Officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond
Jaargang 121 • no.1 • februari 2014
Hoofdredacteur
Martin Voorn
Aan dit nummer werken mee:
Bas Beekhuizen (foto’s)
Ab Scheel (foto’s)
Sir Francis (foto’s)
Vincent Bloothoofd (foto's)
Jeroen Bosch
Minze bij de Weg
Merijn van Delft
Gert Devreese
Herman Grooten
Erik Hoeksema
Johan Hut
Pascal Losekoot
Piet Peelen
Sergey Tiviakov
Karel van der Weide
Mark van der Werf
Redactieadres:
Frans Halsplein 5
2021 DL Haarlem
Tel: 023-5254025
Fax: 023-5254353
Toernooien
E-mail: schaakmagazine@schaakbond.nl
Adreswijzigingen naar uw vereniging.
Sluiting kopij: 23 maart 2014
Bondsbureau KNSB:
Frans Halsplein 5
2021 DL Haarlem
tel: 023-5254025
E-mail: bondsbureau@schaakbond.nl
Internet: www.schaakbond.nl
Vormgeving & Lay-out:
Interface Communicatie B.V., Ede www.ifcommunicatie.nl
Druk
Koninklijke BDU Grafisch
Bedrijf BV, Barneveld
ISSN: 1385-8807
Voorpagina:
Foto: Ab Scheel
Giri gedeeld tweede
Aronian oppermachtig in Wijk aan Zee
Wijk aan Zee 2014 werd een prooi voor Levon Aronian, de Armeense nummer twee van de wereldranglijst. Hij was heer en meester, met 8 uit 11 zette hij zijn naaste belagers op 1,5 punt achterstand.
De vraag rijst natuurlijk: wat maakt Aronian nou zo goed? Waarin onderscheidt hij zich van die andere wereldtoppers? Met zwart heeft hij een heel klassiek repertoire: Spaans na 1.e4 en Damegambiet na 1.d4. Openingen die er in eerste instantie op gericht zijn om gelijk spel te halen, maar Aronian kan heel goed ‘schakelen’: heeft hij eenmaal gelijk spel bereikt, kan hij gemakkelijk switchen naar soepel op winst spelen. In die fase speelt hij snel en vol zelfvertrouwen en hoe sterk een tegenstander ook is: snel spel maakt altijd indruk op de man tegenover je. Met wit is Aronian altijd goed voorbereid en komt hij regelmatig met kleine verfijninkjes op de proppen in varianten die volgens de gangbare inzichten niets op horen te leveren. En komt hij eenmaal met een plusje uit de opening, dan kan hij – gesteund door een voortreffelijke eindspeltechniek - geweldig drukken en valt het niet mee voor zijn tegenstanders om de zaak in evenwicht te houden. Een mooi voorbeeld is zijn overwinning in de tweede ronde op de Fabio Caruana. De jonge Italiaan staat intussen zesde op de wereldranglijst, maar in Wijk aan Zee was hij niet zo op dreef.
in deze Grünfeld-achtige stellingen, dan heeft hij gelijk spel – aldus een oude volkswijsheid. Hier is dat niet het geval: wit heeft een stevige ontwikkelingsvoorsprong en zwart komt zomaar niet los.
13.Lg3 exd4 14.Pxd4 Pb6
Na het meer actieve 14…Pe5
15.Le4 f5 heeft wit 16.Db3+ Kh8
17.Lxb7 Tb8 18.Dd5! en hij blijft een pion voor.
15.Dc7
Zwart dreigt ingesnoerd te raken. Te traag is 15.Le4?! f5! 16.Lf3 f4! en zwart doet ineens volop mee.
15…Lxd4
Doet afstand van zijn zwartveldige loper. De meeste Grünfeldspelers zouden nog liever hun tong afbijten, maar nood breekt wet.
16.exd4 Lf5
Zwart geeft een pion om zich los te werken.
17.Lxf5 Dxf5 18.Dxb7 Tfd8
19.Tfd1 Td7 20.Da6 De4
De witte pluspion is stevig geblokkeerd. Aan zwart de taak om dat zo te houden, wit moet juist proberen om na omzichtig manoeuvreren d4-d5 door te drukken.
21.Le5 Tf8 22.h3 f6 23.Lg3 Tf7 Dekt pion a7, en nu staat d4
Aronian blijft rustig verder breien, maar met het thematische 32.d5! lijkt weinig mis.
32…Te6
Mist een gekke, toevallige kans:
32…Txe4!? 33 fxe4 De7 (dreigt zowel 34…Dxe4 als 34…Dxc5!) waarna wit enig voordeel vasthoudt met 34.Dc2 Pxd4 35.Da4
Pe6 36.Td5! Tb7 37.e5! Veel is het misschien niet, maar zwart is nog niet uit de zorgen.
33.Txe6 Dxe6 34.d5
Stap 1 van het winstplan is gerealiseerd: de pion is een stapje verder en de loper op f2 krijgt daardoor meer ruimte.
34…Dd6+ 35.Kg1 Tb7 36.De1
Pe7 37.Ta5 Pxd5 38.Dd1
Kleine plaagstootjes. De pion op a7 loopt niet weg, eerst even het paard pennen.
38…Td7 39.Txa7 Txa7 40.Lxa7
Met weinig tijd moet Caruana nu een zwaarwegende beslissing nemen. Naar mijn smaak had hij af moeten wikkelen naar het dame-eindspel: 40… Da3 41.Dxd5 Dxa7+ 42.Kh1. Een pluspion voor wit, maar de winstvoering zal ontzettend moeilijk zijn – de verdediging trouwens ook. Hoe dan ook, met loper en paard nog op het bord gaat het veel gemakkelijker voor wit.
40…g5 41.a4 Da6 42.Ld4 Dc4 43.Da1 Dc2 44.a5 Pf4 45.Lf2 Wit vangt de dreigingen tegen zijn koning soepel op en laat intussen zijn a-pion opstomen. 45…Pe2+ 46.Kh2 Pf4 47.Df1 Pd3 48.Ld4 Dd2 49.Lg1 Df4+ 50.Kh1 Dc4 51.Da1 Dc2 52. Le3 h6 53.a6 De2 54.Dg1 Da2
en zwart gaf op, de a-pion is niet meer te stoppen. Een lange zit, maar zo speelt Aronian ze nu eenmaal graag.
In de zesde ronde stuitte Aronian op Wesley So, de jonge Filippijnse grootmeester die een paar maanden geleden nog de lakens uitdeelde in Hoogeveen. Net als Caruana besloot So zich met iets Grünfeld-achtigs te verdedigen. Geen verstandige keuze: Aronian voelt die structuren echt perfect aan, hij is een echte Grünfeld-killer.
bxc5! had zwart gelijk spel kunnen bereiken. Nou ja, bijna gelijk spel: na 18.Txb8 Pxb8 19. Lc4 Lxf3 20.Txc3 Lxe4 21.Te3 Lf5 22.Txe7 (22.Lxc5? Tc8!) Pd7 23.f3 h5 moet zwart nog wel even zijn best doen.
18.gxf3 Ld2
Met als tactische rechtvaardiging 19.Tc2 Pd4! 20.Txd2? Pxf3+ en 21 Pxd2.
19.Td1 Lc3 20.Kg2
Zwart heeft een directe catastrofe weten te voorkomen, maar het blijft ploeteren tegen die twee moordende lopers.
Eenrichtingsverkeer, en reken maar dat zo’n strakke partij indruk maakt op de concurrentie. Aronian had de wind er nu stevig onder.
zwart zich nog net 31…Td6 veroorloven maar het oogt allemaal heel wankel.
31.Pxb6 axb6 32.Lxc6 Lxc6 33.Txc6 Td2
Nieuwe, verfrissende inzichten. Wit zet eerst zijn stukken goed neer en gaat daarna pas d2-d4 spelen. Het zal niet de weerlegging van de Grünfeld zijn, maar het geeft de tegenstander nieuwe, verse problemen.
9…Ld7 10.Da3 Da5 11.Td1 0-0 12 Tb1 b6
Een klein zetje met verstrekkende gevolgen. Zwart moet nu altijd rekening houden met La6wendingen, zodra hij een toren op c8 neerzet.
13.d4 Dxa3 14.Lxa3 Lg4
Na 14…cxd4 15.cxd4 Tfe8 16. Tbc1 staat wit heel prettig, want na 16…Tac8 is 17.La6! vervelend. 15.dxc5 Lxc3
Na 15…bxc5 16.Tbc1 is pion c5 al niet meer goed te dekken. 16.La6!
Dreigt heel onaangenaam La6b7. Het actieve 16…Pe5 is nu ook niet goed: 17.Tdc1! Lxf3 (17…Pxf3+? 18.gxf3! en wit wint materiaal) 18.Txc3 Lg4 (18…Lxe4? 19.Te1 f5 20.f3) 19.b6 en wit staat overweldigend.
Voert de druk verder op en versmaadt de pionwinst 25.Lxa7 Ta8 26.Le3 Pxa2 27.Lxa2 Txc1
28.Lxf7+ Kxf7 29.Txc1.
25…Kf8 26.a3 Pc6 27.La6 Lxa3
28.Tc4 Td8
Na 28…Tc7 heeft wit geen directe winst, maar zwart zet zichzelf daarmee in een eeuwige penning. 29.Ta1 Lb2 30.Taa4!
In de negende ronde versloeg hij Sergei Karjakin, de laatste speler die hem in het klassement nog een klein beetje had kunnen bedreigen. Weer zo’n typische Aronian-overwinning –er leek weinig aan de hand maar het lukte Karjakin maar niet om 100% Ausgleich af te dwingen. Steeds weer kleine dreiginkjes, steeds weer een trucje waar Karjakin voor op moest passen en uiteindelijk moest de Rus een pion geven. Met de technische afwerking had Aronian weinig moeite.
Aronian-Karjakin
stelling na 26.Dh3
Een poging tot actief tegenspel, maar dit wordt door Aronian snel de kop ingedrukt. 34.Dh4
Wit staat nu klaar om met de b-pion op te rukken. Meteen 43.b4? faalde op 43…Txb4! 44. Txb4 De1+ en 45…Dxb4. 43…h4
Dreigt allerlei ellende over de c-lijn.
17…Lxf3?
Alleen met het getructe 17…
En Aronian heeft het voor elkaar. Een bord vol met stukken, maar het paard op c6 kan nergens heen. De witte lopers domineren het hele bord. Commentator Paul van der Sterren sprak zijn bewondering uit voor de bijzondere techniek van Aronian – zijn winstvoering is heel origineel en gaat vaak gepaard met kleine, tactische grapjes.
30…Td6 31.e5 Te6 32.Tc2 Pd8
Er dreigde 33.Lc4
33.Lxa7 Ta8 34.Lb5!
Wonderschoon: Nu heeft de loper op b2 weer geen velden.
34…Pxe5 35.fxe5 Txe5 36. Le3! en zwart gaf op, er dreigt zowel Tc8 als Lh6+.
Een symmetrische pionnenstructuur, maar de witte stukken staat net even wat actiever. Het is de klasse van Aronian dat hij al ver van tevoren zag aankomen dat zwart het hier heel lastig heeft.
26…Tad8
Een logische, centrale torenzet. Niet goed was 26…Tfe8? wegens 27.Dd7! Pe5 28.Dxb7 Dxh5 29.Txe5 Dxe5 30.Dxf7+ Kh8 31.Lxa8 en wit blijft een pion voor. Ook 26…Pa5 voelt niet goed, na 27.Pf4 Dd6 28. Tbd1 Da3 29.Te2 gaan er te veel zwarte stukken de verkeerde kant op.
27.Pf4 Df6 28.Le4 g6 29.Pd5 Dg7 30.Tbc1! Kh8
Er dreigde Txc6 gevolgd door Pe7+ en zwart offert daarom een pion om van het gedonder af te zijn. Na 30…Tfe8 is 31.Dh4 onaangenaam, misschien kan
Op weg naar c3. De zwarte koning kan intussen weinig schade aanrichten op de koningsvleugel.
46…Kf6 47.Ke2 Kf5 48.Kd3 g5 49.Kc3 Tb7 50.b4 Kg4 51.b5 Kh3 52.gxh4 gxh4 53. f4 Kg4 54.b6 f5 55.Kc4 Kxf4 Zwart heeft zijn pion terug, maar de witte vrijpion is veel en veel gevaarlijker.
56.Tb3 h3 57.Kd5 Kg4 58.Kc6 Tb8 59.Tg3+ Kh4 60.b7 f4 61.Tg7 en 1-0, de witte b-pion is onstuitbaar en de zwarte f-pion komt nergens. Geen spectaculaire overwinning, maar wel heel efficiënt.
In de voorlaatste ronde verzekerde Aronian zich al van de
eerste plaats door met zwart heel gemakkelijk de Cubaan Dominguez Perez te kloppen. Een oud cliché is van toepassing op deze partij: soms lijkt het wel alsof ze op het licht af komen!
Dominguez Perez-Aronian
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4. La4 Pf6 5.0-0 Le7 6.d3 Vermijdt het Marshall-gambiet – 6.Te1 b5 7.Lb3 0-0 8.c3 d5, een opening die Aronian heel goed in de vingers heeft.
6…b5 7.Lb3 0-0 8.Pc3
Dit is een beetje de mode op topniveau: geen opstelling met c2-c3 en langzaam aansturen op d3-d4. Vlot stukkenspel dus, maar het oogt onschuldig en ik kan me niet voorstellen dat zwart dit hoeft te vrezen.
Wat je noemt de koe bij de horens vatten. Binnen de kortste keren is wit in grote moeilijkheden.
21.dxe4
Na 21.Dh3 exd3 22.axb5 axb5 23.Txa8 Dxa8 24.cxd3 zit wit met een lelijke structuur, maar misschien was dit nog te verkiezen boven wat er in de partij gebeurt.
21…c4!
Begraaft de witte loper.
22.La2 Dh4 23.e5
Geeft de pion in arren moede maar terug. Ook 23.g3 Pe5! 24.De2 Dxe4 25.Dxe4 fxe4 is geen pretje voor wit.
23…Lxe5 24.g3 Dg4 25.Dxg4
fxg4 26.c3
Om de loper op a2 via b1 weer in het spel te brengen.
26…Lf6!
Dreigt bovenal Pd7-e5-f3+.
27.Lb1
Om na 27…Pe5 te reageren met 28.Le4, maar nu komt het gevaar weer van een andere kant.
27…b4!
Verzekert zich van een gedekte vrijpion op b3, waarna ieder eindspel eenvoudig gewonnen is voor zwart.
28.Te3 Tad8 29.Lf5 h5 30.Td1 b3
staan altijd ratingpunten voor de wereldranglijst op het spel. Met wit tegen Loek van Wely ging hij er nog eens goed voor zitten. Een zware opgave voor onze landgenoot, welk strijdplan moest hij volgen? Van Wely besefte dat genoegen nemen met een klein openingsnadeeltje heel riskant is tegen een gave technicus als Aronian. Daarom zette hij de partij heel scherp op, hij ging als het ware all-in. In wederzijdse tijdnood werd Aronian het slachtoffer van een venijnige truc.
Aronian-Van Wely
Stelling na 31…Txe8
37…Te6! 38.exf4??
Uitkomst van de opening: wit heeft het loperpaar, maar zwart heeft een makkelijk in beweging te zetten meerderheid op de koningsvleugel.
17.Te1 Pd7 18.Ld2 Ld6 19.a4 f5 20.Lb3?
Roept de rampspoed over zichzelf af. Na 20.Dh3 zal het ongeveer gelijk staan.
20…e4! ZIE DIAGRAM
Wit is volkomen overspeeld. De rest is zwijgen.
31.Lc1 Lg5 32.Le6+ Kh8 33.
Te2 Lxc1 34.Txc1 Pc5 35.a5
Tfe8 36.Kf1 g6 37.Tce1 Kg7
38.d6 Txe6 39.Txe6 Pxe6
40.Txe6 Td7 41.Te8 Txd6 42.
Ke2 Td3 en 0-1.
Aronians toernooizege stond bij het ingaan van de laatste ronde dus al vast, maar dat betekende niet dat hij met een snelle remise afscheid nam van Wijk aan Zee. Dat doen de topspelers van tegenwoordig niet meer, er
Een ongeveer gelijke stelling, maar in tijdnood kan er natuurlijk van alles gebeuren. Aronian geldt als een van de handigste spelers in het wereldje, dus menigeen hield zijn hart vast voor Van Wely.
32.Pe4?! Pde3?
Profiteert niet. Sterk was 32… Pe5! om het paard op f3 te ondermijnen. Verdwijnt dat paard, dan staat de loper op h4 uiterst kwetsbaar. Een variant:
33.Pxe5 Lxe5 34.Txd5 Lxd5 35. Dxd5 Dxh4 36.Df7! De7 37.Dg6 en misschien heeft wit genoeg tegenspel voor remise.
33.fxe3 Lxe4 34.Lxe4 Txe4 35.Dxb7 Dg6
De toren stond in, en na 35… Txe3 36.Db8+ Te8 37.Dxf4 heeft wit een gezonde pluspion.
36.Td8+ Kh7 37.Dd5?
Centraliseert en dreigt mat op g8, een heerlijk zetje om uit te voeren in tijdnood. Toch kantelt de partij nu. Aangewezen was 37. Td6! Dxd6 (37…Df5 38.Td7) 38. Dxe4+ Kh8 39.exf4 Dd1+ 40.Le1 en zwart is uitgerommeld.
Een blunder, maar wit stond al moeilijk. Een taaie verdediging was nog 38.Pe1 Pxe3 39.Df3. De verborgen weerlegging is trouwens buitengewoon fraai, moet ook wel want een kanjer als Aronian valt natuurlijk niet voor goedkope trucs.
38…Ld4+!! En wit gaf op, na 38.cxd4 Db1+ 39.Pe1 Txe1+ 40. Lxe1 Dxe1 is het mat. Ik begrijp dat Schaakmagazine nu overspoeld zal worden met ingezonden brieven die het tegendeel zullen aantonen, maar een dergelijke truc heb ik nog nooit eerder gezien.
Een heerlijke overwinning, die Van Wely op 5 uit 11 bracht. Daarmee was hij niet de beste Nederlander, dat werd Anish Giri met 6½ uit 11. Hij bleef ongeslagen, negen remises en twee overwinningen. Een prachtige score natuurlijk, maar niemand minder dan oud-wereldkampioen Gary Kasparov was ook van mening dat het allemaal wel een beetje scherper mag. Het spel van Giri is heel verzorgd, maar het gif ontbreekt te vaak. In de tweede ronde tegen Arkady Naiditsch was dat zeker niet het geval, daar was het echt Vom Ersten Zug an auf Matt. Het was al snel vrouwen en kinderen eerst bij de Duitser, maar daarna kwam hij nog gevaarlijk terug.
Giri-naiditsch
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 Lb4+ 4.Pbd2 0-0 5.a3 Le7
Gunt wit een breed centrum, maar zonder een paard op c3 stelt dat niet zoveel voor –hoopt Naiditsch. En zwart kan de zaak snel aantasten met d5
en c5, kortom de stelling staat meteen op scherp.
6.e4 d5 7.e5 Pfd7 8.Ld3
De meest gespeelde zetten zijn hier 8.b4 en 8.cxd5 8…c5 9.h4!?
Windt er geen doekjes om. Het klassieke Lxh7+ gevolgd door Pg5+ wordt in de stelling gebracht.
9…g6
Geeft wit een enorm aanknopingspunt voor de aanval, maar na 9…h6 moet zwart continu rekening houden met de batterij Lc2-Dd3. Kiezen uit twee kwaden, het blijft een crime voor iedere schaker.
10.h5 cxd4.
Maar laten we niet te somber zijn over de zwarte stelling. Het witte centrum wordt opgeblazen en het is nog lang geen mat. 11.Dc2 Pc5
Elimineert de gevaarlijke aanvalsloper op d3, maar verlicht de druk tegen e5. Dat geeft wit weer de tijd om meer positioneel te werk te gaan – ruil van de zwartveldige lopers om te profiteren van de vele gaten rond de zwarte koning.
12.cxd5 Pxd3+ 13.Dxd3 Dxd5 14.Pe4 Pc6 15.Lh6
wit heeft – na 16…Dxe5 – de sterke tussenzet 17.f4! en dan is het een stuk minder overtuigend. 15…Da5+
Herman Grooten geeft op Schaaksite een schitterende variant met vele offers: 15…Td8
16.hxg6 fxg6 17.Lg5! Pxe5
18.Pxe5 Lxg5 19.f4! Le7 (19… Lxf4? 20.Pf6+ kost de dame)
20.Txh7! Kxh7 21.Pf6+! Lxf6 22.Dxg6+ Kh8 23.Pf7 en mat. 16.Dd2
Voor de hand ligt 16.Kf1, maar na 16…Pxe5! 17.Pxe5 Dxe5 is f2-f4 lang niet zo krachtig als met de koning nog op e1. Giri gaat daarom voor een gunstig eindspel.
16…Dxd2+ 17.Kxd2 Td8 18. hxg6 fxg6 19.Lg5!
door een aantal modelpartijen van Kramnik tegen het Grünfeld-Indisch.
19…h5 20.g4
Na de strategie de tactische afronding, altijd een lastig onderdeel. Misschien was eerst 20.Lxe7 Pxe7 en nu pas 21.g4 nauwkeuriger.
Het is een beetje een rommeltje geworden. Als zwart de aanval overleeft – als – dan staat hij prima.
25.Tc1 Lc6?
Het kwaliteitsoffer 15…Pxe5 16.Pxe5 Dxe5 17.Lxf8 Lxf8 (loperpaar en pion voor de kwaliteit) dringt zich nu op, maar
En daarmee heeft wit zijn strategische doelstelling – zoals geformuleerd na 11…Pc5 – voltooid. Ik vermoed dat Giri zich hierbij heeft laten inspireren
Geen onlogische zet, maar wat is er concreet mis met het brutale 25…Pxb3!? Na 25.Tc7 heeft zwart de sterke counter 25… Tac8! en ook na 25.Tb1 Pa5
26.hxg6 Kg7! blijft hij overeind. 26.hxg6 Lxe4 27.Pxe4 Kg7
Nu grijpt de toren op c1 beslissend in, maar het eindspel na
27…Tac8 28.Txc8 Txc8 29.Th7! (dreigt mat in twee via Pf6+) 29…Tf8 30.b4 Pc4 31.Txb7 is ook verschrikkelijk.
28.Tc7+ Kxg6 29.Tg1+ Kf5 30.f3!
Wit staat nu gewonnen en begint het matnet dicht te knopen. Met zijn volgende zet helpt Naiditsch nog een handje mee. 30…e5 31.Tg5+ Kf4 32.Kf2 Tf8 33.Th7 en zwart gaf op, tegen 34.Th4 is niets meer te verzinnen (33…Th8 34.Tf7).
Aronian verloor alleen van Loek van Wely in de laatste ronde. (foto: Ab Scheel)
Anish Giri wil stap voor stap doorgroeien naar wereldtop
‘Aronian is god niet’
Anish Giri (19) haalde een mooie gedeelde tweede plaats in het Tatatoernooi, na de ongenaakbare Levon Aronian. ‘Aronian is een zeer, zeer bijzondere speler. op lange termijn hoop ik zo goed te spelen als hij. Maar als hij zijn winst tegen Karjakin zo vanzelfsprekend vindt en die remise tegen mij ook, lijkt hij een beetje god. Dat is misschien toch overdreven.’
Hoever reiken uw schaakambities, op korte en op lange termijn?
Ja, ik ben in principe op de leeftijd waarop je iets doet, of niet. De leeftijd in het schaken waarop je iets bereikt, of niet. Normaal gesproken is het zo rond je 20ste, op 20, 21, 22 jaar, dat je de doorbraak maakt naar de schaaktop.
Het moet nu echt gaan gebeuren.
Ja, liever wel. (lacht) Kijk, sommige spelers hebben een wat langere carrière, maar ik heb een paar jaar geleden al een heel hoog schaakniveau bereikt. Daarna is het natuurlijk wat lastiger geworden, maar ik werk eraan om de laatste stap naar de top te maken. Ik ben van plan de komende tijd die sprong te maken.
U kunt u wat meer op schaken toeleggen dan de vorige jaren?
Dat klopt. Ik ben klaar met mijn vwo-opleiding sinds vorig jaar. Ik heb nu volledig de handen vrij om me helemaal aan mijn schaakcarrière te wijden. Ik ga me nu één, twee jaar volledig op het schaken richten.
Zelfs als ik iets ga studeren, zal dat toch iets zijn wat erbij komt, naast mijn schaakcarrière. Het schaken is nu het belangrijkste voor me.
Al enig idee wat u zou gaan studeren?
Zeker, ik heb veel interesse in psychologie. Waarschijnlijk zal ik dus psychologie gaan studeren aan de universiteit. Ook binnen het schaken speelt psychologie een belangrijke rol, het is een studie die mooi bij het schaken aansluit. Wanneer ik die studie zou
beginnen, weet ik nog niet precies. Ik concentreer me nu vooral op mijn schaaktoernooien en -trainingen.
Wat hoopt u op langere termijn in het schaken te bereiken?
Kijk, ik zit nu in de top-20 van de wereld. Dat klinkt voor de buitenwereld misschien wel goed, maar top-20 is geen top-10. Tussen top-10 en top-20 zit nog een heel verschil. Top-10 of wereldkampioen, dat is ook nog een wereld van verschil. Er zijn nog veel dingen te doen voor me.
ok, dat is helder, maar waar wilt u zelf dan graag komen?
Ik ga stap voor stap. Ik zit nu in top-20, er is nog veel werk aan de winkel voor me om tot een stabiele top-10 speler uit te groeien. Zodra ik tot de top-10 ga horen, bekijk ik het opnieuw en gaan we stap voor stap verder.
Maar als we even mogen dromen?
Dan kijken we zover mogelijk natuurlijk. Daar zijn dromen nu eenmaal voor. (lacht)
Het goed doen in de WK-cyclus?
En die dan maar meteen winnen, als je dan toch meedoet. (grinnikt)
ok, en als u het wat realistischer bekijkt?
Ja, het is nu een beetje vroeg om erover na te denken hoe ik Carlsen in een match zou kunnen verslaan. Je moet gewoon stap voor stap nemen.
Aan Kandidatentoernooien heeft u nog nooit meegedaan. Nee, ik ben daar nog nooit dichtbij geweest. Ik heb wel al één keer aan een WK-cyclus meegedaan, maar in de Grand Prix heb ik toen heel erg slecht gespeeld. In geen enkel GP-toernooi raakte ik bij de top. En in de World Cup was ik heel goed begonnen en won ik mijn eerste match. Dat ging uitstekend. De tweede match was tegen de Chinees Li Chao, die toen een elo-rating van ongeveer 2700 had. Dat was best een sterke speler, die ik met 2-0 heb verslagen. Het begon best goed, maar toen verloor ik – een beetje verrassend
voor mezelf – tegen de oudere Peruviaan Granda Zuniga. Dat was een beetje teleurstellend.
In deze WK-cyclus kwam ik dus nergens in de buurt van het Kandidatentoernooi. Ik ben ook, denk ik, nog niet op het niveau van de Candidates. Ik werk er nu met mijn nieuwe trainer aan om op dat niveau te komen.
Kunt u ooit op het niveau van wereldtoppers als Aronian/Kramnik komen? Op dit moment zit ik duidelijk nog niet op het niveau van die twee spelers. Anderzijds, als ik zou denken dat ik nooit op het niveau van Aronian of Kramnik kan komen, waarom zou ik dan überhaupt blijven schaken?
Ja, dat is uiteindelijk wel mijn doel. Maar als je me nu vertelt dat ik het niveau Aronian/ Kramnik nooit zal bereiken, zal ik misschien meteen gaan stoppen, hoor. (lacht)
Dat zou van niet echt veel ambitie getuigen.
Ja!
Hoeveel jaren geeft u uzelf om bij de wereldtop te komen?
Ik weet niet hoelang dat zal duren, maar ik heb een gevulde agenda met trainingen en toernooien. Ik zal er dus alles aan doen.
Waar zit nu nog het klassenverschil in met een Aronian of Kramnik?
In één partij zie je dat niet noodzakelijk. Ik speelde hier een paar dagen geleden tegen Aronian. Ik was die hele partij tegen hem aan het pushen. In die partij zag je niet dat hij in het algemeen nog sterker is dan ik. Maar als je het op langere termijn bekijkt, is zijn elo-rating 100 punten hoger en wint hij veel toernooien. Over een langere termijn zie je gewoon het klassenverschil, in één partij niet per se.
Het heeft misschien ook te maken met regelmaat.
Ja. Als ik bij voorbeeld overal even goed zou spelen als hier in Wijk aan Zee, dan zou mijn rating ook wel in de buurt van 2800 elo komen. Maar dat lukt me nu nog niet. Ik heb nóg goeie toernooien gespeeld, maar soms heb ik ook regelrechte afknappers.
Er ging in 2013 een subsidie Topsport van 90.000 euro naar de KnSB, die vooral in u wordt geïnvesteerd. U bent neerlands Hoop in Bange Dagen. Legt dat geen extra druk op u?
Nee, dat is mooi voor me, want ik krijg zo mijn coaching betaald. Als ik dat zelf zou moeten betalen, zou dat een grote investering vergen. Mijn coaching betalen kost best veel. Dit geeft me mogelijkheden om aan mijn schaak te werken. Zo’n bedrag is enorm veel, voor iemand als ik, in een sport als schaken.
Kijk, ik voel altijd druk. Voor mezelf wil ik ook goed presteren. Als je een echte sporter wil zijn, moet je ook die druk aankunnen. Je hebt altijd druk, voor elke partij, voor elk toernooi. Je moet altijd blijven presteren. Dat hoort er gewoon bij.
Er zijn geen concrete prestatievereisten bij de KnSB?
Er zijn geen specifieke afspraken met de KNSB gemaakt. Ik denk dat het een beetje vanzelfsprekend is dat ik minstens in de top10 van de wereld moet komen. Dat is logisch.
TATA
Hoe kijkt u terug op dit Tata-toernooi? Ja, het is maar één toernooi. Je moet nog geen te verregaande conclusies trekken. Tot nu toe ben ik best tevreden met mijn spel in het Tata-toernooi. Ik heb hier en daar wel wat kansen laten liggen. Tegen Gelfand had ik een grote winstkans. Tegen So had ik ook op één moment in de partij een mogelijkheid om voor de winst te gaan. Misschien heb ik geluk gehad tegen Van Wely, maar aan de andere kant zag hij ook niet echt dat er meer voor hem inzat. Als je al die plusjes en minnetjes optelt, krijg je misschien een andere score. Maar eigenlijk moet je het zo niet bekijken. Het enige wat telt, is wat je uiteindelijk gescoord hebt. Je moet niet alleen kijken naar waar je iets gemist hebt. Je mist allerlei kansen, maar je tegenstanders laten ook kansen liggen. En Tata is nog niet voorbij, maar mijn score is tot nog toe oké.
Aronian zei dat hij nooit echt in gevaar was tegen jou.
Ik heb die partij achteraf wel een beetje
bekeken. Op een gegeven moment in die partij had ik een betere zet kunnen doen dan degene die ik gedaan heb. Ik heb in het eindspel een op het eerste zicht vanzelfsprekende zet gedaan. Die speelde ik al na tien seconden, hoewel ik nog twintig minuten bedenktijd had. Daardoor heb ik een andere zet, die de druk op Aronian nog verder zou hebben verhoogd, gemist.
Uiteindelijk, nà de partij, kan je zeggen dat Aronian nooit in gevaar was. Maar tijdens de partij had hij, denk ik, toch wel het gevoel dat er voor hem wat dingen misgingen. Zo heeft hij een heel belangrijk torenmanoeuvre gemist, dat had tot erge problemen kunnen leiden. Daarna had hij het geluk dat het allemaal op tempo remise bleek te zijn. Maar het was voor mij in elk geval niet vanzelfsprekend dat het in remise zou eindigen.
Op een gegeven moment in de partij had ik waarschijnlijk een toreneindspel kunnen krijgen met een extra pion, een van die standaard-eindspelen die waarschijnlijk wel in remise uitmonden, maar waarin je toch wel kansen houdt om er meer uit te halen. Ook in de echte partij had ik trouwens een
Anish Giri: 'Ik moet nog een paar stappen zetten'. (foto: Bas Beekhuizen)
pion meer, maar het was min of meer toch meteen remise. Objectief gesproken heeft Aronian nooit verloren gestaan, maar toch. De dag erna kreeg Aronian tegen Karjakin hetzelfde type stelling als in de partij tegen mij. Hij had ook een pion meer in het eindspel en die partij won hij. Je kan van dat soort stellingen dus niet zomaar zeggen dat als je verdedigt, het vanzelfsprekend remise is, en dat als je aanvalt, je vanzelfsprekend met de winst gaat lopen.
Aronian heeft het dus goed uitgespeeld tegen Karjakin.
Ja, dat klopt. Maar als Aronian die winst tegen Karjakin zo vanzelfsprekend vindt en die remise tegen mij ook, lijkt hij een beetje op god (lacht). Dat is misschien toch overdreven.
Oké, Aronian verkeert in een heel goeie vorm. Hij heeft ook heel goed verdedigd in de partij tegen mij. Maar ik had wel een mogelijkheid om wat grotere druk op hem te leggen dan ik in de partij heb gedaan.
Heeft u een idee van uw score tegen Aronian?
Ja, ik heb wel een idee, ja. (lacht smakelijk)
Heeft u al van hem gewonnen?
Alleen in een blitzpartij.
In klassieke partijen heb ik, denk ik, iets van drie partijen tegen Aronian verloren, en iets van drie remises gespeeld. Zoiets, iets in die buurt. En in rapid heb ik alles van hem verloren, ik denk vier partijen of zo. In blitz sta ik wel in de plus: een paar remises en één keer gewonnen.
Tja, wat echt telt, zijn die klassieke partijen.
Ik heb daarin wel al een paar keer goeie stellingen tegen Aronian gekregen, maar tot nu is het me nog niet gelukt om een echte zwakte bij hem te voelen. Hij is een zéér, zéér bijzondere speler. Oké, op een gegeven moment zal het wel komen, denk ik, maar nu blijkt hij nog een beetje te sterk voor me.
Was de Tata-partij tegen hem in dat opzicht psychologisch belangrijk? Was hij niet een beetje een Angstgegner aan het worden voor u?
Ja, hij is een beetje de Angstgegner van iedereen!
Ik kan wel tegen hem spelen. Een beetje top-20-speler kan natuurlijk wel tegen de nummer 1, de nummer 2 meedoen. Dat was nooit de vraag. De vraag is of ik zijn algemene niveau kan bereiken, dat is de vraag waarom het gaat.
Als ik nog eens een partij speel tegen hem, ben ik niet echt bang van hem. Maar wat ik wil bereiken, is dat ik op lange termijn net
zo goed ga spelen als een topspeler als Aronian.
Met welk eindresultaat bent u bij Tata tevreden?
Ik ben heel tevreden met de eerste plek.
Dat wordt heel moeilijk. Aronian heeft 1,5 punt voorsprong op u, met nog twee ronden te gaan.
Ja, dat is bijna niet meer mogelijk. Verder heb ik tot nu toe best oké gespeeld. Ik ben tevreden als ik redelijk goed speel en ik beter speel dan mijn huidige rating. Ik moet in Tata nog tegen Karjakin en Nakamura. Het kan nog alle kanten op. Maar als ik die twee partijen goed speel, zal ik redelijk tevreden zijn over Tata. Ik vind dat ik hier best goed heb geschaakt en ik had zelfs meer kunnen scoren.
Wat is de bijdrage van uw nieuwe trainer Vladimir Tukmakov?
Tukmakov is een ervaren speler en een ervaren coach. Hij heeft dertig, veertig jaren geleden zelf gespeeld. Toen was schaken nog anders, maar niet helemaal anders. Het blijft een beetje hetzelfde spel. Je kan heel veel leren van zo iemand die in een beetje een andere schaakwereld speelde en zijn eigen manier van schaken heeft. Hij heeft ook met vele topschakers gewerkt, meestal in teamverband. Zo was hij teamcoach van Oekraïne. Hij weet heel veel over schaken en over bepaalde spelers. Ook zijn kijk op mijn spel is heel belangrijk voor me.
Wat staat er nog op de schaakagenda dit jaar?
Het is moeilijk om daar al veel over te zeggen. Ik heb nog niet echt plannen gemaakt. Ik hoop dat een aantal toernooien nog niet
klaar is met zijn line-up. Ik heb nog geen echte uitnodigingen voor toernooien ontvangen. Oké, in juli heb ik wel het Nederlands Kampioenschap en in augustus volgt de Olympiade. Er zal ook nog wel iets anders uit de bus komen.
ToEKoMST
Is schaken genoeg om uw leven mee te vullen? of wilt u daarbuiten nog andere dingen doen?
Nou, ik heb mijn familie, ik heb een vriendin. Kijk, je hele leven vullen, kan schaken niet. Als carrière vind ik schaken wel heel interessant. Zeker als het me lukt.
Heeft u dan een carrière voor ogen à la Anand, er nog twintig jaar mee doorgaan op wereldtopniveau?
Ja, het hangt ervan af hoe hoog het niveau is dat ik kan bereiken. Of ik de top kan bereiken en daar ook kan blijven. Maar het is nu nog te vroeg om het daarover te hebben. Ik moet nog een paar stappen zetten.
Wat zijn uw interesses/hobby’s buiten het schaken?
Mijn grootste hobby naast het schaken is schaken (lacht). Schaken is heel duidelijk mijn nummer één-hobby. Dat is gewoon zo en ook heel logisch in mijn geval. Ik luister ook veel naar muziek, ik surf veel op internet, ik heb wat vrienden. Ik heb ook interesse in fysieke sporten: ik vind het heel leuk om tafeltennis te spelen, ik doe ook wat sport op een sportschool. Een goeie fysieke conditie is ook een troef bij het schaken.
(Dit interview werd afgenomen twee dagen voor het einde van het Tata-toernooi)
Giri: 'Mijn grootste hobby naast het schaken is schaken'. (foto: Ab Scheel)
Levon Aronian: ‘Ik ga het WK relaxed aanpakken’
Voor de vierde maal won de Armeniër
Levon Aronian (31) het Tata-toernooi, waar hij zich als een vis in het water voelt. ‘op het komende WK-Kandidatentoernooi ga ik me inbeelden dat ik in Wijk aan Zee ben en het ook relaxed aanpakken.’
U speelde uitstekend en won Tata vlotjes. Verbaasde u dat?
Nee (lacht). Het is niet de eerste keer dat ik iets win, weet je. Ik doe het hier altijd goed. Ik speel ook vaker goed dan je misschien denkt. Dat is geen wonder: Wijk aan Zee is zonder meer mijn favoriete toernooi. Ik neem het altijd heel serieus.
U versloeg hier ook heel wat toppers als Karjakin, nakamura, Caruana. Dat speelt geen rol. Wat wel telt, is mijn score in Tata en dat ik hier goede partijen speelde. Vooral daar ben ik heel blij mee. Want op Tata zijn het allemaal sterke schakers.
Misschien had u dit succes wel nodig. 2013 was immers niet uw beste jaar. Ik dacht van wel!
Echt? Dat moet u me even uitleggen. Kijk naar mijn resultaten: ik denk dat ik in 2013 eigenlijk mijn beste schaak speelde.
Er waren toch ontgoochelingen. U kon het Kandidatentoernooi voor het WK niet winnen. Dat deed Carlsen. Hoezo? +2 scoren in een supersterk toernooi, zoals ik deed in de Candidates, is een heel goed resultaat.
In de Candidates telt toch maar één ding: winnen?
Zeker, maar…
U was niet ontgoocheld dat u niet de WK-finale kon spelen?
Nee, er komen zeker nog kansen.
Kasparov ziet u samen met Kramnik als de grootste favoriet voor het komende Kandidatentoernooi in maart. Hij vraagt zich wel af of u de stress van de grote momenten wel aankunt. Misschien heb ik inderdaad een stress-
probleem. Ik weet het niet. Dat zullen we in maart zien!
Twee jaar geleden zei u in een interview met Schaakmagazine dat het uw grootste ambitie was om wereldkampioen te worden, niet alleen voor uzelf, maar ook voor uw land Armenië. Ik ben veranderd.
Zo snel?
Natuurlijk, je verandert de hele tijd door.
Wat is dan uw grote schaakambitie nu? Ik wil gewoon genieten van schaken, elke keer als ik de kans krijg om dat te doen.
Zoals hier in Tata? Hier straalde u veel speelplezier uit.
Absoluut!
Hoe kijkt u nu tegen het WK aan? Ik lig er niet meer wakker van. Als ik me voor de WK-finale plaats, is dat oké. Is dat niet het geval, dan kan ik daar ook mee leven. Ik probeer gewoon zo goed te spelen als ik kan. En dan zien we wel wat het oplevert.
Waarom zou het WK-Kandidatentoernooi mijn belangrijkste doel moeten zijn? Tot nu toe zijn de Candidates niet echt een succes voor me geweest (lacht). Daarom ga ik mijn
trachten de Candidates te benaderen alsof ik in Wijk aan Zee speel. Dit keer ga ik het relaxed aanpakken. Ik zal me niet laten opjagen door het vooruitzicht op een mogelijke WK-match tegen Carlsen.
net tegen die Carlsen speelde u in 2013 enkele ongelukkige partijen. U liet u op Tata tegen Carlsen de winst glippen. En in Saint-Louis verloor u zelfs nadat u eerst beter had gestaan. In Saint-Louis deed ik het prima tegen hem. Ik had daar een zeer goede stelling tegen Carlsen en ik verknoeide het gewoon. Dat was zeer ongelukkig. Maar ik geloof niet in geluk in schaken.
Juist tegen Carlsen gaat het vaak fout. Dreigt u niet een Carlsen-complex te gaan ontwikkelen?
Kijk, ik ben oud genoeg om geen complexen meer te hebben. Toen ik nog jonger was, had ik daar wel last van. Op een bepaald moment had ik toen een score van -7 tegen Ivantsjoek.
Da’s pas een Angstgegner!
Ik denk dat ik nu misschien op -1 sta in mijn onderlinge partijen met Carlsen. Ik respecteer mijn tegenstanders, maar ik heb niet echt het gevoel dat ze beter zijn dan ik, op geen enkel vlak. Ik zie zo niemand.
Aronian: 'Misschien heb ik inderdaad een stressprobleem'. (foto: Ab Scheel)
nederland 6e op WK landen
nederland is na een slechte start en een slechte finish 6e geworden op het WK Schaken voor Landenteams in het Turkse Antalya . Rusland, met Vladimir Kramnik, Alexander Grischuk en Sergey Karjakin in de gelederen, werd wereldkampioen. Het zilver ging naar China en brons was er voor oekraïne.
Het was pas de tweede keer in de geschiedenis van het WK-toernooi dat het Nederlandse team zich wist te plaatsen. Omdat Nederland in de sterkst mogelijk opstelling kon aantreden waren de voorteke-
ve Egypte (kampioen van Afrika) en gastland Turkije waren alle andere 8 teams uiterst sterk. Het was dus de vraag of Nederland kon hopen op een herhaling van de successen en 2001 en 2005, toen het Europees Kampioenschap werd behaald. De realiteit is echter dat het moeilijk vechten is tegen landen als Rusland, Oekraïne en Armenië, die hebben over het algemeen toch sterkere en - ook belangrijk - jongere spelers. Rusland kwam in bijna de sterkst mogelijk opstelling, met drie spelers uit de wereldtop. Het was te verwachten dat Rusland tot de tanden gewapend zou zijn, aangezien het land de laat-
kon winnen. Maar nu lukte het dus wel, zij het met veel moeite. China werd 2e met 1 bord punt meer dan Oekraïne. Tijdens het toernooi dacht bijna iedereen dat Oekraïne met gemak zou winnen, na 5 ronden had dat land 3 matchpunten voorsprong. Maar in de 6e ronde eiste Nederland toch een belangrijke rol voor zich op door Oekraïne te verslaan, waarna de strijd om de eerste plaats weer open was. In de 8e ronde maakte Rusland een eind aan de illusies van Oekraïne.
Nederland startte slecht en finishte uiterst matig. De eerste 2 wedstrijden gingen verloren, en 2 van de laatste 3 wedstrij-
en met 6 leverden winst op. Het totaal kwam uit op 4 gewonnen, 4 verloren wedstrijden en één remise. Op basis van deze prestatie werd de A-status van NOC*NSF in 2014 veilig gesteld! De individuele resultaten van de Nederlandse spelers;
Op het 1e bord deed Anish Giri het uitstekend: +3=4-2. Anish blijft duidelijk nummer 1 van Nederland en heeft een mooie toekomst voor zich.
Op bord 2 scoorde Loek Van Wely +2=3-3. Dat had makkelijk 1 punt meer kunnen zijn, hij verloor onnodig van Karjakin en Akopian.
Op bord 3 haalde ik +1=4-2. Niet mijn beste prestatie, ik verloor 2 partijen onnodig.
Op bord 4 scoorde Ivan Sokolov +2=2-2, hij was de enige speler van het Nederlandse team die ratingpunten won.
Op de reserveplek was het resultaat van Erwin L’Ami =5-1 Hij wist enkele moeilijke stellingen in belangrijke wedstrijden te houden. Zijn verlies in de 8e ronde was onnodig.
Het resultaat van Nederlandse team is in orde, maar op langere termijn is het nodig meer jongere spelers door te laten stromen. De kern van de Nederlandse team veroudert, er moet meer ‘vers bloed’ komen!
Het Nederlands team met van links naar rechts: Giri, Tiviakov, bondscoach Chuchelov, L'ami, Van Wely en Sokolov. De Rus Kramnik kijkt ook even in de lens. (foto: Sergey Tiviakov)
Partijen
De volgende partij is denk ik karakteristiek voor Anish. Eerst een onduidelijke stelling op het bord brengen om daarna de speler in de verwikkelingen weg te spelen.
Alexander Ipatov - Anish Giri, ronde 4 Nederland-Turkije
Behalve mijn winst tegen Yilmaz heb ik niet veel om te laten zien. Maar mijn partij tegen Grischuk was zeer interessant, uiteindelijk was ik helaas de enige die remise maakte in deze uiterst moeilijke match tegen Rusland.
Alexander Grischuk - Sergei Tiviakov, ronde 7 NederlandRusland
Op hoog niveau is dit een vrij zeldzame zet.
8.Lf4
Alternatief is de penning handhaven met 8.Lh4.
8...Ph5 9.Le5 Pxe5 10.Pxe5
Pf6 11.Ld3 Ld6 12.f4 0–0
Dit is een nieuwe zet. Bekend was nog 12...Lb4 13.0–0 0–0 14. h3 Te8 Ortmann-Juckschat, Oberjoch 2000.
13.Df3 c5 14.0–0–0
Het was beter om 14.0–0 te spelen, het witte paard op e5 staat zeer sterk. Na 14.0–0–0 krijgt zwart tegenspel en goede aanvalskansen tegen de witte koning.
14...cxd4 15.exd4 Lb4
15...Le6 16.f5 Ld7 was een andere mogelijkheid.
16.Pe2 Pe4
Ook 16...Da5 17.Kb1 en dan 17…Pe4 was interessant.
Deze partij uit de 6e ronde was beslissend in de wedstrijd tegen de Oekraïne. Alleen Loek kon zijn partij winnen, de andere drie partijen eindigden in remise. Deze partij is naar mijn mening van zeer hoge kwaliteit. Niet alleen speelt Loek tegen een zeer sterke speler als Korobov, maar ook weet zwart wit heel handig te provoceren tot actief spel. Daarna krijgt Loek enorm tegenspel en uiteindelijk werd wit verpletterd.
Anton Korobov – Loek van Wely, ronde 6 NederlandOekraïne
Wit heeft misschien een klein voordeel in het middenspel, maar de stelling van zwart is zeer solide. Het is moeilijk voor wit om door te breken. Anton Korobov probeert het vanaf nu met alle geweld.
19...a4 20.Lc2 Lc8 21.Ld3 Ld7 22.Tfd1 Td8 23.Pf1
Dit is denk ik het begin van een verkeerd plan. Vanaf dit moment speelt wit alleen op aanval.
23...Ph5! 24.g3 Pg7 25.f4 Pe6
1.e4 d5 2.exd5 Dxd5 3.Pc3 Dd6 4.d4 Pf6 5.Pf3 g6 6.Lg5 c6 Logisch is 6...Lg7, zowel hier als op de volgende zet.
7.Dd2 Lf5 8.Lc4 Pbd7 9.Lf4! Db4 10.Lb3 Lg7 11.0–0
19...e3! 20.Dxe3 Dd5 met compen-
In de partij PonomariovDominguez, Moskou 2009, ruilde wit dames met 13.Dxd8+ Txd8 en dan 14.f3. 13...Db8 Een nieuwe zet van Loek. Bekend was nog 13...0–0 14.Pe2 Lb7 15.Tc1 Tc8 16.Pf4 Txc1 17. Dxc1 Db8 ook hier staat zwart solide. De partij werd remise na 18.Tf2 Tc8 19.Dd1 Td8 20.Td2 Txd2 21.Dxd2 Ld6 22.g3 ½–½
De beslissende fout. 33.fxg6 hxg6 34.Lf4 was nodig.
33...Kh8 34.fxg6 hxg6 35.h5
Ik heb mijn favoriete openinghet Scandinavisch – slecht behandeld. Zwart staat hier slecht, omdat de dame op b4 buiten spel staat, terwijl zwart ook problemen heeft met pion e7. Gelukkig verliest zwart nog niet geforceerd.
11...0–0 12.Tfe1 Tae8 13.h3 Pb6 14.a3 Da5 15.Pe5 Da6 16.Lh6 Pbd5 17.Lxg7 Kxg7 18.Pa4 Lc8 19.c4?! Het was beter om 19.Lc4! b5 (19...Dxa4 20.b3 wint de dame) 20.Pc5 Db6 21.Ld3 te spelen met groot voordeel voor wit. 19...Pc7 20.Tac1 Td8 21.Pd3? Grischuk mist mijn verdediging op zet 22. Anders had wit hier wel 21.Dc3 gespeeld met nog steeds groot voordeel. 21...Txd4 22.Dc3
22…c5! 23.Pdxc5 Dd6 24. Txe7 b6?!
Objectief was 24...Td8 beter, maar de stelling is al vrij gecompliceerd. Het is moeilijk om alle varianten goed tot het einde door te rekenen.
25.Txc7 bxc5 26.Pxc5?
26.Dg3 werd gemist door beide spelers. Na deze zet houdt wit voordeel. Bijvoorbeeld, 26...Tf4 27.Txa7 Pe4 28.De3.
26...Dxc7
In plaats van remise aan te nemen kon zwart ook op winst spelen. Ik kon tijdens de partij de consequenties echter niet goed doorgronden. Zo werd het remise. Heel interessant was 26...Tf4!? 27.Txc8 (27.Da5 Txf2 is goed voor zwart) 27...Txc8 28.Pd3 met onduidelijke verwikkelingen. Dit is ook typisch voor de Scandinavische partij waarin zwart wel vaker passief staat maar dan plotseling het initiatief krijgt en in het voordeel komt.
Pc5 was Anand-Adams, Moskou 2007. Zwart staat redelijk hier. 10...h6 11.Pe1 e5 12.Pc2 Pa6?! Het paard op a6 komt buitenspel te staan. Het was beter om nu te slaan op d4 om later het paard te ontwikkelen naar c6 of c5.
Nu is het verschil in activiteit van de witte en de zwarte stukken duidelijk te zien. Hoewel het gelijk is in materiaal staat wit al bijna gewonnen. Zwart is te veel achter in ontwikkeling.
De Berlijnse Verdediging wordt pas sinds korte tijd door Erwin gespeeld, maar hij beheerst de variant al goed! In deze partij lost zwart gemakkelijk alle openingsproblemen op. 9.Td1+ Ke8 10.Pc3 Pe7 11.h3 Pg6 12.Lg5 Le7 13.Pe4 Le6 14.Lxe7 Kxe7 15.Pc5 b6 16. Pxe6 fxe6 17.Td4 c5 18.Tg4 Taf8 19.Te1 Tf5
Ivan Sokolov - Bassem Amin, ronde 5 Nederland-Egypte
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 Lb4+ 4.Ld2 c5 5.Lxb4 cxb4 Persoonlijk, als ervaren zwartspeler in deze opening, vind ik het heel riskant voor zwart om de controle over het centrum aan wit over te laten en om dubbele b-pionnen te accepteren.
6.g3 0–0 7.Lg2 a5 Dit is een zeldzame zet. 7...d5, 7...d6, 7...Pc6, en 7...Dc7 worden hier vaker gespeeld.
8.0–0 d6 9.Dd3 Te8
9...Pbd7 10.Pbd2 e5 werd gespeeld in Pinter-Nikolic, Reggio Emilia 1987.
Oud-wereldkampioen Garry Kasparov kijkt over de schouder van aronian mee. (foto: Ab Scheel)
In deze Voorloper: Sebastian Halfhide
'Training kan hem niet lang genoeg duren’
Partijen van Sebastian
Gelijke lopereindspelen
Nick moedigt
Anish aan
Jeugdkatern Schaakmagazine
Hij is 12 jaar en heeft de nationale talentstatus. Afgelopen najaar werd hij 2e bij het nK rapid in Eindhoven. Met Hemelvaart werd hij 3e bij het nK-D in Rijswijk. Tussendoor won hij het jeugdtoernooi in Gibraltar. Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van ... Sebastian Halfhide.
Piet Peelen
Sebastian Halfhide
'Training kan hem niet lang genoeg duren’
Toen hij acht jaar oud was leerde Sebas schaken van zijn moeder, Vines. “Ik speelde allerlei bordspelletjes met hem zoals schaken en hij was vanaf het eerste moment erg enthousiast.” Een jaar later vonden ze via internet een schaakschool. Sebas:“Woensdagmiddag ging ik naar Schaakmeester Pieter Mellegers in Nieuwegein. Dankzij de lessen van mijn moeder had ik stap 1 zo gedaan. Ook de 2e stap was niet moeilijk.”
Al snel ging Sebas naar zijn eerste toernooi, de Grand-Prix in Amersfoort. “Dat ging meteen goed. ”Vervolgens ging hij spelen bij Moira-Domtoren. Met het E-team plaatsten ze zich voor de landelijke finale in Groningen. “We gingen naar de Euroborg. In de voorlaatste ronde versloegen we de favoriet ESV. De laatste ronde wonnen we ook en toen waren we kampioen van Nederland!!”
Hij plaatste zich ook voor het NK E in Waalwijk in 2011. “Voor het eerst speelde ik een toernooi van twee dagen. Ik ging er heen zonder verwachtingen. Gewoon zo goed mogelijk spelen. We zaten op hele luxe stoelen. De partijen op de eerste vijf borden werden zelfs live uitgezonden op internet. Nooit eerder gezien bij een schaakwedstrijd!” Bij het NK D in Rijswijk werd hij 35e, 6e en 3e! “Je kon er lekker voetballen.”
Afgelopen zomer ging hij met z’n moeder naar Gibraltar. “Mijn eerste internationale toernooi. Het was super leuk, kinderen uit de hele wereld en een hotel direkt aan zee. Ik won vier keer en 2 remises op bord één! Ik ging steeds makkelijker spelen.” Sebas won het toernooi! “Ik kreeg een hele mooie kristallen beker en een vette prijs! :-) Uitgereikt door de minister van sport! Ook was er een tv-ploeg.”
In Antwerpen speelde hij voor het Nederlands team. “We zaten op de 6e verdieping met een prachtig uitzicht over de stad! Alleen was het toilet op de 1e en de lift stuk.”
Ook speelde hij al in Wijk aan Zee en Hastings. “Bij Tata liet mijn toenmalige trainer Yochanan Afek me in de perskamer kijken. Daar was een grootmeester met dreadlocks! En een andere zat echt enorm te balen.” Begin dit jaar stond hij op de foto uit Hastings bij chessbase. com en dat vindt hij “Supergaaf!” Frank Erwich: “Sebas is zeer leergierig. Hij wil alles weten en de training kan hem niet lang genoeg duren!” Wat vindt Sebas leuk aan schaken? “Dat je partijen altijd nieuwe kanten op gaan. Ik houd van lange en spannende gevechten.”
foto: Naomi de Ridder
Geboortedatum:
Uit:
School:
Leukste schoolvak:
Hobby’s:
Schaken geleerd:
Club:
Wat wil je worden:
Lievelingseten:
12-7-2001
Utrecht
Utrecht Stedelijk Gymnasium
Chinees
Voetballen
Moeder
SC Utrecht, Zukertort
Sterrenkundige
Bami
Partijen van Sebastian
Sebastian HalfhideTheo Wagenaar Interne Utrecht, 2013
derd. Na 30. Dxd4 Txd4 31. Txf6 heeft wit een pion meer.
24. .. b6? 25. Da6 Tb8 26. Tb4
Dd8 27. Ta4 Dc8 28. Dxa7# 1–0
Sebastian HalfhideTom officier
Tata Steel Wijk aan Zee 2014
1. c4 f5 2. d4 Pf6 3. Pc3 g6 4. h4 d6 5. h5 gxh5
Sebas: “Ik wilde het openmaken!” GM Radjabov won twee keer na 5. .. Pxh5 6. Txh5 gxh5 7. e4!
6. Lg5 Lg7 7. e3
“Beter was 7. Lxf6 Lxf6 8. e3 om met de dame op h5 te slaan. Nu verdedigd hij sterk!”
7. .. Pbd7! 8. Le2 Pf8 9. Lxf6
Lxf6 10. Lxh5+ Pg6 11. Pd5 e6
12. Pf4 Kf7 13. Dc2 c6 14.
0–0–0 De7 15. g4 Ld7 16. Pf3
Tag8 17. Tdg1 e5 18. gxf5 exf4 19. fxg6+ hxg6 20.
Lxg6+ Kf8 21. exf4 Dg7
21. .. Txh1 22. Txh1 Dg7 23. Th7
Dxg6 24. Dxg6 Txg6 25. Txd7 is niet leuk. Nu kon 22. Lh7! Df7
23. Lxg8 met kwaliteitswinst.
22. Txh8 Dxh8 23. De4 Tg7
24. Pg5
Lijkt sterk, maar geeft zwart een onverwachte kans. Veilig was 24. f5 om de loper te dekken. 24. .. Lxg5
24. .. Dg8! Valt zowel de loper als pion c4 aan. Niet goed zijn dan 25. Le8 Dxc4+ en 25. Kd2 Txg6 26. Pe6+ Kf7! Het beste is 25. f5 Dxc4+ 26. Dc2 Lxg5+ 27. Txg5 Dxd4 en zwart staat iets beter.
Met 21. .. g6 22. Ph4 Kg7 houdt zwart het paard buiten de deur. 22. exd4 Pe8 23. Df4 Dd8 24. Kh1 h6
24. .. Lxe3 25. fxe3 Dd6 26. b6 lijkt te winnen, maar er is nog een verdediging: 26. .. cxb6 27. Txb6 Dxg3 28. Txb7 Dxe3+ 29. Kh2 Dxd4 en het mat is verhin-
Sebas heeft zijn stukken mooi neergezet. Die van zwart staan ongelukkig, dus gaat hij de stelling openmaken. 25. e5! d5
Na 25. .. dxe5 26. dxe5 Dd7 komt 27. e6! Dxe6 28. Lxb7 en wit wint. 26. e6! Dc7
Nu voltooit de e-pion zijn fraaie opmars! Maar op 26. .. fxe6 kwam de aftrekaanval 27. Pxh6+ Kh7 28. Dxf8 27. e7! 1–0
foto: Naomi de Ridder
Gelijke lopereindspelen
Pascal Losekoot
De basisstelling. Zwart aan zet maakt eenvoudig remise: 1… Ke8. Op dit witte veld kan de koning niet verjaagd worden. Maar als wit aan zet is, dan wint hij. Allereerst moet Ke8 voorkomen worden: 1.Kf7+
opgaven
Na 1…Kc8 volgt stap twee: het verjagen van de zwarte loper van de diagonaal a3-f8: 2.Le7. De zwarte loper moet zorgen dat hij via twee diagonalen het veld e7 kan aanvallen straks: 2…Le1 (of Ld2). En nu wint wit door zijn loper om te spelen naar f6. Er zijn meerdere routes, maar bijvoorbeeld: 3.Ld6 Lh4 4.Le5 Lg5 5.Lf6 en wint.
Vraag 1: Wat is de uitslag als de zwarte koning in de uitgangsstelling op f4 zou staan?
Het draait meestal uit om een strijd om diagonalen. Dat is ook te zien in de volgende stelling –
We gaan kijken naar eindspelen waar beide partijen een loper hebben, die over dezelfde kleur velden gaat. Stellingen met weinig materiaal waar flink wat kenmerkende motieven in voorkomen: in het bijzonder uitschakelen verdediging en de strijd om diagonalen.
uit de partij Ivanchuk - Gelfand, 1996.
Wit aan zet wint met 1.Lg6! Jaagt de loper weg van de diagonaal 1…Lb3 2.f5 Ke7 3.f6 Kd6 4.Lf7 en opnieuw 4…Ld1
Zowel met wit aan zet, als met zwart aan zet is de vraag telkens: Wat is de uitslag – en waarom?
5.Lc4 en nu gaat de loper weer naar het sleutelveld g6, zoals we al eerder zagen. Maar in de partij was zwart, Gelfand, aan zet, en hij maakte het netjes remise: 1…Lf5! De loper bezet nu de mooie (lange) c8-h3 diagonaal, en daar kan hij niet zomaar van worden weggedreven. 2.Lg6 Lg4 3.Kf7 Lh3 en de pion komt niet verder.
Vervolg op bladzijde 27
en
2.Ld5! Kxd5 3.a7 1-0. Zwart aan zet heeft een prachtige stelling, maar wint alleen na 1…Le8! Op 1…Lf3 volgt bijv. 2.a7
Opgave 5: Wit aan zet wint met 1.d6+! op Kb8 volgt d7 en promotie, vandaar 1…Kxd6
1…Kc3. Doordat zwart ook een vrijpion heeft, wordt het remise.
3.Lc7 gevolgd door Ld7# Opgave 4: Wit aan zet wint na 1.Lf5. Zwart aan zet moet die dreiging voorkomen, bijv. met
3.Ld7+ Kd8 4.Lg5# en 2… Lf6
2.Le7 Le1 3.Lc5 Lh4 en wit heeft niet de mogelijkheid om Ld4-f6 te spelen. Opgave 1: wit aan zet wint met 1.Ld6, zwart aan zet kan zich niet redden. Opgave 2: wit aan zet loopt gewoon door: 1.f7 1-0. Zwart aan zet heeft nog één redding: 1…Le8! Doordat de zwarte koning de f-pion aanvalt, mag wit niet slaan. 2.Lf7 Lb5 3.Lh5 Lc4 met remise, let weer op dat het sleutelveld e6 gedekt wordt door de zwarte koning. Opgave 3: zwart aan zet maakt remise met 1…Kd8, de koning komt op e8. Wit aan zet wint, maar pas op: 1.e7! Ld8! en leidt promoveren tot dame tot pat. Toch wint wit: 2.e8L! La5
Doordat zwart het veld f6 bestrijkt, kan wit niet winnen:
opgave 6. Best moeilijk, maar ook leerzaam
Vraag 1: dan is het remise, want op 1.Kf7 volgt 1…Kf5
Nick moedigt Anish aan
Veel jeugdactiviteiten tijdens
Tata Tijdens het Tata Steel toernooi waren vele honderden schakers actief, van amateurs tot topgrootmeesters. En er waren deze keer veel evenementen voor jeugdschakers.
Op 15 januari speelden de grootmeesters hun partij in het Rijksmuseum in Amsterdam. Ongeveer 90 kinderen van Amsterdamse scholen die deelnemen aan het KNSB SpeelZ scholenproject het Tata Steel Schaaktoernooi gingen kijken en beleefden een bijzondere middag. Ze kregen in groepen van 30 afwisselend een schaakles van schaaktrainer Eddy Sibbing, een rondleiding door het Rijks-
museum met de beroemde Nachtwacht en een oud schaakspel, en een kijkje bij de grootmeesters in de speelzaal.
Op 23 januari 2014 waren de grootmeesters op bezoek bij de High Tech Campus in Eindhoven, waar allerlei technische uitvindingen worden gedaan. Hier bezochten groepen 5 en 6 van de Saltoschool De Opbouw uit Eindhoven het Tata Steel schaaktoernooi. Voor de kinderen was een speciaal programma samengesteld met eerst een bezoek aan de Ontdekfabriek, daarna een schaakles van KNSB schaaktrainer Franck Steenbekkers en tot slot een bezoek aan de grootmeesters.
En dan was er ook nog het verrassingsbezoek van Nick Schilder van het duo Nick en Simon. Hij kwam op 21 januari op bezoek bij het Tata Steel toernooi Wijk aan Zee om zijn vriend Anish Giri aan te moedigen, en om aan het begin van de ronde op de gong te slaan. Nick schaakte als kind veel en is sinds kort weer lid van de schaakclub in Volendam. Nick bleek uitstekend te kunnen schaken en speelde in de perskamer een aantal partijen. Eén daarvan was tegen Stijn, die op de Emmaschool in Bussum zit en toevallig die dag met zijn schakende klasgenoten op bezoek was in Wijk aan Zee. Uiteindelijk was Nick de schaker die de meeste handtekeningen uitdeelde...
Nick kijkt hoe zijn vriend Anish het er tegen Aronian van af brengt. (foto: Vincent Bloothoofd)
Jeroen Bosch
Het 76e Tata Steel Chess Tournament kende een aantal vernieuwingen en bezuinigingen. Wat overeind bleef was een ijzersterk grootmeestertoernooi met vele interessante partijen. De jonge Hongaarse grootmeester Richard Rapport wist in de tweede ronde routinier Boris Gelfand te verschalken met het Budapester Gambiet. Speelt u mee?
Boris Gelfand - Richard Rapport
Wijk aan Zee 2e ronde 2014 1.d4 Pf6 2.c4 e5 Dit is dan het zogenaamde Budapest Gambiet: in plaats van rustig te proberen gelijkspel te krijgen grijpt zwart het initiatief met een pionoffer. De opening wordt maar zelden gespeeld door topgrootmees-
ters. Maar voor een Hongaarse grootmeester is het natuurlijk heel passend om in voetsporen te treden van zijn landgenoten die de opening een kleine honderd jaar geleden ontwikkelden.
3.dxe5 Pg4 4.Pf3
De andere hoofdvariant is 4.Lf4
Pc6 5.Pf3 Lb4+ en nu het complexe 6.Pc3 De7 7.Dd5 of het iets bescheidenere 6.Pbd2 De7 7.e3.
Het alternatief is 9...Te8 en als ik zie hoe Gelfand in de partij verder gaat dan vermoed dat hij geïnspireerd werd door een oude partij van Spassky (die hij zich misschien niet meer helemaal goed herinnerde) 10.Kh1!? a5?! (beter was 10...d6) 11.f4! Pc6 12.Ld3 d6 (niet goed is 12...Lxe3? 13.Lxe3
Txe3 vanwege 14.Pd5 Te8 15.Dh5 g6 16.Dh6 en wit heeft een winnende aanval omdat 17.f5 niet meer te verhinderen is op 16...f5? volgt 17.Lxf5!) 13.Dh5 h6 14.Tf3
Pb4 15.Le4 c6 16.Tg3 wit heeft een sterke aanval en zwart komt niet tot tegenspel 16...Df6 17.Ld2
Pa6 18.a3 Kf8 19.Ld3 La7 20.Pe2
Eén ronde voor het einde waren
Pc5 21.Lc3 en wit won na nog een paar zetten. Spassky-Illescas Cordoba, Linares 1990. De jonge Gelfand werd in 1990 tweede in Linares achter Kasparov en heeft deze indrukwekkende partij dus van dichtbij meegemaakt.
10.Kh1 d6 11.f4 Pc6 12.b3
12.Ld3!? combineert beter met het agressieve plan dat Gelfand heeft gekozen.
12...Te8 13.Tf3
Gelfand droomt van een koningsaanval maar zijn stukken coördineren nog niet (en wit is ook nog niet helemaal ontwikkeld). Kunt u net als Rapport aantonen dat het witte spel wat voorbarig is?
De lezer heeft zwart
Sowieso kende het toernooi op het einde een veelheid aan matcombinaties; zie deze rubriek. Karel van der Weide
Levon Aronian en Ivan Saric al zeker van hun toernooioverwinning in Wijk aan Zee (respectie-
velijk A- en B-groep). Geen overbodige luxe voor Aronian, die in de laatste ronde een matje overzag tegen Loek van Wely.
2. Zwart is aan
Karpov wint weer van Timman
nederlanders vooraan in open groep
De parel in de kroon van het Schaakfestival in Groningen was de korte rapidtweekamp tussen Jan Timman en Anatoli Karpov. Verschil moet er zijn: het gewone voetvolk speelde in een grote sporthal ergens in een grijze buitenwijk, maar Timman en Karpov vertoonden hun kunsten in het Groninger Museum, in hartje stad. Gewone deelnemers aan het toernooi waren dus niet in staat om deze reuzen uit het verleden live aan het werk te zien, maar de bedoeling was om met deze vriendschappelijke tweekamp een ander publiek te bereiken.
De partijen tussen Timman en Karpov konden maximaal een uur of twee duren, maar denk niet dat zij een licht programma hadden. De heren toonden zich de perfecte ambassadeurs voor het schaakspel, met workshops, interviews en simultaans waren ze iedere dag druk in de weer. Timman en Karpov hebben in het verleden zinderende partijen tegen elkaar gespeeld, maar deze keer speelden beiden een beetje met de voet op de rem. De eerste drie partijen eindigden in remise, maar in de vierde partij lukte het Karpov om de match naar zich toe te trekken. Voordat deze partij begon meldde toernooidirecteur Jan Colly in de sporthal dat “Timman has broken something in his head.” Velen maakten zich meteen grote zorgen, maar gelukkig lag het allemaal aan de gebrekkige kwaliteit van de geluidsinstallatie – niet het hoofd van Timman was gekwetst, maar zijn hand! Ook lastig genoeg, maar Timman piekerde er niet over om dit als excuus aan te voeren.
Karpov-Timman, vierde matchpartij.
Stelling na 20.Tbc2
De prijswinnaars Ernst, Bok, L'Ami en Andrisian. (foto: Harry Gielen)
Karpov-Timman, tweede matchpartij. Stelling na 44…h4??
uit 9 en eindigden daarmee op een gedeelde eerste plaats. Voor Bok betekende dit zijn derde grootmeesterresultaat. In de achtste ronde versloeg hij de Slovaakse grootmeester Michalik.
Bok-Michalik
Stelling na 26…Td8
Geen prettige stelling voor zwart, wit controleert de open c-lijn en pion c7 is chronisch zwak. Toch zou het nog een hele klus zijn voor wit na het taaie 20…Dxc6 21.Txc6 Tbb7. In plaats daarvan een gruwelijke misser van Timman:
20…h6?
Geeft pardoes een pion weg. 21.Dxc7! Da6 22.Dc4 Dxc4 23.T2xc4 en een kleine twintig zetten later had Karpov zijn pluspion verzilverd.
Ook in de tweede partij was er even zo’n moment waarop duidelijk te zien is dat de helden van weleer toch een beetje roestig zijn geworden.
Tijdnood, en de spanning is te snijden. Eerder in de partij was Timman al remise door zetherhaling uit de weg gegaan, maar met zijn laatste zet gaat hij echt te ver. Wit kan op slag winnen met het verrassende 45.f3! Txe3 (of 45… Te6 46.f5!) 46.Th8+! Kxh8 47.Dxg6. 45.Td6?
Mist deze gouden kans. Nu kabbelt de partij rustig naar remise. 45…Df5 46.Dd1 Te6 47.Txe6 Dxe6 48.Dh5+ Dh6 49.Dg4 Df6 50.Kg2 De7 51.f5 Dxc5 52.Dg6+ Kg8 53.De6+ Kh7 54.Dg6+ Kg8 55.De6+ Kh7 en remise.
In de Open Groep deden de Nederlanders het uitstekend. Erwin l’Ami, Benjamin Bok en Sipke Ernst scoorden alle drie 7
Een spannende stelling. De witte loper op b3 is sterk, maar zwart heeft druk tegen de geïsoleerde pion op d4.
27.Tg5!
Na 27.Te7 Pd5! 28.Lxd5 cxd5 is het witte initiatief verdampt. 27…Lh5?
Aangewezen was 27…Td7! met als pointe 28.Dg6 Pe8 29.Txg4 Dxb3! en zwart blijft op de been. 28.Df5!
En plotseling is het afgelopen. Er dreigt zowel Dxf6 als Txh5, en uiteraard is 28…Lg6? verhin-
derd door 29.Dxg6.
28…c5 29.dxc5 Dc6 30.Txh5 Pxh5 31.Dxf7+ Kh8 32.Dxh5+ Dh6 33.Df3 en 1-0 na 37 zetten.
Het Nederlands Kampioenschap ging niet goed voor Erwin l’Ami, maar verder verandert alles wat hij aanraakt in Nederland in goud. Dieren, Vlissingen, Hooge veen, overal zat hij bij de eerste prijswinnaars. Zijn stijl lijkt een beetje op die van wereldkampi oen Magnus Carlsen: vasthou dend, dodelijk met een klein voordeeltje en vindingrijk in matige stellingen. Die laatste eigenschap kwam hem goed van pas in zijn partij uit de zesde ronde tegen de Tsjech Chernousek.
L’Ami-Chernousek Stelling na 24…Lg7
koning.
36.Txf4! Kxf4 37.Dxg6 Er is geen houden meer aan voor zwart.
37…Dxd5 38.Dg3+ Ke4 39. Dg2+ Kf4 40.Dxd5 en zwart gaf op.
Het witte centrum staat op instorten en L’Ami moet aan de noodrem trekken.
25.Pxc4! Pxd5
Op 25…Pxc4 volgt 26.Le2! Een lange variant: 26…Txe2 27.Dxe2 Pb6 28.De6+ Kh7 29.Txc7 Pxd5 30.Kg2! (dreigt Th1+) 30…Dxf1+ 31.Kxf1 Pxc7 32. De7 Tc8 33.Dd7 en dit is gunstig voor wit. 26.Pe5 Lxe5 27.Tc5 Db6 28. Lxd5+ Kg7 29.Tc6 Dxd4 30. Txc7+ Kf6?
Een rare reflex. Na het voor de hand liggende 30…Kh6! staat zwart beter.
Sipke Ernst begon stroef met twee remises, maar daarna begon hij aan een meedogenloze opmars. Tegen de Georgische meester Avaladze leverde hij een strategische modelprestatie.
Ernst-Avaladze
Stelling na 16…Dxe7
lelijke pion op d6 en een gat op d5. Heel geduldig gaat wit daar gebruik van maken.
17.h3
Eerst even veld g4 controleren.
17…Ld7 18.Dd2 Tbc8 19.b3
Kh7 20.f4 Pc6 21.Pe2
Zwart staat gedrongen en daarom houdt wit zoveel mogelijk
Txc1 Lxd4+ 24.Dxd4 Lc6 wordt het wel heel erg dun.
21…f5
Een poging tot activiteit, want zomaar Pe2-c3-d5 toelaten voelt niet fijn.
22.Tfd1 fxe4 23.Dxd6 Tf7 24. Dxe7 Txe7 25.g4!
Bereidt Pe2-g3 voor, waarna de zwakke broeder op e4 reddeloos verloren is. 25…a5.
Meteen 25…Pb4? kost materiaal na 26.Txc8 Lxc8 27.Lc5!
26.Pg3 Pb4 27.Txc8 Lxc8
28.Td8
Ook 28.Lxe4 Pxa2 29.Td6! was lang niet gek.
28…Ld7 29.Lc5 Tf7 30.Lxe4 Lc6
Gedwongen, na 30…Pxa2? 31. f5! gxf5 32.Txd7! is het meteen afgelopen.
31.Lxb4 axb4 32.f5! Lxe4 33. Pxe4 gxf5 34.Pd6!
De laatste finesse. Wit wint een pion met behoud van initiatief. De rest gaat heel soepel.
34…Tc7 35.Pxf5 Le5 36.Td5
Tc1+ 37.Kf2 Tc2+ 38.Kf3 Lc3
39.Td7+ Kg6 40.Td6+ Kf7
41.Pxh6+ Kf8 42.g5 Txa2 43. Pf5 Tb2 44.g6 en 1-0.
Nick Maatman, de jeugdkampioen van Nederland, was duidelijk een maatje te klein voor grootmeester Jan Werle. Het lastige voor Nick was: hij heeft ongeveer dezelfde stijl als Werle
iemand die op alle fronten net even wat sterker is. In de derde partij ging het wel heel hard.
Maatman-Werle
Stelling na 17…d4!
Er dreigen dingen met Lxf3 en Pxg5, wit moet oppassen.
18.Lh4?!
Beter was 18.Tad1 zonder vrees voor 18…Lxf3 19.Lxf6 Lxf6 20. Lxf3. Met 18…Pxg5! 19.Pxg5 Pd5 houdt zwart het initiatief vast. 18…d3! 19.Tad1?
Veel taaier was 19.Ld1. 19…Tc2! 20 Dxc2 dxc2 21. Txd8 Tfxd8 22.Lxf6 gxf6 23.Pe1
Om 23…Lxa3 met 24.Pxc2 te kunnen beantwoorden. 23…Td2 en volkomen terecht gaf wit op – na 24.Lf1 Pc5 25.Pxc5 Lxc5 is zijn stelling hopeloos.
Karpov en Timman ambassadeurs voor de schaaksport. (foto: Harry Gielen)
Lex Jongsma 1938-2013
Spreekstalmeester nederlandse schaak overlijdt
Met het overlijden van Lex Jongsma (1938 – 2013) is de spreekstalmeester van het Nederlandse schaak heengegaan. De man die als geen ander het vak beheerste om het schaken voor een groot publiek toegankelijk te maken. Dat deed hij bij schaaktoernooien en 40 jaar lang in de krant die bij uitstek voor zijn stukken geschikt was, De Telegraaf. De manier waarop dat ging was op zijn zachtst gezegd opmerkelijk. Tom Bottema vertelde bij de begrafenis op 10 december 2013 het volgende verhaal; Lex was op bezoek bij zijn bevriende wijnboer Schwach in de Elzas. ’s Ochtends om elf uur aan de Pinot Blanc en de Riesling. “Die moet je proberen, en die is ook lekker. En, o ja, kom ook nog even mee naar de kelder. We hebben zo’n fantastische Gewürztraminer staan.” Er was slechts één probleem. De WK-match Kramnik – Leko was aan de gang en De Telegraaf wilde wel een verslag. Uiterlijk negen uur ’s avonds.
Barokke slingerzinnen
Wat te doen? Er was geen internet in de buurt en bovendien was Lex geen man van de moderne media. Telefoon, daar hield het wel mee op. Maar Lex was niet voor één gat te vangen. De avond was intussen aangebroken en de wijnen woelden nog wat in het lichaam rond. Lex belde zoon Reinoud en vroeg hem de zetten van de
het nabijgelegen Ribeauvillé moest er nog eentje staan. Lex belde de steno-afdeling van De Telegraaf en dicteerde uit zijn hoofd het verslag. Tien voor negen was het stuk door.
Zo ging het eigenlijk altijd. Waar andere journalisten achter hun typemachine of laptop zaten te piekeren en te schaven liep Lex Jongsma de perskamer binnen, pakte de telefoon en belde luid en duidelijk zijn stukje voor de volgende ochtend door. Geen moment raakte hij in zijn barokke slingerzinnen de weg kwijt. Jongsma werd door de grachtengordel van het Nederlandse schaak niet altijd even serieus genomen. Toen het Hoogovenstoernooi het duo-commentaar introduceerde dacht menige (groot)meesterlijke commentator met rillingen terug aan de middagen waarop hij samen met Jongsma het publiek moest vermaken.
Jongsma mocht dan de man zijn die het commentaar populair had gemaakt, zijn creatieve en soms dolle uitweidingen verstoorden nogal eens de gemoedsrust en de behoefte aan serieuze uitleg van de medecommentator. Daarbij werd wel eens vergeten dat Jongsma bepaald geen slechte schaker was. In de jaren 60 hoorde hij tot de Nederlandse subtop en speelde een paar keer mee in het nationale tiental. Pas na wat matige toernooiresultaten besloot hij om maar voor die ‘andere’ meestertitel te gaan, die in de rechten. Als fiscaal jurist kon hij wel carrière maken. Naast commentator en journalist was Lex Jongsma ook organisator en initiator. Zijn grootste prestatie op dat gebied was wel het tot stand brengen van het jaarlijkse toernooi in Hoogeveen, tegenwoordig één van de vaste waarden op de nationale schaakkalender.
Internet ‘de hel’ Jongsma was een kleine 15 jaar voorzitter van de redactiecommissie van eerst Schakend Nederland en later Schaakmagazine. Hij had het wel eens moeilijk met de overgang naar meer kleur en een soms wat al te enthousiaste opmaak. Moest dat nou? Aan de andere kant begreep hij als geen ander dat een schaakblad moest veranderen in de tijd van internet, ‘de hel’. Maar een ding bleef al die jaren hetzelfde. De vergaderingen eindigden in een café of restaurant. Met een goed
Aegon-toernooi 1997
leven moest gevierd worden. Desnoods op kosten van de koninklijke bond.
Lex Jongsma was Lid van Verdienste van de KNSB en vanwege zijn verdiensten voor de schaaksport was hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.
Tot slot een kleine combinatie uit de partij Jongsma – Tan Cardoso, WK Jeugd 1957. Jongsma eindigde in dat toernooi als derde. Zwart dacht met zijn laatste zet 30. .. Pc8 de zaak net bij elkaar te kunnen houden. Dat valt echter tegen: 31. Pxe5 dxe5 32. Lxf8 Lxf8 33. Txc8 Lc5 34. Df3 g4 35. Df5 Dxf5 36. exf5 en zwart was kansloos in het eindspel. Hoogovens 1968
Belgische sponsor voor schaakteam
De Belgische shirtmaker Bivolino sponsorde het nederlands team op het Wereldkampioenschap in Turkije. Een kort interview met CEo én schaker Michel Byvoet.
Het familiebedrijf Bivolino bestaat al sinds 1954. Maar de verkoop van overhemden via internet in 9 Europese landen is pas sinds 10 jaar de voornaamste activiteit. Topman Michel Byvoet legt uit waarom hij Nederland heeft gesponsord. ‘Onze slogan is ‘intelligent shirts for intelligent people’. Zowel bij het schaken als bij het maken van onze shirts is intelligentie nodig.’ Dat Byvoet zelf een schaker is speelt ook een rol. ‘Mijn vader schaakt, ik schaak en mijn zoon ook, hier bij de lokale club in Hasselt. En we voeren campagne met de Nederlandse schaker Hugo Bos, nee, misschien niet toevallig de naamgenoot van een bekend kledingmerk.’
Over die ‘intelligente’ overhemden zegt
Byvoet: ‘We hebben patent op een biometrisch sizing system, een matensysteem gebaseerd op antropologie, econometrie en statistiek. Bivolino heeft dat ontwikkeld met TNO, met data van 100.000 3D scans van maten van individuen. Dat betekent concreet dat mensen geen meetlint meer nodig hebben en toch een maathemd kunnen bestellen. Ze moeten alleen hun lengte, leeftijd, gewicht en boordmaat opgeven, dan leveren wij een shirt op maat.’
Volgens Byvoet is een overhemd via internet verkopen een goede businesscase, die de klant veel meer gemak en het bedrijf veel minder klachten op levert, terwijl een maatpak verkopen via internet veel moeilijker is, daar komt meer bij kijken. Bivolino, dat overigens ook bij De Bijenkorf te krijgen is, verkoopt overhemden uit het hogere segment, ze kosten gemiddeld 80 euro. Bivolino haalt de katoenen stoffen uit ZuidEuropese landen en laat de shirts maken in Roemenië en Tunesië.
nK komende 2 jaar in The Manor
De komende twee jaar wordt het NK schaken gehouden in The Manor Hotel – Hampshire Eden in Amsterdam. Op 7 januari 2014 hebben Paul Rump, voorzitter van het organisatiecomité, Claire van CampenVermeer, manager van The Manor Hotel, en Mark van der Werf, directeur van de KNSB, de overeenkomst daarvoor ondertekend. Dit betekent dat het NK in ieder geval nog
twee jaar in de hoofdstad blijft na de twee edities op het Science Park Amsterdam. Het NK van 2014 wordt in juli gehouden. Het deelnemersveld belooft één van de sterkste uit de geschiedenis te worden. De KNSB is blij dat het NK voor meerdere jaren onderdak heeft op een prachtige locatie. In het volgende nummer van Schaakmagazine meer nieuws over het NK en het deelnemersveld.
Kadercursussen
Hieronder treft u een overzicht aan, van de kadercursussen van de KNSB die vanaf eind februari van start gaan.
De arbiterscursussen worden tijdelijk uitgesteld, na 1 april kunt u in diverse plaatsen bijscholingen verwachten. Dit i.v.m. de vele wijzigingen in het nieuw FIDE schaakreglement dat per 1 juli 2014 actief zal zijn. Nadere informatie over de kadercursussen is te verkrijgen bij de opleidingsfunctionaris van de KNSB, sschiermeier@schaakbond.nl.
Hendriks en Losekoot volgen Dolf
Meijer op
Dolf Meijer is per 31 december gestopt als coördinator Talentontwikkeling. Zijn taken zijn overgenomen door Willy Hendriks en Pascal Losekoot. Willy Hendriks is de nieuwe coördinator Talentontwikkeling. Deze functie vervulde hij al eerder in de periode van 2002 tot 2006. Hij is sinds 1 februari verantwoordelijk voor alle Talentontwikkelingsactiviteiten met uitzondering van de stertrainingen.
Voor de stertrainingen is Pascal Losekoot aangetrokken. Hij houdt zich sinds 20 januari specifiek bezighouden met de organisatie daarvan. De stertrainingen vormen voor de KNSB en de aangesloten verenigingen een belangrijk onderdeel van Talentontwikkeling, waar jaarlijks meer dan 150 kinderen aan deelnemen. Net als Willy Hendriks is Pascal Losekoot een ervaren trainer en ook hij was al eerder in dienst van de KNSB. De KNSB is blij in korte tijd ervaren mensen te hebben gevonden die zich namens de KNSB willen inzetten voor de ontwikkeling van schaaktalent.
Het Nederlands team in de shirts van Bivolino. (Foto: Sergey Tiviakov)
Robby Kevlishvili dichtbij de titel
Robby Kevlishvili is op het WK jeugd in de Verenigde Arabische Emiraten gedeeld 2e geworden in de groep tot en met 12 jaar. Hij was dicht bij de titel, hoefde daar voor in de laatste ronde „alleen nog maar“ van de Armeniër Aram Hakobyan te winnen.
Maar na een incorrect stukoffer moest Robby met remise genoegen nemen. Een medaille zat er, met 8,5 uit 11, net niet in; op basis van het aantal gewonnen partijen finishte Robby als 4e Anna-Maja Kazarian kwam bij de meisjes tot en met 14 jaar niet in de buurt van de titel, maar haalde een alleszins verdienstelijke 11e plaats.
De eindstand:
Hakobyan Aram ARM 9.5
Raghunandan K. Srihar IND 8.5
Lobanov Sergei RUS 8.5
Kevlishvili Robby NED 8.5
Deac Bogdan-Daniel ROU 8.5
Gholami Aryan IRI 8.5
Robby liet in de eerste drie ron den geen steekjes vallen en won telkens keurig in ruim 30 zetjes van een lager gerate tegen stander. Bij een jeugdkampioen schap is dat geen vanzelfspre kendheid, omdat het allemaal talentvolle jongens zijn die vre selijk uit hun slof kunnen schie ten. In de vierde ronde moest het van ver komen.
Wat te doen in deze stelling? Zwart is positioneel helemaal zoek gespeeld en negen van de tien schakers zou hier de moed verliezen. Voor Robby begint de partij pas.
26...Tc4!? Op zoek naar tegen-
Robby gaat nu all-in.
30.hxg4 Dc4 31.Tdd2 31.Db8! Dxe2 32.Pxf6+ wint, omdat wit alles met schaak slaat.
31...Dxg4 32.Da8 32.Pe3 gevolgd door Txd6 wint ook relatief eenvoudig.
32...Dxf5 33.Pe3 Dd7 Dit is te passief.
Na 33...De4 34.Dxe4 Pxe4 is zwart terug in de partij.
34.Pd5 Tg6 35.Pb6 Dc7
wit, maar dit was zijn laatste kans.
38...Pe4 39.Td1 Het gaat meteen van kwaad tot erger, dit verliest op slag.
Nu moet wit aan de noodrem trekken met 39.Txe4 fxe4 40. Txd6 waarna de stelling dynamisch in evenwicht is.
39...Dc4 40.Tde1 Dd5 De tijdcontrole is gehaald, en je gelooft het niet, maar voor wit resteert slechts een ruïne. Objectief klopte er allemaal geen hout van, maar dit is Robby‘s grote kracht: hij is een geweldige vechter en daarbij zeer inventief.
41.Txe4 fxe4 42.c4 bxc4 43. Da4+ Kf8 44.Td1 Dc5 45.Dd7 Dxf2! Niet moeilijk, maar doortastend: zwart geeft tijdelijk een stuk en speelt op mat. 46.Tg1 h2
36.Pc8 Wit begint serieus de
Kg7 48.Tg2 De1+ 49.Kxh2 Th6+
Robby en Anna-Maja analyseren met Merijn van Delft.
In de vijfde ronde speelde Robby voor het eerst aan bord 1 zijn beste partij van het toernooi tegen een ijzersterke Rus.
Kevlishvili,Robby (2070)Lobanov,Sergei (2239)
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4. Pxd4 a6 5.Pc3 Dc7 6.Ld3 Pc6 7.Pxc6 dxc6 Zwart besluit een taaie variant van de Siciliaanse Paulsen te spelen, maar dat geeft al snel problemen.
8.f4 b5 8...e5 9.f5 is gebruikelijk, maar ook niet makkelijk voor zwart.
9.De2 Lb7 10.a4 b4 Zwart voelt zich genoodzaakt om de spanning op te heffen, maar het witte paard staat binnen notime op c4.
25...h5 26.f5 exf5 27.exf5 Df6 baarde me nog zorgen bij het live volgen van de partij, maar zelfs 28.fxg6 Dxh4 29.Txf7+ Kg8 30.Txh4 Pe5 31.Txh5 Pxf7 32. gxf7+ Kxf7 33.Txc5 lijkt vrij overtuigend te winnen voor wit.
26.Dh6+ Kg8 27.e5 Pe8 27... Ph5 28.Txh5 zal niemand verbazen.
16.Kh1! Dit heeft Robby het afgelopen jaar geleerd: om af en toe een consoliderende zet in te voegen, voordat er weer volop doorgebeukt wordt.
16...Lc6 17.Pc4 a5 18.Tae1 Db7 19.Pe5 Zwart heeft totaal geen tegenspel en wit kan nu de druk opvoeren zonder positionele concessies te doen.
19...Pd7 20.Pxc6 Dxc6 21.Dg4 Lf8 22.Te3 Mij leek 22.e5 gevolgd door f5 voor de hand liggen, maar de tekstzet is natuurlijk uitstekend.
22...g6 23.Th3 Lg7 24.Lxg7 Kxg7 25.Dh4
28.Dxh7+ Kf8 29.Lxg6 Bam, alsof het nog niet genoeg was, meteen eentje er achteraan. 1–0
Vijf uit vijf was natuurlijk een droomstart, maar dan begint het toernooi pas echt. In ronde 6 en 7 speelde Robby wederom aan het eerste bord, beide partijen werden remise. In de achste ronde ging het mis in een positioneel duel tegen Raghunandan uit India, die later zilver zou halen. Robby hield vervolgens zijn zenuwen beter onder controle dan zijn tegenstanders en won in ronde 9 en 10. Net op tijd weer terug aan het eerste bord en in de laatste ronde zou winst op Hakobyan direct de WK titel betekenen. Helaas heeft dat er nooit in gezeten, want de Armeniër pakte het zeer intelligent aan. Robby’s stukoffer was incorrect, daarom besloot hij de vierde plek veilig te stellen door snel remise aan te bieden en kon zijn tegenstander als eerste feliciteren met het wereldkampioenschap. Later op de dag bleek
7 uit 7 won hij het WK snelschaken t/m 12 jaar overtuigend. Anna-Maja is het ook gewend om aan de topborden te spelen en hard te bikkelen. Alleen de eerste ronde werd remise, verder zette ze zeven overwinningen tegenover drie nederlagen en daarmee haalde ze een elfde plaats. Bij het snelschaken haalde Anna-Maja 4,5 uit 7 en een dertiende plek in haar leeftijdscategorie. In de negende ronde haalde ze een prachtige aanvalsoverwinning.
aanval op te kunnen vangen. 14...Lxf5! Een uitstekende beslissing, het loperpaar is hier niet belangrijk, snelheid is geboden. 14...Lf8 was het standaard antwoord geweest.
15.Lxf5 b3! Lijnen openen tegen de zwarte koning.
16.cxb3 axb3 17.a3 17.axb3 Db6! is erg sterk met Pa6–b4 bij de hand.
17...Pa6 17...Pbd7 gevolgd door Pb6 was hier heel sterk geweest.
18.g4 Nog altijd 18.Kb1
18...Pd7 19.Pg3 Pb6 De zwarte aanval krijgt nu volle vaart.
20.Ld3 Pc4 21.Lxc4 dxc4 22. Pf5
11.0–0–0 Dit is de goden verzoeken: nu heeft zwart een duidelijk doelwit om op te spelen. Na gewoon 11.0–0 staat wit iets beter.
11...b4 12.Pce2 12.Pa4 houdt de zwarte aanval beter tegen.
Anna-Maja Kazarian haalde een alleszins verdienstelijke 11e plaats.
Begrijp wat u doet
Het Grünfeld-Indisch, afruilvariant
Nadat de vorige jaargang werd gevuld met een serie van zes interessante gambieten, keer ik nu terug naar de ‘grote openingen’. Daaronder versta ik dat deze openingen veelvuldig gespeeld worden door de ‘grote jongens’, de wereldtop dus. Het is in deze rubriek de bedoeling om de structuur van de opening uiteen te zetten en vooral uitleg te geven over het waarom van de zetten. Het is onmogelijk om volledig te zijn, maar met het aanbrengen van het nodige begrip mogen we hopen dat de gemiddelde clubschaker zich een weg kan banen in het ogenschijnlijk ondoordringbare oerwoud van varianten.
Een belangrijke loot aan de stam is het Grünfeld-Indisch dat op het repertoire stond van sommige wereldkampioenen (o.a. Fischer en Kasparov). De opening is genoemd naar de Oostenrijkse grootmeester Ernst Grünfeld (1893-1962). Hij bracht het systeem voor het eerst op bord in zijn partij tegen Kolisch in 1922.
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5
(deel 1)
Konings-Indisch toe, waarbij wit met 4. e4 het gehele pionnencentrum in beslag neemt.
4. cxd5
In dit tweeluik bespreek ik de afruilvariant omdat het te ver gaat om de vele alternatieven te bespreken.
4... Pxd5 5. e4 Pxc3
Zwart wil geen tijdverlies oplopen en hij ruilt daarom af op c3. Dat lijkt enigszins paradoxaal, want door deze ruil versterkt hij het witte pionnencentrum juist weer. We zien weldra waarom deze voortzetting toch gerechtvaardigd is.
6. bxc3 Lg7
Zwarts laatste zet is kenmerkend voor het Grünfeld-Indisch. Zwart laat niet het gehele pionnencentrum aan wit maar hij slaat terug met de tekstzet. Na een direct 3... Lg7 laat zwart het
Dit is een belangrijke uitgangsstelling voor dit systeem. Zwart heeft net als in het KoningsIndisch zijn koningsloper op de lange diagonaal gezet. Het grote verschil is echter dat de stelling niet helemaal gesloten is en dat hij via de half-open d-lijn zal proberen de druk op het witte centrum op te voeren. Daartoe heeft hij de standaardzetten: ... c7-c5 en ... Pb8-c6 tot zijn beschikking. Als wit de druk op d4 niet verder wil laten oplopen, zal hij bij voorkeur geen paard op f3 zetten omdat zwart dan met ... Lc8-g4 een vervelende penning in de stelling kan brengen, waarna het punt d4 sneller aangetast kan worden. Als we het zo formuleren, lijkt wit alleen maar kopzorgen te
krijgen met zijn zogenaamd sterke pionnencentrum. Maar zo eenvoudig het is het natuurlijk niet. Een van de ‘wetten’ in dit type stellingen is, dat wit heel graag naar voren gaat met zijn d-pion. Zwart zal dan het nieuwe aanvalsdoel d5 moeten ondermijnen om zijn basisstrategie in tact te houden. Daartoe zal hij in de regel werken met ... e7-e6 (en heel soms met ... f7-f5). De problematiek bestaat er dan uit of wit met c3-c4 zijn d-pion kan blijven dekken en na een ruil op d5 liefst ook nog met c4xd5 een gigantisch pionnencentrum kan verkrijgen. Kortom: bijzonder interessante materie waarin het gevecht om het centrum al vanaf de zesde zet in volle gang is gezet. Voordat we naar concrete varianten gaan kijken, nemen we de volgende twee thema’s in ogenschouw:
• Omdat het paard van f6 is weggespeeld, staan er bij zwart wat weinig verdedigers op de koningsvleugel. Vanwege het aanknopingspunt g6, kan wit proberen daar lijnen te gaan openen.
• Het tweede thema is dat zwart na ... c7-c5 en later ... c5xd4, c3xd4 de meerderheid op de damevleugel bezit. Dat betekent dat veel eindspelen erg gunstig voor hem kunnen uitpakken.
Wit heeft hier drie mogelijke voortzettingen die alledrie een totaal verschillend karakter hebben. We bespreken ze heel summier.
A) 7. Lc4
B) 7. Pf3
C) 7. Le3
De eerste variant, de oude hoofdvariant met 7. Lc4 is nog altijd springlevend. De twee andere alternatieven B) 7. Pf3 en C) 7.
Le3 zullen in de volgende aflevering besproken worden.
A) 7. Lc4 c5 8. Pe2
Met de loper op c4 mag wit geen paard op f3 zetten. De penning met ... Lg4 kan dan heel onaangenaam worden.
8... Pc6 9. Le3 0-0 10. 0-0
We maken opnieuw een splitsing.
A1) 10… Lg4
A2) 10… cxd4
A3) 10… Pa5
A4) 10… Dc7
We bespreken ze afzonderlijk.
A1) 10… Lg4
Lange tijd was deze mogelijkheid in zwang. Zwart wil de tegenstander tot een verklaring in het centrum dwingen. Het vervolg is 11. f3 Pa5
12. Lxf7+
Karpov en Kasparov hebben in hun WK-matches van 1987 een hele discussie gevoerd met deze obscure variant. 12. Ld3 leidt tot een zetverwisseling met variant A2.
12…Txf7 13. fxg4
Wit heeft een pion buitgemaakt, maar daar staat tegenover dat hij het belangrijke witte veld op c4 heeft moeten prijsgeven. Karpov had er een ander, vrij diep idee, mee. Dat komt een beetje tot uiting in de stelling na 13... Txf1+ 14. Kxf1
dat al lange tijd door sterke spelers met wit en met zwart wordt getest.
14... Lxa1
Zwart moet zich hier wel op inlaten, want anders zou zijn strategie mislukt zijn.
15. Dxa1 f6 16. Lh6
Een niet ongevaarlijk alternatief en ook nog van nieuwe ideeën voorzien door de Bulgaar Topalov, is 16. Dd4 Lf7 17. Lh6 Te8 18. Lb5 e5
Hier zijn drie belangwekkende partijen mee: Topalov-Shirov, 2007, 2008 en Aronian-Shirov, 2007.
16... Te8 17. Kh1
Met deze stelling kunnen we heel wat Karpov-Kasparovpartijen vinden in de database. Wat Karpov vaak niet lukte tegen zijn kwelgeest, was dat hij probeerde de loper op g7 ‘levend te begraven’. Dat wil zeggen: met het op het oog a-positionele e4-e5 en zelfs g4-g5 zou de zwarte loper definitief op non-actief gezet zijn. Het uitgangspunt van Karpov was namelijk dat zwart nooit ... e7-e6 zou mogen spelen vanwege de dodelijke zwakte van veld f6. Mijn indruk in al deze partijen is dat Kasparov toch erg handig gebruik kon maken van de verzwakte witte velden en dat hij ook soms de loper via h6 in het spel kon brengen, voordat wit de kans kreeg om g4-g5 te spelen.
Een wachtzet vooral om het schaakje op b6 uit de stelling te halen waardoor soms Lb5 mogelijk wordt. Zwart moet weldra kiezen waar hij zijn loper op e6 opbergt. Wit wil graag ... Ld7 afdwingen, want dan ziet de zwarte koningsstelling er wat verlaten uit. We zien vanaf nu een spektaculaire en vrij geforceerde variant waarin wit onvervaard de zwarte koning met stukoffers bestookt. Ik geef de variant zonder commentaar.
Tc1!? 27. Dxc1 Dxc1 28. Txc1 Pg4 29. h3 Pxh6 30. g4 De kansen lijken in wits voordeel maar in de partij Carlsen-l’Ami, 2004, slaagde de zwartspeler erin om te profiteren van een lelijke fout van zijn tegenstander.
A3) 10… Pa5 11. Ld3
Het spel wordt nu een andere richting gegeven met 11… b6
Zwart heeft geen zin in de verwikkelingen van het kwaliteitsoffer en hij kiest voor de harmonieuze ontwikkeling van zijn dameloper naar de andere lange diagonaal. We vervolgen nu de belangwekkende partij uit een WK-match TopalovAnand, 2010.
h4 h6 22. hxg5 hxg5 23. Tf3 Kf7
en toen volgde het totaal onverwachte, maar volledig correcte stukoffer 24. Pxf6!!
Het beroemde (of moet ik zeggen beruchte) kwaliteitsoffer
Topalov behaalde hier in de eerste partij een klinkende overwinning mee. Hoe zwart het dan wel moet aanpakken is op dit moment niet duidelijk.
A4) 10... Dc7
De positionele aanpak. De dame maakt plaats voor de toren en er dreigt ook, tactisch gezien, een kleinigheid. De loper op c4 gaat hangen, als zwart tweemaal op d4 mag slaan.
11. Tc1
Zo wordt Lc4 indirect gedekt. 11... Td8 12. Lf4
Een van de meest principiële zetten die wit tot zijn beschikking heeft. Het is bij openingen vaak nuttig om de geschiedenis van een variant te bekijken alvorens de moderne theorie erbij op te zoeken. Een leerzame partij om het zwarte plan te illustreren ontstaat na 12. h3 b6 13. f4 Lb7!?
In de partij Gligoric-Smyslov, 1959 greep de witspeler hier mis met 15. Df2?! en hij kreeg toen een vlekkeloze demonstratie ‘witte velden strategie’ te zien: 15... Pa5 16. Ld3 f5 17. e5 c4 18. Lc2 Pc6 19. g4 Pe7 en zwart won in grootse stijl.
12... Dd7
Zwart beoogt om zijn damevleugelpionnen naar voren te spelen (meestal voorafgegaan door ... Pa5). Daarna kan de dameloper naar b7 waarna zwart een volstrekt harmonieuze samenwerking van zijn stukken tot stand heeft gebracht. 13. d5 14. Ld3 b5
Grünfeldspecialist Peter Svidler vervolgde zo in een partij tegen Topalov, 2006 en hij slaagde erin deze partij te winnen.
Eerdere afleveringen van deze rubriek, waarbij u de illustratieve partijen interactief kunt naspelen en downloaden, treft u aan op http://schaaksite.nl/list. php?c=training.
Reageren? Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl
Daardoor: remise.
Kb6 3.Ld7 La6 en de zwarte koning bewaakt nu de korte diagonaal, terwijl de witte koning slechter staat.
Kb6 6.Lf3 Lh3 7.Lb7 Le6 8.Lc8. Het doel is bereikt: de zwarte loper moet de -diago naal verlaten. Normaal gesproken maakt hij dan -remi se door de andere diagonaal op te zoeken, maar deze is te kort: 8…Lb7 9.Le2 en zwart zal spoedig promotie moeten toelaten. 1-0. Zwart aan zet maakt remise: 1…Ka6! 2.Kd6
3.Kc6 Lh3 4.Kb7 Lf5 5.Kb8
Vervolg van bladzijde 17 van drie pionnen tegen een loper is remise. Opgave 6: Wit aan zet wint alleen na 1.Lb5! Dit voorkomt Ka6. 2.Le2! Een wachtzet. Wit wil Kc6 spelen, maar dan moet de loper eerst weg. 2…Lc8
Open
Schaken NK
Toernooien
Van 22 - 31 juli
46 ste editie van 21 tot en met 31 juli Open
Nederlands Kampioenschap
Schaken 2014 in Dieren
Het Open Nederlands Kampioenschap Schaken wordt van 21 tot en met 31 juli gespeeld in Dieren. Het toernooi wordt voor 36ste keer gespeeld in Sport- en Zalencentrum Theothorne. Het is de 46ste keer dat het kampioenschap plaatsvindt. In de hoofdgroep wordt gespeeld om de titel Open Kampioen van Nederland.
Open Kampioenschap KNSB- of FIDE-rating boven 2100
Reservegroep A KNSB- en FIDE-rating max 2150
Reservegroep B KNSB-rating maximaal 1850
Reservegroep C KNSB-rating maximaal 1650 40,00
GM/IM gratis deelname FM 25,00 korting op inleggeld
Alle bovenstaande toernooien 9 ronden Zwitsers, rustdag zondag 27 juli
Van 21 - 26 juli
1e prijs 2500; 1e prijs vrouwen 300
bij 9 punten 1050; aflopend tot bij 6 punten 65
bij 9 punten 800; aflopend tot bij 6 punten 50
bij 9 punten 450; aflopend tot bij 6 punten 40
Deelname-eis inleggeld aan de zaal Prijzengeld
Zesrondig toernooi 1 geen ratinggrens 30,00 35,00 bij 6 punten 140 aflopend tot bij 4 punten 20
Zesrondig toernooi 2 KNSB-rating maximaal 1750 30,00 35,00 bij 6 punten 90 aflopend tot bij 4 punten 20
Beide bovenstaande toernooien 6 ronden Zwitsers
Van 28 - 30 juli
Deelname-eis inleggeld aan de zaal Prijzengeld
Vierkampen geen ratinggrens 15,00 20,00 1e prijs 30; 2e 15
Alle toernooien ronde aanvang 13.00 uur m.u.v. de ronden op 31 juli: aanvang 12.00 uur
Toeslag niet-leden KNSB
Voor Nederlandse deelnemers die geen lid zijn van de KNSB wordt het inleggeld voor het Open Kampioenschap en de Reservegroepen verhoogd met 10,00 voor de zesrondige toernooien en de Vierkampen met 5,00.
Verplichte aanmelding in de zaal
De deelnemers dienen zich tijdig voor de eerste ronde bij de wedstrijdleiding aan te melden op de volgende tijden:
• Open Kampioenschap en Reservegroepen: dinsdag 22 juli van 10.30 - 12.00 uur;
• Zesrondige toernooien: maandag 21 juli van 11.00 - 12.00 uur,
• Vierkampen: maandag 28 juli van 11.00 - 12.00 uur
Inschrijven
Schrijf u in via de internetsite http://onk.schaakbond.nl.
De inschrijving dient vergezeld te gaan van gelijktijdige overmaking van het inschrijfgeld op rekening NL13RABO 0313620512 t.n.v. Open Nederlands Schaakkampioenschap 2014 te Dieren.
Er wordt per e-mail een bevestiging van deelname verzonden, deelnemerslijsten worden ruim te voren gepubliceerd op de website http://onk.schaakbond.nl . Sluiting inschrijving: donderdag 17 juli, daarna is aanmelding aan de zaal mogelijk zolang er plaats is.
Overnachten
Wij hebben naast de traditionele schaakcamping arrangementen afgesproken met Hotel Polysport en camping Boszicht. Voor meer informatie zie onze website.
Nevenactiviteiten
Vele nevenactiviteiten zoals een simultaan door Erwin l’Ami, een doorgeefschaaktoernooi (donderdag) en een Snelschaaktoernooi (vrijdag). Voor alle nevenactiviteiten geldt: aanmelding ter plaatse.
De lezer aan zet
13...Lf5
Dit is de meest natuurlijke zet. Zwart ontwikkelt zijn laatste lichte stuk en verhindert e3-e4. Minder goed is 13...Lg4?! na 14.Tg3 Lxe2 15.Dxe2 heeft wit zijn doel bereikt (de loper gaat naar de lange diagonaal en het paard kan naar d5). Maar diverse andere zetten zijn ook goed speelbaar: zoals 13...Te6 (3 punten), 13...Pe7 (2 punten) op weg naar f5 14.e4 en nu 14... Lg4 of 14...b6, en zelfs het gekke 13...h5 (3 punten) om na 14.Tg3 gewoon verder te gaan met 14...h4. 14.Tg3 Te6
Een goede zet, de toren kan zowel verdedigen als aanvallen over de 6e rij. Ook goed is het solide 14...Lg6 (3 punten), en zelfs het scherpe 14...Pb4 (4 punten) is mogelijk, mits u gezien heeft dat zwart na 15.a3 Pc2 16.e4! verder moet gaan met 16...Pxa1 17.exf5 Df6! (17... a4?! 18.Lb2 Pxb3? 19.Pd5 wint voor wit) en nu kan de partij in zetherhaling eindigen na 18.Ld2 Dd4 19.Td3 Df2 20.Tf3 Dd4. 15.Ld3
Scherper is 15.Lb2 Txe3 (het veilige antwoord is 15...Tg6 ) 16.Txe3 Lxe3 17.Pd5 Lc5 18.Ld3 en wit heeft compensatie voor de pion, maar geen voordeel. 15...Lxd3 16.Dxd3
17.Dd2 De7
Even goed is 17...Dh4 (4 punten) maar de zet van Rapport heeft het voordeel dat e3-e4 wordt afgedwongen waarna de witte koning in de problemen kan komen (de zwarte loper staat erg sterk op de diagonaal g1–a7).
18.e4 Dh4
Scherper dan het ook niet slechte 18...Tg6 (4 punten)
19.Tf3
Nu komt zwart in het voordeel. Het staat nog ongeveer gelijk na 19.f5 Dxg3! (19...Th6 20.Dxh6 Dxg3 is zetverwisseling) 20.hxg3 Th6+ 21.Dxh6 gxh6 22.Lxh6 Ld4.
Dg4 22.Lb2, en 20...Th6 21.Th3
De1+ 22.Dxe1 Pxe1 23.Txh6 gxh6 is een duidelijk mindere versie van de partij.
21.Dxe1 Pxe1 22.Tg3 Tg6
Opnieuw sterk gespeeld. De toren op g3 is een belangrijke verdediger die moet worden afgeruild.
23.Pd5
Nu worden de problemen van wit alleen maar groter. Solider was 23.Txg6 hxg6 24.Ld2 Pd3
25.g3.
23...Txg3 24.hxg3 c6 25.Le3
Ook na andere zetten staat zwart erg goed. Bijvoorbeeld
25.Ld2 Pd3 26.Pc3 Te8 27.Kh2 Lb4 28.Tf1 Pc5.
ning: 32.Lb8 Tc8 33.La7 fxg4 en nu hangt pion f4 en kan zwart na 34.g3 Ke6 35.Ke2 ongehinderd zijn voordeel uitbouwen. 35...h5.
32...Ta6
Even goed is 32...Th6 (3 punten) 33.Ke2 Pxf4+ 34.Kf2 Ta6. Ook 32...fxg4 (2 punten) geeft zwart groot voordeel. Maar niet 32...Pxf4 33.gxf5 en het zwarte voordeel is verdwenen.
33.Lc3 Txa2 34.gxf5 e3
Dit is duidelijk de sterkste zet. Ook goed is 34...Tf2+ (3 punten) 35.Kg1 Tc2 36.Ld4 Pxf4. Maar niet onmiddellijk 34...Pxf4 vanwege 35.Te1!.
35.g3 Tc2
De beste zet, maar zwart wint ook na 35...e2+ (2 punten) 36.Kg1 Tc2 37.Le1 h5 en wit kan de e-pion niet naderen vanwege 38.Kg2 Tb2! 39.Txb2 Pxe1+ en welke koningszet wit ook doet zwart wint door een paardvork of door pionpromotie (40.Kh1 Pc2).
36.Le1 Kf6
25...Pd3
19...Pc2
Een goede zet waarmee Rapport profiteert van de zwakke onderste rij van wit - maar toch niet de beste! De sterkste zet was 19...f5! (8 punten) 20.a3 (20. Th3 Df2 21.Dxf2 Lxf2 en vanwege het onderste rij mat verliest wit de e-pion.; 20.exf5 gaat natuurlijk niet vanwege mat op de onderste rij.) en nu heeft zwart na 20...fxe4 21.Th3 de tussenzet 21...e3!. 19...Th6 (4 punten) 20.Th3 Df2 21.Dxf2 Lxf2 22.Txh6 gxh6 is iets beter voor zwart. Minder kansrijk is 19...a4 20.bxa4! Th6 21.Th3 Df2 22.Dxf2 Lxf2 23.Txh6 gxh6 24.Tb1 Pd3 met een gelijke stelling.
20.Tb1 De1+
Goede alternatieven zijn 16... Tg6 (3 punten) en 16...Dh4 (3 punten). Het scherpe 16...Df6 is zwakker vanwege 17.Lb2 Tae8 18.Dd2! en nu heeft wit op 18... Lxe3 (18...Txe3 19.Pe4! De6 20.Pf6+ Kh8 21.Pxe8 Txg3 22. Pxc7 Df5 23.Pd5) 19.Pd5!.
Verrassend genoeg is ruil van de dames de manier om het zwarte voordeel aan te tonen. De witte stukken coördineren nog steeds niet goed terwijl de zwart lichte stukken ver door kunnen dringen in de witte stelling. Het is scherp maar ongeveer gelijk na 20...Pd4 (4 punten) 21.Th3
De beste zet, maar ook de andere slagzetten beloven zwart voordeel: 25...Lxe3 (4 punten)
Als wit niet toehapt dan krijgt zwart een veel betere versie van de variant in de vorige aanteke-
De snelste manier om te winnen (alhoewel Rapport op de volgende zet zijn kans niet grijpt). 36...h5 (2 punten) wint ook evenals 36...e2+ (2 punten)
37.Kg2 Tb2.
37.g4 h5
Erg makkelijk wint 37...Pxf4 (5 punten) 38.Lh4+ Ke5 39.Lg3 Ke4 en het toreneindspel na 40.Lxf4 Kxf4 is kansloos voor wit. 38.Lh4+ Kf7 39.gxh5
Bederft niks, maar onmiddellijk winnend is 39...e2+ (5 punten) 40.Kg1 Td2 en 41...Td1 is niet meer te verhinderen zodat wit met een gerust hart kan opgeven. De partij duurde aanzienlijk langer na 40.Le1 Kf6 41.Kg1 Te2 42. Lc3+ Kxf5 43.Lxg7 Kxf4 44. Lh6+ 44.h6 Kg3 en wit wordt
mat gezet. 44...Kg3 45.Lxe3 De enige manier om de partij te verlengen. Rapport won na 45... Txe3 46.Kf1 Kf4 47.Ta1 Tf3+
1..Ld4+! 0-1 Zwart onderbreekt de verdediging tegen Db1 mat.
Diagram 3
Duda - Goudriaan
1.Da6! Dxa6 2.Te8+ Lf8 3.Txf8 mat
Diagram 4
Caruana - Naiditsch
1..Pf2+! 2.Kg1 Ph3++ 3.Kh1 Tf1+! 4.Txf1 Txf1+ 5.Lxf1 Dg1 mat
Diagram 5
Wojtaszek - Jobava Wit had al opgegeven voordat Jobava 1..Txg3 kon uitvoeren. Bijvoorbeeld: 2.Kxg3 Tg8+ 3.Kf2 Dg2+ 4.Ke1 Dxh1+ enz.
Diagram 6
Zhao - Bok
1.g5! fxg5 2.Th8 met stukwinst.
Diagram 7
Dominguez - So Ook hier had zwart de vlag al gestreken. Ongetwijfeld had Dominguez de matvariant gevonden: 1.Txg7+! Kxg7 2. Dh6+ Kg8 3.Dxg6+ Kh8 4.Dh6+ Kg8 5.g6 enz.
Diagram 8
Muzychuk - Brunello
En Passant wint competitietopper
De topper in de Meesterklasse is in de vijfde ronde gespeeld, dat is wel bijna zeker. En Passant won met 6-4 van LSG, dat nog steeds riant op de tweede plaats staat. Zowel En Passant als LSG speelt nog tegen de laatste drie teams.
Is de strijd gestreden?
LSG (Leiden) promoveerde vorig seizoen uit de eerste klasse, maar had ook daarvoor al vele jaren in de Meesterklasse gespeeld. Kenmerk van het team is de gelijkmatigheid over de tien borden: de zwakste top en de sterkste staart. Voor dit seizoen kwam daar verandering in. Voormalig wereldtopper Predrag Nikolic, inwoner van Leiderdorp, kwam over uit de ‘failliete boedel’ van HSG. Teamleider Folkert-Jan Geertsma met een geheimzinnig lachje: “Nee, we hebben geen sponsor, Nikolic wordt betaald door de ‘vrienden van LSG’.” Tweede versterking was Jan Sprenger, een Duitse meester die met zijn rating al boven de grootmeestergrens heeft gestaan. LSG heeft nog steeds de sterkste staart, maar met deze twee spelers erbij niet meer de zwakste top. Geertsma: “Voor het seizoen dachten wij aan plaats één, twee of drie.”
Geheime Belg
De vijfde ronde viel samen met een ronde in de Bundesliga. Anish Giri gaf de voorkeur aan Duitsland boven En Passant. Jan Smeets en Erwin l’Ami wilden ook naar Duitsland, dat zou een nog grotere klap zijn. Hun
teamleider Guido de Romph ‘speelde op hun gemoed’, zoals hij het zelf noemde. Het zou immers de kampioenswedstrijd zijn, waarschijnlijk. Smeets koos voor Nederland en l’Ami voor Duitsland, wat voor De Romph genoeg was. De Belgische meester Luc Winants wilde wel een wedstrijd met En Passant meespelen. Strikt geheim, had Richard Vedder (icoon van En Passant) een week eerder gezegd. Geertsma lachte daar om: “Wij wisten dat Winants zou komen, hij stond opeens bij En Passant op de leden lijst.” In de schaakwereld kun je anno 2014 niets geheim houden.
Puzzelende teamleider LSG staat ook bekend om zijn randomop stelling. De sterkste spelers kunnen zomaar op de laagste borden zitten. Een aangena me verrassing voor En Passant was vooral het resultaat van Zhaoqin Peng. Op bord vijf zat ze tegen Sprenger, bij afwezigheid van Nikolic de sterkste speler van LSG. Na 37 zetten bezorgde ze de Duitser zo veel kopzorgen dat hij zijn tijd overschreed, ondanks 30 seconden extra tijd per zet. Peng won net een cruciale pion, maar Vedder liet een dag
1.Pc6!! De8 (1..bxc6 2.Dxa6+ Kb8 3.Dxa2 Dg5 4.g3! en 5.Ta1 volgt) 2.Dh3+ 1-0 Zwart liet zich niet mat zetten: 2..Le6 3.Td8+! Dxd8 4.Dxe6+ Dd7 5.Dxg8+ Dd8 6. Dxd8 mat
Recht toe recht aan
Zwart heeft geen vesting! Wit kan met Kb4 naar d7 lopen en daarna Te8 of Tb6xe6 spelen. Na de uitbraakpoging 1. .. Lxe5 gaf wit remise in Sebastian Halfhide-Quirine Naber ONJK Borne 2012 vanwege 2.fxe5 Tf3 3.Ld2 Th3 4.Le1 Th1 of omdat hij na 2. dxe5 d4 het koele 3.Ld2 niet zag.
later op Schaaksite.nl zien dat ze daarmee nog lang niet gewonnen stond. Peng bracht haar score op 4,5 uit vijf. En Passant won de wedstrijd met 6-4 en heeft nu een voorsprong van twee matchpunten en 4,5 bordpunt op LSG.
Johan Hut
Zhaoqin Peng won van Jan Sprenger (foto: Jan Willem Schoonhoven)
NIEUW!
Het tijdperk van de „Singles“ is nu definitief afgelopen. Daarom verschijnt de nieuwe Fritz nu voor het eerst meteen in een sterke en krachtige meerprocessorversie. Deep Fritz 14 wordt voor het eerst met een 64-Bit-Engine geleverd en kan tot aan 8 processorkernen gelijktijdig gebruiken. De engine werd helemaal opnieuw ontwikkeld en speelt daardoor maar liefst 100 Elo punten sterker dan de vorige versie. Deep Fritz 14 hoort dus in de topgroep van de wereldwijd sterkste schaakengines. Het programma is optimaal compatibel met Windows 7/8: ook de interface van Deep Fritz 14 verschijnt voor het eerst als 64 bit versie en draait daarom op de aktuele Windows besturingssystemen sneller en vlotter. Natuurlijk heeft de nieuwe versie ook alle vertrouwde speel-, train- en analysefunkties, die ervoor hebben gezorgd dat Fritz één van de popu-
lairste schaakprogramma’s ter wereld is geworden.
Premium voor playchess.com: eenvoudig met Deep Fritz 14 op de grootste schaakserver ter wereld inloggen en genieten van het spannende live commentaar tijdens belangrijke toernooien door ervaren mensen als Maurice Ashley, Yasser Seirawan, Alejandro Ramirez en vele anderen. Natuurlijk is het mogelijk te trainen met coryfeeën als GM Daniel King of GM Karsten Müller. Met Deep Fritz 14 koopt u tevens een Premium abonnement voor 6 maanden.
Alleen de beste analyses zijn goed genoeg. Met Deep Fritz 14 kunt u gebruik maken van „Let’s Check“, de grootste database ter wereld met alleen de beste analyses. Er zijn inmiddels al meer dan 200 miljoen stellingen met diepe engine analyses op de Let’s Check-Server bewaard, en er komen elke dag meer en nog betere analyses bij. Als u snel wilt weten, hoe een bepaalde openingsstelling wordt gewaardeerd, kijkt u bij Let’s Check – hier vindt u met een enkele klik meteen alle informatie die relevant is. Informatie, waar u uw eigen PC urenlang voor moet laten rekenen.
ISBN: 978-3-86681382-3 69,90 €
Systeemvereisten voor Deep Fritz 14 en Houdini 4: Minimaal: Pentium III 1 GHz, 2 GB RAM, Windows Vista, XP (Service Pack 3), 7/8 -DirectX9, Grafische kaart met 256 MB RAM, DVDROM drive, Windows Media Player 9 en Internet.
Houdini 4
De nieuwe versie van de sterkste schaakengine ter wereld, gecombineerd met de beste interface ter wereld: een perfectie combinatie. Houdini 4 wordt met de 64-Bit interface van Deep Fritz 14 geleverd en u krijgt een Premium abonnement voor de Playchess .com server voor 6 maanden erbij.
Vuistregels zijn enorm belangrijk om in een complex eindspel te juiste route te vinden. Op deze laatste DVD van zijn eindspelserie legt de eindspelexpert pur sang de belangrijkste vuistregels uit. Karsten Müller kijkt op deze DVD echter ook naar uitzonderingen op de gangbare regels.
De eindspelschool van Karsten Müller – Nummer 1 tot 14 compleet voor 299,- €
