Schaakmagazine 2008 - december

Internetschaak bij de KNSB

De mannen achter het Essent-toernooi

Remco Heite toernooi

De Olympiade in Dresden

Hoofdredacteur

Minze bij de Weg

Aan dit nummer werken mee:

Bas Beekhuizen (foto’s)

Jeroen Bosch

René Duret (tekeningen)

Herman Grooten

Erik Hoeksema

Johan Hut

Pascal Losekoot

Fred Lucas (foto’s)

Piet Peelen

Eric van Reem

Jouwert Turkstra

Karel van der Weide

Redactieadres:

Frans Halsplein 5, 2021 DL Haarlem.

Telefoon: (023) 525 40 25, fax: (023) 525 43 53. E-mail: schaakmagazine@schaakbond.nl

Adreswijzigingen naar uw vereniging.

Bondsbureau KNSB:

Frans Halsplein 5, 2021 DL Haarlem,

Tel: (023) 525 40 25, fax: (023) 525 43 53. E-mail: bondsbureau@schaakbond.nl

Internet: www.schaakbond.nl

Verschijning

volgendenummer:

week 9 2009

Sluiting kopij: 26 januari 2009

Vormgeving & lay-out:

De Loods Ontwerpers

ISSN: 1385-8807

Voorpagina:

Het Nederlandse team aan de slag op de Olympiade. Foto: Fred Lucas.

Informatief

Remco Heite toernooi............................................13

Johan van Mil overleden..........................................20

Arno Wiersma vrijwilliger van het jaar................23

12

In dit nummer:

Tjark Vos is enorm handig......................................15

De partijen van Tjark..............................................16

Samenwerking tussen dame en paard..................17

Remco Heite schoolschaaktoernooi.......................18

Sjaak & mat.............................................................18

Masterproject voor 50+ schakers.....21

KNSB introduceert internetschaak....22

Wedstrijdkalender.........................28

Opzet NK gewijzigd.........................30

Winkel..............................................31

GedachtenGoed Leiden

AVRO Radio 1 bij masterclub in Leiden

Projectleider van mastersclub GedachtenGoed Leiden - en als eindredacteur van de website www.schakers.infoJan Bey werd tijdens de WK-match tussen Anand en Kramnik live in de uitzending gehaald op Avro Radio 1 in het programma De Praktijk.

Hij werd daarin gevraagd enige vragen te beantwoorden over in het bijzonder de conditie van Kramnik in zijn WK-match tegen Anand. Of dat nu wel zo nodig was om extra kilogrammen af te vallen zoals Kramnik dat deed voor zijn tweekamp. Bey maakte duidelijk dat zelfs Jan Timman in zijn 'best of the west'-periode op het Arnhemse Papendal rondjes liep om zijn fysiek te verbeteren.

Naderhand buiten de uitzending werd door de Avro-radioredactie nog even doorgevraagd en dat resulteerde in een afspraak op dinsdagavond 28 oktober jl. voor radioopnamen van een clubavond van de Leidse mastersclub. Locatie was het gezellige bargedeelte van het Leidse denksportcentrum tussen de bridgers, go-spelers, dammers en schakers. Als u die uitzending heeft gemist kunt u die op de website van de AVRO (http://www.avro.nl/radio/programmas_a-z/avrodepraktijk) nog eens beluisteren onder audio archief van woensdag 29 oktober.

Op bijgaande foto van Maaijveld vroeg de AVRO-journaliste Barbara van Gool in een vraaggesprek naar het hoe en het waarom

om vooral de senioren achter een schaakbord te krijgen. De Leidse masterclub heeft in ongeveer twee maanden tijd toch al veertig leden kunnen noteren en geeft onder meer een schaakcursus voor volwassenen voor beginners (zeven cursisten) en een cursus voor lichtgevorderden met elf deelnemers. Docent is de bekende schaaktrainer IM Jop Delemarre. De jongste deelnemer daarbij is 24 jaar en de oudste is mevrouw Bellaard - Van der Graaf van maar liefst 87 jaar! Reden van haar deelname is dat ze haar gezelschapsdame wel eens een keer wilde verslaan. Het motto van de KNSB in het mastersproject doet het door je Gedachten Goed te Leiden in ieder geval goed: Blijf actief! Denk actief! Ga schaken!

Jeugdschaakster Sophia Thoma heeft het novembernummer van Psychologie Magazine gehaald. Ze is een van de vijf jonge sterren die geportretteerd wordt in een artikel over wonderkinderen. De keuze viel op Sophia omdat ze goed kan schaken en vooral omdat ze erg goed piano speelt. Bij het schaken heeft ze al verschillende jeugdtitels behaald. Nog een opmerkelijke uitspraak van Sophia Thoma: "Jongens zijn er om door meisjes verslagen te worden".

Sophia Thoma haalt Psychologie Magazine

Nostalgie

Nostalgie lijkt het trefwoord te zijn voor het nieuwe nummer van Matten Neem het verhaal dat Lex Jongsma wijdt aan Berry Withuis. Withuis? zien we veel lezers denken. Inderdaad Withuis, de man die de hele Nederlandse schaakjournalistiek leek te regisseren in de dagen toen schrijfmachine, telex en stencilmachine nog het journalistieke handwerk bepaalden.

Of lees de herinnering aan David Bronstein die Tom Fürstenberg opschreef. Bronstein die de AEGON-toernooien voor mens en computer opluisterde. Mens tegen computer? Inderdaad, dat waren nog eens tijden.Nog verder terug in de tijd gaat Michael Ehn, maar hij is dan ook schaakhistoricus. Ehn beschrijft de geschiedenis van het roemruchte Parijse Café de la Régence. Nu ligt op die plaats aan de Rue Saint-Honoré 161 het Marokkaans Verkeersbureau. Ooit kwam daar de schaakelite bijeen. Dan hebben we het wel over de achttiende en negentiende eeuw. Ook de herinneringen van Dirk Poldauf aan een gruwelijk schaaktoernooi in een klein Russisch stadje vallen onder het hoofdstuk nostalgie.

Johan van Mil 1959-2008

Zo verschrikkelijk was het ooit om in Rusland te moeten spelen. Of is daar nog niets veranderd?

Dit nummer van Matten is bij uitstek geschikt om in bed onder een warme deken te lezen. Nostalgie naar de dagen toen winters nog echt winters waren.

Zie www.newinchess.nl

Feest der herkenning

Een moeilijk bestaan

Karel van der Weide had het moeilijk. Hij was dan wel grootmeester geworden maar de echte erkenning wilde maar niet komen. Hij had een behoorlijk inkomen als schaakprofessional maar veel vreugde schonk het schaakleven hem niet. Hij won af en toe een toernooi maar mooie stukken in de schaakpers leverde dat niet op. En bovenal, hij wilde zo graag een relatie, maar het vrouwelijke geslacht dacht daar anders over. Tja, een schaker hè?

Over al die treurnis doet Van der Weide uitgebreid verslag in Schaken voor huisvrouwen, dat als ondertitel meekreeg: Memoires van een grootmeester. Want voor wie het nog niet weet: Karel van der Weide heeft enkele maanden geleden besloten uit het leventje te stappen. Het leven als schaakprofessional wel te verstaan.

Zitten we op dat verhaal te wachten? Als introverte schaker misschien wel. Feest der herkenning die alom aanwezige afwijzing. Maar als volwassene heb je ook de neiging te roepen: kop op Karel, nu even niet zeuren, opgroeien doet nu eenmaal zeer. (MbdW)

Karel van der Weide: Schaken voor huisvrouwen.

Uitgeverij Arbeiderspers.

130 blz. €14.95.

Loek van Wely verdedigde het eerste bord met verve

Herman Grooten

‘Sehr gründlich’ geregeld

Nieuwe regels op Olympiade in Dresden

"Gens una sumus". Met deze woorden sloot Fide-voorzitter Iljoemzjinov de 38e Schaakolympiade af. De omstreden president van Kalmukkië las met een vet Russisch accent een speech op in het Engels waarbij hij zijn waardering uitsprak voor de Duitse organisatie. Ik ben niet bepaald een fan van Iljoemzjinov, maar hierin moet ik hem gelijk geven. De schaakolympiade in Dresden was in veel opzichten een succes.

Zoals we van Duitsers mochten verwachten was de organisatie tot in vrijwel alle puntjes ‘sehr gründlich’ geregeld. Men had vorig jaar al ervaring opgedaan door in hetzelfde congrescentrum de individuele Europese Kampioenschappen te houden. Die waren

ook niet slecht georganiseerd, maar er bleven genoeg verbeterpunten over. De meeste plooienbleken nu gladgestreken. Het belangrijkste wat er te mopperen viel, was dat het evenement misschien wel té goed geregeld was. Iedereen in de organisatie was

van te voren zeer strak geïnstrueerd en daar schoten sommige officials naar de smaak van veel deelnemers wat in door. Een aantal wedstrijdleiders was nogal formeel, maar vooral de officials bij de ingang bleken ontoeschietelijk als een deelnemer niet voldeed aan het protocol.

Het formele gedrag kwam deels ook omdat er een nieuw reglement van kracht was. De twee belangrijkste maatregelen waren:

1. Elke deelnemer diende op tijd aan zijn bord te zitten. Zo niet, dan kreeg hij direct

een nul aan zijn broek.

2. Er mocht voor de 30e zet geen remise aangeboden worden.

Op tijd

Dat de eerste regel aanvankelijk tot op de seconde nauwkeurig zou worden nageleefd, werd door een groot aantal spelers niet naar waarde geschat. Zo kwam een sterke Oostblokdame ongeveer dertig seconden te laat aan haar bord, maar de wedstrijdleider was al bezig om de koningen naar het midden van het bord te verplaatsen ten teken dat zij de partij reglementair verloren had. Toen protesten niets uithaalden beende zij met tranen in de ogen de zaal uit. Zij bleek niet het enige slachtoffer, want elders in de zaal en ook later in het toernooi kwamen er meerdere koningen midden op het bord te staan in dezelfde minuut waarin de hoofdwedstrijdleider het sein had gegeven dat de ronde begonnen was.

De angst zat er goed in bij de meeste teams die minimaal vijf minuten voor aanvang op hun stoel zaten. Bij binnenkomst in de zaal moesten de spelers aan allerlei formaliteiten voldoen, alvorens zij naar binnen konden. Vervolgens moest ongeveer de helft van de spelers een behoorlijke afstand overbruggen in een smal gangpad waar het dringen geblazen was.

De binnenkomst zelf was ook een hele belevenis. Steevast werd het nummer Schachmatt van een Duitse popmuzikant ten gehore gebracht, dat zeer luid uit de luidsprekers klonk. Over het geluidsvolume is ongetwijfeld geklaagd want na ronde vier werd dat tot een acceptabel niveau teruggeschroefd. Elk team speelde met vijf spelers op vier borden. Behalve de spelerskaart met pasfoto kreeg een speler een geplastificeerd kaartje met zijn bordnummer mee. Daar werd bij de deur flink op gecontroleerd, alleen maar om de speler die reserve stond te weren uit de speelzaal. O wee, als je dat kaartje niet doorgegeven had aan je teammaat, dan had je een probleem. De aanwezige Nederlandse wedstrijdleiders waren van mening dat er meer in ‘de geest van het spel’ moest worden gehandeld. Maarvoor hen was er het dilemma wat te doen als een collega wel volgens de letter van de wet handelde.

Publiek is winnaar

Ondanks deze wat kritische woorden was de algemene opinie dat door de nieuwe regels vooral het publiek de grote winnaar was geworden. Het is heel wat leuker dat Vladimir Kramnik aan het begin van de partij aan zijn bord zit dan de situatie in bijvoorbeeld Bled, toen Kasparov er de eerste tien minuten niet was om de fotografen mis te lopen. Die fotografen hadden trouwens meer privileges dan ooit te voren, zo leek het wel. Aan het begin van de partij mocht vijftien minuten met flits gefotografeerd worden. Dat was ooit vijf of tien minuten. Verder mocht men tijdens de partij onbeperkt foto’s en filmpjes blijven maken.

De regel dat er geen remise voor zet dertig mocht worden aangeboden gaf meer strijd te zien. Natuurlijk is soms niet te vermijden dat een partij voor deze zet in een dode remisestelling is ontaard, maar de spelers waren dan slim genoeg om het vereiste zettenaantal vol te maken alvorens de vrede getekend werd.

Het publiek op afstand werd ook op zijn wenken bediend. Alle partijen werden op een livebord gespeeld zodat alles over de hele wereld gevolgd kon worden. De software was voortreffelijk in orde. Ook het bijhouden van de uitslagen en de nieuwe indeling, een helse logistieke klus, werd voortreffelijk gedaan.

Multicultureel

De schaakolympiade is doordrenkt van de gedachte dat meedoen belangrijker is dan winnen. De grote diversiteit aan landen met al hun verschillende culturen, gewoonten en achtergrond maakt het deelnemen aan zo’n Olympiade op zichzelf al tot een unieke ervaring. Een mooi moment was toen de eerste sneeuw begon te vallen in Dresden. Spelers uit exotische landen als Botswana, Ghana, Kenia of Ethiopië hadden waarschijnlijk nog nooit sneeuw gezien. Je zag aan hun gezichten dat het een groot feest voor hen was. Ingepakt in dikke jassen, sjaals, handschoenen en mutsen kwamen ze lachend aan hun bord. Het schaken is dan maar bijzaak.

Zelf speelde ik voor de eerste maal mee in een Olympiade. Een week voor aanvang werd ik gebeld of ik aan het eerste bord van de Nederlandse Antillen wilde plaatsnemen, omdat een speler ernstig ziek was geworden. Omdat ik geboren ben in Curaçao, maakte ik graag van het aanbod gebruik. Teamcaptain Ard van Beek liet mij zelfs in alle elf partijen opdraven. Tevens zorgde hij ervoor dat ik niet stil kon zitten omdat ook de andere leden van het team voorbereid moesten worden. Daar wilde ik uiteraard graag mijn steentje aan bijdragen.

Meningen over de regels

De nieuwe regels werden met gemengde gevoelens ontvangen. Zo deed zich in de laatste ronde, die al om 10.00 uur begon, nog een incident voor. In de wedstrijd tussen De Maagdeneilanden en Malawi kwamen van het laatstgenoemde team twee spelers iets te laat binnen. Omdat er opnieuw geen coulantie was bij de wedstrijdleider viel de coach van Malawi uit in een woede-uitbarsting die tot ver in de zaal te horen was. Er moesten meerdere mensen aan te pas komen om hem tot bedaren te dwingen. Uit protest gaf hij zijn andere twee spelers de opdracht om ook reglementair te verliezen. De speler aan het tweede bord, de befaamde ‘Captain Hook’ vond dit heel vervelend. Hij vroeg of zijn tegenstander toch nog om ‘spek en bonen’ wilde spelen, wat ook gebeurde. Erger was dat de Fransman Tkachiev ook niet op tijd kwam opdagen en daarmee zijn team, dat op één van de topborden zat te spelen, ernstig dupeerde. De Nederlandse spelers oordeelden overwegend negatief over het nieuwe reglement. Zo vindt Jan Werle dat de straf om een partij te verliezen te zwaar is. "Er wordt geen rekening gehouden met overmachtsituaties. Een speler vindt het niet prettig om heel lang van te voren aanwezig te zijn. Daarbij heb je niet alles in de hand op de weg naar de speelzaal. Toen ik in Liverpool speelde trok ik altijd een half uur uit om naar het toernooi te reizen, wat meer dan genoeg was. Maar op een dag waren alle wegen afgesloten door een marathon. Alsik toen een nul zou hebben gekregen, wasik geen kampioen van de Europese Unie geworden.

Misschien is het een idee om iedereen die meer dan een kwartier te laat is een extra tijdstraf te geven. De regel zoals hij nu is, vind ik te rigoureus."

Jan Smeets is ongeveer dezelfde mening toegedaan. "Ik vind precies op tijd komen geen goede regel. Zeker niet voor amateurs die zich soms in allerlei bochten moeten wringen om op tijd in de speelzaal te zijn. Ik hoop niet dat het ingevoerd gaat worden in bijvoorbeeld de KNSB-competitie, want dat zou een ramp zijn voor veel spelers. Regels hebben trouwens geen zin als ze niet consequent gehandhaafd worden. De Oekraïense damesploeg kwam op een gegeven moment trouwens in zijn geheel vijf minuten te laat, maar zij mochten toch spelen. Ook Morozevich schijnt remise gespeeld te hebben binnen 30 zetten en daar is ook niet tegen opgetreden. De regel op zichzelf vind ik niet slecht. Het dwingt mensen de strijd met elkaar aan te gaan en daar ben ik een voorstander van. Er moet wel nagedacht worden over de sanctie."

De Nederlandse kopvrouw Zhaoqin Peng vindt het niet slecht om alle spelers op tijd aan het bord te hebben. Zij heeft er begrip voor dat de regel mogelijk is ingevoerd om de fotografen de gelegenheid te geven spelers te fotograferen die anders niet aan het bord zouden zitten. Maar dat de fotografen een kwartier krijgen waarin zij flitslicht mogen gebruiken, gaat haar te ver.

Het toernooi zelf

In het toernooi werd al snel duidelijk dat papier geduldig is. De topformatie van Rusland kon geen deuk in een pakje boter slaan. De vijf spelers met torenhoge ratings

slaagden er zelfs niet in om in de prijzen te vallen. Nu werd het podium uiteindelijk bezet door respectievelijk Armenië, Israël en de Verenigde Staten. Bij de dames kwamen uiteindelijk Georgië en Oekraïne op de gedeeld eerste plaats, maar door een merkwaardig tiebreaksysteem ging het goud naar de Georgische vrouwen. Ook hier was het brons voor Amerika.

Dat de Russen het zo slecht deden had vermoedelijk ook te maken met de sfeer in beide ploegen. Naar verluidt werd er onderling nauwelijks een woord gewisseld en werd er met privécoaches gewerkt die onderling mot hadden.

De Nederlandse damesploeg speelde ongewild een cruciale rol bij de medailleverdeling.

De dames hadden in de laatste ronde dik van Rusland moeten winnen. Arlette van Weersel won in no-time van Korbut , Zhaoqin Peng stond gewonnen en op de andere borden stonden Marlies Bensdorp en Lisa Schut bepaald niet minder. Maar toen Schut in tijdnood de mist in ging en Bensdorp een potremise-eindspel nog verloor, wist zelfs Peng haar voordeel niet te verzilveren. Hetzelfde lot was ook de Nederlandse mannen beschoren want de nederlaag van Smeets tegen Israël leek gecompenseerd te worden door l’Ami die gewonnen stond tegen Rodstein. Helaas bezweek hij onder de druk en de Woerdenaar liet de partij in remise verzanden.

Door deze kleine nederlagen vielen beide Nederlandse formaties die voortdurend in de top hadden meegedraaid wat ongelukkig terug in de ranglijst. Maar gezien de leeftijd van de meeste Nederlandsespelers kunnen we vertrouwen hebben in de toekomst.

Petra Schuurman was een van de steunpilaren van het vrouwenteam

De mannen

Eigenlijk hoort de Nederlandse kampioen op bord 1 te zitten, maar Jan Smeets kon er vrede mee hebben dat Loek van Wely de honneurs waarnam.

De zesvoudige kampioen bleek erg wisselvallig te zijn. Het ene moment sloeg hij een wereldtopper van het bord, het andere moment liet hij zich foppen door een totale outsider.

We laten twee sterke momenten zien.

De dames

Als Zhaoqin Peng het op haar heupen heeft, weet zij ook de rest van het team tot grote hoogten op te zwepen. Zo ook nu. Peng speelde prima en haalde het ene na het andere punt binnen. Daardoor overtroffen ook de andere dames zichzelf en deed Nederland lang mee om een podiumplaats. Een volkomen onnodige nederlaag in de laatste ronde tegen het sterke Rusland (waar zelfs een 3-1 overwinning zeer tot de mogelijkheden behoorde) wierp Oranje nog ver terug.

Van Wely - Radjabov

Nederland - Azerbeidzjan

25. Pxg7 Kxg7 26. Db3 Dg2

27. De3 Pg8 28. c5 dxc5 29. Lb2 Dh2 30. Te1 Pf6 31. Kd1

b6 32. Lc3 Kh7 33. Dg5 Pxe4

34. De7+ Kh6 35. Lxe5 Tf7

36. De8 Td7+ 37. Kc2 Td2+

38. Kb1 Df2 39. Tf1 Txe2

Op 39. .. Dxe2 volgt 40. Df8+ Kg5 41. Df4 mat.

40. Dh8+ Kg5 41. Txf2 Txf2 en wit won.

Van Wely - Bologan

Nederland - Moldavië

30. .. f3

Deze zet toont aan dat zwart niet tevreden is over zijn stelling.

Wit stond inderdaad al beter, maar nu gaat het snel mis voor zwart.

Het is grappig om te zien hoe het zwarte paard verdwaalt in de witte gelederen.

31. Lxf3 Lg7 32. Le4 Df4 33. Txd6 Pa2 34. g3 Df7 35. Lb1 Dc7 36. De4 Lf6 37. Txf6, 1-0

25. Td1 Dc2 26. Tb1 Lxc3 27. Tb7 Dd1 28. Te7 Txe7 29. Dxe7 Lxd2 30. a6 Lxe1 31. De8+ Kg7 32. De5+ f6 33. De7+ Kh6

34. De3+ g5 35. Dg1 Lc8 36. a7 Lb7 37. Kh2 Lg3+, 0-1

Miton - Smeets

Polen - Nederland

Omstreeks dit moment kreeg Smeets een remiseaanbod. Na overleg met coach Chuchelov werd besloten om door te spelen. Hoewel Smeets nog niet zag hoe hij zou kunnen winnen kwijt hij zich voortreffelijk van zijn taak. Hij slaagt erin zijn sterke tegenstander pootje te lichten en de overwinning voor het team binnen te halen.

28. .. Lh5 29. f5 De7 30. g4 Lxg4 31. Dg2 Lh5 32. Lf4

Tad8 33. Th3 Df7 34. e5 fxe5 35. Lg5 Td4 36. Pe4 Pc4 37. Th4 Pd6 38. Pf6+ gxf6 39. Lxf6+ Kf8 40. Dg5 Txh4 41. Dh6+ Kg8 42. Dg5+ Dg6, 0-1

van de ongelukkige positie van de zwarte dame.

17. .. dxe5 18. d6 Dd8 19. Lxe5 Tb8 20. Dd2 Ld7 21.

Df4 Te6 22. Te3 Df8 23. g4

Lc6 24. Lxc6 bxc6 25. Td1

Tb4 26. Df3 Txe5 27. Txe5

Pxg4 28. Txc5 Pe5 29. Txe5

Lxe5 30. d7 Tb8 31. Dxc6

Dd8 32. Te1 Dg5+ 33. Kf1

Kg7 34. Dd5 Lf6 35. Dxg5

Lxg5 36. Te8 Td8 37. Pe4 Lh4

38. Pc5 a5 39. Txd8 Lxd8 40. Pb7, 1-0

Muminova - Peng

Oezbekistan - Nederland

24. .. Db2

De zwarte dame komt via de ‘achterdeur’ op bezoek en zaait daar dood en verderf.

Schuurman - Hagarova

Nederland - Slowakije 17. e5!

Een vrijwel beslissende doorbraak in het centrum waarbij wit profiteert

De foto’s bij het Olympiade-verslag zijn gemaakt door Fred Lucas

Johan Hut

Wie in Hoogeveen in de herfstvakantie wil trouwen, krijgt nul op het rekest. De prachtige glazen trouwzaal is dan het domein van de schakers. Ook bijeenkomsten in de burgerzaal zijn in die week niet mogelijk. Ambtenaren op het raadhuis werken dan wel, maar zijn ook dienstbaar aan dat vreemde schaakvolkje dat negen dagen per jaar langskomt voor het Essent-toernooi.

De gemeenteambtenaren Johan Valk en Tom Thomas vertellen over buiten-

landse schakers die leren fietsen, Jan Timman die altijd alles wil weten en Anatoli Karpov die Staphorst wel herkenbaar vindt.

Essent Schaaktoernooi op het snijpunt van sport en cultuur

Bruidsparen wijken voor schakers

Johan Valk werkt sinds 1971 bij de gemeente Hoogeveen en is sinds 1977 beleidsmedewerker kunst en cultuur. Hij schaakt zelf graag, maar heeft het op de club maar een blauwe maandag volgehouden. "Als ik ’s avonds een partij had gespeeld, lag ik ’s nachts nog te schaken."

Tom Thomas werkt sinds 1985 bij de gemeente als beleidsmedewerker sport. Hij geeft eerlijk toe dat hij de regels van ons spel niet kent. Valk is secretaris van het toernooicomité en houdt zich dus bezig met de algemene coördinatie. Thomas richt zich specifiek op de facilitaire zaken. "Veel spelers denken dat ik zelf de horecaman ben",

zegt hij, omdat hij bij het avondbuffet altijd de ingang bewaakt. Dat buffet wordt al jarenlang perfect verzorgd door cateraar J. van ’t Hooge, een van de subsponsors van het toernooi. Thomas’ rol is veel ruimer, hij begint al in de zomer met het vastleggen van hotelkamers en bungalows in Hoogeveen en ruime omgeving, het nemen van opties daarop en uiteindelijk de verdeling onder de spelers. Een klus die hij geroutineerd vervult, want hij doet het ook al jaren voor de Drentse Fietsvierdaagse.

Een goede buur Hoe ontstond het Essent-toernooi? In 1992

werd in Hoogeveen het Glasmuseum gevestigd. Later stelde de gemeente een jaarlijkse glasmaand (oktober) in met tal van culturele activiteiten rondom het glas. Tijdens een brainstormsessie in het museum mochten alle aanwezigen zeggen waaraan ze daarbij dachten. Valk: "Ik zei: ik zie schaakgrootmeesters voor me, die met glazen stukken tegen elkaar spelen." De toenmalige burgemeester Sytze Faber , zelf een schaakliefhebber (en later KNSBbestuurslid), vond het prima als Valk dat idee uitwerkte.

Hij belde spelregeldeskundige Geurt Gijssen met de vraag of een groot schaak-

toernooi met glazen stukken mogelijk was. Valk: "Gijssen zei direct: ‘Nee, dat kan helemaal niet.’ Maar hij zou de reglementen er eens goed op nalezen. Een paar dagen later belde hij terug en zei: ‘Nou, het mag wel, maar alleen als ze niet verschillen van het Staunton-model.’ Cees van Olst, de glasblazer en directeur van het museum, zei toen: ‘Wat een akelig wereldje. Laat mij nou gewoon mooie stukken blazen!’ Uiteindelijk werden het wel Staunton-stukken en de spelers hebben er nooit problemen mee gehad."

De oorspronkelijke glazen stukken worden nog steeds gebruikt, maar alleen in de kroongroep van vier spelers. Valk: "Voor zover mij bekend zijn wij het enige officiële schaaktoernooi ter wereld waar met glazen stukken wordt gespeeld."

Burgemeester Faber had intussen een hoofdsponsor gevonden. In het naburige dorp Wijster was het afvalverwerkingsbedrijf VAM gevestigd. Omdat zo’n ‘vuil’ bedrijf door omwonenden met argusogen wordt bekeken, had het het ‘VAM Fonds’ ingesteld. Door het sponsoren van culturele activiteiten wilde VAM zich in Drenthe ‘een goede buur’ tonen. Faber slaagde erin uit dat fonds geld los te krijgen voor een jaarlijks schaaktoernooi. Maar... is schaken cultuur? Valk: "Ja toch? Ik heb altijd gevonden dat als je een mooie partij aan het spelen bent, je je op het snijpunt van sport en cultuur begeeft."

Zo werd in 1997 het VAM-toernooi geboren, bestaande uit een kroongroep, een open toernooi en een amateurtoernooi. VAMdirecteur Gerard van Egerschot kende vanuit een andere functie Lex Jongsma en haalde hem erbij als schaaktechnisch adviseur. Jongsma vroeg Jeroen van den Berg als adviseur en perschef, een functie die een jaar later werd opgewaardeerd naar toernooidirecteur. De taak van Van den Berg is vooral het samenstellen van het deelnemersveld en het contact leggen met de spelers. De organisatie ter plaatse ligt in handen van de ambtenaren. Het bedrijf VAM werd in 2000 onderdeel van Essent, waarna de naam het enige was wat aan het toernooi veranderde.

Fietsende schakers

De schakers staan centraal, Johan Valk en Tom Thomas doen alles voor hen. Soms gaat dat om ernstige dingen. Valk: " Boris Spassky speelde hier, in 1998. Op een gegeven moment werden we vanuit het hotel gebeld: Spassky was onwel geworden en gevallen en had een grote hoofdwond. Meteen naar het ziekenhuis, zeiden we. Achteraf bleek het mee te vallen."

Thomas: "We hebben ook iemand gehad met nierstenen en iemand met bloedingen. Niet zeuren, direct naar het ziekenhuis, wij staan garant voor de kosten." Gelukkig waren er de afgelopen twaalf jaar ook leuke voorbeelden. Valk: "Als er enige mogelijkheid is iets voor de schakers te doen, dan doen we dat."

Thomas: "We hadden bijvoorbeeld een keer

een Israëliër die vroeg of hij een fiets kon huren. Ik zei: wij hebben nog wel een dienstfiets in de kelder staan. Aan de manier waarop hij het slot openmaakte zag ik al dat hij dat nog nooit had gedaan. Later reden we met de auto achter hem en zagen hem over de weg slingeren, terwijl er een fietspad naast lag. Maar ja, zo’n man had natuurlijk nog nooit een fietspad gezien." Ook met de grotere schakers hebben de twee ambtenaren een goede relatie opgebouwd. Valk: "Ik heb Anatoli Karpov van Schiphol opgehaald. Een van de eerste dingen die hij vroeg, was of we langs het Rokin konden rijden. Hij wist namelijk dat daar een postzegelbeurs was. Dat was nog niet zo makkelijk, maar ik ben toch met de toernooibus Amsterdam ingereden. Ik had wel eens gehoord dat hij postzegels verzamelde, maar zijn specialismen verbaasden mij. Het eerste was olympische postzegels, dat was nog niet zo gek, maar het tweede was België. Dat verwacht je niet. Vervolgens reden we naar Hoogeveen en voorbij Zwolle reed ik even van de snelweg af, naar Staphorst. Je kunt daar namelijk aanwijzen waaraan je kunt zien dat dat zo’n authentiek streng christelijk dorp is. Karpov zei: ‘Oh, dat herken ik wel. In Rusland heb je ook zulke plaatsen.’ Tijdens zo’n rit krijg je een nauw contact met zo’n man, je leert hem een beetje kennen." Thomas: "Ik krijg wel eens cadeautjes, bijvoorbeeld van Russen en van Finnen. Van een Belg heb ik eens een leuke dvd gekregen. Dan blijkt dat ze het toch hebben gewaardeerd wat je gedaan hebt."Ivan Sokolov maakt ’s ochtends urenlange boswandelingen, maar Jan Timman wil altijd fietsen. Valk: "Als hij terugkomt, wil hij van alles weten over wat hij onderweg is tegengekomen. Wat is de betekenis, de historie? Dan vraagt hij bijvoorbeeld: ‘Waarom staat daar een beeld?’"Het zal niemand verbazen dat Judit Polgar de favoriet van de ambtenaren is, na acht deelnames en vijf toernooizeges. Op een dvd van het laatste Corus-toernooi is te zien hoe zij tijdens de openingsreceptie aan het echtpaar Valk foto’s showt van haar baby. Johan Valk: "Ik ga ieder jaar naar Wijk aan Zee, met mijn vrouw of met Tom. Judit komt inderdaad altijd direct naar ons toe."

Tom Thomas (l) en Johan Valk.

Nieuwe sponsor

Ruim van tevoren zijn ze al met het toernooi bezig, maar ze zorgen dat het niet ten koste gaat van hun dagelijks werk. Valk: "Het is heel vervelend als je iets niet af hebt en ze zeggen: dat komt door het schaken."

Thomas: "Maar we gaan vlak voor het toernooi bewust samen naar Enschede om de elektronische borden op te halen. Dan kunnen we in de auto even helemaal alleen over ons schaaktoernooi praten." De collega-ambtenaren zijn ook al aan de schakers gewend. Eerst vonden ze het wel een vreemd volkje, maar in het bedrijfsrestaurant (tijdens het toernooi schaakcafé genoemd) lunchen schakers en ambtenaren tegelijkertijd, wat de gewenning bevordert. De ambtenaren werken gewoon door, maar sommige dingen zijn tijdens het toernooi niet mogelijk, zoals trouwen, want de trouwzaal is het domein van de kroongroep. Ook volgend jaar, want verzekeringsmaatschappij Univé heeft de sponsoring overgenomen. Van Essent neemt de schaakwereld voorlopig afscheid, met grote dankbaarheid. Het bedrijf mag na twaalf toernooien in Hoogeveen (inclusief VAM) en vijf NK’s in Leeuwarden tot de grote sponsors in de Nederlandse schaakgeschiedenis gerekend worden. Jeroen van den Berg roemt daarnaast de gemeente Hoogeveen. "Een subsponsor? Noem het maar een co-sponsor." Hij wijst op het gratis beschikbaar stellen van accommodatie en faciliteiten plus de inzet van de ambtenaren. Johan Valk en Tom Thomas zijn twee van hen, maar ook enkele collega’s doen negen dagen lang alles om het dat vreemde volkje naar de zin te maken.

Eindstand kroongroep:

1. Ivan Sokolov 5

2. Jan Smeets, Ahmed Adly 2.5

3. Marie Sebag 2

Eindstand Open toernooi:

1. Friso Nijboer, Alexandr Fier, Stewart Haslinger 7

4. Sipke Ernst 6.5

5. o.a. Wouter Spoelman, Erwin l’Ami, Fred Slingerland, John van der Wiel 6

Een sfeervol toernooi in een Art Deco omgeving

Amsterdam krijgt eindelijk weer een schaaktoernooi. In het onlangs opgeknapte Café Batavia wordt van 11 tot 20 februari een tienkamp gespeeld die enigszins vergelijkbaar is met het Cultural Village toernooi in Wijk aan Zee. Het toernooi is een initiatief van café-eigenaar Peter Tames en schaakfotograaf Bas Beekhuizen.

Waarom organiseer je dit toernooi? Peter Tames: "Omdat ik geïnteresseerd ben in het schaken an sich. Ik vind het wereldje leuk. Toen ik jong was volgde ik Donner al. Ik ben mateloos geïntrigeerd door het wereldje, misschien omdat ik het zelf niet goed kan.

In mijn andere café, het Nescafé, organiseerde ik ook al toernooitjes, maar daar is minder plaats. Ik ken Bas uit het Nescafé en heb gezegd: als ik een ander café heb ga ik een toernooi organiseren. Een paar jaar geleden heb ik met mijn broer Batavia gekocht en dat hebben we opgeknapt. Nu is het tijd voor een toernooi. Ik wil het langzaam opbouwen naar een goed verzorgd toernooi, waar mensen zich thuis voelen en waar een goede sfeer heerst.

Via Bas heb ik een ingang in de schaakwereld. Tom Bottema en Jeroen van den

Berg van het Corus-toernooi boden spontaan hun medewerking aan. Jeroen gaat het deelnemersveld regelen. We willen goede jeugdspelers en het moet mogelijk zijn een titelresultaat te behalen. We willen jonge spelers en speelsters de gelegenheid geven ervaring op te doen. Daarom organiseren we het toernooi ook in de voorjaarsvakantie. Het toernooi moet wel sfeer hebben, we willen geen deelnemers die alleen komen om hun geld op te strijken. Ik zou het leuk vinden om het een aantal jaren te doen en het toernooi stapje voor stapje te laten stijgen."

Ga je naast dit toernooi nog andere dingen met schaken doen?

"Ik wil van Batavia een café maken waar je rustig een partij kunt schaken. Een van onze zalen wordt een ruimte je een sigaar kun roken en een glas kunt drinken. Schaken hoort daar ook bij. Daarom wil ik meer schaakdingen doen. De schaakclub Fischer Z is al bij ons ingetrokken. De mensen moeten het leuk vinden om hier binnen te lopen en een partij te spelen."

Café Batavia, Prins Hendrikkade 85, Amsterdam, tegenover Amsterdam CS.

Peter Tames (l) en Bas Beekhuizen.

Met 3,5 uit 5 zijn Bartlomiej

Macieja en Loek van Wely gedeeld winnaar geworden van het tweede Remco Heite schaaktoernooi in Wolvega. Omdat Macieja het onderlinge duel had gewonnen, ging de hoofdprijs - een renpaard - naar Polen. De inzet en de wil om te winnen was dit jaar ongeevenaard. Het toernooi telt niet mee voor de internationale rating, dus de spelers hoeven niet bang te zijn dat ze bij een slecht resultaat veel kostbare ratingpunten moeten inleveren. Alleen de eerste plaats telt, iedereen speelt scherp en onbekommerd op winst.

Een andere, wat meer platvloerse reden voor de vele beslissingener vielen slechts vier remises - is het speeltempo. 40 zetten in één uur en drie kwartier, dan beiden een kwartier erbij voor de rest van de partij is een tempo dat uitnodigt tot waanzinnige tijdnoodduels. Smullen voor het publiek, afzien voor de spelers die de laatste tijd een beetje gewend zijn geraakt aan het ‘increment’ systeem, iets als 30 seconden bonustijd per zet erbij.

Smaakmaker

Loek van Wely was de grote smaakmaker. We volgen het toernooi aan de hand van zijn partijen. Loek was net terug van de Olympiade in Dresden waar hij zich aan het eerste bord de wereldtop van het lijf had moeten houden. Uitgeput? Nee hoor, "lekker ingespeeld", was zijn laconieke commentaar. Dat was goed te merken, hij ging in iedere partij tot het uiterste. In de eerste ronde won hij van Erik

Macieja en Van Wely delen eerste plaats in Remco Heite toernooi

van den Doel, in meerdere opzichten een nuttige overwinning - het kan nooit kwaad om in het vaderlandse schaakwereldje de wind er goed onder te houden.

Tc1 en zwart verliest een stuk. Na de tekstzet moet wit rekening houden met Lf5-c2. 20. De2

Na lang nadenken gespeeld. Het draaide allemaal om de gevolgen van 20. Pd4!? en misschien had wit dat toch moeten doen. Na 20. .. exd4 21. Lxa5 Dxa5 22. Txe7 Dc5 23. Df3 Lg6 24. Tae1 heeft zwart het niet eenvoudig. Een variantje: 24. ..

Tb4 25. h4! h5 26. Ld3 Lxd3 27. Txf7! Txf7 28. Te8+ Kh7 29. Dxh5 en mat.

24. Pg5 Lxb2 25. Tab1 Ld4

Een gezonde en voor de hand liggende zet, maar ook 25. .. e3!? was niet slecht.

26. Pxe4 Dxb5 27. Lxb5 b2

28. g4 Lg6 29. Lxa5?

Altijd pijnlijk om toe te moeten geven dat het paard aan de rand beslist geen schand’ was. Zwart heeft het nu gemakkelijk, taaier was 29. Lb4.

29. .. Txa5 30. g5 Ta7 31. Kg2 Te7 32. f3 f6!

Van den Doel - Van Wely Stelling na 16. .. Pa5

Een paard aan de rand is nu het thema: staat het paard op a5 actief of juist volkomen buitenspel?

17. Ld2 Dc7 18. c3 b3!

Zwart moet de damevleugel op slot zien te houden. Zowel nu als op de vorige zet kwam de wending Te1-e4 in aanmerking.

19. c4 Lf5

Natuurlijk niet 19. .. Pxc4? 20.

20. .. Lf6

Normale zetten leveren wit nu niets op, meestal heeft zwart de sterke positionele manoeuvre Pa5-b7-c5 bij de hand. Dat verklaart wits volgende zet.

21. c5?!

Ziet er schitterend en thematisch uit, maar de complicaties pakken gewoon goed uit voor zwart.

21. .. Dxc5 22. Dxa6 Ta8 23. Db5 e4!

Gaat op pion b2 af.

Vanaf hier een modelpartij van Van Wely. Hij gaat de stelling openen voor zijn lopers. Van den Doel komt er niet meer aan te pas.

33. gxf6 gxf6 34. Tbd1 Tg7

35. Kh1 Le5 36. Tb1 Kh8 37. Ld3 Ta8 38. Lb5 Tag8

Op soepele wijze dirigeert

Van Wely zijn stukken naar de ideale velden.

39. Ld3 Lh5! 40. Le2 Tg2 41. Pg3 Txe2!

In goede stellingen komen de combinaties vanzelf.

42. Txe2 Lxf3+ 43. Tg2 Tc8

Erik Hoeksema

Toerwinnaar Macieja (l) aan zet tegen Sergei Tiviakov (Foto Lenus van der Broek)

44. Pe2 Tc2 en wit gaf het op.

In de tweede ronde troffen de latere toernooiwinnaars elkaar. Macieja velde zijn concurrent met een krachtig kwaliteitsoffer.

Van Wely - Macieja

Stelling na 26. a4

Wits laatste zet is bedoeld om de zwarte structuur te ondermijnen, maar hij krijgt een koekje van eigen deeg.

26. .. Txe3! 27. fxe3 bxa4

Het is meteen helemaal mis met wit. Zijn loper is slecht, zijn torens hebben geen ruimte en hij heeft alleen maar zwakke pionnen.

28. Td2

Of 28. Tc1 Tb8! 29. Txc4 Txb2, ook gunstig voor zwart.

28. .. Pc5 29. Tc2 Tb8 30. Ta1 Tb4 31. Ta2

Net als lopers hebben ook torens bewegingsvrijheid nodig. In deze stelling zijn ze weinig mobiel en dus hulpeloos.

31. .. Kf8 32. e4 Ke7 33. e5

Een pionoffer om te voorkomen dat de zwarte koning naar e5 wandelt.

33. .. dxe5 34. e4 Kd6 35. Lf3 f5!

Zo verschaft zwart zichzelf een vrije e-pion, die fungeert als extra breekijzer.

36. exf5 Lxf5 37. Tf2 Ld3 38.

Lg2 e4 39. Tf7

Tegenspel? Niet heus, met een paar nauwkeurige zetten maakt Macieja er een eind aan.

39. .. Lb1! 40. Ta3 Txb2 41. Txg7 Tb3! 42. Ta1 c3 en Van Wely gaf zich gewonnen. De zwarte c-pion loopt door.

In de derde ronde werd Agdestein - van Wely remise, een meevaller voor onze man, want op een paar momenten had de Noor de winst voor het grijpen. Op zondagochtend stond de klassieker Van Wely - Tiviakov op het programma, zeg maar de Ajax-Feijenoord van Wolvega. Het werd een overtuigende overwinning voor Van Wely.

Lxd7!

Wit ruilt het loperpaar in voor koningsaanval.

18. .. Pxd7 19. Lb2 Pf6 20. Pd5 Pe8 21. Db4!

Met de dreiging 22. Pe7+ Kh8 23. Pg6+! en wit wint.

21. .. f5

Na 21. .. f6 22. Dxb6 Dxb6 23. Pxb6 Tb8 24. Ld4 staat wit een gezonde pion voor.

22. Pe7+ Kf7 22. Pxf5 Lxf5 23. exf5 en met een pion meer won wit gemakkelijk.

In de laatste ronde moest Van Wely met zwart tegen Artur Jussupov, op dat moment de ongedeelde koploper. Een onvervalste ‘must win situation’, en daarom haalde Van Wely zijn oude jeugdliefdehet scherpe Koningsindischmaar weer eens uit de mottenballen.

het idee Ta1-a4xe4. Hij overwoog het duistere dameoffer

24. .. Ld4 25. Ta4 Lxe3+ 26. Kh1

Dxa4 - iets voor de liefhebber. Na de tekstzet klopt het weer allemaal voor zwart.

24. .. bxa5 25. Ta4 Db6 26. Txe4 Txe4 27. Pxe4 Pf8 28. b3 Ta7 29. Lf2 Tf7 30. Te1 Lf5

31. Pg3 Db4!

Forceert een afwikkeling naar een gunstig eindspel. Makkelijk is het allemaal niet, maar Van Wely voert het met strakke hand naar winst.

32. Dxb4 axb4 33. Pxf5 Txf5

34. Lg3 Txd5 35. Le2 Td2 36. Lxa6 Kf7 37. Lc8 Td3 38. Lxh3 Txb3 39. f5 Le5 40. Lxe5 dxe5 41. Lf1 Tc3 42. Txe5 b3 43. fxg6+ Pxg6 44. Tf5+ Kg7 45. Tf6 Pe5 46. Tb6

Pf3+ 47. Kf2 Pxg5 48. Lg2

Tc2+ 49. Kg3 b2 50. Ld5 Td2

51. Lc4 Pe4+ 52. Kf4 Pc3 en wit gaf zich gewonnen.

Van Wely - Tiviakov Stelling na 12. e4

Hier was het stukoffer 12. .. Pxe4!? heel interessant, maar Van Wely kent zijn pappenheimers: hij wist vrijwel zeker dat de solide Tiviakov zo’n stukoffer niet aan zou durven. 12. .. exd4 13. cxd4 e5 14. dxe5 Pxe5 15. Pf4 Pfd7

Zwart moet snel handelen want anders wordt het witte loperpaar te sterk in deze open stelling. Op 15. .. Td8 volgt rustig 16. Le2. 16. Lb5 Db7 17. Dc3 a6 18.

Jussupov - van Wely Stelling na 21. g5

Wit heeft een pion geofferd om het zwarte paard op d7 zoveel mogelijk velden te ontnemen. Om het vuurtje nog wat verder op te stoken begeeft Van Wely zich met zijn dame in een nieuw wespennest.

21. .. Db6 22. Dd2 Db4 23. a5 b6 24. Ld1

Van Wely vreesde 24. Dc2! met

Geweldige slotronde trouwens: geen snelle remises, alle partijen eindigden in een beslissing. Meer van dit soort toernooien graag!

Eindstand:

1/2 Macieja, Van Wely 3.5

3/4 Tiviakov, Jussupov 3

5/6 Van den Doel, Agdestein 1.

De open groep werd gewonnen door Erwin l’Ami

Jeugdkatern Schaakmagazine

In deze

Voorloper: Tjark Vos is enorm handig

Partijen van Tjark

Samenwerking tussen dame en paard

Remco Heite scholentoernooi

Sjaak en mat

Tjark Vos is enorm handig

Tjark heeft de spelregels geleerd op de club. Zijn moeder, Rozemarijn, bracht hem op aanraden van een kennis naar Tal/DCG. Daar kreeg hij les van Jan Peter van Zandwijk. Hij was toen net vijf jaar oud en vond schaken meteen leuk. Erik Dekker gaf les tot en met de 3e stap. Daarna kreeg hij Jeroen Cromsigt als leraar. Inmiddels is hij bezig met stap 6. Hun training is nu meer samenwerking geworden omdat Tjark sterker is geworden. Ze wisselen ideeën over partijen uit en gebruiken met z’n tweeën ook de computer als hulp.

De Punt

Op school werd ook veel geschaakt. Met ‘De Punt’ haalden ze de beste achttien van Nederland. "Best goed want we zaten allemaal nog in groep 7!" Het jaar erop werden ze eerste

van de SGA, maar kwamen ze niet verder dan de beste 36. Grootste succes vindt Tjark dat hij Nederlands kampioen snelschaken bij de E werd. Hij is enorm handig. Als ergens een verborgen mogelijkheid is dan vindt Tjark die! Ondertussen ging hij ook bij Zukertort Amstelveen spelen. Daarmee werd hij twee keer Nederlands kampioen. Bij de E in Mierlo en in Tilburg. Met het D-team van de SGA werd hij dit jaar kampioen op het H uttontoernooi . "Heel leuk vond ik het Remco Heite toernooi in Wolvega. Dan kan ik lekker bij mijn opa logeren en ook nog schaken! Mijn neef Hylke is daar dan ook. Helaas is het maar eens per twee jaar." Zijn eerste buitenlandse toernooi was Bagneux. "Met Hiddo gingen we voorbereiden op de partij. Dat had ik nog nooit gedaan." Tjark

Hij is twaalf jaar. Met Hemelvaart werd hij vierde bij het NK-

D in Rijswijk. Twee jaar geleden werd hij Nederlands Kampioen snelschaken bij de E. En begin september speelde hij het EK in Montenegro. Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van... Tjark Vos.

Piet Peelen

won de E-categorie. "Dat is een mooie en grote beker en ik kreeg ook twintig euro"

Sponsor

Bijzonder was dat Tal/DCG hem sponsorde voor het EK. Rozemarijn is de mensen op de club er zeer dankbaar voor. "Het tekent hun betrokkenheid bij de jeugd. Zo kan de jeugd bij de senioren meedoen met versneld tempo. Dan liggen ze op tijd in bed." Het EK vond Tjark leuk. "Ik speelde remise tegen een Israeliër. Bij de analyse liet zijn grote broer zien hoe die een pion had kunnen winnen. Ik haalde 4 uit 9. En we speelden ‘Weervolven’ en tafeltennis." Tjark vindt leuk aan schaken dat hij er goed in is, het winnen van (geld)prijzen en de vriendschappen die je sluit.

Geboortedatum: 16 mei 1996

Uit: Amsterdam

School: Apolloschool

Leukste vak op school: Sport

Hobby’s: Wii, PSP, tv en internet

Schaken geleerd: Jan Peter van Zandwijk

Club: Zukertort Amstelveen, Tal/DCG en SC Aalsmeer

Wat wil je worden: Schaak- en gymleraar

Lievelingseten: Quiche, pizza, frikandel

Partijen vanTjark

Timo Oehne - Tjark Vos

Enschede, 2008

1. d4 e6 2. c4 b6 3. Pc3 Lb7

4. e4 Lb4 5. Ld3 f5 6. Dc2

Dh4 7. Pf3 Dg4

7. .. Lxc3+ 8. Dxc3 Dg4 9. 0-0

fxe4 10. Pe5 Dh5.

8. 0-0 Lxc3 9. bxc3

9. h3.

9. .. fxe4 10. Pe5

de pion. Dit staat in stap 6!

6. .. fxe4 7. fxe4 Lxc3+ 8. bxc3 Lxe4 9. Lf4

Na 9. Lxe4 Dh4+ met dubbele aanval wint zwart z'n loper terug. 9. .. Lxg2

Tjark Vos - Roel Hollander

Schaakfestival Groningen 2007

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4

4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 e6 6. Le3 a6 7. f4 b5 8. e5 dxe5 9. fxe5 Pd5 10. Df3 Pxe3 11. Dxe3 Lc5 12. 0-0-0 Lb7 13. Df4 Db6 14. Kb1 Pc6 15. Pb3

Le3 16. Dg3 g5

In een spannende Siciliaan kan zwart zijn koning in veiligheid brengen met 16. .. 0-0. Weliswaar lijkt 17. Pe4 gevolgd door Pf6 erg eng, maar schijn bedriegt.

Dg7+ Tf7 25. Pxf7, 1-0.

Jouke van VeelenTjark Vos

2008

1. d4 e6 2. e4 d5 3. Pd2 dxe4

4. Pxe4 Pd7 5. Pf3 Pgf6 6. Lg5 Le7 7. Lxf6 Pxf6 8. Pxf6+ Lxf6 9. h4 0-0 10. Ld3 c5 11. Lxh7+ Kxh7 12. Pg5+

10. .. Dxg2+! 11. Kxg2 exd3+

12. f3 dxc2 13. Lb2 Pf6 14.

Tac1 d6 15. Pd3 La6 16. Pf4

Lxc4 17. Tfe1 Kf7 18. Txc2

Lxa2 19.Tce2 Te8, 0-1

Alexei Tanciuc - Tjark Vos

EK-D 2008

1. d4 e6 2. c4 b6 3. Pc3 Lb7

4. e4 Lb4 5. Ld3 f5 6. f3

6. Dh5+ g6 7. De2 Pf6 8. f3

Lxc3+ 9. bxc3 fxe4 10. fxe4 Pxe4

11. Pf3 met goede kansen voor

10. Dh5+

Met de tegenaanval 10. Dg4!

Lxh1 11. Dxg7 Df6 12. Le5 Dxg7 13. Lxg7 wint wit met dezelfde truc ook een toren! Grappig.

10. .. Kf8 11. 0-0-0 Pf6 12.

De5 Pc6 13. De2 Lxh1 14. Ph3 Pxd4 15. cxd4 Lb7 16.

Tg1 De7 17. Le5 Ke8 18. Df2 Da3+!

Tjark is duidelijk de beste aanvaller!

19. Kd2 Dxa2+ 20. Lc2 Pe4+

21. Kd1 Pxf2+ 22. Pxf2 Da1+, 0-1

17. Pe4 Ke7 18. Pd6 Tad8 19. Le2 La8 20. Thf1 Thf8 21. Td3 Lf4

22. Txf4!

Slaat de belangrijkste verdediger.

22. .. Pxe5 23. Dxg5+ f6 24.

12. .. Kh6!

Weerlegt dit loperoffer op h7. Na 12. .. Kg8 13. Dh5 Te8 14. Dxf7+ heeft wit minstens remise.

13. Dd3 g6

14. h5 Lxg5 15. hxg6+ Kg7 16. gxf7

16. Th7+ Kf6 en zwart wint. Knap verdedigd

16. .. Dxd4 17. Dh7+ en zwart won (0-1)

Samenwerking tussen dame en paard

Een dame en een paard kunnen beter samenwerken dan een dame en een loper. Eigenlijk is het de allerbeste samenwerking: de ‘verraderlijke’, springende mogelijkheden van het paard gecombineerd met de kracht van de dame.

Een mooi voorbeeld zie je in de volgende stelling. De zwarte koning wordt over het bord gejaagd en in op h2 mat gezet.

Kling 1851

1. Pd5+ Kb5

Vraag 1:

Na 1. .. Ka4 wint 2. Da8. Waarom?

2. Db6+ Kc4 3. Db4+! Kd3

Vraag 2: Waarom niet 3. .. Kxd5?

4. Dc3+ Ke2 5. Dc2+ Kf1 6. Dd1+ Kg2 (1-0)

Vraag 3: Hoe zet wit mat?

Nog een voorbeeld, ook een eindspelstudie:

Rinck, 1917

1. Dd2+ Ke4

2. Pg5+ Ke5 3. Dh2+ Kd5

Anders speelt wit Dh8 met damewinst.

4. Dc7!

Dreigt mat op c5

4. .. Dd4

Op 4. .. Dg1 volgt hetzelfde.

5. Dd7+ Ke5 6. Pf3+

Dit is precies de kracht van de dame en paard combinatie: zowel dubbele aanvallen, als röntgenaanvallen en aftrekaanvallen zijn mogelijk.

Opgaven:

Opgave 1 (stap 2/3)

Opgave 2 (stap 2/3)

Opgave 5 (stap 4/5)

Zwart speelde hier 1. .. Pxe5??

Hoe gaf wit toen mat in drie?

Wat was beter geweest?

Wit wint in drie zetten de dame.

Opgave 3 (stap 3)

Wit wint

Stelling 6 (stap 6)

Wit wint snel

Opgave 4 (stap 4)

Zwart geeft mat in drie

Zwarts laatste zet was 25. .. Td2

a) Wat dreigt zwart daarmee?

b) Hoe wint zwart na het antwoord 26. Lxg7

De oplossingen staan op bladzijde 30.

Pascal Losekoot

Remco Heite Schoolschaaktoernooi 2008

Limousine voor winnaars

Op zaterdag 29 november werd in Wolvega het Remco Heite Schoolschaaktoernooi gespeeld. Dat toernooi is een onderdeel van het veel grotere Remco Heite Toernooi.

Uit de gemeenten West- en Ooststellingwerf deden 22 scholen mee. Het toernooi werd gewonnen door de basisschool De Drie Dorpen uit Oldeholt-wolde.

Robert Bos, Koen Zwartjens, Freek Huisman, Jelle Akkerman en Kevin Sierdsma had-

den met hun teamleider René Koordes vier maanden geoefend. Ze werden samen met hun teamleider in een limousine naar huis gebracht. Zie ook: www.heiteschaaktoernooi.nl De foto’s werden gemaakt door Lenus van der Broek.

CdK van Fryslân, John Jorritsma deelt handtekeningen uit

De Kroongroep van het Essent schaaktoernooi in Hoogeveen werd dit jaar overtuigend gewonnen door Ivan Sokolov. In zijn bekende aanvallende stijl won hij een fraaie partij van Nederlands Kampioen Jan Smeets. Doet u het hem na?

Ivan Sokolov - Jan Smeets

Essent Kroongroep Hoogeveen (3) 2008

1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 e6 5. g3

Deze 'Catalaanse' manier van spelen is minder gebruikelijk dan 5. Lg5 of 5. e3. Wit offert, in ieder geval tijdelijk, zijn c4pion maar krijgt daar invloed in het centrum en druk over de lange diagonaal (in het geval van .. b5) voor terug.

5. .. dxc4 6. Lg2 Pbd7 7. a4 In de eerste ronde speelde

Sokolov hier 7. 0-0 tegen de Française Marie Sebag. Toen won hij na 7. 0-0 Lb4 8. a3!? (meestal speelt wit 8. Dc2, terwijl Magnus Carlsen van Kosteniuk won in Wijk aan Zee 2005 met 8. Lg5 Da5 9. Dc2 Pd5 10. Pe4 b5 11. b3 h6 12. a3 Lc3 13. bxc4 bxc4 14. Ld2 met groot positioneel voordeel.) 8. .. Le7 (8. .. Lxc3) 9. e4 0-0 10. Te1 Te8 (10. .. e5) 11. Lf4 a6 12. a4 Lb4 13. Pd2 c5? Sebag overziet of onderschat Sokolovs volgende zet. 14. Ld6! cxd4 15. Lxb4 a5 16. La3 dxc3 17. Pxc4 cxb2 18. Tb1. Wit heeft groot strategisch voordeel en won na 18. .. Dc7 19. Pd6 Td8 20. Pb5 Db6 21. Le7 Te8 22. Ld6 Pc5 23. e5 Pd5 24.

Lxd5 exd5 25. Dd4! Pd7 26. Dxb2 Pf8 27. Pc7 Dxb2 28. Txb2

Ld7 29. Pxe8 Lxe8 30. Txb7 Lxa4 31. Teb1 Pd7 32. Ta1 Lc6 33. Tc7, 1-0 Sokolov-Sebag, Hoogeveen (1) 2008.

Na 7. 0-0 kan zwart ook verder gaan met 7. .. b5 zoals Sokolov zelf eens deed tegen Sosonko. Na 8. Lg5 Lb7 9. a4 b4 (of 9. .. a6; 9. .. Db6 10. Pe5 a6 11. Pxd7 Pxd7 12. e4 e5 13. Le3 Dc7 14. axb5 cxb5 15. dxe5 Pxe5 16. Pd5

Lxd5 17. Dxd5 Td8 18. Lb6!?

leidde uiteindelijk tot remise in Romanishin - Stellwagen, Vlissingen 2007) 10. Pe4 Le7 11. Lxf6 gxf6 (Sosonko - Sokolov, Nederlands Kampioenschap 1995) had wit nu in plaats van met het door Sosonko gespeelde 12. Dc1 met tweesnijdende stelling, volgens Hübner met 12. Tc1 een klein voordeeltje kunnen vasthouden. Wit wint pion c4 terug.

7. .. Lb4 8. 0-0 0-0 9. Dc2 De7 De hoofdvariant, alhoewel zwart ook wel andere zetten heeft geprobeerd als 9. .. a5, 9. .. Da5 en 9. .. Pb6. De Nederlandse grootmeester

Genna Sosonko is een groot expert in dit soort Catalaanse stellingen. Een voorbeeld uit zijn praktijk: 9. .. a5 10. Td1 De7

11. Pe5 Pxe5?! (11. .. Pb6! 12. Lg5 is iets beter voor wit) 12. dxe5 Pd7 13. Lf4 g5? 14. Pe4! gxf4 15. Txd7! Lxd7 16. Pf6+ en zwart moest zijn dame opgeven en verloor in SosonkoKhenkin, Cannes 1994.

10. Lf4

Erg populair onder witspelers is 10. Pa2 Ld6 11. Dxc4. Na 11. .. e5 heeft zwart echter niet al teveel problemen. Ook 10. e4 e5 is prima voor zwart. 10. .. Pd5

10. .. Ld6 om uiteindelijk .. e5 door te zetten is misschien het best.

11. Lg5 Een logische stoorzet, maar onmiddellijk 11. Ld2 is onder andere gespeeld door Boris Gelfand. Hij versloeg er in 1992 onze huidige wereldkampioen Anand mee.

11. .. f6 12. Ld2 c5? Juist was 12. .. a5 Na de door Smeets gespeelde zet komt zwart in de problemen. Zet u even sterk voort als Sokolov?

Johan van Mil overleden

Op 9 november is Johan van Mil na een ziekbed van ruim twee maanden overleden. In zijn actieve jaren, die vooral in de jaren tachtig en negentig lagen, behorde Van Mil tot de subtop van het Nederlandse schaakleven.

Johan van Mil (1959) was een van de spelers die in de jaren tachtig in Eindhoven voor een bloeiend schaakleven zorgden. Een groep jonge spelers, onder wie Rudy Douven, Peter Scheeren, Herman Grooten, Frans Cuijpers en Johan van Mil, zorgde ervoor dat de Eindhovense schaakvereniging een tijdje tot de sterkste teams in het land behoorde. Het absolute hoogtepunt van die periode was het competitieseizoen 1983-1984, toen Eindhoven de landstitel veroverde. De hegemonie van Volmac/Rotterdam werd voor even onderbroken. Johan van Mil speelde vier keer mee in het Nederlands kampioenschap. De eerste keer, in 1984, eindigde hij als laatste. Begin jaren negentig ging het beter. In 1992 en 1993 werd hij respectievelijk tiende en achtste, beide keren met een score van 4.5 uit 11. Zijn beste prestatie leverde hij in 1991 toen hij met 6.5 uit 11 de vierde plaats behaalde.

Bij velen was Johan van Mil vooral bekend vanwege zijn andere activiteiten op schaakgebied. Hij stond in 1986 samen met enkele

Eindhovense schakers aan de wieg van het blad Schaaknieuws. Het werd opgericht om het gat op te vullen, dat was gevallen na het stoppen van het roemruchte Schaakbulletin. Als enige van de oorspronkelijke oprichters was Van Mil nog aan Schaaknieuws verbonden.

Velen kenden Johan van Mil ook van de verzendboekhandel De Beste Zet. Hij was in 1989 de Hongaarse schaaksters Erika Sziva tegengekomen en het klikte zo goed tussen beiden dat ze besloten hun leven te delen. Samen richtten ze de schaakboekhandel De Beste Zet op; met hun stand stonden ze op vele toernooien.

Johan van Mil had van jongs af aan een ernstige nierziekte. Desondanks bleef hij optimistisch in het leven staan. Dat heeft hem ongetwijfeld door eerdere grote fysieke problemen gesleept. De complicaties die zich na een hartoperatie in augustus voordeden bleken uiteindelijk echter te veel voor hem te zijn.

In Memoriam Henk van Donk

Op 1 november is in Dordrecht Ir. H.J. (Henk) van Donk overleden. Van Donk is gedurende vele jaren bestuurslid geweest van de KNSB. Hij is 87 jaar geworden.

Henk van Donk is zijn levenlang actief geweest als speler en als bestuurder. Als schaker behoorde hij een tijd tot de Nederlandse subtop. Hij speelde enkele malen mee in het toernooi om het Nederlands Kampioenschap.

Van Donk maakte vooral carrière in Dordrecht. Liefst twaalf keer werd hij kampioen van Dordrecht, net zo vaak als zijn eeuwige rivaal Hoogendoorn. Daarnaast veroverde hij op de Schaakclub Dordrecht zeventien keer de titel, het laatstin het seizoen 1998-1999.

Van Donk begon zijn bestuurlijke activiteiten in de jaren vijftig van de twintigste eeuw bij de Haagse Schaakbond. Later werd hij actief in het KNSB-bestuur. Daar was hij tweede secretaris, secretaris, vicevoorzitter en zelfs nog even waarnemend voorzitter. Daarnaast schreef hij regelmatig voor het bondsblad. Hij verzorgde onder andere jarenlang de combinatierubriek. Bij zijn aftreden als bestuurslid werd hij door de KNSB benoemd tot lid van verdienste.

Rob van Gompel

Begin oktober overleed in Amsterdam

Rob van Gompel.

Van Gompel dreef de schaakboekhandel

Het Schaakbureau . Naast boeken leverde hij ook schaakmateriaal en software. In de jaren negentig schreef Van Gompel voor Schakend Nederland een serie over schaakcafés. Hij was ook korte tijd schaakmedewerker van de Amsterdamse krant Het Parool. Van Gompel is 48 geworden.

Combineren

Karel van der Weide

Na een langdurig ziekbed overleed op 10 november de beminnelijke en sterke International Meester Johan van Mil . Hij participeerde vier maal in het Nederlands Kampioenschap, waarbij de vierde plaats van 1991 zijn beste resultaat betrof.

Twee jaar daarvoor was hij samen met zijn partner Erika Sziva schaakboekwinkel ‘De Beste Zet’ begonnen. Johan mocht slechts 49 jaar worden. Als eerbetoon acht fraaie combinaties van zijn hand.

1. Wit is aan zet2. Wit is aan zet3. Zwart is aan zet4. Wit is aan zet

5. Zwart is aan zet6. Zwart is aan zet7. Wit is aan zet8. Wit is aan zet

Masters schaken anders

Schaken bij de Chinees. Schaken en whisky proeven. Een dagje met Lex Jongsma. Samen op bezoek bij Corus. Het zijn een paar voorbeelden van het Masterschaak van de KNSB, het project dat zich richt op de vijftigplusser.

Van alle masterverenigingen die op dit moment bestaan is De Schaakveste in Rotterdam wel het meest actief. Samen met Laurens Actief en Humanitas worden veel activiteiten opgezet. De Schaakveste laat zien hoe een gevarieerd aanbod van een mastervereniging er uit kan zien.

In oktober werd er geschaakt en whisky geproefd in het landhuis

Olaertsduyn in Rockanje. In november werd er onder het motto Chinese Chess geschaakt en gegeten bij Chinees restaurant De Mandarijn in Zwijndrecht. Een van de uitgangspunten van het masterproject is om van het schaken een sociale activiteit te maken. Dat lukte in Zwijndrecht; tien vrouwen waren met hun schakende partners meegekomen voor een eigen programma.

Het dagje met Lex Jongsma was uiteraard meer gericht op de schaker zelf. Maar iedereen die Jongsma wel eens heeft meegemaakt weet dat het bij hem vooral om schaakverhalen draait, meer dan om schaakzetten.

In januari gaan de masterschakers uit Rotterdam samen op bezoek bij het Corus Schaaktoernooi. Verder zijn er denksportmiddagen en mogelijkheden om overdag te schaken. Op dit moment zijn er negen masterverenigingen actief in Leeuwarden, Groningen, Meppel, Amersfoort, Utrecht, Leiden, Rivierenland, Elburg en Rotterdam.

Een uitgebreide beschrijving van het project is te vinden op www.schaakbond.nl onder de button Master Project

Verenigingen of plaatsen die ook met het masterproject aan de slag willen kunnen contact opnemen met het Bondsbureau van de KNSB.

Annette van den Ende van Laurens Actief en de Rotterdamse projectleider Teun Koorevaar, samen met doedelzakspeler Gareth Fraser, die het whisky proeven en schaken in Rockanje opluisterde. Foto Ab Scheel

Speciaal voor de Nederlandse schaker heeft de KNSB binnen PlayChess een ruimte gemaakt die onderdak biedt aan alle Nederlandse schakers. De Nederlandse schakers kunnen met elkaar schaken in het gewenste speeltempo, snel of langzaam. Ook kunnen er toernooitjes worden georganiseerd. Zoals dat bij schaken hoort hebben de deelnemers ook de mogelijkheid om commentaar te leveren en met elkaar te chatten. Ook kunnen de Nederlandse schakers buiten de Nederlandse kamer aan de slag en partijen spelen tegen schakers uit de hele wereld.

De KNSB biedt leden en niet-leden de mogelijkheid om op internet te schaken. De schaakbond is een samenwerking aangegaan met het Duitse bedrijf ChessBase. Dat is met het schaakplatform PlayChess de populairste aanbieder van internetschaak ter wereld. Gemiddeld zijn er op PlayChess dagelijks meer dan vijfduizend spelers online en worden er meer dan 200.000 partijen gespeeld Enkele duizenden Nederlandse spelers zijn regelmatig op PlayChess te vinden.

Schaken op internet met de KNSB

Les geven

Ook voor schakers die wat willen leren biedt de Nederlandse schaakkamer kansen. Er komen voor schaakleraren mogelijkheden om les te geven. Ook simultaanspelen via PlayChes gaat tot de mogelijkheden behoren. Op die manier kan een schaaktrainer bijvoorbeeld oefenstellingen tegen verschillende leerlingen tegelijkertijd uitspelen.

NK internetschaak

Meesterlijk aanbod voor de Nederlandse schaker

Ook mensen die nog niet lid zijn van de KNSB kunnen deelnemen aan KNSB-internetschaak. Voor hen bedragen de kosten

Een speciale activiteit wordt in het voorjaar van 2009 geïntroduceerd. Dan zal het eerste Nederlands kampioenschap internetschaak vanstart gaan. Aan dit kampioenschap kunnen alle leden van KNSB-internetschaak deelnemen. Aan het toernooi is een prijzenfonds verbonden.

Wat kost het?

Door de regeling die de KNSB met ChessBase heeft getroffen kan het internetschaak tegen een sterk gereduceerd tarief worden aangeboden. Leden van de schaakverenigingen en de persoonlijke leden van de KNSB kunnen deelnemen aan het KNSB internetschaak voor een bedrag van €15 per jaar. Dat is een korting van bijna vijftig procent op normale prijs van PlayChess. KNSB-leden die nu al op PlayChess spelen kunnen hun lidmaatschap na afloop van de huidige periode omzetten in het goedkopere KNSB internetlidmaatschap.

€ 25 per jaar. Dat is nog altijd goedkoper dan het normale bedrag dat voor PlayChess betaald moet worden. Deze mensen worden automatisch internetlid van de KNSB. Dit internetlidmaatschap biedt beperkte mogelijkheden. Een internetlid mag deelnemen aan het KNSB-internetschaak en krijgt tevens een KNSB-rating wanneer hij aan gewone toernooi meedoet.

De voordelen

We zetten de voordelen van het KNSBinternetschaak nog een keer op een rij.

• Nederlandstalig platform binnen de PlayChess-omgeving

• Aparte KNSB schaakkamer

• Mogelijkheid tot les krijgen en geven

• Gereduceerd tarief

• Eenvoudig te bedienen

• Mogelijk tot deelname aan NK internetschaak

Aanmelden voor het KNSB-internetschaak is alleen mogelijk via www.internetschaak.nl Op deze website is uitvoerige informatie te vinden.

We vroegen aan KNSB-voorzitter Eddy Schuyer hoe belangrijk het internetschaak voor de KNSB is. "Voor de KNSB is het project internetschaak van groot belang. Er zijn in Nederland ongeveer twee miljoen mensen die kunnen schaken. Maar er zijn maar ongeveer 21.000 mensen lid van een schaakclub. Er is dus een groot potentieel aan mensen die kunnen worden bereikt via het internet en dan op die manier lid worden van de KNSB. Bovendien is dit een unieke gelegenheid om via internet de mensen ook te verlokken eens te gaan kijken bij een schaakclub. Het mes snijdt dus aan twee kanten."

Wat hoopt de KNSB met dit project te bereiken?

"De KNSB hoopt te bereiken dat veel meer mensen regelmatig gaan schaken en via het internet lid worden van de KNSB. Daarnaast kunnen wij competities tussen bedrijven gaan aanbieden en toernooien organiseren. We hopen bovendien dat er nieuw sponsors kunnen worden gevonden die via internet een speciale doelgroep kunnen benaderen. Bijvoorbeeld ICT bedrijven die op zoek zijn naar wiskundig/technisch geschoold personeel. Als dat lukt, kunnen we beter dan tot nu toe de grote evenementen als een NK, de Europese en Wereldkampioenschappen landenteams financieren."

Minze bij de Weg.

VRIJWILLIGER

Arno Wiersma

vrijwilliger van het jaar 2008

• Lid van de activiteitencommissie. Bij een actieve club als DSC Delft is dat een niet onderschatten taak.

• Mede barbeheerder. Wiersma helpt bij het opstarten en afsluiten van de bar. Op clubavonden betekent dat al gauw dat hij tot een uur ’s nachts bezig is.

• Een van de webmasters van de DSC site, verantwoordelijk voor interne en externe nieuwsberichten.

• Lid van de redactie van het clubblad Axioma in de periode 2001-2005. Het blad werd in 2003 door de KNSB uitgeroepen tot het beste clubblad van Nederland.

• Schaakles geven op een basisschool in de periode 2006-2008.

• Bestuurslid interne- en externe competitie.

Toernooien

Je hebt het verhaal van de tien kleine negertjes. Steeds valt er eentje af.

Je hebt ook het omgekeerde verschijnsel. Steeds komt er ietsje bij.

Veel vrijwilligers kunnen daar over meepraten en Arno Wiersma (32) uit

Delft is daarvan een treffend voorbeeld.

Het zat er al jong bij hem in, en ook dat is bij vrijwilligers geen onbekend verschijnsel. Toen hij bij zijn eerste schaakclub, Pion uit Harlingen, de materiaalkist had gereorganiseerd werd hij prompt benoemd tot materiaalcommissaris. Hij was toen vijftien. Iets later begon hij ook de jeugd op zijn vereniging les te geven. Wiersma verhuisde in 1995 naar Delft om te gaan studeren. Hij kwam bij DSC terecht, een actieve vereniging. Daar namen zijn activiteiten als vrijwilliger zienderogen toe. Zelf zegt hij daarover: "Het is ook makkelijk actief te worden binnen een vereniging die veel dingen organiseert."

Materiaal

Het lijkt bijna logisch dat Wiersma ook in Delft als materiaalcommissaris begon. Dat krijg je als je helpt met het klaarzetten en opruimen van het materiaal. In 1999 werd hij gevraagd wedstrijdleider intern te worden, een functie die hij ook nu nog vervult. Een wedstrijdleider intern is de centrale figuur in een vereniging en wordt al gauw bij van alles en nog wat betrokken. Zo verging het Arno Wiersma ook. Een klein en onvolledig overzicht van de activiteiten die hij sindsdien voor DSC uitvoerde.

Daarnaast is hij als organisator betrokken bij veel interne en externe toernooien die door DSC worden georganiseerd. We noemen een paar: het Delfts kroeglopertoernooi, het OGD Prinsenstad weekendtoernooi, het OGD rapidtoernooi, het open Delfts meisjeskampioenschap en het ’t Zonnetje in Huis toernooi. Om dat alles goed te kunnen uitvoeren volgde Arno Wiersma de KNSB opleidingen voor Scheidsrechter en Indelingsdeskundige. Wie zo actief is komt snel elders in beeld. De Haagse Schaakbond heeft intussen ook een oogje laten vallen op Arno Wiersma. Sinds 2007 is hij competitieleider van deze regionale bond.

Het hele kader

Een indrukwekkend overzicht dat de benoeming tot vrijwilliger van het jaar zondermeer rechtvaardigt. Arno Wiersma kijkt er anders tegenaan. "Ik had er geen rekening mee gehouden. Ik verwacht zo’n prijs bij vrijwilligers die al decennia lang actief zijn voor hun club. Ik kan er pas eentje turven." Daar voegt hij aan toe: "Ik ben gelukkig niet de enige die zeer actief is binnen DSC. Ik ben weliswaar op veel vlakken actief, maar zonder de anderen, zowel enkelen die veel doen als de velen die kleinere taken vervullen, zou er niets van de grond komen. Wat dat betreft verdient het hele kader van de club wat mij betreft deze prijs."

Minze bij de Weg

Foto Herman Zonderland

SURFTIPS

Hoe krijgen we aandacht van de media voor de schaaksport? En als er meer artikelen over schaken in de kranten, op tv en radio of op nieuwssites op het internet verschijnen, willen dan meer schakers lid worden van een club? De KNSB probeert met verschillende projecten nieuwe leden aan te trekken.

De onlangs gespeelde WK-match tussen Vishy Anand en Vladimir Kramnik, die in Bonn werd gespeeld, heeft voor een enorme vloed aan artikelen in de internationale media gezorgd, en dan hebben we het niet alleen over de vele schaakwebsites.

Master en Internetschaak: nieuwe KNSB projecten

In Bonn waren 427 vertegenwoordigers van de pers uit 28 landen aanwezig die uitgebreid over het evenement berichtten. Op de tien servers van de organisatie volgden ruim 1.2 miljoen schaakliefhebbers de partijen live en op de 45 applets die de organisatie aan grote online portalen ter beschikking stelde, daaronder bijvoorbeeld ook ‘De Telegraaf-online’ volgden nog veel meer schakers de partijen uit Bonn. Naar schatting waren dat tussen de 20 en 30 miljoen. Meer gegevens vindt u op www.uep-chess.com

Dat betekent dat er veel mensen moeten zijn die meer dan gemiddeld in de schaaksport zijn geïnteresseerd. Mensen die het schaaknieuws volgen en af en toe een partijtje willen spelen, maar om welke reden dan ook niet lid van een club willen worden. Huisschakers en recreanten moeten een grote drempel overwinnen om op een schaakclub binnen te komen. Komen ze al binnen, dan blijken veel verenigingen niet over voldoende spelers op hun niveau te beschikken. Daarom verliest de beginner zeker in het begin veel partijen.

Speelsterkte is echter niet alles. Vaak is het voor oudere schakers ook heel leuk wat te leren over schaakgeschiedenis, schaakvarianten en schaakcultuur. Het is ook aardig met een groepje een groot toernooi te bezoeken. Het is echter lastig vrijwilligers te vinden die zulke avonden op de club voorbereiden, organiseren en begeleiden.

Mastersproject

De KNSB organiseert een project dat bedoeld is om een nieuwe groep mensen voor het schaken te winnen. Het project richt zich in het bijzonder op de vijftigplusser die geen lid is van een schaakvereniging maar die wel belangstelling heeft voor het schaken. Op diverse plaatsen in het land zijn speciale Masters-verenigingen actief. Op de 50plus-beurs die van 17 t/m 21 september 2008 in Utrecht plaatsvond, was zeer veel belangstelling voor dit project van de KNSB. Op de website vindt u veel informatie over dit project: www.schaakbond.nl Klik vervolgens op de button ’Masterproject 50 Plus’.

Enkele masterclubs zijn al bijzonder actief bezig met het project. Als we eens kijken naar de website van ‘De Schaakveste’ uit Rotterdam, een actieve vereniging die voornamelijk bedoeld is voor personen van 50 jaar en ouder, kunt u lezen dat het project prima draait. Er staan een aantal enthousiast geschreven verslagen over de activiteiten voor de doelgroep op de site www.deschaakveste.nl Voor de andere masterclubs is deze website een inspirerende bron van informatie en inspiratie. Om een overzicht te krijgen van een masterclub bij u in de buurt, klikt u op de link ‘masterverenigingen’.

Internetlidmaatschap

Niet alleen voor de wat oudere spelers, maar voor alle spelers introduceerde de KNSB op 1 december het nieuwe KNSB internetlidmaatschap. Met dit lidmaatschap kan men op Internet schaken via PlayChess van ChessBase, samen met de Internet Chess Club (ICC) het populairste platform ter wereld voor internetschaak. Kijk op www.internetschaak.nl voor meer informatie. Ook niet-leden van de KSNB kunnen lid worden. Een prima instap in de internetschaakwereld voor huis- en clubschakers. Elders in dit nummer van Schaakmagazine leest u meer over deze activiteit.

Eric van Reem

Tim Krabbé

Het schip en de oceaan. Het schip is metafoor voor dogma’s of leerstelligheden van allerlei aard. De oceaan staat voor waarheid. De mensen op het schip voelen zich veilig en behaaglijk bij die dogma’s. Sommige mensen verlaten het schip en gaan de grote oceaan op, net zo groot als de waarheid complex. Maar die mensen zijn vrij en creatief. Ze proberen althans die waarheid te vinden. Tot zover de prachtige metafoor van een oosters wijsgeer. Tim Krabbé is die oceaan opgegaan. Want over hem gaat deze rubriek.

Voor miljoenen schakers zijn pionnetjes op f2, g2 en h3 vertrouwd en veilig, partijwaarschijnlijk. En dat laatste is voor hen een dogma. Probleemstellingen zijn abnormaal en dus abject. Maar Tim Krabbé vond dat er in het schaken méér is dan dat alleen. Hij ging de oceaan op.

Til Pa5 op, en het is gepiept. Tegen dreiging 2. Ta5 helpen 1. .. Txa4, Pb3, Lxd5, Te5 niet wegens 2. Dxa4, dxe4, Ta7, Txd6 mat. Maar waar moet dat Pa5 heen: 1. Pb3? Txa4! Nu wil 2. Dxa4 niet meer. En 1. Pc4 faalt op .. Pb3! want 2. dxe4 is een slag in de lucht. En na 1. Pb7? kan Th7 niet meer op a7 komen, dus 1. .. Lxd5! En 1. Pc6, zou dat dan niet falen op .. Te5 (2. Txd6??). Lijkt zo, maar dan heeft wit zomaar 2. Pxb4 ervoor in de plaats gekregen. ‘White correction’ zoals Krabbé pas veel later te weten kwam!

Tim Krabbé

1e Eerv. verm. Het Parool 1976 Tweezet

Even goed naar kijken. De zK heeft vluchtveld e3. Daar zou wit 2. Da3 of 2. Dxg3 bij de hand willen hebben. Maar zij staat voorlopig gepend. Ook 2. Tc3 zou wel leuk zijn tegen het betreden van vluchtveld e3. En daar ziet de problemist (neem me niet kwalijk) de ontpenningen .. Lc6 en .. Lf6 welke iets zouden doen tegen Tc3. En dan zien we de sleutel al: 1. Pdb1! (dreigt 2. Tc3) met de varianten 1. .. Lc6, Lf6 2. Da3, Dxg3 mat. Hé, wacht even, waarom werken (de verleidingen) 1. Pdb3 en 1. Pf3 dan niet. Precies, die zouden 2. Da3 resp. 2. Dxg3 in de weg staan: 1. .. Lc6, Lf6! Keurig gecomponeerd. Niks mis mee. Knap zelfs.

2. Pe5, Dxe4 mat. Eveneens zeer thematisch. Knap! Nu eerst nog even dit: wie meer wil weten over Tim Krabbé, zoek op google naar krabbe biografie bibliografie en dan schaakproblemen. En je vindt een heleboel moois.

Tim Krabbé

Friesch Dagblad 1974 Tweezet

Naar ik meen zijn eersteling op het gebied van de probleemcompositie. En hij stuurde het naar mij om te publiceren.

Tim Krabbé

1e prijs Het Parool 1975 Tweezet

In de verleidingen een L/pion interferentie (ja, dat kan ook) die allebei 2. Pf3 dreigen: 1. Ld3 Tf2! (en 2. d4 is onmogelijk) alsmede 1. d3 Lh5! (en 2. Txf5 werkt niet meer). Na sleutelzet 1. Th5! dreigt 2. Te4. In de verdedigingen een zwarte L/T interferentie op e3: 1. .. Le3, Te3 2. Pf3, d4 mat.

Tim Krabbé

1e prijs, Het Parool 1974 Tweezet

Een uitstekende witte L/T interferentie op d5 in de verleidingen: 1. Td5 (2. Dxe4) .. Te7! (en 2. Lxc4 kan niet meer) alsmede 1. Ld5 (ook 2. Dxe4) .. Lf4! (en 2. Txd4 is onmogelijk). Sleutel is het verrassende 1. Df4! (2. Dxe3). En nu vindt er een zwarte L/T interferentie (tevens ontpenning van pion d4) plaats op d5: 1. .. Ld5, Td5

Tim Krabbé Het Parool 1974 Driezet

Tot zover vier puur thematische problemen. Maar Tim Krabbé vond een probleem waarin thematiek vrijwel ontbreekt maar wel met een hemeltergende sleutelzet 1. Te1!! Misschien wel zijn leukste compositie. Zwart staat momenteel pat. Varianten a)1. .. fxe1D+ 2. Kd5 (dreigt 3. Tf5) en dan .. Dxe5+, De4+ 3. Lxe5, Txe4 mat. En b) 1. .. f1D 2. Kxf4 Dxd3 3. Tf5 mat. In deze variant blijkt wTe1 zeer verrassend veld e6 te dekken! Daarom dus die te gèkke sleutel 1. Te1!

Mijn vrouw bezocht als tiener ooit eens een popconcert met Peter Koelewijn. En ze kreeg zijn handtekening op haar arm geschreven. Trots als een pauw. Dus parafraseer ik die goede Peter en zeg tot alle lezers: Kom van dat schip af!

We zijn al twee afleveringen bezig met de problematiek van gesloten stellingen in het Frans. In het eerste deel (onder A) werd de ketenstrijd belicht die ontstaat in de doorschuifvariant (1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5). In het tweede deel (onder B) hebben we onze aandacht gericht op de varianten na 3. Pc3

We pakken nu de draad op bij één van de hoofdlijnen, namelijk de Winawer-variant die ontstaat na 3. .. Lb4 De uitvinder, Simon Winawer, speelde de zet in 1867 tegen Steinitz. Later was het vooral Aaron Nimzowitsch die begin van de vorige eeuw veel ideeën wist toe te voegen aan het systeem.

4. e5

Door het centrum te sluiten ontstaat opnieuw het vertrouwde stellingbeeld dat we inmiddels al kennen. Er is echter een groot verschil met varianten die eerder behandeld zijn.

4. .. c5

Deze opmars stelt wit het meest op de proef. In de vorige aflevering keken we naar de alternatieven 4. .. b6 of 4. .. Dd7.

5. a3

Het is goed grootmeester Van der Sterren in het boek De wereld van de schaakopening, deel 3 aan het woord te laten: ‘Wit investeert een tempo om zwart tot een ruil te bewegen waarvan nog maar de vraag is wie daar het meeste van profiteert’.

Begrijp wat u doet Franse structuren 3

5. .. Lxc3+

Vanaf nu is duidelijk dat zwart door de opgave van zijn zwartveldige loper kwetsbaar zal worden op de zwarte velden. Daar staat tegenover dat wit door zijn verminkte pionnenstructuur op de damevleugel problemen gaat ondervinden.

6. bxc3 Pe7 7. Dg4

Voor minder avontuurlijke spelers zijn 7. Pf3 en 7. a4 (om de loper van c1 via a3 te kunnen activeren) meer geschikt. Verder stond ook 7. h4 een tijdlang in de belangstelling van topspelers. Met de tekstzet is wit verwikkelingen aangegaan die hem in vele partijen boven het hoofd zijn gegroeid. Niettemin lijkt het er tegenwoordig op dat Dg4 wits beste kans is om de zwarte opzet te kraken.

methoden. Zwart verbrandt alle schepen achter zich op de koningsvleugel en slaat terug in het centrum.

8. Dxg7 Tg8 9. Dxh7 cxd4

10. Pe2

Gedwongen. Na het min of meer geforceerde zetverloop

10. .. Pbc6 11. f4 Ld7 12. Dd3 dxc3 ontstaat een razend scherpe en spannende stelling waar het laatste woord nog niet over gezegd is.

Hier begint de tegenwoordige theorie pas. Wit komt na het slaan van pion c3 materiaal voor terwijl hij ook nog beschikt over een levensgevaarlijke vrije h-pion. Zwarts compensatie bestaat uit actief stukkenspel gecombineerd met het feit dat de witte koning onveilig staat. Daarbij komt dat de witte stukken niet geweldig samenwerken. Dit zijn de ingrediënten die een spannende en tweesnijdende strijd verzekeren. Twee voorbeelden, één waarin wit zijn plan verwezenlijkt (Svidler - Berg, Kreta 2007), het tweede waarin zwart erin slaagt om zijn voordelen te manifesteren (SvidlerIvanchuk, Linares 1999).

spel brengt, terwijl hij de overige stukken laat staan. 15. .. Le8

Een standaardmanoeuvre in dit type stelling. Zwart verdedigt pion d4 en bereidt .. f7-f6 voor gevolgd door .. Lg6. Het is voor zwart essentieel om actief te worden voordat wit zijn stelling heeft versterkt en zijn stukken kan ontwikkelen.

16. Tg3 f6 17. exf6 Pd5 18. Dc4?!

Wellicht was 18. Pxd4! de beste zet.

18. .. e5 19. g5 Lf7? Zwart had zich moeten inlaten op 19. .. exf4!

20. Dd3! Lg6 21. f5 Lh5 22. De4! Tge8 23. Kf2 Lf7 24. Lg2 Pb6 25. g6 Ld5 26. Dg4 e4 27. f7 Pe5 28. Df4 e3+

29. Kg1 Te7 30. Lxd5 Pxd5

31. Dxd4 Pxf7 32. gxf7 Txf7

33. Lxe3 Txf5 34. Dxa7 Te8

35. Da8+ Db8 36. Dxb8+

Kxb8 37. Pd4 Pxe3 38. Txe3

Txe3 39.

Er is nu een belangrijke tweedeling:

1) 7. .. Dc7 en 2) 7. .. 0-0.

1) 7. .. Dc7

Lange tijd gold deze zet als een van de belangrijkste

Svidler - Berg Kreta 2007

13. Tg1!? 0-0-0 14. g4 d4

15. Tb1!

Het is interessant om te zien dat wit eerst zijn torens in het

27. Lg2 c4 28. h4 Pb3 29. h5

Td2 30. Ke3 Ta2 31. h6 Txa3

32. h7 Th8 33. Pc3 Ka5 34. Pe4 Pc5+ 35. Ke2 Pxe4 36. Lxe4 Txg3 37. Tb1 Th3 38. Kd2? Td8+ 39. Kc2 Td4, 0-1

2) 7. .. 0-0

De rokade wordt in onze moderne tijd gespeeld. Het lijkt vreemd om ‘in de witte storm’ te rokeren, maar in de praktijk blijkt dat de zwarte koningsstelling lastig te kraken is, omdat hij toch heel stevig is.

8. Ld3 Pbc6 9. Dh5 Pg6 10. Pf3 Dc7 11. Le3 c4 12. Lxg6 fxg6 13. Dg4

Een heel lastig te behandelen stelling waarbij de plannen voor zowel wit als zwart niet zomaar te verzinnen zijn.

In het algemeen kunnen we stellen dat wit een vuist moet zien te maken op de koningsvleugel, waarbij hij zijn h-pion als stormram zal gaan gebruiken.

Het jachtterrein van de zwartspeler ligt op de damevleugel waarbij hij zijn b-pion het vuile werk zal moeten laten opknappen.

Om een idee te krijgen waar zowel wit als zwart op kunnen spelen, zullen we twee karakteristieke partijen bespreken.

14. h4 Tf5 15. Dh3!? Taf8

Een nieuwtje ten opzichte van de partij Agopov -O' Connor, Izmir 2004. Daar volgde 15. .. Da5.

Anand - Ramirez Alvarez

Mallorca 2004

13. .. Ld7

Hier is 13. .. Df7 een alternatief.

16. Pg1!?

Deze paardmanoeuvre is stereotiep voor deze stelling. Om de zwarte koningsstelling open te breken dient het paard omgespeeld te worden. Niet alleen wordt zo de opmars g2-g4 mogelijk gemaakt, ook kan wit na een mogelijk h4-h5, g6-g5 de vijandelijke pionnenstructuur aantasten met f2-f4.

16. .. Da5 17. Pe2 Da4 18. Kd2 Txf2!? 19. Lxf2 Txf2 20. h5!

Hiermee weerlegt wit zwarts opzet op de meest energieke manier.

20. .. Txe2+ 21. Kxe2 Dxc2+

22. Kf1 gxh5 23. Kg1! Dg6

24. Dxh5 Dxh5 25. Txh5 Pe7

26. Th3 Le8 27. Tf3 Pg6 28. a4! b6 29. Tf2 a6 30. g3 h5?!

31. Tb2 b5 32. axb5 Lxb5 33. Th2! h4 34. gxh4 Pe7 35. Kf2 Pf5 36. Kf3 Kh7 37. h5 Kh6 38. Kf4, 1-0

Smirin - Vaisser

Istanbul 2003

13. .. Df7 14. Kd2

Beter is 14. Pg5.

14. .. h6 15. h4 Ld7 16. Pg1

b5 17. Ph3 a5 18. Pf4 Pe7 19.

De2 Tfb8 20. g4 Kh7 21. h5

g5 22. Ph3 Df8 23. f4 gxf4

24. Pxf4 b4

Van deze opmars moet zwart het hebben. Niet alleen wordt de witte koning bedreigd, ook de centrumpion op d4 wordt verzwakt.

25. Thf1 bxc3+ 26. Kxc3

Db2 38. Lxd4 Dxd4+ 39. Ke2

Dxa1 40. Dxe6+ Kh7 41. Df5

Lxc2!, 0-1 (wordt vervolgd)

26. .. Dd8! De inleiding tot een aanval op de witte koning.

27. Tfb1?! Tb6 28. Kd2 Tab8

29. Kc1 La4 30. Dd2 Kg8 31. Dc3 Pc8 32. Txb6 Dxb6 33. g5 hxg5 34. Pg6? Pa7 35. Lf2 Pb5 36. Dh3 Pxd4! 37. Kd1

www.debestezet.nl

info@debestezet.nl

Illustratieve partijen:

Svidler - Berg.

Kreta 2007.

Svidler - Ivanchuk.

Linares 1999.

Anand - Ramirez.

Mallorca 2004.

Smirin - Vaisser.

Istanbul 2003.

Reageren? Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl

(Advertenties)

VOF De Beste Zet

verzendhuis voor schaakboeken, -materiaal, -computers en -software

Vakkundig, goedkoopen snel!

Vraag nu onze

gratiscatalogusaan:

WGM Erika Sziva

Adriaan van Ostadepad 5

5684 AS Best

Telefoon: (0499) 46 03 20

Haarlemmerdijk173

1013KHAmsterdam

Tel020-6241171

Fax020-6270885

info@schaakengo.nl

www.schaakengo.nl

de meest complete denksportwinkel

SchaakenGowinkel

HetPaard

• Boeken, spellen en software op het gebied van Go, Schaken en Bridge

• Vele andere denkspellen waaronder Shogi, Gipf, Set, Katamino

• Legpuzzels en breinbrekers

• Boeken over over mathematische puzzels

• Gezelschapsspellen

open van 10.00 uur tot 17.30 uur, maandag vanaf 13.00 uur, donderdag tot 20.00 uur.

De lezer aan zet

13. Pxd5 In combinatie met wits 14e en 15e zet duidelijk het best. Wit haalt optimaal rendement uit zijn ontwikkelingsvoorsprong. Andere zetten zijn mogelijk, maar veel minder dynamisch.

Bijvoorbeeld: 13. e4, 13. Pe4, en 13. dxc5 (alle 3 punten). Of zelfs 13. Tfd1 (3 punten) wat vooral goed werkt na 13. .. cxd4? 14. Pxd5! exd5 15. Pxd4 Lxd2 16. Lxd5+ Kh8 17. Txd2.

14. Lxb4 Dit is sterker dan onmiddellijk 14. Ph4!? (2 punten) omdat zwart tegenspel krijgt in de open stelling die ontstaat na 14. .. Lxd2 15. Dxd2 cxd4 16. Lxd5+ Kh8 17. Dxd4, bijvoorbeeld 17. .. Pe5 18. f4 Pg4 19. e4 Le6.

15. Ph4! Dit is agressiever en ook beter dan 15. Pd2 (3 punten) Door op d5 en op b4 te nemen is de zwarte pionstelling natuurlijk verbeterd. Tegenover dit statische voordeel staat echter de veel grotere dynamiek van de witte stukken, en de concrete problemen die zwart heeft om pion d5 te verdedigen (en om e4 op te vangen).

15. .. De6 Na 15. .. Df7 16. Pf5! dreigt er vervelend 17. Lxd5 en heeft zwart geen goed antwoord. Bijvoorbeeld 16. .. Pb6 (16. .. Te8 17. Pd6+-; 16. .. a5 17. Lxd5!+-; 16. .. b3

17. Db1 Pb6 18. a5) 17. a5! met voordeel.

zaam spel zou zwart natuurlijk de gelegenheid geven om te consolideren en zijn ontwikkelingsproblemen op de damevleugel op te lossen. Wit staat overigens niet beter na 16. Pf5 b3! 17. Db1 Pb6 18. a5!? Dxf5 19. Dxf5 Lxf5 20. axb6 Tfd8! 21. Txa7 Tab8.

16. .. Db6 Niet 16. .. dxe4 17. Lxe4 g6 omdat wit toe kan slaan met 18. Lxg6! hxg6 19. Dxg6+ Kh8 20. Dh6+ Kg8 21. Pg6 en wint.

17. exd5 Ook in aanmerking komen 17. Pf5 en 17. Tfd1 (beide 2 punten)

18. Tfd1 Ook niet slecht zijn 18. Tad1 (4 punten) en 18. Le4!? (4 punten) 18. .. f5!? (18. .. Pe5 19. Lxh7+ Kh8 20. Tad1) 19. Pxf5 Dc5 20. Pe3. Zwart heeft het makkelijker na 18. Pf5 (1 punt) 18. .. Dd3!. Na de tekstzet moet zwart zijn pluspion wel blijven dekken.

19. d6 Deze zet splijt het bord in tweeën. Wit krijgt plotseling een gevaarlijke koningsaanval. Er dreigt met name Td5-h5. Op 19. Le4 (2 punten) kan goed 19. .. f5! 20. Lxf5 (20. Pxf5 Pf6) 20. .. Pf6 volgen. Niet 19. Pf5 Pe5.

20. Td5 De sterkste zet, de toren mengt zich in de aanval. Ook 20. Le4 (2 punten) is het overwegen waard. Het staat min of meer gelijk na 20. Pf5 Lxf5!? (niet per se noodzakelijk) 21. Dxf5 Tad8.

22. Lxa8 Txa8.

21. a5 Verjaagt de dame van de diagonaal g1-a7 waardoor f4 mogelijk wordt. Merk op hoe alle witte zetten met tempowinst gepaard gaan. 21. Le4 (1 punt) kan ook, maar is minder goed dan 21. a5.

22. f4 Sterker dan het opnieuw niet gekke 22. Le4 (2 punten)

23. Th5! Sokolov betrekt de toren volop in de aanval. Geen punten voor alternatieve voorzettingen.

23. .. g6 Wit wint op slag na

23. .. f5 24. Ld5+ en 23. .. Ph6

24. Ld5+ Kh8 25. Pg6+! hxg6 26. Dxg6.

24. Ld5+ Dit wint geforceerd. Hetzelfde kan gezegd worden van 24. Pxg6! (ook 6 punten) en nu:

a) 24. .. hxg6 25. Dxg6 mat.

b) 24. .. Tf7 25. Ld5 wint.

c) 24. .. Pe3 25. Ld5+ Pxd5 (25. .. Kg7 26. Txh7+ Kxh7 27. Pxf8+ Kg7 28. Dg6+ Kxf8 29. Df7 mat) 26. Pe7+ en wint. d) 24. .. Dxd6 25. Ld5+ (niet 25. Pxf8? Dd4+ 26. Kh1 Pf2+ 27. Kg1 Pg4+; maar 25. Td1 wint ook) 25. .. Le6 26. Pe7+ Dxe7 27. Lxe6+ Kh8 28. Lxg4 met een vol stuk meer.

Geen punten voor 24. Dxc4+ Kg7; wit staat dan alleen maar ‘gewoon’ beter.

Kh8 28.Dh5+ Kg7 29.h3!

27. h3 Inmiddels zijn er meer wegen die naar Rome leiden.

27. f5 De8 28. Dxg4 De3+ 29. Kh1; 27. Te1 Dxd6 28. Dh5+ Kg7 29.h3! kwamen we ook in de vorige opmerking tegen.

27. Dh5+ Kg7 28. Te1! wint ook, maar nu niet 28. h3? De8!. Mits u het vervolg heeft gezien krijgt u voor alle drie alternatieven ook 6 punten

28. Dh5+ Maar niet 28. Td1

Dc5+! (28. .. De7 29. hxg4 Le6 30. Dh6+ Kg8 31. Pf5) 29. Kh1 De7 30. hxg4 Le6 31. Dh5+ Kg8 32. Pg6 Lxd5+ 33. Dxd5+ Df7.

29. hxg4 29. Dg6+ herhaalt de zetten. 29. .. Kh8 30. Dh5+ Kg7 en nu alsnog 31. hxg4!. Na 29. hxg4 is er geen goede verdediging meer tegen de hoofddreiging 30. Dg6+ en 31. Dh6 mat.

29. .. f5 Of 29. .. Le6 30. Dg6+ (30. Lxe6 Dxe6 31. Pf5+) 30. .. Kh8 31. Dh6+ Kg8 32. Pf5 en wint.

30. Dg5+ Hier wint 30. Te1 (4 punten) 30. .. Dxd5 31. Dg5+ Kh7 32. Te7+ ook.

31. Te1 Nu is mat onafwendbaar. Bijvoorbeeld: 31. .. Dc5+ 32. Kf1 Dxd5 33. Te7+. Smeets gaf daarom op.

80-100 >2400

16. e4 Sokolov opent lijnen en diagonalen voor zijn stukken. Te lang-

20. a5 dreigt Td5 met nog grotere kracht, maar kan onder andere beantwoord worden met 20. .. Le6!? 21. a6 bxa6!?

25. Txh7+ Uiteraard! Moeilijker is de winst na 25. Te1 (3 punten) 25. .. Dxd6 (25. .. gxh5 26. Te7+ Dxe7 27. dxe7 Te8 28. De4) 26.Txh7+ Kxh7 27.Dxg6+

Combineren

Diagram 1: van Mil - Welling

1. Lxg7+ Kxg7 2. Dxd7, 1-0.

Diagram 2: van Mil - Reinderman

1. Dxf8+! Txf8 2. Pe7, mat.

Diagram 3: van Dijk - van Mil

1. .. Txg2+!, 0-1 Immers 2. Kxg2 Dg3+ 3. Kf1 La6+ enz.

Diagram 4: van Mil - Kaeser

1. Pg6+ Kh7 2. Pf8++ Kh8 3. Dh7+ Pxh7 4. Pg6, mat.

Diagram 5:

Rosen - van Mil

1. .. Txf3+!, 0-1 Bijvoorbeeld 2. exf3 Dd2+ 3. Kg1 Dg2 mat of 2. Kxf3 e4+ en wint.

Diagram 6:

Müller - van Mil

1. .. Pe2+!! 2. Kh1,(2. Dxe2 Dg4 en wint) Pfg3+!, 0-1 Na 3.

Samenwerking dame en paard

Vraag 1: 1. .. Ka4 2. Da8+ Kb3 (de koning kan niet naar b5 vanwege aftrekaanvallen) 3. Db7+ Ka3 (andere velden verliezen vanwege paardschaak) 4. Db4+ Ka2 5. Pc3+ Ka1 6. Da3+ La2 7. Dxa2 mat.

Vraag 2: 3. .. Kxd5 4. Db7 (Röntgen) wint de dame.

Vraag 3: Met 7. Pe3+ Kh2 8. De2+ Kg1 9. De1+ Kh2 10. Dg3 mat.

Opgave 1: 1. .. Pxe5? 2. Df6+ Kg8 3. Ph6+ Kf8 4. Dh8 mat. Na 1. .. Txe5(!) werkt dit niet en staat wit verloren. (JongesConde, 1999)

Opgave 2: 1. Dd8+ Ka4 2. Pb6 dubbele aanval

Opgave 3: 1. De5! en zwart kan mat of dameverlies niet voorkomen.

Opgave 4: 1. .. Tf1+! 2. Kxf1 Dh1+ 3. Kf2 Pg4 mat, een

fxg3 Pxg3 zou Johan z’n derde stikmat in deze rubriek noteren!

Diagram 7:

van Mil - Meessen

1. Tc8+! Kxc8 2. Dxa7 Dxe5 3. La6, mat.

Diagram 8: van Mil - Quist

1. Txc6! bxc6 2. Dc7+ Ka8 3.

Dxc6+ Ka7 4. Dc7+ Ka8 5. Te7 (uiteraard volstaat 5. Dxb6)

Dxe7 6. Dxe7 d4 7. Ld1!, 1-0.

Recht toe recht aan

Deze stelling is afkomstig uit de partij Tartakower - Pirc, 1948. Wit won met een fraaie doorbraak:

1. g6! fxg6

Na 1. .. hxg6 2. h7 loopt de pion door.

2. Lxg6 Kf6 3. Lxh7 Le6 4. Kd4 Zetdwang!

4. .. Ld7 5. Lg8 en zwart gaf het op.

(Piet Peelen)

Plaatsing voor het Nederlands Kampioenschap gewijzigd

belangrijk matbeeld voor de materiaalverhouding dame+paard.

Opgave 5: 1. Th8+ Dxh8 1. .. Kf7 2. T1h7 enzovoort. 2. Txh8+ Kxh8 3. Pe6+ Kg8 4. Dg7 mat. (Ljubislavlevic - Albano, 1973)

Opgave 6a: Zwart dreigt 26. .. Txh2+ 27. Kxh2 Dc2+ 28. Kh3

Dg2+ 29. Kh4 Dh2+ 30. Kg5 h6+ (of f6) met damewinst.

Opgave 6b: 26. Lxg7 (een laatste poging) verdedigt tegen

Txh2 omdat nu 30. .. h6 met 31. Lxh6 kan worden beantwoord (en wit wint). Vandaar: 26. .. f6! 26. .. Pg4! 27. Dxg4 Txh2 wint wellicht eenvoudiger. 27. Lxf6

Na Lxf8 wint Txh2 weer. 27. .. Txf6 28. Dg5 28.Txe3 Dg2 en zwart wint. 28. .. Tg6!

Een moeilijke zet om te zien, maar met de dame op g5 werkt

Txh2 ineens weer. Zwart wint. Niet goed is 28. .. Kf7 vanwege 29. Dxe3.

De Nederlandse kampioenschappen algemeen en voor vrouwen worden volgend jaar in september gespeeld. De plaatsingsregels voor deze kampioenschappen zijn onlangs veranderd. Voor beide toernooien geldt dat de halve finales zijn afgeschaft en dat er bij het Open Nederlands Kampioenschap 2009 twee plaatsen te verdienen zijn.

Beide groepen zullen worden samengesteld uit de volgende deelnemers: vier spelers die zich geplaatst hebben bij het NK 2008, één speler die zich geplaatste heeft bij het Open NK 2008, twee spelers die zich plaatsen bij het Open NK 2009, één plaats volgens de ranglijst, twee plaatsen in de vorm van wildcards.

Voor het Open NK 2009 is een extra budget ter beschikking gesteld voor grootmeesters en regionale kampioenen die zich via dit toernooi willen plaatsen. Inlichtingen daarover zijn te krijgen bij het bondsbureau van de KNSB.

De volgende spelers hebben zich reeds geplaatst:

NK algemeen 2009:

Jan Smeets, Dimitri Reinderman, Daniel Stellwagen, Sipke Ernst en Ali Bitalzadeh.

NK vrouwen 2009:

Zhaoqin Peng, Petra Schuurman, Tea Lanchava, Marlies Bensdorp en Talitha Munnik.

De klokken worden, voor zover van toepassing, zonder batterijen geleverd. Op alle klokken geven wij 12 maanden garantie. Korting mogelijk bij bestellingen van 8 of meer klokken. (Tel. 020-6241171)

Spelmaterialen

502 Plastic vouwbord, veldgr. 5,5 cm. Sterke kwaliteit7,50............

504 Plastic wedstrijdstukken, maat 5 enkel verzwaard in plastic zakjes 5,50............

505 Plastic wedstrijdstukken, maat 5 dubbel verzwaard in plastic zakjes 9,50 ............

506 Stevig kartonnen doosje voor art 503 en 504 4,00 ............

509 Houten stukken,maat 4 bruin/blank gebeitst, Verzwaard in luxe cassette op=op 42,50............

540 Palissander houten stukken, maat 4 Verzwaard met vilt in blank houtenkistje 28,50............

541 Palissander houten stukken, maat 4 Niet verzwaard met vilt in houten kistje 24,50............ 558 Zwart blanke stukken, maat 4 Verzwaard, in

Bij bestelling van 8 sets schaakstukken en/of borden krijgt u 10% korting. Het assortiment schaakstukken en borden in onze winkel is veel uitgebreider dan hier vermeld. Alle bovengenoemde stukken en borden zijn ook in andere maten leverbaar. (Tel. 020-6241171)

501 Oprolbaar demonstratiebord. Veldgrootte

7,5 cm grijs/groen. Insteekstukken rood/wit. Inclusief canvas opbergtas 27,50............

519 Oprolbaar demonstratiebord. Veldgrootte 7,5 cm geel/zwart. Magnetische stukken rood/wit. Inclusief canvas opbergtas 35,00............

530 Demonstratiebord dubbel klapbaar Geel/zwart met rood/witte stukken Magnetisch, veldgroote 10 cm 72,00............

510 Tuinschaakspel, kunststof Koningshoogte 64 cm 349,00............

511 Tuinschaakspel, kunststof Koningshoogte 31 cm 89,50............

550 Reisschaakspel, maat 4 rolbord met plastic stukken in canvas tas 19,25............

CD’s

709 Tasc chess CD

Cor van Wijgerden’s schaakmethode + het spelend programma Chessica op 1 CD 15,00............

710 Schaak?mat! Spelenderwijze introductie in het schaakspel. Kinderen tot een jaar of 8 14,95............

711 Geschaakt. Vervolg op Schaak?mat!Beter leren schaken voor grootmeesters in spe 14,95............

712 Fritz 11. Zeer sterk spelend schaakprogramma 49,90............

713 Fritz for Fun, Nederlands, een spelend programma voor alle speelsterkten 19,75............

714 Rybka 3, zeer sterk spelend programma 49,50............

Wedstrijdformulieren en reglementen

621 KNSB Notatieformulieren Dubbel 100 vel met doordruk 13,50............

630 KNSB Notatieformulieren enkel 100 vel. Geen doordruk 7,50............

972 Fide regels voor het schaakspel Vert. 2005

Alle overige reglementen kunt telefonisch bestellen tijdens winkeluren: tel. 020-6241171 of downloaden op www.schaakbond.nl

Art. Omschrijving Prijs p/st. Aantal

Boeken

646 De wereld van de schaakopening 2

Flankopeningen. Auteur: Paul van der Sterren 18, 95............

647 De wereld van de schaakopening 3

E2-E4. Auteur: Paul van der Sterren24, 95 ............

650 De Kracht van het paard.

Schaaktechniek. Auteur: Jan Timman16,95............

651 De macht van het loperpaar.

Schaaktechniek. Auteur: Jan Timman 16,95............

653 Schaken voor huisvrouwen. Memoires van een grootmeester in ruste

Auteur: Karel v.d. Weide14,95............ 654 Bobby Fischer voor beginners.

Het wonderlijke leven van Bobby Fischer

Auteur: Renzo Verwer11,95............

992 Matten 5, schaaktijdschift 11,95............

Leermethode van Wijgerden/Brunia

Zowel geschikt voor clubs en scholen als voor zelfstudie.

Deze methode bestaat uit een aantal werkboeken voor de leerling en per stap een begeleidend instructie boek voor de leraar.

Werkboeken

920 Opstapje 14,60............

925 Opstapje 24,60............

931 Stap 14,60............

9310 Stap 1+4,60............

932 Stap 24,60............

9320 Stap 2+4,60............

9325 Stap 2 extra 4,60............

933 Stap 34,60............

9330 Stap 3+4,60............

9335 Stap 3 extra4,60............

934 Stap 4 4,60............

9340 Stap 4+4,60............

9345 Stap 4 extra4,60............

935 Stap 5 4,60............

9350 Stap 5+ 4,60............

9355 Stap 5 extra 4,60............

936 Stap 6 9,10............

Bestellingen van 10 of meer werkboeken worden gratis verzonden. Bij bestellingen van in totaal 50 of meer werkboeken krijgt U 10% korting.

Handleidingen

911 1e stap 10,50............

Setjes van 4 verschillende proefexamens per stap zijn te bestellen via de website van de schaakbond www.schaakbond.nl (klik op: schaakmaterialen)

Proefexamens

9410 Proefexamens stap 1+, 4 stuks 1,70............

U kunt bovenstaande artikelen bestellen door de ingevulde lijst te sturen naar:

SchaakenGowinkelHetPaard

Haarlemmerdijk173

1013KHAmsterdam

Tel020-6241171

Fax020-6270885

info@schaakengo.nl

www.schaakengo.nl