. Met kerst houden we ons kip/kalkoen

Spreekstalmeester Karoly Kapitany betreedt het podium waar drie goudkleurige ballonnen het cijfer 125 vormen. Zonder andere leden tekort te doen, memoreert Kapitany dat De Baronie, net als het voetbal, beroemde vaders en zonen kent. ‘Siem van der Linden was wedstrijdleider en zorgde ervoor dat er nooit ruzie ontstond. Zijn zoon Willem is al jaren onze jeugdleider. Ons trouwe lid Lessmann heeft drie actieve zoons: Francis, Karel en Edwin. Zij hebben Poolse roots en organiseren een jaarlijks toernooi vanwege de bevrijding van Breda door de Polen. Oud-voorzitter Henk van Dongen zorgde ervoor dat we jarenlang in ‘zijn’ school konden schaken. Zonder hem en zijn zoon Kees waren we niet gekomen waar we nu staan.’

Tenslotte introduceert Kapitany burgemeester Paul Depla als ‘Goede Loper’: hij heeft hem zien hardlopen en vindt dat hij een prima techniek heeft. Depla, aangenaam verrast, opent het rapidschaaktoernooi na een korte speech waarin hij het belang van S.V. De Baronie benadrukt: ‘Het verenigingsleven zorgt voor saamhorigheid in de stad. Uw geschiedenis is ook die van Breda’.

André van Weelde. (foto: Léon Krijnen)

Karoly Kapitany overhandigt het jubileumboek aan burgemeester Paul Depla. (foto: Léon Krijnen)

Chess festival Groningen 2016

Tiviakov gedeeld winnaar

Voormalig Nederlands kampioen Sergei Tiviakov eindigde samen met de onbekende Chinese grootmeester Jinshi Bai op een gedeelde eerste plaats. Ze scoorden beiden 7 uit 9. ‘Tivi’ heeft een speciale band met Groningen. Na zijn verhuizing uit Rusland heeft hij hier zijn domicilie gevonden en in de clubcompetitie is hij al jarenlang een betrouwbare puntenmachine voor Groninger Combinatie.

Een kalme stelling, waarin op het eerste gezicht niets aan de hand lijkt. Alleen: wit heeft het loperpaar! Stiekem verdenk ik Sergei ervan, dat hij dit soort stellingen al beschouwt als ‘technisch gewonnen’.

18…Tde8 19.dxe5 Pxe5 20.Td1 Kc7 21 Kf1 Ped7 22.Le3 Pb6 23.b3 Pbd5 24.Ld2 Pe4 25.Le1 -+-+r+-tr zppmk-+p+p

Voert de druk op. Niet duidelijk gewonnen is het eindspel na 38.Txc5 Pxc5 39.Txc6+ Kb7

30.Txc5 Tc8.

Ulybin-Schoppen, 7e ronde r+-+r+k+ +-+q+-zpp -+-snRzp-+ +pvLP+l+-

Siep Postma (1929-2016): productief en op en top liefhebber

Stelling na 29.Te6

Wanneer een kanon uit Rusland een kwaliteit op e6 offert, is het meestal einde oefening. Maar hier liggen de zaken anders. Wit staat al heel verdacht en het is niet meer dan vissen in troebel water. De weerlegging van Schoppen is nuchter en efficiënt.

29…Pe4! 30.Txe8+

Na 30.De1 Lxe6 31.dxe6 Dxe6 is het meteen uit.

30…Txe8 31.Lxe4

Tiviakov-Chigaev, 6e ronde

1.e4 c6 2.d4 d5 3.Pd2 dxe4 4.Pxe4 Lf5 5.Pg3 Lg6 6.Ph3 e6 7.Pf4 Ld6 8.Pgh5 Lxh5 9.Pxh5 g6 10.Pg3 Dh4 11.c3 Pd7 12. Df3 Pgf6 13.Pe2 e5 14.g3 Dg4 15.Dxg4 Pxg4 16.h3 Pgf6 17.Lg2 0-0-0 18.0-0 -+ktr-+-tr zpp+n+p+p

Weer zoiets. Zwart lijkt nu heel actief te staan, maar hij heeft geen mogelijkheden om zijn stelling verder te versterken. Wit daarentegen kan met c3-c4 en f2-f3 de zwarte voorposten wegschoppen.

38…Kb7 39.Lb4 39…Kc7 40. Td2 en hier overschreed zwart de bedenktijd. Een meevaller voor Tiviakov, want het eindspel na 40…fxg3 41.Lxe6 Pxe6 42. Ld6+ Kb7 43.Lxf8 Pxf8 44.Kg2 wordt nog een hele klus.

Levert de witte velden uit, maar ook 31.Da3 Lg4! is hopeloos na bijvoorbeeld 32.Td4 Pxc5

33.bxc5 Te1+ 34.Kf2 De7 35.d6

De2+ 36.Kg3 Tg1 en zwart wint.

31…Lxe4 32.d6 Lc6 33.Td2

Dat schrijven zat er al vroeg in. Bijna ontroerend is het om misschien wel het eerste door hem geschreven schaakboek in handen te hebben: Michael Tal, het schaakwonder. Het verscheen in 1959 of 1960, in ieder geval nadat Tal uitdager van de toenmalige wereldkampioen Botwinnik was geworden. Het boek bestaat uit 88 gestencilde pagina’s op ouderwets grof papier met daar omheen een harde kaft en geeft een overzicht van de carrière van Tal in de periode 1956-1959. De varianten zijn gebaseerd op artikelen in diverse tijdschriften, keurig verantwoord. Het zou een kenmerk van de boeken van Postma worden. Hoewel hij zelf een schaker van een heel behoorlijk niveau was, meesterklasse zouden we nu zeggen, begreep hij heel goed dat het niet aan hem was om partijen van grootmeesters diepgravend te analyseren. Hij beperkte zich tot licht commentaar, bedoeld om de lezer aan de hand door een partij te leiden. Waar een echte variant nodig was leunde hij, terecht, op mensen die het beter wisten.

verscheen nog Na/spelende leren

Leeuwarder Courant dat ‘de vreugde waarmee het is samenge steld, en de verrukking over alle openings foefjes en verrassende partijwendingen, van iedere bladzij afstralen.’

Jeugd en geschiedenis

De combinatie jeugd en geschiedenis was niet zo vreemd. Postma was leraar Duits en geschiedenis in Leeuwarden, eerst aan een Mulo, later aan een Mavo. Zaken begrijpe lijk uitleggen zat hem in het bloed. Het was dan ook logisch dat hij in 1974 betrokken werd bij de jeugdpagina’s van het bondsblad Schakend Nederland. Van februari 1974 tot augustus 1976 verzorgde hij de opgaven voor de jeugd en ook nog wel wat andere stukjes.

Siep Postma was een van de productiefste schaakauteurs van Nederland. De catalogus van de Koninklijke Bibliotheek vermeldt 29 titels van zijn hand en die lijst is zeker niet volledig. Dat hij bij een groot publiek toch niet zo bekend is zal er mee te maken hebben dat een flink deel van zijn werken geschreven is voor de jeugd. In 1993 beleefde hij in Groningen zijn internationale doorbraak, toen hij zich bij het legendarische PCA-kandidatentoernooi (samen met o.a. Anand, Kramnik, Adams en Kamsky) plaatste voor de matches om de wereldtitel. Het laatste sprongetje naar de absolute top heeft hij nooit echt kunnen maken, maar nog steeds is hij in staat om ieder open toernooi te winnen. Tiviakov is intussen ook alweer de veertig gepasseerd en heeft een effectieve stijl ontwikkeld die heel goed past bij een heer van zekere leeftijd. Rustig aan, geen gereken, geen scherpe, geforceerde openingsvarianten, bijna alles gebeurt op basis van gevoel en intuïtie. Een typerende ‘Tivi’ partij leverde hij af in de zesde ronde tegen de Russische grootmeester Maxim Chigaev. Vermoedelijk zit Chigaev zich nog steeds af te vragen waar het nou eigenlijk mis ging. Hij stond toch heel solide?

25…f5 26.c4 Pb6 27.Tac1 Pd7 28.b4!

Ontneemt veld c5 aan de zwarte stukken.

28…Thf8 29.c5 Le7 30.f3 Pg5 31.Pd4 Lf6 32.b5!

En ineens moet zwart oppassen. La5+ is een vervelend motief.

32…Lxd4 33.Txd4 f4

Ook 33…Pe6 34.La5+ Kc8 35. bxc6! bxc6 (35…Pxd4 36.cxd7+ Kxd7 36.Td1) 36.Td6 is geen pretje voor zwart. Met de tekstzet is zwart op zoek naar tegenspel, maar wit krijgt ook de extra optie van Lg2-h3.

34.bxc6 bxc6 35.h4 Pe6 36.

PzP-+NzPL+ tR-vL-+RmK-

La5+ Kc8 37.Td6 Pdxc5 38. Lh3

Casper Schoppen, Nick Maatman, Peter Ypma en Lucas van Foreest scoorden alle vier een meesternorm. Vooral Casper Schoppen deed dat heel overtuigend. De 14-jarige Utrechtenaar bleef ongeslagen, zelfs de beide toernooiwinnaars hield hij moeiteloos op remise. Tegen de Russische grootmeester Ulybin sloeg hij hard toe over de witte velden.

Df5 34.Le3 a3

Zwart heeft én koningsaanval én een moordende vrijpion op de a-lijn.

35.Kf2 De6 36.f5 Dxf5+ 37.Df4

Dh3 38.Dg3 De6 39.Td3 Df5+

40.Ke2 a2 en de compleet overspeelde Ulybin gaf zich gewonnen. Casper Schoppen, daar gaan we meer van horen!

Luchtige stijl

Globaal gezien kunnen de boeken van Postma in twee categorieën worden verdeeld: boeken voor de jeugd, met een educatieve inslag, en boeken over schakers uit het verleden, bij voorkeur de wat mindere goden. Soms vielen die twee groepen samen, bijvoorbeeld in de jeugdschaakserie die bij uitgeverij Van Spijk verscheen. Vrijwel al die boeken werden geschreven in een luchtige stijl en de liefde voor het schaken en de bewondering voor de schoonheid die het spel te bieden heeft straalde overal vanaf.

Eddy Scholl noemde bij de rouwplechtigheid de zesdelige serie Nostalgisch meesterschaak uit 2011 het magnum opus van Postma. Daarin kwam alles wat hem in het schaken boeide samen: schoonheid, geschiedenis en bewondering. Het was overigens niet zijn laatste werk. Een maand voor zijn dood

In de jaren zeventig groeide de schaakbond fors. Dat was te danken aan de schaakhausse na de match Fischer – Spassky en misschien nog wel meer aan het verschijnen van het boek Jeugdschaak van Berry Withuis. Meeliftend op die groeiende belangstelling besloot de KNSB een blad voor de leeftijdsgroep van negen tot vijftien in het leven te roepen, ook Jeugdschaak geheten. Postma werd gevraagd de hoofdredacteur te worden. “Alleen als je helemaal niemand anders kunt krijgen”, reageerde hij en daarmee zat hij er aan vast.

Buikje

Het blad ging van start in september 1976 en was gepland om jaarlijks met tien nummers van twaalf pagina’s A5 formaat te verschijnen, maar onder leiding van Postma groeide het geleidelijk uit tot bijna het dubbele. De gezonde financiën bij de bond hielpen natuurlijk ook mee. Postma introduceerde in die periode schaakfiguren als Buikje, Linke Loetje en Simon Saggerijn in zijn artikelen voor de jongste jeugd. Anderen mochten schaaklessen op een hoger niveau geven of iets over de schaak-

geschiedenis schrijven in het gevarieerd samengestelde blad. Jeugdschaak hield het uit tot december 1986, daarna werd het overgeheveld naar het bondsblad. Enerzijds om de jeugd een meer volledig blad in handen te geven, anderzijds omdat veel volwassen de artikelen voor de jeugd graag lazen. Postma had zijn twijfels over die overgang en wilde het ‘eerst eens een jaar proberen’. Uiteindelijk leverde hij tot augustus 1996 zijn bijdragen aan de jeugdpagina’s. Toen veranderde de formule van Schakend Nederland ingrijpend en werd het omgezet in Schaakmagazine.

Friesland

Siep Postma heeft in zijn actieve jaren een belangrijke rol gespeeld in het Friese schaakleven. Bij Philidor 1847 Leeuwarden was hij redacteur van het clubblad, speler van het eerste tiental en vooral ook stimulator. Voor de Friese Schaakbond vervulde hij twee bestuursfuncties, eerst als secretaris, daarna veertien jaar lang als voorzitter. Samen met de legendarische Waling Dijkstra was hij betrokken bij de organisatie van de Nederlandse kampioenschappen schaken, die van 1969 tot 1981 in Leeuwarden werden gehouden. Hij was zowel lid van verdienste van Philidor als van de KNSB. Siep Postma overleed op 24 december 2016 en werd 87 jaar.

Erik Hoeksema

foto: Harry Gielen

Dolf Wissmann

Het

Oplosweekend te Wijk aan Zee

In samenwerking met de Tata Steel toernooiorganisatie wordt in Wijk aan Zee al sinds 2009 een oploswedstrijd georganiseerd waarbij de opgaven uitsluitend uit studies bestaan. De initiatiefnemers zijn ARVES, de Nederlandse vereniging voor de Eindspelstudie, en Yochanan Afek, vooraanstaand componist van studies (in 2015 GM geworden) en wonende te Amsterdam. ARVES organiseerde overigens al jaarlijks een dergelijke wedstrijd, en bij mijn weten is het ook nu nog altijd zo dat het geen naam mag hebben wat er op dit gebied in het buitenland gebeurt, studieoploswedstrijden vinden nog altijd alleen in Nederland plaats. Daarnaast werd er in Wijk aan Zee ook nog een internationaal bekendere oploswedstrijd gehouden met meerdere types opgaven. Een heel oplosweekend dus!

Deelname aan een oploswedstrijd en daarnaast een bezoek aan het schaaktoernooi is een aantrekkelijke combinatie.

De ISC, de International Solving Contest, is een oploswedstrijd, onder auspiciën van de internationale bond voor de schaakcompositie (WFCC). Wat de opgaven betreft wordt een gebruikelijk format gehanteerd.

Dat betekent een wedstrijd met opgaven geselecteerd uit zes soorten: tweezet, driezet, meerzet, studie en verder help- en zelfmat. Het idee achter de ISC, die sinds 2005 wordt gehouden, is dat een toernooi niet op één plek maar op diverse locaties in de wereld tegelijk wordt gehouden. Daarbij krijgen de oplossers op alle locaties uiteraard dezelfde opgaven voorgeschoteld. Zodoende is de ISC ieder jaar een oplostoernooi waarop honderden deelnemers van over de hele wereld, zonder een lange reis te hoeven maken, zich met elkaar meten. Het moet iemand een paar jaar

geleden opgevallen zijn dat die ISC wel heel vaak samenviel met de laatste ronde van het schaaktoernooi in Wijk aan Zee. In feite was daarmee het oplosweekend te Wijk aan Zee, met de studies op zaterdag, de Nederlandse ISC op zondag, en de mogelijk dramatische slotfase van het schaaktoernooi als verhaallijn tussendoor, ontstaan. Het weekend bestaat dus uit twee oplostoernooien, aan beide meedoen is overigens niet verplicht. In 2017 was het alweer voor het zesde jaar op rij dat ze op twee achtereenvolgende dagen hebben plaatsgevonden. De smeuïge schaakcocktail bleek de afgelopen jaren met name voor diverse buitenlandse cracks niet te weerstaan. Zo is topcomponist Oleg Pervakov er vaak, met Evgeny Kopylev, was Piotr Murdzia een paar keer van de partij, John Nunn natuurlijk, Jorma Paavilainen, Eddy van Beers en dit jaar ook Georgy Evseev, tezamen zijn ze goed voor een duizelingwekkend aantal ereplaatsen op grote toernooien.

Dit jaar vond de ARVESwedstrijd plaats op 28 januari. Negen studies ter oplossing in 3 uur. Met 20 deelnemers uit 7 landen stond een mooi deelnemersveld aan de start.

Jan Timman (naar Halberstadt)

The Problemist 2017

Dit (1) was ook in de wedstrijd nummer 1, niet te veel stukken op het bord, dat wilde vroeger nog wel eens een makkie zijn, die er bij zat om te voorkomen dat oplossers de nul zouden houden. Dat dit van een hele andere orde was werd uiteind lijk wel duidelijk, want op geen enkele studie werd slechter gescoord. Als wit het paard voor de pion wegspeelt heeft zwart 1...Pd6, dat wit begint met 1.Kb3! had ik nog wel geraden. Een te makkelijke winst leverde 1...Pd2+ 2.Ka4 Pe4 3.Pd7+ Kc6 4.Pe5+ Kd5 5.Pc7+ op, maar een versterking voor zwart kon ik niet vinden. Op de eerste zet had ik die dan ook niet echt verwacht en dat zwart daar in plaats van zijn stuk te redden zijn enige andere stuk ook maar in de uitverkoop zou moeten doen.... tja, kom daar maar eens op. 1...Lb4!! Al na een halve zet heeft Timman een groot deel van het deelnemersveld het bos ingestuurd, schat ik in. 2.Kxb4

vrouw van Twan Burg, komt in haar oplosdebuut tot een knappe score van 22 punten en wordt vierde.

Wit wint

Dxd7+! Dxd7 pat

Horst Böttger & Uwe Auerswald kvL-+-+-+ +Rzp-+-+-+P+p+-+ zP-+-+-+-+-+-zP-+ +-+-+K+L -+-+-+-+ +-+-+-+-

De volgende dag de ISC dus, met een aardige studie (2) in Categorie 2, die is voor beginners of voor oplossers die zichzelf als te licht voor categorie 1 beschouwen.

Pe5 3.Pd7+! Pxd7, wie dit vond scoorde de eerste twee punten, dat lukte alleen Twan Burg. Op 4.Pc7? volgt nu 4…Pf6 en het vorkje op d5 gaat niet. 4.Ka3!! Een beetje uit de buurt van het zwarte paard, de zwarte koning moet nu zetten, moet drie witte velden mijden, op 4...Ka5 kan bijvoorbeeld 5.Pc7!, op 4...Ka7 is 5.Kb2 het handigst, later kan dan het zwarte paard op f6 door de koning worden aangevallen. 4...Kc6! is dus de hoofdvariant en dan is het slot: 5.Ka2!! Kc5 6.Pd6! Pf6 7.

Pe4+! Een fraaie studie. Ook veel fraais in de andere acht studies, zoals meerdere deelnemers zie ik het meeste pas met de oplossingen er bij.

Uitslag 8e ARVES-studieoploswedstrijd (maximum 45 punten): 1. Twan Burg 30, 2. Migchiel de Jong 24, 3. Georgy Evseev 23. Nargiz Umudova, de

Alexei Selezniev Pravda 1928

Ik keek na afloop ook nog even naar deze vierzet (3), en zag het idee om met de loper op de lange diagonaal en zwart in patpositie 3.Tb6! te spelen, de enige weg daar naar toe leek me 1.Lf5! dan is er na 1...e5 inderdaad 2.Le4! exf4 3.Tb6! cxb6 4.c7 mat. Dat is vast goed, want 1.Lf5! is een aardige zet, er is inderdaad antwoord op 1... exf5 namelijk: 2.Ta7+! Kxb8 3.Ta6! Kc8 4.Ta8 mat. Alle stukken een keer geofferd.

Remise

Met een loperzet kan wit de promotie van de d-pion nog een zet ophouden en, net als in de studie van Timman, kan het idee zijn om het paard zo ver mogelijk bij je koning vandaan te houden (1.Lc2 Pe3+ 2.Kg5 Pxc2 3.c7) maar als wordt gestreefd naar pat misschien juist weer niet: 1.Lf3! Ph2+ 2.Kh5! Pxf3 3.c7! d1D 4.c8D+ Kg/h7 5.

Peter Sickinger 1e EV Solidarity 19861989 -+-+-+l+ +p+-+p+-+-+-+-zp sNQ+L+-+-vL-mk-+N+ zp-+-+-zPP+-zPPzpp+ mK-+n+rtr-

Z#3

In de eerste sessie begon ik met dit zelfmat in drie (4). In zelfmats kunnen soms motieven spelen die in andere genres nooit voorkomen, maar deze is op zich goed te begrijpen. Een zwarte batterij bestaande uit toren en loper/paard op de onderste rij, gericht op de witte

koning, dat komt in zelfmats vaak voor, in dit geval zal wit het mat afdwingen door het paard als het ware van de eerste rij te trekken. Een en ander voltrekt zich overigens al bij bijvoorbeeld 1.Lc3+? en het gedwongen 1...Pxc3+ maar dan moet wit 2.Db1 spelen, een zelfde motief is bij 1.e3+? Pxe3+ te zien, een lijnopening heeft er nu voor gezorgd dat het schaak met 2.Dxf1 opgeheven moet worden, als de dame op de onderste rij terecht komt kan wit het vergeten. Het feit dat zwart niet beide torens van de onderste rij af kan spelen, duurt veel te lang, leek me een duidelijke indicatie dat er een stille dreiging zou moeten zijn wat snel leidde tot: 1.Lxb7! dreigt 2.De8! en zwart kan 3.De3+ Pxe3 mat niet verhinderen. Na 1...f5/6 kan wit de lijn b5-b1 verstoppen: 2.Pb3+ Lxb3 3. Lc3+! Pxc3 mat, iets dergelijks is ook na 1...Lh7 te zien: 2.Dd3+! Lxd3 3.e3+! Pxe3 mat. Een bijvariant is 1...Te1 2.Pc6+ Ke4 3.Pxf2+! Pxf2 mat. Dit probleem was voor mij goed te doen, zonde dus dat ik door slordigheden in de uitwerking enkele punten misliep.

Christopher Jones

Origineel voor ISC 2017

zetten dan kan de pion van e4 nog net de achtste rij bereiken en daar een dame worden. Ik zocht een hele tijd naar matbeelden met schaak van een dame op de 8e rij maar realiseerde me achteraf dat ik een denkfout had gemaakt: 1...Lxg4 2.d1L Le6 3.Lg4 Lg8! 4.Lf5 exf5 5.Lc6 f6 6.Ld7 f7 7.Ke6 f8D mat. De dame hoeft niet zelf het schaak te geven dus, ik had het idee al eerder gezien maar was het even vergeten. Dat in b), met de zK op c5, de zwarte koning naar h1 loopt had ik misschien ook kunnen raden: 1...Lxh1 2.Kd4 Kg2 3.Kxe4 Kg3+ 4.Ke3 Kxg4 5.Kf2 Le4! 6.Kg1 Kf3 7.Kh1 Kf2 mat.

Miroslav Havel 2e prijs Stratford Express 1949

Bakker, kortom met de vier GM’s op ratingvolgorde op de eerste vier plekken en de vijf deelnemende nationaliteiten mooi over de top-5 verdeeld. In de internationale uitslag bleek Evseev het een dag later alleen tegen John Nunn te hebben afgelegd, de Brit slaat weer eens toe dus. Derde wordt de Slowaak Oto Mihalco. Ook Van Beers en Paavilainen eindigen in de top-10. Op de Duitse ISC in Münster blijkt ook het Duitse supertrio nog niet versleten, en komt Peter van den Heuvel tot 44 waardoor hij zal eindigen als beste Nederlander. Dat de ‘oudjes’ zich in het oplossen in de top weten te handhaven is ook bij deze uitslag weer zeer opvallend, want de leeftijden van de top-12 zijn resp. 61, 54, 59, 48, 43, 35, 60, 52, 59, 56, 58 en 52. Categorie 2 levert een vrouwelijke winnaar op, ik denk dat dat een primeur is.

H#6,5 b) Kd6 -> c5

De oplossingen van dit helpmat in (5) vond ik niet. In 6,5 zet betekent dat wit begint en zeven zetten doet, voor zwart zijn er zes beschikbaar. Zwart kan pas op zijn derde zet wat op d5 of f5

#3

De driezet (6) in de tweede omloop was niet al te moeilijk en na 1.Dh3! is 2.Dxc3+ Kb5 3.Lc4 mat (en op 2...Kd6 een matzet naar keuze) een stevige dreiging. Na 1...Kb5 draait wit de zetten om: 2.Lc4+! Kxc4 3.Dxc3 mat, geeft 1...e3 2.Dh4! een indicatie waarom h5 op het bord staat, bieden 1...Tc2/Te3 2.D(x) e3+ en 1...Lxd5 2.Txd5+ geen verrassing en is het antwoord op 1...Kd6 waarschijnlijk het lastigst te vinden: 2.Lc6!! (3.Dxd7 mat) Lxc6/dxc6 3.Pc8 mat.

Het eindigde in Wijk aan Zee in de volgorde Evseev (RUS), Van Beers (BEL), Paavilainen (FIN), Wissmann, Kolodzjiejski (POL), Pervakov (RUS), Uitenbroek en

Uitslagen ISC (officieus): Categorie 1 (216 deelnemers): 1. John Nunn (GBR) 59, 2. Georgy Evseev (RUS) 56.5, 3. Oto Mihalco (SVK) 55. 4. Boris Tummes (GER) 55, 5. Eddy van Beers (BEL) 52.5, 6. Oleksiy Solovchuk (UKR) 51.5, 7. Michael Pfannkuche (GER) 51.5, 8. Arno Zude (GER) 50, 9. Michel Caillaud (FRA) 49, 10-11. Jorma Paavilainen (FIN), Anatoly Mukoseev (RUS) 48.5, 12. Miodrag Mladenovic (SRB) 48, 19-20. o.a. Peter van den Heuvel 44, 32. Dolf Wissmann 39.5, 40-42. o.a. Marcin Kolodziejski (POL) 36.5, 46-50. o.a. Oleg Pervakov (RUS) 35, 55-56. o.a. Hans Uitenbroek 33.5, 70-73. o.a. Peter Bakker 30.

Categorie 2 (103 deelnemers): 1. Laura Rogule (LAT) 59, 2. Aleksandr Buintsev (RUS) 56, 3. Aleksander Kostyukov (RUS) 51, 6. Arjen Kouwenhoven 45,5. 14. Rens ter Veen 35.

Categorie 3 (jeugd, 136 deelnemers): 1.Dimitrios Kollias (GRE) 30, 2.Illia Serafimovic (SRB) 30, 3. Chinguun Sumiya (MGL) 30.

foto: René Olthof

Twan en Nargiz

De Pirc (deel 1)

We hebben inmiddels al vaak gezien dat de zwartspeler tegen 1.e2-e4 kan kiezen uit nogal wat openingssystemen die stuk voor stuk van wit een aparte aanpak vereisen. We maken nu een begin met 1…d6, de zogenaamde Pirc-verdediging. Deze opening is genoemd naar de Joegoslavische schaker Vasja Pirc (1907–1980). De uitgangsstelling van de Pirc ontstaat na 1...d6

A) 4.Le3

rsnlwqkvl-tr zppzp-zpp+p -+-zp-snp+

-+-zPP+-+ +-sN-vL-+PzPP+-zPPzP tR-+QmKLsNR

de h-lijn naar voren heeft gespeeld. Voorts is het voor wit vaak handig om het paard van c3 (dat soms toch bedreigd gaat worden door de actie ...b7–b5–b4) om te spelen naar de koningsvleugel. We zien zo de manoeuvre Pc3–e2–g3 (nadat wit al g2–g4 heeft gedaan) op het bord komen en soms Pc3–d1, als er geen toren op d1 in de weg staat.

Herman Grooten

De zwarte opstelling met pionnen op d6 en g6 lijkt bijzonder veel op de wijze waarop zwart zich ontwikkelt in het KoningsIndisch. Daar staat dan echter de witte pion van c2 op c4. Zwart richt zijn koningsloper op het centrum waar hij vanaf veld g7 invloed op hoopt uit te oefenen. Net als in het KoningsIndisch wil hij graag het witte centrum later gaan aanvallen met ...e7–e5 of met ...c7–c5. Maar zwart kan ook met ...c7–c6 bijvoorbeeld een actie op de damevleugel voorbereiden met ...b7–b5.

Er zijn nu een aantal belangrijke varianten voor wit die elk hun eigen specifieke kenmerken met zich meebrengen. Dat zijn:

A) 4.Le3

B) 4.Lc4

C) 4.f4

D) 4.Pf3

Varianten C) en D) komen in de volgende SchaakMagazine aan het bod.

Deze opzet kan ook gestart worden met eerst 4.f3 en dan pas Lc1–e3. Wit is van plan om de zwarte rokadestelling te gaan bestoken zoals hij in de Drakevariant van het Siciliaans (en in de Sämischvariant van het Konings-Indisch) doet. Hij gaat voor een opbouw met Dd1–d2, 0–0–0, h2–h4 (eventueel g2–g4) gevolgd door h4–h5 al dan niet middels een pionoffer. In veel gevallen gaat het om een stelling met tegengestelde rokades waarin beide spelers de vijandelijke koning zullen proberen te bestoken. Zwart zal dat proberen tot stand te brengen met ...c7–c6, ...b7–b5, mogelijk gevolgd door ...b5–b4 eventueel vergezeld van ...Dd8–a5 en/of ...Pb8–d7–b6. Ook voor de hand ligt om een pionnenstorm op touw te zetten met ...b7–b5–b4, te samen met... a7–a5–a4 om dan ...b4–b3 of ... a4–a3 te spelen. Voor wit heeft de opstelling met Dd2/Le3 als voordeel dat hij met de mogelijkheid Le3–h6 de zwartveldige loper kan ruilen (als zwart ...0–0 heeft gespeeld), zodat hij soms in korte tijd een gevaarlijke koningsaanval op touw kan zetten. Een belangrijk thema voor wit (als de h-lijn geopend is) is de dame switch Dd2–h2 (als de pionnen van f2 en g2 naar voren zijn gespeeld). Dit soort ideeën kunnen zelfs in combinatie met een triplering op de h-lijn tot stand gebracht worden als wit zijn toren op h1 al over

4...Lg7

Een direct 4...c6 is ook helemaal niet gek voor zwart. Hij zet wit eigenlijk voor het blok of hij wel of niet ...b7–b5 moet gaan verhinderen met a2–a4. Meestal doet wit dat niet omdat hij graag lang wil rokeren en dat strookt niet met a2–a4. 5.Dd2 b5 Een zeer karakteristieke speelwijze voor zwart valt te zien in de partij GolubovicBeliavksy, 2000.

5.f3 0–0

Als zwart snel rokeert, weet wit meestal wat hem te doen staat!

Daarom is het uitstellen van de rokade met 5...c6 ook veelvuldig geprobeerd door zwartspelers.

6.Dd2 rsnlwqk+-tr zpp+-zppvlp -+pzp-snp+ +-+-+-+-+-zPP+-+ +-sN-vLP+PzPPwQ-+PzP tR-+-mKLsNR

6...b5, en nu heeft wit de keus tussen een paar aanvalspogingen:

A1) 7.g4 Een logische voortzetting. Wit wil straks met h2–h4 gaan werken, maar de aanval krijgt vaak pas een nieuwe

later de ‘Parel van Wijk aan Zee’ zou gaan heten vanwege het schitterende torenoffer van Kasparov!

6.Dd2

impuls als er eerst een paard naar g3 gespeeld wordt.

A2) Op direct 7.h4 dient zwart bijna altijd te antwoorden met 7...h5. De eventuele koningsaanval is voorlopig even aan banden gelegd. Het dubbele pionoffer met g2–g4, ...h5xg4 en dan h4–h5 heeft alleen kans van slagen als zwart kort gerokeerd heeft. Er zijn nu twee mogelijkheden:

8.Ph3 Een mooi voorbeeld van de zwarte speelwijze is de partij Gomez-Espig, 1989. Hoe het echter ook snel mis kan gaan met zwart, is te zien in een partij Adams-Hommeles, 1995.

Ook interessant is om zwart tot een verklaring te dwingen met 8.a4 b4 9.Pd1 a5 rsnlwqk+-tr +-+-zppvl-+pzp-snp+ zp-+-+-+p Pzp-zPP+-zP +-+-vLP+-zPPwQ-+P+ tR-+NmKLsNR

Hier zijn twee speelwijzen, allebei met succes, door wit uitgeprobeerd:

a) 10.Pf2 om de stukken snel te laten samenwerken. Dit kwam voor in Topalov-Gurevich, 1994.

b) 10.Ph3 beoogt het paard naar g5 te brengen. Wit stuurt hier meestal aan op 0–0–0 om na Pd1–f2 met g2–g4 te gaan werken. Zie de partij Van der Wiel-Nijboer, 1995.

A3) Ook mogelijk is de nuttige voorbereidende zet 7.Pge2. Deze zet kwam op het bord in de beroemde partij KasparovTopalov, Wijk aan Zee 1999, die

In mijn jeugd deed mijn schaakvriend Huub van Dongen (helaas veel te vroeg gestorven) mij een interessant variantje aan de hand om de tegenstander te verrassen.

zwart is 6...Pg4. Er zijn nu twee belangwekkende alternatieven:

rsnlwq-trk+ zppzp-zppvlp -+-zp-snp+ +-+-+-+-+-zPP+-+ +-sN-vLP+PzPPwQ-+PzP tR-+-mKLsNR

6...e5

Net zoals in het Konings-Indisch tast zwart het witte pionnencentrum aan. Zwart kan ook een tegenactie starten met 6... c6 7.h4 b5 8.0–0–0 zoals gebeurde in CheparinovKamenov, 2012. Maar de witspeler kreeg zijn aanval al heel snel op gang. In deze partij zien we de manoeuvre Dd2–h2 in zijn volle glorie ten uitvoer gebracht worden. Het vervolg was 8...b4 9.Pce2 a5 10.h5 Te8 11.Lh6 Lh8 12.Pf4 La6 13.hxg6 hxg6 14.Lxa6 Pxa6 15.g4 c5 16.Dh2 e6 17.Lg5 Lg7 18.e5 en wit stond op winst.

Na de tekstzet is het parool voor wit om de spanning te handhaven in het centrum.

7.Pge2

Het dichtschuiven van het centrum, zoals in het KoningsIndisch vaak gebeurt, leidt hier tot een scherpe counter van zwart op de damevleugel. Zwart gaat verder met 7.d5 c6 8.0–0–0 cxd5 9.Pxd5 Pxd5 10.Dxd5 Le6 11.Dxd6 Da5 en in NevednichyDelchev, 2002 werd de witspeler onder de voet gelopen.

7...Pc6 8.0–0–0

Deze stelling ontstond in de partij Flear-Dubois, 1993 waarin wit snel een vuist wist te maken op de koningsvleugel.

B) 4.Lc4!?

4… Lg7 5.De2 rsnlwqk+-tr zppzp-zppvlp -+-zp-snp+ +-+-+-+-+LzPP+-+ +-sN-+-+PzPP+QzPPzP tR-vL-mK-sNR

5...Pc6

Dit is de meest principiële zet. Zwart valt pion d4 aan en wit kan die niet goed dekken. Zowel 6.Pf3 als 6.Le3 hebben beide een bezwaar (respectievelijk 6... Lg4 en 6...Pg4 zijn dan lastig voor wit). Alternatieven:

B1) 5...c6 6.e5 dxe5 7.dxe5 Pd5 8.Ld2 gevolgd door 0–0–0 en wit deelt de lakens uit. Een vlot potje is Benjamin-Genfan,1983.

B2) 5...0–0 6.e5 dxe5 7.dxe5 Pg4 8.f4 Pc6 9.Pf3 kan snel tot een compleet debacle voor zwart leiden, zoals bleek in een (kloksimultaan) Short-Blank Goncalves, 2001. Wit heeft het centrum stevig in handen, het paard op g4 wordt teruggeworpen met h2–h3 en g2–g4.

6.e5 r+lwqk+-tr zppzp-zppvlp -+nzp-snp+ +-+-zP-+-+LzP-+-+ +-sN-+-+PzPP+QzPPzP tR-vL-mK-sNR

Op clubniveau zal nu vooral 6...Pxd4 gespeeld worden. Prima voor

1) Destijds analyseerden wij 7. e6?! met vreselijke verwikkelingen. Maar inmiddels moet ik constateren dat 7...Pxd4! 8. exf7+ (Wit blijft domweg materiaal achter na 8.Dxg4 Pxc2+ 9. Kf1 Pxa1 10.exf7+ Kf8 11.Dd1 Lf5!) 8...Kf8 beter voor zwart is na het gedwongen 9.Dd1 Lf5 10.Ld3 Dd7.

2) Wit reageert het best met 7. Lb5 0–0 8.Lxc6 bxc6 9.h3 Ph6 10.Pf3. Zo lijkt het erop dat wit alles onder controle heeft. Maar zwart kan het witte pionnencentrum toch direct ondermijnen met 10…c5!? hetgeen voorkwam in een partij SigurjonssonTimman, 1980.

De praktijk heeft trouwens uitgewezen dat ook 6...Pd7 zwart een goede stelling belooft. Wit offert nu de dame voor drie lichte stukken.

7.exf6!? Pxe2 8.fxg7 Tg8 9.Pgxe2 Txg7

Zwart neemt die doorgebroken pion van het bord omdat die anders ook voor gevaar kan zorgen. Het nadeel is wel dat wits ontwikkeling met tempowinst verloopt.

Ook 9...c6 is uitgeprobeerd, maar niet met heel veel succes. Een mooi voorbeeld is SulskisShoker, 2009 waarin de witspeler laat zien hoe de lichte stukken moeten samenwerken tegen de vijandelijke zware stukken.

10.Lh6 Tg8 11.0–0–0 r+lwqk+r+

Wit is materieel iets in het nadeel maar hij is vol ontwikkeld, alleen Th1 moet nog in het spel gebracht worden. Bij zwart doen de zware stukken nagenoeg niets. De koning verblijft in het centrum en zal spoedig belaagd worden. In de partij Bagrationi-Skorchenko, 2014, laat de witspeler zien hoe hij door de vijandelijke linies heen kan breken.

Belangrijkste illustratieve partijen:

• Van der Wiel – Nijboer, 1995

• Topalov – M. Gurevich, 1994

• Flear – Dubois, 1993

• Cheparinov – Kamenov, 2012

• Golubovic – Beliavsky, 2000

• Adams – Hommeles, 1995

• Gomez – Espig, 1989

• Nevednichy – Delchev, 2002

• Short – Blank Gocalves, 2001

• Benjamin – Genfan, 1983

• Sigurjonsson – Timman, 1980

• Sulskis – Shoker, 2009

• Bagrationi – Skorchenko, 2014.

Eerdere afleveringen van deze rubriek, waarbij u de illustratieve partijen interactief kunt naspelen en downloaden, treft u aan op http://www.schaaksite. nl/2013/05/03/overzicht-begrijpwat-u-doet/

Oude afleveringen van de rubriek zijn inmiddels ook beschikbaar via KNSB-videolessen, zie: http:// videos.chessbase.com/PubPoint/ List?category=Training%20 TV%20Chessbase%20 Netherlands

Reageren? Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl.

Volwassenentraining via internet

Zes jaar geleden begon Dolf Meijer voor de KNSB met volwassenentraining via internet. Zijn doelgroep was de clubschaker met een elo tussen de 1400 en 1600. De korte cursus was zo populair dat meteen meer trainers nodig waren. Sindsdien heeft elk jaar een bekende trainer materiaal geselecteerd en uitgewerkt. Dat materiaal is voor deelnemers van verschillend niveau, want ook spelers met een hogere elo wilden meedoen. Hoe staat het er nu voor?

Skype en Playchess Eric van Breugel organiseert het vanuit het bondsbureau. “Er is een vaste groep die elk jaar weer meedoet. Voor andere deelnemers blijft het bij een leuke korte en goedkope eenmalige kennismaking. Het zijn steeds vijf lessen van anderhalf uur. Dit jaar hadden we acht groepen met maximaal zes deelnemers. De communicatie gaat via Skype. De deelnemers krijgen een jaar toegang tot de schaakserver Playchess. Daarop trainen we in trainingskamers van de KNSB. De deelnemers geven hun ideeën en zetten en bespreken die met de trainer. Verder kunnen ze ook partijen spelen, tactiek oefenen en toptoernooien met rechtstreeks commentaar volgen. De onderwerpen waren pionstructuren en het opbouwen van een aanval door Herman Grooten en Petra Schuurman, breekzetten door Arthur van de Oudeweetering, goed paard versus slechte loper door Frank Erwich en ruilen door Piet Peelen. Komend seizoen wordt het ongelijk materiaal door Robert Ris.”

Voordelen internettraining Trainen via internet heeft zeker voordelen. Het scheelt twee keer reistijd en alleen daarom al vinden mensen het een uitkomst. Deelnemers vonden het ook fijn om vanuit het buitenland mee te doen als ze daar wegens werk of vakantie zaten. En voor jonge ouders zonder oppas is het handig. Maar je mist natuurlijk ook wat. Je ziet niet constant hoe ieder-

een erbij zit en of ze het kunnen volgen. Als trainer kan ik op dit moment een stelling niet simultaan uitspelen om te zien of mensen die in de vingers hebben. En even aanlopen bij deelgroepjes die samen analyseren of iemand individueel feedback geven gaat ook niet.

Ruilen

Dit jaar nam ik ruilen als onderwerp omdat mijn ervaring als trainer is dat daar veel -kleinefouten mee worden gemaakt. Verder stond elke les een pionstructuur centraal. Die begonnen we te bekijken in het eindspel. Daarna keken we naar het middenspel en de opening die daaraan vooraf was gegaan. De deelnemers kregen huiswerk dat de volgende les besproken werd. Andere geanalyseerde partijen konden thuis bestudeerd worden. Iedere cursist bepaalt zelf hoeveel tijd hij erin stopt. Aan het slot had iedereen het naar de zin gehad.

Norwood-Norris Birmingham 1999 r+lwqk+-tr zppzp-+pvlp

maar zwart gaat niet weg. Hij jaagt op de GM-scalp! Hoe?

Quinta Helmer vond tijdens de internetles 9...d4 en deze tegenaanval raakt de essentie van de stelling. Daarna werd de nog sterkere partijzet snel gevonden! Vraag 1: Lukt dat u ook?

Nieuw video

Dit seizoen neemt Herman Grooten tien Nederlandstalige video instructies op van ongeveer 45 minuten. De basis zijn zijn openingsartikelen in dit blad, maar nu kan hij illustrerende partijen bespreken. Vragen stellen kan via de chat van Playchess tijdens de live uitzendingen (elke eerste dinsdag van de maand 13.30-14.45). Grafisch kan hij mooi laten zien wat van belang is. Deze stelling is uit de afgelopen cursus en de -pittige- vraag 2 is: speelt u Pd5 of Pf5? Ik heb schaakvrienden die dol zijn op deze instructieve video’s die ze bekijken op hun smartphone in de trein. Anderen willen liever in discussie. U kunt de eerste drie video’s gratis bekijken! Kijk op: www.schaakbond.nl/internetschaak/chessbase-tv

Korting via de KNSB Chessbase biedt inmiddels vele honderden instructie video’s aan. Deze zijn met uitzondering van die van Herman Grooten wel allemaal Engelstalig. Om ze te bekijken heeft u een Premium account nodig. Wanneer de video’s van Herman Grooten goed worden bekeken, dan zal de KNSB ook andere trainers vragen Nederlandstalige video’s op te nemen. De KNSB biedt de Premium accounts aan voor € 39,90 (leden) en € 44,90 (nietleden). Buiten de KNSB om betaalt u € 49,90 voor een Premium account.

Oplossing Vraag 1:

9...Pxg3! 10.Pxg3 Lxe5 11.Kf2 Dh4! 12.f4 Lxb2 Zo wist zwart de GM in 25 zetten te verslaan! 0–1

Oplossing Vraag 2: 17.Pd5!

Een prachtige zet! Als zwart met zijn loper slaat worden de witte velden op de koningsvleugel vreselijk verzwakt. 17.Pf5 levert niet meer dan een gelijke stelling op.

17...Pxd5

Slechter is 17...Lxd5 18.exd5 f6

19.h4! Pxd5 20.h5‚ met de sterke dreiging De4.

18.exd5 Lxd5 19.Pxe5 Ta7

20.Lf4 Db6 21.Tad1 g6 en nu was 22.b3! Lf8 23.Pg4 nog sterker dan 22.Pg4. Pa5 speelt niet mee en zijn koning staat op de tocht. 1–0 Fischer-Keres Curacao 1962.

Schaken NK Open

Toernooien

Schaken 2017 in Dieren

Het Open Nederlands Kampioenschap Schaken wordt van 24 juli tot en met 3 augustus gespeeld in Dieren. Het toernooi wordt voor de 39ste keer gespeeld in Sport- en Zalencentrum Theothorne. Het is de 49ste keer in de gemeente Rheden. In de hoofdgroep wordt gespeeld om de titel Open Kampioen van Nederland.

www.facebook.com/OpenNKDieren

web: http://onk.schaakbond.nl/

25 juli-3 augustus Deelname-eis inleggeld aan de zaal Prijzengeld Open Kampioenschap KNSB- of FIDE-rating boven 2100 Jeugd boven 2000 60,00

,00 1e prijs 2500; 1e prijs vrouwen 300 Reserveg roep A KNSB- en FIDE-rating max 2150

bij 9 punten 1050; aflopend tot bij 6 punten 65

Reservegroep B KNSB-rating maximaal 1850 47,50 52,50 bij 9 punten 800; aflopend tot bij 6 punten 50

Reservegroep C KNSB-rating maximaal 1650 40,00 45,00 bij 9 punten 450; aflopend tot bij 6 punten 40 GM/IM gratis deelname, FM 25,00 korting op inleggeld Alle bovenstaande toernooien 9 ronden Zwitsers, rustdag zondag 30 juli

24-29 juli

Zesrondig toernooi 1 Deelname-eis geen ratinggrens

Zesrondig toernooi 2 KNSB-rating maximaal 1750 Beide bovenstaande toernooien 6 ronden Zwitsers

Stelling na 9.f3?

De witspeler (een GM) rekent op 9...Pg5 10.f4 Pe4 11.Lxe4 dxe4 12.Dxd8+ Pxd8 13.Pbc3

inleggeld aan de zaal Prijzengeld 30,00 35,00 bij 6 punten 140 aflopend tot bij 4 punten 20 30,00 35,00 bij 6 punten 90 aflopend tot bij 4 punten 20

inleggeld aan de zaal Prijzengeld

31 juli -2 augustus Deelname-eis Vierkampen geen ratinggrens 15,00 20,00 1e prijs 30; 2e 15 Alle toernooien ronde aanvang 13.00 uur m.u.v. de ronden op 3 augustus: aanvang 12.00 uur

vrijdag 28 juli zaterdag 29 juli

5e Open OSBO Snelschaakkampioenschap Rapid toernooi

Toeslag niet-leden KNSB

Voor Nederlandse deelnemers die geen lid zijn van de KNSB wordt het inleggeld verhoogd met 10,00. Voor de zesrondige toernooien en de Vierkampen met 7,50.

Verplichte aanmelding in de zaal

De deelnemers dienen zich tijdig voor de eerste ronde bij de wedstrijdleiding aan te melden op de volgende tijden:

•Open Kampioenschap en Reservegroepen: dinsdag 25 juli van 10.30 - 12.00 uur

•Zesrondige toernooien: maandag 24 juli van 11.00 - 12.00 uur

• Vierkampen: maandag 31 juli van 11.00 - 12.00 uur

•Open OSBO Snelschaakkampioenschap: vrijdag 28 juli van 18.30 - 19.00 uur

• Rapid Toernooi: zaterdag 29 juli van 10.00 – 16.00 uur. Zaal aanmelding 09.15 – 09.45 uur.

stersponsor Open NK Schaken

Inschrijven

Schrijf u in via de internetsite http://onk.schaakbond.nl. De inschrijving dient vergezeld te gaan van gelijktijdige overmaking van het inschrijfgeld op rekening NL13RABO 0313620512 t.n.v. Open Nederlands Schaakkampioenschap 2017 te Dieren. Deelnemerslijsten worden ruim van te voren gepubliceerd op de website http://onk.schaakbond.nl . Sluiting inschrijving: vrijdag 21 juli (Vierkampen 28 juli), daarna is aanmelding aan de zaal mogelijk zolang er plaats is.

Overnachten

Wij hebben naast de traditionele schaakcamping arrangementen afgesproken met Hotel Polysport en camping Boszicht. Voor meer informatie zie onze website.

Nevenactiviteiten

Op een aantal dagen geven commentatoren in het Grand Café toelichting op de partijen. Voor alle nevenactiviteiten (zie website) geldt: aanmelding ter plaatse.

Kaderopleidingen

Tijdens het Tata Steel schaaktoernooi hebben 28 mensen met succes de nieuwe korte Scheidsrechter 1 cursus gevolgd. Daarom willen wij deze korte cursus nu ook bij verenigingen gaan organiseren.

In Leiden en in Zaandam is al interesse getoond. U kunt zich bij deze cursussen aansluiten of voor uw regio de cursus aanvragen.

Informatie over de kadercursussen kunt u vinden op de website van de KNSB: www.schaakbond.nl/opleidingen. Voor meer informatie, aanvragen voor cursussen, of om u in te schrijven, kunt u contact opnemen met de coördinator van de opleidingen mevr. Sacha Schiermeier, tel. 023-5254025 en e-mail sschiermeier@ schaakbond.nl.

Cursussen gaan van start bij opgave van minimaal 8 cursisten 2 weken voor aanvang van de startdatum.

Cursuskalender

Startdatum

7 maart Dinsdag Schaaktrainer 2 Purmerend 7

Maart Woensdag Schaaktrainer 2 Giessenburg 4

Maart Woensdag Schaaktrainer 1 Deventer

2 avonden Scheidsrechter 1 Leiden

2 avonden Scheidsrechter 1 Zaandam

Maart Vrijdag Scheidsrechter A Zundert

OPLOSSINGEN

De lezer aan zet

14.f5

Dit is de zet waar het om draait. Een nuttige, maar niet kritieke, zet is 14.a3 (2 punten). Met de tekstzet zet wit alles op alles om de controle over veld d5 te krijgen. De weg wordt vrijgemaakt voor de loper naar g5 (om het paard te slaan dat veld d5 bestrijkt), de zwarte witveldige loper wordt naar c4 gedwongen zodat ook die kan worden geruild.

14...Lc4 15.Lg5 Tac8

Na 15...b4 16.Pd1 d5 beschikt wit nu wel over 17.Pe3 (vergelijk met de variant op zet 13 waar de witte koning nog op g1 staat). Wit staat nu prettig beter. 17...Lc5?! kan nu beantwoord worden met 18.Pxc4 (18. exd5) 18...dxc4 19.Lxc4.

16.Ph5

Zo wordt nog een zwart stuk geruild dat veld d5 kan contro-

leren. Het doel van wit is duidelijk: zwart opzadelen met de ‘slechte’ (zwartveldige) loper tegenover een goed paard van wit op d5. Dat mag best een pion kosten zoals in de partij gebeurd. Hetzelfde idee kan ook worden uitgevoerd met 16.Lxc4 Dxc4 17.Ph5 (4 punten), en 16.Lxf6 Pxf6 17. Ph5 (4 punten).

16...b4

Xiong forceert de geplande algehele ruil om in ieder geval nog pion c2 terug te krijgen voor zijn zorgen. Ook na profylactische zetten als 16...Kh8 of 16...Db7 staat wit prettig.

17.Lxf6

Zetverwisseling is 17.Lxc4 (ook 2 punten) 17...Dxc4 18.Lxf6 Pxf6 (18...Lxf6 19.Pd5) 19.Pxf6+ Lxf6 20.Pd5.

17...Pxf6

Na 17...Lxf6 18.Lxc4 Dxc4 19.Pd5 Kh8 wint 20.Phxf6 Pxf6 21.Pb6 een kwaliteit. Maar wit kan ook gewoon de druk vasthouden met bijvoorbeeld 20.Tf2!?.

18.Pxf6+

Zetverwisseling is weer 18.Lxc4 (ook 2 punten) 18...Dxc4 (18... bxc3? 19.Pxf6+ Lxf6 20.b3) 19.Pxf6+ Lxf6 20.Pd5. 18...Lxf6 19.Lxc4 Dxc4

De stelling na 19...bxc3 20.b3 biedt zwart ondanks de ongelijke lopers geen remisekansen.

De witte loper is superieur, en wit staat beter in het centrum en op de beide vleugels. Bovendien gaat pion c3 verloren. 20.Pd5

omdat Xiong nu c2 kan slaan en steeds kan werken met tegenkansen op de damevleugel.

20...Dxc2 21.b3

Wit heeft een serie ongeveer gelijkwaardige zetten. Praktisch speelt de witte stelling een stuk prettiger, maar zwart staat zeker nog niet verloren. Zeker niet slecht is 21.Tf2 (4 punten), na 21...Dc5 22.Pxf6+ gxf6 23. Dg4+ Kh8 24.Dh4 Tg8 staat wit wat beter. Net als later in de partij heeft wit zijn goede paard geruild tegen de slechte loper zodat de zwarte koning voor altijd onveilig staat. 21.Dg4 (3 punten) 21…Kh8 22.Pxf6 gxf6 23.Dh4 Tg8 24.Tf2 Dc5 leidt tot precies dezelfde stelling, alhoewel zwart nu als extra optie 24... Dc4 heeft. Van hetzelfde laken een pak is 21.Pxf6+ (3 punten)

21…gxf6 22.Dg3+ Kh8 23.Dh4 Tg8 24.Tf2.

22.Tf2 (4 punten) 22…Dc5 23. Pxf6+ gxf6 24.Dg4+ Kh8 25.Dh4 Tg8. Minder nauwkeurig is 22.Pxf6+ (2 punten) 22…gxf6 23.Dg4+ Kh8 24.Dh4 Tg8 25.Tf2 omdat de zwarte dame nu actief blijft na 25...Dd3 26.Dxf6+ Tg7. Hetzelfde geldt voor 22.Dg4 (2 punten) 22…Kh8. 22.Tad1 (2 punten) heeft als idee om ook de dametoren erbij te betrekken. Na 22...Dxa2 23.Pxf6+ gxf6 24.Txd6 Kh8 houdt zwart voldoende tegenkansen.

22...Kh8

Deze verdedigingszet lijkt noodzakelijk, maar is waarschijnlijk de beslissende fout. Juist was 22...Tfe8! (Meier), met als idee om na 23.Tf2 Dc5 24.Dg3 verder te gaan met 24...Kf8 waarna de koning vaak veilig komt te staan op e7.

23.Tac1

De juiste zet. Door een paar torens te ruilen ontneemt Ragger zijn tegenstander tegenspel, waardoor hij rustig op de zwarte koning af kan gaan.

Na 23.Pxf6 (4 punten) kan zwart zich nog taai verdedigen met 23...Tc3! (verliezend is 23... gxf6? 24.Tac1! Dxa2 25.Dh6) 24.Dg5 gxf6 25.Dxf6+ Kg8 26. Dh4! f6! 27.Tf2 Dd3 28.Dg4+ Kf7 29.Td1 Dg3 en wit komt een pion voor in het toreneindspel. 23...Dxa2 24.Pxf6

Niet 24.Txc8 Txc8 25.Pxf6 gxf6 26.Dh6 waarna zwart nog leeft na 26...Tg8 27.Dxf6+ Tg7 28.Tg1 (28.Tc1?? Dxg2 mat!) 28...Dc2. Zwart heeft voldoende tegenkansen na 24.Ta1 Db2 25.Txa5 Tc2.

24...Txc1

Niet 24...gxf6? 25.Dh6 en wit wint, bijvoorbeeld: 25...Kg8 26.Tf3 Txc1+ 27.Dxc1 Te8 28.Dh6. 25.Txc1

Na 25.Dxc1 gxf6 26.Dh6 Tg8 dreigt weer het vervelende mat op g2.

25...gxf6 26.Dh6 Kg8

Zwart gaat mat na 26...Ta8 27. Dxf6+ Kg8 28.Dg5+ Kh8 (28... Kf8 29.f6) 29.f6 Tg8 30.Dxg8+ Kxg8 31.Tc8.

27.Dxf6

punten) wat voor een mens heel onlogisch lijkt omdat het de c-lijn opgeeft. Na 27...Tc8 wint wit echter geforceerd met 28.Dxf6 Dxb3 29.Tf3 Tc3 (wat anders?) 30.Dd8+ Kg7 31.f6+ en de zwarte koning gaat mat. 27...Dd2 28.Tf1 -+-+-trk+ +-+-+p+p -+-zp-wQ-+ zp-+-zpP+-zp-+P+-+ +P+-+-+P -+-wq-+P+ +-+-+R+K

28…Te8

Zwart houdt remise met 28... h5!! (dit was dus de reden waarom de dame niet te vroeg van veld h6 weg mocht). Het hoofdidee van deze zet is dat de zwarte dame nu terug kan naar h6. Een paar voorbeeldvarianten:

• 29.Dh4 Dh6! 30.f6 Tc8 (ook goed is 30...Te8 31.Tf5 Te6) 31.Tf5 Tc1+ 32.Kh2 en nu is zwart net op tijd met 32... De3 33.Dxh5 Dg1+ 34.Kg3 De1+ 35.Kh2 Dg1+ met eeuwig schaak!

• 29.Tf3 Kh7 30.Tg3 Dh6! weer deze zet! 31.De7 a4!, en nu:

- 32.f6 Kh8 33.Tg5 (33. bxa4 b3) 33...Dxg5 34. Dxf8+ Dg8 35.Dh6+ Dh7 36.Df8+ en eeuwig schaak is weer het einde van het liedje.

- 32.bxa4 b3 33.Txb3 Dc1+ 34.Kh2 Df4+ en ook hier moet wit zich verzoenen met remise. 35.Kh1 (35. Tg3?? h4 verliest zelfs).

29.Tf3 a4 30.Tg3+ Niet 30.bxa4 b3 waarmee zwart net het beslissende tempo krijgt om zich te verdedigen. 31.Tg3+ (31.Txb3? Dd1+–+) 31...Kf8

32.Dg7+ (Het is ook remise na 32.Tg7 Te7 33.Tg3 Te8) 32...Ke7 en in vergelijking met de partij is zwart nu snel met zijn b-pion:

30...Kf8 31.Dg7+

Wit zou de winst weggeven met 31.Tg7 Te7 32.Txh7 (32.Tg3 Te8)

32...Dc1+ 33.Kh2 Df4+. 31...Ke7 32.f6+

De enige goede voortzetting, niet 32.bxa4? Dc1+ 33.Kh2 Df4!

32...Kd8

Taaier is 32...Ke6 na 33.Dg4+ Kxf6 34.Dd7 Tf8 35.bxa4! b3 36.Tf3+ Kg7 37.De7! Dh6 38. Txb3 heeft zwart naast zijn zwakke koning ook nog het probleem van de vrije a-pion.

33.Dxf7 a3

Wit wint eenvoudig na 33...axb3 34.Dxb3.

34.Da7

Even goed is 34.Db7 ook 5 punten.

34...Dc1+ 35.Kh2 Df4 36.Db8+ Niet 36.f7? Tf8. 36...Kd7

Recht toe recht aan

Na 1...Dxf1+! komt op 2.Kxf1 Pg3+ 3.Kg1 Pxh5 en zwart heeft een toren gewonnen. Een combinatie van een bijwerkingsblunder en gepend stuk is geen goede verdediger. Na 2.Kh2 won zwart, Pieters-Elgersma Groningen 2016.

Ragger heeft zijn doel bereikt, maar de partij blijft spannend

21...a5 22.De3

Een slimme zet, die een nauwkeurige verdediging vraagt van zwart.

Deze logische zet wint niet vanwege een fantastische computerverdediging. Correct was daarom het omdraaien van de zetten met 27.Tf1!! (8

33.f6+ Kd8 34.Dxf7 b2 35.Tb3 Dc1+ 36.Kh2 b1D 37.Txb1 Dxb1 en nu is het wit die nog net remise kan maken met 38.Dg7 Dxe4 39.f7 Df4+ 40.g3.

37.Db5+ Nauwkeurig tot het eind! Niet 37.Dxb4 h5! 38.Da4+ Kc7 39. Dxe8 h4 en zwart houdt remise! 37...Kd8 38.Dxb4 h5 Na deze zet is het dan eindelijk geforceerd uit. Een taaiere verdediging was 38...Te6 39. Dxa3 Txf6 40.Da8+ Kc7 41.Da7+ Kc6 42.Dxh7.

39.Dxd6+ Kc8 40.Dc6+ Veel sterker dan het ook winnende 40.f7 (1 punt) 40...Kd8 41.f7 en zwart gaf op. Op 41...Th8 volgt 42.Da8+. 1–0

Diagram 1

Bezemer-Kroon

1.Lxe7+ 1-0 (1…Kxe7 2.Dd6 mat)

Diagram 2

Rondhuis-Haan

1.Txf8+! Kxf8 2.Td8+ met mat op de volgende zet.

Diagram 3

Maters-Van Hamond

1…Txe2+! 0-1 vanwege 2.Kxe2 Pd4+ met vork.

Diagram 4

Reinders-Matens 1…Txf3! 2.Dxd6 Txf1+

Diagram 5

Ypma-Warmerdam

Diagram 6

Soumya-Gao

Diagram 7

Van Foreest-Maatman

Diagram 8

Gerlagh-Swayams

1.Dxe8! 1-0 vanwege 1…Txe8 2.Txe8+ Kg7 3.Ph5+ met vork.

C HESSBASE A CC ount:

Altijd en overal toegang tot de gehele

ChessBase wereld!

CHESSBASE 14

Ga net als de wereldkampioen of uw schaakvriend in de club aan de slag met ChessBase 14. Start uw eigen succesverhaal en verhoog uw plezier in het schaakspel. Leverbaar op DVD of als download.

PlAyCHESS

Online schaken tegen de rest van de wereld

lIVE DAtABASE

Professionele recherche: 8 miljoen partijen online

My GAMES ClouD

Alles op één plek

Centraal opslaan

FRItZ onlInE

Het Schaakprogramma in de browser

Van „A“ als analyse tot „Z“ als zet invoeren: in het nieuwe ChessBase 14 programma zijn veel verbeteringen verwerkt, die het invoeren en analyseren van partijen comfortabeler maken, maar ook voor uw training of het samenstellen van oefenmateriaal. De nieuwe functie “Assisted Analysis” is een uitstekend voorbeeld: als u een partij invoert en een stuk beweegt, wordt voor alle zetmogelijkheden een waardering uitgerekend en met een kleur op het bord visueel aangegeven. Zo kunt u al voor een zet wordt uitgevoerd zien of er een beter alternatief dan de geplande zet is. Dat is niet alleen een stuk handiger wanneer u een partij invoert, maar het zorgt er ook voor dat u subtiel permanent doorrekent en analyseert.

De nieuwe ChessBase 14 programmapaketten

startpakket

• ChessBase 14 programma

189,90 €

• Big Database 2017 met ca. 6,8 Mio. partijen

• Toegang tot ChessBase-Cloud en ChessBase-Onlinedatabase (8 Mio. partijen)

• Partijendownload tot 31. December 2017

• Half jaar abonnement ChessBase Magazin (3 uitgaven DVD + tijdschrift)

• Premium-lidmaatschap op de ChessBase Accounts en de Playchess-Server (zes maanden)

m egapakket

• ChessBase 14 programma

279,90 €

• Mega Database 2017 met ca. 6,8 Mio. Partijen, ca. 68.000 historische en openingsrelevante belangrijke partijen met analyses van meesters!

VIDEoS

Privé lessen van de meesters

oPEnInGS

Zo leer je openingen

tRAInInG

Combineren, offeren en mat zetten

EnGInE ClouD

Top Engines op de snelste hardware

lEt‘S CHECK

Weten is mat: 200 miljoen analyses

Nieuw in ChessBase 14 is ook de toegang op geanalyseerde partijen in de Live-Database. In combinatie met een Premium abonnement vindt u zelfs van nieuwe en actuele partijen uit toptoernooien uitvoerige analyses. Omdat de Live-Database voor het zoeken naar vergelijkbare partijen steeds belangrijker is geworden, zorgt ChessBase 14 tijdens het naspelen van een partij automatisch voor een update van het zoekresultaat.

Meer verbeteringen: nieuwe partijnotatie met diagrammen en het markeren van diepe variantenbomen met kleuren, een login voor alle ChessBase-Servers (Playchess, ChessBase Cloud, Let’s Check, ChessBase Accounts), volledige analyses van een partij om snel fouten te vinden, het zoekvenster bewaart zoekopdrachten, nieuw design in de stijl van actuele Office programma’s, export van een diagrammenlijst als ‘word’ bestand zorgt ervoor dat u in een handomdraai trainingsmateriaal kunt fabriceren, automatische analysejobs uit correspondentiepartijen, eenvoudig aanmaken van trainingsvragen, zoeken naar vergelijkbare structuren gaat nu interactief, het vervangen van partijen in grote databases gaat een stuk vlotter, verbeterde zoekopdrachten naar dubbele partijen, comfortabel tool voor het activeren van de Fritz-Trainer en engines en nog veel meer!

• Toegang tot ChessBase-Cloud en ChessBaseOnlinedatabase (8 Mio. partijen)

• Partijendownload tot 31. December 2017

• ChessBase Magazin jaarabonnement (6 uitgaven DVD + tijdschrift)

• Premium-lidmaatschap op de ChessBase Accounts en de Playchess-Server (twaalf maanden)

p remiepakket

• ChessBase 14 programma

379,90 €

• Mega Database 2017 met ca. 6,8 Mio. Partijen, ca. 68.000 historische en openingsrelevante belangrijke partijen met analyses van meesters!

• Toegang tot ChessBase-Cloud en ChessBaseOnlinedatabase (8 Mio. partijen)

• Partijendownload tot 31. December 2017

• ChessBase Magazin jaarabonnement (6 uitgaven DVD + tijdschrift)

• Premium-lidmaatschap op de ChessBase Accounts en de Playchess-Server (twaalf maanden)

• Fritz Eindspel-Turbo 4 (4 DVDs met Syzygy Tablebases)

• ChessBase correspondentiedatabase 2015.

ChessBase 14 upDate van CB 13

• ChessBase 14 programma

99,90 €

• Toegang tot ChessBase-Cloud en ChessBase-Onlinedatabase (8 Mio. partijen)

• Premium-lidmaatschap op de ChessBase Accounts en de Playchess-Server (drie maanden)