De gerechtsdeurwaarder #1 2019

Een terugblik op 4 jaar benoemingscommissies

Commentaar van Hendrik De Clerck, voorzitter NVKSG

BIJZONDERE ONTMOETINGEN

Luc Ferrand over Europese digitaliseringsprojecten

Overzicht van de Potpourri-wetgeving

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 1

DE GERECHTSDEURWAARDER

Qi

#01

Kwartaalblad nr. 1 april - mei 2019 jaargang

Tijdschrift van de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders van België

17/04/19 09:48

HOOFDREDACTIE

Nicolas Decock, Sylvie Vanmaele

INHOUD

REDACTIERAAD

WOORD VOORAF Frank Maryns

3

Q UID IURIS? SAM-TES

4

Éric Choquet, Nicolas Decock, Lionel De Mol, Patrick Gielen, Ivo Goeyens, Kris Slabbaert, Jean-Louis Raxhon, Sylvie Vanmaele, Ronald Vanswijgenhoven & Charissa Voet

Een terugblik op vier jaar benoemingscommissies ACTUA

11

Commentaar van Hendrik De Clerck, voorzitter NVKSG BIJZONDERE ONTMOETINGEN

13

Luc Ferrand over Europese digitaliseringsprojecten WETGEVING

17

Overzicht van de Potpourri-wetgeving

UITGEVER

KnopsPublishing Sint-Antoniusstraat 22 2200 Herentals PERIODICITEIT

Kwartaalblad ERKENNINGSNUMMER

P 914378 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Frank Maryns Henri Jasparlaan 93 1060 Brussel

2018. Alle rechten zijn voorbehouden aan de NKGB. Niets mag uit deze publicatie gereproduceerd worden zonder de toestemming van de verantwoordelijk uitgever.

Bijdragen/artikels kunnen gemaild worden naar secretariaat@sam-tes.be.

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 2

17/04/19 09:48

WOORD VOORAF FRANK MARYNS

Beste Lezer, Ik presenteer u graag dit nummer van De Gerechtsdeurwaarder.

Hoewel de federale parlementsverkiezingen pas in mei 2019 worden gehouden, stijgt de verkiezingskoorts binnen het politiek halfrond. Dat is zeker zo nu Michel I in lopende zaken is gegaan. Voor ons is dat hoog tijd om een balans op te maken van vijf jaar beleid door de huidige regering en dan specifiek van hun initiatieven op wetgevend vlak.

Men kan gerust stellen dat de justitieminister geprobeerd heeft om een steen in de rivier te verleggen door onverdroten nieuwe wetgeving in het parlement voor te stellen. Verderop in dit nummer vindt u een overzicht van de Potpourri-wetgeving (I tot VI), met de belangrijkste wijzigingen die rechtstreeks de gerechtsdeurwaarders aanbelangen. Daarnaast biedt dit nummer ook een overzicht van de eerste vier jaar benoemingscommissies – die opgericht werden door het nieuwe statuut van de gerechtsdeurwaarders teneinde de benoemingsprocedure te objectiveren en die geoptimaliseerd werden door Potpourri III. Ik vestig eveneens graag uw aandacht op het interview met Luc Ferrand, hoofd Compliance van de Franse Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders, waarin hij dieper ingaat op het project e-CODEX. Dat heeft als doel om veilig digitaal gegevens uit te wisselen in juridische procedures waarbij overheden, burgers en bedrijven uit verschillende EU-landen zijn betrokken. Om dat te realiseren, is er een verregaande samenwerking tussen de verschillende nationale rechtsstelsels nodig. Het is de e-CODEX die de digitale uitwisseling zal faciliteren en vereenvoudigen. De e-CODEX leunt dicht aan bij een

ander, voor gerechtsdeurwaarders interessant, Europees project (Find a Bailiff) dat de adresgegevens van alle gerechtsdeurwaarders van de lidstaten van de EU bevat, aangeleverd door de verschillende Nationale Kamers.

Op die manier wordt er gewaarborgd dat de afzender of de geadresseerde van de akte wel degelijk een gerechtsdeurwaarder in functie is.

Afsluiten doe ik op eveneens op een positieve noot.

Zoals u weet, wordt met de regelmaat van de klok de maatschappelijke relevantie van een gerechtsdeurwaarder in vraag gesteld.

Mijnheer Luc Ferrand zegt hierover: “Ik ben ervan overtuigd dat, ongeacht de ontwikkelingen, de relatie tussen een schuldeiser en een schuldenaar niet zonder menselijke tussenkomst kan plaatsvinden. Meer dan wat de techniek kan toevoegen, is de plaats van een door menselijke kwaliteiten gekenmerkte deskundige vandaag de dag absoluut onontbeerlijk en onvermijdelijk.” Ik kan het niet méér eens zijn met hem.

Met confraternele groeten.

3

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 3

17/04/19 09:48

QUID IURIS? I

FRANCIS SNOECK lic.iur.lic.not., GERECHTSDEURWAARDER

Voorzitter van de Nederlandstalige benoemingscommissie voor gerechtsdeurwaarders (2014–2018) MARCEL MIGNON, GERECHTSDEURWAARDER Voorzitter van de Franstalige benoemingscommissie voor gerechtsdeurwaarders (2014–2018)

TERUGBLIK OP VIER JAAR BENOEMINGSCOMMISSIES (2014–2018) Na vier jaar werking acht de benoemingscommissie het nuttig om de pertinentie van het wetgevend kader, waarbinnen ze functioneert, aan een grondige denkoefening te onderwerpen. Tegelijk neemt ze ook haar eigen werking onder de loep en geeft ze haar mening over een aantal van de geuite kritieken op haar werking. Het belang van zelfreflectie, wat van de stagiairs en de kandidaten verwacht wordt, gaat aldus niet verloren aan de commissie zelf.

Ter herinnering: de wetgever heeft een benoemingscommissie ingevoerd naar aanleiding van het nieuwe statuut van de gerechtsdeurwaarders (wet van 7 januari 2014, BS 22 januari 2014). Die benoemingscommissie is enerzijds bevoegd voor de rangschikking van de meest geschikte kandidaten voor een benoeming (van stagiair) tot kandidaat-gerechtsdeurwaarder, en anderzijds voor de rangschikking van de kandidaten voor een benoeming tot gerechtsdeurwaarder-titularis. De wetgever wenste met de installatie van dat nieuwe orgaan de benoemingsprocedure in de eerste plaats te moderniseren en op een doorgedreven manier te objectiveren, daarnaast beoogde hij ook een daling van de al te talrijke annulatieberoepen bij de Raad van State (cf Parl. St. Kamer, doc.

53 2937/001, p. 4 e.v.).

De stagiairs Sinds de hervorming van het statuut wordt elke stagiair die een benoeming tot kandidaat-gerechtsdeurwaarder ambieert, uitgenodigd om deel te nemen aan een vergelijkend examen dat de voor het ambt van gerechts-

4

deurwaarder noodzakelijke kennis, maturiteit en praktische bekwaamheden toetst. De commissie moet vervolgens de meest geschikte kandidaten rangschikken op basis van hun bekwaamheid en geschiktheid (cf art.

513, §2, 2de lid Ger.W; zie Parl. St. Kamer, doc. 53 2937/001, p. 12). De wet bepaalt dat een stagiair 60% van de punten op het schriftelijk gedeelte moet behalen om te slagen.

De wet voorziet geen beperking van de instroom tot het beroep van gerechtsdeurwaarder op het eerste toegangsniveau, de stage. Er is dan ook geen ingangsexamen. Iedereen die over het vereiste diploma van doctor, licentiaat of master in de rechten beschikt kan dus de stage aanvangen. De filter van toegang tot het beroep is bijgevolg ingebouwd na de stage en is eigenlijk tweeledig: de stagiair moet slagen in een vergelijkend examen, maar dat op zich is niet voldoende. Ieder jaar bepaalt de Koning het maximaal aantal te benoemen kandidaten (art. 510, §1 Ger.W.).

Het is opvallend – én te betreuren – dat er geen evaluaties worden ingepland tijdens de duur van de stage, in tegenstelling tot het notariaat (zie art. 37

NKGB-CNHB april - mei 2019

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 4

17/04/19 09:48

van de wet van 4 mei 1999 tot wijziging van de wet van 25 ventôse jaar XI op het notarisambt). Tijd en vooral middelen ontbreken momenteel om die wettelijke lacune op vrijwillige basis op te vangen.

Zoals reeds vermeld, is het de Koning – en dus niet de benoemingscommissie – die het aantal kandidaat-­ gerechtsdeurwaarders bepaalt, na advies van de Nationale Kamer. De commissie stelt wel dat de kwaliteit primeert op de invulling van het quotum. De taak van de benoemingscommissie bestaat er dus in om een rangschikking op te maken van de meest geschikte kandidaten op basis van hun bekwaamheid en geschiktheid voor de uitoefening van het ambt van gerechtsdeurwaarder.

De leidraad voor het opstellen van het schriftelijk gedeelte van het vergelijkend examen is het programma van het vergelijkend examen dat bij ministerieel besluit van de minister van Justitie is goedgekeurd en werd bekend gemaakt in het Belgisch Staatsblad (MB 10 oktober 2014, BS 27 oktober 2014). De commissie moet zich daar uiteraard aan houden.

Dat uitgebreide en gevarieerde (zowel in examenmaterie als in examentechnieken) programma – de lezing ervan strekt overigens alle titularissen, kandidaten en stagiairs tot aanbeveling – is gebaseerd op wat bepaald is met betrekking tot de stage. Artikel 4 van het KB van 2 april 2014 (BS 24 april 2014) tot uitvoering van de wet van 7 januari 2014 tot wijziging van het statuut van de gerechtsdeurwaarders bepaalt dat de stage betrekking heeft op: 1° de studie van de rechten en de verplichtingen van de gerechtsdeurwaarder ten aanzien van zijn lastgevers, de partijen in de zaak, de derden die een belang hebben in de zaak, de personeelsleden van zijn kantoor, alsook van de maatschappelijke rol van de gerechtsdeurwaarder en zijn rol als bemiddelaar; 2° het zich vertrouwd maken met de begrippen die onontbeerlijk zijn voor het goed bestuur van een kantoor, met de boekhoudkundige verplichtingen, met de deontologie en met de reglementen van inwendige orde.

De stagiair wordt in het kader van de taken van de gerechtsdeurwaarder inzonderheid belast met het opmaken van akten, verzoekschriften en processen-verbaal; de stagiair vergezelt de gerechtsdeurwaarder naar de plaatsen waar die laatste moet instrumenteren naar aanleiding van zijn opdrachten inzake betekening,

beslag, uitzetting, verkoop, vaststelling met uitzondering evenwel van vaststelling van overspel, alsook in het kader van andere opdrachten van verschillende aard.

De stagiair wordt in kennis gesteld van de boekhoudkundige stukken die een gerechtsdeurwaarder moet bijhouden, van de besluiten die op hem betrekking hebben, inzonderheid van de tarieven die moeten worden toegepast, van de bijzonderheden betreffende de fiscale en de bijzondere wetten die hij in acht moet nemen en van de verzekeringen die hij moet aangaan.

Bijgevolg kunnen al die onderwerpen en materies in het examen, als orgelpunt van de stage, aan bod komen en afgetoetst worden, wat de Nederlandstalige en Franstalige benoemingscommissies de voorbije vier sessies ook gedaan hebben.

Om de kennis maximaal te toetsen werden meerdere types van vragen aan de stagiairs voorgelegd, waaronder (doch niet exhaustief): 1 meerkeuzevragen; 2 vragen met een kort antwoord: ja/neen of juist/fout; 3 vragen waarop een bondig (ong. 5 regels) of uitvoerig antwoord (ong. 10 tot 30 regels) nodig is; 4 een clausule in een akte of een akte opstellen; 5 fouten in een akte/stelling/boekhouddocument aanduiden.

De commissie heeft, binnen het wettelijk kader en in functie van de toetsing van de vereiste kennis, in eer en geweten steeds passende en evenwichtige examens uitgewerkt, met het oog op de selectie van de meest kwaliteitsvolle kandidaten. Zij is hierbij niet over één nacht ijs gegaan en heeft bijzonder veel energie geïnvesteerd in het bedenken en het uitwerken van de gehanteerde selectietechnieken.

In weerwil van sommige kritieken, is het geenszins de bedoeling van de benoemingscommissie om de klemtoon te leggen op uitzonderingen of een misleidende vraagstelling. Maar het is uiteraard wel zo dat bij meerkeuzevragen de voorgestelde antwoorden meestal slechts in nuances of details van elkaar verschillen – hetgeen precies de essentie van een dergelijke examentechniek vormt – en wat het onderscheiden van het juiste antwoord uiteraard bemoeilijkt. Over echt uitzonderlijke materies zoals bijvoorbeeld beslag op vliegtuigen, scheepsbeslag, of bunkerbeslag werden geen vragen gesteld in het schriftelijk gedeelte. De commissie

april - mei 2019 NKGB-CNHB

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 5

5

17/04/19 09:48

trachtte bovendien de gulden middenweg te vinden, bijgestuurd door het examen uit te breiden naar een waarbij het zoeken is naar de grootste gemene deler voor sessie van zes uur, uiteraard met pauze. Elke examen­ de ambtelijke praktijk waarmee de gemiddelde Belgische sessie werd ten gronde geëvalueerd door de commissie in gerechtsdeurwaarder te maken heeft. Het spreekt voor functie van een efficiëntere en ‘stagiair-vriendelijke’ zich dat bijvoorbeeld grensoverschrijdende procedures of organisatie van het examen. Het spreekt voor zich dat de begrippen als pakweg ‘onroerend door bestemming’ daar opgedane ervaring en kennis zullen worden gedeeld met wel onder vallen, zo niet kan men zich vragen beginnen de nieuw samengestelde commissie (2018–2022). stellen over het niveau en de norm waaraan een Het is een objectieve vaststelling dat er stagiairs zijn gerechtsdeurwaarder moet voldoen. die het moeilijk hebben om het schriftelijk examen tot De commissie moet er ook over waken dat ze het een goed einde te brengen. vertrouwen dat de wetgever haar gegeven heeft niet schendt en bijgevolg het beoogde doel van de wetgever Het gemiddeld slaagpercentage van de stagiairs na het (een opwaardering van het korps) realiseert, en dat in schriftelijke gedeelte bedroeg: navolging van de doctrine, cf A. VERBEKE, “De »» 28% (Nl) en 30% (Fr) in 2014–2015, waarbij Gerechtsdeurwaarder anno 2001. Nieuwe opdracht.

73 stagiairs deelnamen voor maximum 17 vacante Nieuw statuut. Nieuwe tucht”, in De plaatsen op de Franstalige taalrol en 28 op de Gerechtsdeurwaarder in Europa: de keuze voor de Nederlandstalige; toekomst, Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders »» 32% (Nl) en 10% (Fr) in 2015–2016, waarbij (ed.), Intersentia Rechtswetenschappen, Antwerpen82 stagiairs deelnamen voor maximum 18 vacante Groningen, 2001, nrs. 84-103. plaatsen op de Franstalige taalrol en 27 op de Nederlandstalige; De eerst geïnstalleerde commissie had de moeilijke taak »» 31,3% (Nl) en 37% (Fr) in 2016–2017, waarbij om van nul te starten in 2014, zonder daarbij een beroep 86 stagiairs deelnamen voor 18 vacante plaatsen op de te kunnen doen op enige ervaring op het vlak van Franstalige taalrol en 27 op de Nederlandstalige; organisatie en werking van een benoemingscommissie. »» 21% (Nl) en 43% (Fr) in 2017–2018, waarbij Het is weinig verwonderlijk dat de commissie al snel 85 stagiairs deelnamen voor maximum 18 vacante stootte op een aantal praktische euvels. Zo bleek na het plaatsen op de Franstalige taalrol en 27 op de eerste schriftelijk examen (sessie december 2014) dat Nederlandstalige. het tijdsbestek (vier uur) te krap bemeten was. Dat werd in de daarop volgende jaren (2015, 2016 en 2017) Het gemiddeld percentage (examenuitslag) bedroeg: »» 48% (Nl) en 51% (Fr) in 2014; »» 54% (Nl) en 52% (Fr) in 2015; »» 56% (Nl) en 51% (Fr) in 2016; »» 47% (Nl) en 56% (Fr) in 2017.

“

Elke examensessie werd

6

ten gronde geëvalueerd door de commissie in functie van een efficiëntere en ‘stagiair-vriendelijke’ organisatie van het examen. ”

De commissie merkt op dat indien de grens niet op 60% maar op 50% zou liggen, heel wat meer stagiairs konden deelnemen aan het mondeling gedeelte, vaak een pak meer dan het vastgelegde quotum. In dat geval zouden een aantal stagiairs na het mondeling gedeelte alsnog moeten afvallen, wat op zich een demotiverend effect kan hebben met het oog op een volgende deelname.

Opvallend is dat het percentage vrouwen, die deel­ nemen aan het examen in stijgende lijn zit. In de sessie 2014–2015 waren 44 vrouwen ingeschreven voor het examen op een totaal van 75. In de laatste sessie steeg dat aantal naar 60 op een totaal van 87. Daar waar de

NKGB-CNHB april - mei 2019

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 6

17/04/19 09:48

gerechtsdeurwaarderij nog steeds bekend staat als een mannelijk beroep, wat ook blijkt uit de cijfers met 88 vrouwelijke titularissen tegenover 459 mannen, zijn steeds meer vrouwen geïnteresseerd in het beroep. Zo zijn vrouwelijke kandidaten al in de meerderheid met een aantal van 199 tegenover 161 mannen. Bij de stagiairs is het verschil nog groter met 154 vrouwen tegenover 105 mannen.

Hoewel er na de examensessies van 2016 en 2017 een debriefing volgde, waarin de vragen werden besproken, tips werden gegeven en een literatuurlijst werd aanbevolen, is het resultaat van het laatste jaar – na de stijgende lijn van de voorgaande jaren – het zwakste resultaat sinds de invoering van het vergelijkend examen, in elk geval bij de Nederlandstalige stagiairs.

Hoewel sommigen insinueerden dat het examen gebrekkig was, kan dat niet zonder meer voor waar worden aangenomen, zeker niet met de verworven kennis in het kader van de rechtenstudies als basis en rekening houdend met vergelijkbare examens voor andere beroepsgroepen. Hierbij merkt de commissie op dat de universitaire opleiding algemeen is (de Belgische universiteiten zijn geen praktische law schools, maar leiden studenten op tot masters in de rechtsgeleerdheid)

en dat de stagiair vele praktische vaardigheden nadien zelf moet verwerven. Ook bestaat er geen ManaMa in het executierecht zoals die voor het notariaat wel bestaat.

Een dergelijke ManaMa lijkt ook niet aan de orde, want die zou veel te specialistisch en te kleinschalig zijn en net als de ManaMa notariaat niet voor financiering in aanmerking komen.

De commissie besluit uit de ervaringen van de voorbije vier jaar dat er vier belangrijke voorwaarden zijn om te slagen: naast leergierig zijn, is het aangewezen om de actualiteit – zowel de omzendbrieven van de Nationale Kamer, als nieuwe legislatieve initiatieven en rechtspraak – op de voet te volgen, goed te studeren, waarbij de aanbevolen literatuurlijst een nuttige leidraad is, én de stagemeester op zijn verantwoordelijkheid wijzen.

Stagiairs, wees nieuwsgierig en vraag om zoveel mogelijk verschillende aspecten van het kantoorwerk te mogen doen. Een stagemeester heeft immers de opdracht aanvaard om te investeren in stagiairs en moet dus ook mee nadenken over de leerschool die hij voor zijn stagiair kan zijn. Dat is niet evident, want het vereist engagement en een tomeloze inzet. Het is niet de taak van de NKGB, de NVKSG, UFHJ, CVG of SAM-TES om een alles­ omvattende vorming te organiseren, wel heeft een

april - mei 2019 NKGB-CNHB

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 7

7

17/04/19 09:48

kandidaat-gerechtsdeurwaarder het initiatief genomen om een handboek te schrijven. Dat boek1 dat enkel beschikbaar is in het Nederlands – is een handig instrument voor de stagiairs, alsook een naslagwerk voor kandidaat-gerechtsdeurwaarders – in functie van hun benoemingsprocedure – en voor kantoren. Tot slot is het algemeen bekend dat wie niet permanent studeert vrij vlug afleert. Een universitair diploma is geen eindpunt maar juist de start van een continu leerproces.

Enkele cijfers ter vergelijking: Onder de vroegere homologatieprocedure, totaal niet te vergelijken met het huidige vergelijkend examen, slaagde in de laatste 4 sessies ook niet de helft: »» 2010: 38% »» 2011: 43% »» 2012: 46% »» 2013: 48% Uit die cijfers (niet opgesplitst per taalgroep) blijkt dat het sinds de nieuwe benoemingsprocedure minder gemakkelijk is om de titel kandidaat-gerechts­ deurwaarder te verwerven. Hierbij dient wel opgemerkt te worden, dat de commissie ondervindt dat degenen die nu slagen beter voorbereid zijn op het ambt, wat de kwaliteit van de dienstverlening en het imago van de beroepsgroep enkel ten goede kan komen.

Bovendien staat het buiten kijf dat een schriftelijk examen met een anonieme verbetering voor een grotere objectiviteit zorgt dan een louter mondelinge homologatietoets.

Ook de slaagpercentages om toegang te krijgen tot de magistratuur zijn laag: Beroepsbekwaamheid: »» 2014–2015: 9,76% Nederlands, 9,52% Frans; »» 2015–2016: 12,32% Nederlands, 13,14% Frans; »» 2016–2017: 10,63% Nederlands, 8,62% Frans.

Vergelijkend toelatingsexamen gerechtelijke stage (maximaal vijf deelnames). »» 2014–2015: 10,74% Nederlands,18,9% Frans; »» 2015–2016: 16,25% Nederlands, 17,91% Frans; »» 2016–2017: 13,10% Nederlands, 18,85% Frans.

5

1

2

In Frankrijk is het gemiddelde slaagpercentage 35% (na schriftelijke en mondelinge proef), maar men mag slechts vier keer deelnemen.

3

In het notariaat is het vergelijkend examen inmiddels zeventien maal georganiseerd. Het gemiddeld slaagpercentage is 22%. Het notariaat kent nochtans een extra jaar studie, een driejarige stageperiode en een evaluatie tijdens de stage.

4

Voor het diplomatiek examen slaagt slechts 2% en men heeft maar drie kansen om deel te nemen.

De commissie merkt ook op dat veel bedrijven interne selectieprocedures en toetsen organiseren of zelfs strenge toegangsproeven via selectiebureaus (met psychologen) inrichten om toegang tot het bedrijf te krijgen. Vaak stellen bankinstellingen als eerste voorwaarde dat men tweemaal onderscheiding diende te behalen aan de universiteit om toegelaten te worden tot de selectieproeven.

Een vaak gehoorde suggestie is om ook voor titularis-­ gerechtsdeurwaarders periodiek een examen of een evaluatie te organiseren, want – zo luidt de achterliggende gissing – niet elke titularis zou ervoor slagen.

Het is evenwel niet aan de commissie om op dergelijke hypothetische vragen te antwoorden. Het is wel zo dat stagiairs zich specifiek moeten voorbereiden op het examen, vandaar dat ze ook meer FPO-punten moeten halen dan titularissen of kandidaten. Men kan dus geenszins als norm stellen dat de huidige generatie titularissen zou moeten slagen in het examen. De bedoeling van de wetgever was juist een opwaardering van de opleiding en het kennisniveau van de toekomstige titularissen te bekomen, net zoals dat met de hervorming van het statuut in 1993 ook al het geval was. Op dat vlak kan worden besloten dat het diploma van licentiaat of master in de rechten geen sluitende garantie biedt voor een zorgeloze carrière. Het is het begin van een permanent proces van studie, bijscholing en zelfvorming, waarvoor elke jurist in beginsel zelf de verantwoordelijkheid draagt.

Niets sluit echter uit dat de nieuw te installeren commissie andere accenten zal leggen, eventueel andere

1 B. Feys, Compendium Gerechtsdeurwaarders, Gent, Knops Publishing, 2018, 1741 p.

8

NKGB-CNHB april - mei 2019

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 8

17/04/19 09:48

“

De aanspraken en verdiensten van de kandidaten moeten dus onderzocht en vergeleken worden op basis van objectieve, redelijke en pertinente criteria. ”

vraagstellingen zal hanteren of bijkomende examen­ technieken zal hanteren, uiteraard voor zover conform aan het examenprogramma.

De kandidaten Over de benoemingsprocedure tot titularis-gerechtsdeurwaarders is al veel inkt gevloeid en al veel gepalaverd, zeker over het schriftelijke deel ervan. De commissie heeft voor die techniek gekozen, omdat het een objectieve toetsing garandeert van de kennis van de gerechtelijke procedures en regels van de praktijk. De toets is immers een voor elke kandidaat identieke schriftelijke bevraging in de vorm van een lijst van meerkeuzevragen.

Iedereen begint dus gelijk aan de meet, daar waar bij een mondelinge vraagstelling ongelijkheid zou kunnen ontstaan wat, in het slechtste geval, aanleiding zou kunnen geven tot geruchten dat de ene kandidaat moeilijkere vragen voorgeschoteld kreeg dan de andere.

De schriftelijke evaluatie is dus één techniek. Binnen de grenzen van het redelijkheidsbeginsel is het echter volstrekt aanvaardbaar om diverse technieken te hanteren. Tevens oordeelde de Raad van State reeds (in een arrest van 11 oktober 2013, nr. 208.050) dat een beoordeling van kandidaten in verschillende fasen op zich niet strijdig is met het gelijkheidsbeginsel inzake benoemingen in openbare ambten. Ze is evenmin in tegenspraak met de formele en de materiële motiveringsplicht, op voorwaarde dat zowel voor de selectie van de groep van de meest geschikte kandidaten als voor de aanwijzing van de meest geschikte kandidaat redenen worden opgegeven die de betrokken beslissing kunnen dragen en die redenen mogen elkaar niet tegenspreken.

De aanspraken en verdiensten van de kandidaten moeten dus onderzocht en vergeleken worden op basis van objectieve, redelijke en pertinente criteria. De commissie kan onmogelijk voor elke kandidaat in detail ingaan op de

schriftelijke evaluatie, wat een intern beoordelings­ element is.

Het slaagpercentage voor de sessie 2017 was laag: 38,5% aan Nederlandstalige zijde en 34% aan Franstalige zijde. Louter ter illustratie stipt de commissie aan dat veel kandidaten de impact van de Potpourri V-­wet met betrekking tot de uitvoerbaarheid bij voorraad absoluut niet onder de knie hadden – wat nochtans basiskennis moet zijn voor de dagelijkse uitoefening van de job – of zelfs niet weten in welk geval een exploot al dan niet onder gesloten omslag moet afgegeven worden.

Hierbij mag men ook niet uit het oog verliezen dat de commissie de drie meest geschikte kandidaten moet rangschikken, waarbij de onderlinge competitie inderdaad groot is en de lat daarom onvermijdelijk hoog ligt.

De commissie pretendeert niet dat er geen andere technieken en methodes bestaan dan deze die in de eerste twee benoemingsrondes sinds het statuut 2014 werden toegepast, maar het blijft speculeren of een andere methode tot een beter resultaat zou hebben geleid. In elk geval moet elke verandering van methode doordacht – na evaluatie en reflectie – gebeuren, waarbij de voor- en nadelen van verschillende technieken tegen elkaar worden afgezet en waarbij geenszins de principes inzake objectivering uit het oog worden verloren. Dat zal ongetwijfeld een uitdaging worden voor de volgende benoemingscommissie die met een voorsprong zal starten ten opzichte van het huidige mandaat. Een vergelijking met het notariaat gaat hier niet op, omdat elke kandidaat die meedingt voor een benoeming tot titularis-notaris heeft deelgenomen aan het vergelijkend examen om de titel van kandidaat-notaris te verwerven, ook zij die bij de inwerkingtreding van het nieuw statuut voor de notarissen al sinds jaar en dag kandidaat-notaris waren.

De nieuwe benoemingscommissie staat overigens voor een zware uitdaging, aangezien vanaf de sessie 2020 de eerste laureaten van het vergelijkend examen (benoemd tot kandidaat in 2015) kunnen meedingen naar een benoeming tot titularis-gerechtsdeurwaarder. De vraag of de schriftelijke, objectieve evaluatie in haar huidige vorm kan blijven bestaan, dringt zich dus op.

april - mei 2019 NKGB-CNHB

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 9

9

17/04/19 09:48

“ Besluit In navolging van de magistratuur en het notariaat heeft de wetgever het belang ingezien van een objectieve benoemingsprocedure voor gerechtsdeurwaarders, zij het dat de regeling voor het notariaat niet volledig is doorgetrokken naar de huidige generatie van kandidaat-gerechtsdeurwaarders. Het vergelijkend examen en het jaarlijks maximaal aantal te rangschikken stagiairs dat kan worden benoemd tot kandidaat-gerechtsdeurwaarder betekent een forse opwaardering binnen het beroep naar de toekomst toe.

De benoeming van kandidaat-gerechtsdeurwaarder tot titularis-gerechtsdeurwaarder blijft evenwel de achilleshiel van de nieuwe procedure. Er hangt dus veel af van de invulling van de objectieve evaluatiecriteria, waarvan de wetgever het probleem van de minister onder de vroegere benoemingsprocedure in de nieuwe procedure heeft doorgeschoven naar de benoemings­ commissies.

Niets belet de stakeholders binnen het beroep echter om een wetswijziging voor te stellen om de toegang tot het beroep op een andere wijze te organiseren, naar analogie en louter als voorbeeld, met het notariaat.”

wijze te organiseren binnen het wetgevend kader van het huidig statuut.

Niets belet de stakeholders binnen het beroep echter om een wetswijziging voor te stellen om de toegang tot het beroep op een andere wijze te organiseren, naar analogie en louter als voorbeeld, met het notariaat.

Caveat. De roep om de toegang tot het beroep van gerechtsdeurwaarder (en ook dat van notaris) anders te organiseren en/of makkelijker te maken, zoals recent nog gesuggereerd in de expertenrapporten ten behoeve 2 De magistratuur staat inmiddels veel stappen verder. van de minister van Justitie, kan de objectiviteit in het Het is een uitdaging en moeilijke denkoefening voor gedrang brengen. De invoering van bijvoorbeeld psychode benoemingscommissies voor gerechtsdeurwaarders logische testen om het empathisch vermogen af te geweest om met een ander (beperkter) wettelijk kader en toetsen, klinkt trendy maar is zeker geen objectievere minder werkingsmiddelen dan de magistratuur en het graadmeter om juridische kennis af te toetsen. Het notariaat een even kwalitatieve selectie- en benoevermogen om conflicten te beheersen en te bemiddelen mingsprocedure af te leveren. is weliswaar belangrijk, maar moet ook gaandeweg Zo postuleerden voor de sessie van 2017–2018 tijdens de beroepsuitoefening verfijnd en aangescherpt bijvoorbeeld 383 (176 Franstalige en 207 worden. Sociale vaardigheden en empathisch vermogen Nederlandstalige) kandidaat-gerechtsdeurwaarders voor zonder een gedegen theoretische onderbouw is als een 25 vacante plaatsen. Dat vertaalde zich in meer dan mooi gebouw zetten op drijfzand: gevaarlijk en nutteloos.

30.000 te lezen pagina’s voor de benoemingscommissie. Bovendien lost dat het probleem van het beperkt aantal De commissie stelt dan ook, ter besluit, vast dat veel plaatsen in verhouding tot het aantal kandidaten niet op. inspanningen zijn geleverd door haar leden, daarin De commissie wijst er nog op dat zij bij de hoorzittingesteund door de onverdroten inzet van de medewerkers gen van de kandidaat-gerechtsdeurwaarders telkens de van SAM-TES, om dat aspect van het nieuwe statuut op bij KB vastgelegde criteria nauwgezet volgde en zo ook poten te zetten en op een degelijke wijze uit te werken de sociale en organisatorische bekwaamheden en en waarbij zij steeds heeft gestreefd om de doelstellinvaardigheden in hoofde van de kandidaten aftoetste gen van kwaliteit en objectiviteit te respecteren. (communicatievaardigheden, besluitvaardigheid, De commissie is ook niet blind voor de weerstand die zelfbeheersing, houding, standvastigheid, integriteit, er leeft bij bepaalde collega’s binnen het korps – wat ook onpartijdigheid, respect voor de deontologie en confraniet onlogisch is gelet op de cultuuromslag – maar stelt terniteit, personeelsbeleid, leiderschap en coaching). De vast dat er geen waardig alternatief naar voren wordt gediversifieerde ervaring van de leden van de heterogeschoven om de toegang tot het beroep op een betere geen samengestelde commissie staat daar ook borg voor.

2 Zie “Naar een evaluatie van de selectie van magistraten”, Mariska VAES, Geert VERVAEKE c.s., RW 2014-15, 563-572.

10

NKGB-CNHB april - mei 2019

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 10

17/04/19 09:48

COMMENTAAR HENDRIK DE CLERCK, VOORZITTER NVKSG

Met de wet op het nieuw statuut van de gerechtsdeurwaarders (wet van 7 januari 2014, BS 22 januari 2014) werd de instroom in het beroep uitgebreid geregeld en sterk gemoderniseerd. Enerzijds wilde men met het nieuwe artikel 510, § 1 Ger.W. de sterke toename van het aantal stagiairs aan banden leggen,1 anderzijds had de wetgever een kwaliteitsverhoging voor ogen met betrekking tot de nieuw te benoemen kandidaten.2 Hoewel uit de gemiddelde slaagpercentages van de voorbije jaren duidelijk blijkt dat het nieuwe wetgevend kader een heel andere mentaliteit vereist van de stagiair, moeten we ons er toch ook voor hoeden dat de instroom in het beroep niet dermate aan banden wordt gelegd, dat ze volledig dreigt op te drogen. Het kan inderdaad niet ontkend worden dat het vergelijkend examen voor een benoeming tot kandidaat-gerechtsdeurwaarder van de stagiair meer vraagt dan een loutere kennis van het wetgevend kader.

Men zal zich tijdens de twee jaar stage (en uiteraard ook erna) verregaand moeten engageren, zowel praktisch als theoretisch. Dat van een Master in de Rechten een zekere zelfstandigheid kan worden verwacht is evident, maar we moeten als beroepsgroep ook onze verantwoordelijkheid durven nemen in de garantie naar de toekomst. Wanneer we streven naar een betere kwaliteit, moeten we durven nadenken over een betere omkadering van de stage en een grotere controle op het verloop ervan. Er is nood aan een houvast voor de stagiair, maar ook voor de stagemeester. Een vademecum met daarin een uitgewerkt stagereglement, een vast stageprogramma en andere basisinformatie is een noodzaak om het verwerven van de

1 P. LOMBARDI, “Opwaardering van het statuut van de kandidaatgerechtsdeurwaarder”, De Gerechtsdeurwaarder juni 2015, 12.

2 Memorie van toelichting bij het wetsontwerp tot wijziging van het statuut van de gerechtsdeurwaarders, Parl. St. Kamer 2012–2013, nr. 53 2937/001, 10.

3 MB 10 oktober 2014, BS 27 oktober 2014.

beoogde competenties te garanderen. Daarnaast denkt de NVKSG ook aan de invoering van de figuur van een stagecoach. Een vertrouwenspersoon tussen stagiair en stagemeester die advies kan verstrekken met betrekking tot de concrete invulling van de stage in het licht van het programma van het vergelijkend examen3 en die bemiddelt waar nodig. De NVKSG ziet in de omkadering van de stage toch één van dé prioriteiten om de toekomst van ons beroep kwaliteitsvol te garanderen.

“

Wanneer we streven naar

een betere kwaliteit, moeten we durven nadenken over een betere omkadering van de stage en een grotere controle op het verloop ervan.”

De keuze voor de techniek van een schriftelijke evaluatie in het kader van de benoemingsprocedure tot titularis-­ gerechtsdeurwaarder zorgde in 2016 voor de nodige commotie onder de kandidaten. Geleidelijk aan groeide de overtuiging dat een dergelijke methode een belangrijke stap is in het streven naar absolute objectiviteit en kwaliteitsvergroting.

De nieuwe benoemingscommissies staan vandaag voor nieuwe grote uitdagingen. Niet alleen is er de aankomende samenloop van diverse generaties kandidaten.

De kandidaten benoemd in 2015 zullen in 2020 voor het

april - mei 2019 NKGB-CNHB

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 11

11

17/04/19 09:48

eerst mee kunnen postuleren. Vraag die zich dan ook stelt, is of het gebruik van die evaluatiemethode gehandhaafd zal kunnen blijven. Daarnaast zal men de constante druk en de onzekerheid die een bijna jaarlijkse theoretische bevraging legt op de deelnemende kandidaten moeten kunnen verantwoorden. Sommigen onder hen zouden immers kunnen afhaken waardoor potentiële

“

Misschien kan de creatie

12

van een wervingsreserve gekoppeld aan een wijziging in het systeem van permanente vorming hier een oplossing bieden?”

kwaliteit verloren kan gaan. We moeten dus met een open geest blijven nadenken over de verdere optimalisatie van het benoemingsproces. Misschien kan de creatie van een wervingsreserve gekoppeld aan een wijziging in het systeem van permanente vorming hier een oplossing bieden?

Transparantie, objectiviteit en kwaliteitsbewaking moeten steeds voorop staan in het benoemingsproces om de beoogde kwaliteitsverhoging na te streven en iedereen gelijke kansen te bieden.

Niet alleen voor de benoemingscommissie maar voor iedereen in onze beroepsgroep zal de blijvende uitdaging erin bestaan om een kwaliteitsvol en transparant perspectief te bieden aan stagiairs, kandidaat-gerechtsdeurwaarders en jong geïnteresseerden in het beroep.

Want alleen zo kunnen we een duurzame en onderbouwde toekomst voor dit ambt veilig stellen.

NKGB-CNHB april - mei 2019

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 12

17/04/19 09:48

BIJZONDERE ONTMOETINGEN LUC FERRAND OVER EUROPESE DIGITALISERINGSPROJECTEN

Kan u zich kort voorstellen?

Wat omhelst het “e-CODEX project”?

Het “e-CODEX project”, dat in 2011 op initiatief van de Europese Commissie en met medewerking van de lidstaten werd gelanceerd, wil de elektronische communicatie tussen juridische actoren in Europa mogelijk maken.

Het project maakte de ontwikkeling mogelijk van een technische module die gedematerialiseerde en veilige uitwisselingen toelaat, ongeacht de technologie die door de afzender en de ontvanger wordt gebruikt.

Het “e-CODEX project” brengt nu gerechtsdeurwaarders, advocaten en rechtbanken uit vele landen van de Europese Unie samen, waaronder Duitsland, Frankrijk, Spanje, Polen, enz.

De e-CODEX-oplossing wordt door de Europese Commissie steeds meer gesmaakt, of het nu gaat om strafrechtelijke, commerciële of civiele zaken. Het project raakt immers de essentie van het voorstel tot herziening van de verordening betreffende de betekening en kennisgeving in Europa.

Ik werk als magistraat van de rechterlijke orde in Frankrijk, gespecialiseerd in de burgerlijke rechtspleging. Intussen ben ik al tien jaar aan de slag bij het Franse ministerie van Justitie.

U bent voorzitter van de expertengroep voor de elektronische betekening en kennisgeving bij de Europese Raad.

Kan u toelichten wat u precies doet?

De expertengroep komt nu bijna twee jaar samen. Zonet hebben we een eerste verslag afgerond, waarin we het positief recht inzake de elektronische betekening en kennisgeving in Europa hebben geanalyseerd. Meer bepaald hebben we ons licht laten schijnen over de verscheidene modaliteiten die de lidstaten hanteren voor de grensoverschrijdende verzending en betekening van akten. Hoewel we vaststelden dat de gebruikte middelen enorm verschillen van lidstaat tot lidstaat, zijn er ook gelijkenissen tussen de werkwijzen van de lidstaten.

Dat is bijvoorbeeld het geval voor de verplichtingen betreffende de beveiliging van de verzending en de authenticatie van de geadresseerde, die ervoor zorgen dat de betekening efficiënt verloopt, rechtszekerheid brengt voor de schuldeiser en daarenboven de rechten van de zwakste partij waarborgt.

Het verslag van de expertengroep beoogt daarom technische verbeteringen aan te brengen waarmee de verzendingen nog beter beveiligd kunnen worden om ze efficiënter en vlotter te maken. De besluiten van de groep werden eerst aan de Europese Commissie voorgelegd en

april - mei 2019 NKGB-CNHB

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 13

13

17/04/19 09:48

vervolgens aan de vertegenwoordigers van de Lidstaten binnen de werkgroep van de Europese Raad voor e-justitie. Het verslag werd door zowel de Europese Commissie als door de lidstaten uitstekend ontvangen.

Het hoofdbesluit van dat verslag is de noodzaak om enerzijds de rol van alle actoren – en in het bijzonder de rol van de gerechtsdeurwaarder – in de procedure, zoals ze nationaal gedefinieerd is, te behouden en anderzijds om te bepalen hoe de verzending vereenvoudigd en verbeterd kan worden en in welke omstandigheden ze via elektronische weg kan plaatsvinden zonder ieders rol en opdrachten te miskennen.

Moet de gerechtsdeurwaarder volgens u een rol blijven spelen in het kader van de elektronische betekening?

De tussenkomst van de gerechtsdeurwaarder in het kader van de elektronische betekening is een besluit dat iedereen lijkt goed te keuren, zowel de lidstaten als de Europese Commissie.

Kan u ons iets vertellen over het Europese e-CODEX project?

Dat project is voortgekomen uit de wens van de Europese Commissie en de lidstaten om samen te werken aan het schrappen van de fysieke grenzen binnen de Europese Unie met het oog op het verkeer van gerechtelijke akten.

Binnen de e-CODEX familie vinden we rechtsbeoefenaars, vertegenwoordigers van de lidstaten, maar eveneens vertegenwoordigers van de rechtzoekenden.

Daarnaast hebben we ook de vertegenwoordigers van de beroepsordes die binnen e-CODEX samenwerken, met onder andere de Franse nationale kamer van gerechtsdeurwaarders, maar ook de Europese stichting (de nieuwe organisatie voor het beroep van gerechtsdeurwaarder met het oog op de deelname aan de projecten van de Europese Unie) en binnenkort de UEHJ1 en de UIHJ.2 Aan de zijde van de advocaten hebben we de Raad van de Europese balies en aan de zijde van de notarissen de Raad van de Notariaten van de Europese Unie.

24 van de 28 ministeries van Justitie werken mee aan het project, met name die van alle stichtende staten van

Wie is Luc Ferrand?

Luc Ferrand is de directeur Compliance van de Nationale kamer van gerechts­deurwaarders van Frankrijk. In deze hoedanigheid is hij verantwoordelijk voor Europese aangelegenheden, en meer in het bijzonder voor de deelname van het beroep van gerechtsdeurwaarder aan het “e-CODEX project”.

de Europese Unie. België was overigens een van de eerste staten die zich bij het e-CODEX project voegde.

Hoe is het e-CODEX project opgebouwd?

Het e-CODEX project is gebouwd op een gedecentraliseerde architectuur met als hoofddoel het bestaan van de middelen eigen aan de beroepen of aan de Lidstaten nooit in vraag te moeten stellen. Via dat systeem kan een communicatie tot stand komen tussen de verschillende systemen zoals ze vandaag bestaan en ongeacht hun technologische onderbouw. Een oude en een moderne toepassing kunnen onderling communiceren via het e-CODEX systeem. Dankzij e-CODEX kunnen de fysieke grenzen geschrapt worden.

1 Europese Unie van Gerechtsdeurwaarders.

2 Internationale Unie van Gerechtsdeurwaarders.

14

NKGB-CNHB april - mei 2019

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 14

17/04/19 09:48

Wat moet voorzien worden om de e-CODEX te kunnen gebruiken?

E-CODEX vereist slechts twee hulpmiddelen: Het eerste element is een connector (een adapter).

Die connector maakt verbinding met een applicatie en maakt het mogelijk om berichten van die applicatie te ontvangen (stopcontact).

Het tweede element is de gateway (toegangspoort).

Via die gateway kan het nationaal systeem verlaten worden om zich op een ander nationaal systeem aan te sluiten via de gateway bij aankomst.

Zo kan het verstuurde bericht het systeem van bestemming bereiken.

Wat is het belang van e-CODEX voor de juridische beroepen?

E-CODEX is van groot belang voor de juridische beroepen aangezien de afzender en de geadresseerde geauthentiseerd kunnen worden en het verzonden bericht beveiligd kan worden.

Die verzending via e-CODEX kan niet vergeleken worden met de eenvoudige verzending van een e-mail.

Bij de verzending van een e-mail is er immers geen enkele zekerheid, noch over de ontvangst door de juiste geadresseerde, noch over de verzending door de juiste afzender, noch over de bewaring van de integriteit van de inhoud van het bericht. Via e-CODEX waarborgt men niet alleen met zekerheid de identiteit van de afzender en van de geadresseerde, maar eveneens de inhoud van het bericht.

Bijvoorbeeld bij de verzending van akten overeenkomstig de Verordening (EG) nr. 1393/2007 is de aange-

“

Via e-CODEX waarborgt men

niet alleen met zekerheid de identiteit van de afzender en van de geadresseerde, maar eveneens de inhoud van het bericht.”

zochte entiteit (de geadresseerde gerechtsdeurwaarder), dankzij het gebruik van e-CODEX, zeker dat de verzendende entiteit (de verzendende gerechtsdeurwaarder) gemachtigd is om een gerechtelijke akte te verzenden overeenkomstig die verordening. Omgekeerd is ook de verzendende gerechtsdeurwaarder zeker van de hoedanigheid van de geadresseerde gerechtsdeurwaarder. Bovendien zijn we via e-CODEX zeker van de integriteit van het bericht. Het bericht kan immers niet geopend of aangepast worden tijdens het transport.

Voor het ogenblik wordt e-CODEX uitgebreid benut in strafzaken, in het bijzonder door de magistraten gespecialiseerd in de strijd tegen terrorisme of georganiseerde misdaad.

De kwaliteiten van het systeem zijn heel interessant voor gerechtsdeurwaarders, in het bijzonder in het kader van de grensoverschrijdende verzending van akten overeenkomstig de Verordening (EG) nr. 1393/2007.

De uitdaging is nu om e-CODEX in burgerlijke en handelszaken te implementeren.

Hoe kan e-CODEX de hoedanigheid van de afzender en van de geadresseerde waarborgen?

Het e-CODEX project leunt aan bij een ander Europees project (namelijk Find a Bailiff) dat de adresgegevens van alle gerechtsdeurwaarders van de lidstaten van de EU bevat.

Op basis van dat adresboek, overgemaakt door elk van de nationale kamers of regulerende organen van het beroep van gerechtsdeurwaarder in de verschillende lidstaten van de Europese Unie, hebben we de permanente waarborg dat de afzender of de geadresseerde van de akte wel degelijk een gerechtsdeurwaarder in functie is (of equivalent). Het adresboek berust immers op het beheer van de inschrijvingen in het beroep op nationaal niveau. Wanneer een nationale kamer een gerechtsdeurwaarder schrapt, komt die niet meer voor op de lijst en kan hij bijgevolg geen akten meer ontvangen of verzenden. Wanneer een deurwaarder een akte verzendt, wordt hij in de lijst opgezocht door het systeem dat zijn hoedanigheid valideert. Op gelijke wijze zal het systeem controleren of de geadresseerde gerechtsdeurwaarder wel degelijk gerechtsdeurwaarder is. Zo beschikken we over een volkomen juridische waarborg voor de afzender en de geadresseerde.

april - mei 2019 NKGB-CNHB

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 15

15

17/04/19 09:48

Welk risico loopt het beroep indien het dat systeem niet integreert?

Het risico is volgens mij vrijwel van de baan, aangezien het beroep van gerechtsdeurwaarder vanaf het begin aanwezig was en zich meer en meer voor de zaak inzet. In het doemscenario waar het beroep zijn inspanningen voor e-CODEX zou stopzetten, zou het risico beslist zeer groot zijn.

De herziening van de Verordening (EG) nr. 1393/2007 voor de overgang naar de elektronische verzending is voor de gerechtsdeurwaarders slechts mogelijk indien ze gepast gewapend zijn om de nieuwe verantwoordelijkheden, die de Europese Unie hun zal toevertrouwen, op zich te kunnen nemen.

Mochten de gerechtsdeurwaarders niet terug te vinden zijn in Find a Bailiff en in e-CODEX, dan zouden ze niet voldoen aan de efficiëntie- en veiligheidsvoorwaarden die door de Europese Unie vooropgesteld worden.

Het is noodzakelijk dat gerechtsdeurwaarders in beide projecten aanwezig zijn, om nationaal en grensoverschrijdend te kunnen blijven betekenen. De grensoverschrijdende betekening is de waarborg dat de nationale betekening niet zal verdwijnen.

Voor het voortbestaan en de ontwikkeling van de grensoverschrijdende betekening zal die in de toekomst op elektronische wijze moeten kunnen geschieden en op gekwalificeerde professionals moeten kunnen steunen.

Indien het beroep niet mee aan boord van de e-CODEX stapt, zal het die kans voor altijd aan zijn neus zien voorbijgaan.

U werd aangesteld als bemiddelaar in het conflict dat tussen de UIHJ en de EKG3 bestond.

Wat is de huidige stand van zaken tussen die twee instellingen?

We hebben veel bereikt en ik dank beide partijen voor het vertrouwen dat ze mij gegeven hebben bij mijn aanstelling als bemiddelaar. We zijn aan het einde van een lange weg gekomen. Frankrijk heeft opnieuw haar plaats binnen de UIHJ ingenomen. De problemen die de communicatie tussen de verschillende leden bleven verstoren, zijn intussen opgelost.

De problematiek rond de respectievelijke verantwoordelijkheden tussen de organisaties werd opgehelderd.

3 Europese Kamer van Gerechtsdeurwaarders.

16

De EKG heeft een transformatie ondergaan. Ze is nu een stichting geïnspireerd op andere bestaande stichtingen ten dienste van de juridische beroepen, zoals de stichting van Europese advocaten.

Die nieuwe stichting zal de door de Europese instellingen gefinancierde samenwerkingsprojecten ten laste nemen en volledig in harmonie werken met de UEHJ, onderdeel van de UIHJ. Die harmonische samenwerking zal zich uiten in het kruisen van de besluitvormende organen.

Frankrijk wordt lid van de UEHJ en een lid van het uitvoerend comité van de UEHJ zal zich daarnaast bij de stichting voegen als voorzitter van haar wetenschappelijke raad.

Door die samenhang tussen de besluitvormende en beraadslagende organen is een dagelijkse, harmonische en doordachte samenwerking tussen beide instanties gewaarborgd, mits elke instantie haar eigen rol speelt met als gemeenschappelijk en enig doel om het beroep van gerechtsdeurwaarder te dienen.

Wat is volgens u de plaats van de gerechtsdeurwaarder binnen 20 jaar?

Ik ben ervan overtuigd, met name gelet op de nieuwe toelichting door de werkzaamheden van het Congres van de UIHJ te Bangkok, dat, ongeacht de ontwikkelingen, de relatie tussen een schuldeiser en een schuldenaar niet zonder menselijke tussenkomst kan plaatsvinden. Meer dan wat de techniek kan toevoegen, is de plaats van een door menselijke kwaliteiten gekenmerkte deskundige vandaag de dag absoluut onontbeerlijk en onvermijdelijk.

Voor mij is de plaats van de mens onontbeerlijk in het juridisch systeem zoals we het kennen in Europa en in de rest van de wereld, met zijn menselijke waarden en in de zoektocht naar de meest gepaste oplossing voor elk geval dat aan de rechter voorgelegd wordt, en vervolgens in de uitvoeringsfase, en lijkt de plaats van de gerechtsdeurwaarder dus ook voor de toekomst gewaarborgd, aangezien hij zich fel inzet voor de modernisering van zijn beroep.

NKGB-CNHB april - mei 2019

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 16

17/04/19 09:48

OVERZICHT VAN DE POTPOURRI-WETGEVING Onderwerp

Samenvatting

Beoogde Potpourri Van kracht wettelijke bepaling(en) geworden bepaling(en)

Potpourri 1 ( Wet van 19 oktober 2015, houdende wijziging van het burgerlijk procesrecht en houdende diverse bepalingen inzake justitie, B.S., 22/10/2015)

Gezag van gewijsde

Precisering van de notie van het gezag van gewijsde, die de jurisdictionele handeling dekt die het voorwerp was van een beslissing op voorwaarde dat de gevorderde zaak Art. 2 dezelfde is, dat deze op dezelfde oorzaak berust, en voortaan, “ongeacht de ingeroepen rechtsgrond”.

Art. 23, Ger. Wetb.

1/11/2015

Communicatie tussen de actoren in de gerechtelijke wereld

Invoering van een elektronisch communicatieplatform (voor elke kennisgeving, mededeling of neerlegging)

Art. 3

Art. 32ter, Ger. Wetb.

1/1/2016

1/11/2015

Betekening aan parket

Betekening aan parket voortaan mogelijk via parketsecretaris/parketjurist

Art. 4, 5, 6 en 8

Art. 38, §2, al. 1, art. 40, al. 2, art.

42, 7°, en art. 57, al. 2, Ger. Wetb.

Betekening van een verstekvonnis

Schrapping van de verplichting om een bij verstek gewezen vonnis binnen het jaar na de uitspraak ervan te betekenen

Art. 20

Art. 806, Ger. Wetb.

1/11/2015

Stelsel van nietigheden

Uitbreiding van het stelsel van nietigheden tot de op straffe van nietigheid verjaarde termijnen

Art. 22, 23, en 25

Art. 860, 861, 864, Ger. Wetb.

1/11/2015

Stelsel van nietigheden

Schrapping van het stelsel van de absolute nietigheden

Art. 24

Art. 862, Ger. Wetb.

1/11/2015

Stelsel van nietigheden

Schrapping van artikel 867 Ger. Wetb., dat bepaalt dat het verzuim of de onregelmatigheid van de vorm van een proceshandeling / de niet-naleving van de op straffe van nietigheid verjaarde termijnen niet tot nietigheid kan leiden als het doel bereikt werd.

Art. 27

Art. 867, Ger. Wetb.

1/11/2015

Hoger beroep tegen de vonnissen alvorens recht te spreken

Hoger beroep tegen een vonnis alvorens recht te spreken voortaan enkel mogelijk samen met hoger beroep tegen het eindvonnis

Art. 31

Art. 1050, Ger. Wetb.

1/11/2015

Procedure van de invordering van onbetwiste schuldvorderingen

Nieuwe administratieve invorderingsprocedure - schuldeiser en schuldenaar ingeschreven bij KBO onbetwiste geldschuld

Art. 33 tot 40

Art. 1394/20 tot 1394/27, 2/7/2016 Ger. Wetb.

Voorlopige tenuitvoerlegging

Opschorting van tenuitvoerlegging in geval van verzet tegen een eindvonnis

Art. 41

Art. 1397, Ger. Wetb.

1/11/2015

Voorlopige tenuitvoerlegging

Principe van de tenuitvoerlegging bij voorraad voor elk eindvonnis (behoudens uitzondering of gemotiveerde Art. 41 beslissing van de rechter) niettegenstaande hoger beroep

Art. 1397, Ger. Wetb.

1/11/2015

april - mei 2019 NKGB-CNHB

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 17

17

17/04/19 09:48

Onderwerp

Samenvatting

Beoogde Potpourri Van kracht wettelijke bepaling(en) geworden bepaling(en)

Pot-pourri 2 (Wet van 5 februari 2016 tot wijziging van het strafrecht en de strafvordering en houdende diverse bepalingen inzake justitie, B.S., 19/02/2016) Betekening aan het Openbaar Ministerie

Schrapping van de verplichting om een beroep te doen op een gerechtsdeurwaarder in geval van betekening van openbaar ministerie aan openbaar ministerie

Art. 125

Art. 40, al. 2, 29/2/2016 Ger. Wetb.

Pot-pourri 3 (Wet van 4 mei 2016 houdende internering en diverse bepalingen inzake Justitie, B.S., 13/05/2016) Procedure van de invordering van onbetwiste schuldvorderingen

Vrijstelling van registratierechten op de gerechts­ deurwaardersakten (in deze procedure)

Art 6

Art. 162, 52°, 23/5/2016 Reg. Wetb.

Betekening via elektronische weg

Introductie van deze nieuwe betekeningswijze - keuze gerechtsdeurwaarder (behalve strafzaken)

Art. 8 tot 17 en 123

Art 32, 3°, 4°, 5° en 6°, en volg. art., Ger. Wetb.

31/12/2016

Benoemingscommissies (benoemingsprocedure van de GDW titularissen)

Vastgestelde periodiciteit voor de publicatie van de vacante plaatsen van gerechtsdeurwaarders titularissen: beperking tot 2 maal per jaar + mogelijkheid voor de commissies om een selectie van te horen kandidaten samen te stellen

Art. 121

Art. 515, Ger. Wetb.

23/5/2016

Nieuwe bevoegdheid aan de NKGB

Nieuwe bevoegdheid toegekend aan de NKGB (directiecomités), te weten het opzetten, het beheer van en het toezicht op de registers of bestanden toegekend aan de Nationale Kamer krachtens een wet

Art. 123

Art. 555/1, al. 1, 23° en 24°, Ger. Wetb.

31/12/2016

Procedure van de invordering van onbetwiste schuldvorderingen

Verruiming van het toepassingsveld van de procedure op grensoverschrijdende geschillen tussen in andere lidstaten gevestigde ondernemingen

Art. 127 en 128

Art. 1394/20, 2°, en 1394/21, 23/5/2016 al. 2, 5°, Ger. Wetb.

18

NKGB-CNHB april - mei 2019

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 18

17/04/19 09:48

Onderwerp

Samenvatting

Beoogde Potpourri Van kracht wettelijke bepaling(en) geworden bepaling(en)

Potpourri 4 ( Wet van 25 december 2016 tot wijziging van de rechtspositie van de gedetineerden en van het toezicht op de gevangenissen en houdende diverse bepalingen inzake justitie, B.S., 30/12/16)

Controle derdenrekeningen

Bevoegdheden toegekend aan de Koning om de modaliteiten te bepalen voor beheer, toegang tot, controle van en toezicht op derden- en rubriekrekeningen + precisering dat de controle door de NKGB van de derden­ rekeningen geen betrekking mag hebben op rekeningen beheerd in het kader van een gerechtelijk mandaat

Art. 70

Art. 522/1, §5, Ger. Wetb.

9/1/2017

Veroordeling tot de uitgaven

Mogelijkheid voor de rechter om de nutteloze kosten ten laste te leggen van de partij die ze foutief veroorzaakt heeft

Art. 81

Art. 1017, al. 1, in fine, Ger. Wetb.

9/1/2017

Centraal register van de collectieve schuldenregelingen

Nieuw geïnformatiseerd register dat de stukken en gegevens van de procedure bevat ; toegankelijk voor de rechtbank, de schuldbemiddelaar, de schuldenaars en de schuldeisers

Art. 83 tot 90

Art. 1675/20 tot 1675/26, 9/1/2017 Ger. Wetb.

Pot-pourri 5 (Wet van 6 juli 2017 houdende vereenvoudiging, harmonisering, informatisering en modernisering van bepalingen van burgerlijk recht en van burgerlijk procesrecht alsook van het notariaat, en houdende diverse bepalingen inzake justitie, B.S., 24-07-2017) Verstek

Bij verstek verweerder en redelijke twijfel aangaande ontvangst inleidende akte, mogelijkheid voor de rechter om Art. 136 betekening van de akte bij deurwaardersexploot te bevelen

Art. 803, Ger. Wetb.

3/8/2017

Verzet

Inleiding van verzet tegen een vonnis voortaan enkel mogelijk als het in laatste aanleg gewezen werd

Art. 1047, al.

1, Ger. Wetb.

3/8/2017

Wijziging van de vordering in echtscheiding voor de rechter

Mogelijkheid voor een partij - die de zaak/het voorwerp van de vordering wil uitbreiden of wijzigen + tegenvordeArt. 152 ringen / aanvullende vorderingen inleiden - om haar besluiten bij deurwaardersexploot te betekenen

Art. 1254, §5, 3/8/2017 Ger. Wetb.

Voorlopige tenuitvoerlegging

In de door de bepaling beoogde familiezaken, opschorting van de tenuitvoerlegging in geval van verzet en hoger beroep

Art. 1398/1, Ger. Wetb.

Voorlopige tenuitvoerlegging

in de door de bepaling beoogde familiale en disciplinaire zaken, opschorting van de tenuitvoerlegging tijdens de termijn waarin het verzet of het hoger beroep gevormd kan worden

Art. 157

Voorlopige tenuitvoerlegging

Afschaffing van het principe van de voorlopige tenuitvoerlegging voor vonnis dat betrekking heeft op onderzoeksmaatregel

Art. 159

Art. 1496, Ger. Wetb.

3/8/2017

Art. 160

Art. 2244, §1, al. 1, B.Wetb.

3/8/2017

Art. 19, wet van 25 ventôse jaar XI op het notarisambt

3/8/2017

Invorderingen onbetwiste Aanmaning tot betaling = nieuwe reden voor stuiting geldschulden van de verjaring

Art. 143

Art. 156

Notariële akten

Uitvoerbare kracht van een notariële akte - uitbreiding naar alle in de akte aangegane verbintenissen

Art 170

Betekening - territoriale bevoegdheid

Mogelijkheid dat een vrederechter bij ministerieel besluit wordt verplicht om zitting te houden in een nochtans opgeheven oude zittingplaats

art. 219

Betekening - territoriale bevoegdheid

Mogelijkheid voor de Koning om tijdelijk de afdelingszetel van de vrederechter over te plaatsen naar een andere Art. 223 gemeente van het arrondissement / rechtsgebied

Art. 1399, al. 3 en 2, Ger. Wetb.

Art. 66, Ger. Wetb.

Art. 86bis, Ger. Wetb.

3/8/2017

3/8/2017

3/8/2017

3/8/2017

april - mei 2019 NKGB-CNHB

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 19

19

17/04/19 09:48

Onderwerp

Samenvatting

Beoogde Potpourri Van kracht wettelijke bepaling(en) geworden bepaling(en)

Pot-pourri 6 (Wet van 25 mei 2018 tot vermindering en herverdeling van de werklast binnen de rechterlijke orde, B.S., 30-05-2018) Stelsel van nietigheden

Taalgebruik: absolute nietigheden worden relatieve nietigheden

Art. 5

Art. 40, Wet taalgebruik

9/6/2018

Stelsel van nietigheden

Verjaring op straffe van nietigheid voor alle bepalingen van hoofdstuk VII van het Gerechtelijk wetboek

Art. 13

Art. 47bis, Ger. Wetb.

9/6/2018

Disfunctioneren van het informaticasysteem

Uitstel van de verjaarde termijn op straffe van verval in geval van het disfunctioneren van het informaticasysteem Art. 14 van een platform verbonden aan de NKGB, aan de OVB, aan de OBFG en aan het notariaat

Art. 52, Ger. Wetb.

9/6/2018

Bevoegdheid Vrederechter

Het optrekken van de bevoegdheid ratione materiae van 2.500,00 € tot 5.000,00 € en van de limiet om hoger beroep in te leiden van 1.860,00 € tot 2.000,00 €

Art. 590 Art. 27 en 28 en 617, Ger. Wetb.

1/9/2018

Inschrijving op de rol (sanctie)

Procedure opgeschort tot de correcte registratie van een gedinginleidende akte op de algemene rol (= betaling van het rolrecht)

Art. 30

Art. 717, Ger. Wetb.

9/6/2018

Kennisgeving van de beslissingen

Veralgemening van de kennisgeving van de beslissingen zowel voor de burgerlijke zaken als strafzaken

Art. 32

792, al. 2, Ger. Wetb.

31/12/2019

Interpretatie en rechtzetting van de beslissingen

Toepassingsveld van de procedure verruimd en afgezwakt formalisme

Art. 34 en 35

Art. 794 en 794/1, Ger. Wetb.

9/6/2018

Stelsel van nietigheden

Bevoegdheid overgelaten aan de rechter om de akten te regulariseren die behept zijn met een nietigheid, als hij vaststelt dat de bewezen belangenschade hersteld kan worden

Art. 40

Art. 861, Ger. Wetb.

9/6/2018

“Uitgelokt” hoger beroep (incidenteel)

Bijkomende termijn voor hoger beroep toegekend aan een partij om hoger beroep in te leiden tegen een andere Art. 41 partij die niets te maken heeft met het oorspronkelijk hoger beroep

Art. 1051, Ger. Wetb.

9/6/2018

20

NKGB-CNHB april - mei 2019

De-Gerechtsdeurwaarder-2019-01_NL 2.indd 20

17/04/19 09:48