Vormgeving & Lay-out: Interface Communicatie B.V., Ede www.ifcommunicatie.nl
Druk
Koninklijke BDU Grafisch
Bedrijf BV, Barneveld ISSN: 1385-8807
Interviews
Anish Giri: Dit is nog maar het begin 8 Nick: schaken kan mensen slimmer maken 20
Voorloper
Toernooien
Tata: Carlsen nipt voor aanstormende 4 jeugd
Qatar: Giri deelt tweede plaats 11
Londen: Giri gedeeld eerste 13
Groningen: Verlies Haast, Van Foreest 24
Anish Giri gedeeld tweede
Magnus Carlsen blijft jonge hemelbestormers nipt voor
Met 9½ uit 13 heeft wereldkampioen Magnus Carlsen het Tata Steel schaaktoernooi in Wijk aan Zee gewonnen. Hij bleef een half puntje voor op vier jonge hemelbestormers: Wesley So, Anish Giri, Maxime VachierLagrave en Ding Liren.
Ook voor wereldkampioenen blijft het leuk om toernooien te winnen, maar de 24-jarige Noor was allerminst te spreken over zijn spel. Hij is een perfectionist en die zijn niet snel tevreden. Hij haalde geen monsterscore, brak geen records en bleef niet ongeslagen. Het moet voor Carlsen een beetje gevoeld hebben als just another day at the office. In het begin ging het zelfs uiterst moeizaam. Na een gelijkwaardige remise met zwart tegen Giri wist hij in de tweede ronde met wit helemaal niets te bereiken tegen Wesley So. Remise, en het was Carlsen die zijn best moest doen om de zaak in balans te houden. En in de derde ronde zelfs enorme opschudding in Wijk aan Zee: een nederlaag van de wereldkampioen! Dat gebeurt nu eenmaal niet vaak, en dan staat de hele schaakwereld even op zijn kop. Met zwart wilde Carlsen heel graag winnen van Radoslaw Wojtaszek, de Poolse nummer één. Wie met zwart persé wil winnen moet bereid zijn risico’s te nemen en Carlsen ging te ver. Met gezond en verdedigend sterk spel zorgde Wojtaszek voor een stunt.
Wojtaszek-Carlsen, derde ronde
1.d4 d6 2.Pf3 g6 3.c4 f5 Via zetverwisseling is het Hollands op het bord gekomen,
op zich een geschikte opening voor een zwartspeler met ambities. Opmerkelijk detail: twee rondes later greep Caruana ook naar het Hollands in een poging Wojtaszek te verslaan, en ook in die partij ging het mis met zwart. 2 uit 2 dus voor de Pool tegen de nummers één en twee van de wereldranglijst, met dank aan het Hollands!
4.b4 Lg7 5.Lb2 a5 6.b5 a4!?
13.Lc1
Wojtaszek heeft scherp gezien dat het tijdverlies met zijn loper niet van belang is, zwaarder weegt de zwakte van a3.
13…Pbd7 14.Tb1 Pe4 15.Pxe4 fxe4 16.Pd2
16.Dxe4!? Pc5! (idee 17.dxc5? Lf5!) leidt tot complicaties die een strateeg als Wojtaszek liever uit de weg gaat. Een variant: 17.Dh4 Lf6 (17…Pe4 18.Pg5! Pxg5 19.Dxg5 is heel mager voor zwart) 18.Pg5 Lxg5 19.Dxg5 Pe4 20.Dh6 Pc3 21.Ld3 Pxb1 22.Lxg6! en na het slaan remise door eeuwig schaak.
16…Pf6 17.Tb3 Lf5 18.Txa3
veld neer en alles staat nu klaar voor de opmars a4-a5. Carlsen raakt hier zo van in de war dat hem een flinke blunder ontglipt.
28…De6??
Met 6…e5 7.dxe5 Pd7! was niets mis, maar Carlsen probeert het spel zo snel mogelijk een ongewoon karakter te geven. Uiteraard kan deze brutale pion, afgesneden van de hoofdmacht, ook makkelijk zwak worden. Wojtaszek laat zich niet gek maken en beperkt zich tot normale ontwikkelingszetten.
7.e3 Pf6 8.Le2 c6 9.bxc6 bxc6 Na 9…Pxc6? zou de zwarte pionnenstructuur pijn doen aan de ogen, dan is het gatenkaas.
10.0-0 0-0 11.Dc2 Dc7 12.Pc3 a3 De pion rukt nog verder op, maar wordt hier helemaal een eenvoudig doelwit voor de witte stukken.
En de brutale indringer is opgeruimd. De compensatie van zwart is op zijn best schimmig te noemen.
18…h5 19.Txa8 Txa8 20.a3 h4 21.Lb2
Zelf zal wit nooit h2-h3 spelen, dat geeft zwart alleen maar aanknopingspunten.
21…h3 22.g3 Dc8 23.Te1 Tb8
Dit betekent uiteindelijk alleen maar tijdverlies, beter was meteen 23…Ph7.
24.Lc3 Ph7 25.a4 Pg5 26.Tb1
Ta8 27.Dd1
Verhindert tegenspel met Lf5-g4.
27…c5
Carlsen probeert de spanning over het hele bord op te voeren.
28.Tb6!
Zet de toren op een mooi actief
Kost zomaar een stuk. 29.g4!
En de loper op f5 kan nergens meer heen. Zwart kan alleen nog maar wat rommelen en hopen op een wonder in tijdnood. 29…cxd4 30.Lxd4 Lxd4 31. exd4 e3 32.gxf5 gxf5 33.Pf1 exf2+ 34.Kxf2 Pe4+ 35.Ke1 Df6 36.Dd3 Txa4 37.Tb1 Dh4+ Of 37…Ta2 38.Dxh3! Dxd4 39. Tb8+ Kf7 40.Dxf5+ en wit wint. 38.Pg3 Kf7 39.Df3 Kg7 40.Df4!
De laatste zet in tijdnood en heel plezierige voor wit. Met dit handigheidje forceert hij dameruil en daarna is de winst een kwestie van techniek.
Misschien had Carlsen deze nul wel nodig om zichzelf tot de orde te roepen. Hij won hierna zes partijen op rij, de één nog indrukwekkender dan de andere. Van Wely liet zich vanuit gelijke stelling willoos van het bord zetten en Aronian werd in strakke positionele stijl vermorzeld. En toen in de zesde ronde de grote clash met Fabiano Caruana, de nummer twee van de wereldranglijst. Hun laatste mini-match (bij het supertoernooi in Saint Louis) had Caruana met 1½-½ gewonnen, en het scheelde maar een haartje of Carlsen had zelfs met 2-0 verloren. Kortom, een duel waar iedereen naar uitkeek. De toeschouwers werden niet teleurgesteld!
Caruana-Carlsen, zesde ronde
1.e4 c5
Gelukkig niet de zoveelste Berlijnse Muur, maar een verfrissende Siciliaan.
2.Pf3 Pc6 3.Lb5
Vermijdt de eindeloze theorie van het Open Siciliaans met 3.d4 cxd4 4.Pxd4. Zo speelt Carlsen zelf ook graag met wit.
Geen remise door zetherhaling. Carlsen wil waar mogelijk altijd spelen en bovendien zat Caruana al krap in zijn tijd.
28.Lxg5 Pf4 29.Lxf4?!
Een moeilijke beslissing. Wit is bereid de kwaliteit te geven om de stelling onder controle te houden. Mogelijk was 29.Kh2!? sterker.
29…exf4 30.Kxg2 f3+ Natuurlijk moet zwart Kg2-f3 niet toelaten.
31.Kf1?
Het begint een beetje op een
Koningsindische ketenstrijd te lijken. Zwart heeft gevaarlijke aanval op de koningsvleugel, maar op de damevleugel staat hij gekraakt.
18…g4 19.hxg4 Lxg4 20.Dxc5
Df6 21.Ph2
Een ander idee is 21.Tfe1!? om na
Hier krijgt de koning het benauwd. 31.Kh3 geeft wit meer lucht, al heeft alleen zwart kansen na 31…Lxa1 32.Txa1 Kh8. 31…Tf4!
Veel sterker dan de kwaliteit pakken op a1. Zwart speelt op mat met Th4, Lh6 en Th1+. 32.c3 Td8 33.d4 Lh6
Goed genoeg, maar het stukoffer 33…Lxd4! is nog fraaier. De hoofdvariant luidt 34.cxd4 Th4!
35.Ke1 (35.Kg1 Kh8 gevolgd door 36…Tg8) 35…Txd4 en tegen Th1 mat is niets meer uit te richten.
34.Ke1 Txe4+ 35.Kd1 c5!
Een schitterende zet. Op meteen 35…Te2 zou wit nog kunnen vechten met 36.Tb2, die verdediging heeft wit niet meer na 36.Pxc5 Te2.
36.Kc2 cxd4 37.Kd3 Te2 Nu wordt het prijsschieten voor zwart.
38.c4 Txf2 39.Td1 Te2 en wit gaf op. Met grote energie gespeeld door Carlsen!
Tot zover de wereldkampioen. Gelukkig vertrok hij toch nog met een goed gevoel uit Nederland. “Zes partijen op rij gewonnen, weer eens een toernooizege behaald en een paar ratingpunten verdiend”. Met deze tweet sloot hij Wijk aan Zee af.
Carlsen is 24, zijn naaste belagers in dit toernooi waren stuk voor stuk twintigers: Giri (20), So (21), Ding Liren (22) en Vachier Lagrave (24). En ook Caruana (22) die nu toevallig een wat minder toernooi had, is nog lang niet versleten. Levon Aronian (32), vorig jaar nog overtuigend toernooiwinnaar kwam met 5½ uit 13 niet in het stuk voor. Heeft de jeugd de fakkel definitief overgenomen? Misschien wel, maar het is wel een beetje voorbarig om topspelers af
Carlsen: ontevreden over spel. (Foto: Frans Peeters)
te schrijven die er niet bij waren. Anand, Kramnik, Grischuk, hoe zouden zij het gedaan hebben in Wijk aan Zee? Hoe dan ook, 2015 wordt een interessant jaar om te kijken wat er achter Carlsen gebeurt.
Anish Giri werd gedeeld tweede. De onbetwiste nummer één van Nederland toonde karakter. Na acht rondes stond hij nog maar op vijftig procent, maar vervolgens schoot hij uit zijn slof met vier overwinningen op rij. En wat een zitvlees heeft hij! Regelmatig zat hij als laatste in de speelzaal om weer een slopend dame-eindspel tot een goed einde te brengen. Ongetwijfeld heeft Giri van alle deelnemers verreweg de meeste zetten gedaan, met zijn werklust is helemaal niets mis. En hij is door dit mooie resultaat weer een plaatsje opgeschoven op de wereldranglijst, hij komt nu echt in de buurt van de allergrootsten. Een belangrijke overwinning boekte hij in de 9e ronde op Ding Liren, een van die andere jonge honden.
Giri-Ding Liren
1.c4 g6 2.d4 Pf6 3.Pc3 Lg7
Met wit is Ding Liren een subtiele positiespeler, maar tegen 1.d4 verdedigt hij zich altijd met het scherpe Koningsindisch.
4.e4 d6 5.Pf3 0-0 6.Le2 e5 7.d5 Minder scherp dan 7.0-0 Pc6 8.d5 Pe7. Zwart staat nu niet zo snel verloren op de damevleugel, wit op zijn beurt staat zomaar niet mat.
7…a5 8.Lg5 h6 9.Lh4 Pa6 10. Pd2 Ld7 11.0-0 De8 12.b3 Ph7 13.f3 h5 14.a3 Lh6 15.Tb1 Pc5 Ding Liren trekt zijn eigen plan. De gebruikelijke zet is 15…Le3+ om de loper te activeren.
16.Dc2 f5 17.b4 axb4 18.axb4 Pa4 19.Pd1!
Nu blijkt het idee achter 16.Dc2. Het paard kan naar d1 en daar controleert het veld e3. Verder staat het zwarte paard op a4 nu min om meer buitenspel.
19…g5 20.Lf2 g4 21.fxg4 Lxd2!?
Ding neemt veel hooi op zijn vork. Hij wil zijn slechte loper kwijt en hij wil de stelling sluiten met f5-f4. Daar heeft hij maar liefst twee pionnen voor over. Het alternatief was iets als 21…hxg4 22.exf5 Lxf5 23.Ld3 Dg6 24.Lxf5 Txf5 en door de controle over veld e4 staat wit altijd beter. Ook het gekke paard op a4 doet de zwarte zaak dan geen goed.
22.Dxd2 f4 23.gxh5 Pg5
Neemt e4 op de korrel en koketteert met f4-f3. Wit moet actief spelen om in het voordeel te blijven. 24.Lh4! Pxe4 25.Dc2 Lf5
34.Dxc3 Dxh4 35.Lxf3 Ta2
36.Tb2 Txb2 37.Dxb2 Dxf6
38.Dxf6 Txf6 39.Kg2
Voor de hand ligt nu iets als
26.Ld3 Dxh5 27.Lxe4 Lxe4 28.
Dxe4 Dxh4 29.Tb3, maar na 29… Dh7! (30.Th3 Dxh3! 31.gxh3 Tg8) blijft zwart op de been.
Wat Giri doet is veel sterker.
26.g4!!
Wat een heerlijke zet om te spelen! Het idee is 26…fxg3 27. Txf5! Txf5 28.Dxe4 en wit wint.
Ook 26…Lh7 27.Ld3 Pf6 28.
Lxh7+ Pxh7 29.Pf2 is niet aantrekkelijk voor zwart.
26…Pg3
Een andere manier om aan de noodrem te trekken.
27.gxf5 Pxf1 28.Kxf1 e4 29.f6!
Weer een krachtzet. Het idee is 29…f3 30.Lxf3 exf3 31.Dg6+ Dxg6 32.hxg6 en de witte vrijpionnen beslissen.
29…Kh8 30.Pf2?
Hier wint 30.Lg4! veel eenvoudiger, en vooral ook veel sneller.
30…f3 31.Ld1 Dxh5 32.Dxe4 Pc3 33.Dd4 Tf7
Vooral niet 33…Pxb1? 34.f7+ Kh7 35.Lc2+ en wit wint.
Met twee lichte stukken tegen een toren en een pluspion staat wit gewonnen, maar de winstvoering is niet eenvoudig. Pas na 75 zetten – de lichten in de speelzaal waren alweer bijna uit – had Giri de vis op het droge.
Maxime Vachier-Lagrave scoorde evenveel punten als Giri. Van al die jonge topspelers heeft hij de meest agressieve stijl. Met wit 1.e4 en daarna zo scherp mogelijk, met zwart Najdorf en Grünfeld, de Fransman is een echte Kasparovadept. Tegen de Kroaat Saric kreeg hij een half punt cadeau.
Saric-Vachier-Lagrave, zevende ronde
Stelling na 30…Tb8
De contouren van een scherpe Najdorf zijn nog duidelijk zichtbaar. Arme Saric, weinig tijd en dan zo’n heksenketel op het bord. Na 31.Dc1! wordt het remise: 31…axb2+ 32.Txb2 Da4+ 33. Kb1 Td8! (dreigt 34…Td1) 34.Td2 Tb8+ 35.Tb2 en een zetherhaling. In plaats daarvan volgde er: 31.Td2??
Nu is het geforceerd mat. 31…axb2+ 32.Kb1 Da2+!! en wit gaf op wegens 33.Kxa2 b1D+ 34.Ka3 Db3 mat. Dat zijn lekkere bonushalfjes, maar in de laatste ronde deed Vachier-Lagrave het helemaal zelf. Met zwart gaf hij niemand
Een zijvariant tegen de Najdorf die de laatste tijd behoorlijk populair is. Misschien na deze partij niet meer!
6…e5 7.Pde2 h5
Anders kan wit zich met g4 en Pg3 opstellen.
8.g3
Verhindert Pb6-c4 en dreigt a4-a5 met insnoering. Zwart komt nu met een verrassend pionoffer. 13…d5! 14.Lxb6
Gedwongen. Na 14.exd5 Pbxd5 15.Pxd5 Pxd5 staat zwart uitstekend.
14…Dxb6 15.Pxd5 Pxd5 16. exd5 Ld7
Wit heeft een pluspion, maar heeft daarvoor alle zwarte velden in moeten leveren. Het is vrijwel onmogelijk voor wit om zonder loper van de zwarte velden zijn damevleugelpionnen in beweging te zetten.
17.c4 Dd6 18.a5 f5 19.Dd3 h4 20.g4 0-0!
Niet 20…fxg4 21.Pc3! en wit heeft ineens een mooi veld op e4 voor zijn paard. 21.Pc3?!
Nu gaat het hard. Taaier was 21.gxf5 Lxf5 22.Dd2 Dg6 23.Kh1. 21…e4 22.De3 Ld8!
Op weg naar c7 met verschrikkelijke dreigingen. Een variantje:
23.gxf5 Lc7 24.Tfe1 Dh2+ 25.Kf1 Lf4 26.Dxe4 Lxf5 27.De2 Lxh3 met winnende aanval voor zwart. 23.Lxe4
Een wanhopig stukoffer.
23…fxe4 24.Pxe4 Df4 25. Dxf4 Txf4 26.f3
Drie pionnen voor het stuk en een mooi paard op e4, toch is het allemaal niet genoeg.
26…Le7 27.Kf2 Tcf8 28.Ke3 Le8 29.c5 Lb5 30.b4
van zijn soepele winstpartijen doorneemt lijkt het spel echt heel simpel. In de achtste ronde meldde hij zich aan de top van de ranglijst dankzij een krachtige aanvalsoverwinning op Vasili Ivantsjoek, op dat moment de koploper. Ivantsjoek, toch een openingskenner par excellence, bleek niet op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in een scherpe variant van het Spaans.
De zwarte lopers zijn moordend. Ook 30.Tf2 Txe4+! 31. Kxe4 Lxc5 32.Tc2 Te8+ is kansloos.
30…Txe4+!
Veel sterker dan die kwaliteit op f1 meegraaien, zwart heeft nog steeds winnende aanval.
31.Kxe4 Te8!
Een mooie stille zet. Er dreigen gruwelijke aftrek schaakjes.
32.Kf4 g5+ 33.Kf5 Kf7! Controleert zowel veld e6 als veld g6.
34.Tfe1 Ld3+ 35.Te4 Lf6!
De zogenaamde Anti-Marshall, bedoeld om het pionoffer d7-d5 te ontmoedigen. Na 8.c3 – de oude hoofdvariant - is dat een uitstekend pionoffer, nu zou het minder geslaagd zijn omdat h2-h3 een stuk nuttiger is voor de verdediging dan c2-c3.
8…Lb7 9.d3 d5 10.exd5 Pxd5
11.Pbd2
Wit slaat niet meteen op e5, hij speelt er liever omheen. Hier gold vroeger 12…Pf4 als de kritieke zet, totdat Aronian zich er mee ging bemoeien.
11…Dd7! 12.Pxe5 Pxe5 13. Txe5 Pf4 14.Pf3 Pxg2!
Een spectaculair stukoffer, maar voor de echte kenner geen verrassing. Dit gaf Giri al aan in New in Chess 2014/3 in zijn analyse van Anand-Aronian, een partij uit de eerste ronde van het Kandidatentoernooi in Khanti Mansysk.
15.Kxg2 a5!
en wit gaf op, tegen 36…Te5 en mat is niets meer te verzinnen.
Wesley So van de Filippijnen speelt tegenwoordig onder de Amerikaanse vlag. Team USA wordt op de volgende Olympiade een voorname kandidaat voor het goud met spelers als Nakamura, So en Kamsky. Het lijkt Wesley So allemaal zo gemakkelijk af te gaan. Als hij samen met internetcommentator Yasser Seirawan een
Dit kwaliteitsoffer wordt niet genoemd door Giri, maar dit was geen zorgvuldig geprepareerd nieuwtje. Nee, het was pure improvisatie, Ivantsjoek verslond zeeën van bedenktijd en had zich domweg niet goed voorbereid. De hoge prijs die hij daarvoor betaalt is een nul met wit in amper twintig zetjes.
17.c3 Ta6 18.d4 Tf6 19.d5 Verlicht – tijdelijk – de druk langs de diagonaal.
19…a4 20.Lc2 Td8! Zwart elimineert pion d5 en daarna beginnen de problemen van voren af aan voor wit.
Dit is het briljante idee achter het stukoffer. Zwart dreigt zowel a5-a4 als Ta8-a6-g6+ met zeer sterke aanval. Ironisch hoe Ivantsjoek met 8.h3 een gambiet wilde vermijden en kijk nu eens in welk wespennest hij is beland… 16.Txe7 Dxe7
opening en dat kunnen ook de allerbesten zich in dit sterke veld niet permitteren. Het onderlinge duel tussen Aronian en Jobava was een eenzijdige affaire. Jobava snoepte een pionnetje op de damevleugel en liet zijn koning moederziel alleen achter. Aronian kwam binnen zonder kloppen.
Aronian-Jobava, negende ronde
Stelling na 19.Pf4
Wit is helemaal tureluurs gespeeld. Zwart kan al winnen met 26… Txg3 27.Kxg3 (27.fxg3 Dd2+!) 27…Td6 28.Kh2 Tg6! 29.Dxg6 Dh1+ 30. Kg3 Dg2+, maar zo moeilijk hoeft het allemaal niet. So voert de druk rustig verder op. 26…Df3! en Ivantsjoek kon de ellende niet langer aanzien: 0-1. Wit kan geen vin verroeren: na 27.Le3 heeft zwart 27…Dxe3! met als pointe 28.fxe3 Td2+. Een dreun voor Ivantsjoek, en hierna was hij min of meer gebroken. De trotse lijstaanvoerder van de eerste toernooihelft was verdwenen, met vijf futloze remises sloot hij het toernooi af.
Carlsen, Giri, Vachier-Lagrave, So, Ding Liren, zij hadden alle reden om tevreden terug te kijken op Wijk aan Zee. Natuurlijk waren er ook spelers die ver onder de maat bleven. Levon Aronian is al even genoemd, met 5½ uit 13 bleef de soevereine toernooiwinnaar van 2014 ruim onder de vijftig procent. En hekkensluiter Baadur Jobava bleef met 3 uit 13 helemaal nergens. De Georgiër experimenteerde er lustig op los in de
Wit is met al zijn stukken in de aanval, dit kan niet goed gaan voor zwart.
19…Pe5
Ook na 19…Pxb2 20.Lxb2 Lxb2 21.Dh5 Lg7 22.Pxg6 fxg6 23. Dxg6 Tf7 24.Dh7+ Kf8 25.Lg6! heeft wit winnende aanval.
20.Ph5! Dh4
Of 20…gxh5 21.Lxh6 Pg6 22. Dh5! en zwart houdt het niet droog.
21.Pxg7 Kxg7
Nu de laatste verdediger is uitgeschakeld, gaat het snel. 22.Te1 d6 23.Te4 Dd8 24. Dh5!
en zwart gaf op, na 24…Th8 wordt hij weg geofferd: 25. Txe5! dxe5 26.Lxg6! Kf8 27. Lxh6+ Txh6 28.Dxh6+ Ke7 29. Lxf7 en wit wint in de aanval. Tja, dit leek toch echt meer op een simultaanpartij dan op een partij tussen twee grootmeesters met allebei een rating boven de 2700…
‘Ik wil wereldkampioen worden’ Giri sluipt geruisloos naar de wereldtop
Anish Giri stootte in 2014 door tot de wereldtop-10, maar verzadigd is de Nederlander nog lang niet. ‘Ja, als ik ooit voor de wereldtitel kan spelen, wil ik ook wereldkampioen worden. Ik ben nog niet te oud: ik kan nog van alles bereiken in het schaken. Magnus Carlsen doet het heel goed tegen de oudere generatie, maar je ziet nu nieuwe jongens in de top-10: als Carlsen speelt tegen Caruana, So of mij, is het verschil tussen hem en ons minder groot dan tegen oudere spelers.’
Hoe blik je terug op 2014? Heb je je doelstellingen gehaald?
Ik ben 50 elopunten geklommen sinds begin 2014. Dat is op zich heel goed. Ik heb ook redelijk goede resultaten geboekt in toernooien: in Wijk aan Zee, in Qatar, in Londen. Vooral in Qatar was ik blij met hoe dat ging: een open toernooi, maar heel sterk bezet. Ik begon uitstekend met 6 uit 6, met daarbij een overwinning op Mamedyarov. Maar daarna verloor ik twee zware partijen op rij. Dat was een klap, maar ik wist in de laatste ronde toch met zwart te winnen van de sterke Armeniër Akopian, Het was een moeilijke beslissing om vol voor de winst te gaan, maar ik heb dat gedaan. Prettig om het toernooi zo goed te kunnen afsluiten. Nee, ik heb in 2014 geen toernooi gewonnen. Ik was wel tweede in Wijk aan Zee, ook tweede in Londen… Toernooizeges, dat moet nog komen dus. Ik heb heel goed gepresteerd voor Nederland op de Olympiade. Iets minder ging het in Norway Chess, waar ik -1 scoorde. Ook in het Grand Prix Toernooi in Tasjkent eindigde ik op -1. Het is niet zo dat ik in 2014 geen slecht toernooi heb gespeeld, maar ik mag zeker tevreden terugblikken op 2014.
De Grote Sprong Voorwaarts heb je in 2014 dus gemaakt?
(Overtuigd) Ja, zeker. 50 elopunten erbij en ik sta een stukje hoger op de wereldranglijst. Al is je ranking tegenwoordig heel beweeglijk. Het verandert elke dag. Ik stond twee dagen geleden zesde en na mijn verlies tegen Vachier-Lagrave weer negende. Misschien win ik morgen, ben ik weer zesde… Enkele topspelers zitten heel dicht bij elkaar. In het algemeen ben ik heel blij met mijn huidige positie op de wereldranglijst. Maar er moet nog heel veel gebeuren voor me, dit is nog maar het begin.
Waarin ben je sterker geworden?
Ik ben niet veel veranderd, denk ik, in mijn speelstijl. Mijn stijl was altijd heel positioneel en solide. Ik verlies dus in de meeste toernooien niet veel partijen. Ik win ook niet veel, maar vorig jaar misschien wel iets meer dan de jaren daarvoor. Ik ben wat beter geworden in het verdedigen, en eigenlijk best een beetje beter in alles (lacht), in alle aspecten van het schaken. En als je in een goeie flow zit, blijft dat meestal ook een tijd doorgaan. In het algemeen was het hele jaar 2014 goed, ik speelde met veel zelfvertrouwen.
Sinds kort zit je ook in de top-10. Voel je je al een stabiele top-10 speler?
Tegenwoordig voelt bijna niemand zich een stabiele top-10 speler. De ratings gaan nu zo snel omhoog en omlaag. Ik voel wel dat ik nu beter speel dan vroeger en dat is voor mij voldoende. Ik moet er gewoon elke dag voor gaan. Er is niet veel tijd om over abstracte dingen na te denken.
Die top-10 plek is dus geen obsessie voor jou?
Nou, ik vind die plek bij de top-10 wel prettig, hoor. Maar het verandert zo snel, je moet gewoon elke dag opnieuw elke partij voluit spelen. Elke partij is beslissend voor je rating. Als ik in 2015 erin slaag goed te blijven spelen, komt het wel goed. Maar de top-10 is voor mij, eerlijk gezegd, ook geen doel op zich.
Toppers
Tegen sommige toppers bleef je het in 2014 erg moeilijk hebben: Kramnik, Karjakin… Waaraan ligt dat?
Het is een combinatie van factoren. De manier waarop ik verlies tegen Kramnik is
altijd heel anders dan de manier waarop ik verlies van Karjakin. In mijn partijen van vorig jaar tegen Kramnik kreeg ik telkens al een probleem in de openingsfase. Mijn probleem is dat ik blijkbaar de verkeerde openingen kies tegen hem, maar het is ook een beetje pech. Je hebt altijd enkele openingskeuzes, maar je weet nooit vooraf met zekerheid of je een goede dan wel een slechte opening hebt gekozen tegen een bepaalde speler. Je moet daarin wat geluk hebben. En tegen Kramnik maakte ik steeds een verkeerde openingskeuze. (Loek van Wely, in sportuitrusting, roept Giri toe dat ze om twee uur met een groepje gaan voetballen. ‘Doe je mee, Anish? ‘I’ll think about it’, roept Giri terug, maar hij lijkt er niet zo’n zin in te hebben) (gaat verder) Dat is belangrijk: als je tegen Kramnik een probleem hebt in de opening, is het meteen einde verhaal. Kom je wel goed uit de opening, dan is nog van alles mogelijk tegen hem.
Kramniks goede openingsvoorbereiding is één van zijn sterke punten? Ja, dat is zonder enige twijfel Kramniks sterkste troef. Het is ook de belangrijkste factor waar het om draait als je tegen hem speelt. Tegen Kramnik kwam ik al van in de opening telkens in heel zware stellingen terecht, die heel moeilijk te spelen waren voor mij, en heel makkelijk voor hem.
Tegen Karjakin was het een ander verhaal. Tegen Karjakin heb ik een heel goede partij gespeeld in Norway Chess. Ik was de hele partij aan het pushen tegen Karjakin. Ik heb er alles aan gedaan om die partij te winnen, ik kwam er ook heel dichtbij, ik heb een doorbraak gemaakt en ik stond zelfs gewonnen, maar… uiteindelijk bleek hij heel taai en verloor ik zelfs nog die partij, in tijdnood. Je bent dan een beetje aan het overpressen en dat heb ik tegen Karjakin een paar keer gedaan. Hij is een heel defensieve speler en tegen dat type speler verlies je je gevoel voor gevaar. Maar ik heb geen Karjakin-complex hoor, ik ben zeker tegen hem opgewassen. Maar tegen sommige spelers heb ik een betere score dan tegen andere, dat is waar. Tegen Gelfand en Ivantsjoek heb ik bij voorbeeld een heel goede score.
Tegen Topalov ook
Ja. Tegen Topalov begon ik ooit met 0 uit 3, in onze eerste drie onderlinge partijen. Drie verschillende toernooipartijen verloor ik van hem op rij. Maar in 2014 heb ik een paar partijen van Topalov gewonnen. Dat gaat nu eenmaal zo tegen bepaalde spelers: in sommige periodes win je ervan, in andere periodes verlies je. Ik heb dat ook met bij voorbeeld Caruana.
Je speelt ook nog niet zo lang tegen die topspelers.
Nou, best wel lang, hoor. Ik neem het toch al een jaar of vijf tegen die toppers op.
Maar vijf jaar geleden waren ze nog duidelijk sterker dan jij. Dat is toch anders.
Dat is waar, ja. Dat is ook een van de groot ste problemen die ik vroeger had tegen iemand als Aronian. Dat probleem is inmid dels wel weg, denk ik, maar ik begon voor het eerst tegen Aronian te spelen toen ik nog een veel zwakkere schaker was dan hij. En hetzelfde had ik met Kramnik.
Het was dus logisch dat ik toen een paar partijen van die twee verloor. Maar nu heb ik ongeveer dezelfde rating als Kramnik en Aronian. Maar omdat ik in het verleden al een drietal partijen van ze heb verloren, voelt het voor mij een beetje moeilijker om tegen die twee te spelen. Maar dat is gewoon een kwestie van tijd. Dat is een proces waar elke jonge speler door moet, als hij veel sterker wordt.
Risico
Je krijgt kritiek dat je voor een jonge speler te weinig risico in je spel steekt Hum. Ik ben geen jonge speler. Ik ben al 20.
Dat is niet jong?
Nee, het is niet zo dat ik pas kom kijken, ik speel al een jaar of vier aan de schaaktop. Nee, ik ben niet oud, maar je kan me geen jonge speler meer noemen. Kijk, een jonge speler in het schaken, daar bedoelen we tegenwoordig iemand van een jaar of 12 mee. Ik heb inmiddels mijn eigen schaak stijl. Magnus Carlsen is wereldkampioen, die speelt ook niet agressief genoeg voor een ‘jonge’ speler. (lacht) Je moet een onderscheid maken tussen een speelstijl en je ambities. Dat zijn twee verschillende dingen.
Maar als je bij de absolute top wil gaan horen, zal je dan toch niet meer risico’s moeten nemen?
Het gaat niet alleen om risico’s nemen, je moet vooral in goede vorm zijn. Kijk, hier op
Tata neemt Jobava veel risico in zijn partijen, maar wat koopt hij daarvoor: hij staat nu laatste met 1,5 uit 8.
Zien we je nog op het Nederlands Kampioenschap de volgende jaren?
Ja, misschien wel. Ik heb het al over een mogelijke NK-deelname gehad met mensen die daarbij betrokken zijn. Ik heb ze mijn speelcondities laten weten: als het NK voor mij aantrekkelijk genoeg is doe ik mee.
voor twee andere toernooien gekregen, waaronder dat in Biel. Kijk, toen ik vorig jaar moest kiezen tussen Biel en het NK, was de prioriteit natuurlijk duidelijk. Ja, als ik een NK win, win ik bijna niets. Dat is voor mij gewoon normaal. Maar win ik Biel, dan win ik een toptoernooi.
De nummer 1 van Nederland zijn, is dat iets waar je nog van wakker ligt? Een grote ambitie is het zeker niet. Het
Giri, hier met zijn vriendin, vrouwen grootmeester Sopiko Guramishvili: 'Dit is nog maar het begin' (Foto: Alina L'ami)
deren in sterkte. En op dit moment zie ik nog geen andere jonge speler die voor de eerste plek in Nederland kan vechten. Dat is ook niet mijn ambitie, en ik heb er ook niet zoveel aan.
Misschien Van Kampen of Bok ooit?
Kijk, ze hebben mijn leeftijd. Ze zijn vrienden van me, ik help ze af en toe bij hun schaken, zij helpen mij af en toe. Maar ze hebben nu een leeftijd waarop het een beetje moeilijk is om een grote doorbraak te maken. Maar als ze dat wel doen, zal ik de eerste zijn om heel blij te zijn voor hen.
Ambities
Wat zijn nu je belangrijkste ambities voor 2015?
Ik wil graag eens een toptoernooi winnen in 2015, dat is me in 2014 niet gelukt. Ik heb in 2015 twee Grand Prix-toernooien, hopelijk ontvang ik ook wat uitnodigingen voor wat toptoernooien. Ik wil ook door blijven stijgen met mijn elorating en me proberen te kwalificeren in de WK-cyclus. Ik probeer altijd mijn rating verder op te schroeven. Ik ben niet ver meer van 2800 elo, die 2800 klinken als een mooi doel op zich.
Er zijn er nog maar enkelen die een rating van 2800 of méér hebben Ja, maar 2800 elo is tegenwoordig niet meer zo bijzonder als vroeger. Het niveau van de spelers is ook gestegen. Maar ik wil blijven stijgen met mijn rating en ook een beetje doorgaan in de WK-cyclus. Ik heb nog een kleine kans in de Grand Prix, maar misschien ben ik nog niet echt sterk genoeg om me te kwalificeren voor het Kandidatentoernooi.
Waarom lukt het in de WK-cyclus voorlopig niet zo voor je?
Ik heb het een beetje moeilijk gehad in het GP-toernooi van Tasjkent. Het liep daar gewoon niet zo goed. Ik kreeg niet veel winstkansen. Ik was nog een beetje moe van mijn tweekamp tegen Shirov in Hoogeveen. Tasjkent was een heel zwaar en heel saai toernooi voor me: ik heb heel veel remises gespeeld.
Je moet natuurlijk een beetje het geluk hebben om op het juiste moment in vorm te zijn
Dat klopt. Aan de sterkte van het deelnemersveld lag het in Tasjkent alvast niet: die is vergelijkbaar met het Tata-toernooi in Wijk aan Zee. Daar is niets bijzonders aan. Maar ik heb ook nog de World Cup op het programma in 2015. Dat is een leuk toernooi, waar iedereen een kans heeft. Wie in
de World Cup eerste of tweede eindigt, plaatst zich voor het Kandidatentoernooi. Ik maak daar evenveel kans om me te kwalificeren als de andere spelers.
Wat is het belangrijkste voor jou: je rating of de WK-cyclus?
Het is alle twee even belangrijk: het gaat gewoon samen. Als je alle toernooien wint, stijgt je rating en ga je normaal ook naar het Kandidatentoernooi. Als je in goede vorm bent, gaat alles goed. En als dat niet het geval is, loopt alles ook mis. Ik wil goed blijven spelen en weet wat ik moet verbeteren. Als je me vraagt om te kiezen tussen 2800 elo en kwalificatie voor het Kandidatentoernooi, kan ik daarover met je filosoferen, maar in de praktijk heb je die keuze niet. (lacht) Dat is veel te abstract.
En op de langere termijn?
Ja, ik wil wereldkampioen worden. Maar ik neem het van dag tot dag. Ik wil morgen mijn partij winnen. En als ik die partij win, wil ik ook de partij daarna winnen. En als ik ooit voor de titel van wereldkampioen kan spelen, wil ik die ook behalen. Maar als topschaker moet je wel een beetje down to earth zijn, niet gaan zweven. Je moet je elke dag op je volgende partij concentreren. Anders is het moeilijk.
Je denkt nog niet zover, je wil vooral een tijd goed schaken en dan zie je wel waar je uitkomt
Ja, ik ben nog niet te oud: ik kan nog van alles bereiken in het schaken.
Tata
In dit Tata-toernooi steekt Magnus Carlsen nog steeds boven de rest uit? Carlsen? Ja, hij won hier zes keer op rij. Hij heeft wel een beetje mazzel gehad in een paar van die partijen. Hij heeft wel goed gespeeld, maar tegen Jobava gisteren sloeg het helemaal nergens op. Dat was gewoon een dood gelijkspelletje. Maar Jobava heeft dat nog verknoeid: de stelling was gewoon remise, maar hij heeft zijn stelling onnodig open gemaakt en daardoor toch nog verloren.
Carlsen begon op Tata de eerste drie partijen heel slecht. Maar hij won zijn eerste partij in de vierde ronde, tegen Loek (Van Wely) en daarna ging het ineens heel soepel. Hij is ook de sterkste speler, het is dus ook wel logisch.
Kan iemand Carlsen de komende jaren bedreigen?
Over een paar jaar, ja… Er zijn tegenwoordig heel veel spelers die het goed doen. Caruana, Grischuk, So… Ik heb zelf ook een
goed jaar achter de rug. Carlsen zal zeker concurrentie krijgen. Hij doet het heel goed tegen de oudere generatie, maar langzaam maar zeker wordt de top-tien nu weer vernieuwd met nieuwe jongens. Als je kijkt naar de partijen van Carlsen tegen mij, Caruana of So, dan zie je niet zo’n groot verschil dan als hij speelt tegen de oudere spelers. Dat is ook normaal. Elke briljante schaker, zoals een Fischer of een Kasparov, kreeg vroeg of laat wel eens last van jongere jongens. Dat is voor Carlsen niet anders.
Tegen Ivantsjoek en Caruna heb je heel lang gepusht, maar werd het toch twee keer remise
Ik heb van beiden al een paar keer gewonnen. Mijn zelfvertrouwen tegen die twee zit wel goed.
Tegen Caruana had ik hier niet echt een kans om te winnen. En tegen Ivantsjoek was het moeilijk. Vooral amateurs zeggen dat het makkelijk is om zo’n partij te winnen. Maar Kasparov schreef op Twitter dat in de jaren van vóór de computer je gewoon zou hebben besloten dat die stelling tegen Ivantsjoek zonder meer potremise is. Als je computer dan zegt dat je beter staat, is dat één verhaal. Als je met menselijke maatstaven naar de stelling kijkt, lijkt het op een remise. Er was inderdaad ergens een (moeilijke) winstweg, die ik met een beetje meer geluk had kunnen vinden, maar het ging maar om één half punt en er zijn 13 speelrondes. Geen ramp dus.
• Boeken, spellen en software op het gebied van Go, Schaken en Bridge
• Vele andere denkspellen waaronder Shogi, Gipf, Set, Katamino
• Legpuzzels en breinbrekers
• Boeken over over mathematische puzzels
• Gezelschapsspellen
Schaak en Go winkel
Giri tweede met Kramnik
Eind november werd in Doha, de hoofdstad van Qatar, het sterkst bezette open toernooi van 2014 gehouden. Er waren in totaal 154 deelnemers, en onder hen 14 grootmeesters met een rating van boven de 2700. De meest prominente speler was ongetwijfeld oud-wereldkampioen Vladimir Kramnik,die zich voor het eerst sinds 1993 weer eens waagde in de jungle van een open toernooi.
De voorwaarden moeten heel aantrekkelijk zijn geweest voor Kramnik, want hij liet voor Doha zelfs het kampioenschap van Rusland schieten. Anish Giri was met een rating van 2784 op papier de sterkste speler, maar na zijn eindeloze reeks remises bij de World Cup rekende bijna niemand erop dat Giri nu ineens uitbundig zou gaan scoren. Maar daarin hadden wij ons lelijk vergist! Giri won de ene partij na de andere. Alle 2600-plussers werden achteloos terzijde geschoven en ook Mamedyarov – een 2700-jongen – kwam er met wit eigenlijk niet aan te pas.
Zes uit zes, en langzaam maar zeker drong ook in Nederland het besef door dat zich daar aan de boorden van de Perzische Golf iets bijzonders aan het voltrekken was. Giri speelde ook heel optimistisch en ondernemend schaak, zijn partijen ademden het onbekommerde gevoel dat opstijgt uit zijn boek Anish Giri: My Junior Years in 20 Games. Een leuk boek trouwens, een aanrader voor iedereen die het plezier in schaken weer terug wil krijgen!
Het sentiment van de jaren 80 kwam een beetje terug, herinneringen aan Timman die het heel goed deed in een interzonaal toernoooi of in Linares, het Oranje-gevoel zo u wilt. Toen kwam die cruciale zevende ronde: Giri met zwart tegen Kramnik. Bepaald niet zijn favoriete tegenstander en al helemaal niet met zwart – zijn score tot deze partij was 0 uit 4 met zwart. En helaas,
het werd zelfs 0 uit 5… Kramnik had zijn beste spel van het toernooi voor deze partij bewaard en Giri werd langzaam gewurgd, het was een kansloze affaire.
Tja, met zwart verliezen van Kramnik - dat kan iedereen overkomen. Een tegenvaller natuurlijk, maar nog altijd 6 uit 7 en geen man overboord. Zijn onnodige nederlaag in de 8e ronde tegen de onbekende Chinees Yu Yangyi was wel een dreun van jewelste.
Het getuigde dan ook van enorme mentale veerkracht dat Giri zich in de laatste ronde nog één keer wist op te richten. Voor de partij twitterde hij: “Hoop het toernooi goed af te sluiten. Hoe dan ook, het is verfrissend na de tien remises in Tasjkent! “ Zijn partij in die laatste ronde was een spektakelstuk van de 1e orde. Het spel golfde op en neer, maar uiteindelijk wist onze man te winnen van de Armeniër Akopian. Jammer van die eerste plaats, maar 7 uit 9, gedeeld 2e met Kramnik en tien ratingpunten verdiend – beslist geen toernooi om ontevreden op terug te kijken.
Om te beginnen die volstrekt onoverzichtelijke partij uit de slotronde.
Akopian-Giri, negende ronde
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pc6 5.Pc3 Dc7
De Paulsen-variant, zo speelt Giri vaak als hij met zwart perse
wil winnen.
6.Le3 a6 7.Dd2 Pf6 8.0-0-0 Lb4 9.f3 Pe5 10.Pb3 b5 11. Kb1 Le7 12.Df2 Alles nog volgens bekende patronen. De gebruikelijke zet is nu 12…d6. Niet goed is 12… Pc4 – zo op het oog een goede, agressieve zet – wegens 13.Lxc4 bxc4 13.Lb6! Db8 14.Pa5 Lb4 15.Pc6! dxc6 16.Td8+ Ke7 17. Txh8 en wit wint. 12…Lb7 13.Lb6 Db8 14.Ld4
Met 14.Pa5 kan wit het loperpaar veroveren, maar vermoedelijk kan de zwarte stelling dat juist goed hebben. Het kost wit immers een paar zetten en intussen kan zwart soepel zijn ontwikkeling voltooien. 14…d6 15.g4 b4 16.Pa4?!
mens niet snel aan zal denken. Toch is het geen onlogische zet: wit maakt Pe4-g5 onaantrekkelijk en kan met Le2 of Ld3 de loper op h1 onschadelijk maken. 21…Pg5 22.De3 hxg6
Nu heeft zwart weer een beetje controle, maar het blijft lastig omdat zijn stelling geen duidelijke structuur heeft. Het is niet zo duidelijk waar de zwarte stukken naar toe moeten.
23.Pb6 Ta7 24.Ld3 Txh2 25. Lxg6+ Kf8 26.Pc5!?
Om eventueel op b6 te infiltreren, maar veiliger was 16.Pe2. Dat lijkt trouwens een prima Siciliaan voor zwart, b.v. 16.Pe2 0-0 17.g5 Pfd7 18.Tg1 a5! met gevaarlijk tegenspel. 16…Pxf3!
Scherp berekend. Het idee is 17.Lxf6 Lxf6 18.Dxf3 Lc6! en het paard op a4 valt. Na 19.Lg2 0-0 20.De3 Lxa4 21.e5 Lxe5 22.Lxa8 Dxa8 staat zwart geweldig met twee pionnen voor de kwaliteit en een ijzersterk loperpaar.
17.Dxf3 Lxe4 18.Dh3 Lxh1 Zwart staat twee pionnen en een kwaliteit voor, maar toch wordt het nog heel spannend. 19.g5 Pe4 20.g6 f6?
Geeft een enorme kans weg. Beter was 20…Pg5! 21.Dxe6?
Wit profiteert niet. Sterk was het verrassende 21.Le3! zo’n typische computerzet waar een
Akopian is bijzonder vindingrijk, maar uiteindelijk zal het niet genoeg zijn. Het idee is 26… dxc5 27.Lxc5 Lxc5 28.Dxc5+ Kg8
29.Pc8! en er dreigt zowel Pxa7 als Td8 mat.
26…Lc6
Giri schermt rustig veld d7 nog een keer af.
27.Pe6+ Pxe6 28.Dxe6 Le8
29.Ld3
Wit gaat een beetje ‘achteruit’ spelen en dat is meestal een teken dat het voorbij is met de aanval.
29…Tc7 30.Te1 Dd8 31.Pd5 Lf7 32.De4 Td7 33.Pf4 d5
Geeft de loper op e7 lucht, zwart is zich aan het loswurmen.
34.Pg6+ Lxg6 35.Dxg6 Th6
36.Dg2 Ld6 37.Tg1 Th4 38. Dxd5?
In tijdnood ontspoort het bij wit, veel taaier was 38.Lf2. Na 38…Th2 39.Dxd5 Txf2 heeft wit het sterke 40.Lc4!
38…Le7! 39.Dg2 Tdxd4! Incasseert ijskoud een stuk, wit heeft niet meer dan een paar schaakjes. 40.Dxg7+ Ke8
Einde tijdnood, en eigenlijk ook einde partij. Zwart staat een toren voor en hoeft alleen zijn koning nog maar even in veiligheid te brengen.
53.Kb2 Ta5 en 0-1. Eerlijk gezegd denk ik dat Akopian 16…Pxf3! lelijk onderschat heeft. Vermoedelijk heeft hij de verborgen finesse 17.Lxf6 Lxf6 18.Dxf3 Lc6! niet op tijd onderkend. In de eerste ronde leek Giri niet veel bereikt te hebben, maar in het middenspel liet hij zien hoe je met het loperpaar iemand volledig uit positie kunt spelen.
Giri-Antipov, eerste ronde
Symmetrische pionnenstructuur, en er lijkt weinig aan de hand.
Toch is het over tien zetten alweer afgelopen.
27…Dc3 28.De3
Dreigt even mat op e8.
28…Tc8 29.g4
Een klein grootmeesterlijk zetje. Wit pakt ruimte op de koningsvleugel – een eventueel paard op
-
12.Tg1 Dh3 13.Pc4! en dit lijkt gunstig voor wit.
9.Pbc3 Pf6
Niet 9…Dxc2? 10.Dxc2 Lxc2 11.Pd4! en wit wint.
10.0-0 Db4 11.Tb1 Dxc5 Wit staat intussen twee pionnen achter.
12.La4!
29…g6?!
Veiliger lijkt 29…Le6 om de witte dame van e7 te houden.
30.De7! Le6?
Dit is wel heel coöperatief. Veel hardnekkiger was 30…Lc6, al heeft zwart nog lang geen gelijk spel na 31.La6 Ta8 32.Te3 Dc1+ 33.Lf1. Het ontbreekt zwart aan een zinvol plan.
31.La6 Tb8
Van 31…Ta8? 32.Lb7! knapt het bepaald niet op. Wit kan nu ook rustig positioneel winnen met
32.Lg3 Pc7 33.Dc7! Dxc7 34.Lxc7
Ta8 35.Lb5 en de pion op b6 is niet te dekken. Giri kiest voor een oplossing met wat meer vuurwerk.
32.Txe6! fxe6 33.Dxe6+ Kf8
34.Dxd5
Verliest meteen, maar ook 36… Dd6 37.Dh6+ Ke8 38.Dg7! is kansloos, b.v. 38…De7 39.Lb5+ Kd8 40.Dh8+ Kc7 41.Lg3+ en wit wint. 37.Df4! en zwart gaf op, er dreigt zowel Dxb8 als g5.
In de vierde ronde ging Giri in ware koffiehuis-stijl te keer. Al na 18 zetten moest Michail Oleksienko (met een rating van 2620 toch geen kleine jongen) de handdoek in de ring gooien.
Giri-Oleksienko, vierde ronde
1.e4 c6 2.d4 d5 3.e5 Lf5 4.h4!? Bijzonder scherp, en zwart reageert zo mogelijk nog scherper. 4…c5!?
De hoofdvariant gaat verder met 4…h5.
5.dxc5 Pc6 6.Lb5 Dc7 7.Pe2!? Een nieuwtje. Bekend was nog 7.Lf4 7…Dxe5
Neemt b7 op de korrel en brengt Tb1-b5 in de stelling. Te gevaarlijk is nu 12…0-0-0 13.Tb5 Da3 14.Db1! Td7 15.Tb3 Dc5 16.Lxc6! Dxc6 17.Pd4 Dc4 18. Pcb5! en zwart houdt het niet langer droog.
12…e5
Geeft een pion terug en hoopt zo iets aan zijn ontwikkelingsachterstand te kunnen doen.
13.Lxe5 Pg4
Na 13…0-0-0 geeft 14.Lxc6 Dxc6 15.Pb5 Lc5 16.Ped4! winnende aanval.
14.Lg3 0-0-0 15.Lxc6 Dxc6
Na 15…bxc6 gaat de prijzenkast wijd open, het beste is misschien het voorbereidende zetje 16. Pd4! om pas daarna met Tb8+ te gaan werken.
16.Pb5 Lc5 17.Ped4 Df6 18.Df3
Zwart neemt de uitdaging aan, maar Giri meldt op de toernooiwebsite: “Dit kan niet goed gaan.”
8.Lf4 Dxb2
Na 8…Df6 9.Dxd5 kunnen er chaotische varianten ontstaan: 9…Td8 10.Db3 Dg6 11.Pa3 Dxg2
en zwart gaf op, er dreigt te veel. Het leukste slot zou zijn 18…Ld7 19.Dc3 b6 20.Dxc5+! bxc5 21.Pxa7 mat. Gelukkig maar: ook grootmeesters met een rating van 2600+ kunnen niet ongestraft hun ontwikkeling verwaarlozen!
'Ik ben wat beter geworden in alles' (Foto: Alina L'ami)
Giri deelt eerste plaats met Anand en Kramnik
Dit supertoernooi in Londen was voor Anish Giri de afsluiting van een drukke en succesvolle periode. In oktober liet hij Sjirov in Hoogeveen alle hoeken van het bord zien. Daarna reisde de nummer één van Nederland door naar Oezbekistan voor een World Cup toernooi. Daar verliepen de zaken minder voorspoedig met tien remises en een nederlaag. Heel dicht bij de winst gezeten, maar uiteindelijk net niet. Ongebroken trok Giri verder naar Doha, de hoofdstad van Qatar, voor het sterkste open toernooi van 2014. Met uiterst aantrekkelijk schaak scoorde hij hier 7 uit 9, goed voor een gedeelde tweede plaats. En ook in Londen ging het uitstekend. Met 3 uit 5 werd hij gedeeld eerste, met Anand en Kramnik. Voorwaar geen slecht gezelschap!
Deze zesde London Chess Classic was waanzinnig sterk bezet. Fabiano Caruana was met 2829 de hoogste ratinghouder, de Engelsman Michael Adams was met 2745 op papier de zwakste speler. En dan nog – in volgorde van rating –Anand, Nakamura, Giri en Kramnik. Een sterker deelnemersveld is nauwelijks denkbaar, alleen wereldkampioen Magnus Carlsen ontbrak. Carlsen wilde even rust na zijn spannende WK-match met Anand, maar Anand had juist heel veel zin om te spelen. Niet zo verwonderlijk, na elf zware partijen tegen Carlsen zal een partij tegen iedere andere speler aanvoelen als een verademing. En het goede nieuws is: ook in 2015 is Anand van plan om veel te gaan spelen, er is geen sprake van dat hij zich terug gaat trekken uit de toernooi-arena.
Na zijn spectaculaire spel in Doha hoopten de fans van Giri dat hij die lijn door zou trekken in Londen. Maar misschien was dat geen realistische verwachting. De tegenstand in Doha was sterk, heel sterk, maar bij lange na niet van het
niveau van Londen. Daarom liet Giri in Engeland weer uiterst gedegen spel zien, onder het motto: tegen deze jongens kan ik me geen frivoliteiten veroorloven.
Voorafgaand aan het hoofdtoernooi gaven de deelnemers zich over aan rapidschaak en snelschaak. Daar konden de spelers zich wel uitleven in optimistische offers en gedurfde gokjes, en eigenlijk zijn die partijen veel leuker om na te spelen dan het serieuze werk uit het hoofdtoernooi!
Bij het rapidtoernooi werd Giri gedeeld tweede met 8½ uit 10 en bij het vluggeren werd hij vierde met 5½ uit 10. Zowel bij het rapid-onderdeel als bij het snelschaken slaagde Giri erin om Kramnik te verslaan, zijn eerste overwinningen ooit op de oud-wereldkampioen. Natuurlijk, dit is niet het echte werk maar toch zal onze man hier moed uit hebben geput.
Dan het hoofdtoernooi zelf. De krachtsverschillen waren bijzonder klein. Met een score van +1 (3 uit 5) werden Anand, Kramnik en Giri gedeeld eerste. Omdat
Anand een partij met zwart had gewonnen, werd hij uitgeroepen tot toernooiwinnaar, een tamelijk willekeurige reglementsbepaling.
Zuiver schaaktechnisch bezien had Kramnik de eerste prijs verdiend. Hij won een fraaie partij van Nakamura en tegen Giri kwam hij in de slotronde ook weer dicht bij de winst.
Kramnik-Nakamura, tweede ronde
1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 Kramnik is altijd aangenaam verrast als ze tegen hem Koningsindisch durven te spelen. Net als Kortsjnoi ziet hij het als een heilige plicht om deze riskante opening te weerleggen.
4.e4 d6 5.Le2 0-0 6.Pf3 e5 7.d5
Dus geen 7.0-0 Pc6 8.d5 Pe7 9.b4, de variant waarin Kramnik heel wat modelpartijen heeft afgeleverd.
7…a5 8.Lg5 h6 9.Le3 Het nieuwste snufje uit de keuken van Kramnik. De normale zet in deze Petrosjan-variant is 9.Lh4.
9…Pg4 10.Ld2 f5 11.h3 Pf6 12.exf5 gxf5 13.Dc1! f4
Geen mooie zet, maar na 13… Kh7 is 14.g4! sterk met als idee 14…fxg4 15.hxg4 Pxg4 16. Pg5+! Kg8 17.Pe6 Lxe6 18.dxe6 Pf2 19.Th2 en het paard is gevangen.
14.g3! e4 15.Ph4 e3!?
Nakamura probeert voor verwarring te zorgen. Na 15…f3 16.Ld1 h5 17.Lc2 Te8 18.Lh6 heeft wit duidelijk voordeel. 16.fxe3 fxg3 17.Pg6
Naka begreep dat hij hier in de problemen zat. Kramnik had nog amper nagedacht en zat duidelijk nog in zijn voorbereiding.
17…Tf7 18.Dc2 Pfd7
Normaal lijkt een ontwikkelingszet als 18…Pa6, maar zwart wil zo snel mogelijk het paard op g6 uit de weg ruimen.
19.0-0-0 Pe5 20.Thf1
Heel systematisch ruilt Kramnik zoveel mogelijk verdedigers rond de zwarte koning weg. 20…Txf1 21.Txf1 Lxh3 22. Tg1 Df6 23.Txg3 Pxg6 24. Txg6 Df7
Ook 24…Lf5 25.Txf6 Lxc2 26. Te6 Lf5 27.Te8+ is hopeloos voor zwart.
25.Tg3 Lf5 26.e4 Lg6 27.Lg4! Dreigt weer Le6, zwart krijgt geen moment rust.
27…Df1+ 28.Pd1 Le5
Met gewone zetten komt zwart er niet. Na 28…Pa6 29.Le6+ Kh7 30.Txg6! Kxg6 31.e5+ Kh5 32.
De4! is het spoedig mat. 29.Lh3 Df6 30.Tg1 Kh7 31. Lf5! Lxf5 32.exf5
En daar is-ie weer: de Berlijnse verdediging, ook in Londen razend populair. Deze variant moet zo langzamerhand alle 1. e4 spelers tot wanhoop drijven. 9.h3 Ke8 10.Pc3 h5 11.Td1 Le7 12.g3 b6 13.a4 Lb7!?
In dit paarden-eindspel is de zwarte koning veel actiever dan de witte, en dat geeft de doorslag.
30.Pb3 Kd6 31.Kf3 Kd5 32. Kf4?
Onder druk van de klok kiest wit voor een actief strijdplan. Taai verdedigen met 32.Ke3 had misschien nog een halfje gered.
32…Kc4 33.Pc1 Of 33.Pd2+ Kd3 34.Pb3 Kc2 en zwart wint.
En tegen de dreiging Tg6 is niets meer te verzinnen. Wat een heerlijk schematische aanvalspartij!
32…Pd7 33.Tg6 Df7 34. Txh6+ Kg8 35.Tg6+ Kf8
36.Pf2 b5 37.Pg4 bxc4 38. Dxc4
Nauwkeurig tot het eind. Vooral niet 38.Ph6? Dxd5 39.Tg8+ Ke7 en zwart overleeft.
38…Dxf5
Of 38…Pb6 39.Lh6+ Ke8 40. Dc6+ Kd8 41.Pxe5 dxe5 42.Tg7 en wit wint. 39.Tg8+!
Een elegant slot. Wit wint de dame na 39…Kxg8 40.Ph6+. 39…Ke7 40.Lg5+ Lf6 41. De2+ en Nakamura gaf op zonder 41…Kf7 42.Ph6 mat af te wachten. Een schitterende partij van Kramnik!
Anand begon met vier remises, maar in de laatste ronde deed hij een geslaagde greep naar de macht door met zwart van Adams te winnen. Helemaal vanzelf ging dat niet, aanvankelijk moest Anand zijn best doen om de stelling in evenwicht te houden.
Adams-Anand, vijfde ronde
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Pf6
Opmerkelijk, Anand reageert niet standaard met a7-a5 maar hij laat a4-a5 gewoon toe.
14.a5 c5 15.Pd5 Ld8 16.Lg5
Tf8
Om met f7-f6 te kunnen werken. Op 17.Lxd8 volgt nu 17… Lxd5 18.Txd5 Txd8 19.Txd8+ Kxd8 20.axb6 axb6 21.Ta8+ Ke7 en wit heeft niets bijzonders. 17.c4
Gesuggereerd werd dat 17.c3!? sterker zou zijn om het paard van d4 te houden.
17…Lxd5 18.Txd5 Lxg5 19. Pxg5 Ke7 20.Kg2 Pd4
Zwart heeft gelijk spel bereikt, maar dat hij deze partij nog zou winnen had niemand verwacht.
Wit is intussen degene die de zaak gelijk moet houden, en dat had zowel met 28.f4 als met 28.Pxc5 gekund. Er volgde echter: 28.e6 fxe6 29.Pxc5 Ke7!
en wit gaf op, de zwarte a-pion loopt gewoon door.
Ook de overwinning van Giri op Adams kwam niet zonder slag of stoot tot stand. In de opening leek Adams overspeeld te worden, maar door op het juiste moment een pion te geven behield de Brit uitstekende remisekansen. We komen erin op de 20e zet, op een moment dat Adams bijzonder verkreukeld staat.
Giri-Adams, tweede ronde Stelling na 20.Tab1
De druk tegen de zwarte damevleugel is hoogst onprettig, maar Adams vindt een manier om op de been te blijven. 20…b6 21.Dd6 Pd5 22.Dxb8 Txb8 23.Lxd5 exd5 24.Pxa5 Lf5!
Dankzij deze handige tussenzet blijft zwart in de partij.
Zo houdt wit in ieder geval nog een pion over aan deze meerslag, maar het voordeel is wel flinterdun geworden. 29…Kf8 30.Txd5 Lb1
Op weg naar een ideaal veld op e4.
31.Td8+ Ke7 32.Td1 Lc2 Het toreneindspel na 32…Le4 33. Kf1 Tb2 34.Te1 f5 35.f3 Txb6 36.fxe4 Kf6 37.exf5 Kxf5 durfde Adams niet aan.
33.Pc8+ Kf6 34.Td6+ Kg5
35.Kf1 Te8 36.Td5+ Kf6 37. Pd6 Ta8 38.Ke2 Ta1?
In tijdnood bezwijkt Adams onder de druk. Na een evenwichtige zet als 38…La4 blijven de zwarte remisekansen intact.
39.Pe8+ Kg6 40.Td6+ f6 41. Td7!
Wint een tweede pion, en nu is het snel afgelopen.
En zo blijft Anish Giri aan de weg timmeren: voor het eerst gedeeld eerste in een absoluut supertoernooi!
In deze Voorloper:
Ilse Geene
Is geen studiebol
Partijen van Ilse
Speelt graag lange partijen
Jeugdkatern
Zij is 12 jaar. Op het NK E in Waalwijk in 2012 werd ze derde. Bij het ONJK E dat jaar werd ze kampioen! En pas werd ze met haar schoolteam vijfde van Nederland. Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van … Ilse Geene.
Piet Peelen
Ilse Geene
Ilse is een vechter
De spelregels leerde zij van haar oudste broer Joris en op de schaakclub MSV-VSM Maastricht.
“Ik was vijf en kreeg les van juf Stella uit Opstapje 1. Ook deden we ‘snoepjesschaak’. Dan legde ze een snoepje op een veld en moest ik het zien te slaan. Stap 2 kreeg ik van Mick Godding.”
Vader Patrick vertelt dat ook Tom Bus haar nog les gaf. “Hij besprak een keer een dame-eindspel. Tom ging in de hoek van de kamer staan en vroeg of hij daar aktief stond. Nee, dus zag Ilse dat de dame centraal moest staan!”
Haar grootste succes met MSVVSM was de vijfde plaats bij het NK E-teams in Barneveld. En zij was topscorer! “Ik speel altijd graag het ONJK omdat daar iedereen mee doet! Het is gezellig en in de vakantie. Ook alle NK’s zijn leuk evenals het
Prinsenstadtoernooi in Delft met Pasen. Daar kun je tegen volwassenen spelen.” Met het schoolteam speelde ze de finaleronden in Wijk aan Zee. “We speelden op het podium van het Tatatoernooi! Hartstikke leuk. De volgende dag zat wereldkampioen Magnus Carlsen op mijn stoel.” Tijdens de derde stap verhuisden ze naar Voorburg. Ze ging schaken bij DSC Delft. Daar zat ze als jongste in een groepje dat de vierde stap deed. “Later kreeg ik les van Ted Barendse en Pauline van Nies. Ted is altijd positief en weet het beste uit je te halen. We bespraken mijn partijen en ik speelde stellingen daarvan uit tot mat! Pauline is een vrolijke meid en ook een heel goede schaker. We deden stukjes middenspel en verdedigen. ‘Is alles gedekt?’ was belangrijk om te
leren.” Pauline: “Ilse is een echte vechter, ze geeft niet snel op in mindere stellingen en probeert kansen te creëren. Verder kan ze soms in dynamische stellingen best moeilijke trucs zien.” Patrick: “Ze is een liefhebber en geen studiebol. Ze speelt graag lange partijen, hoe langer hoe beter!” Bij DSC won ze alles bij de jeugd, maar bij de senioren spelen zou te laat worden op maandagavond. Daarom schaakt ze nu op vrijdag bij Promotie in Zoetermeer. “Daar is meer sterke jeugd. Dat bevalt en er is een goede sfeer. Ik krijg les in een groepje van vijf kinderen van Erwin Guijt.” Ook krijgt ze nog stertraining van Harold van Dijk in Capelle aan de IJssel. “Daar doen we vooruitdenken en blindschaken. Dat vind ik soms best pittig!”
Foto: Ilja Kalle
Geboortedatum:
Uit:
School:
Leukste schoolvak:
Hobby’s:
Schaken geleerd van: Club:
Wat wil je worden:
Lievelingseten:
13-8-2002
Voorburg St. Maartenscollege Gym
Hockey, zwemmen Broer Joris Promotie
Weet ik nog niet Chocolade
Partijen van Ilse
Robin DusonIlse Geene
HiQ Invest NK D Rijswijk 2014 stelling na 25. .. axb3!
Opent de stelling! Maar Marlinde komt met een goede tegenaanval die een pion wint. 10. exd5 Pxd5 11. b4! Lb6 12. b5 Pce7 13. Pxe5 Pf5 14. a4 Pg3 15. Te1 Pe2+ 16. Kf1 Df6
liever 5. .. Pa5 6. Lb5+ c6 7. dxc6 bxc6 en ten koste van een pion staat zwart actief!
6. Pxf7 Kxf7 7. Df3+ Ke6 8. Pc3 Pce7
Grootmeester Sjirov offerde onlangs een toren na 8. .. Pcb4 9. a3 Pxc2+ 10. Kd1 Pxa1 11. Pxd5 Kd6 12. d4 Le6 13. Te1 en wit won in de aanval! SjirovSulskis Tromso 2014.
9. 0–0 c6 10. d4 exd4
Handig gespeeld van Ilse! Wit verliest een pion na 26. Kxb3 La4+ 27. Kb2 Lxc2 28. Kxc2 Txa3. 26. cxb3 Tb8 27. Ka2
Zwart heeft twee verbonden pionnen extra en die brachten de winst.
Marlinde WaardenburgIlse Geene
HiQ Invest NK D Rijswijk 2014
Beide meiden spelen een goede scherpe partij. Wit zag de dubbele aanval op e5 en f2. De beste verdediging was 17. Pdf3! 17. d4 Pe3 mat
Opeens staat wit mat omdat pion f2 gepend is. Dat is heel moeilijk te zien. Ilse kreeg hiervoor de spektakelprijs!
Igor Vanduyfhuys -
Ilse Geene
Tata vierkamp 2015
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6
4. Pg5 d5 5. exd5 Pxd5
Nu kan wit in de aanval. Daarom
Weglopen met de koning kan: 10. .. Kd6 11. dxe5+ Kc7. 11. De4+ Nog een stuk erbij halen is sterk: 11. Te1+! Kd7 12. Pxd5 cxd5 13. Lxd5 Pxd5 14. Dxd5+ Kc7 15. Lf4+ Ld6 16. Dc5+ 1–0 CochraneMahescandra 1854! Nu kon Ilse weglopen met 11. .. Kf7 12. Dxd4 h6 13. Te1 Kg8 en de koning staat veilig. 11. .. Kd6 12. Dxd4 Db6 Veiliger is 12. .. Kc7 13. Td1 Le6 14. Pxd5+ cxd5 15. Lf4+ Kc8 maar dat is moeilijk te vinden. 13. Lf4+ Kd7 14. De5 Pxf4
Ilse slaat een aanvaller, maar de beste verdediging was 14. .. Dc7! om door dameruil de angel uit de aanval te halen. Dat kon wit voorkomen met 14. De4 Ke8 15. Lxd5 cxd5 16. Pxd5 Dc6 17. Pc7+. 15. Dxf4 Kd8 16. Tfd1+ Ld7 17. Le6 Pd5 18. Pxd5 cxd5 19.
Txd5 Dxe6
De witspeler heeft niet in de gaten dat zwart met cxd5 niet alleen het paard slaat, maar ook Le6 aan valt! Ilse begint nu de partij over te nemen. Als haar stukken in het spel komen gaat de materiële voorsprong tellen! 20. Tad1 Tc8 21. Dd4 Wit speelt wat naïef. De beste verdediging was 21. Dg5+ Le7 22. Dxg7 Tf8 23. Txd7+ Dxd7 24. Txd7+ Kxd7 25. Dxh7 en het staat gelijk. Ook op de volgende zet kan wit een pion slaan met tegenspel na 22. Dxa7.
Ilse heeft ver gerekend! Op de aftrekaanval: 27. Te8+ Txe8 28. Dxd6 volgt Te1 mat! 27. h3 en later 0–1
Foto: Ilja Kalle
Tactiek in het toreneindspel
Pascal Losekoot
In de eerste stelling heeft wit zijn pion op de 7e rij gekregen, maar als de toren opzij stapt, dan slaat zwart de pion. Maar… wit slaat toe met de dubbele aanval 1.Lxd4. Hoe zwart ook terugslaat, wit geeft schaak en promoveert: 1…Kxd4 2.Td8+ 1-0.
In de volgende eindspelstudie van Troitzky draait het ook om het promoveren van een pion.
Deze keer kijken we naar veel voorkomende trucjes in het toreneindspel. Als je wilt winnen, dan is het promoveren van een vrijpion vaak een goed idee!
Wit begint met 1.e7. Zwart moet de pion tegenhouden en speelt 1…Te3+. Vraag 1: Hoe wint wit als zwart 1…Tg8 speelt? 2.Kf2 Txe5 Het lijkt dat
niets zwart tegenhoudt om op de volgende zet e7 te slaan, met remise. Maar wit heeft nog iets: 3.Txd3+ Kg4 Vraag 2: Hoe wint wit na 3…Kh2? 4.Txd4+ Kf5 en nu wordt de verdediging uitgeschakeld door de toren weg te lokken met 5.Td5! Het dame tegen toren eindspel na 5… Txd5 6.e8D is – hoewel niet makkelijk – te winnen.
Ook bij de opgaven gaat het telkens om vrijpionnen en het uitschakelen van de verdediging.
Opgaven
1.
2.
3. Wit aan zet wint
5) 1.Th5! Tc4 2.Th4!! Txh4 3.g4 h5 4.Kg3 en de c-pion loopt door. 6) 1.Txf3! Te1+ 2.Kc2 Te2+ (2...Ka2 3.Tf7!) 3.Kb3 Tb2+ (3... Te1 4.e8D wint) 4.Kc3 Te2 5. Tf1+ Ka2 en dan weer 6.Tf2 en het dame tegen toren (en pion) eindspel is weer gewonnen.
3) 1.Tf5! Kxf5 2.g7 of 1…Tc2 2.g7 Tc8 3.Tf8 4) Niet juist is 1.Th8? want na 1…Tg1+ 2.Kh3 Th1+ wint zwart. Daarom eerst 1.Th1 Ta2 en pas dan 2.Th8 Txa7 en de röntgen 3.Th7 wint de toren.
1) 1.Te5! dxe5 2.e7 1-0 2) De a-pion moet het werk doen, daarom moet de toren achter de pion: 1.Tg2+ Kb3 2.Ta2! en na Kxa2 loopt de pion door.
kan zwart niets doen tegen het naar d7 lopen van de witte koning (Kd2 xd3 xd4 etc), en wit wint. Vraag 2: Na 3…Kh2 wint wit met 4.Txd4 (dreigt Th4 mat) 4…Tf5+ (of Kh3 Td3+ gevolgd door Te3) 5.Ke3 Te5 6.Te4
4. Wit aan zet wint
6. Wit aan zet wint
Young Talents Toernooi
Winst voor Robby en Alik
Robby Kevlishvili en Alik Tikranian zijn winnaar geworden van het Pathena Young Talents Toernooi. KNSB, RSB en Tata Steel Chess hadden 14 deelnemers uitgenodigd voor het evenement ter gelegenheid van het bezoek van het Tata Steel Chess Tournament. Er was lang naar uitgekeken en op 15 januari 2015 was het dan zover. Tata Steel Chess on Tour kwam naar Rotterdam. Daar speelden de beste grootmeesters van de wereld de 5e ronde van het Tata-toernooi.
En daar werden ook 13 snelschaakpartijen gespeeld in een sterk bezet jeugdtoernooi. Niet alleen speelden de 4 jeugdspelers van het Meesterklasse team Pathena Rotterdam mee (wereldkampioen snelschaken tot en met 12 jaar Robby Kevlishvili, Alik Tikranian, Anna Maja Kazarian en Marijn den Hartog), maar waren er ook veel (oud) Nederlands kampioenen snelschaken in diverse leeftijdscategorieën aanwezig (Andrew Mensing, Jorik Klein, Liam Vrolijk en Arne Pols). Daarnaast waren ook andere
Nederlandse kampioenen aanwezig (Kevin en Lucas Nguyen) en een aantal spelers die op nationaal niveau (Ting Ting Lu, Bart Dubbeldam) en EK niveau (Pascalle Monteny en Lorena Kalkman) meedoen. Een sterk deelnemersveld dus.
Het werd een spannend toernooi, waarin iedereen minstens één keer onderuit ging. De derde plek was voor Kevin Nguyen, die Liam Vrolijk en Jorik Klein net voor bleef. Jorik Klein won de ratingprijs.
Robby Kevlishvili (Foto: Ab Scheel)
Anna Maja Kazarian (Foto: Ab Scheel)
rechts op de foto Alik Tikranian (Foto: Ab Scheel)
Jeroen Bosch
De mannen Olympiade in Tromsø werd vorig jaar voor het eerst gewonnen door het team van China. Op de landenranglijst van de FIDE is China gestegen naar de 2e plaats. In Qatar won de 20-jarige Yu Yangyi voor de favorieten Kramnik en Giri die hij in onderlinge partijen wist te verslaan. Het is duidelijk dat er veel veranderd is sinds de Olympiade van 1978 toen Donner van de Chinees Liu Wenzhe verloor in 20 zetten en vreesde vanaf nu te boek te staan in China als een soort Kieseritzky (die van Anderssens onsterfelijke partij).
Met 9 spelers in de top–100 van de wereld zijn de Chinezen inmiddels gewend aan succes, alhoewel het opvallend is dat er (nog) geen Chinees in de top–10
Combineren
Karel van der Weide
van de wereld staat. Als er iemand in staat is om dat te veranderen dan is het wel de 15–jarige Wei Yi. In het afgelopen Tata Steel toernooi speelde hij nog in de B-groep. In de onderhavige aanvalspartij versloeg hij de ervaren Russische grootmeester Potkin in Wijk aan Zee. Speelt u mee?
Wei Yi – Vladimir Potkin, Tata Steel B Wijk aan Zee 2015
Een minder gebruikelijke voortzetting in deze klassieke variant van het Frans. De hoofdvariant gaat verder met 9.dxc5 Lxc5 10.Lxc5 Pxc5. Een andere populaire zet is 9.a3. Potkin was al eens succesvol in het eindspel dat ontstaat na 9...Da5 10.dxc5 Lxc5 11.Lxc5 Pxc5 12.Pe2 Dxd2+ 13.Kxd2 f6 Vitiugov-Potkin, Khanty-Mansiysk 2011. 9...b4 10.Pa4 c4
Zwart geeft de spanning in het
Met een vol punt los van het veld (8 uit 9) schreef de 16-jarige
Duitse Meester Alexander Donchenko het Groninger Schaakfestival op zijn naam. Dit
centrum op, maar krijgt kansrijk tegenspel tegen het buitenspel staande paard op a4. Minder goed is 10...cxd4 11.Pxd4 Lb7
12.Df2 Le7 13.0–0–0 0–0 14.Kb1 Pxd4 15.Lxd4 Lc6 16.Pb6 Pxb6 17.Lxb6 Dd7 18.f5 MotylevDing, China 2010. Ding Liren is China’s hoogst geklasseerde speler op de wereldranglijst, hij speelde in Wijk aan Zee in de A-groep.
11.Le2 c3 12.Dd1
Op 12.bxc3 volgt 12...Da5! en wit is in de problemen.
12...cxb2 13.Pxb2 Le7
Of ook 13...Pb6 14.0–0 Le7 15. Ld3 Ld7 16.Pg5 g6 17.Tf3 Pa5 met tegenspel in NakamuraWang, Moscow 2010.
14.0–0 0–0
De witte damevleugel is verzwakt, maar Wei heeft meer ruimte op de koningsvleugel en het ontbreekt zwart aan tegenspel in het centrum. Het is duidelijk dat de kansen van wit liggen in een koningsaanval. Kunt u net als Wei een kansrijke aanval opzetten?
resultaat bleek ruim voldoende voor een GM-norm. Benjamin Bok eindigde samen met de Rus Alexander Ipatov als tweede, terwijl Erwin l‘Ami met 6,5 uit 9
de vierde plaats deelde. Schakers van verschillende speelsterkten konden traditiegetrouw in Groningen hun krachten met elkaar meten.
Ambassadeur Nick Schilder: schaaksport zit in positieve flow
´Schaken kan mensen slimmer maken´
Nick Schilder, bekend van het duo Nick en Simon, is ambassadeur van de Nederlandse schaaksport geworden. En dat is in de media bepaald niet onopgemerkt gebleven. Schaakfanaat Schilder is heel positief over de sport: ‘Schaken kan mensen slimmer maken.’ Hij ziet grote overeenkomsten tussen schaken en de samenleving en tussen schaken en zijn eigen muziek carrière: ‘Je bent zo goed als je laatste zet en je bent zo goed als je laatste hit.’ Nick Schilder ziet de toekomst van de schaaksport in Nederland helemaal zitten. ‘Schaken zit in een positieve flow, er is een breder draagvlak voor schaken aan het ontstaan.’
Hoe is het zo gekomen?
Ik ben een schaakfanaat, al van jongs af aan. Vorig jaar heb ik de ronde geopend waarin Anish het opnam tegen Levon Aronian. Ik vond het verschrikkelijk leuk, met alle reacties en de sfeer hier. Ik heb toen aan toernooidirecteur Jeroen van den Berg kenbaar gemaakt vaker dit soort dingen te willen doen en heel graag iets voor de sport te willen betekenen. Jeroen heeft vervolgens contact opgenomen met Mark van der Werf, directeur van het Bondsbureau van de KNSB. Toen kwamen ze op het idee mij officieel tot ambassadeur te benoemen van de schaaksport, ook al omdat ik vaker mijn enthousiasme voor het schaken niet onder stoelen of banken heb gestoken. Ik vind het een enorm eervolle benoeming en ik hoefde er dan ook niet lang over na te denken.
Speciaal voor jou is deze nieuwe functie gecreëerd, je bent dus niet de opvolger van Anish Giri Nee. Nou, heel lang is Hans Böhm in mijn ogen ambassadeur van de schaaksport in Nederland geweest. Nee, nooit officieel, maar hij heeft zoveel voor de schaaksport betekend, dat ik zoiets nooit zou kunnen evenaren. Daar ben ik me terdege van bewust. Misschien is het wel te veel eer, ook als je kijkt naar mijn speelniveau. Maar het doel heiligt de middelen: als ik mensen in contact met het spel kan brengen die daar anders niet mee in contact zouden komen, of als ik schaken tot buiten de afgebakende
doelgroep kan promoten, dan heeft het ambassadeurschap zin. En dat grijp ik met beide handen aan.
Vroeger was je een talentvolle jeugdspeler, vertel eens
Ik was 5 jaar toen ik de spelregels leerde, 6 jaar toen ik het scholenschaaktoernooi won en 8 toen ik in seniorencompetities mee deed. Toen er op school een gebrek aan concurrentie was ging ik blind spelen tegen klasgenootjes. Ik heb het Predrag Nikolic in een simultaan heel moeilijk gemaakt, hij zei toen: van deze jongen gaan we meer horen. Nou, dat was dus niet op schaakgebied zo. Op m’n 13e was het kiezen tussen gitaarspelen of schaken. En ik dacht: met gitaarspelen kan ik eerder meisjes versieren dan met schaken. Dus is de keuze daar op gevallen Heel lang heb ik geen stuk aangeraakt, maar in 2010 heb ik het schaken weer opgepakt.
Toen je een meisje had versierd kon je weer gaan schaken (lacht) Inderdaad, ik had een meisje versierd en toen kon ik weer rustig gaan schaken. Zo zou je het kunnen samenvatten. Maar het schaken heeft me wel al die tijd bezig gehouden, absoluut. En op een zeker niveau blijven je hersenen altijd actief, want ik kon me bepaalde partijen van vroeger nog helder voor de geest halen.
Je hebt wel eens gezegd dat je je hersenen meer wilde trainen, dat je
je ´dommer´ ging voelen toen je dat niet deed Ik kwam van de universiteit en moest in het begin omschakelen; daar zet je je hersenen elke dag zo verschrikkelijk aan het werk. In mijn beroep moet je gefocust zijn, geconcentreerd, het is creatief ook enorm uitdagend. Het is geen dom beroep. Maar schaken trok me aan om die grijze massa hard aan het werk te zetten. Daar heeft internet schaken voor mij een belangrijke rol gespeeld, ik heb nu in relatief korte tijd 2000-3000 partijen op internet gespeeld. Maar voor mij is ook belangrijk dat het schaken zo´n tegenpool is van mijn beroep. Mijn beroep is hectisch, veel rumoer, drukke schema´s. Schaken is juist helemaal in jezelf keren en in stilte naar een bepaalde staat keren, waarin heel andere dingen van je verwacht worden. En vooral waarin roem totaal geen rol speelt, waarin weinig ruimte is voor ego. Je bent zo goed als je laatste zet, en dat vind ik er ook aantrekkelijk aan. Mijn naam doet helemaal niks achter het schaakbord.
Heb je het idee dat je al ´slimmer´ bent geworden door het schaken?
Wat ik merk is dat mijn concentratievermogen enorm is verbeterd. Ik heb elke 2 weken les van een FIDE-meester, Rob Schoorl. Ik merk dat vooral de blindopgaven die ik maak mijn geheugen enorm hebben verbeterd. Het is echt bizar, en daarom ben ik ook zo enthousiast over de sport. Ik heb een soort fotografisch geheugen kunnen ontwikkelen door die blindopgaven.
Lijdt je muziek er niet onder, lijdt je creativiteit er niet onder?
Ik denk juist van niet. Ik ben veel onderweg. Tegenwoordig heb je fantastische apps op je telefoon, waarmee je lezingen van grootmeesters kunt downloaden. Ik moet heel vaak uurtjes wachten, tussen shows door of na een soundcheck. Dan kun je onbeperkt tactiek opgaven doen, dus ja, ik merk juist dat ik veel tijd heb om daar aan te besteden en het fantastische is het internet, waarmee je het altijd tot je beschikking hebt.
Martin Voorn
heeft veel paralellen met de samenleving'
Heeft dat nog nut voor je muziek?
De diversiteit die het schaken met zich meebrengt vind ik heel prettig, en ook dat ik me nu in een heel andere ‘scene’ kan begeven. Het zorgt voor mij voor verbreding, als ik tenminste niet teveel doorsla in het schaken, dat is voor mij toch een risico. Vooral dat snelschaken op internet is heel verslavend. Dat is niet alleen maar goed, ook niet voor je rating. Dat snelschaken perk ik ook bewust in, momenteel. Maar het is voor mij een prettige afleiding, om even totaal iets anders te doen. Ik denk dat je het kunt vergelijken met de schakers hier bij Tata, die graag een beetje voetballen buiten of een strandwandeling maken. Het is goed om even totaal iets anders te doen en je zinnen te verzetten.
Je elo ligt nu rond de 1800, heb je een elo-doel?
Het zal nu tussen de 1800 en 1900 zijn. Als ik iets van routine weet op te pakken moet ik wel boven de 1900 kunnen komen. Ik zou heel graag ooit in mijn leven een meestertitel binnen slepen, maar…
Dat zal niet meevallen, je hebt het toch een beetje laten liggen in de tijd dat je de meeste vooruitgang had
kunnen boeken…
Ja, ja, klopt. Ik merk nu dat ik wel veel vooruitgang boek. En het grappige is dat ik op internet al van sterke spelers heb gewonnen, een paar kandidaat-meesters en een paar FIDE-meesters. Dat is misschien niet representatief, maar goed, ik heb ergens de stille hoop… en boven de 2000 uitkomen zou misschien al mooi zijn, misschien is dat wel realistisch. Maar ik probeer toch niet teveel aan resultaat te hechten, ik vind het hele proces heel plezierig.
Hoe vindt Simon het eigenlijk dat je je meer op het schaken hebt gestort, en je directe omgeving?
Het grappige is dat ik vorig jaar op de club aardig wat stof heb doen opwaaien, omdat ik de hele top-4 heb verslagen. Niet alleen Simon, maar het management en het hele team was daar verbaasd over. Maar ze schaken niet, kennen de regels wel. Ze vinden het alleen maar leuk, ja, ze waren er aangenaam door verrast.
Ze hadden het ook niet achter je gezocht
Nou, ze wisten wel dat ik op jonge leeftijd had geschaakt. Maar toen ik het weer oppakte nam mijn rating op internet al een
aardige vlucht en toen dacht ik: laat ik weer eens mijn geluk beproeven op de club.
Wat vind je zo leuk aan schaken?
Schaken heeft veel verschillende lagen; ik word strategisch uitgedaagd, tactisch word ik uitgedaagd, ik moet m´n geduld bewaren. Wat ik ook mooi vind is dat je leert niet te snel te oordelen, dat is zeker voor jeugdspelers een mooie kwaliteit van het spel. Sowieso vind ik dat mensen te snel oordelen, dat geldt in de samenleving ook. En dat vind ik achter het bord ook mooi: heel vaak denk je: oh, dat zit zo, dan denk je de stelling helemaal doorgrond te hebben en dan is er toch een kleine nuance die het heel anders maakt.
En dat is weer een mooie opstap van het schaken naar de samenleving Absoluut. Ik zie heel veel paralellen met de samenleving. Daarom vind ik ook het boek van Kasparov mooi, Life imitates chess. Ik vind het mooi dat kinderen leren geduld op te bouwen. Waar kinderen vaak bij gebaat zijn is: ik wil iets bereiken en welk plan ga ik dan volgen? Ik geloof dat een beetje schaken in de managementcultuur goud waard kan zijn, je moet gemiddeld 30-40 beslissingen nemen in een paar uur tijd. En hoe doe je
'Schaken
(Foto: Alina L'ami)
dat? In elk geval bij mij is de besluitvorming een stuk efficiënter geworden, je maakt afwegingen, het is een beetje ´kill your darlings´, dat vind ik ook mooi aan het spel. Pardon, kill your darlings?
Soms is het of-of; je wilt een mooie pionnenstructuur of een dynamische stelling. Je afweging, je vermogen tot het nemen van beslissingen wordt erg op de proef gesteld.
Je moet niet dogmatisch zijn met schaken
Ja, daar is geen plaats voor. Ook het feit dat het schaakspel oneindig veel mogelijkheden kent, vind ik mooi, en dat het al 1500 jaar beoefend wordt. Hoe meer ik het spel bestudeer, hoe meer diepere lagen ik ontdek. Je bent nooit uitgeleerd. Ik zie schaken als instrument voor persoonlijke groei, zoals karate en kung fu dat hebben bij de vechtsport. Ik zie schaken als een mentale vechtsport.
Schaken kan dus jongeren helpen, maar ook ouderen
Ja, inderdaad. Ik lees veel onderzoek over schaken, ik heb ook aan de bond gevraagd: stuur het vooral op, ik ben er erg in geïnteresseerd. Ik heb onderzoek gelezen waarin staat dat het helpt tegen Alzheimer. Onze clubkampioen is een man van 73. Als je met hem spreekt is het alsof ik met een leeftijdsgenoot spreek. Ik heb ook het idee dat schaken helpt om hem flexibel te houden. Jan Timman heb ik vaak in interviews horen vertellen dat je geest er fris van blijft.
Maar jij hebt toch als muzikant vooral de jeugd als doelgroep?
Onze eigen doelgroep is van 8 tot 88, met het zwaartepunt tussen 25 en 35. Vaak wordt onze doelgroep neergezet als jonge meisjes, maar het is heel breed, van hele jonge kinderen tot bejaarden, heel veel gezinnen, 30% mannen. Dat het alleen maar jonge meisjes zijn is dus een veelgehoord misverstand.
Wat kun je doen voor het schaken?
Het zou me bijvoorbeeld heel leuk lijken om in bejaardentehuizen aan initiatieven deel te nemen die door de KNSB opgezet worden. In Rotterdam heeft op de 14e januari een mooi initiatief op het gebied van jeugdschaak plaatsgevonden. En ik hoop dat ik mijn enthousiasme voor het schaken op een breder publiek kan overbrengen, ik hoop dat ik mensen uit kan dagen het spel te spelen, misschien wel tegen mij. Ik hoef niet elke week een schaaktoernooi te openen om iets van mijn bekendheid te gebruiken om de spotlight op schaken te laten
schijnen. Het kan op gezette tijdstippen, als we mooie momenten uitkiezen dan moeten we wel wat kunnen bereiken.
Wat wil je bereiken?
Ik zie het zo, en zo denk ik ook in mijn muziek: als ik er één iemand mee geholpen heb, een mooie dag heb bezorgd of een mooie avond, dan was het eigenlijk al de moeite waard. En als ik één iemand met schaken in aanraking breng die daar plezier aan beleeft, dan spreek je al van toe gevoegde waarde. Als dat meer mensen kunnen zijn, honderden, dan is dat prachtig. Als de schaaksport meer onder de aandacht komt zullen er mensen voordeel van hebben, dan is die toegevoegde waarde al bereikt. En dan is het ambassadeurschap niet voor niks.
Anish blijft je onbezoldigd adviseur?
Wat spel betreft is ie dat sowieso al, ik kan altijd bij hem aankloppen. Ik spreek hem een aantal keren per jaar, als onze drukke schema’s dat toelaten. Zeker als onze vriendschap kan
Maar activiteiten op landelijk niveau, zoals bij Tata, zou ik ook prachtig vinden.
Je zei ook dat schaken de mentale vorderingen van de jeugd kan verbeteren, leg eens uit Johan Cruyff zei het ook al zo mooi bij voetbal: ze moeten zich aan regels houden. Dat is met elke sport aan de orde, dus ook met schaken. Dat ze geduld moeten hebben, ze kunnen niet eigenwijs zijn, een slechte zet kan gelijk worden afgestraft, als ze iets goed doen worden ze daarvoor beloond,
'Met schaken die grijze massa hard aan het werk zetten' (Foto: Alina L'ami)
het maken van een plan is goed, ook het accepteren dat je een plan niet in 1 stap tot uitvoering kan brengen, maar dat je er langere tijd voor nodig hebt, zo kan ik veel redenen opnoemen waarom het goed is voor de jeugd.
Maar die mentale weerbaarheid?
Wat ik zelf merk is: ik had in het begin heel veel moeite met nederlagen, dan kon ik 2-3 dagen van de rails zijn, verschrikkelijk. En nu is dat al wat minder, een ochtend. Wat ik het meest bewonder van de topspelers, ook van Anish, is dat ze tegenslagen vaak zo goed opvangen. Soms sms ik hem als ie een verschrikkelijk pijnlijke nederlaag heeft geleden en dan is hij het al weer kwijt. Hij zegt dan: dat moet wel, want ik moet me al weer op de volgende partij focussen. Die mentale weerbaarheid bewonder ik het meest, en die weerbaarheid doe je op als je veel speelt.
Maar een reeks nederlagen gaat wel in het koppie zitten
Ja, absoluut. Ik geloof dat dat is wat echte topsporters onderscheidt van de massa, om daar goed mee om te gaan. Tijdens een schaakpartij moet je ook psychologisch sterk in je schoenen staan. Als ik met het spelen van meer lange partijen - en dat is mijn goede voornemen voor 2015 - mijn psychologische weerbaarheid kan versterken, dan
is dat iets waar ik ongetwijfeld op welk vlak dan ook van profiteer, ook in de muziek.
Meer lange partijen spelen betekent minder muziek spelen
Ja, dat is misschien iets wat nog langer op zich zal laten wachten. Het plan is wel om op lange termijn iets meer rust te creëren, want ons schema is al een tijd heel intensief. Dat is dus niet alleen omdat ik meer wil schaken, dat is ook omdat mijn beroep fysiek zwaar is.
Niemand is bezorgd dat je muziek onder het schaken gaat lijden?
Tot dusverre niet. Maar ik moet het schaken op internet misschien wat inperken. Ja, dat is voor veel schakers het bekende knelpunt. Maar ik doe het niet als ik de volgende dag moet optreden, want dan gaat de muziek er onder lijden. Ik ben ook nog niet te laat op afspraken geweest, omdat ik toch nóg een potje wilde spelen.
Je had een tijdje terug ook wat fysieke problemen Ja, maar dat had meer te maken met de geboorte van ons tweede kind, want dat viel tegelijk met een aantal grote concerten. Maar afgezien van die periode: ja, fysiek vergt het veel van je, het zijn niet alleen de optredens, je bent 24/7 in touw en met je carrière bezig en dat is ook topsport. Daar
kan ik ook goed met Anish over praten, het is ook een ‘way of life’. Het is fijn als je privéleven op orde is, het is fijn als je lichamelijk goed in conditie bent, en je moet de focus enorm op je carrière houden. Je bent zo goed als je laatste zet en je bent zo goed als je laatste hit. Wat dat betreft zijn er veel overeenkomsten tussen mijn carrière en die van een topschaker. Het is niet alleen het optreden in het weekeinde, het zijn ook de signeersessies, de opnames, de promotieschema’s, de schrijfsessies, de sponsoractiviteiten, tv-programma’s, alles wat er bij komt kijken.
Dat schaken door veel mensen ingewikkeld wordt gevonden kan een handicap zijn bij het promoten Ja, dat is waar, maar het mooie van schaken is dat je altijd kunt spelen tegen iemand van je eigen niveau. Een mooie uitspraak, ik weet niet van wie, maar toch: schaken is iets waar een mug in kan baden en een olifant in kan verdrinken. Het is op elk niveau te spelen, mensen van alle niveaus kunnen er veel plezier aan beleven. Je hoeft niet meteen een expert te zijn om het leuk te vinden. Wat ik ook leuk vind: in Central Park in New York is het heel hip om in de open lucht te schaken, en dat zijn lang niet allemaal meesterschakers.
Maar schaken heeft het imago ingewikkeld te zijn en dat kan de populariteit nadelig beïnvloeden
Het zijn maar een paar regels die je moet kennen en vervolgens kun je al aan de gang. Toen ik 6 jaar oud was had ik een beginnersniveau, maar ik vond het al wel fantastisch om te spelen. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn om er plezier aan te beleven. Je kunt het zo ingewikkeld maken als je zelf wilt. Het schaken is oneindig ingewikkeld zelfs.
Je ziet dus goede kansen om schaken populairder te maken
Ja, dat gebeurt nu ook al. Schaken zit weer in een positieve flow, ook in Nederland. Zo had RTL opgepakt dat Anish Giri tegen Carlsen startte. En dan de schaaktrein op Nieuwsuur. Er is al een breder draagvlak aan het ontstaan en Anish vervult daar een prachtige rol in. Hij is jong, dynamisch, hij is een stabiele top-10 speler. Ik denk dat Giri snel richting top-3 gaat.
Geen wereldkampioen?
Ik denk dat Giri en Caruana het Carlsen moeilijk gaan maken de komende 5 jaar. En Carlsen heeft tenslotte ook last van de wet van de remmende voorsprong.
'Je bent zo goed als je laatste zet en je laatste hit' (Foto: Alina L'ami)
Verlies Haast en Van Foreest, Donchenko wint open toernooi
Eind december verzamelde schakend Nederland zich weer onder de kerstboom in Groningen. Er waren open toernooien voor spelers van alle speelsterktes, plus twee interessante matches: Jorden van Foreest tegen Dimitri Reinderman, en Anne Haast tegen Elizabeth Paetz. Vooral de eerste tweekamp was een mooi affiche: het grootste talent van Nederland tegen een sterke grootmeester, in 2013 nog kampioen van Nederland.
Het was inspirerend om te zien hoe Reinder man en Van Foreest als wildemannen op elkaar inhakten. Het waren woeste, ingewikkelde partijen en je had als oppervlakkige toeschouwer vaak geen idee hoe het nu eigenlijk stond. Uiteindelijk won de ervaring het van de jeugd: de 42-jarige Reinderman versloeg de 14-jarige Van Foreest met 3½-2½. Maar de echte winnaar was het schaken, want het waren hartverwarmende partijen met vijf beslissingen en slechts één remise. De spelers deden er alles aan om er een mooi schouwspel van te maken. Reinderman kwam op voorsprong, maar in plaats van te consolideren deed hij juist zijn best om nog meer partijen te winnen. En Van Foreest op zijn beurt probeerde helemaal niet om het verlies beperkt te houden, integendeel: in iedere partij speelde hij scherp op winst en ging hij tot het uiterste. Dat is de beste en misschien wel de enige manier om vorderingen te maken. De meestertitel heeft Jorden al op zak, en binnen een jaar wil hij grootmeester zijn.
In de tweede partij trok Reinderman met een beetje geluk aan het langste eind, maar in de derde partij sloeg Van Foreest meteen terug. De zwarte stelling leek heel stevig, maar bleek niet bestand tegen het betere sloopwerk.
Van Foreest - Reinderman, derde partij. Stelling na 30…Pe7?
Zwart heeft zojuist zijn passieve paard van g8 weer in het spel gebracht, maar de timing is matig. Wit kan nu met geweld de stelling openbreken.
31.b4! Lxb4 32.c5!
Vooral niet 32.Lxe5 Kg8 33.Lxf6 Da4! en wit heeft zichzelf alleen maar in moeilijkheden gebracht. Met de tekstzet maakt wit optimaal gebruik van de batterij op de d-lijn.
32…Pc6 33.Txd6 Df7 34.Pd5
La5
Na 34…Lxd5 35.exd5 Pd4 36. Pxd4 exd4 37.Ld3 staat wit duidelijk beter.
35.Lc4 Ld8 36.De3 Pa5?
In tijdnood op zoek naar complicaties, maar dit werkt averechts. 36…Th7 is ook geen pretje na 37.f4! maar met het lelijke 36…g5 had zwart voorlopig nog stand kunnen houden.
37.Pxf6!
Zwart hoopte op iets als 37.Dxh6+ Th7 38.Dd2 Pxc4 39. Txc4 Lc7! maar de krachtige tekstzet weerlegt alles.
37…Lxf6
Of 37…Pxc4 38.Dxh6+ Th7 39.Pxh7 en er blijft te veel aan de strijkstok hangen.
38.Lxe6 De8 39.Dxh6+ Th7
40.Dd2
Met twee pluspionnen en een ijzersterk loperpaar staat wit huizenhoog gewonnen. Reinderman gunt zijn jonge tegenstander het genoegen van de matzet.
40…Da4 41.Ld5 Th5 42.Txf6!
gebied van openingsvoorbereiding was de Amsterdamse grootmeester superieur. Reinderman heeft vooral met wit echt alles gespeeld, hij weet veel en dat maakt het een stuk gemakkelijker om zwakke punten aan te boren in het repertoire van zijn tegenstander. Met het Koningsindisch dat Jorden hem in de vierde partij voorschotelde wist hij wel raad.
Reinderman-Van Foreest, vierde partij 1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 Het Koningsindisch is een riskante keuze tegen Reinderman. Zowel met wit als met zwart heeft hij er veel ervaring mee. 4.e4 d6 5.Pf3 0-0 6.Le2 e5 7.0-0 Pc6 8.d5 Pe7 9.Pe1 Iedereen doet tegenwoordig 9.b4, maar Reinderman zweert bij de aanpak met Pe1, Le3 en f3.
9…Pd7 10.Le3 f5 11.f3 f4 12.Lf2 g5 13.g4 Probeert de zwarte aanval als het ware te smoren. Zwart staat nu voor een principiële keuze: en passant ruilen op g3 of met h7-h5 verder beuken. 13…h5 14.h3 Pg6 15.Pd3 Tf6?
Een elegant slot.
42…Txf6 43.Lxe5! Txe5 44.Dh6 en mat.
Zo stond het na drie partijen weer gelijk, maar met overwinningen in de vierde en vijfde partij besliste Reinderman de match in zijn voordeel. Op het
Een vraagteken op gezag van Reinderman. Met het paard al op g6 moet de toren via f7 naar h7. Nu lopen de zwarte stukken elkaar alleen maar in de weg. 16.c5 Lf8? De onwennigheid druipt er vanaf bij zwart. Na 16…dxc5! (Reinderman) doet zwart nog volop mee. Na 17.Pxc5 Pxc5 18.Lxc5 Lf8 19.Lf2 a6 20.Kg2 (om met Th1 de h-lijn te veroveren) heeft zwart het lastige 20…Ph4+! Na 21.Lxh4 gxh4 kan wit niet goed verhinderen dat de zwarte loper een schitterend veld vindt op c5. 17.c6!
Dwingt het paard naar b6, waar het beest volkomen buitenspel staat. Wit heeft hierna de vrije hand op de damevleugel, terwijl het zwarte tegenspel op de koningsvleugel totaal niet van de grond komt. Reinderman noemt de rest “een kwestie van techniek”.
17…Pb6 18.Pb4 De7 19.Kg2 Df7 20.cxb7 Lxb7 21.Tc1 a5 22.Pb5 Even een klein tactisch intermezzo. Na 22…axb4 23.Txc7 Pd7 24.Txb7 hxg4 25.hxg4 Txa2 26. Db3 blijft de zwarte stelling hopeloos.
Anne Haast, de nieuwe Nederlands kampioen bij de vrouwen, had het zwaar tegen de geroutineerde Elizabeth Paehtz. Met een rating van 2485 was de Duitse ook de torenhoge favoriete. Door een zwaarbevochten overwinning in de zesde en laatste partij hield Anne de schade beperkt tot 4-2. Cruciaal was de derde partij. Onze landgenote kwam in het voordeel maar toen ging ineens het licht uit.
Haast-Paehtz, derde partij
1.e4 e6 2.Pf3 d5 3.Pc3 Pf6 4. e5 Pfd7 5.d4 c5 6.dxc5 Een tamelijk onschuldige variant tegen het Frans, maar dit kwam in alle witpartijen van Anne op het bord.
6…Pc6 7.Lf4 Lxc5 8.Ld3 f6
9.exf6 Dxf6 10.Lg3 0-0 11.0-0
a6 12.Te1 Pd4 13.Pe5 Pf5
Een beetje gekunsteld. Na het simpele 13…Pxe5 14.Txe5 Pc6
15.Te2 Ld7 heeft zwart een redelijk ideale Franse stelling. Ook 14.Lxe5 Dxf2+ 15.Kh1 Dh4 16.g3
Dh6 17.Lxh7+ Dxh7 18.Lxd4 Lxd4
19.Dxd4 Ld7 is niet indrukwekkend. Wit heeft een beetje compensatie voor de pion, maar niet meer dan dat.
Deze treurige zet illustreert het positionele bankroet van zwart. Dit paard hoort in het Koningsindisch ergens op g5 te staan, klaar om geofferd te worden voor de goede zaak.
27.Dc3 hxg4 28.fxg4 f3+. Wanhopig op zoek naar tegenspel, maar wit weert alles soepel af.
Zwart investeert zelfs nog een derde en vierde pion, maar alles tevergeefs.
35.dxc6 d5 36.Td3
Ook 36.exd5 Lb4 37.d6 wint ruimschoots, maar Reinderman wil er zo clean mogelijk een eind aan maken.
36…Pb6 37.Pc3 Lb4 38.exd5 Pc4 39.Le4 Pxb2 40.Tf3 Pd3 en zonder 41.Txd3 af te wachten gaf zwart zich gewonnen.
stelling is nu razend spannend.
24.Lh4 Lc6!
Na 24…exd5 25.Lxd8 Txd8 26. Te7 Df5 27.T1e5! Df6 28.Dxd5+
Kh8 29.Tf7! vallen alle verwikkelingen in wits voordeel uit.
25.Pe7+.
Niet 25.Lxd8? Txd8! en zwart staat beter.
25…Kh8
Wit heeft handiger gemanoeuvreerd dan zwart en er zit nu een verrassende tactische wending in de stelling.
22.Pcxd5! Pxd5
Eerste pointe: 22…exd5? 23.Te7 en wit wint de dame.
23.Pxd5 Tad8!
Tweede pointe: 23…exd5 24.Te7
Df5 25.T1e5 Dg4 26.Tg5! en wit wint door de dubbelaanval op g7. Met de tekstzet activeert zwart al haar stukken en de
Hier komt zowel 26.Dg5 als 26.Da5 in aanmerking, en het allersterkste is misschien nog wel het dameoffer 26.Dxd8!
Txd8 27.Pxc6 Ta8 28.Pxa7 Txa7 29.Txe6 Ta8. Wit heeft toren, loper en twee pionnen voor de dame en als het lukt om die twee torens op de zevende rij te krijgen dan gaat zwart een zware pijp roken. In plaats daarvan krijgt de partij een ontnuchterend slot.
26.Db4?? Td4!
En de loper op h4 gaat zomaar de doos in. Er volgde nog: 27.Pxc6 Txb4 28.Pxb4 Df4 29.Te4 Lxf2+ 30.Kh1 Lxe1 en wit gaf op.
De Open Groep werd volledig gedomineerd door de pas 16-jarige Alexander Donchenko uit Duitsland. Hij werd onbedreigd eerste met een monsterscore van 8 uit 9. Beste Nederlander was Benjamin Bok met 7 uit 9 op een gedeelde tweede plaats. Toernooiwinnaar Donchenko is natuurlijk een veelbelovende speler, maar was dit nu een toevalstreffer of het begin van een glanzende carrière? De tijd zal het leren. Hij is een begaafd strateeg en houdt zich verre van dubieuze tactische avonturen, hij is meer Karpov dan Kasparov. Een kenmerkend fragment:
Donchenko-Raznikov, achtste ronde Stelling na 24.Kf2
Wit staat beter door de druk op de damevleugel, maar hij dreigt nog niks: zo zou in deze stelling – met wit aan zet - 25.Txb6? Falen op 25…Txb6 26.Lxb6 Tb8! en zwart wint een stuk. 24…Te5? Laat pardoes pion b6 in de steek. Na 24…Lf6 heeft wit nog heel wat te bewijzen. 25.Txb6! Dh3 26.Th4! Deze koele zet betekent einde aanval van zwart.
26…Df5 27.Tb7 Te6
Ook 27…a5 28.Tf4 De6 29. Dxe6 Txe6 30.Ta4 is een troosteloos eindspel voor zwart. 28.Txa7 Txa7 29.Lxa7 De5 30.Te4 Dxb2 31.Dxb2 Lxb2 32.Txe6 fxe6
Een eindspel dat een beetje aan een dampartij
Begrijp wat u doet
Het
Dame-Indisch
We zijn het jaar geëindigd met het Nimzo-Indisch. De kenners weten dat dan automatisch het Dame-Indisch op het menu staat. Want deze twee openingen horen onlosmakelijk bij elkaar. Wie met zwart namelijk de volgende zetten op het bord zet:
1. d4 Pf6 2. c4 e6
weet dat wit hier niet met 3. Pc3 in hoeft te gaan op het NimzoIndisch. Toen werd ons al duidelijk dat de strijd om veld e4 draaide. Vanwege de penning op Pc3 begon men het andere paard maar eens te ontwikkelen.
3. Pf3 b6
Stelling na: 3... b6
Nu is het Dame-Indisch op het bord is verschenen. Zwart gaat de strijd om veld e4 aan in de geest van Nimzowitsch, door met stukken dat veld te beheersen. Hij stelt pionzetten als ... d7-d5 of ... c7-c5 liefst zo lang mogelijk uit. Vrij vaak komt het tot stellingen met een geïsoleerde pion of met de ‘hangende pionnen’, zoals we ook uit het klassieke Damegambiet kennen. In de basisstelling zijn er, gek genoeg, maar drie zetten waarmee wit op voordeel mag hopen. Dat zijn:
A) 4. a3
B) 4. Pc3
C) 4. g3
Variant A) zullen we slechts gedeeltelijk bekijken. Variant C)
4. g3 is de belangrijkste voortzetting, die vooral in toppartijen wordt gespeeld. Maar die zal ook pas in een volgende aflevering aan bod komen.
(deel 1)
bespreken we even verderop. 8... Lxf6 9. cxd5 exd5
Stelling na: 3... b6
A1) 4... Lb7
De normale voortzetting die echter niet gezien wordt als de zwaarste aanslag op het systeem. Dat is namelijk I2) 4... La6. Die wordt de volgende keer onder de loep genomen.
5. Pc3 d5
Wit dreigde met d4-d5 een gigantisch ruimte-overwicht te krijgen.
6. cxd5
In plaats hiervan is het een tijdje mode geweest om de ruil uit te stellen en verder te gaan met 6. Lg5 Le7 7. Da4+ Met deze ‘stoorzet’ hoopt wit de normale ontwikkeling bij de zwartspeler te kunnen dwarsbomen. Zwart hoeft het ‘opsluiten’ van zijn loper op b7 niet toe te laten door 7... Dd7 8. Dxd7+
Pbxd7 9. Pb5 Kd8 10. cxd5 Pxd5 11. e4 P5f6 12. Lf4 Pe8 en in de partij Van Wely-Karpov, 1995 wist wit nauwelijks iets te bereiken.
7... c6
Er volgt nu een interessante transactie.
8. Lxf6
Wit geeft vrijwillig het loperpaar op. De reden hiervan
Stelling na: 9... exd5
Dit type stelling lijkt op die van het Damegambiet. Zwart heeft twee lopers die echter beide niet zo veel doen. De paarden komen doorgaans meer van pas in deze half-open stelling.
10. g3!
De juiste plek voor wits loper is op g2. Die is alvast gericht op het attaqueren van pion d5, mocht zwart zich later met ... c6-c5 proberen los te werken.
10... 0-0 11. Lg2
In deze stelling hebben zwartspelers diverse methoden geprobeerd om hun spel gestalte te geven, maar vrijwel altijd behield wit een prettig plusje.
Na de tekstzet staan we voor een belangrijke splitsing. Neemt zwart met de pion terug waarmee hij meer grip op het centrum krijgt? Of met het paard, waarbij de stelling een wat meer open karakter krijgt?
6... exd5
Zo krijgen we een andere pionnenstructuur dan in de andere variant met 6… Pxd5 het geval is. Dat systeem heeft een aparte status en zullen we in de volgende aflevering bekijken.
7. g3
Een typisch geval van voortschrijdend inzicht. De witveldige loper kan het best naar g2 kan worden ontwikkeld. Hij vervult over de lange diagonaal een nuttige functie bij het uitoefenen van druk tegen de toekomstige hangende pionnen.
7...
Stelling na: 6... exd5
Stelling na: 9... Pa6
Deze paardontwikkeling behoeft enige uitleg. Het ‘paard aan de rand’ maakt niet altijd de partij tot ‘schand’. Het paard op d7 blijkt soms de andere stukken in de weg te staan. Vanaf a6 ondersteunt het paard een mogelijk ... c7-c5, toch de standaardreactie voor zwart in dit type stellingen. Zelfs na b2-b4, c7-c6, kan het paard mooi omgespeeld worden naar c7, waar het eventueel via e6 aan de strijd kan deelnemen. Vanaf c7 geeft het zo nodig extra dekking aan pion d5 die zwak kan worden als wit met d4xc5 de aanval op die pion opent. Een voorbeeld: Gallego Jimenez-Kurajica, 1996. Dan is het nu tijd voor de scherpe varianten die ontstaan na B) 4. Pc3
B) 4. Pc3 Lb4
Stelling na: 4... Bb4
Zo komt het spel terecht in een stelling die we het best kunnen karakteriseren als een mix tussen het Dame- en het NimzoIndisch. Vooral in de jaren ‘80 werd deze variant op topniveau vaak ten tonele gevoerd. Ik geef alleen de meest essentiële varianten omdat een volledig overzicht onmogelijk is.
5. Lg5
Stelling na: 5. Lg5
Ook mogelijk is 5. Db3 om de dubbelpion te vermijden; die zet kwam later in zwang, maar door plaatsgebrek zullen we de varianten na 5... c5 6. Lg5 met grote verwikkelingen, buiten beschouwing moeten laten.
5... Lb7 6. e3 h6 7. Lh4 g5
Dit was lange tijd de meest principiële voortzetting. De zwartveldige loper wordt verder opgejaagd en zwart neemt veld e4 stevig in handen.
8. Lg3 Pe4
Naast de grip over veld e4 beoogt zwart onder meer om wit met een of meer dubbelpionnen (op c3 en mogelijk ook
op g3) op te zadelen.
9. Dc2 Lxc3+ 10. bxc3
Stelling na: 10. bxc3
Analoog aan het Nimzo-Indisch komt wit nu met het door Nimzowitsch zo genoemde ‘doppelcomplex’ (c3/c4) te zitten.
10... d6
Een heel andere opzet is met 10... Pxg3 11. hxg3 Pc6 om zo snel mogelijk de ontwikkeling te voltooien en het paard op andere velden te brengen. Zwart stuurt aan op 0-0-0 om dan vervolgens op de koningsvleugel te gaan opereren.
11. Ld3 f5
Stelling na: 11... f5
Een niet onbelangrijk alternatief is 11... Pxg3 waarna wit merkwaardig genoeg het best terugneemt met de f-pion!
12. fxg3
Aanvankelijk ging het hier verder met 12... g4 13. Ph4
Het paard staat volkomen buitenspel en lijkt ook nooit meer in het spel te komen, maar toch is de witte strategie goed. Hij verdubbelt over de f-lijn om ... f7-f5 te provoceren en dan volgt
e3-e4. Ook kan het paard via veld g6 worden bevrijd. Een belangrijke partij in deze discussie is Florean-Marin, 1998.
Als zwart in de diagramstelling nog een zet extra mag doen (... Pbd7) staat hij voortreffelijk. Vandaar dat wit niet meer mag aarzelen en hij ‘knipt’ met zijn volgende zet d4-d5 de verbinding tussen Lb7 en Pe4 door.
12. d5!? Pa6!
Inmiddels weten we dat zwart zich op deze manier moet verweren. Er waren drie alternatieven waarvan er twee inmiddels op de schroothoop zijn beland.
Eerste mogelijkheid: Indertijd dachten de schakers dat 12... exd5 moest gebeuren voor zwart.
13. cxd5 Lxd5 Maar zwart bleek behoorlijk wat moeilijkheden te ondervinden, zoals bijvoorbeeld in de partij Jovanic-Markus, 2005.
Tweede mogelijkheid: 12... Pd7?!
Dit ziet er normaal uit, maar er kleven ook de nodige bezwaren aan.
13. Lxe4 fxe4 14. Dxe4 Df6 15. 0-0
En in twee partijen BacrotNaiditsch, 2003 en 2005 hield de zwartspeler het in het eindspel niet droog.
Derde mogelijkheid: 12... Pc5?! 13. h4!
Het inlassen van deze zet en het min of meer geforceerde ... g5-g4 is een succesje voor wit. 13... g4 14. Pd4 Df6 15. 0-0 Pba6 Zwart moet zo snel mogelijk zijn ontwikkeling voltooien, ook om de koning in veiligheid te kunnen brengen met 0-0-0. Maar wit heeft nog wat pijlen op zijn boog. Het lijkt logisch om de witveldige loper te nemen met 15... Pxd3 maar na 16. Dxd3 e5 17. Pxf5 Lc8 bracht de witspeler in de 6de matchpartij KasparovTimman, 1985 (Hilversum) een interessant stukoffer. 18. Pd4!?
exd4 19. cxd4 en wit bleek fantastische compensatie voor het stuk te hebben, zoals bleek in de partij, want zwart ging later ten onder.
En de 4de matchpartij KasparovTimman, 1985 eindigde later, na veel verwikkelingen, in remise. Een jaar later kreeg Timman tegen de Engelsman Miles met dezelfde variant toch een nul te slikken.
13. Pd4
13. Lxe4 fxe4 14. Dxe4 Df6 blijkt allemaal wel in orde voor zwart.
13... Pac5 14. dxe6 Df6 15. f3 f4 16. exf4 Pxd3+ 17. Dxd3 Pc5 18. De2 gxf4 19. Lf2 Tg8 en dit zou volgens een analyse van Curt Hansen voordelig voor zwart moeten zijn.
Belangrijkste illustratieve partijen:
• Van Wely-Karpov, 1995
• Gallego Jimenez-Kurajica, 1996
• Florean-Marin, 1998
• Jovanic-Markus, 2005
• Bacrot-Naiditsch, 2003
• Bacrot-Naiditsch, 2005
• Kasparov-Timman, KRO-match 1985 (4)
• Kasparov-Timman, KRO-match 1985 (6)
• Miles-Timman, 1986
Geraadpleegde bronnen:
• ‘De wereld van de schaakopening’ deel 1 van Paul van der Sterren
• Megadatabase van Chessbase
Eerdere afleveringen van deze rubriek, waarbij u de illustratieve partijen interactief kunt naspelen en downloaden, treft u aan op http://schaaksite.nl/list. php?c=training.
Reageren? Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl.
Voorbereiding Paul van der Sterren
Hoe bereid ik me voor? Wat moet ik weten voordat ik mijn openingszet doe en weet ik wel meer dan mijn tegenstander? Zulke vragen kunnen zwaar drukken op de gemoedsrust van een schaker die naar een partij toe leeft en gek genoeg wordt die druk naarmate je je beter voorbereidt alleen maar groter. Openingsvoorbereiding is een van de gevaarlijkste deelverslavingen binnen die ene grote verslaving die het schaken zelf is en vereist niet alleen werkkracht, maar vooral koelbloedigheid en zelfvertrouwen.
Het beste advies wat ik erover kan geven is dan ook: begin er niet aan (het op een na beste is: koop mijn boeken). Maar ik weet dat dit onzin is. Wie schaakt begint nu eenmaal iedere partij opnieuw vanuit de beginstelling en onvermijdelijk ga je vroeg of laat serieus over die stelling nadenken. En dat kan inderdaad zeer beklemmend zijn.
Maar misschien lucht het op om er eens op een heel andere manier naar te kijken. Een schaker die aan zijn openingen werkt lijkt op een musicus die zijn eigen composities uitvoert. Hij opereert op het raakvlak van twee verschillende aspecten van creativiteit. Al scheppend zal hij nooit uit het oog verliezen dat er grenzen zijn aan wat hij als uitvoerder kán, maar als uitvoerder zal hij juist weer de grenzen willen opzoeken van wat hij gecomponeerd heeft. De beste voorbereiding legt je openingsspel dan ook zowel vast als niet vast. Vast, want je stopt pas met je voorbereiding als je voldoende zeker van je zaak bent. Niet vast, want er moet altijd ruimte voor improvisatie blijven, ruimte om af te wijken, te verbeteren en vooral om te kunnen reageren op onverwachte tegenzetten. Op dit punt gaan de wegen van de schaker en de musicus weer uiteen, want de laatste heeft geen tegenstander. Maar voor beiden is het van het grootste belang om, als het op de uitvoering aankomt, op vertrouwd terrein te zijn. Een goede openingsvoorbereiding levert niet zozeer gratis punten op (al zijn die natuurlijk nooit weg), maar verkent het terrein waarop je die punten aan het bord gaat maken
Of niet natuurlijk, want er is veel onrecht in de wereld. Maar dat is weer een ander verhaal en bovendien maar goed ook, want ook als mijn opening mislukt wil ik wél nog kunnen winnen.
Paul van der Sterren schrijft sinds augustus 2014 een column in Schaakmagazine. De columns hebben natuurlijk iets met schaken te maken, maar gaan niet altijd over partijen, over schaaktechniek, over toernooien of de actualiteit.
Vertrouwenspunt Sport
Matchfixing, met name in het voetbal, is recentelijk behoorlijk in het nieuws. Matchfixing is een voorbeeld van ongewenst gedrag in de sport, andere ongewenste gedragingen zijn bijvoorbeeld doping gebruik, en seksuele intimidatie. NOC*NSF heeft een Vertrouwenspunt Sport opgericht om al dit soort onwenselijke zaken in de sport aan te pakken. Zie de website www.vertrouwenspuntsport.nl
Op deze website is ook informatie te vinden over de nieuwe regeling voor het gratis aanvragen van VOG’s voor vrijwilligers in de sport. Via de nieuwsbrief voor de vereniging worden alle schaakverenigingen hier nog apart over geïnformeerd.
Aanbod DGT 2010
Via de KNSB webwinkel met grote korting, ga naar www.schaakbond.nl/wedstrijdschaak/knsb-competitie/2014-2015/nieuws/aanbieding-digitale-klok-dgt-2010-metgrote-korting voor meer informatie
Datum Omschrijving Plaats
21 feb Schaaktrainer 2 Leiden
10 maart Scheidsrechter A Amsterdam
april Scheidsrechter/ Indelingsdeskundige A Geleen e.o.
april Scheidsrechter A Nijmegen e.o.
april Schoolschaaktrainer Den Haag
april Schaaktrainer 1 Amersfoort
oktober Schaaktrainer 2 Zundert
Informatie over de kadercursussen is te verkrijgen bij de coördinator van de opleidingen mevr. Sacha Schiermeier, tel. 023-5254025, e-mail: sschiermeier@schaakbond.nl
Informatie zoeken over en inschrijven voor de cursussen kan via de website van de K.N.S.B. www.schaakbond.nl/opleidingen
2 weken voordat de cursus van start gaat wordt besloten of de cursus doorgaat, cursussen gaan door bij minimaal 8 personen.
Schaken NK Open
Toernooien
Van 21 - 30 juli
47 ste editie van 20 tot en met 30 juli
Open Nederlands Kampioenschap Schaken 2015 in Dieren
Het Open Nederlands Kampioenschap Schaken wordt van 20 tot en met 30 juli gespeeld in Dieren. Het toernooi wordt voor 37ste keer gespeeld in Sport- en Zalencentrum Theothorne. Het is de 47ste keer in de gemeente Rheden. In de hoofdgroep wordt gespeeld om de titel Open Kampioen van Nederland.
Beide bovenstaande toernooien 6 ronden Zwitsers aflopend tot bij 4 punten 20
Van 27 - 29 juli
Deelname-eis
inleggeld aan de zaal
Prijzengeld
Vierkampen geen ratinggrens 15,00 20,00 1e prijs 30; 2e 15
Alle toernooien ronde aanvang 13.00 uur m.u.v. de ronden op 30 juli: aanvang 12.00 uur
Vrijdag 24 juli
inleggeld aan de zaal Prijzengeld eerste groep 3e Open OSBO Snelschaakkampioenschap 5,00 1e prijs 100; 2e 50; 3e 25
Toeslag niet-leden KNSB
Voor Nederlandse deelnemers die geen lid zijn van de KNSB wordt het inleggeld voor het Open Kampioenschap en de Reservegroepen verhoogd met 10,00 voor de zesrondige toernooien en de Vierkampen met 5,00.
Verplichte aanmelding in de zaal
De deelnemers dienen zich tijdig voor de eerste ronde bij de wedstrijdleiding aan te melden op de volgende tijden:
• Open Kampioenschap en Reservegroepen: dinsdag 21 juli van 10.30 - 12.00 uur
• Zesrondige toernooien: maandag 20 juli van 11.00 - 12.00 uur
• Vierkampen: maandag 27 juli van 11.00 - 12.00 uur
• Open OSBO Snelschaakkampioenschap: vrijdag 24 juli van 18.30 - 19.00 uur
Inschrijven
Schrijf u in via de internetsite http://onk.schaakbond.nl. De inschrijving dient vergezeld te gaan van gelijktijdige over-
making van het inschrijfgeld op rekening NL13RABO 0313620512
t.n.v. Open Nederlands Schaakkampioenschap 2015 te Dieren. Deelnemerslijsten worden ruim te voren gepubliceerd op de website http://onk.schaakbond.nl .
Sluiting inschrijving: donderdag 16 juli, daarna is aanmelding aan de zaal mogelijk zolang er plaats is.
Overnachten
Wij hebben naast de traditionele schaakcamping arrangementen afgesproken met Hotel Polysport en camping Boszicht. Voor meer informatie zie onze website.
Nevenactiviteiten
Vele nevenactiviteiten zoals een simultaan. Ook geven commentatoren op een aantal dagen in het Grand Café schaaktechnische toelichting en overige beschouwingen. Op het terras van Theothorne heeft het publiek de ruimte om zelf te schaken. Voor alle nevenactiviteiten geldt: aanmelding ter plaatse.
De lezer aan zet
Prijsvraag Nationale Sportweek 2015
Olympiade vrouwenteam (Foto: www.chessqueens.nl)
De schaaksters van het Olympiade vrouwenteam gaan zich tijdens de Nationale Sportweek 2015 van 18 t/m 25 april inzetten voor de promotie van de schaaksport en in het bijzonder de schaakverenigingen. Zij zullen bij de landelijke opening op 18 april in Doetinchem actief zijn en zij zullen gedurende de sportweek bij verschillende schaakverenigingen op locatie promotieactiviteiten verzorgen.
Op onze site staat wat er rond die week allemaal gaat plaatsvinden: www.schaakbond.nl/knsb/schaken-tijdens-de-nationale-sportweek. De KNSB zal een paar tuinspellen vergeven, een cartoon laten maken met een prijsvraag en simultaans op een paar speciale plaatsen organiseren. Het algemene thema van de sportweek is “Ik neem je mee”.
Als u wilt dat een van de dames naar uw vereniging toe komt, stuur dan de prijsvraag in:
Win een simultaan op locatie van één van de schaaksters van het Olympiade vrouwenteam tijdens de Nationale Sportweek 2015 door de volgende vragen te beantwoorden en in te sturen:
1) Hoeveel individuele NK titels bij de vrouwen bezit het Olympiade vrouwenteam tezamen? Het team bestaat uit Zhaoqin Peng, Anne Haast, Lisa Schut, Tea Lanchava en Bianca Muhren.
A: 15 B: 16 C: 17
2) Wat is hun beste prestatie (hoogst geëindigde) als Olympiade vrouwenteam? Alleen de prestaties van de teams tellen mee waarin minimaal één van de vijf genoemde vrouwen was vertegenwoordigd.
A: 10 B: 7 C: 4
3) Van hoeveel verschillende Nederlandse schaakclubs zijn de vrouwen van het Olympiade vrouwenteam lid? Peildatum 1 januari 2015.
A: 5 B: 6 C: 7
4) Bedenk een origineel Twitter bericht over het Olympiade vrouwen team (max. 140 tekens):
Vul de antwoorden in op de KNSB website bij: www.schaakbond.nl/knsb/schaken-tijdens-de-nationale-sportweek (over de antwoorden wordt niet gecorrespondeerd, uiterlijke inzenddatum 6 maart)
15.Ld3
Het is logisch om de loper op de diagonaal richting h7 te posteren. U krijgt 3 punten voor 15.De1 (in de goede richting), en 1 punt voor 15.Pd3. Minder goed is het oplossen van de zwakke c-pion met 15.c3 bxc3 16.Pa4. De damevleugel is waar zwart zijn spel wil ontwikkelen. 15...f5
Potkin blokkeert meteen de diagonaal uit vrees voor 16.Pg5. De specialist Wang Hao liet deze zet toe met 15...a5 om na 16.Pg5 verder te gaan met 16...Lxg5 17.fxg5 Pe7 18.a3 La6 om de aanvalsloper af te ruilen. Wit stond iets beter na 19.axb4 Lxd3 20.Pxd3 Pf5 21.Lf2 axb4 MotylevWang, China 2010.
- 16.De2 (6 punten) is een neutrale zet die de torens verbindt en weinig bederft.
16...a5
Kritiek is natuurlijk ook het nemen op g4. 16...fxg4 17.Pg5 (17.Pd2!? h5 18.Lg6 Tf5! geeft uitstekende compensatie voor de kwaliteit.) 17...Lxg5 18.fxg5 Txf1+ 19.Kxf1 met een onduidelijke stelling waarin zwart waarschijnlijk snel een stuk moet offeren voor activiteit (anders krijgt wit een te sterke aanval). 19... Pdxe5 (19...Pxd4 20.Lxd4 Dxg5 21.De2 lijkt wat beter voor wit.) 20.dxe5 Pxe5 en zwart heeft drie pionnen voor het stuk. 17.gxf5 exf5 18.De2
Wei Yi voorkomt de ruil van de witveldige lopers door ...La6 en verbindt de torens. Op 18.Pa4 (3 punten) volgt 18...La6 19.Lxa6 Txa6 20.Dd3 Pcb8 met een spannende maar gelijkwaardige stelling. 18...Pb6
Potkin gaat verder met zijn eigen offensief op de damevleugel. Zwart staat niet minder op dit moment.
19.Kh1
16.g4
Een logische zet om de zwarte keten op te breken en met geweld de weg voor de loper weer vrij te maken. De engines hebben moeite om deze goede zet te vinden in dit soort gesloten stellingen. Alternatieven zijn:
- 16.exf6 (4 punten) 16...Pxf6 is niks bijzonders voor wit. In het Frans is een achtergebleven pion op e6 en een zwak veld op e5 heel gewoon. Zwart staat prima.
- 16.a3 (5 punten) 16...bxa3 17.Pa4 is een optie. Wit speelt niet langer op de koningsvleugel maar verlegt het terrein naar de damevleugel en beweert dat beide a-pionnen zwak zijn. Toch staat zwart OK na 17...Pb6 18.Pc5 Dc7 en er dreigt 19...Pxd4.
- Minder goed is 16.c3?! (1 punt) 16...bxc3 17.Pa4 Pb4.
Wei Yi gaat rustig verder met de voorbereidingen voor de koningsaanval. Hij wil verdubbelen over de open g-lijn. Een andere redelijke zet is 19.Tf2 (4 punten)
19...a4 20.Tg1
Alles even consequent. Er zijn ook geen redelijke andere zetten voor wit meer. 20.Lb5 is een slag in de lucht na 20...Pa7 (of 20...a3) 21.Ld3.
20...a3 21.Pd1
Beter dan het inlassen van 21. Dg2 g6 vanwege onder andere 22.Pd1 La6!.
21...Pa4
Een minder nauwkeurige zet. Zwart kan beter gewoon 21...Le6 spelen. Wanneer wit nu het plan uit de partij (verdubbeling over de g-lijn) volgt, dan komt hij niet verder: 22.Tg3 Kh8 23.Dg2 Tf7 24.Lb5 (of 24.Pf2 Pc4 en zwart staat al beter.) 24...Pa5 met tegenspel. 22.Tg3
Prima, alles is klaar voor verdubbeling en zelfs triplering over de g-lijn. De engines willen het heel anders doen, door op de damevleugel te gaan spelen. De redenering is dat wit inmiddels een gedekte vrijpion op e5 heeft, en dat zwart met ...a5–a4–a3 de b-pion verzwakt heeft. Wit kan op termijn de c-pion tegen zwarts b-pion ruilen. Er zijn dus ook punten te verdienen met andere zetten (plannen):
- 22.Lb5 (5 punten) 22...Lb7 (22...Db6 23.Tb1) 23.Tb1! gevolgd door c4 is een heel concrete manier van spelen.
- 22.Tb1 (5 punten) meteen is ook mogelijk. Zwart vervolgt dan het best met 22...Le6 23.Ld2 Tc8 maar wit staat toch beter. Hij kan switchen tussen spelen op de koningsvleugel en spelen op de damevleugel.
22...Tf7 23.Dg2
Wei Yi opteert duidelijk voor de aanval, maar opnieuw zijn de alternatieven 23.Tb1 en 23.Lb5 ook goed. Beide 6 punten 23...Pc3
Een hele slechte zet. Natuurlijk zou het mooi zijn als zwart na 24.Pxc3 bxc3 ooit met ...Pb4 aan de gang kan gaan, maar Potkin moet hier niet al te concreet hebben gerekend, want daar krijgt zwart de tijd niet meer voor. Wei Yi krijgt door deze zet een beslissend tempo om de a1–toren bij de aanval te betrekken.
23...Pb2 24.Pf2 (24.Pxb2 axb2 25. Tg1 Df8 geeft zwart een gevaarlijke tegentroef op b2.) 24...g6 25.Tg1 Tg7 was het best. Overigens staat wit ook al heel goed na 23... Le6 24.Pf2 Pc3 25.Tg1 Df8 26.Ph3!. 24.Pxc3
Uiteraard wint wit tijd met deze ruil. Geen punten voor 24.Pf2 Pe4. 24...bxc3
25.Lb5
De zet van Wei is nog sterker dan 25.Tg1 (7 punten) 25...Df8 en nu 26.Lb5! waarmee wit materiaal wint: 26...Pd8 (26...Ld7 27. Lxc6 (27.e6) 27...Lxc6 28.e6 verliest meteen.) 27.Le8! wint een kwaliteit, omdat nemen verliest na 27...Dxe8 (27...Pe6 28.Lxf7+ Dxf7 is juist en nu moet wit nog wel een tijdje werken om het punt binnen te halen.) 28.Txg7+ Kh8 29.Tg8+ Dxg8 30.Dxg8 mat. Deze grappige wending zit er ook in de partij.
25...Db6
Op 25...Pb4 volgt 26.Tg1 Lf8 (26...Df8 27.Le8 is een wending die we kennen - hier is het meteen uit.) 27.Pg5 en wit wint, bijvoorbeeld: 27...Te7 28.Pxh7
Kxh7 29.Th3+ Kg8 30.Dg6 en zwart verliest fors materiaal, want na 30...Te6 31.Dh7+ Kf7
32.Thg3 wordt hij matgezet.
26.Tg1
Wei komt nu met een serie sterke tussenzetten, na deze triplering dreigt er mat. Niet 26.Lxc6?
Dxc6 27.e6 (27.Tg1 Lf8 28.e6 Tb7) want de stelling na 27... Dxe6 28.Pe5 Lf8 29.Pxf7 Dxf7 is verre van duidelijk.
26...Lf8 27.Th3
Dreigt sterk 28.Txh7 (en ook 28.Pg5). Ook goed is 27.Pg5 (ook 8 punten) 27...Dxb5
28.Pxf7 Kxf7 29.Txg7+ Lxg7
30.Dxg7+ Ke8 31.Lf2! om de laatste aanvaller aan te voeren.
Wit wint. Bijvoorbeeld 31...Db4
32.Dxh7 Le6 33.Tg7 en zwart heeft geen adequate verdediging meer. Zijn koning is te kwetsbaar.
27...g6
27...Dxb5 28.Txh7! wint, wanneer zwart de toren neemt met 28...Kxh7 dan wordt hij matgezet na 29.Dg6+ Kg8 30.Pg5.
28.Pg5
De enige winstzet. Niet 28. Txh7 Txh7 29.Dxg6+ Tg7 30. Dxc6 Tb8 en zwart staat beter. Ook 28.Lxc6 Dxc6 29.Pg5 Tg7 is niet duidelijk.
28...Dxb5
Eindelijk slaat zwart de loper. 28...Td7 verliest direct na 29. Pxh7!.
29.Pxf7
Het alternatief 29.Pxh7 (1 punt) 29...Tg7 30.Pxf8 Pe7 (30...Kxf8 31.Th8++–) 31.Dg5 De8 32.Df6 Df7 33.Dxf7+ Kxf7 34.Ph7 wint uiteindelijk ook voor wit, maar is duidelijk minder sterk dan de tekstzet.
29...Pe7
29...Kxf7 30.Txh7+ Ke8 31. Dxg6+ Kd8 wint op allerlei manieren, de leukste vervolgzet is nu 32.Dd6+.
30.Ph6+
Dit is niet de enige weg naar de winst natuurlijk. U krijgt evenveel punten (ook 3) voor 30.Pd6, 30.Pg5 , en 30.Dg5 Lxh6 31.Txh6 Ta7 32.Dh3
De2
Of 32...Pc6 33.Tgxg6+ hxg6 34.Th8+ Kf7 35.Dh7+ Ke6
36.Dxg6+ Ke7 37.De8 mat. 33.Txh7 Dxc2 34.Th8+ U krijgt ook 1 punt voor 34.Dh6 of 34.Dh4 34…Kf7 35.Dh7+ Ke6 36. Txg6+ en zwart gaf op voordat hij mat gezet wordt na 36...Kd7
1.Dg4+! 1-0 (1..Kxf6 2.Dh4+ met damewinst en 1..Kh7 2.Dh4 Kg7
3.Tg6+ +-)
Diagram 3
Dijkhuis-Brandenburg 1..Pc5! 0-1 vanwege 2.Lxc5 Tcxc5 en het paard op a5 gaat verloren.
Diagram 4
Wempe-Rakhmanov 1..Pg5+! 2.Kf5 e4+ 3.Kf4 Ld6 mat
Diagram 5
Ypma-Kampman
1.Txf8+! Txf8 2.Dxe5+! dxe5 3. Lxe5+ Tf6 4.Lxf6 mat
Diagram 6
Rubingh-Keetman 1..Dxf1+! en opgegeven vanwege 2.Kxf1 Lc4++ en mat op de volgende zet.
Diagram 7
Werle-Wacker
1.Th8+!! 1-0 immers 1..Kxh8 2.Dh6+ gaat mat.
Diagram 8
Dobrov-Bar
1.Lxb7!! 1-0 na 1..Pxb7 2.a6 loopt de a-pion door.
Recht toe recht aan
Zwart kan winnen met 1. .. e3 2. Txd3 e2+ 3. Kf2 exd1D met röntgendekking. Na 1. .. Tf8+ 2. Tf2! Niet 2. Ke1 e3 3. Txd3 e2 2. ..Td8 3. Ke1 e3 4. Tf3 kunnen de vrijpionnen niet verder oprukken en staat het gelijk. Uiteindelijk won wit nog in Julia de Roo-Ilse Geene Pathena NK C meisjes Rotterdam 2014.
CHESSBASE 13
wedstrijd enorm handig. Zelfs als uw teamkameraden geen Windows-PC gebruiken, kunt u ze met partijmateriaal van de volgende tegenstander voorzien en eventueel nuttige tips geven. De enige voorwaarde om de cloud te kunnen gebruiken is een ChessBase Account.
• U kunt het vermogen van uw engines vergoten door analyse opdrachten te geven. U kunt zelf van tevoren bepalen welke posities automatisch achter elkaar moeten worden geanalyseerd. Op die manier kunnen uw engines
13 - Startpakket
• ChessBase 13 programma
• Big Database 2015 met ca. 6 Mio. niet geanalyseerde partijen
• toegang tot ChessBase-Cloud en ChessBaseOnlinedatabase (meer dan 7 Mio. partijen)
• Partijendownload tot 31. December 2015
• Half jaar abonnement ChessBase Magazin (3 uitgaven DVD + tijdschrift)
u ChessBase 13 - Megapakket 269,90 E
• ChessBase 13 programma
• Mega Database 2015 met ca. 6 Mio. partijen, ca. 68.000 historische en openingsrelevante belangrijke partijen met analyses van meesters!
• toegang tot ChessBase-Cloud en ChessBaseOnlinedatabase (meer dan 7 Mio. partijen)
• Partijendownload tot 31. Dezember 2015
• ChessBase Magazin jaarabonnement (6 nummers)
u ChessBase 13 - Premiepakket 369,90 E
• ChessBase 13 programma
• Premium-abonnement op playchess.com (1 jaar)
• Mega database 2015 met ca. 6 Mio. partijen, ca. 68.000 historische en openingsrelevante belangrijke partijen met analyses van meesters!
• toegang tot ChessBase-Cloud en ChessBaseOnlinedatabase (meer dan 7 Mio. partijen)
• Partijendownload tot 31. Dezember 2015
• ChessBase Magazin jaarabonnement (6 nummers)
• De nieuwe Fritz Eindspel-turbo 4 (4 DVDs met Syzygy tablebases) en ChessBase correspondentiedatabase 2013.
u ChessBase 13 Update van CB 12 99,90 E
• ChessBase 13 programma
• oegang tot ChessBase-Cloud en ChessBaseOnlinedatabase (meer dan 7 Mio. partijen)
