Schaakmagazine 2014 - april

Viswanathan Anand is helemaal terug

Oud-wereldkampioen verslaat favorieten kandidatentoernooi

En Passant Nederlands kampioen

Nico Schouten Europees kampioen

Officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond

Jaargang 121 • no.2 • april 2014

Hoofdredacteur

Martin Voorn

Aan dit nummer werken mee:

Bas Beekhuizen (foto’s)

Francis Bugny (foto’s)

Bas van Esch (foto’s)

Nastja Karlovich (foto’s)

Eteri Kublashvili (foto’s)

Frans Peeters (foto’s)

Jan Willem Schoonhoven (foto’s)

Ron Bleeker

Jeroen Bosch

Tom Bottema

Twan Burg

Minze bij de Weg

Monique van de Griendt

Herman Grooten

Erik Hoeksema

Johan Hut

Pascal Losekoot

Lennart Ootes

Piet Peelen

Jan van Reek

Karel van der Weide

Dolf Wissman

Redactieadres:

Frans Halsplein 5 2021 DL Haarlem

Tel: 023-5254025

E-mail:

schaakmagazine@schaakbond.nl

Adreswijzigingen naar uw vereniging.

Sluiting kopij: 25 mei 2014

Bondsbureau KNSB:

Frans Halsplein 5 2021 DL Haarlem tel: 023-5254025

E-mail: bondsbureau@schaakbond.nl

Internet: www.schaakbond.nl

Vormgeving & Lay-out:

Interface Communicatie B.V., Ede www.ifcommunicatie.nl

Druk

Koninklijke BDU Grafisch

Bedrijf BV, Barneveld

ISSN: 1385-8807

Voorpagina:

Anand is helemaal terug (Foto: Nastja Karlovich)

Voorloper

Iris: tegenslagen

Bond en Club

Het zonnige Zeeuwse schaakleven 8

Meesterklasse: En Passant te sterk 12

Magnus Leidse Rijn wint meeste leden 20

Ledenadministratie up to date: OLA 21

Nieuwe FIDE-regels: mobieltje taboe 24

Max Euwe Centrum kan weer vooruit 28

Schakend Nederland 50 jaar geleden

Toernooien

Kandidatentoernooi: Anand is terug 4

Batavia: down under on top 10

Correspondentieschaak: Nederlandse zege 13

Interview

Grootmeesternorm Nico Schouten 7

Na een enorm gevecht op een topbord zijn de zwarte pionnen niet meer tegen te houden. Tijd om op te geven?

Het antwoord staat op bladzijde 30.

oud-wereldkampioen laat favorieten kansloos

Viswanathan Anand is helemaal terug

Velen hadden hem al afgeschreven, maar met verrassend grote overmacht werd Vishy Anand winnaar van het kandidatentoernooi in Chanty Mansysk. Hij bleef als enige ongeslagen met 8,5 uit 14, een vol punt voor op nummer twee, Sergei Karjakin.

De superioriteit van de Indiase grootmeester was echt onthutsend groot: één ronde voor het einde was hij al zeker van de eerste plaats. Een geweldige comeback van de enige veertigplusser onder de deelnemers! En dat terwijl hij lange tijd nog twijfelde over zijn deelname, maar een overtuigende peptalk van Vladimir Kramnik “verkwansel je talent niet, je kunt het toernooi gewoon winnen” trok hem over de streep.

In november was Anand nog volkomen weerloos in zijn WK-match met Magnus Carlsen. Die tweekamp zou over twaalf partijen gaan, maar na tien partijen was het alweer afgelopen: 6½-3½ voor Carlsen, geen enkele winstpartij voor Anand, een kansloze affaire. Op de wereldranglijst gleed hij af naar de achtste plaats. Natuurlijk, de verschillen in de top zijn minimaal maar alle kenners wisten het zeker: Anand is history, die zien we nooit meer terug op het allerhoogste niveau. Een taxatiefoutje: in het verre Siberië leek Anand als uit de dood opgestaan. Vergeleken met de WK-match in zijn eigen vaderland moet dit toernooi een oase van rust zijn geweest voor Anand. Nauwelijks pers, geen uitzinnige toeschouwers, geen druk, geen verwachtingen, gewoon lekker schaken en niemand die het erg zou vinden als hij op het eind 6 of 6½ uit 14 zou hebben gescoord.

Anand zat dus heerlijk ontspannen achter het bord terwijl gedoodverfde favorieten als Levon Aronian en Vladimir Kramnik het lelijk af lieten weten.

Ach, die arme Aronian, de beul van Wijk aan Zee, ongenaakbaar was hij daar in januari. Hij speelde toen heel relaxed en diezelfde gemoedstoestand zou hij meenemen naar het kandidatentoernooi. Een hippie zonder zorgen, zo omschreef hij zichzelf. Vertederend bijna, deze krampachtige poging om de stress bij zichzelf weg te nemen.

Daar kwam weinig van terecht in Chanty Mansysk. Aronian stond stijf van de zenuwen en vooral in de tweede toernooihelft bleef hij ver onder de maat. In die fase leek hij uitgeput, de hectiek van de eerste zeven partijen moet hem al gesloopt hebben. Na een nul in de openingsronde tegen Anand begon hij aan een geweldige inhaalrace, maar vooral die heroïsche gevechten met Svidler en Kramnik moeten hem heel veel energie hebben gekost. Zelfs bij een supergrootmeester als Aronian is de pijp op een zeker moment leeg. 6½ uit 14, nog geen vijftig procent voor de onbetwiste nummer twee van de wereldranglijst.

Bij Kramnik is het weer een heel ander verhaal. Hij nadert de veertig, een kritieke leeftijd voor een schaker. Kramnik had

van tevoren duidelijk aangegeven: dit was zijn laatste kans om nog één keer een WK-match te spelen, nu moest het gebeuren. Zijn openingsvoorbereiding was voortreffelijk, maar op het tactische vlak maakte hij een paar lelijke missers. Van alle spelers in dit kandidatentoernooi was hij de meest blundergevoelige en dat kost uiteraard punten. Een paar rondes voor het einde schoot hij een geweldige bok tegen Svidler en toen was wat hem betrof het toernooi afgelopen. 7 uit 14 is niet wat Kramnik zich van dit toernooi zal hebben voorgesteld.

Over naar de techniek, met de focus natuurlijk op Anand. Zijn overwinning in de openingsronde op Aronian moet hem een geweldige boost hebben gegeven.

Anand-Aronian, 1e ronde

stelling na 18…h6

Een Marshall-gambietachtige stelling. Zwart heeft flinke positionele druk voor de geofferde pion, het vervelende Pf6-d5 zit eraan te komen. Anand komt met een uitstekende oplossing: hij geeft de pion terug, haalt de druk weg op zijn eigen stelling en met zijn loperpaar kan hij vervolgens voor heel wat pijntjes in het vijandelijke kamp zorgen.

19.Pe5! Lxe5 20.dxe5 Txe5 21.Dxd7 Pxd7 22.Ted1 Pf6 23.c4!

Probeert zwart een zwakte op de damevleugel te bezorgen. Aronian vertelde na afloop dat hij de ernst van zijn problemen had onderschat.

23…c6 24.Tac1 T5e7 25.a4!

En plotseling doet de zwarte stelling al heel onaangenaam aan. Als zwart niet reageert, ruilt wit twee keer en gaat hij zich richten op de zwakke broeder op b5. b5-b4 van zwart is nooit aantrekkelijk: ooit zal wit met Le3-c5 komen. Wat Aronian speelt – een mooi veld op d5 voor het paard creëren - lost de problemen ook niet helemaal op. 25…bxc4 26.Lxc4 Pd5 27.Lc5 Te4 28.f3 T4e5 29.Kf2

Anand manoeuvreert rustig verder, zwart kan toch niets ondernemen.

29…Lc8 30.Lf1 T5e6 31.Td3 Pf4 32.Tb3 Td8 33.Le3!

Anand wil onder geen beding tegenspel met Td2+ toelaten en bouwt zijn stelling heel handig om: de loper gaat naar a5. 33…Pd5 34.Ld2 Pf6 35.La5 Tde8 36.Tb6

De klus zit er bijna op: zowel c6 als a6 staat op de nominatie om te worden ingerekend.

36…Te5 37.Lc3 Pd5 38.Lxe5 Dit beschouwde Anand als een smetje op zijn partijopzet. Veel eenvoudiger was 38.Txc6 Pxc3 39.T1xc3.

38…Pxb6 39.Ld4 Pxa4

zwart zonder enige compensa tie de pion op c6.

40.Txc6 Td8 41.Tc4!

Niet 41.b3? Lb7 42.Tc4 Pb2! 43.Tb4 a5! en zwart verliest geen stuk.

41…Ld7 42.b3 Lb5

Ook 42…a5 43.bxa4 Le6 44.Lb6! Td2+ 45.Kg3 Txd2 46.Lxc4 wint gemakkelijk voor wit met twee lopers tegen een toren.

43.Tb4 Pb2

De laatste truc, maar uiteraard trapt Anand hier niet in.

44.Lxb5 axb5 45.Ke3! Omzeilt 45.Ke2? Pc4! en het paard ontsnapt.

45…Te8+ 46.Kd2 Td8 47.Kc3 en zwart gaf op, na 47…Pd1+ 48.Kc2 Txd4 49.Txd4 Pe3+ 50. Ke2 Pxg2 51.Tg4 is het uit.

In de derde ronde kwam Anand op +2 door een soepele overwinning met zwart tegen Mamedyarov. De man uit Azerbaidzjan eindigde uiteindelijk op een prima 7 uit 14, maar in deze partij liet hij bepaald niet zijn beste schaak zien. Een soort bonuspunt voor

vaak uitgedeeld. Sowieso hoefde Anand in dit toernooi niet vaak tot het uiterste te gaan en dat is natuurlijk heel prettig. Hij had overzichtelijke partijen, hij was niet of nauwelijks in gevaar en zijn overwinningen waren koel en klinisch. Natuurlijk, epische veldslagen die alle kanten op kunnen zijn een geweldig schouwspel voor het publiek, maar de speler die economisch met zijn krachten om wil gaan blijft daar liever van verschoond.

Mamedyarov-Anand, 3e ronde

Stelling na 18.f4

wankele witte centrum tot op het bot aan te tasten.

18…f6! 19.exf6

Want 19.e6? Pb6! is onspeelbaar voor wit.

19…Pxf6

En wit staat verschrikkelijk. Zwart dreigt Lh5-e2 en veld e1 wordt gecontroleerd door de loper op b4.

20.Lf3 Lxf3 21.Txf3

Vol afgrijzen moet Mamedyarov hier naar zijn eigen stelling hebben gekeken. Amper twintig zetten gespeeld, maar welk onheil heeft hem getroffen?

Alle witte velden zijn dodelijk zwak en zijn koningsstelling ligt helemaal open.

21…Te4 22.Te3 Txe3 23.Lxe3

De8!

Brengt de dame met tempowinst naar h5.

24.Lb6 Dh5 25.Ld4 Te8.

Anand heeft alle hulptroepen aan laten rukken en staat nu klaar voor wendingen met Pf6g4 en/of Te8-e2.

remises op volgen. In geen enkele partij kwam hij in moeilijkheden, meestal moesten zijn tegenstanders hun best doen om de zaak in evenwicht te houden. In de negende ronde maakte hij het beslissende sprongetje naar +3 door met wit van Topalov te winnen. De Bulgaarse geweldenaar die een kleine tien jaar geleden nog alles verpletterde wat hem voor de voeten liep, speelde een matig toernooi en werd ongedeeld laatste met 6 uit 14.

Anand-Topalov 9e ronde

Stelling na 13.b3

Anand legde de basis voor zijn sensationele zege in de eerste ronde met winst op topfavoriet Aronian. Met zwart (zie foto) hield hij Aronian op remise (Foto Eteri Kublashvili)

Dit lijkt toch een heel redelijke Siciliaan voor zwart, en met 13…Da5 14.Ld2 Dc5 had hij de witte opbouw op een normale manier kunnen verstoren. Te rustig voor Topalov: hij is nu eenmaal gewend om tegenstanders al in de opening naar de keel te vliegen, daar is hij groot mee geworden.

13…f5 14.f4 Pg4 15.De2 Pxe3 16.Dxe3 fxe4.

Hier was geen haast bij. Beter lijkt 16…0-0; 17 0-0-0 Tc8.

ontstaan. De pion op e6 is zwak, maar zwart heeft voldoende druk tegen f4 om een directe catastrofe te voorkomen.

23…Tf5 24.Tde1 Taf8 25.Thf1

Dd6 26.Te5 Txe5 27.fxe5

Txf1+ 28.Lxf1 De7 29.a4.

Geen gemakkelijk eindspel voor zwart. Pion e6 is nog steeds zwak en wit heeft veel meer manoeuvreerruimte.

29…Le8 30.Kb2 Lg6 31.Lh3

Mogelijk had zwart hier voor een passieve verdediging moeten kiezen met de dame op d7 en de koning naar e7, maar zo zit Topalov niet in elkaar. Hij is altijd op zoek naar activiteit, ook op momenten dat het niet verstandig is.

31…h6?

Blijkt uiteindelijk alleen wit extra aanknopingspunten te geven.

32.gxh6 gxh6 33.Dg4 Kf7

34.h5 Le4 35.a5 Lh7 36.c3. Zwart wordt steeds verder

39.Df3+ en wit wint.

38.Df4 dxc4.

Nog steeds is het pionneneindspel na 38…Dg5 en algehele afruil verloren voor zwart.

39.Lxf5 exf5 40.Dxf5+ Ke8

41.Dc8+ Kf7 42.Dxc4+ Met pionwinst voor wit. Vijftien zetten later had hij het punt binnen.

En nu mag Anand in november aantreden voor de revanchematch met wereldkampioen Magnus Carlsen. De druk ligt

Anand neemt zijn prijs in ontvangst, links van hem president Kirsan Ilyumzhinov van

Grootmeesternorm en meestertitel voor nico Schouten

n ico Schouten (68), die onlangs in o porto in Portugal verrassend het Europees kampioenschap voor 65 plussers op zijn naam schreef, is door de FIDE voor die prestatie tot internationaal meester benoemd. o ok heeft de inwoner van o ss daardoor één keer aan de grootmeesternorm voldaan.

ongelooflijk, die Europese titel! Je was met 2179 vijftiende op rating, maar er deden flink wat spelers mee die minstens 200 elopunten meer dan jij hadden.

Ik had dit van tevoren ook niet verwacht. Ik mikte wel op een prijs maar niet op de eerste. Ik had in november nog het WK Veteranen gespeeld, dat ging met 5,5 uit 11 helemaal niet naar wens, en ik dacht: laat ik gewoon maar proberen wat ratingpuntjes terug te winnen.

Er deden drie grootmeesters mee in oporto die het alle drie niet gered hebben. Algimantas Butnorius is misschien niet zo bekend in nederland, maar Mark Tseitlin en Michael Suba zijn voormalige subtoppers van de wereldranglijst. wat was er met hen aan de hand?

Dat weet ik niet, ik heb daar niet echt een verklaring voor. Tegen Tseitlin en Suba heb ik niet gespeeld. En verder was ik vooral geconcentreerd op mijn eigen spel.

En jouw spel kwam in oporto blijkbaar goed tot zijn recht..

Mijn spel is gericht op winnen van de zwakkeren, geen remise spelen. Als ik dan een

pas. Toen had ik 5,5 uit 6 en dacht ik: goh ik moet hier hoog kunnen eindigen. Kijk, met

5,5 uit 9 was mijn toernooi al geslaagd geweest dus ik had toen geen last meer van zenuwen.

Is dit je beste prestatie ooit?

Dat denk ik wel. Maar ik ben in 1966 een keer Open Nederlands Kampioen geweest en in 1995 of 1996 ook een keer tweede achter Johan van Mil. In 1975 een keer vijfde in het NK en ik heb jarenlang hoofdklasse (meesterklasse) bij Desisco Watergraafsmeer gespeeld. Ik heb lang geen toernooien gespeeld. Daar ben ik eigenlijk pas weer mee begonnen sinds ik gepensioneerd ben.

Nico Schouten verraste vriend en vijand door Europees kampioen bij de 65 plussers te worden, een grootmeesternorm te scoren en de meestertitel te behalen. Ook oud-wereldkampioen Garry Kasparov, links van Schouten, was vol bewondering

Het zonnige Zeeuwse schaakleven

Met veertien verenigingen en 531 leden is de Zeeuwse schaakbond de kleinste regionale bond. Het aantal volwassen leden blijft stabiel, maar er zijn flink wat jeugdleden bij gekomen. De bond is sinds vorig jaar zelfs een schaakclub rijker.

Albert Vermue, voorzitter van de ZSB, vindt dat het goed gaat met het Zeeuwse schaakleven. ‘Begin 2011 hadden we nog maar 441 leden. Het aantal seniorleden blijft zo’n 340, maar bij de jeugd groeien we flink. S. Landau in Axel heeft meer dan vijftig jeugdleden en Souburg heeft er inmiddels ook zo’n veertig.’

‘Toen mijn zoon een jaar of zes werd, vond ik het tijd dat hij ging schaken’, vertelt Vermue. Toen ben ik daar samen met anderen actief mee aan de slag gegaan en dan krijg je vanzelf meer jeugdleden. Je hebt goed kader nodig, om les te geven. Ook moet je met de kinderen naar toernooien gaan. Als je niks organiseert en niet met ze op pad gaat, kiezen ze voor een andere vereniging waar dit wel gebeurt. Je hebt ook een redelijk aantal nodig, zodat iedereen op zijn eigen niveau kan schaken.’

Lage drempel

Vermue vervolgt: ‘We geven met z’n drieën schaakles op school. We richten ons ook op de kleintjes, in groep drie en vier. Dat gaat heel goed, ze vinden het erg leuk en krijgen uitstekend les van één van onze leden, hij is gepensioneerd onderwijzer. Aan het eind van het seizoen organiseren we een jeugdtoernooi op de club, waarvoor de schoolscha-

kers ook worden uitgenodigd. Ze krijgen hun diploma’s en prijsjes daar uitgereikt. Zo krijg je ze binnen, je verlaagt de drempel om lid te worden. Het samenbrengen van Zeeuwse jeugdtoernooien in een Grand Prix is ook succesvol. Daar doen 100 jeugdschakers aan mee. Het heeft ook een nieuw toernooi opgeleverd, in Scherpenisse.’

Bij vereniging S. Landau heeft jeugdcoördinator Wim Sinke een beleidsplan gemaakt: ‘We wilden meer jeugd opleiden om onze club te versterken. Als ze sterk genoeg schaken kunnen ze meedoen bij de volwassenen, zo zorg je voor aanwas. We schaken nu in een school en kunnen daar lesgeven in verschillende lokalen. Als je met z’n allen in één zaal zit, is het te onrustig.’

‘Het aantal jeugdleden is enorm toegenomen toen er een Leonardoschool kwam’, vertelt trainer Nick Dubbeldam. ‘Daar zit veel talent. We geven nu les op drie scholen en kinderen stromen door van het schoolschaak naar onze vereniging. Daar trainen we in kleine groepjes, met negen trainers, zo krijgt ieder kind genoeg aandacht. De lesgevers hebben de trainerscursus gevolgd. Daar zitten ook ouders bij, onze secretaris Jacqueline Schelleman zorgt voor die betrokkenheid, zij spreekt ze aan.’

ook Vlamingen

De Zeeuwse club werkt samen met jeugdvereniging De Drie Torens uit Gent. Dubbeldam: ‘In België is geen jeugdcompetitie. Ondanks de afstanden vinden de Vlamingen het leuk om in de Nederlandse competitie mee te doen. Zo kunnen wij met drie jeugdteams uitkomen in de meesterklasse. We organiseren ook elk jaar een massakamp, dit jaar tegen Wachtebeke, net over de grens.’

‘We hebben veel meer jeugdleden dan volwassenen’, meldt Dubbeldam. ‘We schaken in teams van één seniorlid met twee jeugdleden. Verder hebben we zeven senior/jeugdavonden. Dan spelen onze sterke jeugdleden tegen senioren, waarna de partij wordt besproken. Zo zijn de volwassenen bij de jeugd betrokken en hopen we oudere jeugdleden te behouden.’

Schakers van buiten de provincie denken bij Zeeuws schaak aan het Hogeschool Zeeland zomertoernooi in Vlissingen, waar Hans Groffen de drijvende kracht is en aan Het Witte Paard in Sas van Gent. Deze vereniging hoort al decennia tot de tien sterksten van Nederland. Voorzitter Marnix van der Zalm: ‘We hebben ongeveer 70 leden en tien jeugdleden. Het verloop is laag. Het aantal jaren dat mensen lid blijven, twintig of zelfs dertig jaar, maakt op mij een enorme indruk.’

Rijke historie

Van der Zalm: ‘We hebben een rijke historie van kleine en grote schaakevenementen zoals de internationale ECI toernooien. De mensen die de club groot hebben gemaakt, Walter Cardon voorop, zijn helaas overleden. Cardon voorzag begin jaren 70 de leegloop van Zeeuws Vlaanderen. Hij wilde via het schaken impulsen aan de regio geven. Zijn motto voor HWP was: Voor elk wat wils.’

‘Ons eerste team is het vlaggeschip en fungeert als een magneet voor sterke spelers uit Zeeland en Vlaanderen’, aldus Van der Zalm. ‘Maar alle teams zijn belangrijk. We stellen ze niet alleen op speelsterkte samen. We kijken ook of mensen het leuk hebben met elkaar en naar de vervoersmogelijkheden. Met deze strategie houden we het niveau

vast en blijft het verloop beperkt. We kiezen er bewust voor geen spelers van buiten te halen met behulp van sponsoring omdat met het wegvallen van de sponsor een neerwaartse spiraal kan worden ingezet.’

Van der Zalm: ‘De gezamenlijke thuiswedstrijden op zaterdagen zijn de highlights van het seizoen. Het is de kurk waarop de vereniging drijft. We hebben geen clubavond voor de senioren. We doen wel mee in de nieuwe doordeweekse competitie van de ZSB. Voor ons een extraatje, maar de meeste leden vinden het leuker om op zaterdag te schaken, het liefst allemaal samen.’

‘We richten ons nu op het versterken van het kader en uitbouw van de jeugd’, zegt Van der Zalm. ‘Onze jeugdleider Manuel Colsen organiseert schaakclinics op scholen in Zeeuws Vlaanderen en in onze nieuwe accommodatie huizen ook twee scholen. Hoe

jaar. Kampioen Kees Nieuwelink: ‘Hieraan deden 14 spelers mee. Het waren rapidpartijen.. Aan het persoonlijk kampioenschap deden ook maar zo’n 20 schakers mee. Iedereen die lid is van een Zeeuwse club kan deelnemen, dus er spelen ook Belgen mee.’

ook om de lol

Nieuwelink schaakt op zaterdag, maar ook in het doordeweekse viertal van Het Witte Paard. Hij vertelt dat het moeilijk blijft telkens vier spelers te vinden. ‘Sommige clubgenoten vinden het niveau te laag’, zegt Nieuwelink, ‘Maar het gaat toch ook om de lol?’

Vorig jaar werd een vereniging opgericht in vestingstad Hulst. Albert de Visser: ‘Om de interne leuk te houden kunnen we nog wel leden gebruiken. We gaan proberen meer bekendheid aan de club te geven. We hebben berichten opgehangen in buurthuizen, maar dat heeft niet echt wat opgeleverd. We

en Zet uit Scherpenisse op Tholen laatst bij ons, die waren een uur onderweg, via Antwerpen. Soms zijn we wel snel klaar, want de speelsterkte verschilt erg. In onze tweede klasse spelen teams met een gemiddelde rating van 1700 tot 1500. Binnen een team loopt het van 1800 tot 1400 of nog minder.’

ZSB-voorzitter Vermue is blij met de nieuwe vereniging. Hij heeft ze geadviseerd verslagen te maken van de teamwedstrijden. ‘Dat vinden lokale krantjes leuk om te plaatsen en dan weten mensen dat er wordt geschaakt. Verder moet je het van mond-op-mond reclame hebben. Dat iemand bijvoorbeeld een collega meeneemt naar de club. Senioren zijn lastiger te bereiken dan jeugd. Door mee te doen aan initiatieven als de Nationale Sportweek kun je het schaken ook promoten.’

Vermue: ‘Voor een kleine bond met grote afstanden, lange reistijden en hogere reiskos-

ZSB - Zeeuwse Schaakbond

1601 SV Goes Goes Vrijdag

1604 SV Koudekerke Koudekerke Donderdag

1605 Schaakclub S.Landau Axel Vrijdag

1606 SV Middelburg Middelburg Vrijdag Zaterdag

1607 SV Oostkapelle Oostkapelle Donderdag

1609 Schaakklub Souburg Oost-Souburg Donderdag Vrijdag

1610 SC Terneuzen Terneuzen Vrijdag Maandagmiddag

1612 SC Vlissingen Vlissingen Maandag

1613 Het Witte Paard Sas van Gent Vrijdag

1614 SV WZV Oostburg Donderdag

1615 SV Zierikzee Zierikzee Maandag

1616 De Zwarte Dame Kruiningen Maandag

1620 Denk en Zet Scherpenisse Vrijdag

1621 SV De Vesting Hulst

Meesterresultaat Jorden van Foreest

Down Under

De Australische grootmeester David Smerdon heeft het zesde Café Batavia-schaaktoernooi gewonnen met 6 uit 9.

In een sterke tienkamp bleef hij Twan Burg een half punt voor, terwijl Jorden van Foreest en de Engelse groot meester Simon williams met 5 punten de derde plaats deelden. Voor de jonge Van Foreest, Europees jeugd kampioen in zijn klasse, betekende het zijn eerste mees terresultaat.

Een paar keer per jaar wordt het Amsterdamse Café Batavia overgenomen door schakers. Volgens kroegbaas Peter Tames, zelf groot schaakliefhebber, hadden de personeelsleden eerst wel wat moeite met de stroom onaangepaste cafébezoekers die regelmatig met zijn tienen om een schaakbord staan en daarmee het gangpad versperren. Maar ondertussen is de schaker geaccepteerd en krijgt Tames juist veel aanvragen om achter de bar te werken op een schaakdag.

En het moet gezegd worden, het Batavia-toernooi is een erg gezellige traditie geworden op de Nederlandse toernooikalender. In de middag staat het schaken centraal, voor zowel deelnemer als bezoeker. Na afloop van de partijen wordt er uitgebreid geanalyseerd met een warme maaltijd op schoot, biertje in de hand. Tegen die tijd komt de normale klandizie binnen en transformeert Batavia naar een fijne bar met hoog schaakfanatisme, waarbij je niet gek moet opkijken als een lid van het Nederlands team een snel schaakmatch speelt tegen één van de deelnemers. Ik ken weinig andere sporten waar de helden zo benaderbaar zijn als bij schaken.

Het eerste fragment komt uit de partij tussen Sander van Eijk en

Merijn van Delft, dat zo de eind spelboekjes in mag. Van Delft had overigens als samensteller van het deelnemersveld een belangrijke rol in de totstandko ming van deze editie van het toernooi.

Van Eijk – Van Delft Stelling na 43.Tb1

Zwart aan zet bevindt zich in een wedren waar de twee witte vrijpionnen gevaarlijk lijken. Een logische serie van zetten is: 43...Ke4 44.a5 Ke3 45.a6, waarna Van Delft de volgende remisewending bekeek: 45...Kf2 46.Tb2 Kf1 47.Txe2 Kxe2 48.Kb5 g5 49.Kb6 Tc8 50.a7 f4 51.c6 g4

52.Kb7 Tg8 53.a8D Txa8 54.Kxa8 f3 en partijen halen een dame. Eenmaal thuisgekomen met een half punt realiseerde Van Delft zich dat hij toch iets essentieels had gemist. Wat als je de zetten om zou draaien... win je dan niet een tempo? En zo vond hij 45...Tc8!!, een zet die in de eerdergenoemde variant pas op zet 49 werd uitgevoerd. De toren

moest er blijkbaar toch al heen. Na 45...Tc8 is 46.Kb5 niet meer mogelijk omdat dan 46...Tb8 met torenwinst volgt. En omdat andere zetten als 46.a7 of 46.Kd5 worden gevolgd door Ta8, verliest wit een essentieel tempo. Liefhebber en trainer Van Delft deelde zijn vondst meteen met andere schakers via Facebook.

De sensatie van het toernooi was de jonge Jorden van Foreest uit Groningen. Het 14-jarige talent behaalde zijn eerste meesterresultaat - net als Robin van Kampen vier jaar terug. Maar met iets meer geluk (en ervaring?) had er nog veel meer in kunnen zitten voor de oudste van een grote schaakfamilie. In de zesde ronde versloeg Van Foreest veelvoudig Nederlands

vrouwenkampioen Zhaoqin Peng met de zwarte stukken:

Peng – Van Foreest Stelling na 23.h5

In een chaotische stelling staat de toren op a4 erg ongelukkig - doe dat vooral thuis niet na. In no-time weet Van Foreest er gebruik van te maken: 23...De7 24.hxg6 Txh1+ 25. Lxh1 Dxg5 26.Kf1? Het alter-

Winnaar David Smerdon: ‘I was very lucky’ (Foto Bas Beekhuizen)

natief 26.gxf7 Dg1+ 27.Ke2 Db1 is ook niet erg aantrekkelijk. 26...fxg6 Ziet het nog niet. 27.Dg2? Pxe3+! 28.Lxe3 Db5+ met torenwinst.

Maar niet iedere partij eindigde zo soepel voor Van Foreest. Vaak bereikte hij een goede tot gewonnen stelling, zoals tegen zijn oud-trainer Sipke Ernst en tegen Merijn van Delft, maar vergat nog wel eens dat zijn stugge tegenstanders ook in tijdnood goede zetten blijven doen – iets dat je alleen kan ervaren in grootmeestertoernooien als deze. In plaats van in zulke partijen gedisciplineerd het punt te drukken schakelde Van Foreest zelf ook over naar de snelschaakmodus, met een remise of verlies als resultaat. Wat dat betreft moet het een zeer leervolle ervaring zijn geweest voor Van Foreest. Zelf was hij er gelaten onder: liever speelt hij nog een snelschaakpartij dan dat hij stil blijft staan bij een gemiste kans.

Toernooiwinnaar David Smerdon

tief spel. De in Nederland wonende Australische grootmeester produceerde bijvoorbeeld een krachtige offerpartij tegen Sander van Eijk:

Sander van Eijk –

David Smerdon

1. e4 c5 2. Pc3 d6 3. Pf3 Pf6 4. d4 cxd4 5. Pxd4 g6 6. g3 Pc6 7. Pde2

Niet de meest kritieke variant tegen de Siciliaanse Draak. Smerdon zet direct de toon.

7...h5 8. h3 Ld7 9. Lg2 Dc8 10. Lg5 Lg7 11. Tc1 Pe5 12. b3

In ruil voor twee pionnen heeft zwart op h3 kunnen slaan. De stelling ziet er nog venijniger uit dan op het eerste gezicht lijkt, getuige een mooi dameoffer: 15.Lxf6 Lxf6 16.Pd5 Lxg2! 17. Pxf6+ exf6 18.Txh8+ Ke7, en wit kan de dame niet slaan vanwege Pf3 mat. Een ander alternatief is 15.Kf1, maar de dikke dame komt dan snel een kijkje nemen met 15...Dg4. Van Eijk koos een andere voortzetting:

15. Txh3 Txh3 16. f4?

Overziet het een en ander. Ook niet goed was 16.Lxh3 Pf3+ 17.Kf1 Dxh3 mat.

Beter was 16.Lxf6 Lxf6 17.Pd5 Th6 18.Pd4, maar wit moet dan wel snel wat doen om de kwaliteit achterstand te compenseren.

16...Txg3!

Overbelasting van het paard op e2. Het kan niet slaan op g3 omdat dat het paard op c3 dan onverdedigd staan. En na 17. fxe5 Txg5 18.exf6 Lxf6 staan zowel g2 als c3 aangevallen. Het is snel gedaan:

17. Lxf6 Txg2 18. fxe5 Dh3 19. Dd5 Lh6 20. Db5+ Kf8 21. Lxe7+ Kg8 Wit kan zich niet tegen mat verdedigen. 0-1

Van Eijk bereidt de opmars c2-c4 voor, maar dat proces staat nog duidelijk in de stijgers. Smerdon voelt het momentum om toe te slaan:

De prestatie van Smerdon was ook opmerkelijk, omdat hij zich tijdens het toernooi niet volledig op het schaken kon concentreren. Waar de meeste deelnemers iedere vrije minuut besteedden aan voorbereiding, ploeterde de Australiër in de ochtend- en avonduren door zijn werk als doctoraalstudent Economie aan de Universiteit van Amsterdam. Het toernooi had voor hem dan ook een hoger doel: met de negen partijen in Batavia voldeed Smerdon aan een belangrijke eis voor deelname aan de Olympiade later dit jaar in het Noorse Tromsø.

Jorden van Foreest haalde een meesterresultaat (Foto Bas Beekhuizen)

En Passant met overmacht kampioen

En Passant is opnieuw kampioen van nederland, Accres Apeldoorn is tot ieders verbazing degradatiekandidaat en Charlois Europoort is met de eigen jeugd plus een gezelschap Belgen en Fransen op weg naar de Meesterklasse.

overkill

En Passant steekt in de Meesterklasse boven alle ploegen uit, ESG Dr. Max Euwe komt duidelijk tekort. Dat En Passant met 8,5-1,5 van ESG won was dus geen verrassing. Met deze overwinning werd En Passant officieus voor de tweede keer landskampioen, in de achtste ronde tegen Accres Apeldoorn (6,53,5) werd de titel officieel een feit. Opvallend: visboer Dick de Graaf, hoofdsponsor van En Passant en vaak genoemd als de zwakste speler, won tegen Apeldoorn van de Duitse grootmeester Sebastian Siebrecht.

Middenstand sponsort

Naast De Graaf zijn er enkele subsponsors vanuit de plaatselijke middenstand van Bunschoten-Spakenburg. De ploeg is kampioen geworden met een overkill aan grootmeesters en meesters. Maar die worden niet betaald uit goud geld van een softwaregigant of een miljardair, zoals bij voorgaande alleenheersers. De sponsoring komt gewoon uit het dorp en je vraagt je af waarom dat alleen in Bunschoten-Spakenburg zou kunnen.

Van twee naar negen

Groot raadsel in de Meesterklasse is de negende positie van Accres Apeldoorn. Vorig seizoen werd de ploeg fraai tweede, nu gaat alles mis met vrijwel dezelfde spelers groep. Roeland Pruijssers en Alexander Kabatianski scoorden vorig seizoen fantastisch, maar dit seizoen kwakkelen ze. Dat maakt het verschil.

Jezelf opnieuw uitvinden Merijn van Delft, een icoon van de club, omschreef het op de clubsite als volgt: “Vorig jaar zat alles mee en dit seizoen wil het niet vlotten. Ik denk dat we het iets te makkelijk hebben opgevat dit jaar. Het zit qua niveau toch allemaal vrij dicht op elkaar, zodra je niet meedoet om de titel, zit je sneller tegen degradatie te spelen dan je denkt. Het verblijf in de Meesterklasse is niet zo

vanzelfsprekend als we de afgelopen jaren zijn gaan geloven. Als schaker moet je jezelf constant opnieuw blijven uitvinden om mee te kunnen blijven doen in de hoogste klasse.” De sponsoring van Apeldoorn heeft altijd in dienst gestaan van de eigen jeugd en Van Delft tekent dan ook als positief punt aan dat de jonge Nico Zwirs en Armen Hachijan dit niveau goed aankunnen. Beiden scoren tot nu toe boven hun eigen rating.

Belgische satellietclub

De verschillen in de Meesterklasse tussen de nummers twee en negen zijn niet zo groot. Het verschil tussen Meesterklasse en eerste klassen is traditioneel wel groot. Gepromoveerde ploegen vallen net zo hard weer terug, met uitzondering van gesponsorde ploegen, die er in de lagere klassen steeds meer zijn. Vanuit klasse 1A zal waarschijnlijk SISSA uit Groningen promoveren, een gelijkspel tegen het niet zo sterke Soest in de laatste ronde is daarvoor genoeg. In 1B is Charlois Europoort de favoriet. Alsof de competitieleider het van tevoren wist, wacht in de laatste ronde op 10 mei nummer twee

HWP Sas van Gent. De Rotterdammers hebben aan een gelijkspel genoeg.

Bonte ploeg

Charlois Europoort heeft een bonte ploeg met Belgische, Franse en een Armeense speler, plus Erik van den Doel en voor enkele wedstrijden Loek van Wely en Alexandre Dgebuadze. Teamleider Michel de Wit: “Doel van de club is onze sterke jeugdspelers Jan en Julian van Overdam en Roger Meng een platform te geven om door te groeien. Een sponsor hebben we niet, er is een aantal leden dat ons supportert.”

‘Voorkomen dat je je sterkste jeugdspelers kwijtraakt, dat is bij meer clubs het doel van het betalen van spelers. Over de spelersgroep zegt De Wit: “Ik speel in België bij Anderlecht. Daar vroegen ze of ik een paar jonge spelers kon meenemen. Andersom spelen enkele spelers van Anderlecht nu bij Charlois Europoort. We zijn een soort satellietclubs van elkaar. We zoeken het niet in vreemde profschakers, het zijn mensen die elkaar kennen.”

Onderste rij van links naar rechts: Ernst de Reus (voorzitter En Passant), Erwin l'Ami, Henk Vedder, Friso Nijboer, Zhaoqin Peng, Tanguy Ringoir. Bovenste rij van links naar rechts: Guido de Romph (teamleider), Richard Vedder, Dimitri Reinderman en Manuel Bosboom. Hans Böhm kwam net te laat voor de foto. (Foto: Jan Willem Schoonhoven)

Zege in Witold Bielecki Memorial

Van der Hoeven in voetsporen Langeveld

Eerder in Schaakmagazine stonden partijen van wereldkampioen correspondentieschaak Ron Langeveld. David van der Hoeven haalde onlangs ook een groot succes door één van de sterkste invitatietoernooien ooit te winnen, ter nagedachtenis van witold Bielecki, voormalig voorzitter van de Poolse correspondentieschaakbond. Drie winstpartijen en negen remises waren voldoende voor de eerste plek, die hij deelde met de Duitser Busemann.

David had zijn vriend Ron een halfje gegund, nadat deze niet de juiste stelling in zijn hoofd had en een verschrikkelijke blunder beging.

14. .. Le6??. Ron had de stelling na 14. .. cxd5 15.Pxd5 in zijn hoofd. David besloot dat hij niet op deze manier wilde winnen en er werd remise overeengekomen.

Tegen Dr. Starke had David minder mededogen en leverde een strakke partij af. In het Catalaans liet zijn tegenstander zich in op een ongelijke materiaalverhouding, waarbij David enkele stukken had voor een dame. De engines beoordeelden de stelling als ongeveer gelijk, maar David voelde de potentie van zijn stukken goed aan.

Van der HoevenDr Starke

1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.g3 d5 4.Lg2 Le7 5.Pf3 0–0 6.0–0 dxc4 7. Dc2 a6 8.Dxc4 b5 9.Dc2 Lb7 10.Ld2 Le4

De hoofdvariant van het Catalaans. 11.Dc1 Lb7 12.Dc2

Le4 13.Dc1 Lb7 14.Lf4 Ld6

15.Pbd2 Lxf4 Zwart kan ook de spanning handhaven met 15. .. Pbd7 16.Pb3 Ld5 17.Td1 De7

18.Le5 Lxg2 19.Kxg2 met een gebalanceerde steling. 16.gxf4

Pbd7 17.Td1 Tc8 18.Pb3 De8

Deze opening heeft een redelijk goede reputatie voor zwart, maar wit houdt doorgaans een klein voordeeltje. 19.e3 c5!?

20.Pxc5 Tc7

21.Pxb7 Txc1 22. Taxc1

Laat zich in op de komende slagenwisseling. Misschien is 19. .. Ld5 verstandiger, want zwart heeft met deze zet nog niet verloren volgens mijn database.

Een interessante materiaalverhouding waar wit een toren,loper en pion heeft voor de dame. Volgens de Euwe-telling zou het nu gelijk staan, dus vervolgens kijk je naar de veiligheid van de koning, de activiteit van de stukken en de pionnenstructuur. Daar valt te zien dat de witte stukken veel actiever staan met het paard op b7 en de toren op de open c-lijn. De zwarte koning staat iets veiliger, maar wits koning staat ook veilig genoeg en zwart kan niet makkelijk aanvallen. De pionnenstructuur van wit is ook superieur. De pionnen controleren het sleutelveld op e5 en vullen de loper goed aan. Met gezond verstand zou je dus zeggen dat wit veel beter staat, maar toch geeft de engine slechts = (0.10) aan. Stellingen met ongelijk materiaal zijn over het algemeen erg lastig in te schatten voor de computer.

22. .. Pd5 23.Pc5 Door het paard van d7 weg te jagen kan het andere paard mooi naar e5. 23. .. P7b6 24.Pe5 a5 25.Pe4 Maakt de c-lijn alvast vrij voor de torens. 25. .. a4 26.Td2 f6 27.Pd3 h6 28.Tdc2 Pc4 Blokkeert de belangrijke c-lijn. 29.Pg3 Ook na 29.b3 zou zwart een paard kunnen offeren: 29.b3 axb3 30.axb3 Pcxe3 31.fxe3 Pxe3 32.Te2 Pxg2 33.Kxg2 met eveneens een onduidelijke materiaalverhouding. De witte koning staat nu in ieder geval wat minder veilig en er zijn veel doelwitten voor de zwarte dame. 29. .. Pdxe3 Zwart offert een stuk voor 2 pionnen en tegenspel. Als hij dit niet doet jaagt wit het paard weg van c4 en komt hij binnen over de c-lijn, zoals bijvoorbeeld in de volgende variant: 29. .. Df7 30.b3 axb3 31.axb3 Pd6 32.Lxd5 exd5 33.Tc7 30.fxe3 Pxe3 31.Tc5 Dd8 32. Pe2 Da5 33.T5c3 Pxg2 34.Kxg2 Da8+ 35.Kf2 De4

Tijd voor een nieuwe stellingsbeoordeling. Wit heeft een toren en 2 stukken voor een dame en een pion. Volgens de Euwe-telling +1. Als je naar de veiligheid van de koning kijkt staat de witte koning op de tocht. De pionnnstructuur is niet meer intact, maar de pionnen staan nog wel gedekt. Wits taak is nu om alles gedekt te houden en de dame weg te jagen. 36.Pb4 e5 Zwart wil natuurlijk

het centrum openen. 37.Te3

Df5 38.Pc6 Dh5 39.dxe5

Dxh2+ 40.Ke1 Dh1+ 41.Kd2

Dd5+ 42.Ped4 David heeft nu ook nog eens een sterke vrijpion. Zwart heeft wel wat pionnen meegesnoept, maar die zijn voorlopig niet gevaarlijk. 42. ..

Dg2+ Na 42. .. Dxa2 komt 43.Tc2 Gevolgd door e6. 43.Kd3 Te8 44.e6 Dxb2 45.Tc2 Db1 46.f5 De vrijpion is nu zelfs gedekt. De volgende taak is om de toren van e8 weg te jagen. 46. .. Dh1 47.a3 h5 48.Kc3!

Zwart heeft gekozen voor de Rubinstein-variant van het Frans, die wit doorgaans goede aanvalskansen oplevert. 8.Lg5 Dd6 9.Ld3 Db4+ 10.Ld2 Dxb2 “Sla nooit op b2” is een bekend gezegde. Ook hier verliest dit veel tijd waardoor de witte aanval alleen maar harder aan gaat komen. 11.0–0 Le7 12.Te1 Db6 13.c4 Dd6 14.Lc3 0–0 15.Pe5 g6 16.Dd2 Dd8 17.Tad1

Te7 29.Lc3 a3 30.g3 Kf8 31. Txe7 Lxe7 32.Pe5 Ld6 33.Db5

Na enkele profylaxes heeft wit zijn aanval vervolgd. 33. .. Pf6

34.Pc4 Pe4 35.Ld4 Kg8 36.Te1 f5 37.Dxb7 Ta8 38.Kg2 Tb8 39.Dc6 Kf8 40.La7 Tb4

De koning dreigt via b4 binnen te komen en zou een serieuze kandidaat zijn om de toren op e8 aan te vallen. 48. .. Db1 De dame verhindert dat de koning binnen komt, maar nu wordt h5 zwak. 49.Th3 g6 50.Thh2 Tc8

Na 50. .. Kg7 51.fxg6 Kxg6 52. Tcg2+ Kh6 53.e7 Zou de witte druk te groot worden 51.e7 Kf7 52.fxg6+ Kxg6 53.Kd2 Nu dekt de toren het paard op c6 dus is het paard op d4 ook weer vrij om te bewegen. Zwart gaf het op. 1-0

Tegen de Pool Szczepanski won David met een sterk pionoffer.

Van der Hoeven –Szczepanski

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 dxe4 4.Pxe4 Pd7 5.Pf3 Pgf6 6.Ld3 Pxe4 7.Lxe4 Pf6

De witte stukken staan er klaar voor en de doorbraak d4-d5 ligt op de loer. 17...a5 18.Lb2! De zwartveldige loper is een cruciaal aanvalsstuk. Door de loper weg te spelen, voorkomt David dat zwart de lopers kan ruilen met Lb4. 18. .. Ta6 De kwaliteit incasseren met 18...Lb4 is niet aan te raden. Na 19.Dh6 Lxe1 20.Txe1 De7 21.d5 lijkt het me sterk dat zwart nog kan overleven. 19.Dh6 Ph5 20.De3 a4 21.d5! Opent de diagonaal en de d-lijn. 21. .. Lg5 22.De4 exd5 23.cxd5 Lf5 24.Dc4 Lxd3 25.Pxd3 Le7 Na 25...Lf6 is 26. La3 erg sterk. 26.Pe5 Zwart is erin geslaagd een loper te ruilen, maar het witte initiatief blijft voortduren. Nu haalt David zijn paard bij de aanval. 26. .. Ld6 27.Pg4

41.Txe4! De genadeklap. Wit heeft ruime compensatie voor de kwaliteit. 41...fxe4 42.Pxd6 cxd6 43.Dc3 Ta4 44.Dh8+ Ke7

45.Dxh7+ Kf6 46.Dh4+ g5

47.Dh6+ Kf7 48.Dh7+ Ke8

49.Le3 En omdat de pion op g5 er ook af gaat terwijl het witte initiatief aanhoudt, legde zwart het bijltje erbij neer. 1–0

Ron Langeveld eindigde dit toernooi op 6.5 uit 12.

Tweekamp LangeveldBurg

Mijn match tegen Langeveld is nu bijna een half jaar bezig. In mijn zwartpartij hebben we een redelijk symmetrische stelling waarin gaat blijken of mijn dubbelpion een zwakte of een sterkte is.

Langeveld - Burg

1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4. Dc2 De hoofdvariant van het Nimzo-Indisch. 4. .. 0–0 5.a3 Lxc3+ 6.Dxc3 d5 7.Pf3 dxc4 8. Dxc4 b6 Deze variant is al een paar keer met succes toegepast door Leko en Kramnik. 9.Lg5 La6

10.Da4 Dd7 11.Dc2 c5 12.dxc5

Tc8 13.Lxf6 gxf6 14.Td1 De7 15.e3 Txc5 16.De4 Lb7 17.Dh4

Pd7 18.Ld3 Hiermee wijkt Ron af van Nepomniatchi-Leko 18. .. Pf8 19.0–0 Pg6 20.Dh3 Kh8! Het begin van mijn aanval, wat enkele zwaktes uit zal lokken. 21.Pd4

Tg8 22.g3 f5 23.f4 Pf8 24.Tfe1

Mijn pionnenstructuur kan zwak worden, maar momenteel heb ik een goede controle over het centrum.

In mijn witpartij volgen we nog een partij tussen Anand en Topalov. Mijn koning is naar het midden van het bord gelokt en de vraag is of zwart genoeg compensatie heeft voor zijn geofferde stuk.

Burg-Langeveld

1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.g3 Stuurt aan op het Catalaans. 3. .. d5 4.Lg2 Lb4+ 5.Ld2 Le7 6.Pf3 0–0 7.0–0 c6 8.Dc2 Pbd7 9.Lf4 b6 10.Td1 Hier had Ron de keuze tussen Lb7 en La6. 10. .. La6 11.cxd5 Ik had hier de stelling wat gecompliceerder kunnen houden door direct 11.Pe5 te spelen, maar zwart beschikt dan over voldoende resources. 11. .. cxd5 12.Pe5 Pxe5 13. dxe5 Pg4 14.h3 Tc8 15.Pc3 Pxf2! Een sterk stukoffer. Wit komt er niet echt onderuit het stuk in een later stadium terug te geven. 16.Kxf2 Lc5+ 17.Le3 Lxe3+ 18.Kxe3 b5 19.Dd3

Een mooi veld voor het paard. Er dreigt mat in 1. 27. .. Te8 28.h3

Pd7

Tot zover volgen we nog AnandTopalov uit 2010. In de partij kreeg wit een klein voordeeltje, dus ik verwacht dat Ron binnenkort hiervan gaat afwijken.

De partijen zijn live te volgen op ICCF.com of op de NBC-site.

In deze Voorloper:

Iris Schelleman

Speelt liefst ingewikkelde stellingen

Partijen van Iris

Remisewending

Trots op stikmatje

Jeugdkatern Schaakmagazine

Zij is 12 jaar en won het open nederlands kampioenschap D bij de meisjes in Borne. Met Hemelvaart werd ze 4e meisje bij de D in Rijswijk. En met Pasen werd ze 2e bij het Belgisch kampioenschap! Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van … Iris Schelleman.

Iris Schelleman

‘Tegenslagen overwinnen’

Haar vader las haar “Oom Jan leert zijn neefje schaken” voor toen ze acht jaar was. Daarna gingen ze met het gezin naar de club, S. Landau. Ze kreeg les van Corrie Kalisvaart. “Na de les mochten we spelen. Ik vond het meteen leuk met leuke kinderen en een goede sfeer. Zelf spelen doe ik het liefst!”

Met clubgenoten ging ze mee om toernooien te spelen. De 1e beker won ze op het Pepernotenschaaktoernooi in Vlissingen in de E-groep. “Het was heel spannend en er stonden heel veel mensen rond het bord mee te kijken. Ik was super blij toen ik won.” Ze ging naar het NK E in Waalwijk. “Ik speelde voor het eerst een toernooi dat twee dagen duurde. Met 3½ uit 9 haalde ik veel meer dan verwacht!”

Op haar Leonardoschool kregen ze vanaf groep 6 schaakles van Manuel Colsen. “Dat is anders dan op de club, omdat het niveau

enorm verschilt. Ik zat in het schoolteam samen met mijn broer. We bereikten de kwartfinale en de halve finale. Die beker hebben we in alle klassen laten zien!” Met het Landau D-team speelde ze al 3 jaar jeugdclubcompetitie. “We hadden een leuk team en het was gezellig. Ook het NK rapid voor clubs in Mierlo is een fijn toernooi. Het leukste is het ONJK in Borne. Dan zitten we een met een grote groep in een huis.” Afgelopen jaar werd ze 4e bij de D en was het beste meisje. “Kampioen!! :-) Ik kreeg twee hele mooie oorkondes.”

“We wonen in Zeeuws Vlaanderen zo dicht bij de grens dat we ook veel in België spelen. Daar schaak ik bij `De Drie Torens´ uit Gent op zondagochtend.” Luc Oosterlinck en Nick Dubbeldam geven haar daar les. “Met clubgenoten ga ik naar de criteriumtoernooien. Daarvan zijn er twaalf en ik ken iedereen. In het slotweekend wor-

den de prijzen uitgereikt.” In de Paasweek is het Belgisch Jeugd Kampioenschap waar 14 man van de club heen gaan! “Vorig jaar werd ik 2e meisje bij de D.

De prijsuitreiking was in een bioscoopzaal. Ik was jarig en kreeg mijn mooiste beker!” Iris zit in stap 3. Openingen bekijkt ze met Wim Sinke. Ze krijgt veel les van Nick Dubbeldam. “Penningen en aftrekaanvallen. Ik vind het leuk als ik het ook in mijn partijen kan laten zien. Dus toen ik iemand stikmat zette was ik best trots!” Nick: “Iris is onderzoekend, leergierig, geconcentreerd en mentaal sterk. Tegenslag is er om overwonnen te worden. Het allerliefst speelt ze ingewikkelde stellingen. Daar geniet ze écht van.” Na Kerst speelde ze in Béthune, Noord-Frankrijk, met haar elo van 1107 in de categorie -1700. Iris was in topvorm en won met 8 uit 9 een mooie trofee!!

Piet Peelen

foto: Frans Peeters

Geboortedatum:

Uit:

School:

Leukste schoolvak:

Hobby’s:

Schaken geleerd:

Club:

Wat wil je worden:

Lievelingseten:

12-4-2001

Axel SSG De Rede

Gym

Schaken, lezen

Papa

S. Landau, De Drie Torens (Gent) weet ik nog niet Friet met stoverij

Partijen van Iris

Iris Schelleman-Pascal Hurtrelo

Bethune 2013

1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 g6 5. Pc3 Lg7 6. Le3 d6 7. Le2 Ld7 8. Dd2 Pf6 9. f3 0–0 10. 0–0–0 a6 11. Pb3 b5 12. Lh6 Tc8 13. Kb1 Te8 14. Lxg7 Kxg7 15. g4 Le6 16. h4 Lc4 17. h5 Lxe2 18. Pxe2 Dc7 19. hxg6 fxg6 20. Pbd4

Fraai is nu 20. Dh6+ Kg8 21. g5 Ph5 22. Pg3! met een geweldige aanval!

20. .. Pxd4 21. Pxd4 e5?! 22. Pe2 Tcd8 23. Pg3 Df7 24. De3

dxe4 31. fxe4 Dd7

Wit staat beter dankzij een veiliger koning en een kwetsbare damevleugel van zwart.

24. . .. Db7? 25. Dh6+! Kg8

Op 25. .. Kh8 komt pardoes 26. Dxg6! Ook nu wint wit een pion en komen alle zware stukken binnenvallen.

26. g5 Ph5 27. Pxh5 gxh5 28. Txh5 De7 29. Tdh1 d5 30. Dxa6

Iris Schelleman-Kevin nguyen

Landau Axel D1-Klim-Op D1

Den Bosch 2013

27…Txd5 Kevin offert de kwaliteit.

Hij kon dat nog even uitstellen met 27. .. Tb5 28. gxh6+ Txh6 29. c3 a5

30. c4 Txb4 31. Pxb4 axb4

28. exd5 Pxb4 29. c4 Pd3 30. b3

Pe5 31. Kc2 hxg5 32. hxg5 Txh1

33. Txh1 Pf3 34. b4 Pxg5 35. c5 Kf7

Haalt de koning erbij. Het paard erbij

halen kon met 35. .. Pf3 36. Ta1 a6 37. c6 bxc6 38. dxc6 Pd4+ 39. Kc3 Pxc6.

36. c6! bxc6 37. dxc6 Pe6 38.

Kd3 Pc7 39. Th8 Ke6

Veiliger was de b-pion tegenhouden met 39. .. a6 40. Tc8 Pd5 41.

Kd4 Ke6 42. Tg8 Pc7.

40. Tc8 Pd5 41. b5 g5 42. Tg8 Pc7

43. Txg5

Overziet zwart’s verdediging. De b-pion dekken met 43. Kc4 behoudt

de winstkansen. Wederzijds goed gespeeld en een zeer spannende partij! 43. .. d5! 44. Tg6+ Ke5 45. Tg5+ ½–½

Diego Garcia-Iris Schelleman

Bethune 2013

1. d4 Pf6 2. c4 c6 3. Pc3 d5 4. cxd5 cxd5 5. Pf3 Pc6 6. Dc2 e6

7. a3 Ld7 8. Lf4 a6 9. h3 Le7 10. e3 0–0 11. Ld3 h6 12. g4! Kh8 13. Ke2 g5 14. Lg3 Kg7 15. Tag1 Pe8 16. h4 f6?! 16. .. Tg8 maakt een schuilplaats voor de zwarte koning op f8. 17. hxg5 fxg5 18. Th5 De zwarte koning staat niet veilig. Heel fraai is nu het doortastende 18. Txh6!

18. .. Pf6 19. Th2 Pxg4 20. Thg2 Pf6?! 20. .. Le8 21. Th1 h5 houdt de witte torenlijnen geblokkeerd.

21. Le5

21. Pxg5 hxg5 22. Lc7!

21. .. Pxe5 22. dxe5 Pe8

22. .. Pe4 23. Lxe4 dxe4 gaat nog net! 23. Lh7! Tf5 24. Lxf5 exf5 25. Ph4?! Dc8! 26. Pf3 Dc4+ 27. Dd3 Dxd3+

Iris heeft zich uitstekend verdedigd door de dames te ruilen!

28. Kxd3 Pc7 29. Pd4 Kg6 30. Tc1 Tc8 31. Kd2 h5 32. Pf3 g4 33. Tcg1 h4 34. Pd4 h3 35. Th2 Kh5 36. Pde2 Lg5 37. Pf4+?! Lxf4 38. exf4 d4 39. Pe2 Pd5 40. Tc1 Txc1 41. Kxc1

foto: Francis Bugny

Mat met toren en paard

Pascal Losekoot

Stel, je wilt een koning matzetten met alleen een paard en een toren. Hoe krijg je dat voor elkaar? Probeer maar op je schaakbord. Er is maar één manier: de koning moet in de hoek staan (bijv. op a1) en het paard moet op c3 staan. Dan kan de toren op a2 of b1 staan om mat te geven. we noemen dat mat met paard en toren – als de koning in de hoek staat – het Arabisch mat.

In de volgende stelling zien we hetzelfde matbeeld terug. Wit is aan zet, maar de zwarte pion is bijna aan de overkant. Kan wit ‘m nog tegenhouden?

Ja! Na 1.Pf5 mag zwart geen dame halen, want dan heeft wit een paardvork. Dus: 1…Kf2. En dan offert wit zijn paard met 2.Pe3. Nou ja, een echt offer is het niet, want op Kxe3 volgt Th8 – en wint. Dat witte paard is dus minder waard dan de zwarte pion.

Maar ja, wat moet zwart dan na 2.Pe3? Op 2…Kg3 volgt Pf1 en wit kan de zwarte pion slaan met zijn paard. 2…Kg1 blijft dan over, maar dan beslist 3. Tf1#. De zwarte pion blokkeert het vluchtveld h2.

Wit aan zet. De dame slaan (Pxh7) levert alleen maar remise op: Lg1 met eeuwig schaak. Wit begint daarom met het uitschakelen van de verdediger: de loper op b6: 1.Dc5! Na Lxc5 opgaven

2.Td8 is het mat niet meer te ontlopen,

3.Tc1 Txc1#

Zowel met wit als met zwart aan zet gaat het mat.

Gymnasium Apeldoorn troeft favoriet af

Kampioenschap Voortgezet onderwijs Het Gymnasium Apeldoorn is in het Science Center NEMO in Amsterdam verrassend Nederlands kampioen Voortgezet Onderwijs in de categorie Alle Leerjaren geworden. Verrassend, omdat het Utrechts Stedelijk Gymnasium op volle oorlogssterkte naar het Science Center was gekomen en per bord gemiddeld bijna 200 elo-punten meer dan Apeldoorn in stelling had gebracht.

Apeldoorn won echter alle wedstrijden. En Utrecht verloor behalve van Apeldoorn ook van het Murmellius Gymnasium. De strijd om de titel bleef echter tot de laatste ronde spannend omdat die niet om matchpunten maar om bordpunten ging en Apeldoorn en Utrecht

pas in de laatste ronde tegen elkaar speelden. Bij het Utrechts Stedelijk haalde drie van de vier spelers niet hun gebruikelijke vorm, terwijl Sven Dijkhuis (2063) zelfs een complete off-day had. Bij Apeldoorn was eerstebordspeler Thomas Beerdsen de grote (jonge)man met 4,5 uit 5. Remon Staal en Xiao Hao Buitenhuis die afwisselend op het vierde bord speelden, wonnen al hun partijen. Casper Wouters en Yassine Mouhad hadden het op bord twee en drie niet makkelijk, maar droegen met 2 uit 5 ook hun steentje bij. Timardi Verhoef van het Murmellius scoorde net als Beerdsen 4,5 uit 5.

In de categorie Eerste Twee Leerjaren was het niet spannend: het Stedelijk Gymnasium Leiden was oppermachtig en één ronde voor het einde al zeker van de titel.

Bij het Stedelijk Gymnasium Leiden (VO II) deed bord één Sarah van Rooden het met 3,5 uit 5 al goed maar haar drie teamgenoten lieten samen maar een half punt liggen. Tegen Sterre Kruijsen (5/5) en Bauke Schenkelaars (5/5) was niemand opgewassen. Ryan Theunissen stond slechts een halfje af. In NEMO worden meer evenementen dan het NK Scholen gehouden. Maar schaken in het Science Centre, dat is toch wel bijzonder, zo vindt ook Jesse, die stage loopt bij NEMO. “Je hebt toch ineens een heleboel slimme kinderen binnen.” Eric van Breugel van de KNSB beoordeelde de derde editie van het NK als een groot succes: “Het aantal deelnemende scholen neemt nog altijd toe. En zo sterk bezet als dit jaar was de teamfinale nog nooit. Ook de sterkere jeugdspelers doe nu gewoon mee!”

Van links naar rechts: Jeroen Borgsteede van Slim.nl, Thomas Beerdsen, Yassine Mouhad, Remon Staal, Hans Böhm, Xiao Hao Buitenhuis en Casper Wouters. (Foto Frans Peeters)

nadat Magnus Carlsen in 2013 wereldkampioen werd door Viswanathan Anand overtuigend te verslaan, is veel gespeculeerd over het einde van de carrière van de Indiër. Met zijn 44 jaar zou hij te oud zijn en te weinig ambitieus om zich in de wereldtop te handhaven. Anand schreef zich na enige aarzeling toch in voor het kandidatentoernooi in Khanty-Mansiyisk en snoerde zijn criticasters de mond. In de eerste ronde versloeg hij de grote favoriet Levon Aronian met wit, vervolgens remiseerde hij tamelijk eenvoudig met zwart tegen oudwereldkampioen Topalov, en toen kwam de onderhavige partij. Speelt u mee?

Combineren

Mamedyarov - Anand, kandidatentoernooi KhantyMansiysk 2014

1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6

4.Dc2

Met deze vroege damezet voorkomt Mamedyarov een complexe theoretische discussie, maar zwart krijgt redelijk makkelijk stukkenspel door op c4 te nemen. De hoofdvariant gaat verder met 4.Pc3 waarna zwart op c4 kan nemen of met 4...e6 voor de Meraner kan kiezen zoals Anand deed in zijn gewonnen WK-match tegen Kramnik (Bonn, 2008).

4...dxc4 5.Dxc4 Lg4

Interessanter dan het solide

5...Lf5 waarna zwart trouwens ook geen echte problemen kent.

6.Pbd2

Ambitieuzer is 6.Pc3 Pbd7 7.e4 Lxf3 8.gxf3 e5 zoals

Mamedyarov al eerder had gespeeld (tegen Inarkiev in 2011), maar misschien was Anand wel direct 7...e5!? van plan - een zet die wordt aan-

Nederlandse deelnemers deden van zich spreken bij het open toernooi van Reykjavik. Robin van Kampen haalde 8 uit 10 en

bevolen door Avrukh in zijn recente boek over het Slavisch en al eens met succes gespeeld is door Robin van Kampen.

6...Pbd7 7.g3 e6 8.Lg2 Le7

9.Pe5

Meestal rokeert wit eerst, 9.0–0 0–0 om daarna pas 10. Pe5 te spelen.

9...Lh5 10.Pxd7 Pxd7 11.0–0 0–0 12.Pb3 a5

Een goede zet. Zwart dreigt het witte paard te verjagen. Wit kan die aanval niet goed negeren: Op 13.e4 volgt namelijk 13…a4 14.Pc5 Pxc5 15.dxc5 en nu staat zwart al iets beter na 15...Lf6.

Dat betekent echter dat wit veld b4 moet verzwakken, wat vaak een belangrijk succesje is voor zwart in dit soort Slavische structuren.

13.a4

Anand heeft zijn doel bereikt - veld b4 is verzwakt. Zwart is met een gelijke stelling uit de opening gekomen. Anand weet in het vervolg verrassend makkelijk het spel naar zich toe te trekken - doet u dit hem

eindigde als gedeeld tweede achter de Chinees Li Chao. Erwin l’Ami maakte een half punt minder. Het contingent landgeno-

ten bestond verder uit Alina l’Ami, Arlette van Weersel, Michael Wunnink, Jan Schadd, Eric de Winter en Rob Tijssens.

1. Zwart is aan

2. Zwart

aan

3.

Karel van der weide

Verenigingsprijs voor Magnus Leidse Rijn

schakers, kreeg er in 2013 26 leden bij. Inmiddels heeft de in 2012 opgerichte club al 80 jeugdleden. In februari reikte K n SB-bestuurslid

Jan Stomphorst de prijs, schaakactiviteiten ter waarde van 1.000 euro, uit aan voorzitter Jochem Aubel.

De betrokkenheid van ouders en andere vrijwilligers is dermate groot dat de kinderen die er schaken er elke week een prima verzorgde clubavond hebben.

Stomphorst stelt dan ook: ‘Het is heel belangrijk andere clubs te laten zien dat het - mits met een goede organisatie - nog altijd mogelijk is grote groepen kinderen aan het schaken te krijgen. Wat hier gebeurt is uniek, mede door het aantal bij de club betrokken ouders.’

densprongen maken.’ Bart voegt de daad bij het woord. Na 4 zetten staan de witte paarden op d4 en e4. Of Magnus in 2014 weer kans maakt op de verenigingsprijs is nog even afwachten. Vooralsnog lijkt het er wel op. Eén belangrijke horde is namelijk inmiddels al genomen: de achtste groepers van vorig seizoen zijn - nu ze naar de brugklas zijn gegaan - niet afgehaakt. Een dat is een voorwaarde voor een gezond ledenbestand van de schaakbond.

KNSB-bestuurslid Jan Stomphorst (links) met voorzitter Jochem Aubel van Magnus Leidse Rijn en de prijs. En dan is er taart, en feest. (Foto's Bas van Esch)

De ledenadministratie in

en bijzondere bonden, naar vijfhonderd gebruikers gegaan, de ledenadministrateurs van de vereningen. Die kunnen de gegevens van hun eigen leden aanpassen en bekijken. Ze kunnen ook zien of iemand al lid is van een andere vereniging, om te voorkomen dat er dubbele gegevens worden ingevoerd. Pas als iemand is toegevoegd als lid, krijgt de ledenadministrateur de beschikking over de andere aanwezige gegevens van deze persoon.’

Flinke operatie

De verenigingen blijven uiteraard verantwoordelijk voor het beheer van de gegevens van de leden en worden geacht OLA op een verantwoorde manier te gebruiken. OLA is vanaf oktober vorig jaar per regionale bond ingevoerd. ‘Dat was een flinke operatie.’, zegt Van der Werf. ‘We zijn benieuwd naar gebruikerservaringen. Suggesties voor verbeteringen of nieuwe toepassingen zijn welkom. Gedurende de uitrol zijn overigens al

de Schaakbond Overijssel en projectmanager ICT, was betrokken bij het selecteren van de leverancier, het opstellen van het contract en de uitvoering. Mijnheer: ‘Bij de keuze voor een leverancier hebben we niet alleen gekeken naar het product zelf, maar ook naar hun aanpak en zaken als onderhoud en back-ups. De conversie, het omzetten van de gegevens uit de oude administratie naar de nieuwe, is altijd een spannend moment. We kwamen wat moeilijkheden tegen en toen hebben we besloten een extra testperiode in te lassen.’

‘Aan de hand van testprotocollen hebben de NBvS en verenigingen uit de SBO en de NHSB uitgebreid getest, om ervoor te zorgen dat de invoering goed zou verlopen. OLA is daarna per bond uitgerold en dat ging vlekkeloos. Ik heb alleen enthousiaste geluiden gehoord, de doorlooptijd is veel korter dan vroeger en je krijgt er mooie overzichten uit. Tijdens de uitrol vroegen verengingen zelfs of ze niet eerder mee konden doen.’

van der Werf, directeur van het bondsbureau: 'OLA was een flinke operatie'. (Foto Bas Beekhuizen)

getest en gefaseerd ingevoerd, allemaal omdat we de kwaliteit het belangrijkste vinden. Mochten verenigingen verbeteringen zien, dan is er budget: we hebben een onderhoudspot.’ ‘Bovendien zijn er voldoende ideeën voor extra functionaliteit, maar ook daarbij zal zorgvuldig naar het beschikbare budget worden gekeken’, zo vult Van der Werf aan.

Op de KNSB website is het eerste resultaat van OLA ook zichtbaar in de vorm van het vernieuwde verenigingsoverzicht met daarin de door de verenigingen zelf ingevoerde webadressen en contactpersonen. Zie daarvoor www.schaakbond.nl/verenigingen.

Meer informatie en de OLA handleiding is te vinden op de KNSB website: www.schaakbond.nl/home/ola-online-leden-administratie/handleiding-1.0

Suggesties voor verbeteringen kunt u mailen naar het bondsbureau.

Mark

Schaakprovocatie

Matzetten gaat meestal sneller als de eigen koning veilig staat, maar niet altijd. Er zijn zelfs vele schaakproblemen met een oplossing waarin wit zijn koning juist aan vijandelijke schaakjes bloot moet stellen. Dat deze zogenaamde schaakprovocatie aantrekkelijk werk op kan leveren blijkt wel uit het feit dat de eerste twee voorbeelden beroemde problemen zijn geworden.

Comins Mansfield

1e prijs Good Companions 191

Dieter Kutzborski

Die Schwalbe 1968

Mat in twee

In de eerste stelling is de zwarte batterij gericht op de witte koning ongevaarlijk door de penning. Er is echter alleen succes als wit zijn eigen loper-paardbatterij in kan zetten en daarvoor is 1. Le4! (dreigt 2. Pxc4#) noodzakelijk. Na 1. .. Pd2+ is er (nog steeds) 2. Pc4#, maar in drie gevallen moet het anders: 1. .. Pxd6+ 2. Ld3#, 1. .. Pxe3+ 2. Pb5#, 1. .. Pe5+ 2. Td3#. Zonder slagzet worden de schaaks met mat beantwoord.

Sam Loyd

‘The Steinitz Gambit’ 1e prijs Checkmate Neuheits 1903

Dit is wellicht het ultieme voorbeeld van schaakprovocatie. Onmiddellijk de batterijen afvuren levert vanwege de vluchtvelden d4 en e4 geen succes op. Het lijkt zelfmoord om de witte koning te laten helpen maar in werkelijkheid leidt 1. Ke2!! tot spoedig mat van de zwarte koning. Na 1. .. f1D++ 2. Ke3! staat de koning bloot aan een spervuur van schaaks maar alles wordt met mat in één beantwoord.

Eeltje Visserman

1e prijs Het Parool 1975

Mat in vijf

De vijfzet wordt opgelost door 1. Lb1! (2. Da2#). Dat laat 1. .. Dg4+ toe, en na 2. Ka5! is vervolgens ook nog 2. .. Dg5+ mogelijk, maar dan keert de loper met 3. Lf5+! op zijn schreden terug. Het gedwongen 3. .. Dg1 brengt daarna de beginsituatie op het bord terug met een klein verschil: nu is 4. a4! gevolgd door 5. Da3# mogelijk.

Milan Vukcevic

Schach-Echo 1980

Mat in vier

De volgende is uit het rijke oeuvre van Visserman. Niet goed zijn 1. Kxc4? (2. Pd4+) bxc3+! en 1. Ke5? gxf6+!. Om die zetten te elimineren wordt zwart daarom met 1. Kd5! (2. Pd4+) ‘geprovoceerd’ om met zijn paard een van de pionnen op c3 en f6 op te ruimen. En daar doet wit zijn voordeel mee: 1. .. Pxc3+ 2. Kxc4+! Pe4 3. Lf2!, 1. .. Pxf6+ 2. Ke5+! Pe4 3. Lf2!.

Mat in zes

Vukcevic toont een element dat wel wordt gecombineerd met schaakprovocatie. Een schaak wordt opgeheven door tussenplaatsing om het schaakgevende stuk op een minder gunstig veld te krijgen. Wit beoogt Lc2+ en streeft dus naar ontpenning van de loper. Omdat 1. Kf3? op 1. ..

Df7+! faalt, wordt de dame met 1. Kd1! (2. Lc2+) Dd7+ 2. Pd4! eerst naar beneden ‘getrokken’.

Na 2. .. Dxd4+ 3. Ke2! (4. Lc2#)

De5 4. Kf3! Df6 heeft zwart namelijk zijn loper op d8 geïnterfereerd: 5. Lf5+! Dxh4 6. Lc2#. Dolf

Karl-Heinz Siehndel (naar Kraemer en Grasemann) 1e prijs Schach 1978

Mat in zeven

In het laatste probleem soortgelijke strategie met nog een uitbreiding. Het witte plan is om na 1. Tb8+? Dxb8 2. axb8D+ Txb8 mat te geven op a6, maar de dame staat gepend. Gewoon de koning op a2 zetten is te simpel vanwege 1. .. Lxd5+!, maar die loper kan op f3 geïnterfereerd via schaakprovocatie: 1. Ka3!? (2. Tb8+) Th3+ 2. Pf3 Txf3+. Dan is na 3. Ka2 Tf8 echter de opstelling van de stukken op de achtste rij gunstiger voor zwart (4. Tb8+ Txb8 5. axb8D+ Dxb8 en hij houdt de dame over). Juist is daarom: 1. Le8!! Dxe8 2. Ka3! Th3+ 3. Pf3! Txf3+ 4. Ka2! Tf8 5. Tb8+! Dxb8 6. axb8D+ Txb8 7. Da6#.

Oplossingen van de laatste twee bewijspartijen van Dirk Borst in de oktoberrubriek: 1. Pd3 d5 2. Lg5 Dd6 3. e3 Dg3 4. hxg3 f5 5. Th6 f4 6. gxf4 e5 7. fxe5 Ld6 8. exd6 Pe7 9. dxc7 0-0 10. cxb8P Tf3 11. gxf3 Lf5 12. Lh3 Le4 13. Ld7 Pc6 14. Te6 h5 15. fxe4 h4 16. exd5 h3 17. dxc6 h2 18. cxb7 h1P 19. bxa8P.

1. c4 e5 2. c5 De7 3. c6 Da3 4. bxa3 Lb4 5. cxd7+ Ke7 6. d8T c5 7. Td6 c4 8. Tg6 c3 9. d4 hxg6 10. d5 Th3 11. Dd4 Ph6 12. Lxh6 Pd7 13. Pd2 Pf8 14. 0-0-0 c2 15. Tb2 Lc3+ 16. Tb3 La1+ 17. Tb4 Tc3 18. Pdf3 c1D 19. Td3 De1 20. e3 Tc1+.

Yochanan Afek

Yochanan Afek (1952) komt uit Israël. Hij is heel actief als bordspeler en als trainer in Amsterdam. Heel veel zegepralen heeft hij verworven als componist van eindspelstudies. Zijn ervaring benut hij voor het schrijven van rubrieken over studies. Geregeld levert hij bijdragen aan The Problemist en de Chess Informant. Daardoor bekleedt hij een belangrijke positie in de wereld van de eindspelstudie.

1. Yochanan Afek

Eervolle Vermelding

Gurgenidze Jubileumtoernooi 2008

Het bewerkstelligen van een systematische beweging en wederzijdse zetdwang zijn de thema’s van de volgende studie.

2. Yochanan Afek

Tweede prijs Schach 2009

Txf7 Kc7 remise. 9. .. Tf5+ 10. Kd4 Niet 10. Kb4? Kb7 11. d7 Pe7! 12. Tb8+ Ka7 13. Ta8+ Kb7 14. Tb8+ Ka7. Zwart ontsnapt. 10. .. Kb7 11. d7 Pe7 12. Tb8+ Wit wint door een materieel overwicht.

Wit begint en houdt remise

Het paard moet twee zwarte vrijpionnen stoppen. 1. Pd2+ Onvoldoende is 1. Ka4? a2 2. Pd2+ Kd5 3. Pb3 h5 4. e6 Kd6! en zwart wint. 1. .. Kd5 2. Pb1! a2! 3. Pc3+ Kxe5 4. Pxa2 Eén zwarte vrijpion is geliquideerd. 4....Kd4! De koning schermt de laatste pion af. 5. Pb4! 5. Pc1? Ke3! houdt het paard tegen. 5. .. h5 6. Pc2+! Geen goede afloop heeft 6. Pc6+? Ke4! 6. .. Ke4!

Wit begint en wint

De extra pion volstaat normaliter niet voor de winst. Daarom begint wit met een tactische wending. 1. Pd6!! cxd6 2. cxd6

Wit dreigt met een snelle opmars van de d-pion. Zwart kan alleen tijd winnen. 3. ..

Te1+ 3. Kc2! Simpel is 3. Kd2?

Te6 en remise. 3. .. Te2+ 4. Kc3

Te3+ 5. Kc4 Te4+ 6. Kc5! De koning gaat steeds verder omhoog. 6. .. Te5+ 7. Kc6 Te6 8. Td8 Tf6! 8. .. Th6 9. h5! leidt tot wederzijdse zetdwang.

Ieder jaar is er een bijzondere competitie. Componisten mogen een studie indienen. In 2012 maakten David Gurgenidze, Oleg Pervakov, Gady Costeff, Ilham Aliev en Harold van der Heijden een keuze. Afek triomfeerde!

3. Yochanan Afek

Tweede prijs Timman 60 jaar Jubileumtoernooi 2012 Studie van het jaar 2012

Een zwart paard wordt herboren op een veld, waar een wit ros sneuvelde. 10. Kb1! 10. Dxc1? Dxc7! 11. Dxc7 leidt tot pat. 10. .. Dc8! 11. Dc6+ Ka7 12. Kxc1 Dh3! 13. c8P+! Na een dame- of torenpromotie kan de zwarte dame zich offeren.

De pion dreigt door te lopen, maar 7. Pa3! h4 8. Pc4 h3 9. Pd2+ Kf4 10. Pf1 houdt remise. Het paard komt net op tijd om de tweede pion te stoppen. Dit werk werd geïnspireerd door een studie van Grigoriev (Isvestia 1932). Het 55-jarige feestvarken Gurgenidze liet zich door dezelfde componist beïnvloeden.

9. Kc5!! De val is 9. h5? Th6! en zwart houdt remise bij wederzijdse zetdwang. Onvoldoende is ook 9. Kd5? Kb7 10. Ke5 Th6! 11. d7 Pd6! 12. Tf8! Pf7+! 13.

Wit begint en wint

1. Tb7+ Ka8 2. Ta7+!! Door offers wordt de f-pion tot promotie gebracht. 2. .. Pxa7 3. Te8+ Pc8 4. Txc8+ Ka7 5. Lc5+! Txc5 6. Ta8+!! Voorbarig is 6. f8D? Dg2+ 7. Ka3 Ta5+ 8. Kb4 Dd2+ 9. Kc4 Dxc1+ wegens eeuwig schaak. 6. .. Kxa8 7. f8D+ Db8 8. Dxc5 d2 9. c7! dxc1P+!

Een nieuw wit paard ontstaat op het veld waar een zwart paard werd genomen! 13. .. Kb8 Zwarts dame dreigt een desperado te worden. 14. Pb6! Dxb3 15. Dc8+ Ka7 16. Da8+ Kxb6 17. Db8+ Wit wint.

Tijdens de oplossing wordt wederzijds het Phoenix-thema getoond: Tweemaal wordt een paard herboren.

Yochanan Afek heeft veel prijzen gewonnen met eindspelstudies. (Foto Bas Beekhuizen)

Competitie- en toernooireglement op de schop

Verbod op meenemen mobiele telefoons

Voor het eerst in vijf jaar zijn weer nieuwe FIDE-regels van kracht, die gevolgen hebben voor competitie- en toernooireglementen. Zo moet daar in vastgelegd worden wat te doen als een mobiele telefoon wordt meegenomen. Een mobiele telefoon meenemen is verboden en kan leiden tot verlies van de partij. De nieuwe regels gaan op 1 juli in.

Hier een aantal veranderingen op een rijtje;

Promoveren

In de artikelen 4.6 en 4.7 staat hoe de promotie zet uitgevoerd moet worden, dat gaat zo: “De promotie zet kan op verschillende wijzen gedaan worden. De pion hoeft niet op het aankomstveld geplaatst te worden. Het wegnemen van de pion en het plaatsen van het nieuwe stuk op het promotieveld mag in willekeurige volgorde gedaan worden. Als op het promotieveld een stuk van de tegenstander staat, dan moet dit geslagen worden.

De zet wordt beschouwd als te zijn gedaan zodra de hand van de speler het nieuwe stuk op het promotieveld heeft losgelaten en de pion van het bord verwijderd is.”

En dan staat er in artikel 7.5.a ook iets nieuws over de promotie: “Als de speler een pion heeft gespeeld naar de rij die het verst van zijn beginpositie is verwijderd, de klok heeft ingedrukt, maar de pion niet heeft vervangen door een nieuw stuk, dan is de zet onreglementair. De pion moet vervangen worden door een dame van dezelfde kleur als de pion.”

Het is dus niet meer onduidelijk wat de pion in dit geval is geworden: een dame.

De assistent

In artikel 4.9 staat: “Als een speler niet in staat is om zelf te zetten, mag de speler gebruik maken van een door hem voorgestelde assistent om de zetten te doen. Deze assistent moet voor de arbiter aanvaardbaar zijn.”

Ditzelfde geldt ook voor het bedienen van de klok (artikel 6.2.e) en het noteren (artikel 8.1.e).

Zet voltooid

Wanneer een zet voltooid is wordt in artikel 6.2.a omschreven: “Tijdens de partij moet elke speler die zijn zet op het schaakbord heeft gedaan, zijn eigen klok stilzetten en de klok van zijn tegenstander in gang brengen (met andere woorden: hij drukt zijn klok in). Dit indrukken ‘voltooit’ de zet. Een zet is ook voltooid als:

1) de zet de partij beëindigt of 2) de speler een volgende zet heeft gedaan, in geval zijn vorige zet niet voltooid was.”

Dat laatste gedeelte is nieuw.

Verzuimtijd

Een nieuwe term wordt in artikel 6.7.a aan de regels toegevoegd: de verzuimtijd “Het wedstrijdreglement moet aangeven binnen hoeveel tijd een speler na het begin van de zitting voor het eerst aan het schaakbord verschenen moet zijn (‘verzuimtijd’). Een speler

verliest de partij als hij na de verzuimtijd voor het eerst aan het schaakbord verschijnt, tenzij de arbiter anders beslist.”

Artikel 7.1 gaat over het terugbrengen van de laatste reglementaire stelling in geval van een onregelmatigheid. Dat is alleen veranderd wat betreft het aanpassen van de klok:

“De arbiter mag ook besluiten de kloktijden niet aan te passen.”

onreglementair

In artikel 7.5.b is gewijzigd dat er al bij de tweede onreglementaire zet een nul moet worden uitgedeeld. In het oude reglement was dat pas na driemaal: “Na de in artikel 7.5a beschreven handeling moet de arbiter bij de eerste voltooide onreglementaire zet van een speler, twee minuten extra tijd aan zijn tegenstander geven; bij een tweede onreglementaire zet van dezelfde speler moet de arbiter de partij voor hem verloren verklaren.”

Remiseclaim

Bij een remiseclaim op grond van artikel 9.5, driemaal dezelfde stelling of de 50 zettenregel, mag nu ook de arbiter de klok stilzetten. Verder is de straf bij een foute claim twee in plaats van drie minuten geworden: “Als een speler remise claimt op grond van artikel 9.2 of 9.3, dan moet hij of de arbiter de schaakklok stilzetten (zie artikel 6.12b). Hij mag zijn claim niet intrekken.

a. Als blijkt dat de claim terecht is, dan is de partij onmiddellijk remise.

b. Als blijkt dat de claim onterecht is, dan moet de arbiter twee minuten toevoegen aan de

bedenktijd van de tegenstander.”

Die twee minuten is ingevoerd omdat de tijd die de tegenstander erbij krijgt bij een onreglementaire zet ook twee minuten is. Dat is makkelijker te onthouden.

Remise

Artikel 9.6 is helemaal nieuw: “De partij is remise als een of beide van de volgende punten aan de orde zijn:

a. dezelfde stelling, zoals in 9.2b, is bereikt na ten minste vijf opeenvolgende zetherhalingen van beide spelers.

b. in een reeks van 75 opeenvolgende voltooide zetten van beide spelers is er geen pion verzet en er is niets geslagen. Als de laatste zet een matzet was, heeft die voorrang.” Er staat “de partij is remise”. Dat betekent dat de arbiter moet ingrijpen als hij dit ziet gebeuren. Vooral bij jeugdtoernooien wil het nog wel eens voorkomen dat spelers maar blijven doorgaan en niet weten dat ze kunnen claimen.

Het oude artikel 10 over versneld beëindigen is naar aanhangsel G verplaatst.

Mobiele telefoons

Dan het nieuwe artikel 11.3.b. over mobiele telefoons : “Tijdens de wedstrijd is het een speler verboden om een mobiele telefoon of andere elektronische communicatiemiddelen in het spelersgebied bij zich te hebben. Als geconstateerd wordt dat een speler zo’n apparaat meegenomen heeft naar het spelersgebied, dan verliest die speler de partij. De tegenstander wint. Het wedstrijdreglement mag een andere, minder zware straf opleggen.

De arbiter mag de speler verzoeken dat hij zijn kleren, tassen en andere zaken op discrete wijze laat doorzoeken. De arbiter, of een door de arbiter aangewezen persoon die het onderzoek bij de speler uitvoert, moet van hetzelfde geslacht zijn als de speler. Als een speler weigert mee te werken aan dit onderzoek, dan moet de arbiter een straf opleggen overeenkomstig artikel 12.9.”

Het is per 1 juli 2014 dus verboden om een mobiele telefoon bij je te hebben op straffe van verlies van de partij. Het wedstrijdreglement mag een minder zware straf opleggen, dat zal vermoedelijk vaak gebeuren.

In artikel 11.10 is het laatste deel ook nieuw:

“Tenzij in het wedstrijdreglement iets anders wordt omschreven, mag een speler tegen elke beslissing van de arbiter beroep aantekenen, zelfs na het ondertekenen van het notatieformulier (zie artikel 8.7).”

En aan het rijtje straffen van artikel 12.9 is nog een nieuwe mogelijke straf toegevoegd: “een vooraf bekendgemaakte boete”.

A. Regels voor Rapidschaak

De regels voor rapidschaak en snelschaak zijn zodanig veranderd dat deze regels na 1 juli 2014 zo goed als gelijk aan elkaar zijn. Het belangrijkste daarbij is dat nu ook bij rapidschaak bij een onreglementaire zet de winst geclaimd kan worden (zie hieronder bij A4b).

In A1 is veranderd dat de regels voor rapidschaak nu gelden voor partijen van meer dan tien en minder dan 60 minuten per speler. Dat was meer dan vijftien minuten.

Verder staat in A3 dat de wedstrijdregels (artikel 6 t/m 12) van toepassing zijn als: één arbiter toezicht heeft op maximaal drie partijen en elke partij wordt genoteerd door de arbiter of zijn

assistent en, zo mogelijk, met behulp van elektronische hulpmiddelen wordt vastgelegd.

A4 is van toepassing als A3 niet van toepassing is, hier zijn de belangrijkste wijzigingen:

A4a: “Zodra beide spelers vanuit de beginopstelling tien zetten hebben voltooid:

1) kan geen correctie worden toegepast op de instelling van de schaakklok, tenzij het niet corrigeren een negatief effect heeft op het wedstrijdschema. 2) kan er geen claim meer ingediend worden met betrekking tot een onjuiste beginopstelling of een verkeerd geplaatst schaakbord.”

Dat was vroeger maar drie zetten mogelijk. Als het increment niet goed is ingesteld heb je als speler nu meer tijd om dat te ontdekken.

A4b: “Een onreglementaire zet is voltooid zodra de speler zijn klok heeft ingedrukt. Als de arbiter dit waarneemt moet hij de partij voor de overtredende speler verloren verklaren, vooropgesteld dat de tegenstander nog niet zijn volgende zet gedaan heeft. Als de arbiter niet ingrijpt, mag de tegenstander winst claimen, vooropgesteld dat de tegenstander nog niet zijn volgende zet gedaan heeft.”

De arbiter moet dus ingrijpen als hij dit ziet gebeuren.

A4d: “Als de arbiter waarneemt dat beide koningen schaak staan of dat er een pion op de verste rij van zijn uitgangspositie staat, dan moet de arbiter wachten tot de volgende zet is voltooid. Daarna, als de onreglementaire stelling nog steeds op het bord staat, moet hij de partij remise verklaren.”

A5: “Het Wedstrijdreglement moet omschrijven of A3 of A4 geldt voor de hele wedstrijd.”

B. Regels voor Snelschaak

In B1 is veranderd dat de regels voor snelschaak nu gelden voor partijen van tien minuten of

minder per speler. Dat was vijftien minuten.

Andere wijzigingen:

B2: De straffen genoemd in de artikelen 7 en 9 van de Wedstrijdregels zijn één in plaats van twee minuten. Verder staat in artikel B3 dat de wedstrijdregels (artikel 6 t/m 12) van toepassing zijn als: één arbiter toezicht heeft één partijen en elke partij wordt genoteerd door de arbiter of zijn assistent en, zo mogelijk, met behulp van elektronische hulpmiddelen wordt vastgelegd.

B4 luidt: “Als B3 niet van toepassing is dan worden de partijen gespeeld volgens de Regels voor Rapidschaak zoals vermeld in artikel A4, mede met inachtneming van A2.” Hierdoor worden de regels voor rapidschaak en snelschaak gelijk.

B5: “Het wedstrijdreglement moet omschrijven of B3 of B4 geldt voor de hele wedstrijd.”

G. Versneld beëindigen Dit was het oude artikel 10.

G1 is: “ ‘Versneld beëindigen’ betreft de periode van een partij waarin alle resterende zetten

moeten worden voltooid in een beperkte tijd.”

G2: “Voor aanvang van een wedstrijd moet aangekondigd worden of dit aanhangsel van kracht is of niet en of artikel G4 dan wel G5 wordt toegepast.” Dus zelfs bij een periode waar alle zetten in een beperkte tijd gedaan moeten worden, kan bepaald worden dat aanhangsel G niet van kracht is.

G4 is nieuw: “Als de aan zet zijnde speler minder dan twee minuten op zijn klok over heeft, dan mag hij, zo mogelijk, verzoeken om over te gaan op een niet-opsparende of wel-opsparende tijdsinstelling met 5 extra seconden per zet voor beide spelers. Dit is ook een remiseaanbod/-voorstel. Als dit remisevoorstel wordt afgewezen en de arbiter gaat akkoord met het eerder genoemde verzoek dan moet die extra tijd op de schaakklok worden ingesteld. De tegenstander krijgt 2 minuten extra tijd en de partij wordt voortgezet.”

Dit kan natuurlijk alleen als er digitale klokken beschikbaar zijn en er volgens G2 van te voren is aangekondigd of G4 van kracht is, bijvoorbeeld in het wedstrijdreglement.

G5 is het oude artikel 10.2, alleen 10.2.d is verwijderd.

Het

Grünfeld-Indisch,

afruilvariant (deel 2)

We vervolgen onze zoektocht naar de plannen en ideeën in het Grünfeld-Indisch en gaan uit van de afruilvariant die ontstaat na 1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5 4. cxd5 Pxd5 5. e4 Pxc3 6. bxc3 Lg7

Diagram 1

Stelling na: 6... Bg7

Dit was de belangrijke uitgangsstelling voor het systeem dat we behandelen. Uitleg van de belangrijkste basisideeën treft u aan in de vorige rubriek. Wit heeft hier drie mogelijke voortzettingen die alle drie een totaal verschillend karakter hebben.

A) 7. Lc4

B) 7. Pf3

C) 7. Le3

De eerste mogelijkheid kwam in de eerste aflevering van dit tweeluik aan bod. De andere twee bespreken we in dit artikel.

B) 7. Pf3

Lange tijd werd deze ontwikkeling van het koningspaard gezien als een gevaarlijk wapen. Omdat het centrum sneller onder druk gezet kan worden, nu ... Lc8-g4 in de stelling komt, beoogt hij iets totaal anders dan in de hoofdvariant met 7. Lc4. 7... c5 8. Tb1

Dit is de gedachte achter de zevende zet, in de jaren ‘80 vooral gepopulariseerd door de toen nog jonge Kasparov. De

toren gaat uit de lange diagonaal van Lg7 en daarmee staat hij soms klaar om zijn centrumpionnen naar voren te spelen. Dat hij daarbij pion c3 soms met schaak in de steek laat, is vrij bijzonder.

8... 0-0 9. Le2 cxd4

Destijds was 9... Pc6 de meest gespeelde variant. Daarop had Kasparov een fraaie respons klaarliggen: 10. d5!? Hij offert pion c3 met schaak! Wie laat zo’n lekker hapje nu niet liggen? We bekijken nu twee varianten:

1) Met 10... Lxc3+ kan zwart zomaar pardoes een pion met schaak van het bord nemen. Maar het is levensgevaarlijk deze loper te moeten inleveren. Wit krijgt een gevaarlijke aanval na bijvoorbeeld: 11. Ld2 Lxd2+ 12. Dxd2 Pa5 (zie analysediagram)

Analysediagram

Stelling na: 12... Na5

13. h4 Wit mag er geen gras over laten groeien en moet onmiddellijk tot de aanval over gaan. Dat is een belangrijk thema in het Grünfeld-Indisch. Omdat eigenlijk al vanaf zet 6 het verdedigende paard van f6 verdwijnt van de koningsvleugel, kan de zwarte koning (ondanks de sterke loper op g7) toch snel onder druk gezet worden. Zonder loper op g7, richt wit zijn pijlen helemaal op de verlaten zwarte koning.

2) 10... Pe5 Dit is de kritieke zet en hierna ontstaat een superscherpe stelling met aan beide kanten zware stukken en het loperpaar. 11. Pxe5 Lxe5 12. Dd2 e6 13. f4 (zie analysediagram)

Analysediagram

Stelling na: 13. f4

Zwart kan diverse loper zetten spelen. We nemen er twee onder de loep: 1) Het meest logisch is om te vervolgen met 13... Lg7 en dat was ook lange tijd de hoofdvariant. Maar die bleek toch niet geheel bevredigend voor zwart. Wit blijkt een sterke vrijpion te kunnen handhaven en daarmee verschaft hij zichzelf winstkansen. Deze stelling werd zelfs tot in het verre eindspel onderzocht. Genna Sosonko verzuchtte eens dat de theorie destijds al zover ging dat het volgende nieuwtje pas na de eerste tijdcontrole als afgegeven zet in de envelop zou gaan! Dat was uiteraard in een tijd dat partijen nog werden afgebroken… 2) 13... Lc7 Een wat merkwaardige terugtocht die echter volgens de nieuwste inzichten het beste is. Zwart verhindert voorlopig het oprukken van wits potentiële vrijpion en tegelijkertijd haalt hij ook c3-c4 uit de stelling vanwege ... La5 met damewinst. Daarmee staat zwart klaar om op d5 te ruilen zodat wit niet met de door hem gewenste c-pion kan terug nemen. Het nadeel is natuurlijk

wel dat de zwarte loper op de koningsvleugel gemist gaat worden. 14. 0-0 exd5 15. exd5 La5 (zie analysediagram)

Analysediagram

Stelling na: 15... Ba5

Deze stelling staat momenteel ter discussie. Het lijkt erop dat zwart standhoudt, hoewel hij nog wel een paar gevaren moet trotseren. Een voorbeeld is Krasenkow-Avrukh, 2004, waarin zwart soepel remise maakte. 10. cxd4 Da5+ 11. Ld2 Dxa2 12. 0-0 b6 13. Dc1 Lb7 De moderne aanpak. Heel scherp is de dame jacht na 13... De6 14. Lc4 Dxe4 15. Te1 Db7 en dan moet wit zijn kaarten op tafel leggen. Hij doet dat met 16. Lb4 Le6 17. Txe6 fxe6 18. Pg5 met enorme verwikkelingen, maar zwart lijkt zich staande te houden (zoals in Gelfand-Dorfman, 1986). 14. Lc4 Da4 15. Lb5 Da2 16. Te1 Tc8 17. Dd1 Dc2 18. De2

Diagram 3

Herman

18... Pc6

De laatste mode. Een belangwekkende partij is MamedyarovMorozevich, 2010. 19. Ld3

Het achterna zitten van de dame neemt weer zijn aanvang. 19... Da2 20. Lc4 Da4 21. Lb3

Diagram 4

Stelling na: 21. Bb3

21... Da3?

Heet van de naald! In het Kandidatentoernooi, maart 2014, bleek de grote Grünfeldspecialist Svidler in zijn partij tegen Aronian zich niet bewust van de witte dreigingen. Een betere zet is het onooglijke 21... Da6 dat voorkwam in drie partijen, waarvan Lautier-Shirov, 2004 de meest aansprekende was.

De Armeniër vervolgde in de partij sterk met 22. Lxf7+! Kxf7 23. Dc4+ e6 24. Pg5+ Ke8 25. Pxe6 De7

Diagram 5

Stelling na: 25... Qe7

Aronian speelde nu minder goed 26. Pxg7+?! want daarop lijkt zwart gelijkspel te kunnen behalen, zoals Zhaoqin Peng op Schaaksite.nl publiceerde. Goed voor wit is echter 26. d5! Pe5 27. Db3 waarna wit met de dreiging f2-f4 en e4-e5 de pionnen in het centrum in beweging kan gaan

zetten. De witte kansen moeten hier hoger aangeslagen worden.

C) 7. Le3

Dit is de keuze van veel strategen, die beschikken over een goede eindspeltechniek. Spelers als Karpov en Kramnik staan bekend om hun uitstekende eindspelbehandeling. Zwart kan namelijk vrijwel geforceerd dames en een paar stukken ruilen. Met deze loperzet, zet wit alles klaar om zo snel mogelijk het centrum te dekken en de dame naar d2 te kunnen spelen. Hij kan dan de kwetsbare toren op a1 ook in no-time een plek geven zodat acties met d4-d5 mogelijk worden.

7... c5 8. Dd2

Diagram 6

Stelling na: 8. Qd2

8... Da5

Dit de meest principiële aanpak. Zwart maakt zich op voor een ruil op zowel d4 als op d2.

9. Tc1 cxd4

Zwart is bereid om het eindspel in te gaan. Voorheen speelde men vooral 9... 0-0.

10. cxd4 Dxd2+ 11. Lxd2 0-0 12. Pf3 e6

Diagram 7

Stelling na: 12... e6

De meest logische voortzetting. Zwart verhindert het oprukken van wits d-pion, waarna hij zal

proberen zijn ontwikkeling te voltooien. Zoals in de inleiding van het eerste artikel al is gezegd, lonkt er voor zwart een gunstig eindspel vanwege de pionnenmeerderheid op de damevleugel. 13. Lb5!?

Diagram 8

Stelling na: 13. Bb5

Deze op het oog wat merkwaardige loperzet bezorgt zwart de nodige problemen. Het uitlokken van ... a7-a6 is voordelig voor wit. Hier is overigens 13. h4 een interessante mogelijkheid, ook al eens geprobeerd door Kramnik. Hij had deze zet zelfs al voorbereid voor zijn match tegen Kasparov in 2000. Giri werd zijn slachtoffer in Dortmund 2011.

13... Ld7

Zwart moet nu snel zijn ontwikkeling voltooien, dat het gepaard gaat met pionverlies blijkt geen probleem te zijn.

1) Het alternatief 13... a6? faalt tactisch op 14. Lb4! axb5 15. Lxf8 en de loper op c8 blijft hangen.

2) Een aardig idee voor zwart is nu 13... Pc6 dat een pionoffer inhoudt. 14. Le3 Td8 15. Lxc6 bxc6 16. Pe5 Lb7 (zie analysediagram)

Analysediagram

Stelling na: 16... Bb7

17. f3! Na dit fijnzinnige zetje heeft wit een minuscuul strategisch plusje, dat vooral in de handen van Kramnik een

wapen blijkt te zijn. Als zwart het paard op e5 met rust laat, kan het later ingezet worden tegen pion c6. Het opgeven van de goede loper met 17... Lxe5 bleek ook op de nodige problemen te stuiten. In de partij KramnikAreshchenko, 2013, werd de zwartspeler snel weggespeeld. 14. Lxd7 Pxd7 15. Tc7 Pf6 16. e5

Zo behoudt wit zijn pluspion, maar daarmee moet hij de pionnen op de voor hem ongunstige kleur laten vastleggen, terwijl het zwarte paard naar een geweldig veld gespeeld kan worden.

16... Pd5 17. Txb7 Tfb8 18. Tb3

Een poging om zwart nog een klein beetje te laten zweten. De ruil met 18. Txb8+ Txb8 levert wit nauwelijks winstperspectieven op. 19. 0-0 Tb2 20. a4 Lf8 Ondanks de minuspion staat zwart met zijn actieve stukken (vooral het paard op d5 is een reus!) zeker niet minder.

18... Txb3 19. axb3 Tb8 20. Ke2 Txb3 21. Ta1 Tb7 En zwart heeft gelijkspel behaald, zoals ook bleek in de partij Lenic-Giri, 2013.

Belangrijkste illustratieve partijen:

• Kramnik-Ivanchuk, 1995.

• Shulman-Marin, 2009.

• Krasenkow-Avrukh, 2004.

• Gelfand-Dorfman, 1986.

• Mamedyarov-Morozevich, 2010.

• Sherbakov-Konguvel, 1996.

• Lautier-Shirov, 2004.

• Leko-Topalov, 2011.

• Kramnik-Caruana 2013.

• Kramnik-Giri 2011.

• Kramnik-Areshchenko, 2013.

• Lenic-Giri, 2013.

Geraadpleegde bron: - Megadatabase van Chessbase

Eerdere afleveringen van deze rubriek, waarbij u de illustratieve partijen interactief kunt naspelen en downloaden, treft u aan op http://schaaksite.nl/list.php? c=training.

Reageren? Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl.

Max Euwe Centrum kan weer even vooruit

Eind vorig jaar luidde het Max Euwe Centrum de noodklok. Voor het jaar 2014 dreigde een tekort van maar liefst € 25.000 op de begroting. Moest het Centrum twee jaar na zijn 25e verjaardag de deuren sluiten? Kwam er een eind aan een uniek museum, het enige ter wereld dat aan een wereldkampioen schaken is gewijd?

We zijn intussen bijna een half jaar verder en de donkere wolken lijken overgewaaid. Het MEC besloot nog eens kritisch naar de uitgaven te kijken en te bezuinigen waar bezuinigd kon worden. Zo werd besloten de vergoeding voor vrijwilligers af te schaffen. Met bloedend hart, want de vele vrijwilligers vormen de steunpilaar voor het centrum. Ook werd de Nieuwsbrief voor donateurs en relaties teruggebracht tot twee uitgaven per jaar. Mogelijk komt er als compensatie wel een extra digitale Nieuwsbrief. Daarnaast lukte het om een kleine sponsor te vinden. Maar het meest hartverwarmend was wel de reactie die de noodkreet bij de vele donateurs opriep. Het Max Euwe Centrum opheffen? Dat kon toch niet. De gulle gaven stroomden binnen, zodat de financiële problemen voor 2014 snel werden opgelost. Hoe komt het Max Euwe Centrum aan zijn inkomsten? Ieder KNSB-lid draagt een steentje bij door de ”Euwe-gulden” (inmiddels € 0,55) die in de KNSB-contributie is verwerkt. Verder zijn er bijdragen van de Vrienden van Euwe en subsidieert de gemeente Amsterdam. De boekenverkoop levert enkele duizenden euro’s op, net als de sponsoring. En dan zijn er natuurlijke de donaties van de ruim 600 donateurs. Soms leveren ook schaakclubs een bijdrage, zoals Het Witte Paard uit Haarlem, dat een deel van de opbrengst van een toernooi ter beschikking stelde aan van het MEC. Wat heb je eraan?

Leuk natuurlijk, al die bijdragen, maar waar doe je het voor? Wat heb je eraan als schaker? Die vraag heeft het MEC zich uiteraard ook gesteld. Al jaren kiest het Max Euwe Centrum er voor om meer te zijn dan alleen een bibliotheek en een tentoonstelling.

zich inschrijven voor een training. En voor groepen, bijvoorbeeld schaakverenigingen die eens langs willen komen, kan er een programma op maat worden gemaakt. Denk aan lezingen, spelletjes of een quiz. Ook kinderen vinden het MEC leuk. We hebben kleurplaten, een museumquiz, leuke schaakclips en talloze schaakspelletjes voor ze. Manager Eddy Sibbing: “Het Max Euwe Centrum is interessant voor mensen van vier tot honderd. We kunnen voor iedereen een programma op maat maken.”

Het jaarlijkse hoogtepunt is het Pleinfestival. Dat wordt dit jaar gehouden op zaterdag 28 juni. Medewerking wordt verleend door Dimitri Reinderman (Nederlands kampioen), Jorden van Foreest (Europees jeugdkampioen) en Robby Kevlishvili (Wereldkampioen snelschaken bij de jeugd).

Het MEC komt naar je toe

Stel u woont ergens aan de rand van Nederland en hebt geen zin om naar Amsterdam te reizen. Kan het Max Euwe Centrum dan ook iets voor u betekenen? Als het aan het MEC ligt wel, want het is van plan het land in te gaan. Het Max Euwe Centrum kan een programma verzorgen dat bijvoorbeeld bestaat uit een lezing, schaakfilmpjes (bijvoorbeeld oude Polygoonopnamen van Euwe), een mobiele expositie, een simultaan, een workshop, informatie over het Max Euwe Centrum of in overleg

komst van schaakverzamelaars. Dat is nog om de hoek van Amsterdam, maar zoals Eddy Sibbing zegt: “We willen graag het hele land in, van Groningen tot Zeeland en naar Limburg. En het hoeft niet veel te kosten.” Organisaties die belangstelling hebben kunnen contact opnemen met het Max Euwe Centrum.

Max Euwe Centrum, Max Euweplein 30a, 1017 MB Amsterdam, 020-6257017, euwemec@xs4all.nl, www.maxeuwe.nl. Het Max Euwe Centrum is rolstoeltoegankelijk.

Het schaken in nederland tot 1940

Tot de zomer is in het Max Euwe Centrum een tentoonstelling te zien over het ontstaan van het schaken in Nederland. Een paar onderwerpen: de eerste schaakactiviteiten in Nederland, de eerste schaaktoppers uit Nederland, de oudste Nederlandstalige tijdschriften, het ontstaan van de KNSB, de eerste Nederlandse schaakclubs, KNSB-voorzitter en organisator Gerard Oskam, de Nederlandse bijdragen aan de ontwikkeling van de schaakklok, de geschiedenis van de KNSB-competitie, prominente bestuurders, spraakmakende schakers en uiteraard Max Euwe.

Een vitrine van de expositie over het ontstaan van het schaken in Nederland. (Foto Max Euwe Centrum)

De lezer aan zet

13...Lb4

De loper staat goed op b4 (in het vervolg van de partij blijkt dat wel heel duidelijk: dat veld e1 niet toegankelijk is voor een witte toren is erg lastig voor wit). Maar ook andere opstellingen zijn mogelijk: 13...Pb6 (5 punten) 14.Dc2 Pd5 15.e4 Pb4 als in AghasaryanAndriasian, Yerevan 2013, is ook prima voor zwart. Zowel het paard als de loper staan goed op het sterke veld b4. Meteen in het centrum reageren is ook niet slecht, na 13...e5 (4 punten) 14.Td1 Dc7 15.Ld2 Tfd8 had zwart geen problemen in Grivas-Caruana, Wijk aan Zee 2008. Het voorzichtige 13...h6 (2 punten) kan ook, evenals 13...Db6 (2 punten) om eventueel ...Db4 bij de hand te hebben.

14.e4 e5

Een normale zet, Anand biedt tegenwicht in het centrum. Het is mogelijk om terughoudender te spelen met 14...De7 (4 punten) 15.Le3 Tfd8 16.f4 Kh8 (16...f6) 17.Tf2 f6 als in Ivanchuk-Vallejo Pons, Istanbul 2012. Na 18.Ld2 e5 19.Lxb4 axb4 20.fxe5 fxe5 21.d5 stond wit een tikje beter misschien. 14...Te8 (4 punten) om ...e5 of ...f6 voor te bereiden ziet er ook gezond uit.

15.Le3 exd4

Omdat wit zijn ontwikkeling voltooid had en nu wel d4-d5 kan spelen is het het beste om direct te nemen op d4. Zwart heeft ook geen enkel probleem na 15...Te8 (4 punten) 16.d5 (16.f3!?) 16...Pb6 (16...cxd5) 17.Dd3 Lg6. Minder goed is het over-subtiele 15...Kh8?! (1 punt) vanwege 16.d5 Pb6 17. Dd3 cxd5 (17...Lg6 18.Tfd1 cxd5 19.Db5!±) 18.exd5 f5 19.Db5.

15...De7 (2 punten) 16.d5 Tac8 17.Tac1 is iets beter voor wit.

16.Lxd4

Wit komt al in de problemen na 16.Dxd4 Te8 17.f4 f5! 18.exf5?

Lf7!, of 16.Pxd4 Pe5 17.Db3 Pg4 (of 17...c5 ).

16...Kh8

Zwart speelt vaak ...f7-f6 om zo de loper naar f7 over te brengen. Toch heeft zwart ook andere prima mogelijkheden, maar dan moet er soms wel gerekend worden:

- 16...De7 (6 punten) 17.f4 het gaat er steeds om of wit de witveldige loper van zwart in de problemen kan brengen 17...Lg4 18.f5 Pe5 19.Lxe5 Dxe5 20.h3 de loper is gevangen, maar de stelling is nog in evenwicht vanwege 20...Lxh3 (20...Dxg3 21.hxg4

De3+) 21.Lxh3 Dxg3+ 22.Lg2

De3+ 23.Kh1 (23.Tf2 Tad8 of 23... Le1) 23...Dh6+ 24.Kg1 De3+ met zetherhaling.

- 16...Lg4 (4 punten) 17.h3 Le6

18.Dc2 is niet heel ambitieus maar zeker in orde voor zwart.

- 16...Te8 (6 punten) 17.f4 Lg4 en nu kan wit opnieuw de loper niet vangen met 18.f5?! vanwege 18...c5! 19.Lc3 b5! en zwart komt in alle varianten in het voordeel.

17.e5

Dit lijkt misschien sterk (wit wint veel ruimte) maar het verzwakt de witte velden en de pion op e5 wordt een doelwit voor zwart (... f7-f6). 17.f4 f6 18.Dc2 was bescheidener en beter. Het staat dan nog steeds ongeveer gelijk. Ook 17.Lc3 De7 was veiliger.

17...Te8

De beste zet. Anand dwingt f2-f4 af, waarna hij met ...f6 het spel opent. Normale zetten als 17... De7 (5 punten) en 17...Lg4 (5 punten) leveren een gelijke stelling op, en 17...f6 (4 punten) 18.f4 (18.e6 Pe5 19.Lxe5 fxe5 20.Pc5) 18...fxe5 19.fxe5 Dg5 is tamelijk onduidelijk.

18.f4

De enige zet om niet een pion te verliezen. Merk op hoe de zwarte lopers de velden d1 en e1 bestrijken waardoor de witte torens niet goed in het spel kunnen komen.

18...f6

Geen punten voor andere zetten, dit is de manier om in het voordeel te komen.

19.exf6

19.e6 Pb6! 20.Lxb6 Dxb6+ 21.Kh1 De3! is wat Mamedyarov overzien had. De dreiging 22...Le2 is lastig te pareren.

19...Pxf6

Zwart staat beter dankzij zijn sterke lopers en controle over de open lijnen, verder is f2-f4 een duidelijk verzwakking gebleken. Mamedyarov besluit nu terecht om een van de sterke lopers af te ruilen.

Ook 22...De8 (1 punt) 23.Txe4 Dxe4 lijkt sterk, maar wit heeft nog 24.Pc5 en nu het probleemstuk van wit weer meedoet staat het gelijk.

23.Lxe3 De8

Heel sterk, Anand gaat over de verzwakte witte velden aanvallen. Minder goed is daarom 23... De7 (2 punten)

24.Lb6

Het is begrijpelijk dat Mamedyarov de toren van de d-lijn wil houden, maar op de volgende zet bekent hij ongelijk. Beter was direct 24.Ld4 en de stelling na 24...Dh5 25.Lxf6 gxf6 hebben we ook in het commentaar op zet 22 bekeken. 26.De6 (26.Dd4 Df5) 26...Dg6, maar ook goed is 24...Td8 en zwart staat beter.

Niet goed is 24.Lc5 Td8! en wit kan de lopers niet ruilen omdat na 25.Lxb4 axb4 zwart beslissend binnenkomt met zijn dame via e3 of via h5.

24...Dh5

20.Lf3 Lxf3

Na 20...Lg6 (1 punt) 21.Tad1 De7 22.Tf2 doen de witte torens mee in het spel. Door te ruilen grijpt Anand het initiatief.

21.Txf3 Te4

Een lastige penning, maar ook 21...c5 (5 punten) was sterk: 22.Lc3 Lxc3 (22...Te4 23.Lxf6 Txc4 24.Lxd8 Txd8 en het eindspel is erg goed voor zwart) 23.bxc3 b6 en met zwakke pionnen, een kwetsbare koning en een paard dat slecht staat is wit in grote problemen.

22.Te3

22.Dd3 was de beste verdedigingszet, zwart blijft duidelijk beter staan na 22...De8 (22... Te6!? kan en ook 22...De7 23.Te3 Txe3 24.Dxe3 Dd7 25.Lxf6 gxf6 26.Pc5 Dd5 27.Pd3 Lf8 is beter voor zwart) 23.Te3 Txe3 24.Dxe3 (24.Lxe3? Td8 en de dame is overbelast) 24...Dh5 25.Lxf6 gxf6 26.Dd4 (26.De6 Dg6) 26...Df5. 22.Lxf6 Txc4 23.Lxd8 Txd8 is een vrijwel verloren eindspel voor wit. 22...Txe3

Geen punten voor andere zetten. Deze logische manier om de aanval voort te zetten was het idee van de vorige zet. Het is lastig voor wit om zich te verdedigen tegen ...Pg4 en ...Te8 en alle zwarte stukken doen mee in een aanval op de witte koning. 25.Ld4

25.Dd3 Pg4 26.h4 is nog een soort van verdediging, maar zwart beschikt over het sterkere 25...Te8! en de dreigingen (... Pg4, ...Te2, ...c5) worden wit teveel, bijvoorbeeld 26.Ld4 Pg4 27.h4 (of 27.Dc2 c5! 28.Lc3 Lxc3 29.bxc3 Pf6! en zwart wint: ...Te2 is niet meer goed te voorkomen.) 27...Dd5 28.Td1 Td8 en wit verliest vanwege de penning over de d-lijn.

25...Te8

De beste zet, de toren hoort op de e-lijn. Anand valt met al zijn stukken aan. U krijgt 2 punten voor 25...Pg4 26.De2 Te8 27. Le5!, en voor 25...Td8 26.Tf1 Pg4 27.De2.

26.Tf1

Na deze zet verliest Mamedyarov meteen. Maar er is geen redding meer, ook na 26.Dd3 Pg4 (26... Dd5) is wit verloren: 27.h4 (27. Dc2 c5 28.Lc3 Lxc3 – of 28...c4 29.Pd4 Lc5 - 29.bxc3 Pf6 en ...Te2

is opnieuw niet goed meer te verhinderen.) 27...Dd5 28.Td1 Td8 en deze stelling hebben we al eerder gezien (bij het commentaar op zet 25) - zwart wint. 26...Pg4

Niet 26...Te2 27.h3! en zwart heeft veel van zijn voordeel verloren.

27.Dc2

27.h4 Pe3 28.Lxe3 Txe3 wint voor zwart, omdat g3 niet te verdedigen valt, bijvoorbeeld 29.Kh2 Dg4 30.Tg1 Le1.

nekkig, na bijvoorbeeld 30... Dxh2+ 31.Kxf1 Tg8 heeft wit 32.Lxg7+! Txg7 33.Dd8+ Tg8

34.Df6+ met eeuwig schaak! Juist is daarom 30...Txe5! 31.fxe5 h6 32.Dd8+ Kh7 33.Dd3+ Dg6

34.Dxf1 De4) 29.Pd4 Lc5 wint een stuk.

28...Tc8

U krijgt evenveel punten (4) voor het winnende 28...Lxc5

29.Lxc5 Tc8 30.Td1 h6.

29.Td1 Lxc5

Het alternatief 29...b6 (3 punten) wint het stuk ook, omdat

30.Lxg7+ Kxg7 31.Pe6+ Kf6 (of 31...Kh6 wint voor zwart.). 29... Pf6 (3 punten) verdedigt de onderste rij en wint ook een stuk. Maar niet 29...h6 30. Lxg7+! met onnodige en heel lastige verwikkelingen.

30.Lxc5 h6

27...c5

Een leuke combinatie tot slot. De loper heeft midden op het bord geen velden meer. U krijgt slechts 1 punt voor zetten als 27...b6 of 27...Pe3

28.Pxc5

28.Lc3 Pe3 wint op slag, evenals 28.Le5 c4! (28...Pe3 29.Dd3 Pxf1

30.Dd7! is nog verrassend hard-

Verhindert het onderste rij mat. Met hetzelfde doel winnen 30... Pf6 en 30...Ph6 ook. Beiden ook 4 punten

31.Kh1

Nu wint 31…Pf2+ materiaal (net als vrijwel ieder andere paardzet). Natuurlijk niet 31...Dxc5?

32.Td8+ en wit wint! Mamedyarov gaf op nog voordat Anand zijn winnende zet kon uitvoeren. 0–1

80-100 >2400

70-80 2300-2400

60-70 2200-2300

50-60 2100-2200

40-50 2000-2100

30-40 1900-2000

20-30 1800-1900

0-20 <1800

Combineren

Diagram 1

Ragnarsson-Soors 1..Dxb3! 0-1

Diagram 2

Browne-Van Kampen 1..Ld4! 0-1

Diagram 3

Wunnink-Roets 1.Txc7! 1-0

Diagram 4 Aravindh-E.l’Ami 1..Lb3! 2.Pxb3 Dxd1 0-1

Diagram 5 Jones-Ponomarenko 1.b4! 1-0

Diagram 6

A.l’Ami-Ferreira 1.Txg5! Kxg5 2.Pf7+ Kf6 3.Pxh8 Kg7 4.Kf2 1-0 Het pionneneindspel wint.

Diagram 7

A.l’Ami-Shoker

Dxd5+ 4.Kg3 Dxa2 en spoedig 0-1

Diagram 8

Pupols-Rapport

Wit kan zich nog redden door 56. Td3+! Kh4 57. Td8! Kh5 58. Kf5 Kh6 59. Kf6 Kh7 60. Td7+! Kg8 61. Td8+ met remise omdat de zwarte koning niet kan ontsnappen. Als in een eindspelstudie! Echter na 56. Td5 g1D 57. Th5+ Kg2 58. Tg5+ Kf1 0–1 Diego Garcia-Iris Schelleman Bethune 2013

Schakend Nederland vijftig jaar geleden

Twee toernooien beheersten het nationale schaaknieuws in het voorjaar van 1964. Het Hoogoven-schaaktoernooi, toen nog in het krakkemikkige Kennemertheater in Beverwijk, en het nog piepjonge Niemeyer jeugdtoernooi in Groningen. Het Hoogoventoernooi deed een stapje terug ten opzichte van 1963, maar dat had niets te maken met bezuinigingen. In 1963 bestond het toernooi 25 jaar en dat werd gevierd met een extra grote en sterke grootmeestergroep. In 1964 was het terug naar normaal.

wie is nei in vredesnaam?

Voor die grootmeestergroep nodigde de toernooiorganisatie uiteraard spelers uit de SovjetUnie uit. Dat ging in die tijd niet zoals tegenwoordig. De Sovjet schaakbond was in eigen land oppermachtig en beschikte wie er wel en wie er niet naar het buitenland mocht. Verzoeken uit het buitenland werden vaak vriendelijk genegeerd. Wie een topspeler wilde moest daarnaast genoegen nemen met een extra kracht van de tweede garnituur.

In 1964 werden Keres en Nei naar de Hoogovens gestuurd. Met Keres zal de organisatie ongetwijfeld tevreden zijn geweest. Maar Nei? Wie was in vredesnaam Nei? Nou, niet zomaar iemand; Livo Nei mocht dan een titelloze speler zijn, hij was wel degelijk van grootmeesterniveau. Achteloos speelde hij een meesterresultaat bij elkaar, na twaalf ronden had hij de grootmeesternorm bereikt en na vijftien partijen stond hij met Keres op de gedeelde eerste plaats. Hij had onder andere van Portisch en Larsen gewonnen. Voor de Nederlanders was er geen succes weggelegd. Na zijn fraaie zege in 1963 stelde Donner teleur. Dit keer wordt hij slechts elfde, gelijk met de goed debuterende Coen Zuidema.

Een groot talent…

Voor de rest was het in de eerste maanden van 1964 een beetje een slappe boel, los van Hoogovens en het Niemeyer jeugdtoernooi, dat door Rob Hartoch gewonnen werd. Er zijn wat regionale toernooien, Donner wordt snelschaakkampioen, Ad van den Berg verovert de studen-

tentitel en een Nederlands vijftal slaagt er niet in van Tunesië te winnen. Een opmerkelijk berichtje lezen we in het aprilnummer van Schakend Nederland. De personeelsvereniging van het schip Nieuw-Amsterdam richt een varende schaakclub op die zich bij de KNSB aansluit. De meest profetisch bijdrage staat in het verslag van het nationale jeugdkampioenschap. De Rotterdammers beheersen het toernooi met winnaar Leo Kerkhoff en John van Baarle op de tweede plaats. Maar de verslaggever is het meest onder de indruk van de nummer vier in de eindrangschikking.

“Als Rotterdammer heb ik de meeste bewondering voor de 12-jarige Jan Timman uit Den Haag. Toen hij zich als kampioen van de HSB aan mij voorstelde, kwamen er twee gedachten in mij op; 1: Den Haag heeft kennelijk geen jeugdschakers meer en 2: Dit moet een groot talent zijn! Welnu, de tweede gedachte bleek de juiste te zijn. Wij zullen in de toekomst geducht met deze jonge knaap rekening moeten houden.”

Recht toe recht aan

CD’s

Leermethode van Wijgerden/Brunia Werkboeken

stap 1 wij presenteren HET PAARD de bestormende kracht van het schaakspel Chessbase magazine 159 wijk aan Zee

Magnetische schaakcassette. Ingelegd palissander veldgroote 3,5 cm

Dagschaak 2013 162 problemen voor alledag Move first Think later, willy Hendriks, alweer de 3e editie (on)zin over sterker te worden.

CHESSBASE 12

Nieuw in ChessBase 12:

NIEUW! Met Big/Mega Database 2014!

Start met de nieuwe ChessBase 12 uw eigen persoonlijke succesverhaal.

Ontdek de zwakke plekken van uw volgende tegenstander en maak gebruik van het voordeel optimaal voorbereid te zijn. Profiteer verder van een groot aantal nieuwe en verbeterde analyse- en online functies!

komsten ten opzichte van de bordstelling opgesteld. Op moderne 64-bit-systemen duurt de complete zoekoperatie slechts enkele seconden, omdat de database compleet in het hoofdgeheugen wordt bewaard en meerdere processors parallel kunnen werken. Wat bij het eindspel mogelijk is, kan natuurlijk ook in het middenspel toegepast worden. Hier wordt naar nagenoeg identieke pionnenstructuren gezocht en wordt de overeenkomst aan de hand van de positie van de stukken bepaald. Meer nieuwtjes:

• ChessBase spelerlexikon nu online met automatische updates

De „diepe analyse“ maakt een variantenboom aan, die zich dynamisch aan de diepte van de analyse oriënteert. U laat de analyse zo lang draaien als u wilt. Hoe langer de looptijd, des te beter en betrouwbaarder zijn de aangegeven varianten. De clou: alles wat ook bij een hogere diepte niet geschikt is, wordt automatisch verwijderd. Op die manier krijgt u een commentaar inclusief een analyse van de belangrijkste kandidaat zetten. De nieuwe functie is een duidelijke verbetering ten opzichte van Fritz, want de analyse kan oneindig lang doordraaien en past de variantenboom zelfstandig aan de diepte aan.

Met gebundelde kracht gaat het echter nog beter: de „cloudanalyse“. bundelt de rekenkracht van meerdere engines van één of meer parallel draaiende systemen. In de cloudanalyse kunnen de samenwerkende engines meerdere verschillende rollen innemen: één engine stuurt altijd de analyse aan, een andere rekent de hele tijd uitsluitend aan kandidaatzetten in de uitgangsstelling, om de optimale rekendiepte te bereiken. Daarnaast kunt u één of meerdere engines inzetten, die tegenzetten op een kandidaatzet onderzoeken enz.

„Overeenkomsten zoeken“: In ChessBase 12 worden eindspelen nu met een enkele klik gevonden en er wordt een lijst met overeen-

• Intelligente google-achtige search in de ChessBase online database met nu 6,4 miljoen partijen*

• “Let’s Check”: toegang op de wereldwijd grootste database met diepe engine-analyses*

• Voor het eerst als 64 bit-versie met snellere database toegang

• Eén-klik-publiceren van partijen in het Internet als Java-Script

• Chess Media venster met nieuwe look, grote databasesymbolen voor hoge resoluties, nieuwe enginedialoog met CPU-optimering en nog veel meer!

Systeemvereisten: Minimum: Pentium III 1 GHz, 1 GB RAM, Windows Vista, XP (Service Pack 3), DirectX9 grafische kaart met 256 MB RAM, DVDROM drive, Windows-Media Player 9 en internetaansluiting voor het activeren van het programma, playchess.com, Let’s Check, engine cloud en updates.

Aanbevolen: PC Intel Core i7, 2.8 GHz, 4 GB RAM, Windows 7 (64 bit) of Windows 8 (64 bit), DirectX10 grafische kaart (of compatibel) met 512 MB RAM of beter, 100% DirectX10 compatibele geluidskaart, Windows Media Player 11, DVD ROM drive en internetaansluiting voor het activeren van het programma, playchess.com, Let’s Check, Engine Cloud en Updates.

ChessBase 12 - Startpakket 179,90 E

• ChessBase 12 programma

• Big Database 2014

• Database-Updateservice tot 31.12.2014

• toegang op de ChessBase Online Database (meer dan 6,8 Mio. Partijen)*

• toegang op “Let’s Check” en “Engine Cloud”*

• Half jaar abonnement op het ChessBase Magazin (3 nummers)

ChessBase 12 - Megapakket 269,90 E

• ChessBase 12 programma

• Mega Database 2014 (DVD met meer dan 5,7 Mio. Partijen, 66.000 geanalyseerd)

• Database-Updateservice tot 31.12.2014

• toegang op de ChessBase Online Database (meer dan 6,8 Mio. Partijen)*

• toegang op “Let’s Check” en “Engine Cloud”*

• Jaarabonnement op het ChessBase Magazin (6 nummers)

ChessBase 12 - Premiepakket 369,90 E

• ChessBase 12 programma

• Mega Database 2014 (DVD met meer dan 5,7 Mio. Partijen, 66.000 geanalyseerd)

• Database-Updateservice tot 31.12.2014

• Een jaar premie lidmaatschap voor playchess.com

• toegang op de ChessBase Online Database (meer dan 6,8 Mio. Partijen)*

• toegang op “Let’s Check” en “Engine Cloud”*

• Jaarabonnement op het ChessBase Magazin (6 nummers)

• De Corr. Database 2013 (DVD met ca. 1 Mio. correspondentiepartijen)

• Fritz eindspel turbo 3 (9 DVDs met eindspeldatabases)

ChessBase 12 - Upgrade van 11 99,90 E

• ChessBase 12 programma

• toegang op de ChessBase Online Database (meer dan 6,8 Mio. Partijen)*

• toegang op “Let’s Check” en “Engine Cloud”*

Toegang tot 31.12.2015