Schaakmagazine 2016 – februari

Webwinkel

Schaakklokken

Boeken

Wedstrijdformulieren en reglementen

Spelmaterialen

CD’s

Handleidingen

Leermethode van Wijgerden/Brunia Werkboeken

www.schaakbond-winkel.nl

Voor clubs, scholen en de rest van schakend Nederland!

Opdrachtschaak

Pak een opdracht die op het bord behaald kan worden! Veel gebruikt door schaaktrainers als afwisseling

DGT 1001

Schaakklok ideaal voor scholen, of clubs. In zwart of witte uitvoering. Count down and up-count functie (geen increment!)

Anish Giri

My Junior Years in 20 Games Een mooie partijverzameling van Neerlands beste speler

Matten 12

Gebundelde Schaakverhalen van o.a. Silman, van der Sterren, van der Weide

€ 16,50

Berlin Probase cadeauset 821 Mooi afgewerkt mahonie houten schaakspel voor de liefhebber In staunton 6 uitvoering

Stap 2

De nieuwe 12e druk

Handige schaakcomputer (met 7 ingebouwde andere bordspellen)

Officieel

Hoofdredacteur

Jeroen Bosch

Aan dit nummer werken mee

Alina l’Ami (foto’s)

Bas Beekhuizen (foto’s)

Co Buysman (foto)

Harry Gielen (foto’s)

René Olthof (foto)

Frans Peeters (foto’s)

Dirk-Jan ten Geuzendam (foto’s)

Eric van Breugel (foto)

Yvonne van Buren (foto)

Richard van Diepen (foto)

Benjamin Bok

Jeroen Bosch

Gert Devreese

Herman Grooten

Anne Haast

Erik Hoeksema

Pascal Losekoot

Piet Peelen

Barth Plomp

Dimitri Reinderman

Sacha Schiermeier

Niels van der Mark

Paul van der Sterren

Karel van der Weide

Mark van der Werf

Loek van Wely

Redactieadres

Frans Halsplein 5

2021 DL Haarlem

Tel: 023-5254025

E-mail

schaakmagazine@schaakbond.nl

Adreswijzigingen naar uw vereniging.

Sluiting kopij

20 maart 2016

Bondsbureau KNSB

Frans Halsplein 5

2021 DL Haarlem

tel: 023-5254025

E-mail:

bondsbureau@schaakbond.nl

Internet: www.schaakbond.nl

‘Oud en Nieuw’

De eerste schaakmaand van 2016 ligt alweer ruim achter ons, en daar doen we in dit februari nummer van SchaakMagazine graag verslag van. KingLoek nam voor de 24e keer deel in Wijk aan Zee en geeft ons zijn persoonlijke kijk op de 78e editie van het Tata Steel Chess Tournament die gewonnen werd door Magnus Carlsen. De wereldkampioen zegevierde alweer voor de vijfde keer en evenaarde daarmee het record van Anand. Gert Devreese interviewde de oudste deelnemer in de hoofdgroep, Michael Adams, die 25 jaar geleden zijn debuut maakte in Wijk aan Zee met een tweede plaats. We kijken ook graag nog even terug naar de slotmaand van 2015. In Groningen bood de hotelboot weer onderdak aan Nederlandse schaaktalenten die deelnamen aan het Schaak Festival en Dimitri Reinderman was erbij als begeleider. Erik Hoeksema beschrijft hoe Anish Giri gedeeld winnaar werd in Londen. De Nederlands Kampioen steeg opnieuw op de wereldranglijst, en stond op de eerste ratinglijst van 2016 op de derde plaats!

Giri was niet de enige Nederlander die tevreden terug mocht kijken op een verblijf in de Britse hoofdstad: leeftijdsgenoot Benjamin Bok won een sterk bezet open toernooi door slechts twee remises af te staan. Ook in Londen was Niels van der Mark, hij bezocht een schaakconferentie waar hij zelf een voordracht hield over schaken en asielzoekers.

Schaken in competitieverband is voor veel leden een vertrouwde en belangrijke activiteit. Er gaan geluiden op onder competitieleiders om voor leden die dat willen het spelen in zowel de regionale als de landelijke competitie mogelijk te maken. Competitie spelen met een team dat geheel uit vrouwen bestaat? Voor sommige verenigingen wellicht een nieuw idee, maar voor Opening ‘64 uit St Pancras heel gewoon. ChessQueen Anne Haast ging op bezoek en liet zich alvast overtuigen. Voor SchaakMagazine het eerste artikel in een serie over de vitale vereniging.

De vaste rubrieken vormen ook dit nummer weer de ruggengraat van SchaakMagazine. ‘Nieuw’ maar toch ook ‘vertrouwd’ is de column van Paul van der Sterren. Hij zal in 2016 weer zijn geheel eigen kijk geven op onze wereld van de 64 velden en ver erbuiten.

Nieuw in 2016 is ook de hoofdredacteur, we willen Martin Voorn hartelijk bedanken voor zijn inzet de afgelopen jaren.

Jeroen Bosch hoofdredacteur

Een geblesseerde schaker schaakt door Dienstverlening Bondsbureau

Een geblesseerde voetballer voetbalt niet, een geblesseerde handballer handbalt niet en een geblesseerde atleet doet niet mee aan hardloopwedstrijden. Maar een geblesseerde schaker schaakt door. Dat bleek tijdens de Grote Prijs van Hoorn, het jeugdschaaktoernooi van Caïssa-Eenhoorn. Lucas Hermeler (10 jaar) had een dag eerder bij de andere KNSB – de schaatsbond – zijn onderarm gebroken. Op kunstijsbaan ‘De Westfries’ was hij ongelukkig ten val gekomen en werd de arm in het gips gezet. Lucas had zich aangemeld voor het jeugdtoernooi van zijn eigen vereniging en piekerde er niet over om af te zeggen. Hij deed gewoon alle zetten met de rechterhand en behaalde zo in zeven partijen 3½ punt.

(Foto: Co Buysman)

Vanwege noodzakelijke bezuinigingen is de bezetting van het bondsbureau van de KNSB kleiner dan voorheen. Hoewel de KNSB er naar streeft de nadelige effecten voor de dienstverlening tot het minimum te beperken, zullen de maatregelen toch gevolgen hebben op een aantal terreinen. Daarbij valt onder andere te denken aan de ondersteuning op het gebied van talentontwikkeling, de nieuwsvoorziening op de website en de telefonische bereikbaarheid van het bondsbureau die met ingang van 1 januari 2016 is aangepast.

Uiteraard blijft het bondsbureau de diverse uitvoerende en beleidsvoorbereidende taken voor zijn rekening nemen, onder andere op het gebied van breedteschaak, topschaak, talentontwikkeling, opleidingen en wedstrijdzaken. Daarnaast kunt u bij de medewerkers van het bondsbureau terecht voor advies en informatie.

Robert Schumann Paul van der Sterren

Je zou het eigenlijk helemaal niet vreemd moeten vinden, maar iedere keer als ik ontdek dat iemand die vanwege iets heel anders bekend of beroemd is óók graag schaakt (of schaakte) sta ik even zeer verbaasd. Blijkbaar ervaar je als schaker de schaakwereld onwillekeurig als zo afgesloten dat je telkens weer vergeet dat die ‘wereld’ natuurlijk talloze overlappingen met andere ‘werelden’ heeft. Sterker nog, als je er even over nadenkt besef je al snel dat er niet zoiets als een afgesloten schaakwereld bestaat (vooruit, misschien gedurende twee weken in januari in Wijk aan Zee dan) en dat ‘zelfs’ een schaker ook nog in een aantal andere werelden leeft – moet leven, want van harte gaat dat niet altijd, denk maar even aan Bobby Fischer. Nou goed, mij overkwam dat in ieder geval weer eens toen ik niet lang geleden het Robert Schumann Museum in de oude Duitse stad Zwickau binnenstapte en daar tot mijn verbazing ontdekte dat de grote

componist (1810-1856) een gepassioneerde schaker bleek te zijn geweest. Hij nam een zakschaakspel mee als hij op reis ging en hij noteerde partijen die hij speelde in een informele vriendenschaakclub in Leipzig waartoe ook de oprichter van de Deutsche Schachzeitung behoorde. Dat noteren was in die tijd trouwens geen sinecure, want dat ging nog volgens de methode “de witte koningspion gaat twee velden vooruit”. Zeer bewerkelijk dus en misschien gebeurde het wel pas na afloop, vergelijkbaar met de ‘post mortem’, de analyse achteraf van tegenwoordig. Hoe dan ook moet het een inspanning hebben gevergd die een oprechte toewijding aan het schaakspel verraadt.

Nu is Schumann bepaald niet de eerste musicus waarvan ik weet dat hij schaakt en ook op allerlei andere terreinen lopen en liepen er talloze schakers rond die ‘eigenlijk’ iets anders zijn en voor wie schaken een “sublieme bijzaak” is (Johan van Hulst).

Gemeente Amsterdam stopt subsidie Max Euwe Centrum

Per 1 januari 2016 heeft de gemeente Amsterdam de financiële steun aan het Max Euwe Centrum beëindigd. Het stopzetten van de subsidie na 25 jaar betekent dat het MEC - dat in 2016 dertig jaar bestaat - nu een gat van ruim € 29.000 op de begroting moet zien te dichten.

Donateurs en Vrienden van Euwe worden nu nog belangrijker voor het unieke museum en bibliotheek op het Max Euweplein. Op de website van het MEC (http://www.maxeuwe.nl/ ) kunt u lezen op welke manieren u het MEC kunt steunen.

Natuurlijk is dat zo! Er zijn oneindig veel meer amateurschakers dan professionals, voor wie het schaken meestal een dermate allesoverheersende hoofdzaak is dat ze helemaal niet eens weten dat het ook een bijzaak kán zijn.

Waarom dan altijd weer die verbazing? Misschien ligt de oorzaak toch vooral in het merkwaardige dubbele perspectief van de vroegere professional voor wie dat ‘vroeger’ inmiddels zo lang geleden is dat hij vanzelf weer amateur is geworden. En telkens weer verbaasd is als hij daarmee wordt geconfronteerd.

NK Senioren en Veteranen

(voorheen Bilderbergtoernooi)

Het Bilderbergtoernooi was jarenlang een vertrouwde naam op de wedstrijdkalender. Het Veteranen- en Seniorenkampioenschap, alsmede de overige groepen, worden met ingang van dit jaar echter niet meer in Hotel de Bilderberg gespeeld.

Het toernooi is verplaatst naar het welbekende Zalencentrum Theotorne in Dieren. Vanwege de verplaatsing verdwijnt dan ook de naam Bilderbergtoernooi. Het toernooi wordt nu gespeeld van 17 (respectievelijk 19) juli tot en met 23 juli 2016. Meer informatie volgt in het aprilnummer van Schaak Magazine.

Carlsen wint Wijk aan Zee

Ook dit jaar werd het Tata Steel schaaktoernooi een prooi voor Magnus Carlsen. Schijnbaar onbedreigd, toch?! Zeker als je met een punt voorsprong wint dan lijkt het of alles van een leien dakje is gegaan. Echter niets was minder waar! Eerst was er zijn bekende slow-start van 4 remises; met name de partij tegen Caruana - waarin hij een goede stelling in remise liet verzanden - zal pijn gedaan hebben. Daarna moest Magnus het in ronde 5 opnemen tegen ‘de schietschijf van het toernooi’ (quote Anish Giri).

Van Wely - Carlsen, ronde 5

1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 d5 Net als vorig jaar haalt Carlsen het Grunfeld-Indisch van stal. Ook deze keer zal hij geen fijne stelling krijgen!

4.Lf4 Lg7 5.e3 0–0 6.Tc1 Le6 7.cxd5 Pxd5 8.Pxd5 Lxd5?! De openingskeuze, in dit geval de te kiezen variant in het Grunfeld-Indisch, is van erg groot belang. Psychologisch wordt hier al de eerste tik uitgedeeld omdat Magnus niet blij is met de solide standaard voorzetting en nu al risico’s moet gaan nemen. Meestal gaat men hier verder met 8...Dxd5 9.b3 c6 zoals Dreev-Bok in de Challengers, een partij die Dreev uiteindelijk won.

9.Lxc7 Dd7 10.Lg3 Lxa2 10...Pc6 is thematisch, maar in de partij Sjugirov-Navara, verloor het een stuk na 11.Pe2 e5? 12.dxe5 Pxe5 13.Lxe5! Lxe5 14.Tc5 Tfd8 15.e4.

11.Pe2 Ld5 12.Pc3

Hier spendeerde ik meer dan een half uur aan subtiele(?) mogelijkheden als 12.Pf4 Lc6 13.h4, en 12.h4 iets wat me later zou opbreken.

12...Lc6 13.h4 Td8 14.Db3 Df5

15.h5 e6 16.hxg6 hxg6

rsn-tr-+k+ zpp+-+pvl-+l+p+p+ +-+-+q+-+-zP-+-+

+QsN-zP-vL-zP-+-zPP+ +-tR-mKL+R

17.Dd1?

‘So far so good’, maar dit is toch een behoorlijke stap in de foute richting. Het idee moge simpel zijn - Ld3, Dg4 en mat - maar helaas is het allemaal niet zo simpel… 17.Pb5 had daarentegen Magnus een zware pijp laten roken, Ld3 en Pd6 is next en wit staat extreem actief.

17...Pd7 18.Ld3 Da5 19.Kf1

Pf6 20.Le5 Tac8 21.Dd2

Nu realiseerde ik me dat ik niet meer beter stond en besluit het solide neer te zetten.

21...Pg4 22.Lxg7 Kxg7 23.f3 -+rtr-+-+ zpp+-+pmk-+l+p+p+

dacht Magnus dat het allemaal wel binnen de marge was.... In ieder geval ‘kudos’ voor zijn moed!

24.fxg4 Txd4 25.Ke1! Deze had hij anders wel even gemist!

25...De5

Of 25...Txg4 26.Pe4 De7 (26... De5? 27.Tc5 verliest direct)

27.Tc4 Td8 28.Dc3+ e5 29.Th2 met groot voordeel voor wit.

26.Pe2 Txg4 27.e4!

Ik zag dat 27.Dc3 de veilige optie was, waarna ik na 27... Dxc3+ 28.Txc3 Txg2 “slechts” wat beter zou staan.

27...Txg2?!

Dit hield ik eigenlijk niet voor mogelijk, maar waarom eigenlijk? Mijn intuïtie zei dat dit niet zou mogen kunnen, maar met weinig tijd op de klokte miste ik een belangrijke nuance. Anderzijds, had zwart ook weer niet zoveel keuze, als hij wit tijd geeft om te consolideren, dan ziet het er slecht uit voor hem. 28.Dh6+ Kf6

31.Dh7+ Kf8 32.Dh8+ Ke7 33. Dxc8 met een toren en stuk meer zelfs ik dit wel zal weten te winnen.

29...Td8 30.Dh3 Dg5 31.Tf1+ Kg7 32.Df3 Td7 33.Tf2 Tg4 -+-+-+-+ zpp+r+pmk-+l+p+p+

Pas toen Magnus hier begon na te denken, begreep ik dat-ie iets van plan was, want elke sterveling zou hier zonder al te veel na te denken 23…Pf6 gespeeld hebben.

23...Dg5?!

Niet correct, maar speculerend op mijn tijdnood. Overigens

29.Tc3?

Na 29.Dh4+! was ik bang voor 29…g5 maar dan volgt het subtiele 30.Dh3 met torenvangst!

De intentie van Magnus was 29...Dg5, maar dan volgt 30.e5+!, en nu lopen 30…Kxe5 31.Dd4 en 30...Ke7 31.Db4+ Kd7

32.Dd6+ Ke8 33.Th8 allebei uit op mat. Terwijl na 30...Kg7

34.Pf4?

34.Pd4 met hetzelfde idee (inslaan op e6) maar tegelijkertijd ook de loper van c6 onschadelijk makend, had wit nog uit de brand geholpen.

34...Dh4 35.Le2 Tg1+ 36.Lf1 Kg8!

36...e5 37.Pd5 f5 wint ook, maar de partijvoortzetting is wel zo vervelend in tijdnood.

37.Pe2?

Een blunder in verloren stelling. 37...Txf1+ 38.Kxf1 Td1+ 39. Kg2 Lxe4 0–1

Daar kwam Carlsen dus erg goed weg. En stel je voor, Magnus na 5 ronden op 2 punten, dan staat hij al met een been in de Challengers! Maar zoals Magnus na afloop van de partij zei, zijn onwetendheid (hoe slecht hij wel niet gestaan had) was een zegening. En om nog maar een gezegde er tegenaan te gooien: ‘het geluk was aan de zijde van de dappere’. In ieder geval begon Magnus nu veel lekkerder te spelen en won twee overtuigende partijen tegen Tomashevsky en Eljanov zonder dat het hem enige moeite leek te kosten.

Martin Voorn Loek van Wely

Carlsen - Tomashevsky, ronde 6

Deze partij is een mooi voorbeeld van de kracht van Magnus. Met ogenschijnlijk simpele zetten weet hij zijn tegenstander in de problemen te brengen.

1.d4 Pf6 2.Pf3 e6 3.Lf4

De London set-up, de laatste tijd erg populair, maar ik kan u verzekeren dat het geen blijvertje is. Kijkende naar KarjakinAdams en Giri-Hou Yifan uit ditzelfde toernooi is het einde van de populariteit van de London opstelling nakende.

3...b6 4.e3 Lb7 5.h3 Le7 6.Ld3 0–0 7.0–0 c5 8.c3 Pc6 9.Pbd2 d5 10.De2 Ld6 11.Tfe1 Pe7

Pg6

13.Lxg6!

Maakt gebruik van de belangrijke stelregel: het is niet belangrijk welke stukken eraf gaan, maar welke erop blijven. Blijkbaar heeft Carlsen er geen problemen mee om zijn goede loper af te ruilen. Het frappante was nog wel dat op hetzelfde moment, op de Noorse televisie zijn secondant Jon-Ludwig Hammer (toch 2700) voorspelde dat Magnus never nooit op g6 zou slaan!

13...hxg6 14.Lxd6 Dxd6 15. Pe5 g5

In het licht van wat er te gebeuren staat, wellicht niet de beste, maar de zwarte stelling bevalt me sowieso al niet.

16.f4 gxf4

r+-+-trk+ zpl+-+pzp-

17.Tf1!

Deze had Tomashevsky zeker niet zien aankomen!

17...Pd7

Want 17...fxe3 18.Txf6 exd2

19.Tf4 ziet er gewoon heel eng uit.

18.Dh5 Pf6 19.Dh4 Dd8 20.

Txf4 Pe4 21.Pxe4 Dxh4 22.

Txh4 dxe4 23.dxc5 bxc5 24.

Td7

En plotseling staat wit gewonnen!

24...Tab8 25.b3 a5 26.Tc7 a4

27.bxa4 La8 28.a5 Tb7 29.

Txc5 Ta7 30.Pc4

1–0

Eljanov - Carlsen, ronde 7

1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 d5 4.g3 Lb4+ 5.Ld2 Le7 6.Lg2 0–0

7.0–0 Pbd7 8.Dc2 Pe4 9.Lf4 c6

10.Pc3 g5!?

Nadat Magnus van mij en Tomashevsky gewonnen had heeft-ie er weer zin in. Of het allemaal correct is, is een tweede.

11.Le3 Pd6 12.b3 Pf5 13.g4 Pxe3 14.fxe3 b5!

Magnus vecht voor het initiatief met dit positionele pionoffer.

f5 19.gxf5 exf5 20.Dd5+ Dxd5 21.cxd5 Pa6 22.Tac1 Pc7

tegenstandster: ruilen of niet ruilen? Als je geen vragen stelt (en dus geen druk zet) zul je ook veel minder winnen, zeker op dit niveau.

-+-+-+-+ +p+k+-+p+p+-wq-zp

15.e4

In 15.cxb5 cxb5 16.Pxb5 had Eljanov geen trek.

15...b4

Hier behoorde 15...bxc4 16.bxc4 dxc4 ook tot de mogelijkheden. 16.exd5?!

De compensatie voor dit stukoffer blijkt later toch wat tegen te vallen, de pionnen falanx ziet er indrukwekkend uit, maar Magnus weet die goed in bedwang te houden. Na 16.Pa4 was Carlsen zeker 16...dxc4 17. bxc4 c5 van plan, maar dat is desondanks een hele spannende stelling.

16...bxc3 17.dxc6 Pb8 18.De4

Magnus heeft de zaak onder controle en zoals gebruikelijk wint hij daarna geruisloos.

23.Pe5 f4 24.Pc4 Td8 25.Txc3 Pxd5 26.c7 Pxc7 27.Lxa8 Pxa8

28.e3 Lb4 29.Tc2 Lb7 30.h4 Le4 31.Th2 Pb6 32.Pe5 fxe3 33.hxg5 Txd4 34.Pg4 Pd5 0–1

Desondanks was hij er nog niet, maar het laatste zetje in de rug (ik ga het geen mazzel noemen omdat ik van mening ben dat je geluk afdwingt: door je tegenstanders constant maximaal onder druk te zetten bestaat gewoon de kans dat er op een gegeven moment kortsluiting ontstaat) kreeg hij van Hou Yifan waarna hij een punt voorstond op de concurrentie.

Carlsen - Hou Yifan, ronde 11

De reden dat Magnus zo succesvol is is dat hij maar blijft proberen. Ook nu stelt hij weer een belangrijke vraag aan zijn

Stelling na 44.Dc3

Een leerzaam moment - met name voor Hou Yifan en misschien ook voor de lezers  - en een cruciaal moment wederom voor Magnus in het toernooi.

44...Dxc3+!?

Op zichzelf niet verkeerd, maar je moet dan wel zeker zijn van je zaak als je op zo’n ruil in gaat. Eigenlijk zou ik deze zet van twee vraagtekens moeten voorzien omdat-ie gespeeld wordt met de verkeerde bedoelingen, en daar gaat het eigenlijk om.

De veilige optie was 44...d4. 45.Kxc3 h5??

Deze blunder produceerde ze vrijwel a tempo. Voor mij onbegrijpelijk omdat het winnende plan TE eenvoudig is.

Goed of slecht 45...a5 had sowieso gespeeld moeten worden, na 46.b4 Ke7 47.bxa5

Carlsen - Van Wely Tata 2016 Nemo. (Foto: Bas Beekhuizen)

Kd7 is het belangrijk om te weten dat dit een stelling is met wederzijdse zetdwang. -+-+-+-+ +p+k+-+-+p+-+-zp zP-zPp+p+P+-+-zP-+ +-mK-+-+P -+P+-+-+ +-+-+-+-

Zwart moet zowel op 48.a6 bxa6 49.Kb4 Kc7 50.Ka5 Kb7 kunnen spelen, als 48.Kd4 met 48…Ke6 kunnen beantwoorden. Een winstpoging zou nog kunnen zijn: 48.Kd4 Ke6 49.c4 dxc4 50.Kxc4 Kd7 51.Kc3 Ke6 52.a6 bxa6 53.Kb4 Kd5 54.Ka5 Kxc5 55.Kxa6 Kd4 maar dit zal slechts resulteren in een gelijk dameeindspel.

46.Kb4 Kc8 47.Ka5 Kc7 48.h4 Kb8 49.Kb6 Kc8 50.b4 Kb8 51.b5 cxb5 52.axb5 axb5 53.Kxb5 Kc7 54.c3 1–0

En hoe ging het met de Nederlanders in de Masters?

Ten eerste natuurlijk Anish Giri, bij de nummer 3 van de wereld waren de verwachtingen natuurlijk hoog gespannen. Echter als je een nulletje pakt in de 1e ronde (tegen Wesley So) terwijl je vrijwel nooit verliest, is dat toch een teken aan de wand, zeker omdat hij er in die partij niet goed uitzag. Ik vrees dat Anish zijn ‘finest moment’ in het toernooi tegen ondergetekende meemaakte. Toen Anish nog maar een half jaar oud was (Wijk aan Zee 1995), had ik al eens groots aangekondigd hoe ik Jan Timman zou gaan slachten. Uit het feit dat Jan het er nog steeds over heeft hoe hij mij destijds de les heeft gelezen, kunt u wel raden wat het resultaat van die partij was. Met mijn grote mond, had ik deze keer verkondigd dat ik Anish in 20 zetten zou gaan verslaan, en OOK nog 2 punten boven hem zou gaan eindigen. Hopelijk heeft dat Anish getergd: zou toch mooi zijn als ik het beste in hem naar boven zou

kunnen halen. Het werd uiteindelijk 2 punten ONDER hem  Naar verluidt speelde Anish een erg goede partij tegen mij, maar als u dat terug wilt lezen dan zult u toch een magazine van New in Chess moeten kopen waarin Anish het een en ander uit de doeken zal doen. Waar Anish verder in uitblonk was met name het verdedigen van kritieke stellingen, ik denk aan zijn partijen tegen Navara, Adams en Hou Yifan. Dit is een bijzonder belangrijk aspect van het schaakspel natuurlijk waarin ook Carlsen en Nakamura uitblinken. Dat gezegd hebbende is het natuurlijk niet best wanneer je dit talent moet gebruiken. Verder behield Anish zijn plus-score tegen Carlsen (tot grote frustratie van de laatste), iets waar hij alleen maar iets aan zal hebben mocht hij het kandidaten toernooi winnen.

Schrijver dezes begon het toernooi met frisse moed:

Mamedyarov - Van Wely, ronde 1

Bij dit soort toernooien, zeker omdat ik ze niet vaak meer speel en tegelijkertijd ook met een hoop andere dingen bezig ben, is het altijd de vraag hoe je ervoor staat en daarom des te spannender om te zien hoe je uit de startblokken komt. De loting gaf me de eerste twee ronden zwart wat niet bepaald een succes genoemd mag worden. Betekent dat dat ik dan best tevreden mag zijn met een halfje tegen Mamedyarov?

1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.g3 dxc4 5.Lg2 b5 6.b3 cxb3 7. axb3 e6 8.Pe5

We zijn in een gambiet terecht gekomen dat populair is geworden nadat Kramnik in een soortgelijke stelling heel gemakkelijk van Giri won in Qatar 2014. Afgezien daarvan kijkt Mamedyarov sowieso niet op een pionnetje meer of minder.

8...Db6

Hier spendeerde ik een hoop tijd aan 8...Lb4+ maar intuïtief durfde ik het niet aan, en maar goed ook, na 9.Ld2 Dxd4 10. Pxc6 Lxd2+ 11.Pxd2 Db6 gaat het wel na 12.Pa5 Pd5 13.Pdc4

bxc4 14.bxc4 Pc7!. Maar 12.Pe7! had ik gemist, en na 12...Lb7 met name ook deze krachtzet: 13.Pc8!. Ook 12.Pc4! is niet verkeerd: 12...bxc4 13.Dd6 Pg8

14.Td1 Ld7 15.Pe5.

9.0–0 Lb7 10.Pc3 Pbd7 11.Le3 Td8

-+-trkvl-tr zpl+n+pzpp

22...Pxd7 23.Dxg7+ Kd6 24. Dxh7 Txe3 25.Dc2 Dd4 26.Kf1 Tc3 27.Td1 Txc2 28.Txd4+ Ke7 En nu zijn we in rustiger vaarwater beland. Of het eindspel gewonnen is weet ik niet, zelf denk ik van wel, maar later krijg ik nog een kans om het pleit direct te beslissen.

29.Kf2 Pe5 30.h4 Tc4 31.Tf4 Tc2 32.Ke3 Tc1 33.Te4 Pc4+ 34.Kf2 Pd6 35.Tf4 Pf5 36.h5 Ph6 37.g4 Pf7 38.Kg3 Tg1+

12.Lxc6?

Deze had ik niet aan zien komen, tenminste ik dacht dat-ie niet kon, dus dat was even een schok.

12...Lxc6 13.d5 Lc5 14.Pxc6

Lxe3 15.Pxd8 Kxd8 16.dxe6 fxe6 17.Pxb5?

En deze ook!

17...Dxb5?

Ziet de volgende fraaie manoeuvre niet: 17...Pg4 18.fxe3 Dxe3+ 19.Kg2 De4+ 20.Kg1 Pe3 en wit kan gaan douchen.

18.fxe3 Ke7 19.Txa7 Tb8 20. Dd4 Dd5 21.Tb1 Txb3

43...Tb4?

Maar dan moet je 43...Pg5! 44.Tg2 Kf6 45.Kh4 Pe4

Kf5! 47.g6 Tb1! wel even kunnen uitrekenen!

44.e3 Te4 45.Kf3 Ta4 46.Kg3 Te4 47.Kf3 Pg5+ 48.Kg3 Ph7 49.Kf3 Ta4

22.Txd7+

En weer verrast Mamedyarov mij met dit offer.

Met het idee om …Kb5 te spelen, daardoor moet wit nu in actie komen, maar hij is net op tijd met zijn tegenspel.

66.Kg3 Th3+ 67.Kf2 Kb5

68.Ta8 Pe4+ 69.Ke2 Kc4 70. Ta5 Pc5 71.Kf2 Pd3+ 72.Kg2 Txe3 73.h6 Pf4+ 74.Kf2 Tb3

75.h7 Th3 76.Txe5 ½–½

Later in het toernooi kreeg ik het herhaaldelijk aan de stok met de klok, en na mijn nederlagen tegen Carlsen en Giri was het duidelijk dat dit mijn toernooi niet ging worden. Echter in ronde 11 wist ik, met dank aan de tegenstander die zich ook graag laat meeslepen, een leuke koffiehuispartij te produceren:

Van Wely - Navara, ronde 11

1.Pf3 c5 2.g3 Pc6 3.Lg2 g6 4. d4 cxd4 5.Pxd4 Lg7 6.Pb3 d6 7.0–0?!

Dit is wat prematuur.

7...h5 8.h3?!

Na deze zet speelt de zwarte stelling zich vanzelf, 8.h4 was nog wel een optie geweest.

8...Le6 9.e4?!

Deze kan er ook nog wel bij. 9.P1d2 om het paard naar f3 over te brengen, of 9.Pc3 Lxc3 10.bxc3 met een tweesnijdende stelling waren nog prima opties geweest.

9...Dd7 10.Kh2 f5! 11.exf5 gxf5 12.P1d2?!

12.Pc3 h4 13.gxh4 Txh4 14.Lg5 Th8 15.Pd5 had meer spel gegeven alhoewel de computer zwart groot voordeel geeft na 15...0–0–0.

12...h4 13.gxh4 Pf6 14.Pf3 Pe4

r+-+k+-tr

zpp+qzp-vl-+nzpl+-+

+-+-+p+-

-+-+n+-zP

+N+-+N+P PzPP+-zPLmK tR-vLQ+R+-

En daar sta je dan met je positi onele ruïne terwijl zwarts stuk ken allemaal actief staan.

15.Lg5

Het vissen in troebel water is begonnen!

15...Lc4

Eerlijkheidshalve: deze zet had ik totaal gemist! En dan denk je: is het weer zo’n dag? 15... Lxb2 16.Tb1 Lg7! zou simpel weg heel sterk geweest zijn (daarentegen loopt 16...Pc3

tegen 17.Pc5! op).

16.Te1 Lxb2?

Velen vroegen zich af wat er mis was met de zet 16...Pxf2!, en terecht! Na 17.Dc1 Pe4 18.Pbd2 Pxg5 19.hxg5 Lf7 staat wit er niet goed op zonder aanknopingspunten en een zwart centrum dat naar voren gaat komen.

r+-+k+-tr

zpp+qzp-+-+nzp-+-+

+-+-+pvL-+l+n+-zP

+N+-+N+P

PvlP+-zPLmK tR-+QtR-+-

17.Pbd2!! Als al je pionnen geïsoleerd zijn na 16 zetten dan weet je dat het geen strategische partij gaat worden. Soms is het best wel lekker om in de Tata Steel Masters onvervalst koffiehuisschaak te kunnen spelen! 17.Pfd2 was wellicht ook een optie, maar deze leek me ook best wel lekker.

17...Pc3 18.Pxc4 Pxd1 19. Taxd1 Lg7 20.Pxd6+ Kf8

r+-+-mk-tr

zpp+qzp-vl-+nsN-+-+

+-+-+pvL-+-+-+-zP

+-+-+N+P

Het karakter van de partij is 180 graden gedraaid, en meestal is het voor de verdedigende partij (in dit geval zwart) het moeilijkst om zich hier aan aan te passen.

21.Pb5 Dc8 22.Lf4 Lf6 23.Pc7 e5 24.Pxe5?! 24.Txe5! was de nauwkeurigste manier.

24...Lxe5

Goed was 24...Pxe5! omdat

25.Pxa8 faalt op 25...Dc4! (25. Txe5 Txh4 26.Te8+ Dxe8 27.Pxe8 Txe8 28.Kg3 en zwart staat beter).

25.Txe5! Pxe5 26.Lxe5 Th7

We hebben nu een vrij ongebruikelijke materiaal verhouding van 3 lichte stukken en 2 pionnen tegen een dame en toren. 27.Pxa8

Simpel 27.Ld6+ Kf7 28.Le5 levert remise op omdat zwart niet beter heeft dan 28...Kf8. 27...Dxa8 28.c4 Dc8 29.Ld6+ Kf7 30.Ld5+ Kf6 31.Te1 Dd7 32.Le5+

-+-+-+-+ zpp+q+-+r -+-+-mk-+ +-+LvLp+-+P+-+-zP

Zelf zag ik het hier al helemaal zitten, maar helaas lijkt het mooier dan het is. Meer dan zetherhaling zit er niet in.

32...Ke7

Zwart kan gewoon in het aftrekschaakje gaan staan zonder ernstige consequenties.

33.Lf4+ Kd8 34.Lg5+ Kc7

35.Lf4+ Kd8

35...Kb6 36.Tb1+ Ka6 37.Txb7 Dxb7 38.Lxb7+ Kxb7 geeft alleen wit winstkansen.

36.Lg5+ Kc7 37.Lf4+ Kd8

½–½

Wereldkampioen Carlsen kijkt naar de stelling van Nederlands Kampioen Anne Haast. (Foto: Frans Peeters)

Ervaren Brit Michael Adams vergelijkt

Wijk

aan Zee

toen en

nu ‘Ik zit qua schaak in een sombere periode’

De Britse schaker Michael Adams (44) geniet met zijn twintigste plek op de wereldranglijst veel respect. Maar in Wijk aan Zee, waar hij vroeger veel ereplaatsen heeft weggekaapt, liep het dit jaar niet. ‘Ik zit al een hele tijd in een sombere periode. Tot mijn enige winstpartij in Wijk aan Zee, had ik er een mooie reeks van 23(!) partijen zonder overwinning op zitten.’

Je hebt vroeger heel vaak meegedaan in Wijk aan Zee. Maar nu dateert de laatste uitnodiging al van 2009. Ik kan heel wat deelnames aan Wijk aan Zee (Hoogovens-, Corus- en Tata-) voorleggen (2016 is Adams’ 15e deelname in Wijk aan Zee, red.). Het was gewoon al enkele jaren geleden dat ik voor Wijk aan Zee werd uitgenodigd. Daarom greep ik met beide handen de uitnodiging voor dit jaar aan. Ik begrijp wel dat de organisatie graag jonge spelers laat meedoen aan Tata. Toen ik jong was, heb ik hier zelf veel gespeeld. Nu krijg ik wat minder speelkansen, maar het voelt goed om hier terug te zijn.

Kom je graag naar Wijk aan Zee?

Natuurlijk, het gebeurt niet zo vaak dat iemand zo vaak aan een toernooi deelneemt als ik aan Tata. Zelfs in mijn eigen Engeland heb ik aan geen enkel toernooi zo vaak meegedaan. Wijk aan Zee is een toernooi met een enorme traditie, dat bovendien zeer goed georganiseerd is. Niet alleen ontmoet je hier altijd sympathieke schakers, ook de organisatoren gaan altijd heel vriendelijk met de spelers om.

Hoe belangrijk zijn Tata en zijn voorgangers geweest voor jouw carrière? Het is een heel belangrijk toernooi geweest in mijn carrière. De eerste keer dat ik in Wijk aan Zee speelde (in 1991, red.), was dat ook één van mijn allereerste buitenlandse toernooien. En ik boekte meteen een goed resultaat door als tweede te eindigen. Dat gaf mijn zelfvertrouwen een boost Ik heb hier veel gespeeld en veel kansen gekregen. Ik kan ook mooie resultaten voorleggen: ik eindigde drie keer tweede en drie keer derde. Het is ook een bijzonder toer-

nooi, omdat het over liefst 13 ronden loopt. Tata is veel zwaarder dan een doorsneetoernooi van 9 ronden. Bij een toernooi over 9 ronden, zie je na een ronde of 5 al het einde in zicht komen. Maar 13 ronden, dat is echt heel andere koek. Daarom is Tata een zeer nuttig toernooi, waar je veel kan leren. Het is ook een toernooi waarvan de resulta ten van heel dichtbij worden gevolgd. Als je in Tata goed presteert, tel je mee in het topschaak.

Vind je het, met je vele ereplaatsen, niet jammer dat je nooit tot toernooiwinst bent gekomen in Wijk aan Zee? Wel, je probeert altijd elke partij, elk toer nooi te winnen. Maar je bent ook realistisch en dan weet je dat tweede of derde eindigen in een toernooi vaak ook een heel mooi resultaat is. Meestal waren er heel sterke tegenstanders. Ik speelde in mijn beste tijd wel tegen Kasparov, Kramnik en Anand op hun best.

Ik heb inderdaad in mijn carrière heel weinig toernooien kunnen winnen, maar dat is logisch als je ziet hoeveel toernooien Kasparov, Kramnik, Anand, Topalov toen wonnen. En ik was lang niet de enige met dat probleem. (lacht)

TATA 2016

Dit toernooi loopt moeizaam voor jou, maar gisteren won je in de tiende ronde toch je eerste partij. Welke ambities heb je nog?

Ik speelde hier in het begin gewoon heel slecht. Vooral in mijn partijen tegen Caruana en Mamedyarov. Ik verloor beide vanuit zeer goede stelling. Ik speelde gewoon absoluut barslecht op het eind van die twee partijen. En in een heleboel andere partijen trouwens

ook: verschillende keren verloor ik compleet de draad van de partij. En het mag duidelijk zijn: na vier nederlagen is één schamele overwinning niet voldoende om dat allesoverheersend gevoel van een slecht toernooi weg te werken.

Misschien krikt de eerste winstpartij je zelfvertrouwen toch een klein beetje op? Inderdaad: als je bedenkt dat ik hier ben gestart met 1 uit 5. Als je na zo’n abominabele start in staat bent om een 50% score te boeken in de laatste 8 partijen, wat niet ondenkbaar is in mijn geval (dat lukte hem inderdaad, red.), dan is het uiteindelijke resultaat van je toernooi zelfs niet barslecht. Krijg je in een slechtlopend toernooi als dit in een partij toch een kans om die te winnen, zoals ik gisteren, dan grijp je die natuurlijk. Maar ik zit al een hele tijd in een sombere periode, wat mijn schaakprestaties betreft. Niet alleen hier, ook vóór Tata liep

Michael Adams (Foto: Alina l’Ami)

het al niet lekker: ik had negen draws in de London Classic en in de laatste vijf ronden won ik niet één partij in het Europees Clubkampioenschap. Ik had er dus een mooie reeks van 23 partijen zonder overwinning op zitten (lacht) tot gisteren! Dat is toch wel een heel lange tijd.

Op de London Classic scoorde je wel 50 procent tegen de absolute wereldtop. Ja, op een bepaalde manier misschien wel. Maar zo geweldig was het ook niet, in geen enkele partij in Londen kreeg ik ook maar enig uitzicht op een overwinning. En ik kwam een paar keer goed weg, ik had daar gerust ook enkele partijen kunnen verliezen. Als je niet alleen geen partijen wint, maar ook nooit in de buurt van winst komt, dan is er niet echt reden tot juichen. Maar blijkbaar heb ik ook betere periodes: in het algemeen was ik niet zo onder de indruk van mijn spelpeil in 2015, maar mijn rating eind 2015 was toch redelijk respectabel.

WERELDTOP

Je draait nog altijd goed mee in de wereldtop. Je staat rond de twintigste plaats op de wereldranglijst. Ik probeer nog altijd mijn best mogelijke schaak te spelen en aan mijn schaken te werken. Als je die bereidheid hebt, kan je nog steeds behoorlijk meedraaien. Veertigers als Gelfand, Anand, Ivantsjoek, Kramnik, Topalov doen het nog altijd heel goed. Als je je motivatie behoudt als veertiger, is er duidelijk geen reden om te stoppen.

Tegelijk vind je in die top-20 maar vier andere mensen van jouw generatie: Anand, Topalov, Kramnik en Svidler. Ja, dat is normaal. Schaken is altijd een goed spel voor jonge mensen geweest. En nu de computer een groot deel van de voorbereiding en partijanalyse heeft overgenomen, is dat nog meer het geval. Jonge spelers leunen al heel jong tegen hun piekniveau aan. Ze gaan razendsnel over de 2700 heen,

alsof het niets is. Dat duurde vroeger veel langer.

Voor jonge gasten biedt het schaken ook een geweldige levensstijl. Als je wat ouder wordt, kijk je tegen al dat gereis en de vele verblijven in hotels al een beetje anders aan.

Ik kom nu voor de vijftiende keer naar Wijk aan Zee. Vanzelfsprekend vond ik het de derde of vierde keer in Wijk opwindender dan nu.

CARLSEN

Zie je Carlsen voor langere tijd wereldkampioen blijven?

Ik denk zelf dat Carlsen nog redelijk lang wereldkampioen kan blijven, maar het is zeer moeilijk om de toekomst in het schaken te voorspellen.

Maar in een tweekamp met Carlsen zal altijd het probleem zijn: hoe kan je genoeg partijen van hem winnen om hem te verslaan. Dat is echt niet makkelijk. We zagen die WK-matches tegen Anand: Anand

Een lachende Adams bij het begin van de ronde. (Foto: Alina l'Ami)

De Vitale Schaakvereniging – hoe vitaal is uw vereniging?

Jeroen Bosch

SchaakMagazine begint in 2016 een nieuwe serie ‘de vitale vereniging’. In dit eerste nummer bezoeken we samen met ChessQueen Anne Haast de vereniging Opening ’64. Deze vereniging speelt in de externe competitie met een team dat volledig bestaat uit vrouwen. Doel van de serie is om een inkijkje te geven in activiteiten van verenigingen die ‘vitaal’ zijn op een bepaald vlak om zo andere verenigingen te inspireren.

Hoe vitaal is uw vereniging?

Eind november 2015 publiceerde de KNSB een rapport over de vitale schaakvereniging. Dit rapport was gebaseerd op een enquête gehouden onder verenigingsbestuurders, en op een ledenmeting over de afgelopen twee jaar. Verenigingen werden bevraagd over een groot aantal onderwerpen en konden zichzelf scoren (tussen 0 en 1) op allerlei terreinen zoals bijvoorbeeld leden, kader, financiën, en samenwerking. Verheugend was de hoge respons: maar liefst 40% van alle verenigingen nam deel aan het onderzoek. Daarbij komt dat die 174 verenigingen behoorlijk representatief zijn voor de gehele georganiseerde schaaksport. De uitkomsten van deze nulmeting geven zo een goed beeld van waar we nu staan. In 2018 wordt opnieuw gepeild hoe ‘vitaal’ de schaakverenigingen in Nederland zijn.

Percentages  verenigingen   die vitaal scoren  per criterium

SchaakMagazine begint in 2016 een nieuwe serie ‘de vitale vereniging’. In dit eerste nummer bezoeken we samen met ChessQueen Anne Haast de vereniging Opening ’64. Deze vereniging speelt in de externe competitie met een team dat volledig bestaat uit vrouwen. Doel van de serie is om een inkijkje te geven in activiteiten van verenigingen die ‘vitaal’ zijn op een bepaald vlak om zo andere verenigingen te inspireren.

Eind november 2015 publiceerde de KNSB een rapport over de vitale schaakvereniging. Dit rapport was gebaseerd op een enquête gehouden onder verenigingsbestuurders, en op een ledenmeting over de afgelopen twee jaar. Verenigingen werden bevraagd over een groot aantal onderwerpen en konden zichzelf scoren (tussen 0 en 1) op allerlei terreinen zoals bijvoorbeeld leden, kader, financiën, en samenwerking.

Verheugend was de hoge respons: maar liefst 40% van alle verenigingen nam deel aan het onderzoek. Daarbij komt dat die 174 verenigingen behoorlijk representatief zijn voor de gehele georganiseerde schaaksport. De uitkomsten van deze nulmeting geven zo een goed beeld van waar we nu staan. In 2018 wordt opnieuw gepeild hoe ‘vitaal’ de schaakverenigingen in Nederland zijn.

Maar wat is een vitale schaakvereniging eigenlijk? Volgens het rapport is een vitale schaakvereniging:

een financieel gezonde schaakvereniging met een krachtig bestuur die vanuit haar eigen verantwoordelijkheid, realistisch en toekomstgericht activiteiten ontplooit voor zowel haar leden als haar omgeving. De vereniging is in staat nieuwe leden aan te trekken en samenwerkingen aan te gaan om daarmee tevens een actieve functie op lokaal niveau te kunnen vervullen .

Van de verenigingen die reageerden op de enquête voldeed 15% aan het predicaat ‘vitaal’, terwijl 57% op ‘bijna vitaal’ uitkwam. Dat betekent dat ruim een kwart zichzelf als ‘niet erg vitaal’ of ‘niet vitaal’ kwalificeerde.

Percentages verenigingen die bijna vitaal scoren per criterium

Maar wat is een vitale schaakvereniging eigenlijk? Volgens het rapport is een vitale schaakvereniging: een financieel gezonde schaakvereniging met een krachtig bestuur die vanuit haar eigen verantwoordelijkheid, realistisch en toekomstgericht activiteiten ontplooit voor zowel haar leden als haar omgeving. De vereniging is in staat nieuwe leden aan te trekken en samenwerkingen aan te gaan om daarmee tevens een actieve functie op lokaal niveau te kunnen vervullen.

Van de verenigingen die reageerden op de enquête voldeed 15% aan het predicaat ‘vitaal’, terwijl 57% op ‘bijna vitaal’ uitkwam. Dat betekent dat ruim een kwart zichzelf als ‘niet erg vitaal’ of ‘niet vitaal’ kwalificeerde.

Gemiddelde  scores  vitaliteit   per  regionale  bond

Percentages

Hoe groter een vereniging, hoe meer leden in staat zijn om een steentje bij te dragen, en het is dan ook niet onlogisch dat er een verband wordt gevonden tussen grootte en vitaliteit. Gemiddeld scoren de verenigingen die groter zijn dan 100 leden 0,72 tegen een score van 0,54 voor verenigingen tussen de 11 en 24 leden en 0,50 voor verenigingen met 10 leden en kleiner.

Gemiddelde  score  vitaliteit  en     aantal  leden  vereniging

Doel van de meting is natuurlijk niet zozeer om rapportcijfers uit te delen, maar vooral om sterke en minder sterke punten te inventariseren om zo tot een nog vitalere vereniging te komen. Over het algemeen scoren schaakverenigingen (zichzelf) hoog op de terreinen financiën, accommodatie en communicatie. Opvallend laag scoort het onderwerp ‘kader’: er is duidelijk gebrek aan kader en dit lijkt een van de grootste verbeterpunten voor veel verenigingen.

Doel van de meting is natuurlijk niet zozeer om rapportcijfers uit te delen, maar vooral om sterke en minder sterke punten te inventariseren om zo tot een nog vitalere vereniging te komen. Over het algemeen scoren schaakverenigingen (zichzelf) hoog op de terreinen financiën, accommodatie en communicatie. Opvallend laag scoort het onderwerp ‘kader’: er is duidelijk gebrek aan kader en dit lijkt een van de grootste verbeterpunten voor veel verenigingen.

Percentages  verenigingen   die vitaal scoren  per criterium

Hoe groter een vereniging, hoe meer leden in staat zijn om een steentje bij te dragen, en het is dan ook niet onlogisch dat er een verband wordt gevonden tussen grootte en vitaliteit. Gemiddeld scoren de verenigingen die groter zijn dan 100 leden 0,72 tegen een score van 0,54 voor verenigingen tussen de 11 en 24 leden en 0,50 voor verenigingen met 10 leden en kleiner.

Hoe groter een vereniging, hoe meer leden in staat zijn om een steentje bij te dragen, en het is ook niet onlogisch dat er een verband wordt gevonden tussen grootte en vitaliteit. Gemiddeld scoren de verenigingen die groter zijn dan 100 leden 0,72 tegen een score van 0,54 voor verenigingen de 11 en 24 leden en 0,50 voor verenigingen met 10 leden en kleiner.

Gemiddelde  score  vitaliteit  en   aantal  leden  vereniging

Percentages verenigingen die bijna vitaal scoren per criterium

Diverse verenigingen hebben in 2015 bij de KNSB aangegeven mee te willen doen aan pilots op de onderwerpen: Vrouwenschaak, Ouderen, Herintreders, Jeugd vanaf 12 jaar langer vasthouden, en Schaken op nieuwe locaties. Dit zijn onderwerpen die zeker in de serie ‘de vitale schaakvereniging’ aan bod zullen komen.

60%

Diverse verenigingen hebben in 2015 bij de KNSB aangegeven mee te willen doen aan op de onderwerpen: Vrouwenschaak, Ouderen, Herintreders, Jeugd vanaf 12 jaar langer vasthouden en Schaken op nieuwe locaties. Dit zijn onderwerpen die zeker in de serie vitale schaakvereniging’ aan bod zullen komen.

U kunt het volledige rapport over de vitale schaakvereniging zelf nalezen via de link: http://www.schaakbond.nl/knsb/de schaakvereniging

50%

40%

U kunt het volledige rapport over de vitale schaakvereniging zelf nalezen via de link: http://www.schaakbond.nl/knsb/de-vitaleschaakvereniging

30%

Diverse verenigingen hebben in 2015 bij de KNSB aangegeven mee te willen doen aan pilots op de onderwerpen: Vrouwenschaak, Ouderen, Herintreders, Jeugd vanaf 12 jaar langer vasthouden, en Schaken op nieuwe locaties. Dit zijn onderwerpen die zeker in de serie ‘de vitale schaakvereniging’ aan bod zullen komen.

20%

10%

0%

U kunt het volledige rapport over de vitale schaakvereniging zelf nalezen via de link: http://www.schaakbond.nl/knsb/de-vitaleschaakvereniging.

Hoe groter een vereniging, hoe meer leden in staat zijn om een steentje bij te dragen, en het is dan ook niet onlogisch dat er een verband wordt gevonden tussen grootte en vitaliteit. Gemiddeld scoren de verenigingen die groter zijn dan 100 leden 0,72 tegen een score van 0,54 voor verenigingen tussen de 11 en 24 leden en 0,50 voor verenigingen met 10 leden en kleiner.

Gezellige Schaakstukken bij vereniging Opening ‘64

Alle mannen in de zaal keken verbaasd op toen dit team aan kwam lopen. De wenkbrauwen gingen omhoog en de monden vielen nog net niet open.

Al snel kwam de vraag: “Kunnen jullie wel schaken?”. Het is tijd om uit te zoeken hoe dit zit!

Ontstaan van de vereniging

Zoals de naam Opening ’64 al verklapt, is de vereniging opgericht in 1964. In dat jaar heeft de club zich gehuisvest in de plaats Sint Pancras in Noord-Holland. Het begon met een groepje mannen die thuis tegen elkaar schaakten. Zij kenden nog meer schaakliefhebbers en even later werd besloten de vereniging op te richten. Door grote inzet van de leden in die tijd kon de vereniging steeds verder groeien. Er was sprake van zowel een interne als een externe competitie en ook een jeugdafdeling werd opgericht. Als er niet op de club geschaakt kon worden, dan werd in de zomer de tuin van een van de leden in bezit genomen. Al deze activiteiten hebben bijgedragen aan een levendige club die vorig jaar het 50-jarig jubileum heeft gevierd. De kracht van de club ligt in de hechte band van de leden en

Ouders graag gezien

Een paar jaar terug veranderde de samenstelling van het ledenbestand van de vereniging Opening ’64 echter aanzienlijk. De aanleiding was het project ‘ouders graag gezien’ dat ongeveer 16 jaar geleden op de club werd opgezet. Het idee van het project was om ouders van schakende kinderen meer bij de club te betrekken en aan hen werden ook schaaklessen aangeboden. In vier bijeenkomsten werden de beginselen van het schaken uitgelegd. Ruim vijf jaar geleden waren een aantal moeders zo enthousiast dat ze besloten om zelf verder te gaan met schaken. Het groepje dames nam trainster Yvonne van Buren-Ooijevaar in de arm en zij gingen verder aan de slag. Yvonne is op haar elfde begonnen met schaken en was een van de eerste vrouwen bij de vereniging. Met behulp van haar lessen

afgerond. De dames kunnen het zich nog goed herinneren: “Daar zaten we dan tussen alle kinderen ook ons best te doen op het examen!”.

‘De Schaakstukken’

De vrouwen voelden zich nog niet echt genegen om meteen deel te nemen aan de interne competitie. De leden van de vereniging zijn meestal al een tijd verbonden met het schaken en hebben ondertussen heel wat ervaring. Om de drempel te verlagen, hebben de dames eerst een onderlinge competitie gespeeld en zijn ze deel gaan nemen aan toernooien. Dat de deelname aan toernooien als een team met alleen maar vrouwen veel bekijks opleverde, was in de introductie al te lezen. Eén van de vrouwen zag haar tegenstander zelfs even bibberen tijdens het schaken. “Volgens mij had ik toen per ongeluk een bepaalde opening gespeeld.” Gelukkig werden de dames niet tegengehouden door de verbaasde gezichten. De sfeer was uitstekend en dat zorgde ervoor dat ze samen door wilden gaan met het schaken. Voor een rapidtoernooi moest nog een naam bedacht worden en sindsdien gaan de dames door het leven als ‘De Schaakstukken’.

Na het spelen van toernooien en de onderlinge gevechten, sloten de dames aan bij de interne competitie van Opening ’64. Dat was erg spannend in het begin, maar ze werden door een mooie ontvangst van de leden helemaal betrokken bij het clubleven. “Het rustig kunnen spelen van een partij en de uitleg die na afloop volgt, laten zien dat we met respect worden behandeld.”

Externe competitie

In de loop van de tijd sloten nog een aantal vrouwen zich aan en dat gaf een nieuwe optie: de externe competitie. Ongeveer twee jaar geleden zijn de dames in een team van vier gaan deelnemen onder leiding van coach Yvonne. Door het totaal van zeven dames is het mogelijk om te rouleren en daardoor is het geen verplichting om mee te doen. Uit alle reacties blijkt echter dat de dames het vooral erg leuk vinden om mee te doen. Ondertussen kunnen ze gelukkig ook lachen om vragen als “Bij wie hoor jij?” of

Damesteam van Opening '64 met Anne Haast. (Foto: Richard van Diepen)

“Ben jij de chauffeur?”. Volgens de dames zijn de gezelligheid en de gezamenlijke interesse voor het schaken de belangrijkste factoren om samen te blijven.

De vrouwen leggen uit dat ze zelf verbaasd waren over de spanning die het schaken met zich mee kan brengen. Ze merken dat tijdens een partij van alles gebeurt en dat je veel meemaakt. Zoals nog even mooi toegelicht werd door een dame die ook graag aan hardlopen doet: “Ik loop nog liever een halve marathon!”.

Vitale vereniging

Door de komst van de dames is opeens een kwart van de kleine vereniging vrouw. Dat brengt een andere sfeer met zich mee. Volgens de leden is dat gelukkig totaal geen probleem; ze ondernemen samen van alles. Zo hebben ze voor de jeugd een speurtocht georganiseerd met leden die allerlei schaakstukken uitbeeldden en door het dorp heen verspreid stonden. En geloof het of niet, de vrouw die de kostuums voor dit mooie evenement verzorgde, sloot later aan bij de vereniging! Daarnaast probeert Opening ’64 ook nieuwe leden aan te trekken met behulp van een jaarlijks koppeltoernooi. Iedereen zoekt iemand om mee te nemen

naar een gezellige schaakavond op de vereniging en zo worden mogelijke nieuwe leden ontmoet.

Wat de dames als belangrijkste factor voor het aansluiten bij de club zien, is de instroom op eigen niveau. Doordat ze samen met de beginselen van het schaken zijn begonnen, kregen ze de kans om samen verder te groeien. Zij geven aan dat bij de werving van nieuwe (vrouwelijke) leden het erg van belang is om te proberen schaaklessen op eigen niveau te verzorgen. Dat behoudt de interesse en biedt de mogelijkheid om als kleine groep samen bij de vereniging aan te sluiten.

De mogelijkheid waar deze club gebruik van heeft gemaakt, zijn de schaaklessen van de kinderen. Terwijl de ouders op hun kinderen aan het wachten zijn, kunnen ze zelf ook schaken leren. Een mooi moment om ouders enthousiast te krijgen en nieuwe contacten te laten leggen!

Damestoernooi 6 maart

Een andere activiteit die sinds vorig jaar is opgestart, is het damestoernooi. Dit toernooi was opgericht ter ere van het 50-jarig jubileum. Vanwege de zeer geslaagde dag

wordt ook dit jaar een damestoernooi georganiseerd. Er wordt gespeeld in verschillende groepen op rating, waardoor voor iedereen een eigen uitdaging te vinden is. Bij dit toernooi geen bekers als prijzen, maar sieraden (van de plaatselijke juwelier), pakketjes met verschillende leuke producten en een mooie wisseltrofee in de vorm van een 30 cm grote dame! Het is op 6 maart en het staat garant voor een ontzettend gezellige dag met een mooie strijd op het schaakbord!

Toekomst

Tegenwoordig hebben de dames training aan de hand van een thema of ze analyseren een partij. Dat het geklets aan het begin van een training soms moet worden onderbroken met een “En nu gaan we echt beginnen!”, is voor alle dames geen probleem. Na een spontane opmerking over een ‘trainingskamp’ is ook de traditie ontstaan om in de zomer bij iemand in de tuin te schaken. Naar verluid zijn een aantal andere leden jaloers op deze gezellige schaakavonden en zullen de avonden dan ook zeker uitgebreid gaan worden. Over de vraag hoe ze de toekomst zien is het antwoord eenduidig. “We gaan dit voortzetten; het is veel te leuk!”

Externe wedstrijd. (Foto: Yvonne van Buren)

Sebastiaan Janse

Speelt intuïtief

Mooie beker van glas

Analyseert graag

Hij is 12 jaar. Bij het NK D in Rijswijk in 2015 werd hij derde evenals bij het NK E snelschaken in 2013. Met het C-team van Klim-Op werd hij vierde in de landelijke competitie en eerder met het D-team eerste. En hij speelde remise tegen een FM! Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van … Sebastiaan Janse

Sebastiaan Janse

‘Later wil ik jazzpianist en een goede schaker worden!’

Foto: Harry Gielen

Zijn broer Alexander had al schaakles op school en daarom ging hij naar twee proeflessen van Loes de Gruil. “Ik zat in groep 2 en vond het meteen leuk. Via een vriendje kwam ik bij schoolschaakclub Klim-Op uit Capelle aan den IJssel. Daar kregen we les volgens de stappenmethode van meester Jan Sijbesma. Dat was best pittig! Hij gaf les met het digibord aan wel 20 kinderen. Leuk!” Daarna competitie spelen met goede tegenstand. Ook ging hij meedoen aan Grand-Prix-toernooien door heel Nederland. “Ik heb een heleboel GP’s gespeeld. Bij de SGS won ik het klassement twee keer en kreeg ik een hele mooie beker van glas!”. In het schoolteam zat hij met zijn broer en zus Circe. “Telkens kwamen we weer verder en uiteindelijk werden we tweede op het NK!” Met een team van de Klim-Op won hij de D-groep op het open NK rapid in Mierlo. Ook kreeg hij les van Lola den Dunnen.

“Zij is enthousiast en heel aardig. Veel van de openingen en eindspelen heb ik ook op het bord gekregen.” Later kreeg hij les van Harold van Dijk en Dolf Meijer. “Harold is een fijne trainer, hij is serieus en heeft mijn eindspel verbeterd. Dolf bereidt zich ook goed voor, haalt leerzame momenten uit m’n partijen en begrijpt mij prima”. Harold: “Sebastiaan speelt altijd snel en intuïtief wat hem bevalt. Vaak is dat goed en anders accepteert hij dat het een foutje is. Het laatste jaar neemt hij iets meer tijd voor zijn zetten. Hij houdt van tactiek en aanvallen en is enthousiast. Zijn eindspel is goed, een GM in Bilbao kon hem daarin nog maar net te pakken nemen.” Zijn broer Alexander helpt hem met openingen bestuderen. Moeder Margaret: “In de vakantie gaan we graag naar het buitenland voor seniorentoernooien. Sebastiaan speelde prima toernooien in Barcelona, Berlijn en

Kiel.” Sebastiaan: “In Kiel speelden we bij een roeivereniging, vlakbij het water, in een mooie toernooizaal. Maar in Rijswijk kan je weer lekker voetballen. Bij de interland tegen België in Antwerpen was het gezellig, ook omdat we na afloop met coaches konden analyseren.” Hij was topscoorder met 4½-5! “Ook BASAMRO in de Bibliotheek van Rotterdam was leuk, ook al was ik toen uit vorm. Het was leuk en leerzaam om partijen te bekijken met Peter Ypma.” De laatste jaren speelt hij interne competitie op vrijdagavond bij de senioren van RSR Ivoren Toren. “Het is er gezellig, met goede tegenstanders. Leo de Jager schrijft er grappige stukjes over op de website. Ik ben net gepromoveerd naar de groep van mijn broer.” Dit jaar is hij naar de middelbare school bij het conservatorium in Rotterdam gegaan. “Later wil ik jazzpianist en een goede schaker worden!”

Piet Peelen

Geboortedatum:

Uit: School:

Leukste schoolvak:

Hobby’s:

Schaken geleerd van: Club:

Wat wil je worden:

Lievelingseten:

12-06-2003

Rotterdam

Codarts Rotterdam

Duits

piano spelen, atletiek op school

RSR Ivoren Toren en SSV Klim-Op goede schaker en jazzpianist

pizza

Partijen van Sebastiaan

Foto: Harry Gielen

Philipp SieweckSebastiaan Janse

Kiel Open 2015

1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Pf6

4.Pg5 d5 5.exd5 Pa5 6.Lb5+ c6 7.dxc6 bxc6 8.Df3 Tb8 9.Lxc6+ Pxc6 10.Dxc6+ Pd7 11.d3 Le7

12.Pe4 Lb7

Sterker 12...Tb6 want na de tegenaanval 13.Pd6+ Lxd6 14. Dxd6 is de zwarte rokade verhinderd. De witspeler met 2076 speelt echter timide en rokeert niet...

13.Da4 0–0 14.f3 f5 15.Pf2 Pc5 16.Dc4+ Ld5 17.Dc3 e4 18.dxe4 fxe4 19.Pd2? exf3 20.Pxf3 -tr-wq-trk+ zp-+-vl-zpp

Sebastiaan JanseTon Sprong

SPA Chess C 2015

1.e4 g6 2.d4 d6 3.Pc3 Lg7

4.Pf3 b6 5.Le3 Pd7 6.Lc4 h6

7.Dd2 Lb7 8.0–0–0 a6 9.h4 b5 10.Lb3 b4 11.Pd5 a5 12.The1 e6 13.Pf4 Lxe4 14.De2 Lxf3 15.Dxf3 d5?

Zwart ziet niet dat deze pion geslagen kan worden! De batterij op de e-lijn (Te1 en Le3) staat klaar om te schieten. Beter was het paard ontwikkelen en daarna rokeren.

16.Pxd5 c6 17.Pf4 Dc8 18.d5! Opent de stelling voor de aanval!

18...Pe5 19.Dg3 a4 20.dxe6 axb3 21.exf7+

De zwarte koning staat niet veilig en vier stukken aan de rand, terwijl die van wit actief staan. Na bxa2 dreigt zwart een dame te halen. Eén zet verdedigen wint: 21. cxb3

De witte koning staat nog in het midden, waardoor een mooie aftrekaanval mogelijk is. Veld b4 en Ta1 zijn de aanvalsdoelen. Daarom moest 19. 0–0. 20... Pb3! 21.0–0 Pxa1 22.Td1 Lh4 23.Pxh4 Dxh4 24.Le3 Tbc8

25.De5 Pxc2 26.Dxd5+ Kh8

27.Lxa7 Tcd8 28.Da5 Dxf2+ 0–1

21...Kxf7 22.Ld4 bxa2 23.Kd2 Pc4+ 24.Ke2 Df5 25.Lxg7 Te8+?! 26.Kf1 Txe1+ 27.Txe1 Kxg7

Zwart lijkt te winnen! Edoch... Na 27...Pd2+ 28.Kg1 Pe4 29.De3

Kxg7 30.Da7+ Kf6 31.Dd4+ Kf7 32.Da7+ was het eeuwig schaak geworden. Nu vindt Sebastiaan een fraai paardoffer en mag hij met zijn laatste twee stukken matzetten! -+-+-+ntr

28.Ph5+! Dxh5 29.Dc7+ Kf6

30.Dxc6+ Kg7 31.Dd7+ Kf6

32.Te6+ Kf5 33.Dd5+ Pe5 34. Dxe5+ Kg4 35.De4 mat 1–0

Jorge Delgado BilbaoSebastiaan Janse Bilbao 2015 -+r+k+-tr +-+qvlp+-+-zp-+-zp zp-sn-zp-+n -zp-+P+l+ +LzPP+N+-zPQsN-zPPvL +K+-tR-+R

Stelling na 20…Pc5

21.d4 Pxb3 22.Pxb3 bxc3 23.Pxa5?

Nu raakt het paard in een penning. Juist was 23.dxe5 Lxf3 24.gxf3 a4 25.Pd4.

23...cxb2 24.Dxb2 Da4 25.Pb3

Tb8 26.Te3 Le6 27.d5 Lg4

28. Pxe5?!

Het blijft spannend na 28.Da2 Db4 29.Lxe5 dxe5 30.Pxe5. 28...Lf6 29.f3 Lc8 30.Da2 Ruilt af naar een verloren eindspel. Liever het zwarte paard terugjagen met 30. g4.

30...Dxa2+ 31.Kxa2 dxe5 32.Lxe5 Lxe5 33.Txh5 Lg7 34.e5 0–0 35.d6 Le6 36.f4 Tb5 37.Ka3 Ta8+ 38.Kb2 Tab8 39.Thh3 Lxh3 40.Txh3 0–1

Sebastiaan JanseAndreas Plüg

Kiel Open 2015

22.b3! Da3+

Het is eeuwig schaak na 22... Lxb3 23.Txf7 Da3+ 24.Kd2 Db4+.

23.Kd1 Txd7+ 24.Lxd7 Dd6+ 25.Dd2 Dxd2+ 26.Kxd2 Td8 27. Ta1 Txd7+ 28.Ke3 Lxb3 29.cxb3

Na alle spannende verwikkelingen resteert een toreneindspel.

Sebastiaan maakt dat remise tegen de Fide-meester!

½–½

Schijnpenning

Pascal Losekoot

Om met het laatste te beginnen: het bekendste voorbeeld is het zeekadettenmat, ofwel het mat van Légall, dat ontstaat na 1.e4 e5 2.Pf3 d6 3.Lc4 Lg4 4.Pc3 g6 rsn-wqkvlntr zppzp-+p+p -+-zp-+p+ +-+-zp-+-+L+P+l+ +-sN-+N+PzPPzP-zPPzP tR-vLQmK-+R

Opgaven

1. Wit aan zet

r+-wqkvlntr zpp+-zppzpp

-+-zp-+-+

+-zpPsn-+-+-+P+l+

+-zP-+N+PzP-+-zPPzP

tRNvLQmKL+R

4. Wit aan zet

r+-wqkvl-tr zppzp-+pzpp

-snn+-+-+

+-+-zp-+l -+-zP-+-+

+LzP-+N+P PzP-+-zPP+

tRNvLQmK-+R

Is 1.Pxe5 een goede zet?

Het idee van een penning is dat het stuk dat je pent niet weg mag. Deze keer gaan we naar stellingen kijken waarbij een gepende paard op verraderlijke wijze tóch toeslaat: omdat er winst van (veel) materiaal volgt, of omdat er een matdreiging ontstaat.

5.Pxe5! Geeft hij nou zijn dame weg? 5…Lxd1 Inderdaad, maar... 6.Lxf7+ Ke7 7.Pd5 is schaakmat. Vandaar de term schijnpenning, het lijkt alsof het paard gepend staat, maar het kan toch weg.

r+-wqkvl-tr zppzp-zppzpp -sn-+-+-+

+-+Psn-+-+-+P+l+

+-sN-+N+PzP-+-zPPzP tR-vLQmKL+R

Ook in dit tweede voorbeeld zien we een paard dat gepend staat. Maar is dat echt zo? Na 1.Pxe5! Lxd1 2.Lb5+! verliest ook zwart zijn dame: 2...Pd7 2… c6 3.dxc6 a6 4.c7+ wint ook een stuk. 3.Lxd7+ Dxd7 4.Pxd7 en wit heeft een stuk meer.

Nu mag jij aan de slag. Is het een schijnpenning of niet?

2.Wit aan zet

rsn-wqkvl-tr zpp+-zppzp-+p+-sn-+ +-+-+-+p -+L+-+l+ +-+-+NsNPzPPzP-zPPzP

tR-vLQmK-+R

Wint 1.Pe5 materiaal?

5. Wit aan zet

-tr-wq-trk+ +-+-vlpzpp p+pzp-sn-+ zP-+Nsn-+-zp-+P+l+ +L+-+N+-zPP+-zPPzP tR-vLQ+RmK-

Is 1.Pxe5 een goede zet?

3. Wit aan zet -+-+-+k+ zp-+-+-zpp

-vlq+-zp-+ +-+-zp-+-+-+-+l+

+-zP-+NzPPzP-+-zPLzP +-+Q+-mK-

Is 1.Pxe5 een goede zet?

6. Wit aan zet -+rwq-+-mk +-+-+Lzpp -vl-zp-+-+ +psn-+-+-+-+P+lsN +-+-tRN+-+-+-zPPzP +-+Q+-mKWit wint!

6.Txh5 mat. (Losekoot 2016)

3.Pxg6+ (of eerst 3.Th3+) 3... Kh7 4.Th3+ Dh4 5.Txh4+ Lh5

6) 1.Pg6+! (1.Pe5? levert na 1…Dxh4 geen voordeel op) 1... hxg6 2.Pe5! Lxd1 (2...Dh4 3. Dxg4 Dxg4 4.Pxg4 met -ondek baar mat! Of 2...dxe5 3.Dxg4 en de matdreiging over de h-lijn is niet tegen te houden)

3.Pxd8 Tfxd8 4.Txd1 en wit heeft een pion en het -loper paar gewonnen. (naar Enevoldsen - Fred, 1958)

5) Ja, na 1.Pxe5! Lxd1 (1... cxd5 2.Pxg4 wint een stuk) 2.Pxc6 staan ineens veel zwarte stukken aangevallen. 2...Pxd5 (of 2...De8 3.Pcxe7+ Kh8 4.Txd1 en wit heeft drie lichte stukken en een pion voor de dame; daarnaast is de witte activiteit heel groot. 4... Pxe4?! 5.La4 Dd8 6.Le3 met groot voordeel voor wit)

4) Ja, zoals gespeeld in Bandillo-Schinkovski, 1998: 1.Pxe5 Lxd1 2.Lxf7+ Ke7 3. Lg5+ wint de dame terug, wit houdt twee pionnen meer over: 3...Kd6 4.Lxd8 Txd8 5. Pxc6(!) Kxc6 6.Kxd1

3) Nee, zwart heeft een -tussen zet: 1...Dxg2+ 2.Kxg2 Lxd1 en staat een stuk voor.

2) Nee, zwart hoeft de dame niet te slaan en kan na 1.Pe5 zich met 1...e6 verdedigen. Na 2.Pxg4 hxg4 staat het -onge veer gelijk.

1) 1.Pxe5 wint materiaal, want na 1...Lxd1 2.Lb5+ Dd7 3. Lxd7+ Kd8 staat wit leuk, en dat wordt na 4.Pxf7+ alleen maar leuker. 1–0

NK voor schoolteams Voortgezet Onderwijs in Wijk aan Zee!

Op vrijdag 15 januari 2016 werd de landelijke finale van het NK VO in Wijk aan Zee bij het Tata Steel Chess Tournament gespeeld. De twaalf overgebleven teams van 4 spelers streden om de titels van het NK schaken voor schoolteams Voortgezet Onderwijs 2016. De winnende teams mochten hun prijzen net als vorig jaar op het podium bij de opening van het Tata Steel Chess Tournament in ontvangst nemen van Anish Giri.

Ook was er de gelegenheid om selfies te nemen met wereld kampioen Magnus Carlsen die daar zelf ook zichtbaar van genoot.

Het team van Gymnasium Apeldoorn won in categorie Algemeen. Het Stedelijk Gymnasium Leiden won voor de vierde achtereenvolgende keer in de categorie

In totaal hebben 143 leerlingen in de drie kwalificaties (via Playchess) meegespeeld van 21 verschillende scholen. Wederom een stijging van 10% ten opzichte van vorig jaar!

Het open toernooi in Qatar eind december 2015 was voor veel grootmeesters uit de top–100 het laatste toernooi van het jaar. Magnus Carlsen won een paar vlotte aanvalspartijenonder andere tegen Duda en Li Chao - en het toernooi. De Noor liet zo zien waarom hij nog steeds nummer 1 van de wereld is. Anish Giri won een paar elopunten, maar speelde geen rol van betekenis in de eindstand na het missen van een winst tegen de Indiase grootmeester Ganguly. In de derde ronde won de Chinese grootmeester Li Chao (2750) schijnbaar achteloos met zwart van Sethuraman (die ook een rating van ruim boven de 2600 heeft).

Sethuraman – Li Chao

Qatar Masters 2015

1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.e3

Wit vermijdt de variant die kan ontstaan na 3.Pf3 Pf6 4.e3 Lg4. Li Chao geeft het spel nu zijn eigen karakter door verder te gaan met

3...e5 4.Lxc4 Pc6 5.d5?! Wit mag alleen op voordeel hopen met 5.Pf3.

5...Pa5

Het paard staat hier niet slecht aan de rand. Zwart wint een tempo, en kan snel met ...c6 vervolgen.

6.Le2

Het staat ongeveer gelijk na 6.Da4+ c6 7.dxc6 Pxc6 8.Pf3 Ld6.

6...c6 7.Pc3

Dat wit al een beetje moet oppassen blijkt uit het volgende miniatuurtje: 7.e4?! Pf6 8.Lg5 cxd5 9.Lxf6 gxf6 10.exd5 Db6 11.Pc3 Dxb2 (veiliger en voordelig voor zwart is 11...Ld7) 12. Pb5? (Juist was 12.Lb5+ Kd8 13.Pge2 met aanvalskansen voor de pion.) 12...Pc4! 13.Pc7+ (13.

Lxc4 Db4+ 14.Kf1 Dxc4+ is de pointe.) 13...Kd8 14.Pxa8 Lb4+ 15.Kf1 Pd2+ 16.Ke1 Dd4! (16... Pb1+) 17.Lh5 Pe4+ en wit wordt matgezet. 0–1 Sanz Arilla-Garza Marco, Zaragoza 2001. 7...Pf6 8.e4

Saai maar misschien objectief beter is 8.dxc6 Dxd1+ 9.Lxd1 Pxc6 ½–½ Nguyen Huynh Minh-Varga, Budapest 2015. Na de tekstzet mag zwart bij de juiste voortzetting al op voordeel hopen. Toont u net als Li Chao aan dat zwart goed staat? r+lwqkvl-tr zpp+-+pzpp -+p+-sn-+ sn-+Pzp-+-+-+P+-+ +-sN-+-+PzP-+LzPPzP tR-vLQmK-sNR

-+l+rsnk+ +-+-trnvlp

p+p+-zpp+ wqpzPp+-+-+-zP-+P+

+-sNLvLN+P

PzP-wQ-zP-+ +K+R+-+R

1. Wit is aan zet

-+-+-+k+ +p+-+-zp-+l+ptr-zp

+-tRp+-+p+-zP-tr-+ +-+-+P+qzPL+-+PzP +R+Q+-mK-

5. Wit is aan zet

Bij het schaakfestival van Groningen kon er op alle niveaus worden gespeeld. Zo won GM Sipke Ernst met 5-1 zijn tweekamp tegen de 14-jarige Lucas

-+r+-vlk+ +-+n+pzpp p+-zp-+-+ +-+-zpPvL-wq-+n+R+ +N+-+-+Q -zPP+-+PzP +-+-+R+K

2. Zwart is aan zet

-+-+rmk-+ zpq+r+pzp-+-+nvL-zp +-+p+Q+-zPp+-+RzP zP-+-zP-+-+-+-zPP+ +-+R+-mK-

6. Wit is aan zet

van Foreest. Diens oudere broer Jorden van Foreest nam sportief wraak door de A-groep te winnen. Zijn 7,5 uit 9 betekende tevens een GM-norm. Dezelfde

-+-+-trk+ +p+-+-zp-+pwq-+-+ +p+p+-+-+-zP-sn-+ zP-zP-wQ-tRP -zP-sN-+-+ +-+-+-mK-

score werd behaald door de Indiër Sundar Shyam. Op de gedeelde derde plaats troffen we de landgenoten Barry Brink, Ivo Maris en Stefan Kuipers.

3. Zwart is aan zet -+r+-mk-+ +-wq-zpp+p+n+-snp+ +p+p+-vl-+-zP-+Ptr zPPsNR+-+-vLP+N+-+ +K+-wQ-tR-

r+l+r+k+ +-+q+pvl-+-+p+p+ zp-+pzP-+Q -+-+-+-+ +-+L+-tRPzPP+-+PzP +-+-+R+K

7. Wit is aan zet

4. Wit is aan zet

-+-+ntr-+ zp-+p+-trlzp-+-mk-+ sn-zpP+p+-+P+pzP-+ +PsN-zP-tRP+-sNLmK-+ +-+-+-tR-

8. Wit is aan zet

Karel van der Weide

Jeroen Bosch

Giri gedeeld eerste in London Chess Classic

Het kandidatentoernooi zit eraan te komen – maart 2016 in Moskou – en het supertoernooi in Londen was voorlopig het laatste onderonsje van de absolute wereldtop. Nog één keer elkaars krachten aftasten, nog één keer proberen uit te vinden wat de minder sterke punten van de anderen zijn. Het was natuurlijk ook een kans om zelfvertrouwen te tanken – een goed resultaat in Londen is immers heel prettig en dat goede gevoel neem je mee naar Moskou.

Met het zelfvertrouwen van Anish Giri zit het na Londen wel goed. Hij deed het geweldig. Onze landgenoot won twee partijen en bleef ongeslagen: goed voor een gedeelde eerste plaats, samen met wereldkampioen Magnus Carlsen en de Franse nummer één Maxime Vachier-Lagrave. Door dit mooie resultaat rukte Giri op naar de derde plaats op de wereldranglijst.

In de eerste ronde was Giri de enige die tot winst kwam, en dat nog wel in een adembenemende partij met alles erop en eraan. Met zwart versloeg hij de Bulgaar Veselin Topalov, die totaal uit vorm was in Londen. Met 2½ uit 9 werd hij afgetekend laatste.

Ook oud-wereldkampioen Vishy Anand – net als Topalov bepaald niet de jongste van het stel - zal met afgrijzen terugdenken aan dit toernooi. Twee nullen, zeven remises, nergens winstkansen, dit zijn bepaald niet de cijfers die Anand gewend is. Dat zwaargewichten als Topalov en Anand troosteloos onderaan eindigen, zegt uiteraard heel veel over de kracht van het toernooi.

Maar in deze eerste ronde was nog niet te zien dat Topalov een beroerde score zou gaan halen. Hij zette Giri zwaar onder druk,

maar onze landgenoot bleef knap op de been en toen Topalov in tijdnood te ver ging kwam Giri met een genadeloze counter.

Topalov-Giri

1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.g3

Van een houwdegen als Topalov verwacht je iets scherpers dan dit rustige fianchetto. Kennelijk is er in het Bulgaarse laboratorium nog niets bijzonders gevonden tegen de Grünfeld.

3…c6 4.Lg2 d5 5.Da4!?

Een opmerkelijke zet. Het idee is 5…Lg7 6.cxd5 en zwart kan de symmetrie in het centrum niet handhaven.

5…Pfd7 6.cxd5 Pb6 7.Dd1 cxd5 8.Pc3 Pc6

Heeft wit iets bereikt met zijn dame-uitval? Zo op het oog niet veel, maar het paard op b6 staat niet geweldig.

9.e3 Lg7 10.Pge2 0-0 11.0-0 Te8!

oppervlakkige ontwikkelingszet als 11…Lf5 is 12.Pf4! vervelend, waarna 12…e6 faalt op 13.g4.

12.b3 e5 13.dxe5 Pxe5 14.h3

Om het lastige …Lc8-g4 uit de stelling te halen.

14…Lf5 15.Pd4

Niet goed is 15.Pf4? wegens

15…Pf3+! 16.Dxf3 Lxc3 en zwart wint materiaal.

15…Ld3 16.Te1 La6

Giri zoekt zijn heil in actief tegenspel met …e7-e5. Na een

Het ziet er allemaal heerlijk actief uit voor zwart, maar toch moet hij ervoor oppassen dat zijn initiatiefje niet verwatert en dat hij met een zwakke broeder op d5 blijft zitten. 17.Dd2 Pd3 18.Td1 Lxd4! “Ruil nooit, maar dan ook nooit de reus van de zwarte velden tegen een paard”, dat is zo ongeveer de eerste les die een beginnend Grünfeldspeler te horen krijgt. Een topspeler als Giri neemt natuurlijk zijn verantwoordelijkheid en weet wanneer hij van dergelijke vuistregels af moet wijken. 19.exd4 Df6 20.a4!

r+-+r+k+ zpp+-+p+p lsn-+-wqp+ +-+p+-+P+-zP-+-+ +PsNn+-zPP

-+-wQ-zPL+ tR-vLR+-mK-

Ook Topalov laat zich van zijn beste kant zien. Op 21.Lf1 zou 21…Df3! zijn gevolgd, met als idee 22.Lxd3 Lxd3 23.Dxd3?

Te1+! en zwart wint. Na 21…Df3 kan wit desgewenst remise maken met 22.Lg2 Df6 23.Lf1, maar daar voelt de Bulgaar nog niets voor.

20…Dxd4 21.a5 Pd7 22.Ta4! De5 23.Pxd5 Pxc1?

Hier had Giri 23…P7c5! moeten spelen, waarna de stelling in evenwicht blijft. Na de tekstzet komt Topalov in het voordeel. 24.Txc1 Pf6 25.Pc7!?

r+-+r+k+ zppsN-+p+p l+-+-snp+ zP-+-wq-+R+-+-+-+ +P+-+-zPP -+-wQ-zPL+ +-tR-+-mK-

Heel ambitieus. Met 25.Pxf6+ Dxf6 26.Tf4 had wit een duidelijke plus kunnen pakken – de loper op a6 doet niet mee en wit kan snel met Ld5 gaan werken – maar Topalov wil meer. Tegen een aalgladde verdediger als Giri is dat niet zonder risico.

25…Tad8 26.Df4 g5!

Zodat er nooit meer een witte toren naar f4 kan. Het nut hiervan blijkt bijvoorbeeld na 27.

-+r+rvlk+ zpLwq-+pzpP+N+l+-zp +-zp-+-+-+-+-wQ-zP +-+-+-zP-+-+-zP-+ +-+RtR-mK-

Nu is 32…Db6 33.Tb1 Txc6 34. Txb6 Txb6 een andere manier om de dame te offeren. Niet aantrekkelijk is 32…Dxf4 33. gxf4 en de pion op a7 sneuvelt. 32…Dxc6!? 33.Lxc6 Txc6

Twee lopers en een dreigende vrijpion heeft zwart voor de dame. Klinkt aardig, maar Giri laat zien dat het onvoldoende is.

34.Da4 Tec8 35.Td8! c4 36. Txc8 Txc8

Dxe5 Txe5 28.Pxa6 bxa6 29.Tc6 Kg7 30.Txa6 Td1+ 31.Kh2 Te2 en zwart heeft levensgevaarlijk tegenspel.

27.Db4 Db2 28.Taa1 Te2

29.Dc5

Een veelzijdige zet. Wit dekt f2, en neemt g5 en a7 op de korrel.

29…h6 30.Pxa6 bxa6 31.Tab1

In deze heksenketel had Topalov nog 4 minuten voor 9 zetten. Beter was misschien 31.Dxa7, zonder vrees voor

31…Tdd2 32.Tc8+ Kg7 33.Tf1. Na 33…Dxb3 34.Dxa6 lijkt 34… Dxg3?? eventjes briljant, maar wit beschikt over het ontnuchterende 35.Dxf6+! en wint.

31…Dd2 32.Lf3 Pe4! 33. Dxa7? -+-tr-+k+

“En wit wint”, moet Topalov gedacht hebben. Giri’s briljante riposte zal hij gemist hebben. 35…Dd5!! -+-tr-+k+ wQ-+-+p+p+-+-+-zp zP-+q+-zp-+-+-+-+ +P+-+-zPn -+-+L+-+ +RtR-+K+-

Een toren achter, maar zwart heeft winnende aanval in alle varianten.

36.Lh5

Ook 36.Ke1 Dh1+ 37.Lf1 Df3!! helpt niet, na 38.Lxh3 Te8+ 39. Ke2 Te2+ 40.Kd1 Dd3 is het weer mat.

36…Dh1+ 37.Ke2 Dg2+ 38. Ke1 Te8+ 39.Kd1 Pf2+ 40.Kc2 Pe4+ en Topalov gaf zich gewonnen, na 41.Kd3 Dd2+ 42.Kc4 Tc8+ gaat wit mat.

zo’n oude volkswijsheid: zorg voor een beetje twijfel bij de tegenstander, zijn drang tot zelfvernietiging doet daarna de rest.

Giri-Nakamura -+r+rvlk+ zp-+n+pzpPwq-+l+-zp +-zp-+-+-zp-+-vL-zP +-zPP+-zP-+QsN-zPL+ tR-+-tR-mKstelling na 24.bxc3

-+r+-vlk+ zp-+-+pzpP+-+l+-zp +-+-+-+Q+p+-+-zP +-+-+-zP-+-+-zP-+ +-+-tR-mK-

Eerst torenruil, en nu een leerzaam kwaliteitsoffer waarna zwart gemangeld wordt over de witte velden.

37.Txe6! fxe6 38.Dd7 Tc5 39.Dxe6+ Kh7 40.Df7 Ld6

Niet 40…c3 41.Dxf8 c2 41.Dxc5 en zwart is alles kwijt. 41.h5!

Onderschat de zwarte kansen. Na het juiste 33.Lxe4 Txe4 34. Dxa7 Dxa5 staat het ongeveer gelijk.

33…Pxf2! 34.Lxe2 Pxh3+ 35. Kf1

In de achtste ronde boekte Giri zijn tweede overwinning, ditmaal ten koste van de Amerikaan Hikaru Nakamura. Na ruim twintig zetten leek er weinig aan de hand, maar daarna hielp Naka zijn stelling in korte tijd om zeep. Ook alweer

Hier is 24…Pf6 een goede en evenwichtige zet. Wat zwart speelde kwam als een grote verrassing voor Giri. 24…bxc3?! 25.Dxc3 Pf6 26.Pc4 Dd8 27.Lb7 Pd5 28.Dd2 Pxf4 29.Dxf4 Dxd3!? Zwart was bevreesd voor 29… Tb8 30.Pa5 – op weg naar c6 en mogelijk a7 – maar na 30…Ld6 31.Df3 Ld7 valt het allemaal nog wel mee. 30.Pe5! Neemt geen genoegen met kwaliteitswinst, wit wil met zijn paard de pion op a7 veroveren. 30…Dd6 31.Tad1 Dc7 32.Pc6

Dreigt 42.Dg6+ en Dxd6. 41…Tg5 42.Kg2! c3 43.f4

-+-+-+-+ zp-+-+Qzpk P+-vl-+-zp +-+-+-trP -+-+-zP-+ +-zp-+-zP-+-+-+K+ +-+-+-+-

en zwart gaf op, na 43…c2 44. fxg5 c1D 45.g6+ Kh8 46.De8+ gaat hij mat. Het klopt allemaal als een bus!

Anish Giri in Londen 2015. (Foto: Dirk-Jan ten Geuzendam)

Hikaru Nakamura verloor van Giri. (Foto: Dirk-Jan ten Geuzendam)

Veselin Topalov 'een beroerde score'. (Foto: Dirk-Jan ten Geuzendam)

De Groningse Talentenboot

Een aantal jaren geleden wilde toenmalig toernooidirecteur Jan Colly iets extra’s doen voor jonge Nederlandse talenten. Hij organiseerde daarom samen met de schaakbond de talentenboot: een boot gelegen in het centrum van Groningen, waar jonge Nederlandse schakers niet alleen voor een gereduceerde prijs gedurende het hele toernooi konden overnachten en eten, maar ook coaching krijgen van ervaren trainers. Dat beviel alle partijen en zo werd een traditie geboren, die door de nieuwe toernooidirecteur Jan van Os is voortgezet.

op de boot, begeleid door Anne Haast, Robert Ris en Dimitri Reinderman. Voor Anne was het de eerste keer dat ze voor de schaakbond als coach van een uitzending werkte en ze was meteen delegatieleider! Als afgestudeerd Pabostudent is ze daarvoor extra gekwalificeerd en ze wist prima orde te houden. De boot is qua omstandigheden vergelijkbaar met een jeugdherberg: stapelbedden, slaapzak meenemen en een eigen keuken. Er werd afwisselend gekookt

welijke talenten, waarbij goed rekening gehouden werd met verschillende dieetvoorkeuren. Er waren overigens ook drankvoorkeuren: tientallen pakken appelsap gingen er doorheen gedurende het toernooi... verder was er naast analyseren en voorbereiden ook tijd voor ontspanning, die vooral besteed werd aan het spelen van bughouse en Weerwolven van Wakkerdam.

Gemiddeld scoorden de spelers boven hun rating met daarbij

enkele uitschieters (zie kader), het was wel jammer dat niemand meedeed om de ereplaatsen in de A-groep. Vooraf werd dit vooral van Robby Kevlishvili gehoopt. Hij begon met 3,5 uit vier maar wist zich helaas niet bovenin te handhaven. Zijn leukste partij was een remise in de eerste ronde tegen een nog jonger talent.

Liam Vrolijk – Robby Kevlishvili

56.Lxc4? Tg4+ 57.Kd5 Txc4! 58.Kxc4 Ke6 59.Pg7+ Kxe5 ½-½ Relatief de beste prestatie werd geleverd door Lola den Dunnen die in de B-groep met 7 uit 9 de tweede plek behaalde. Ze verloor tegen de nummer één door een domme koningszet in een pionneneindspel, maar daar stonden vele goede overwinningen tegenover, zoals deze uit de achtste ronde.

Wessel van der Berg –Lola den Dunnen

1.c4 c5 2.Pc3 Pc6 3.g3 g6 4. Lg2 Lg7

Dit kwam op zich als een verrassing, maar gelukkig hadden we Symmetrisch Engels eerder in het toernooi bekeken en wist Lola wat ze moest doen. De witspeler moest zelf het wiel uitvinden en dacht hier al lang na.

5.Tb1 e6 6.Pf3 Pge7 7.0–0 0–0 8.a3 d5

Nu kan wit met d3, Ld2 en b4 overgaan naar een van de hoofdvarianten. Wat hij in de partij doet is te optimistisch.

9.cxd5 exd5 10.b4 Lf5! 11.e4 Een uit nood geboren pionoffer. Wit zou 11.d3 willen doen, maar dat gaat niet, en 11. Tb2 d4 is ook niet fijn.

Wit staat een dame tegen een stuk achter. Hij kan een loper slaan, in plaats daarvan offert hij een toren om met een meerslag alles terug te winnen! 27.f7+ e5 28.Th1! Dxh1 29.Lxe5+ Kh7 30.Pxf2+

heeft een gewonnen eindspel bereikt, maar Robby wist zich vele zetten later met een truc

11...dxe4 12.Ph4 cxb4 13.Pxf5 gxf5 14.axb4 Pe5 Met snode plannen.

15.h3 P7c6 16.g4? Pd4! r+-wq-trk+

Paard naar f3 en mat op h2, soms is schaken simpel!

17.gxf5 Pef3+ 18.Lxf3

18.Kh1 Dd6 is ook mat of damewinst. 18...Pxf3+ 19.Kg2 Dg5+ En wit gaf op vanwege 20.Kh1 Df4 met ondekbaar mat.

0–1

Talenten en begeleiders op de boot. (Foto: Harry Gielen)

Zowel doordeweeks als op zaterdag competitie spelen straks mogelijk?

Komt er een 4e Klasse KNSB?

Het was in april vorig jaar dat de competitieleiders van de verschillende regionale bonden in Utrecht bij elkaar kwamen om te praten over speel tempo’s, invallers- en dispensatieregelingen, speciale regelingen voor jeugdteams en viertallencompetities. Allemaal hele nuttige competitiezaken, en precies zoals je van competitieleiders zou verwachten. Maar ongeveer halverwege de avond stelden een aantal competitieleiders een nog funda menteler punt aan de orde. Zij spraken hun zorg uit over de dalende aantal len deelnemers aan hun bondscompetitie. Een zorg die zij koppelden aan een dringende oproep om de invoering van een 4 onderzoeken. Zeker niet alle aanwezige competitieleiders zagen de moge lijke invoering van een 4e Klasse KNSB als het ei van Columbus, maar er was wel brede steun voor de oprichting van een werkgroep.

Diezelfde avond nog werd een werkgroep opgericht bestaande uit vertegenwoordigers van de NOSBO, SBO, NHSB, SGS en de LiSB. De werkgroep ging voortvarend van start en besloot zich niet alleen te beperken tot het onderzoeken van de invoering van een 4e Klasse KNSB. Als ideaalbeeld zagen deze competitieleiders voor zich dat ieder lid van de KNSB zelf kon kiezen of hij/zij: alleen op zaterdag in de KNSB competitie wilde spelen (bijvoorbeeld in een 4e of 5e Klasse KNSB), alleen op doordeweekse avonden in een regionale competitie, of aan beide competities tegelijk zou deelnemen.

een uitbreiding van de speelmogelijkheden! Daarvoor zou dan wel de bestaande promo tie- en degradatieregeling tussen de promo tieklasse van iedere bond en de 3 KNSB moeten verdwijnen. Een revolutionair idee?

Aan de ene kant is iedere aanpassing aan ons vertrouwde competitiebouwwerk best ingrijpend te noemen. Aan de andere kant moet gezegd worden dat onze collegadenksporters van de Dambond hetzelfde systeem een aantal jaren geleden al hebben ingevoerd. Sommige damgrootmeesters spelen sindsdien zowel in de landelijke zaterdagcompetitie, als in de provinciale

graag gebruik van de mogelijkheid om meer competitiepartijen te kunnen spelen. Het is trouwens een opzet die zeker niet alleen voor sterke spelers een uitkomst kan zijn. Niet iedere denksporter speelt graag op een doordeweekse avond wanneer de volgende ochtend de wekker alweer vroeg afgaat, net als niet iedereen zijn ‘vrije zaterdag’ wil besteden aan het spelen van een potje dam of schaak.

Flexibiliteit lijkt een groot voordeel van het idee om de KNSB-competitie en de regionale bondscompetities te scheiden. Zijn er nog meer voordelen, en wat zijn de nadelen eigenlijk? SchaakMagazine besloot het een aantal competitieleiders op de man (de 13 competitieleiders zijn op dit moment nog allemaal mannen) af te vragen.

Remko Algera is competitieleider van de SBO en een van de leden van de genoemde werkgroep.

Remko, waarom heb jij je aangemeld voor deze werkgroep?

De SBO is een relatief kleine bond en onze regionale competitie staat onder druk. We hebben ook wel successen hoor, zoals onze viertallen competitie (populair mede omdat ook KNSB spelers mee mogen doen), maar de algemene tendens is krimp. We komen bij een kritisch punt: blijft onze regionale competitie wel aantrekkelijk voor de clubs en de leden? Ik maak me daar zorgen over.

Competitieleider Remko Algera(SBO) actief achter het bord

HMC 6 tegen Veldhoven 4 NBSB competitieschaak. (Foto: René Olthof)

Welke problemen kom jij als competitieleider van de SBO tegen?

Het grootste probleem binnen de SBO is de knip van avondcompetitie naar zaterdagcompetitie. Al ruim voor ik bij de SBO kwam is de Promotieklasse naar de zaterdag verplaatst. De aanleiding was de doorstroming van en naar de KNSB derde klasse. Het besluit om in de Promotieklasse op zaterdag te gaan spelen heeft het probleem niet opgelost, maar alleen maar verplaatst. Nu hebben we de doorstromingsproblemen van en naar de eerste klasse. Een andere zorgelijke ontwikkeling is dat al enige jaren meer teams zich moeten terugtrekken uit de achttallen competitie dan dat er nieuwe bijkomen. Door de geringe aantallen deelnemers worden de reisafstanden steeds groter. Dat maakt het weer minder aantrekkelijk waardoor een negatieve spiraal dreigt te ontstaan.

Je bent competitieleider, maar natuurlijk zelf ook schaker. Waar speel je op dit moment competitie? Stel dat dit idee wordt ingevoerd, voor welke competitie(s) zou je dan kiezen?

Daar zit precies het pijnpunt voor mij en dat is ook de reden waarom ik niet geaarzeld heb om in de werkgroep te stappen. Dit jaar kreeg ik voorafgaand aan de competitie een mail van mijn vereniging (SG Max Euwe) wie er op zaterdag wilde spelen. Er stond bij dat je dan wel goed genoeg moest zijn en tenminste 1700 rating moest hebben. Dat heb ik gelukkig wel, maar tegelijk weet ik dat ik echt een te zwakke speler ben om een vaste plek in de 3e klasse KNSB te kunnen vragen. Omdat onze promotieklasse op

zaterdag speelt kan ik toch nog meedoen, anders zou ik mijn lidmaatschap bij de bond net zo goed kunnen opzeggen. Ik heb een gezin en een drukke baan, dus door de week schaken lukt mij zelden. Gemiddeld lukt het me tijdens een seizoen zo vijf of zes keer om aanwezig te zijn bij onze clubavond (dinsdag), en dan is de contributie ineens veel geld als je ook niet op zaterdag kunt spelen. Ik vind het een vreemde en oneerlijke situatie dat je alleen op zaterdag competitie kunt schaken als je er “goed genoeg” voor bent.

Aart Strik is competitieleider van een van de grootste bonden (NHSB). Hij ziet als een groot voordeel van de door de werkgroep voorgestelde opzet dat ‘er geen invallersregelingen meer nodig zijn. In het huidige systeem mogen mensen maar beperkt invallen. Bij een gescheiden KNSB- en regionale competitie verdwijnt die noodzaak. Wanneer iemand in een seizoen vijf keer op zaterdag wil invallen dan kan dat gewoon zonder dat hij beperkt wordt door de regels.’

Toch reageren zeker niet alle competitieleiders positief op het voorstel van de werkgroep. In zijn reactie wijst Erik van Elven (NBSB) er op dat de reisafstanden voor Brabantse verenigingen best groter zouden kunnen worden. Jasper Boonstra (SGA) denkt ook dat dat gevaar er in zit voor Amsterdamse verenigingen. Hij wijst ook op de extra kosten die het op zaterdag spelen met zich mee kan brengen. Het kostenaspect is ook voor Arrian Rutten (RSB) een belangrijke reden om sceptisch tegenover het idee

NHSB competitieleiders Aart

te staan. Hij geeft aan dat een vereniging die nu nog geen zaal hoeft te huren op zaterdag, dat ineens wel zal moeten wanneer een team zich in wil schrijven voor een 4e of 5e Klasse KNSB competitie. Rutten is ook bang dat het vinden van vrijwilligers voor de wedstrijdleiding op zaterdag wel eens niet zo eenvoudig zou kunnen zijn. Het is duidelijk dat er binnen de wereld van de competitieleiders heel verschillend tegen dit idee wordt aangekeken. Binnenkort zullen ze elkaar in Utrecht weer ontmoeten om elkaar op basis van argumenten te overtuigen. Ook de leden kunnen op korte termijn hun mening geven in een online enquête die de KNSB zal uitzetten. Wordt vervolgd!

Conferentie over de rol van schaken in de samenleving

London Calling

Het was in september 2015 dat ik een mailtje ontving van de Duitse schaker en organisator Stefan Löffler met de vraag of ik tijdens de ‘London Chess Conference’ in december iets wilde komen vertellen over het project schaken met vluchtelingen, dat al ruim een jaar loopt in Doetinchem. Ik hoefde daar niet lang over na te denken, en zo kwam het dat ik begin december naar Londen vertrok als spreker en deelnemer aan dit congres.

Wat is de London Chess Conference nou precies? Dit jaar werd de conferentie in het

weekend van 5 december voor de derde keer gehouden. Tegelijkertijd met de London Chess Classic komen uit de hele wereld schaakenthousiastelingen bij elkaar om te spreken over de rol van schaken in de samenleving. Je moet dan vooral denken aan schaken en onderwijs, schaken en de ontwikkeling van kinderen, schaken en autisme, etc. Dit jaar was er naast de focus op onderwijs speciale aandacht voor schaken en vluchtelingen, schaken en ouderen, en schaken in gevangenissen. Kortom meer aandacht voor de sociale plek die schaken

inneemt in de samenleving: “ schaken is meer dan alleen een spelletje”, was een veelgehoorde uitspraak. De conferentie werd gehouden in het Hilton hotel op een paar honderd meter van het Olympia hotel waar de 7e editie van de London Chess Classic gehouden werd. Voor mij begon het twee uur voor aanvang met het ontmoeten van de andere sprekers die over het onderwerp schaken en vluchtelingen zouden gaan spreken. Omdat we de workshop samen zouden gaan verzorgen moesten we, na het kennismaken, gaan

Strik. (Foto: Frans Peeters)

kijken hoe we de tijd gingen verdelen. Er was ons verteld dat we pas de volgende aan de beurt zouden komen dus de noodzaak om het tot in detail af te stemmen was er nog niet. Die gedachtegang bleek een vergissing. Na de opening door Malcolm Pein, de directeur van schoolschaken in Groot Brittannië, en John Foley, de directeur van de conferentie, bleek dat we toch al op de eerste dag onze presentaties mochten doen. Dit soort schoonheidsfoutjes (een spreker die er niet bleek te zijn, een ontbrekende maar wel toegezegde laptop, een koffiepauze zonder koffie) kwamen net iets te vaak voor op deze conferentie. De inhoud van de presentaties maakten gelukkig veel goed. Wij konden ons redden door tijdens de lunch snel wat afspraken te maken, en één van de sprekers had gelukkig zijn eigen laptop bij zich.

Na de opening sprak de Spaanse schaakjournalist Leontxo Garcia over de therapeutische rol die schaken kan hebben. Sinds een paar jaar lopen er projecten in Spanje waarbij schaken wordt ingezet bij de behandeling van drugsverslavingen, bij het activeren van ouderen, maar ook bij de behandeling van

ADHD. Dat laatste project won ook de prijs als het beste sociale schaakproject van de conferentie.

Na deze gezamenlijke opening was er een lunchpauze waarna het programma in verschillende ruimtes verder ging. Tijd om te kiezen dus voor de 120 congresgangers. De presentatie die wij hielden ging over allemaal verschillende projecten rondom schaken en asielzoekers. Zo sprak de Belg Philippe Vukojevic over schaken met vluchtelingen in de buurt van Brugge. Een kleinschalig project waarmee men net was gestart. Kineke Mulder uit Oostenrijk, die overigens vloeiend Gronings sprak, vertelde over een schaakproject dat zij opgezet had in Wenen bij een treinstation. Daar zitten honderden asielzoekers te wachten tot ze verder kunnen reizen. Naast alle initiatieven die daar ontstonden met het uitreiken van kleding en voedsel is zij met een aantal vrijwilligers begonnen met het schaken in de stationshal. WFM Dijana Dengler vertelde over een project met vluchtelingen vanuit de schaakacademie van München, waarbij ze ook haar eigen ervaringen betrok als vluchteling vanuit Bosnië naar Duitsland. In

Vluchtelingen schaken in een treinstation in Wenen

mijn presentatie heb ik iets verteld over het project dat we als schaakvereniging opgezet hebben binnen een asielzoekerscentrum in Doetinchem. Een project dat nu ruim een jaar loopt. Het laat zien dat je met kleine middelen en trouw zijn heel veel kunt doen. Schaken heeft geen last van een taalbarrière en de regels zijn wereldwijd hetzelfde. Ik heb dat vooral willen laten zien met een filmpje van ons project gemaakt door Omroep Gelderland. U kunt het op Youtube vinden door te zoeken naar schaken, Kruisberg en Doetinchem.

Het voert te ver om het gehele programma te bespreken. U kunt alle onderwerpen en de presentaties zelf terug vinden op de website van de conferentie (www.londonchessconference.com). Naast de sociale rol van schaken was er vooral veel aandacht voor schaken binnen het onderwijs, en het geven van schaakles aan kinderen op de vereniging. Hier heb ik zelf veel van opgestoken. Het was mooi om te zien hoe mensen uit de hele wereld hun ervaringen delen en elkaar inspireren. Voor mij zeker een reden om het congres volgend jaar weer te bezoeken.

Begrijp wat u doet

Het Hollands (deel 1)

De Hollandse opening stond een tijdlang in een kwade reuk bij topspelers. Kwam het misschien omdat de Engelsen voor alles wat dubieus is de term ‘Double Dutch’ gebruiken? Dat het Hollands tegenwoordig springlevend is, blijkt uit het feit dat hedendaagse elitespelers als Caruana en Nakamura zich regelmatig inlaten op deze opening.

1.d4 f5 rsnlwqkvlntr zppzppzp-zpp

rsnlwqkvl-tr zppzppzp-+p -+-+-snp+ +-+-+p+-+-zP-+-+ +-+-+-zPPzPP+PzPLzP tRNvLQmK-sNR

Dit wordt de Leningrader Variant genoemd. Met 3...e6 kan zwart overgaan naar andere varianten binnen het Hollands die in aflevering 2 behandeld zullen worden.

Het Hollands staat al na één zet op het bord! Dat is een belangrijk voordeel voor zwartspelers die dit graag op hun repertoire hebben: ze duwen de tegenstander in een stelling die ze thuis tot in de puntjes kunnen uitpluizen. Al vanaf de eerste zet is duidelijk dat de strijd ontbrandt om veld e4.

2.g3

Wit fianchetteert zijn loper en daarmee neemt hij ook alvast een opstelling in tegen een eventuele aanval op zijn koning. Een opstelling met e3 en een loper op d3 leidt soms na een Stonewall (die in deel 2 aan bod komt) tot een koningsaanval voor zwart.

Ook regelmatig gespeeld wordt het pionoffer 2. e4: het zogenaamde Stauntongambiet.

2...Pf6 3.Lg2 g6

4.Pf3 Lg7 5.0–0 0–0 rsnlwq-trk+ zppzppzp-vlp -+-+-snp+ +-+-+p+-+-zP-+-+ +-+-+NzPPzPP+PzPLzP tRNvLQ+RmK-

6.c4

De meest gespeelde zet. Een ander idee is om ook de andere loper te fianchetteren. Dat kan met het verplichtende 6.b4, maar die ambitieuze zet wil ik hier niet verder behandelen.

6.b3 Deze logische ontwikkelingszet wordt veel gespeeld. 6...d6 7.Lb2 (zie analysediagram) rsnlwq-trk+ zppzp-zp-vlp

We komen nu op een lastig dilemma voor beide spelers. Dat heeft te maken met het wel of niet spelen van ...c7–c6 of in elk geval de timing van deze zet. Het voordeel van ...c6 is dat de loper op g2 wordt ingeperkt, een eventueel wit paard op c3 niet naar d5 kan, en zwart met ...Pb8–a6 naar c7 kan om met zijn damepaard de mogelijke zwakte van veld e6 af te dekken. Ondertussen maakt zwart zich op voor ... e7–e5 waarmee hij de strijd in het centrum aangaat. Wit zal dus zijn damepaard moeten ontwikkelen om tijdig ...e7–e5 met e2–e4 te kunnen beantwoorden.

Het nadeel van het spelen van ...c7–c6 is dat zwart (na … e7-e5) veld d6 behoorlijk verzwakt. Dat brengt voor wit na d4xe5, …d6xe5 de mogelijkheid c4–c5 in de stelling, gevolgd door Pd2–c4 om een paard op d6 te krijgen. Het dilemma gaat dus over de vraag wie het eerst zijn kaarten op tafel legt: wit met zijn paardontwikkeling, of zwart met de zet ...c7–c6.

Zoals hierboven al uitgelegd leidt een vroegtijdig 7...c6 ertoe dat wit zijn paard naar d2 ontwikkelt. Na 8.Pbd2 Pa6 laat zwart de actie met ...e7–e5 dan ook achterwege waardoor er een ander type strijd ontstaat. Een illustratief gevecht zien we in de partij Ganguly-Kuzubov, 2011.

7...De8 De meest logische voortzetting. De dame ondersteunt ...e7–e5 en tegelijkertijd maakt zij zich op om na ...h7–h6, ...g6–g5 naar h5 te gaan, waar zij kan deelnemen aan een eventuele koningsaanval. 8.c4. Meerdere sterke schakers, waaronder Topalov, hebben hier direct 8. Pbd2 gespeeld. Het is dan interessant hoe

zwart op een geschikte wijze verder kan gaan. Van de grote kenner van deze variant, Malaniuk, is de partij Fioramonti-Malaniuk, 1997 nuttig om te bestuderen. 8… Pc6 is dan een goede respons. Wit moet nu maatregelen nemen tegen ... e7-e5, vandaar dat wit met de profylaxe 9. Pc4 komt. Toch heeft wit hier niet zoveel. Sterker nog: als hij te aarzelend verder gaat, kan hij zelfs in de problemen raken. Een zeer leerzame partij daarmee is Sosonko-Beliavsky, 1984 die door zwart op instructieve wijze werd gewonnen. (zie analysediagram, na 8. c4)

En nu:

a) Na het wat voorbarige 8... c6?! weet wit waar het paard moet staan: 9.Pbd2 Een voorbeeld van een karakteristieke spelvoering voor wit is te zien in Villamayor-Dzhumaev, 2002;

b) Interessant is het aanvalsplan met 8...h6 Zwart wacht nog even met ontwikkelen totdat hij weet hoe wit zich gaat opstellen en bouwt ondertussen aan een aanvalsstelling (...g6–g5, ...De8–h5, ... Lc8–h3, soms voorafgegaan door ...c7–c6 en ...Pb8–a6 om de dametoren ook mee te kunnen laten doen);

c) Een verhaal apart is als zwart meteen met 8...e5 komt. Dat is tactisch gerechtvaardigd: 9. dxe5 Pg4 10.Pc3 dxe5 11.e4 Pa6

kwam ooit op het bord in een leerzame partij PartenheimerReinderman, 2013;

d) 8...Pa6 9.Pbd2 e5 10.dxe5 Pg4 (10...Pd7) 11.La3 Pxe5 Met deze stelling zijn twee partijen van Vyzmanavin de moeite van het naspelen waard. Een waar hij in mooie stijl wint (tegen Belov, 1992), de andere waar hij in de problemen kwam (tegen Onischuk, 1994) en later ook verloor;

6... d6

Een belangrijk idee van zwart is om te komen tot het bevrijdende ...e7–e5. Als hij die opstoot kan doorzetten en zelfs kan laten volgen door ... e5–e4 bereikt hij twee belangrijke strategische doelen:

1) De loper op g2 komt buitenspel te staan (die staat dan tegen pion e4 aan te kijken).

2) De loper op g7 wordt geactiveerd, de diagonaal gaat open.

7. Pc3 De8

rsnl+qtrk+ zppzp-zp-vlp

-+-zp-snp+ +-+-+p+-+PzP-+-+

+-sN-+NzPPzP-+PzPLzP tR-vLQ+RmK-

Nu staat zwart in principe al klaar voor ...e7–e5. Vandaar dat de meeste witspelers het volgende spelen:

8. d5

Een logische zet. Wit kan ...e7–e5 met het en passant slaan van de pion beantwoorden. Tegelijkertijd maakt hij veld d4 vrij voor het paard. Op dit moment zijn er diverse manieren voor zwart om het te spelen. Ik heb een keuze gemaakt, die is gerelateerd aan een partij Grigoriants-M.Gurevich, die veel ‘standaard ideeën’ (vooral van zwart) laat zien.

De opstelling die zwart gaat innemen is: ...a7–a5, ...Pb8–a6, ...c7–c6, ...Lc8–d7, ...Pa6–c7. Het paard staat goed op c7 omdat daarmee het zwakke veld e6 gedekt blijft en de zwartspeler na een eventueel ...e7–e5, d5xe6 e.p. met het paard kan terugslaan. Het paard staat dan goed in het centrum, het kan naar c5 (controle over veld e4) maar het kan ook helpen met acties op de koningsvleugel. Voor de meer avontuurlijke spelers kan zwart ook met ...h7–h6, ...g6–g5 en ...De8–h5 proberen tot aanval te komen. Hij zal op den duur proberen met ...f5–f4, ...Ld7–h3 en ...Pf6–g4 druk proberen uit te oefenen op de zwakke punten f2 en h2. Over het doorzetten van …f5-f4 kunt u mijn artikel over Malaniuk lezen:

http://schaaksite.nl/page. php?al=gespot-40-remise-pasop-als-ik-f5-f4-kan-spelenkrijg-je-geen-remise-meer

In partijen van sterke spelers zie je vaak dat ze eerst zorgen voor harmonie tussen de eigen stukken (dus eerstgenoemde opstelling) alvorens ze op de witte koning af gaan (met het tweede plan). Ze laten dat afhangen van de situatie op het bord. Die laat het niet altijd toe dat zwart gaat aanvallen, zwart moet soms ook op de damevleugel of in het centrum spelen. De aanval komt meestal niet van de grond als wit het centrum heeft geopend (met e2–e4). Hier geldt de vuistregel: alleen aanvallen op de flank bij een gestabiliseerde centrumpositie.

Een ander (standaard)plan voor wit is om ...e7–e5 te beantwoorden met e2–e4. Voor dat doel dient 8.Te1, 8… Df7 is dan de meest geijkte reactie. (8...e5 9. dxe5 dxe5 10.e4 is dan niet zo prettig voor zwart omdat de dame in de lijn van de zwarte toren staat. 10...f4!? Witspelers moeten altijd rekening houden met deze ‘standaardwending’ 11.gxf4 Ph5!? Een bepaald

type pionoffer waarmee zwart veld f4 voor een stuk hoopt te krijgen. Overigens is het pionoffer niet altijd even sterk...)

9.b3 Pe4 10.Lb2 (10.Dc2 Pc6 kwam voor in de partij Baramidze-Caruana, 2014.) 10...Pc6. (zie analysediagram) r+l+-trk+ zppzp-zpqvlp -+nzp-+p+ +-+-+p+-+PzPn+-+ +PsN-+NzPPvL-+PzPLzP tR-+QtR-mK-

Een modelpartij voor zwartspelers is Eljanov-M.Gurevich, 2005.

8...Pa6 9.Pd4

Populair is nog altijd 9.Tb1 Wit beoogt met b2–b4 zijn ruimte op de damevleugel te vergroten. Tegelijkertijd gaat hij met de toren uit de lange diagonaal. 9...Ld7 10.b4 (Ook interessant is 10…c6) 10...c5 11.dxc6 bxc6 12. a3 Pc7 13.Lb2 Pe6 14.e3 Tb8 hetgeen onder andere voorkwam in een partij Van der Sterren-M.Gurevich, 1996 die door zwart op instructieve wijze werd gewonnen.

9...Ld7

r+-+qtrk+ zppzplzp-vlp n+-zp-snp+

+-+P+p+-+PsN-+-+ +-sN-+-zP-

lijk de zwarte en de witte mogelijkheden.

Ook 9...Pc5 10.b4 Pfe4 11.Pxe4 Pxe4 12.Lb2 kwam voor in diverse partijen, waarmee de ervaringen voor zwart over het algemeen niet slecht waren. Een aardige partij is Bu-Dao, 1999.

Belangrijkste illustratieve partijen:

• Ganguly-Kuzubov, 2011.

• Fioramonti-Malaniuk, 1997.

• Sosonko-Beliavsky, 1984.

• Villamayor-Dzhumaev, 2002.

• Partenheimer-Reinderman, 2013.

• Belov-Vyzmanavin, 1992.

• Onischuk- Vyzmanavin, 1994.

• Grigoriants-Gurevich, 2005.

• Eljanov-Gurevich, 2005.

• Baramidze-Caruana, 2014.

• Van der Sterren-Gurevich, 1996.

• Beliavsky-Malaniuk, 1983.

• Shankland-Gelashvili, 2013.

Geraadpleegde bronnen:

- Megadatabase van Chessbase

Eerdere afleveringen van deze rubriek, waarbij u de illustratieve partijen interactief kunt naspelen en downloaden, treft u aan op http://schaaksite.nl/list. php?c=training

Reageren? Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl.

Zwart voltooit zijn ontwikkeling en maakt zich op om met ...c7–c6 het witte centrum te ondermijnen. Daarnaast wil hij het paard via c7 (soms via c5) naar het centrum omspelen. De partijen BeliavskyMalaniuk, 1983 en ShanklandGelashvili, 2013 geven een aardig beeld van respectieve-

Toernooioverwinning in Londen!

Van 4 tot en met 13 december werd in het Olympia Conference Centre in Londen, de London Chess Classic gespeeld. Hoofdattractie van het toernooi was uiteraard het laatste deel van de Grand Chess Tour waar onder andere Anish Giri aan meedeed en daar helaas na een verloren barrage tegen Maxime Vachier-Lagrave de toernooiwinst aan Magnus Carlsen moest laten.

In de schaduw van het laatste deel van de Grand Chess Tour speelde uw verslaggever in het FIDE Open. Ook bepaald geen zwak bezet toernooi met 28 grootmeesters en 6 spelers boven de 2600.

Het toernooi begon voor mij met een fikse tegenvaller aangezien het met zwart niet lukte van Stephen Moran (2127) te winnen. In de tweede ronde speelde ik tegen Tim Rogers (2075).

Bok-Rogers

r+-wqkvl-tr

+p+nsnpzpl

p+-+p+-zp

+L+pzP-+-

-+-sN-+-+

+NzP-+-+-

PzP-+-zPPzP

tR-vLQ+RmK-

Stelling na 12...a6?

Ziet u hoe ik hier toesloeg?

Ik vond de mooie combinatie en had dus snel mijn eerste overwinning binnen. Toch fijn, zeker op een dag met twee ronden. De twee daaropvolgende partijen wist ik ook te winnen en in ronde 5 mocht ik opeens aantreden tegen de elo-favoriet: Evgeny Postny (2670)!

Na een lange partij kwam ik in een verloren toreneindspel terecht. Ik probeerde het hem echter zo moeilijk mogelijk te maken en op zet 72 ging Postny de fout in. Hij gaf de winst weg en ik liet niet meer los: remise.

Postny-Bok

Stelling na 71…Kc6

72.Td4?

Hierna kan wit niet meer winnen. 72.Kg4 Was de weg naar winst. 72...Tg8+ 73.Kf5 Tg2 (73...Tf8+ 74.Ke6) 74.Ke4 Kc5 75.Ke3 Tg6 en nu 76.f3! deze zet hadden we allebei eerder gemist in de partij. In plaats hiervan levert 76.f4 Td6 slechts remise op.

72...Kc5 73.Te4

Of 73.Td2 Tf8+ 74.Kg2 Tg8+ 75. Kf1 Tf8, en wit kan zijn stelling niet verbeteren: 76.Td3 Kc4.

73...Ta8

Nu komt de zwarte koning een lijn terug en remise is onvermijdelijk.

74.Kg4 Tg8+ 75.Kh4 Kd5 76. Te7 Tf8 77.Kg3 Tg8+ 78.Kf3 Tf8+ 79.Ke3 Tf6 80.Te8 Kd6 81.f3 Kd5 82.Te4 Kd6 83.Tf4

Tg6 84.Te4 Tf6 85.Kf2 Te6

Een zwaarbevochten remise!

½–½

Een grote meevaller waardoor ik in het spoor van de koplopers bleef. In ronde 6 wist ik te winnen van GM Keith Arkell (2490) en doordat er op de andere topborden veel remises vielen stond ik nu gedeeld bovenaan! De volgende ronde won ik in een lange partij van IM John Bartholomew (2443), en werd het steeds smaller aan de top: van 10

koplopers na ronde 6 naar 3 na ronde 7. In ronde 8 speelde ik tegen de Canadees GM Eric Hansen (2577). Eric is vooral bekend als de ‘Chessbrah’ op YouTube en Twitch maar is ook zeker geen misselijke speler. Hij vergreep zich echter in de opening waarna ik een erg prettig voordeel kreeg. Ik wist mijn voordeel goed uit te bouwen en na 66 zetten was het punt binnen. Nu was ik ongedeeld koploper met 7 uit 8! Echter, met veel kapers op de kust (vier spelers met 6,5 uit 8) was ik nog nergens zeker van. De laatste ronde speelde ik met zwart tegen GM Aleksandr Lenderman (2626).

Lenderman - Bok

1.Pf3 Pf6 2.c4 c5 3.d4 cxd4 4. Pxd4 e6 5.Pc3 Lb4 6.g3 0–0 7.Lg2 d5 8.cxd5 Pxd5 9.Db3

Da5 10.Ld2 Pc6 11.Pxc6 bxc6

12.0–0 Lxc3 13.bxc3 La6 14.Tfe1

Een erg ongebruikelijke zet. Er ontstaat nu een soort wachtspel. Wit heeft het voordeel van het loperpaar, maar kan daar echter weinig mee doen omdat de zwarte stukken erg goed staan: vooral het paard op d5 en de loper die later naar c4 komt houden de witte stelling goed in zijn greep. Normaal gesproken wordt hier 14.Tfd1 gespeeld. 14…Tab8 15.Dc2 Dc5 16.a3

Tfd8

Zwart verbetert zijn stukken. 17.Lf3 h6

Een nuttige wachtzet, zwart maakt een luchtgaatje en de loper op d2 wordt wat van zijn mobiliteit (veld g5) ontnomen. Er volgt nu een lange manoeuvreerfase.

18.h4 Td7 19.Teb1 Tbd8

20.Tb2 Lc4 21.a4 Da5 22.Dc1

Da6 23.Le1 Pf6 24.Dc2 c5

25.a5 e5 26.Lg2 Ld5 27.Lxd5

Txd5 28.c4 Td4 29.Tc1 De6 Alle zwarte stukken zijn opeens op de witte koning gericht.

30.f3 e4 31.Tb3 Dh3 32.Lf2

Td2 33.Tb8

Dit was wits bedoeling, maar de zwarte dame is sterker dan de witte torens.

33…Txc2 34.Txd8+ Kh7 35. Txc2 e3 36.Lxe3 Dxg3+ 37.Kf1 Dh3+ 38.Ke1

Wint de toren op d8 en daarmee het toernooi!

39.fxe4 Dxh4+ 40.Kf1 Dxd8

41.Td2 Dxa5 42.Td3 Db4

0–1

Hiermee won ik het toernooi met een score van 8 uit 9 en een TPR van 2771! Mijn eerste grote toernooiwinst en tot op heden verreweg mijn beste resultaat. Hiermee bracht ik mijn rating boven de 2600 waarmee ik 2015 goed wist af te sluiten!

*Oplossing: Wit won in Bok-Rogers, na 12…a6? met 13. Pc5! axb5 14.Pxb7 en nu wint wit materiaal vanwege de dubbele dreiging 15.Pd6 mat en 15.Pxd8.

Benjamin Bok

Toernooiwinnaar in Londen Benjamin Bok. (Foto Alina l'Ami)

Toernooien

26 juli-4 augustus

48ste editie: 25 juli - 4 augustus

Open Nederlands Kampioenschap

Schaken 2016 in Dieren

Het Open Nederlands Kampioenschap Schaken wordt van 25 juli tot en met 4 augustus gespeeld in Dieren. Het toernooi wordt voor de 38ste keer gespeeld in Sport- en Zalencentrum Theothorne. Het is de 48ste keer in de gemeente Rheden. In de hoofdgroep wordt gespeeld om de titel Open Kampioen van Nederland.

www.facebook.com/OpenNKDieren web: http://onk.schaakbond.nl/

25-30 juli Deelname-eis inleggeld aan de zaal Prijzengeld

1 -3 augustus Deelname-eis inleggeld aan de zaal Prijzengeld

Vierkampen geen ratinggrens

15,00 20,00 1e prijs 30; 2e 15

Alle toernooien ronde aanvang 13.00 uur m.u.v. de ronden op 30 juli: aanvang 12.00 uur

vrijdag 29 juli

4e Open OSBO Snelschaakkampioenschap

Toeslag niet-leden KNSB

Voor Nederlandse deelnemers die geen lid zijn van de KNSB wordt het inleggeld verhoogd met 10,00. Voor de zesrondige toernooien en de Vierkampen met 7,50.

Verplichte aanmelding in de zaal

De deelnemers dienen zich tijdig voor de eerste ronde bij de wedstrijdleiding aan te melden op de volgende tijden:

• Open Kampioenschap en Reservegroepen: dinsdag 26 juli van 10.30 - 12.00 uur

• Zesrondige toernooien: maandag 25 juli van 11.00 - 12.00 uur

• Vierkampen: maandag 1 augustus van 11.00 - 12.00 uur

• Open OSBO Snelschaakkampioenschap: vrijdag 29 juli van 18.30 - 19.00 uur

stersponsor Open NK Schaken

Inschrijven

Schrijf u in via de internetsite http://onk.schaakbond.nl. De inschrijving dient vergezeld te gaan van gelijktijdige overmaking van het inschrijfgeld op rekening NL13RABO 0313620512 t.n.v. Open Nederlands Schaakkampioenschap 2016 te Dieren. Deelnemerslijsten worden ruim van te voren gepubliceerd op de website http://onk.schaakbond.nl . Sluiting inschrijving: vrijdag 22 juli (Vierkampen 29 juli), daarna is aanmelding aan de zaal mogelijk zolang er plaats is.

Overnachten

Wij hebben naast de traditionele schaakcamping arrangementen afgesproken met Hotel Polysport en camping Boszicht. Voor meer informatie zie onze website.

Nevenactiviteiten

Op een aantal dagen geven commentatoren in het Grand Café toelichting op de partijen. Voor alle nevenactiviteiten (zie website) geldt: aanmelding ter plaatse.

Cursusagenda

Hiernaast een overzicht van de kadercursussen die bij de KNSB zijn aangevraagd.

Uitgebreide informatie over alle opleidingen van de KNSB is te vinden op www.schaakbond.nl/opleidingen. Hier staan de meest actuele gegevens en de data van de cursussen.

Het overzicht wordt regelmatig aangevuld.

U kunt ook contact opnemen met Sacha Schiermeier van het Bondsbureau van de KNSB: tel 023-5254025

e-mail: sschiermeier@schaakbond.nl.

Cursussen kunnen van start gaan bij een minimale bezetting van 8 cursisten.

De lezer aan zet

8...Lb4

Duidelijk de beste zet. Zwart ontwikkelt een stuk en verhoogt de druk op het centrum (e4 en d5). Ook is het vervelend voor wit dat hij in het vervolg steeds rekening moet houden met ... Lxc3. Logisch is misschien 8... cxd5 9.exd5 Ld6 maar nu staat het zwarte paard op a5 wel buitenspel en om die reden staat wit beslist niet minder.

9.Lg5 0–0

Gewoon doorgaan met ontwikkelen en de druk nog even vasthouden is sterker dan een van de alternatieven om meteen ‘iets te doen’:

- 9...cxd5 10.Lxf6 Dxf6 (10... gxf6 11.exd5) 11.Da4+! Pc6 12.exd5 en zwart is in de problemen.

- 9...h6 10.Lxf6 Dxf6 11.Dc2 is niet beter voor zwart omdat 11...0–0 met 12.a3 wordt beantwoord, en 11...cxd5 met 12.Da4+ Pc6 13.exd5.

- 9...Lxc3+ 10.bxc3 is niet slecht

voor zwart, maar de loper nog even op het bord houden (en het paard op a5 gedekt) is beter.

10.Pf3 cxd5

Zwart staat ook prettig wat beter na 10...Lxc3+ (3 punten)

11.bxc3 cxd5 12.Lxf6 Dxf6

13.Dxd5 maar ten opzichte van de partij blijkt wel een nadeel aan de ruil op c3: het paard op a5 hangt nu.

11.Lxf6

Wit verliest een pion na 11.exd5 Lxc3+ 12.bxc3 Dxd5.

11...Dxf6

Simpel spel is hier het beste. 11...gxf6?! 12.exd5 geeft ook wit tegenkansen. Net als op zet 10 kan zwart ook nu op c3 nemen: 11...Lxc3+ 12.bxc3 Dxf6

13.Dxd5 en nu staat in tegenstelling tot in de partij het paard op a5 aangevallen, en moet zwart verder gaan met 13...Pc6 ook dan staat zwart heel plezierig natuurlijk.

12.Dxd5

12.exd5 e4 13.Pd2 (Zwart wint op slag na 13.Pd4? Lc5!) 13... Dg6! is op zijn minst al heel lastig voor wit.

r+l+-trk+ zpp+-+pzpp

12...Lg4

Net als op zet 8, gaat Li Chao gewoon door met ontwikkelen terwijl hij tegelijkertijd dreigingen in de stelling houdt. Zwart heeft hier een grote hoeveelheid alternatieven die allemaal wel redelijk zijnmaar toch wat minder goed dan de zet van de Chinese grootmeester. Wanneer je zonder concrete problemen met al je stukken kunt spelen (of zo flexibel mogelijk blijft), dan verdient dat bijna altijd de voorkeur.

Alternatieven zijn: 12...Pc6 (2 punten) en, 12...Te8 (2 punten) . Het spel vervlakt al een beetje na 12...Le6 (2 punten) 13.Dxe5 Dxe5 14.Pxe5

Tfc8 15.0–0 Lxc3 (of 15...Txc3 16.bxc3 Lxc3 17.Pf3 Lxa1 18. Txa1) 16.bxc3 Txc3. Verder is 12...Lxc3+ (2 punten) 13.bxc3 Pc6 vergelijkbaar met het commentaar op zet 10 en 11. En 12...Td8 (2 punten)

13.Dxe5 Dxe5 14.Pxe5 Le6 geeft goede compensatie. Zwart wint ongetwijfeld de pion terug, maar of hij dan zoveel beter staat? Tot slot is 12...Dg6 (4 punten) niet slecht, zwart heeft gevaarlijke compensatie voor de pion na 13.Dxe5 Pc6.

13.0–0

Zwart heeft een duidelijk structureel voordeel na 13. Dxe5 Dxe5 14.Pxe5 Lxc3+ 15. bxc3 Lxe2 16.Kxe2 Tfe8. Verliezend is 13.Pxe5? Lxc3+ 14.bxc3 Tae8 15.Lxg4 (15.Dxa5 Txe5) 15...Txe5.

13...Lxc3

Nu er geen duidelijk andere betere zetten zijn, neem Li Chao eindelijk op c3 en bezorgt wit een zwakke damevleugel. Het probleem is dat 13...Tad8 (3 punten) 14.Dxe5 Dxe5 15. Pxe5 Lxe2 16.Pxe2 Tfe8 17.Pf3

Txe4 18.Pg3 erg vervlakkend is, maar ook hier staat zwart wat beter na 18...Tee8.

14.bxc3 b6

Het paard staat nuttig op a5 en de structuur a7–b6 is heel mooi. Bovendien is veld c5 een prachtveld voor een toren (of eventueel het paard). 14...Pc6 (1 punt) 15.Tfd1 is maar een tikje beter voor zwart. 14... Lxf3 (2 punten) 15.Lxf3 b6 speelt op goed paard-slechte loper. Structureel geen slecht idee. Toch is de zet van Li Chao beter: beide lichte stukken van zwart zijn beter dan die van wit.

15.Tac1 Tac8

Logisch na het ingezette plan met 13...Lxc3 en 14...b6. Ook na andere torenzetten staat zwart beter zoals 15...Tfd8 en 15...Tad8 (beide 4 punten). 15...Tfc8 (1 punt) is minder nauwkeurig, na bijvoorbeeld

16.Tfe1 is het lastig dat de toren op a8 nog ‘hangt’ waardoor 16...Tc5? niet gaat.

16.Tfd1 Tc5

Dit was het plan, maar natuurlijk is 16...Tfd8 (5 punten) ook een prima zet.

17.Dd3

Of 17.Dd2 Pc4 18.Dc2 Tfc8 en wit staat ook slecht. -+-+-trk+ zp-+-+pzpp

-zp-+-wq-+ sn-tr-zp-+-

-+-+P+l+

+-zPQ+N+P+-+LzPPzP

+-tRR+-mK-

17...Le6

Een interessante zet. De loper heeft voor even zijn werk gedaan op g4 en valt nu pion a2 aan en controleert veld c4. U krijgt evenveel punten (5) voor de prima alternatieven: 17... Pc4, 17...h6, en 17...Tfc8 18.Dd2 h6

Op het moment dat wit geen nuttige zetten heeft maakt Li Chao even een luchtgaatje. U krijgt evenveel punten (5) voor 18...Pc4 en 18...Tfc8 19.La6 Tb8.

19.La6

19.h3 Dg6! laat zien waarom wit niet zo’n zelfde nuttig luchtgaatje kan maken.

19...Dg6

Een hele goede concrete zet. Pion e4 hangt, en misschien ‘dreigt’ er wel 20...Lh3? Omdat zwart structureel al zo goed staat zijn er steeds diverse andere zetten die ook het voordeel vasthouden. Zo krijgt u 5 punten voor: 19...Tb8 dreigt eventueel ...b5, 19...De7 om de dame om te spelen naar de damevleugel, 19...Pc4 zet het paard op een uitstekend veld en isoleert de witte loper een beetje.

20.De2 Lg4

Heel sterk gespeeld. Zoals uit deze (en ook zijn volgende) zet blijkt heeft Li Chao een flexibele geest. Nu de dame op e2 staat gaat de loper terug naar g4 omdat de penning vervelend is. Ook maakt hij de zesde rij vrij voor de dameswitch op de volgende zet. 20...Lh3 21.Pe1 levert niks concreets op.

21.Kh1 Dc6

Zwart is structureel in het voordeel na 21...Lxf3 22.gxf3. U mag 5 punten aan uw totaal toevoegen wanneer u gezien heeft dat 22.Dxf3? niet gaat vanwege 22...b5 23.De3 Dc6 en zwart wint op termijn de loper op a6.

22.Dd3

Relatief het beste was nog 22.c4 Df6 (22...f5 23.Td5!) 23.Lb5 maar zwart staat fantastisch na 23...Tfc8 of 23...Pc6 24.Lxc6 Dxc6.

22...f5

U krijgt geen punten voor andere zetten. Alleen deze zet wint op slag.

24.Dd6 Lh5 (24...Lxf3 25.gxf3 Txf3 en wint) 25.Dxc6 Pxc6 26. g4 Txf3 27.gxh5 Txh3+ en zwart wint.

23...b5

Weer blijkt de flexibele geest van de Chinees. Net wanneer hij de vork ...e5–e4 kan spelen (de pointe van 22...f5 toch?) sluit hij de witte loper in! Toch krijgt u evenveel punten (4) voor het consequente en net zo winnende 23...e4 24.Dd4 Tfxf5! (maar niet 24...exf3?! 25.Dxg4).

24.f6

Wanhoop, maar alles verliest. Bijvoorbeeld 24.h3 Lxf3 (24... e4?! 25.Dd6!) 25.Dxf3 e4 en de loper gaat verloren. 24...Txf6

Het sterkst, maar u krijgt 1 punt voor 24...e4, 24...Lxf3 , en 24...Dxf6 . Geen punten voor 24...Dxa6 omdat wit dan met 25.Dg6! met een dubbele dreiging weer helemaal terug is.

25.Dd8+ Kh7

U krijgt ook 1 punt voor 25... Tf8

26.Dxa5 Lxf3

Wit gaf op, het is mat na 27. gxf3 Dxf3+ 28.Kg1 Dxf2+ 29.Kh1 Df3+ 30.Kg1 Tg6. Zwart wint trouwens ook na 26... Txf3 (2 punten) 0–1

Combineren

Diagram 1

Lobzhanidze-Deen

1.Pxd5! 1-0

Diagram 2

Beerdsen-Shyam

1..Pf2+! 0-1

Diagram 3

Den Hartog-Henseler

0-1

Diagram 4

Kuipers-Von Meijenfeldt 1.Lc1! Lxc1 2.Dxh4 Lxa3 3.Pxd5! Dd6 4.Pb6 1-0

Diagram 5

Kerigan-Vogel

1.Dc1! 1-0 Zwart doet niets meer tegen Ta1 met Damewinst.

Diagram 6

Brink-Berkovich

1.Txg7! 1-0 Immers 1..Pxg7 2. Dh7 gaat mat.

Diagram 7

Beerdsen-Kalaiyalahan

1.Txg6! 1-0 Na 1..fxg6 2.Dxg6 volgt Dh7 mat. Een andere matvariant: 1..La6 2.Txg7+ Kxg7 3. Dh7+ Kf8 4.Dh8+ Ke7 5.Df6+ Kf8 6.Tf4! Lxd3 7.Th4 en Th8 is onvermijdelijk.

Diagram 8

Berkovich-Van Meegen

1.Pdxe4+! fxe4 2.Pxe4+ Kf5 (2.. Kf7 3.Lh5+) 3.Ld3 Txg3 4.Txg3 Lb7 5.Tg5 mat.

Recht toe recht aan

23.exf5

Hopeloos is ook 23.h3 fxe4

Zwart speelde veilig 1...Kxb5 maar wit ontsnapte met 2.Txb6+! 2.Ta7? Pc4 3.Tb7+ Kxa5 2...Lxb6 3.axb6 Kxb6 4.Ke3 en de zwarte vrijpion ging ook verloren. ½–½ Sebastiaan JanseBenedikt Walter, Kiel 2015. 1... Pc4! 2.b6 (2.Te6 Pb2! 3.Te1 d2 en zwart wint.) 2...Pe5+! jaagt de witte koning weg en de zwarte vrijpion beslist de partij! 3.Ke4 d2 4.b7 d1D 5.b8D Df3 mat. Benut uw eigen kracht!

deutsche Schachprogramm“ (Der Vereinsspieler oder Profi: Der neue FRITZ Schachspieler wünschen: neue Fritz-Engine von automatische Spielstärkeanpassung, und Coachfunktion, Stellungserklärenanzeige, Eröffnungsstatistik, automatiDatenbank mit 1,5 Millionen Partien. Account Premium bietet Ihnen ZuWelt jederzeit und überall: Online spielen Trainingsvideos, Datenbankzugriff, TaktiktraiFritzonline und Let's check und und und. Mit populärste Schachprogramm auf Ihrem PC mobilen Zugang auf die Chess Base Welt: SYSTEMVORAUSSETZUNGEN: GB RAM, Windows Vista, XP (Service Pack 3), 256 MB RAM, DVD-ROM Laufwerk, Windows Internetzugang für Programmaktivierung, Updates und -WebApps. Empfohlen: PC Intel i5 (Quadcore), GB Windows 10, DirectX10, Grafikkarte mit 512 MB DirectX10- kompatible Soundkarte, Windows Media und Internetzugang für Programmaktivierung, Account-WebApps. 32 Bit Engine) Programmoberflächeentwickelt Premium (6 HandicapMonate) & Sparring! von Alex Kure Mio. Partien u.v.m. CHESSBASEHamburg90aGMBHGermany www.chessbase.cominfo@chessbase.com ISBN 978-3-86681-382-3 unverb. Preisempfehlung 69,90

64 BIT MULTIPROCESSOR VERSION

Fritz 15

64 BIT MULTIPROCESSOR VERSION

6 Monate Online-Zugang zur Chessbase Welt INKLUSIVE PREMIUM ACCOUNT

met Fritz 15 even welke mogelijkheden u heeft gemist. Maak gebruik van de trainingsmodus en probeer de juiste weg naar de winst zelf te vinden. Zo wordt u langzaam, zet na zet en partij na partij beter. Op deze manier stijgt uw Playchess-ELO!

• „My Games Cloud“ – uw eigen verzameling serverpartijen zijn met een enkele klik bereikbaar!

6 Monate Online-Zugang zur Chessbase Welt INKLUSIVE PREMIUM ACCOUNT

64 BIT MULTIPROCESSOR VERSION

Nieuwe auteur, nieuwe engine

• „Training“ –verbeter uw tactische vermogen. Meer dan 34.000 trainingsopgaven staan klaar – van mat in één tot lastige tests met stille zetten en oplossingen!

Nieuwe Fritz, nieuwe vriend

U uurtjes met uw nieuwe trainingspartner verheugen: Fritz 15! De geheel nieuw bewerkte ‘vriend-modus‘ heeft veel te bieden: tijdens de partij kan Fritz zich voortdurend aan uw speelsterkte en tijdgebruik aanpassen. Bovendien geeft het programma een seintje, als er een tactische grap in de stelling zit, of geeft een waarschuwing als uw een typische fout maakt. Bijzonder interessant is de evaluatie van uw speelsterkte in verschillende fases van de partij: in welke gedeelte van de partij speelt u sterk, en wanneer slecht? In de opening, het middenspel of toch het eindspel? Voor elke drie fases van een partij krijgt u van Fritz 15 een eigen Elo evaluatie! Dat is toch iets moois om naar uit te kijken!

Beter benutten van mogelijkheden

‘Die partij had ik toch moeten winnen!’ Hoe vaak heeft u dat gezegd na een vluggertje op Playchess, nadat alweer een goede partij op het eind toch nog werd verloren? U bent nieuwsgierig waarom het steeds weer mis gaat? Kijk meteen na de partij

Vasik Rajlich is de nieuwe man in het Fritz-Team. De Amerikaan, die een paar jaar geleden met zijn programma „Rybka“ aan de top van alle computerschaakranglijsten stond, is de auteur van de nieuwe Fritz 15 engine. De nieuwe multiprocessorversie kan alle processorkernen van uw systeem benutten! Het is duidelijk dat Fritz 15 bij de beste schaakprogramma’s van de wereld hoort!

Goed overzicht, betere toegang

Degene die veel met trainingsvideo‘s of databanken werkt, zal happy zijn met het uitgebreide databankvenster van Fritz 15. Hier wordt niet alleen automatisch alle op de harde schijf bewaarde Fritz-Trainer enz. getoond. De partijenlijst biedt nu, gebaseerd op het ChessBase programma, duidelijk meer mogelijkheden data te sorteren en te bewerken.

Eén programma, vele mogelijkheden

Met Fritz 15 heeft u niet alleen direkt toegang tot de de Playchess-Server , maar ook op de nieuwe ChessBase Webtools:

• „Video Flat“ – die alomvattende ChessBase Mediatheek: Trainingsvideo’s over allerlei schaakthema’s, schaakshows, interviews, enz.

• „Live-Database“ – Toegang op de ChessBase Online-Databank met 8 Mio. partijen.

• „Let’s Check“ – de unieke analysedatabank met meer dan 200 Mio. diep geanalyseerde stellingen en nog veel meer.

Met Fritz 15 krijgt u 6 maanden lang premium toegang tot alle nieuwe ChessBase Webtools!

FRITZ 15

- Nieuwe 64-Bit multiprocessorengine

69,90 €

- Verbeterde 64-Bit programma interface (ook 32-Bit mogelijk naar wens)

- Premium-lidmaatschap op de nieuwe ChessBase

Accounts en de Playchess-Server (zes maanden)

- Databank met meer dan 1,5 Mio. partijen

Systeemvereisten:

Minimaal: Pentium III 1 GHz, 2 GB RAM, Windows XP (Service Pack 3), 7/8, DirectX9, grafische kaart met 256 MB RAM, DVD-ROM drive, Windows Media Player 9 en Internetverbinding om het programma te activeren, PlayChess.com toegang, Let’s Check en updates.

Aanbevolen: PC Intel i7 (Quadcore), 4 GB RAM, Windows 8.1/10, DirectX10, Grafische kaart met 512 MB RAM of hoger, 100% DirectX10- kompatible geluidskaart, Windows Media Player 11, DVD ROM drive en internetverbinding om het programma te activeren, Let’s Check, ChessBase Live Database, Engine Cloud, Tactiek Training en updates.