Leren op de schoolcampus van de toekomst

Het nieuwe Schmuttertal-gymnasium in Beieren omvat vier passief-plus-huizen, houten huizen die met hun open bouwwijze uitnodigen tot samen leren en verblijven. Geavanceerde techniek biedt de leraren en jongeren een uitstekend denkklimaat en verleent de school awards voor uitstekende energie-effi ciëntie.

In 2011 stond vast dat als gevolg van de snelle bevolkingsgroei in het westelijke district Augsburg een nieuwe middelbare school noodzakelijk was. Die school moest nu worden gebouwd in Diedorf. Om het bouwproces te versnellen, startten het district Augsburg en de Deutsche Bundesstiftung Umwelt (DBU) een onderzoeksproject.

Met als doel om in het nieuwe schoolgebouw een aangename leeromgeving met een duurzame en milieubewuste manier van bouwen te combineren, streefde het district naar een oplossing die gebruikmaakt van hernieuwbare energie en moderne technologieën. De keuze viel op de hernieuwbare grondstof hout en een energieeffi ciënte gebouwautomatiseringsoplossing.

Snelle implementatie gevraagd

In 2013 werd de eerste steen gelegd van het 41,2 miljoen euro dure project. De vier gebouwen met een zeer sterk isolerende en luchtdichte, passieve schil en een eigen fotovoltaïsch systeem op het dak rezen binnen slechts twee jaar uit de grond. Naast de sporthal, die in drie zalen kan worden verdeeld, en het gebouw met kantine, bibliotheek en administratie, beschikt de schoolcampus over twee onderwijsgebouwen met open leerlandschappen. Meerdere klaslokalen omringen een circa 100 vierkante meter grote marktplaats waar de leerlingen ideeën kunnen uitwisselen en zelfstandig kunnen werken.

De bouw van de middelbare school was al in een gevorderd stadium toen SAUTER de opdracht kreeg om de passende verwarmings-, koelings- en ventilatietechnologie voor een maximale energie-effi ciëntie te automatiseren. Na slechts zeven maanden was de gebouwautomatiseringsoplossing bedrijfsklaar.

Modulaire oplossing voor modulaire gebouwen

De gebouwen en lokalen van de middelbare school worden allemaal op een andere manier gebruikt en stellen hoge eisen aan de ruimteautomatisering. Om te voldoen aan de verschillende eisen viel de keuze op een modulaire, gemakkelijk schaalbare oplossing uit de beproefde systeemfamilie SAUTER EY-modulo 5. Via zeven centrale en drie decentrale informatiezwaartepunten en 26 ruimteautomatiseringsverdelers zijn in totaal ongeveer 3400 datapunten aangesloten.

Met de eveneens modulaire gebouwbeheersoplossing SAUTER Vision Center kan het facilitymanagement de systemen van de gebouwen gemakkelijk bewaken en bedienen. Het open ontworpen en daarmee op de toekomst gerichte systeem is uitstekend geschikt voor de onderlinge verbinding van de houten gebouwen, de visualisatie en de lokale of externe bediening van het gehele systeem. Talrijke systemen van derden werden geïntegreerd via open interfaces. Zo werden bijvoorbeeld de twee pelletketels voor de warmtevoorziening van het schoolgebouwcomplex via Modbus RTU aangesloten op SAUTER moduCom. Als het buiten warm is, koelt de via BACnet/IP aangesloten koelmachine de ruimtes af tot temperaturen waarop het aangenaam is om te denken. De aansturing en bewaking van de 355 gemotoriseerde, brandwerende kleppen gebeurt via decentrale, viervoudige LON-modules en biedt maximale veiligheid voor de studenten in geval van brand.

Om de afstelling van apparatuur en systemen continu te verbeteren, stuurt SAUTER bovendien per minuut circa 1600 datapunten voor een gedetailleerde evaluatie naar het Beierse centrum voor toegepast energieonderzoek ZAE.

© Frank Schwindling

Automatisering reduceert inspanningen

De geïntegreerde ruimteautomatiseringsoplossing van SAUTER regelt automatisch de verwarmings- en koeltechniek van de vier gebouwen. Afhankelijk van de tijd van het jaar schakelt het systeem ook automatisch tussen de bedrijfsmodi winter, lente, zomer of herfst.

Om aan de veranderende behoeften van de scholieren aan het binnenklimaat te voldoen, installeerden technici negen automatiseringsstations SAUTER modu525 en 38 naregelaars SAUTER ecos500 met remote-modules voor de regeling van aparte ruimtes en zones. In de school sturen circa 350 zeer uiteenlopende sensoren in totaal 272 volumestroomregelaars aan en zorgen ervoor dat er altijd voldoende frisse lucht wordt aangevoerd.

Prettig klimaat met laag energieverbruik

De sterk isolerende schil van de passiefhuizen en de effi ciënte werking van alle systemen houden het energieverbruik zo laag mogelijk. In combinatie met het eigen fotovoltaïsche systeem op de daken van de gebouwen wekt het Schmuttertal-gymnasium zelfs meer energie op dan het verbruikt. De school is niet alleen een absolute modelstudent voor een optimaal leerklimaat, maar schittert ook door de maximale energie-effi ciëntie en wordt daarom beschouwd als een richtinggevend model voor meer bouwprojecten van zijn soort in Duitsland.

Houten huis met het hoogste cijfer

Het Schmuttertal-gymnasium heeft sinds de ingebruikname talrijke onderscheidingen gekregen: de prijs “Nachhaltiges Bauen 2016” van de DGNB (Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen), de “Bayerischer Energiepreis 2016”, een uitnodiging om de school voor te stellen in het kader van de “Woche der Umwelt” in Berlijn in 2016, de “Deutscher Holzbaupreis 2017” en de “Deutscher Architekturpreis 2017”.