Jubileumboek 25 Trotse Winnaars (Groninger Ondernemingsprijs)

25 Trotse Winnaars!

Groninger Ondernemingsprijs (1998-2023)

VOORWOORD De Groninger Ondernemingsprijs wordt dit jaar voor de 25ste keer uitgereikt!

Dit jubileum verdient extra aandacht: het is een mijlpaal die niet alleen het verleden eert met alle winnaars, maar ook de toekomst viert van ondernemerschap in onze regio. Samen blijven we bouwen aan een bloeiende economie en een veelbelovende toekomst voor de volgende generaties ondernemers.

Harry Bouma, voorzitter van Bedrijvenvereniging Zuidoost, was de initiatiefnemer en katalysator voor deze uitgave. Hij maakte zich sterk om voor deze bijzondere gelegenheid een jubileumboek samen te stellen, een tijdloze herinnering aan ondernemingsgeest en innovatie die ons mooie noordelijke landschap kenmerkt.

Dankzij een bijdrage van het Ondernemersfonds Groningen, de provincie Groningen, gemeente Groningen en BDO Accountants & Adviseurs kon dit boek worden gerealiseerd. Deze sponsoren zagen de publicitaire waarde van de verhalen van excellente Groninger ondernemingen, concrete voorbeelden van succesvol ondernemerschap en de kracht van samenwerking.

Het resultaat is dit geweldige boek met exclusieve interviews en prachtige fotografie van alle 25 winnaars uit de periode 1997-2023. De verhalen laten een inspirerend beeld zien van gedreven en trotse ondernemers en hun medewerkers.

Mensen die geloven in wat ze kunnen, die het lef hebben om het ook daadwerkelijk te doen, die veerkracht tonen door grote tegenslagen te overwinnen en die ambities verwezenlijken door boven het maaiveld uit te steken. En dat allemaal in Stad en Ommeland. Daar mogen we ontzettend trots op zijn!

Namens bestuur, jury en sponsoren wens ik u veel leesplezier en inspiratie toe.

Winfryd de Haan Voorzitter Stichting Groninger Ondernemingsprijs

1

2

INHOUD EN EREGALLERIJ Over de Groninger Ondernemingsprijs

5

Bollegraaf Recycling Machinery (winnaar 2011)

36

Vraaggesprek met voorzitter Winfryd de Haan

8

Ofichem (winnaar 2012)

38

Cordial (winnaar 1998)

10

Bulthuis Truck & Traileronderdelen (winnaar 2013)

40

Werkman Aardappelen (winnaar 1999)

12

XPAR Vision (winnaar 2014)

42

Nijburg Industry Group (winnaar 2000)

14

Ophtec (winnaar 2015)

44

Solidus (voorheen Attica: winnaar 2001)

16

Eska (winnaar 2016)

46

Koninklijke Oosterhof Holman (winnaar 2002)

18

InnoCore Pharma (winnaar 2017)

48

Rodenstock Benelux (winnaar 2003)

20

Koopman Logistics Group (winnaar 2018)

50

Grafische Industrie De Marne (winnaar 2004)

22

Witec Group (winnaar 2019)

52

Vertis Holding (winnaar 2005)

24

Next Generation Schipyards (winnaar 2021)

54

Prolyte (winnaar 2006)

26

Klippa (winnaar 2022)

56

Variass Group (winnaar 2007)

28

EasyToys (winnaar 2023)

58

Wellness Pet Company (winnaar 2008)

30

Krantenknipsels

60

Lode Holding (winnaar 2009)

32

Foto-impressies

62

Dijkstra Groep (winnaar 2010)

34

Colofon

64

3

4

Over de Groninger Ondernemingsprijs DOEL Het stimuleren van de Groninger economie, door het zichtbaar maken van excellente en inspirerende bedrijven en het bieden van een relevant netwerk.

PROCES: VAN 10 GENOMINEERDEN NAAR 3 FINALISTEN NAAR 1 WINNAAR De campagne voor de Groninger Ondernemingsprijs begint telkens in het voorjaar, met de werving van succesvolle Groninger ondernemingen. Het aanmelden kan op 2 manieren: een onderneming kan zichzelf aanmelden als kandidaat en een onderneming kan voorgedragen worden door iemand anders. Bijvoorbeeld door de gemeente waar men gevestigd is.

KNOCK-OUT CRITERIA Alle deelnemers die direct of indirect zijn aangemeld worden in eerste instantie gescreend op de 3 knock-out criteria (de onderneming is gevestigd in de provincie Groningen, bestaat tenminste 5 jaar en heeft minimaal 10 medewerkers).

10 GENOMINEERDEN Uit alle ondernemingen die door deze voorselectie zijn gekomen, selecteert de jury voor de zomervakantie maximaal 10 genomineerden. Deze genomineerde bedrijven worden eerst benaderd met de vraag of zij daadwerkelijk mee willen doen. Ook krijgen de 10 te horen wat het betekent, om deel te nemen aan deze competitie. Deelnemen levert veel aandacht en waardering op, maar vraagt ook zeker de

nodige inspanningen vanuit de directie en de organisatie.

INTERVIEWS Zodra dit is vastgesteld, worden de namen van de 10 genomineerden bekendgemaakt en gaat de competitie echt van start.

Ter voorbereiding op de jurybeoordeling worden alle 10 bedrijven geïnterviewd door specialisten van DeHaan Advocaten & Notarissen, BDO Accountants & Adviseurs en Rabobank Groningen. Tijdens de interviews kijken zij naar de financiële, juridische en organisatorische kwaliteiten van de bedrijven. Ook kijkt men naar mogelijke risico’s met betrekking tot de continuïteit van de onderneming. Dat gebeurt onder andere op basis van de laatste jaarcijfers, inclusief een korte mondelinge toelichting daarop door de deelnemers.

Verder spreekt men over de geschiedenis en de ontwikkelingen van toen tot en met nu, over de wijze van leidinggeven en delegeren, de toekomstvisie, innovatie, personeelsbeleid en maatschappelijke bijdragen. Van het interview wordt een gespreksverslag gemaakt, dat na accordering door de geïnterviewden aan de jury wordt verstrekt.

AMBASSADEURSFILMS In de zomer worden alle 10 genomineerden geïnterviewd, gefilmd en gefotografeerd door Statement communicatieadviesbureau.

Van alle interviews worden artikelen en korte films gemaakt. Omdat de filmopnames mede mogelijk zijn gemaakt door een financiële bijdrage van de Ambassadeurs van

Groningen, worden ze Ambassadeursfilms genoemd. De films gaan na de zomer in première. Dat gebeurt tijdens een besloten bijeenkomst, samen met bestuur, sponsoren, alle genomineerden en vertegenwoordigers van de Ambassadeurs van Groningen. Direct na de première worden de films, artikelen en foto’s gepubliceerd op de website en de sociale media.

TOP 10 PITCHES De jury maakt op basis van de gespreksverslagen van de interviews, aangeleverde informatie en eigen waarnemingen voor zichzelf een Top 10. Deze rangorde wordt nog met niemand gedeeld, want deze kan nog beïnvloed worden door resultaten van de pitchpresentaties. Tijdens de Nominatiebijeenkomst, die na de zomer plaatsvindt, krijgen de 10 genomineerde bedrijven de gelegenheid om hun bedrijf in exact 3 minuten te pitchen voor jury en publiek. Daarbij kunnen zij 2 plaatsen winnen of verliezen in de - geheime rangorde die de jury op papier heeft gezet. Na de pitchpresentaties overlegt de jury of en zo ja welke wijzigingen er nog aangebracht moeten worden in de rangorde.

Vervolgens maken zij de Top 3 bekend.

JURYBEZOEK 3 FINALISTEN Wanneer de 3 finalisten bekend zijn, komen specialisten van DeHaan Advocaten & Notarissen, BDO Accountants & Adviseurs en Rabobank Groningen langs voor een bedrijfsbezoek, ter voorbereiding op het jurybezoek. Daarin komen de eerder-

genoemde onderwerpen nogmaals aan bod en wordt dieper ingegaan op aspecten als risico’s, interne beheersing van de onderneming, strategische plannen en uitdagingen. Vanzelfsprekend vindt er ook altijd een rondleiding plaats door het bedrijf om de indrukken uit de gesprekken nader te duiden. Ook van dit bezoek wordt een verslag opgemaakt dat aan de jury wordt verstrekt. Uiteindelijk brengt de jury zelf ook nog een bedrijfsbezoek aan de 3 finalisten. In dit bezoek beperkt men zich tot hoofdlijnen. Op basis van alle verkregen informatie en indrukken neemt de jury een gedegen besluit over de winnaar.

FEESTELIJKE FINALE De ontknoping van ieder seizoen vindt plaats tijdens de finale in MartiniPlaza.

In een feestelijk programma worden de 3 finalisten uitgebreid in de schijnwerpers gezet. Hun bedrijfsfilm wordt vertoond en ze worden live geïnterviewd op het podium door presentator Marcel Nieuwenweg.

Verder is er altijd een prominente spreker uitgenodigd, die een inspirerend verhaal vertelt. Uiteindelijk wordt de winnaar van de Groninger Ondernemingsprijs bekendgemaakt en gehuldigd door de commissaris van de Koning. Aansluitend is er uitgebreid gelegenheid om de winnaars te feliciteren, na te praten en te netwerken.

Meer informatie op: www.groningerondernemingsprijs.nl

5

De Groninger Ondernemingsprijs wordt mede mogelijk gemaakt door:

Over de Groninger Ondernemingsprijs BESTUUR 2023

SPONSOREN

• • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • • •

Voorzitter Winfryd de Haan Willem de Kok (directeur Martiniplaza) Wilco Jacobs (partner BDO Accountants & Adviseurs) Carlo Ezinga (directeur Rabobank Groningen) Wim van de Pol (voorzitter College van Bestuur Noorderpoort) Jasper Gevers (partner DeHaan Advocaten & Notarissen) Edward van der Meer (directeur Campus Groningen) Cas König (directeur Groninger Seaports) Hugo Velthuijsen (directeur Centre for Entrepreneurship Hanzehogeschool) Anne-Wil Lucas (manager Innoveren en Internationaliseren N.V. NOM)

BESTUURSADVISEURS 2023 • Meindert Tuin (senior adviseur EZ provincie Groningen) • Hemmo de Groot (senior accountmanager gemeente Groningen) • Gerda Huizenga (Economische Zaken provincie Groningen)

Provincie Groningen Gemeente Groningen DeHaan Advocaten & Notarissen BDO Accountants & Adviseurs Rabobank Groningen Noorderpoort Campus Groningen Groningen Seaports NOM Hanzehogeschool Groningen De Ambassadeurs van Groningen Martiniplaza Dagblad van het Noorden RTV Noord (De Regio Werkt) Statement communicatieadviesbureau

JURY 2023 • • • • • •

Voorzitter Henk Emmens (gedeputeerde Economische Zaken, provincie Groningen) Suzanne Snijder (Commercieele Club Groningen) Agnes Mulder (VNO-NCW MKB Noord) Paul Schreuders (XPAR Vision, winnaar 2014) Albert Keizer (Next Generation Shipyards, winnaar 2021) Yeelen Knegtering (Klippa, winnaar 2022)

ORGANISATIE • Organisatiebureau ZieOmmeZijde

COMMUNICATIE • Statement communicatieadviesbureau

Bezoek de website www.groningerondernemingsprijs.nl

YouTube-kanaal Groninger Ondernemingsprijs

7

Vraaggesprek met voorzitter Winfryd de Haan Winfryd, hoe lang ben jij al actief binnen de Stichting Groninger Ondernemingsprijs?

“Ik ben in 2010 in het bestuur gekomen. Jan Loeters van Rabobank Groningen vroeg mij destijds of ik wilde toetreden als bestuurslid.

DeHaan Advocaten en Notarissen was toen net sponsor geworden van de prijs. Twee jaar later trad Gerard Kral af als voorzitter en ben ik gevraagd om zijn functie over te nemen. Sindsdien doe ik dat met heel veel plezier. De laatste 5 jaren doe ik dat trouwens op persoonlijke titel, omdat ik ben gestopt bij DeHaan Advocaten en Notarissen. Jasper Gevers zit nu namens DeHaan in het bestuur.”

2023 is een bijzonder jaar voor de Groninger Ondernemingsprijs, maar ook voor jou, nietwaar?

“Ja, dat klopt! Dat is het zeker. Voor de stichting is het een bijzonder jubileumjaar.

We vieren de 25e editie van de prijs. Eigenlijk had het lustrum vorig jaar gevierd moeten worden, maar omdat de prijs in 2020 niet werd uitgereikt vanwege corona, is 2023 het jaar van de 25e uitreiking. Voor mij persoonlijk is het ook een bijzonder jaar, omdat het mijn laatste jaar is als voorzitter van de club. Anne-Wil Lucas van de NOM zal het stokje van mij overnemen en dat voelt goed. Er staat een solide organisatie met veel ervaring en voldoende sponsoren, dus ik heb er alle vertrouwen in dat de Groninger Ondernemingsprijs in goede handen is.”

8

Meer dan de helft van de afgelopen 25 jaar was je nauw betrokken bij de Groninger Ondernemingsprijs. Welke verschillen zie je tussen de prijs toen en nu?

“Ik denk dat de prijs in de loop van de jaren steeds professioneler, serieuzer en inhoudelijker is geworden. Zo hebben we een uitgebreide screening toegevoegd, waarbij alle genomineerde bedrijven inhoudelijk worden bevraagd door specialisten van Rabobank, DeHaan Advocaten & Notarissen en BDO Accountants & Adviseurs. We hebben de jurysamenstelling veranderd, met meer ondernemers erin. Tegenwoordig zitten er permanent 3 ondernemers - voormalige winnaars - in de jury. En er is steeds meer aandacht en publiciteit voor de prijs, mede dankzij de komst van de sociale media.”

“Verder hebben we de pitchbijeenkomst toegevoegd, waarbij de 10 genomineerden zichzelf in precies 3 minuten mogen presenteren aan de jury en publiek. Daarbij kunnen ze 2 plaatsen winnen of verliezen in de Top 10 die de jury al heeft opgesteld. Men weet alleen vooraf niet op welke plek men staat.

Dus dat maakt het extra spannend. En we hebben het netwerkdiner toegevoegd, voor genomineerden, bestuur, jury en sponsoren, voorafgaand aan de finale.”

“Verder maken we sinds 2016 van alle 10 genomineerden een korte bedrijfsfilm.

In de film zie je niet alleen de ondernemer, maar ook de medewerkers, de producten, de diensten en het bedrijfspand. Voorheen maakten we die alleen van de 3 finalisten.

De extra films zijn mogelijk gemaakt dankzij

een bijdrage van de Ambassadeurs van Groningen. Op het YouTube-kanaal van de Groninger Ondernemingsprijs staan nu al meer dan 100 video’s. Die geven een prachtige dwarsdoorsnede van het topsegment van het Groninger bedrijfsleven.”

Bekijk de films via de QR-code op pagina 7.

Ondanks dat er veel is veranderd, zijn er ook veel factoren gelijk gebleven, nietwaar?

“Ja, dat klopt. Ondanks alle veranderingen is de betrokkenheid van de provincie en de gemeente Groningen natuurlijk een constante waarde. De commissaris van de Koning reikt ieder jaar de prijs uit, de gedeputeerde van Economische Zaken is voorzitter van de jury en de finale is altijd in Martiniplaza.

Ook hebben we er bewust voor gekozen om slechts één prijs uit te reiken: de Groninger Ondernemingsprijs en dus geen andere prijzen ernaast te zetten. Ook de criteria voor de prijs zijn op hoofdlijnen gelijk gebleven: alleen ondernemingen die gevestigd zijn in de provincie Groningen, minimaal 5 jaar bestaan en tenminste 10 medewerkers hebben, mogen meedoen. Natuurlijk zijn we in de loop van de jaren wel meer gaan kijken naar ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid, digitalisering, internationalisering, artificial intelligence, robotisering en maatschappelijke betrokkenheid.”

Bij het bepalen van de 25e editie hebben jullie de allereerste prijsuitreiking niet meegeteld.

Waarom eigenlijk niet?

“Tijdens die allereerste editie - in 1997 was er nog helemaal geen sprake van een competitie. De toenmalige gedeputeerde,

Alexander Sakkers, reikte de Abel Tasmanpenning uit aan een beoogd consortium van 5 scheepswerven die buitendijks wilden gaan bouwen in de Eemshaven. Het was vooral een publiciteitsstunt voor een project dat uiteindelijk nooit werd gerealiseerd. Omdat er ook geen tegenkandidaten waren en er geen jury bij betrokken was, tellen wij deze editie niet mee en beschouwen we Cordial als de eerste echte winnaar van de prijs.”

Wat wens je de Groninger Ondernemingsprijs toe voor de toekomst?

“Een lang gekoesterde wens is, dat naast de provincie en de gemeente Groningen ook alle overige Groninger gemeenten en alle bedrijvenverenigingen in Stad en Ommeland weer actief mee gaan doen. Daarmee zou de prijs nog meer aan zeggingskracht en slagkracht kunnen winnen. Bovendien kan de prijs dan doorgroeien naar de Grote Zaal van Martiniplaza. Dit jaar vindt de finale daar plaats, omdat het een jubileumjaar is, maar eigenlijk hoort deze prijs daar natuurlijk standaard in uitgereikt te worden.

Onze doelstelling is dan ook om in de komende jaren de finale steeds in de Grote Zaal te gaan houden. Verder wens ik vooral dat de Groninger Ondernemingsprijs er over 25 jaar nog steeds is. Het zegt iets over deze mooie prijs dat bijna alle vroegere winnaars nog altijd bestaan, het uitstekend doen en ook graag wilden meewerken aan dit jubileumboek en aan de finale-avond.

Ik wens iedereen een goede gezondheid toe en goede zaken!”

9

10

Tanne Bosker, oud directeur-eigenaar van lijmproducent Cordial:

“De Groninger Ondernemingsprijs lift bedrijven op” De Groninger Ondernemingsprijs staat nog altijd op de bar bij Cordial. Dat weet oudeigenaar Tanne Bosker (71) bijna wel zeker.

Hij is sinds april 2023 met pensioen en heeft het bedrijf verkocht. Desondanks heeft hij het sterke vermoeden dat de bokaal nog altijd op die oh-zo-centrale-plek staat waar die al sinds 1998 bivakkeert.

Cordial, producent van lijmen uit Winschoten (met productielocaties in China en Indonesië), is als het ware om de bar heen gebouwd. Werken is met elkaar een sfeertje bouwen, vindt Bosker. En daar hoort een bar bij. Zodat je aan het eind van de week met elkaar een biertje kunt drinken.

INFORMELE CONTACTEN Bosker: “Tussen de middag staan de tafels gedekt in de kantine. Niemand hoeft brood mee te nemen naar het werk. Er wordt een uitgebreide lunch geserveerd. Hard en zacht gekookte eitjes en natuurlijk ook een gebakken ei. Korte lijnen, informele contacten, daar gaat het om! Het personeel kon alles tegen me zeggen en had daar beslist geen moeite mee.”

EIGENZINNIGHEID

KWALITEITSPREDICAAT

Tanne Bosker en zijn toenmalige compagnon Henk Rengers vormden een paar apart. Ze wilden helemaal geen fabriek beginnen, maar hun Belgische leverancier wilde met hun lijmrecepten aan de haal. Toen moesten ze wel! Bosker verzamelde mensen om zich heen die beter waren dan hijzelf, zo bekent hij.

“Ik ben in principe aartslui en betere mensen dagen me uit. Ze zetten me aan het werk.

Ik word geprikkeld om te gaan rennen.” Deze eigenzinnigheid leverde Cordial in 1998 de eerste echte Groninger Ondernemingsprijs op.

Het gala werd destijds gepresenteerd door Mart Smeets. Bosker: “Het was prestigieus opgezet.” Bosker en zijn mannen hebben alle jaren daarna uitgedragen dat ze de prijs hadden gewonnen. “Het is een kwaliteitspredicaat”, vindt hij, “en daarom gebruiken we het.”

SUCCESSTORY Anderzijds was de eigengereidheid eerder al een doorn in het oog van de Avebe-top, toen Bosker directeur was van Scholten Lijmen, een Avebe-dochter. Hij werd toen via een rechtszaak aan de dijk gezet en begon daarna voor zichzelf met Cordial. Het werd een successtory.

GUNNEN “Alles wat je doet gaat om de intermenselijke relatie”, zei hij destijds al. Je moet anderen wat gunnen en het moet jou ook gegund worden. “Als je eenmaal meedoet aan zo’n prijs, dan wil je ook winnen’’, zegt Bosker. “We hebben ervoor gezorgd dat we onszelf én Winschoten goed op de kaart hebben gezet.’’

ECONOMISCHE MOTOR Bosker was vooral blij voor zijn mensen, zegt hij. “Ze waren trots op ons bedrijf en dan is het de kunst om dat in stand te houden.

Eindelijk sta je als mkb-bedrijf eens in het zonnetje. Het midden- en kleinbedrijf is de economische motor van Nederland, maar de overheid legt vaak alle lasten op ons bordje. Het is goed dat de prijs er nog steeds is. Zo’n prijs lift bedrijven op. Ik ben er zelfs nu nog trots op, het is echt geen flauwekul-dingetje.”

“We hebben onszelf en Winschoten goed op de kaart geze t”

COMPLEXE ZAKEN Tanne Bosker is teruggetreden bij Cordial en heeft het bedrijf verkocht. “Ik had de energie niet meer”, legt hij uit. “Eerder kreeg ik energie van complexe zaken, maar ik liep me steeds vaker te ergeren en werd een oude brombeer. Als je je wilt inschrijven voor een tender moet je tegenwoordig achter de computer. Pfff, ik vind de iPhone al lastig genoeg!”

11

‘Ik denk vooral aan aardappelen, maar bij zo’n prijs is iedereen belangrijk’

12

Bram Werkman, directeur van Landjuweel:

“Het winnen van de prijs paste in het totaalplaatje van Landjuweel” Bram Werkman stond niet te trappelen om terug te blikken op die keer dat hij met Landjuweel (destijds aardappelverwerkend bedrijf Werkman) de Groninger Ondernemingsprijs won. Het familiebedrijf vierde in 2022 haar 100-jarig bestaan en deed in datzelfde jaar voor de tweede keer mee aan de Groninger Ondernemingsprijs.

VAN BULK NAAR SPECIALIST

FLAUWEKUL

PROFESSIONELER

De consument vraagt nu helemaal niet meer naar aardappelrassen, het gaat om hoe de aardappel op tafel komt. Is het een vastkokende pieper, is het een heuse stamppotaardappel en kan-ie ook in de magnetron? Werkman is van bulkleverancier een specialist geworden.

Bijna alle werknemers, een stuk of 60, waren toen aanwezig. Werkman: “Omdat het er zo veel waren, kreeg ik na afloop van de andere kandidaten de vraag of ik soms had geweten dat ik zou winnen. Flauwekul natuurlijk. Het is de betrokkenheid van onze mensen!”

“De organisatie van de Groninger Ondernemingsprijs was veel professioneler dan in 1999. Ons bedrijf werd beter gewogen dan toen. Het is nu ook complexer om mee te doen”, is Werkmans ervaring. “Er wordt een film gemaakt, de jury komt vooraf langs, men nam echt de tijd, het was heel goed!”

Zijn bedrijf is al lang niet meer het bedrijf uit 1999. Toen was Landjuweel zijn bekendste merkaardappel, reden er tientallen vrachtwagens vanuit Uithuizermeeden het land in en was Edah – wie kent die supermarktketen nog? – zijn grootste klant.

MAGNETRONAARDAPPEL

“Kijk e ens naar de be trokkenheid van he t persone el bij de prijsuitreiking”

“Het grootste deel van de consument kijkt niet meer naar rassen”, weet Werkman.

“Men koopt met het oog: die kleine rooie zien er mooi uit, die nemen we mee.” Zijn trots is de magnetronaardappel. “Die aardappels worden bereid in hun eigen vocht.”

BETROKKEN PERSONEEL Even terug naar 1999, naar het moment dat de prijs werd uitgereikt. Werkman stelt dus, dat zijn bedrijf er niet zo veel aan heeft gehad. Dat is om de doodeenvoudige reden dat hij nationaal werkte en men in Nederland die prijs amper kende. Werkman: “Toch kleven er meer aspecten aan zo’n prijs. Mijn vrouw zei me heel terecht: kijk eens naar de betrokkenheid van het personeel bij de prijsuitreiking.”

ZWART-WIT “Het gaat om het totaalplaatje”, concludeert Werkman. “Niet alleen om de prijs. Maar ik ben altijd een beetje zwart-wit, ik denk vooral aan de aardappelen. Staan ze niet te koud? Dat soort dingen. Maar bij zo’n prijs is iedereen belangrijk.”

TROTS Bram Werkman kijkt met plezier terug op zijn deelname en is nog steeds trots op de prijs uit 1999. “Die staat bij mij op kantoor en niet in een of andere kast. Zo sta ik wel in de wedstrijd.”

PITCHEN “Goeie aardappelen, goeie mensen, goeie verladers, ga zo maar door, het gaat om kwaliteit”, zegt Werkman. In 2022 deed het bedrijf opnieuw mee aan de Groninger Ondernemingsprijs. “Ik wilde het eigenlijk niet, maar heb me laten ompraten”, vertelt hij nu. Het pitchen liet hij over aan zijn adjunct: “Dat is mijn ding niet!”

13

14

Jan Nijburg, directeur Nijburg Industry Group:

“Die Ondernemingsprijs doet wat met de werknemers, maar ook met jezelf!”

Nijburg Industry Group moet wel heel onderscheidend zijn geweest, toen het in 2000 de Groninger Ondernemingsprijs won. Het was toen nog een bedrijf, actief in de luchttechniek, dat niet zo zichtbaar was. “Klopt helemaal”, zegt directeur-eigenaar Jan Nijburg. “Niemand kende ons destijds, want we werkten voor de onderaannemer van de onderaannemer.”

“He t was e en enorme e er om in 2022 opnieuw genomine erd te worden”

Een prijs winnen is voor iedereen een mooie gebeurtenis. Ook binnen Nijburg werd het ervaren als een blijk van waardering en erkenning voor al het harde werk. Jan Nijburg: “Die Ondernemingsprijs doet wat met de werknemers, maar ook met jezelf.

Je rekent er van tevoren nooit op, ook omdat wij indertijd nog geen bekende naam waren. Het was toen ook heel anders dan nu. We hebben tegenwoordig een goede marketingafdeling, waarmee we onszelf op de kaart zetten.”

Mirjam Kerdijk-Drent zijn aan de holdingdirectie toegevoegd. Ook heeft de onderneming een sprong gemaakt naar 240 medewerkers, verdeeld over 7 onderliggende bedrijven. Nijburg Industry Group is gericht op het verkopen, produceren en installeren van klimaattechnische totaaloplossingen, gezamenlijk goed voor 55 miljoen euro omzet.

GOED WERKGEVERSCHAP

Rond 2000 heette het bedrijf overigens nog Nijburg Luchttechniek. Het bedrijf viel vooral op, omdat het in 5 jaar tijd van 45 naar 180 werknemers was gegroeid: een verborgen parel, dat dankzij toewijding aan kwaliteit en precisie een opvallende ontwikkeling liet zien.

En dat ondanks een zeer bescheiden profiel.

Klanten en projecten bevinden zich door het hele land en de groep is ook werkzaam over de grens. Toch is heel bewust de keuze gemaakt om een Nederlandse producent te blijven. “Zowel met de groei van de organisatie, het centraliseren van de vestigingen naar het Noorden als de uitbouw van onze productielocatie in Sappemeer, is goed werkgeverschap altijd één van onze speerpunten geweest. Op regionaal niveau hebben we door de jaren heen mee mogen bouwen aan mooie projecten. Denk onder andere aan het Martiniziekenhuis, Certe, de Euroborg, de Gasunie, het UMCG en een groot datacenter in de Eemshaven.”

KLIMAATTECHNIEK

ENORME EER

Jan Nijburg vormde in die tijd in zijn eentje de directie. Tegenwoordig telt het directieteam 3 leden, want zijn dochter Laura Nijburg en

Inmiddels is Nijburg klaar voor de volgende stap. De afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in professionalisering

VERBORGEN PAREL

en toekomstbestendigheid. De organisatie heeft ambitieuze groeidoelstellingen en heeft zich als missie gesteld, om het binnenklimaat van gebouwen waarin mensen verblijven gezond, comfortabel en duurzaam te maken. “Het was dan ook een enorme eer om in 2022 opnieuw genomineerd te worden voor de Groninger Ondernemingsprijs. Voor de organisatie, onze medewerkers en de branche was het een extra bevestiging van hoe belangrijk het hebben van een gezond en goed binnenklimaat is.”

INZET EN LOYALITEIT De nominatie in 2022 was bij veel klanten, opdrachtgevers en Nederlandse leveranciers bekend. Het werd ervaren als een bekrachtiging van de kernwaarden. Nijburg: “We zijn een nuchter en trots Gronings bedrijf met mensen die doen wat ze zeggen en zeggen wat ze doen. Genomineerd worden voor de Groninger Ondernemingspijs of het winnen ervan geeft een enorme boost aan de organisatie in z’n totaliteit. Maar vooral voor de medewerkers voelt het als een beloning voor hun inzet en loyaliteit.”

15

16

Rienk Jan van der Kooi, CEO van Solidus:

“Ik werd directeur van Attica vlak nadat het de Groninger Ondernemingsprijs won” We praten met Rienk Jan van der Kooi over de Groninger Ondernemingsprijs die hij níet gewonnen heeft, namelijk die van Attica uit 2001. Over de Groninger Ondernemingsprijs die hij wél persoonlijk mocht ontvangen, namelijk die van Eska in 2016, hebben we het in dit gesprek niet. Daarover elders in dit jubileumboek meer.

KRITIEK

Rienk Jan van der Kooi is een directeur die in de loop der jaren werkzaam is geweest bij diverse fabrieken in de kartonindustrie.

Momenteel is hij de CEO van het Solidusconcern, met 17 bedrijven, waar Attica uit Oude Pekela onderdeel van uitmaakt. En tot voor kort was hij nog directeur van Eska uit Sappemeer.

ZELFSTANDIGHEID

BIJZONDERE SITUATIE Van der Kooi kan wel lachen om deze bijzondere situatie: “Om het verhaal compleet te maken: ik werd directeur van Attica vlak nadat het de Groninger Ondernemingsprijs won.” Overigens, Attica was in die tijd nog onderdeel van het Kappa-concern.

We zijn in elk geval aan het juiste adres om over de Groninger Ondernemingsprijs van 2001 te praten én over de kartonindustrie.

Er was destijds wel wat kritiek op de uitverkiezing van Attica, want het bedrijf was onderdeel van een concern en dus niet zelfstandig.

Van der Kooi: “Attica was dan wel onderdeel van een concern, maar de zelfstandigheid was in die tijd al groot. Men kon redelijk zijn eigen gang gaan, zo weet ik nog uit mijn eigen tijd bij Attica.” Dat stelde ook de toenmalige directeur, Joost Simons, in een krantenartikel uit 2001: “We zijn klantgericht en niet productiegericht.”

KNOEPERHARD GEWERKT Attica maakt vanuit massiefkarton diverse specialiteiten door het materiaal uiteenlopende eigenschappen te verlenen. Het had destijds een eigen afdeling Marketing & Sales en een eigen winst- en verliesrekening.

Er werd knoeperhard gewerkt om karton een

fris en kwaliteitsrijk imago te verschaffen.

Van der Kooi: “Ik weet nog goed dat de directie veel ruimte had om zaken open te breken.”

MOOIE KARTONINDUSTRIE “En dat is nog steeds zo”, zegt de CEO van Solidus. “Wij opereren in de regio en dat is mooi. Je moet wel goed kijken wat je doet.

Het is zaak mensen aan je te binden met een goed verhaal. Je moet duidelijk zijn over wat de rol van de mensen is. Wij hebben het voordeel dat er altijd wat te vertellen valt over die mooie kartonindustrie.’’

PRIJS WINNEN Een prijs winnen geeft energie. Van der Kooi merkte dat in 2016 bij Eska, maar ook toen hij directeur werd van Attica. “Het moment zelf heb ik niet meegemaakt bij Attica, maar de effecten merkte ik wel!”

DUURZAAM EN CIRCULAIR De prijs poetste het imago van Attica op en dat hielp om nieuwe mensen te werven.

Waar in de vorige eeuw een werknemer ‘in de karton’ een baan voor het leven had, beproeven werknemers nu steeds vaker hun geluk elders. Van der Kooi: “Tegenwoordig switchen werknemers vaker. Dankzij ons verhaal zorgen we voor binding. We ontwikkelen nieuwe producten en werken duurzaam en circulair. Prachtig toch?’’

“Wij hebben he t voorde el dat er altijd wat te vertellen valt over die mooie kartonindustrie!”

17

Sander de Haan, CEO Koninklijke Oosterhof Holman:

“De prijs was voor Koninklijke Oosterhof Holman ‘welkome aandacht’” De uitreiking van de Groninger Ondernemingsprijs in 2002 was een soort thuiswedstrijd voor Koninklijke Oosterhof Holman. Zaal Balk in Zuidhorn, plaats van handeling, zat afgeladen vol met personeelsleden. “Het staat bij iedereen nog helder op het netvlies”, zegt Sander de Haan, CEO van het bouw- en infrabedrijf.

De Haan is iets meer dan 3 jaar werkzaam bij de ‘Koninklijke’ uit Grijpskerk. Hij heeft de informatie over het winnen van de Groninger Ondernemingsprijs in 2002 opgehaald bij zijn voorganger Harm Beerda. “Die prijs was een mooie opsteker”, vertelt De Haan, “Grote rijksprojecten waren er in die tijd amper meer.” Oosterhof Holman had daarom wel degelijk baat bij de prijs. Het was welkome aandacht. En een dag later zag het bedrijf eruit als een grote bloemenzee.

RINGWEG Vreugde en trots domineerden in die tijd.

Maar die eigenschappen zijn nog steeds present, zo ook bijvoorbeeld de deelname aan de verbouwing van Ringweg Zuid in Groningen. “We kunnen het financieel aan”, zegt De Haan, “maar belangrijker is dat we daar als bedrijf heel veel kennis en ervaring opdoen. Er staat straks wat moois en als bedrijf kunnen we erop voortborduren.”

18

100 MILJOEN

GRACHTENKADES

VERLOOP

Koninklijke Oosterhof Holman telt meer dan 400 werknemers en haalt een omzet van circa 100 miljoen euro. We zijn gespecialiseerd in infrastructuur, beton- en waterbouw, milieutechniek, kabels en leidingen. Er zijn daarnaast nog zo’n 30 kleinere bedrijven waarvan het bedrijf eigenaar, dan wel aandeelhouder is. Te denken valt daarbij aan bedrijven in bijvoorbeeld recycling, zandputten, bewegwijzering of zonnepanelen.

Koninklijke Oosterhof Holman is ook prominent aanwezig in Amsterdam, bij het project Kade 2.020, waar honderden kilometers grachtenkades moeten worden vernieuwd zonder dat de omgeving er al te veel hinder van ondervindt. De Haan is maar wat trots op deze immense klus in een wereldstad als Amsterdam. De Haan: “Hier blijkt ook onze expertise. Bovendien hebben we er jaren werk aan.”

WERKGEBIED

EEUWFEEST

De Haan stipt een groter probleem aan in de bouw: personeel. “Er is in de hele sector een groot verloop van mensen en een tekort aan goed geschoold personeel”, weet hij. “Binnen ons bedrijf hebben we hier veel aandacht voor, door middel van het boeien en binden van onze mensen. We doen dat onder andere door het aanbieden van trainingen en opleidingen. Ook hechten we veel waarde aan het aantrekken van schoolverlaters. Zo bieden we jaarlijks meer dan 50 stage- en leerwerkplekken aan.”

Het werkgebied van Koninklijke Oosterhof Holman ligt boven Zwolle. Daarbij wordt ook het Duitse Niedersachsen en NoordHolland meegerekend. En er zijn meerdere vestigingen. “We doen echt mooie dingen op al die plekken”, vindt De Haan. “Want we zijn een bedrijf dat totaaloplossingen biedt. Van engineering tot uitvoering. We hebben alles in huis, eigen mensen en eigen materieel.

We zijn sterk in vakwerk en innoveren.”

Het veelzijdige bedrijf bestond in 2002, het jaar waarin het de Groninger Ondernemingsprijs won, exact 90 jaar.

10 Jaar later volgde het Eeuwfeest en het Predicaat Koninklijk. In al die jaren paste het bedrijf zich aan de markt aan. De Haan: “We hebben nu een gezonde orderportefeuille.

Maar stikstof en afnemende nieuwbouw hebben effect.”

“We hebben een gezonde orderportefeuille, maar stikstof en afnemende nieuwbouw hebben effect”

19

Denis Wink, general manager Rodenstock Benelux:

“De brillenmarkt is een uiterst dynamische wereld geworden”

20

Rodenstock Groningen is een totaal nieuw bedrijf geworden. Heel anders dan toen het in 2003 de Groninger Ondernemingsprijs won. Gelukkig wel, zal menig ondernemer denken. Aan Rodenstock is feitelijk af te lezen, dat de wereld in 20 jaar giga veranderd is.

Denis Wink is sinds 2018 de general manager van de locatie in Groningen. Hij heeft een groot deel van die veranderingen voorbij zien komen. Ten tijde van de prijsuitreiking was hij nog niet actief in Groningen. “Ik heb wel begrepen dat het een hele happening was”, zegt hij. “Het bracht een enorme vibe binnen het bedrijf en leverde een hoge mate van teamspirit op.”

“ Ik heb begrepen dat het een hele happening was”

MARKTAANDEEL KWIJT

MARKTONTWIKKELINGEN

ZICHTBAAR MAKEN

5 Jaar later kwam Wink in Groningen. Er was in die tussenliggende tijd heel veel gebeurd.

Er hadden managementwisselingen plaatsgevonden en Rodenstock was marktaandeel kwijtgeraakt. Wink: “Er was onrust en sommige klanten liepen weg. Het is dan lastig om ze opnieuw te verleiden, maar inmiddels zijn ze gelukkig allemaal terug.”

Diverse ontwikkelingen in de markt hebben ervoor gezorgd dat er nu een heel ander bedrijf staat. Er zijn grote opticienketens bijgekomen en natuurlijk heeft de online verkoop een enorme vlucht genomen.

Marketing en sales zijn tegenwoordig belangrijker dan ooit. Wink: “We zijn nu veel beter in staat te vertellen over innovaties.”

“De brillenmarkt is een uiterst dynamische wereld geworden, waarop Rodenstock Groningen adequaat heeft ingespeeld”, concludeert Wink: “Het is nu onze taak om de zelfstandige opticiens te supporten en zichtbaar te maken, zodat die hun eigen kracht kunnen tonen.”

MARKETING & SALES

ZELFSTANDIGE OPTICIENS

Rodenstock Groningen was ten tijde van de prijs zowel productielocatie als groothandel.

Er werd glas geslepen en ook werd het glas in monturen geplaatst. De Groninger locatie van nu houdt zich puur bezig met marketing & sales. De productie is grotendeels naar Duitsland en Tsjechië verhuisd.

Vanuit Groningen worden de zelfstandige opticiens ondersteund. “We helpen ze bij het vinden van nieuwe klanten”, vertelt Wink, “maar ook bij het behoud van bestaande klanten. Wij zitten nu veel meer in de expert-rol.”

MONDIALE ONTWIKKELINGEN Dit was allemaal het gevolg van een serie mondiale ontwikkelingen. Zo werd moederbedrijf Rodenstock (actief in 82 landen, met een omzet van 540 miljoen euro en 5.000 medewerkers in dienst) overgenomen door private equity. Het werd gekocht door Bridgestone en is nu in handen van Apax.

SERVICECENTER Data en marketing zijn daarbij ondersteunende tools. “We hebben een eventmanager en allerlei digitale hulpprogramma’s”, legt Wink uit. “Soms ben ik chauffeur op een camper waarmee we langs opticiens en events reizen. Met behulp van digitale tools kunnen we de voordelen veel beter tonen aan de klant. We bouwen als het ware een servicecenter rond de opticien.”

HEEL NIEUW BEDRIJF “Het familiaire karakter van het bedrijf is in al die jaren niet verdwenen”, stelt Wink vast.

Hij vertelt over een werknemer die zijn hele leven bij Rodenstock heeft gewerkt en een paar jaar geleden met pensioen ging.

Wink: “De man heeft 2 rechterhanden en als er een beurs is staat-ie weer klaar om te helpen. Zo zijn er meer mensen die af en toe terugkomen. Er is weer stabiliteit bij Rodenstock. Het is een heel nieuw bedrijf geworden.”

21

22

Guus Sligter, directeur van MarneVeenstra:

“Elke bestickerde auto die we afleveren is een cadeautje!”

In 2004 wint Guus Sligter met zijn bedrijf Grafische Industrie De Marne de Groninger Ondernemersprijs, die toen nog de Abel Tasman Prijs heette. De gelijknamige penning heeft nog altijd een prominente plaats op Sligters kantoor. “Het was een echt feestjaar“, herinnert Sligter zich lachend. Sindsdien heeft de onderneming, die in 2009 haar 100-jarig bestaan vierde, grote veranderingen doorgemaakt en moeilijke beslissingen moeten nemen. Gelukkig zijn de resultaten er dan ook naar!

Eind 2003 won Sligter de Gouden Z, een prestigieuze award voor ondernemers uit de grafische sector. “Een geweldige prijs voor mij als ondernemer”, vertelt Sligter. Na het winnen van deze prijs bracht de drukkerij een boek uit, waarin talrijke Groninger kampioenen geportretteerd werden, zoals de mooiste koe, of de beste bakker. “Voor ons was dat een stukje marketing”, verklaart Sligter. Het boek heette ‘Kampioenen uit Groningen’ en werd erg gewaardeerd in de provincie. Zelfs zodanig, dat het ook nog eens werd uitgeroepen als ‘Best verzorgde boek van 2003’.

TROTS EN ERKENNING “Mede dankzij alle publiciteit die we kregen, wonnen wij een jaar later de Groninger Ondernemingsprijs”, vervolgt Sligter. “Die prijs was een compliment voor het héle bedrijf! Het heeft ons echt op de kaart gezet.

We kregen veel erkenning en naamsbekendheid in de regio, voor mij opende het nieuwe deuren en voor de medewerkers gaf het een gevoel van trots.”

DE HOGELANDSTER

BOOMING BUSINESS

NOSTALGIE

In diezelfde periode stond De Marne voor één van de moeilijkste keuzes uit haar bestaan. Sligter besloot namelijk te stoppen met het uitgeven van het weekblad De Hogelandster. “Toen we de exploitatie kritisch tegen het licht hielden, bleek dat het productieproces veel te arbeidsintensief was en dat we er verlies op draaiden”, legt Sligter uit. “Toch was het een zware beslissing, omdat het hele bedrijf eigenlijk is ontstaan rondom de uitgave van De Hogelandster.”

De laatste 10 jaar is de focus van MarneVeenstra flink veranderd. “Naast het verzorgen van alle mogelijke vormen van drukwerk is een substantieel deel van wat we tegenwoordig doen Signing. Dat is echt booming business”, geeft Sligter aan. “Het gaat om visuele communicatie in de breedste zin van het woord: het compleet bestickeren van auto’s, vrachtwagens, wagenparken en/of gebouwen. Elke keer als we weer een mooie bestickerde auto mogen afleveren, is dat een cadeautje waar iedereen blij van wordt!”

Het complete machinepark werd in de loop van de jaren vernieuwd - op één Heidelbergdrukpers uit 1958 na. Die staat prominent opgesteld in de ontvangsthal en is meteen dé aandachtstrekker bij binnenkomst. “Hij is niet kapot te krijgen”, vertelt Sligter trots.

“We gebruiken ‘m nog steeds voor speciale afwerking, bijvoorbeeld voor foliedruk.

Daarnaast blijft hij bijzonder om te zien. Je kunt het nostalgie noemen, maar het is ook een vorm van duurzaamheid.”

GROEI EN OVERNAMES De moeilijke strategische beslissing gaf het bedrijf wel opeens ruimte om te groeien en het drukwerkassortiment uit te breiden.

Ook verdween de noodzaak om in Leens gevestigd te blijven. Men kon actief op zoek naar nieuwe klanten en markten. Er waren overnames van onder andere Grafisch Bedrijf de Bruin in Zuidbroek, RCG in Groningen en W.M. Veenstra. Bij die laatste overname hoorde ook een nieuw pand in Groningen, waar MarneVeenstra nu gehuisvest is.

“ Het winnen van de Ondernemingsprijs heeft ons echt op de kaart gezet”

23

24

Mark Geerts gebruikt zijn ervaring uit Vertis nu bij Paperfoam:

“Bij Vertis heb ik geleerd om anders naar een bedrijf te kijken” Mark Geerts is eerlijk: hij kan de prijsuitreiking voor Vertis in 2005 niet helder meer voor de geest halen. Niet compleet, in ieder geval.

“Het is natuurlijk geen dagelijkse gebeurtenis”, verontschuldigt hij zich. “Ik herinner me nog wel, dat we er intern en extern extra aandacht aan hebben besteed.”

“Voor het personeel was het een mooi feestje”, herinnert Geerts zich. In een krantenartikel uit 2008 valt te lezen, dat het winnen van de Groninger Ondernemingsprijs Vertis veel had gebracht. “Er vielen drempels weg. We werden vaker uitgenodigd door overheden, want ze kenden ons ineens”, zegt hij in dat artikel. Ook adviseert hij andere

bedrijven om mee te doen aan zo’n prijs, ‘als het bedrijf tenminste iets wil bereiken’. Eén kanttekening plaatst hij er wel bij: “Het kost tijd en moeite om aan zo’n traject mee te doen.”

COMMISSARIAAT Terugblikkend herinnert Geerts zich ineens dat de prijs hem zelfs een commissariaat opleverde. “Ons bedrijf en onze aanpak vielen op. Onder andere bij toenmalig gedeputeerde Hans Gerritsen. Hij benaderde me om commissaris te worden bij het Waterbedrijf. Daar was hij toen voorzitter van de raad van commissarissen.”

“Ve el van de Vertis-mensen zijn later e en eigen bedrijf begonnen”

JOINT VENTURE Vertis was een bijzonder bedrijf. Het ICTbedrijf was eerst een joint-venture van Avebe en Akzo (toen nog zonder Nobel). De alliantie duurde tot 1990, waarna het personeel de 49% aandelen van Akzo overnam. Geerts kwam in 1993 binnen bij Vertis en in 1999 nam het personeel de resterende aandelen van Avebe over. Geerts: “We hadden steeds meer klanten buiten Avebe en die hadden er moeite mee dat de eigenaar wellicht voorrang zou krijgen.”

ONDERSCHEIDEND Er werkten 250 mensen in 1999. Vertis was onderscheidend, weet Geerts nog. Hoe men dat deed? “Het had met Woen van Andel te maken, de directeur”, vertelt Geerts. “Hij en een paar anderen drukten een groot stempel op de onderneming. Er werden heel veel gekke mensen binnengehaald. Er kon veel.

De interne sfeer was heel belangrijk.”

DIENSTEN VOOR DERDEN De derden markt werd steeds belangrijker.

Vertis ging zich richten op diensten voor derde partijen. Anders dan veel ICT-bedrijven detacheerden ze niet, maar boden ze projectverantwoordelijkheid en beheer aan.

Geerts: “Onze eigen ideeën kregen in het

nieuwe bedrijf een plek. Investeren is voor de meeste detacheerders not done, want die willen alleen uurtjes schrijven. Vertis investeerde wel.”

PERSONEEL KON CASHEN Er werkten op zeker moment 450 man bij Vertis. Het ICT-bedrijf viel op in de markt en daarbuiten. In mei 2005 ging de Groninger Ondernemingsprijs daarom naar de Groninger ict’ers. Een paar maanden later was er een nieuw hoogtepunt voor de medewerkers/aandeelhouders van Vertis: het bedrijf werd verkocht aan Ordina en het personeel kon cashen. 3 Jaar later was Vertis volledig geïncorporeerd. Geerts: “Het was een grote overgang. Veel van de Vertis-mensen zijn toen een eigen bedrijf begonnen.”

ANDERS KIJKEN Mark Geerts is nog steeds een beetje verbonden met Avebe. Hij is betrokken bij Paperfoam uit Barneveld, dat een doorstart is van de vroegere Avebe-dochter Suntray.

Paperfoam maakt biobased-verpakkingen.

Geerts: “Bij Vertis heb ik geleerd om anders naar een bedrijf te kijken en die vaardigheid heb ik bij Paperfoam weer toegepast.”

25

Fokko Smeding, directeur van Sixty82, de moderne versie van Prolyte: “De Groninger Ondernemingsprijs was de kroon op ons werk” Prolyte uit Leek won in 2006 de Groninger Ondernemingsprijs. Het bedrijf werd daarna in 2008 verkocht en ging helaas in 2019 failliet. De ‘reïncarnatie’ van Prolyte bivakkeert tegenwoordig in Drachten, onder de naam Sixty82. Directeur Fokko Smeding, die destijds de prijs uit handen van commissaris der Koningin Hans Alders ontving, loopt er stralend rond: “Ik heb hier zoveel werkplezier!”

Het plezier zit in het gegeven dat Smeding nu met een ploeg werkt die grotendeels bestaat uit de mensen met wie hij in 1991 Prolyte begon. “We zijn een stel jonge honden”, zegt de directeur-eigenaar.

“We doen het met z’n allen en ik zou niet weten wie ik specifiek zou moeten bedanken voor al het dagelijkse plezier.”

MTV We gaan even terug naar de Groninger Ondernemingsprijs in 2006. Prolyte maakte trussen en aanverwante producten. Trussen zijn koppelbare aluminium buisconstructies waarmee afstanden horizontaal en verticaal overbrugd kunnen worden. Ze worden vooral benut in theaterconstructies, denk aan grote

26

podia en tenten. Internationale evenementen als de MTV Awards en de Olympische Spelen gebruikten de trussen van Prolyte.

TE SNELLE GROEI “De Groninger Ondernemingsprijs overkwam ons”, weet Smeding nog goed. Het was voor het bedrijf en de medewerkers een geweldig compliment. Onderdeel van de prijs was zelfs een reportage bij RTLZ. “Het was de kroon op ons werk”, vertelt Smeding. Maar de effecten waren niet alleen positief: in het jaar daarna regende het looncontroles en de groei ging te snel.

GELD ALS DRIJFVEER Smeding: “We kregen er te veel mensen bij.

Ik werd een soort kleuterjuf. Het leuke van succes is passie en plezier, tenminste bij mij.

Maar geld werd steeds meer de drijfveer en dan wordt het saai. Vanuit die periode heb ik geleerd dat je zorgvuldig moet zijn met het aantrekken van mensen.”

FAILLISSEMENT In 2008 haalde Prolyte een investeerder binnenboord. Later kwam de onderneming in handen van ING Investment. Smeding nam

afstand van Prolyte, dat in 2019 onderuitging. Vanuit het faillissement werd de naam Prolyte overgenomen door een Tsjechische concurrent.

RARITEITENKABINET Smeding denkt met pretoogjes terug aan de beginperiode van Prolyte. Hij had moeite om medewerkers te vinden en tijdens zijn wekelijks bezoek aan de lokale kroeg zag hij mensen die al jarenlang geen werk hadden.

“Ik heb veel van die mensen aangenomen, want ik kende ze immers”, vertelt hij. “Het was daardoor bij ons op het bedrijf een rariteitenkabinet, maar die mensen waren wel enorm harde werkers.”

SIXTY82 Er hing een sfeer waarbinnen iedereen belangrijk was. Iedere medewerker werd om zijn of haar mening gevraagd. Dat gebeurt bij Sixty82 (die naam duidt op de aluminiumlegering 60-82) opnieuw. Sixty82 is de moderne versie van Prolyte. Ongeveer de helft van de bijna 50 personeelsleden was er ook al in 1991 bij. Tegenwoordig worden

de producten geschikt gemaakt om met een robot te produceren en tegelijkertijd worden ze ook verbeterd.

WEGGOOIEN We zijn nog wel benieuwd wat er met de trofee van toen is gebeurd. Smeding: “De Tsjech die Prolyte vanuit het faillissement kocht, was een concurrent die een bloedhekel aan ons had. Hij heeft zijn mensen opdracht gegeven de prijs weg te gooien.”

Zo’n anekdote klinkt en voelt alsof de prijs bij die actie voor de tweede keer werd uitgereikt…

“ Voor het bedrijf en de medewerkers een geweldig compliment!”

27

Henk Smid van Variass:

“Na het winnen van een prijs is er een andere werkelijkheid” Een prijs is prachtig, vindt Henk Smid van Variass uit Veendam. “Maar het is voor mij ook een nieuw startpunt”, zegt de winnaar van de Groninger Ondernemingsprijs 2007.

“Er is na het winnen van een prijs een andere werkelijkheid. Juist dan mag je niet zelfgenoegzaam achteroverleunen.”

De Stadskanaalster Henk Smid refereert aan al die bedrijven die een prijs wonnen en even later moesten worden opgedoekt. Er waren immers in het verleden meerdere zakelijke prijzen, waarvan het met de winnaars slecht afliep. “Het een kan met het ander te maken hebben. Een prijs is voor mij net als een offerte of een klant: je gaat er honderd procent voor. En als je de prijs binnenhaalt, moet je er aandacht aan geven. Het mag je absoluut niet minder scherp maken.”

ANONIEM Het was destijds eigenlijk best bijzonder dat een bedrijf als Variass de prijs kreeg, als hightech-dienstverlener die geen producten onder eigen naam op de markt bracht.

Variass bleek vaak het geheim achter het succes van andere bedrijven, zoals Watter uit Assen. De apparaten van Watter worden door Variass gemaakt. En zo blijft de naam Variass anoniem.

WERELDPARTIJEN Wereldpartijen als BAE Systems, Saab, ASML, Nedap, Astron, VDL en vele anderen laten hun systemen maken bij Variass, een onderneming met 50 miljoen euro omzet en 150 medewerkers. Smid: “Er zijn veel meer opdrachtgevers, maar ik mag niet elk bedrijf noemen.”

AANZIEN Een prijs geeft een bedrijf aanzien, vindt Smid. Zeker voor bedrijven die minder op de voorgrond kunnen treden, is dat prettig.

“De maakbedrijven in de wereld kennen ons wel”, weet hij. “We zitten in een wereld van hightech elektronica, zijn betrokken

28

bij ontwikkelingen van miniaturisering en elektrificering om het gemak te vergroten en de wereld te verbeteren. We doen dat soort ontwikkelingen voor onze klanten. En als die bedrijven groeien, groeien wij mee.”

UITVENTEN Smid leerde in 2006 van Amerikanen hoe je een prijs bij klanten moet uitventen. Destijds kwam hij voor het eerst met een handelsmissie in China. “Het eerste dat Amerikanen trots vertellen, is wat ze gewonnen hebben”, herinnert hij zich. “De Chinezen kenden die prijzen echt niet, maar ze maakten de Amerikaanse bedrijven wel meer zichtbaar en gaven hen aanzien.”

ROUTE Een prijs is er ook vooral voor het personeel.

Smid: “Ik was zelf natuurlijk heel blij met de Groninger Ondernemingsprijs, maar ik zag dat vooral ook de medewerkers er erg verguld mee waren. Met z’n allen waren we heel trots. We doen hier iets goed en dat draagt bij aan de route die je aflegt. Want je moet het wél worden.”

“He t e erste dat Amerikanen trots vertellen, is wat ze gewonnen hebben!”

CONTINUÏTEIT Aan het einde van het gesprek plaatst Henk Smid nog een kanttekening bij de toekenning van sommige prijzen. Variass had een lange route afgelegd voor het een prijs won en bewees daarmee haar continuïteit en veerkracht. Smid: “Ik zie tegenwoordig wel eens bedrijven die nog maar een paar jaar oud zijn. Dan heb je je nog niet echt bewezen. Daar vind ik wel wat van.”

29

30

Wim Pater, voormalig eigenaar van Paragon:

“Wij legden de basis voor de veganistische hondensnack Whimzees” Wim Pater, de toenmalige eigenaar van Paragon, moest zich speciaal in het pak hijsen toen zijn bedrijf in 2008 de Groninger Ondernemingsprijs won. Polo en spijkerbroek volstonden meestal bij hem, een heuse productieman. “Soms stuurden ze een sollicitant naar ‘die man’, die onder de machine lag”, vertelt hij lachend.

Paragon heet nu Wellness Pet Company en is in Amerikaanse handen. Pater heeft zijn aandelen verkocht en Fokko Dijkstra is de huidige directeur van de fabriek uit Veendam die hondensnacks maakt. Dijkstra zit er sinds 2020 en verwijst graag naar Pater als het om informatie over de Ondernemingsprijs gaat. Dijkstra weet wel waar de prijs nu is: in het Experience Center van de fabriek waar de ontstaansgeschiedenis wordt getoond.

MOOISTE MOMENT “Ik herinner me alles nog heel goed”, zegt Pater, terugblikkend op de prijsuitreiking in 2008. “De jury kwam langs. Heel professioneel allemaal. Maar het mooiste moment was natuurlijk dat we met alle personeelsleden op het podium van Martiniplaza stonden.”

AARDAPPELZETMEEL

FORS GEÏNVESTEERD

Een jaar eerder was Wim Pater Entrepreneur of the Year geworden. In 2008 won Paragon de Groninger Ondernemingsprijs en in 2013 won Pater de Veendammer Ondernemersprijs. Paragon kwam voort uit een onderzoeksproject van Avebe om bioplastics vanuit aardappelzetmeel te maken.

Pater verkocht het bedrijf in 2017 aan het Amerikaanse Wellness Pet Company. Eerst veranderde er weinig, totdat er in 2020 fors geïnvesteerd werd. Fokko Dijkstra kwam in die tijd binnen bij het bedrijf. Dijkstra: “Er zijn veel dingen veranderd. Er is 8 tot 9 miljoen euro geïnvesteerd, er zijn machines bijgekomen en in 2021 is er 53% meer geproduceerd. In 2022 zijn we nogmaals met 30% gegroeid.”

HONDENSNACKS Die bioplastics werden Avebe te duur. Pater bedacht een andere toepassing: plantaardige hondensnacks! Avebe zag niks in dat plan en wilde de fabriek sluiten. Daarop kocht Pater de fabriek zelf. Een stap die heel goed uitpakte. Pater: “Maar zoiets is me ook maar één keer gelukt.”

VS-MARKT Fokko Dijkstra vindt de ontstaansgeschiedenis van Wellness Pet ook bijzonder. “Pater heeft natuurlijk wel wat hulp van anderen gehad, maar hij zag heel goed waar hij naar toe moest. Zijn motto was: als ik de VS-markt voor mij kan winnen, gaat daarna de rest vanzelf komen. En dat is hem gelukt.”

EIGEN ENERGIEBRON Toch ging het niet allemaal vanzelf. Fokko Dijkstra: “Er zijn binnen de organisatie wel wat groeipijnen geweest. Het was een hele toer om goede mensen te vinden. De interne processen zijn enorm verbeterd. We hebben meerdere certificeringen behaald, waaronder de BRC (British Retail Consortium). En we hebben met zonnepanelen nu onze eigen energiebron.”

GRANULAATKORRELS Wellness Pet maakt granulaatkorrels van natuurlijke ingrediënten en die korrels vormen de basis voor de driedimensionale

hondensnacks van het merk Whimzees. De hondensnacks worden geproduceerd in de vorm van egeltjes, krokodillen, varkensoren en tandenborstels die door de producent worden omschreven als ‘natuurlijke dental chews’. Ze reinigen het hondengebit.

VEGANISTISCHE HONDENSNACK Fokko Dijkstra: “Whimzees is een veganistische snack, volledig natuurlijk, niet genetisch gemodificeerd en glutenvrij.

Dat is heel belangrijk, want de hond is de laatste jaren doorgegroeid als onderdeel van het gezin. Het dier moet daarom goed verzorgd worden. Mede hierdoor zie je dat de eigenaren veel geld over hebben om het leven van de hond te verbeteren.”

“ Mooiste moment was met alle personeelsleden op het podium”

31

32

Johannes Wolters, CEO van Lode Holding:

“Je krijgt na de prijs als het ware nieuw personeel: mensen met een nieuw elan!”

Johannes Wolters moet achteraf toegeven dat Lode Holding misschien wel een eigenzinnige club is: “We gaan altijd uit van onze eigen kracht en kijken niet naar onze concurrenten” Toch raakte de Groninger Ondernemingsprijs in 2009 wel degelijk een gevoelige snaar in het bedrijf. De prijs voelde bij de standvastige dienstverleners in gezondheid, vitaliteit en diagnostiek beslist als erkenning.

Lode Holding uit Groningen (ongeveer 100 werknemers nu, 50 werknemers toen) is van groot belang voor de sportende, revaliderende en kwetsbare mens. Kwaliteit van leven is het uitgangspunt van alles dat Lode Holding bedenkt en uitvoert. Zowel topsport als zorg is het werkveld. En het bedrijf komt met haar dochters Lode, ProCare, aXtion en Umaco over de hele wereld.

SAMENWERKER De apparaten van Lode Holding meten alles wat met beweging en het prestatievermogen te maken heeft. Het bedrijf ontwikkelde zich van maker van apparaten en instrumenten tot innovatief techbedrijf en van solist naar samenwerker. En zo kwam het

bedrijf in 2009 in beeld voor de Groninger Ondernemingsprijs, die ze ook meteen won.

“Het is 14 jaar geleden”, zegt Wolters, “en ik heb toch maar even nagekeken wat die prijs heeft betekend voor ons.”

SCHOUDERKLOP De prijs gaf zelfvertrouwen. “Het helpt in de regio waar je werkt”, vertelt hij. “Je krijgt veel felicitaties, wordt her en der genoemd en het netwerk reageert. We bestaan nu 75 jaar en een kenmerk van ons bedrijf is de veerkracht. Want we hebben natuurlijk ook wel tegenslag gehad. Een flinke schouderklop, zo’n prijs bijvoorbeeld, helpt dan.”

FELICITATIES Johannes Wolters toont zijn breedste glimlach als hij aan hét moment suprême terugdenkt. “Het meest memorabele bij de bekendmaking waren de stralende gezichten van de medewerkers. Dat was als de kurk die van de champagne vloog”, weet de Lode-eigenaar nog. “Feitelijk wint ieder personeelslid de prijs, zij spreken met klanten en ontvangen de felicitaties. Je krijgt daarna als het ware ook nieuw personeel, mensen met een nieuw elan.”

WERELDMARKT Het winnen van de prijs werd uiteraard gemeld aan klanten. Aangezien Lode op de wereldmarkt opereert, zullen de klanten niet direct geïmponeerd zijn door de Groninger Ondernemingsprijs. Wolters: “Tóch hebben we het gecommuniceerd. Je krijgt dankzij zo’n prijs de kans om iets over jezelf te vertellen en dat hebben we beslist gedaan.”

MAXIMA Lode Holding was in 2020 zelfs in beeld voor de Koning Willem I-prijs en kwam daarin tot de laatste 12 kandidaten. “Die prijs heeft een heel andere impact, ook al omdat koningin Maxima dan bij je op bezoek komt”, weet Wolters. “Ik denk ook dat die prijs invloed zou hebben gehad op de omzet.”

“ He t me est memorabele waren de stralende gezichten van de medewerkers”

WELVAREND De Groninger Ondernemingsprijs kan zeker effect hebben op de omzet, maar dan moet de markt in Groningen wel het doelgebied zijn. En dat is bij Lode nu eenmaal niet het geval. Het Groninger bedrijf verkoopt haar producten in meer dan 60 ‘welvarende landen’, aldus Wolters. “We komen soms op plekken die ik niet eens weet te liggen.

Zo zag ik eens een pakje voor New Caledonië.

Ik heb toen wel even gezocht waar dat ligt.”

33

34

Erik Poel en Edwin Oostinga, de directie van Dijkstra Groep:

“Verbinding maakt jouw toekomst bereikbaar!”

Dijkstra Groep uit Leek won in 2010 onder leiding van Sieger Dijkstra de Groninger Ondernemingsprijs. In 2021 kwamen Erik Poel en Edwin Oostinga in het management met de intentie om het bedrijf op termijn volledig over te nemen. Nu, 13 jaar na het winnen van de prijs, staat er geen Dijkstra meer aan het roer van het familiebedrijf en zijn de familieaandelen overgedragen.

ingenieursbureau is veel groter geworden en ook het aannemersbedrijf Koninklijke Sjouke Dijkstra groeit de laatste jaren gestaag, mede door de activiteiten op het gebied van civiele betonbouw. We hebben nu in totaal ruim 250 medewerkers aan het werk.”

PREDICAAT ‘KONINKLIJK’

Poel en Oostinga hebben de Groninger Ondernemingsprijs van Dijkstra Groep zelf helaas nooit fysiek in handen gehad.

Dat was voor hun tijd in de onderneming.

Waar de trofee precies is gebleven, is dan ook onbekend, al heeft Oostinga wel een vermoeden: “Ik denk dat die nog ergens bij Sieger op het nachtkastje staat”, vertelt hij lachend.

De onderneming kent een rijke geschiedenis als familiebedrijf. Vijf generaties Dijkstra’s hadden de leiding in handen gedurende een periode van 138 jaar. Sinds het 100-jarig bestaan mag de onderneming zelfs het Predicaat ‘Koninklijk’ voeren. “Ook daar zijn we nog steeds trots op”, vertelt Poel. “En hoewel het nu geen familiebedrijf meer is, blijft de cultuur hier onveranderd en blijven we trouw aan onze oorsprong en dat voel je hier echt.”

FLINKE GROEI

NUCHTER NADENKEN

Het winnen van de prijs markeerde toen een inhoudelijk kantelpunt. Dijkstra Groep, actief in onder andere infra- en energieprojecten, had net als andere bedrijven in 2010 behoorlijk last van de crisis. Vlak na het winnen van de prijs werd er doorgepakt door de toenmalige directie en de resultaten mogen er zijn. Oostinga: “MUG, ons

Waar men ook trouw aan blijft, is een gezonde dosis noordelijke nuchterheid. Oostinga: “We noemen onszelf ‘slimme doeners en praktische denkers’. We hebben altijd wel een oplossing en die begint gewoon bij nuchter nadenken. Dat doen we voornamelijk in de regio, dicht bij onze klanten. Met een kantoor in Leek en Amsterdam en verbinding met

diverse partnerbedrijven, zijn we inmiddels als ingenieursbureau een landelijke speler.

Daar zijn we als noordelijk bedrijf trots op.”

ZUIDELIJKE RINGWEG Het project dat momenteel één van de grote uitdagingen binnen het bedrijf vormt, is de ombouw van de Zuidelijke Ringweg van Groningen. “Het iconische project is voor ons bedrijf zeer complex en we zijn beretrots op onze betrokkenheid met de regio en wat we hier samen met onze partners realiseren”, zegt Poel: “Bij dit soort grote binnenstedelijke projecten gaat het altijd anders dan je vooraf bedenkt. Het is echt indrukwekkend dat we meewerken aan het meest complexe bouwproject van Noord-Nederland. En het eindresultaat wordt echt geweldig! Met dat in het vizier wordt het werken aan dit project pas echt leuk.”

dus ook duurzamer en beter. De verbinding tussen ingenieur en aannemer maakt voor ons bedrijf, onze collega’s en voor onze klanten een waarden gedreven toekomst bereikbaar. En daar wordt je werk alleen maar leuker van”, besluit Oostinga.

“ Bouwen kan slimmer en dus ook duurzamer en beter”

DUURZAMER EN BETER “Hoe wij er over 10 jaar uitzien?”, herhaalt Oostinga de vraag. “Dan zien wij duidelijk onze positie op nationaal niveau. Dan werken we steeds slimmer, data gestuurd en data gedreven. Hiermee kunnen we met hetzelfde aantal mensen in onze ogen meer werk verzetten. Zo kunnen we slimmer bouwen en

35

Edmund Tenfelde, CEO van Bollegraaf Recycling Solutions:

“Prachtig, dat wij substantieel kunnen bijdragen aan de werkgelegenheid en economie in deze regio” Over de circulaire economie wordt veel gesproken, maar slechts weinig spelers zijn er al succesvol mee bezig. Eén van de grote internationale spelers op het gebied van recycling met ruim 60 jaar ervaring is gevestigd in Appingedam. Bollegraaf Recycling Solutions helpt de transitie naar een circulaire economie mogelijk te maken.

Het bedrijf begon ooit met de productie van balenpersen voor de strokartonindustrie. In 2011 won het de Groninger Ondernemingsprijs. Anno 2023 ontwerpt en bouwt Bollegraaf volledig geautomatiseerde hoogwaardige recycling installaties om waardevolle grondstoffen terug te winnen.

Dat doen ze in de hele wereld. Hun missie?

Een wereld waarin afval wordt gezien als hoogwaardige grondstoffen en waarin recycling de norm is.

“ Uitstekende business partners hier in het noorden”

36

“Het is erg druk”, constateert CEO Edmund Tenfelde. En die drukte is goed te verklaren, want Bollegraaf Recycling Solutions helpt wereldsteden en multinationals bij de aanpak van hun afvalproblemen. Als voorbeeld noemt Tenfelde de stad New York met 8,5 miljoen inwoners. “Dat zorgt natuurlijk voor een enorm afvalprobleem. Wij kijken samen met de grote afvalverwerkers daar, hoe we de afvalstromen, zoals bijvoorbeeld papier, karton, plastic, glas en metaal kunnen verwerken tot hoogwaardige nieuwe grondstoffen. Die moeten steeds vaker kwalitatief net zo goed zijn als de zogenaamde ‘virgin’ of natuurlijke grondstoffen. Alleen zo kunnen we de productieketen immers sluiten en is er sprake van closed loop recycling.”

PLANET & PEOPLE Tot nu toe belandt veel afval in de verbrandingsoven en wordt het daar omgezet naar elektriciteit en warmte. Maar, daar komt veel CO2 bij vrij. “We kunnen met onze waste-to-energie oplossingen veel CO2-uitstoot besparen door afval niet te verbranden, maar de herbruikbare stoffen en zelfs de niet recyclebare plastics eruit te halen en met onze innovaties voor plastics de broeikasgasemissies van verpakkingen

terugbrengen”, legt Tenfelde uit. “In onze vestiging in de stad Groningen zijn we druk bezig om met behulp van Robotisering en Artificial Intelligence de afvalstromen volledig automatisch te sorteren en te analyseren en met robots de kwaliteitscontrole te automatiseren. Dat betekent een aanzienlijke verbetering voor de gezondheid en werkomstandigheden van mensen die dat belastende werk nu handmatig doen. Zij kunnen weer opgeleid worden tot operator van machines. Zo werken we niet alleen voor de Planet, maar ook voor de People.”

WERKGELEGENHEID Tenfelde reist over de hele wereld. Bij Bollegraaf zijn veel verschillende nationaliteiten en culturen vertegenwoordigd.” Er zijn circa 500 medewerkers in vaste dienst en een flexibele schil daar omheen van 100 tot 150 medewerkers. “Ik vind het prachtig dat wij substantieel kunnen bijdragen aan de werkgelegenheid en de economie in deze regio”, vervolgt hij. “Dat doen we zowel direct als werkgever, maar ook indirect als opdrachtgever. Dankzij onze enorme groei voorzien we veel noordelijke bedrijven van werk. We hebben uitstekende business partners hier in het noorden.”

N46 VERBREDEN De wereldwijde trends van klimaatverandering, verduurzaming en schaarste van grondstoffen spelen Bollegraaf in de kaart. “Onze toekomst is rooskleurig”, stelt Tenfelde. “De grote wereldmerken hebben onder andere te maken met de EU Green Deal en Extended Producer Responsibility.

Ze worden gestimuleerd om duurzame en recyclebare producten en processen te ontwerpen om aan de eisen te voldoen voor een circulaire economie en recycling van producten. In ons Innovatie- en Testcentrum in Appingedam helpen wij onze klanten hierbij. Onze technologische en vooraanstaande oplossingen produceren, assembleren, leveren en installeren we over de hele wereld. De aanwezigheid van de Eemshaven is voor ons daarin erg belangrijk.

Daarover gesproken: het wordt hoog tijd om de N46 eindelijk eens te verbreden.

Dat zou voor ons een enorme stimulans en verbetering zijn!”

37

Weite Oldenziel, CEO Ofichem:

“In coronatijd hebben we gezien hoe afhankelijk we zijn van medicijnen uit het buitenland” Ofichem uit Ter Apel won de Groninger Ondernemingsprijs in 2012. Directeur Weite Oldenziel ontving de prijs destijds uit handen van commissaris van de Koningin Max van den Berg. Het bedrijf was producent, ontwikkelaar en distributeur van actieve farmaceutische ingrediënten ‘voor mens en dier’ en is dat nu nog steeds, maar dan veel breder, groter en professioneler. De jury van toen, onder leiding van gedeputeerde Wilma Mansveld, was unaniem in haar keuze en roemde de duidelijke visie op het ondernemerschap, het moderne personeelsbeleid en de goed doordachte bedrijfsstructuur. Ook die kwaliteiten zijn er nog steeds.

“Het winnen van de Groninger Ondernemingsprijs was best wel een gebeurtenis”, herinnert Weite Oldenziel zich nog goed. “Het heeft veel voor ons bedrijf betekend. We kwamen net uit een moeilijke fase. In de periode eind jaren 90 tot 2006 ging de productie van medicijnen massaal naar China. Dat had een enorme impact op ons. Daar kwam bovendien nog extra regelgeving overheen, waarbij wij niet langer gezien werden als chemiebedrijf, maar als farmaciebedrijf. Mijn vader zat destijds in dubio over de koers van de onderneming, maar kwam vervolgens te overlijden.”

38

ENORME BELONING

ONAFHANKELIJK BEDRIJF

De periode die daarop volgde bestond uit keihard werken, met Weite als nieuwe directeur. “We hebben alles op alles gezet om de boel weer op orde te krijgen”, vertelt hij.

“Na die heftige periode voelde de prijs voor onze medewerkers als een enorme beloning voor al het werk. Het gaf een trots gevoel en leidde tot heel wat naamsbekendheid in de regio. Voor onze handel maakte het niets uit.

Die was en is vooral internationaal.”

“Ik geloof heel erg in lokale productie van medicijnen, maar dat vereist wel een visie, want de praktijk is weerbarstig. In coronatijd hebben we gezien hoe afhankelijk we zijn van het buitenland. Zeker nu, met de gespannen verhoudingen met Rusland en China merken we dat. Ofichem is nog een onafhankelijk farmaceutisch bedrijf met een eigen directie.

We zijn niet opgekocht door private equity en dat wil ik graag zo houden. Recent hebben we een bedrijf in Leiden overgenomen met 60 mensen. Daar maken we als een van de weinige bedrijven in Nederland nog zelf medicijnen.”

GROEI EN OVERNAMES “Een belangrijke strategische verandering was, dat we een dochterbedrijf hebben opgericht: een handelsbedrijf dat deed waar we ons als productiebedrijf altijd tegen hadden verzet, namelijk producten inkopen uit het buitenland en distribueren.

Dat genereerde geld en dat konden we weer investeren in het productiebedrijf. We zijn gegroeid van 50 medewerkers naar 160 medewerkers, deels op eigen kracht, deels door overnames. We hebben business units ingericht, met directeuren die ook een aandeel in het bedrijf hebben en er zijn nu 2 locaties in Ter Apel: een voor productie en R&D en een voor de handel.”

THUISBASIS GRONINGEN “De provincie Groningen blijft onze thuisbasis. Waarom zouden we hier weggaan?

We zijn een Europees bedrijf, dus het maakt eigenlijk niet uit waar we zitten. Hier kunnen we nog de mensen vinden die we nodig hebben. Ofichem is een aantrekkelijke werkgever voor mensen die hier zijn opgegroeid in de regio, of hier graag weer willen wonen. Ze ontdekken bij ons, dat je op hoog niveau kunt werken in een internationaal opererend bedrijf en tegelijkertijd prachtig ruim in het groen kunt wonen.”

“ Na e en he ftige tijd voelde de prijs als e en enorme beloning”

39

Ronald Bulthuis, directeur van Bulthuis Truck- en Traileronderdelen:

“Ons nieuwe magazijn gaat de hoogte in.

Zo winnen we ruimte!”

‘We staan momenteel voor een fikse uitbreiding’, vertelt directeur Ronald Bulthuis terwijl hij wijst naar de gigantische mobiele hijskraan voor zijn pand.

‘Ons magazijn zit aan zijn maximum en daarom gaan we de hoogte in.’ Kortom, Bulthuis Truck- en Traileronderdelen zit in de lift. Sinds het bedrijf in 2013 de Groninger Ondernemingsprijs won, zag het haar omzet bijna verdubbelen naar 50 miljoen euro en groeide het aantal landelijke vestigingen van 6 naar 8.

Bulthuis levert altijd rechtstreeks. “Dat betekent dat we hier flinke volumes moeten opslaan, want wij garanderen een snelle levering. In Groningen vinden we nog volop ruimte voor groei”, zegt Ronald. “We hebben dan ook geen plannen om te verhuizen naar een ander deel van het land. Onze medewerkers, velen werken hier al lange tijd, komen allemaal uit het Noorden. Dan til je je bedrijf niet zomaar op.” Dat hoeft gelukkig ook niet, want Bulthuis heeft al een aantal satellietvestigingen verdeeld over heel Nederland.

40

JOVIALITEIT

DIGITALE MIDDELEN

GEAUTOMATISEERDE LIFTKASTEN

Ronald behoort tot de vijfde generatie ‘Bulthuizen’. “We vormen een echt familiebedrijf”, vertelt hij. “Het verdiende geld vloeit weer terug in het bedrijf. En het belangrijkste is dat we niet spelen met ons kapitaal; onze medewerkers.” Tijdens een rondleiding blijkt dat Ronald bijna iedereen bij naam kent.

Medewerkers stralen plezier uit en maken geintjes met hun baas. Het is hier een en al jovialiteit. “Maar het werktempo ligt hoog”, benadrukt Ronald. “Ons motto is ‘niet lullen, maar poetsen’!”

Wat is er veranderd sinds 2013? “Veel”, zegt Ronald glimlachend. “Destijds was het bedrijf nog van mijn vader en ooms. In 2017 heb ik hun aandelen overgenomen. Waar we toen nog marketing bedreven met een aanbiedingen-krantje, gebruiken wij nu volop digitale middelen zoals e-nieuwsbrieven en natuurlijk onze webshop.”

De logistiek gebeurt nu met scanners en barcodes. “De nieuwe uitbreiding bestaat uit enorme geautomatiseerde liftkasten.

Daarmee gaan we de hoogte in en winnen we ruimte. De volgende stap is het ombouwen van het hoge magazijn naar een ‘smalle gangen-systeem’, waarbij de stellingen 1,5 meter dichter op elkaar komen te staan”, vertelt Ronald trots.

TAART, TAART EN NOG EENS TAART Herinnert Ronald zich nog wat het winnen van de Groninger Ondernemingsprijs in 2013 betekende voor het bedrijf? “Jazeker: taart, taart en nog eens taart!”, lacht hij.

“We ontvingen enorm veel gebak van onze relaties. In de lokale pers kregen we veel aandacht en dat maakte onze medewerkers supertrots. Via LinkedIn stroomden de felicitaties binnen.”

EXPLODED VIEW Die webshop biedt klanten een eigen omgeving, waarin het hele bestelproces tot en met de facturering geïntegreerd plaatsvindt, zonder administratieve rompslomp. “Uniek is de grafische applicatie van het assenmerk BPW: met een paar muisklikken op een ‘exploded view’ kan de klant zijn onderdelen bestellen. Dat werkt snel en heel efficiënt en is redelijk uniek”, aldus Ronald.

“ Via Linkedin stoomden de felicitaties binnen”

EXTERN VERVOER Welke ambities heeft Ronald nog?

Internationaal de vleugels uitslaan? Ronald: “Nee, in Nederland zijn we een belangrijke speler. Hier ligt zo’n 90% van onze omzet, slechts 10% is internationaal. We werken wel samen met een paar internationale partijen, in België bijvoorbeeld. Wat misschien nog leuk is te vermelden: al het externe vervoer hebben we uitbesteed aan Koopman Logistics. Zij wonnen in 2018 de Groninger Ondernemingsprijs.”

41

Paul Schreuders, CEO XPAR Vision:

Van geheime deelnemer, tot glasheldere winnaar, tot vast jurylid In 2014 meldde CEO Paul Schreuders XPAR Vision aan voor de Groninger Ondernemingsprijs. Niemand wist ervan.

Ook mede-eigenaar en toenmalig CTO Joop Dalstra niet. Zelfs toen het bedrijf uit alle aanmeldingen werd geselecteerd als een van de 10 genomineerden hield Paul het stil.

De interne bekendmaking volgde pas toen XPAR Vision als finalist uit de bus kwam.

En daarna ging het snel. In de finale ontving Schreuders de prestigieuze prijs uit handen van commissaris van de Koning Max van den Berg.

42

XPAR Vision is een onafhankelijk, privaat bedrijf, gespecialiseerd in geavanceerde sensor- en robottechnologie voor de wereldwijde glasindustrie. Het bedrijf helpt de industrie om flessen lichter en sterker te maken, de efficiëntie en snelheid van de productie te verbeteren, de ecologische voetafdruk te verkleinen en de menselijke afhankelijkheid te verminderen.

PASSIE DELEN “Van oorsprong zijn wij een ‘spin-off’ van de Rijksuniversiteit Groningen”, vertelt Paul Schreuders. “Toen de Rijksuniversiteit in

2014 haar 400-jarig jubileum vierde, attendeerde mede-eigenaar Albert Jan Postma mij op de Groninger Ondernemingsprijs. Ik heb ons toen stiekem aangemeld. Als het niks zou worden, was er immers ook niks verloren. Mijn zakenpartner Joop had niet zoveel op met prijzen. Hij is daar geen type

voor. Pas toen we finalist werden en de jury langskwam voor een rondleiding werd hij enthousiast. Toen kon hij laten zien wat we allemaal deden en kon hij zijn passie delen.

Dat heeft zeker bijgedragen aan de winst, daar ben ik van overtuigd.”

SERIEUZERE ONDERNEMING Het winnen van de prijs vergrootte de bekendheid van XPAR Vision in de regio. Qua klanten maakte het eigenlijk geen verschil, aangezien die vooral in het buitenland zitten. “Voor onze medewerkers was het wel mooi: gepaste trots en een prima impuls voor de arbeidsmarkt. Sindsdien hebben we flink geïnvesteerd en zijn we gegroeid van 25 naar ongeveer 55 medewerkers”, aldus Schreuders. “We worden een steeds serieuzere onderneming, met specialisten op het gebied van AI, Data Science en Robotisering.”

AI & ROBOTISERING XPAR Vision gebruikt kunstmatige intelligentie (AI). Schreuders: “Door onze jarenlange kennis en ervaring te combineren met AI kunnen we sensoren leren om trends te herkennen. Ze ontdekken realtime waar

een probleem zit in het productieproces en wat eraan gedaan kan worden. Onze klanten worden minder afhankelijk van de kennis en ervaring van hun operators. Gevaarlijke werkzaamheden aan de machine kunnen we steeds vaker door robots laten uitvoeren.

Operators houden zo meer tijd over voor het totaaloverzicht.”

Vast Jurylid Sinds 2014 is Paul Schreuders vast jurylid.

Hij draait dus al 9 jaar mee. Verschillen met vroeger? Die ziet hij zeker: “De pitches zijn veel professioneler geworden en worden ook steeds beter voorbereid. Ik weet nog goed dat ik destijds de pitch moest verzorgen.

Toen ik daar niet goed uitkwam, zei Albert Jan Postma tegen me: ‘Pak gewoon een lege fles in je hand en vertel je verhaal’. Zo is het gegaan. Geen slides, maar gewoon een goed verhaal.”

De winnaar van de Groninger Ondernemingsprijs neemt 2 jaar zitting in de jury. Zo blijft de beoordeling scherp en worden toekomstige bedrijven altijd mede bekeken vanuit het perspectief van prijswinnende ondernemers.

In de beginjaren van de Groninger Ondernemingsprijs was dat nog niet zo. Toen bestond de jury vooral uit bestuurders en vertegenwoordigers van zakelijke netwerken. Later werd de winnaar opgenomen als jurylid. Eerst voor 1 jaar, maar later dus voor 2.

43

44

Erik Jan Worst, CEO van Ophtec:

“Mooi, om ondernemerschap op een positieve manier in de schijnwerpers te zetten” Het winnen van de Groninger Ondernemingsprijs lag bepaald niet voor de hand, stelt Erik Jan Worst, CEO van Ophtec: “Ik vond het destijds heel spannend. Het was absoluut geen gelopen race!” Dat klopt!

Er stonden in 2015 sterke bedrijven in de Top 3. Naast Ophtec waren namelijk Stopaq uit Stadskanaal en United Care Products uit Groningen genomineerd. Desondanks kreeg Ophtec de trofee uit handen van toenmalig commissaris van de Koning Max van den Berg. Er hoorde een glazen kunstwerk bij, waarover de meningen uiteenliepen…

“ Blij dat er zoveel jong talent in Groningen is en blijft.”

Toch had de prijs zeker meerwaarde voor het bedrijf: “Het betekende veel voor onze medewerkers en het zong nog lang rond. Een echte Groninger prijs: daar kun je mee tevoorschijn komen”, aldus Worst.

De prijs werd dan ook met blijdschap ontvangen, al was het met een lach en een traan. Kort daarvoor overleed namelijk vader en grondlegger van het bedrijf, Prof. Dr. Jan Worst.

GRONINGSE NUCHTERHEID Jan en zijn vrouw Anneke richtten Ophtec in 1983 op: een innovatief bedrijf, gericht op het ontwikkelen en produceren van intra-oculaire lenzen. “Maar wel gebaseerd op Groningse nuchterheid, zonder poeha, recepties of gekkigheid”, herinnert Erik Jan zich nog goed. “Toen ik in 2000 het stokje overnam, werd dat zonder spektakel gedaan. Mijn moeder kondigde het aan bij het personeel in de kantine, maar die wisten het eigenlijk allang.”

FAMILIEBEDRIJF

10-JARENPLAN

Hoewel het bedrijf anno 2023 ongeveer 200 mensen aan het werk heeft, met vestigingen in 9 landen (90% van de omzet komt uit export), is Ophtec nog altijd een familiebedrijf. “De normen en waarden zijn gelijk gebleven. Die warmte voel je hier nog steeds op de werkvloer”, vertelt Worst. Het bedrijf is de afgelopen jaren flink gegroeid, maar ook verjongd. Dat gebeurde over de hele breedte. Worst is hierover zeer te spreken: “Ik ben heel blij dat er zoveel jong talent in Groningen is en blijft.”

In de coronajaren werd er noodgedwongen nagedacht over de toekomst van Ophtec.

Men schreef een 10-jarenplan om de toekomst van het bedrijf te borgen. “Zo was corona toch nog ergens goed voor”, grapt Worst. Eén van de onderwerpen in dat plan is duurzaamheid. Ophtec is daar sindsdien bewust mee bezig. Zo is ons pand nu net verduurzaamd en willen we ook verder kijken naar bijvoorbeeld de operaties.”

COMPLIMENT Nu - 8 jaar later - volgt Worst de Groninger Ondernemingsprijs nog altijd: “Ik vind het een hartstikke mooi initiatief. Een compliment voor ondernemers in Groningen!

Zo wordt het ondernemerschap nog eens gevierd! Ondernemers worden in het dagelijks leven al genoeg gepest, met allerlei bureaucratische regels. Deze prijs, die ondernemerschap op een positieve en inhoudelijke manier in de schijnwerpers zet, vind ik prachtig!”

STERIEL “Mijn vader zei altijd dat het steriel moest zijn waar steriel echt nodig was.

Tegenwoordig hebben we het liefst de gangen naar de OK al steriel”, vertelt Worst.

Dat alles steriel moet zijn, veroorzaakt veel afval. Niet alleen in de producten zelf, maar ook in al het verpakkingsmateriaal. Daar wil Ophtec graag verandering in brengen.

45

46

Gert van der Veen, Astrid Drent en Erik Hisken van Eska:

“Wereldberoemde merken, verpakt in zwart karton” Karton met uitstraling, bestaat dat? Wel als Eska het maakt! Door haar uitzonderlijke kwaliteiten gebruiken wereldberoemde merken het liefst Eska-karton voor de productie van hun premium en exclusieve verpakkingen. Denk aan dure parfums, whisky’s, wijnen, cosmetica, et cetera. Eska levert karton in elke gewenste pantone kleur. Niet voor niets noemt men zich ‘Architects of Identity Materials, since 1879’. “Eska is een merk geworden”, aldus commercieel directeur Gert van der Veen. “Wereldwijd staan wij aan de top.” Maar dat succes kwam niet vanzelf…

In 2013 werd Eska gekocht door private investeerders. Zij wilden dat de traditionele kartonfabriek zich in 5 tot 7 jaar tijd opnieuw zou uitvinden. Noodzakelijk, want de markt voor een van de hoofdproducten van Eska, kantoorbenodigdheden, was door de digitalisering aan enige erosie onderhevig.

Volgens Van der Veen was het een inspirerende tijd: “We organiseerden allerlei brainstormsessies, totdat we 922 ideeën hadden verzameld. Uiteindelijk hielden we er 10 over die ons succesvol leken.”

“ He t winnen van de prijs was he el belangrijk voor onze reputatie als werkgever”

ZWART KARTON Het idee voor een muur van golfkarton in plaats van steen of beton sneuvelde al gauw, omdat de bouwwereld te conservatief is.

Hetzelfde gold voor kartonnen pootpotjes die na verloop van tijd vergaan (helaas houden plantentelers hardnekkig vast aan hun plastic potjes). Tot zover de startups.

De focus kwam toen te liggen op bestaande markten. Daar sloeg het idee van zwart karton enorm aan, omdat het een luxe uitstraling heeft en zich uitstekend leent voor ‘premium verpakkingen’. “Het zorgt voor waardevermeerdering van producten”, benadrukt financieel directeur Erik Hisken.

“We zijn nu wereldberoemd en vormen een ‘brand’ ofwel merk. Dat betekent dat we daarmee enigszins uit de prijzenslag kunnen blijven.”

TOONAANGEVENDE BEURZEN Mensen van Eska en designers van wereldberoemde merken ontmoeten elkaar nu op dé toonaangevende beurzen in Milaan, Monaco en New York. Van der Veen: “We hebben 450 mensen in dienst en produceren 250.000 ton karton op jaarbasis. We hebben verkooppunten en servicecentra in Engeland, Spanje, Italië, Hongkong en de VS. Naast Hoogezand en Sappemeer hebben we ook een productielocatie in Italië. In de VS zijn we gigantisch gegroeid. China vormt nog een uitdaging.”

ADRENALINE Tijdens Covid sloeg de wereld massaal aan het lezen, puzzelen en spelletjes spelen. Eska, dat ook karton voor boekenkaften, puzzels en bordspellen levert, moest alle zeilen bijzetten om aan de vraag te voldoen. “We werken met een flexibele schil”, vertelt Head of Human Resourcemanagement Astrid Drent, “daarmee kunnen we fluctuaties in de productie goed opvangen. Het winnen van de Groninger Ondernemingsprijs in 2016 was heel belangrijk voor onze reputatie als werkgever. Ik weet nog goed

dat ik die dag, toen nog als externe, bij Eska aanwezig was voor het bijwonen van een HRnetwerkbijeenkomst en dat op een gegeven moment een aantal Eska-medewerkers naar Groningen moest voor het bijwonen van de finale. De adrenaline schoot toen omhoog.”

WAARDEVERMEERDERING De oorsprong van Eska ligt in het strokarton. De onderneming bestaat inmiddels al 144 jaar en dankt haar naam aan de productie van spoorkaartjeskarton (SK) voor de Nederlandse Spoorwegen in de jaren 50. Daarvoor nog, in 1934, begon men al te experimenteren met gerecycled papier als grondstof. Hisken: “Dat procedé hanteren we nu nog steeds. Maar we gaan nog verder. Wat we niet kunnen recyclen, gebruiken we deels als grondstof voor onze energie-opwekking. Kortom, in alles zoeken we waardevermeerdering: zowel voor onszelf als voor onze klanten!”

47

Jan Hendriks en Robert Hof van InnoCore Technologies:

“Wij kunnen medicijnen heel gericht naar een bepaalde plek in het lichaam brengen” ‘Hoe kan ik het publiek simpel en pakkend vertellen wat InnoCore doet?’, dacht de toenmalige directeur Jan Hendriks toen hij zich voorbereidde op zijn pitch voor de Groninger Ondernemingsprijs 2017. Opeens had hij het: ‘ik begin met een foto van een oog waarin een injectie wordt gezet’. Na deze gruwelijke opening had Hendriks direct ieders aandacht te pakken. Het vormde de basis voor het winnen van de prijs.

Hoe akelig de foto ook was, het verhaal dat volgde zorgde voor veel waardering voor het werk van InnoCore. Het Groninger bedrijf ontwikkelt dragers, formuleringen zoals ze zelf zeggen, die medicijnen heel gericht naar een bepaalde plek in het lichaam kunnen brengen en daar het medicijn voor langere tijd gedoseerd kunnen afgeven. “In geval van een oogaandoening bijvoorbeeld, kan het betekenen dat er slechts 2 keer per jaar een injectie in het oog hoeft te worden geplaatst, in plaats van iedere maand”, licht Jan Hendriks toe. Anno 2023 is hij commissaris bij InnoCore.

48

AVERSIE TEGEN PRIJZEN In Hendriks kantoor hangt nog steeds een T-shirt uit 2017 en boven op de kast staat de fles champagne die hij kreeg van Team 4, één van de toenmalige opponenten in de finale. “In eerste instantie was ik niet van plan om deel te nemen aan de Groninger Ondernemingsprijs. Ik heb zelfs een aversie tegen prijzen, omdat het vaak de directeuren zijn die zich ermee in de schijnwerpers willen zetten”, vertelt Hendriks. “Tot ik een telefoontje kreeg van de gemeente.

‘Realiseer je goed wat het winnen van de Ondernemingsprijskan betekenen voor je medewerkers’, was hun boodschap. Dat trok me over de streep.” Het hele team bleek vervolgens inderdaad razend enthousiast over de deelname.

VREUGDE EN TROTS Groot was de teleurstelling toen bekend werd dat alleen Hendriks naar de pitchbijeenkomst mocht. “We hebben de pitch toen live gestreamd zodat iedereen ‘m onder het genot van bitterballen en een drankje kon

volgen in de kantine.” Gelukkig mochten de medewerkers wel bij de finale aanwezig zijn.

De overwinning leidde tot veel vreugde en vooral ook veel trots. ‘Jongens, deze prijs is voor jullie’, waren de eerste woorden van Hendriks bij ontvangst van de prijs.

AFZET IN AMERIKA Sinds een paar maanden heeft Robert Hof het stokje overgenomen van Hendriks. Hij legt uit dat naast oogheelkunde nu ook oncologie profiteert van hun technologie.

“Diabetes- en artrosepatiënten en mensen met psychische aandoeningen maken ook al gebruik van onze methodiek. Amerika is ons belangrijkste afzetgebied. Daar worden de meeste medicijnen ontwikkeld en met die farmaceuten onderzoeken we hoe we

“ De overwinning leidde tot ve el vreugde en trots”

onze technologie kunnen toepassen op hun producten.” Geen wonder dat Hof, vaak samen met Hendriks, heel wat uurtjes doorbrengt in het vliegtuig.

NICHEMARKT Is Amerika dan geen logische vestigingsplaats voor InnoCore? “Nee”, antwoordt Hendriks. “In Groningen hebben we onze kennis en kunde opgebouwd. We kunnen hier ons medewerkersbestand goed aanvullen met nieuw talent. Diverse promovendi van het UMCG werken inmiddels bij InnoCore.

Wat Amerika betreft: zowel de omgeving als de mensen zijn daar erg duur.” “Bovendien is onze technologie zó uniek, we zitten echt in een nichemarkt, dat de klanten wel naar óns toekomen. Afstand maakt niet uit; e-mail en Teams werken uitstekend”, vult Hof aan.

“Ons bedrijf telt nu 45 medewerkers en zo’n 10 nationaliteiten. We kunnen in dit pand nog 15 nieuwe mensen een werkplek bieden, dus we hebben groeipotentieel. Dat is nodig ook, want we willen nog veel meer patiënten helpen!”

49

50

Harm en Klaas Koopman van Koopman Logistics Group:

“In ons familiebedrijf gaan verstand en gevoel boven Excel-sheets” Koopman bestaat 100 jaar, een echte mijlpaal. Het winnen van de Groninger Ondernemingsprijs in 2018 was er ook eentje in hun lange bestaansgeschiedenis. Het bedrijf telt op dit moment ongeveer 1.500 medewerkers en is één van de grootste logistieke dienstverleners in Nederland.

“Maar, hoe groot we ook zullen worden, we blijven altijd een familiebedrijf”, benadrukt Klaas Koopman, die samen met zijn broer Harm de directie vormt.

“ He t gaat erom dat we e en band me t elkaar hebben”

Er waren de laatste jaren ook kopzorgen, naast alle vreugde over eerdergenoemde mijlpalen. Als gevolg van corona lag de productie van personenauto’s stil en toen de pandemie bezworen leek, bleek er een enorm tekort aan chips te zijn, waardoor er alsnog geen nieuwe auto’s van de band rolden. Vooral de autotransporttak van Koopman liep daardoor een flinke dreun op.

“Dan mag je je gelukkig prijzen een familiebedrijf te zijn”, zegt mededirecteur Harm Koopman, broer van Klaas. “Bij ons draait het om de langere termijn. We accepteren ons verlies en weten dat er betere tijden zullen komen, omdat we de markt goed kennen. Verstand en gevoel gaan bij ons boven Excel-sheets. Als familie zijn wij bereid geld in het bedrijf te steken. Gelukkig hebben we zo al onze mensen binnenboord kunnen houden.”

VAN SMEDERIJ NAAR TRANSPORT Nu alles weer voorradig is, komt Koopman om in het werk. Het bedrijf dat in 1923 als smederij begon, ontwikkelt zich in 1930 tot transportbedrijf van melk en suikerbieten. In 1964 komt de focus te liggen op het vervoeren van personenauto’s en die koerswijziging legt het bedrijf geen windeieren. Het werkterrein breidt zich uit naar de Benelux en Duitsland. Koopman telt nu ruim 500 vracht- en bestelwagens. “We hebben zo’n 1.000 medewerkers in vaste dienst. Daarnaast werken er ongeveer 500 studenten die nieuwe of gebruikte auto’s persoonlijk bij de klant afleveren.”

PERSOONLIJKE CONTACTEN Ook al telt Koopman Logistics inmiddels 8 vestigingen verspreid over heel Nederland en zelfs in Duitsland, de beide Koopmannen vinden persoonlijke contacten belangrijk.

“Het gaat erom dat we een band met elkaar hebben. Zowel met onze klanten als met onze medewerkers”, zegt Klaas. Als geen ander weet hij wat er speelt op de werkvloer, want hij begon zijn loopbaan als monteur. Broer Harm startte bij Koopman

als vrachtwagenchauffeur. “Ik weet precies wat er zich afspeelt onderweg. Daarom vroeg ik die avond toen we de Groninger Ondernemingsprijs in ontvangst mochten nemen, ook even stil te staan bij onze chauffeurs die op dat moment nog op de weg zaten.”

RIJDEN OP FRITUURVET Diverse Koopman-bestelwagens zijn inmiddels elektrisch, evenals 2 vrachtwagens.

“Nog eens 2 staan op de rol. We verwachten over 6 jaar meer elektrische dan dieseltrucks te kopen”, verklaart Klaas. Bij vestiging Nijkerk kunnen bepaalde vrachtwagens van Koopman synthetische diesel tanken, gemaakt van afval- en reststromen zoals frituurvet. Dit zorgt voor een CO2-reductie van 90%.

DE VOLGENDE GENERATIE Harm en Klaas behoren beide tot de 4e generatie die het bedrijf runt. Of er al opvolgers zijn? “We hebben hier een stelregel dat je je voor je 30e niet mag mengen in het bedrijf. Eerst moet je elders 5 jaar werkervaring opdoen. Dus voorlopig is het nog steeds onze beurt”, zegt Harm lachend.

51

52

Eric Vos van Witec Fijnmechanische Techniek:

“Wij kunnen de nieuwe Philips van Stadskanaal worden” “De maakindustrie heeft zeker bestaansrecht in Nederland. Wij bewijzen dat!”, aldus Eric Vos, CEO van Witec dat maar liefst 5 locaties telt in Stadskanaal. De Oost-Groningse gemeente heeft een prominente plek op de wereldkaart, want vanuit het buitenland is er veel belangstelling voor de producten van de ‘Contract Design Manufacturer of hightech equipment’ zoals Witec zichzelf noemt. “We hebben de wind mee, groeien jaarlijks met 20 tot 30% en het gaat maar door”, geeft Vos aan.

“ Inwoners en middenstand; iedere en de elde in die trots”

Toen Witec in 2019 de Groninger Ondernemingsprijs won, bracht dat behoorlijk wat teweeg. “Wij hebben het zeker onderschat”, verklaart Vos. “Uiteraard waren al onze medewerkers supertrots. Via social media kregen we felicitaties van onze meer dan 1.000 volgers, die overal op de wereld zitten. Ook lokaal was men onder de indruk: droeg je een jas met Witec-logo, dan werd je in ‘Knoal’ constant gefeliciteerd. Inwoners en middenstand; iedereen deelde in die trots.”

SCHOON PRODUCEREN Witec speelt een leidende rol in de maakindustrie. Het bedrijf heeft zich gespecialiseerd in ‘ultra clean’ produceren en voldoet aan de hoogste norm, Grade 1.

Dat betekent bijvoorbeeld dat er speciale ‘clean rooms’ zijn waar geen enkel stofje aanwezig is. Erg belangrijk voor de fabricage van hightech producten waar een minuscuul

stofje al een storing kan veroorzaken. “Met Grade 1 hebben we een luxepositie verworven: wij kunnen nu zelf onze klanten kiezen”, vertelt Vos met enige trots. “Met schoon produceren, gecombineerd met precisie en nauwkeurigheid, onderscheiden wij ons duidelijk van anderen.”

Raimon Warta en de in april toegetreden investeerder GIMV Smart Industries, is hij zeer gemotiveerd om juist in dit gebied te investeren en zo de maak-industrie te behouden voor het Noorden. Vos: “Met het toetreden van GIMV is de financiering van onze groeiplannen een feit.”

EIGEN SCHOOL

DE TOEKOMST

Wat nieuwe werknemers betreft, hoeft Witec zich geen zorgen te maken. “We werken samen met de GAP Academy die mensen opleidt naar kansrijke beroepen.”

Daarnaast heeft Witec een eigen school met een complete inrichting en een eigen docent.

“Een bewuste keuze”, legt Vos uit, “want op deze manier zijn er korte lijntjes tussen het bedrijf, de docent en de leerlingen. Wij hebben de potentie om uit te groeien naar 1.000 werknemers en kunnen de nieuwe Philips van Stadskanaal worden.”

Wereldwijd is Witec met bedrijven in gesprek om nieuwe producten op de markt te brengen. Innovatie staat helemaal in de top van haar vaandel geschreven. Een enkele keer loopt Witec wel eens voor de troepen uit en is de markt nog niet klaar voor haar producten. Zoals met het draadloos opladen van elektrische fietsen. “Wij bewijzen dat het mogelijk is. Je kunt betaalde parkeerplaatsen voor elektrische fietsen creëren met stroompunten onder het plaveisel. Maar nu is het qua infrastructuur nog te lastig om grootschalig te realiseren. Toch gaat dit de toekomst worden!”, verzekert Vos.

IN HET NOORDEN BLIJVEN Witec is niet van plan Oost-Groningen de rug toe te keren. “In principe vinden we hier nog volop uitbreidingsmogelijkheden. Hier realiseren wij onze omzet en hier zit onze kennis”, aldus Vos. Samen met medeaandeelhouder

53

54

Albert Keizer van Next Generation Shipyards:

“We bouwen een schip dat vaart op waterstof in poedervorm!”

Next Generation Shipyards (NGS) doet haar naam eer aan. Het bedrijf viel in 2021 al op door haar inventieve en innovatieve activiteiten en werd mede daardoor beloond met de Groninger Ondernemingsprijs. Nu, 2 jaar later, kruipt het pioniersbloed nog steeds waar het niet gaan kan. Eigenaren Albert en Dirk Keizer werken aan een schip dat gaat varen op een nieuwe brandstof voor de scheepvaart: waterstof in poedervorm. “We houden ons graag bezig met bijzondere dingen”, luidt het nuchtere understatement van Albert.

“ Alles wat we nu verdienen gaat ook we er he t bedrijf in”

Sinds 2021 heeft het bedrijf op Lauwersoog zijn productiehal, kantoor en opslagruimte uitgebreid. In opdracht van Port of Amsterdam bouwt NGS een schip dat op een bijzondere vorm van waterstof kan varen. “Het is compleet nieuw. Er is eigenlijk alleen nog maar op laboratoriumniveau mee gewerkt, maar wij gaan er nu een structuur omheen bouwen”, vertelt Albert Keizer met enige trots. Hij weet dat heel Europa zijn verrichtingen nauwlettend in de gaten houdt.

“We zitten nu eenmaal in een nichemarkt en houden van bijzondere dingen. Aan massaproductie doen we niet.”

BRANDSTOFBESPARING Met name de reparatie- en de nieuwbouwtak van NGS zitten in de lift. Speciaal voor de windmolenindustrie bouwt NGS werkschepen die onder bijna alle weersomstandigheden inzetbaar zijn. Het loodswezen is inmiddels ook vaste klant. “We zetten enorm in op brandstofbesparing. Voor een schip van het loodswezen hebben we een besparing weten te realiseren van maar liefst 35%.”

IDEOLOGISCHE INBORST

FLINKE NETWERKUITBREIDING

Over de bedrijfskoers is Keizer duidelijk: “Die is goed en die blijven we ook volgen! We zijn in 2014 begonnen en wilden ons meer richten op de mens en de omgeving. Voor ons is geld niet het enige dat telt.” Die ideologische inborst resulteerde onder meer in de ombouw van de Ecolution, het duurzame schip van Wubbo Ockels. Na diens dood, kocht NGS samen met twee andere ondernemers het schip om het onder te brengen in de Stichting Wadduurzaam. Vervolgens is het schip nog verder verduurzaamd met een elektromotor die gevoed wordt door een brandstofcel op waterstof. “Het is een betrouwbaar concept. De garnalenvisserij zou het ook kunnen inzetten.” Om de benodigde waterstof te produceren, ijvert Keizer voor de bouw van een zonnepark op Lauwersoog. “We zijn nog bezig met het rondkrijgen van de financiering.”

Het winnen van de Groninger Ondernemingsprijs heeft een flinke netwerkuitbreiding tot gevolg gehad. Keizer: “We komen nu gemakkelijker in gesprek met overheden. Het versterkt je optreden wanneer je in gesprek bent met klanten.

Ook op onze omgeving heeft de prijs een positieve uitwerking gehad in de vorm van veel goodwill. En uiteraard was ons personeel beretrots!”

DYNAMIEK De komende 10 jaar zal NGS dubbel zo groot worden, verwacht Keizer. “Vooral de dynamiek vinden we mooi én onze zelfstandigheid natuurlijk, waardoor we snel besluiten kunnen nemen. In aandeelhouders zien wij niets, die zullen het bedrijf alleen maar willen afromen. “Alles wat we nu verdienen gaat ook weer het bedrijf in. Dat garandeert een mooie toekomst voor ons en onze medewerkers.”

55

“Toen ik hoorde dat we genomineerd waren, wilde ik ook winnen!”

56

Yeelen Knegterink van Klippa:

“Uitdagingen motiveren alleen maar” Het gaat Klippa, in 2022 nog winnaar van de Groninger Ondernemingsprijs, voor de wind. Ze betrokken een jaar later een eigen kantoorpand, het aantal medewerkers nam toe en er kwam een nieuwe internationale vestiging bij. “We zitten nu in de top 5 van documentverwerkers in Europa. Ik verwacht in 2025 wel in de top 3 te zitten”, aldus CEO Yeelen Knegterink.

Of het ook iets voor hun was, deel te nemen aan de Groninger Ondernemingsprijs? Die vraag kreeg Knegterink van de gemeente.

“Ach, baat het niet, dan schaadt het ook niet, was mijn gedachte. Maar toen ik hoorde dat we bij de genomineerden zaten, werd ik wel competitiever en wilde ik de prijs ook winnen!”, zegt de CEO lachend. “De overwinning hebben we gevierd met champagne en taart. Het hele team was supertrots.”

EIGEN IDENTITEIT Met het winnen van de prijs is de naamsbekendheid van Klippa flink gegroeid in de regio. “Dat merk ik vooral aan het aantal sollicitanten dat zich sinds die tijd heeft gemeld.

We zijn gegroeid van ongeveer 75 naar zo’n 100 medewerkers.” Dat leidde onder andere tot ruimtegebrek en daarom verhuisde het bedrijf in januari 2023 naar een ander pand, schuin tegenover het Martini Ziekenhuis.

“We kunnen hier onze eigen identiteit laten zien”, verklaart Knegterink. “Het logo is van buiten nu duidelijk zichtbaar.” Bij het vorige pand, het bedrijfsverzamelgebouw aan de Europaweg in Groningen, was dat niet mogelijk.

VOLOP DOORGROEIMOGELIJKHEDEN De medewerkers hebben zich het nieuwe onderkomen inmiddels volledig eigen gemaakt. Er is veel groen en opvallend is de verdiepte ruimte waar gezamenlijk wordt geluncht. “Het pand biedt met het oog op de toekomst volop doorgroeimogelijkheden”, aldus Knegterink. Naast de vestiging in

Groningen bezit Klippa saleskantoren in Amsterdam en een backoffice in Roemenië.

En onlangs kwam daar een nieuw saleskantoor bij in Hamburg. Of een verhuizing van de hoofdvestiging van Groningen naar Amsterdam ooit op de rol staat? “Nee”, antwoordt Knegterink. “Groningen is minder competitief, de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen leveren ons goede en getalenteerde werknemers en we kunnen ons hier bedienen van de modernste technieken.”

STORE-VISITORS Klippa breidt haar digitale dienstenpakket constant uit. Naast het ontwikkelen van software voor de verwerking van contracten, facturen, paspoorten, enzovoort, heeft ze onlangs een nieuw softwarepakket in de markt gezet. Daarmee kunnen ‘store-visitors’ gemakkelijker prijsvergelijkingen bij de concurrent uitvoeren. Knegterink: “Naast het bedrijfsleven werken we ook steeds meer voor de overheid. Denk bijvoorbeeld aan de NVWA en de NCG, beide grote organisaties met veel administratieve taken.”

“ Toen ik hoorde dat we genomineerd waren, wilde ik ook winnen!”

LASTIG LAND De markt vertoont wel meer concurrentie dan voorheen, merkt Knegterink. “Maar dat zorgt alleen maar voor extra motivatie”, lacht de CEO. “Als je niet genoeg concurrentie hebt, voel je ook niet de noodzaak om te excelleren. Dan word je gemakkelijk.” Binnen 3 jaar verwacht Knegterink een verdubbeling van omvang en omzet en wil hij een groter marktaandeel hebben in Amerika. “Daar ligt veel werk, maar het blijft een lastig land.

Het is erg duur, kent veel regels en het is moeilijker om je fysieke aanwezigheid te realiseren”, aldus Knegterink. “Maar dat betekent ook dat het een grote uitdaging is en dat motiveert ons alleen maar!”

57

58

Eric Idema, CEO van EasyToys:

“Veendam als erotisch centrum van de wereld!”

De 25e Groninger Ondernemingsprijs is gewonnen door EasyToys uit Veendam. De jury sprak veel waardering uit voor de originele manier waarop het bedrijf omgaat met het thema sexualiteit. En dat in combinatie met een zeer professionele bedrijfsvoering, maatschappelijk betrokken HRM-beleid en een sterke eigen marketingafdeling. De producten van eigenaar Eric Idema zijn niet alleen online verkrijgbaar, maar zijn ook te vinden bij onder andere de HEMA en Hunkemöller. ‘We zijn bezig met de uitrol bij een keten van tankstations en een luchthaven’, vertelt hij gepassioneerd. Kortom, we kunnen de producten van EasyToys binnenkort overal tegenkomen.

“ Genie ten van se ks is voor iedere en”

In 2004 startte Eric Idema zijn onderneming vanuit een uitkeringssituatie. Hij had opgemerkt dat er online veel interesse was in erotiek en seks en besloot daarop in te spelen. Op zijn zolder begon hij een webwinkel in erotische producten. “Ik had nooit gedacht dat het bedrijf zo’n vlucht zou nemen. De sleutel tot mijn succes is puur boerenverstand”, vertelt Idema. “Ik wil dat men onze producten niet ordinair vindt. Je moet ze als het ware aan je oma kunnen laten zien.” Deze aanpak zorgde ervoor dat de producten van EasyToys nu worden verkocht in meer dan 80 landen en te vinden zijn in de schappen van grote (web)winkels zoals HEMA, Hunkemöller en bij bol.com.

MAATJE 34

AMBITIES

Naast een platform voor de verkoop van erotische producten biedt de website van EasyToys ook veel ruimte voor sekseducatie en -emancipatie. Diverse seksuologen geven tips voor het hebben van plezierige seks en er is veel ruimte voor luchtige columns.

Bovendien werkt EasyToys emancipatorisch door modellen in te zetten die niet alleen maatje 34 bezitten. “Genieten van seks is immers voor iedereen”, vindt Eric. “En dat geldt ook voor mensen die nu pijn ondervinden bij het vrijen”, benadrukt hij. “Met de producten van EasyToys is dat te voorkomen.”

EasyToys telt zo’n 300 medewerkers. Het werk is zeer divers. Een grote groep mensen handelt bijvoorbeeld de enorme reeks bestellingen af die dagelijks binnenkomt.

Het is een bewuste keuze om daarvoor een substantieel aantal mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te zetten. Daar waar veel webwinkels de logistiek grotendeels automatiseren, kiest EasyToys er juist voor om dat niet te doen. Naast procesmedewerkers werken er ook grafici, marketeers, programmeurs en communicatiespecialisten.

Ondanks het grote succes heeft Idema nog volop ambities. “Er is nog verdere groei mogelijk in Europa. En het betreden van de Amerikaanse markt is toch ook wel een droom van mij. Het taboe rond erotische producten wil ik nog verder doorbreken, met Veendam als erotisch centrum van de wereld!”

INVLOED VAN CORONA De pandemie heeft de Veendammer zeker geen windeieren gelegd. Vanwege de coronaregels was daten nauwelijks mogelijk, dus werd seks een meer individuele aangelegenheid die door de seksspeeltjes van EasyToys een extra dimensie kregen. Het bedrijf haalde in tijden van lockdowns een recordomzet van maar liefst 65 miljoen euro in 2020.

59

Nieuwsblad van het Noorden, 13 mei 1998

Nieuwsblad van het Noorden, 27 april 1999

60

Nieuwsblad van het Noorden, 12 mei 1999

Dagblad van het Noorden, 22 juni 2021

Nieuwsblad van het Noorden, 16 mei 2001

61

62

63

COLOFON Deze bijzondere eenmalige uitgave – het jubileumboek “25 Trotse Winnaars! Groninger Ondernemingsprijs (1998-2023)” – verschijnt ter gelegenheid van de 25e uitreiking van de Groninger Ondernemingsprijs in 2023. Het is een initiatief van de Stichting Groninger Ondernemingsprijs en werd financieel mede mogelijk gemaakt dankzij bijdragen van provincie Groningen, gemeente Groningen, Ondernemersfonds Groningen en BDO Accountants & Adviseurs.

Er zijn 1.500 gedrukte exemplaren verschenen. Daarnaast is het Jubileumboek ook online gepubliceerd.

De boeken worden zowel fysiek als digitaal verspreid onder een zakelijke doelgroep in Stad en provincie Groningen: ondernemers, bestuurders, ambtenaren, vertegenwoordigers van zakelijke netwerken en de pers.

De redactie interviewde en portretteerde de 24 oud-winnaars van de Groninger Ondernemingsprijs én uiteraard ook de 25e winnaar.

Door de individuele verhalen van prijswinnende Groninger ondernemers vast te leggen en te verspreiden, hopen we bij te dragen aan een trots, zelfverzekerd, innovatief, duurzaam en tegelijkertijd nuchter en zakelijk ondernemersklimaat in Stad en Ommeland.

Uitgever: Katalysator: Sponsoren:

Stichting Groninger Ondernemingsprijs Harry Bouma, Bedrijvenvereniging Zuidoost provincie Groningen, gemeente Groningen, Ondernemersfonds Groningen, BDO Accountants & Adviseurs Concept en realisatie: Statement, communicatieadviesbureau, Groningen Interviews: Bouke Nielsen, Eduard van den Hoff, Ron Overbeek, Laura Nijhuis en Rianne Platje Fotografie: Jan Buwalda, Groningen Ontwerp: CreatiefBedrijf, Groningen Druk: MarneVeenstra, Groningen November 2023

64

Dit jubileumboek kwam tot stand dankzij financiële bijdragen van: