15 minute read
‘Vanuit de vraag van onze klanten werken wij mee aan de woningmarkt’
Rabobank Friesland
Advertisement
Actief in de omgeving, samen met de leden en klanten. Dat is de Rabobank. Met diverse regionale ontwikkelingen wil de Rabobank op geheel coöperatieve wijze een bijdrage leveren aan onder meer de toegankelijkheid op de woningmarkt en het verduurzamen van woningen. Henk de Boer, directeur Financieel Advies Particulieren bij de Rabobank in Friesland, vertelt meer over onder andere de ontwikkeling van huurwoningen, Tiny Houses en een handige duurzaamheidsapp.
Als een echte coöperatie houdt de Rabobank periodiek een zogenoemd Regiodialoog met haar leden, klanten en stakeholders. “Dat is belangrijk”, zegt De Boer, “want op die manier horen we wat zij belangrijk vinden. Met die informatie gaan we vervolgens actief aan de slag.” De laatste Regiodialoog hielden de Friese Rabobanken met zo’n zeshonderd leden, klanten en stakeholders, onder wie particulieren, ondernemers en gemeenteraadsleden. “Uit die gesprekken kwamen drie thema’s heel sterk naar voren. Mensen vinden baanzekerheid, voldoende woningen en duurzaamheid heel belangrijk.”
Vraag naar woningen
In de een-op-een-gespreken met klanten merken de adviseurs bij de Rabobank ook dat er veel vraag is naar woningen. “Mensen komen letterlijk en figuurlijk niet aan bod op de woningmarkt. Ze kunnen simpelweg geen geschikte woning vinden”, aldus De Boer. “Daarom gaan we als Rabobank graag het gesprek aan met projectontwikkelaars en gemeenten. We willen meedenken over een heldere woonvisie. We hebben vanuit de gesprekken met onze klanten en vanuit onze verzamelde data veel kennis en informatie over wat er in de maatschappij speelt en nodig is.”
De Boer geeft aan dat de Rabobank ziet dat gemeenten en de provincie niet helemaal op een lijn zitten wat betreft het ontwikkelen van woningen. “De gemeenten willen wel bouwen, maar de provincie is daar terughoudender in. De provincie kijkt meer vanuit de demografische ontwikkeling. Tegelijkertijd moeten we juist meer mensen naar onze provincie zien te trekken. We hebben namelijk dringend behoefte aan hogeropgeleiden in Friesland en die moeten
hier kunnen wonen. Dat merken we ook in onze gesprekken met klanten. Maar ja, we willen Friesland wel groen en waterrijk houden. Het is daarom heel belangrijk dat we goed met elkaar in gesprek zijn over wat passend is.”
SmartBuilds: tijdelijke huurwoningen
De Rabobank is ondertussen met een nieuw woonconcept begonnen om een bijdrage te leveren aan de krapte op de woningmarkt: SmartBuilds. “Hiermee ontwikkelen we op een innovatieve en duurzame manier tijdelijke huurwoningen”, vertelt De Boer. “We willen met de tijdelijke woningen een oplossing voor de dringende woningbehoefte bieden. We zijn al met een aantal gemeenten in Nederland in gesprek om deze woningen te plaatsen. Op kleine schaal denken we dit in 2022 ook te kunnen toepassen in Friesland. Waar weten we nog niet, maar het zullen ongeveer vijftig huurwoningen zijn op een plek waar veel vraag is naar tijdelijke huisvesting. Als Rabobank gaan we de huizen zelf verhuren.” De Rabo SmartBuilds-woningen worden voor zo’n 90 tot 95 procent in de fabriek gebouwd met duurzame hoogwaardige materialen. De woningen zijn CO2- en stikstofvriendelijk en volledig van het gas af. “Het zijn volwaardige woningen die zijn te vergelijken met reguliere huizen”, zegt De Boer. “Ze staan alleen op een tijdelijke ondergrond. Daarna kunnen we ze verhuizen naar een andere plek.” De tijdelijke woningen zijn volgens De Boer vooral interessant voor starters op de woningmarkt of mensen die tijdelijk tussen twee woningen in zitten. “De huurprijs ligt net iets boven de sociale huurgrens. Met de woningen bieden we dus echt mogelijkheden voor de woningzoekenden die nu moeilijk aan een huis kunnen komen.”
Permanente locaties voor Tiny Houses
Een andere ontwikkeling waarmee de Rabobank de woningmarkt toegankelijker wil maken, zijn de zogenoemde Tiny Houses. “We zouden heel graag willen dat gemeenten hiervoor permanente locaties aanwijzen. Daarmee worden de financieringsmogelijkheden van een Tiny House namelijk veel beter. Daarom willen we graag meedenken over hoe we de Tiny Houses verder kunnen uitrollen. In Hurdegaryp hebben we samen met de gemeente en inwoners een straat met Tiny Houses gerealiseerd. Wij hebben de hypotheken verstrekt voor deze kleine woningen.”
De Lytse Hûskes Strjitte, zoals de straat in Hurdegaryp in de volksmond wordt genoemd, bestaat uit vijf kleine huizen die elk geplaatst zijn op een kavel van 160 vierkante meter. De huisjes hebben alle benodigde voorzieningen, een veranda en zijn energieneutraal. De Boer: “Met Tiny Houses heb je, zoals de naam al zegt, weinig ruimte nodig om voor een grote groep mensen toch veel wooncomfort te kunnen bieden.”
Ontwikkelen kantoren en boerderijen
Zakelijke klanten wijst de Rabobank eveneens op de mogelijkheden die er zijn om bij te dragen aan oplossingen voor de krapte op de woningmarkt. Kantoren en winkelpanden zijn volgens De Boer goed te ontwikkelen tot woningen. “Maar we kunnen als Rabobank de woningen niet zelf gaan ontwikkelen. Wel kunnen we het idee aandragen bij onze zakelijke klanten. Het is voor hen een mogelijkheid om op een andere manier toch geld te maken met bestaande panden. Veel winkelpanden en kantoorpanden staan namelijk leeg. Dat komt doordat we steeds digitaler worden en op afstand van elkaar werken. De coronapandemie heeft daar natuurlijk een extra boost aan gegeven.”
Ook in de klantgesprekken met agrariërs oppert de Rabobank ideeën. “Soms kunnen boerderijen worden omgebouwd tot appartementen. We merken dat veel boeren daar interesse in hebben. Het is voor hen een optie om op een andere manier geld te verdienen. Het enige wat nog lastig is, is dat er op veel panden een agrarische bestemming zit. Die moet eerst worden omgezet naar een woonbestemming voordat je een financiering kunt krijgen voor het ontwikkelen van de appartementen. Dit kaarten we ook bij diverse gemeenten aan.”
Focus op verduurzamen
Naast de duidelijke focus op zorgen voor meer beschikbare woningen heeft de Rabobank oog voor verduurzaming. “We hebben per slot van rekening te maken met de gestelde klimaatdoelen. In 2050 moeten we aardgasvrij zijn”, zegt De Boer. “We merken dat onze klanten hier steeds bewuster mee omgaan en daarom zijn we vaker met elkaar in gesprek over verduurzaming. Vroeger was het de vraag of ze zouden gaan verduurzamen, nu is de vraag vooral hoe ze dat moeten doen. Daarover denken wij graag mee, want ook de Rabobank wil bijdragen aan de klimaatdoelstellingen.”
De Rabobank werkt samen met homeQgo. “De app homeQgo biedt een online huisscan waarmee je direct inzicht en advies op maat krijgt over energiebesparende maatregelen. Een duurzame woning zorgt voor lagere woonlasten, is comfortabel en meer waard”, zegt De Boer. “Maar welke maatregelen moet je nemen? Wat is de beste aanpak? De app homeQgo geeft daar antwoord op. Online kunnen mensen direct een offerte opvragen bij gecertificeerde installateurs met wie homeQgo samenwerkt.”
De huisscan meet de woning op afstand in en creëert een 3D-woningmodel. Het advies dat wordt gegeven, is gevalideerd door kennisinstituut ISSO, dat zich focust op kwaliteit en duurzaamheid in de bouw- en installatiesector. De huisscan houdt rekening met het opgegeven budget. Daarbij worden de beste maatregelen gezocht.
“Het is echt een heel handig hulpmiddel om je te oriënteren”, vindt De Boer. “En zoals onze Regiodialoog al aangaf, vinden heel veel mensen verduurzaming ontzettend belangrijk. Net als wij bij de Rabobank. Door goed met onze klanten en stakeholders mee te denken, maken wij het voor veel mensen mogelijk om een financiering te regelen voor mooie projectontwikkelingen die positief bijdragen aan de woningmarkt. En zo komen we dan weer uit bij onze eigenlijke corebusiness.”
Harns Invest – Vastgoedontwikkeling & Woonconcepten ‘Het geluk van morgen begint hier’
Bij Harns Invest denken we anders over de manier waarop je vastgoed ontwikkelt. Bij ons draait het niet om de stenen, maar om het creëren van een gelukkige toekomst voor mensen. We werken strategisch en creatief. Met onze partners werken we al vanaf een vroeg stadium in het ontwikkelproces samen, zodat we de realisatie van duurzaam en kwalitatief hoogstaand vastgoed kunnen garanderen. Dit doen we op een nuchtere manier, met een enthousiast team vanuit hartje Leeuwarden.
Hoe het begon
Harns Invest is ruim 5 jaar geleden ontstaan, we zijn daarmee nog jong maar ambitieus. In eerste instantie met diverse vastgoed gerelateerde werkzaamheden. Dankzij onze groeiende kennis van de woonwensen van kopers en huurders, hadden we alles in huis om ook zelf woningen te ontwikkelen. Sindsdien zijn we ons meer en meer gaan richten op gebouw-, gebiedsontwikkelingen en -beleggingen. Met diverse projecten in Friesland als succesvol debuut. In deze projecten zie je de blijvende blauwdruk van onze aanpak al terug:
- Investeren in gevarieerde projecten voor verschillende doelgroepen; - Langdurig samenwerken; - Kiezen voor later, en dus voor kwaliteit
Woongeluk door te denken in levenswijzen
De individuele woonwensen zijn constant aan het veranderen en innovaties in allerlei verschillende hoeken openen steeds nieuwe perspectieven. Dit vraagt om een geheel nieuwe manier van denken over de rol van wonen in het levensgeluk van mensen. Wij kijken dieper naar wat nou echt voor woongeluk zorgt. Daarom zetten wij bij Harns Invest de mensen op de eerste plaats. Wij creëren woongeluk door te ontdekken hoe mensen hun ideale leven leiden en hoe hun woonomgeving daarmee kan versmelten.
Creëren voor de toekomst zit in ons DNA
Wanneer is een woonconcept succesvol? Dat is een vraag waarop het antwoord wat ons betreft niet is: “Wanneer het snel verkocht is”. Voor ons is een woonconcept succesvol wanneer het na twintig jaar nog net zo relevant is als op de dag waarop het gebouwd werd. Dat bewijst namelijk dat mensen zich er goed voelen, en het slim is ingepast in de maatschappelijke context. Creëren voor de toekomst zit in het DNA van Harns Invest.
Gewone plaatsen transformeren naar iets buitengewoons
We steken veel tijd in de manier waarop we woonconcepten ontwikkelen. We bedenken niet zomaar iets omdat we denken dat het er goed uitziet. Onze concepten zijn gebaseerd op inzichten. We kijken naar de omgeving, demografische ontwikkelingen, natuur, sociale samenhang en het menselijk geluk. Met toewijding en creativiteit creëren we totaalconcepten die inspelen op wat belangrijk is voor mensen en de maatschappij.
Kansen grijpen
Kansen zien is een expertise. Een verloren stuk grond vandaag kan morgen een waardevolle bijdrage leveren aan de maatschappij. De combinatie van kennis en verbeeldingskracht maakt dat wij verder durven gaan. Om ontwikkelposities succesvol te realiseren, moet je met een beter verhaal komen dan alleen die mooie gevel. Het gaat om zoveel meer: het sociale aspect, de vergroening, circulariteit, verduurzaming en demografische aspecten. Dat maakt het vakgebied waarin we werken dynamisch en interessant.
transformatie
Duurzaamheid is een term die tegenwoordig gemakkelijk en veel gebruikt wordt. Men denkt bij duurzaamheid al snel aan energiezuinig of klimaatneutraal bouwen, maar bij eigentijdse projectontwikkeling nemen we veel meer factoren in overweging die de duurzaamheid beïnvloeden. Duurzaam bouwen houdt in dat we nu en in de toekomst het milieu zo min mogelijk belasten. Naast het fysieke milieu, het gebruiksmateriaal en de grondstoffen, is het welzijn en de gezondheid van de mensen minstens net zo belangrijk. Door de ontwikkeling van een passend project met een lange termijn visie kunnen we ook bijdragen aan de duurzaamheid. Een nieuwbouw woning die circulair is moet daarbij geschikt zijn voor verschillende generaties in de toekomst wanneer de demografische opbouw is veranderd.
Een voorbeeld van zo’n duurzame transformatie is het plan van Harns Invest in samenwerking met Slokker Vastgoed voor Friesland State in Leeuwarden, het voormalige pand van de Friesland zorgverzekeraar. Daar waar het pand dat gebouwd werd in 1983 destijds een van de eerste certificaten voor energiezuinig gebruik ontving, willen we een benchmark voor (groene) duurzaamheid neerzetten. Hierbij kijken we goed naar welke materialen er hergebruikt kunnen worden, en wat er moet worden toegevoegd om een prachtige herontwikkeling te realiseren die voorziet in maximaal woongeluk en het welzijn van de mensen bevordert.
Binnenstedelijke ontwikkeling
Ruimte is in ons land schaars, en vanwege een veranderende bevolkingssamenstelling en veranderende behoeften, is er continu vernieuwing nodig in binnenstedelijke gebieden. De term inbreiding hoor je daarom overal voorbijkomen. Er wordt dus steeds meer gekeken naar ruimte in steden zelf, in plaats van nieuwbouw aan de rand van de stad. Hierdoor ontstaan er unieke plekken die voorheen niet in aanmerking zouden komen voor een woonbestemming. Harns Invest heeft al meerdere van dit soort binnenstedelijke ontwikkelingen gedaan. Plannen zoals `t Havenhus, Nieuw Trebol, Oosterhof en Freyhof zijn hier mooie voorbeelden van.
Zo’n binnenstedelijke ontwikkeling is als het ware een chirurgische ingreep in een stad. Bij zo’n ontwikkeling komt men in een krachtenveld terecht waarbij allerlei verschillende belangen spelen, en waarbij het doel is om iedereen tevreden te stellen. Denk bij zulke belangen aan maatschappelijke kwesties, de directe omgeving, mobiliteit, vraag en aanbod op de markt, en nog veel meer. Om ervoor te zorgen dat bij zo’n ontwikkeling alle neuzen dezelfde kant op staan, betrekt Harns Invest de buurt, gemeente, en alle andere belanghebbenden al vanaf een vroeg stadium bij het ontwikkelproces. Door de input van deze partijen, de expertise van het bouwteam en de kennis van Harns Invest te verwerken in de plannen kunnen er succesvolle nieuwbouwprojecten worden gerealiseerd.
Short-stay appartementen
Over de afgelopen jaren heeft Harns Invest ook short-stay concepten ontwikkeld. Net als bij mobiliteit wordt wonen in deeltijd ook steeds meer relevant. Het laatste project van Harns Invest in Leeuwarden was zo’n concept, genaamd The Capital. In The Capital ervaren de gasten het gemak van een hotel, gecombineerd met het comfort van thuis. Hier kan men zakelijk of privé tijdelijk wonen in het centrum van Leeuwarden. De appartementen zijn prachtig ingericht, en alles is klaar om bewoond te worden. Van internet tot de laatste kopjes en lepeltjes.
The Capital is een thuis voor mensen met verschillende doeleinden. Het is perfect voor de zakelijke bewoner die tijdelijk werkt in het noorden van Nederland, of de particulier die bijvoorbeeld wacht op de oplevering van zijn nieuwbouwwoning. Andere Short-stay appartementen in Nederland zien er vaak uit als ‘extended werkplekken’. Bij The Capital willen we werknemers met een tijdelijk verblijf een heerlijk thuis bieden, dat is goed voor bedrijven en de stad. Uiteraard is er wel aan alles gedacht als het gaat om werk. Ook privé bieden de appartementen alles wat men nodig heeft
Woonwensen en krapte op de markt
Een van de belangrijkste ontwikkelingen de afgelopen tien tot twintig jaar, die veel invloed heeft op de woonwensen, is de vergrijzing. Deze vergrijzing, gepaard met een verandering in woonwensen en een tekort aan passende woningen, is tegelijkertijd ook een oorzaak voor de krapte op de woningmarkt. Hierdoor bestaat er een gebrek aan doorstroming. Sinds 2019 is voor het eerst meer dan de helft van de bevolking in Nederland ouder dan vijftig jaar. De vraag naar levensloopbestendige woningen groeit daardoor steeds meer, en al snel denkt men hierbij aan een appartement. Echter als men goed luistert naar de woonwensen van de mensen, is een appartement vaak niet de beste oplossing.
Er wordt al snel naar een appartement gekeken wanneer men op zoek gaat naar een levensloopbestendige woning. Maar vaak heeft een appartement ook bepaalde nadelen ten opzichte van het huis waar de senioren vandaan komen. Zo wordt er bij een appartement vaak ingeleverd op ruimte, die wel handig kan zijn voor het onderbrengen van logés of het opbergen van spullen. Ook heeft men het gevoel dat men bij een appartement een bepaald soort vrijheid mist die men bij een vrijstaand woonhuis wel heeft. Deze overwegingen kunnen ertoe leiden dat men toch besluit om langer te blijven wonen in de bestaande situatie, terwijl men bij het vinden van een passende oplossing wel die stap naar een nieuwe woning zou willen maken.
Mede hierdoor raakt de woningmarkt op slot. Voor de senioren is er geen passende woonruimte, het woonhuis van de senior is nog bezet waardoor het jonge gezin niks kan vinden, en zij niet uit hun starterswoning kunnen komen. Het EASE-concept is een concept ontwikkeld door Harns Invest wat speciaal is ontworpen om een oplossing te bieden voor de senior met deze woonwensen. Project Freyhof in Harlingen is volgens dit concept gerealiseerd. Hierbij merkte Harns Invest al dat de vraag naar dit type woning erg groot is. Al met al een heleboel uitdagingen op de woningmarkt in Friesland voor de komende jaren. Samen met onze partners staan we klaar om hier een substantiële bijdrage aan te blijven leveren. Voor nu eerst nog wat feitjes op een rij:
In het derde kwartaal van 2021 werden 1036 woningen verkocht in Friesland, dat is ruim 28% minder dan dezelfde periode in 2020.
''Huh!?;'' Op plaatsen in Friesland waar nu al meer woningen zijn dan huishoudens, liggen die dikwijls op steenworp afstand van plaatsen waar nog langdurig groei van de woningvoorraad nodig is.
Naar verwachting zijn de huizenprijzen in Nederland eind dit jaar met 14,4% gestegen, voor Friesland is dit zelfs ruim 19%, dit is de grootste prijsstijging in 20 jaar.
De gemiddelde prijs van nieuwbouwwoningen in Nederland is iets minder hard gestegen ten opzichte van bestaande woningen, met 13,6%.
Het duurt in Friesland gemiddeld 45 dagen om een woning te verkopen, dit is 3 keer zoveel als het landelijk gemiddelde.
In Friesland wordt er bij woningen onder de €200.000 gemiddeld €12.500 boven de vraagprijs geboden, dit is meer dan in andere provincies.
De gemiddelde vraagprijs van woningen in Friesland het afgelopen jaar is €385.346
In Friesland staan 297.216 woningen, waarvan er 1.535 te koop staan op het moment van schrijven.
Ongekend: in 2 jaar tijd is de gemiddelde verkoopprijs van een huis in Friesland met een ton gestegen
Vooral de starters klagen over hun toegankelijkheid tot de Friese woningmarkt!
