Schaakmagazine 2007 – december

Piet Zwart kijkt terug op het Corus toernooi Gouden medaille voor Peng bij EK landenteams

Wat drijft

Jan Werle bij het schaken?

Viktor Kortsjnoi op bezoek in Limburg en Brabant

Officiëel orgaan van de Koninklijke Nederlandse

Schaakbond

Hoofdredacteur

Minze bij de Weg

Aan dit nummer werken mee:

Bas Beekhuizen (foto’s)

Jeroen Bosch

Gert Devreese

Huub van Dongen

René Duret (tekeningen)

Herman Grooten

Pascal Losekoot

Piet Peelen

Peng Zhaoqin

Eric van Reem

Jouwert Turkstra

Karel van der Weide

Jules Welling

Redactieadres:

Frans Halsplein 5, 2021 DL Haarlem.

Telefoon: (023) 525 40 25, fax: (023) 525 43 53. E-mail: schaakmagazine@schaakbond.nl

Bondsbureau KNSB:

Frans Halsplein 5, 2021 DL Haarlem,

Tel: (023) 525 40 25, fax: (023) 525 43 53. E-mail: bondsbureau@schaakbond.nl

Internet: www.schaakbond.nl

Verschijning

volgendenummer:

week 9 2008

Sluiting kopij: 1 februari 2008

Vormgeving & lay-out: De Loods Ontwerpers

ISSN: 1385-8807

Voorpagina:

11

Jaargang 114 • no.6 • dec.2007 17

Informatief

Diagonaal.................................................................4

Het Europees teamkampioenschap........................6

Jan Werle over het schaken.....................................8

Viktor Kortsjnoi bezocht Limburg en Brabant......12

Piet Zwart kijkt terug op 60 jaar Hoogovens........20

Hans de Vries 70 jaar lid van de KNSB...................22

Boek over Constant Orbaan..................................23

Surftips...................................................................26

15

Vrijwilliger van het jaar......................11

SpeelZ+Schaken voor Dummies...14

Wedstrijdkalender...........................28

Winkel..............................................31

inhoud 8 De Bond

Een fraai kijkje op het Essent-toernooi in Hoogeveen

Schaaktechniek

Zhaoqin Peng analyseert..................7

Combineren.....................................10

De lezer aan zet...............................19

Begrijp wat u doet..........................24

Hans Burbach de fijnzinnige...........27

Oplossingen....................................29

voorloper

In dit nummer:

Julian van Overdam houdt van nadenken............15

Partijen van Julian...................................................16

Wat moet dat op f5?...............................................17

Sjaak & mat.............................................................18

recht toe recht aan

Wat zou u spelen met zwart? Als hint: klein plan is een term uit de stappenmethode. Een stuk activeren en de kwetsbaarheid van de tegenstander verhogen zijn klein plan. Bijvoorbeeld de pionstructuur verslechteren of stukken met verdedigende taken opzadelen.

Dat de schaker lang mee gaat is bekend. Dit nummer van Schaakmagazine laat daar een paar voorbeelden van zien.

Wat bijvoorbeeld te denken van Hans de Vries uit Eindhoven die na een lidmaatschap van zeventig jaar nog steeds regelmatig zijn partij op de club speelt. Piet Zwart uit Heemskerk is na zestig jaar net met actief schaken gestopt. Ook hij kan op een fraaie persoonlijke schaakgeschiedenis terugkijken. Nu het Corus-toernooi voor de zeventigste keer wordt georganiseerd haalt Piet Zwart herinneringen op aan zijn 44 jaar als toernooiorganisator.

En dan is er natuurlijk Viktor Kortsjnoi Eind oktober maakte hij een korte tournee door Brabant en Limburg. Het kostte weinig moeite hem op de praatstoel te krijgen. Tijdens het Corus-toernooi in januari komt hij opnieuw in actie. Hij speelt dan in een erevierkamp met drie andere winnaars van wat toen nog Hoogovens Toernooi heette: Jan Timman, Lajos Portisch en Ljubomir Ljubojevic. Een uitgelezen moment om levende geschiedenis te bewonderen.

De oudere schaker

Oud en nieuw in de schaakwereld

HET SCHAAKBUREAU sinds 1993 Boeken, software & materiaal

Retiefstraat 73-B, 1092 VZ Amsterdam,

Bestel via internet: www.xs4all.nl/~chess (Bezoek alleen na afspraak!)

Telefoon 020-66.507.93

Nieuwsvan ChessBase, de makers van Fritz :

• Powerbook 2008 € 49,90*

• Big Database 2008 € 49,90

• Mega Database 2008 met analyses € 149,90*

* diverse upgrademogelijkheden - bezoek de website!

NU: FRITZ 11 Nederlandstalig € 49,90

STUNT maak kennis met ChessBase voor € 29* : NL-talige DVD met

• 1 jaar toegang tot de schaakserver playchess.com (ter waarde van € 29,90) +

• video schaakcursus voor beginners door IM Merijn van Delft +

• database met 1 miljoen partijen, schaakprogramma Fritz 9 met openingsboek,

* aanbieding geldig t/m 31 januari 2008

Bovenstaande prijzen zijn inclusief verzendkosten!

E-mail: chess@xs4all.nl

Giro 3189910 - België: PostCheque 000-1666852-04

• Alle CD’s en DVD’s van ChessBase altijd uit voorraad leverbaar!

• Alle merken schaakcomputers met garantie voor correcte prijzen!

> NU weer leverbaar de NOVAG Citrine € 275

• Werkboeken stap 1 t/m 6 NU stap 2+ & Handleidingen - altijd snel geleverd!

• Borden, stukken, klokken – altijd kwaliteit voor de juiste prijs!

•TERUG IN HET ASSORTIMENT: DE SCHOOLSCHAAKSET voor € 16,99

vinyl bord vm 45 mm met c+l in vieren opklapbaar + stukken staunton verzwaard KH 68 mm

• Kijk regelmatig op www.xs4all.nl/~chess voor nieuws en akties

> ook voor wisselende op=op-aanbiedingen en antiquarisch aanbod!

Hans de Vries in actie

Jan Timman publiceerde in 2005 een boek over het Kandidatentoernooi van Curaçao 1962. Timman sluit zich aan bij Fischer, die over dat toernooi altijd heeft beweerd, dat de Sovjetdeelnemers een combine tegen hem vormden en dat de toernooiuitslag vooraf was afgesproken.

Viktor Kortsjnoj was erbij. In zijn autobiografie Chess is My Life schrijft hij dat er geen combine was tegen Fischer, maar dat Petrosjan, Geller en Keres een pact hadden gesloten tegen Fischer, Tal en hemzelf. Tijdens zijn recente lezing in Boxtel bij schaakvereniging Dubbelschaak gaf hij een andere uitleg. Volgens Kortsjnoi was er niets vooraf geregeld, maar had Petrosjan op eigen initiatief zijn landgenoten op het hart gedrukt de krachten te sparen. Niet onverstandig in zo’n lang toernooi, aldus

Kortsjnoi. Snel remise maken in onderlinge partijen werd voor Petrosjan, Geller en Keres des te aantrekkelijker doordat Fischer, Tal en

Kortsjnoi zelf slecht in vorm bleken te zijn. Aan het eind wist Petrosjan het zo te draaien dat hij het toernooi won. Aldus Kortsjnoi.

Vreemde dingen Essent amateurs

De vier spelers van de invitatiegroep trekken bij het Essent-toernooi in Hoogeveen alle aandacht.

Daarnaast is er echter ook een sterk bezette open groep. Karel van der Weide selecteerde voor zijn combinatierubriek acht

stellingen uit deze wedstrijd. En laten we vooral de vele amateurs niet vergeten. Zij zorgen er altijd voor dat het een gezellige drukte is in het Gemeentehuis van Hoogeveen. De zaal waarin zij spelen roept herinneringen op aan de veengeschiedenis van deze Drentse plaats.

Onder de titel Vreemde dingen is in het Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam een tentoonstelling te zien over het surrealisme.

Ook het schaken is in bescheiden mate vertegenwoordigd. Er is bijvoorbeeld een schaaktafeltje te zien van de Japanner Noguchi. Man Ray maakte een schaakspel van alledaagse voorwerpen: een bol als toren, een piramide als loper. In zijn tijd was het een nieuwe visie waarvoor scheppen met geld werden betaald. En nu? Wie tegenwoordig een tentoonstelling van bijzondere schaakspelen bezoekt zal er niet van opkijken. Schaakspelen van lego, schroeven, speelgoed, noem maar op, je komt ze bij bosjes tegen. Wat ooit een vervreemdende kijk op de werkelijkheid was behoort nu tot het alledaagse cultuurgoed.

De tentoonstelling Vreemde dingen is nog te zien tot 13 januari 2008. Het museum is op maandag gesloten.

Negentien jaar geleden, in 1988, haalde Zhaoqin Peng in Griekenland voor China goud aan bord drie op de Olympiade. Anno 2007 haalde zij voor Nederland goud aan bord 1 op het Europees Kampioenschap, ook weer in Griekenland. Na zeven ronden stond ze op een score van 6.5 punt met een TPR van ruim 2800. In de laatste twee ronden ging ze met zwart helaas en onnodig onderuit tegen Kosteniuk (Rusland) en Hoang Thanh Trang (Hongarije), vooral door vermoeidheid. Maar de uiteindelijke score van 6.5 uit 9 was nog altijd een formidabele prestatie.

Het verging het Nederlands vrouwenteam net als Peng. Na zeven ronden stonden ze op een trotse derde plaats, maar door twee zware nederlagen in de laatste twee wedstrijden tegen Rusland en Hongarije duikelden ze naar de twaalfde plaats. De Nederlandse mannen begonnen goed met drie overwinningen, maar daarna kwam geleidelijk de klad erin.

Na negentien jaar weer goud op EK

Goud voor Zhaoqin Peng op EK Landen

Door enkele gelijke spelen en kleine nederlagen zakten de heren uiteindelijk terug naar de negentiende plaats. Een prolongatie van de in 2005 behaalde titel zat er niet in. Bij de vrouwen stegen Zhaoqin Peng en Bianca Muhren boven zichzelf uit. Petra Schuurman speelde ook goed, maar kon op het laatst niet meer de energie vinden om goede stellingen om te zetten in een vol punt.

Marlies Bensdorp had soms niet genoeg vertrouwen in eigen kunnen door in goede stellingen niet door te drukken en de winst af te dwingen. Het EK landen 2007 was niet het toernooi van Tea Lanchava . Bij de mannen scoorde Ivan Sokolov in de vijf partijen die hij meespeelde prima. Sergei Tiviakov en Erwin l’Ami presteerden naar hun rating. Erik van den Doel en Daniel Stellwagen bleven daar bij achter.

Het vrouwenteam stond onder leiding van coach Arthur Kogan . Hij hield de boel bij elkaar, zorgde voor een goede atmosfeer, bereidde de vrouwen elke keer weer gedegen en professioneel voor op hun partijen, besprak de te voeren strategie, trad op waar nodig en had ook aandacht voor de zachte kant van de schaakvrouwen. Bij de mannen was Herman Hamers teamleider. (Met dank aan André Hendriks)

Eenmooie overwinning

Zhaoqin Peng

De volgende partij werd gespeeld in de wedstrijd tegen Polen, de Europese kampioen van 2005. De Polen hebben een veel hogere rating maar halverwege de wedstrijd stonden onze vrouwen eerder beter. Helaas verloren we met 1.5-2.5. Polen eindigde uiteindelijk als tweede. Mijn tegenstander is de beste speelster van het land met een rating van 2473. We hebben eerder tegen elkaar gespeeld en ik heb een score van plus één.

Zhaoqin Peng - Monica Socko

Nederland - Polen

EK teams vrouwen 2007

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 Lb4+ 4. Pbd2 b6 5. a3 Lxd2 6. Dxd2 Lb7 7. g3 0-0 Bogo-Indisch. Het idee is om voor het centrum te vechten. Meestal wordt er 7. .. d5 8. cxd5 Lxd5 9. Lg2 0-0 gespeeld. 8. Lg2 d6 9. 0-0 Pbd7 10. b4 Tc8 De populairste voortzetting is hier 10. .. Le4 gevolgd door a5, waarna zwart probeert een toren te ruilen.

11. Lb2 c5 12. dxc5 dxc5 13. Tfd1 De7

14. b5 Tfd8 15. Dc2

Zwart is van plan Pf6-e8-d6 en f6 te spelen tegen de witte zwarte loper. Wit wil met het paard via e5 op c6 komen, maar dat lukt niet door het zwarte paard op d7. Een normale voortzetting is a4-a5 om meer ruimte te creëren.

15. .. a5

Probeert wits plan tegen te houden. Het alternatief is 15. .. Pe8 16. a4 (16. Pg5 Pf8 wordt niks voor wit) 16. .. f6 17.a5 en zwart staat onder druk.

16. bxa6 Lxa6 17. a4

Beter lijkt 17. Pd2 Tb8 18. a4 Lb7 19. e4 Pe8 (19. .. e5? 20. Pf1-e3-d5) 20. e5 Lxg2 21. Kxg2.

17. .. Lb7 18. Db3 e5?

Zwart staat onder druk en wil tegenspel krijgen. Maar met e5 verzwakt zij veld d5 en de pion op e5 wordt zelfs een doelwit.

Beter is 18. .. Lc6 19. Pe5 Pxe5 20. Lxe5 Lxg2 21. Kxg2 Db7+ 22. f3 en wit heeft minimaal voordeel.

Td6 Tdc8 23. f4! Het is tijd voor de aanval; met een stel prachtige lopers beheerst wit het bord: 23. .. exf4 24. gxf4 en zwart staat zwaar onder druk. Zwart kan geen tegenspel creëren met 23. .. g6. In dat geval kan wit een stuk offeren met 24. fxe5 gxf5

(24. .. Pe4 25. e6 gxf5 26. Txd7 fxe6 27. Tg7

Dxg7 28. Lxg7 of 25. .. Pxd6 26 e7 en zwart gaat mat of raakt haar dame kwijt) 25.

Lxf5 Pe8 26.Txd7 Lxd7 27. Lxd7 Pg7 28. Tf1 en wit staat gewonnen.

19. .. Lxg2 20. Pxg2

Richting d5.

20. .. De6 21. Pe3 h5?! 22. Pd5 Pxd5?

Of 20. .. h4 21. Df3. Wit staat in elk geval beter.

19. Ph4

Nog beter is 19. Lh3 Ta8 20. Ph4 Lc6 (20. .. g6? 21. Pg2 en dan Pe3-d5) 21. Pf5 Df8 22.

23. Txd5

Voordat ik deze zet deed gaf ik me even tijd om te denken. Het is mogelijk om met

23. cxd5 een vrijpion te krijgen. Het zwarte paard op d7 staat dan echter juist goed om de pion te blokkeren en de eigen pion op b6 te verdedigen. Maar als wit na 23. Txd5 Pf6 de pion op e5 niet kan pakken heeft zwart geen probleem meer. Toen ik de volgende variant uitgerekend had, was er voor mij geen twijfel meer: 23. Txd5 Pf6 (23. .. f6? 24. Tad1 met een vreselijke penning.) 24. Txe5 Dh3 25. Tg5 Pg4 26. Txg7 Kf8 27. Df3 Dxh2+ 28. Kf1.

Wit gaat niet mat, zwart wel.

23. .. Pf6 24. Txe5

Mijn tegenstander had een paar zetten snel gespeeld en begon nu pas te denken. Ik wist zeker dat zij zich misrekende en te laat zag dat Dh3 niet werkte.

24. .. Dg4 25. f3 Dg6 26. Td1 h4 27. Kf2

Dh6 28. Kg2 Te8 29. Dd3

(Vervolg van dit artikel op pagina 30)

De stemming zat er bij de dames goed in.

Gert Devreese

Jan Werle (23) denkt het talent te missen om van schaken zijn beroep te maken. "Heel de dag op de computer zie ik niet zitten. Maar ik vind het nog altijd geweldig om achter het bord iets leuks te ontdekken." Een leven zonder schaken lijkt Werle ondenkbaar. "Het is zo’n mooie sport. Het is een passie. Zelfs als ik ooit honderden Elopunten verlies, zal ik blijven schaken."

U heeft het ooit als profschaker geprobeerd.

"Het is een eenzaam bestaan. Ik wilde eigenlijk al profschaker worden van in de middelbare school. Maar toen ik het eenmaal was, ervoer ik het als een eng bestaan. Na een jaar of twee heb ik daarom besloten om toch maar te gaan studeren. Als profschaker leefde ik heel individueel. Op toernooien valt het nog mee. Maar als je thuis komt van zo’n toernooi, wordt verwacht dat je de hele dag op je schaak gaat studeren, dat je daar je werkdag mee vult. Dat bleek ik niet te kunnen opbrengen. Ik miste als 18-, 19-jarige ook de contacten met mijn leeftijdgenoten.

"Ik

Voor JanWerle is schaken eerst en vooral kunst

Het was niet enkel dat ik alles alleen moest doen. Ik had ook geen eigen trainer. Er waren in die periode alleen de trainingen met Jong Oranje - en dat was ook niet heel veel. Daarvoor had ik wel goeie coaches gehad: Babak Tondivar (tussen 9 en 14 jaar),

Herman

Vanaf 16, 17 jaar moest ik het alleen zien te redden. Toen ik prof werd, viel ik in een gat.

Die mislukking als profschaker was een heel grote teleurstelling, een echte afknapper. Ik had de middelbare school alleen maar vol gemaakt vanwege dat papiertje (diploma,

gdv) in afwachting dat ik mijn droom schaakprofessional te worden, zou kunnen realiseren. En dan valt het zo tegen. Nu, enkele jaren later, kijk ik daar anders tegenaan. Ik heb het geprobeerd als prof. Ik zal me zelf nooit kunnen verwijten dat ik die kans niet heb gekregen, maar ik heb geen

zal altijd blijven schaken"

Grooten (vanaf mijn veertiende).

behoefte meer om het experiment nog over te doen."

Vindt u zichzelf een amateur?

"Ik ben een amateur, maar die term heeft iets pejoratiefs: ik speel zeker niet zomaar voor de lol. Ik ben van plan later iets te gaan doen met privaatrecht. Ik zal later geen profschaker worden. Toch werk ik nog erg hard aan mijn schaak. Ik heb nog wel schaakambities. Ik slaag er gelukkig in om mijn rechtenstudie en het schaken vrij behoorlijk te combineren."

Hoe lang wilt u over uw studie rechten in Groningen doen?

"Ik denk nog twee à drie jaar nodig te hebben. Na die studie zal ik meteen voor een baan solliciteren. Ik zit nu in het derde jaar van mijn opleiding. De hele opleiding omvat vier jaar. Daarna zou ik het liefst als advocaat-stagiair willen beginnen."

U zegt uw studie vrij goed te kunnen combineren met het schaken. Maar in een recent interview merkt u wel op dat het de fysieke conditie aantast. "Het is een beetje dubbel op. Ik vind volledige toewijding voor mijn studie noodzakelijk. Maar diezelfde inzet is ook nodig voor het schaken, daar gebruik je ook je hersenen. Dat vind ik soms wel moeilijk. Ik probeer dat te compenseren door vrij veel aan fysieke sporten te doen."

U heeft al een goed idee van de baan die u wilt uitoefenen: advocaat burgerlijk recht.

"Ja, dat is het eerste waar ik aan denk. Maar er staat natuurlijk nog veel open. Recht is heel breed. Ik wil in elk geval iets met privaatrecht gaan doen."

Maakt ook het financiële aspect een advocatenbestaan voor u aantrekkelijk?

"Op korte termijn zou ik graag de kaap van de 2600 elo ronden. Ik heb nu 2538, maar won in de zomer heel wat punten zodat ik nu virtueel op 2575 zit. Ik steek al een tijd in goeie vorm. Ik hoop natuurlijk dat dat niet te snel omslaat. Ik vind het lastiger om voorspellingen te

doen over de middellange termijn. Als het kan, teken ik graag voor 2650 of zo. Of dat realistisch is, zal de toekomst uitwijzen."

Ambities

Was 2007 een goed jaar voor u?

"Op zich wel. Met Groningen I zijn we dit jaar kampioen geworden. Dat is de eerste keer in de clubgeschiedenis. Alleen al daardoor kan het jaar 2007 niet meer kapot. Ik heb dit jaar ook veel kunnen trainen. Ik heb het gevoel dat ik ook in kracht ben vooruitgegaan. Ik heb het goed gedaan op Curaçao (een vakantietoernooi, gedeeld vijfde met 6/9) en in Londen (op de Staunton Memorial, gedeeld vierde met 6.5/11). En mijn rating is dit jaar van ongeveer 2550 naar 2568 elo geklommen."

In een recent interview stroomt u niet echt over van ambitie. ‘2600 elo is genoeg. Ik heb niet de illusie heel erg sterk te worden.’

"Binnenkort hoop ik wel de grote sprong te maken en de kaap van 2600 elo te ronden. Uiteindelijk, op termijn, ambieer ik een rating van 2650. Maar ik maak me daar niet echt zorgen over. Ik vind het gewoon leuk om het spel te bestuderen. Als die vreugde wegvalt, zou ik er meteen mee ophouden. Ik ben geen resultaatschaker. Dat is het voordeel van een niet-prof: je doet het niet fulltime. Daardoor heb je er veel meer aardigheid in dan veel profs.

Dat interview in het Italiaanse Lodi was niet meer dan een momentopname. Het was de luim van de dag. Ik verander nog wel eens in mijn uitspraken. Het had te maken met de bijzondere omstandigheden in Lodi. Het zonnetje schijnt, je zit in een leuk toernooi, je bekijkt alles door een roze bril. Maar vergis je niet: als ik een partij speel in een competitie, ben ik bloedfanatiek. Het verschil is dat mijn concurrenten-profs acht tot tien uur per dag in schaken steken. Zij zitten de hele dag op de computer openingen te bekijken. Ik hou het bij twee, drie uur per dag. Op grootmeesterniveau zijn het bijna allemaal profs. Op dat niveau moet je hard werken aan je openingstheorie. Vergeleken met een echte prof, doe ik dus veel te weinig.

Ik heb niet de klasse om een rating van 2700 te halen. Daarvoor moet je immers erg hard werken. Ik heb daarvoor geen tijd. Anand kent zijn openingen tot zet 30. Dat is gewoon het schaak van tegenwoordig. Voor mij is schaken sport, wetenschap en kunst. Sommige moderne schakers lijken dat kunstaspect van schaken te zijn vergeten. Ze zijn te veel bezig met de computer. Alleen het resultaat en hard werken tellen voor hen. Er is geen weg terug meer, dat besef ik. Iedereen moet mee met de computer. Die gasten zijn voortdurend op zoek naar nieuwtjes, checken alles met Fritz en Rybka. Vooral de Oostblokjeugd lijdt daaraan."

Toch zit u op 2568 elo. Kunt u het met dergelijke rating nog als een hobby blijven zien? Als u voor een profbestaan zou kiezen, zou de 2680 elo van een Van Wely dan echt onmogelijk voor u zijn? En Van Wely verdient heel lekker met schaken.

"Loek van Wely is een echte prof. Het werkt voor mij niet om de hele dag alleen maar te schaken. Dan is de animo weg, ebt mijn creativiteit weg. Heel de dag op de computer zie ik niet zitten. Ik ben meer een kunstenaar, vind het geweldig om achter het bord iets leuks te ontdekken. Ik speel niet het computerschaak van tegenwoordig Ik ben een positionele speler in de stijl van Botwinnik/Petrosian. Misschien ben ik wat te laat geboren en was ik beter schaker geweest in de wilde jaren zeventig. Het is misschien geen toeval dat ik ook van de muziek van de Rolling Stones houd. Ik mis het talent om van schaken mijn beroep te maken. Tien uur per dag studeren, vind ik niet leuk. Een heel goede schaker van tegenwoordig werkt heel hard, anders redt-ie het niet. Kramnik, dat is keien keihard werken. Dat is de hel. Of Loek. Loek kent zijn openingen heel goed. Als ik tegen Loek speel, ga ik vaak al in de openingsfase de mist in."

Is het denkbaar dat u als advocaat compleet met schaken zou stoppen?

"Daar ben ik soms wel bang van. Ik hoop op een tussenoplossing waardoor ik kan blijven

schaken. Het is zo’n mooie sport. Een leven zonder schaken lijkt me onmogelijk. Het is een passie. Zelfs als ik ooit honderden Elopunten verlies, dan nog zal ik blijven schaken."

Noorden

U krijgt minder publiciteit dan l’Ami, Stellwagen, Smeets. Een bewuste keuze?

"Zij wonen in de Randstad. Het is een voordeel als je daar woont. Eén: de organisatoren van toernooien nodigen bij voorkeur mensen uit de regio uit. Twee: in de Randstad gebeurt ook het meest op schaakvlak."

Nooit aan gedacht om daar te gaan wonen?

"Ik heb even overwogen om in Leiden te

gaan studeren, maar ik ben toch meer een noorderling. Niet dat er een verschil in mentaliteit is. Het is gewoon de regio waar ik vandaan kom."

De andere drie werken nauw samen.

Vindt u het jammer dat u daar wat buiten valt?

"Ik heb al heel vroeg het gevoel gehad op schaaktechnisch gebied apart te staan. Al vanaf mijn tiende. Ik heb nooit van dat Lost Boys-groepje met onder meer Smeets en Stellwagen deel uitgemaakt. Ik had daar zeker graag bij gewild, maar dat was praktisch gezien moeilijk, vanwege de afstand met het Noorden. Dat mijn vader altijd een grote steun is geweest, compenseerde dat. Later waren er ook de trainingen met Babak

Tondivar. Tondivar heeft me veel positioneel gevoel bijgebracht. Daarna heeft Herman Grooten vooral mijn tactisch inzicht bijgespijkerd. Ik ben wel goed bevriend met Stellwagen, Smeets en l’Ami. We kennen elkaar al van jongs af aan en hebben erg veel lol gehad op de vele toernooien en trainingen die we samen hebben meegemaakt. Ook buiten het schaakbord om."

Wat is de bedoeling van de eigen website www.werle.nl?

"Die site bestaat nu ongeveer een jaar. De bedoeling was oorspronkelijk om wat publiciteit te genereren voor het geven van simultaans. Ik probeer zo ook weer nieuwe sponsors te vinden. Het bedrijf TRES, dat professionele websites maakt, sponsort me nu al."

Combineren

Wanneer men bij een schaakevenement een gesloten toernooi met een open toernooi combineert, bestaat het gevaar dat het open toernooi ondergesneeuwd raakt. In Hoogeveen is dit het geval, hoewel er

in het open toernooi altijd sterke spelers meedoen. Met behulp van een ‘Zwitsers gambiet’ bleef de Azeri Safarli alle favorieten verrassend voor. Acht combinaties uit het open toernooi.

1. Wit is aan zet2. Wit is aan zet3. Wit is aan zet4. Zwart is aan zet

5. Wit is aan zet6. Wit is aan zet7. Wit is aan zet8. Zwart is aan zet

Karel van der Weide

SCHAAKTECHNIEK

Vrijwilliger

Ritchy Duin uitgeroepen tot vrijwilliger van het jaar

Het eind van het jaar is de periode waarin cadeautjes worden uitgereikt. Schaakmagazine doet daar altijd graag aan mee. In 2003 werd een onderscheiding in het leven geroepen om de vele, vele vrijwilligers die het schaakleven mogelijk maken in het zonnetje te zetten. Het gaat om de benoeming tot Vrijwilliger van het Jaar. In november wordt deze onderscheiding toegekend.

Bij de nominaties valt iedere keer weer op hoeveel tijd en energie betrokken clubleden in hun vereniging steken. Deze keer vormde daarop geen uitzondering. Dat geldt helemaal voor de uiteindelijke winnaar.In de brief waarin hij zijn clubgenoot Ritchy Duin voordraagt als Vrijwilliger van het Jaar omschrijft voorzitter Willem van Berkel van Het Kasteel in Wijchen hem als een ´stille kracht, iemand die niet op de voorgrond treedt maar boordevol ideeën zit en ze uitvoert ook.´ Het opmerkelijke is dat Ritchy Duin die rol vanaf het begin in zijn vereniging heeft gespeeld. Van Berkel schrijft: ' Hij is vanaf zijn 14e jaar lid en heeft vrijwel altijd bestuurs- en commissiefuncties vervuld.' Dat leidde er toe dat hij al in 1992, hij was toen 25, tot lid van verdienste van de vereniging is benoemd. Daar moet de gemiddelde schaakvrijwilliger toch wat langer op wachten.

Vrijwilligersactiviteiten

Het valt op dat veel vrijwilligersactiviteiten van Ritchy Duin met publiciteit te maken hebben. We pikken er een paar punten uit:

• Als PR-functionaris ontving hij van de OSBO de Danny Stemvers trofee voor opvallende en grote inspanningen.

• Hij weet iedere week Het Kasteel in de publiciteit te krijgen

• Hij schrijft veel persberichten op de site van Het Kasteel

• Hij was hoofdverantwoordelijke voor de sponsoracties, waardoor Het Kasteel over fraai schaakmateriaal beschikt

• Hij trok de hoofdsponsor over de streep

• Hij is organisator van Schaken op de Markt en het Zomerschaak voor huisschakers

• Hij organiseerde schaken in het asielzoekerscentrum

En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Dat hij geen clubavond overslaat, spreekt daarbij vanzelf. Mede dankzij hem is Het Kasteel een goed lopende vereniging.

Eén opmerkelijke activiteit van Ritchy Duin willen we er tot slot uitlichten. Dat was het historische onderzoek naar de wortels van de vereniging dat hij vorig jaar verrichte. Duin wist oude documenten over de ontstaansgeschiedenis van Het Kasteel boven water te krijgen, waaruit bleek dat de vereniging niet in 1947 was opgericht, zoals altijd werd gedacht, maar een rechtstreekse voortzetting was van de reeds in 1939 opgerichte Rooms-katholieke Schaakvereniging Het Kasteel van Wijchen. Emile Luyten,een van de oprichters van deze vereniging, werd opgespoord en benoemd tot erevoorzitter. De oprichtingsdatum van Het Kasteel werd statutair gewijzigd in 30 maat 1939. Een uitvoerig verslag van die historische speurtocht is te vinden op www.svhetkasteel.eu onder de link 'historie'.

Ritchy Duin helpt er niet alleen aan mee dat Het Kasteel een plezierige vereniging is om te schaken, hij zorgde er ook voor dat zijn club in één klap acht jaar ouder werd.

(mbdw)

maakt vereniging in één klap acht jaar ouder

KNSB-bestuurslid Anthony Migchels reikte de prijs uit.

Gedurende zijn tournee door Limburg en Noord-Brabant verbleef

Viktor Kortsjnoi enkele dagen in Hotel Bosrand in Oisterwijk. Op eigen verzoek, want hij bewaarde goede herinneringen aan het hotel waar hij ook overnachtte tijdens de fameuze Interpolistoernooien in Tilburg. In een lang gesprek met Huub van Dongen, deed jij een aantal opmerkelijk uitspraken. Vragen hoefden hem nauwelijks gesteld te worden.

Als kind heeft Kortsjnoi het beleg van Leningrad meegemaakt. De stad lag 900 dagen in de frontlinie en was door de Duitse troepen geheel omsingeld. Zelfs in zijn autobiografie wil Kortsjnoi en weinig over kwijt. "Mijn boek heet: Chess is my life", zegt hij. Kort na de oorlog beginnen zijn schaaksuccessen.

Huub van Dongen

Petrosjan

Ook om het wereldkampioenschap strijdt Kortsjnoi in het voorste gelid. Maar zijn tijd is nog niet gekomen. Hij sneuvelt steeds tegen zijn aartsvijand Tigran Petrosjan "Petrosjan en ik waren grote concurrenten. Hij heeft van alles geprobeerd om mij achter zich te houden. Allerlei oneigenlijke middelen ingezet. Maar ik wil er niet over uitweiden. In 1984 heeft Petrosjan zich, toen hij al ernstig ziek was en wist dat hij niet lang meer te leven had, via schaakjournalist Alexander Geller verontschuldigd voor alles wat hij mij had aangedaan. De man had dus toch een geweten.” In 1972 wordt Fischer wereldkampioen. In de Sovjetunie worden alle zeilen bijgezet

tot de perestrojka?

Was Kortsjnoi’s vlucht aanleiding

om het wereldkampioenschap zo snel mogelijk te heroveren. Dé grote troef is de jonge Anatoli Karpov. Maar ook Kortsjnoi staat op het toppunt van zijn kunnen. "Toen ik in 1974 de finale van het kandidatentoernooi speelde (tegen Karpov red.), was ik al 43. Ik wist dat ik van hem kon winnen. Maar ik kon nauwelijks een trainer vinden of een collega-grootmeester om me te helpen in de voorbereiding. Iedereen werd ingezet om Karpov te prepareren. Ik werd alleen tegengewerkt. Dat was op hoog niveau door de Sovjetautoriteiten besloten."

Politiek asiel

Kortsjnoi verliest nipt en laat zich in de pers behoorlijk laatdunkend uit over de kansen van Karpov tegen Fischer. Dat komt

hem op nog meer tegenwerking te staan. En als Fischer weigert te spelen en Karpov wereldkampioen wordt, heeft Kortsjnoi er in de schaakwereld, naast Petrosjan, een nog machtigere vijand bij. "Ik mocht nauwelijks meer meedoen. Mijn carrière raakte in het slop. Toen ik in 1976 samen met Tony Miles het IBM-toernooi in Amsterdam won, vroeg ik hem bij het slotdiner hoe je "political asylum" moest schrijven.Daarna ben ik ondergedoken bij vrienden. De volgende dag moest ik op de Russische ambassade een schaaksimultaan geven. In plaats daarvan ben ik naar het hoofdbureau van politie gegaan en heb politiek asiel aangevraagd."

Verblijfsvergunning

Kortsjnoi zit wekenlang ondergedoken in

Nederland. Volgens zijn zeggen was de situatie echt gevaarlijk. De Russen wilden hem terughalen en zouden beslist niet voor geweld terugdeinzen. Even lijkt Kortsjnoi te beweren dat hij geen politiek vluchteling was, maar louter om economische redenen in het westen bleef, maar daar is hij het toch niet mee eens. "Ik ben geen politicus, maar wilde mijn carrière voortzetten. Dat was door de machinaties van de partij in de Sovjetunie onmogelijk. In de Sovjetunie was alles politiek. Zeker schaken. Ik stelde mijn verzoek om asiel dan ook op een zeer harde toon op. Helaas heb ik me laten ompraten door mevrouw Ineke Bakker, de Secretaris Generaal van de FIDE, die toen in Amsterdam kantoor hield. ‘Waarom zo hard, Viktor’, zei ze. ‘Dat kan helemaal verkeerd worden opgevat.’ Ik maakte een grote fout door in te binden. Ik kreeg geen A-status als vluchteling, alleen een ‘verblijfsvergunning’."

Tournee Kortsjnoi door Limburg en Brabant uiterst succesvol

Servicepunt Zuid biedt echte service!

Perestrojka

Het laatste woord spreekt Kortsjnoi met een vies gezicht in het Nederlands uit. Volgens Kortsjnoi is er een groot verschil: een vluchteling krijgt veel meer steun en bescherming. Hij vertrekt daarom niet veel later naar Zwitserland waar hij wel de vluchtelingenstatus krijgt en uiteindelijk de Zwitserse nationaliteit. Op het schaakbord viert hij het ene succes na het andere. "Sommige mensen beweren dat mijn vlucht de aanleiding is geweest voor de perestrojka. Er waren al zo’n 140.000 andere sovjetburgers gevlucht. Kunstenaars als Diagilev, Rostropovitsj, Solsjenitsin. Die waren gemakkelijk dood te zwijgen in de Russische pers. Ze bestonden niet meer. Waren in het verderfelijke westen ten onder gegaan. Maar bij mij lag dat anders. FIDE-president Dr. Max Euwe heeft gevochten als een leeuw om me mijn rechten in de strijd om het wereldkampioenschap te

laten behouden. En toen moest ik weer tegen de Sovjets aantreden. Eerst lieten ze mijn naam nog weg in de kranten en spraken ze over ‘de uitdager’. Maar naarmate ik verder kwam, moesten ze me wel noemen. Zo kon iedereen zien dat het goed met me ging, dat ik opbloeide. In mijn eentje kon ik het hele grootmeesterlegioen van de Sovjetunie de baas. Hoewel ik uiteindelijk verloor, bleek dat ook wel in de WK-match in Baguio tegen Karpov. Mijn successen waren belangrijk voor alle intellectuelen in de Sovjetunie. Ook zij begonnen naar de vrijheid te verlangen en uiteindelijk móest Gorbatsjov wel toegeven. Hij heeft me zelfs gevraagd terug te keren naar Rusland en mijn staatsburgerschap weer te aanvaarden. Maar toen was ik al Zwitser. De Sovjetunie bestaat niet meer en dat is maar goed ook. Ik hoop dat ik eraan heb bijgedragen."

Van 25 tot en met 30 oktober maakte de legendarische overgrootmeester Viktor Kortsjnoi een kleine tournee door Limburg en Noord-Brabant. Het idee was afkomstig uit Noorbeek, waar schaakvereniging De Juiste Zet dit jaar het 30-jarig jubileum viert. Franck Steenbekkers, de coördinator van Servicepunt Zuid, legde de contacten met Viktor Kortsjnoi en wist ook De Pion Roosendaal en Dubbelschaak ’97 uit Boxtel voor een bezoek van Kortsjnoi te interesseren.

Zo konden de kosten worden gedeeld. Door de goede coördinatie van Servicepunt Zuid en de fantastische inzet van de lokale organisatiecomités met steun van diverse lokale sponsors werd de tournee een groot promotioneel schaaksucces. In Noorbeek gaf Kortsjnoi een lezing voor bestuurders en sponsors en een schaakclinic, waarbij hij aansluitend het jubileumsnelschaaktoernooi op de clubavond won. Bovendien speelde

hij twee simultaans, één voor leden en oudleden van De Juiste Zet en één voor genodigden. Op zondag combineerde Kortsjnoi in Roosendaal een simultaanséance met een lezing, slechts onderbroken door een jubileumdiner. Op maandag en dinsdag gaf hij in Boxtel twee lezingen, één voor trainingsgroepen van Servicepunt Zuid, en één voor leden en genodigden op de clubavond van Dubbelschaak. Kortsjnoi bleek een aardige

en humoristische grootheid. Menige anekdote eindigde na een bloedserieus begin met een schaterlach en een klap op tafel. Behalve zijn sappige verhalen en grote inzichten viel vooral zijn tomeloze energie en vechtlust op. Alleen de paar nederlagen in de simultaans bleek hij moeilijk te kunnen verkroppen. Dat hij daarbij vooral hard is voor zichzelf, bleek eens te meer in Noorbeek. In zijn simultaan aan dertig borden tegen een sterk gezelschap genodigden verloor hij zeven partijen. Hij noemde het een wanprestatie en bood na afloop aan een deel van zijn gage terug te betalen. Uiteraard heeft De Juiste Zet het aanbod beleefd afgewezen, maar het respect voor Kortsjnoi is er in Limburg nog meer door gegroeid.

SpeelZ ,wat krijgt u er voor?

De SpeelZ leskist bevat tien werkboekjes Stap 1, tien Cd-rom’s met daarop extra oefenmateriaal, tien verrassingen, twee handleidingen voor de lesgevers (voor een korte en een lange cursus), tien schaaksets, een demonstratiebord en verschillende verwerkingsspelletjes.

De gebruiker van SpeelZ betaalt voor het totale pakket slechts € 125,-. De winkelwaarde van het materiaal dat de SpeelZ gebruikers mogen houden is € 232. U krijgt dus een korting van € 107,-. Daarnaast krijgt de gebruiker het spelmateriaal uit de kist

een jaar lang gratis in bruikleen en de deelnemers aan SpeelZ zijn gedurende een jaar SpeelZ lid van de KNSB. Kortom: SpeelZ biedt schoolschakers een kans die niemand mag laten liggen. Inmiddels hebben meer dan 500 kinderen de weg naar SpeelZ gevonden!

Lid van de KNSB via Schaken voor Dummies

De KNSB heeft tot doel om het schaken in zo breed mogelijke kring te verspreiden, ook onder de allochtone Nederlanders. Her en der in het land worden er initiatieven ondernomen om het schaken onder deze groep te propageren.

Het blijft voor de traditionele schaakverenigingen echter complex om allochtone leden te werven en te behouden. Er is behoefte

aan kennis en ervaring over hoe dat succesvol kan worden aangepakt. De KNSB neemt de rol op zich om deze kennis te verzamelen en te verspreiden. Dit gebeurt onder andere door bij stichtingen, die specifiek op de allochtone doelgroep gericht zijn, na te gaan hoe meer allochtonen aan de KNSB gebonden kunnen worden. Sommige van deze activiteiten zijn bij de KNSB bekend, vele ook niet. Kent u dergelijke plannen, of werkt u er zelf aan mee? Laat het weten aan:

Bondsbureau KNSB , Frans Halsplein 5, 2021 DL Haarlem, e-mail: bondsbureau@schaakbond.nl, tel: 023-525 40 25.

De KNSB heeft in haar beleidsplan aangegeven op zoek te zijn naar nieuwe lidmaatschapsvormen. De introductie van het lidmaatschap voor scholieren via het project SpeelZ was eind 2006 de eerste nieuwe vorm. Daar komt nu een tweede mogelijkheid bij, die een meer actiematig karakter heeft. Onlangs is het lespakket Schaken voor Dummies op de markt verschenen. Men ontvangt samen met het product een coupon van de KNSB. Deze geeft de mogelijkheid om een kennismakingspakket te ontvangen en voor € 12,50 een jaar lang lid te worden van de KNSB. Als welkomstgeschenk ontvangt de besteller de CD-ROM Leer schaken met de stappenmethode (winkelwaarde € 15,-) en het laatst verschenen nummer van Schaakmagazine. Na een half jaar ontvangt hij een tweede exemplaar van Schaakmagazine en informatie over het persoonlijk lidmaatschap.

Wat is Schaken voor Dummies? Schaken voor Dummies bevat een schaakbord (21 x 21 cm) met plastic stukken. Herman Grooten en Hans Böhm schreven een beknopte handleiding. In deel 1 worden de spelregels uitgelegd. In deel 2 wordt verder ingegaan op onderwerpen als mat, dubbele aanval, penningen en eindspel. Ieder pakket bevat de bovengenoemde coupon. Schaken voor Dummies is onder andere te koop bij V&D en kost € 19,95.

In deze

Voorloper: Julian van Overdam vindt het leuk om veel na te denken

Partijen van Julian

Wat moet dat op f5?

Sjaak en mat

Oplossingen

Jeugdkatern Schaakmagazine

Julian van Overdam

vindt het leuk om veel na te denken

Hij is net twaalf jaar. Met Hemelvaart werd hij gedeeld tweede bij het NK-D in Rijswijk. Kampioen van Nederland werd hij met zijn schoolteam. In 2005 was de NK rapidtitel voor hem en onlangs versloeg hij een IM! Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van... Julian van Overdam.

Vier jaar geleden leerde Jan van Overdam schaken van de CD-ROM Lego Chess. "Dat is leuk! Moet je ook doen," zei hij tegen zijn broer. En zo leerde Julian ook de spelregels. Toen ze een kennismakingstoernooi speelden zag Rob Brunia meteen dat ze talent hadden. Samen met de gebroeders Van der Poel kregen ze les van hem. "Het leukst vond ik de geheugentest. Dan zette Rob een stelling op het bord die je goed mocht bekijken. Vervolgens veegde hij de stukken van het bord en vertelde een goede mop. En als je dan zat te lachen moest je opeens die stelling weer opzetten! Helaas is Rob overleden. Daarna hebben ze les gehad van Cor van Wijgerden. "Cor

heeft humor, dus het was altijd leuk. Maar hij is verhuisd naar Drenthe". Nu hebben ze met de RSB-jeugd Jan Willem de Jong als trainer.

Plezier in schaken

Dat dit een goed groepje was, bleek met schoolschaken. Met het team van de katholieke daltonschool Het Tangram uit Nesselande wonnen ze heel veel. Vorig jaar werden ze derde van Nederland en dit jaar kampioen! Gevolg was een bezoek van een journalist van het Algemeen Dagblad Leuk is wat ze met de beker doen. "Elke maand verhuist die naar een teamgenoot!’’ "De pupillendag in Maarssen vond ik leuk. En natuurlijk het NK rapid in Eindhoven. Helaas

waren we afgelopen keer op vakantie." Grootste succes was het Amsterdam Chess Tournament van 2006. Julian wint acht van de negen partijen in de D-groep. Dus tegen senioren. "Ik denk dat ze me wel onderschat hebben. En soms waren ze zenuwachtig." Mooi was het compliment dat tegenstander Peter Elisen geeft: "Jij bent goed!" Julian weet het nog precies. Van zijn prijzengeld kocht hij een fiets.

Wat vindt Julian leuk aan schaken? "Ik vind het leuk om veel na te denken en het is spannend. En het is ook gezellig om samen met andere kinderen te schaken. Ik houd dan ook van teamwedstrijden." Heeft hij nog tips voor de lezers van Voorloper? "Ja. Veel plezier in schaken houden!"

Piet Peelen

Geboortedatum:9 november 1995

Uit:Rotterdam

School:Erasmiaans Gymnasium

Leukste schoolvak: Gym

Hobby’s: Voetbal en capoeira

Schaken geleerd:Lego chess

Club: Bobby Fischer Wassenaar, Charlois Europoort

Wat wil je worden:Chirurg

Lievelingseten: Pizza

Partijen van Julian

Julian van OverdamZyon Kollen

NK-12 Rijswijk 2007

1. e4 c5 2. Pc3 Pc6 3. f4 g6 4. Pf3 Lg7 5. Lb5 d6 6. Lxc6+ bxc6 7. 0-0 e6

Een volgende keer speelt Zyon vast 7...Lg4.

8. d3 Pe7 9. Ld2 0-0 10. Tb1

Tb8 11. De1 La6 12. b3 Dd7

13. Pa4 Lb5 14. Pb2 f5

Probeert de stelling te openen, maar wit verhindert dat.

15. e5 d5 16. c4 La6 17. Pa4 Tfd8 18. Pxc5 Dc8 19. Pg5 dxc4 20. dxc4

die nog heen?

Julian is terecht trots op deze partij!

20. .. Lxc4

Zyon vecht goed terug!

21. bxc4 Txb1 22. Dxb1 Txd2

23. Pgxe6 Lf8 24. Db4 Td7

Anders komt de witte toren op de open d-lijn

25. Pxf8 Kxf8 26. Pxd7+

Dxd7 27. Dd6 Db7 28. Td1

Db6+ 29. Kh1 De3 30. Df6+, 1-0.

24. Ld6! Txd6 25. Txd6 Dxd6

26. Dxf7+ Kh8 27. Dxb7 Dc7

28. Dxc7 Txc7

En met een pion meer kreeg hij na 35 zetten de grote vis op het droge. (1-0)

Te3 Tf4 78. Txe2 Txd4 staat zwart op winst, maar na 74. Dxh4+ Pxh4 75. Txe3 was het nog niet beslist.

74. .. Kxf3

Een winnende wandelkoning!

75. Dxh4 Pxh4 76. Lb1 e2+

77. Ke1 Tg1+ 78. Kd2 e1D+

79. Kc2 Dxb1+ 80. Kd2 Dc1+

81. Kd3 Td1 Mat

Wat staan de witte paarden prachtig opgesteld. En kijk eens naar de loper op a6. Waar kan

Julian van OverdamHenk van Putten

Den Haag weekend 2007

Stelling na 23. .. Pc6-a7?

"Hier zag ik een mooie combinatie."

Edwin van Haastert -

Julian van Overdam

Den Haag weekend 2007

Stelling na 71. Da6-b7+ Na bijna vier uur spelen komt deze spannende partij tot een spectaculair slot. Beide vlaggen staan uiteraard op vallen.

71. .. Kg6! 72. Lc2+ Kh5 73. Dh7+ Kg4 74. Lf5+?

Een blunder. Na 74. Kxg2 Dxh7

75. Lxh7 e2

76. Lf5+ Txf5 77.

Julian van OverdamThomas Beerdsen

Rijswijk NK12 2007

Met een pion meer is het natuurlijk gewonnen, maar het slot is mooi gespeeld:

29. Tf7 Ke6 30. Txg7 Ph6 31. Txe7+!,1-0.

Wat moet dat op f5?

Het veld f5 (of f4 voor zwart) is erg mooi voor een paard, als zwart kort gerokeerd is.

Kijk maar naar de volgende stelling:

Wit speelde 1. Dg3 Er dreigt nu 2. Ph6+. Zwart speelde hier 1. .. g6, maar ook andere zetten redden hem niet. 2. Pxg6! hxg6 (let op de a2-loper die f7 pent) 3. Dh4 en zwart gaf op, hij kan niets doen tegen Lxf6 met mat of dameverlies.

Een dieper voorbeeld: wat valt er op? Zwart moet g7 blijven dekken. Verder heeft wit de volgende combinatie: 1. Txc5 Pxc5 2. Lb4 Het paard dreigt verloren te gaan. Na 2. .. Tc8 speelt wit 3. Pd6 met materiaalwinst,

vandaar: 2. .. Dc7 Maar wacht 'ns even, die dame dekte toch ook g7? Overbelasting dus: 3. Lxc5+ Dxc5 4. Dxg7+ Ke8 5. Dg8+ Df8 (of torenwinst)

6. Pg7+ Kd7 7. Dd5+ Ke7 (7. .. Kc7 Pe6+) 8. Pf5+. Zwart verloor de toren en de partij.

Een mooi voorbeeld van samenwerking van dame en paard.

1. Wit aan zet (stap 2)

Wit geeft snel mat.

3. Zwart aan zet (stap 2)

5. Wit aan zet (stap 4)

Wit speelt 1. Ph4 om naar f5 te gaan. Is dat een goed plan, en waarom? Zo nee, wat is dan een goed plan?

Nu mag je zelf aan het werk. De oplossingen staan op bladzijde 18.

Tot slot het eind van de partij Karjakin - Malinin. Zwart heeft net kort gerokeerd, het is de vraag of dat verstandig was.

2. Wit aan zet (stap 2)

Wit speelde hier 1. Dxe5, omdat zwart na dxe5 zijn dame ook kwijt is. Zwart speelde echter (na 1. Dxe5) een hele sterke zet en won.

Welke zet?

4. Wit aan zet (stap 3)

6. Wit aan zet (stap 6)

De partij is verrassend snel voorbij!

12.Pxg7!Kxg713.Lh6+!Kxh6

Vraag 1:

Hoe verder na 13. .. Kg8?

14. Dd2+ Kh5

14. .. Kg7 15. Dg5+ Kh8 16. Dxf6+ Kg8 17. f4 (17. Dg5+ Kh8 18. Dh6)

15. g4+! Pxg4

Vraag 2:

Wat na Kh4?

16. fxg4+ Dxg4+ 17. Kh1 d6 (Zie verder pagina 18)

Pascal Losekoot

5. Txh5 mat.

3. Dh5! Dxh5 4. Pe7! Kh7

op h6) Dg5 19. Le2+ Lg4 20. Lxg4+ en opgegeven, bijv. 20. .. Kh4 21. Df2+ Kxg4 22. Tg1+ en wint.

Vraag 3: 18. Tf6! (dreigt mat

Vraag 2: 15. .. Kh4 16. Dh6 en mat.

Wat moet dat op f5? (vervolg)

Vraag 3: Wit kan met Le2 de dame winnen, maar speelde een veel betere zet.

Hoe ging de partij verder?

wijl de aanval doorgaat

materiaal terug ter-

Dh4 15. Lg5 wint het

Vraag 1: 13. .. K g8 14. Dd2

Karjakin - Malinin:

Antwoorden

6) 1. Lg5! hxg5 2. hxg5 Dxg5

5) Het plan om een paard op f5 te zetten is wel goed, maar niet nu. Op 1. Ph4 volgt namelijk 1. .. Pxe4! en zwart wint een belangrijke pion. Beter is Te1, waarna Pf3-h4f5 of Pd2-f1-e3-f5 mogelijk is.

4) 1. Dxg7 Pxg7 2. Ph6 mat.

3) 1. Dxf1

2) Op 1. Dxe5? volgt 1. .. Dg4 met matdreiging en ontpenning.

1) 1. Dg4 (dankzij de penning) en wint.

Wat moet dat op f5?

Antwoorden

Jeroen Bosch

In de kroongroep van het Essent toernooi in Hoogeveen gebeurde dit jaar iets tragisch. De jeugdwereldkampioen Zaven Andriasian verloor alle zes partijen! Dat hij niet het niveau van winnaar Shakriyar Mamedyarov kon benaderen - die ooit als jeugdwereldkampioen een invitatie mocht ontvangen en het toernooi, ook toen, maar meteen won - bleek al in de eerste ronde. Vanuit een rustige opening werd hij geruisloos overspeeld door Ruslan Ponomariov.

Ruslan PonomariovZaven Andriasian

Essent toernooi 2007

1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. e3 e6 5. b3 5. bd7

Heel gezond, en ook zwarts volgende zetten zijn helemaal in lijn met het gebruikelijke ontwikkelingsschema in de Meraner.

6. Lb2 Ld6 7. Ld3 0-0 8. 0-0 b6 9. Pc3 Lb7 10. Tc1

Ponomariov ontwikkelt eerst al zijn

stukken voor hij tot actie overgaat.

Onmiddellijk 10. e4 levert niet zoveel op na 10. .. dxe4 11. Pxe4 Pxe4 12. Lxe4 Pf6 met een stevige stelling. In DjurhuusHole, Hamar 2007, kon zwart na 13. Lc2 Te8 14. De2 Dc7 15. h3 Tad8 16. Tad1 h6 op de volgende zet .. c5 doorzetten met gelijke stelling.

Wel in aanmerking komt 10. De2 om pas na 10. .. De7 11. Tad1 Tad8 in actie te komen met 12. e4. Na 12. .. dxe4 13. Pxe4 was slaan op e4 normaal; dat was in ieder geval nodig na de inlassing 13. .. La3 14. La1. 10. .. Tc8

Veiliger is 10. .. De7, een zet die altijd nuttig is voor zwart in dit type stelling.

11. De2

Met een paar torens op de clijn staat de dame beter op e2. 11. .. c5?!

Zwart wil zijn spel bevrijden, maar hij had beter nog even kunnen wachten met 11. .. De7. 12. cxd5 Pxd5 13. Pxd5 Lxd5 Andriasian vermijdt een stelling met hangende pionnen na 13. .. exd5 14. dxc5 bxc5. Wit is dan in het voordeel, bijvoorbeeld na 15. Tfd1 De7

(Advertentie)

16. La6!. Als zwart zich al op hangende pionnen had willen inlaten dan had hij beter 12. .. exd5 kunnen spelen. Na de tekstzet gaat het erom of wit kan profiteren van zijn lichte ontwikkelingsvoorsprong (zijn torens zijn al verbonden). Ook staan de zwarte stukken net wat kwetsbaarder opgesteld. Speelt u mee?

De lezer heeft wit.

Wit staat nu totaal gewonnen. Er volgde nog: 30. .. Dg4 31. Pe4 Pxe4 32. Txe4 Dg5 33. f4

Df6 34. d7 Lb7 35. Te8 Da1+ 36. Kf2, 1-0.

(Advertentie)

Gratis catalogus:

WGM Erika Sziva / IM Johan van Mil

Adriaan van Ostadepad 5, 5684 AS Best

Tel: 0499 46 03 20

www.debestezet.nl

info@debestezet.nl

VOF De Beste Zet

verzendhuis voor schaakboeken, -materiaal, -computers en -software

Vakkundig, goedkoopen snel!

Alle schaakborden met 20% korting in december!!!

Fritz 11 Nederlands, Engels of Duits - Chessbase € 44,95!

Big Database 2008 - Chessbase € 48,50!

Megadatabase 2008 - Chessbase € 145,00

Fritz Powerbooks 2007 - Chessbase € 48,50

Opening for White According to Anand vol. 10 € 22,50

Dangerous Weapons: 1 e4 e5 - Palliser € 22,95

(Advertentie)

Haarlemmerdijk173

1013KHAmsterdam

Tel020-6241171

Fax020-6270885

info@schaakengo.nl

www.schaakengo.nl

de meest complete denksportwinkel

SchaakenGowinkel

HetPaard

• Boeken, spellen en software op het gebied van Go, Schaken en Bridge

• Vele andere denkspellen waaronder Shogi, Gipf, Set, Katamino

• Legpuzzels en breinbrekers

• Boeken over over mathematische puzzels

• Gezelschapsspellen open van 10.00 uur tot 17.30 uur, maandag vanaf 13.00 uur, donderdag tot 20.00 uur.

Minze bij de Weg

In januari wordt het zeventigste Corus Schaaktoernooi gespeeld. Van een eenvoudige regionale wedstrijd heeft het zich ontwikkeld tot het belangrijkste toernooi ter wereld. Tegenwoordig staat het onder leiding van Jeroen van den Berg, maar het is Piet Zwart, die in de 44 jaar dat hij als organisator bij het toernooi betrokken was de geweldige groei heeft gemaakt. Zwart (83) had dit jaar ook iets te vieren. Op 1 september 1947 werd hij lid van de Hoogoven Schaakclub, dat later zijn naam veranderde in Pat Mat, en enkele jaren geleden opging in de fusievereniging De Wijker Toren. Daarmee is hij zestig jaar lid van de KNSB. Een goed moment om een duik in de geschiedenis te nemen.

Zestig jaar lid van de KNSB

Piet Zwart maakte de ups en downs van het Hoogovens Toernooi mee

Piet Veldheer

"Hoogoven Schaakclub, dat was de club van Piet Veldheer. Ik werkte in die jaren in het research laboratorium van de Mecog, de Maatschappij tot exploitatie van hoogovengassen. Dat was half Shell, half Hoogovens. Ik heb mijn eerste notatieboekje en mijn eerste partijen uit die tijd nog. Piet Veldheer was organisator van het Hoogoven Toernooi en wilde in 1954 stoppen. Altijd gezeur als je een paar honderd gulden over de begroting heen gaat, zei hij.

Daar had hij genoeg van. Ten Doesschate, die toen de president directeur van Hoogovens was, stak daar een stokje voor. Veldheer heeft toen Piet Wagenaar en mij in de organisatie gevraagd. De drie Pieten waren we. Tot dan had ik niets in de schaakorganisatie gedaan, 1955 was mijn eerste toernooi als organisator.

We speelden in die tijd in het Kennemer Theater in Beverwijk en de hoofdgroep was een tienkamp. In totaal deden er zo’n tachtig man mee, je kende iedereen."

Professioneler

"Tot het 25e toernooi is het een tienkamp gebleven. Voor dat toernooi hadden we de winnaars van de voorgaande wedstrijden uitgenodigd. Achttien man waren dat en Donner won. Daarna is het professioneler geworden. Dat hebben we bij een vergadering bij Ten Doesschate thuis besloten. Toen zijn de geldprijzen ingevoerd. Tot het 25e toernooien sliepen de spelers bij particulieren, ook de topspelers. Later, toen we naar Hotel Kennemerduin in Wijk aan Zee ver-

huisden, hadden de spelers daar een kamer. Ze moesten dus na de ronde wel in de buurt blijven, je kwam ze ook ’s avonds tegen. Nu is het veel zakelijker. Ze spelen hun partij en gaan naar het hotel.

In die tijd, in de jaren zestig, kregen de spelers niet veel. 750 of 1000 gulden, dat was al heel wat. Iedereen wilde vroeger wel bij ons spelen, maar het kwam er niet altijd van. We waren geen toptoernooi en de prijzen waren niet zo geweldig. Tegenwoordig is dat toch anders. Ze gaan zelfs winstpremies voor de scores uitdelen las ik. Vreemd, overal mis je de sponsoren, maar niet bij Corus. Het schijnt niet op te kunnen."

Toernooidirecteur

"In het begin werd er ’s avonds vergaderd. Later kreeg ik verlof, bijvoorbeeld om toernooien te bezoeken. Ik ben onder andere naar enkele Olympiades geweest om de contacten te onderhouden. Ik heb het zestigste toernooi nog meegemaakt. Bij het eenenzestigste heb ik afscheid genomen. Ik heb het Hoogoven Toernooi, later moest het opeens Hoogovens Toernooi heten, 44 jaar gedaan en nooit gedacht: laat maar. Tussen het vijfentwintigste en dertigste toernooi is er even sprake van geweest dat ik in Utrecht zou gaan werken. Ben Rueb, die toen de voorzitter van het toernooicomité was, heeft geld laten inzamelen voor mijn afscheid. Ik heb 400 gulden gekregen. Maar Utrecht ging niet door en ik werd lid van het keuzecomité, dat de grootmeestergroep samenstelde. Toen Leo van Kuijk na het dertigste toernooi voorzitter werd stelde hij als voorwaarde dat ik toernooidirecteur zou worden. Van toen af maakte ik een voorstel voor de deelnemerslijst dat in het comité werd besproken. Uitgesproken rotzakken nodigde je liever niet uit, maar ja, als ze goed speelden..."

Favorieten

"Favoriete spelers waren Ivkov, Kortsjnoi, Olafsson, Larsen, dat waren speciale mensen. Pilnik, dat was ook een figuur. Hij kon niet tegen Joegoslaven. In dat 25e toernooi waren er zes en Pilnik vrat ze bijna

allemaal op. Ik werd achtervolgd door Popov. Die wilde altijd meespelen en geld lenen. Maar als ik hem in Plovdiv bezocht hield hij me vrij, zo was hij ook."

Slechte tijden

"Of het toernooi ooit het risico heeft gelopen afgeschaft te worden? Nee, dat gevoel heb ik nooit gehad. Rond het veertigste toernooi hebben we wel een slechte periode gehad. De hoofdgroep ging van zestien terug naar een twaalf en de meester- en damesgroep werd afgeschaft. De tienkampers gingen weg uit De Moriaan en speelden weer in de kelder van Kennemerduin.

We hebben ook twee jaar tweekampen gespeeld, met een knock-out systeem. Dat was in 1993 en 1995, maar dat is niet goed bevallen."

De Russen

"Met de Russen had je steeds gedonder, dat was ieder jaar hetzelfde. Je wilde bepaalde spelers, maar kreeg dan te horen dat die en die om ‘technische redenen’ verhinderd waren. In 1956, na de Suez-crisis, hebben we de Russen laten weten dat ze maar niet moesten komen. We konden hun veiligheid niet garanderen, hebben we gezegd. Van Steenis, de voorzitter van de KNSB, kwam er toen mee op de proppen dat we in plaats daarvan geen spelers uit Israel, Engeland en Frankrijk mochten uitnodigen (deze landen waren betrokken bij de Suez-crisis, red.). Anders zou de KNSB de subsidie intrekken. Dat was iets als 750 gulden. Dat heeft nog veel trammelant gegeven, maar ze moesten bakzeil halen. Omgekeerd kwam ook voor. We hebben Sosonko kort na zijn komst naar Nederland uitgenodigd, en Kortsjnoi nadat hij was uitgeweken. Toen weigerden de Russen te komen, maar we hebben voet bij stuk gehouden."

Gestopt

"Ik ben gestopt met schaken. Vorig jaar heb ik nog in mijn club gespeeld. Ik speelde zelfs bij twee clubs, Excelsior hier vlakbij en De Wijker Toren (waarin Pat Mat is opge-

gaan, red.). Tot vorig jaar heb ik meegespeeld in een vierkampje bij Hoogovens, maar dat gaat niet meer met mijn gezondheid. Het kost me teveel inspanning."

Snelschaken voor teams

"De HOSC werd later Pat Mat toen de club loskwam van Hoogovens. Met die club hebben wij 25 jaar het Nederlands snelschaakkampioenschap voor clubteams georganiseerd. Dat liep geweldig. We hadden steed een hele sporthal vol.

In de eerste jaren deden we de organisatie met een man of zeven, later deden Guus Seesink en ik het samen. Guus was voorzitter, ik onderhield de contacten met de verschillende clubs We hadden natuurlijk wel veel wedstrijdleiders. Dat toernooi werd aan het eind van het seizoen gehouden, het was de afsluiting. De KNSB gebruikte het om de klokken aan de kampioensteams uit te reiken. We zijn met Pat Mat op het hoogtepunt gestopt. Na 25 jaar hebben we gezegd: het is mooi geweest, laat anderen het nu maar doen.

Een bestuursfunctie binnen Pat Mat heb ik nooit gehad. Daar schaakte ik. Ik heb nog in het eerste gespeeld. Wel heb ik vijftien jaar het clubblad gemaakt. Met de schrijfen de stencilmachine. Dat verscheen toen iedere week."

Hij is

- Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

- Lid van verdienste van de KNSB.

- Erelid van Pat Mat (1991)

Piet Zwart

Piet Zwart is verschillende keren onderscheiden voor zijn werk als organisator.

Piet Zwart

VAS

Met VAS 1 werd hij vele malen Nederlands clubkampioen en intern blies hij ook een stevige partij mee. Hij won bijvoorbeeld de Winterwedstrijd van 1953, voor Nico Cortlever en Hans Bouwmeester. Hij verhuisde naar Eindhoven, waar hij een baan kreeg bij het Natlab van Philips, een werkgever die hij tot aan zijn pensioen trouw gebleven is. Hij onttroonde Louis Stumpers (29 keer Brabants kampioen) als provinciale titelhouder, maar deed voor een speler van zijn statuur opvallend weinig mee aan toernooien. "Ik zat toch al zo veel in het buitenland", luidt nu zijn laconieke commentaar. Bij Eindhoven vervulde hij ruim 15 jaar bestuursfuncties als secretaris, penningmeester en lid van jubileumcommissies. De Vries, die altijd vrijgezel gebleven is, woont sinds drie jaar in een appartement met verzorging voor bejaarden, maar hij griezelt van het laatste woord: "Ik ben de op twee na jongste van de gang".

Hansde Vries

zeventig jaar in competitie

Op 25 november 1937 speelde de nu 87-jarige Hans de Vries (13-07-1920) zijn eerste externe competitiewedstrijd met het tweede team van de Edese Schaakvereniging (ESV). Dat is dus zeventig jaar geleden. Hij is nog steeds actief, zowel intern als extern, maar nu voor een andere ESV, de Eindhovense Schaakvereniging. Dat zijn zeventig competitiejaren op rij en dat is een zeldzaamheid, zij het dat De Vries zelf de eerste is om dat te relativeren: "In de oorlog is de competitie niet altijd doorgegaan en ik heb ook nog twee jaar in de Verenigde Staten gezeten, maar ik ben wel al die tijd lid van de bond geweest."

De Vries, in het bezit van de erespeld van de KNSB en erelid van ESV (Eindhoven), speelt nog iedere maandagavond zijn partijtje mee in de interne competitie van de club en als er een teamleider een beroep op hem doet voor de externe competitie laat hij het nooit afweten, mits hij gehaald en gebracht wordt. Afkomstig uit het Gelderse Lunteren deed hij zijn HBS in Arnhem. De matches tussen Max Euwe en Alexander Aljechin brachten hem aan het schaken, dat hem geleerd was door een kennis. In 1936

deed hij mee aan het Edese jeugdkampioenschap en schreef dat meteen maar op zijn naam. Daarna ging hij bij de plaatselijke club. In 1939 ging hij scheikunde studeren in Amsterdam, waar hij lid werd van het roemruchte VAS, dat in het Amsterdamse Schaakhuis speelde, letterlijk bij hem - hij was toen op een kamer gaan wonen aan de Plantage Franselaan (nu de Henri Polaklaan, red.) - om de hoek. Zijn studie liep, mede door de oorlog, enige vertraging op, maar in 1950 werd hij drs.

Veranderingen

Hij heeft het schaken zien veranderen. Groten uit de schaakgeschiedenis als Emanuel Lasker, José Raoul Capablanca en Alexander Aljechin heeft hij nog zelf aan het werk gezien. Tegen hen heeft hij nog simultaan gespeeld. "Ach, dat waren andere tijden, maar ik denk dat de huidige topspelers nog een stevige kluif aan hen gehad zouden hebben, als ze een jaartje op het Internet zouden mogen surfen. Hun talent was, naar mijn mening, niet minder dan dat van de huidige generatie. Ze hadden alleen veel minder informatie." Gevraagd naar één gedenkwaardige partij, blijft De Vries het antwoord schuldig: "Ik heb nooit een partij uit één stuk gespeeld. Er zijn wel fragmenten waaraan ik met een zeker plezier terugdenk. Zo heb ik ook nooit één favoriete speler gehad, maar als ik er een zou moeten noemen, dan Nico Cortlever. Dat was een echt oorspronkelijke geest met hele originele ideeën."

Jules Welling

Foto Jos Sutmuller

Minze bij de Weg

Toen in december 1990

Constant Orbaan overleed kwam dat voor velen als een volslagen verrassing. Hij stierf in het harnas zogezegd. Tijdens de KRO-tweekamp Timman - Seirawan die hij als arbiter leidde werd hij onwel. De volgende dag stierf hij in het AMC in Amsterdam.

Orbaan had, onderbroken door de oorlog en een periode van ziekte, een opleiding tot medicus gevolgd. Hij was als schaker een nationale subtopper die het gemakkelijk tot de meestertitel had kunnen brengen. Medicus werd hij echter niet en beroepsschaker evenmin. Het schaken zou wel zijn leven bepalen, als schaakjournalist en als schaakarbiter. In die laatste functie was hij onder andere de hoogste baas bij Hoogovens, Interpolis en de KRO-tweekampen. Als journalist schreef hij tijdens zijn leven ongeveer 1500 artikelen voor de NRC, later NRC Handelsblad. Daarnaast schreef hij nog eens ruim 600 schaakrubrieken voor De Gelderlander en de Haagse Courant.

Vergetelheid

Ongeveer een jaar geleden begon Ina Orbaan, de jongere zus van Constant, de stukken die hij had geschreven bijeen te brengen. Nadat ze eerst in eigen beheer een boek over haar familie had laten verschijnen, wilde ze nu het werk van Constant aan de vergetelheid ontrukken. Het mag niet verloren gaan, vond ze. Een grote hulp was daarbij dat Orbaan vrijwel al zijn stukken in plakboeken had bewaard. Vaak zonder datum, maar bij het dateren bleek de archiefdienst van NRC Handelsblad een grote hulp.

De stukken die zijn uitgekozen hebben meer te bieden dan alleen de gebeurtenissen van de dag, die nu eenmaal het leven van de verslaggever bepalen. De actualiteit werd door Orbaan wel vaak als uitgangspunt genomen, maar hij gebruikte deze als aanleiding voor beschouwingen van meer

Constant Orbaan schaker arbiter journalist

algemene aard. Op deze wijze schetste hij portretten van spelers, schreef hij over de spanningen van de spelers, over de psychologische kant van het schaken. Ook zaken als geschiedenis en schaken in de literatuur kwamen aan de orde. Zijn serie Tien vragen aan is volledig opgenomen. Orbaan ondervroeg daarin nationale en internationale toppers, van Gert Ligterink tot Viktor Korchnoi. Een flink aantal artikelen in het boek gaat uiteraard over de match Fischer - Spassky, dé gebeurtenis van de jaren zeventig.

Stilist

Constant Orbaan, schaker, arbiter, journalist geeft een goed tijdsbeeld van het schaken in de periode 1960-1990 en daarnaast laat het zien wat Orbaan als schrijver en stilist vermocht. De nadruk is gelegd op leesartikelen, ongeveer een

kwart bestaat uit partijen met commentaar. Het boek is chronologisch opgebouwd en beslaat de periode 1950 tot 1990. Naast de artikelen van Constant Orbaan bevat het ook enkele stukken over hem. De meeste daarvan werden na zijn overlijden geschreven.

In het boek zijn de krantenartikelen fotografisch gereproduceerd. De afdrukken worden geplaatst tegen een roomkleurige achtergrond. Het is op die manier een stijlvol geheel geworden. Het formaat is 28 x 22 cm., het boek telt ongeveer 190 bladzijden. Er komt een zeer beperkte gebonden editie en een eveneens beperkte paperbackoplage.

Belangstellenden kunnen contact opnemen met: I. Orbaan, Hugo de Grootstraat 47, 2242 TM Wassenaar, tel. 070-5111753.

We zijn toe aan de slotbeschouwing over de Spaanse opening. In de vorige aflevering ging het om de drie strategische hoofdthema’s die horen bij de volgende diagramstelling.

Begrijp wat u doet Spaanse structuren 4

Één middenspel wil ik er uitlichten. Keres probeert een nieuw idee uit. Omdat zwart snel duidelijkheid in het centrum wil hebben, besluit Keres om de druk op d4 zo snel mogelijk op te voeren, zodat wit verplicht wordt zijn kaarten op tafel te leggen.

Fischer - Keres

Curaçao 1962

1) Wit sluit de stelling met d4-d5

2) Wit heft de spanning op met d4xc5

3) Wit handhaaft de spanning door verder te gaan met zijn manoeuvres.

Alleen 1) is uitgebreid aan bod gekomen. U heeft natuurlijk de andere twee nog te goed.

Ad 2)

Het opheffen van de spanning is meestal in het voordeel van zwart. Omdat de d-lijn open komt kan hij de zware stukken ruilen, waarmee snel de muziek uit de stelling gehaald zal worden. Verder kan zwart met .. c5-c4, .. Pd7-c5 proberen gebruik te maken van veld d3.

De voormalige topspeler Paul Keres was één van de grote specialisten met de zwarte stukken. In zijn voortreffelijke boek Ausgewählte Partien analyseert hij in vele eigen partijen op heldere wijze waar het in deze structuren om gaat.

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6

4. La4 Pf6 5. 0-0 Le7 6. Te1 b5 7. Lb3 d6 8. c3 0-0 9. h3 Pa5 10. Lc2 c5 11. d4

zwart door het terugtrekken van het paard van f6 naar d7 de controle over veld d5 is kwijtgeraakt.

12. .. dxc5 13. Pbd2 Dc7? Een teken aan de wand, geeft Fischer in zijn boek My 60 Memorable Games aan. ‘Als een dergelijke natuurlijke ontwikkelingszet al tot moeilijkheden leidt, wat is deze stelling dan eigenlijk voor zwart?’ Boleslavsky beveelt het zetje 13. .. f6 aan maar daarvan is Fischer niet onder de indruk. Wit komt volgens hem in het voordeel na 14. Ph4 Pb6 15. Pf5 Tf7 16. Dg4! (veel beter dan 16. Pxe7+? zoals voorkwam in een partij Fischer-Ivkov, Havanna 1965)

re strategie. Onder tijdelijke opoffering van een pion probeert wit de enigszins verlaten zwarte koningsvleugel te belagen. Door de ruil van de centrumpionnen worden er diagonalen en lijnen geopend, wat in het voordeel van de witte lopers is. 17. .. Pxd5

Slechter is 17. .. Lxd5?! wegens 18. exd5 f6 19. h4! Pxd5 (of 19. .. Pac4 20. h5 Pd6 21. Dd3! e4 22. Txe4 Pxe4 23. Dxe4 en het witte initiatief slaat door.)

20. h5 met de sterke dreiging

De4. De zwakte van de witte velden in het zwarte kamp doet zich voelen.

11. .. Pd7

Zwart begint met zijn plan om d4 driemaal aan te vallen. Na de tekstzet staat hij klaar voor .. Le7-f6, .. Dd8-b6 en .. Pa5-c6. Fischer weet echter feilloos het manco van het zwarte plan bloot te leggen.

12. dxc5!

Krijgt een uitroepteken van Fischer. Na 12. Pbd2 was namelijk bekend dat zwart met 12. .. cxd4 13. cxd4 Pc6 gelijk spel kon bereiken. Wit heft vrijwillig de spanning op; de belangrijkste reden is dat

16. .. Kh8 17. h4 met de bedoeling h4-h5, gevolgd door Pd2-f3-h4 en wit heeft enorme druk op de koningsvleugel. Belangrijk is dat wit

17. .. g6 kan beantwoorden met 18. Ph6! Tg7 19. Df3 enz.

14. Pf1 Pb6 15. Pe3 Td8 16. De2 Le6

18. exd5 Lxd5 19. Pxe5 En wit kreeg spoedig de overhand.

19. .. Ta7 20. Lf4 Db6 21. Tad1 g6 22. Pg4 Pc4 23. Lh6

Le6 24. Lb3 Db8 25. Txd8+ Lxd8 26. Lxc4 bxc4 27.

Dxc4 Dd6 28. Da4 De7 29. Pf6+ Kh8 30. Pd5 Dd7 31. De4 Dd6 32. Pf4 Te7 33. Lg5

Te8 34. Lxd8 Txd8 35. Pxe6

Dxe6 36. Dxe6 fxe6 37.

Txe6 Td1+ 38. Kh2 Td2 39. Tb6 Txf2 40. Tb7 Tf6 41. Kg3, 1-0.

Ad 3)

17. Pd5!

Het gevolg van wits superieu-

De meest ingewikkelde strijd ontstaat als wit de spanning in het centrum zo lang mogelijk in stand houdt. De zwartspeler wil graag duidelijkheid

Herman Grooten

over de situatie in het centrum. Hem is er dus alles aan gelegen om de druk op te voeren zodat zijn tegenstander min of meer verplicht wordt een definitieve keuze te maken. Het probleem voor zwart is namelijk dat hij bij elke zet rekening moet houden met de drie verschillende opties van zijn tegenstander. Dat maakt het erg ingewikkeld waar hij zijn stukken moet plaatsen. Wil hij bijvoorbeeld zijn dameloper naar b7 ontwikkelen, dan kan dat voor wit een argument zijn om juist dan met d4-d5 het centrum te sluiten. De loper staat daarna op b7 om twee redenen niet goed: a) hij kijkt aan tegen de pion op d5 en heeft dus niets te zoeken op b7;

b) het paard van a5 moet zo snel mogelijk omgespeeld worden naar b7 om na c5-c4 in het spel gebracht te worden. De loper moet dus weer omgespeeld worden naar bijvoorbeeld d7 en zwart heeft veel tijd verloren. Het is dus zaak om ‘multifunctionele’ zetten te verzinnen die passen in alle drie typen stellingbeelden. Om een idee te geven hoe zwart dat zou kunnen doen, schotel ik u graag het volgende fragment van Keres voor. Ik maak opnieuw gebruik van zijn analyses in Ausgewählte Partien

In deze overbekende stelling kwam Keres met het volgende originele idee.

12. .. Td8!?

Zwart wacht met het ontwikkelen van zijn dameloper omdat hij nog niet weet waar die het best staat. Met de tekstzet stuurt zwart aan op het doorzetten van .. d6-d5.

13. Pf1?!

Een wat zorgeloze zet, die Keres zonder commentaar laat passeren. Inmiddels weten we dat wit hier met 13. d5 toch zijn kaarten op tafel moet leggen. Zwart moet in dat geval meteen reageren met 13. .. c4, de enige manier om tegenspel te ontwikkelen op de damevleugel. Het paard van a5 moet snel omgespeeld worden naar c5, omdat het in deze gesloten stelling buitenspel staat aan de rand.

13. .. d5!?

Boleslavsky - Keres

Zürich 1953

De zwartspeler laat er geen gras over groeien. De zet geeft een mooi beeld van wat zwart zou kunnen doen in dit type stellingen. Achteraf kwam Keres erachter dat het inlassen van .. cxd4 en cxd4 beter is. Waarom dat is zien we later.

14. exd5?!

Wit slaagt er achter het bord niet in om de juiste voortzetting te vinden. In eerste instantie ligt 14. Pxe5 voor de hand maar na 14. .. dxe4 is niet te zien hoe wit in het voordeel

kan komen, zelfs niet na de pionwinst met 15. Lxe4 Pxe4 16. Txe4 Lb7 17. Te1 cxd4 18. cxd4 Pc6 en zwart heeft prachtige compensatie voor de pion vanwege zijn fraaie loper op b7. Pas na een jaar ontdekte de Rus Vasiukov hoe wit op voordeel mag hopen met 14. dxe5. Het idee is dat wit na 14. .. dxe4 (belangrijk is ook dat 14. .. Pxe4 zwart niet helpt na 15. Pe3 Le6 16. De2 en wit beschikt over de lastige dreiging Pxd5) verdergaat met 15. P1d2! exf3 16. exf6 Lxf6 17. Dxf3 Le6 18. Pe4 en het witte initiatief op de koningsvleugel is bijzonder gevaarlijk. Hier blijkt een belangrijk thema: als zwart de pionnenruil 13. .. cxd4 14. cxd4 had ingelast, zou 17. Df3 niet mogelijk geweest zijn (omdat Lc2 gaat hangen). 14. .. exd4 15. cxd4 Pxd516. De2?!

Wederom niet de meest principiële zet. Zwart moest rekening houden met een gevaarlijke zet: 16. Pg5!? g6! (veel beter dan 16. .. h6 17. Dh5 Lxg5 18. Lxg5 of 16. .. Pf6 17. Df3 en de dreigingen Dxa8 en Lxh7+ zijn erg lastig voor zwart) 17. Pxh7 cxd4! gevolgd door .. d3 en zwart slaat het initiatief neer. Aannemen van het paardoffer met 17. .. Kxh7 zou verliezen voor zwart na 18. Dh5+ Kg7 19. Dh6+ Kg8 20. Lxg6 fxg6 21. Dxg6+ Kh8 22. Te5. 16. .. Lb7

Zwart verijdelt combinaties met Lg5 of Pg5 omdat de onderste rij nu gedekt is. 17. Pg3

17. Pg5 g6 18. Pxh7? wordt weerlegd door 18. .. Pc6! en niet door 18. .. Dc6 zoals Keres aangeeft.

17. .. cxd4

Keres vond dat hij nu 17. .. g6 had moeten doen om Pf5 uit de stelling te halen. Toen wit echter verder ging met 18. Pxd4?!

kwam zwart in het voordeel met

18. .. g6!

De rest van de zetten zonder

commentaar:

19. Lh6 Lf6 20. Pb3?! Pc4 21. Pe4 Lxb2 22. Pbc5 Lxa1 23. Txa1 f5! 24. Pxb7 Dxb7 25. Pc5

Dc6 26. Pd3 Pc3 27. De1 Df6 28. f4 Pe4 29. Kh2 Dc3 30. Db1

Pcd2 31. Dc1 Txd3 32. Lxd3 Dxd3 33. Dc7 Pf3+!, 0-1

Het Spaans is een dermate complexe opening dat het onmogelijk is om deze uitputtend te behandelen in een korte serie artikelen. Wel hoop ik de lezer de belangrijkste thema’s en strategieën aangereikt te hebben, zodat hij er in de eigen partijen zijn voordeel mee kan doen.

Illustratieve partijen: Fischer - Keres, Curaçao 1962. Boleslavsky - Keres, Zürich 1953.

Reageren?

Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl

SURFTIPS

Filmliefhebbers hebben vaak iets fetisjistisch. Rekwisieten, kostuums, make-up: details in het werk van hun favoriete regisseurs worden met aandacht bestudeerd, geanalyseerd, bewonderd of verworpen. Schaakliefhebbers zijn niet minder gegrepen door details. Of een strategie of combinatie correct is , hangt immers van nuances af, en een onopvallende, stille zet kan het beslissende moment in een schaakpartij zijn.

Eric van Reem

Daarom is het voor schaakliefhebbers vaak een ergernis wanneer in een film een bord verkeerd ligt, onmogelijke zetten worden uitgevoerd, de tegenstanderoverdreven listig wordt bekeken of een zet met veel aplomb wordt uitgevoerd. Namen van schakers doen vaak gekunsteld aan. Een belangrijke partij om het wereldkampioenschap wordt met een superscherpe, nooit gespeelde opening gewonnen. Schakers schuiven ongemakkelijk op hun bioscoopstoel als ze weer eens een eenvoudig te vermijden fout in een film ontdekken. Waarom roept de producent niet de hulp van een schaker in, zullen veel schakers denken.

Veel materiaal op Internet

Op het internet kunt u heel veel fragmenten bekijken en het is verbazingwekkend hoeveel film- en videomateriaal te vinden is. Het ligt voor de hand te beginnen met de website www.chessmovies.com, maar dat valt wat tegen. De site lijkt op het eerste gezicht een Alexandra Kosteniuk film- en fansite te zijn, want er zijn heel veel filmpjes en video´s van de Russische damesgrootmeester en jonge moeder te vinden. Maar er is meer te ontdekken op de site, de muziekvideo van One night in Bangkok kunt u bekijken en beluisteren, maar ook de Pepsi reclame met Gary Kasparov. Ook leuk zijn de zwart-wit filmpjes van Bobby Fischer in IJsland.

Schaakfilms

Optisch lelijk maar wel informatief is de site van Bill Wall, die een enorme alfabetische waslijst aan films geeft, waarin op de één of andere manier een schaakscène voorkomt. Als in de film American Werewolf in London een kale man in een pub een partijtje speelt tegen Rik Mayall, staat dat in de lijst, te vinden onder www.geocities.com/siliconvalley/lab/7378/ movies.htm. U kunt ook de Internet Movie Database eens op schaken in films naslaan. Kijk op www.imdb.com, voer „chess" in de zoekmachine in en er komen 284 vermeldingen uit. Een van de bekendste films is Searching for Bobby Fischer en als we de commentaren in de verschillende fora mogen geloven, één van de beste. Een film die u regelmatig in de uitverkoopbakken voor een paar euro kunt aantreffen. Een zeer goede site is http://movie-chess.hemobile.de/. Hier kunt u zoeken naar schaakfilms in een bepaalde periode en het aardige is dat de betreffende scène waarin het schaakthema voorkomt op één of meerdere foto´s is vastgelegd. U kunt bekijken hoe de betoverende Elizabeth Hurley in de film Bedazzled stiekem de stukken op het bord verplaatst als haar tegenstander even

niet kijkt. Het is een aardige bezigheid om fouten op de foto´s op te speuren. En die zijn legio aanwezig! Als u liever bewegende beelden wilt zien, surf dan eens naar www.youtube.com. Daar vindt u legio schaakfilmpjes en fragmenten.

UItsmijter

Ook op You Tube: Chess Now, een werkelijk dramatisch slechte live schaakshow van het Manhattan Neighborhood Network waarin ons edele schaakspel als telefoonspelletje wordt misbruikt. De presentatrices hebben geen idee van de schaakregels en passen ook qua uiterlijk prima bij het niveau van de show. Kijk op eigen risico en surf naar www.youtube.com/user/ ChessNow. Ik heb u gewaarschuwd!

Schaakfilms in Maastricht

Op zaterdag 5 januari vindt er een avond met schaakfilms plaats te Maastricht. Vertoond worden o.m. documentaires over Donner en Keres en een korte film over Moskou 1925. De voorstelling begint om 19 uur. Aanmelding voor de weinige plaatsen kan bij Jan van Reek, De Erk 8, 6269 BJ Margraten.

Hans Burbach de fijnzinnige

In deze rubriek het volle licht op Johannes Jacob Burbach (1921-2003), een veelzijdig mens. Als het niet gotische kerken waren, waar zijn intense belangstelling naar uit ging, dan was het wel oude jazz. Hij bespeelde zelf virtuoos trombone en altfluit. Bij het schaken lag zijn voorliefde bij het fairychess, sprookjesschaak. Want Hans was ook een spiritueel mens, aan wie nog wel negen andere adjectieven toe te voegen zijn.

Van start dus met negen witte pionnen in ons eerste probleem.

Hoe je ook zoekt, dat mat in één is er niet. Maar als je er eerst één pion afhaalt, welke dan ook, is er wèl mat in één zet. Negen keer een ander mat. Hoe verzint-ie zoiets!

Ook ons volgende probleem is niet moeilijk op te lossen, maar het mooie zit in de geestige verleidingen:

3. Probleemblad 1992

Mat in 2 zetten, exclusief schaak Problemisten hebben een hekel aan duals, d.w.z. meer dan één mat na een zwarte verdediging. Burbach, maakte van de nood een deugd. Wat is exclusief schaak (ES): de doelstelling van een probleem (bijv. mat) mag slechts bereikt worden als dat op uitsluitend één manier mogelijk is. In de gegeven stand zijn er twee mats: 1. Dg8 en 1. Da2. Nou, dat mag dus niet. Dus 1. Dh1! Een magnifieke hinderlaag.

2. Poblemkiste 1989

Doelveld b3 in 3 zetten. Doelveld b3, m.a.w. probeer een wit stuk naar b3 te brengen in drie zetten. Dat lukt vrij gemakkelijk met 1. Lf5, 2. Lc2 en, jawel, 3. Lb3. Maar nu het ingenieuze. Na 1. Lxg4 (2. Ld1 3. Lb3) gaat het plannetje niet op wegens zwarte korte rochade. Nu zou 2. Ld1 mat zijn en na mat is de pot uit en komt de loper nooit meer op b3. Ook 1. Txg4 (2. Txc4 3. Kb3) faalt op, jawel, de lange rochade! Hoe scherpzinnig! Van Hans Burbach is ook afkomstig het zogeheten exclusief schaak. Hier het stamprobleem:

4. Thema Danicum 1993

Tweezet, weer Exclusief Schaak Sleutel 1. Lh7! Maar waarom werkt 1. Ld3 niet? Wegens 1. .. b4! En daarna zijn er toch weer twee mats! Zo zijn er nog zes verleidingen: 1. Pd5, Pf5, Lh1, Lf3, La8 en Lb7.Ze falen wegens conditie

Exclusief Schaak op 1. .. g4, Lh2, f3, h4, Pc6, Pc8! Een heldere illustratie van exclusief schaak. Hoe oorspronkelijk.

Grote hoogten bereikte Hans in het zogeheten reflexmat

1. Irene 1948

Mat in één zet!

5. Probleemblad 1978

1e prijs Fairies

Reflexmat in twee zetten

Reflexmat is eigenlijk een zelfmat (wit dwingt zwart om hem mat te zetten) maar met een speciale conditie: wie mat kàn geven is daartoe verplicht. Proberen we 1. d4 (dr. 2. Tb4 en zwart moet matzetten met axb4). Echter 1. .. Tg6! En het is wit die moet matzetten (2. Dxg6) en dat was nou juist de bedoeling niet. Het is wit die matgezet moet worden. Dus die diagonaal eerst maar sluiten: 1. d3! (dreigt weer 2. Tb4 axb4 mat). Varianten 1. .. Tb5 2. Pa1 bxa1DT (niet 2. Pc1 want .. bxc1 is geen mat, wegens opening diagonaal voor de dame), 1. .. Tb7 2. Pc1 bxc1DL (nu niet 2. Pa1 want Lg8 doet ineens mee), 1. .. Kc2 2. Pa1 bxa1DT.

Ik haalde deze problemen uit een liefderijk samengesteld boekje van Gerard Bouma waarin hij opmerkt: "Ik hoop dat dit boekje bijdraagt aan het levend houden van de herinnering aan een vriend". U kunt het voor € 4,73 + verzendkosten in huis halen door het te bestellen bij www.lulu.com, search for id.nr. 41194, en dan Go en Hans Burbach-schaakproblemist. Een vriend, ja, en dan blijken alle adjectieven ineens overbodig.

Jouwert H. Turkstra

februari

De lezer aan zet

14. La6 Een uitstekende zet die de coördinatie in het zwarte kamp verstoort. Goed voor een licht voordeeltje waren 14. e4 (2 punten) en 14. Tfd1 (2 punten)

15. e4 Accuratesse is vereist. Na een standaardzet als 15. Tfd1 (2 punten) kan zwart het spel vereenvoudigen met 15. .. cxd4 16. e4!? (niks belooft 16. Lxd4 Txc1 17. Txc1 Da8) 16. .. Txc1 17. Lxc1 (17. Txc1 La8 18. Lxd4 Pc5 is prima voor zwart) 17. .. La8 18. Txd4 (18. Pxd4 Db8 is wat beter voor zwart) 18. .. Db8 19. Dd1! en nu redt zwart zich met 19. .. Pc5 20. Txd6 Pxa6 met ongeveer gelijke kansen. Het meer subtiele 15. Tcd1 (3 punten) kan beantwoord worden met 15. .. Da8!? of 15. .. f5.

15. .. La8 Wit staat duidelijk beter na 15. .. Lb7 16. Lxb7 Txb7 17. e5 Le7 18. Tfd1.

16. Tcd1 Opnieuw sterk gespeeld. Ponomariov vermijdt ruil van de torens over de c-lijn en houdt zoveel mogelijk stukken op het bord. Merk op hoe slecht de zwarte stukken opeens samenwerken. De loper staat onhandig op a8, evenals de toren op c7. Wit dreigt dxc5 om te profiteren van de penning over de d-lijn die dan ontstaat. Zwart zou graag 16. .. De7 spelen maar dat gaat niet vanwege 17. e5 met stukwinst. Op 16. Tfd1 (3 punten) volgt 16. .. cxd4 17. Txd4 Txc1+ 18. Lxc1 Db8 19. Dd1 Pc5 20. Txd6 Pxa6.

16. .. De8 16. .. cxd4 17. Pxd4 en nu dreigt lastig 18. Pb5 met dubbele aanval - hieruit blijkt hoeveel beter 16. Tcd1 was dan 16. Tfd1.

17. a3 Een subtiele zet waarmee Ponomariov dxc5 en b4 voorbereidt. Ook behoorlijk sterk is 17. Lc4 (7 punten) en na 17. .. cxd4 18. Pxd4 Le5 is 19. Pb5 zeer goed voor wit. In lijn met Ponomariovs zet is 17. dxc5 (5 punten) 17. .. Lxc5 en nu 18. a3 gevolgd door 19. b4. Na 17. Tfe1 (1 punt) houdt 17. .. cxd4 18. Pxd4 Lb4 het nadeel binnen de perken. De penning 17. Lb5 (3 punten) levert wit ook voordeel op.

17. .. Le7 Dit voorkomt weliswaar de dreiging 18. dxc5 - nu de loper op d6 niet meer hangt heeft zwart gewoon 18. .. Pxc5 - maar het middel is erger dan de kwaal. Wit verandert van plan waarna zwart opnieuw tijd moet verliezen om zijn stukken weer op fatsoenlijke velden te krijgen. Men zie 19. .. Ld6 en 20. .. Dd8.

18. d5 Heel goed, de d-pion wordt erg sterk. Ook een goede keus was 18. Lb5 (7 punten) en pas na 18. .. Lc6 (18. .. cxd4? 19. Pe5 wint een kwaliteit en 18. .. Db8 19. d5

exd5 20. exd5 Ld6 21. Pg5 geeft wit een winnende aanval.) 19.Lxc6 Txc6 komt de opstoot 20.d5.

19. .. Ld6 Zwart moet de dpion blokkeren want na 19. .. Lf6 20. Dxe8 Txe8 21. d6 Tc6 22. Lxf6 Pxf6 heeft wit de prettige keus tussen 23. Lb5 met

kwaliteitswinst en 23. Lc4 met dreigingen als 24. Pg5, 24. d7 en nog steeds 24. Lb5.

20. Dd3 Natuurlijk houdt wit de dames op het bord. Ook goed zijn 20. Dc2 (5 punten) en 20. Dc4 (4 punten) . Na 20. Dd3 dreigt sterk 21. Pg5 wat zwarts volgende zet verklaart.

21. Tfe1 Natuurlijk speelt wit met al zijn stukken. Na 21. Df5 (2 punten) blijft zwart enigszins op de been met 21. .. Te8 (21. .. Pf6 22. Pg5 Dd7 23. Dd3 h6 24. Lxf6 hxg5 25. Lxg5) 22. Pg5 Pf8 23. Lb5 Tee7.

21. .. Lb7 Na 21. .. Te8 22. Txe8+ Dxe8 is de door Fritz gesuggereerde aanvalsmanoeuvre 23. Ph4! g6 24. Pf3! erg sterk. Wit heeft vrijwel winnend positioneel voordeel.

22. Lc4 Opnieuw houdt wit al zijn stukken op het bord. Ongetwijfeld had Ponomariov zijn volgende krachtzet hier al gepland.

23. Te6 Sterker dan gewoon verdubbelen met 23. Te2 (2 punten)

23. .. Pf6 Relatief de beste zet. Na 23. .. fxe6 24. dxe6 verliest zwart materiaal.

24. Txd6 Deze afwikkeling is de eigenlijke pointe van 23. Te6.

25. Le5 Veel beter dan 25. Pg5 (1 punt) 25. .. h6! (maar niet 25. .. g6 26. Dc3 en wint).

26. Pg5 Een mooie tussenzet. 26. Lxc7 (3 punten) 26. ..

Dxc7 27. d6 gevolgd door 28. Pe5 is ook beter voor wit.

27. Lxc7 Sterker dan 27. Dc3 (1 punt) 27. .. Pg4 28. Lxc7 Dxg5 29. Te1, of 27. d6 (1 punt)

28. d6 Niet 28. Te1 Df4 met tegenspel.

28. .. Dd7 Beter was 28. .. Dd8.

29. Te1 Opnieuw is eenvoudde toren naar de open lijnduidelijk het best. Geen punten voor andere zetten. Er is nu geen goede verdediging meer tegen de dreiging 30. Te7.

30. Lxb5 Simpeler dan 30. Lxf7+ (2 punten) 30. .. Txf7

31. Pxf7 Dxf7 32. Te7 wat ook wint voor wit.

Recht toe recht aan

(Piet Peelen)

14. .. f3! Sloopt de witte

structuur. 15. Lxf3 Pxf3+ 16. gxf3 Dh4 17. Pe4 d6 18. f4

Lh3 19. Te1 Tae8 20. Dd3

Dg4+ 21. Dg3 Txe4, 0-1, Aivazian-Nadanian Erevan, 1991.

Diagram 1:

Hulshof - Van de Berg

1. Dxg4, 1-0

Diagram 2:

Peng - De Jong

1. Dh8+ Lh7 2. Dxh7+, 1-0

Diagram 3:

Schut - Friesen

1. Pe5!, 1-0 Zwart doet niets

tegen 2. Lh7+ en 3. Pg6 mat.

Diagram 4:

Schuurman - Nijboer

1. .. c2!, 0-1

Diagram 5:

Smeets - Humphrey

1. Td2 Dc6 2. Pa5, 1-0

Diagram 6:

Abergel - Markus

VERVOLG PAGINA 7

1. Pxb6!, 1-0 Immers 1. .. Dxb6 2. Te8+ kost minstens een kwaliteit.

Diagram 7:

Akotchik - Afek

Yochanan gaf op voordat de tegenstander het vernietigende 1. Lxf6+! kon uitvoeren.

Diagram 8:

Persson - Grooten

1. .. Txb3+! 2. cxb3 c2+!, 0-1 Het is geforceerd mat na 3. Kxc2 Dc3+ 4. Kb1 Dxb3+ 5. Db2 Dxb2. Sowieso was dit een geniale partij van Herman.

Ik koos niet voor 29. Dxb6, wat door onze trainer Kogan na de partij werd aangegeven. Eén pion was voorlopig wel genoeg en ik vond het nu tijd om te verdedigen. Mijn koning stond niet helemaal veilig. Achteraf had ik gelijk: zie 29. Dxb6 hxg3 30. hxg3 Txe5 31. Lxe5 De3 32. Td8+ Kh7! (na 32. .. Txd8? 33. Dxd8 Kh7 34. Dd3+ met dameruil wint wit gemakkelijk) 33. Lxf6 (33. Db1+ Pe4!! 34. Txc8 Dxe2+ 35. Kh3 Dxf3 36. Te8 Dh5+ 37. Kg2 De2+ en wit kan eeuwig schaak niet ontwijken.) 33. ..

Dxe2+ 34. Kh3 Df1+ 35. Kh4 Dxf3 36. Db2 (36. Txc8 Dh1+ 37. Kg5 gxf6+ 38. Dxf6 Dh4+ 39. Kf5 Df4+ en er is niets beter dan pat.) 36. .. Txd8 37. Lxd8 f5 38. Kh3 Dh1+ 39. Dh2 Dd140. Lb6 Kg6. Wit neemt veel risico en kan misschien niet eens winnen. Ik ben geen computer, die varianten kan ik niet allemaal in korte tijd uitrekenen. 29. .. Txe5 30. Lxe5 Te8 31. Lf4 Dh5 32. Tb1 g5 33. Lc7 Te6 34. Txb6 Txb6 35. Lxb6 Wit heeft nu genoeg om te winnen. De rest is een kwestie van techniek.

35. .. hxg3 36. hxg3 g4 37. Lc7 Dh3+

38. Kg1 gxf3 39. gxf3 De6 40. Kf2 Dh3

41. Kg1 De6 42. Kg2 Kg7 43. La5 Pd7 44. Lc3+ f6

De KNSB wenst alle leden plezierige Kerstdagen

Bestelformulier

Art. Omschrijving Prijs p/st. Aantal

Boeken

640 Meestelijke schaaklessen deel 1 10,00............

641 Meestelijke schaaklessen deel 2 10,00............

644 Meestelijke schaaklessen deel 3 10,00............

Een nieuwe serie boeken voor de beginnende schaker

Auteurs: Hans Böhm en Herman Grooten

645 De wereld van de schaakopening 1 D2-D4

Auteur: Paul van der Sterren 18, 95............

466 De wereld van de schaakopening 2

De klokken worden, voor zover van toepassing, zonder batterijen geleverd. Op alle klokken geven wij 12 maanden garantie. Korting mogelijk bij bestellingen van 8 of meer klokken. (Tel. 020-6241171)

Spelmaterialen

502 Plastic vouwbord, veldgr. 5,5 cm. Sterke kwaliteit7,50............

502-A Plastic vouwbord, veldgr. 5,5 cm. Standaard kwaliteit5,75............

503 Houten schaakbord, veldgr. 5 cm

Met of zondercoördinaten 32,50 ............

504 Plastic wedstrijdstukken, maat 5 enkel verzwaard in kartonnen doosje 9,00............

505 Plastic wedstrijdstukken, maat 5 dubbel verzwaarde stukken in kartonnen doosje 12,50 ............

509 Houten stukken,maat 4 bruin/blank gebeitst, Verzwaard in luxe cassette 42,50............

540 Palissander houten stukken, maat 4 Verzwaard met vilt in blank houtenkistje 28,50............

541 Palissander houten stukken, maat 4 Niet verzwaard met vilt in houten kistje 24,50............

558 Zwart blanke stukken, maat 4 Verzwaard, in blank beuken kistje 28,50............

Bij bestelling van 8 sets schaakstukken en/of borden krijgt u 10% korting. Het assortiment schaakstukken en borden in onze winkel is veel uitgebreider dan hier vermeld. Alle bovengenoemde stukken en borden zijn ook in andere maten leverbaar. (Tel. 020-6241171)

501 Oprolbaar demonstratiebord. Veldgrootte

7,5 cm grijs/groen. Insteekstukken rood/wit. Inclusief canvas opbergtas 27,50............

519 Oprolbaar demonstratiebord. Veldgrootte

7,5 cm geel/zwart. Magnetische stukken rood/wit. Inclusief canvas opbergtas 35,00............

530 Demonstratiebord dubbel klapbaar Geel/zwart met rood/witte stukken Magnetisch, veldgroote 10 cm 72,00............

510 Tuinschaakspel, kunststof Koningshoogte 64 cm 349,00............

511 Tuinschaakspel, kunststof Koningshoogte 31 cm

550 Reisschaakspel, maat 4 rolbord met plastic stukken in canvas tas 19,25............

561 Magnetisch zakschaakspel

Rood, blauw of groen

CD’s

709 Tasc chess CD Cor van Wijgerden’s schaakmethode + het spelend programma Chessica op 1 CD 15,00............

710 Schaak?mat! Spelenderwijze introductie in het schaakspel. Kinderen tot een jaar of 8 14,95............

711 Geschaakt. Vervolg op Schaak?mat!Beter leren schaken voor grootmeesters in spe 14,95............

712 Fritz 11. Zeer sterk spelend schaakprogramma 49,90............

Wedstrijdformulieren en reglementen

621 KNSB Notatieformulieren Dubbel

100 vel met doordruk 13,50............

630 KNSB Notatieformulieren enkel

100 vel. Geen doordruk 7,50............

972 Fide regels voor het schaakspel Vert. 2005 4,50............

Alle overige reglementen kunt telefonisch bestellen tijdens winkeluren: tel. 020-6241171 of downloaden op www.schaakbond.nl

Flankopeningen. Auteur: Paul van der Sterren 18, 95............ 646 De wereld van de schaakopening 3

E2-E4. Auteur: Paul van der Sterren24, 95 ............

650 De Kracht van het paard.

Schaaktechniek. Auteur: Jan Timman16,95............

651 De macht van het loperpaar.

Schaaktechniek. Auteur: Jan Timman 16,95............

Leermethode van Wijgerden/Brunia

Zowel geschikt voor clubs en scholen als voor zelfstudie.

Deze methode bestaat uit een aantal werkboeken voor de leerling en per stap een begeleidend instructie boek voor de leraar.

Werkboeken

920 Opstapje 1 4,60............

925 Opstapje 2 4,60............

931 Stap 1 4,60............

9315 Stap 1 +4,60............

932 Stap 24,60............

9320 Stap 2 +4,60............

9325 Stap 2 extra 4,60............

933 Stap 34,60............

9330 Stap 3+4,60............ 9335 Stap 3 extra4,60............ 934 Stap 4 4,60............ 9340 Stap 4+4,60............ 9345 Stap 4 extra4,60............ 935 Stap 5 4,60............ 9350 Stap 5+ 4,60............ 9355 Stap 5 extra 4,60............

6

Bestellingen van 10 of meer werkboeken worden gratis verzonden. Bij bestellingen van in totaal 50 of meer werkboeken krijgt U 10% korting.

Instructieboek 6e stap 10,50............

Setjes van 4 verschillende proefexamens per stap zijn te bestellen via de website van de schaakbond www.schaakbond.nl (klik op: schaakmaterialen)

Diversen

515 Stropdas marine met KNSB logo 8,50............

516 Sleutelhanger kunststof, Zwart of Crème 1,75............ 992 Matten 3, schaaktijdschift 11,95............

660 Mapje met 6 schaakansichtkaarten getekenddoor Pia Sprong 6,75............

U kunt bovenstaande artikelen bestellen door de ingevulde lijst te sturen naar:

SchaakenGowinkelHetPaard

Haarlemmerdijk173

1013KHAmsterdam

Tel020-6241171

Fax020-6270885

info@schaakengo.nl

www.schaakengo.nl U

Koninklijke

Nederlandse Schaakbond