Schaakmagazine 2008 – april

Zhaoqin Peng

heerst opnieuw bij de vrouwen

Manuel Bosboom houdt niet meer van lange partijen

Surrealistische schaak van Tjerk Zijlstra

Jan Smeets

verovert de nationale titel

Officiëel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond Jaargang

Officiëel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond

Jaargang 115 • no.2 • april / mei 2008

Hoofdredacteur

Minze bij de Weg

Aan dit nummer

werken mee:

Bas Beekhuizen (foto’s)

Jeroen Bosch

Gert Devreese

René Duret (tekeningen)

Herman Grooten

Eric Hoeksema

Pascal Losekoot

Piet Peelen

Eric van Reem

Jouwert Turkstra

Karel van der Weide

Redactieadres:

Frans Halsplein 5, 2021 DL Haarlem.

Telefoon: (023) 525 40 25, fax: (023) 525 43 53. E-mail: schaakmagazine@schaakbond.nl

Bondsbureau KNSB:

Frans Halsplein 5, 2021 DL Haarlem, Tel: (023) 525 40 25, fax: (023) 525 43 53. E-mail:

bondsbureau@schaakbond.nl

Internet: www.schaakbond.nl

Verschijning volgendenummer: week 26 2008

Sluiting kopij: 26 mei 2008

Vormgeving & lay-out: De Loods Ontwerpers

ISSN: 1385-8807

Voorpagina:

Jan Smeets werd in Hilversum Nederlands kampioen

Informatief

20

inhoud De Bond

Korte berichten...................................13

Een project voor de 50+ schaker.....14

Wedstrijdkalender...........................28

Winkel..............................................31

Diagonaal.................................................................4

Jan Smeets Nederlands kampioen..........................6

De smaakmakers van het NK...................................7

Jan Stomphorst: een jaar van hoogtepunten........12

Manuel Bosboom: plezier beleven aan schaken...20

Tjerk Zijlstra: surrealistische schaakschilderijen...22

Surftips.................................................................24

22

voorloper

In dit nummer:

Lars Vereggen houdt van trucjes...........................15

De partijen van Lars................................................16

Het nut van rokeren...............................................17

Bijzondere prestaties..............................................18

Sjaak & mat.............................................................18

15

Schaaktechniek

Combinaties van Manuel Bosboom..19

De lezer aan zet...............................19

Apotheose van de dans.....................25

Begrijp wat u doet.............................26

Oplossingen....................................29 7

recht toe recht aan

Df6 is de cruciale verdediger, zowel van f7 als van d8. Dus die moet weg!

Straatvermaak op 1 april

Schaaktafels in Hilversum

Dit jaar werd het Nederlands Kampioenschap voorlopig voor het laatst in Hilversum gespeeld.

Om de herinnering aan de drie toernooien levend te houden en ook om te laten zien dat Hilversum een gemeente blijft die de denksporten een warm hart toedraagt, werden op dinsdag 1 april in het centrum van de stad twee schaaktafels en een damtafel in gebruik genomen. Onder het toeziend oog van een deel van de Nederlandse schaaktop speelden KNSB-voorzitter Eddy Schuyer (rechts) en de Hilversumse wethouder Jan Rensen een partij. De foto is beschikbaar gesteld door De Telegraaf

Nooit vergeten afgebroken partijen Prominenten kunst

Weet u nog wat dat waren, afgebroken partijen? De generatie die voor 1990 schaakte moet er nog gemengde herinneringen aan hebben. Nachten vol spanning en schaakstudie leverde het op. De afgebroken partijen van Timman in zijn jacht op de wereldtitel hielden de schakers dagenlang in de ban.

Op 1 december 2008 bestaat de Schaakclub Vianen (SGS) 75 jaar. Ter gelegenheid hiervan publiceert de club een bundel met verhalen over afgebroken partijen. Een ode aan een grote geschiedenis en tegelijkertijd een definitief verleden, wordt het genoemd. U kunt zelf een bijdrage aan dat eerbetoon leveren door uw eigen verhaal in te sturen. Strijdverslagen, anekdotes en sterke verhalen zijn allemaal welkom, mits zij verhalend zijn; dus géén schaak-

technische analyses en géén diagrammen. Bijdragen mogen maximaal 2000 woorden tellen. Jan Timman en Hans Bouwmeester hebben reeds een bijdrage toegezegd.

U kunt uw artikel sturen naar: jansenj@fsw.leidenuniv.nl of sidiki99@yahoo.com

Ook voor vragen kunt u daar terecht. De bijdragen moeten 1 juni 2008 binnen zijn.

Hans Böhm heeft zich op het pad van de schilderkunst gewaagd. Hij werd samen met elf andere prominente Nederlanders gevraagd om een kunstwerk te maken voor de actie Prominentenkunst.

Böhm vervaardigde het schilderij Inzicht, dat als ondertitel draagt 'De rechtlijnigheid van de logica wordt afgeleid door ronde vormen'.

Op de foto kunt u zien wat hij met deze cryptische woorden bedoelt.

De Lions Club Venray organiseert iedere twee jaar een activiteit waarvan de opbrengst ten goede komt van kinderen met spierdystrofie. Tijdens het Rabobank Prominentenkunst Gala op 6 september zullen de twaalf kunstwerken die door bekende Nederlanders zijn gemaakt worden geveild. Er kan ook vooraf via internet worden geboden. In 2006 bracht een vergelijkbare actie een bedrag van 40.000 euro op.

Het zou mooi zijn als er ook schaakliefhebbers aan deze veiling willen meedoen. Heeft u belangstelling? Laat het ons weten.

Alles over de actie kunt u lezen op www.prominentenkunst.nl

De sportieve schaker die eens wat anders wil kan op zaterdag 28 juni in Amsterdam terecht. In het gebouw van de Sportacademie Amsterdam zal dan namelijk het eerste Nederlands Kampioenschap Schafeltennis worden gehouden. Dit toernooi, een combinatietoernooi van schaken en tafeltennis, is tot stand gekomen op initiatief van Simon Gribling, de vroegere directeur van de schaakbond, tegenwoordig directeur Bedrijfsvoering bij de Hogeschool van Amsterdam, die zelf al jaren fanatiek beide sporten beoefent.Er worden zeven ronden Zwitsers gespeeld, waarbij de spelers elkaar zowel achter het schaakbord als aan de tafeltennistafel bestrijden Per ronde worden twee vluggertjes (van 2x5 minuten) en vier games (tot de 11) gespeeld. De eerste prijs is € 450,New in Chess stelde een prijs beschikbaar, de Hogeschool Amsterdam biedt een lunch aan en het inschrijfgeld bedraagt € 20,- (€ 12.50 onder achttien jaar). Het toernooi begint om half tien. Verdere informatie vindt u in de wedstrijdkalender van de KNSB. Aanmelden is mogelijk bij s.t.m.gribling@hva.nl

Manuel Bosboom had het zwaar te verduren in het Nederlands Kampioenschap.

Jan Smeets wint titel na spannende ontknoping

Zelden zal een Nederlands Kampioenschap zo spannende zijn verlopen als dit jaar. Met nog twee ronden te spelen had zeker de helftvan de deelnemers een serieus uitzicht op de titel en toen de slotronde begon waren er nog altijd vier kanshebbers overgebleven. De titel ging uiteindelijk naar Jan Smeets die in het onderlinge duel Daniel Stellwagen versloeg. Stellwagen stond tot dat moment eerste op de ranglijst. Tot zijn verbazing zag een gelukkige Smeets dat zijn andere twee concurrenten verloren hadden. Voor het verslag in Schaakmagazine heeft de redactie drie smaakmakers uitgekozen die kleur gaven aan dit toernooi. Natuurlijk Jan Smeets, de winnaar en misschien wel de meest avontuurlijke speler. Daarnaast Dimitri Reinderman die is teruggekeerd in de toernooiarena en meteen de twede plaats voor zich opeiste. En 'veteraan Yge Visser die zijn vertrek als toernooispeler aankondigde en losjes vele flamboyante partijen speelde.

Terugkijken op het Nederlands Kampioenschap noemde Jan Smeets zijn spel 'redelijk'. Geen uitbundige woorden van de nieuwe kampioen dus. Hij legde uit waarom 'De eerste twee partijen liepen niet naar wens en dan verwacht je niet dat het toernooi deze vorm aanneemt. Mijn openingsvoorbereiding voor de eerste twee partijen was slecht, dat mag niet gebeuren. Na de eerste twee ronden had ik geen goed gevoel.'

Het grote succes van Jan Smeets

Daarna ging het beter met Smeets. Hij won een paar keer en beschouwde zijn partij uit de zevende ronde tegen titelverdediger Tiviakov als draaipunt. 'Als je die verliest sta je weer op vijftig procent. Dat was een spannende partij. Hij speelde een systeem dat ik niet goed ken, maar begon toen met een tweesnijdende actie tegen mijn koningsvleugel. Na de tijdnood bleek ik helemaal gewonnen te staan. Twee jaar geleden heb ik ook van hem gewonnen, ik heb nooit van hem verloren. Blijkbaar ligt mijn stijl hem niet zo.' 'Mijn stijl is wel iets rustiger geworden, ik speel nu degelijker. Ja, ik was in dit toernooi een van de meer avontuurlijke spelers, maar Daniel is ook niet vies van een aanvalspartijtje.' Uiteindelijk moest de beslissing in de slotpartij tegen Daniel Stellwagen vallen. 'Ik speelde de opening iets te slapjes en hij stond eer-

der iets beter. Maar toen ik mijn pion op h6 kreeg werd het lastig voor hem. Het wordt dan heel scherp. Ik had mijn zenuwen goed onder controle en ik stond ook beter. Pas nadat de tijdcontrole voorbij was en ik een stuk had gewonnen zag ik wat er op de andere boden was gebeurd. Erwin had verloren en Sipke zou nooit kunnen winnen.' En nu naar de olympiade?

Ik neem aan dat de kampioen een goede kans maakt in het olympiadeteam te worden opgenomen. Ik heb ook nog nooit een landenwedstrijd gespeeld. Voorlopig heb ik het even rustig met schaken, pas in augustus wordt het weer druk. Dan speel ik in Londen mee in het Staunton-toernooi en in Amsterdam ben ik coach van Daniel Stellwagen in het oud tegen jong toernooi. In september heb ik misschien ook een toernooi. En wie weet de olympiade in november.'

Minze bij de Weg

Twee cruciale partijen

Wat een geweldige ontknoping! Jan Smeets en Daniel Stellwagen streden in de laatste ronde in een rechtstreeks gevecht om de titel van Nederland. De inzet was duidelijk: Smeets moest winnen, Stellwagen had aan remise genoeg om in ieder geval gedeeld eerste te worden. Het werd een scherpe Siciliaan, waarin Stellwagen met zwart de eerste aanvalsgolven soepel pareerde. Na een zet of dertig leek er weinig meer aan de hand, maar met grote vindingrijkheid wist Smeets de zaak toch weer te verscherpen. De kraker SmeetsStellwagen, we komen erin na de dertigste zet van wit.

31. .. Lxe4+ 32. Ka2 Lf5 Houdt veld d7 onder controle. Dat dit geen overbodige luxe is blijkt uit het volgende variantje:

32. .. Lb7? 33. Td7!! Dxd7 34. Dxe5+ en wit wint.

33. Lxa6 De6+

Met zo’n enge pion op h6 valt in tijdnood niet te spelen, die moet eraf. Een voorbeeldje van wat er mis kan gaan bij zwart:

33. .. Ta8 34. b3 Txa6? 35. Dxe5+! Dxe5 36. Td8+ en wit wint, alles dankzij dat monster op h6.

34. Lc4 Dxh6 35. Dxe5+ Dg7

36. Dd6!

Geen dameruil, de witte dame is veel actiever dan die van zwart. En niet onbelangrijk: met dames op het bord is de kans op uitglijders vele malen groter.

36. .. g4

Nog steeds moet zwart oppassen. Zo zou hij na 36. .. Lc2 37. Tg1 Lxa4? 38. Txg5! meteen kunnen opgeven.

37. a6 g3?

Smeets - Stellwagen

Stelling na 30. Dxc3

30. .. g5

Een zet die goed te begrijpen valt. Zwart zet zijn vrijpion in beweging en maakt aanstalten om die lastige indringer op h6 op te ruimen.

31. Lc4!?

Objectief gezien misschien niet de beste, maar wie maalt daarom in een allesbeslissende tijdnoodfase? Ten koste van een pion activeert wit zijn loper en opent hij de d-lijn voor zijn toren.

39. Txg3 Txa5+ 40. Kb3 Db7+ 41. Kc3 is uitgepraat.

39. .. g2 40. Dd5

Hoe veelzijdig wil je ze hebben? Wit valt in één klap a8, f5 en g2 aan.

40. .. Te8?

De laatste zet in tijdnood versnelt het einde. Na 40. .. Tf8 41. Txg2 Lg6 42. b4 zal wit er nog even voor moeten werken.

41. Dxf5 Dd4

Met dubbelaanval op g1 en c4, maar wit heeft een eenvoudige parade.

42. Df7

Er waren meerdere winsten, maar Smeets wikkelt zo overzichtelijk mogelijk af.

42. .. Tc8 43. Txg2 Dxc4+ 44. Dxc4 Txc4 45. Tg3! en zwart gaf op. Dit toreneindspel is volmaakt kansloos.

Sneu voor Stellwagen om in de laatste ronde het kampioenschap uit handen te geven, maar Smeets heeft de titel echt verdiend. Eerder in het toernooi had hij al van Sergei Tiviakov gewonnen. Ook hier een bloedstollend tijdnoodduel, waarin Smeets andermaal de handigste is.

Veiliger was 34. Kg1. 34. .. Txe4?

Sterker was 34. .. Lxe4! Na 35. Lxe4 Txe4 36. Ld2 (er dreigde 36. .. Te3) 36. .. Ld8! 37 Txb7 Pd4 38. Dd3 Dc6! (daarom moest de toren van b6 worden verdreven) heeft zwart winnende aanval. Ook na 38. Dg2 Te2 39. Dd5 Txd2 staat zwart op winst.

35. Txb7 h6?

Een blunder. Na 35. .. Te3 36. Dg2 Lxd3 37. cxd3 Txd3 zou zwart nog steeds prima compensatie hebben.

36. Ld2?

Geknoei over en weer van onze sterkste spelers. De oude wijsheid ‘tijdnood kost alleen maar punten’ geldt ook op het hoogste niveau. Met 36. Txf7! - dreigt Txg7+ - 36. .. Dxf7 37. Lxe4 had wit toe kunnen slaan.

36. .. d5 37. Lf4 Kh7 38. Tf1 Pb4 39. Lg3?

Een belangrijk moment in de carrière van Jan Smeets. Na 37. .. h5! blijft de stelling volkomen onduidelijk, niets is zo moeilijk te taxeren als een stelling met onstuitbare vrijpionnen aan beide kanten.

38. Tg1!

De pion op g3 is niet meer te dekken, en na 38. .. g2 heeft wit het trucje 39. Txg2 Dxg2 40. Dxf8+.

38. .. Ta8

39. a6

De menselijke reactie, een computer ziet meteen dat zwart na

Tiviakov - Smeets Stelling na 33. .. De8

Zwart heeft een pion voor de kwaliteit en de witte koningsstelling is een beetje luchtig. Zeker voor wit is deze verraderlijke stelling in tijdnood heel lastig te hanteren. 34. Tfb1

Geeft de controle over veld e3 prijs. Na 39. Kg1 kan de partij nog alle kanten op.

39. .. Pxd3! 40. Lxh4

Of 40. cxd3 Te3! en zwart wint. 40. .. Tf4! 41. Dd1

Want 41. Dg2 faalt op 41. .. Le4! 41. .. De3!

Slagvaardig tot het eind. De pion op h3 staat in, zwart heeft plotseling winnende aanval.

42. Kh2 Pf2!

En Tiviakov gaf zich gewonnen. Slaan op f2 leidt tot mat en na 43. Tb3 Pxd1 44. Txe3 Txf1 blijft zwart een stuk voor.

(Erik Hoeksema)

Dimitri Reinderman speelt PSV-schaak

De gedeelde tweede plaats voor Dimitri Reinderman mag je verrassend noemen, maar zijn rivalen hadden gewaarschuwd kunnen zijn. In 1995 en 1999 werd hij al derde in een veld met Van Wely, Piket, Sokolov en Nikolic. In 1998 boekte hij een enorm succes door de B-groep van het Hoogovenstoernooi te winnen, wat hem op de vierde plaats van de Nederlandse ranglijst bracht.

Reinderman werkte toen al bij internetprovider Demon en zette zijn schaakactiviteiten op een heel laag pitje. Vorig jaar werd Demon overgenomen door XS4All en verloor hij zijn baan. Reinderman: "XS4All was wel geïnteresseerd in de klanten van Demon, maar niet in het personeel."

Hij besloot geen andere baan te zoeken, maar profschaker te worden. De eerste periode kwam hij financieel door met een ontslagvergoeding van zijn werkgever.

(Reinderman: "Oprotpremie.") Hij gaf tijdens zijn ‘inactieve’ periode al training en breidde dat uit. Namens de KNSB traint hij de ‘jongens A’, de groep net onder Jong Oranje. Verder geeft hij training bij DSC

Delft , HWP Haarlem en Kennemer

Combinatie. "En iedere andere club die

me wil hebben", voegt hij er handig aan toe. Goede toernooien speelde hij toevallig vooral in Wijk aan Zee. Hij won de IJmondvierkamp en het Cultural Village Toernooi.

In de C-groep van het Corus-toernooi werd hij tweede en bovendien beste Nederlander, zodat hij volgend jaar in de sterke Bgroep mag spelen.

Vroeger boekte hij vaak spectaculaire overwinningen, maar zijn stijl tijdens dit toernooi omschrijft hij als ‘PSV-schaak’. Reinderman: "Ik ben meer solide geworden en ga uit van een goede verdediging." Solide is ook een goede typering van zijn score: hij versloeg de drie laagsten op de ranglijst, speelde tegen de anderen remise en bleef daarmee als enige ongeslagen. Van tevoren had hij niet verwacht bovenin mee te

spelen, Reinderman is dus zeer tevreden over zijn resultaat en over de plaatsing voor volgend jaar die daarmee gepaard gaat. Ook zijn geldprijs van € 5750 vindt hij prettig, nu er niet meer iedere maand automatisch geld op zijn bankrekening komt. (Johan Hut)

Langzaam maar zeker

In de laatste ronde besloot Dimitri Reinderman een solide toernooi door de Koningsindische veste van Daan Brandenburg langzaam maar zeker uit zijn voegen te spelen.

Reinderman - Brandenburg

Stelling na 29. .. Ld8

Al een hele tijd is zwart alleen maar met bezig met stutten en tegenhouden, maar nu schopt Reinderman het wankele zwarte muurtje omver.

30. Dd2!

Valt g5 aan en laat zwart geen keus.

30. .. Lxf5 31. exf5 Dxf5 32. Lc2

Niet 32. Txh5 Txh5 33. Txh5 e4! en zwart doet weer een beetje mee.

32. .. Df7 33. Lxg5 Tg7

Maakt het wit gemakkelijk, taaier was 33. .. Kg7.

34. Txh5 Lxg5 35. Dxg5 Pf4+

Of 35. .. Tf8 36. Th8+! Pxh8 37. Lh7, een verrassend matbeeld.

36. gxf4 Dxf4

Of 36. .. Txg5+ 37. Txg5+ Kf8 38. Tf5 en wit wint.

37. Th8+ Kf7 38. Lg6+!

en na deze elegante zet gaf Brandenburg op. Het is spoedig mat na 38. .. Txg6 39. T1h7+.

(Erik Hoeksema)

NK Reinderman

Het Nederlands Kampioenschap was voor Yge Visser een bijzondere wedstrijd. Vooraf kondigde hij aan dat dit zijn laatste toernooi was. ‘Dat is in de publiciteit een zwart-wit plaatje geworden. Ik ga andere dingen doen, ik wil zinvolle dingen de ruimte geven. Dat betekent dat ik mijzelf niet langer als schaker beschouw, maar ik blijf wel actief als teamspeler.’

‘Ik

zat heerlijk te spelen’

‘Ik heb gemerkt dat ik nog altijd niet weet wat ik met de voorbereiding aan moet. Ik krijg mezelf niet aan de praat om daaraan vorm te geven. Dat lukt niet. Het heeft te maken met betrokkenheid, ik ben onvoldoende betrokken bij het spelen van toernooien. Spelen zelf vind ik heerlijk, voorbereiden niet. Zie maar hoeveel zetten ik in dit toernooi heb gedaan.' 'Soms liet mijn inzet te wensen over, dan dacht ik: het is over. Bijvoorbeeld omdat ik vond dat het remise was. Ik was dan klaar met de partij, maar mijn tegenstanders dachten daar anders over. Dat is me gebeurd tegen Nijboer, Stellwagen en Ernst.'

Je maakte wel de indruk dat je er plezier in had.

'Ik zat heerlijk te spelen en heb goed geschaakt. Het ultieme moment was in de laatste ronde tegen Friso Nijboer. Wij spelen vaker idiote partijen. Ook nu. We groeiden naar een tijdnood toe. Op een gegeven moment keken we elkaar aan en proestten we beiden van het lachen. Dat ons dit weer moest overkomen. Aan het eind van die partij deed ik geestelijk afstand, omdat het remise was. Maar hij niet, hij ging ermee aan de haal. Ik was intussen te weinig geïnteresseerd. Ja, ik heb met veel plezier en energie gespeeld. Ik had geen gebrek aan energie, schaken levert juist energie op. Ik heb ook geen last van zenuwen gehad. Alleen een beetje tegen Smeets, maar niet zo dat het me blokkeerde.'

Je had hoger kunnen eindigen. 'Ik had best om de titel kunnen spelen. Tegen Tiviakov had ik kunnen winnen en tegen Friso was het in ieder geval remise. Maar het is zoals het is. Ik heb fouten

gemaakt en dat hoort bij mij. Een goed voorbeeld van een verloren half punt was ook tegen Sipke Ernst. Na een slechte opening had ik me goed verdedigd. Het is remise dacht ik en op dat moment nam ik geestelijk afscheid. Sipke weigerde een remiseaanbod en ik kon me niet herpakken. Er is kritiek geweest op Sipke omdat hij doorspeelde, maar ik vind dat iedereen het recht heeft om door te spelen zo lang het spel gespeeld kan worden.'

Het ging goed met je favoriete opening Frans.

'Dit toernooi was inderdaad een beetje de triomf van de Franse verdediging. Maar het allerbijzonderst vond ik wat gebeurde tegen Sergey Tiviakov. Hij speelde e4 en het heeft mij vier minuten gekost om de zwarte pion naar e5 te spelen. Ik had 's ochtends in vijftien minuten het Koningsgambiet, Spaans, Italiaans en Schots doorgenomen. Ik speel normaal nooit e5, maar ik had de moed te gokken dat hij niet iets scherps durfde te spelen. Dat kwam uit. Tegen de jonge generatie had ik het niet gedurfd, die hadden mij opgebracht.'

Het fijne werk

En dan ineens, zonder dat je er erg in hebt, ben je de oudste deelnemer bij een toernooi. Het overkwam Yge Visser in Hilversum, maar ach, zolang je niet wordt lastiggevallen met benamingen als veteraan, routinier of nestor valt daar nog wel mee te leven. Visser ging flitsend van start met 3.5 uit 5. In de tweede toernooihelft verliepen de zaken minder voorspoedig en uiteindelijk eindigde hij met vijftig procent in de middenmoot. Met zwart speelt Visser groots en meeslepend, maar met wit speurt hij naar kleine subtiele voordeeltjes.

Een mooi voorbeeld van dat fijne werk leverde hij af in de openingsronde tegen Ruud Janssen.

Reinderman - Brandenburg

Stelling na 29. .. Ld8

Wit staat beter, dat is duidelijk, maar hoe moet hij verder komen? Visser komt met een heldere oplossing: centraliseer de dame!

26. Le6 Te8 27. Da2 Pd7 28. Lf7! Tf8

Zwart mag niet ruilen op f7: na 28. .. Pxf7 29. Pxf7+ Lxf7 30 Txf7 Dd8 31. Pxd6 stort de boel in.

29. Lxg6 Txf1+ 30. Kxf1 hxg6 31. Dd5! En wit heeft het zaakje rond, pion d6 is niet langer te verdedigen. Met de afronding had Visser weinig moeite.

31. .. Pf6 32. Dxd6 Dxd6 33. Pxd6 Kg8

34. g4 Kf8 35. Pge4 Pd5 36. Ke2 Pf7 37. Pb7 Ke7 38. Pbc5 Pc7 39. h4 Pd6 40. Kf3 Pde8 41. g5 Pd6 42. Pxd6 Kxd6 43. e4 Ke7 44. Kg4 Ke8 45. h5 gxh5+ 46. Kxh5 Kf7 47. Pd7 Ke6 48. Pb8 Kf7 49. Pc6 Ke6

50. Kg6 en 1-0. (Erik Hoeksema)

Minze bij de Weg

Zhaoqin Peng slaagde er tijdens het Nederlands Kampioenschap in om het legendarische record van Fenny Heemskerk te evenaren. Ze won voor de tiende maal de Nederlandse titel. Daar moest ze wel voor werken, want Petra Schuurman wist de strijd tot de voorlaatste ronde spannend te houden. Net als in het algemene toernooi heeft de redactie drie speelsters uitgekozen die er als smaakmaker extra uitgelicht worden.

Zhaoqin Peng was blij dat ze hard moest werken

ZhaoqinPeng evenaart

Fenny

Heemskerk met tiende titel

Titelverdedigster Zhaoqin Peng vond dat ze in het algemeen gesproken goed had gespeeld. Niet altijd natuurlijk, dat kwam door de stand in het toernooi. "Petra deed het heel goed, daardoor moest ik voor het eerst sinds jaren risico nemen. Daardoor heb ik meer fouten gemaakt. Mijn trainer Adrian Michaltsjisjin zei dat ik in de partij tegen Bianca Muhren niet zo wild had moeten spelen, maar ik wilde wat oefenen voor het EK. Gelukkig liep het goed af. Ik stond in die partij goed, maar later verloor ik de controle en stond ik een moment verloren. Het is natuurlijk beter dat zoiets niet gebeurt."

"De andere partij waarin ik het moeilijk had was tegen Anne Haast. Ik voelde haar kracht, ook al is ze nu nog niet zo sterk. Ik kwam een pion voor, deed het fout en kon daarna bijna niet winnen." Het toernooi werd dit jaar pas op de laatste dag beslist en dat beviel Peng wel. "De laatste tijd waren er geen spannende toernooien meer. Ik vind het wel leuk dat het spannend is, dan moet ik harder werken. Anders word ik lui en ga ik maar op techniek spelen. Dit jaar zat er veel tactiek in mijn partijen. Dat heb ik expres gedaan, als oefening voor het EK. Zo vaak krijg je niet de gelegenheid om voor zo‘n toernooien te oefenen, dus dit kwam

goed uit." "Voor mij is het NK natuurlijk niet een leuk toernooi. Maar de KNSB helpt mij met de training en met een coach. Dus ik wil iets terugdoen. Hopelijk krijgen de jonge meisjes meer zin om mee te doen en stimuleert het hen." Ambities heeft Peng nog steeds. "Ik droom nog altijd van de Europese titel en ik moet iedere kans erop grijpen. Het is niet onmogelijk, je moet zelf sterk zijn. De fysieke conditie is daarbij heel belangrijk. Daarom doe ik drie keer per week aan hardlopen. Eigenlijk moet dat nog meer zijn. Het is de leeftijd, hè. Je moet er meer voor doen. Die meisjes van twintig herstellen nu eenmaal veel sneller."

Dwars er doorheen

Peng dus opnieuw kampioen bij de vrouwen. Met 8 uit 9 was ze weer een klasse apart. Al in de 1ste ronde ging ze er dwars doorheen tegen Marlies Bensdorp

Eenmaal eerder (2004) was Petra Schuurman tweede geworden op het NK, maar dat was in een zeskamp waarin ook nog eens twee spelers ziek werden. Haar ruime 2de plek van dit jaar, met de hele vrouwentop aanwezig, is haar beste resultaat tot nu toe.

Petra Schuurman kijkt

niet naar de stand

Peng - M.Bensdorp

Stelling na 12. Ld2

Een onaangename stelling voor zwart. Wit heeft de half open g-lijn en een drukkend ruimteoverwicht. Zwart probeert daarom tegenspel te vinden in het centrum.

12. .. dxc4 13. Lxc4 c5 14. Pb5 Lb8

De loper van de zwarte velden kan zwart niet missen.

15. Tg1 Pb6

Geen mooie zet, maar er dreigde 16. Lxe6+ en ook 15. .. Pxe5 16. dxe5 Pe8 ziet er verschrikkelijk uit.

16. dxc5 Pxc4 17. Pxc4 Met pionwinst voor wit, de compensatie is voorlopig ver te zoeken.

17. .. g6 18. Pbd6 Pd5 19. Dg3 b6 20. e4 Pf6 21. 0-0-0 b5 22. Pe5

Deze paardzet hing al een tijdje in de lucht, zwart zal met enige zorg naar offers op g6 hebben gekeken.

22. .. Ph5?

Verlost zichzelf uit haar lijden, na 22. .. Dg7 duurt de kwelling voort.

23. Pxg6! hxg6

Of 23. .. Pxg3 24. Pxe7+ en wint. 24. Dxg6+ Pg7 25. Lc3 Lxd6 26. cxd6 en 1-0.

Dat resultaat stond eigenlijk al vast toen ze na zeven ronden zes punten had en alleen maar van de kampioen had verloren. Doordat ze in de laatste ronde van Marlies Bensdorp verloor, lijkt het alsof de anderen nog een heel klein beetje in haar buurt zijn gebleven. Dat is echter schijn. Petra Schuurman wilde van tevoren en tijdens het toernooi niet over het resultaat nadenken. Op de slotdag zei ze: "Gisteren had ik daar even last van, dat ik keek naar de stand in het toernooi. Dat moet je niet doen, je moet goede zetten doen." Ze is FIDE-meester en heeft nooit de vrouwentitel willen aanvragen waarop ze recht had. Dat ze wel aan vrouwentoernooien meedoet, heeft daar niets mee te maken. "Ik speel hier niet omdat het een vrouwentoernooi is, maar omdat het een sterk toernooi is." In 2004 werd Petra Schuurman met het Nederlandse team gedeeld vierde op de Olympiade, waardoor ze enige tijd de A-status van NOC*NSF genoot, een financiële tegemoetkoming. Tegenwoordig moet ze weer prijzen winnen om haar brood te verdienen. Dit NK was dat 1500 euro, direct daarna reisde ze naar het EK in Bulgarije voor een volgende poging. (Johan Hut)

Moordende tempo

Alleen Petra Schuurman slaagde erin om het moordende tempo van Peng enigszins bij te benen. Tegen Martine Middelveld had ze succes met het aloude Blumenfeld-gambiet.

Middelveld - Schuurman

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 c5 4. d5 b5 5. Lg5 exd5 6. cxd5 d6 7. e4

Ligt voor de hand, maar ook voor een bescheiden opstelling met 7. e3 a6 8. a4 b4 9. Pbd2 valt veel te zeggen.

7. .. a6 8. Pbd2 Nu heeft zwart na 8. a4 het complicerende 8. .. Le7!?, een mogelijkheid die er na 7. e3 niet in zit.

8. .. Le7 9. h4?!

Op het eerste gezicht een ‘mouse-slip’, maar zwart dreigde 9. .. Pxd5! met pionwinst. Toch is de tekstzet te verzwakkend, beter is 9. Lf4.

9. .. Pbd7 10. a4 b4 11. Le2 0-0

12. 0-0 Te8 13. g3 h6 14. Lf4 Pf8 15. Dc2 Pg6 16. Le3 Lf8 17. Ld3 Pg4

En wit moet zijn zwartveldige loper inleveren. De onhandige constellatie f2-g3-h4 geeft zwart alle ruimte op de koningsvleugel.

18. Pc4 Pxe3 19. Pxe3 Df6 20. Ph2 Pe5 21. Le2 Ta7 22. Peg4?

Dit verliest zonder enige compensatie een pion. Rustig verder knutselen met 22. b3 (om alle grappen met b4-b3 eruit te halen) is veel beter, en dan lijkt het allemaal nog wel mee te vallen met de witte stelling.

22. .. Pxg4 23. Lxg4 Of 23. Pxg4 Dg6!

23. .. Lxg4 24. Pxg4 Df3! Met dubbelaanval op g4 en e4. Niet alleen verliest wit een pion, maar de resterende stelling is ook meteen volkomen hopeloos.

25. Ph2 Dxe4 26. Dxe4 Txe4

27. Pf3 Te2 28. b3 Tae7 29. Tfe1 Tb2 en 0-1.

(Erik Hoeksema)

Anne Haast is vooral tactisch sterk

Nooit eerder nam iemand van veertien jaar deel aan het Nederlands kampioenschap. Bij de vrouwen was het record in handen van Donna Schut (15 jaar in 2007), bij de mannen was Daniël Stellwagen (16 jaar in 2003) de jongste. Anne Haast, geboren 1 juli 1993, is de nieuwe recordhouder.

Haar grootste succes tot nu toe was de twede plaats bij de jeugd tot veertien jaar, vorig jaar. Ze vond zichzelf toen al te sterk om bij de meisjes mee te spelen. Dit NK was opeens een grote stap. Anne: "Ieder punt was megenomen." Na vijf ronden had ze echter drie punten. Eerst versloeg ze Laura Bensdorp, daarna won ze van Tea Lanchava en in de vijfde ronde verraste ze Marlies Bensdorp met een enorm ingewikkelde combinatie. Die dag was iedereen euforisch over haar spel, ook haar trainer Petra Schuurman, die na de analyse uitriep: "Je zit fantastisch te schaken, maar wil je daar morgen even mee ophouden?" Die dag stond namelijk de onderlinge confrontatie op het programma. De trainer won en Anne wist daarna nog slechts een half punt aan haar score toe te voegen. Volkskrant-veteraan Gert Ligterink noemde haar niettemin de aangename verrassing van het toernooi en complimenteerde haar om haar ‘buitengewone tactische flair’. Daarmee compenseerde ze volgens Ligterink ‘een groot gebrek aan openings-

kennis’. Daar mag Anne dus aan werken, met Petra Schuurman en met Jop Delemarre en Karel van der Weide, die haar namens de KNSB trainen. (Johan Hut)

Zo combineerde Anne

De revelatie bij het vrouwentoernooi was het spel van de 14-jarige Anne Haast. Op het tactische vlak is ze voor iedereen gevaarlijk. Marlies Bensdorp, toch een speelster met bijna driehonderd ratingpunten meer, werd er helemaal afgecombineerd.

Haast - M.Bensdorp

Stelling na 17. .. Tad8.

Een bedrieglijke structuur, bekend uit het Frans en ook uit het Slavisch. Op het eerste gezicht heeft wit een plezierig ruimtevoordeeltje, maar bij nadere beschouwing valt het tegen. De zwarte stelling bevat geen zwaktes en is kerngezond. Wit moet ervoor waken dat de zwarte centrumpionnen niet dreigend naar voren komen. Anne Haast voelt goed aan wat voor lange termijnnarigheid haar boven het hoofd hangt en grijpt naar tactische middelen.

18. c5!?

Brengt motieven met c5-c6 in de stelling.

18. .. e5?!

Het scherpste antwoord, maar vermoedelijk onvoldoende. Een veilige reactie was 18. .. Lf6.

19. c6! exd4?

Laat het zich bewijzen. Met 19. .. Lc8! had zwart de schade beperkt kunnen houden.

20. Dxd4!

Dreigt mat op g7.

20. .. Lf6 21. cxd7!

Alles hangt, maar alle verwikkelingen pakken uit in wits voordeel.

21. .. Txe2

Of 21. .. Dxc1 22. dxe8D+ Txe8 23. Txc1 Lxd4 24. Lxd4 Txe2 25. Tc8+ Pf8 26. Kf1! en wit wint op de volgende zet een stuk met Ld4-c5. 22. Txc7 Lxd4 23. Lxd4 Pf8

Wit is met een pluspion uit de complicaties tevoorschijn gekomen. En wat voor pluspion: die reus op d7 garandeert een snelle winst.

24. Lc5 b6 25. Kf1 Tc2 26. Tc8 Pe6 27. Txd8+ Pxd8 28. Lxb6 en 1-0.

(Erik Hoeksema)

NK Anne Haast

KNSB start een project voor de 50-plus schaker

De KNSB is dit voorjaar begonnen met een project dat bedoeld is om een nieuwe groep mensen voor het schaken te winnen, de vijftigplussers die geen lid zijn van een vereniging maar die wel belangstelling hebben voor het schaken. Dankzij een innovatiesubsidie van NOC*NSF kon in 2008 met dit project worden gestart. Het project heeft de voorlopige titel Mastersproject gekregen.

Veel mensen hebben belangstelling voor het schaken. Ze zijn echter niet geïnteresseerd in de klassieke manier waarop het schaken wordt aangeboden: de schaakvereniging met de traditionele verenigingsavond. Waarvoor heeft deze groep mensen wel belangstelling en hoe bereik je hen? Daar hoopt het mastersproject een antwoord op te vinden.

De bedoeling van het project is om op een aantal plaatsen in het land een breed pakket aan activiteiten aan te bieden die op de een of andere manier met het schaken te maken hebben. Dat kan van alles zijn. Bijvoorbeeld een middagje vrij schaken in een buurthuis of zorginstelling. Deelnemen aan een simultaanseance tegen een plaatselijke of landelijke coryfee. Een lezing bijwonen over een schaakonderwerp. Een bezoek brengen aan een groot toernooi, het Max Euwe Centrum of een tentoonstelling met schaakkunst. Zelf schaakkunst maken in een workshop van een kunstenaar. Deelnemen aan schaaklessen voor beginnen schakers. Alles wat op de een of andere manier met het schaken te maken heeft is mogelijk. Al deze activiteiten worden georganiseerd door een speciaal daarvoor opgerichte mastersclub.

Schaakmagazine vroeg aan KNSBbestuurslid Esther de Kleuver waarom het mastersproject belangrijk is.

Wat is de kracht van het mastersproject? EdK: 'Volgens mij zijn er veel mensen die van schaken houden maar niet zo nodig in een competitie om de punten willen spelen. Ik hoop dat we die groep kunnen bereiken

Hoe werkt het?

De mensen die belangstelling hebben melden zich aan bij een van de mastersclubs. Ze betalen daarvoor een klein bedrag en ontvangen als tegenprestatie een welkomstpakket. Wanneer ze eenmaal lid zijn kunnen ze inschrijven op de activiteiten die door de mastersclub worden georganiseerd. Dat aanbod kan van plaats tot plaats verschillen. De leden van de mastersclub betalen per activiteit. Iedereen kan dus zelf bepalen hoe duur zijn lidmaatschap wordt. Iemand die aan flink wat activiteiten meedoet betaalt veel, iemand die af en toe meedoet betaalt weinig. Wie zich bij een mastersclub heeft aangemeld en het welkomstpakket heeft ontvangen wordt automatisch gedurende één jaar lid van de KNSB.

Drie proefprojecten

Begin februari zijn drie plaatsen geselecterd die als pilot voor het nieuwe project gaan dienen. Een grote stad, Rotterdam, een middelgrote plaats, Leeuwarden, en een kleine plaats, Elburg, zijn uitverkoren. De lokale projectleiders zijn druk aan het werk gegaan om een plan van aanpak te maken en de eerste activiteiten op te starten.

met een nieuw gevarieerd aanbod. Voor mij staat daarbij het sociale aspect voorop: mensen kunnen op een ontspannen en gezellige manier met het schaken bezig zijn, samen met andere schaakliefhebbers.'

Wat is de belangrijkste factor om het mastersproject te laten slagen?

EdK: 'De allerbelangrijkste factor is dat er

Deze drie projectleiders hebben een grote vrijheid bij het ontwikkelen van de lokale activiteiten. Zo kan bekeken worden wat wel en wat niet werkt. De ervaringen van de drie pilots zullen worden geëvalueerd. Na de zomer zullen nog eens zeven plaatsen worden geselecteerd waar een mastersclub wordt opgericht. Daarbij kan dan rekening worden gehouden met de ervaringen van de drie clubs die het spits hebben afgebeten. Door de subsidie van NOC*NSF is het mogelijk om voor de tien eerste mastersclubs extra wervingsactiviteiten te organiseren. Het is echter de bedoeling dat de mastersclubs na de aanloopfase financieel en organisatorisch zelfstandig worden.

Meer weten?

Om de mastersclubs te ondersteunen komt er een speciale website. Deze gaat onderdeel uitmaken van de KNSB-website. Op deze website komt algemene informatie te staan over de mastersclubs. Ook wordt een overzicht gegeven van de plaatselijke activiteiten. De website gaat op 1 juni in de lucht.

Wilt u meer weten? Neem dan contact op met het Bondsbureau van de KNSB: 023-5254025, e-mail: bondsbureau@schaakbond.nl

Heeft u belangstelling voor de activiteiten in een van de genoemde regio's, neem dan contact op met de projectleider.

Rotterdam: Teun Koorevaar, tel. 010-4820575, e-mail: koorevaarx@wxs.nl

Leeuwarden en omgeving: Dik Kruithof, tel. 06-46035615, e-mail: dkruithof@xs4all.nl

Elburg en omgeving: Willem van der Hulst, tel. 0525-690440, e-mail w.hulst7@chello.nl

mensen moeten zijn die de lokale projecten willen trekken. Ik ben dan ook erg blij met de drie enthousiaste projectleiders die we nu hebben voor de proefprojecten: Willem van der Hulst, Teun Koorevaar en Dik Kruithof. Zonder hen zouden we nu niet van start kunnen gaan. Ik wens hen veel succes want zij zijn echt de pioniers van dit project.'

Grote wijzigingen bij de talentontwikkeling

Met ingang van het seizoen 2008 - 2009 worden er ingrijpende veranderingen doorgevoerd in de opzet van de talentontwikkeling van de KNSB. Yge Visser, medewerker van het Bondsbureau van de KNSB, heeft in het voorjaar een aantal belangrijke nationale jeugdkampioenschappen bezocht en door middel van presentaties de nieuwe opzet voor trainers en ouders toegelicht. Half mei zal op de website van de KNSB een artikel verschijnen waarin de nieuwe opzet van de talentontwikkeling wordt beschreven. In het juninummer van Schaakmagazine zal een uitvoerig artikel verschijnen over de talentontwikkeling bij de KNSB.

Gratis catalogus:

WGM Erika Sziva /

IM Johan van Mil

Adriaan van Ostadepad 5, 5684 AS Best

Tel: 0499 46 03 20

www.debestezet.nl

info@debestezet.nl

VOF De Beste Zet

verzendhuis voor schaakboeken, -materiaal, -computers en -software

Vakkundig, goedkoopen snel!

Nieuw!

• Attacking Manual 1 - Aagaard € 29,99

• Opening for White According to Kramnik vol. 2Khalifman € 22,50

• Play 1 b4! - Conticello/Lapshun € 20,95

Nieuwe software:

• Hiarc 12 DVD - Chessbase € 49,90

• Power Play 6, Pawns, Pieces & Plans DVD - King € 26,50

HET SCHAAKBUREAU

sinds 1993

Retiefstraat 73-B, 1092 VZ Amsterdam

Boeken, software & materiaal

www.xs4all.nl/~chess

E-mail chess@code2.com

NU NIEUW INFORMATOR

101 7 27,95

selectie van recente toppartijen - ook leverbaar op CD; boek + CD 7 39

OOK NIEUW Informator-Encyclopedie 7 28

4e editie 2008, 528 pagina’s in kunstleren band

Informator 1 t/m 100 COMPLEET OP CD 7 289*

±100.000 partijen in Informator- ChessBase- en CA-formaat + PGN!

* Update voor bezitters van de CD 1-91: 7 90

de genoemde prijzen zijn inclusief verzendkosten!

ZIE OOK ONZE ADVERTENTIE ELDERS IN DIT BLAD!

HET SCHAAKBUREAU LOST UW SCHAAKPROBLEMEN OP !

Hierin komt de advertentie van Gopher

Minze hebben we nog een fotootje van Schuyer?

Er is in de maand april veel publiciteit rond het schaken geweest. Het NK in Hilversum was daarvoor vaak de aanleiding. In het volgende nummer van Schaakmagazine, dat eind juni verschijnt, zal KNSB-voorzitter Eddy Schuyer uitgebreid ingaan

op de onderwerpen die in de pers aan de orde kwamen.. Ook zal hij plannen van de KNSB toelichten en ingaan op de recente ontwikkelingen in de Nederlandse schaakwereld. Schuyer werd in december 2007 tot voorzitter van de KNSB gekozen.

de meest complete denksportwinkel

• Boeken, spellen en software op het gebied van Go, Schaken en Bridge

• Vele andere denkspellen waaronder Shogi, Gipf, Set, Katamino

• Legpuzzels en breinbrekers

• Boeken over over mathematische puzzels

• Gezelschapsspellen open van 10.00 uur tot 17.30 uur, maandag vanaf 13.00 uur, donderdag tot 20.00 uur.

In deze Voorloper: Lars Vereggen houdt van trucjes

Partijen van Lars

Het nut van rokeren

Sjaak en mat

Oplossingen

Lars heeft schaken geleerd van zijn opa Jan. Hij was toen zeseneenhalf jaar oud. Na twee weken verloor opa al eens! Daarna ging hij naar de club DSC Dongen. Daar kreeg hij les van Jan Haast. Hij ging ook spelen in de Grand Prix toernooien. Dat ging goed en inmiddels staan er 48 bekers in zijn kast! Bij het Brabant Criterium werd hij gedeeld tweede in categorie E in 2006. Met zijn schoolteam wonnen ze het scholentoernooi toen hij zeven jaar was. Hij speelt nu ook bij D4 uit Oosterhout. Vorig jaar december werd

Lars Brabants Kampioen in de D-categorie en tevens werd Lars kampioen met zijn team in de D-categorie. Dit team bestaat uit Stefan Beukema, Lars Vereggen, Louise Beukema en Maxim Slagter. En Lars is al Oosterhouts kampioen tot twintig jaar. Leukste toernooi was het snoepzak-

Jeugdkatern Schaakmagazine

Lars Vereggen houdt van trucjes

Hij is tien jaar. Vorig jaar werd hij gedeeld eerste bij het NK-E in Waalwijk. Bij de pupillendag categorie F was hij al eens derde. Bij het Europees Jeugdkampioenschap E werd hij 72e en hij versloeg Yge Visser in een vluggertje! Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van... Lars Vereggen.

Piet Peelen

toernooi bij DSC Dongen. "Die snoepzak was wel een halve meter!" vertelt Lars gulzig. De gedachte eraan maakt hem alweer blij. Het ONJK in Hengelo was heel leuk. Mede door het voetballen. Lars voetbalt graag. Net als zijn vader Ramon, die in het eerste van Willem II speelde! Met plezier denkt hij terug aan Jeugd Ontmoet Meesters. Maar heel speciaal was natuurlijk het Europees Kampioenschap. Met het vliegtuig naar Kroatië. In Sibenic won hij drie keer en hij behaalde één remise. Bij het ontbijt heeft Lars in tien dagen 28 pannenkoeken opgegeten!

Kweekvijvertraining

Wat is leuk aan schaken? "Ik vind het leuk om veel te denken. Ik houd van trucjes, zoals lokken, aftrekschaak en stikmat! En het eindspel is heel mooi."

Op de club krijgt Lars stap 5 extra van Frank van der Put. Zesde stap doet hij bij Mark Haast. Bij de kweekvijvertraining (top NBSB) krijgt hij les van Arjon Severijnen en Martijn Blom Met de top van Vlaanderen krijgt hij les van Franck Steenbekkers. Een keer per maand krijgt hij training van Petra Schuurman waar hij met name veel tactiek leert. Lars zijn schaakidool is 'King Markie', Mark Haast, die hem elke week les geeft.

Lars is nieuwsgierig, maakt altijd zijn (schaak)huiswerk en is een sportieve verliezer. Tegen grootmeester Yge Visser mocht hij een snelschaakpartij spelen. Yge: "Ik stond een pion voor en lette even niet op. Toen deed hij opens een torenoffer!" Met een grote lach vertelt Lars "Ik heb Yge getruct! Zo won ik van een grootmeester!"

Geboortedatum: 9 december 1997

Uit: Rijen

School: Vrije school De Strijene

Leukste schoolvak: Gym, circusles en rekenen

Hobby’s: Voetballen, tafeltennis, zwemmen

Schaken geleerd: Van m'n opa

Club: DSC Dongen, D4

Wat wil je worden: Wereldkampioen schaken

Lievelingseten: Pizza

Muziek: Rock en klassiek

Partijen vanLars Vereggen

Lars Vereggen - Liubov Kostuikova (2290)

Cappelle la Grande 2008

Niet 42. Te4 f2 43. Tb1 g2 44. b8D f1D 45. Lxf1 gxf1D 46. Dxf8+ Txf8 47. Txf1 Txf1. 42. .. h3

Erik Helfferich (1860)Lars Vereggen

Cappelle la Grande 2008

24. .. Lh6!? 25. Df2 Pexd5

Lars wint een pion, maar het is nog niet gedaan.

26. Pxd5 Pxd5 27. Ld4+ Lg7

28. Lxg7+ Txg7 29. Ph5 Tf7

30. Dd4+ Pf6 31. Tc7 Td8 32. Le2?

Hier kon wit de pion terughalen met 32.Txb7.

32. .. Kg8 33. Pxf6+ Dxf6 34. Td1 Lc6 35. Txf7 Dxd4 36. Txd4 Kxf7

En uiteindelijk verzilverde Lars zijn pluspion. (0-1)

Lars speelde een heel spannende partij tegen de sterke Liubov Kostuikova.

28. .. Le3?

Zwart heeft met doortastend openingsspel het heft in handen genomen. Nu was 28. .. Lg5 29. Kb3 Th6 veiliger geweest. 29. Kb3 h5 30. fxe3 Dxg3 31. Tg1 Dh4 32. exd4 exd4 33. Dd2 g3 34. Tbf1

Hier zag Lars wel de goede zet, maar niet waarom! Na 34. Df2

Tg6 is zwart pardoes een van de trotse vrijpionnen kwijt: 35. Dxf3 met winstkansen!

34. .. Taf8 35. Ka3 Dg4 36. c5!

Lars gaat voor de tegenaanval. 36. .. bxc5 37. b6 h4 38. b7 c4 39. Lxc4 Dxe4 40. Te1 Dh7 41. Ld3

Spannende varianten ontstaan na 41. Tb1 f2.

41. .. Dg7

42. Tef1

43. Th1?

Pas hier mist Lars zijn laatste kans. Zijn eigen pion helpen promoveren met 43. Tb1 h2 (43. .. Tb8 44. Dc1!) 44. Txg3

Dxg3 45. b8D Txb8 46. Txb8+ Kg7 47. Dxa5 h1D 48. Da7+ Tf7 49. Dxd4+ lijkt nog remise te maken. Wel een spannende partij! 43. .. g2 44. Tfg1 f2

Wit geeft het op.

Lars Vereggen - DerekJan Rahangmetang

Persoonlijk Kampioenschap

NBSB Cat D 2007

18. Te1 Df8?

Derek-Jan heeft een pion gewonnen. Die kan hij behouden met het verrassende 18. .. Le6!

19. Dxf8+ Kxf8 20. Lxc5+ Kf7 21. Te7+ Kg6 22. Ld4 La6 23. Txc7

Lars pakt de pion waarop hij loerde. Loperwinst kon met de dubbele aanval 23. Te6+. 23. .. Lxd3 24. Txg7+ Kh5 25. Txa7 Tf8

Dreigt mat.

26. h3 Kh4 27. Lf2+ Kg5 28. h4+ en wit won.

Pascal Losekoot

Het nut van rokeren

De rokade is een bijzondere zet. Je mag het maar één keer doen, en het verandert het spel enorm. Ik zie vaak spelers die onder het mom van 'Pion in het midden, ontwikkelen, koning veilig' op de automatische piloot '0-0' (of '0-0-0') uitvoeren. Maar koning veilig betekent lang niet altijd rokeren! In deze rubriek wil ik kijken wanneer rokeren wél goed is, en wanneer niet.

Kijk eens naar deze basisstelling, het Giuoco Pianissimo. Het centrum is gesloten. Er zijn geen open lijnen of diagonalen richting de koning. Er is voorlopig geen enkel gevaar voor beide koningen. Toch zijn er vaak spelers die hier 6. 0-0? spelen (beter is 6. Lg5.). Heel zonde, om twee redenen: ten eerste: de tegenstander weet nu zeker waar de koning staat en blijft staan. Ten tweede, na 6. .. Lg4 komt wit in een vervelende penning waar hij maar moeilijk uit kan komen. Hij

1. Wit aan zet (stap 2/3)

Opgaven:

Welke uitspraak is waar?

a) wit mag niet kort rokeren

b) wit mag niet lang rokeren

c) korte rokade is de beste zet

d) lange rokade is de beste zet

4. Zwart aan zet (stap 4)

zal zetten als 7. Le3 of 7. Lb5 moeten spelen om te voorkomen dat na 7. .. Pd4 de witte koningsstelling versplinterd wordt. Een voorbeeld, een partij uit een NK

Meisjes: (na 6. 0-0 Lg4) 7. h3 Lh5 8. Lg5 Pd4 9. Te1 Dd7 10. Lxf6 Pxf3+ 11. gxf3 Dxh3 12. Lxg7 Tg8 en wit gaf het op (0-1). Wie stond er veiliger, de zwarte ongerokeerde koning of de witte gerokeerde? Een ander voorbeeld:

te) en stond toen na 13. Lxh7! verloren. In de volgende stelling is het natuurlijk heel anders.

Het centrum is gesloten. Zwart speelde 12. .. 0-0? (speelt de koning juist richting van de zwak-

2. Wit aan zet (stap 3)

De zwarte koning staat op de open e-lijn. Wit heeft net kort gerokeerd. Nu moet zwart eigenlijk ook wel rokeren, alhoewel Pc6 geen blunder is.

Kortom: 'Koning veilig' is iets anders dan rokeren. Rokeer niet recht de aanval van je tegenstander in. En... als je eenmaal gerokeerd hebt, dan is er geen weg meer terug, dus wees er zuinig op!

3. Zwart aan zet (stap 3)

a) 0-0

b) iets anders, namelijk...

Wit rokeerde hier. Is dat goed?

a) ik rokeer kort

b) ik rokeer lang

c) mijn koning kan best nog even in het midden blijven.

5. Zwart aan zet (stap 5)

Stelling na 14. f3-f4. Wit is al gerokeerd, zwart heeft dat

lange tijd uitgesteld. Kan hij het nog langer uitstellen of is rokeren nu het beste?

Een paar jeugdschakers hebben in de afgelopen tijd bijzondere prestaties geleverd. Die vonden we zo bijzonder dat we ze hier plaatsen. Kijk maar naar de foto's. Het zal niet zo vaak gebeuren dat een schaker tot sporttalent van het jaar wordt uitgekozen. Tjark Vos uit Amsterdam heeft dat wel meegemaakt. Het grappige is dat Tjark door zijn voetbalclub DCG als talent werd voorgedragen. Hij werd echter niet voorgedragen als voetballer, maar als schaaktalent van het jaar van de deelgemeente Osdorp. Dat is een wijk in Amsterdam. Tjark is elf jaar, schaakt bij Zukertort Amstelveen en Tal/DCG en woont in Osdorp. Vorig jaar won Tjark met zijn schaakteam van basisschool De Punt al de titel Sportteam van het jaar 2006 en deze keer werd hij in zijn eentje Sporttalent 2007 van Osdorp. Op de foto zien we Tjark samen met de dames van de hockeyvereniging SBHC Xenios, die sport team van het jaar werden. Links op de foto staan de wethouders van Osdorp.

Tjark omringd door zijn fans

Bijzondere prestaties

Arthur Pijpers heeft al eens eerder in Schaakmagazine gestaan. In februari vorig jaar stond er een stukje over hem als kopman van het D-team van Botwinnik. Maar Arthur kan nog veel meer dan schaken. Hij houdt van voetballen, gamen, buiten spelen en wiskundepuzzels. Toen hij op de basisschool zat deed hij mee aan de Kangoeroe wedstrijd. ´Dat is een Europese wedstrijd die bestaat uit het oplossen van

puzzels, waarbij wiskunde en logisch denken belangrijk zijn´, zegt Arthur. Nu hij op het VWO zit is Arthur begonnen aan de wedstrijden voor de Wiskundeolympiade. In maart deed hij in Wenen mee aan de Junior Mathematics Competition, een soort Europees Kampioenschap. Er waren bijna 200 scholieren tot 17 jaar van de partij. Arthur deed het heel goed en werd zesde. Hij was de beste Europeaan.

Arthur met prijs

Foto: Jaap Wals

Jeroen Bosch

In deze aflevering van De Lezer aan Zet een mooie aanvalsoverwinning van de Hongaarse grootmeester Zoltan Almasi. Doet u het hem na?

Zoltan Almasi - Victor Mikhalevski

Hevitz 2008

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Pxe4

Het Open Spaans werd al gespeeld door Euwe en is dankzij onder andere de partijen van Viktor

Korchnoi nog steeds populair. De Israëlische grootmeester Victor Mikhalevski geldt als een expert. 6.

Combineren

Vele schaakliefhebbers zullen de plaatsing van Manuel Bosboom voor het NK toegejuicht hebben. Hij bedient zich van onconventio-

Zaitsev die voor het eerst gespeeld werd in de WK match Karpov-Kortchnoi, Baguio 1978 (10e matchpartij) en later in een andere, zeker zo beroemde, WK partij Kasparov-Anand, New York 1995 (10e matchpartij). Die laatste partij ging verder met: 11. .. dxc3 12. Pxe6

fxe6 13. bxc3 Dd3 14. Lc2! Dxc3 15. Pb3! Pxb3 (Later vond men het sterkere 15 .. Td8) 16. Lxb3

Pd4 17. Dg4! Dxa1 18. Lxe6 Td8 19. Lh6! en dit was allemaal nog voorbereiding van Kasparov! Hij won in 38 zetten. Mikhalevski is een expert in het spannende eindspel dat ontstaat na 11. .. Dxg5 12. Df3 (de pointe van 11. Pg5 wit wint het stuk terug.) 12. .. 0–0–0 13.

Lxe6+ fxe6 14. Dxc6 Dxe5 15.

b4! Dd5! 16. Dxd5 exd5 17. bxc5 dxc3 18. Pb3 d4.

11. .. Pxe6 12. cxd4 Pcxd4 13. a4 Ook 13. Pe4 wordt hier veel

gespeeld. Met de tekstzet wil wit de a-lijn openen. Zwart moet oppassen gezien zijn kleine achterstand in ontwikkeling. 13. .. Lb4

Ook 13. .. Lc5 en 13. .. Le7 worden hier wel gespeeld. Na de tekstzet heeft zwart actieve stukken, maar hij heeft nog niet gerokeerd. De factor tijd speelt dus een belangrijke rol. Wit mag hopen op voordeel in het centrum en op de koningsvleugel dankzij zijn opgerukte e-pion. Wit staat daarom iets beter. Kunt u net als Almasi dit voordeel uitbouwen?

De lezer heeft wit.

nele openingen, zorgt altijd voor tactische verwikkelingen en zijn tijdnoodfases zijn buitengewoon spectaculair. Daarnaast is Manuel

Karel van der Weide

een openhartig en aimabel persoon. Zijn levenslust binnen en buiten het bord bieden de fans vast nog jaren plezier.

en opgegeven vanwege 33. .. Dxc7 34. Dh7+.

Uitwerking op bladzijde 29.

G-pionnen op uw plaatsen... klaar? Af!

1. Wit is aan zet2. Wit is aan zet3. Zwart is aan zet4. Zwart is aan zet

5. Zwart is aan zet6. Wit is aan zet7. Zwart is aan zet8. Wit is aan zet

Gert Devreese

Natuurlijk was snelschaakwonder Manuel Bosboom (45) blij met zijn hernieuwde plaatsing voor de NK-finale. Dat brengt tenminste weer wat geld in het laatje. Maar eigenlijk beleeft hij tegenwoordig nog weinig lol aan die langere partijen. "Dat intense voorbereiden van partijen op zo’n NK gaat tegen mijn natuur in. Als ik zin heb om 1. b4 of 1. Pf3 te spelen, dan doe ik dat toch gewoon? Ik wil plezier blijven beleven aan mijn spel."

Wat zijn uw belangrijkste activiteiten in het schaken?

Bosboom: "Ik coach geen spelers, ik schrijf niet over schaak, ik houd geen lezingen. Ik speel eigenlijk alleen toernooien. Ik speel wel competities van alle soorten: ik hou erg van snelschaken, en wissel snelschaaktoernooien af met rapid en gewoon schaak. Onlangs heb ik me ook eens aan random chess gewaagd en dat viel niet tegen: bij mijn eerste toernooi werd ik meteen Nederlands kampioen. Snelschaak gaat me het makkelijkst af. Ik speel vooral toernooien van korte duur.

Snelschaakspecialist Manuel Bosboom speelde voor het tweede jaar op rij in de NK-finale

"Ikwilplezier beleven aan het spel"

Elk weekend speel ik wel iets. Toch doe ik jaarlijks ook drie, vier keer mee aan langere toernooien, zoals het afgelopen Nederlands kampioenschap. Van de 25 keer dat ik aan de selecties voor het NK meedeed, heb ik nu al acht keer de finale bereikt. Nu heb ik me zelfs twee jaar aaneen voor de finale geplaatst: dat knock-outsysteem schijnt me wel te liggen. Voorts treed ik ook aan in clubcompetities: in Nederland is dat goed voor negen partijen per jaar, in Duitsland speel ik zo’n vijf keer per jaar."

U staat vooral bekend als een snelschaakwonder. Ooit won u zelfs op het Corus-toernooi van 1999 een blitzpartij tegen Gari Kasparov.

U leek dat niet ongewoon te vinden. "Nee, ik was toen niet echt euforisch. Zo vreemdis dat niet. Je kreeg in dat toernooi de ene wereldtopper na de andere voor de kiezen: Anand, Kramnik, Ivantsjoek. Dan raak je op de duur wel aan die grote namen gewend. Misschien reageerde ik inderdaad wat onderkoeld op mijn zege tegen Kasparov, maar toegegeven: het gaf wel een aangenaam gevoel. Je mag ook niet vergeten dat ik als

snelschaker al vele jaren heel wat meer partijen win dan dat ik er verlies." (lacht)

In de jaren tachtig en negentig haalde u veruit de meeste inkomsten uit snelschaak- en rapidtoernooien. Lukt dat nog steeds?

"Het wordt moeilijker. Ik ben in die disciplines wel iets beter geworden, maar de tegenstand zit ook bepaald niet stil. De concurrentie is de laatste jaren absoluut sterker geworden. Er zijn ook sterke buitenlandse spelers bijgekomen. Toch kan ik me nog enigszins staande houden."o

Kunt u ervan rondkomen?

Ik las ergens dat u wel eens naar een toernooi bent vertrokken met elf euro op zak. U was blij dat u de hoofdprijs van 800 euro won. Kon u het weer

Bosboom maakt de blitz

Fide-rating 2434.

Snelschaken

In 25 jaar (tussen 1984 en 2008) won Bosboom liefst 17 maal het open snelschaaktoernooi van Amstelveen. In 1999 versloeg Bosboom met de zwarte stukken Gary Kasparov in een blitztoernooi op de rustdag van het Corustoernooi. Hij eindigde in dat toernooi met 14 deelnemers samen met Jeroen Piket als eerste Nederlander op een gedeelde negende plaats met 5,5 uit 13 en hield de grootmeesters Timman, Van Wely en Reinderman achter zich. Kasparov won met 10.5; Anand en Ivantsjoek eindigden met 9 punten.

Lightning chess (twee minuten bedenktijd per persoon)

Bosboom wint het NK eenmaal (2005) en eindigt twee keer als tweede (2003, 2004). In 2005 heeft hij de hoogste lightning chess (LCT-)rating: 2.545.

Fischer Random Chess

Bosboom wint in 2007 het NK bij zijn eerste deelname. Seirawan is tweede, Van Den Doel derde.

twee maanden langer uitzingen. "Dat van die elf euro was op dat moment waar. Ik heb weinig geld."

Voelt dat niet vreselijk, zo te moeten spelen met het mes op de keel?

"Ik heb daar geen last van. Als het financieel even wat moeilijker dreigt te gaan, komt er altijd wel weer iets binnen. Ik speel ontspannen mijn partijen in de overtuiging dat er zich altijd wel weer een nieuwe kans voordoet. Maar het is natuurlijk geen vetpot. Als ik me plaats voor het NK, is dat altijd een hele opluchting. Dat gegarandeerdprijzengeld op het NK komt altijd goed uit. Ik leef ook op mezelf. Dan is het nog wel vol te houden. Ik woon in het ouderlijk huis, een molen in Zaandam. Mijn vader en moeder waren hier alle twee vertrokken. Mijn moeder is twee jaar geleden overleden. Sindsdien is mijn vader hier weer vaker aanwezig. Over enige tijd moet ik hier wellicht weg. Dan zou het ietsje moeilijker kunnen worden om rond te komen. En iets opzij zetten voor later, is voor mij geen optie."." U hecht wellicht ook niet zo aan comfort?

"Dat klopt, al mag het wel iets meer zijn dan een bed en een dak boven mijn hoofd. De topspelers van tegenwoordig verdienen handenvol geld, dat zit er voor mij niet in. Als IM worden in gesloten toernooien mijn hotelkosten wel betaald. Maar als je in het Corus-toernooi in de derde groep zit, moet je zelf je hotel betalen. Dan moet je hoog genoeg eindigen om er iets aan over te houden. Ik heb bijvoorbeeld een fiets en geen auto. Sinds korte tijd heb ik wel een computer, maar ik heb (nog) geen internetaansluiting. Ik ben bang me te verslaven aan nachtelijke schaakpartijtjes op het internet. Spelen tegen iemand van vlees en bloed, vind ik gewoon ook veel aardiger. In het café met een biertje, gezellig. Op dat NK waaraan een computer meedeed, gaf ik niet zomaar na twee zetten op. Dat was

mijn protest omdat ik vond dat een computer daar niet hoorde."

Wat waren uw ambities voor dit NK?

"Ik wilde behoorlijk meedraaien. In het moderne schaak wordt voorbereiding evenwel alsmaar belangrijker. Dat geeft je een behoorlijke achterstand op de andere spelers. Je hebt dan twee keuzes. Of je doet mee aan dat intense voorbereiden van de partijen, maar dat doe ik eigenlijk niet zo graag. Dat is een eindeloos proces dat tegen je natuur ingaat. Of je doet niet mee in de wetenschap dat je dan wellicht ook minder zal scoren. Maar als ik 1. b4 of 1. Pf3 wil spelen, dan doe ik dat toch gewoon? Ik wil plezier blijven beleven aan mijn spel. Daarom ook vind ik het tegenwoordig niet meer zo leuk om langere partijen te spelen."

U heeft in Matten verklaard dat u het idee heeft dat elk jaar voor u het laatste schaakjaar kan zijn. Maar heeft u wel alternatieven voor schaken?

"Sommige kinderen van twaalf, dertien jaar zijn nu beter dan ik. En die trend zet zich door. De schaaktop wordt alsmaar breder. De verjonging neemt alsmaar toe. Dan vraag je je wel eens af: moet ik op mijn 45ste daaraan blijven meedoen? Zeker als je zoals ik in schaken ongeveer alles hebt meegemaakt. Maar ik heb niet echt een alternatief voor schaken. Ik heb vroeger alleen een atheneumdiploma behaald. Ik heb nooit gestudeerd. Ik heb in mijn leven ook nooit gewerkt. Mijn ideale plan bestaat erin door te gaan met schaken tot mijn 65. Desnoods combineer ik dat dan met een baantje van twee dagen per week als de resultaten wat minder worden. Geen realistisch scenario? Ik vind van wel. Of met een rijke vrouw trouwen!" (buldert)ts

• Schaakcomputers met garantie voor correcte prijzen! Ook reparatieservice!

> Verwacht juni: "2ROBOT" van NOVAG - zet zelf met robotarm! € 149,90

• DVD Hiarcs 12 € 49,90

• Deep Hiarcs 12 € 99,90

• DVD Daniel King: "Power Play 6"- Pawns, Pieces & Plans € 29,50 FRITZ 11 Nederlandstalig € 49,90

• kennismaken met ChessBase € 29 : NL-talige DVD met 1 jaar internetschaken op playchess.com (t.w.v. € 29,90)

• Inclusief Fritz 9 !!!

• Alle CD’s en DVD’s van ChessBase altijd uit voorraad leverbaar! bovenstaande prijzen zijn inclusief verzendkosten!

•Alle NOVAG-, Saitek & Mephisto- en Excalibur-modellen leverbaar!

• Werkboeken stap 1 t/m 6 & Handleidingen - altijd snel geleverd!

• STAPPENMETHODE-CD stap 1 t/m 5 € 15

• Borden, stukken, klokken - altijd kwaliteit voor de juiste prijs! NU nieuw van DGT: opvouwbare electronische schaakklok "Chess 960"!

• Kijk regelmatig op www.xs4all.nl/~chess voor nieuws, akties en KOOPJES!

> steeds nieuwe OP=OP-aanbiedingen en antiquarisch aanbod!

Tjerk Zijlstraliet zich inspireren door de schaakkuriosa

"Ik ben geïnspireerd door de schaakproblemen van Shinkman, die met een minimum aan materiaal een maximum aan effect wil bereiken. Dat zie je terug in mijn schilderijen. Meestal spreken stellingen met veel stukken mij niet aan. Ik houd van weinig stukken zoals ik ook houd van lege landschappen."

Schaken in de geestelijke en fysieke wereld

Wanneer een kunstenaar zich bij het maken van zijn werk door het schaken laat leiden, dan heeft dat meestal weinig te maken met het schaken als spel. Het gaat om de vorm van de stukken, de symbolische waarde van het spel, de ruimte waarin het schaken zich beweegt.

Tjerk Zijlstra, is een uitzondering op die regel. De schilderijen die hij in de afgelopen jaren maakte zijn alle geïnspireerd op de twee boeken over schaakkuriosa van Tim Krabbé. Soms is het een stelling, soms het verhaal van Krabbé, soms een titel. Neem bijvoorbeeld het hoofdstuk ‘Te mooi om niet waar te zijn‘ Zijlstra legt uit hoe de beïnvloeding werkt.

"In ‘Te mooi om niet waar te zijn’ komt de beroemde stelling van Aljechin met de vijf dames voor. Ik ken in Ierland een steencirkel met vijf stenen, meestal zijn dat soort cirkels veel groter. Dat ga ik dan met elkaar combineren en dat levert een werk op."

Verhaal

Tjerk Zijlstra kreeg zijn opleiding op de Rietveld Academie in Amsterdam. De schilder Melle was een van zijn leermeesters. "Het viel me op dat ze je op de Rietveld je gang lieten gaan. Je moest het zelf uitvinden. Ga het maar proberen zei Melle altijd. Vervolgens had hij wel kritiek op de techniek, maar nooit op de inhoud. Dat is je eigen ding, vond hij. "Na de academie ging Zijlstra aan de slag als schilder en grafisch ontwerper. Daar kwam later een baan als projectmanager in de automatisering bij, want kunst alleen brengt te weinig brood op de plank. Omdat drie bezigheden te veel

waren gaf Zijlstra het ontwerpen er in 1980 aan. Nu hij als projectmanager is gestopt heeft hij het ontwerpen weer opgepakt.

Melle zei ook dat een kunstenaar niets over zijn werk moet vertellen. Wat hij ook van Melle heeft opgestoken, daar heeft Zijlstra zich niet aan gehouden. Zijn werk vertelt een verhaal en dat wil hij kwijt. "Het schilderij Saavedra voorbij is sprekend voor wat ik wil overbrengen: het verschil tussen de fysieke en de geestelijke wereld. De bruine zeearend is fysiek, maar waar zit de geestelijke wereld? Dat is moeilijk in beelden weer te geven. Ik heb het geprobeerd met de blauwe adelaar. De dualiteit fysiek en geestelijk wordt geaccentueerd door het schaakbord. Wat is de bovenkant en wat de onderkant? Daar herken je Escher natuurlijk in. In de stelling op het bord zie ik ook verschillende lagen, dat komt in het schilderij terug." Het valt mij op dat in al je schilderijen veel vogels en insecten voorkomen. "Ik vind het leuk om in series te schilderen. In mijn vorige serie De prenten van de os had ik ook een leidraad ontwikkeld. Dit keer zijn dat insecten en vogels. Ik schilder de geestelijke en de fysieke wereld. De vlinder is de verbinding daartussen, die is voor mij het verbindingssymbool. De vogel zie ik als het symbool van de mens."

Opmerkelijk is ook dat de schaakborden vaak uiteenvallen in puzzelstukken, in bladeren of in stroken. "Ik laat ze uiteenvallen om de transparantie van het geestelijke te laten zien. Om het wereldse element te vervormen." Aanvankelijk werkte Zijlstra abstract. "In 1985 heb ik de stap naar figuratief gemaakt. In de abstractie zit ook een geestelijke zoektocht, maar ik vond dat ik iets miste. De reële werkelijkheid ontbrak. Daarmee kwam voor mij de stap naar het surrealisme. Iets is er en kan er toch niet zijn." Wie de schilderijen van Tjerk Zijlstra bekijkt wordt getroffen door de intensiteit van de kleuren. Dat heeft alles te maken met de manier waarop hij werkt. "Ik werk in lagen, van achteren naar voren. Dat wil zeggen, ik begin bij de lucht bovenaan, daarna komen de delen ervoor. In het begin breng ik dunne doorzichtige lagen aan, daar komen steeds weer andere lagen over heen.

Op die manier krijg je een intense kleur. Vaak breng ik over de lagen vernislagen aan zodat je een fout kunt herstellen. Ik begin met een potloodschets. De grote figuren worden tijdens het schilderen uitgespaard, de kleinere worden later over de achtergrond heen geschilderd. Ik ben fijnschilder, dat is heel geconcentreerd werken en het is een arbeidsintensief werk. Omdat de lagen steeds moeten drogen duurt het twee tot drie maanden voor een schilderij af is."

Waar te zien:

Het werk van Tjerk Zijlstra dat geïnspireerd is op de schaakkuriosa en Nieuwe schaakkuriosa is tot en met 11 mei te zien in: Galerie De Witte Ezel, Ludenbos 19, Almere-Haven Overgooi. www.dewitteezel.nl De galerie is op zaterdag- en zondagmiddag geopend. Het werk is ook te zien op de website van Tjerk Zijlstra: www.tjerkzijlstra.nl

SURFTIPS

Kent u het monumentale schaakbeeld dat voor het denksportcentrum van de schaakclub En Passant in Bunschoten staat? Het is gemaakt door de schaker en beeldhouwer Peter de Leeuwe en het stelt Alice in Wonderland voor die de koning verslaat. Kijk eens op de website van de vereniging En Passant om een aantal afbeeldingen van de onthulling van het kunstwerk te bekijken: http://home.wanadoo.nl/enpassant. Klik op ‚denksportcentrum’ en dan op ‚nieuws’. Aanleiding genoeg om eens te surfen naar de voorwerpen die de schaker bijna dagelijks gebruikt: schaakstukken.

Eric van Reem

Goed, blindschakers gebruiken geen stukken en een groot schaakbeeld als in Bunschoten zal ook niet in elke voortuin passen, maar bijna elke schaker zal toch minstens een setje stukken in zijn bezit hebben. Meestal zijn dat de bekende Staunton stukken. Maar al surfend blijkt dat er veel te ontdekken is op schaakstukgebied en dat er naast de bekende ontwerpen ontzettend veel creativiteit in schaakstukken gebracht kan worden. Bijna alle schakers zullen zich nog herinneren welke belangrijke en magische rol schaakstukken in het boek en de film Lang leve de Koningin van Esmé Lammers speelden. Eind vorig jaar verscheen een fraai salontafelboek plus CD: Chessmen, Art and History van het echtpaar Mathieu en Ine Kloprogge. In het schaakboek is geen partij of diagram te ontdekken. De auteurs beschrijven uitvoerig de vormgeving van schaakstukken door de eeuwen en culturen heen. De verzamelaars zijn niet alleen gefascineerd door het schaakspel, maar vooral ook door het vernuft en de technische en artistieke vaardigheden van de makers en ontwerpers - mestal onbekende kunstenaars. Op een eigen site, www.chessmen.eu kunt u nuttige informatie over het boek nalezen. U vindt een kort overzicht van de hoofdstukken en een aantal foto’s. Natuurlijk kunt u via de website het boek bestellen.

Schaakstukken op het internet

Schaakstukkenmuseum

Wist u dat er een heus schaakstukkenmuseum bestaat, in Rotterdam? Het schaakstukkenmuseum in Rotterdam is nog niet zo lang geleden geopend. Het is gestart in mei 2006 en het zit in Rotterdam op een werkelijk schitterende locatie, namelijk vlak naast de centrale bibliotheek op de Overblaak 94, in de bekende kubuswoningen. Natuurlijk heeft het museum een eigen website: www.schaakstukkenmuseum.nl U klikt eerst even op de fraaie fotogalerij om een eerste indruk te krijgen van het aangeboden materiaal. In het museum zijn veel bijzondere schaakspelen uit alle delen van de wereld te zien, daaronder schaakspelen uit China, India en Indonesië en vele andere landen. Er is een exemplaar van het bekende Lewis-schaakspel te bekijken en er zijn een aantal Griekse en Romeinse spelen te zien. Verder zijn er met name veel schakspelen met stripfiguren te zien, zoals bijvoorbeeld Asterix, Harry Potter, Star

Trek en Star Wars. Veel foto´s van het schaakstukkenmuseum vindt u verder op de site www.euwe.nl/schaakstukkenmuseum.htm

Schaakstukken ontwerpen

Op de website van de motiefgroep schaken, te vinden onder www.euwe.nl, vindt u een handige link naar de schaakstukken ontwerpwedstrijd. Winnaar van het jaar 2007 werd Duncan Allen met zijn spel ‚Its all in the game’. Dit was samengesteld uit speelkaarten, waarbij de Koning en Koningin hun eigen volk hadden: de Boeren fungeerden als raadsheren (lopers), de Jokers vanwege hun onverwachte bewegingen als paard en de Azen als torens. Als u na het bekijken van de site zin heeft zelf schaakstukken te ontwerpen of zelfs al een ontwerp paraat heeft kunt u nog tot 29 april uw bijdrage inzenden.

(Zie ook de bon op bladzijde 13)

Apotheose vandedans

Jouwert H. Turkstra

Zo betitelde Richard Wagner de door hem zo bewonderde zevende symfonie van Beethoven. En die titel geef ik ook mee aan alle problemen in deze rubriek. Dansen van de witte koning vooral. Pure magie van tovenaar Marjan Kovacevic. Hij laat in deze problemen de witte koning voorop gaan in de strijd. Hij doet steeds de eerste zet!

Als start een toegankelijk probleem waarin een opmerkelijk staartje. Zeven zwarte pionnen op het bord. Nee, eigenlijk acht, want Lb3 is een gepromoveerde pion. De zwarte Lc8 is ooit eens geslagen door een wit paard. Ziet u het?

Een vierling: A, B, C en D.

B) In plaats van Pa3 staat daar nu een zwarte loper.

Sleutel 1. Ke1.

C) I.p.v. Pa3 staat daar nu een zwarte toren. Sleutel 1. Ke3.

D) Nu komt het: i.p.v. Pa3 staat daar nu een zwarte

dame. Bedenk weer dat die dame geen gepromoveerde pion kan zijn. Dat was die zwarte loper op b3. Maar hoe is die dame eruit gekomen?

Alleen via e8, dus lange rochade is nu illegaal. Een fraai staaltje van retrogradeanalyse. Waarmee gezegd dat de sleutel nu 1. Kg3 is! Merk op dat de vier koningsleutels elkaar in deze vierling uitsluiten. Toegankelijk, je hoeft het bord er niet bij te halen. Ik neem in deze rubriek niet vaak een probleem op (zeg maar nooit) met 23 stukken. Haal desondanks bord en stukken er nu maar bij. Doen. Een waar schouwspel!

mat. En nu komen die zwarte zetten 1. .. Lf3 en 1. .. Le5 weer terug, want ze pareren die dreiging. Op 1. Kf7 verdedigt zwart zich afdoende met 1. .. Le5. En na 1. Kh5 speelt zwart 1. .. Lf3. Opmerkelijke verleidingen, want wit gaat vrijwillig in een penning staan. Te gek is daarom

1. Kf5! Zijne majesteit begeeft zich in een dubbele penning! Helemaal te gek is dat op genoemde zwarte verdedigingen de witte mats nu zijn verwisseld. Schema:

1. .. Lf3 1. .. Le5

2. Pe6 2. Le3

1. Kf7 2. Pe6 ?

1. Kh5 ? 2. Le3

1. Kf5 2. Le3 2. Pe6

De componist wilde welbewust sleutels van de witte koning combineren met zelfpenning, en bovendien nog eens reciproke verwisseling van de matzetten! Inderdaad: magie!

1. Kf7 2.? 2.? 2.Pd6+

Ongelooflijk!

1. Problem, 1981

Mat in 2

A) diagram.

De witte toren zal het moeten doen. Dus moet de witte koning een stapje opzij: 1. Kg1 (niet 1. Tg1 want 1. .. e5). Andere zetten van de koning falen wegens schaak. Nu dreigt 2.Tf8 mat, en op de lange rochade 0-0-0 volgt 2. Dxc7 mat.

2. 1e prijs Phénix 1989

Mat in 2

Op zwarte zetten 1. .. Lf3 en 1. .. Le5 liggen klaar 2. Pe6 resp. 2. Le3 mat. Ook op 1. .. Txf4 en 1. .. Txc5 (2. Dxf4 resp. 2. bxc5) maar dat is even niet belangrijk. U hebt het bord er toch wel bij? Na 1. Kf7, Kh5 of Kf5 dreigt er telkens 2. Dd6

3. Speciale prijs Mat Plus 1995 Tweezet

Stond als verbeterde versie in The Problemist 2007. Weer sleutelzetten van de witte koning. Hij stelt zich nu zelfs moedwillig bloot aan schaakjes. Na zetten van de koning dreigt steeds 2. Lf6 mat. Schema van het spel:

.. Dxc5 .. Lxe4 .. Pd6

2. Pe5 2. Txe4 2. Txd6

1. Kg5 Dxc5+ 2. ? 2. ?

1. Kg6 2.?

2. Lxe4+ 2. ?

4. Tweede EV Mat Plus 1994 Mat in twee zetten

Verleiding 1. Lc1 wordt weerlegd door 1. .. Pg3! De oplossing is fraai. Weer stelt de koning zich met 1. Kf1 bloot aan schaak. Varianten: 1. .. Pf willek., Pe4, Pg4 2. Dxh5, Td3, Dd5.

1. Ph willekeurig, Pxf4 2. Dg3, Dxf4 en 1. .. Lg2+ 2. Dxg2 Matveranderingen na de willekeurige zetten van de zwarte paarden.

5. The Problemist 1975 Mat in vijf zetten.

Als uitsmijter een vijfzet waarin ook de zwarte koning medoet aan een rondedansje. Leuk om zelf maar eens op te lossen. Zo moeilijk is-ie niet. De witte pion c4 staat op het bord om duals te vermijden in de nevenvariant.

Succes.

Grooten

In de vorige aflevering hebben we een begin gemaakt met de structuren uit het Koningsindisch. We keken voornamelijk naar de ketenstrijd die ontstaat in de hoofdvariant (1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7 4. e4 d6 5. Pf3 0-0 6. Le2 e5 7. 0-0 Pc6 8. d5 Pe7). We hebben daarbij vooral de hoofdplannen voor beide partijen in ogenschouw genomen. Wits acties spelen zich af op de damevleugel (met c4-c5), zwart gaat stormen met .. f5-f4, gevolgd door .. g6-g5 en .. h6-h5. Eén aspect bleef een beetje onderbelicht namelijk de kwestie van de lopers. Als we in onderstaande diagramstelling uitgaan van een middenspelpositie met alle stukken op het bord is het interessant om de rol van de lopers er even uit te lichten.

Begrijp wat u doet Koningsindische structuren 2

Voor wit zijn de pionnen in het centrum op wit vastgelegd en dat betekent dat zijn witveldige loper (Le2) de slechte loper wordt genoemd. Voor zwart is dat de loper op g7 omdat de pionnen voor hem op zwart zijn vastgelegd. Dat betekent automatisch dat de andere loper als de goede loper wordt aangeduid. In de vorige aflevering werd gezegd dat zwarts aanval volgens grootmeester

Viktor Korchnoi alleen kans van slagen heeft als zwart de witveldige loper tot zijn beschikking heeft. Niettemin zijn sterke spelers die Koningsindisch op hun repertoire hebben staan zeer gehecht aan hun ‘slechte loper’. Dat lijkt vreemd want behalve een defensieve functie (op f8 dekt hij de basis van de keten, pion d6) doet hij verder nagenoeg niets. Waarom deze aanhangers van het Koningsindisch zo gesteld zijn op hun loper zal ik proberen met een paar voorbeelden duidelijk te maken. Voordat ik daarmee verder ga, wil ik u een kleine anekdote niet onthouden. Een grote specialist van het Koningsindisch in Nederland is grootmeester Yge Visser. Momenteel is hij de coördinator Talentontwikkeling van de KNSB en dat is hij ondermeer geworden omdat hij kan bogen op de vele jaren ervaring met het geven van jeugdtrainingen. Bij de jeugd doet het verhaal de ronde dat Visser wel eens beweerd heeft dat de slechtste loper nog altijd beter is dan het beste paard. Om die ‘theorie’ kracht bij te zetten had hij in zijn linkerhand een gigantische zwarte loper, in zijn rechterhand een klein schlemielig paardje. Aan de jeugd vroeg hij welk stuk zij beter vonden. Het antwoord laat zich raden… Laten we eens kijken waarom Visser c.s. zoveel zien in die ‘lelijkerd’ op g7.

Oleg Biriukov - Nikita Vitiugov Sint Petersburg 2006

In deze stelling lijkt zwart wat gedrongen te staan. Omdat de pionnenstructuur op de damevleugel is vastgelegd ondervindt hij evenwel geen problemen, maar om verder te komen moet hij iets bijzonders doen. Voor een kenner van het Koningsindisch is de volgende zet een koud kunstje:

33. .. Tf4!

Een thematisch kwaliteitsoffer waarmee zwart de jacht op pion g5 heeft geopend. In ruil voor de kwaliteit wordt zijn zwartveldige loper een ‘monster’ en hij krijgt ook nog een mooie pion terug.

34. Lxf4 exf4 35. Dh4 De5 Zwart heeft geen haast met het slaan op g5.

36. Te2 Pxg5 37. Th1 Lg4! Zeer spectaculair, waar ook

37. .. Lf6 in aanmerking kwam. Maar de zwartspeler heeft scherp gerekend.

38. Tf2

38. fxg4? faalt uiteraard op 38. .. f3+ maar met de tekstzet kan wit zich ook niet redden.

38. .. Pxf3!

De beslissende klap.

39. Txf3 g5

40. Df2 Lxf3+

41. Dxf3 g4

De pionnenwals zet zich in beweging.

42. Dd1 f3+

Uiteraard rukken de pionnen op de ‘goede kleur’ op. De loper op g7 en de dame geven het slotakkoord.

43. Kg1

Na 43. Kf1 g3 44. Tg1 Df4 staat zwart klaar voor een omsingeling met .. Dh4 en .. Le5. 43. .. Dg3+, 0-1

Met een andere specialist in het Koningsindisch, grootmeester Friso Nijboer, heb ik heel wat robbertjes uitgevochten in deze opening. In de geanimeerde analyses na afloop van onze partijen, vliegen kwaliteitsoffers als .. Tf4 mij meestal om de oren. Ikzelf heb een zekere reputatie op eenheel ander gebied. In sommige partijen probeer ik te spelen op het benutten van een goed paard tegen de slechte loper. Het ligt voor de hand om, analoog aan de training van Visser, in de linkerhand een flink uit de kluiten gewassen wit paard te nemen, een zielig klein zwart lopertje in de rechterhand en dan aan de kids te vragen aan welk stuk zij in de volgende stelling de voorkeur geven!

Herman

Jaan Ehlvest - Brian Hulse New York 1993

De diagramstelling is de nachtmerrie van elke Koningsindische speler. Strategen als Petrosian en Andersson waren er een meester in om naar dit type stelling af te wikkelen. Het is een stereotiep voorbeeld waarin wit het positionele overwicht heeft van het sterke paard tegen de kreupele zwarte loper. Dat komt voornamelijk omdat de pionnen in het centrum op de kleur van de loper zijn vastgelegd en het feit dat het paard op e4 onaantastbaar staat. Het winnen van een dergelijke stelling vergt nog een goede techniek, maar het geeft voldoening om een dergelijk voordeel tegen een machteloze tegenstander naar winst te voeren.

24. .. Lf8 25. Tac1

Wit gaat niet overhaast te werk. Eerst verbetert hij de positie van zijn torens, voordat hij tot actie besluit. Zwart is veroordeeld tot passieve verdediging dus waarom zou wit zich haasten?

25. .. Td8 26. Tc3 Tf4 27. f3 a5

28. Kf2 Th4 29. Ta3 b6 30. Tb1

Dit is een ‘schijnbeweging’. Zwart moet rekening houden met een mogelijk b2-b4, waarna de andere toren via de a-lijn kan binnendringen.

30. .. Td7 31. Kg1 Tf4 32. g3 Tg7 33. Kf2 Tf5 34. Th1

Uitstekend spel van de witspeler. Wit wil zijn tegenstander eerst nog even ‘vasthouden’ op de koningsvleugel om daarna de beoogde actie op de damevleugel door te zetten.

34. .. Tg6 35. Td3 Kg7 36. Tdd1 Kf7 37. Th3 Le7 38. a3 Ke8 39. b4 axb4 40. axb4

Kd7 41. Ta1 Lf8

Wit heeft inmiddels aanzienlijke vorderingen gemaakt. 42. Tah1!

Een essentieel onderdeel van wits plan. Eerst verovert hij veld h5 voor zijn toren, zodat hij straks zijn paard naar het mooie veld f5 kan omspelen. Daardoor worden de zwar-te stukken nog meer in hun bewegingsvrijheid beperkt.

42. .. Lg7 43. Th5 Txh5 44. Txh5 Lf8 45. Tf5 Ke7 46. g4

Alles volgens plan. Veld g3 wordt vrijgemaakt voor het witte paard.

46. .. Lg7 47. Ke3 Lf6 48. Th5 Kf7 49. Th1

De juiste aanpak. De toren switcht naar de a-lijn nu hij zijn dienst heeft gedaan op de hlijn. In de volgende fase wordt zwart steeds verder in zijn bewegings-vrijheid beperkt.

49. .. Ke7 50. Kd3 Lg7 51. Pg3 Lf8 52. Ke4 Tf6 53. Pf5+ Ke8 54. Ta1 Kd7 55. Ta8

de overkant van het bord.

61. .. Ld8 62. Ke4 Th7 63. Tg7+ Txg7 64. Pxg7 Zwart geeft het op (1-0).

We hebben de keerzijde van de ‘slechte loper’ gezien; het wordt nu tijd voor een fraai tactisch motief.

Hier is 25. Tc2 wat hardnekkiger. 25. .. Dg5! 26. Lxa7 h3 27. Ld3 hxg2

Dit wint voor zwart, maar er was een snellere en fraaiere winst. Met zowel 27. .. h2+ als 27. .. Dh4! kon zwart de winst binnenhalen. In deze laatste variant loopt het op komische wijze mat na 28. Tc2 h2+ 29. Kf2 Pf5+! Na het gedwongen 30. Kf1 h1D+ 31. Lg1 volgt het schitterende 31. .. Df2+!! 32. Txf2 (op 32. Kxf2 is 32. .. Dxg2 mat.) 32. .. Pg3 mat. 28. Txc8+ Txc8 29. Pxd6

Ph1!?

55. .. Tf7 56. b5 Tf6 57. Ke3 Tf7 58. Kf2 h5 59. Ke3 hxg4

60. fxg4 Le7

Nog altijd kan zwart niets doen, maar hoe maakt wit nu daadwerkelijk een einde aan de laatste tegenstand?

61. Tg8!

Via veld g7 kan wit torenruil afdwingen, waarna de winst een fluitje van een cent is. De koning komt ongehinderd binnen over de witte velden en hij ondersteunt de g-pion naar

In deze partij komt de voormalige kampioene van Nederland, Iwona Bos, met een pionoffer dat als een ‘standaardcombinatie’ kan worden gezien. De consequenties van het pionoffer zijn in de praktijk heel verschillend en er moet vooral scherp gerekend geworden.

19. .. g3! 20. hxg3

Wit kan het offer ook weigeren met 20. Lg1, maar ook dan krijgt zwart spel tegen de witte koning met bijvoorbeeld 20. .. gxh2.

20. .. fxg3 21. Lxg3 h4 Een belangrijke pointe. De loper wordt tot een verklaring gedwongen en tevens maakt zwart met tempowinst veld h5 vrij voor het paard. Ook wordt duidelijk dat zwarts loper op g7 in sommige varianten via h6 om het hoekje komt kijken. 22. Lf2 Ph5 23. Pb5 Pg3+ 24. Kg1?!

Wit had onvoorwaardelijk naar dit veld gemoeten, na de tekstzet gaat het hard. 24. .. Pf4 25. Te1

Een creatieve zet die tot een geforceerd mat leidt. Computerprogramma Rybka vindt 29. .. Pf1 nog iets nauwkeuriger: 30. Txf1 Dg3! en er is geen verdediging meer tegen .. Ph3+ mat. 30. Pxf7

Dit geeft de gelegenheid tot een mooi en origineel slot. 30. .. Ph3+! 31. Kh2 Dg3, mat (0-1)

Illustratieve partijen: Oleg Biriukov - Nikita Vitiugov, St Petersburg 2006.

Jaan Ehlvest -Brian Hulse, New York 1993.

Muresan - Bos Swiecik, Warschau 1988.

Reageren?

Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl

Muresan - Bos Swiecik Warschau 1988

De lezer aan zet

14. axb5 Dit is natuurlijk consequent. Ook mogelijk is 14. Pxd4 (2 punten) maar zwart staat prima na 14. .. Dxd4 15. axb5 0-0, bijvoorbeeld 16. bxa6?! Tfd8, Navara-Hracek, Tsjechië 2005.

14. .. Pxb5 Dit is natuurlijk een concessie. Zwart slaat liever met de pion terug op b5. Het probleem met 14. .. axb5? is dat wit heel goed staat na 15. Txa8 Dxa8 16. Pxd4 Pxd4 17. Dg4! en wit wint al materiaal. Ook 14. .. Pxf3+ 15. Pxf3 axb5 is niet goed mogelijk vanwege 16. Txa8 Dxa8 17. Pg5! Dc6 (niet beter zijn 17. .. 0-0 18. Pxe6 fxe6 19. Dg4 met dubbele aanval, en 17. .. Pxg5 18. Lxg5 0-0? 19. Dg4 Lc5 20. Lf6 en wit wint) 18. Dg4 Dc4 19. Df5 Pd8 20. Td1 Dc6 en nu kreeg zwart in Kramnik-Shirov, Monte Carlo rapid 2005, voldoende tegenspel na 21. Pxh7, maar met 21. Le3 had wit zijn voordeel vast kunnen houden.

15. Da4 Wit wint tijd door de aanval op de loper en maakt veld d1 vrij voor de toren. De dame kan later over de vierde rij richting de koningsvleugel worden gedirigeerd. 15. Db3 (4 punten) wint ook een tempo, maar is iets minder sterk. 15. Pe4 of 15. Pc4 leveren wit niks bijzonders op.

16. Pe4 Logisch en beter dan 16. Td1 (2 punten) Pc5! en nu 17. Dc2 Dd3! of 17. Dg4 0-0.

17. Td1 17. Le3 (3 punten) is min-

der dwingend (en minder flexibel) maar geen slechte zet.

18. Le3 Hier heeft allerlei fatsoenlijke alternatieven.

18. Lg5 (3 punten) Pxg5 19. Pexg5 h6 was Svidler-Sokolov, Corus Wijk aan Zee 2005. Mikhalevski geeft overigens de voorkeur aan 19. .. Lxg5 20. Pxg5 h6 21. Pe4 De6 _–_ ,Galkin-Mikhalevski, Port Erin 2005. 18. Pg3 (4 punten) met als bedoeling Pf5 of Dg4 is ook mogelijk. Wit stond maar weinig beter na 18. Dc2 (2 punten) Td8 19. Lg5 Txd1+ 20. Txd1 De8! 21. Lxe7 Dxe7 22. Dc6 De8!, Palac-Howell, Cap d'Agde 2006. Tot slot krijgt u ook voor 18. Dc4 2 punten

19. h4 Almasi maakt zijn agressieve bedoelingen kenbaar. Dankzij de pion op e5 heeft wit ruimtevoordeel en kansen op een koningsaanval. Door zijn h-pion op te laten rukken krijgt hij nog meer controle over veld g5. Ook hoopt hij een verzwakking af te dwingen. In deze interessante middenspelstelling heeft wit natuurlijk allerlei andere redelijke zetten tot zijn beschikking. U krijgt ook 4 punten voor een van de volgende zetten: 19. Pg3, 19. Tac1, 19. Dc4, en 19. Dc2.

20. Tac1 Opnieuw niet de enige mogelijkheid. 20. Pg3, 20. Dc2, en 20. Dc4 zijn alle goed voor 4 punten. 20. h5 is minder goed - de pion heeft daar niets te zoeken en het veld moet beschikbaar blijven voor de witte dame of een paard.

21. Pg3 Zwart heeft met zijn

vorige zet de torens verbonden, maar nu de zwarte dame veld c8 verlaten heeft (en daarmee de diagonaal c8-h3) is het plan met Pg3 en Dg4 de aangewezen manier om verder te gaan.

22. Dg4 Nu dreigt er 23. Lxh6 en moet zwart een koningszet doen. Wit staat ook wat beter na 22. Pf5 (3 punten) en 22. Txd8+ (3 punten) Txd8 23. Dg4.

22. .. Kh8 22. .. Kf8 23. Pf5 is heel goed voor wit.

23. Dh5 Dit is duidelijk de beste zet. Pion f7 moet worden gedekt (23. .. Kg8 is gedwongen) en daarmee heeft wit eigenlijk gratis zijn dame van a4 naar h5 kunnen brengen. Het is dus niet gek dat zijn aanval vanaf nu orkaankracht krijgt. Ook 23. Pf5 (2 punten) is natuurlijk geen slechte zet.

24. Txd8+ De beste volgorde. Almasi ruilt zelf op d8 zodat de andere toren via c4 en g4 kan worden overgebracht naar het strijdtoneel. Hij voorkomt zo dat hij in zijn aanvalsplannen gestoord wordt door .. Txd1+. 24. Pf5 (2 punten) blijft een redelijke zet. Ook het onmiddellijke 24. Lxh6 (3 punten) is speelbaar. Men zie 24. .. gxh6 (na 24. .. Txd1+ 25. Txd1 gxh6 wint wit met 26. Pf5 of ook 26. Td7) 25. Txd8+. Nu komen we in de partij terecht na 25. .. Txd8 26. Pf5. Veel taaier (nu wit al geofferd heeft op h6) is echter 25. .. Pxd8!: bijvoorbeeld 26. Pf5 Lf8 27. Ph2!? (of 27. Tc4 Db6 28. Tg4+ Kh8 en zwart houdt nog stand.) 27. .. Db6 28. Pg4 Dg6 29. Pf6+ Kh8 30. Df3 Pe6! (30. .. Ta7 31. Tc4 en wint)

31. Dxa8 Dxf5 32. Te1 en wit staat beter maar niet zo gewonnen als in de partij.

24. .. Txd8 Wit wint (zonder te hoeven offeren) na 24. .. Pxd8

25. Pf5 Lf8 26. Tc4!. Na 24. .. Lxd8 is zowel 25. Lxh6 gxh6 26. Pf5 als het prozaïsche 25. Tc4 sterk.

25. Lxh6 Dit offer slaat een bres in de zwarte koningsstelling. Ook de rustige aanvalszetten 25. Pf5 (3 punten), 25. Dg4 (3 punten) en 25. Tc4 (2 punten) beloven wit voordeel.

26. Pf5 De pointe van het offer. Zwart houdt stand na 26. Tc4 (2 punten) Pg7! 27. Dxh6

Db6!, of 27. Tg4 Td1+ 28. Kh2 Lg5! 29. Txg5 hxg5 30. Dxg5

Kf8 31. Dh6 Db6! 32. Dh8+ Ke7

33. Dxg7 Dg6 en de dames worden geruild. Niet 26. Dxh6? Pbd4 want na 27. Pxd4 Txd4 is het zwart die een toren op de vierde rij heeft. De witte aanval slaat niet door. Ook niet goed is 26. Dg4+? Kf8.

26. .. Lf8 Dit is de taaiste verdediging. 26. .. c5 27. Pxh6+ Kg7 28. Dxf7+ Kxh6 29. Dxe6+ Kg7 30. h5 en wit wint. 26. .. Kf8? 27. Pxh6! verliest op slag.

27. Tc4 Schaken is een moeilijk spel. Het overbrengen van een extra aanvaller is hier de enige winstmethode. Onvoldoende zijn: 27. Pxh6+ Lxh6 28. Dxh6 De4! en 27. Dg4+ Kh7 en nu heeft wit niets beters dan 28. Dh5 waarna zwart de zetten kan herhalen maar nog beter 28. .. Td7! kan spelen.

27. .. Td7 Om f7 een extra

steuntje te geven. Er is echter geen bevredigende verdediging meer voorhanden. 27. .. c5 werkt na 28. Pxh6+ Lxh6 29. Dxh6 Td4 30. Pxd4 Pbxd4. Maar 28. Tg4+ wint eenvoudig na 28. .. Kh7 29. Pg5+ Pxg5 30. hxg5 en zwart heeft geen verdediging meer.

28. Pxh6+ Opnieuw kiest

Almasi de sterkste aanvalsvoortzetting. Ook heel aantrekkelijk is 28. Tg4+ (3 punten) Kh7 29. Pg5+ Pxg5 30. hxg5 maar nu kan zwart nog goed tegenstribbelen met 30. .. Dc6. na 31. gxh6 De6 32. Tg7+ Kh8 33. Dg4 wint wit na 33. .. Td1+ 34. Dxd1 Dxf5 35. Dd8 en mat, en na 33. .. De8 34. h7!

Combineren

Diagram 1:

Bosboom - de Vreugt

1. Tf8+, 1-0

Diagram 2:

Bosboom - Kosteniuk

1. Dxf6!, 1-0

Diagram 3:

Kuijf - Bosboom

Rokeren

1) Als je toren aangevallen staat, mag je (natuurlijk) gewoon rokeren. Op 1. 0-0-0? (ook volgens de spelregels toegestaan) volgt echter 1. .. Dc3! 2.bxc3 La3 (Bodens) mat. Dus, juist is c), want na 1. 0-0 Lxd2 wint wit, maar hij mag niet 2. Dxd2 spelen, vanwege Df3 en mat is niet te voorkomen. 2. Lg2 is bijvoorbeeld prima.

2) Uit Jesper Huijbers - Yassine Mouhdad, Waalwijk 2008. Wit

Td1+ 35. Kh2 Dxe5+ 36. f4 Lxg7 (36. .. Dxf5 37. Tg8+ Kxh7 38. Dxf5+ Kxg8 39. Dg4+!) 37. fxe5 Lxe5+ 38. g3. Maar zwart kan materiaal terug geven met 33. ..

Pd4! 34. Pxd4 Dxg4 35. Txg4 Lxh6 waarna wit nog een lastig eindspel moet zien te winnen.

29. .. Pbd4 Zwart moet materiaal teruggeven omdat er geen goede verdediging meer is tegen Tg4.

30. .. Pxd4 Of 30. .. Txd4 31. Txd4 Pxd4 32. Dg5+ Kf8 33. Dd8+ Kg7 34. Dxd4 met een makkelijk gewonnen dameeindspel.

11. .. Dxf1+, 1-0

Diagram 4:

Lanchava - Bosboom

1. .. Lf2+, 0-1 Immers 2. Kh2

Pg4+! 3. hxg4 Th6 mat.

Diagram 5:

Nijboer - Bosboom

1. .. Pg3! 2. Dxd5+ Tf7, 0-1

Diagram 6:

Bosboom - Bitalzadeh

kon toeslaan met 5. Lxf7! Kxf7 6. Pg5. Rokade was helemaal niet nodig.

3) Het moet duidelijk zijn, met de open e-lijn loopt de zwarte koning groot gevaar. 0-0-0 lijkt leuk, om daarna bijvoorbeeld met g5 op de witte koning af te gaan. Maar helaas, op 0-0-0 volgt Lf5 met dameverlies. a) is dus juist, korte rokade.

4) Dit is een eindspel! In het

31. e6 Het is bijna onrechtvaardig maar dit is de enige manier voor wit om te winnen. Na 31. Dg5+ Kf8 (niet 31. .. Kh7?

32. Dh5+ Kg7 33. Dg4+) 32. Dh6+ Ke8 33. Dh8+ Ke7 34. Df6+ heeft wit slechts eeuwig schaak. Want na 34. .. Kf8 35. Txd4 Txd4 werkt 36. e6 (36. Dh8+ Ke7 37. Df6+ Kf8 is remise; niet 37. .. Kd7? 38. e6+) niet vanwege 36. .. c5 en zwart wint.

31. .. Td5 De pointe van 31. e6 blijkt na 31. .. fxe6 32. Txd4! Txd4 33. Dxe6+ en wit wint de toren op d4 terug met een eenvoudig gewonnen dameeindspel.

1. Pg5!, 1-0 Na 1. .. fxg5 2. hxg5

loopt het snel mat.

Diagram 7:

Daly - Bosboom

1. . Pxf2!, 0-1 Wegens 2. Pxf2

Ld4 3. Tbe1 Lxe3 4. Txe3 Ta1+ en wint.

Diagram 8:

Bosboom - Johansen

1. Ped6+!, 1-0 Bijvoorbeeld 1. ..

32. exf7+ Geen punten voor andere zetten.

33. Txc7+ U krijgt ook 3 punten voor 33. Dh7+ en 33. Df4+

Kg8 2. Ld5+ Tf7 3. Dh6! met spoedig mat.

eindspel is de koning een belangrijk stuk, dat actief mee moet doen. Korte rokade dus niet nodig. Handiger is bijvoorbeeld Ke7.

5) Er zijn veel zetten goed voor zwart, maar rokeren is helemaal niet nodig. Zwart kan toeslaan met 14. .. Txc3 (15. bxc3 Pa4! met aanval voor zwart), een zeer sterk kwaliteitsoffer, of 14. .. b4 15. Pce2 Pc5 gevolgd door de thematische breekzet d5.

14. .. d5 is minder sterk omdat wit dan met 15. e5 de diagonaal kan dichtgooien, terwijl f5 al snel volgt: bijv. 15. .. Pc4 16. Lxc4 dxc4 17. f5! en wit krijgt wit tegenspel.

Recht toe recht aan

28. Dd8+! Txd8 29. Pxf7+, 1-0: Welling - Webbink, Eindhoven 1981.

Weg en Mat heet dit. (Piet Peelen)

Spelmaterialen

502 Plastic vouwbord, veldgr. 5,5 cm.

Sterke kwaliteit7,50............

504 Plastic wedstrijdstukken, maat 5 enkel verzwaard in kartonnen doosje 9,00............

505 Plastic wedstrijdstukken, maat 5 dubbel verzwaarde stukken in kartonnen doosje 12,50 ............

509 Houten stukken,maat 4 bruin/blank gebeitst, Verzwaard in luxe cassette op=op 42,50............

540 Palissander houten stukken, maat 4 Verzwaard met vilt in blank houtenkistje 28,50............

541 Palissander houten stukken, maat 4 Niet verzwaard met vilt in houten kistje 24,50............

558 Zwart blanke stukken, maat 4 Verzwaard, in blank beuken kistje 28,50............

Bij bestelling van 8 sets schaakstukken en/of borden krijgt u 10% korting. Het assortiment schaakstukken en borden in onze winkel is veel uitgebreider dan hier vermeld. Alle bovengenoemde stukken en borden zijn ook in andere maten leverbaar. (Tel. 020-6241171)

501 Oprolbaar demonstratiebord. Veldgrootte 7,5 cm grijs/groen. Insteekstukken rood/wit. Inclusief canvas opbergtas 27,50............

519 Oprolbaar demonstratiebord. Veldgrootte 7,5 cm geel/zwart. Magnetische stukken rood/wit. Inclusief canvas opbergtas 35,00............

530 Demonstratiebord dubbel klapbaar Geel/zwart met rood/witte stukken Magnetisch, veldgroote 10 cm

510 Tuinschaakspel, kunststof Koningshoogte 64 cm 349,00............

511 Tuinschaakspel, kunststof Koningshoogte 31 cm

CD’s

709 Tasc chess CD

Cor van Wijgerden’s schaakmethode + het spelend programma Chessica op 1 CD 15,00............ 710 Schaak?mat! Spelenderwijze introductie in het schaakspel. Kinderen tot een

Wedstrijdformulieren en reglementen

621 KNSB Notatieformulieren Dubbel

100 vel met doordruk 13,50............

630 KNSB Notatieformulieren enkel

100 vel. Geen doordruk 7,50............

972 Fide regels voor het schaakspel Vert. 2005 4,50............ Alle overige reglementen kunt telefonisch bestellen tijdens winkeluren: tel. 020-6241171 of downloaden op www.schaakbond.nl

Prijslijst SBS winkel

Art. Omschrijving Prijs p/st. Aantal

Boeken

640 Meestelijke schaaklessen deel 1 10,00............

641 Meestelijke schaaklessen deel 2 10,00............

644 Meestelijke schaaklessen deel 3 10,00............

Een nieuwe serie boeken voor de beginnende schaker

Auteurs: Hans Böhm en Herman Grooten

645 De wereld van de schaakopening 1 D2-D4

Auteur: Paul van der Sterren 18, 95............

466 De wereld van de schaakopening 2

Flankopeningen. Auteur: Paul van der Sterren 18, 95............

646 De wereld van de schaakopening 3

E2-E4. Auteur: Paul van der Sterren24, 95 ............

650 De Kracht van het paard.

Schaaktechniek. Auteur: Jan Timman16,95............

651 De macht van het loperpaar.

Schaaktechniek. Auteur: Jan Timman 16,95............

Leermethode van Wijgerden/Brunia

Zowel geschikt voor clubs en scholen als voor zelfstudie.

Deze methode bestaat uit een aantal werkboeken voor de leerling en per stap een begeleidend instructie boek voor de leraar.

Werkboeken

920 Opstapje 1 4,60............ 925 Opstapje 2 4,60............

Stap 1 4,60............

Stap 1 +4,60............ 932 Stap 24,60............

Stap 2 +4,60............

Stap 2 extra 4,60............

933 Stap 34,60............

9330 Stap 3+4,60............

9335 Stap 3 extra4,60............

934 Stap 4 4,60............

9340 Stap 4+4,60............

9345 Stap 4 extra4,60............

van 10 of

werkboeken worden gratis verzonden. Bij bestellingen van in totaal 50 of meer werkboeken krijgt U 10% korting.

Handleidingen

911 1e stap 10,50............

912 2e stap 10,50............

Setjes van 4 verschillende proefexamens per stap zijn te bestellen via de website van de schaakbond www.schaakbond.nl (klik op: schaakmaterialen)

Diversen

515 Stropdas marine met KNSB logo 8,50............

516 Sleutelhanger kunststof, Zwart of Crème 1,75............ 992 Matten 3, schaaktijdschift 11,95............ 660 Mapje met 6 schaakansichtkaarten getekenddoor Pia Sprong 6,75............

U kunt bovenstaande artikelen bestellen door de ingevulde lijst te sturen naar:

SchaakenGowinkelHetPaard Haarlemmerdijk173

1013KHAmsterdam

Tel020-6241171

Fax020-6270885

info@schaakengo.nl www.schaakengo.nl U

Koninklijke

Nederlandse

Schaakbond