Schaakmagazine-2018 – oktober

Olympiade in Batoemi

Uitbreiding KNSB competitie

Nieuwe FIDE president

Racende randpionnen

Passie voor schoolen breedteschaak

Officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond Jaargang 125 – no. 5 – oktober 2018

Webwinkel

Schaakklokken

Boeken

Wedstrijdformulieren en reglementen

Spelmaterialen

CD’s

Handleidingen

Leermethode van Wijgerden/Brunia Werkboeken

www.schaakbond-winkel.nl

Voor clubs, scholen en de rest van schakend Nederland!

DGT eboard

Mooie, houten elektronische schaakborden met 5,5 cm ingelegde velden. Verschillende modellen borden en stukken vanaf:

€ 535,-

Jeugdschaakbord

Een mooi schaakbord speciaal voor de jeugd.

Door de sprookjesachtige illustraties op het bord komt je partij tot leven! Ontwerp: Maarten

Langen. Veldgrootte: 55 mm. Totale grootte van het bord: 80x80x mm. Bord is 6 mm dik.

€ 99,50

All Queens - Thinkfun

Zorg dat jij als eerste vier koninginnen in een rechte, horizontale, verticale of diagonale lijn hebt! Een slim en leuk strategiespel dat een mix is van vier-opeen-rij en schaken. Het spel is geschikt voor zowel kinderen (8+) als volwassenen.

€ 19,95

Documentaire Magnus

Een verlegen Noors jongetje is nog maar 13 jaar oud wanneer hij besluit: op een dag word ik wereldkampioen schaken. Veertien jaar later staat Magnus Carlsen wereldwijd bekend als de ‘Mozart van het schaakspel’. Een prachtig portret van een opgroeiende Magnus Carlsen!

€ 9,50

Begrijp wat je doet: deel 2Damegambiet structuren

Auteur: Herman Grooten. In deel 2 van de reeks ‘Begrijp wat je doet’ geeft Grooten een overzicht van stellingen en hun bijbehorende plannen die ontstaan vanuit het Damegambiet.

€ 20,-

Gekleurde stukken

Verzwaarde plastic Staunton 5 schaakstukken in de vrolijke kleuren rood, geel, roze, blauw, groen, wit of zwart! Set van 2 kleuren:

Alle fritztrainer

DVD’s nu 1+1 gratis!

Deze aanbieding is alleen geldig in de winkel.

€ 17,50

€ 29,90

U kunt online bestellen, per e-mail of telefoon. Ook kunt u een compleet bestelformulier per post laten toesturen.

Bestelling worden verzorgd door Schaak en Go Winkel Het Paard, Haarlemmerdijk 173, 1013 KH Amsterdam. Tel: 020 6241171, email: info@schaakengo.nl. Bij afname van grotere aantallen geldt een korting. Bezoek voor details de website.

Hoofdredacteur

Jeroen Bosch

Aan dit nummer

Harry Gielen (foto’s)

Alina l’Ami (foto’s)

René Olthof (foto)

Zhaoqin Peng (foto’s)

Hans Uitenbroek (foto’s)

Arno Bosch

Jeroen Bosch

Herman Grooten

Johan Hut

Pascal Losekoot

Piet Peelen

Dimitri Reinderman

Ivan Sokolov

Bart Stam

Monique van de Griendt

Niels van der Mark

Paul van der Sterren

Karel van der Weide

Dolf Wissmann

Redactieadres

Frans Halsplein 5

2021 DL Haarlem

Tel: 023-5254025

E-mail

schaakmagazine@schaakbond.nl

Adreswijzigingen naar uw vereniging.

Sluiting kopij

20 november 2018

Bondsbureau KNSB

Frans Halsplein 5

2021 DL Haarlem

tel: 023-5254025

E-mail:

bondsbureau@schaakbond.nl

Internet: www.schaakbond.nl

Vormgeving & Lay-out Interface Communicatie, Ede www.ifcommunicatie.nl

Druk

Vellendrukkerij BDU Barneveld

ISSN: 1385-8807 Cover:

De wet van de grote aantallen

In het moderne schaak met zijn informatie toestroom en het gebruik van engines zijn grote getallen belangrijk. Een moderne database heeft al snel zo’n 7 miljard partijen. Met bijna 1,4 miljard inwoners heeft China de grootste bevolking van de wereld. Tussen al die mensen zitten heel wat schaaktalenten dat kan niet anders. De Chinese resultaten zijn er de laatste jaren in ieder geval naar. Op de Olympiade won China zowel in de open sectie als in de vrouwen sectie het goud. De meest succesvolle bord 1 spelers waren Ding Liren en vrouwen wereldkampioen Ju Wenjun. Zowel de Nederlandse mannen als de vrouwen moesten het onderspit delven tegen China op de Olympiade.

Grotere aantallen treffen we dit seizoen ook aan in de KNSB competitie. Monique van de Griendt beschrijft in haar artikel over de pilot hoe de uitbreiding in ieder geval ook al tot samenwerking tussen verenigingen heeft geleid. Bart Stam interviewde twee

FIDE presidentsverkiezingen

Op 3 oktober werd tijdens het 89e FIDE congres in Batoemi de verkiezingen gehouden voor een nieuwe FIDE president. Hoe zat het ook alweer? Al sinds 1995 was Kirsan Ilyumzhinov de president van de wereldschaakbond. De zakenman (en voormalig president van Kalmukkië) leek er genoegen in te scheppen om dictators over de hele wereld een hart onder de riem te steken. Berucht waren zijn bezoeken aan Saddam Hussein, kolonel Khaddafi en Bashar al-Assad. Ook het door Ilyumzhinov vertelde verhaal dat hij door aliens ontvoerd zou zijn (en weer teruggebracht werd naar de aarde) speelde zeker mee in het besluit van de KNSB om bij alle voorgaande verkiezingen op de tegenkandidaat van Ilyumzhinov te stemmen. Sinds 2015 stond Ilyumzhinov op een sanctielijst van de Verenigde Staten (vanwege schendingen van de handelsboycot met Syrië). Alhoewel in naam nog steeds president was het vanaf die tijd Georgios Makropoulos die in feite de touwtjes in handen had.

In Batoemi waren er drie presidentskandidaten. Waarnemend president Makropoulos (met onder andere de Brit Malcolm Pein in zijn team), de Russische zakenman Arkady Dvorkovich (met voormalig vrouwen wereldkampioen Zhu Chen als beoogd penningmeester), en de topschaker Nigel Short. Positief was dat alle presidentskandidaten streefden naar een benoemingstermijn van maximaal twee keer vier jaar. Verder blonken helaas ook deze verkiezingen weer uit in beschuldigen over en weer van corruptie, en een veelal negatieve campagne. Het systeem van een land-een stem, zoals gebruikelijk bij internationale sportbonden, zorgt in de praktijk ook niet voor echte democratie. Vooraf werd Short geen kans toegedicht en dat zag hij zelf ook in door zich in zijn speech vlak voor de verkiezingen terug te trekken en de gedelegeerden op te roepen om voor Dvorkovich te stemmen. Uiteindelijk kozen inderdaad 103 gedelegeerden voor de Rus (die ook het WK voetbal in Rusland organiseerde) tegen 78 voor ‘Makro’. Daarmee is Dvorkovich benoemd voor een termijn van vier jaar.

relatief nieuwe KNSB bestuursleden Iozefina Paulet en Erik Mijnheer. Beide zijn duidelijk gedreven om meer mensen (zowel volwassenen als kinderen) in aanraking te brengen met schaken.

Als contrast met al die grote aantallen, kennen we binnen het schaken ook de ‘oplossers’: een klein en op zichzelf staand groepje. Dolf Wissmann verhaalt over een handvol Nederlandse deelnemers aan het WK Oplosschaak.

In de maand november is het zover: de hele wereld zal de WK-match tussen Magnus Carlsen en Fabiano Caruana volgen. De elo-getallen beloven ons een zeer evenwichtige match. Toch leuk dat de wereldkampioen in één van de meest mondiale sporten komt uit een land met slechts 5 miljoen inwoners.

Jeroen Bosch hoofdredacteur

Vechtschaak: schaken en vechtsport combineren

Op woensdag 31 oktober wordt er in Utrecht een bijzonder evenement voor basisscholieren georganiseerd. In het Krachtstation in Kanaleneiland kunnen basisschoolleerlingen op die dag meedoen aan een schaakclinic en aan een vechtsportclinic (taekwondo en thaiboksen). Als kinderen al kunnen schaken dan is deelname aan een schaaktoernooi ook mogelijk.

Anne-Marie Benschop (schaakdocent) verzorgt het schaakdeel, Angelo Rosario (taekwondo) en

Jacqueline Janssens (thaiboksen) geven de vechtsportclinics. Het evenement, met de naam Make Your Move, duurt van 15.0018.00 uur.

De organisatoren hebben zich als doel gesteld om kinderen enthousiast te maken voor schaken én vechtsport, waarbij ze ervan uitgaan dat kinderen dankzij deze combinatie zowel mentaal als fysiek sterk en weerbaar worden.

Meer informatie is te vinden op de website make-your-move.nl

Uitzendingen naar jeugd WK’s

Het WK-jeugd (tot en met 18, 16 en 14 jaar) wordt van 19-31 oktober gehouden in de Griekse plaats Porto Carras. Namens Nederland nemen deel: Lucas van Foreest, Liam Vrolijk, Robin Duson en Siem van Dael. Zij worden begeleid door grootmeester Sipke Ernst. De officiële website is: worldyouth2018.com

Het WK voor kadetten (tot en met 12, 10 en 8 jaar) wordt van 3-16 november gespeeld in Santiago de Compostela (Spanje). De drie Nederlandse deelnemers zijn: Machteld van Foreest, Yichen Han en Tommy Grooten. Tijdens deze uitzending is grootmeester Zhaoqin Peng de begeleider. De officiële website is: www.wccc2018.com.

Car-Car Paul van der Sterren

Is het niet kras dat we, na eerst de K-K en daarna zelfs de Ka-Ka matches in de jaren zeventig en tachtig, nu aan de vooravond staan van een Car-Car tweekamp? Als we het al niet een markant grapje (maar van wie?) mogen noemen, dan toch in ieder geval een opvallend literaire speling van het lot.

Maar verder dan deze allitererende beginletters zullen de overeenkomsten tussen de tweekampen van toen, Karpov-Kortchnoi en Karpov-Kasparov, en die van nu, CarlsenCaruana, wel niet gaan. Ik was het na al die jaren een beetje vergeten, maar de documentaire Closing Gambit (onlangs op Canvas) haalde mijn herinneringen weer boven aan die bijna absurde, van woede en haat vertrokken tweekamp tussen Karpov en Kortchnoi in 1978. Wat een spanning! Wat een sensatie! En zo ging het in de maar liefst vijf tweekampen die Karpov en Kasparov tussen 1984 en 1990 met elkaar

uitvochten ook, zij het dat de politieke machtsblokken achter de spelers in hun geval wat meer in evenwicht waren dan in 1978 toen Kortchnoi praktisch alleen stond tegenover de hele macht van de Sovjet-Unie (maar toch bijna won).

Ach, wat zal het heerlijk zijn als er volgende maand in Londen ‘gewoon’ geschaakt wordt, zoals er in alle tweekampen van Carlsen tot nu toe altijd ‘gewoon’ geschaakt is, zonder gegooi met modder of yoghurt, zonder politieke krachtenvelden op voor- of achtergrond en met de spanning en sensatie waar die thuishoort: op het schaakbord. En daar zal het heus wel tot sensatie komen, want uiteindelijk gaat het in zo’n match echt maar om één ding: winnen. Wie wordt het? Qua spelniveau zijn ze aan elkaar gewaagd. De wereldtoppers zitten tegenwoordig eigenlijk allemaal heel dicht tegen elkaar aan. Carlsen heeft natuurlijk

Kraaijeveld. Het bord is geplaatst met steun van de schaakverenigingen Dordrecht en De Willige Dame, de horeca rondom het plein, en het Sportbedrijf. De foto is genomen met een drone (bron: buurtsportcoach Cornell

schaken voor senioren in de ‘Klockelaer’. Verder wordt het schaken gestimuleerd in de Dordtse wijken in bibliotheken, verzorgingshuizen en buurtcentra.

meer ervaring, dat is zeker een punt in zijn voordeel. Maar, vooropgesteld dat geen van tweeën al meteen in het begin vreselijk uitglijdt zodat de spanning wegebt, gaat het in zo’n tweekamp toch vooral om de pure, niets en niemand ontziende wil om te winnen, die vooral op het eind de hoofdrol speelt. Jij of ik, overlevingsinstinct, meedogenloosheid. Moeten winnen, niet om uitwendige redenen, maar omdat je jezelf niet anders toestaat. En overtreft Carlsen daarin niet iedereen? Zoals hij zijn partijen wint, moeilijke en vooral lange eindspelen. Doorgaan, doorgaan, doorgaan. Het lijkt soms meer op armpje drukken dan op schaken. Kan Caruana – kan iemand – in dat opzicht tegen hem op? Ik moet het nog zien.

Een balanceer act: A Game of Chess

In de Kunsthal KAdE in Amersfoort is nog tot en met 6 januari 2019 de tentoonstelling ‘A Balancing Act’ te zien. Doel van de tentoonstelling is om de bezoeker stil te laten staan bij het begrip balans. Volgens de curator (Judith van Meeuwen) krijgt iedere tegenstelling (waaronder ‘zwart-wit’) uiteindelijk balans.

Een van de getentoonstelde werken is de video projectie ‘A Game of Chess’ (2011) van Marcel Dzama. Een dadaïstische korte film van ongeveer 14 minuten met schaken als onderwerp.

De film is overigens ook online te bekijken via www.sieshoeke.com/artworks/marceldzama-video-game-of-chess. De Kunsthal KAdE is open van dinsdag-zondag van 11.0017.00 uur. Zie ook www.kunsthalkade.nl

Olympiade in Batoemi

China was de grote winnaar van de Olympiade met goud in de open en de vrouwen sectie. Een bijzondere prestatie waarvoor we moeten teruggaan tot 1986 waarin de SovjetUnie voor het laatst de ‘dubbel’ won. De Nederlandse mannen stelden teleur met een 40e plaats, alhoewel Anish Giri wel de individuele bronzen medaille won op bord 1.

De 43e Olympiade vond plaats in de Georgische badplaats Batoemi aan de Zwarte Zee. Met 182 deelnemende landen in de open categorie en bijna 150 landen bij de vrouwen werd een nieuw deelname record gevestigd. Schaken is een van de meest mondiale sporten in de wereld! De openingsceremonie was een van de allerbeste uit de geschiedenis met een strak geregisseerde show met zang en dans in aanwezigheid van de president van het land eindigend in een grote vuurwerkshow. Die strakke regie was ook noodzakelijk omdat de hele ceremonie live werd uitgezonden op een van de nationale tv zenders! Dat geeft het belang dat Georgië hecht aan schaken ook meteen goed weer. Het land is met recht trots op met name de prestaties van de vrouwen. Nona Gaprindashvili en Maja Tschiburdanidze waren samen 30 jaar achter elkaar wereldkampioen. Zeker de eerstgenoemde is een van de grote sporthelden van het land en zij werd dan ook tijdens de ceremonie vaak in beeld gebracht als een van de eregasten zittend op de tribune.

Ook in Nederland weten we dat Georgische vrouwen sterk schaken. Zo is de in Georgië geboren

Tea Lanchava al twintig jaar lid van het Nederlandse team, en Anish Giri is zoals bekend getrouwd met de Georgische IM Sopiko Guramishvili die in Batoemi aanwezig was als live commentator (een rol die ze samen met Ivan Sokolov vervulde).

Met Anish Giri noemen we meteen de kopman van de nationale ploeg, een rol die hij alweer sinds 2012 inneemt. Zoals de laatste jaren gebruikelijk speelde hij weer alle partijen en dat deed hij goed: 8,5 uit 11! Met speels gemak won hij bijna al zijn partijen tegen zwakkere tegenstanders.

Greet - Giri, SchotlandNederland (2)

-+-trr+k+ zpl+-vlpzp-

Het probleem voor wit is dat de toren niet van de e-lijn mag wijken omdat e4 dan hangt, terwijl 26.Te2 niet mogelijk is vanwege 26...d3. Zwart wint daarom de kwaliteit. 26.Dd3 Lxe1 27.Txe1 en tot overmaat van ramp kan zwart meteen verder met 27...f5! Na 28.Kh2 fxe4 29. Dg3 Dxg3+ 30.Kxg3 heeft zwart een toren en drie pionnen tegen een paard en loper voor wit. Kortom een grote materiële voorsprong en dan hebben we het nog niet over het feit dat er 2 zwarte vrijpionnen op d4 en e4 staan. Anish won eenvoudig. Ook Sergey Tiviakov is altijd uiterst efficiënt in het verslaan van zwakkere tegenstanders.

Kaouri - Tiviakov, Nederland-Libanon (1)

1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.

Pxd4 Pf6 5.Pc3 g6 6.Le3 Lg7

7.Le2 Pc6 8.0–0 0–0 9.f4 Db6!

10.Dd2? Wit heeft niet beter dan

10.Dd3 Pg4 (10...Dxb2 11.Tab1

10...Pxe4! 11.Pxc6 Dxc6

12.Pxe4 Dxe4 en zwart heeft een pion gewonnen, waarvoor wit te weinig compensatie heeft. De Libanees maakt het de komende zetten alleen maar erger.

13.c3 Dc6 14.g4?! Ld7 15.f5?! gxf5 16.gxf5 Kh8 17.f6 Agressief, maar het versnelt het einde.

17...Lxf6 18.Txf6 Tg8+ 19.Kf2 Dg2+ 20.Ke1 exf6 en zwart staat voor op punten en heeft aanval, hij won op zet 34. Na twee keer 4-0 wachtte in de derde ronde het als eerste geplaatste team van de Verenigde Staten. De Amerikanen bleken een maatje te groot. Anish Giri en Loek van Wely kwamen met wit niet verder dan remise tegen Caruana en Nakamura, terwijl de zwartpartijen van Erwin l’Ami en Jorden van Foreest verloren gingen (tegen So en Shankland). Op zich geen ramp en Nederland herstelde zich met 4-0 tegen Tadzjikistan en 3,5-0,5 tegen Litouwen.

Van Wely - Pultinevicius, Nederland-Litouwen (5)

1.c4 Pf6 2.Pc3 d5 3.cxd5 Pxd5 4.g3 g6 5.Lg2 Pb6 6.h4!? Lg7

Stelling na 22.Ld2

Vanuit een tamelijk rustig Damegambiet heeft Anish zijn dame en paard richting de witte koningsstelling gedirigeerd. Zijn volgende zet moet een schok zijn geweest voor de Schot. en daar is de volgende

De normale zet - wit verdedigt pion e4. Natuurlijk mag wit de loper niet nemen vanwege

Dit offer was het hoofdidee achter de vorige zet. 24.fxg3 Lxg3 25.La5 Td7

Da3 12.Pxc6 bxc6 13.Pd5 Dxd3 14.Pxe7+ Kh8 15.cxd3 is eerder beter voor wit.) 11.Pd5 met een afwikkeling naar een gelijk eindspel met 11...Lxd4 12.Lxg4 (12. Pxb6 Lxe3+ 13.Kh1 Lxb6 14.Lxg4 Lxg4 15.f5 Lh5 geldt al sinds Ahues-Richter, Berlin 1930, als prima voor zwart.) 12...Lxe3+

13.Dxe3 Dxe3+ 14.Pxe3 Lxg4 15. Pxg4.

Zwart kan ook de opmars van de h-pion stoppen: 6...h5 7.d3 Lg7 8.Le3 Pc6 9.Lxc6+ bxc6 10.Dd2 Lg4 11.Tc1 (11.f3) 11... Pd5 was MovsesianMamedyarov, Khanty-Mansiysk

2013. Of 6...h6 7.d3 Lg7 8.Le3 P8d7 9.a4 Pf6 10.a5 Pbd5 11.Ld4 (11.Ld2!) 11...Pf4 12.gxf4 Dxd4 13.Da4+ Dxa4 14.Txa4 met een ongeveer gelijk eindspel in Seirawan-Kortschnoj, Wijk aan Zee 1983.

7.h5 Pc6 8.Pf3 Lg4

Wit stond veel beter na 8...Pe5

9.d3 Pxf3+ 10.Lxf3 c6 11.Le3 Le6

12.Dd2 Pd5 13.Lh6 Lxh6 14.Dxh6 Da5 15.hxg6 fxg6 16.Lxd5 cxd5 17.Dg7 in Van Wely-Yin, Beijing 1997.

9.h6 Lf6 10.Pe4 e5 11.b3 0–0

12.Pxf6+ Dxf6 13.Lb2 Tfe8 14.Th4!? Le6 15.Tc1 Tad8

Anish Giri

teamleden en werd de opstelling voorspelbaar (alhoewel het vertrek van Tiviakov goed geheim werd gehouden).

Na een overwinning in ronde 6 en een gelijkspel tegen Duitsland, was China de tegenstander in ronde 8. Jorden kwam met wit niet verder dan remise tegen Li Chao, en Loek verloor tamelijk kansloos van Bu Xiangzhi. Ding Liren liet daarop zien een echte teamspeler te zijn.

Ding - Giri, NederlandChina (8) -+-trr+n+

Hij staat echter helemaal gewonnen! Zie 43.Dh5+ Kg7 44.Dh7+ Kf8 45.Dh8! en nu is er geen verdediging meer tegen 46.Lh7 of 46.Lg6. Bijvoorbeeld:

• 45...Dd8 46.Lg6 Te7 47.Kh3! ontneemt zwart veld g4 voor de toren. 47...Td1 48.Lh7+–

• 45...Db4 46.Lh7! Dxe1 47.Dxg8+ Ke7 48.Dxf7+ Kd8 49.Lg6!+–

• 45...Tc8 46.Lg6 (46.Lh7?! Tg4) 46...Tc7 47.Kh3!+–Ding wist wel degelijk dat hij beter stond (dat zei hij ook tegen Anish), maar beide spelers hadden de winst nog niet gezien. Nu speelde alleen Erwin nog, maar hij kon hooguit remise maken.

l’Ami – Yu, NederlandChina (8)

-+-+-+-+ +-+-+l+-+-+-mk-+ +-+-+-+-

kan niet en de b-pion tegenhouden, en ...Lc6 tegenhouden.

68.Lf3

68.Kc5 Kf5 69.Kxb4 Kxf4 wint ook voor zwart.

68...b3 69.Le4 b2

Zwart wint ook na 69...Lg6!

70.Ld5 (het pionneneindspel is kansloos 70.Lxg6 Kxg6 71.Kc3 Kf5

72.Kxb3 Kxf4 73.Kc3 Ke3) 70...b2

71.La2 Lc2 (Remise is 71...b1D?

72.Lxb1 Lxb1 73.Ke3) 72.Ke3 Lb3

73.Lb1 Ld5 en g2 gaat eraf.

70.Kc3 Lc6!

Dit is het probleem, zwart wikkelt af naar een gewonnen lopereindspel omdat de loper wegens ...b1D niet genomen mag worden.

Nu volgt een sterk kwaliteitsoffer:

16.Txc6! bxc6 17.Lxe5 De7

18.Da1! Ld5 19.e4 Df8 Wit staat nu gewonnen, maar dat oordeel gaat ook op na 19...Pd7

20.Lxc7 f6 21.Lxd8 Txd8 22.d3. 20.Kf1 Le6 21.Lg7 Db4 22.Lf6

Td7 23.Le7! Db5+ 24.Kg1 f6

25.Lxf6 c5 26.Lf1 c4 27.Pd4

Dc5 28.Pxe6 Txe6 29.Lh3 Ted6

30.Tf4 1–0

Zo ging Nederland de rustdag in, en leek er eigenlijk geen vuiltje aan de lucht. In de ochtend van de zesde ronde volgde er slecht nieuws. In het huis van Tiviakov in Groningen was ingebroken. De Nederlands Kampioen (100% na 4 partijen) kon nog net op tijd vervangen worden door Van Wely (de definitieve opstelling moest voor 10.00 uur ’s ochtends door captain Jan Gustafsson worden doorgegeven), maar was niet gerust op de schade. Hij vertrok die avond nog uit Batoemi en dat was een forse aderlating. Vanaf dat moment kon er geen rust meer worden genomen door de overgebleven

Stelling na 31...Dc7

Wit staat superieur en de tijd is gekomen om de zwarte koningsstelling open te rijten met 32.Pxh5+ gxh5 33.Dg5+ Kh8

34.Dxh5+ Kg7 35.Dg5+ Kh8 36. Dh5+ Kg7 37.Dg5+ Kh8 38.Tc3! Na wat zetherhalingen gaat Ding door.

38...Lb2 39.Tf3 Txd4 40.Dh5+ Kg7 41.Dg5+ Kh8 42.Te1 De7?! -+-+r+nmk +p+-wqp+-+p+p+-+ zp-+-zP-wQP+-trL+-zP +P+-+RzP-vl-+-zPK+ +-+-tR-+-

Een vraagteken voor de kwaliteit van de zet, maar een uitroepteken voor het tactisch remiseaanbod dat Anish hier plaatste. Jorden had al remise gespeeld terwijl Loek had verloren. Erwin speelde nog maar kon maximaal remise bereiken tegen Yu Yangyi. Ding stelde de matchpunten veilig en ging akkoord.

½–½

-zp-mK-zP-+

+-+-+-zp-+L+-+P+

Stelling na 66.Lc2

De spelers zitten al even in een remise lopereindspel waarin zwart de enige is die nog wat kan proberen. In het vervolg gaat er het een en ander mis en dat is niet zo vreemd want beide spelers zaten min of meer op hun increment te spelen.

66...Lg6

Belangrijk om te weten (en beide grootmeesters weten dat) is dat de stelling na 66...b3 67.Lxb3! Lxb3 68.Ke4 Ld1! 69.f5! Kg5

70.f6! Lh5 71.Ke3 Kg4 72.Ke2 (72.Ke4 kan natuurlijk ook) 72... Kf4+ 73.Kf1 Kf5 74.Kg1 Kxf6 een vesting is. Zwart kan ondanks zijn extra loper niet winnen. Bijvoorbeeld 75.Kh1 Kf5 76.Kg1 Kf4 77.Kh1 Ke3 78.Kg1 Ke2 79.

Kh1 Lf3 80.Kg1 (80.gxf3?? Kf2) 80...Le4 81.Kh1 Kf2 pat! 67.Ld1?

Juist was 67.Lb3 Lh5 68.Ke4 en zwart komt niet verder. 67...Le8!

Plotseling staat wit verloren. Hij

71.Ld3 Lxg2 72.Kxb2 Lc6 73. Lf1 Kf5 74.Kc3 Kxf4 75.Kd2 Kf3 76.Ke1 Le4 77.Lh3 en nu moet zwart alleen nog maar voorkomen dat de witte koning voor de g-pion komt. Dat kan hier met 77...Ld3 78.Lf1 Lf5 79. La6 Kg2 80.Lb7+ Kh2 81.Kf1 Lh3+ 82.Ke1 Lg2 83.La6 Ld5 84.Lf1 Le6 en nu is wit in zetdwang en is het uit na 85.Kd2 Lh3.

Yu dacht even dat het sneller kon en speelde hier 77...Lf5?

Daarbij vergat hij even dat wit na 78.Lxf5 g2 beschikt over 79.Le4+! Kxe4 80.Kf2 Kf4 81.Kxg2 ½–½

Zo had Nederland verloren van de uiteindelijke winnaars van het goud en zilver: China en de Verenigde Staten. Toch kwam er in ronde 10 nog een laatste kans op een goede klassering, maar ook de match tegen India (plaats 6 in de eindranglijst) ging verloren. Vermoeidheid zorgde in de slotronde voor een blamage tegen Mongolië (2,51,5 verlies) en een 40e plaats.

Loek van Wely

Nederlandse vrouwen

Het toernooi van de Nederlandse vrouwen leek in een aantal opzichten op dat van de mannen. Na zes ronden was slechts één match verloren gegaan (tegen Slovenië) terwijl de overige wedstrijden vaak ruim gewonnen werden. Net als de mannen speelden ook de vrouwen tegen een paar echte toplanden (op zich een goed teken), maar gingen die matches ook redelijk kansloos verloren.

Voor de vrouwen waren de zware matches echter geconcentreerd in rondes 7, 8 en 9. En natuurlijk beschikten de vrouwen wel de hele Olympiade over 5 spelers. Daarbij komt dat het team van captain Roberto Cifuentes behoorlijk homogeen was. Het verschil in rating tussen bord 1 Zhaoqin Peng en nummer 5 Rosa Ratsma was ongeveer 100 punten. Rosa debuteerde in het nationale team en deed dat verdienstelijk met 6,5 uit 8. Ze was duidelijk geen ‘reserve’ zoals sommige landen hun 5e speler gebruiken.

In de tweede ronde won de Nederlands Kampioen op bord 1 een goede partij tegen IJsland.

Ptacnikova - Peng

-+-trr+k+ vl-+-+pzpp

-sN-wq-sn-+ zP-zpp+l+P+-+-+-+

+-+LzP-+-

-+-+-zPPzP

tR-vLQ+RmK-

Stelling na 19.Ld3

Wit staat een pion voor, maar zwart heeft het betere van het spel dankzij haar centrum en actieve stukken. Peng ziet nu haar kans schoon om wat verzwakkingen af te dwingen op de koningsvleugel.

19...Pg4! 20.g3 Dh6! 21.h4 Dg6 22.Ta3 Pe5

Ook direct 22...Le4 is sterk.

23.Le2 Le4 24.Lb2?! Lb8

Peng richt nog een stuk op de

witte koning, maar de tijd was al gekomen voor een centrale opstoot met 24...d4! 25.exd4 cxd4 en wit kan 26...d3 niet meer verhinderen.

25.Lh5

Nog de enige verdediging nu moet zwart na

25...Df5 26.Lxe5 Lxe5 27.Lg4 Dg6 28.h5 nog nauwkeurig 28...Dd6! spelen. Andere damezetten zijn niet goed: 28...Dh6 29.f3!, 28...Dg5?

29.f4, en 28...Df6 29.Pd7.

29.f3

Zwart wint ook na 29.Lf3 Lxg3! 30.fxg3 (30.Lxe4 Txe4) 30... Dxg3+ 31.Kh1 Te5 32.Lxe4 Dh4+ 33.Kg1 dxe4 en wit moet de dame geven om een direct mat te voorkomen.

29...Lb2?

Schaken blijft moeilijk, deze logische aftrekaanval lijkt te winnen, maar wit had zich nu nog kunnen redden. Juist was 29...c4! met aanval op de toren. Zwart staat gewonnen na 30. Ta2 (30.fxe4 Dxa3) 30...Ld3. 30.fxe4?

Wit revancheert zich, het bescheiden 30.Ta2! Dxg3+ 31. Kh1 was juist en gek genoeg kan zwart niet winnen.

Bijvoorbeeld 31...Dxg4 (31... Dh4+ 32.Kg1 Dg3+ 33.Kh1 en eeuwig schaak.) 32.Txb2 Te5 33.Tg2 Txh5+ 34.Kg1 Dh4 35. fxe4 Dh1+ 36.Kf2 Dh4+ 37.Kg1 met zetherhaling, of zelfs 37. Ke2!? Dxe4 38.Tgf2 als wit nog wat wil proberen.

30...Dxg3+ 31.Kh1 dxe4 32.Pd7

Lxa3 33.Tf4 Dxe3 34.Txf7 Dd3! en opgegeven. Zelfs nu kon het nog fout met 34...Kxf7?? 35. Dd5+ Ke7 36.De6 mat!

0–1

Op bord 2 kreeg Anne Haast alleen in de eerste ronde tegen Panama (4-0) rust, daarna speelde ze alle partijen en dat ondanks een zeer matige start. In ronde 2 was ze enige die verloor tegen IJsland en in ronde 3 blunderde ze na een sterk opgezette partij (zie nummer 5 bij de opgaven). Op doorzettingsvermogen won ze vervolgens de volgende stelling tegen de Noorse Sahl.

Sahl - Haast

Stelling na 60.Tb3

Zwart staat een tikje beter, maar vanwege het uitgedunde materiaal moet wit het kunnen houden. Anne had al een tijdlang geen vorderingen meer kunnen boeken en probeert nu haar laatste truuk.

60...Tc2! 61.Lxb4 Lh4!

Plotseling dreigt er mat in 1 en moet wit met beperkte bedenktijd de enige juiste verdediging zien te vinden.

62.g5?

Zwart kan niet winnen na 62.e4 d4 63.g5!.

62...Kf5! 63.e4+ dxe4+ 64. Ke3 Lf2 mat!

0–1

Daarmee was het tij gekeerd en scoorde Anne vervolgens nog 4,5

uit 7 erbij. Net als Peng en Anne is ook Tea Lanchava zeer ervaren. Haar scoreverloop was in feite symptomatisch voor het hele team. Ze begon goed met 3,5 uit 4, maar had vervolgens de pech dat ze drie keer op rij zwart kreeg in de zware rondes 7, 8 en 9. Tegen China (7) en Rusland (8) leverde dat een kansloze nul op. In ronde 9 verloor ze bij de stand 1,5-1,5 een ingewikkelde stelling tegen de sterk spelende Peruaanse Chumpitaz. In ronde 10 (tegen België) won ze de prijs voor de beste partij:

Lanchava – A. Barbier -tr-sn-vlk+

Nadat Tea de Belgische strategisch heeft overspeeld volgt nu de tactische beslissing: 32.Pxe6! Pxe6 33.Lxd5 Te8 34.c4 La4 35.b5 Lc2 36.Tc8! Kf7 37.Txe8 Kxe8 38.Lxe6 Ld3 39.b6 1–0

Iozefina Paulet voldeed met 6,5 uit 9 aan de elo-verwachtingen. Het was jammer dat ze haar goed opgezette partij tegen China (zie opgave 7) niet wist te bekronen met een vol punt. Een technisch fraaie prestatie leverde ze in de tweede ronde.

Paulet - Johannsdottir

Stelling na 16...Tac8

Wit mag hoop koesteren vanwege haar loperpaar, maar zwart staat dankzij haar goed opgestelde stukken niet veel slechter.

17.Da4! Dxa4?! (17...Dc7)

18.Pxa4 Pd5 19.Txd5! Txd5 20. Pb6 Tcd8 21.Pxd5 Txd5 22.c3

Iozefina heeft keurig afgewikkeld naar een eindspel waarin het bezit van het loperpaar een duidelijk voordeel betekent. Ze laat in het vervolg mooie techniek zien.

22...e6 23.a4 Kf8 24.Ta3! Ke8

25.Tb3 Td7 26.Tb6 Tc7 27.Lf3

Dreigt 28.Txb7 en 28.Lxc6.

27...Pa5 28.Tb4 Tc4 29.Txc4 Pxc4 30.Lxb7 Pxb2? Zwart had het absoluut moeten laten aankomen op het ongelijke lopereindspel na 30...Pxe3 31.fxe3 a5.

31.Lxa6 Lxc3 32.Lb6 Kd7 33. Lb5+ Kc8 34.Kf1 Kb7 35.a5

Wit heeft met haar loperpaar, vrije a-pion en het opgesloten paard winnend voordeel.

35...e5 36.Ke2 f5 37.Ld8 e4

38.a6+ Ka7 39.Lg5 Ld4 40.Le3

Lxe3 41.fxe3 Kb6 42.h3

De loper mag duidelijk niet genomen worden en zwart komt vanzelf in zetdwang. Maar niet te gretig 42.Kd2? Kxb5 43. a7 Pc4+! 44.Kc3 Pb6.

Team NL opgaven

1. Shankland - Van Foreest

-+-+-+k+

+p+-+p+p

-sn-+p+p+

zpP+pzP-+P+-zP-+-+

+-vl-mK-zP-+L+-zP-zP

+-vL-+-+Kan zwart remise forceren met 37…Lb2?

5. Haast - Janzelj -+-+-tr-+ zpp+-wqpvlk -+-+-+-zp +-zprsNPzp-+-zPp+-sn +-zP-vL-+P PzP-+Q+P+ tR-+-+RmKHoe gaat wit verder?

2. Battulga - Van Wely r+-+-+-+ +-+-+p+-+-+p+-+

+-+-zP-+K -+-wQ-+pzP +-+-+-+pmk-+-zPP+ +-+-+-+Kan zwart remise houden?

6. Bakalarz - Ratsma -+-+-+-+ +-+-+-+k -zp-tr-+-+ zpRzpPwqp+p P+-+p+rzP +Q+-zP-zP-zP-tR-zP-mK +-+-+-+Zwart aan zet.

42...h6 43.h4 g5 44.h5 Pd3

Of 44...g4 45.Ke1 (45.Kd2? Kxb5) 45...Ka7 46.Kd2 en wint.

Nu wint het pionneneindspel.

45.Lxd3 exd3+ 46.Kxd3 Kxa6

47.Kd4 Kb5 48.Ke5 1–0

Na de drie opeenvolgende

nederlagen was een hoge klassering niet meer mogelijk. Toch werd de Olympiade nog goed afgesloten met twee 4-0 overwinningen op België en Maleisië, met als gevolg een 26e plaats in de eindstand.

3. Giri - Iordachescu r+-wq-tr-+ +n+-+pzpk

p+pzp-vl-+

+p+-zp-+p -zP-zPP+-+ zP-zPQsNN+P -+-+-zPP+ +-+RtR-mKWit staat heel goed. Wat is de beste zet nu?

7. Paulet – Zhai -+-+-+-+ zp-+-+l+-wqpmkpzp-+ +-sNp+-+KzP-zP-zP-+ +-zPQ+-+P+-+-+-+ +-+-+-+Wit aan zet

4. Davidsdottir - Lanchava r+lwq-trk+ zppzp-zppvlp -+nzp-snp+ +-+-zP-+-+-zP-+-+ +-sNL+N+PzPP+QzPPzP tR-vL-mK-+R Wit heeft net 7.e5 gespeeld. Hoe moet zwart verder gaan?

8. Cori - Peng -+-+-+-+ +R+-+-+p -+-+-zppmk tr-vl-wq-+-+Q+p+-+ +-+-zP-+P+-+-+PzP +-+-tR-mK-

Kan wit direct winnen met 26.Df7?

Nederlandse team (Peng, Haast, Lanchava en Paulet) in het midden delegatieleider Jeroen Bosch.

Iraniër wint WK junioren 2018

Het WK-junioren 2018 werd van 5-15 september gehouden in de Turkse plaats Gebze.

Nederland werd vertegenwoordigd door Jorden van Foreest en Robby Kevlishvili met

Ivan Sokolov als coach. De speelzaal was in een uitstekend hotel met als enige nadeel dat het aan de snelweg lag en dus ‘in the middle of nowhere’.

Dit WK was zeker een van de sterkste in de laatste decennia met vier spelers met een rating van boven de 2600 en in totaal 25 grootmeesters. Het toernooi werd overtuigend gewonnen door de als eerst geplaatste Parham Maghsoodloo (inderdaad zijn achternaam is niet makkelijk uit te spreken!) uit Iran. De Iraniër scoorde 9,5 uit 10(!) en won daarmee de titel met nog een ronde te gaan. De opluchting van de titel leidde tot concentratieverlies en een slotnederlaag tegen de Rus Esipenko, maar Parham won de titel niettemin met een vol punt voorsprong.

Ik ken Parham sinds 2016 toen ik de coach was van het Iraanse nationale team, en mijn meest recent ervaring met hem is het Aziatische kampioenschap voor landenteams van dit jaar. Iran won de titel voor China en India met Parham op bord 1. Zijn grootste kracht is zijn rekenvermogen en de ongelofelijke energie waarmee hij iedere partij speelt. Parham is een geweldige vechter die zijn tegenstanders gewoon ‘breekt’ in het middenspel. We zullen

zeker nog veel over hem horen. Dan de Nederlandse jongens. De als tweede geplaatste Jorden van Foreest vertrok met duidelijke titelambities naar Turkije. Hij begon met 4,5 uit 6, en was daarmee wel ‘in the game’ maar de partijen tegen de directe concurrenten moesten vanaf nu wel gewonnen worden! In de zevende ronde nam Jorden het op tegen de Rus Lobanov (die uiteindelijk brons zou grijpen). In een Doorschuifvariant van de Caro-Kann kreeg Jorden voordeel en kwam zijn tegenstander in behoorlijke tijdnood, maar jammer genoeg wist Jorden die voordelen niet te verzilveren en eindigde de partij in remise. Nu volgde een zwartpartij tegen de Indiase GM Puranik Abhimanyu (winnaar van het zilver). Na een uitstekend gespeelde opening kreeg Jorden groot, en normaal gesproken beslissend, voordeel. De stelling was ook zeer dynamisch met Jorden aan de aanvallende kant en dus in zijn element. Teleurstellend genoeg miste Jorden eerst een paar winstkansen en daarna de remise.

Puranik - Van Foreest Ronde 8

1.e4 c5 2.Pc3 d6 3.d4 cxd4 4. Dxd4 Pc6 5.Dd2

De theorie ontwikkelt zich tegenwoordig snel! Nog maar een paar maanden geleden was dit hele concept nog onbekend! Het idee van wit is b3, Lb2 en 0–0–0. 5...g6

In de stampartij had de wereldkampioen snel succes na 5...Pf6

6.b3 e6?! 7.Lb2 a6 8.0–0–0 b5 9.f3

Wit speelt een ‘Engelse Aanval’ met de loper op b2! 9...h5 10.

Ph3! Le7 11.Pg5 h4 12.f4 Lb7 13.

Kb1 Tc8 14.Le2 Dc7 15.The1 met logische zetten heeft Carlsen een al bijna gewonnen stelling bereikt. De witte koning staat veilig, zwart heeft geen tegenspel en ook geen veilige plek voor zijn koning! 15...Ph7 16.Pxh7

Txh7 en nu was 17.g4 hxg3

18.hxg3 beter voor wit in CarlsenWojtaszek, Shamkir 2018, terwijl 17.Pd5! zelfs onmiddellijk beslissend was geweest: 17...exd5

18.exd5 Pb8 19.Ld3 Th5 20.Txe7+ Kxe7 21.De2+.

6.b3 Lh6!

Iets beter voor wit was 6...Lg7

7.Lb2 Pf6 8.0–0–0 NakamuraVachier Lagrave, Stavanger 2018.

7.f4 Pf6 8.Pf3

Een nieuwe zet waar Jorden uitstekend op reageert! 8.Lb2 was op topniveau gespeeld en door ons voorbereid.

8...0–0 9.Lb2 e5! 10.g3 Lg4

11.Le2

Een belangrijk moment, in dit type stelling ‘the timing is everything’! Jorden ‘voelt het moment’ goed aan en neemt initiatief over!

11...b5!

Wit is al in serieuze problemen. 12.Pxb5 Db6

De weg naar de winst was 12... Pxe4! 13.Dd5

r+-wq-trk+ zp-+-+p+p -+nzp-+pvl

en hier rekende Jorden vooral aan 13...Da5+ 14.c3 en kwam tot de conclusie dat de ‘zaak onduidelijk was’. Na het sterkere 13... Lf5! is de coördinatie van de witte stukken bijzonder slecht, gecombineerd met de koning die nog in het midden staat maakt dat dat wit de partij niet kan redden. Na 14.Dxc6 Tc8 15.Dd5 (zwart wint ook na 15.Da6 Txc2 16.La3 Te8) 15... Db6! verliest wit na 16.0–0–0 De3+ 17.Kb1 Dxe2.

13.Pc3 Lxf3?!

Beter was 13...Tfc8 of 13...Tac8 met voldoende compensatie voor de pion.

14.Lxf3 Pd4 15.Tf1?!

15.Lg2! was beter.

15...a5

Nu heeft zwart weer voldoende compensatie en maakt wit een fout die beslissend had moeten zijn.

16.Pd5?

Wit kon kiezen tussen 16.0–0–0 a4 17.Pxa4 Txa4 18.bxa4 Tb8 19.Dc3 Pxe4! 20.a5! (de enige zet!) met een voor ‘mensen’ moeilijk te beoordelen stelling, en 16.Pa4! Pxf3+ 17.Txf3 Dc6 18.0–0–0 met een scherpe stelling. 16...Pxd5 17.exd5

Jorden van Foreest. (foto: Alina l'Ami)

Een belangrijk moment voor Jorden op het WK 2018! 17...a4?

Deze fout laat ruil van het zwarte paard toe waarna de dynamiek uit de stelling wordt gehaald. Tot winnend voordeel leidde 17...Pf5!. De meest logische zet is dan 18.0–0–0 waarna zwart de plezierige keuze heeft tussen het winnen van de kwaliteit of een winnende aanval. 18...a4 (18...Pe3 19.Tfe1 Pxd1 20.Lxd1 a4 is een extra kwal!)

19.Kb1 axb3 20.cxb3 Da7 leidt tot een beslissende aanval na 21.a3 exf4 22.gxf4 Tfb8 23.b4 Lg7. 18.Lxd4 exd4 19.Kf2

Jorden zei na afloop dat hij deze zet volledig had gemist. Nu was het moment om eieren voor zijn geld te kiezen.

19...Lg7

Tot remise leidt 19...d3+ 20.Kg2 dxc2 21.Dxc2 Tfc8.

20.Kg2 Tfc8

Nog steeds 20...d3! met gelijkspel. 21.Tab1 Tc3 22.Le4 Dc5

23.Ld3! axb3 24.axb3 Dxd5+ 25.Kg1 Lf6 26.b4

Nu heeft wit daadwerkelijk een vrije b-pion en lukte het Jorden niet om de stelling te houden. Na deze pijnlijke nederlaag waren de medaille kansen verdwenen. In zijn partij tegen Lagunow liet Jorden weer kansen liggen.

Van Foreest - Lagunow Ronde 9

Hier nam Jorden de tijd en kwam met het sterke

14.e5! Tb8

Wit moest natuurlijk uitrekenen wat er gebeurt na 14...dxe5 15. dxe5 Pxe5 16.Pxe5, en nu verliest 16...Lxe5? 17.Lh6 Te8 (of 17...

Td8 18.De2 Lf6 19.Dc4+ Kh8 20.Df7 en wint) 18.b4!, maar 16…Dxe5 geeft zwart remisekansen in eindspelen waarin wit wel beter staat.

Na 14…Tb8 ontstaat er opnieuw een kritiek moment. Vanwege het motief e5–e6 is het voordelig voor wit om nog geen beslissing te nemen ten aanzien van zijn e-pion!

15.exd6?!

Jorden dacht lang na over 15.b3 maar kon niet beoordelen of de stelling na 15...dxe5 16.dxe5

Pxe5 17.Pxe5 Lxe5! wit meer belooft dan ‘onduidelijk’. Dat is juist, maar Jorden had niet gekeken naar het sterkere 15. Pa4!. Nu kan de pion op e5 niet geslagen worden vanwege 15...

dxe5 16.dxe5 Pxe5? (of 16...Td8

17.Dc2 Pxe5 18.Pxe5 Lxe5 19. Lxa7) wat slecht is voor zwart na

17.Pxe5 Lxe5 18.Tc5 Dc7 19.Txe5

Dxe5 20.Lxa7 Dc7 21.Lxb8 Dxb8

22.Txe7 en wit wint. Dat maakt dat de zwarte stelling passief blijft (pion c6 is zwak en hij moet constant rekening houden met e5-e6).

15...exd6 16.b3

En nu was 16...Te8! de manier voor zwart om te profiteren van 15. exd6 waarna het gelijk staat. In de partij kreeg Jorden nog een nieuwe kans na het gespeelde

16…h6 17.Ld2 Ld7 18.Dc2

Tfe8 19.Pe2! Db5 20.Pf4 g5

21.Txe8+ Txe8 22.a4! Db8

23.Ph5 Lh8

thematisch, maar ook onnodig pionoffer is. Na 24...cxd5 maakte Jorden een vreemde fout. Met een pion achter heeft hij geen reden voor dameruil: 25.Dc7? (Juist was 25.Lc3) 25... Le6 26.Le3 a6 27.Dxb8? Txb8 en op de een of andere wijze lukte het Jorden om deze verloren stelling nog te redden. Terug naar de diagramstelling. De juiste zet was 24.Lc3! (met als dreiging d5) en na 24...d5 25.Pg3! krijgt zwart het erg moeilijk. Jorden sloot het toernooi af met twee goede overwinningen, dit gebeurde er in de laatste ronde.

Van ForeestGavrilescu

Ronde 11

Stelling na 13…Da5

Zwart heeft een aantal zwaktes en Jorden speelde daarom 24.d5 wat, weliswaar een

Stelling na 15...Lf8

Jorden is nu in zijn element! 16.Pxf5! exf5 17.Lxf7+ Kg7 18.Lxe8 Pxe8 19.Df3! Zwart verliest nu zijn toren of dame.

19...c6 20.Dg3+ Kf6 21.Dh4+ Kg7 22.Dg5+ 1–0

Nu het toernooi van Robby. Robby was als 37ste geplaatst en had de ambitie om de top 20 te halen of een GM-norm te scoren. Hij begon goed met 2,5

uit 3. In de vierde ronde speelde hij tegen de Indiase 2600+ GM Karthikeyan. In een dynamische stelling rekende Robby de varianten beter uit dan zijn tegenstander en kwam gewonnen te staan. Vreemd genoeg blunderde hij op zet 41 een stuk weg, waarna hij dankzij zijn drie(!) extra pionnen nog wel remise maakte. Deze partij had echter wel een grote invloed op Robby’s zelfvertrouwen en was zeker van belang voor zijn uiteindelijk matige eindresultaat (5 uit 11).

KevlishviliKarthikeyan

Ronde 4 -+-+-+k+

Stelling na 29…Pbd7

30.a6 bxa6 31.Lxa6 Pc5 32. Lf1

Zwart heeft enige compensatie voor de pion, maar wit kan spelen voor het punt.

32...h4 33.f3!

Deze zet geeft de zwarte velden weg, maar creëert de dreiging Pb5.

33...Ph5 34.Pb5

Nu valt een tweede zwarte pion.

34...Pg3

Zwart verliest na 34...Pb7 35.Dc3

Dd1 36.Dc8+ Kh7 37.Dg4. 35.Lc4! Da4 36.Pxd6 Da5

Robby Kevlishvili. (foto: Harry Gielen)

37.Pf5

Een normale zet van Robby, maar 37.Kh2! was een betere zet, dan moet je wel zien dat na 37...Db6 wit kan winnen met 38.Pc8 Dc7 39.d6! Dxc8 40.Lb5!.

37...Pb3! 38.De3 Pd4 39.Pxh4 Pge2+

Zwart grijpt zijn kans niet! 39...Dc5! kan tot een fraai eeuwig schaak leiden na 40.Kh2 Pde2! 41.Dxc5 Pf1+.

40.Kf2

Helaas! 40.Kh2! was een geforceerde winst na 40...De1 41.Pf5! g6 42.d6! en de witte loper is nu een monster. Na 42...gxf5 43. Dg5+ bevindt zwart zich in een matnet.

40...Pc3

-+-+-+k+ +-+-+pzp-+-+-+-+ wq-+Pzp-+-+LsnP+-sN zP-sn-wQP+P -+-+-mKP+ +-+-+-+-

Tijd controle gehaald. De beruchte 41ste zet is helaas een blunder.

41.Kg3?

41.Dc1! brengt het punt binnen na 41...g6

42.d6!.

41...Dc5

Nu dreigt 42...Pde2+ met damewinst, en daarom verliest Robby een vol stuk. Gelukkig stond hij al drie pionnen voor!

42.Dg5! Dxc4 43.Dxe5 g6 44.Pxg6 fxg6

45.De8+

½–½

Meer schaken in teamverband

Uitbreiding KNSB competitie en veranderingen in regionale competities

De KNSB competitie is uitgebreid met 207 teams! Waar komen al die schakers ineens vandaan? Nu de regionale en KNSB competities zijn losgekoppeld, kunnen sterke en minder sterke spelers aan alle competities deelnemen. Veel schakers komen zowel landelijk als in (meer) regionale bonden uit, soms voor verschillende verenigingen. Ook hebben clubs hun krachten gebundeld en samen teams gevormd.

De KNSB competitie telt dit seizoen niet drie maar zes klassen. Op speelsterkte kon er een zevende klasse worden samengesteld, met teams uit het hele land, maar die zouden te ver moeten reizen en zijn nu opgenomen in de zesde klasse. De nieuwe vierde klasse heeft negentig teams; in de vijfde klasse spelen vierenvijftig teams en in de zesde drieënzestig.

Combinaties

Marcel Winkels is teamleider van Zuid Limburg 4 dat samen met Zuid Limburg 3 in klasse 3H speelt. Winkels: ‘Zuid Limburg is geen vereniging, maar de naam waaronder de clubs Voerendaal en De Juiste Combinatie Stein samenwerken voor de zaterdagse KNSB competitie. Ons eerste team speelt in

de Meesterklasse, dat is het oude Voerendaal. Maar Voerendaal had geen team in de eerste of tweede klasse, waardoor leden moeilijk door konden stromen. DJC Stein speelde wel in de tweede klasse. Zuid Limburg 5, in de vierde klasse, is een echt gemengd team, met spelers van beide verenigingen. Het lijkt een succes, ze wonnen meteen!’

De samenwerking is tot stand gekomen door Luc Zimmermann en Eric Jan Morren van Voerendaal en Fabian Miesen en Ynze Mengerink van DJC Stein. De clubs speelden hun externe wedstrijden al zoveel mogelijk samen, op één locatie, om meer toeschouwers en publiciteit te trekken. In het Limburgse is het aantal schaaktoernooien

beperkt. De KNSB competitie biedt spelers de kans zich te meten met sterke spelers en hun rating te verbeteren. De verenigingen doen overigens onder hun eigen naam nog mee aan de Limburgse teamcompetitie die op zondagen (in andere weekenden) wordt gespeeld.

Kleine verenigingen

Een andere nieuwkomer is Tjonger Aa Linde, met een achttal in de vierde en vijfde klasse. Peter Louwet van Schaakclub Steenwijk bedacht de naam, die verwijst naar de locatie tussen de rivieren en - in afkorting - naar oud-wereldkampioen Tal. Initiatiefnemer Henk van Dijk: ‘De samenwerking stamt uit 2016. Toen werd WES uit Wolvega onverwacht kampioen van de Friese Schaakbond, waarop het promoveerde naar de derde klasse KNSB. Om de kansen op handhaving te vergroten, deden ze een beroep op spelers van de buurclubs Heerenveen en Steenwijk.’

Van Dijk: ‘WES moest na één seizoen op het nippertje weer uit de KNSB naar de FSB terugkeren, maar nu de KNSB competitie is uitgebreid, besloten we onder de nieuwe

KNSB COMPETITIE Monique van de Griendt

naam twee teams in te schrijven. Elk van de verenigingen apart, kan nauwelijks één sterk KNSB team op de been brengen. De drie verenigingen blijven elkaar wel in de FSB-competitie bevechten. Die bestaat alleen nog uit viertallen, voorheen werd er ook met achttallen gespeeld.’

Toekomstbestendig

Van Dijk denkt dat de FSB competitie met deze hervorming toekomstbestendig is. ‘Het moet zich natuurlijk nog bewijzen. Sommige verenigingen waren liever met achttallen blijven spelen, maar het aantal deelnemers liep terug. Dit seizoen doen er achtenzestig viertallen mee die regionaal zijn ingedeeld. De matches zijn op doordeweekse clubavonden, het is prettiger als je minder ver hoeft te reizen.’

Aan de regionale competitie doen nu ook schakers mee die voorheen alleen in de KNSB competitie speelden. Aan de Friese hoofdklasse zijn daarom enkele nieuwe teams toegevoegd, naast de teams die recht hadden op een plek vanwege de prestaties van het vorig seizoen. Van Dijk: ‘Het gaat om viertallen met de sterkste Friese schakers als basisspelers. Die kun je moeilijk ergens onderaan laten beginnen. We hebben wel regels opgesteld voor invallers. Voor de bekercompetitie bijvoorbeeld, mag hun rating niet hoger zijn dan het gemiddelde van het oorsponkelijke team. Verenigingen mogen voor onze bekercompetitie overigens meer dan één viertal inschrijven. Dat idee hebben we van de Noordelijke Schaakbond (NOSBO) overgenomen.’

Invallersregeling

De Schaakbond Groot-Amsterdam (SGA) kent een dergelijke invallersregeling niet. Nu de competities zijn gescheiden, mogen alle clubleden invallen in de SGA-teams, ook als ze in een KNSB-team staan opgesteld. Grote, sterke verenigingen zijn hiermee in het voordeel. Zij hebben teams zowel in de eerste klasse KNSB als in de hoofdklasse SGA en kunnen daar dezelfde spelers opstellen, of laten invallen. In theorie kunnen ze zo een heel team vervangen, als bijvoorbeeld promotie of degradatie in het geding is.

Aan de hoogste klasse van de SGA-competitie zijn vier teams met spelers van KNSB-sterkte toegevoegd. Zo worden dit seizoen met twaalf teams, elf ronden gespeeld. Vier verenigingen leveren twee teams. Zes teams zullen degraderen. Uit de lagere klassen degraderen vier teams zodat er volgend seizoen weer overal klassen zijn van acht teams (eventueel met een extra tweede of derde klasse). Wat de competitieleider

betreft, moeten nieuwe teams dan als voorheen in de derde of vierde klasse beginnen.

Dubbelop

Sommige schakers spelen graag zoveel mogelijk partijen die meetellen voor de rating. In de eerste competitieronde kenden de teams Amstel 1 en Amstel 2, op één na, dezelfde spelers. Met een gemiddelde rating rond de 2000 wonnen ze in de vierde klasse KNSB dik van een team met gemiddeld 1586. In de hoofdklasse SGA speelden ze gelijk tegen een team van gemiddeld 1909. Enkele spelers nemen (naast de KNSB) deel aan meer regionale competities. In de eerste ronde kwam het al voor dat ze op dezelfde avond, in beide competities moesten aantreden. Op de tegenstanders werd een beroep gedaan om vooruit of achteraf te spelen.

SOS competitie

De Schaakbond Overijssel (SBO), Oostelijke Schaakbond (OSBO) en Stichts-Gooise Schaakbond (SGS) voegden hun competities juist samen, onder de naam SOS. Henk van Lingen, voorheen competitieleider van de SGS: ‘We voeren al zo’n twee jaar gesprekken om meer samen te doen. Een gezamenlijke avondcompetitie is een eerste stap. We hebben twee separate: één voor achttallen en één voor viertallen. Voor de achttallen namen we het KNSB-reglement als uitgangspunt en is er een promotie- en degradatieregeling. De viertallen worden elk seizoen opnieuw op rating ingedeeld.’

Voor de gezamenlijke competitie moesten alle drie de bonden zich aanpassen. Van Lingen: ‘De OSBO gaf hun zestallen-competitie op en de SGS twee competitieronden. Al wordt er in sommige klassen nog steeds met tien teams gespeeld. Het speeltempo is gelijk getrokken, dat verschilde namelijk ook. Voor de indeling en uitslagen zijn we Netstand gaan gebruiken, waar sommigen liever bij het oude programma bleven. We hebben de teams zoveel mogelijk op speelsterkte ingedeeld, maar de SGS had de sterkste competitie, de OSBO lag daar gemiddeld zo’n honderd rating punten achter en bij de SBO was het nog iets minder.’

Reisafstanden

‘Uiteindelijk verandert er voor de meeste teams niet veel’, zegt Van Lingen. ‘We houden toch een regionale indeling, vanwege de reistijden. Die mogen niet meer dan een uur zijn, enkele reis per auto. Ik heb met behulp van google maps heel wat zitten puzzelen. Verenigingen die aan de rand van een bondsgebied zitten, kunnen nu eens tegen een club uit de andere regio spelen.’

In de SOS competitie mogen invallers maximaal vijfenzeventig ratingpunten meer hebben dan de sterkste basisspeler. Van Lingen: ‘Je wilt de competitie toch zo zuiver mogelijk houden. Nu iedereen overal mag spelen, zijn er verenigingen met een enorme voorraad reservespelers, die hebben spelers van 2400+ op de bank zitten. Het zal zo’n vaart wel niet lopen, maar veel schakers uit onze achterban maakten bezwaar tegen ongelimiteerd invallen.’

Van Lingen is blij met de uitbreiding van de KNSB competitie: ‘Ik vond het raar dat je met een lage rating werd uitgesloten van de competitie op zaterdag. Niet iedereen heeft zin om voor de regionale competitie ’s avonds de polder in te trekken als je de volgende dag weer moet werken! Sommige schakers wilden daarom niet meer in een team spelen. Sterkere spelers zie je bij hun club terugkeren. Ze waren voor een sterkere vereniging KNSB gaan spelen, maar mogen nu tegelijk in de midweekse competitie schaken. Per saldo zal er meer worden geschaakt. Een kleine groep schakers zal aan meer competities tegelijk meedoen en anderen zullen weer aan teamschaak gaan doen, nu ze de keus hebben uit overdag of ’s avonds schaken.’

Volgend seizoen?

Of de uitbreiding van de KNSB competitie een succes is, zal over twee jaar worden bekeken. Koos Stolk van het KNSB bondsbureau: ‘Als de Bondsraad na twee seizoenen besluit dat we doorgaan, komt er een nieuwe regeling voor instroom van teams. Voor komend seizoen is er een promotie/ degradatie regeling: de kampioen promoveert en de twee onderste teams degraderen. Van de vierde naar de derde klasse promoveren ook de zeven beste nummers twee. Dit wordt op speelsterkte aangevuld met eventuele nieuwe inschrijvingen. Als er meer belangstelling is, maken we meer parallelklassen.’

Nieuwelingen

Stolk kreeg door de uitbreiding te maken met nieuwe teamleiders. ‘Toen ik ze informeerde over de indeling en de competitiegids met clubgegevens, stond de telefoon roodgloeiend. Teamleiders meldden verontwaardigd dat hun gegevens niet klopten. Maar die halen wij uit de OLA ledenadministratie die de verenigingssecretaris op orde moet houden. Er was ook een teamleider die zei dat ze niet om 13:00 uur maar om 20:00 uur spelen. Hij had niet in de gaten dat hij zijn team had aangemeld voor een competitie die op zaterdag wordt gespeeld!’

Al drie favorieten leden puntverlies

De Meesterklasse van de KNSB-competitie is dit seizoen weer net zo onvoorspelbaar als de voorgaande jaren en dus net zo leuk. Landskampioen LSG Intellimagic verloor een grootmeester, nummer twee Kennemer Combinatie kreeg er een bij en nummer drie BSG kreeg er zelfs twee grootmeesters bij. Deze drie ploegen werden als favoriet genoemd, maar na twee ronden hebben ze elk al een wedstrijd verloren.

Landskampioen verliest met 8-2 LSG Intellimagic zal geen beroep meer kunnen doen op Jan Sprenger. De Duitse grootmeester woont tegenwoordig in Italië en is vervangen door Martin Roobol uit het tweede team. Sprengers invloed moet ook weer niet worden overschat. De Leidse ploeg werd vanaf 2014 tweede, vijfde, derde, tweede en kampioen. Het team is constant in samenstelling en in prestaties en zal zeker weer om de titel meestrijden. De eerste wedstrijd tegen Zuid Limburg werd met 6-4 gewonnen.

Kennemer Combinatie kreeg Jorden van Foreest erbij. Met Loek van Wely en Wouter Spoelman heeft de ploeg nu de nummers drie, zes en twaalf van de Nederlandse ranglijst in de gelederen. Tienertalent Liam Vrolijk kwam over van Rotterdam. Het verschil tussen

Kennemer Combinatie en LSG Intellimagic was vorig jaar minimaal, KC won zelfs de onderlinge wedstrijd ruim, dus met deze versterking zijn de Haarlemmers nadrukkelijk weer titelkandidaat, zo niet favoriet. De nederlaag van 6,5-3,5 tegen HMC Den Bosch was echter een koude douche. Weliswaar nog zonder Van Foreest, die bij het wereldjeugdkampioenschap was. Van Wely verloor van Martijn Dambacher en aan de onderste borden wonnen de Brabanders met 3-0.

Was daarmee LSG weer favo riet? Nou, niet meer na de tweede ronde, waarin de Leidse ploeg met maar liefst 8-2 verloor van Kennemer Combinatie.

Gooise versterkingen BSG werd in 2015 tweede met net zo veel matchpunten als kampioen Charlois Europoort. Een jaar later degradeerden de Bussumers met ongeveer dezelfde ploeg, wat alles zegt over de kleine krachtsverschillen die er al jaren zijn. Na het kampioenschap in de eerste klasse werd BSG vorig jaar op het hoogste niveau derde. Deze zomer versterkte de Gooise club zich met Ruud Janssen en de jonge Australiër Justin Tan, binnenkort ook grootmeester, die in Utrecht studeert. Janssens team De Toren Arnhem degradeerde vorig seizoen uit de eerste klasse en de grootmeester koos ervoor niet omlaag, maar omhoog te gaan. In de eerste ronde won BSG met maar liefst 7,5-2,5 van MuConsult Apeldoorn. Janssen won aan het topbord van Roeland Pruijssers, met wie hij vrijwel gelijk staat op de Nederlandse ranglijst. Verschilletje: Janssen is weinig actief en Pruijssers won deze zomer de toernooien in Leiden en Vlissingen. BSG leek een serieuze kandidaat om voor het eerst in de geschiedenis kampioen te worden. Echter, in de tweede ronde was het BSG dat verrassend onderuit ging, met 6,5-3,5 tegen promovendus Charlois Europoort.

Twee ploegen wonnen de eerste twee wedstrijden. Dat zijn drievoudig landskampioen En Passant, dat de laatste twee jaren wel wat aan het kwakkelen is, en Het Witte Paard uit Sas van Gent, dat gewend is als een jojo tussen Meesterklasse en eerste klasse heen en weer te gaan. De eerstvolgende vijf ronden heeft het geen zin een favoriet voor de landstitel aan te wijzen.

Groningers en Amsterdammers

SISSA degradeerde dit jaar vrijwillig meerdere klassen nadat de sponsor zich terugtrok. Jorden van Foreest verkaste zoals gezegd naar Kennemer Combinatie, zijn broer Lucas naar En Passant. Enkele andere spelers stapten over naar stadsgenoot Groninger Combinatie, ook al degradeerde die ploeg ook. In de eerste klasse zijn de Groningers mede dankzij die versterkingen huizenhoog favoriet, want de toppers Sergei Tiviakov, Sipke Ernst en Jan Werle blijven hun club ondanks de degradatie trouw. In de eerste ronde wonnen ze de derby van het noorden tegen Philidor Leeuwarden met maar

liefst 7,5-2,5 en dat was nog zonder Tiviakov en Ernst. Opmerkelijk feitje: in 2007 speelde Amstelveen voor het laatst in de Meesterklasse en we moeten teruggaan tot 2002 om een echt Amsterdams team op het hoogste niveau te zien: Euwe. Die club, al een samenvoeging van onder andere Memo en Watergraafsmeer, ging later op in Caïssa. Dat speelt al een tijd in de eerste klasse en de gewenste promotie naar het hoogste niveau moet nu maar eens gebeuren. Dimitri Reinderman kwam van Rotterdam, woont overigens in Amsterdam en is natuurlijk een reusachtige versterking. Cor Croese lijkt een minder spectaculaire aanwinst, maar als veruit de sterkste speler van derdeklasser Boven IJ (Amsterdam-Noord) werd hij meteen aan het vierde bord gezet. Caïssa heeft geen last van Groninger Combinatie, want die speelt in de andere eerste klasse. De Amsterdammers wonnen de eerste wedstrijd met 6,5-3,5 van Voorschoten. Maar net als in de Meesterklasse verloor ook hier een favoriet in de tweede ronde, Caïssa ging met 5,5-4,5 ten onder tegen Philidor Leiden.

Kennemer Combinatie-HMC in de schoolbanken. (foto: René Olthof)

In deze Voorloper:

verslaat FM! is grillig wint Stokes-cup is gefascineerd

Hij is 12 jaar. Bij het NK D in Rijswijk werd hij gedeeld derde in 2017. Hij won zijn Tata tienkamp en versloeg een FIDE-meester! Deze zomer won hij de Stokes-cup met Nederland. Reden voor Schaakmagazine een portret te maken van … Loek van der Hagen.

Loek van der Hagen

“Kreeg een schaakbord bij zijn geboorte”

Foto: Harry Gielen

Bij zijn geboorte kreeg hij een schaakbord van opa. Vader Stephan: “Loek hield van spelletjes en wees naar dat schaakbord toen hij drie was. Langzaam en spelenderwijs leerde ik hem de regels en loop van de stukken. Daarna combineren en mat zetten.” “Ik vond het prachtig om met al die mooie stukken te spelen, gewoon fantastisch! Na twee jaar gingen we naar de schaakclub in Haren. Daar speelde ik met veel plezier tegen andere kinderen.” Jeugdleider

Kees Romijn zette er een klok bij omdat Loek “te lang nadacht”! Als zesjarige deed hij mee aan zijn eerste Grand-prixtoernooi. “Ik won meteen mijn groep!”

Vanaf zijn achtste krijgt hij les van grootmeester Sipke Ernst. “Toen zat ik al in stap 3, maar wij analyseerden vooral toppartijen.

Wat ik mooi vond was de ‘Rooklift’. Ook naar welke velden stukken moeten, bijvoorbeeld in het Koningsindisch.” Hij ging interne

competitie bij de senioren spelen. “Dat was anders. De meeste kinderen spelen op trucjes, maar ervaren schakers doen dat niet. Ze verdedigden meer en dus kon ik lekker aanvallen! Het werd soms wel laat.” Met zus Janneke speelde hij sterk met Haren naar een zevende plaats op het NK E teams! Op zijn tiende gaat hij spelen bij Groninger Combinatie in een jeugdviertal bij de volwassenen. “Een jaar later debuteerde ik in de landelijke competitie. Ik scoorde best goed! Met veel plezier speelde ik in het schaakfestival in Groningen, de Tata tienkamp en Vlissingen. Bij Tata vond ik het ritme fijn van ‘s ochtends wandelen aan het strand en daarna spelen en analyseren. Ook Vlissingen was leuk, maar de wisselende tegenstand beviel me minder goed.” Afgelopen zomer ging hij met het Nederlandse team verzorgd door stichting Pathena naar Schotland! “We vlogen naar

Glasgow en zaten in een soort studentenappartementen. Mijn moeder was mee en ik vond het leuk om tegen kinderen uit andere landen te spelen. We bleven Engeland een halfje voor en wonnen de Stokes-cup!” Wat vindt Loek leuk in het schaken? “Ik houd van combinaties en aanvallen. Ik denk graag na over de verschillende mogelijkheden van de stukken en hoe ze samenwerken fascineert me.” Winnen vindt hij ook fijn, maar wel op het bord en niet op de klok. “Op internet speel ik graag 3 minuten met 2 seconden extra per zet. Als ik ergens goed scoor, zoals in Wijk aan Zee, dan kom ik er graag terug.” Sipke: “Al snel werd mij duidelijk dat Loek talent heeft en erg gemotiveerd is. Hij kan van sterke spelers winnen, maar ook van zwakkere verliezen. Dat maakt hem nu nog grillig. Als hij dat kan verminderen gaat hij grote stappen maken!”

Piet Peelen

Geboortedatum:

Uit:

School: Leukste schoolvak:

Hobby’s:

Schaken geleerd van:

Club:

Wat wil je worden:

Lievelingseten:

11-9-2006

Annen

Topsport Talenten School Groningen

Science

gamen en sport

van vader

Haren, Oostermoer, Groninger Combinatie grootmeester

spaghetti

Partijen van Loek

Willem Sipkema-Loek

SISSA 2-GC 2 4-tal 2016

1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4 d6 5.Pf3 0–0 6.Le2 e5 7.0–0 Pc6

8.d5 Pe7 9.Le3 Pd7 10.Pe1 f5

11.f3 f4 12.Lf2 g5 13.Pd3 Pg6

Een sterke tegenstander voor de 10–jarige Loek. In deze hoofdvariant van het Koningsindisch is het centrum gesloten door de pionketen.Wit valt aan op de damevleugel en zwart op de koningsvleugel.

14.b4 Pf6 15.c5 Tf7 16.cxd6 cxd6 17.Tc1 h5 18.Dc2 Lf8

19.Pb5 Pe8

Zwart kan wit verleiden binnen te vallen met 19...Ld7 20.Pxa7 g4 21.Dc7? vanwege het sterke 21…g3!.

20.Pxa7 Ld7 21.b5 g4 22.b6 Dg5 23.Dd2 Le7 24.Pb4? r+-+n+k+ sNp+lvlr+-zP-zp-+n+ +-+Pzp-wqp

-sN-+Pzpp+ +-+-+P+P+-wQLvLPzP +-tR-+RmK-

24...g3!

De beslissende opmars! Dankzij zwarts laatste zet is de dame gedekt en wint hij een stuk met tussenschaak na 25.hxg3 fxg3 26. Dxg5 gxf2+. Dat voorkwam 24.Kh1. 25.Le1 Dh4! 26.h3 Lxh3! 27.gxh3 Dxh3 28.Ld1 Ph4 0–1

Frits Veenstra-Loek

Tata 5B 2018

1.d4 Pf6 2.c4 c5 3.d5 b5 4.cxb5 a6 5.bxa6 Lxa6 6.Pc3 d6 7.Pf3 g6 8.g3 Lg7 9.Lg2 0–0 10.0–0 Pbd7 11.h3 Da5 12.Dc2 Tfb8

13.Tb1 Pe8?! 14.Lg5 Pdf6 15.

Tfd1 Pc7 16.b3 h6 17.Ld2 Pb5!

Duel der koplopers! Loek speelt actief. De computerzet 18.Tb2 houdt het.

18.Pxb5 Dxb5 19.Lf1 Pxd5

20.De4 Db7

“Beter 20…Lb7.”

21.Dh4 g5 22.Pxg5 hxg5

23.Dxg5 Lb5

Na 23...Pf6 24.Lc3 e5 25.Lg2 Dc7

26.Lxa8 Txa8 heeft zwart twee sterke stukken voor een toren die weinig doet.

24.h4 e5 25.a4 f6! 26.Dg4 Dd7

“Dit was minder goed.” Beter

26...Ld7 27.Dc4 Le6.

27.Df3! Lc6 28.e4 Pb4 29.Lc4+

Kf8 rtr-+-mk-+

30...Pc2! 31.g5 Ke7 32.g6 Pd4

33.Dg3 Lxe4 34.Tb2 Th8 35.Le3 Pf3+ 36.Kf1 Txh4 37.Ke2 Tg4

38.Lxc5 Txg3 39.Lxd6+ Dxd6

“Frits: Loek heeft prima gespeeld en onze groep verdiend gewonnen!” 0–1

Loek-Renze Rietveld

4-tal 2018

1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Lg5 e6

7.f4 b5 8.e5 dxe5 9.fxe5 Dc7

10.exf6 De5+ 11.Le2 Dxg5

12.0–0 Ta7

“Nu was ik bang voor 13…Td7.

13.Dd3 is spannende theorie.”

13.Pb3 Td7 14.De1 gxf6

“Dit was niet zo’n goede zet alleen ik beantwoorde het niet goed.” Het verrassende offer

15.Lxb5 -dekt veld e3!- axb5

16.Pe4 Dg6 17.Pxf6+ Kd8 18.Da5+ geeft wit een winnende aanval.

15.Df2? f5 16.Tad1 Lh6 17.

Txd7 Pxd7 18.Pd1 0–0 19.Dd4 Lg7 20.Da7 Pf6

“Zwart staat heel goed!”

21.Tf3 f4 22.Pc5 e5 23.Pf2 e4?

“Beter was 23...Pg4 24.c3 Pe3 en ik sta verloren.” De zwartspeler dacht echter direct te winnen.

24.Pfxe4 Pxe4 25.Pxe4 Dd5

26.Pf2

30.g4?

Nu kan het paard naar d4 komen en dat is beslissend. Na 30.Tbc1 f5 31.Le3 Lxe4 32.Dh5 is de strijd helemaal open!

Verdedigd tegen de dubbele dreiging …Dxe4 en …Ld4+, maar zelfs 26.Txf4 was mogelijk vanwege 26…Ld4+ 27.Kf1 Lxa7

28.Pf6+. Door dit rekenfoutje is zwart een centrumpion kwijt. 26...Ld4 27.De7 Ld7 28.Dh4

Te8 29.Lf1 Le3 30.Ld3

Ik had hier beter uit de penning kunnen gaan met 30.Kh1.

30...Te5

Na 30...h5 31.Kf1 Lc6 32.Ph3 De5 verliest wit zijn toren tegen een loper.

31.Dxh7+ Kf8 32.Dh6+ Ke7

33.Dh4+ Kd6?! 34.Df6+ Kc7?

35.Dxa6?

35.Kh1 “uit de penning was weer beter geweest.”

35...Lg4??

“De beslissende fout.” Na 35... Lb6 36.Kf1 De6 37.Le4 Lc6 wint zwart met zijn machtige lopers! Nu gaan die allebei verloren omdat zwart een tussenschaakje had gemist... Na afloop hoorde Loek dat hij van een FideMeester had gewonnen! Renze: 36.Txe3! fxe3 37.Pxg4 Tg5

Renze: “Ik dacht te winnen met 37...e2 maar had het tussenschaakje 38.Da5+! overzien, wat verhinderd dat ik een dame haal. 38...Kd6 39.Pxe5 Dxe5

40.Kf2 en wit wint.”

38.Pxe3 Dd4

39.Da5+ Kb7

40.Dd2 en wit won 1–0

Foto: Harry Gielen

Mooie matjes

Pascal Losekoot

Deze keer kijken we naar pionneneindspelen met randpionnen. Pak je schaakbord erbij! Om een stelling met alleen een randpion te winnen, moeten de sterren gunstig staan. In de basisstelling (hieronder) kan wit niet winnen als de verdediger het promotieveld kan bereiken òf de witte koning in de hoek kan vasthouden.

moet de witte koning zelf voor de randpion gaan staan: 2.Kh7 Kf7 - en hoe ga je dan ooit promoveren? Niet! Wit aan zet wint eenvoudig door af te houden: 1.Kg7. Een belangrijke techniek die nog terug zal komen.

Zwart aan zet speelt 1...Kf8 (de koning heeft het “loperveld” bereikt: remise). Om te voorkomen dat zwart de hoek in gaat,

Wit heeft twee randpionnen. Omdat hij met de linker niet kan winnen, zal hij die moeten offeren, om naar de h-pion te racen Opgaven

1. Wit aan zet wint

4. Wit aan zet wint -+-+-+-mK +p+-+-+-

2. Zwart aan zet maakt remise -+-+-+-+ zpK+-+-+-+-+-+-+ +-+-+k+P+-+-+-+ +-+-+-+-+-+-+-+ +-+-+-+-

5. Wit aan zet wint

3. Wit aan zet wint -+-+-+-+ +-+k+-zp-+-zP-+-+ +-+-mK-+-+-+-+-+

en te “hopen” dat zwart niet op tijd op f8 komt.

Als we beginnen met 1.Kb2? is zwart op tijd (probeer zelf maar op je schaakbord). Het juiste begin is daarom: 1.Ka4! Op 1... Kc3 volgt dan namelijk 2.Kb5 en de a-pion loopt door; en na 1... Kc5 2.Kb3 Kb5 volgt de clou: wit laat zijn pion op a2 staan(!) en gaat direct naar de h-pion met 3.Kc3. Daardoor moet zwart eerst een lange weg afleggen naar a2, en is hij te laat om de h-pion te stoppen.

6. Wit aan zet wint

9.Kg5 (Kubbel, 1914).

Kh2 7.Kg4 Kg2 8.Kxh4 Kf3

5.Ke4 Kxg1 De zwarte koning staat nu te ver weg: 6.Kf3

Kf4 3.Pe2+ Kf3 4.Pg1+ Kg2

5.Kxh4 Kf4 met remise) 2...

Ke6 Kf3 3.Kf5 Kxf2 4.Kg4 Ke3

6) 1.Pc3! (niet: 1.Pf2 Kf4 2.

5.h8D c1D 6.Dd8+ gevolgd door de röntgenaanval 7.Dc8+ 1-0. (Kling/Horwitz, 1851).

5) 1.Kf6! is de winnende -begin zet. Daarna gaan we racen: 1... c5 2.h5 c4 3.h6 c3 4.h7 c2

4) 1.a6! bxa6 2.bxa4 Kxa4 3.h4 en wit promoveert eerder, en wint. (Dupré, 1885).

3) De randpion moet eerst opgespeeld worden, om tijd te winnen: 1.h4! (1.Kf5 Kxd6 2. Kg6 Ke5 leidt tot remise) 1...g6 2.Kf6 1-0 of 1...Kd8 2.h5 Kd7 3.Kd5 wint. (Prokop, 1924).

2) 1...a5! en de zwarte koning gaat naar c8. Stelling 1 en 2 komen uit stap 3 plus, “De randpion”, voor meer voorbeelden en opgaven de moeite van het bekijken waard!

1) 1.Ke5! (afhouden) en de witte pion promoveert.

den) Ke7 11.Kg7 wit wint.

6.Kf4 Kb3 7.Kg4 Kc4 8.Kxh4 Kd5 9.Kg5 Ke6 10.Kg6! -(afhou

Ka4 4.Kd3 Ka3 5.Ke3 Kxa2

1.Ka4 Kc5 2.Kb3 Kb5 3.Kc3

Uitwerking voorbeeldstelling 2:

Op 12 oktober las Nick Schilder in het kader van de kinderboekenweek in de bibliotheek van Hilversum voor uit het kinderboek Simon de Schaker – Akelige Arnold

Arno Bosch

Jeroen Bosch

De website Chess.com houdt een snelschaakcompetitie waaraan diverse wereld toppers meedoen. Anish Giri schakelde in zijn eerste ronde Shakriyar Mamedyarov uit door hun onderlinge match met 17–15 te winnen (Giri werd in de volgende ronde overigens uitgeschakeld door Aronian). De Azerbeidzjaan werd vooraf gezien als de betere snelschaker maar kon zijn favorietenrol niet waarmaken. Op een gegeven moment stond hij zelfs 7(!) punten achter. De totale match bestond in feite uit 3 matches met als speeltempo’s respectievelijk 5 minuten per persoon per partij plus 1 seconde increment vanaf het begin, 3+1 en 1+1. Normaal

gesproken behandelen we in deze rubriek geen snelschaakpartijen, maar in dit geval was de allereerste partij van de match zeer geschikt als model aanvalspartij. Schaakt u snel mee?

Giri - Mamedyarov

1.d4 d6 2.Pf3 g6 3.e4 Pf6

4.Pc3 Lg7

Via een zetverwisseling zijn we in de Pirc terecht gekomen.

5.Le3 c6 6.Dd2 b5 7.Lh6 0–0

8.Ld3 Lg4 9.h4

Anish heeft er zin in en maakt zich op voor een koningsaanval. Populairder is het positionele

9.Lxg7 Kxg7 10.Pg5 e5 11.dxe5 dxe5 12.h3 Lc8 maar hier kent zwart eigenlijk geen problemen. Ook 10.Df4 kan zwart niet verontrusten na 10...Lxf3 11. Dxf3 e5. In de partij Osuna Vega-Bok, Caleta 2015, stond onze landgenoot na 12.dxe5

dxe5 13.a4 b4 14.Pe2 Pbd7 15. Td1 a5 16.b3 De7 17.Pg3 Tfd8

18.0–0 Pc5 al heel prettig. De conclusie mag zijn dat zwart alleen door een directe koningsaanval in de problemen kan worden gebracht.

9...Pbd7

Een flexibele zet, maar 9...Lxf3 10.gxf3 en nu 10...e5 of 10...Ph5 ziet er veiliger uit.

Wit heeft met 9.h4 zijn bedoelingen duidelijk gemaakt natuurlijk. Kan hij meteen doorstromen met de h-pion, of zijn andere zetten beter?

Hoe zou u nu verder gaan?

r+-wq-trk+ zp-+nzppvlp

-+pzp-snpvL +p+-+-+-

-+-zPP+lzP

+-sNL+N+PzPPwQ-zPP+ tR-+-mK-+R

De Lezer heeft Wit

r+-+-trk+ +-wq-+-zpp

p+l+p+-+

+pvl-vLp+-+-+-+-+

+-+-zPN+-

PzP-+QzPPzP +-+R+RmK-

Zwart is aan zet

-+-+-+-+ +-+k+-+p+-wqp+-vL tR-+p+-+Q -+r+-+-sn +-zP-+-+-+P+-zPr+ +-+-tRK+-

5. Zwart is aan zet

Bij het EK jeugd in Riga speelde de Nederlandse delegatie een ongelukkig toernooi. De twaalf deelnemers met een rating

-+r+-+k+ +-+-zppvlp+-+-+-zp zP-vLn+-zp-+-zP-+q+ +-+Q+lzP-+-sN-zPNzP +R+-+-mK-

2. Zwart is aan zet

r+r+-+-mk +p+-vlQ+p -+-zp-+p+ +L+Pzp-zPn+-+-+-+ +-+-+-+Pzp-vL-+-zP +K+n+R+R

6. Zwart is aan zet

verloren allemaal elopunten. Drie spelers kwamen desondanks in de laatste ronde nog in aanmerking voor een podium-

-+-+-+k+ +p+-zpp+-+p+-+p+ +-+nzP-+p

-zP-zPq+P+ +R+-zP-mKP -tR-+QvL-+ +-+-+-+r

3. Zwart is aan zet

r+ltr-+k+ +p+-+p+p+-wQpvlp+ +-vL-sn-+p -+-+P+-+ +N+-+P+PzPq+L+PzP tR-+R+-mK-

7. Wit is aan zet

plaats. Helaas verloren Robby Kevlishvili, Max Warmerdam en Wendy Huang alledrie.

r+-+r+k+ +l+q+pvlp -zppvL-+p+ zp-+pzP-+P+-zP-+-+ +PsN-zP-+-+-+-+PzP +-tRQ+RmK-

4. Wit is aan zet

-trl+-trk+ zp-+-wqpzpp -+n+p+-+ +-zppzP-zP-zp-zP-+-+ +-zPLzP-+PzP-sN-+-zP tR-+QmK-tR8.

is aan zet

Karel van der Weide

Geen Nederlandse prijswinnaars bij EK Jeugd

De Nederlandse delegatie had dit jaar hoge verwachtingen van de Europese Jeugdkampioenschappen die gehouden werden van 16 t/m 30 augustus in Riga (Letland).

Machteld van Foreest en Eline Roebers waren 1e en 5e geplaatst bij meisjes t/m 12 jaar, en ook Robby Kevlishvili en Max Warmerdam (2 en 8 op rating bij jeugd t/m 18 jaar) werden medaillekansen toegedicht, net als Wendy Huang (meisjes t/m 10 jaar). Drie van deze vijf speelden in de laatste ronde inderdaad voor een medaille, maar helaas verloren ze alle drie. Ook de andere negen Nederlandse deelnemers wisten niet boven zichzelf uit te stijgen. Toch werden er wel een aantal goede partijen gespeeld, waarvan hieronder een aantal fragmenten.

Robby, Max en Wiggert (J18)

Robby Kevlishvili begon het toernooi met een onverwachte nederlaag. Na een tussensprint van 4,5 uit 5 stond hij alweer gedeeld tweede en mocht hij tegen de koploper, maar die hield de boel dicht. Een nederlaag in de laatste ronde betekende een dertiende plek (5,5 uit 9) in plaats van een derde. Zijn beste partij speelde hij in de vijfde ronde. De coaches (Peng, Ris, Ernst en Reinderman) volgden live de partij en waren erg benieuwd of de witte stelling te kraken was.

Risting - Kevlishvili

-tr-+-+-+

+-vl-+-+-+k+p+-+

+-zp-+p+p p+p+lzPpzP zP-vL-tR-zP-

Materieel staat het gelijk, maar wit heeft geen actief plan. Zwart wel, te beginnen met het spelen van de toren naar d3. 38...Td8+ 39.Td2 Td5 40.Ke1

Td3 41.Kf2 Kd5 42.Te1 Kc6

Sterk was 42...Td4! om daarna (of wit nou het kwaliteitsoffer aanneemt of niet) een keer …e5 te spelen. Robby kiest een ander plan en speelt zijn loper naar d4.

43.Te3 Ld8 44.Ke2 Kb5 45.Kf2 Txd2+ 46.Lxd2 Lf6 47.Lc3 Ld4

48.Ke2

Wit slaat natuurlijk de loper niet, maar zwart mag ook niet op e3 slaan. Hij moet het van de breekzet …e5 hebben.

48...Kc6 49.Kd2 Kd5 50.Te2 e5!

Alles staat goed en zwart gaat een vrije g-pion maken.

51.fxe5 Kxe5 52.Tf2 Lf3 53. Ke1 f4 54.gxf4+ Kxf4

Nog steeds kan wit niets actief doen en de zwarte g-pion beslist. 55.Tc2 g3 56.Ld2+ Kf5 0-1

Ook Max Warmerdam liep een medaille mis door in de laatste ronde te verliezen en hij werd 12e met 5,5 punten. Hij speelde wel een kandidaat voor de zet van het toernooi.

Matyas - Warmerdam

-+ntrr+k+ +l+-wqpvlp pzp-+-+p+ sn-zp-+p+P+-+PvL-wQ

sN-zP-+N+-zPL+-+PzP

Na dameruil staat het ongeveer gelijk, maar het is heel verleidelijk om vol voor de aanval te gaan. 20.Pg5? h6 21.exf5 hxg5 22.Lxg5

Het lijkt nu dat wit wint, b.v. 22...Dd6 23.fxg6 fxg6 24.Lxd8 Dxd8 25.Dg4 met winnende aanval. Echter...

22...Td2!!

In plaats van zijn dame weg te zetten, zet zwart ook nog zijn toren in! Maar na 23.Lxe7 gaat wit mat en 23.Lxd2 verliest de dame. Ook wat wit in de partij doet verliest.

23.Tf3 Txg2+! 24.Kxg2 De2+ 0-1

Nederlands jeugdkampioen Wiggert Pols kon geen rol van betekenis spelen en eindigde met 3,5 punten op plek 65.

Machteld, Eline en Manasvita (M12)

Machteld van Foreest deed vorig jaar nog met de jongens mee, dit keer probeerde ze kampioen te worden bij de meisjes t/m 12 jaar.

Nederlands onderonsje voor de partij Max, Eelke, Siem en Robby. (foto: Zhaoqin Peng)

Ze kreeg echter vaak stellingen die haar niet zo lagen en mede daarom scoorde ze met wit maar anderhalf uit vijf. Gelukkig won ze haar vier zwartpartijen wel allemaal en af en toe kon ze haar talent voor kleine combinaties laten zien.

Lomakina - Van Foreest r+-+-+k+

tiende met 6 punten. Ze smaakte echter wel het genoegen een partij met een fraai matbeeld te kunnen eindigen.

Gorcuk - Huang

De stelling is sowieso gewonnen voor zwart, maar Machteld vindt de snelste manier om te winnen.

46...c3! 47.Dxb3 Dxb3 48. Txb3 c2 49.Lb2 49.Tc3 Txa3 49...Ta1+! 50.Kf2 Tb1 51.Ke3 Txb2 52.Tc3 Tb3! 0-1

Machteld werd uiteindelijk 17e met 5,5 punten. Eline Roebers werd met dezelfde score 22e, Manasvita Basa 59e met 4 punten.

Wendy en Lauri (M10)

Een categorie jonger was Wendy Huang lange tijd op medaillekoers, helaas verloor ze de laatste ronde en eindigde ze als

Zwart wil graag op a3 offeren en bereidt het voor met een kwaliteitsoffer dat wit beter had kunnen weigeren. 29...Tb3 30.Pxb3? axb3 31. Dc1 Ta8 32.Le3 Lxa3! Het klopt precies! 33.bxa3 Dxa3+ 34.Dxa3 Txa3+ 35.Kb2 Ta2+ 36.Kc1 Tc2 Een half stikmat met de toren. 0-1

In dezelfde categorie deed Lauri Maris het met 4,5 punten (38e plaats) niet onverdienstelijk.

Eelke en Rembrandt (J16)

Eelke de Boer en Rembrandt

Bruil speelden bij de jeugd t/m 16 jaar mee. Eelke was vorig jaar een categorie lager nog bijna kampioen geworden, maar verloor dit jaar zijn eerste twee partijen. Hij knokte zich toch nog terug tot een 33e plek met 5,5 punten.

Vladislavs - De Boer

Siem en Daniel (J14)

Siem van Dael was vorig jaar 27e geworden in de categorie t/m 14 jaar, dit jaar ging het in dezelfde categorie helaas niet beter, 37e met 5 punten. Zijn doel om (bijna) elke ronde een Draak op het bord te krijgen lukte wel. De openingskennis kwam echter vooral met wit van pas.

Van Dael – Gucaga

De loper op f5 is sterk en maakt het onaantrekkelijk voor wit om kort te rokeren. Toch speelde Eelke hier 21... Lxe4!

Het gaat er niet om wat er van het bord gaat, maar wat er op blijft, zo leerden we vroeger al van Cor van Wijgerden.

22.Dxe4 22.Txe4 Tc3 22…Tf3! Zelf dames ruilen was niet slecht, maar liever nog laat zwart op g6 ruilen zodat zijn pionnenstructuur beter wordt.

23.Dxf3 Db1+ met snel mat is nog een belangrijke pointe.

23.Dxg6 hxg6 24.Lb2 Tc4

25.0-0 Txb4 26.Td1 Txa4 en zwart had twee pionnen meer, 0-1 in 45 zetten.

Typisch voor het toernooi van Rembrandt was wat hem in de laatste ronde overkwam.

Bruil - Timoshin

Nadat zwart in het middenspel tien keer …Tb7 (of …Tc8) en … Tc7 had gespeeld had wit op een imperfect moment de stelling geopend. Toch had 66.Ka1 hem nu nog winstkansen gegeven. Er volgde echter 66.b5?? Pc3+! 67.Dxc3 Dd1+ 68.Dc1 Db3+ 0-1 en zo eindigde Rembrandt als 76e met 4 punten.

r+-wq-trk+ zp-+-+pvlp -+p+l+p+ +-+nzp-+-+L+-+-+ +-sN-vLP+PzPP+-+PzP

Zwart week nu af van de gebaande paden met 14...Dc7.

Siem is niet bang: 15.Pxd5 cxd5 16.Lxd5 Tfc8 17.Lxa8! Dxc2 18.Ka1 e4

Nu moet wit een paar valstrikken ontwijken, b.v 19.Ld4? Da4!. Dat deed hij met 19.Db4! a5 20.Db6! Lf6 21.Tc1

Da4 22.Txc8+ Kg7 23.Kb1! Dxa2+ 24.Kc2 Lxc8 25.Db3 1-0

Daniel Kutchoukov liet diverse halve punten in de uitvluggerfase liggen en mede daarom kwam hij niet verder dan een 108e plek met 3 punten.

In deze groep was er ook nog een treurig incident: tijdens de zevende ronde werd in de wc-ruimte een verstopte mobiele telefoon ontdekt. De eigenaar bleek de speler te zijn die op dat moment bovenaan stond. Zijn partij werd hierop verloren verklaard en hij werd uit het toernooi gezet.

Arthur en Anna

Arthur de Winter (J10) begon met 1 uit 4 maar wist toch nog op 4 punten te eindigen en een 88e plek. Ook Anna Martinez (M16) begon met 1 uit 4; zij wist zelfs nog op 50% te komen en plek 40.

Nederlandse delegatie. (foto: Zhaoqin Peng)

Nieuwe bestuursleden Erik Mijnheer en Iozefina Paulet

Passie voor school- en breedteschaak

Twee nieuwe gezichten in het KNSB-bestuur zijn Erik Mijnheer (56) en Iozefina Paulet (29). De eerste is clubschaker met veel ervaring als bestuur der, toernooiorganisator, wedstrijdleider en jeugdtrainer in Oost-Nederland, de tweede behoort tot de Nederlandse damestop en richt zich vooral op schoolschaak, aangevuld met talentontwikkeling. Beiden hebben echter een gezamenlijk doel: zoveel mogelijk kinderen en volwassenen in aanraking brengen met ons edele spel.

Nee, ze kenden elkaar tot een jaar geleden nog niet: damesgrootmeester Iozefina Paulet uit Woerden en Erik Mijnheer, woon achtig in Borne. Deels doordat ze tot een andere schaakgeneratie behoren, deels doordat ze in verschillende regio’s wonen. Sinds ze in december 2017 (Paulet) en juni 2018 (Mijnheer) voor drie jaar zijn benoemd tot algemeen bestuurslid van de KNSB, hebben ze echter regelmatig contact. Niet alleen door de tweemaandelijkse vergade ringen maar ook door hun aandachtgebie den. Terwijl Erik Mijnheer zich richt op breedteschaak, heeft Iozefina Paulet school schaak in haar portefeuille, aangevuld met talentontwikkeling.

Cognitieve voordelen

Mijnheer: “Zowel bij breedteschaak als schoolschaak proberen wij nieuwe groepen enthousiast te maken voor schaken. In de hoop dat een deel de overstap maakt naar een schaakvereniging.”

Uiteraard zijn er ook verschillen. Bij breedte schaak heeft de KNSB nadrukkelijk volwas senen in het vizier, terwijl bij schoolschaak de cognitieve en sociale voordelen voorop staan. Paulet: “Het is aangetoond dat kinde ren die schaken, ook beter worden in andere vakken zoals rekenen en taal. Zij kunnen zich beter concentreren, maken plannen en leren om beslissingen te nemen onder tijds druk, om een paar voorbeelden te noemen. Het is mooi als deze kinderen besluiten lid te worden van een schaakclub maar dat is niet het hoofddoel.”

Visiedocument 2018-2021

Net als Iozefina Paulet beschouwt Erik Mijnheer het Visiedocument 2018­2021 als leidraad. “Mijn ambitie is het aantal vitale schaakverenigingen minimaal op peil te houden en liefst uit te breiden. Voorts streef ik naar een groei van het aantal jeugdverenigingen.” Onderzoek uit 2015 laat zien dat van de 437 schaakclubs in ons land zo’n

Voor Iozefina Paulet zal schoolschaak het grootste deel van haar aandacht opeisen. “Voor mij is de belangrijkste reden om lid te worden van het KNSB-bestuur de ambitie om alle Nederlandse schoolkinderen tussen zes en negen jaar te leren schaken,” zegt de Woerdense die in Groningen Europees recht studeerde.

Zelf heeft Paulet de nodige ervaring met lesgeven, zij het niet aan schoolkinderen. In Roemenië gaf ze schaaktrainingen aan

Over schoolschaak zegt zij: “Als wij alle Nederlandse schoolkinderen tussen zes en negen jaar in contact willen brengen met schaken, dan moeten we voldoende gemotiveerde docenten hebben. Het zou heel mooi zijn als ze klassikaal Stap 1 en 2 behandelen.” Volgens Paulet zijn schaaktrainers, die normaal lesgeven op een schaakclub, niet zonder meer geschikt voor schaaklessen op basisscholen. “Probeer maar eens dertig kinderen bij de les te houden.” De dames-

Erik Mijnheer

hoeven docenten niet bang te zijn voor extra werkdruk. “Na verloop van tijd zullen zij merken dat schakende kinderen zich beter kunnen concentreren en vorderingen maken in andere schoolvakken.”

Paulet werkt bij de KNSB nauw samen met Eric van Breugel en Niels van der Mark, die per 1 april de schoolschaakprojecten coördineert. “De regie ligt bij hen maar ik denk graag mee over lespakketten en proefprojecten.” Met belangstelling kijkt ze uit naar een proefproject van de Stichting Schoolschaak Rotterdam. Binnenkort krijgen alle schoolkinderen in de Maasstad in de middenbouw schaakles.

On-line schaken

Naast de schaaklessen op de basisscholen vindt Iozefina Paulet het belangrijk dat er een online platform komt waar vijftienduizend schoolkinderen kunnen schaken tegen elkaar. “Zo leren zij spelenderwijs de regels en grondbeginselen van het schaakspel en ook de praktische vaardigheden voor het spelen van een partij. Ook dat kan waardevol zijn om eventueel de overstap te maken

Ook Erik Mijnheer denkt dat schaakclubs meer kunnen doen met internet. “Een goede website, in combinatie met social media, is tegenwoordig onontbeerlijk. Niet alleen om bestaande en potentiële leden te informeren over de club zelf maar ook over toernooien of andere activiteiten in stad of regio. Het traditionele lidmaatschap staat onder druk; mensen bezoeken de wekelijkse clubavond minder trouw dan dertig jaar geleden. Je ziet tegelijkertijd dat mensen vaak buiten de vereniging om dingen organiseren zoals trainingen. Vaak blijkt ook dat senioren graag overdag willen schaken, bijvoorbeeld in een buurthuis. Schaakverenigingen moeten proberen daarop aan te haken.”

Samenwerken

Volgens Mijnheer kunnen schaakverengingen en ook regionale bonden veel meer samenwerken. “Bijvoorbeeld door met andere clubs goede trainers aan te trekken of elkaars clubavonden te bezoeken. Andere mogelijkheden zijn massakampen tussen twee clubs of thema-avonden. Denk aan een thema-avond waarbij iedereen verplicht de Franse opening speelt. Je kunt zo’n avond wat aantrekkelijker maken met Franse wijnen en kaasjes!” Positief is hij over de

CV Erik Mijnheer:

Lid Schaakvereniging Almelo

• 2018: bestuurslid KNSB;

• 2009-2018: kaderdocent Schaaktrainer 1;

• 2009-2016: voorzitter Schaakbond Overijssel (SBO);

• 2005-2013: jeugdleider SBO;

• 2005-2010: bestuurslid ONJK Borne;

• 1983-1993: voorzitter Het Kasteel Coevorden

• 1980-1986: jeugdleider Het Kasteel

CV Iozefina Paulet: Lid Groninger Combinatie

• 2018: Schaakolympiade Batumi (voor Nederland);

• 2017: bestuurslid KNSB;

• 2017: EK landenteams (Nederland);

• 2016-2017: jeugdcoördinator Groninger Combinatie;

• 2010-2018: vijfmaal deelnemer NK schaken;

• 2008: Schaakolympiade (Roemenië);

• 2007: EK landenteams (Roemenië);

• 2007: internationaal damesgrootmeester (IGM);

• 2001: Europees meisjeskampioen tot twaalf jaar.

gezamenlijke regionale competitie van SBO, OSBO en SGS die dit seizoen van start gaat. “Mensen vinden het leuk om tegen nieuwe tegenstanders en clubs te spelen. Ook op organisatorisch gebied kunnen regionale bonden heel goed samenwerken.” Belangrijk is volgens Mijnheer ook dat clubs nadenken hoe ze voor jeugdspelers de overgang naar de seniorencompetitie kunnen vergemakkelijken. “Er zullen ongetwijfeld meer clubs zijn die dit principe toepassen, maar ik weet dat Winterswijk een aangepast speeltempo heeft voor jeugdspelers die meespelen met de volwassenen.” Volgens hem hoeven verenigingen het wiel in veel gevallen niet opnieuw uit te vinden: “De KNSB heeft al een lijst met best practices: adviezen om de vereniging en de clubavonden aantrekkelijker te maken om zo nieuwe leden aan te trekken.”

Terug naar Iozefina Paulet. Een van de leuke onderdelen van haar functie is dat zij als bestuurslid vaak aanwezig is bij de prijsuitreiking van school- en jeugdtoernooien. “Ik mag vaak een praatje houden, dat is leuk om te doen. Niet alleen om de kinderen zo enthousiast te zien, ook om met ouders, vrijwilligers en organisatoren te praten. Want zonder hun inzet zouden we niet ver komen.”

Iozefina Paulet hier actief op de Olympiade. (foto: Alina l'Ami)

WK Oplosschaak: Hoofdprijzen opnieuw naar Polen

Piotr Murdzia pakt titel terug, in landenwedstrijd tiende Poolse overwinning op rij, Nederland teleurstellend 14e.

Een klein groepje Nederlanders reisde op de laatste dag van augustus af naar het NoordMacedonische Ohrid, waar in de eerste week van september het jaarlijkse congres voor de schaakcompositie plaatsvond. Zoals gebruikelijk was het WCSC, het oplos-WK, een hoofdonderdeel in het congresprogramma, waarvan verder het ‘Open’ en nog enkele andere oplostoernooien, diverse lezingen, en ook compositietoernooien deel uitmaakten.

Open (3 september)

Op de maandag vlak voor het hoofdtoernooi staat er met het ‘Open’ een eerste beproeving voor de oplossers op het programma. Onder de 87 deelnemers zijn vijf Nederlandse oplossers.

Het toernooi voltrekt zich in twee sessies beide met een maximale oplostijd van 90 minuten. Tussen de sessies zit een pauze van een kwartier, in beide helften vormt een pakket van 6 opgaven de uitdaging. Beide pakketten blijken van pittig gehalte te zijn, de winnende scores zitten ruim onder de maximale.

Ivan Denkovski (naar M. Witztum)

Ohrid 2018

H#3.5 (drie oplossingen)

Laat u bij helpmat niet in verwarring brengen door de notatie, in helpmatoplossingen is de eerste positie achter het zetnummer voor de zwarte zetten, de tweede positie voor de witte.

Drie en een halve zet betekent dat wit begint en de 4e van wit de matzet is. Op de wedstrijd vind ik alleen 1...a6 2.Dxe4 a7 3.Kf5 a8D 4.Kf4 Dxe4 mat, een oplossing die geen samenhang vertoont met de andere twee zie ik later. In de andere twee oplossingen zit wel onderlinge harmonie. Het streven naar de opmars 3...d6-d7 of naar 3…f2-f4, eveneens een opmars, blijkt een goede insteek, door de loper op e6 of g2 aan te bieden kunnen de obstakels op respectievelijk d7 en f3 worden verplaatst. Daarna kan wit de beoogde opmars uitvoeren en als dan ook de overige puzzelstukjes nog op

4.Tf7 dxe8P mat en 1...Lf1 2. Dg5! Lg2! 3.fxg2 f4! 4.Pg6 hxg5 mat. Met de maximale score op dit helpmat slaat John Nunn een belangrijke slag t.o.v. Arno Zude en Ofer Comay (beide 1.5) en heeft hij bij de eindafrekening een net iets hogere score dan het tweetal.

Uitslag Open (87 deelnemers, maximum = 60 punten): 1. John

Nunn (GBR) 46.5, 2. Arno Zude (GER) 45.5, 3. Ofer Comay (ISR) 45.25. Mooi podium met drie vroegere WCSC-winnaars. Nederlanders: 31. Johan de Boer 33.25; 49-51. Peter van den Heuvel 29; 64-65. Dolf Wissmann 25; 66-67. Hans Uitenbroek 24; 85. Ed Hoes 10. In het Hollandse kamp is alleen Johan tevreden

WCSC (4 en 5 september)

In Ohrid bestaat het Nederlandse oplosteam voor de 21e keer op een WCSC uit Hans Uitenbroek, Peter van den Heuvel en Dolf Wissmann, de drie hoogste ratinghouders. Nadat het drietal de 23 eerste nationale oplostitels (periode

maakt in Ohrid weer gebruik van het recht om als vierde Nederlandse oplosser in het individuele klassement van de WCSC mee te doen

Het is vooral een gebrek aan energie dat me in Ohrid parten speelt. Op het WCSC begin ik goed met de maximale score op de tweezetten, in de driezetronde volgt echter een ontsporing zoals ik op mijn vorige 30 WCSC’s nog niet eerder heb beleefd. Met de drie studies in de 3e ronde kan ik vervolgens ook niks meer. Het is vooral de volgende driezet die me sloopt. Terwijl ik ‘m bijna in een oogwenk had opgelost!

Vlad Metlitsky

3e prijs Y.Fokin-75 JT, 2000/2001

Waarschijnlijk vind ik 1.Tf3 wel een leuk zetje want het is de eerste die ik op mijn bord uitvoer, al in de eerste minuut. Even later heb ik het onderzoek afgerond en de zet teruggenomen, in de veronderstelling dat wit, door 1...Kxf3+ toe te staan, net even te ver gegaan is. Enfin, ik keer niet meer terug naar 1. Tf3. Als ik begin aan een van de andere driezetten is er zeker al een half uur voorbij en uiteindelijk lukt het me niet ook maar een van de driezetten op te lossen. Mijn score dankzij één correcte sleutel + dreiging =

Landenpodium WK oplosschaak met geheel rechts John Nunn. (foto: Hans Uitenbroek)

1.25. Na het inleveren van mijn oplosformulier ... toch benieuwd en dus snel checken. Als oplossing van de driezet van Metlitsky wordt gegeven: 1.Tf3! dreigt 2. Te7+!, 1...Kxf3+ 2.Pe5+!, 1... Kd5+ 2.Pe7+, 1...gxf3 2.Pcd4+, 1... d5 2.Tf4+.

Dat de ene dag de andere niet is blijkt in de wereld van het oplossen nogal eens: Johan, beste Nederlander in het Open, heeft aan de eerste WCSC-dag slechts 8 punten overgehouden, terwijl Hans een dag na een zeldzaam matig resultaat op het Open juist een sterke eerste WCSC-dag heeft, 37.75 punten, en 23e staat. De tweede WCSCdag (helpmats, meerzetten, zelfmats) is voor zowel Johan als voor mij de favoriete dag en brengt ons beiden toch nog enig eerherstel. Mijn eindklassering op het WCSC in Ohrid is desondanks met afstand mijn laagste ooit, voor die in het Open geldt dat ook.

De belangrijkste titels in het oplossen zijn na 2002, toen Piotr Murdzia (1975) voor het eerst de individuele wereldtitel veroverde, nog heel wat keren naar Polen gegaan. Murdzia had er vijf verzameld toen zijn pupil, Kacper Piorun (1991), in 2011 zijn eerste wereldtitel greep. Daarna heeft het duo alle wereldtitels verdeeld: de zesde en zevende voor Murdzia in 2012 en 2013, daarna een serie van vier voor Piorun in de periode 2014-2017. De titel in het landenklassement wonnen de Polen in 2009 voor het eerst en die stonden ze sindsdien niet meer af.

Met de einduitslag van het WCSC in Ohrid wordt het beeld bevestigd: er zijn titelkandidaten uit andere landen die soms ook in de score maar weinig toegeven! Maar ze winnen niet, dat doen alleen de twee Polen. En in 2018 is het de ‘leermeester’ die weer eens wint! Na de zevende titel in 2013 nu, in 2018, dus de achtste. Op de ‘eeuwige’ ranglijst, dat is die met het aantal behaalde wereldtitels, houdt hij zijn pupil er nu

zeker nog een paar jaartjes onder en heeft hij de koppositie voorlopig veiliggesteld.

De verwachting is dat de Polen die tiende op rij in de WCSCteamwedstrijd ook wel binnen zullen halen. De overwinningen in de afgelopen jaren zijn vaak met een verschil van ongeveer 10 punten geweest, alleen in 2010 was het heel close vooral met Rusland dat toen op 0.5 punt tweede werd. De Russen weten echter verrassend dichtbij te blijven en worden uiteindelijk slechts met een kwart punt verschil naar de tweede plek verwezen: 150.5 om 150.25. Nederland geeft t.o.v. 7e/8e plek op WCSC 2017 nu veel prijs. De Polen heersen dus nog steeds weten we na WCSC in 2018. Maar het hele veld wegvagen doen ze niet. In zowel teamklassement als het individuele klassement zijn de verschillen klein.

te winnen prijs/prijzen, dat is bijvoorbeeld het geval bij een aantal van die toernooien waarin die Nederlandse onderscheidingen vallen, zoals het Murfatlar-toernooi, het Sabratoernooi en het Vodka-toernooi.

Uitslag WCSC, individueel (83 deelnemers, maximum = 90 punten):

1. Piotr Murdzia 76.5

2. Kacper Piorun 75

3. Tomás Peitl 74.75

33. Hans Uitenbroek 58.25

52. Peter van den Heuvel 49.5

64. Dolf Wissmann 42.25

75. Johan de Boer 32.5.

Uitslag WCSC, teams (19 deelnemende landenteams):

1. Polen 151.5

2. Rusland 151.25

3. Groot-Brittannië 144.75.

14. Nederland 117.5.

Compositietoernooien

Op de prijsuitreikingen van de diverse compositietoernooien die zijn uitgeschreven worden zes composities van Nederlandse makelij onderscheiden: het betreffen twee joints, de ene van Hans Uitenbroek/Ed Hoes, de andere van Hans/Johan, de overige vier zijn van vier verschillende componisten: Dirk Borst (niet in Ohrid aanwezig), Peter van den Heuvel, Johan de Boer en Hans Uitenbroek.

De benaming van de toernooien geeft vaak een indicatie over de

Bij ARVES, de VlaamsNederlandse vereniging voor liefhebbers van studies, onderkende men jaren geleden dat er in het scala van die compositietoernooien eigenlijk nog eentje ontbrak, vervolgens werd ook B gezegd, en op het eerstvolgende congres daarna was er ook een jenever-toernooi. Thema-eis voor de editie van 2018: Paard naar de hoek.

Branislav Djurasevic Prijs Jenever-toernooi Ohrid 2018

Remise

1.f4! Kg3! Dat 2.Kd2? nu fout is wordt pas bijna tien zetten later duidelijk: 2...Pxf4 3.Pxf4 Kxd4

4.Pg6 Ke4! 5.Ph8 Ke5 6.Pf7 Kd5

7.Ph8 a5 8.Pg6 Ke4! 9.Pe7 a4

10.Pc6 a3 11.Pb4 want nu de koning op d2 staat heeft zwart 11...Kf3! 12.Ke1 Kg2! en wint.

5.Ph8! Daar is de thematische zet. 5...Kxe5 6.Pxf7+ Kd5! In Ohrid probeer ik samen met vrienden de zetten in de winnende zettenreeks te vinden. Omdat we de thema-eis weten is 4.Pg6! natuurlijk simpel, dat paard moet richting hoek, en 5.Ph8! kost ons helemaal geen tijd. Nu we de thematische zet gespeeld hebben vinden we eigenlijk dat het klaar moet zijn maar na 6...Kd5! is het voor wit nog niet eenvoudig: 7.Pxh6? Ke6! gaat fout en 7.Pd8? a5 8.Pb7 a4 ook, en als wit tot 7.Kd3? besluit is hij na 7...a5! ook al te laat. Ineens realiseer ik me dat de studie met die zettenreeks t/m 6...Kd5! eigenlijk niet op het niveau van eerdere winnaars van die fles jenever zit. Een tweede punchline ontbreekt. Plotseling begrijp ik dan wat wit te doen staat. 7.Ph8!! Natuurlijk! Terug de hoek in, dat maakt het wel bijzonder. Na 7...a5 8.Pg6 a4 9. Pf4+ is het paard op tijd op d3 en als zwart 8...Ke4 kiest gaat wit de andere kant om: 9.Pe7! a4 10.Pc6 a3 11.Pb4.

2.Ke2!! Pxf4 3.Pxf4 Kxf4 4.Pg6! Ke4

Ohrid. (foto: Hans Uitenbroek)

Begrijp wat u doet

Het Schots 1

Voor spelers die van scherp spel houden en met 1.e4 openen kan tegen 1…e5 het Schots wel eens een uitkomst zijn om al vanaf zet drie de complicaties op te zoeken. De Schotse opening ontstaat na de volgende zetten:

1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.d4 r+lwqkvlntr zppzpp+pzpp -+n+-+-+ +-+-zp-+-+-zPP+-+ +-+-+N+PzPP+-zPPzP

tRNvLQmKL+R

Met deze opstoot in het centrum maakt wit zijn tegenstander duidelijk dat hij vanaf het begin uit is op een scherpe strijd! Het Schots ontleent zijn naam aan een correspondentiematch (van 1824 tot 1828) tussen schaakclubs uit Londen en het Schotse Edinburgh. Met de pionzet oefent wit druk uit op de zwarte pion e5 en maakt hij een snelle ontwikkeling van zijn stukken mogelijk. Na de min of meer verplichte ruil op d4 ontstaat er een open stelling die veel tactische mogelijkheden biedt voor beide spelers.

3...exd4 4.Pxd4 r+lwqkvlntr zppzpp+pzpp -+n+-+-+

Göringgambiet is voor clubschakers een interessant verrassingswapen. Veel gespeeld is 4.Lc4, het Schots gambiet. Hoewel witspelers daar in het verleden succes mee hadden, weet men tegenwoordig hoe zwart dit systeem het beste kan tegenspelen. 4...Pf6 5.e5 d5 6.Lb5 Pe4

7.Pxd4 Ld7 8.Lxc6 bxc6 9.0–0 Lc5

r+-wqk+-tr zp-zpl+pzpp -+p+-+-+ +-vlpzP-+-+-sNn+-+ +-+-+-+PzPP+-zPPzP tRNvLQ+RmK-

Deze stelling is intensief onderzocht en in de praktijk blijkt zwart volwaardig tegenspel te hebben. In mijn boek, Begrijp wat je doet 1 Spaans­Italiaanse structuren, geef ik de modelpartij Vocaturo-Areshchenko, 2009, waarin zwart op originele wijze tot winst wist te komen.

4...Pf6

Dit is de hoofdvariant van het Schots waarna er zeer obscure stellingsbeelden ontstaan. Garry Kasparov besloot in een WK-tweekamp in 1990 tegen Anatoly Karpov de platgetreden banen van het Spaans te verlaten om zich in te laten op de avontuurlijke stellingen die nu kunnen ontstaan. Een goed alternatief voor zwart is 4...Lc5

En nu is er een belangrijke splitsing:

a) 5.Pxc6

b) 5.Pf5

c) 5.Pb3

d) 5.Le3

We nemen ze één voor één door.

vanwege de tussenzet 5…Df6 maar al een tijdlang weten we dat wit na 6.Dd2 toch in het voordeel kan komen. 6...dxc6 7.Pc3 Het idee van wit is dat hij nu een mooie meerderheid van pionnen op de koningsvleugel heeft en dat hij met Dd2–f4 kan aansturen op dameruil, waarmee hij een tastbaar voordeel zou hebben. Zwart kan het erg lastig in het eindspel krijgen omdat hij virtueel een pion achterstaat.

b) Ook 5.Pf5 heeft zijn weg in de theorie gevonden. Na 5... d5!? 6.Pxg7+ Kf8 7.Ph5 neemt zwart echter het initiatief over met 7...Dh4.

c) Eveneens speelbaar is het overzichtelijke 5.Pb3 want na 5...Lb6 kan wit de zwarte loper aan de tand voelen met 6.a4. Na 6...a6 komt wit met 7.Pc3

weten waar ze mee bezig zijn. Wit accepteert een lelijke dubbelpion in het centrum om snel activiteit te kunnen ontplooien. Maar zwart heeft het sterke veld e5 voor zijn paard en als hij zich goed verdedigt, zit wit met de gebakken peren. Het spelverloop zou bijvoorbeeld zo kunnen gaan: 6...Lxe3 7.fxe3 Dh4+ 8.g3 Dd8 9.Dg4 g6 r+lwqk+ntr zppzpp+p+p

Ook pionoffer met 4.c3 dat bekend staat onder de naam

a) Voorheen werd gedacht dat wit beter geen 5.Pxc6 kan spelen

waarna hij later met Pc3–d5 een tempo wint aangezien zwart nooit Pxb6 toe mag laten. In deze stelling moet zwart nauwkeurig spelen om niet snel onder de voet te worden gelopen.

d) 5.Le3 Df6 de dame gaat er redelijk vroeg uit om wit te verleiden tot c2–c3, zodat het witte damepaard niet meer naar c3 kan. En nu:

d1) Met de mogelijkheid 6.Pb5 neemt het spel een vreemde wending waarbij zowel de witals de zwartspeler goed moeten

10.Df4 d6 11.Lc4 Pe5 12.0–0 Lh3!?. Een interessant pionoffer. Zwart is niet bang om pion f7 te geven én de rokade kwijt te raken omdat hij zo goed kan ontwikkelen. De witte stukken staan hierna wat misplaatst. Het paard op b5 wordt straks teruggeworpen met ...a6 en zwart heeft het sterke veld e5 permanent in handen. In Wang Hao-Harikrishna, 2005, volgde 13.Lxf7+ Kd7 en zwart kwam later tot winst.

d2) 6.c3 Na deze zet kan wit het paard niet meer naar het natuurlijke veld c3 ontwikkelen.

r+l+k+ntr zppzpp+pzpp

-+n+-wq-+ +-vl-+-+-+-sNP+-+ +-zP-vL-+PzP-+-zPPzP tRN+QmKL+R

Zwart kan nu kiezen uit twee alternatieven:

• Mogelijk is 6...Dg6 waarop de aangewezen zet voor wit 7.Df3 lijkt. Een plausibel vervolg is 7...Pe5 8.De2 Ph6 9.f4 hetgeen in PonomariovSokolov, 2000, tot een smadelijke nederlaag voor zwart leidde.

• 6...Pge7 7.Lc4 Het meest actieve veld voor de loper en het verhindert en passant ook nog dat zwart voorlopig ...d6–d5 kan spelen. 7...Pe5 is dan de meest actieve reactie. 8.Le2

r+l+k+-tr zppzppsnpzpp

het paard sterk naar d5. Zwart ontwikkelt zijn stukken naar logische velden en voert dan de druk op pion e4 verder op. In de hierboven genoemde partij werd dat mooi gedemonstreerd. In veel toppartijen blijkt dat het evenwicht niet snel verstoord wordt. Remise is een veel voorkomende uitslag na 11...d5. 5.Pxc6

Dit is het meest veelbelovende antwoord dat bekend staat als de ‘Miesesvariant’, genoemd naar de Duits-Engelse meester Jacques Mieses (1865–1954).

door een zwart stuk.

6...De7

Zo probeert zwart de normale ontwikkeling van zijn tegenstander tegen te gaan; maar ook bij hem zelf zullen er problemen ontstaan hierdoor. Zwart zet tenslotte zijn dame voor zijn koningsloper en belemmert daarmee (vrijwillig) de ontwikkeling hiervan. De belangrijkste rechtvaardiging van deze ‘kromme damezet’ is dat wit op dezelfde manier moet antwoorden!

b2–b3 en g2–g3) ontwikkeld worden. Hoewel zwart misschien e5 te pakken krijgt, zal hij in de nabije toekomst met een ontwikkelingsachterstand te kampen hebben, terwijl ook de stukken op de damevleugel buitenspel komen te staan, zoals we in de volgende aflevering gaan zien. (wordt vervolgd)

Belangrijkste illustratieve partijen:

Vocaturo-Areshchenko, 2009

Kasparov-Karpov, 1990

Ljubojevic-Karpov, 1979

De loper keert terug om ...Pg4 uit de stelling te halen. Het paard op e5 staat kwetsbaar en kan verjaagd worden met f2-f4. 8...Dg6 9.0–0 Een noodzakelijk pionoffer. 9...d6 De meeste topspelers opteren voor deze bescheiden voortzetting. Zwart dekt zijn loper op c5 en helpt de ontwikkeling van Lc8 waardoor ook ...Pe5–g4 in de stelling komt. (Het is erg link voor zwart om de pion te nemen met 9... Dxe4.) 10.f3 0–0 11.Pd2

r+l+-trk+ zppzp-snpzpp -+-zp-+q+ +-vl-sn-+-+-sNP+-+

Niet onvermeld mag ook het Schots Vierpaardenspel blijven dat ontstaat na 5.Pc3. Gek genoeg belooft deze logische ontwikkelingszet weinig kans op voordeel, vooral na 5...Lb4. Zwart zet met zijn laatste zet druk op het witte centrum. Er is niets beters dan 6.Pxc6 bxc6 7. Ld3 d5. Zwart kan dankzij deze opstoot zijn spel meteen bevrijden. 8.exd5 cxd5 9.0–0 0–0 10. Lg5 c6

Na de alternatieven 6...Pd5 en 6...Pe4 kan wit op een prettige manier ontwikkelen.

7.De2

Er is geen bruikbaar alternatief.

7.f4?! d6 is wel gespeeld, maar niet door sterke spelers. 7...Pd5 8.c4

r+l+kvl-tr zp-zppwqpzpp

-+p+-+-+

+-+nzP-+-+P+-+-+

+-+-+-+PzP-+QzPPzP tRNvL-mKL+R

Timman-Hübner, 1991

Wang Hao-Harikrishna, 2005

Ponomariov-Sokolov, 2000

Van der Weide-Short, 2006

Eerdere afleveringen van deze rubriek, waarbij u de illustratieve partijen interactief kunt naspelen en downloaden, treft u aan op www.schaaksite. nl/2013/05/03/overzicht-begrijpwat-u-doet/

Videolessen in het Nederlands treft u aan onder: http://videos. chessbase.com/PubPoint/ List?category=Training%20 TV%20Chessbase%20 Netherlands

Deze stelling kwam o.a. voor in een partij Van der Weide-Short, 2006. Zwart kwam hier met 11... d5. Daarmee maakte hij pion e4 zwak. Als wit ruilt op d5 komt

De laatste jaren is gebleken dat zwart geen centje pijn heeft in deze stelling. Hij is in het bezit van een aardig pionnenduo op d5 en c6, zijn stukken kunnen naar mooie velden ontwikkeld worden, en wit heeft eigenlijk geen aanknopingspunten. Een mogelijk plan voor wit is op controle van veld c5 spelen met Pc3-a4, Lg5-e3 en dan Le3-c5, maar zwart beschikt over voldoende resources.

5...bxc6 6.e5

Dat is het punt: wit zet na de ruil op c6 meteen druk op het zwarte paard van f6 aangezien veld e5 niet meer wordt gedekt

Deze stelling wordt gezien als de uitgangsstelling van de Miesesvariant. Gezien het feit dat Garry Kasparov zich hierop inliet bij een WK-match tegen Anatoly Karpov, betekent het dat de variant daarna heel grondig werd onderzocht door andere wereldtoppers. Wits bedoeling is om het zwarte paard te verdrijven uit zijn centrale positie om zo de vrije hand in het centrum te krijgen. Zwart zal zijn aandacht richten op de kwetsbare witte pion op e5. Jan Timman heeft ooit bij New in Chess een cd-rom uitgebracht waarin hij heel beknopt deze basisideeën bespreekt. Hij zegt er ook nog bij dat wit pion e5 in het komende middenspel vermoedelijk ergens zal verliezen maar dat wit ondertussen zijn hele legermacht in het spel kan brengen. De lopers zullen meestal naar de lange diagonalen (via

Het tweede boek Begrijp wat je doet 2 over Damegambietstructuren is van de persen gerold! Meer info over deze serie op www.sterkspel.nl.

Reageren? Stuur een e-mail naar hgrooten@xs4all.nl

Laat je inspireren op de themadag 2018

Op 8 december organiseert de KNSB wederom een themadag bedoeld voor clubspelers, bestuurders en lesgevers. Op het programma staan diverse workshops rondom het thema “Beleving”. Je gaat niet alleen van experts horen hoe je verschillende werkvormen kunt gebruiken in je schaaklessen, hoe je een succesvol schaaktoer-

nooi kunt organiseren of hoe je buitenstaanders bij je vereniging kunt betrekken, maar het vooral ook zelf ervaren.

Jeroen van den Berg (directeur van het Tatasteel Schaaktoernooi) komt vanuit zijn ervaring vertellen wat de ingrediënten zijn voor een succesvol schaaktoernooi. Aan de hand van voorbeelden van bloeiende

schaakverenigingen gaan we met je kijken hoe je van je eigen vereniging een succesverhaal kunt maken. Je kunt schaaklessen aan kinderen bijwonen, en zelf zien hoe je partijen met ze kunt analyseren en originele werkvormen kunt toepassen in de les. Kortom een dag waarop veel is te leren en vooral veel te beleven valt - dat wil je niet

missen! Aanmelden kan via www.schaakbond.nl vanaf 1 november. Op de website kun je ook het volledige aanbod van workshops zien en je eigen voorkeur aangeven.

De themadag wordt gehouden op 8 december 2018 van 10.3017.00 in het Utrechts Stedelijk Gymnasium in Utrecht.

WK-Match Carlsen-Caruana

Van 9 tot en met 28 november wordt in Londen de match om het wereldkampioenschap gehouden. De match in Londen gaat over 12 partijen met als speeltempo 40 zetten in 100 minuten, gevolgd door 20 zetten in 50 minuten en vervolgens 15 minuten voor het beëindigen van de partij, met een increment van

Boeken

30 seconden per zet vanaf zet 1.

Mocht het na 12 partijen 6-6 staan dan volgt er een tiebreak. In de vorige WK-match CarlsenKarjakin wist de uitdager inderdaad tot 6-6 te komen, waarna de wereldkampioen in de rapidpartijen orde op zaken stelde (3-1).

Voor als u alvast in de stemming wilt komen: bij uitgeverij New In Chess verschenen dit jaar de boeken Fabiano

Caruana: His Amazing Story and His Most Instructive Chess Games van de Russische grootmeester Alexander Kalinin, en Endgame Virtuoso Magnus

Carlsen: His Extraordinary Skills Uncovered and Explained van de Hongaarse IM Tibor Karolyi.

Het boek van Kalinin is een partijverzameling met als extraatje dat de partijen thematisch gerangschikt zijn. Bovendien vertelt de auteur het verhaal van Caruana’s opkomst tot en met zijn zege in het Kandidatentoernooi.

Karolyi behandelt alleen eindspelen die hij niet thematisch maar chronologisch

De match tussen Carlsen en Caruana is op papier een van de evenwichtigste uit de geschiedenis. Het gaat om de nummers 1 en 2 van de wereldranglijst waarbij het ratingverschil tussen beide uiterst klein is. In de 33 partijen met regulier speeltempo die ze tegen elkaar speelden won Carlsen 10 keer en

Caruana 5 keer bij 18 remises. In 2018 speelden ze tot dusver vier keer tegen elkaar (snelschaakpartijen niet meegerekend) met als resultaat 1 overwinning voor de Noor bij 3 remises, met als kanttekening dat Magnus in 3 van de 4 partijen wit had. Officiële website: worldchess. com/london

Kaderopleidingen

Informatie over de kadercursussen kunt u vinden op de website van de KNSB: www.schaakbond.nl onder het kopje voor schakers, via opleidingen komt u bij de informatie.

De gedetailleerde cursusgegevens zijn weergegeven onder: www.schaakbond.nl/agenda, via deze link kunt u zich ook inschrijven voor de desbetreffende cursus.

8

19

Cursussen gaan van start bij opgave van minimaal 8 cursisten (opgeven uiterlijk tot 2 weken voor aanvang van de startdatum). heeft gerangschikt (maar met het register achter in het boek kunt u toch een bepaald type eindspel bestuderen mocht u dat willen). De Hongaar schreef eerder een boek over de eindspel techniek van de 12e wereldkampioen Anatoly Karpov en maakt in zijn aanleiding een aantal interessante observaties over de verschillen tussen beide grote eindspelkunstenaars.

SAMEN LATEN WE HEEL VEEL

MENSEN WINNEN

Nederlandse Loterij is de naam achter zeven bekende kansspelen: Staatsloterij, Lotto, Eurojackpot, Miljoenenspel, Lucky Day, Krasloten en Toto.

Onze missie is bijdragen aan een gelukkiger en gezonder Nederland.

Samen laten wij heel veel mensen winnen en niet alleen met miljoenen aan prijzengeld. Jaarlijks investeren we ook miljoenen in de Nederlandse sport en 18 goede doelen op het gebied van gezondheid en beweging.

Van jong tot oud, van Olympisch tot Paralympisch en van revalidatie tot gehandicaptensport.

Door mee te spelen met één van onze spellen, draag je dus direct bij aan een gelukkiger en gezonder Nederland.

WAAR HEEL NEDERLAND WINT

NEDERLANDSELOTERIJ.NL

De lezer aan zet

10.h5

De meest agressieve zet en zeker in een vluggertje doe je hem bijna automatisch. Toch zijn er wel degelijk alternatieven.

Wit staat namelijk positioneel wat beter na 10.Lxg7 (4 punten) 10…Kxg7 11.e5 (In deze variant kan zwart 11.Pg5 opvangen met 11...b4, en het directe 11.h5 lijkt onduidelijk na 11...Lxf3 12.gxf3 Pxh5) 11...dxe5 en nu 12.Pxe5, zwart kan namelijk niet echt op e5 slaan: 12... Pxe5 13.dxe5 en nu bijvoorbeeld

13...Pd5 14.h5! Lxh5? 15.Txh5 gxh5 16.Dg5+ Kh8 17.Df5. Maar dat betekent dat de zwarte loper in de problemen is. Het beste voor zwart is nog de tussenzet 12...b4.

Tot dezelfde stelling als hierboven leidt 10.e5 (4 punten) 10…dxe5 11.Lxg7 Kxg7 12.Pxe5. Na 10.0–0–0 speelt zwart 10...e5. 10...e5

Het lijkt veiliger om op f3 te slaan, maar dat is waarschijnlijk toch niet het geval. Na 10...Lxf3 11.gxf3 e5 (niet 11...Pxh5? 12.Txh5) 12.d5?! was 12...b4! 13.Pe2 cxd5 14.Lxg7 Kxg7 15. hxg6 fxg6 16.Dh6+ Kf7 17.exd5 Da5 helemaal in orde voor zwart, Onkoud-Paci, Paris 2005. Maar dat ligt vooral aan wits zwakke 12e zet, na 12.0–0–0! heeft wit een heel gevaarlijk aanval omdat 12...exd4 13.Pe2 c5 14.Lxg7 Kxg7 15.hxg6 fxg6 16.Dh6+ Kf7 17.Lxb5 heel goed voor wit is, bijvoorbeeld 17...Pe5 18.f4.

Opmerkelijk genoeg liet Mamedyarov zich nog een keer in op deze stelling en speelde toen 10...Lxh5? wat onmiddellijk verliest na 11.Lxg7! Kxg7 12.e5! met als idee 12...dxe5 13.dxe5 Pg8 14.Txh5. Onze landgenoot speelde echter 11.0–0–0?! b4 (ook sterk was 11...Lxh6 12.Dxh6 Pg4) 12.Pe2 e5 13.Pg3 Lxh6 14.Dxh6 Pg4 15.Dd2 Pdf6 en dit was dus een latere bullet (1+1) snelschaakpartij GiriMamedyarov diezelfde dag. Ook met het paard op h5 slaan ziet er erg gevaarlijk uit na 10...

Pxh5 11.Ph2!? Le6 12.g4 Phf6

13.Lxg7 (13.f3 Db6) 13...Kxg7 14.f4!?. 11.Lxg7

Natuurlijk krijgt u evenveel (2) punten voor de zetverwisseling

11.hxg6 fxg6 12.Lxg7 Kxg7, en ook met 11.dxe5 verdient u 2 punten

11...Kxg7 12.hxg6

Ook hier is een zetverwisseling mogelijk na 12.dxe5 (1 punt) 12...fxg6 13.dxe5

Nog sterker is 13.Dh6+ vanwege de mogelijkheid 13...Kg8 14. Pg5: 6 punten als u deze zet ook nog gepland had. Wit staat al vrijwel gewonnen na 14...De7 (14...exd4? 15.Pxh7) 15.f3 exd4 (Ook na 15...Le6 is zwart in grote problemen, zowel na 16.d5 cxd5 17.exd5 Lf5 18.Lxb5, als na 16.Pxe6 Dxe6 17.d5 cxd5 18.Pxd5! Df7 19.Pxf6+ Pxf6 20. Lxb5 Tab8 21.La4 en de truuk 21...Pxe4 faalt op 22.Lb3) 16.Pe2 bijvoorbeeld 16...Le6 17.Pf4 waarna 17...Lc4 beantwoord wordt met 18.Pxg6!

Andere (rustige) zetten leveren trouwens niet veel op. Bijvoorbeeld 13.Le2 De7 en 13.0–0–0 De7. In beide gevallen staat wit wat beter, maar punten verdient u er niet mee.

13...Pxe5

Het is lastig kiezen voor zwart, maar 13...dxe5 lijkt veiliger, wit staat wat beter na 14.Dh6+ Kg8 15.Pg5 De7 16.f3 Le6 17.0–0–0. r+-wq-tr-+ zp-+-+-mkp -+pzp-snp+ +p+-sn-+-+-+P+l+ +-sNL+N+PzPPwQ-zPP+ tR-+-mK-+R

14.0–0–0

Objectief is dit niet de beste zet, maar het leidt wel tot een vlotte overwinning. Laten we niet vergeten dat het hier een snelschaakpartij betreft.

Wit staat iets beter na zowel 14.Pxe5 dxe5 15.f3, als na 14.Dh6+ Kg8 15.Pxe5 dxe5 16. f3 Le6 17.0–0–0. U krijgt 5 punten voor een van deze zetten.

14...Pxf3

Maar hier gaat Mamedyarov in de fout, wat behoorlijk lastig te zien is. Hij zal wits 17e zet hebben onderschat. Juist was met het andere stuk op f3 nemen. Na 14...Lxf3! 15.gxf3 (of 15.Dh6+ Kh8 16.gxf3 Ph5! er volgt ook nog ...Df6 en dan is de witte aanval volledig tot staan gebracht.) en ook nu is het belangrijk om 15...Ph5! te spelen. 16.Pe2! (16.Txh5 biedt zeker kansen, maar objectief is het kwaliteitsoffer onvoldoende.) 16...Pxf3! (Na 16...Df6 heeft wit verschillende goede voortzettingen in deze onoverzichtelijke stelling: 17.Pg3, 17. Txh5 en 17.Pd4 komen allemaal in aanmerking.) 17.Dc3+ Pe5 18.Txh5! dit offer is uit nood geboren. Na 18...gxh5 19.f4 b4 20.Dxb4 Pxd3+ 21.Txd3 staat zwart objectief beter, maar spannend blijft het zeker. 15.Dh6+

Even goed is 15.gxf3 (ook 1 punt) waarna 15...Lxf3 (niet goed is 15...Lh5?! 16.Tdg1 met sterke aanval.) 16.Dh6+ weer tot dezelfde varianten als in de partij kan leiden.

15...Kg8

Verdedigen is vaak moeilijker dan aanvallen. Dit is de foute koningszet. Juist was 15...Kh8 waarna 16.gxf3 Lxf3 17.e5! tot een onduidelijke stelling leidt na 17...dxe5 18.Le2! (Niet 18. Lxg6? De7 en zwart wint de kwaliteit terwijl de witte aanval voorbij is.) 18...Ld5 19.Pxd5 (19. Lxb5!?) 19...cxd5 en na bijvoorbeeld 20.Dxg6 staat wit weliswaar een pion achter, maar heeft hij voldoende compensatie. De zwarte koning blijft ten opzichte van de witte veel onveiliger staan.

16.gxf3 Lxf3

17.e5

Deze zet moet de zwartspeler onderschat hebben, hij is nu in grote problemen.

Onvoldoende is 17.Tdg1 vanwege 17...Dd7! (17...Lxh1? 18.e5! is nog steeds beter voor wit.) 18.e5 Pg4!.

17...Lxh1

Beter was 17...dxe5 18.Lxg6! (Sterker dan de ‘damewinst’

18.Lc4+ bxc4 19.Txd8 Taxd8

20.Th3 e4) 18...De7 19.Tdg1! Kh8 20.Th3 b4 (wit wint na 20... e4 21.Dg5! Dg7 - het witte idee is 21...Tg8 22.Dxf6+! Dxf6 23. Txh7 mat! - 22.Tgg3! en het idee is wederom 22...Tg8? 23.Dxf6!) en nu eenvoudig 21.Txf3 bxc3 22.Txc3 met een duidelijk betere stelling.

Wit staat ook zeer goed na 17... Lxd1 18.exf6 Dd7 19.Kxd1 Txf6 20.Pe4.

18.Lxg6

Opnieuw beslist deze wending. Slecht zijn 18.exf6 Dxf6 19.Dxh1 (19.Txh1 Df4+) 19...d5, en 18.Txh1 dxe5 19.Lxg6 De7. U krijgt 2 punten voor 18.Tg1 waarna zwart niet beter heeft dan zich in te laten op de volgende lange afwikkeling: 18...Le4 19.Pxe4 Pxe4 20.Lxe4 De7 21.Lxg6 Kh8 22.Th1 Dg7 23.Dg5 dxe5 24.Txh7+ Dxh7 25. Lxh7 Kxh7 26.Dxe5.

18...Lf3

Er is geen redding meer. Het gaat mat na 18...hxg6 19.Dxg6+ Kh8 20.Txh1+.

19.exf6

U krijgt evenveel punten (2) voor 19.Tg1 Kh8 20.exf6 Dc7 21.Lh5 Lxh5 22.Tg7. En wit wint ook na 19.Lxh7+ (1 punt) 19... Pxh7 20.Tg1+. Niet 19.Txd6 Dxd6!.

19...Dc7

Het gaat weer mat na 19...Txf6

20.Dxh7+ Kf8 21.Dh8+ Ke7 22. Dg7+ Ke6 23.Te1+.

20.Tg1

Duidelijk de beste voortzetting. Wit wint ook wel na 20.Td3 Txf6 21.Lxh7+ Dxh7 22.Dxf6 Tf8

23.Dxd6 (1 punt). Wit verliest bijna al zijn voordeel na 20.Pe4 Lxd1 21.Pg5 Txf6 22.Lxh7+ Kh8

23.Dxf6+ Dg7, en na 20.f7+ Txf7

21.Lxf7+ Dxf7 22.Tg1+ Kh8

23.Dxd6 Tf8.

20...Kh8 21.Le4

Nog sterker is 21.Lh5! (4 punten) vanwege 21…Lxh5

22.Tg7.

21...Lxe4

Zwart verliest ook na 21...Tg8 22.Txg8+ Txg8 23.Lxf3. r+-+-tr-mk zp-wq-+-+p

22.Dg7+ Deze tussenzet wint een vol stuk. Geen punten voor 22.Pxe4 Tg8 en zwart spartelt nog na 23.Th1 d5 24.Pg5 Txg5 25.Dxg5 Df7.

22...Dxg7 23.fxg7+ en zwart gaf op vanwege 23... Kg8 24.gxf8D+ Kxf8 25.Pxe4 1–0

Let op: Om tot de juiste prestatierating te komen voor deze aflevering van De Lezer aan Zet, moet u uw aantal behaalde punten met 2 vermenigvuldigen voordat u in de tabel kijkt.

80-100 >2400 70-80 2300-2400 60-70 2200-2300

50-60 2100-2200

40-50 2000-2100 30-40 1900-2000 20-30 1800-1900

0-20 <1800

Team NL

1. Shankland - Van Foreest, Nederland-VS, ronde 3

Het antwoord is nee! Er volgde 37...Lb2? waarna Jorden er achter kwam dat zijn paard na 38.Lxb2 Pc4+ 39.Ke2 Pxb2 40.Lb3! gevangen stond. Hij gaf op na 40...b6 41.Kd2 h6 42.Kc3 Pxa4+ 43.Lxa4 Kf8 44.Kd3 Ke7 45.Ke3 Kf8 46.Kf4 Kg7 1-0.

2. Battulga - Van Wely, Nederland-Mongolië, ronde 11 Wit staat een dame voor, maar de

zwarte vrijpion is er al bijna. De partij ging verder met 59...Kc2? waarna Loek 60.De4+ en 61.Dxa8 niet afwachtte en meteen opgaf. Hij had echter remise kunnen maken met 59...Kb3!. Schaakjes leveren niks op: 60.Db6+ Ka3

61.De3+ Kb2 62.Dd2+ Kb1 63. Db4+ Kc1 64.Dc3+ Kb1 65.Db3+ Kc1 66.Dc4+ Kb2. En na 60.Da1

Tb8! (Niet 60...Ka3? 61.Dc3+ Ka4 62.Dc6+) 61.Kxg4 Ka3!, moet wit vanwege de dreiging 62...Tb1 eeuwig schaak houden.

3. Giri - Iordachescu, Nederland-Moldavië, ronde 9

Heel sterk is 25.g4! g6 Wit wint na 25...hxg4 26.hxg4 g6 27.g5! Lxg5 (27...Lg7 28.Kg2 Th8 - 28... Kg8 29.Th1 De7 30.d5 c5 31.Pg4 en wit verdubbelt over de h-lijn en wint. - 29.dxe5 dxe5 30.Dd7!)

28.dxe5 dxe5 29.Dxd8 Lxd8 30. Td7 Tb8 31.Pxe5. 26.gxh5 gxh5 27.Kh1 Maar ook nu heeft wit een dodelijke aanval. Let ook op het kreupele paard op b7. 27...

Tg8 28.De2 Neemt pion h5 op de korrel. 28...exd4 29.Pxd4

Tg6 30.Dxh5+ Th6 31.Dxf7+ Kh8 32.Pg4 Lxd4 33.Pxh6 Dh4 34.De6 Lxf2 35.Tg1! 1–0

4. Davidsdottir – Lanchava, Nederland-IJsland, ronde 2

Heel sterk is 7...dxe5 8.dxe5

Pg4! 9.Lf4 Pd4! 10.De4 10.Pxd4 Dxd4 verliest ook een pion zonder compensatie. 10...Pxf3+ Ook

sterk is 10...c5 11.Pxd4 cxd4 12.Pb5 Lf5 13.Dxd4 Lxd3. 11.gxf3 Lf5 12.De2 Het zeer verdacht uitziende 12.Dxb7 was de laatste kans. 12...Lxd3 13.cxd3 Dd4! Een sterke tussenzet. 14.Le3 14.fxg4 Dxf4 en pion e5 gaat ook verloren. 14...Pxe3 15.fxe3 Dxe5 en zwart stond een gezonde pion voor bij goede stelling en won.

5. Haast - Janzelj, NederlandSlovenië, ronde 3

Anne berekende nu de winnende combinatie en speelde 25.f6! Lxf6 26.Lxg5! Lxg5 27.Dxe4+ f5 28.Dxd5 en met een kwaliteit en een pion meer lijkt de winst een kwestie van tijd. Er volgde echter 28...Dg7 29.Kh1 Lf6 30.Pd7! Tf7 31.Pxf6+ Txf6 32. Tae1?? 32.dxc5 wint. 32...Td6! en plotseling kan de witte dame veld g2 niet meer dekken. Na

33.Te7 Dxe7 34.Dxc5 is het mat verhindert maar met een stuk meer is het nu zwart die gewonnen staat (en won op zet 73).

6. Bakalarz – Ratsma, NederlandLuxemburg, ronde 6

Eerder in de partij was Rosa een pion kwijtgeraakt zonder compensatie. Daarna had ze echter handig haar stukken naar de witte koning weten te dirigeren. Nu komt een cruciale 40e zet. 40...Tdg6! Nu dreigt er echter niet alleen 41... Txh4+ maar vooral ook 41...Txg3. Wit verliest in alle varianten. 40... Txh4+ 41.Kg2 Dg7 42.Txb6 Dg4 43.Kg1! is remise na 43...Dh3 (43... Df3 44.gxh4 Dg4+) 44.gxh4 Dg4+ 45.Kf1 Dh3+ 46.Ke2 Df3+. Er volgde nog 41.d6 Txg3! 42.Df7+ Tg7 43.Dxh5+ Kg8 44.De8+ Dxe8 45.fxg3 De5 46.d7 Dxg3+ 0–1

7. Paulet – Zhai, NederlandChina, ronde 7

Iozefina heeft de Chinese Kampioen positioneel weggespeeld. Dit was het moment om tactisch te oogsten. Helaas volgde er 54.Da6? Dxa6+ 55.Pxa6 Lh5 56.Pc5 Wit is al haar voordeel kwijt en remise is niet meer te ontwijken. ½–½ Winnend was 54.f5! exf5 (54... Db5+ 55.Dxb5 cxb5+ 56.Kxb5 exf5 57.Pd3 en wit wint ook nog de a-pion.; 54...e5 55.dxe5+ fxe5 56.Dh3 Ke7 57.Dh4+) 55.Dxf5 Ke7 56.Dd7+ Kf8 57.Kb3 en zwart is in zetdwang. 57...Kg7 58.Pb7!

8. Cori – Peng, Nederland-Peru, ronde 9

Peng had in verloren stelling nog een fraaie truuk in de stelling gevlochten. Helaas had de Peruaanse voldoende tijd. Ze besteedde nu ruim 25 minuten om te controleren dat 26.Df7 faalt op 26...Lxe3+! 27.Kh1 (27.Txe3? Da1+ 28.Kf2 Tf5+ 29.Kg3 De5+) 27...Dxh2+! en zwart houdt eeuwig schaak met 28.Kxh2 Th5+ 29.Kg3 Tg5+. Cori speelde daarom 26.a4! Ld6 27.g3 De8 28.Td1 Txa4 29.Df1 Dc8 30.Tf7 Le5

31.Tfd7 Dc5 32.Txh7+ Kxh7

33.Dh3+ Kg8 34.Td8+ Kf7 35. Dh7+ Ke6 36.Dd7 mat. 1–0

Recht toe recht aan

Na 1.Td4 Pxg5 2.Pg6+ hxg6 3. fxg5 had zwart een pion gewonnen in Oscar Klaren-Loek van der Hagen, NK D Rijswijk 2018. Wit bedacht een tussenzet. Na 1.Te2 Pxg5 heeft wit de tussenzet 2.Pd5! maar zwart ook met 2…Pf3! Na 3.Pc7 Tac8 4.Pxe6+ Lxe6 5.gxf3 staat zwart beter.

Combineren

Diagram 1

Medic-Ivekovic

1…Lxf3! won een stuk.

Diagram 2

Tadic-Kochavi

1…Lxg2! immers 2.Kxg2 Pf4+ wint.

Diagram 3

Jakupec-Fercec

1…Txh3+! 2.Kxh3 Dh1+ 3.Kg3 h4 mat.

Diagram 4

Goltseva-Kocyigit

1.Pxd5! cxd5 2.Tc7 +-

Diagram 5

Macovei-Iliaguev

1…Txf2+! 2.Kxf2 Dh2+ 3.Ke3 Pg2+ 0-1

Diagram 6

Sieber-Represa

1…Tc1+! 2.Lxc1 Pac3+ 3.Kc2 b1D+ 4.Kd2 Lxg5+ 5.Ke1 De4+ 0-1

Diagram 7

Dimitrova-Hrescak

1.Dxd8+! Lxd8 2.Txd8 Kh7 3.Td2 1-0

Diagram 8

Zarubitski-Postnikov

1.Lxh7+! Kxh7 2.Dh5+ Kg8 3.Tg3 en zwart ging mat over de h-lijn.

Trai N e N a LS Car LS e N , Carua N a & CO !

Sneller, comfortabler en efficiënter. maak gebruik van de voordelen van het nieuwe cheSSbaSe 15 programma. de nieuwe programmapakketten zijn een combinatie van het nieuwe cheSSbaSe 15 programma en de nieuwe big / mega databaSe 2019.

Leverbaar vanaf half november 2018

ChessBase 15 programma

Nieuw: Big Database 2019

Nieuw i N C H eSS BaS e 15:

• „instant analysis“: elke partij die niet geanalyseerd is, wordt tijdens het laden bijna zonder vertraging van commentaar voorzien (optioneel). grote fouten en tactische motieven worden gefilterd. er wordt een waarderingsprofiel aangelegd.

• „replay training“: naspelen van een partij zonder de notatie te zien. er worden automatisch trainingsvragen gegenereerd en tips voor elke zet gegeven. daarbij komt dat de resultaten nauwkeuriger met punten worden gewaardeerd.

• verbeterd zoekvenster voor tactische motieven (aftrekschaak, vork enz) en voorbeelden voor manoeuvres en materaalverdeling.

• uitgebreide zoekmogelijkheden voor openingen laten de populariteit van de opening zien en de evaluatie van de daaruit volgende eindspelen.

• verbeterde zoekversneller levert voor stellingen en materiaal nauwkeurige resultaten. nieuw ontwikkelde zoekversneller voor motieven en plannen.

• partij analyse met tactische motieven en verbeterde herkennning van tactische wendingen.

• nieuwe, haarscherpe 3d-borden dankzij de raytracing-technologie.

ChessBase 15 programma

Nieuw: Mega Database 2019

ChessBase 15 programma

Nieuw: Mega Database 2019

Partijenservice tot 31.12.2019

Toegang op de ChessBase Online Database (meer dan 8 Mio. partijen)

Half jaar abonnement op het

ChessBase Magazin (3 nummers)

ChessBase Premiumlidmaatschap (6 maanden)

Online Shop: www.chessbase.com

Partijenservice tot 31.12.2019

Toegang op de ChessBase Online Database (meer dan 8 Mio. partijen)

een jaar abonnement op het

ChessBase Magazin (6 nummers)

ChessBase Premiumlidmaatschap (12 Maanden)

Partijenservice tot 31.12.2019

Corr Database 2018

Nieuw : eindspel-Turbo 5 op een 128 GB uSB Stick

Toegang op de ChessBase

Online Database (meer dan 8 Mio. partijen)

een jaar abonnement op het ChessBase Magazin (6 nummers)

ChessBase Premiumlidmaatschap (12 Maanden)