ห นั ง สื อ ชุ ด ป ร ะ วั ติ ศ า ส ต ร์ สำ � ห รั บ ป ร ะ ช า ช น
ISBN 974-7727-57-9
หมวดประวัต ิศาสตร์ ราคา ๓๒๐ บาท ISBN 978-974-7727-57-9 9 789747 727579
”
ส่วนหนึ่งจาก ค�ำน�ำเสนอ โดย รศ.ดร. ดารารัตน์ เมตตาริกานนท์
ขบวนการผู้มีบุญหลังสถาปนา ข่าเจือง : กบฏไพร่ พระราชอาณาเขตสยาม-ล้ านซ้าง
“
ข่าเจือง : กบฏไพร่-ขบวนการผู้มีบุญยุคสถาปนาพระราชอาณาเขต สยาม-ล้านซ้าง นี้มีจุดเด่นที่น่าสนใจก็คือ การปูพื้นว่าด้วย “ข่า” ความรู้และความ เป็นการเมือง” โดยให้ภาพ “ข่า” คือใคร...นอกจากนีย้ งั ให้ภาพการเมืองของต�ำนาน และความขัดแย้งระหว่างกลุ่มชนที่ท�ำให้คนข่ามีสถานะต�่ำกว่าลาวและกลุ่มอื่นๆ ...ผู้เขียนยังได้อธิบายสถานะของขุนเจืองจากคติความเชื่อดั้งเดิม (คติผีเจือง ผี แถน) สู่พทุ ธศาสนา ที่ได้กลายมาเป็นฐานทางด้านอุดมการณ์ของกบฏข่าตั้งแต่ครั้ง ต้นรัตนโกสินทร์จนถึงต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๕...รวมทั้งบทส่งท้ายที่เขียนได้อย่าง น่าติดตาม โดยเฉพาะแนวคิดเรื่องการขยายอ�ำนาจของสยามเข้าไปในหัวเมือง ประเทศราชล้านช้างให้กลายเป็นส่วนหนึ่งของ “พระราชอาณาเขตสยาม” ชนชั้นน�ำ สยามได้รับการตอบรับด้วยดีจากชนชั้นน�ำลาว ขณะที่กลุ่มข่าซึ่งเป็นชนพื้นเมืองใน ล้านช้างกลับได้รับผลตรงกันข้าม การรวมตัวก่อการกบฏ “ข่าเจือง” จึงเกิดขึ้น ...งานของก�ำพล จ�ำปาพันธ์เล่มนี้นอกเหนือจากช่วยเต็มเติมให้กับการ ศึกษาขบวนการผูม้ บี ญ ุ ในช่วง พ.ศ. ๒๓๖๙-๒๔๓๖ แล้วยังเป็นการศึกษาขบวนการ ของชนเผ่า “ข่า” ซึ่งเป็นชนกลุ่มน้อยในตอนเหนือของลาวอีกด้วย
ข่าเจือง : กบฏไพร่ ขบวนการผู้มีบุญ หลังสถาปนา พระราชอาณาเขต สยาม-ล้านซ้าง ก�ำพล จ�ำปาพันธ์