Een stukje geschiedenis van Lommel-Kolonie

Wie was Flore Joseph Keelhoff ?

De Grote Watering en Lommel-Kolonie zijn sedert hun ontstaan in 1850 onlosmakelijk met elkaar verbonden De kolonisten in de twintig staatsboerderijen kregen elk één hectare vloeiweide op blok 2 van de Grote Watering toegewezen om gras en hooi te winnen voor het eigen vee dat mest moest leveren voor de vruchtbaarheid van vier hectare landbouwgrond achter elke hoeve In theorie klopte deze redenering maar de ambities waren te hoog gegrepen Te hoge pachtprijzen, veeziekten en misoogsten zorgden voor een moeilijke start en de staat was genoodzaakt in te grijpen door kolonisten te vervangen of financieel bij te staan De proefkolonie werd een mislukking De hele nederzetting met de bijhorende vloeiweiden werd in 1860 gekocht door ingenieur Flore Joseph Keelhoff Hij geloofde nog sterk in de hele onderneming en hij was bereid om grote, persoonlijke, financiële risico’s te nemen om de Kolonie (la colonie agricole) (*) als één geheel te kunnen behouden en ze als een privébedrijf te beheren zonder tussenkomst van de staat. Zijn heilige overtuiging dat kanalen, landbouwkolonies en wateringen met vloeiweiden de onvruchtbare Kempen economische welstand konden leveren, lag aan de basis van de belangrijke rol die ingenieur Keelhoff speelde in de geschiedenis van de Kempen en vooral die van Lommel-Kolonie.

Hij werd geboren in Neerharen (Lanaken) in een notarisfamilie in 1818 Zijn interesses lagen echter elders Als jonge ingenieur van bruggen en wegen werd hij belast met de uitwerking van de ontginningsplannen in de Kempen : kanalen graven en wateringen aanleggen. Door zijn inzet werd hij “Conducteur du Service de l’irrigation de la Campine” en later “Chef-Directeur”. Om het bevloeien van graslanden onder de knie te krijgen, werden onder zijn leiding in het huidige Pelt proefvelden aangelegd en een ‘watermeter’ gebouwd om de ideale werkwijze experimenteel te achterhalen. Hij verwierf in heel Europa bekendheid als expert in irrigatiewerken. Hij ontving talrijke prijzen onder andere in Wenen en Parijs. Ook zijn boek “Traité de l’irrigation des prairies” werd een groot succes met meerdere uitgaven en zijn ideeën werden gevolgd in de landbouwscholen van Duitsland, Nederland, Frankrijk en België.

Toen de Belgische staat in 1856 de aanvoer van kanaalwater voor bevloeiing beperkte omwille van de scheepvaart, kocht Joseph Keelhoff met eigen middelen 24 ha heidegrond tussen de Oude Maai en de Luikersteenweg om nieuwe vloeiweiden aan te leggen. Hier combineerde hij bevloeiing met guanobemesting om uit te zoeken of er met minder water toch veel gras en hooi te winnen viel. Deze “Watering van Keelhoff” is thans in privéhanden maar ligt er nog ongeschonden bij met duidelijk zichtbare bevloeiingsbedden. Na zijn dood in 1891 bleven deze vloeiweiden, de Kolonie en de vloeiweiden van blok 2 van de Grote Watering in bezit van de familie Keelhoff, die alles verkocht in 1924.

De naam Keelhoff komt niet meer voor in België. Herinneringen aan deze welstellende familie zijn er in de streek nog voldoende : naast de Kolonie en de vloeiweiden is er zijn woning uit 1853 in Neerpelt die thans, met veel respect voor de oorspronkelijke bouwstijl, omgevormd is tot restaurant “Oud Dommelhof”. De “Verkeerde Lieve Heer” is een gekend gietijzeren kruisbeeld uit 1847, opgericht ter gelegenheid van de voltooiing van de bevloeiingswerken nabij het Hageven. De familie-grafkelder is nog terug te vinden op het oud kerkhof te Neerpelt, waar nog meer notabelen uit vervlogen tijden rusten in vrede.

De beroepsijver die Joseph Keelhoff kenmerkte, heeft blijvende gevolgen ook al was dat destijds niet zijn bedoeling : door de bevloeiing met Maaswater werd de Grote Watering een uniek natuurgebied met zeldzame planten en dieren en het bij elkaar houden van de Kolonie als één geheel lag aan de basis van een samenhorigheidsgevoel dat dit gehucht nog steeds kenmerkt. Dank hiervoor ingenieur Keelhoff. Terecht kreeg een straat in de Kolonie jouw naam.

(*) Men spreekt van DE Kolonie als vertaling van “LA colonie agricole”