Het iubileumnummer isvoor deredactieaanleidinggeweestom aandachtte bestedenaan de mensendie achterhet werkvan deSIEDzitten. Wat voor soortmensensluitenzich eigenlijkbii deSIEDaan,wat beweegthen en wat doenzezoal?
In dit nummer gevenwe hiervan eenbeeld.Met zevenvrijwilligersvan deSIEDhieldenwe eenkort interview,met eenkiein deelvan demeerdan dertigvrijwilligersdiebii deSIED actiefziin.
Wevormen eenbont gezelschapdat verschillendedisciplinesvertegenwoordigt. Samenbeschikkenwe overeenrilke praktiikervaringin het bedrijfsleven,het onderwijs,dejournalistiek,bii overheid en bij adviesbureaus.Samendelenwe depassievoor de staden vooralvoor het rijke industriëleverieden.
WepakkeneengrotevaÍiëteitvan groteen kleineprojectenaan.Want dat willen we vooral:dingen aanpakken.Develesporendie deDeventer lndustrie sindsdeeersteindustÍiële revolutie heeftachtergelatenopsporen, bewaren,Íestaureren,presenterenen eennieuw levengeven.Met presenterenbedoelenwe ook publiceren:denk aanboekenalsDeventer Blik, overdegeschiedenisvan arbeidsmigranten,Ankersmit,100iaar katoenin Deventer,het rappoÍt Historischekwaliteit bedrijventerrein Bergweide,het publicerenvan fiets-en wandelroutesen artikelenin tijdschriften,het gevenvan lezingenen rondieidingenen het organiserenvan exposities. Wezoekendaarbiidesamenwerkingmet gemeenteliikeorganisaties,zoals het Stadsarchief en deAthenaeumbibliotheek,met het HistorischeMuseum,het Kunstcircuit,het Kunstenlab,met organisatiesalsde DeventerFotoKring,deSaxionHogeschool,met dehistorischeverenigingenin het Lebuïnusconventen met andereorganisatiesen bedrijvenmet wie we samenwerken.
Deuitgavenvan Niivertijd vormen inmiddels eenaardigecollectie.Eentoenemendaantal belangstellendenheeftalleuitgavenin huis of geeftte kennen deheleseriedan wel denog ontbrekendenummerste willen ontvangen.
Het magzekereenprestatiegenoemdworden dat deredactievan Nijvertijd: EricGiesbers, Janleovan deLaar,PieterEllensen IpedeGraafersteedsweeÍin slaagtom elk halfjaarmet eennaarvorm en inhoud opvallendnummer te komen. PieterenJanleozijn ervanafhet eerstenummer al bij!
Ik wensu veelleesplezier
Gijsvan Elk,voorzitter.
DeSli(htinglndustrieelErtgoedDeventer,is opgeÍichtiniuli1995.Doelishetbehoudvan industrieelerfgoedin Deventerenomgeving. OnswerkgebiedomvatBathmen,Deventer, Diepenveen,Olst,Twello,VoorstenWijhe. Cegevensvastleggen,historischonderzoek doenendaaroverpubliceÍenziinbelangrijke onderdelenvanonswerk. Weorganiserenexcursies,bijeenkomstenen lezingenengevenadviesop hetgebiedvan hergebruikvanindustrieelerfgoed. Natuurliikzettenwe onsinvoorheÍgebruikvan monumentenvanbedrijÍentechniek Voormeerinformatiekuntu onzebrochure aanvragen,bel(0570)641151 of mail info@sied.nl. Ukuntookonzelnternetsitebezoeken: \/W.sied.nl
VHCPArchitecten
RabobankSalland lmpress
SchaapBliksembeveiligingen Ontstoringstechniek
SmuÍit KappaZedek Tauw Rentree laargang12,nummer20,Februari2008
Industrieinspireert!
lndit nummervertelleneenaantalmensenoverwaarzijmeebezig warenofziinvoordeSIED.Aandeordekomtwatziidaarzoboeieno aanvinden,waarzehetvoordoen.Hetblijkteenstaalkaarttezijnvan invalshoekenenactiviteiten,diealleeengemeenschappelijkenoemer hebben:onsindustriëleerfqoed.Welatenhenzelfaanhetwoord.
Eenfles van blik
'Dwarsverbanden tussentechnische ontwikkelingen en marktbeleid vind ik fascinerend.Indertijd maakteik het begin mee van het proiect 'Deventer'blik', met veei industriëleen socialeaspecten,zoalsb.v. de'gastarbeiders'r'an Thomassenen Drijver.En toen kwam plotselingeen enorme collectie bllkken van een particuliere verzamelaarbeschikbaarwaar de SIED'ietsmee mocht doen'.Jemoet dan ineens vanuit meerderestandpunten naar eenverzamelingleren kijken: niet alleen
De gevoelige snaar
Als puber schreefik al grote bedriiven aan om een speldjete vragen (ik vraag me af waar ze geblevenziln ) Wat later werkte ik in de vakantie bij een firma die onderhoudswerk verrichtte bii de VerenigdeBlikfabrieken. Tljdens miin studie werktuigbouwkunde was eenvan de hoogtepunten een bezoekaan het historische stoomgemaal de Cruquius in de HaarlemmermeeÍ. Zo kreegik een steeds groeiende belangstelling voor de geschiedenisvan de techniek. Hoe aich ontwikkeld en waarom op die manier?
derii de Ysermólle (nu zetelt er de smederij van Wiliem JonkersIII) een tentoonstelling van kindertekeningen. Wie de jeugd heeft...
In het lustrumjaar 2000 is het ons gelukt een grote stoomlocomotief van de VeluwseStoomtrein Maatschappii op het industriespoor te laten rijden, dat spoedigdaarna is opgebroken.
Ik realiseerme vaak dat de huidige samenleving voor een groot deel bestaat en gevormd is door de industriële ontwikkelingen. Bezigzijn met het erfgoed daarvan motiveert me'.
11144-i.,;111=1-.a
technisch en industrieel, maar ook naar zeidzaamheid en musealewaarde.Jekomt via'alledaagse producten' een cultuurhistorische wereld binnen. En wat te denken van eenblik in flesvorm: uniek, gemaakt in de Verenigde Staten,voor een traditionele flessenvulmachine. Een interessant leerprocesI'
i-j':.í,a,+3 i iits2t=,1
Auto's in de garage
'Voor de oorlog bouwde de firma Lammers aan de havenkant van de oude Zwafte Silo een paardenstal,waar de trekpaarden stonden die het transport verzorgden van zout en veevoer.Toen dezeruimte veel later vrij kwam, ging ik daar oude auto,s opknappen, want ik werkte en woonde vlak in de buurt. Toen eind jaren '90 de laatste werknemer ging vertrekken vroeg de toenmalige eigenaar,de coóperatie DeventerLochem me om een oogje in 't zeil te houden. Van het een kwam het ander: doordat de voorzitter van de SIEDmij kende via mijn werk lukte het de SIEDhet voormalige kantoor van de CDL te huren met daarnaasteen flinke hal voor tentoonstellinsen en bijeenkomsten.
Het heeft me altijd gespetendat er in de stadveel verdween op industrieel gebied en door een fototentoonstelling van de SIEDwerd miin belangstelling gewekt.
Mijn enthousiasme nam geleidelijk toe en inmiddels wiid ik mii aan allerlei klussen in en om het gebouw: je moet iemand hebben die praktische dingen regelt! Ik mag graagfil het reiien en zeilen van 'de cluLr' meedenken over de grote lilnen'
ontwerp geen product
iaren dat ik alsontwerper bij ceramiekproducent in Maastricht werkte, keek ik vaak in het bedtiifsarchief wat er zoal gemaakt was in de loop van :de tiÍd. Vormgeving was altijd al verbonden met het
;industriële procesen met de technische eisen.Ik las in
@e iaen'7O d.atEngelandbegonnenwasmethet Sehoud van ziin naar verhoudingoudere
í,. strië1eerfgoed
].Jangetiid weer terug in Deventer hoorde ik het mozaïekvan dete slopen SocialeWerkplaatsaan Schonenvaarderstraatverloren dreigde te gaan. Dat wasvoor mii het seinactiefte worden bij de SIED:met eengroepjegeliikgezinden allepuzzelstukjesweerbij elkaarpassen en zo hebben we de voorstelling van Willy Zandvtiet uit de jaren zestiggered. Ik vind het zo leuk dat de SIEDook oog heeft voor de artistieke en maatschappelijke kanten van industÍieproducten: oude muutreclames, briethoofden, glas-in-loodramen, beletteringen. Door zulke karakteristiekedetailskomen andere tilden tot leven'.
'-Êz.,zt:zi Ê:::::'sz=+,,.
kiik op bedrijven tonen en de belangrijke rol van de mens daarin, ïi=;-:;zti': í:c:t:*,
',i' trr'i t,' ' i:; Ê {-
'ln 2O0lwerdmij gevraagdlidte dewerkl var zifn rát au. n van ik keirdedes@hting al t. Een n
Daarin ziltr dSSfffi@rváard igde ramenopgerrerffiEffiËffit het laatste gebouwvan defirma Ankersffiftdat gesioopt zou worden.
Speuren naar sporen
'lk had al zo'n 25 jaarin mijn vrlje tijd archeologischwerk gedaan,toen ik en dat leek me interessant:we konden ietsopbouwenl Samenmet anderen oude topograíischekaarlen,kadastergegevensen gemeenteverslagenbesfuderen om eenbeeld te krijgen. En daarna ter plekke kijken: wat is er nog over, hoe staathet erbij? Kunnen we verder komen met puzzelsen raadsels?Dat vind ik een van de leukstedingen: in
in I q95 hoordedat er eenstichting werd opgericht die het industriële ver- .: ledenvan Deventerin kaartzou brengen. Erwasdaarbijveelonderzoekte doen
De laatstetijd ben ik bezig geweestmet de veelbesproken ophaalbrug over de Buitengracht (bij Senzora).We vonden in het archief de oorspronkelijke tekeningen uit 1886,maar toen moest ik op zoek naar een mogelijkheid het bouwwerk gereconstrueerd te krijgen. Eenbedrijf in Genemuiden gaatde brug bouwen, compleet met klinknageis: voorjaar 2008 iigt hii er weer. Dat vind ik leuk en praktisch werk: uitzoeken hoe ik een speciaal proiect voor elkaarkan krijgen en hoe de bekostiging ervan rond ftan komen. Met miin achtergrond alsbouwkundige en mijn vele :relatieskan ik zo de SIEDvan dienst ziin en eenbijdrage leveren aan het erfgoedvan de stad'.
:&t:5,,*:z{}r:#*i1r:
machineof installatietesenkomen.die I vaneenvroegerproductieproces lt ::':lïilj::ï'J:":iïï::il"'
worden dat het somswaardevolis t industrieel erfgoedte behouden.'
