Schaakmagazine 2007 - augustus

Gratis catalogus: WGM Erika Sziva / IM Johan van Mil Adriaan van Ostadepad 5, 5684 AS Best Tel: 0499 46 03 20 www.debestezet.nl info@debestezet.nl

VOF De Beste Zet

verzendhuis voor schaakboeken, -materiaal, -computers en -software Vakkundig,

goedkoopen snel! Nieuw!

• True Lies in Chess - Fabregó € 22,99

• Play 1.. Nc6! - Wisnewski € 22,45

• Chess Explained: The Meran Semi-Slav - Vera € 19,45

• Chess Explained: the Modern Benoni - Franco € 19,45

• DVD The ABC of Alekhine - Martin € 26,50

• DVD Decision Making in Chess - Mikhalshishin € 26,50

Haarlemmerdijk173

1013KHAmsterdam

Tel020-6241171

Fax020-6270885

info@schaakengo.nl www.schaakengo.nl

de meest complete denksportwinkel

SchaakenGowinkel HetPaard

• Boeken, spellen en software op het gebied van Go, Schaken en Bridge

• Vele andere denkspellen waaronder Shogi, Gipf, Set, Katamino

• Legpuzzels en breinbrekers

• Boeken over over mathematische puzzels

• Gezelschapsspellen

open van 10.00 uur tot 17.30 uur, maandag vanaf 13.00 uur, donderdag tot 20.00 uur.

HET SCHAAKBUREAU sinds 1993 Boeken, software & materiaal

Retiefstraat 73-B, 1092 VZ Amsterdam,

Bestel via internet: www.xs4all.nl/~chess (Bezoek alleen na afspraak!)

Tel./fax 020-66.507.93

ATTENTIE: NIEUW ADRES WEBWINKEL: www.xs4all.nl/~chess

NIEUW E-MAIL-ADRES: chess@xs4all.nl

•NIEUW Secrets of Opening Surprises (SOS) 7 (inclusief porto) VOOR € 19,95

•NU KINGPIN MAGAZINE 39 (inclusief verzendkosten) VOOR € 9,90

• Nog steeds leverbaar DVD Fritz 9 NL € 34,90

• Fritz 8 NL CD € 25

• RYBKA - het onbetwist sterkste schaakprogramma - VANAF € 39

E-mail: chess@xs4all.nl

Giro 3189910 - België: PostCheque 000-1666852-04

• Alle merken schaakcomputers met garantie voor correcte prijzen!

> NU Saitek Cosmic handheld met stiftbediening € 69,95

• Werkboeken stap 1 t/m 6 & Handleidingen – altijd snel geleverd!

• Borden, stukken, klokken – altijd kwaliteit voor de juiste prijs!

• Kijk regelmatig op www.xs4all.nl/~chess voor nieuws en akties

> ook voor wisselende op=op-aanbiedingen en antiquarisch aanbod!

ENGELSE BOEKEN GEEN VERZENDKOSTEN wij blijven de goedkoopste!

Hoofdredacteur

Minze bij de Weg

Aan dit nummer

werken mee:

Bas Beekhuizen (foto’s)

Jeroen Bosch

René Duret (tekeningen)

Herman Grooten

Johan Hut

Pascal Losekoot

Piet Peelen

Eric van Reem

Sergei Tiviakov

Jouwert Turkstra

Karel van der Weide

Redactieadres:

Frans Halsplein 5, 2021 DL Haarlem.

Telefoon: (023) 525 40 25, fax: (023) 525 43 53. E-mail: schaakmagazine@schaakbond.nl

Bondsbureau KNSB:

Frans Halsplein 5, 2021 DL Haarlem, Tel: (023) 525 40 25, fax: (023) 525 43 53. E-mail: bondsbureau@schaakbond.nl

Internet: www.schaakbond.nl

Verschijning

Sluiting kopij: 1 oktober 2007

Vormgeving

ISSN: 1385-8807

Voorpagina: Een spannend Nederlands Kampioenschap eindigde in

Het waren de maanden van de kampioenen. In Hilversum heroverden Sergei Tiviakov en Zhao Qin

Peng bij het Nederlands Kampioenschap hun nationale titels.

Peng met grote voorsprong, Tiviakov na een tiebreak met

Daniel Stellwagen. Tiviakov analyseerde speciaal voor Schaakmagazine zijn cruciale overwinning op Erwin l’Ami en verliezend finalist

Daniel Stellwagen, als we hem zo mogen noemen, kijkt nog eens terug op een enerverend toernooi.

Ook bij het Open Kampioenschap in Dieren eindigden spelers gelijk aan de top. Van dit drietal behaalde Erik van den Doel de meeste weerstandspunten, zodat hij zich Open Kampioen 2007 mag noemen. Hij verzekerde zich ook van deelname aan het NK van 2008. De lezers kunnen in de combinatierubriek van Karel van der Weide controleren of zij even goed kunnen matzetten als de toernooideelnemers.

Bij het Bilderberg-toernooi in Oosterbeek gingen de titels naar respectievelijk Ruud van Caspel (senioren) en Nico Speijer (veteranen).

De Kampioenen

Stellwagen: tiebreak

Een heel bijzondere prestatie werd geleverd door correspondentieschaker Joop van Oosterom, die voor de tweede maal wereldkampioen werd in deze discipline. In

de rubriek De Lezer aan Zet mag u proberen in zijn voetsporen te treden.

Minze bij de Weg

Hoofdredacteur Schaakmagazine

Genna Sosonko

Euwe ring

In 1976 werd door het Max EuweCentrum en sponsor Gasunie de Euwe-ring in het leven geroepen. Deze ring is bedoeld voor mensen die op en naast het schaakbord een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het Nederlandse schaakleven. De ontvanger van de ring mag na vijf jaar zelf een opvolger uitkiezen.

De eerste ring ging uiteraard naar Max Euwe zelf. Daarna volgden Hans Bouwmeester, Jan Timman, Hans Böhm en Hans Ree. Laatstgenoemde maakte op dinsdag 7 augustus zijn opvolger bekend. Het werd grootmeester Genna Sosonko, die in 1972 uit de Sovjet Unie naar Nederland kwam. Sosonko was in de jaren zeventig en tachtig de tweede schaker van Nederland, achter Jan Timman. Hij won twee keer het Hoogovens Schaaktoernooi en veroverde in de Olympiade van 1976 aan het tweede bord de gouden medaille voor de beste prestatie. Dat waren slechts enkele hoogtepunten uit een mooie loopbaan.

In de afgelopen jaren verwierf Sosonko vooral faam als auteur van boeken waarin de verdwenen wereld van het Sovjet schaak wordt opgeroepen. Vorig jaar verscheen Smart chip from St. Petersburg. Het werk van Sosonko verschijnt bij New in Chess.

Schaak voetbal

Op zondag 1 juli werd in Utrecht om het Nederlands Kampioenschap schaakvoetbal gespeeld. Dat toernooi kent een toenemende populariteit, er hadden zich dit keer achttien teams ingeschreven. Die moesten zowel tegen elkaar voetballen als schaken. De Kennemer Combinatie deed dat het beste. We kwamen onder de deelnemers bekend gezichten tegen, zoals Pauline van Nies (aan de bal) en grootmeester Loek van Wely (foto Fred Lucas)

Bruid geschaakt

Zaterdag 11 augustus 2007 was een bijzondere dag voor Patrick Zeelen van schaakvereniging Het Kasteel in Wijchen. In het plaatselijke kasteel gaf hij zijn jawoord aan zijn vriendin Lei Ma.

Donner

Op 6 juli zou Hein Donner tachtig jaar zijn geworden. Het inspireerde Walter Ravenek tot het schrijven van het onderstaande sonnet.

Jan Hein Donner

Met zwarte lap voor ‘t oog, zichzelf gebleven Schreef hij het na zijn dood geschreven boek Met een indringend beeld vanuit de hoek Waarin hij door de aanval was gedreven

Bebaarde reus, groot schaker bij het leven Naar het geheim van 1. d4 op zoek Wie anders kon met een gebaar zo kloek En zelfverzekerd soms een stuk weggeven?

Hij was de kampioen van het Idee Die onzin uit kon kramen, maar zo goed Dat men door hem beledigd wilde wezen

Was men dat niet, dan telde men niet mee Ik dacht: het is verleden tijd, voorgoed Maar nee, zijn stukken kunnen wij nog lezen

Toen het kersverse bruidspaar zich na de huwelijksvoltrekking wilde gaan opmaken voor een vertrek richting de geplande feestelijkheden werd hen vriendelijk verzocht toch even wat tijd vrij te maken voor een kort intermezzo. De club had het reuzenschaakspel pontificaal in de kasteeltuin neergezet. Het bruidspaar was volledig verrast en kon er niet omheen. De eerste zetten van een nieuwe levensfase werden uitgevoerd op het schaakbord!

Gierzwaluwen

Gierzwaluwen is de onlangs verschenen roman van Ernst Timmer. Timmer strooit regelmatig wat schaakwerk door zijn romans, ook in Gierzwaluwen.

Gierzwaluwen gaat over moeilijke jongens, mislukkende hulpverlening en een in zichzelf gekeerde hoofdpersoon die zijn heil zoekt in besloten werelden. Een daarvan is het schaken. Of beter gezegd, de poging om een driedimensionaal schaakspel te bouwen. Dat lukt uiteindelijk, het wordt zelfs een groot succes, maar dan zijn we wel heel wat goede bedoelingen, langs elkaar heen praten en mislukte pogingen om de jeugd in het gareel te krijgen verder. Timmer lijkt die met hun onmacht worstelende volwassenen met cynisch plezier te hebben beschreven. Hoe het precies met dat driedimensionale spel zit wordt minder duidelijk.

(MbdW)

Zelden zal het Nederlands Kampioenschap schaken zo spannend zijn verlopen als het toernooi van dit jaar. Pas enkele minuten voor het eind viel de definitieve beslissing en werd bekend dat Sergei Tiviakov zijn titel behield.

In een tiebreak was hij sterker dan Daniel Stellwagen.

Studio 20 op het Mediapark in Hilversum

uitstekende speelzaal voor NK

Nederlands Kampioenschap pas in de slotminuten beslist

Minze bij de Weg

Het Nederlands Kampioenschap 2007 kan worden gekarakteriseerd als een strijd tussen schaakgeneraties. Dat vinden we ook terug in de eindstand. De eerste plaats werd gedeeld door Sergei Tiviakov (gevestigde orde) en Daniel Stellwagen (jonge generatie). Op de gedeelde derde plaats hetzelfde beeld. Erwin l’Ami (jonge generatie) verzamelde evenveel punten als de routiniers Ivan Sokolov en Friso Nijboer. En ook daaronder treffen we een afwisseling van oud en jong aan.

Na een vroege voorsprong van Erwin l’Ami

nam Daniel Stellwagen in de vijfde ronde de eerste plaats over. Die stond hij niet meer af, maar hij moest vanaf de negende ronde wel Sergei Tiviakov naast zich dulden. De titelverdediger kwam na een moeizaam begin van vier remises sterk terug.

Het toernooi werd tenslotte beslist in een tiebreak die bestond uit snelschaakpartijen. Daarin was Tiviakov overtuigend de beste. Hij won de eerste partij en accepteerde in de tweede remise in gewonnen stelling.

Het toernooi moest het dit jaar doen met een kleiner budget en werd daarom

gespeeld in de kleinere Studio 20 op het Mediapark in Hilversum. Dat werd een groot succes. Samen met de nevenevenementen, waaronder het zeer geslaagd HSG Open, was de ruimte steeds goed gevuld.

Sponsoren

Het toernooi kreeg steun van vele sponsoren. Hoofdsponsors waren de Gemeente Hilversum, de Provincie Noord-Holland, Dutch View en TCN Media Park. Daarnaast waren er bijdragen van Tulip Inn, L’Unité, Hocras, OSP Catering, Drukkerij Brügemann, Wentink Events, AVEX en iDesign.

Vrouwenkampioenschap

Volgens verwachting bood het vrouwenkampioenschap een eenzijdig beeld. Titelverdedigster Zhao Qin Peng concentreerde zich bij afwezigheid van concurrenten als Tea Lanchava en Petra Schuurmanop de poging een score van honderd procent te halen. Zes ronden lang leek dat te lukken, toen snoepte Arlette van Weersel haar een half punt af. In de slotronde kwam ook Desiree Hamelink tot remise.

Het overwicht van Peng was dermate groot dat het moeilijk was aardige fragmenten te vinden. In de dagverslagen op de toernooisite had Peter Boel het regelmatig over schaakles geven. We geven hier toch twee voorbeelden daarvan.

39. Tb1 e3 40. Pe4 Txb3! 41. Txb3

Lxc4+ 42. Td3 b6

En wit zit in een klassieke zetdwang. Ze gaf het op.

Muhren - Peng NK vrouwen 2007 (2e ronde)

38. .. e4!

Een klassieke doorbraak. Het is duidelijk dat zowel 39. Pxe4 Txb3 als 39. fxe4 Lxg4 niet gaan.

Ook erg leerzaam was Pengs overwinning op Colleen Otten in de eerste ronde. Wit heeft natuurlijk een groot ruimteoverwicht, maar hoe kom je verder? Dat gaat zo.

29. Lxd8 Lxd8 30. Tc8 Df6 31. Dg5!

En zwartgaf het op. De onderste rij breekt haar op.

Nederlands Kampioenschap 2007

Nederlands Kampioenschap vrouwen 2007

Minze bij de Weg

Daniel Stellwagen was zonder twijfel de gezichtsbepalende speler van het Nederlands Kampioenschap. Niet alleen streed hij tot de laatste toernooiminuten mee om de titel, het was vooral de manier waarop die tot de verbeelding sprak. Stellwagen vocht iedere partij tot de laatste pion uit en ging daarbij meerdere keren langs de rand van de afgrond. Dat hij er nooit in stortte mag een wonder heten. Schaakmagazine keek met hem op het toernooi terug.

In een van de rondeverslagen klaagde je over je openingen. Was je wel goed op het toernooi voorbereid?

Stellwagen: "Ik had me serieus voorbereid, maar in het algemeen is mijn openingskennis, vergeleken met andere spelers, minimaal. Daar moet ik meer tijd in steken. Het gaat er niet om of openingen bestuderen leuk of niet leuk is. Je moet het gewoon doen, anders gaat je niveau snel achteruit. Daar staat tegenover dat ik wel andere dingen in de voorbereiding doe. Ik overleef tot nu toe vrij aardig."

Stellwagen meerdere malen langs de rand van de afgrond

"Het NK had soms een hoge mate van overleven"

Overleven, kan je dit toernooi zo omschrijven?

"Het Nederlands Kampioenschap had inderdaad soms een hoge mate van overleven. (Ironisch) Niet het hele toernooi, er waren uiteraard ook partijen waarin ik niet slecht heb gestaan.

Maar al die dubieuze stellingen die ik in dit toernooi wist te krijgen waren inderdaad wel heel vreemd, het was hier erg extreem.

Ja, je komt soms in een situatie terecht die heel slecht is. Ik heb mezelf aangeleerd om dan toch met maximale inzet te spelen en door te blijven gaan tot het laatste stuk."

Hoe ging je het toernooi in?

"In het begin had ik niet echt een verwachting, eigenlijk heb ik dat bij geen enkel toernooi. Als het dan goed gaat wil je natuurlijk de titel wel halen. Voor aanvang van het toernooi dacht ik al dat ik in

vorm was (sic). Maar ik was niet zo bezig met het eindresultaat. Ik probeerde gewoon punten te halen en zag wel waar ik uitkwam."

Ik welke partijen heb je echt verloren gestaan?

"In ieder geval tegen Spoelman, dat was mijn slechtste partij uit het toernooi. Maar het is een moeilijke vraag: wat is aantoonbaar verloren? Nijboer bijvoorbeeld had in

de voorbereiding een lange extreem ingewikkelde variant gevonden die resulteerde in een gewonnen eindspel. Maar het was dermate gecompliceerd dat hij tijdens de partij en tijdens de analyse de juiste zetvolgorde vergeten was. Sta je dan verloren? Tegen Sokolov blunderde ik heel vreemd in tijdnood. Ja, dat was toen even verloren, maar na een onnauwkeurige zet van hem had ik direct weer voldoende tegenspel voor remise. En tegen Erwin l’Ami was het een heel scherpe partij waarin we beiden volgens de computer de winst misten. In de laatste ronde tegen Willy Hendriks blunderde ik een pion weg. Maar op zet 40 stond ik opeens weer goed."

"Ik had een beetje verdwaasd gevoel. Voor mijn gevoel was het toernooi afgelopen na de partij tegen Hendriks. Het was een vreemde situatie. Ik heb me nog wel proberen op te laden, maar het was duidelijk dat ik niet optimaal speelde. Ik vind het eleganter om een tiebreak niet op de dag zelf te doen. Beter de dag erna of veel later, en met wat meer bedenktijd. Vluggeren is toch een anticlimax. Ik begrijp het wel vanuit de organisatie, er was dit jaar beduidend minder geld en ook het prijzengeld was erg afgenomen door het wegvallen van een aantal sponsors. Een dag later spelen kost geld, dus in dit specifieke geval kon ik het wel begrijpen. Maar als je geld hebt is dit niet de beste oplossing."

Haal je alles er uit wat er in zit?

"Als je honderd procent van je tijd in het schaken steekt haal je er natuurlijk meer uit, ik heb mijn potentieel niet maximaal gerealiseerd. Het duurt in mijn situatie langer om dat waar te maken."

Heb je ooit overwogen om fulltime te gaan schaken?

"Ja, na mijn schooltijd, toen moest ik kiezen. Ik vond het belangrijk om mijn kennis te verbreden en ik vond scheikunde erg interessant en wilde daar meer van weten. Het voordeel van studeren is dat je de wereld ook van een andere kant kunt bekijken."

Waar ligt je top?

"Of een rating van 2700 mogelijk is weet ik niet. Het is moeilijk te zeggen wat je er uit kunt halen. Een rating van 2700 halen kost me veel tijd. Hoe verder je komt, hoe meer tijd je er aan kwijt bent. Dat geldt voor de studie en voor het schaken. Ik kan me voorstellen dat je op een gegeven moment moet kiezen. Mijn ambitie is vooral om een hogere rating te krijgen. Een jaar geleden had ik als doelstelling om 2600 te halen. Dat is intussen gelukt. Ik heb geen idee hoever ik nog kan komen, maar ik hoop wel op progressie."

Heb je een trainer?

Hoe zou je je speelstijl willen omschrijven?

"Ik probeer altijd in dynamische stellingen terecht te komen. Ik houd van stellingen waar spel in zit, die vind ik leuk om te spelen. Ik voel me daar vrij goed in thuis en meestal weet ik wel wat te vinden. Het liefst heb ik stellingen die ik zelf interessant vind, zodat ik achter het bord in ieder geval iets heb om over na te denken."

Het toernooi werd afgesloten met een tiebreak, direct na de laatste partij. Hoe ging je die tiebreak in?

Studeren en schaken

Naast het schaken studeer je ook. Wat doe je precies?

"Ik studeer scheikunde. Ik heb het derde jaar afgerond en begin in september aan mijn master chemistry and physics. Ik probeer mijn prioriteiten te verdelen. Als er een toernooi aankomt, schuift de prioriteit naar het schaken. Ik probeer zoveel mogelijk tijd aan schaken te besteden, dat probeer ik te maximaliseren. Want ik wil verder komen dan mijn niveau van nu. Maar schaken en studie zijn ongeveer gelijkwaardig, misschien met iets meer nadruk op het schaken."

"Ik werk af en toe met Yasser Seirawan en ik zat dit jaar nog in Jong Oranje. Dat waren dit jaar vooral voorbereidende sessies met Chuchelov op het Wereldkampioenschap voor de jeugd in oktober. Volgend jaar valt dat weg. Maar het leeuwendeel moet je toch zelf doen. Als je een sponsor zou hebben zou het gemakkelijker zijn een trainer te nemen. Maar dat is heel lastig voor elkaar te krijgen. Er is ooit, een aantal jaar geleden, over gepraat maar het is niet van de grond gekomen."

Schaak je over vijf jaar nog?

Je weet natuurlijk nooit wat de toekomst brengt, maar Ik ben wel van plan om nog een tijdje door te gaan."

Word je wereldkampioen bij de jeugd?

"Ik ga een goede poging wagen. Ik ga zeker voor de titel."

Een cruciale overwinning Tiviakov analyseert zijn NK 2007

L’Ami - Tiviakov NK Hilversum 2007 (5)

Deze partij uit de vijfde ronde was erg belangrijk voor mij. Door vier remises was ik achterop geraakt en ik had dringend een overwinning nodig om me weer in het gevecht om de titel te kunnen mengen. Gelukkig had ik me tijdens een rustdag op alle populaire varianten kunnen voorbereiden.

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 b6

4. g3 Lb7 5. Lg2 Le7 6. 0-0 0-0 7. d5

Ik had veel tijd besteed aan het analyseren van dit scherpe pionoffer dat de laatste tijd erg populair is.

7. .. exd5

7. ..Pa6!? is een interessant alternatief, dat ik vier keer heb geprobeerd. Bij goed spel van wit krijgt zwart een wat slechtere passieve stelling.

8. Ph4 c6 9. cxd5 Pxd5 10. Pf5 Pc7 11. e4 d5 12. Te1 Lf6!?

Een interessante zet. Het lijkt alsof zwart een tempo verliest, want na 13. e5 moet de loper terug. Het idee achter de zet is dat in de gesloten stelling die ontstaat zwart zijn ontwikkeling eenvoudiger kan voltooien. Bovendien wordt wit gedwongen de aanval tegen de zwarte koning te openen, omdat hij anders gewoon een pion achter staat. Juist daarom had ik me vooral op deze zet voorbereid. 12. .. dxe4 en d4 zijn de alternatieven.

13. e5 Le7

Ook 13. .. Lc8!? 14. exf6 Lxf5

15.fxg7 Te8 is speelbaar voor zwart.

14. Dg4

Een alternatief is 14. Pc3 Lc8

15. Dg4 Lxf5 16. Dxf5 Pe6 17. f4 met compensatie. Yasser Seirawan kwam in 1980 met het idee 14. Lh6. Het lijkt gevaarlijk, maar zwart kan de gevaren neutraliseren met 14. .. gxh6 15. Dg4+ Lg5 16. h4 Kh8 17. hxg5 Dxg5 en zwart heeft de beste kansen.

14. .. g6 15. Lh6

15. Pc3 is een alternatief voor

de tekstzet, maar er is niets mis met het ontwikkelen van de loper naar h6.

15. .. Te8

15. .. Lc8? verliest een kwaliteit na 16. Pxe7+ Dxe7 17. Lxf8.

16. Pc3!?

In deze kritieke stelling moet wit kiezen waarheen hij het paard op b1 speelt: c3 of d2.

Dat is geen eenvoudige keuze.

Na 16. Pxe7+ Dxe7 17. Pd2 heeft wit enige compensatie

18. .. b5!N

Een belangrijk nieuwtje, maar ook 18. .. Ld7 19. Tad1 Pba6 is heel goed speelbaar.

19. Dd1

Na 19. Da5 Pba6 dreigt zwart de dames te ruilen door De7b4. Ook na 19. Dd4 Pd7 staat zwart goed; 19. .. Pe6!? gevolgd door b4 verdient eveneens aandacht.

19. .. b4

Door het paard van c3 weg te jagen verlost zwart paard c7 van de taak om d5 te dekken. Toch verdient ook 19. .. Pd7!? aandacht. 19. .. Pe6 verliest niet, maar zwart moet wel attent zijn op eventuele offers op d5. Na 20. Pxd5 cxd5 21. Dxd5 Pc7 22. Dd6 Pba6 is de stelling onduidelijk.

20. Pe2 Pe6

Zwart had met 20. .. Dxe5!? ook de pion op e5 kunnen nemen, maar ik vond de witte compensatie na 21. Dd2 te groot. 20. .. Pd7!? was wel een goed alternatief geweest.

moeten zetten, waarmee hij de directe ontwikkeling van de zwarte stukken en diens pionopmars in het centrum had verhinderd. Beter waren daarom

21. Pd4 Lb7 21. Tc1 of direct 21. Tc1 met enige compensatie voor de pion.

21. .. Pd7 22. Tc1 Lb7 23. Pd4 Tac8

Zwart heeft zijn ontwikkeling voltooid en staat nu klaar om met zijn centrumpionnen op te rukken.

24. Pf3

Na 24. Lh3 speelt zwart eerst 24. .. a6, waarmee hij veld b5 dekt, en pas daarna c6-c5.

24. .. c5 25. g4?!

Te langzaam. Na het juiste 25. f5 gxf5 26. Lh3 c4 ( of 26. .. f6 )

27. Lxf5 f6 staat wit slechts een tikje slechter.

25. .. c4! 26. f5?!

Leidt tot een verloren stelling. Hardnekkiger was 26. Tc2.

26. .. Pec5

Dreigt een kwaliteit te winnen met Pd3.

kunnen winnen met 27. ..

Pd3!? 28.e6 Pxe1 29. exd7 ( 29. Txe1 fxe6 30. Txe6 [30. fxe6 Pc5-+] 30. .. Dc5+) 29. .. Pxf3+ 30. Lxf3 Dxd7 met beslissend voordeel.

28. Dd4

Na 28. De3 gxf5 (ook 28. .. Dc5 en 28. .. Pxe5 zijn mogelijk) 29. gxf5 Pxe5 30. Pxe5 Dxe5 31. Dxa7 Tc6 wint zwart.

28. .. Dc5

Zo gaat zwart over naar een gewonnen eindspel met een pion meer. Ook 28. .. gxf5 29. gxf5 Pxe5 30. Pxe5 Dxe5 31.

Dxa7 Tc6 en 28. .. Pxe5 29. Pxe5 Dxe5 30. Dxa7 La8 waren heel goed mogelijk.

29. Le3 Dxd4 30. Lxd4 Pdc5

31. Ted1 a5

Goed was ook 31. .. Pd3 32. Tc2 (32. Tb1 a5) 32. .. a5.

32. Pe1 Pd7 33. Pf3 Lc6 34. h4 La4

Zwart hoeft de zaak niet te compliceren. Na 34. .. gxf5!?

35. gxf5 Pg3 36. Kf2 Pxf5 37. Lh3 Pxd4 38. Pxd4 Te7 39. Tg1+ Kh8 40. Tg3 heeft wit wat tegenspel ondanks zijn twee pionnen achterstand.

35. Te1 c3!? Ook 35. .. Pdc5 was mogelijk.

36. Pg5

36. bxc3 Pxc3.

36. .. Pxe5 37. Pxe4 dxe4 38. Lxe4 c2 39. Lxe5

voor de pion.

16. .. Lc8 17. Pxe7+ Dxe7 18. Da4

18. Dd1 is, denk ik, beter want na de tekstzet wint zwart een belangrijk tempo en kan hij het paard van het goede veld c3 verjagen. Vanaf c3 valt het paard pion d5 aan, waardoor zwarts ontwikkeling wordt bemoeilijkt. 18. Df3 Pd7 is niet goed voor wit: de pion op e5 is zwak.

21. f4?!

Dit is fout. Het lukt wit niet om een aanval tegen de zwarte koning op te zetten. Daarom had hij pion c6 onder druk

27. Dd2

Andere zetten verliezen eveneens. Bijvoorbeeld 27. Dd4 Pd3; 27. e6 fxe6 ( 27. .. Pd3!? 28. exd7 Dc5+ 29. Te3 (29. Le3 Txe3) 29. .. Txe3 30. dxc8D+ Lxc8 31. Kf1 Pxc1 32. Dxc1 Te8)

28. fxe6 Pxe6 met beslissend voordeel voor zwart.; 27. Lg5 Df8; 27. Te3 Pd3.

27. .. Pe4

Kiest de veilige weg, maar zwart had beter een kwaliteit

Een andere mogelijkheid is 39. b3 Pf3+ 40. Lxf3 Txe1+ 41. Txe1 c1D 42. Txc1 Txc1+ 43. Kf2 Lc6-+.

39. .. Txe5 40. b3 Tce8 41.

bxa4 Txe4 42. Txe4 Txe4 43. Txc2 Txg4+ 44. Kh2 Txh4+

45. Kg3 g5 46. Tc5 Kg7 47. Txa5 Tc4, 0-1

Door deze overwinning kwam ik weer in de buurt van de leiders en uiteindelijk werd ik voor de tweede achtereenvolgende maal Nederlands kampioen.

De zomer in het kort Wijzigingen in het KNSB-bestuur

Tijdens de Bondsraad van 9 juni is Sytze Faber afgetreden als bestuurslid van de KNSB. Hij had zijn reglementaire periode van negen jaar erop zitten. Omdat het nog niet gelukt is een nieuwe voorzitter voor de KNSB te vinden, neemt vice-voorzitter Arthur Rongen de taak van voorzitter voorlopig op zich. Hij gaat samen met een commissie op zoek naar een geschikte kandidaat voor de voorzitterspost. Zie ook het interview met Faber elders in dit nummer.

Jan Schinkelshoek werd benoemd tot bestuurslid en zal belast worden met de nieuwe post PR, Communicatie & Sponsoring. Schinkelshoek heeft grote ervaring op dit terrein. Hij was onder andere directeur communicatie van de Rabobank Groep, algemeen hoofdredacteur van de Sijthoff

Pers en directeur voorlichting van het ministerie van justitie. Op dit moment is hij lid van de Tweede Kamer voor het CDA. Penningmeester Erik Both maakte op de vergadering bekend in verband met een drukke baan uiterlijk in september 2007 zijn functie als penningmeester neer te leggen.

Bilderberg toernooi

In het Bilderbergtoernooi in Oosterbeek werd van 30 juni tot en met 6 juli gespeeld om het Senioren- en Veteranenkampioenschap van Nederland.

De seniorentitel ging naar Ruud van Caspel; hij was de beste speler boven de vijftig. Veteranenkampioen werd net als in 2006 Nico Speijer. Deze titel is bedoeld voor de beste speler boven de zestig. Beide spelers eindigden met een score van 5.5 uit 7, Van Caspel had echter de meeste weerstandspunten. In totaal trok een recordaantal van 160 schakers naar Hotel De Bilderberg in Oosterbeek. Wie de senioren heeft, heeft de toekomst.

Hogeschool

Zeelandtoernooi

Het Hogeschool Zeelandtoernooi in Vlissingen beleefde dit jaar zijn elfde editie. Na twee succesvolle periodes van vijf jaar heeft de hoofdsponsor opnieuw voor vijf jaar bijgetekend. Het toernooi heeft stilletjes een vaste plaats veroverd op de Nederlandse

Erik van den Doel open kampioen

Grootmeester Erik van den Doel heeft in Dieren het Open Kampioenschap van Nederland op zijn naam gebracht. In een spannend toernooi scoorde hij 7 uit 9. Dat was evenveel als Erwin l’Ami en de Indiër Deep Sengupta. Van den Doel had echter aanzienlijk meer weerstandspunten en Sonneborn-punten bij elkaar gespeeld. Door zijn resultaat heeft Van den Doel zich rechtstreeks geplaatst voor het Nederlands Kampioenschap 2008. De beste Nederlander in Dieren komt daarvoor in aanmerking. L’Ami had zich tijdens het afgelopen kampioenschap al gekwalificeerd voor het toernooi van volgende jaar, zodat een beslissingstweekamp tussen Van den Doel en L’Ami niet nodig was. Een erg goede prestatie werd geleverd door de jonge Robin van Kampen, die een fraai 5.5 uit 9 scoorde, voldoendevoor een TPR van 2329. Ook Friso Nijboer scoorde 5.5 uit 9; voor hem was dat juist een fikse teleurstelling.

schaakkalender. Sterker nog, het is een van de belangrijkste jaarlijkse schaakevenementen geworden. Met 250 deelnemers was het opnieuw ‘uitverkocht’. De eerste plaats ging heel verrassend naar de vijftienjarige Italiaan Fabiano Caruana. Hij scoorde 7 uit 9, net als Nederlands kampioen Sergei Tiviakov, FIDEmeester Migchiel de Jong, die zich pas een paar uur voor de eerste ronde aanmeldde, en de Duitse meester Ralf Appel Jop Delemarre scoorde een grootmeesterresultaat.

Speelzaal Vlissingen

Ah eindelijk, binnenkort beginnen de interne en externe competities

weer. Als u in de zomer niet zelf in een van de vele zomertoernooien heeft gespeeld, wordt het tijd om de hersencellen weer op gang te brengen. Laten we eens kijken of we online wat schaakopgaven kunnen vinden.

Op de Chess Tactics Server, te vinden onder http://chess.emrald.net/index.php kunt u meer dan 23.000 opgaven vinden. Er zijn niet alleen passende opgaven voor beginners, ook sterkere spelers kunnen hun lol op met een groot aantal echte hersenkrakers. U kunt als ‚guest’ een aantal oefeningen doorspelen om te wennen aan de interface. In het kort: u krijgt een opgave op het scherm te zien. Na zes seconden speelt de interface een zet en de bedoeling is dat u dan het juiste antwoord vindt. Als het u bevalt kunt u zich gratis registreren. U moet de opgaven onder tijddruk afwerken en voor veel schakers is het enorm belangrijk en motiverend dat de resultaten worden weerspiegeld in een rating, de zogenaamde Glicko-rating. Op de ranglijst staan inmiddels meer dan 13.000 schakers uit 109 landen. Leuk om dagelijks een paar opgaven op te lossen en uiterst geschikt om voor de speelavond even de schaakcellen aan te sporen.

Per opening

Voor de jongere spelers en beginners is de‚ mat-in-één generator’ erg aardig. Surf maar eens naar www.chesskids.com/matews.htm

Daar verschijnt een ‚magisch werkblad’ met een aantal (9) mat-in-één opgaven. U kunt niet op het bord klikken, maar het is bijvoorbeeld wel mogelijk de pagina uit te printen.

Oefenen op het internet

Zomertraining

Ideaal voor de jeugdtraining. Als u de pagina opnieuw laadt, zult u zien dat er weer een pagina vol nieuwe opgaven verschijnt. Een stuk moeilijker zijn de schaakpuzzels die u aantreft op de pagina http://wtharvey.com/prodex.html Op het eerste gezicht is het een onoverzichtelijke website, maar al snel begrijpt u wat de bedoeling is. Klik eenvoudig op een naam van een speler om een hele rits opgaven uit de partijen van de desbetreffende speler op te roepen. U treft ook een aantal Nederlandse spelers in de tactische databank aan. Bekende namen als Euwe, Timman en Van Wely ontbreken natuurlijk niet, maar we zien ook klassiekers als Olland en Kramer. Het is tevens mogelijk per opening tactische opgaven te zoeken. Dus als u een fervent aanhanger van het Koningsindisch bent, vindt u hier een groot aantal typische tactische wendingen voor deze opening. Doe er uw voordeel mee!

ChessPad

Met het gratis programma ChessPad kunt

u zelf een grote verzameling opgaven opslaan. Onder de opgaven op de bovengenoemde site staat namelijk een ‘FENstring’ die u kunt kopiëren en plakken in het programma ChessPad. Surf naar www.wmlsoftware.com/chesspad.html om het programma te downloaden.

Als we nu toch in het computerhoekje zijn aangekomen, kan ik u een aardig trainingshulpje aanbevelen. Surf naar de website van de veelvoudig wereldkampioen computerschaak Stefan Meyer-Kahlen, www.shredderchess.com U vindt daar niet alleen een puzzel van de dag op verschillende niveau´s (klik op de hoofdpagina onderaan rechts op het menu), maar u kunt daar ook gratis tegen een Shredder-versie spelen die niet zo sterk is. Als toetje vindt u op de site een enorm uitgebreid online openingsboek en een eindspeldatabase met ruim 1150 GB (!) data. U plaatst een eindspelstelling op het bord en u ziet meteen of de stelling gewonnen is! Uitstekende eindspeltraining! De competitie kan beginnen.

Eric van Reem

Schaakverenigingen: ga aan de slag met SpeelZ!

Het nieuwe schaak- en schoolseizoen is net begonnen. Dit het juiste moment om de schooljeugd aan het schaken te krijgen. Het project SpeelZ biedt de schaakverenigingen daarbij een unieke mogelijkheid.

Wat is SpeelZ?

De kern van het project SpeelZ wordt gevormd door een leskist die op school kan worden gebruikt. De kist bevat schaakmateriaal dat door een school kan worden gehuurd, lesmateriaal voor tien leerlingen en een handleiding voor de man of vrouw die de lessen op school gaat geven. Het is een kant en klaar pakket dat voldoende is om gedurende tien tot vijftien weken schaaklessen voor beginnende spelers op school te verzorgen. De school betaalt hiervoor slechts €125,-.

Waarom stimuleren?

Waarom moet een vereniging het project SpeelZ stimuleren? De basisscholen zijn sinds kort verplicht om naast de normale lessen opvang aan te bieden voor de buitenschoolse uren. Uiteraard wil de school die tijd op zinvolle wijze invullen. Het geven van schaaklessen is daarvoor een ideaal middel. Het is eenvoudig te organiseren, het is leuk, de kinderen steken er iets van op en het is niet duur. De schaakvereniging kan er van profiteren door enthousiaste leerlingen de stap naar de vereniging te laten maken.

Wat kan een vereniging doen?

De vereniging kan bij de scholen in de buurt informeren of er belangstelling is voor schaaklessen en op de website www.speelz.org kijken welk pakket het meest geschikt is. Vervolgens moet de school zich zelf via deze website aanmelden. De vereniging kan ook helpen om een schaakdocent te vinden. Schaaktrainers, leerkrachten en ouders kunnen met behulp van de meegeleverde handleiding de lessen op school verzorgen.

Workshops lesgeven

De speciale korte handleiding uit de leskist is geschreven door schaaktrainer Poulien Knipscheer. Daarnaast heeft zij een workshop ontwikkeld waarin wordt uitgelegd hoe het materiaal uit de SpeelZ leskist kan worden gebruikt. Deze workshop duurt een dagdeel en zal in de komende maanden overal in het land worden gegeven. De workshop is bedoeld voor mensen die met de SpeelZ leskist aan de slag willen of er meer over willen weten. Dat kunnen schaaktrainers, leerkrachten en ouders zijn.

Wilt u zo’n workshop bijwonen? Neem dan contact op met uw regionale bond, de servicepuntmedewerker in uw regio of het bondsbureau. De deelname aan de workshop is gratis.

Een overzicht van de workshops vindt u op www.schaakbond.nl bij opleidingen en vervolgens bijscholingen en op de SpeelZ pagina op dezelfde site.

Waar zijn de leskisten?

Over het land zijn 150 leskisten verspreid. Ieder regionale bond heeft op dit moment kisten in voorraad. Een school die belangstelling heeft kan dus snel aan een kist worden geholpen.

Meer weten?

Wilt u meer weten?

Kijk dan eens op www.speelz.org

Ook op www.schaakbond.nl kunt u onder de link SpeelZ informatie vinden. Voor vragen kunt u terecht bij de servicepunten, de regionale bond of het bondsbureau.

Ze is twaalf jaar. Dit jaar werd ze tweede bij het Nederlands Kampioenschap D voor meisjes in Rijswijk. En ze heeft Benjamin Bok ooit mat achter de paaltjes gezet. Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van ... Sophia Thoma.

Piet Peelen

Sophia Thoma wilde aan bord éé n spelen

Sophia was bij haar oma, die een spelletje speelde met haar nichtje. Thuis vroeg ze hoe dat spelletje ging. Papa wist dat wel, en zo leerde Sophia schaken. De volgende keer kon ze ook met oma schaken. Ze was toen vijf jaar oud. Af en toe maakte ze wat opgaven uit het werkboek eerste stap. En na een paar jaar won ze van oma!

Op een zondag ging ze met papa naar een schaaktoernooi. Dat was in Oosterhout. Sophia won één partij en bij een andere bleven alleen twee koningen over, remise. Daarmee werd ze 44ste van de 45! "Papa, ik wil ook graag op bord 1 spelen", zei Sophia. "Dan moet je elke dag wel tien minuten oefenen" zei papa. Dat deed ze. In het Brabant-criterium in Oisterwijk ging haar droom een paar jaar later in

vervulling: ze werd eerste!

Ook ging ze op een club, de SV Lombardijen. Daar kreeg ze les in de groep van Sascha Ottenhof. "Sascha zette een stelling op het grote demonstratiebord. En ik wist de oplossing!" Ze glimlacht als ze eraan terugdenkt. Bij de centrale training krijgt ze les van Dolf Meijer. Papa: "Dat is elke maand een feestje!" Dus traint ze regelmatig ook persoonlijk bij Dolf.

Eiffeltoren

Ruim een jaar geleden speelde ze het Persoonlijk Jeugdkampioenschap D in Rotterdam. Samen met Annemarie Slotboom werd ze het beste meisje. Toen mochten ze naar het NK in Rijswijk. Daar speelden ze de eerste

ronde tegen elkaar! Uiteindelijk werd Sophia gedeeld zevende. Afgelopen jaar ging het nog beter. Bij de RSB D haalde ze 8.5 uit 9! Omdat ze naar het NK-D voor meisjes ging kreeg ze de beker voor het beste meisje. "Dat was best gek. Maar er was geen beker voor de beste jongen. Dat is eigenlijk niet eerlijk!" Leukste toernooi tot nu toe was vorig jaar Bagneux. Thuis staat een kleine Eiffeltoren waar haar medaille aan hangt. Omdat ze tweede werd bij het afgelopen NK mag ze nu naar de Europees Kampioenschap in Kroatië. Van school heeft ze al vrij gekregen!

Haar Stap 2+ werkboek heeft Sophia inmiddels aan oma gegeven. Die vindt dat ook leuk. Ze willen samen meedoen aan het NK familieschaak.

‘Training is een feestje!’

Jeugdkatern Schaakmagazine

Geboortedatum: 27 juni 1995

Uit: Rotterdam

School: Erasmiaans Gymnasium

Leukste schoolvak: Gym, Handvaardigheid

Hobby’s: Lezen, piano spelen, puzzels en natuurlijk schaken

Schaken geleerd: Van m’n vader

Club: SV Lombardijen, Charlois Europoort

Wat wil je worden: Iets met piano

Lievelingseten: Lasagne

Partijen van Sophia

Sophia ThomaTabitha Snikkers

NK D Rijswijk 2007

1. e4 c5 2. c3 d5 3. exd5

Dxd5 4. d4 g6 5. Pf3 Pc6 6. Le2 Lg7 7. Le3 cxd4 8. cxd4

Ph6 9. Pc3 Dd7 10. d5! Pb4

4. cxd4 d5 5. e5 Pc6 6. Pf3

Lb4+ 7. Pc3 Pge7 8. a3 Lxc3+

9. bxc3 0-0 10. Ld3 Pa5 11. 0-0

Trainer Dolf vertelde later over het offer 11. Lxh7+.

11. .. Pc4 12. Lxc4 dxc4 13.

Tb1 Da5 14. Dc2 a6 15. Pg5

Pg6 16. Lb2 b5 17. h4!

Sophia wilde aanvallen, zeker omdat het de laatste ronde was.

17. .. h6 18. h5! hxg5 19. hxg6 f6

Aha, in vier zetten naar h7!

23. .. Kf8 24. Dh8+ Ke7 25.

Dxg7+ Kd6 26. dxe5+ Txe5

27. Tfd1+ Td5 28. Df8+ Kc6 29.

Txd5 exd5 30. g7 Le6 31. Dxb8

Da4 32. De8+ Kd6 33. Te1

Zwart geeft het op (1-0)

Frank HartogSophia Thoma

ONJK D Hengelo 2007

1. e4 e6 2. d4 d5 3. exd5 exd5 4. Pc3 c6 5. Pf3 Ld6 6.

Ld3 Pe7 7. Ld2 0–0 8. 0–0 Lf5

9. Le3 Lg6 10. Lg5 f6 11.

Lxg6 Pxg6 12. Lh4 Dc7

Dreigt 13. .. Pxh4 14. Pxh4

De4 33. Tff1 Te2 34. Tfe1 h6

11. Lxh6 Lxc3+ Ook na 11. ..

Lxh6 12. Lb5 (niet 12. Dd4?? Pc2+) wint wit een stuk.

12. bxc3 Pxd5 13. c4 Pf6 14. Dxd7+ en wit won later (1-0).

Sophia ThomaBente Verheul

NK D Rijswijk 2007

1. e4 e6 2. d4 c5 3. c3 cxd4

Een spannende stelling. Waar wil de witte dame heen?

En hoelang duurt dat?

20. De4 Tb8 21. Df3 fxe5 22.

Dh5 Tf5 23. Dh7+

Lxh2+.

13. Lg3 Pf4 14. Pe2 Pxe2+

15. Dxe2 Lxg3 16. fxg3 Pd7

17. c3 Tae8 18. Dd3 Te4 19.

Pd2 Te7 20. c4 dxc4 21.

Dxc4+ Kh8 22. Db3 Pb6 23.

Da3 Tfe8 24. Tf2 Dd7 25. Pf3

Pc4 26. Dc3 b5 27. b3 Te3 28.

Db4 Pd6 29. a4 bxa4 30.

Txa4 Pb5 31. Ta1 Dd5 32. Tb1

Stellingen uit Hengelo

Begin augustus werd in Hengelo

het Open Nederlands Jeugdschaakkampioenschap gehouden. Voor deze rubriek heb ik een aantal interessante stellingen uit de D-groep verzameld.

Jan Cox – Jolien Eilers

Zwart is aan zet

Wit heeft één pion minder, maar zijn stukken staan actiever. Zwart begint daarom met 25. .. c5. Nu doet zijn toren mee en kan het witte paard niet naar d4. Mooi toch? Maar wit is ook slim en speelt zijn paard om: 26. Ph4 Td6

Vraag 1: Wat is beter?

27. Pf5 Td7

Vraag 2: Is dit verstandig?

28. Te6 Tf7 29. Ta6 en wit won; zijn toren kan de pionnen oppeuzelen.

Zwart is aan zet

Kan je net als

Mahsa een

stuk winnen? Kijk naar opgave 2.

Een belangrijk moment voor Myrre. 21. .. d5! Zwart heeft iets gezien op de e-lijn en opent de stelling. Met het loperpaar in bezit is dat vaak een goed plan. 22. exd5 exd5 23. d4 De6 24. Tf3 Lg4 en zwart won.

Opgave 2: Zwart aan zet wint (stap 2/3)

opgave 4:

Wit aan zet wint (stap 4)

Dankzij welke combinatie haalde de uiteindelijke

kampioen zijn eerste punt binnen?

Opgave 1: Zwart aan zet wint (stap 2) Met welke zet won de meisjeskampioene?

Opgave 3: Wit aan zet wint (stap 2/3) Uitschakelen!

Pascal Losekoot

Vaclav OcelikMyrre Hortensius

De beste partij

De volgende partij vond ik erg goed gespeeld, door beide spelers.

Frank van der WerffKevin Bruggeman

1. e4 c5 2. Pc3 Pc6 3. f4 Dit wordt het Grand-Prix systeem genoemd. 3. .. e6 4. Pf3 d5 Prima. Zwart neemt gelijk het centrum in. De zet d7-d5 is belangrijk voor zwart in deze opening. 5. d3 Een beetje rustig maar wel stevig. 5. .. Le7 6. g3 Pf6 7. Ld2 b6 8. Lg2 Tb8 Niet zo'n rare zet. Zwart wil zijn toren liever niet op de g2-a8 diagonaal en staat klaar om b5 te spelen. Wit voorkomt dat gelijk. 9. a4 Lb7 10. 0-0 0-0 11. h3 d4 12. Pb5 a6 13. Pa3 Pe8 Ziet er misschien raar uit, maar waarschijnlijk wil zwart met f5 zijn toren in het spel betrekken. 14. g4! Wit neemt ruimte op de koningsvleugel. 14. .. f6 15. De1 e5 16. f5 Pd6 17. h4 h6 18. Dg3 Pf7 19. Tf2 Pb4 20. Lf1 Lc8 21. Tg2 Wit heeft alles klaargezet op de koningsvleugel. 21. .. Tb7

22. g5! fxg5 23. hxg5 hxg5 24. Pxg5 Lf6 Alles afruilen op g5 was beter geweest. 25. Le2 Pc6 26. Lh5 Ph8 27. Dh4 Pf7 Het pionoffer 27. .. g6 is interessant: dan haalt zwart er nog wat verdedigers bij, zoals de b7-toren. 28. Lxf7+ Tfxf7 29. Dh7+ Kf8 30. Pxf7 Txf7 31.

Dh8+ Ke7 32. Dxd8+ Pxd8 33. Lg5 Lxg5 34. Txg5 Kd6 35. Pc4+, 1-0

Vind jij dat je een nog betere partij hebt gespeeld?

Schrijf dan aan de redactie, misschien komt ie er de volgende keer in!

Pf7 27. Lxf6 Lxf6 28. Dxf6, 1-0

Een lokzet 25. .. Pxh6 26. Lxg5

Celine Nicolai 25. Pxh6!

Kacper Drozdowski -

Opgave 4:

Lxd7+ Txd7 15. Pxd7 Dxd7, 1-0

12. .. Tc7 13. Lxf6 gxf6 14.

12. Lg5! Nu is d7 niet meer goed te verdedigen:

Ivo Knottnerus

Opgave 3: Hans-Lennar ckeröSeidenst -

wint het paard. (0-1)

24. .. Dxd3! 25. cxd3 Le3+

Mahsa Bitalzadeh

Celine Nicolai –

Opgave 2:

Dankzij de penning 0-1.

18. .. Txf3!

Ardin BosboomLisa Lagaert

Opgave 1:

Nee, nu kan de witte toren op e6 binnenkomen. Ta6 was het beste geweest.

Vraag 2:

Te6 te kunnen spelen.

Beter is 26. .. Kd7 om na 27. Pf5

Vraag 1:

Stellingen uit Hengelo

Jeroen Bosch

De Nederlander Joop van Oosterom werd onlangs voor de tweede keer wereldkampioen correspondentieschaak. In de finale van WK21, die op 1 augustus 2005 begon, wist hij 7 van de 14 partijen te winnen en verloor hij slechts eenmaal. Speelt u mee met een van zijn overwinningen?

Joop van Oosterom - Alois Lanc WK correspondentie 21

1. d4 d5 2. Pf3 Pf6 3. c4 c6 4. Pc3 e6

5. Lg5 h6 Van Oosterom prefereert nu het positionele 6. Lxf6 boven

het scherpere 6. Lh4 dxc4 7. e4 g5. Na 6. .. Dxf6 7. e3 Pd7 8. Ld3 dxc4 9. Lxc4 g6 heeft wit een stabiel centrum en meer ruimte, maar zwart kan bogen op het loperpaar en een solide (al is het wat passieve) stelling. 10. 0-0 De7 11. e4 Lg7 Zwart moet uiteindelijk zijn spel zien te bevrijden door .. e5 of .. c5 door te zetten. Met zijn volgende zet (12. e5) verhindert Van Oosterom mechanisch een van deze opstoten en wint nog meer ruimte. Een eventueel risico is dat de witte voorpost op e5 ook zwak zou kunnen worden, wanneer het zwart lukt om .. c5 door te zetten. 12. e5 0-0 13. Te1 Td8 Zwart plaatst zijn toren vast op de halfopen d-lijn en bereidt .. c5 voor. Kunt

Combineren

Karel van der Weide

u net als onze nieuwe wereldkampioen het witte ruimtevoordeel uitbuiten?

14. De25b6

15. Tad14a6

16. Ld310Lb7

17. Le44Tab8

18. h46b5

19. Dc26Tdc8

20. a35c5

21. Lxb7 2Txb7

22. Pe45Tcc7

23. Tc19c4

24. Tcd18Tb8

De lezer heeft wit

U gaat als volgt te werk: bedek de zetten in de kolom rechts en kies steeds uw zet als witspeler.

Op bladzijde 29 vindt u het commentaar en treft u andere zetten aan die ook punten opleveren.

Een recordaantal deelnemers wist deze zomer de weg naar het Open Kampioenschap in Dieren te vinden. Magere zomer of gewoon een geweldig en goed georganiseerd toernooi? Volgens mij het laatste. Erik van den Doel

25. h56gxh5

26. Pg3 3b4

27. axb42Dxb4

28. Pxh55Kh8

29. d56Dxb2

30. De4 2exd5

31. Txd53Pc5

32. Dh49

Totaal 100

werd op weerstandspunten eerste verklaard en bemachtigde aldus een ticket voor het ‘echte’ NK volgend jaar. Wat betreft het combinatoire aspect, vooral het mat werd gezocht. De oplossingen staan op bladzijde 30.

1. Wit is aan zet2. Zwart is aan zet3. Wit is aan zet4. Zwart is aan zet

5. Zwart is aan zet6. Wit is aan zet7. Wit is aan zet8. Wit is aan zet

Bij het afscheid van een koningin

Fenny Heemskerk 1919 - 2007

Ruim twintig jaar was Fenny Heemskerk de sterkste schaakster van Nederland en in 1952 was ze heel dicht bij de wereldtitel. Dat maakte haar tot een monument in schakend Nederland, iets waarvan ze met volle teugen genoot. Die roem was het enige wat ze eraan verdiende, als alleenstaande moeder stond ze dagelijks op de markt om in haar levensonderhoud te voorzien. Op 8 juni overleed Fenny Heemskerk, op 87-jarige leeftijd.

Vader en moeder Heemskerk waren sterke clubschakers, maar het lag niet voor de hand dat ze hun liefhebberij op hun dochter konden overbrengen. Fenny, geboren 3 december 1919, hield als meisje namelijk vooral van lichaamssporten. Toen ze eens met griep van school thuisbleef, leerde haar vader haar toch de spelregels. Het duurde tot 1935 tot ze enthousiast raakte voor het spel, zoals velen werd ze getroffen door de schaakkoorts rond de match Euwe - Aljechin

Haar eerste succes kwam verbluffend snel: al in 1937 onttroonde ze Catharina

Johan Hut

Roodzandt als kampioene van Nederland. Die titel raakte ze een jaar later weer kwijt, maar van 1939 tot en met 1958 behaalde ze acht zeges op rij. Het kampioenschap werd om de twee jaar gespeeld en in de oorlog helemaal niet, feitelijk heerste ze dus twintig jaar.

Uiteraard was Fenny Heemskerk Neerlands afgevaardigde naar de toernooien in de cycli om het wereldkampioenschap. In 1949 eindigde de cyclus niet met een tweekamp maar met een toernooi, omdat kampioene Vera Menchik in de oorlog was omgekomen. In 1952 en 1955 werd er een kandida-

tentoernooi gespeeld, waarvan de winnares een match tegen de wereldkampioene mocht spelen. Alle drie de toernooien werden in Moskou gespeeld. Heemskerk werd achtste in 1949, tweede in 1952 en negende in 1955. Opvallend daarbij was dat ze steds een gelijke of positieve score behaalde tegen de eerste vier (bijna altijd de Russinnen), maar punten liet liggen tegen zwakkere deelneemsters. Als ze van de sterksten kon winnen, zou je toch zeggen dat ze een kandidate was voor de wereldtitel.

Grootste succes

In 1949 wisten de kenners in Nederland wel waarom Fenny Heemskerk niet hoger was geëindigd: ze was een van de weinige deelnemers zonder secondant. Daardoor moest ze enkele malen haar nachtrust opofferen voor het analyseren van afgebroken partijen. Max Euwe schreef in het Nederlandse toernooiboekje dat ze met iets meer geluk twee of drie punten meer had kunnen scoren en had kunnen meedingen naar de titel. Heemskerk zelf had nog een opmerkelijke verklaring: ze had veel tijd gestoken in de studie van de Russische taal, om gezellig met de andere speelsters te kletsen. Die vrouwen bleken echter helemaal niet gezellig en ze kwam nauwelijks met hen in contact. Later zei ze vaak: "Als ik openingen had bestudeerd in plaats van de Russische taal, was ik in de prijzen gevallen."

Direct na het toernooi werd een ‘Fenny Heemskerk Trainingsfonds’ gesticht, waarin verenigingen geld konden storten. Er kwam zo’n 1500 gulden binnen, waardoor ze in 1952 Lodewijk Prins als secondant kon meenemen. Dat kandidatentoernooi werd, met de genoemde tweede plaats, het grootste succes uit haar leven. Winnares werd Elizaveta Bykova, die vervolgens wereldkampioene werd door Ludmila Rudenko in een match te verslaan. Naast alle euforie over het succes van Heemskerk rees ook weer het idee dat er meer had ingezeten, ze won van de nummers één, drie en vier, alle drie Russinnen.

Tegen clubgenoten van haar schaakclub

Amersfoort vertelde ze later dat die drie partijen alle drie werden afgebroken en dat ze ze op één dag moest uitspelen. Dat kostte haar zoveel energie, dat ze direct daarna een paar partijen verloor.

Hans Bouwmeester, die de laatste zestig jaar goed bevriend was met Fenny Heemskerk, vertelt desgevraagd: "Dat zal niet ver naast de waarheid zijn. De Russen hadden angst voor haar, ze zagen haar geweldige elan. Ze hebben haar de eerste plaats bijna ontnomen, op allerlei manieren. Zo stuurden ze haar zomaar naar de dokter, omdat ze zogenaamd ziek was."

Secondant Prins kon haar nog wel enigszins bijstaan. Bouwmeester: "Lodewijk kon dat, die kon schreeuwen, ik zou dat niet kunnen." Behalve Lodewijk Prins en Theo van Scheltinga heeft ook Hans Bouwmeester zelf zich later beziggehouden met de begeleiding en training van Fenny Heemskerk. Op de vraag of ze de potentie had om wereldkampioene te worden, zegt hij: "Wel als er genoeg aan gewerkt had kunnen worden. Ze had het talent, de mentaliteit en de sterke wil. En ze had echt verstand van schaken, wat ik niet zeg van alle vrouwen in de Nederlandse top." Maar in de jaren na de oorlog ging er nou eenmaal nauwelijks geld om in de schaakwereld, waardoor haar trainingsmogelijkheden beperkt waren. Dat ze in haar eentje een kind moest opvoeden, noemt Bouwmeester ook als een omstandigheid die niet optimaal was voor een topsporter.

Onttroond

Fenny Heemskerk trouwde jong met Wim Koomen, een schaker uit de Nederlandse subtop. Na vier jaar strandde het huwelijk en bleef ze achter met haar dochtertje Fenny junior. Als kind van een middenstander besloot ze de handen uit de mouwen te steken. Heemskerk werd marktkoopvrouw, eerst in naaigerei, later in woningstoffering. Dagelijks ging ze op pad, naar markten in Haarlem, Hilversum, Utrecht en haar woonplaats Amersfoort. Een vetpot zal het niet geweest zijn.

Bouwmeester: "Euwe stopte haar wel eens wat geld toe en dat noemde hij dan leningen. Ik herinner me dat hij me eens stomverbaasd vertelde dat Fenny dat geld ook altijd terugbetaalde."

Het is niet te zeggen of de teruggang in resultaten te wijten was aan huiselijke omstandigheden, gebrek aan trainingsmogelijkheden of gewoon leeftijd. In 1960, toen ze haar nationale titel kwijtraakte, was Fenny Heemskerk veertig jaar, haar opvolgster Corry Vreeken was negen jaar jonger. Een jaar later heroverde Heemskerk haar titel in een revanchematch, die ze met 6,5-3,5 won. Hoofdredacteur Slavekoorde schreef bij die gelegenheid in het bondsblad dat Heemskerk haar overwinning had te danken aan haar ervaring, strijdlust en koelbloedigheid, maar niet aan haar schaaktechnische capaciteiten. Slavekoorde: "Uit deze formulering kan men afleiden, dat het spel van Fenny toch niet het peil uit haar gloriejaren heeft kunnen halen. Zolang Fenny

op te voeren blijft zij kwetsbaar."

Corry Vreeken reageert nu verbaasd op dit citaat: "Zo negatief? Ik dacht dat Fenny toen nog steeds de koningin van de schaakwereld was." Ze herinnert zich dat voor haar in die match alles fout ging wat er maar fout kon gaan, maar Vreeken had wel de indruk dat ze vanaf haar overwinning in 1960 sterker was dan Heemskerk. "Volgens mij heb ik na die revanchematch ook nooit meer van haar verloren."

Over hun onderlinge verhouding is ze tweeslachtig. In de eerste plaats, zo benadrukt ze, gingen ze heel goed met elkaar om. "We mochten elkaar heel graag. Mijn man Piet en ik kwamen bij haar thuis, toen al, en de laatstejaren hebben we haar ook vaak bezocht." Tijdens de wedstrijden was de rivaliteit echter enorm. "Tijdens een toernooi in Spanje haalde ik eens een beter resultaat dan zij. Dat kon ze slecht verdragen, dan kon ze echt kwaadaardig worden."

In 1962, dus een jaar nadat ze haar nationale titel had heroverd, werd Fenny Heemskerk op het Nederlands kampioenschap zevende. Dat was haar slechtste resultaat in de geschiedenis, ze moest zelfs Catharina Roodzandt, in de jaren dertig haar voorgangster als kampioene, boven zich dulden. Tot 1974 bleef ze meespelen en werd meestal vierde of vijfde. In 1968 werd ze nog gedeeld eerste, waarna ze de beslissingsmatch verloor van de jonge Ingrid Tuk. In 1961 en 1967 plaatste ze zich ook nog voor het WK-kandidatentoernooi, maar speelde daarin geen rol van

Maar ze bleef altijd schaken, bijvoorbeeld in het Hoogovens-toernooi (dat een aparte damesgroep had) en het Danlon-vrouwentoernooi in Emmen. Ook in Oostbloklanden vergat men haar

niet en werd ze nog regelmatig voor een toernooi uitgenodigd. Naarmate ze ouder werd, werd ze vaker uitgenodigd als eregast dan als serieuze strijder. Bij Hoogovens speelde ze jarenlang een jaarlijks tweekampje tegen ex-toernooidirecteur Piet Veldheer . In het VAM-toernooi in Hoogeveen speelde ze in 1999 in de spiegelgroep, een vierkamp die op amateurniveau werd gespiegeld aan de kroongroep. Omdat Judit Polgar werd uitgenodigd voor de kroongroep, werd Fenny Heemskerk uitgenodigd voor de spiegelgroep. Dat vond ze leuk, daardoor voelde ze dat men haar nog kende. En dat vond ze heel belangrijk. Een harde klap kreeg ze toen ze in de interne competitie van het schaakgenootschap Amersfoort (SGA) verloor van een tiener en na afloop begreep dat de jongen geen flauw idee had waar de naam Fenny Heemskerk voor stond. Op de website van het SGA, waarvan ze uiteraard erelid was, schrijft Wim Lamme dat dat soort ervaringen meespeelde bij haar beslissing om op latere leeftijd lid te worden van het kleinere Ons Genoegen (ook in Amersfoort). Voornaamste reden was dat het dichter bij huis was. Maar, schrijft Lamme: "Ook de mindere egards waarmee zij geleidelijk aan werd behandeld zullen een rol gespeeld hebben. Zij vertelde mij eenmaal dat zij toch niet echt kon wennen aan het feit dat de voorzitter van het SGA haar niet wekelijks van en naar de club bracht, zoals vroeger gebruikelijk was."

Herinneringen

Fenny Heemskerk was een grootheid in de Nederlandse schaakgeschiedenis en ze genoot van de huldeblijken die haar altijd ten deel vielen. Toen haar roem wegebde, deed dat haar pijn. De laatste jaren ging veel meer haar pijn doen en werd ze verzorgd. Enkele oude vrienden bleven haar bezoeken om haar te geven waarvan ze altijd zo had genoten: herinneringen aan een gouden episode in de Nederlandse schaakgeschiedenis, de tijd dat ze de sterkste schaaksters van de wereld versloeg.

Jouwert H. Turkstra

Uit leem ontstaan potten, maar het lege erin bepaalt het wezen van de pot. Sprak Lao-tse, de grondlegger van het taoïsme, de filosofie van de leer van de Weg. Hij leefde ruim voor de glorietijd van de Romeinen. Interessant genoeg, Lao-tse en de Romeinen, maar we gaan het hebben over romeinen - met kleine letter dus - en de Weg om ze op te lossen. Het is een thema uit de schaakproblematiek.

Vooral Oostenrijkers en Duitsers hebben in dit probleemgenre lauweren geoogst. Een eenvoudig voorbeeld om het principe van een romein te illustreren.

Weg van de Romeinen

2. Tb8 wel: 2. .. Pg6. Blokkeert helaas veld g6, dus 3. Lg8 mat. Dit noemen we een romein. Wat is er gebeurd. Een probeersel faalt op een goede zwarte parade. Na het voorplan heeft hetzelfde zwarte stuk alleen nog maar een slechte parade, en zwart gaat mat.

Iets anders gaat het in het volgende voorbeeld.

en ik was terstond gewonnen voor de schaakproblematiek.

Probeersels: 1. Pe4 en 1. Pg4 falen op resp. .. Td8 en .. Ta5. Maar na voorplan 1. Tb6 (2. Txc3 Kd5 3. Tc5) zien we die eerste zetten terug: 1. .. Ta5

2. Pe4 Td5 (blokkeert veld d5)

3. Txc3 mat, of 1. .. Tc8 2. Pg4 Tc5 (blokkeert veld c5) 3. Td4 mat. Daar zit lijn in!

J.Möller

Skakbladet 1911

Driezet

Nog een klassieker. Probeersel

1. Dd5 (2. Dd8 mat) faalt op de goede parade 1. .. Lxg5. Na voorplan 1. Dh1 (2. Dh8 mat) moet wel 1. .. Lb2 (want Tc6 moet gedekt blijven) waarna

L.C.Schade van Westrum

De Schaakwereld 1941

Driezet

Dr E.E. Zepler

Die Schwalbe 1937

Driezet

Het probeersel 1. Tb8 (2. Th8 mat) lijkt aardig, maar na 1. .. Pg7 wordt het geen mat in drie. Tussen haakjes, op 1. Tb1 (of Tb3) speelt zwart .. Pg3 en dreigt schaak te geven (of pat na slaan). Het voorplan 1. Tb2 zet wel zoden aan de dijk. Er dreigt 2. Th2+ en zwart moet verdedigen met 1. .. Ph4.

En daarna lukt probeersel

Probeersel 1. Tf3 (2. Txf2 mat), echter 1. .. Lb6! Voorplan 1.Tc3 (2. Tc1 mat). Zwart moet spelen 1. .. Tc7. Nu citeer ik uit het voortreffelijke boekje van Seilberger en Goldschmeding (1948): "zwart sluit tot ons genoegen zijn loper af, maar die loper heeft wel aan de andere kant een gaatje gekregen, wat zijn voor en zijn tegen heeft". Elk voordeel heb z’n nadeel(Cruijff).

Immers nu gaat wel 2. Tf3 Lh4 3. Pxh2 mat. De loper is voor de andere toren gaan staan! Genoemd boekjealleen nog maar antiquarisch te verkrijgen - kreeg ik destijds van mijn schoonvader

2. Dd5 wel lukt: 2. .. Lf6 (ontpent Pe6!) 3. Pxc7 mat. Ik dacht zo dat dit soort thematiek bij de doorsnee schaakspelers wel in de smaak valt. Ik kende zo’n schaker: Bob Romijn. En sinds kort ook zijn zoon Bart Romijn, al even verknocht aan schaken als zijn te vroeg overleden vader. Aan Bart stuurde ik de eerste twee romeinen en schreef er direct ook maar een rubriekje over.

Tegenwoordig is het erg moeilijk om nog wat nieuws in een romein te maken. Het wil wel, maar dan moet je het combineren met een moderner thema.

Bijvoorbeeld cyclisch spel.

Reto List

Schach Echo 1977

Driezet

Volker Zipf

3e prijs Junker jub. toernooi ‘93

Probeersels 1. Lf1 A (2. e3 mat),

1. Lg2 B (2. Pb5 mat) en 1. Te7 C (2. Lc5 mat) falen op resp. 1. .. g4, .. Pc7 en .. Pxe7). Na voorplan 1. g4 (2. Lf1 gevolgd door 3. e3 mat) zien we, jawel, die probeersels terug.

1. .. Dxg7 2. Lf1 (A) Dxe5 3. Lc5 (de dreiging op 2de zet uit C),

1. .. Pf6 2. Te7 (C) Pe4 3. Pb5 (B),

1. .. Pb6 2. Lg2 (B) Ld3 3. e3 (A) Oftewel AC-CB-BA. Zo opgeschreven openbaart zich die wiskundige cyclus. Lao-tse had gelijk: niet zozeer de stukken maken het probleem, als wel de opstelling, de ruimte ertussen, bepaalt het wezen ervan.

Minze bij de Weg

Tijdens de Bondsraad van 9 juni nam Sytze Faber afscheid als bestuurslid van de KNSB. Zijn negen jaren zaten er op. Faber hield zich als bestuurslid voornamelijk bezig met het topschaak. Tussendoor was hij ook even plaatsvervangend voorzitter en vanaf november 2006 was hij echt voorzitter. In die periode bracht hij na de rumoerige zomer van 2006 in hoog tempo de rust terug in de bestuursgelederen. Schaakmagazine keek met Sytze Faber terug op negen boeiende jaren.

Was het een geslaagde missie?

Faber: "Ik heb het met plezier gedaan. Ik ben in 1998 begonnen om met plusminus vijftien topspelers en speelsters een gesprek te hebben. Daar heb ik veel van geleerd. Het werd me duidelijk dat schaken een individuele sport is. Ieder houdt zich bezig met zijn eigen belangen. Als bestuurder heb je een ondankbare rol, ondankbaarder dan ik verwachtte.

"Ik heb het voorzitterschap met genoegen gedaan"

Er was opmerkelijk veel verongelijktheid vanuit de spelers, er was altijd wel wat. Het laatste voorbeeld. Loek van Wely beklaagt zich er publiekelijk over dat hij vorig jaar bij de Olympiade aan het derde bord moest spelen. Daar zouden bestuursleden van de KNSB achter zitten. Een soort samenzwering. Zoiets wijst op een gebrek aan bestuurlijk inzicht. Bestuursleden houden zich niet

op met de bordvolgorde. Dat is de verantwoordelijkheid van de teamcaptain.

Wat beschouw je als je belangrijkste resultaten?

"Toen ik aantrad was net besloten de halve finales af te schaffen. Ik ben blij dat ik dat heb kunnen terugdraaien. De verenigingen en de regionale bonden hebben het top-

schaak niet in het hart gesloten. Ze hebben wel iets anders aan hun hoofd. Het is belangrijk dat de droom kon blijven bestaan dat je als regionale kampioen tot het Nederlands Kampioenschap kunt doordringen. We hebben toen gekozen voor de knock-outformule. In het begin, uiteraard, een storm van kritiek maar het is een succes geworden.

Ook met de upgrading van het vrouwenschaak ben ik ingenomen. Indertijd was dat een treurig toernooi in een perifere sporthal. Na een tussenfase bij het Holland Casino zijn de kampioenschappen samengevoegd tot één toernooi. Dat is een goede greep geweest. Dan was er de kwestie van de startgelden bij het N.K. Toen ik begon ging 70% van het geld naar drie topspelers. Bij een N.K. dient echter de individuele prestatie beloond te worden. Dat vind ik democratisch. De startgelden zijn afgeschaft en in het prijzenfonds gevloeid. Ik hoor er de laatste jaren niet zoveel meer over. Ik geloof dat de redelijkheid ervan wel wordt ingezien. Ik heb laatst eens uitgerekend dat ik voor het NK al met al toch wel een miljoen bij elkaar heb geharkt. Het gaf een diepe tevredenheid als je het financieel weer rond had. Het Nederlands Kampioenschap was in al die jaren een zeer behoorlijk gedoteerd toernooi."

Van der Wiel heeft in Schaaknieuws ook heel wat geklaagd. "Ik heb me wel eens afgevraagd waar hij mee bezig was. De prijzen in het NK waren goed en op de Olympiade betaalden we boven het gemiddelde. Dus wat is er mis? Er zijn vrijwel geen Nederlandse schakers die een eigen substantiële sponsor hebben kunnen vinden. Kennelijk te weinig marktwaarde. En de KNSB maar verwijten dat die te weinig voor hen weet binnen te halen. Dat spoort niet."

Was het moeilijk om sponsoren te krijgen?

"Voor de kleine sponsors valt de publiciteit altijd tegen. Dan weet je van tevoren dat je het volgende jaar opnieuw kunt beginnen. Daarom ben ik ontzettend blij dat het me op de valreep is gelukt dat Jan Schinkelshoek toetrad tot het bestuur. Een aimabel mens, een schaakliefhebber pur sang, een man met een geweldige ervaring en een imponerend netwerk. Hij is op sponsorgebied door de wol geverfd, hij had ondermeer de RABO wielerploeg in zijn portefeuil-

le. Om zo iemand te laten functioneren, moet je op het bureau echter wel de expertise hebben, een bestuurslid kan niet alles zelf doen. Je moet een databank hebben van mensen die van schaken houden, die invloed hebben en die over het geld gaan."

Is schaken wel een goed product om te sponsoren

"Ik heb met vele tientallen bedrijven gesproken, dat is een moeizame zaak. Ik ben blij dat er een rapid- en snelschaakcompetitie gaan komen. Rapid en blitz, die kant gaat het op. Dat is beter te vermarkten."

Je kwam als buitenstaander de schaakwereld binnen. Was dat een voordeel?

"Het voordeel was dat ik niet behoorde tot het schaakestablishment en het daarbij horende conformisme. Het schaken is een gesloten wereld. En wat opmerkelijk is: er is weinig afstand tussen de schaakjournalistiek en de topspelers. Het kritische element naar de topspelers ontbreekt en dat is niet goed voor het schaken. Samen hengsten tegen de KNSB. Met alleen maar verliezers als einduitkomst."

Hebben we in Nederland wel een topschaakklimaat?

"Dat hebben we niet. Het zou mooi zijn als Stellwagen de wereldtitel bij de jeugd wint. We hebben grote behoefte aan een blikvanger. Timman had naast het schaken ook een mening over andere onderwerpen en maatschappelijke en literaire betrokkenheid. Dat kenmerkt de topper, dan ben je interessant voor de media. Anders is het te smal voor de pers. Bij professionaliteit hoort dat je meer bent dan alleen de sport zelf. Wat dat betreft hoop ik op de jongere generatie. Je moet in de media in goed Nederlands je zaken beeldend over het voetlicht kunnen brengen. Dat is er dus vaak niet, de exposure van het schaken houdt niet over."

veel meer uitvoerend werk aan vast dan ik had voorzien. Het was een geluk dat ik dat wel leuk vond. Ik heb er geen spijt van gehad."

Is dat uitvoerende werk niet een drempel bij het vinden van bestuursleden?

"Zeker. We hebben een bondsbureau dat niet veel kleiner kan. Ideaal is een bestuur als een soort raad van commissarissen en een bureau dat bij machte is veel te doen. Daar wringt het. Door het dalende ledental is er geen uitzicht op verandering. En ik zie ook niet welke activiteit je zou moeten afstoten."

Stel dat je eerder als voorzitter was gevraagd.

"Ik vond het topschaak wel leuk, maar ik heb het half jaar voorzitterschap met genoegen gedaan. Dat is natuurlijk ook mijn beroep geweest. Een belangrijke taak was de verhoudingen herstellen. Het voorzitterschap was gemakkelijker dan het topschaak. Ik wil ook nog nadrukkelijk zeggen dat ik de laatste maanden erg prettig met de directeur Mark van der Werf heb samengewerkt."

Waarom lukt het niet om een nieuwe voorzitter te krijgen? Is er iets mis met het schaken?

Had je een idee waar je aan begon? Lacht. "Nee, ja, na die gesprekken wel. Er zat

"Er is structureel niets mis. Ik zie het meer als incidenten. Wel vraag ik me af waarom de schakers bij het zoeken steeds op grote namen kicken. Die mensen hebben geen tijd, je moet een heel ander soort voorzitter hebben. De voorzitter moet iemand zijn met bestuurlijke intuïtie en hij moet niet te beroerd zijn zelf op de werkvloer te staan. Hij moet zich bestuurlijk bewezen hebben, bij voorkeur in het openbaar bestuur of bij een non-profit organisatie. Een schaakbond met zijn onmisbare legertje vrijwilligers kan niet worden gerund als een onderneming. Het moet iemand zijn die het leuk vindt om dingen te doen. Je moet een flink aantal uren vrij kunnen maken. En je moet gedreven zijn. De mensen die je zoekt kunnen elders ook betaalde functies krijgen."

(Vervolg op pagina 28)

We gaan verder met de achtergronden van het Spaans. We zijn vorige keer opgehouden bij deze diagramstelling.

Begrijp wat u doet Spaanse structuren 2

De werkelijke bedoeling van de afruilvariant, die onder meer door Fischer veelvuldig is gespeeld, is veel subtieler.

Kun je door ‘in het wilde weg

Die ontstaat na de zetten 1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Le7 6. Te1 b5 7. Lb3 d6 8. c3 0-0 9. h3 Pa5 10. Lc2 c5 11. d4

Vele schakers zullen deze zetten volkomen mechanisch op het bord gooien, maar voor het begrip van de stelling is het nodig om bij een groot aantal momenten stil te staan. We lopen de zetten daarom vanaf de beginstelling nogmaals door.

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Een belangrijk alternatief is 4. Lxc6, de zogenaamde afruilvariant. Wit lijkt daarmee een pion te winnen.

Als wit d2-d4, e5xd4 heeft bewerkstelligd, beschikt hij over een mobiele pionnenmeerderheid op de koningsvleugel. Door de dubbelpion c7/c6 heeft zwart een immobiele meerderheid en staat hij in zekere zin een pion achter. Wits ultieme plan is om in een pionneneindspel te geraken waarin de zwarte dubbelpion hem de kop kost, zoals Euwe ooit in een analyse wist aan te tonen.

Als we in de diagramstelling alle stukken van het bord denken (inclusief de pionnen op d2 en e5), is deze stelling in hogere zin verloren voor zwart! Ook in veel andere eindspelen speelt de dubbelpion een negatieve rol voor zwart, zoals in het paard/lopereindspel dat ontstond in deze partij.

22. e5! De manier om de pionnenmeerderheid te benutten.

22. .. fxe5 23. Tfe4 Lc6 24.

Txe5 Tfe8 25. Txe7 Txe7 26.

Pe5 h6 27. h4 Ld7 28. Df4 Df6

29. Te2 Lc8 30. Dc4+ Kh7 31.

Pg6 Txe2 32. Dxe2 Ld7 33. De7

Dxe7 34. Pxe7 g5 35. hxg5

hxg5 36. Pd5 Lc6 37. Pxc7 Lf3

38. Pe8 Kh6 39. Pf6 Kg7 40. Kf2 Ld1 41. Pd7 c4 42. Kg3, 1-0

Zover is het natuurlijk nog lang niet. Het loperpaar blijkt in de praktijk (meer) dan voldoende compensatie te zijn voor het strategische defect in de zwarte pionnenstructuur.

dan staat hij zeker niet minder. 4. .. Pf6 5. 0-0 Le7

Hier heeft zwart een belangrijke keuze. Zo kan hij verder gaan met 5. .. Lc5 (om na .. d7-d6 de loper buiten de pionnenketen te krijgen). Dat wordt de Arkhangelsk-variant genoemd, onder meer gespeeld door de huidige topspelers Anand en Shirov; die scherp spel belooft. In veel gevallen offert zwart een pion voor aanval. Het gaat te ver om daar in dit verband meer over te zeggen. Dat doen we wel bij de andere mogelijkheid van zwart, namelijk 5. .. Pxe4. Dit word het Open Spaans genoemd. Wit vervolgt nu het best met 6. d4. Het direct terugwinnen van de pion met 6. Te1?! kost hem opnieuw het loperpaar:

Na 4. .. dxc6 5. Pxe5?! volgt echter 5. .. Dd4 en zwart heeft de pion

Zwart zal het vooral moeten hebben van zijn witveldige loper. Omdat wit op zet vier zijn loper tegen een paard heeft geruild, heeft hij een groot probleem op de witte velden veroorzaakt. Voor de zwartspeler geldt dus: raakt hij deze loper kwijt en staat daar niet direct iets anders tegenover, dan is zijn spel mislukt. Maar kan hij de loper nuttige dingen laten doen,

6. .. Pc5! 7. Lxc6 dxc6 8. Pxe5 Le7 9. d4 Pe6 en zwarts stelling is volledig in orde. Het min of meer geforceerde zetverloop is nu: 6. … b5 7. Lb3 d5 8. dxe5 Le6

Deze variant werd veel gespeeld door Korchnoi,

heroverd.

Herman Grooten

onder andere in een WK-match tegen Karpov (Merano 1981). Dit type stelling wijkt enorm af van de gesloten variant. Zoals zo vaak moeten we naar de pionnenstructuur kijken om af te lezen wat de plannen zijn. Wits meerderheid op de koningsvleugel en die van zwart op de damevleugel vallen meteen op. Een logisch strijdplan voor beide partijen is om de pionnenmeerderheid naar voren te brengen, wit met f2-f4, zwart met c7-c5. In de praktijk zien we echter ook andere typen plannen. Zwart kan onder omstandigheden werken met f7-f6 waarna de f-lijn open komt waarmee hij zaken hoopt te doen. Wit vindt op zijn beurt een aanknopingspunt in de pion op b5 die hij met a2-a4 kan aanpakken. Daarnaast zijn er partijen waarin wit Pf3-d4 speelt en na de ruil Pc6xd4 terugneemt met c3xd4, waarna de achterbleven pion op c7 een doelwit is geworden. Niet onbelangrijk is het zwarte plan om na c2-c3, Pe4-c5, Lb3-c2 te komen met de opmars d5-d4. De zwarte vrijpion kan lastig zijn voor wit en na een grootscheepse ruil op d4 heeft zwart over het algemeen de meeste problemen wel opgelost.

In dat verband is de geniale partij die Kasparov ooit van Anand won vermeldenswaard.

Daarin volgde 9. Pbd2 Pc5 10. c3 d4 11. Pg5!? (een zet die Karpov in zijn WK-tweekamp tegen Korchnoi in 1978 in Baguio City ook al praktiseerde)

11. … dxc3 (het paardoffer kan slecht genomen worden vanwege 11. .. Dxg5 12. Df3 Kd7

13. Ld5! en wit wint zijn stuk

met rente terug.) 12. Pxe6 fxe6

13. bxc3 Dd3

14. Lc2!! Deze zet impliceert een torenoffer op de lange termijn. Kasparov won de partij in grootse stijl. Hier de resterende zetten: 14. ... Dxc3 15. Pb3 Pxb3

16. Lxb3 Pd4 17. Dg4 Dxa1 18. Lxe6 Td8 19. Lh6 Dc3 20. Lxg7 Dd3 21. Lxh8 Dg6 22. Lf6 Le7

23. Lxe7 Dxg4 24. Lxg4 Kxe7 25.

Tc1 c6 26. f4 a5 27. Kf2 a4 28. Ke3 b4 29. Ld1 a3 30. g4 Td5

31. Tc4 c5 32. Ke4 Td8 33. Txc5

Pe6 34. Td5 Tc8 35. f5 Tc4+ 36.

Ke3 Pc5 37. g5 Tc1 38. Td6, 1-0.

6. Te1 b5

Zwart moet nu de aanval op pion e5 pareren want met zijn laatste zet heeft wit e4 gedekt.

7. Lb3 0-0

De meest flexibele voortzetting, hoewel hier in mijn database minstens zo vaak 7. .. d6 wordt gespeeld. De reden blijkt een zet later.

8. c3

Wit gaat niet verder met de logische ontwikkelingszet 8. Pc3. Het plan van wit is om een sterk pionnencentrum op te bouwen met d2-d4 en daarmee druk uit te oefenen op de zwarte structuur. Andere populaire voortzettingen zijn hier

8. a4 en 8. d3. De reden daarvan zien we verderop.

8. .. d6

Hiermee ontstaat een overgang naar de normale gesloten stellingen in het Spaans. Zwart

heeft een belangrijke extra optie: met het pionoffer 8. .. d5!? creëert hij een overgang naar de beroemde Marshallvariant. Na 9. exd5 Pxd5 10. Pxe5 Pxe5 11. Txe5 c6 12. d4 Ld6 13. Te1 Dh4 barst de hel los op de koningsvleugel. Zwart zet de aanval in omdat wit een grote achterstand in ontwikkeling heeft opgelopen. Over deze variant zijn al hele boeken verschenen! Toen Kasparov in 1993 zijn WK-match tegen Short speelde was de zwarte aanval theoretisch gezien genoeg voor remise voor zwart, vandaar dat de nummer één van de wereld andere wegen insloeg (8. a4) om dat te vermijden.

9. h3

Als wit de druk op e5 wil opvoeren, is het van belang dat zijn centrum zelf niet onder druk komt te staan. Vandaar dit pionzetje dat Lc8-g4 verhindert. Er is nu een belangrijk moment ontstaan voor zwart om te bepalen hoe hij verder gaat.

9. .. Pa5

De meest gespeelde tekstzet, die de Tsjigorin-variant wordt genoemd. De bedoeling is om met c7-c5 het komende witte centrum onder druk te zetten.

Naast de tekstzet zijn er nog:

A) 9. .. Pb8 De Breyer-variant

B) 9. .. Lb7 De Zaitsev-variant

Omdat al deze varianten een zelfstandige betekenis hebben, zullen ze de volgende keer uitgebreider besproken worden.

10. Lc2

Wit wil geen afstand doen van het loperpaar.

10. .. c5 11. d4

Het witte centrum staat er eindelijk en de strijd kan losbarsten. Er zijn drie hoofdthema’s:

- Wit sluit de stelling met d4-d5.

- Wit heft de spanning op met d4xc5

- Wit handhaaft de spanning door verder te gaan met zijn manoeuvres

De problematiek is zo uitgebreid dat we deze naar de volgende aflevering moeten verplaatsen.

Illustratieve partijen: Fischer - Unzicker, Siegen 1970. Kasparov - Anand, New York 1995.

(wordt vervolgd)

Reageren?

Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl.

De eerste aflevering van deze serie verscheen in SM 2007-2, blz. 26 en 27.

VERVOLG PAGINA 25

Moet een nieuwe voorzitter ook van buitenaf komen?

"Enige afstand is wel goed. Er zitten nu in het bestuur mensen die de schaakwereld goed kennen. Dan hoeft een voorzitter dat wereldje niet tot in zijn vezels te kennen. Het bestuur moet een mix zijn tussen ingewijden en de buitenwereld."

Is er in jouw periode echt iets in de schaakwereld veranderd?

"Het blijft een klein vijvertje, een behoudende wereld. Maar ik heb het gevoel dat de tijd voor verandering er is. Je loopt aan tegen een gebrek aan professionaliteit op verenigingsniveau. Ik denk dat de tijd rijp wordt voor investeringen daar. Rapid en blitz worden serieus genomen. Het tempo,

WEDSTRIJDKALENDER

sept.

1 Utrecht 4e Hans Sandbrink Memorial

1 Gouda 15e SIOM Open Kampioenschap Gouda

1 Gouda RSB Grand Prix Open Jeugdkamp. Gouda

2 Asten Open NK Bughouse

3 Delft DSC Grand

Rapid

Open Waalwijkse Schaakkampioenschappen okt.

5 Soest Open Soester Snelschaakkampioenschap

6 KNSB-competitie 2e ronde

6 Vianen (U) Via Optiek Toernooi

6 Rhenen 6e Open Rapidkampioenschap 11 e.v. Beuningen 2e Expert Beuningen Schaaktoernooi

12-20 Hoogeveen Essent Toernooi

13 Soesterberg NK Bedrijvenschaak

13 Baarn KNSB Jeugdclubcomp. 2e speelr. (A, C en

Open

het spektakel, het killen dat is meer aanvaard. Het moet ook, anders bloedt het dood."

Moet je niet bang zijn dat schaken een soort dammen wordt?

"Als er op verenigingsniveau niets gebeurt, dan wel."

zie www.schaakbond.nl

De lezer aan zet

14. De2 Het is heel natuurlijk om de torens te verbinden en met de dame uit het vis-a-vis met de zwarte toren te gaan. Ook mogelijk zijn:

14. Ld3 (4 punten) om de loper alvast naar e4 te manoeuvreren om .. c5 te bemoeilijken. De partij

Beliavsky-Ehlvest, Novosibirsk 1995 ging nu verder met 14. .. b6 15. De2 a5 (want op 15. .. Lb7 volgt 16. La6)

16. Tac1 Lb7 17. Le4 (om .. c5 tegen te gaan) 17. .. Tab8 18. h4. Nuttig vergelijkingsmateriaal met onze hoofdpartij.

14. Tc1 (4 punten) 14. .. b6 en nu alsnog 15. De2 Lb7 16. La6!? Tab8

17. Lxb7 Txb7 18. a3 c5 19. De4 met wat voordeel voor wit in Sadler-Van Wely, Melody Amber rapid 1998. Een partij die Van Oosterom in zijn rol van sponsor van nabij moet hebben meegemaakt.

14. Dc2 (3 punten) haalt de dame ook uit de d-lijn en is ook speelbaar.

14. .. b6 Actiever is 14. .. b5 maar gezien de zwarte ontwikkelingsachterstand is dat beslist ook zeer riskant. Nog dubieuzer is 14. .. Pb6?!

15. Ld3 c5 Zwart kan zich dergelijke actieve zetten niet permitteren met zijn onderontwikkelde damevleugel. Wit stond beter in KortchnoiAnic, Enghien les Bains 1997, na 16. dxc5 Dxc5 17. Pe4 Db4?! 18. Pd6.

Pe4 (1 punt) omdat zwart zich tactisch kan bevrijden met 15. .. c5! 16. d5 (na 16. dxc5 zijn zowel 16. .. Pxe5 als 16. .. Lb7 goed) 16. .. Pxe5 17. Pxe5 Lxe5 18. dxe6 Lxe6 19. Lxe6 Dxe6 en nu levert 20. Pxc5 niks op vanwege de tussenzet 20. .. Lxh2+. Na 21. Kxh2 Dd6+ 22. De5 bxc5 23. Dxd6 Txd6 stond zwart een pion voor in Berczes-Erenburg, Boedapest 2004.

15. .. a6 Waarom verliest zwart met zijn ontwikkelingsachterstand nog een tempo?

De reden is dat na onmiddellijk 15. .. Lb7 wit verder gaat met 16. La6 waarna zwart zijn troef (het loperpaar) kwijt raakt zonder dat hij zijn spel bevrijd heeft.

16. Ld3 De beste zet, maar dat is lastig in te zien wanneer je nog nooit een paar voorbeeldpartijen met dit type stelling hebt gezien. Wit maakt zich op om 16. .. Lb7 (waarna zwart eindelijk klaar staat voor .. c5) te beantwoorden met 17. Le4 waarmee .. c5 opnieuw verhindert wordt.

Verleidelijk lijkt 16. Pe4 (2 punten) om in het gat d6 te springen, maar dat levert niets op na 16. .. c5. Nuttige zetten als 16. h4 (3 punten) of bijvoorbeeld 16. a3 (3 punten) worden beantwoord met 16. .. Lb7 waarna zwart op de volgende zet .. c5 kan spelen.

Toch is de situatie voor zwart nu altijd ongunstiger dan wanneer wit niet Ld3-e4 had gespeeld. Ten eerste worden nu na .. c5 altijd de lopers geruild. Ten tweede levert dit wit meestal een tempo op omdat de toren op b7 ongedekt komt te staan (De4, of Pe4-d6 zijn irritant voor zwart).

18. h4 Dit wint ruimte op de koningsvleugel en bereidt (langzaam) een koningsaanval voor. Zwart kan namelijk niet goed .. h5 spelen (veld g5 is dan zwak) zodat hij vanaf nu altijd rekening moet houden met h4-h5. Van Oosterom maakt dus handig gebruik van het feit dat 18. .. c5 toch nog niet mogelijk is (pion a6 hangt). Met dezelfde motivatie is 18. a3 (4 punten) een wat mindere nuttige zet dan 18. h4.

18. .. b5 Om opnieuw .. c5 voor te bereiden. Niet 18. .. c5?

19. Lxb7 Txb7 20. Dxa6.

19. Dc2 Na zwarts laatste zet is de rol van de dame uitgespeeld op de diagonaal f1-a6. Nog niet goed is 19. h5?! gxh5 en wit heeft geen vervolg. 19. a3!? (4 punten) c5 20. Lxb7

Txb7 21. De4 Tbb8 22. d5 exd5 23. Pxd5 De6 24. Pf4 is goed voor wit, maar 19. .. a5!? lijkt zwart redelijk tegenspel te geven.

M.Novikov, St. Petersburg 2003.

Ik geef de rest van de partij vanwege de aardige slotcombinatie: 26. .. Tc8 27. Tc1 Tb6 28. Tc2 cxb3 29. Txc8 Dxc8 30. axb3 Da8 31. Td1 b4 32. Pf6+ Lxf6

exf6

Pxf6 36. Pg5 Txf2 37. Kxf2 Pg4+ 38. Kf1 Pxh6 39. d7 Kg7 40. Tc8, 1-0. Op zet 21 is .. exd5 kritiek. Wit staat echter heel goed na 22. Pxd5 De6 23. Pf4 (niet 23. De4 Tbb8 24. h5 g5) 23. .. Df5 (23. .. Dxa2 24. e6; 23. .. Dc4 24. Dd2) 24. Dxf5 gxf5, bijvoorbeeld 25. e6 fxe6 26.

Pxe6 Te8 27. Pxg7 Txe1+ 28. Txe1 Kxg7 29. Te7+.

20. a3 Een nuttige wachtzet. Alternatieven zijn 20. h5 (2 punten) en 20. Pe2 (4 punten) 20. .. c5 21. Lxb7 Txb7 22. h5 of 22. Pf4.

20. .. c5 Zwart zet eindelijk deze positioneel gewenste opstoot door. Toch kan hij hiermee niet al zijn problemen oplossen.

15. Tad1 Deze partij laat op leerzame wijze zien hoe belangrijk het is om met alle stukken te spelen. Voordat hij tot concrete actie overgaat wordt ook de toren nog centraal geposteerd. Te vroeg is 15.

17. Le4 De consequentie van de vorige zet. Andere zetten verhinderen .. c5 niet.

17. .. Tab8 Dekt de loper op b7 zodat .. c5 onder omstandigheden wel mogelijk wordt.

19. .. Tdc8 Natuurlijk is het steeds zaak te kijken of zwart zich kan bevrijden: 19. .. c5 20.

Lxb7 Txb7 21. d5 Pf8 (dit is positionele capitulatie) 22. d6

De8 23. Pe4 c4 24. Dd2 Pd7 25. Df4 Df8 26. b3 met groot voordeel voor wit: Zakharevich -

22. Pe4 Dreigt niet alleen materiaal te winnen met 23. Pd6 maar pent ook de zwarte c-pion. Met deze en zijn volgende zet lokt Van Oosterom de zwarte c-pion naar voren. Zonder tegenspel in het centrum krijgt hij zijn handen vrij voor een koningsaanval. Directere pogingen zijn 22. d5 (1 punt) 22. .. b4! en 22. De4 (2 punten) 22. .. Pb6.

23. Tc1 Sterk maar moeilijk te vinden. De kracht van de zet wordt pas duidelijk wanneer je ziet dat wits torens veel sterker zijn dan de zwarte dame in de

varianten na 23. .. cxd4. Andere opties zijn: 23. d5 (3 punten) 23. .. exd5 24. Txd5 (of 24. Pc3 Pb6) 24. .. Tb6; 23. dxc5 (2 punten) 23. .. Pxe5

24.Pxe5 Lxe5; en 23. Dd2 (2 punten) 23. .. cxd4 24. Dxd4 Tc2.

23. .. c4 Nu heeft wit zijn doel bereikt. Zijn centrumpositie is nu stevig genoeg voor een koningsanval. Na 23. .. cxd4 volgt 24. Dxc7

Txc7 25. Txc7 Dd8 26. Tec1 met sterke aanval: 26. .. Pb6 (26. .. Pf8? 27.

Tc8 Dd5 28. Pf6+ Lxf6 29. exf6 en er is geen verdediging tegen 30. Txf8+ en mat volgt. Bijvoorbeeld 29. ..

Dd7 30. T1c7 Dd6 31. Pe5; ook slecht is 26. .. Kh7? 27. Pfg5+ hxg5 28.

Pxg5+ Kg8 29. Tc8) 27. Pd6 en nu moet zwart materiaal geven met 27. .. Lxe5 en waarna hij slecht staat in het eindspel na 28. Tc8 Pxc8 29. Txc8

Dxc8 30. Pxc8 d3 31. b3 Lc3 32. Kf1.

24. Tcd1 Let op de kalmte waarmee

Van Oosterom de aanval voert. De toren heeft zijn nut bewezen en wordt teruggezet op zijn beste veld. Directere pogingen zijn 24. Pd6 (5 punten) en 24. h5 (5 punten).

Combineren

Diagram 1:

Siebrecht - Blees

1. Txf8+! Kxf8 2. Pxe6+ Kg8

3. Tf4, 1-0

Diagram 2:

van Opheusden - Blees

1. .. Le1+!, 0-1 (2. Kxe1 Dd2 mat)

Diagram 3:

Bosch - Punt

1. Txe7!, 1-0 want 1. .. Txe7 2. Da8+ loopt mat

24. .. Tb8 Ook 24. .. Pb6 wordt beantwoord met 25. h5.

25. h5 Na 25. d5 (3 punten)

25. .. exd5 26. Txd5 speelt zwart 26. .. Tb6 en niet 26. ..

Pxe5 27. Pxe5 Lxe5 28. Pg3 f6

29. Tdxe5! fxe5 30. Dxg6+ Dg7

31. De6+ en wit heeft goede compensatie voor de geofferde kwaliteit.

25. .. gxh5 Wit staat beter na 25. .. g5 maar toch was dit een taaiere verdediging.

26. .. b4 Op zoek naar tegenspel. 26. .. h4 27. Ph5 helpt alleen wit.

27. axb4 Verreweg het eenvoudigst. De zwarte dame wordt weggelokt uit de verdediging.

27. .. Dxb4 De witte aanval slaat door na 27. .. Txb4 28.

Pxh5 Tcb7 29. Pxg7 Kxg7 30.

Te4 Txb2 31. Tg4+ Kh8 32. Dxc4

Tb1 33. Txb1 Txb1+ 34. Kh2 en met zoveel structurele zwaktes valt niet te leven.

Diagram 4:

Op den Kelder - Van der Weide

1. .. Txb2!, 0-1 Ik moet altijd zelf voor m’n publiciteit zorgen.

Diagram 5:

Theulings - Van den Doel

1. .. Lc6! 2. Txc6 Tb1+ 3. Pe1 Txe1, mat

Diagram 6:

Nijboer - Van Delft

1. Tgxh5+ (niet dat het uitmaakt welke toren…) gxh5 2. Txh5+ Dxh5 3. Dg7, mat

28. Pxh5 Het is beslist niet nodig om b2 te dekken. Ook mogelijk was 28. De4 (4 punten). Niet 28. Tb1 Db3 29. De4 Dd3, en ook niet 28. Td2 c3.

28. .. Kh8 Zwart anticipeert op De4-g4. 28. .. Dxb2 29.De4 is vergelijkbaar met de partij.

29. d5 Ook sterk is 29. De4 (5 punten). Minder goed is 29. Pxg7 Kxg7. Wit moet opnieuw geen tempo verliezen aan de bpion met 29. Tb1 waarna zwart zijn dame weer bij de verdediging kan betrekken met 29. .. Db3 30. De4 Dd3 31. Dg4 Dg6 32. Dh4 en nu 32. .. c3! met tegenspel, bijvoorbeeld 33. bxc3 Txb1

34. Dd8+ Kh7 35. Dxc7 Pxe5.

31. .. Pc5 Hier wint 31. .. Db7

32. Pxg7 Kxg7 33. Dg4+ Kh7 34. Df5+ Kg8 35. Td4 voor wit. Ook

31. .. Pf8 32. Pxg7 Kxg7 33. Pd4 Kg8 34. Pf5 wint in de aanval.

32. Dh4 32. Dh4 en na deze verrassende zet gaf zwart op.

Diagram 7:

De Jong - Friesen

1. Txg7+! Kh5 2. Txh7+, 1-0 immers 3. Dxf6+ en 4. Dg7 mat is onvermijdelijk

Diagram 8:

Roy Chowdurry - Niemi

1. Ph5+! gxh5 2. Dg5+ Kh8 3. Dh6 f5 4. Pg5, 1-0

Waarschijnlijk had hij vooral gerekend op directere zetten als 32. Dxc4 (4 punten) en 32. Dg4 (4 punten) waarna wit trouwens ook beter blijft staan. Na 32. Dxc4 Pe6 of 32. Dg4 Pe6 leeft zwart nog. Na 32. Dh4 had er kunnen volgen:

32. .. Pe6 33. Pxg7 Kxg7 34. Pd4 Pxd4 35. Txd4 Db4 36. Te3 Tc6

37. Tg4+ Kh7 38. e6! en wint.

32. .. Pd3 en nu wint wit met

33. Pxg7 Kxg7 34. Pd4 Kh7 35. Td6 Dd2 36. Te3 waarna de spectaculaire verdediging 36. .. Tb1+ 37. Kh2 Th1+ niet baat vanwege 38. Kxh1 Pxf2+ 39. Kh2 Dxe3 40. Pf5 Dxe5+ 41. g3.

Recht toe recht aan

Als u 16. Lxh7 speelt volgt u Magnus Carlsen! Maar na 16. .. f5! is de loper ingesloten. Na 17. e4 Kg7 18. exf5 Kxh7 verloor wit uiteindelijk. Deze zet doet denken aan Fischer’s blunder tegen Spassky.

(Piet Peelen).

De klokken worden, voor zover van toepassing, zonder batterijen geleverd. Op alle klokken geven wij 12 maanden garantie. Korting mogelijk bij bestellingen van 8 of meer klokken. (Tel. 020-6241171)

Spelmaterialen

502 Plastic vouwbord, veldgr. 5,5 cm 6,25............

503 Houten schaakbord, veldgr. 5 cm Met of zondercoördinaten 32,50 ............

504 Plastic wedstrijdstukken, maat 5 enkel verzwaard in kartonnen doosje 9,00............

505 Plastic wedstrijdstukken, maat 5 dubbel verzwaarde stukken in kartonnen doosje 12,50 ............

509 Houten stukken,maat 4 bruin/blank gebeitst, Verzwaard in luxe cassette 42,50............

540 Palissander houten stukken, maat 4 Verzwaard met vilt in blank houtenkistje 28,50............

541 Palissander houten stukken, maat 4 Niet verzwaard met vilt in houten kistje 24,50............

558 Zwart blanke stukken, maat 4 Verzwaard, in blank beuken kistje 28,50............

Bij bestelling van 8 sets schaakstukken en/of borden krijgt u 10% korting. Het assortiment schaakstukken en borden in onze winkel is veel uitgebreider dan hier vermeld. Alle bovengenoemde stukken en borden zijn ook in andere maten leverbaar. (Tel. 020-6241171)

501 Oprolbaar demonstratiebord. Veldgrootte 7,5 cm grijs/groen. Insteekstukken rood/wit. Inclusief canvas opbergtas 27,50............

519 Oprolbaar demonstratiebord. Veldgrootte

7,5 cm geel/zwart. Magnetische stukken rood/wit. Inclusief canvas opbergtas 35,00............

530 Demonstratiebord dubbel klapbaar Geel/zwart met rood/witte stukken Magnetisch, veldgroote 10 cm 72,00............

510 Tuinschaakspel, kunststof Koningshoogte 64 cm 349,00............

511 Tuinschaakspel, kunststof Koningshoogte 31 cm 89,50............

550 Reisschaakspel, maat 4 rolbord met plastic stukken in canvas tas 19,25............

561 Magnetisch zakschaakspel Rood, blauw of groen 16,75............

CD’s

709 Tasc chess CD Cor van Wijgerden’s schaakmethode + het spelend programma Chessica op 1 CD 15,00............

710 Schaak?mat! Spelenderwijze introductie in het schaakspel. Kinderen tot een jaar of 8 14,95............

711 Geschaakt. Vervolg op Schaak?mat!Beter leren schaken voor grootmeesters in spe 14,95............

712 Fritz 10. Zeer sterk spelend schaakprogramma 49,90............

Wedstrijdformulieren en reglementen

621 KNSB Notatieformulieren Dubbel 100 vel met doordruk 13,50............

630 KNSB Notatieformulieren enkel 100 vel. Geen doordruk 7,50............

972 Fide regels voor het schaakspel Vert. 2005 4,50............

Alle overige reglementen kunt telefonisch bestellen tijdens winkeluren: tel. 020-6241171 of downloaden op www.schaakbond.nl

Prijslijst SBS winkel

Art. Omschrijving Prijs p/st. Aantal

Boeken

640 Meestelijke schaaklessen deel 1 10,00............

641 Meestelijke schaaklessen deel 2 10,00............

644 Meestelijke schaaklessen deel 3 10,00............

Een nieuwe serie boeken voor de beginnende schaker

Auteurs: Hans Böhm en Herman Grooten

645 De wereld van de schaakopening 1 D2-D4

Auteur: Paul van der Sterren 18, 95............

466 De wereld van de schaakopening 2

Flankopeningen. Auteur: Paul van der Sterren 18, 95............

646 De wereld van de schaakopening 3

E2-E4. Auteur: Paul van der Sterren24, 95 ............

650 De Kracht van het paard.

Schaaktechniek. Auteur: Jan Timman16,95............

651 De macht van het loperpaar.

Schaaktechniek. Auteur: Jan Timman 16,95............

Leermethode van Wijgerden/Brunia

Zowel geschikt voor clubs en scholen als voor zelfstudie. Deze methode bestaat uit een aantal werkboeken voor de leerling en per stap een begeleidend instructie boek voor de leraar.

Bestellingen van 10 of meer werkboeken worden gratis verzonden.

bestellingen van in totaal 50 of meer werkboeken krijgt

Setjes van 4 verschillende proefexamens per stap zijn te bestellen via de website van de schaakbond www.schaakbond.nl (klik op: schaakmaterialen) Diversen

marine met KNSB logo

Matten 2, schaaktijdschift

met 6 schaakansichtkaarten getekenddoor Pia Sprong 6,75............

U kunt bovenstaande artikelen bestellen door de ingevulde lijst te sturen naar:

SchaakenGowinkelHetPaard

Haarlemmerdijk173

1013KHAmsterdam

Tel020-6241171

Fax020-6270885

info@schaakengo.nl

www.schaakengo.nl

Koninklijke Nederlandse Schaakbond

U kunt ook bestellen: via internet www.schaakbond.nl (klik op schaakmaterialen) • telefonisch, 020-6241171 • in de winkel van dinsdag tot en met zaterdag van 10-18 uur. Alle

prijzen zijn inclusief btw en exclusief transportkosten. Prijswijzigingen voorbehouden.