

Indonesië
Riksja’s Reisgids
Al onzetips omjouw Indonesië-reis nogonvergetelijker te maken





3
Inhoudsopgave
Belangrijk om te weten

5
Checklist voor je reis
7 Tips voor onderweg
Vliegen naar Indonesië
19 Tips uit eigen koffer

Belangrijk om te weten
Lokale partner: Happy Trails
We werken samen met onze lokale partner Happy Trails. Zij zijn tijdens de reis jouw contactpersoon voor vragen. Handig, want ze zitten in dezelfde tijdzone! Hun contactinformatie vind je op pagina 4
Happy Trails kan snel actie ondernemen als je tijdens je reis onverhoopt problemen ondervindt. Bij eventuele vragen tijdens je reis, vragen wij je daarom om altijd eerst contact op te nemen met Happy Trails. Ter plaatse gaan zij voor je op zoek naar een geschikte oplossing. Je zult begrijpen dat wij na afloop van de reis een vervelend gevoel niet meer weg kunnen nemen, daarom is het belangrijk dat je op het moment dat het probleem zich voordoet, direct onze lokale vertegenwoordiger informeert Natuurlijk doen wij er alles aan om je reis voorspoedig te laten verlopen en gaan wij er dan ook vanuit dat een dergelijke situatie tijdens de reis niet voorkomt.
Na aankomst neemt Happy Trails via whatsapp contact met je op Reageer op dit bericht voor vragen, opmerkingen of het bijboeken van activiteiten ter plaatse
Happy Trails heeft een handig platform met actuele informatie over de eilanden, handige tips, festivals en plekken die je eventueel onderweg kunt bezoeken als je een chauffeur voor de hele dag hebt geboekt. Het wachtwoord om in te loggen is: indonesia2024.

Belangrijk om te weten
Contact tijdens je reis
Lokalepartners
Voor vragen of problemen ter plaatse neem je contact op met onze lokale partner.
Indonesië- HappyTrailsIndonesia
�� Tijdenskantooruren(9-18uur):+ 62 (0) 361-288 194
�� Noodnummer(24/7):+62 (0) 813 3707 1135 of +62 (0) 812 385 4005
Als je geen goede verbinding hebt of er wordt binnen één minuut niet opgenomen, probeer dan het volgende nummer. Je kunt ook een whatsapp bericht sturen om een terugbelverzoek achter te laten Met onze lokale partner communiceer je in het Engels
Geen nood? Gebruik de SMS/Whatsapp service of neem contact op via e-mail. Happy Trails stuurt je ook na aankomst in Indonesië een whatsappbericht op het telefoonnummer dat je bij boeking hebt doorgegeven.
�� SMS/Whatsappservice:
+62 (0) 813 3707 1135
+62 (0) 812 8918 1366
+62 (0) 812 385 4005
Email:client.indonesia@happytrailsasia.com
Maleisië-HappyTrailsMalaysia
�� Kantooruren(9-18u): +60 3 2163 1899
�� Buitenkantooruren: +60 19 885 9253
�� Noodnummer(24/7):+60 10427 8003
RiksjaTravelIndonesië
�� Kantooruren(9-17.30uNLtijd):+31 71 891 03 28
�� Noodnummer(24/7):+31 6 346 573 45
Calamiteiten
Bij calamiteiten bel je de alarmcentrale van je eigen reisverzekering Heb je een verzekering via ons bij Unigarant, dan bel je de ANWB Alarmcentrale.
�� ANWBAlarmcentrale: +31 70 314 14 14
Checklist

Paspoortchecken
Kijk goed of je paspoort na terugkomst uit Indonesië nog minstens6maandengeldig is. Vraag anders zo snel mogelijk een nieuw paspoort aan en stuur het nieuwe documentnummer en vervaldatum onze kant op. Wij hebben deze gegevens onder andere nodig voor het boeken van regionale vluchten of treintickets.
Vaccinatiesenanderegezondheitsmaatregelen
Aangeraden vaccinaties: DTP en Hepatitis A. Bij een reis langer dan twee weken ook buiktyfus. Reis je naar Flores, Sumba of Sulawesi dan reis je in Malaria gebied en is het advies om Malariatabletten te nemen. Vraag dit even goed na bij een medische instantie zoals de thuisvaccinatie, het tropeninstituut in Amsterdam of Rotterdam of de GGD Lees hier over onze afwegingen
Eventueelstoelenenmaaltijdenreserverenvliegtuig
Als je zeker wilt weten dat je bij elkaar zit – bijvoorbeeld omdat je met een groter gezin reist – kun je vaak al vroeg inchecken. Houd er wel rekening mee dat veel luchtvaartmaatschappijen alleen tegen betaling stoelen ruim van tevoren laten reserveren
Wij kunnen dit helaas niet voor je regelen, maar geen zorgen: je doet het eenvoudig zelf via de website of app van de luchtvaartmaatschappij. Log in met je naam en reserveringsnummer (PNR-nummer, te vinden op je vluchtfactuur en e-ticket) en kies je stoel. Hier kun je ook een upgrade boeken of een speciale maaltijd regelen, zoals een kinder-, vegetarische, vegan of glutenvrije optie
Creditcardaanvragen
Nog geen creditcard in je bezit? Dan raden we je aan om een creditcard aan te vragen. Met een creditcard kun je namelijk altijd overal betalen.
Factuurlandarrangementbetalen
We verzoeken je vriendelijk het volledige bedrag van het landarrangement uiterlijk achtwekenvoorvertrek te voldoen. Het totaalbedrag en de betalingsvoorwaarden staan op de factuur.
Bankpasopwereldzetten
Bij de meeste Nederlandse banken zijn om veiligheidsredenen bankpassen standaard op gebruik binnen Europa ingesteld. Je kunt er zelf voor kiezen om deze uit te breiden naar ‘wereld’, zodat je pinpas ook buiten Europa bruikbaar is. Omdat je buiten Europa gaat reizen, raden we je aan dit voor vertrek te doen. Voor meer informatie kun je contact met je bank opnemen

Checklist
VisumIndonesiëvoorafregelen
Voor Indonesië is een visum verplicht Vraag het vanaf 90 dagen voor vertrek online aan via https://evisa.imigrasi.go.id/ (IDR 500.000/ omgerekend 30 Eur). Na betaling met je creditcard ontvang je binnen enkele dagen een bevestiging dat je visum akkoord is.
Om je op weg te helpen met de visumaanvraag, hier alvast een aantal zaken die je moet invullen:
Nationality: Netherlands or Belgium
The main purpose of my visit to Indonesia is: General, family or social
The sub purpose of my visit to Indonesia is: Tourism, family visit and transit
I want to explore & choose a visa: B1 - tourist (visa on arrival)
Address in Indonesia: geef hier je eerste hotel aan (of als dit niet werkt, een van de andere hotels tijdens je verblijf)
De visum website loopt soms vast. Probeer het dan op een ander moment opnieuw. Je kunt het visum ook regelen bij aankomst op het vliegveld, maar houd rekening met lange wachtrijen. Je dient dan contant te betalen in Euro, USD of IDR.
Gaje(ook)naarMaleisië?Vuldereizigersverklaringin
Vlieg je via Maleisië en verblijf je hier een aantal nachten? Dan moet je hiervoor hun Malaysia Digital Arrival Card (MDAC) binnen drie dagen voor aankomst in Maleisië invullen. Dit kun je doen op de website van de Maleisische immigratie: klik hier. Dit is niet van toepassing wanneer je alleen overstapt.
GajenaarBali?Betaaltoeristenbelasting
Elke reiziger moet voorafgaand aan of bij aankomst op Bali een toeristenbelasting van IDR 150.000 per persoon (omgerekend ongeveer €9) eenmalig betalen voor het verblijf. Deze belasting kan vooraf online of via de Love Bali App worden betaald, of ter plaatse met een creditcard. Het gaat per persoon en het wordt gekoppeld aan je paspoort. Uitprinten is daarom niet nodig.
e-Simkaartregelen
Tijdens je reis is het handig om onderweg bereikbaar te blijven. We adviseren om vooraf een e-Simkaart aan te schaffen voor voordelig internetten in het buitenland. Wij hebben goede ervaringen met Airalo. Je kunt de app downloaden en een MBpakket kopen
Vliegen naar Indonesië

Intercontinentaal vliegen
We gaan het niet ontkennen: een vlucht naar Indonesië duurt lang Houd rekening met een totale reistijd tussen de 14 en 23 uur, afhankelijk van jouw bestemming.
Trek comfortabele kleding aan en neem zeker ook een trui mee, in het vliegtuig staat altijd de airco aan. Alle airlines die intercontinentaal vliegen hebben schermpjes waar je films en series kunt kijken, muziek kunt luisteren of spelletjes spelen Tijdens jouw vliegreis zijn alle maaltijden en drankjes inbegrepen
Vertraging op je internationale vlucht
Als je vertraging oploopt tijdens de internationale- of binnenlandse vlucht, of als het terugkrijgen van de bagage lang duurt, verzoeken we je om zo snel mogelijk contact op te nemen met de lokale agent Happy Trails. Zij zullen er dan voor zorgen dat de transfer op de luchthaven hierop wordt afgestemd.
Bagage kwijt
Het komt weinig voor, maar toch willen we je hierover informeren. Wat doe je als je bagage niet is meegekomen?
1.Laat op de luchthaven een rapport opmaken voor missende bagage
2 Op dit rapport vind je een telefoonnummer dat je kunt bellen om na te gaan of je bagage al is getraceerd Dit doe je met het dossiernummer dat je ook op het rapport terugvindt.
3.Neem contact op met Happy Trails zodat ze je kunnen adviseren waar je terecht kunt voor vervangende kleding, toiletartikelen, etc. Bewaar alle bonnetjes voor een eventuele claim bij jouw verzekering
Wij begrijpen dat het een heel gedoe is, vooral als je van je reis wilt gaan genieten. Maar vanwege nieuwe privacyregels met betrekking tot bagage, mogen alleen passagiers van wie de bagage is deze informatie opvragen. Daarom kunnen wij of onze lokale partner je helaas niet verder ondersteunen bij het proces van het terugvinden of terugkrijgen van je bagage

Regionale vluchten
Vliegen met budgetluchtvaartmaatschappijen
In een rondreis door Indonesië zul je soms gebruik maken van regionale vluchten. Onze lokale partner boekt vluchten bij budgetluchtvaartmaatschappijen zoals Batik Air of Lion Air, dit is vergelijkbaar met transavia of easyjet. Verwacht dus geen eten aan boord en weinig beenruimte Op het vliegveld kun je snacks en drinken voor onderweg kopen
Houd er rekening mee dat we voor deze vluchten een bagagelimiet van 20kg per persoon aanhouden. Dit is meestal minder dan het aantal kg's die je op de internationale vluchten mee mag nemen. Wanneer je meer kilo’s bagage bij je hebt, dan kun je hiervoor ter plaatse bij het inchecken bijbetalen. Reken hiervoor op zo’n €5 meerkosten per kilo.
Vertraging
Regionale vluchten kunnen op het laatste moment nog van tijd wijzigen. Heb je deze vluchten via ons geboekt, dan informeert Happy Trails je ter plaatse telefonisch over eventuele vluchtwijzigingen. Dit zal in veel gevallen vlak voorafgaand aan de vlucht plaats vinden Dergelijke wijzigingen worden doorgevoerd door de luchtvaartmaatschappijen en hierop hebben wij of Happy Trails helaas geen invloed. Natuurlijk doen de medewerkers van Happy Trails hun uiterste best je zo tijdig mogelijk te informeren en een passende oplossing te vinden.
Vliegen met kinderen
Ga goed voorbereid op reis
De uitdrukking is niet voor niets: een goed begin is het halve werk. Leg je kinderen uit wat je gaat doen. Vertel over het vliegveld, de douane en de vlucht, en geef ze een eigen tas die ze pas open mogen maken in het vliegtuig. Voorpret gegarandeerd!
In het vliegtuig
Op veruit de meeste vluchten is tegenwoordig in-flight entertainment aanwezig. Filmpjes zijn (behalve bij KLM) alleen in het Engels. Ervaring leert dat het voor kinderen fijn is om een eigen tablet te hebben tijdens de reis. Je kunt vooraf favoriete films en series downloaden


Geef je kinderen een eigen koptelefoon. De koptelefoon van de vliegmaatschappij is meestal te groot, waardoor die afvalt.
Indonesië-expertKerstin

Vliegen met jonge kinderen
Baby’s huilen. Thuis, in de supermarkt, in een restaurant en – helaas – misschien dus ook in het vliegtuig. Dat is niet te voorkomen. Wél kun je de reis met je kindje zo aangenaam mogelijk maken. Heeft je baby een speen? Laat hem of haar daar dan gerust op zuigen; vaker slikken zorgt voor minder druk op de oren Neem hapjes, flesvoeding en maaltijden voor je baby mee, deze kunnen in het vliegtuig opgewarmd worden
Tot je kindje twee jaar oud is, mag je hem of haar meestal voor een klein bedrag meenemen in het vliegtuig. Neem ook een draagzak mee, zodat je je handen vrij hebt. Voor baby’s tot 10 kg / 65 cm zijn er ook speciale bassinets (kunststof wiegjes) die op speciale plekken in het vliegtuig aan de muur bevestigd kunnen worden Zo hebben ze hun eigen plekje waar ze als nodig ook kunnen slapen en hoef jij niet elf uur in een vliegtuig te zitten met een dreumes op schoot. Vraag een bassinet vooraf aan bij de airline.
Reis je met een kind ouder dan 2 jaar, dan heeft deze een eigen stoel Onze reizende ouders nemen voor kinderen tot 5 jaar meestal een vliegtuigbedje mee zodat het kind comfortabel kan slapen. Het bedje mag je niet gebruiken bij het opstijgen en dalen of bij turbulenties.

Handige tips voor onderweg
Veiligheid in Indonesië
Indonesië is een veilige bestemming om rond te reizen, maar het is altijd verstandig om op je spullen te letten, zeker op drukke plekken. We raden aan om geen kostbare spullen mee op reis te nemen als dat niet echt nodig is. Informeer bij aankomst op je bestemming in je hotel of er plaatsen zijn waar je beter niet kunt komen Gebruik je gezonde verstand en neem s’avonds liever een taxi, dan door het donker te lopen in rustige gebieden Een tip uit onze ervaring is om je belangrijkste documenten te scannen en in een mailbox (of cloud) te zetten die je vanuit het buitenland online gemakkelijk kunt bereiken. Meer tips vind je op www.wijsopreis.nl.
Gezondheidtips
Indonesië is een tropisch land, en hoewel het risico op ziekten niet enorm groot is, is het altijd goed om je voor te bereiden De lokale hygiëne en het klimaat kunnen wat anders zijn dan thuis, maar met een beetje aandacht voor de basis kun je gezond blijven en volop genieten van je reis.
Vaccinaties
Vaccinaties zoals DTP en Hepatitis A zijn meestal voldoende, maar check zelf even wat voor jou van toepassing is Het is handig om voor vertrek even contact op te nemen met een arts of reiskliniek voor advies. Wij hebben goede ervaringen met Thuisvaccinatie.nl, maar je kunt natuurlijk ook bij de GGD of je huisarts terecht. Vaak worden vaccinaties vergoed. Vergeet je vaccinatieboekje niet mee te nemen op reis.
Huidverzorging
Neem wondjes in de tropen serieus: houd ze in de gaten en doe er iets desinfecterend op en eventueel voor overdag een pleister. Er is niet altijd zeep (of water) bij de toiletten onderweg, daarom nemen wij vaak een flesje handdesinfectie mee.
De zon is super krachtig op de evenaar, ook als er bewolking is. Smeer daarom altijd een hoge factor zonnebrandcrème op de blootstaande huid, ook in het regenseizoen Snorkelen met T-shirt en (korte) broek aan is niet raar Draag geen felgekleurde of zwarte kleding en geen sterke parfum, deo of aftershave om stekende insecten op afstand te houden. Als je gevoelig bent voor huidirritatie is het het best om katoenen of linnen kleding te dragen, dat broeit niet snel.
Muggen
Muggen kunnen ziekten zoals dengue of malaria overdragen. Daarom is het slim om een muggenspray (DEET) mee te nemen en lange mouwen en broeken te dragen als de zon ondergaat. Een eigen klamboe meenemen is niet nodig.
Handige tips voor onderweg
Gezondheidstips
Watereneten
In Indonesië drink je het beste water uit een fles; kraanwater is daar niet geschikt om te drinken. In veel hotels staat water op je kamer of bij de receptie, zodat je je eigen drinkfles kunt bijvullen Dat scheelt weer plastic!
Gekookte dranken als koffie en thee kun je prima drinken. Voedsel, vooral vlees en vis, moet goed gekookt, gestoofd of doorbakken zijn. Hamburgers zijn over het algemeen eerder onveilig dan gewoon vlees zoals de lokale bevolking dat eet (eigen ervaring). In Indonesië is het erg leuk om aan straatstalletjes te eten. Eet vooral daar waar het druk is: de omloopsnelheid waarmee het voedsel wordt geproduceerd en opgegeten is dan hoog, wat de hygiëne ten goede komt Een probaat huismiddel ter voorkoming van diarree is het drinken van cola.
Slaan je darmen toch op hol? Zo lang dit alleen gaat om dunne ontlasting zonder bijverschijnselen kun je het beste gewoon rustig aan doen en genoeg drinken. Je kunt eventueel wat in water opgelost ORS (Oral Rehydration Salts) innemen om te zorgen dat je niet uitdroogt, dit is extra belangrijk voor kinderen en oudere vakantiegangers Mocht de diarree langer dan twee dagen aanhouden of er zijn bijverschijnselen als koorts, bloed in de ontlasting of andere zaken, neem dan contact op met een arts, zodat via een laboratoriumtest gekeken kan worden wat er aan de hand is.



Tip
Nasi Campur is een favoriet gerecht onder locals: het is een mini-rijsttafel op je bord met verschillende groentegerechten, vlees/vis/vega en lekker pittige sambal. Indonesië-expertIris
Handige tips voor onderweg
Kledingadvies
Indonesië kent een tropisch klimaat: in het laagland is het warm en vochtig, terwijl het in het heuvel- en bergland koeler kan zijn Vooral ’s ochtends en ’s avonds kan het daar fris aanvoelen. Draag lichte, luchtige kleding en kleed je in laagjes, zodat je je makkelijk kunt aanpassen. Een lange broek en een warme trui of jas zijn fijn voor de koelere momenten.
En vergeet niet een poncho mee te nemen, zeker tijdens een wandeling. Tropische buien kunnen ineens losbarsten Een regenjas is wellicht net te warm, maar met een poncho blijf je droog en kun je ongestoord verder genieten van al het moois dat Indonesië te bieden heeft.
Bezoekjetempels?
Dan is het goed om te weten dat je schouders en knieën bedekt moeten zijn Een sarong is ideaal om jezelf snel en stijlvol te bedekken
Schoenen
Voor wandelingen zoals naar de orang-utans in Bukit Lawang, een vulkaanbeklimming of langere trektocht adviseren we gesloten schoenen of sneakers met een goed profiel voor extra grip Bergschoenen zijn alleen voor de Rinjani beklimming aan te raden
Bagage
Je kunt in Indonesië met alle soorten bagage reizen. We raden je aan om een zachte koffer, reistas op wieltjes of rugzak mee te nemen. Deze zijn gemakkelijk op te bergen in de verschillende vervoermiddelen, zoals boten of treinen. Maar mocht je deze niet hebben dan kan je ook reizen met harde koffers Bij de hotels is er altijd personeel om te helpen met je bagage Houd er rekening mee dat je op binnenlandse vluchten maximaal 20 kg per persoon mee mag nemen.



Tip
Ik reis het liefst met zo weinig mogelijk bagage zodat er ruimte overblijft voor souvenirs. Je kunt je kleding voordelig laten wassen bij een wasserette.
IndonesiëexpertJeanette
Handige tips voor onderweg
Geldzaken
De munteenheid in Indonesië is de Indonesische roepia (IDR) De koers ten opzichte van de Euro is afhankelijk van economische en politieke omstandigheden. Reken op 1 Euro = 17.000 IDR
Pinnen
Pinnen kan op alle luchthavens en in de grotere plaatsen
Vraag de chauffeur of je hotelreceptie voor beste plek om te pinnen.
Zorg dat je bankpas een Maestro/Cirrus-logo heeft.
Creditcards (Visa & Mastercard) worden geaccepteerd in hotels, grote winkels en restaurants.
Contant
We raden je aan om altijd contant bij de hand te hebben voor het betalen bij kleinere restaurants, voor fooien, entreegelden of het kopen van vers fruit op de markt. In Indonesië is het gebruikelijk om bijna alles contant te betalen.
Entreegelden
De entreegelden in Indonesië zijn niet altijd bij de reissom inbegrepen. Denk bijvoorbeeld aan tempels, watervallen en andere bezienswaardigheden die je eventueel onderweg bezoekt. De meeste entreegelden zijn bescheiden, reken op enkele euro's per plek.
Fooien
Het is gebruikelijk in Indonesië om je chauffeur en gids een fooi te geven als je tevreden bent over de geleverde service en diensten. Deze chauffeurs en gidsen krijgen natuurlijk gewoon een vast salaris, maar leven ook echt van de extra fooien die zij ontvangen. Een fooi wordt dan ook erg op prijs gesteld en motiveert hen om hun serviceniveau hoog te houden Er is geen vaste regel voor hoeveel fooi je geeft; je kunt zelf bepalen wat je de service waard vond
Hier kun je aan denken:
Kamermeisjesenkofferdragers: €1 per dag
Restaurants: Vaak wordt op de bon al 10% bedieningsgeld toegevoegd Extra geven kan altijd bij goede service
Chauffeur: €6-7 per dag



Tip
Je kunt de fooi aan de chauffeur dagelijks of per paar dagen geven, net wat voor jou prettig voelt. Aan het einde van de reis kan het natuurlijk ook.
IndonesiëexpertQuinta
Handige tips voor onderweg
Lokaal vervoer
Een taxi regel je gemakkelijk via je hotelreceptie of bij een restaurant. Laat de taxi altijd met meter rijden of spreek van tevoren een duidelijk bedrag af. In de steden kun je ook gebruiken maken van de app GRAB. Je geeft je bestemming aan en de app berekend meteen een prijs om vervolgens op zoek te gaan naar een chauffeur in de beurt. Dit werkt alleen in sommige (drukkere) delen van Java en Bali
Mocht je aangesproken worden door een chauffeur die beweert van de lokale agent te zijn, maar die je wel vraagt te betalen, neem dan eerst contact op met Happy Trails om dit te checken.
Trein
Reizen per trein over Java is een comfortabele manier van het eiland ontdekken. De treinkaarten zijn geboekt op paspoortnummer en vervaldatum. Net als bij het vliegen dien je op het treinstation nog een boarding pass uit te draaien. Hiervoor staan computers op het station. Hier vind je een uitgebreide handleiding voor reizen met de trein.



Tip
Aan boord van de trein kun je snacks, lokale maaltijden en drankjes kopen.
IndonesiëexpertMarjolein
Reizen met privé chauffeur
Transfers van A naar B
Als er bij aankomst een transfer voor je is geregeld (check je reisschema), wacht de chauffeur je op met een bordje met je naam. Hij brengt je naar je eerste hotel. Ook gedurende de reis zijn er transfers ingepland, zo kom je naar je volgende locatie. De pickup tijden staan vermeld in de vouchers van Happy Trails Zorg dat je op tijd klaarstaat bij de receptie Mocht de pick-up tijd niet uitkomen, dan vragen we je om tijdig contact op te nemen met Happy Trails om een nieuwe pick-up tijd af te spreken. Is de chauffeur meer dan 15 minuten te laat? Bel met Happy Trails zodat ze kunnen achterhalen waar de chauffeur is.
De transfer brengt je direct van A naar B, zonder lange stops Uiteraard kun je onderweg even stoppen voor een plaspauze of om snacks te halen bij de supermarkt Het is niet mogelijk om uitgebreid de tijd te nemen bij een tempel of een waterval te bezoeken. Je reist met je eigen gezelschap in een auto of minibusje met een lokale chauffeur. Hij spreekt meestal maar weinig Engels, dus verwacht geen gids.
Chauffeur voor de hele dag
Soms plannen we een chauffeur voor de hele dag in. Dit staat in jouw vouchers aangegeven als ‘full day charter'. Je kunt maximaal 10 uur gebruik maken van de chauffeur. Hij brengt je niet alleen van A naar B, maar er is ook tijd voor een stop bij een uitkijkpunt, een fijne lunchplek, een waterval of tempel. Inspiratie voor plekken die je onderweg kunt bezoeken vind je op het platform van Happy Trails (wachtwoord: indonesia2024). Geef aan op welk eiland je reist, je start- en eindbestemming en er komen een aantal leuke suggesties uit, van weg van de massa.
Hou er rekening mee dat de chauffeur weinig Engels spreekt. Hij moet rekening houden met een realistische planning gezien de verkeerssituatie Meer dan 2 stops zijn meestal niet realistisch Wil je even overleggen over de route, neem dan contact op met Happy Trails. Ze kunnen je adviseren en en in lokale taal communiceren met de chauffeur. Je kunt ook google translate gebruiken.



Tip
Sla jouw favoriete plekken op Google Maps op, zo kun je het makkelijk laten zien aan de chauffeur.
IndonesiëexpertKerstin
Reizen met kinderen

Autostoeltjes
Wanneer je tijdens je reis een autostoeltje of verhoger hebt gereserveerd ontvang je deze bij je eerste transfer. Tijdens je gehele reis houd je deze bij je, zodat je hier tijdens elk vervoer gebruik van kunt maken. Je kunt ook een opblaasbare stoelverhoger aanschaffen
Reizen met jonge kinderen
In Indonesië zijn ze dol op kinderen. Overal waar je komt heb je meteen de aandacht van de locals. Zo ontstaan de leukste gesprekken. Met name op Bali zijn er ook talrijke restaurants met speelplekken, zo kun je ontspannen genieten van je maaltijd.
We hebben een lijst samengesteld van onze must- have’s als je met jonge kinderen in Indonesië reist:
rugdrager: hiermee kun je overal gemakkelijk komen en heb je je handen vrij. Een rugdrager is vooral handig voor wandelingen door de natuur, naar watervallen of langs de rijstterrassen
kleine buggy: deze kun je alleen gebruiken op het vliegveld en op de boulevard in Sanur (Bali). In andere plaatsen is er zo goed als geen stoep. Lopen op de weg raden we om veiligheidsredenen af. Wij vinden het tóch handig om beiden mee te nemen: een rugdrager en een buggy. Dit laatste is met name op het vliegveld handig en ook voor middagdutjes
Deryan tent: mee te nemen Zo slaapt je kind elke nacht vertrouwd en muggenvrij in hetzelfde bed. Niet alle accommodaties beschikken over babybedjes en de kwaliteit kan verschillen van wat wij gewend zijn.
Babyfoon: Je kunt dan zelf nog even wat drinken in de bar van het hotel of op je terras terwijl je kindje ligt te slapen.
Melkpoeder: Krijgt je kind nog flesjes, neem dan melkpoeder mee van jouw favoriete merk. In Indonesië smaakt de melkpoeder anders en is er vaak suiker aan toegevoegd.
Eet je kind groente- en fruithapjes, dan is het bij veel restaurants geen probleem om los fruit of schijfjes komkommer te vragen In Indonesië zijn ze dol op kinderen en zetten ze er graag een stapje extra voor


In Indonesië hebben ze ook kinderen. Luiers zijn overal te verkrijgen.
IndonesiëexpertVonneke

Handige apps voor onderweg
Watneemjemeeopreis?Natuurlijkzominmogelijk,maarerzijnaltijdhandigeappsdie het net wat makkelijker maken. Zorg ervoor dat je de juiste apps op je telefoon hebt staan.
Hiereenpaartips:
Google Translate: je kunt woorden of zinnetjes intikken, maar ook in (laten) spreken en zelfs vertalingen laten uitspreken.
Valuta omrekenen: een wisselkoers app om snel te zien hoeveel je kwijt bent voor het eten, een leuk souvenir of een massage
Douane reizen: handig om te zien wat je wel en niet mag invoeren, van koraal tot elektronica.
Zeker op reis: deze app heeft een overzicht van alle alarmnummers van medische diensten, ambassades, ziekenhuizen en van telefoonnummers die van pas kunnen komen zoals de lokale ANWB, banken en geldautomaten.
EHBO: een handige app. Het liefst gebruik je hem niet, maar op reis is het toch handig om te weten wat je het beste kunt doen als je eerste hulp nodig hebt
Schiphol: deze app geeft actuele vertrek- en aankomsttijden. Ook kun je zien bij welke gate je moet zijn.
Anti Mosquito Sonic Repeller: zet deze app op de juiste frequentie en weg is de mug Zo kun je rustig buiten gaan zitten of ’s nachts lekker slapen
Grab: de Aziatische versie van Uber. Je geeft je bestemming aan en de app berekend meteen een prijs om vervolgens op zoek te gaan naar een chauffeur in de beurt. Dit werkt alleen in sommige (drukkere) delen van Java en Bali.

FAQ
Heb je nog vragen? Bekijk eerst onze FAQ via deze link – hier vind je antwoord op de meestgestelde vragen over je reis Kom je er daarna nog niet uit? Dan helpen we je natuurlijk graag persoonlijk verder!






De Balinese cultuur is sterk verweven met het hindoeïsme, dat het dagelijkse leven, kunst en rituelen diep beïnvloedt. Overal zie je kleine altaartjes en tempels waar offers van bloemen, fruit en rijst worden gebracht om de goden te eren.
Balinezen vieren het leven met kleurrijke festivals, dansen en muziek De beroemde kecak-dans en traditionele gamelanorkesten zijn wereldberoemd. Ook kunst zoals beeldhouwen, schilderen en batik komt hier tot bloei.
Familie en gemeenschap zijn belangrijk; veel activiteiten draaien om samenwerking en respect voor tradities. De Balinese kalender bepaalt wanneer ceremonies en feesten plaatsvinden, vaak met indrukwekkende processies en offergaven. Vraag onze lokale partner Happy Trails of er tijdens jouw reis op Bali belangrijke Balinese ceremonies zijn, ze geven je tips waar je deze kunt zien.


Bezoek een lokale tempel tijdens een ceremonie en ervaar de rijke kleuren en geluiden van de Balinese cultuur van dichtbij.

IndonesiëexpertKerstin

Sanur is vaak de eerste of laatste stop van je reis door Indonesië. We regelen hier meestal geen excursie, zo heb je alle ruimte om zelf invulling te geven aan jouw dagen.


Met mijn gezin heb ik een tijdje in Sanur gewoond en alle leuke plekjes weten te ontdekken.
IndonesiëexpertKerstin
Turtle Conservation & Education Center
Een van de weinige plekken zonder commerciële doeleinden. Made en zijn team verzorgen gewonde schildpadden. Adopteer een baby schildpad en zet deze uit in de zee.
Broedseizoen is van April tot Oktober.
Naar de spa
Laat je in de watten leggen met een Balinese massage, een facial of voetenmassage. Reserveer van tevoren, deze spa's zijn populair en goed:
Koa Shala
The Nest
Leukste restaurants
Authentiek Indonesisch aan het strand: Tandjung Sari
De lekkerste salades & burgers: Soul on the beach
Zitzakken & smoothie bowls: Genius Cafe
Aan het strand: Taphas budget & lokaal: Warung Kecil
Met kinderen: Shotgun Social
Fietsen langs de boulevard Sanur is een van de weinige plekken op Bali waar je langs het strand kunt fietsen. Voor nog geen 5 Euro huur je een fiets voor de hele dag.


Wandel door de rijstvelden
In plaats van de bekende
Campuhan Ridge Walk, kun je deze minder bezochte route nemen, die begint vlak achter Jalan Kajeng. Je wandelt door serene rijstvelden en komt langs kleine dorpjes, met nauwelijks andere toeristen in zicht.
Goa Gajah (Olifantengrot)
Een 9e-eeuwse archeologische site net buiten Ubud. Ga later op de middag (na 16:00) en je hebt deze mysterieuze plek vaak bijna voor jezelf. Je kunt ook het rustige riviertje volgen achter de tempel, wat weinig mensen doen.

Tibumana waterval
Een prachtige rechte waterval in een groene kloof, met een zwempoel eronder. Vroeg in de ochtend (voor 09:00) is het er heerlijk rustig.
Tip: Combineer het met een bezoek aan de nabijgelegen Pura Dalem Bangun Sakti.
Sacred Monkey Forest
Ja, toeristisch – maar als je rond openingstijd (08:30) gaat, is het nog rustig, en het blijft bijzonder: een oerwoud met tempelruïnes, banyanbomen, en apen die je observeren (niet voeden!). De sfeer is bijna mystiek in de vroege uren.
Souvenirs scoren
Houtsnijwerk, batikdoeken, gevlochten manden, sarongs, rieten tassen, linnen kleding; Op de Ubud Art Market vind je het allemaal Onderhandelen hoort erbij – doe het vriendelijk en met een glimlach, vaak kun je rond de 30–50% van de eerste prijs afdingen.
Bezoek een jungle-club
Midden in de jungle aan de rivier liggen bij Bambu Indah natuurlijke lagunezwembaden met touwschommels en watervallen, gevoed door ondergrondse bronnen.
Tip: Reserveer je dagpass. Vol? Check Kelapa Muda of Tis cafe.

Pura Lempuyang Luhur
Deze tempel is vooral bekend van de “Gates of Heaven”foto’s. Als je echter laat in de middag arriveert, kun je de drukte vermijden en genieten van het hele tempelcomplex (er zijn in totaal zeven tempels langs een bergpad!).
Pura Ulun Danu Bratan
Deze ‘zwevende’ tempel op het meer is gewijd aan Dewi Danu, de godin van het water. De tempel lijkt te drijven bij hoog water
Tip: Combineer met een bezoek aan de nabijgelegen watervallen.


Bedek je schouders en knieën bij een tempelbezoek. Er zijn sarongs te huur.


Pura Taman Ayun
Dit is een oude koninklijke tempel omringd door een brede gracht, met perfect onderhouden tuinen en meerdere pagodes (merutorens). Het voelt als een soort “miniatuurversie” van de populaire Besakih tempel, maar dan veel rustiger.
. Tip




Tip
Heb je een hele dag met de chauffeur? Stop langs watervallen en tempels om het meeste uit je reisdag te halen.
Sekumpul waterval - dichtbij Lovina
Een van de meest indrukwekkende watervallen van Bali, bestaande uit meerdere smalle watervallen die vanaf grote hoogte naar beneden storten De wandeling ernaartoe avontuurlijk maar zeker de moeite waard. Combineer met de natuurlijke rotsglijbaan vlakbij voor actie en verkoeling.
Banyumala waterval - dichtbij Munduk
Deze brede, rustige waterval ligt diep in het noorden van Bali en wordt omringd door dichte jungle. Het water valt in een natuurlijke poel, ideaal om te zwemmen en te ontspannen in een serene omgeving, weg van de massa.
Tukad Cepung waterval - dichtbij Sidemen
Deze unieke waterval ligt verborgen in een canyon en wordt omringd door indrukwekkende rotsformaties. Het bijzondere is dat het zonlicht via een opening boven de waterval naar binnen schijnt, waardoor er prachtige lichtstralen ontstaan
Gembleng waterval - dichtbij Sidemen
Gembleng is klein maar spectaculair, met natuurlijke 'infinity pools' die uitkijken over de junglevallei. Je kunt er in de rotsbaden zitten terwijl het water langs je heen stroomt een magische, bijna meditatieve plek die nog lekker rustig is.





Op Bali zijn de stranden net zo veelzijdig als de cultuur: van rauwe zwarte vulkaankusten in het noorden tot verborgen witte zandbaaien in het zuiden. Maar waar vind je de echte parels – die plekken waar de zee knalblauw kleurt, je de menigte ontwijkt, en je voeten verdwijnen in poederzand?
Oostkust
Ongerepte witte zandstranden
Wil je wél wit zand en turquoise zee, maar niet de drukte? Zet dan koers naar Virgin Beach bij Candidasa. Deze baai ligt verscholen tussen kliffen, met enkel een paar warungs en ligstoelen. Hier hoor je de golven en je eigen gedachten.

Zuid-Bali
Witte klifstranden
In het zuiden van Bali vind je verborgen stranden als Padang Padang, Bingin en Nyang Nyang, verscholen tussen hoge kliffen. Het helderblauwe water en de natuurlijke rotspoeltjes maken ze perfect om te zwemmen en surfen
Noord-Bali
Vulkanisch en Authentiek
Langs de noordkust, rond Lovina, Pemuteran en Amed, vind je donkere, vulkanische stranden – minder perfect voor een ansichtkaart, maar des te authentieker. Hier zie je vissersboten vertrekken bij zonsopkomst en snorkel je tussen kleurrijke koralen en schildpadden.
Nusa Lembongan Eilandparadijs
Op 30 minuten varen van Bali ligt Nusa Lembongan – een rustig eiland met zandwegen, schommels boven zee en uitzicht op vulkaan Agung. Stranden als Dream Beach en Mushroom Bay bieden wit zand, turquoise water en een relaxte sfeer. Perfect om te snorkelen, suppen of gewoon te ontspannen.




Java is het meest bevolkte eiland van Indonesië en cultureel gezien het kloppend hart van het land Hier smelten oude koninkrijken, religies en kunstvormen samen tot een rijke cultuur die je overal voelt – van paleizen tot straatoptredens.
In Midden- en Oost-Java leeft nog de verfijnde Javaanse hofcultuur, met sierlijke wayang-poppen, gamelanmuziek en de dansen van het voormalige sultanaat van Yogyakarta. De Javaanse samenleving is vaak hiërarchisch en sterk beïnvloed door waarden als harmonie, respect en zelfbeheersing.
Islam is de dominante religie, maar invloeden van het hindoeïsme en boeddhisme zijn nog zichtbaar in tempels als Borobudur en Prambanan. In het dagelijks leven zie je dat mix van oud en nieuw terug: een jonge generatie Javaanse moslims leeft modern, maar viert nog altijd rituelen, ceremonies en familiefeesten vol symboliek
De smaken van het eten op Java zijn vaak zoet mild gekruid en subtiel, in tegenstelling tot he van bijvoorbeeld Sumatra Proef voora (stoofgerecht van jackfruit) of (kippensoep).


TBezoek een dansvoor Yogyakarta gids naar d achter bati
Elke streek vertelt ee
IndonesiëexpertMarjolein



Theeplantages
Pangalengan & Ciwidey
Rijd door uitgestrekte groene heuvels vol theevelden en geniet van frisse berglucht. De plantages rondom Pangalengan zijn ook ideaal voor wandelen en ontspannen bij koele meren

Kawah Putih (Witte Krater)
Een mystiek kratermeer met felwit, bijna surrealistisch gekleurd water. Het lijkt wel een sprookjeslandschap en is super fotogeniek
Kunst & cultuur in Bandung
Bandung heeft een rijke koloniale geschiedenis met plekken waar je de OudHollandse sfeer nog voelt, zoals Gedung Sate. De stad combineert dit met hippe cafés, street art en lokale batikmarkten
Een hippe stad omringd door theeplantages, watervallen en vulkanen. Lekker om te shoppen, relaxen en het Javaanse platteland te ontdekken.
Hot Springs en watervallen in Ciwidey
Ontspan in natuurlijke warmwaterbronnen of bezoek watervallen zoals Cimanggu en Situ Patenggang, omgeven door bossen en theevelden
Culinaire scene
Proef Sundanese specialiteiten zoals batagor (visballetjes), siomay (dumpligs) en nasi timbel. Geniet van zoete desserts als es cendol en klepon, en ontdek lokale koffie in gezellige cafés



Prambanan tempel

Tip
Verken de stad met de becak (fietstaxi). Samen met al het andere verkeer – bussen, brommers, auto’s en soms ook fietsen – rij je door de straten van deze cultuurstad.
Een indrukwekkend hindoeïstisch tempelcomplex met sierlijke torens en rijke reliëfs. Vooral mooi bij zonsondergang, als de stenen warm opgloeien in het gouden licht. Heb je de bouwsteen ‘Expeditite Bromo’geboekt, dan rij je hier langs onderweg naar Sukuh.
Taman Sari en Sultanspaleis
Een verborgen parel vlakbij het Sultanspaleis, waar de vorst ooit ontspande. Wandel door sfeervolle tuinen met oude badhuizen, geheime tunnels en paviljoens, en ontdek de rijke geschiedenis van het Javaanse hofleven. Perfect voor liefhebbers van mysterie en architectuur
Borobudur tempel
’s Werelds grootste boeddhistische tempel, net buiten Yogyakarta. Wandel op je gemak langs de steile terrassen en boeddhabeelden terwijl je de rijke details in het reliëf ontdekt. Huur een gids om de verhalen in de steen tot leven te laten komen, of bezoek in de namiddag wanneer het licht zacht is en de temperatuur aangenamer.
Jalan Malioboro
Dé straat voor streetfood, batikwinkels en sfeer. Wandel langs kraampjes, proef saté en laat je meevoeren door de levendige chaos van de stad.




IndonesiëexpertYvonne

De wandeling die vandaag op de planning staat brengt je langs een ongerept stuk Java. De route begint bij de tempel en vervolgt zich door het heuvelige landschap richting Tawangmangu Tijdens deze route kom je het echte Java tegen en maak je contact met de lokale bevolking die je op weg helpen naar het volgende dorp. De wandeling neemt ongeveer twee uur in beslag en op het einde staat je chauffeur op je te wachten om je verder naar het oosten van Java te brengen. De chauffeur zal je bagage meenemen, zodat je die zelf niet hoeft te dragen tijdens de wandeling. Neem voor jezelf een rugzak mee met een fles water en je fototoestel en trek gemakkelijke schoenen aan.
Heb je onze ‘Expeditie Bromo’ bouwsteen geboekt, dan maak je na je overnachting in Sukuh een wandeling met behulp van onderstaande route.




Start Tegenover de Sukuh‐tempel, aan de andere kant van de parkeerplaats, begint de weg naar Tawangmangu. Het pad is alleen voor voetgangers of brommers begaanbaar omdat het veel te smal voor auto's is. Daarom vind je hier maar weinig toeristen. Links van je heb je de top van de berg en rechts wisselen de plantages zich af. Je merkt dat de weg naar beneden afdaalt en naar rechts links afbuigt. In het dal hoor je het geluid van een kabbelend beekje.
Rustig zak je verder naar beneden en volg je de weg die rechts afbuigt langs de plantages. Na ongeveer 700 meter gaat de weg weer omhoog en maakt een bocht naar links. Aan de linkerkant zie je een (rood) poortje van een pad, rechts gaat de weg naar beneden. Steek dit kruispunt recht over en volg de weg verder omhoog.


Aan de rechterkant heb je een overweldigend uitzicht over het uitgestrekte dal vol plantages en boerendorpjes. Je voelt je al helemaal verwijderd van de drukte in de stad. Zoals op de foto hiernaast bereik je een T‐splitsing. Op de boom is een houten bordje bevestigd die de weg wijst naar het dorpje Tawangmangu. Sla hier rechtsaf.
Lopend ga je verder langs huizen aan je linkerkant en rechts passeer je boerendorpjes met keurig aangelegde plantages vol specerijen. Je vervolgt gewoon je weg rechtdoor. Aan je rechterhand passeer je straten die afslaan, maar jij blijft rechtdoor lopen Ook wanneer je links een rood-wit huis passeert blijf je rechtdoor lopen. De weg gaat na de heuvel naar beneden waarbij je rechts afslaat.



De volgende kruising is een T‐splitsing met een bord. Dit bord geeft aan dat Telaga Madirda 1 kilometer verderop is en Air Terjun nog 7 kilometer verder is. Je slaat hier linksaf naar Telaga Madirda Volg de weg bergafwaarts en weer opwaarts en geniet van de rust om je heen.
Je vervolgt je weg bergopwaarts en bereikt een T‐splitsing met een gebouw, waar je rechts afslaat.

De weg gaat langs de berg waar links en rechts verschillende groenten worden verbouwd Tijdens onze wandeling groeiden er wortels, rode pepers, bosuitjes, komkommers en sperziebonen. Ook kwamen we langs rozenstruiken die vol in bloei stonden. Af en toe komt er een enkele scooter langs rijden of passeer je iemand die, net als jij, te voet naar het volgende dorp loopt.

De weg gaat steil omhoog, wij vonden dit met name door de warmte best pittig dus neem vooral de tijd hiervoor. Eenmaal bovenaan word je getrakteerd op prachtige vergezichten De weg vervolgt steil naar beneden met meerdere bochten. Blijf gewoon de weg volgen. Je loopt ook een deel door een bos heen.



Steek de brug over
Wandel verder rechtdoor naar de toegangspoort van een dorp Bovenop de rode palen zie je 'Selamat Datang' staan: 'Welkom'.

In het dorp sla je gelijk rechts af bij het huis met de blauwe paal. Langs de kant van de weg worden net geoogste wortels verkocht. Aan je rechterhand zie je de berg en links is een muurtje met huizen erachter.
Je volgt de weg langs het rood-witte hek tot je een scherpe haarspeldbocht naar links neemt. De weg buigt vervolgens af naar rechts langs de plantages.




Blijf naar beneden lopen, het wordt flink stijl.Je chauffeur staat onderin naast het beekje op je te wachten waar je nog even naar het toilet kan. Vanuit hier vervolg je de weg per auto richting Malang, een rit van circa 6 uur.

De stad ademt nog de sfeer van het Nederlandse verleden, met brede lanen, oude villa’s en koloniale gebouwen. De Ijen Boulevard is een mooie straat voor een wandeling langs koloniale architectuur.

Kampung Warna-Warni
Kampung Jodipan was ooit een vervallen wijk, maar werd in 2016 omgetoverd tot een kleurrijk kunstproject door studenten en een verffabrikant. Geïnspireerd door de favela’s van Rio kreeg elk huis een felle kleur Het project trok toeristen aan en verbeterde de leefomgeving zichtbaar. De entreegelden worden gebruikt voor onderhoud en schoonmaak.

Tumpak Sewu Waterval
Tumpak Sewu, ook wel de miniNiagara van Indonesië genoemd, is een indrukwekkende waterval met een brede muur van water die langs mosbegroeide rotsen naar beneden stroomt. Op ongeveer 3 uur rijden van Malang kun je de waterval vanaf boven bewonderen, maar de echte ervaring is de wandeling naar de voet van de waterval. Via smalle, steile en glibberige paden en bamboetrapjes daal je af naar de kloof, een pittige maar prachtige tocht door tropisch groen Vergeet geen droge kleren mee te nemen, want nat word je zeker. Dichterbij Malang ligt Coban Rondo, een mooie waterval met wandelpaden door het bos.

De meeste reizigers bezoeken de Bromo vulkaan via een jeeptocht door de indrukwekkende Sea of Sand, om vervolgens bij de bekende uitzichtpunten zoals Penanjakan het uitzicht te bewonderen. Hoewel deze plekken iconisch zijn, zijn ze helaas vaak erg druk, vooral rond zonsopgang
Wil je de magie van Bromo in rust ervaren? Overweeg dan een van deze minder bekende uitzichtpunten:
Mentigen Hill
Deze “Love Hill” ligt iets verder van de populaire plekken en biedt een prachtig, vrij uitzicht over de vulkanen en de Sea of Sand. Je kunt er wandelen en hebt er vaak veel minder mensen.
Seruni Point
Iets verder weg, maar absoluut de moeite waard Vanaf hier zie je de volledige vulkaankrater en de omliggende bergen zonder de massa’s. Het is een goede plek om een rustige ochtendwandeling te maken.
Een kleine klim van ongeveer 15 minuten brengt je naar dit rustige uitkijkpunt. Hier geniet je van een panoramisch uitzicht op Bromo, Batok en Semeru, vaak zelfs in een iets andere hoek dan Penanjakan
Sukapura viewpoint

Iets lager gelegen en vooral geliefd bij de locals. Hier heb je een prachtig zicht op de vulkanen en de omliggende vallei, met vaak een heel eigen, authentieke sfeer.
Bukit Cinta




Grote Moskee & Maimun paleis
Deze koninklijke en religieuze bouwwerken geven je een inkijkje in de geschiedenis en cultuur van Medan.
Tip: Trek een uurtje uit om een gids te spreken bij het paleis. Vaak zijn het studenten die hun Engels willen oefenen en je enthousiast hun geschiedenis vertellen.

Eten als een local – Street food & Merdeka Walk
Medan staat bekend als dé culinaire hoofdstad van Sumatra. De stad heeft een unieke mix van Maleisische, Chinese, Javaanse en Batakse invloeden. Probeer nasi padang bij Garuda Restaurant, maar ook de street food bij Jalan Selat Panjang voor Chinese specialiteiten of een late-night snack bij Merdeka Walk.

Koloniaal verleden in Tjong A Fie Mansion
Dit prachtig bewaarde huis van een invloedrijke Chinese handelaar toont het multiculturele karakter van Medan. Bezoek het vroeg op de dag om de rust en sfeer te ervaren, en neem de tijd om met een gids de verhalen van de familie Tjong te horen – het voegt veel toe aan je bezoek.


In het hart van het tropische regenwoud van Sumatra leeft een van de meest indrukwekkende dieren ter wereld: de Sumatraanse orang-oetan. Deze roodharige mensaap deelt bijna 97% van zijn DNA met de mens – en dat zie je. Hun intelligente ogen, rustige bewegingen en zorgzame aard maken een ontmoeting met hen tot een van de meest onvergetelijke ervaringen van je reis.

Gunung Leuser National Park
Orang-oetans leven alleen in het wild op drie plekken ter wereld – in Borneo, Kalimantan en op Sumatra. Het zijn de enige grote mensapen die buiten Afrika voorkomen, en ze komen nergens anders in het wild voor In het Gung Leuser National Park leven orang-oetans in het wild én in semi-wilde staat: dieren die ooit opgevangen zijn en weer vrijgelaten in de jungle.

Bedreigde soort
De Sumatraanse orang-oetan is ernstig bedreigd. Door ontbossing, palmolieplantages en stroperij neemt hun leefgebied in rap tempo af. Er leven naar schatting nog slechts zo'n 14.000 orang-oetans in het wild op Sumatra.

In de bergen en dorpen rond Lake Toba leeft de Batak-cultuur voort in traditionele huizen, muzikale rituelen en een sterke familieband Een typisch Batakhuis (rumah adat) herken je meteen: hoog op palen, met een dramatisch gebogen dak dat lijkt op buffelhoorns. De huizen worden vaak gedeeld door meerdere generaties van één familie, en zijn versierd met houtsnijwerk en symbolen die bescherming bieden tegen kwade geesten. Elke Batak behoort tot een marga (clan), en dit speelt een grote rol in het dagelijks leven. Het bepaalt met wie je mag trouwen, wie je familie is in een vreemd dorp, en hoe je wordt begraven. Vraag je gids gerust naar zijn of haar marga – grote kans dat je er meteen familie bij hebt.



Tijdens je verblijf bij het Tobameer regelen we een dag fietshuur. Zo kun je met onze tips zelf op pad om de omgeving te verkennen.

Tomok – Het koningsdorp
Afstand: Ongeveer 4 km
Bezoek het graf van koning Sidabutar, ontdek de traditionele Batakhuizen en maak kennis met de lokale cultuur.
Tip: Probeer lokale gerechten zoals saksang of naniura bij een lokaal eettentje voor een authentieke ervaring.
Ambarita
Historisch dorpsplein
Afstand: Circa 3 km
Verken het Huta Siallagan, een complex met traditionele Batakhuizen, waar vroeger recht werd gesproken door de Batakkoningen
Tip: Lokale gidsen bieden vaak interessante verhalen over de geschiedenis en gebruiken van de Batak.
Uitzichtpunt boven Tuk Tuk
Afstand: Circa 2–5 km (afhankelijk van de gekozen route)
Fiets naar de heuvels achter Tuk Tuk voor panoramisch uitzicht over Lake Toba.
Tip: Het uitzicht is bijzonder mooi bij zonsopkomst of -ondergang. Vergeet je camera niet!




Kalimantan is het Indonesische deel van het eiland Borneo, een van de grootste en meest biodiverse eilanden ter wereld Het staat bekend om zijn uitgestrekte regenwouden, kronkelende rivieren en zeldzame dieren zoals de orang-oetan en de neusaap. Onze reizigers ontdekken Kalimantan vaak per boot, op zoek naar natuur en lokale cultuur. Je vindt er afgelegen Dayak-dorpen, traditionele langhuizen en eeuwenoude rituelen, maar ook moderne steden als Banjarmasin en de toekomstige hoofdstad Nusantara.
Cultuur op Kalimantan
De cultuur in Kalimantan wordt sterk bepaald door de Dayak-volkeren, de oorspronkelijke bewoners van het eiland Ze leven deels nog in traditionele rumah betang (langhuizen), hebben een rijke orale verteltraditie en geloven in een animistische wereld waarin voorouders, geesten en natuurkrachten centraal staan. Rituelen, houtbewerking en lichaamsversieringen (zoals tatoeages) zijn belangrijke uitingen van hun cultuur Veel Dayak-groepen lieten vroeger hun identiteit zien via uitgebreide tatoeages en oorlellen die tot op de schouders reikten. Deze sieraden en lichaamsversieringen symboliseerden moed, status en verbondenheid met de voorouders.




…de rivieren hier vroeger de enige ‘wegen’ waren –dorpen liggen nog steeds alleen per boot bereikbaar verscholen in de jungle?

…veel Dayakgemeenschappen nog in traditionele langhuizen wonen, samen met meerdere families?
de nieuwe hoofdstad van Indonesië, Nusantara, wordt gebouwd in OostKalimantan? Een historisch project midden in de jungle!
…Kalimantan deel uitmaakt van een van de grootste tropische regenwouden ter wereld? De jungle is ouder dan het Amazonegebied






De meeste inwoners van Lombok zijn Sasaks – een vriendelijk volk dat hun islamitische geloof combineert met eeuwenoude gebruiken Bezoek je een traditioneel dorp, dan zie je hoe het leven zich nog afspeelt in eenvoudige lemen huizen met rieten daken. Je ziet vrouwen weven aan kleurrijke doeken – songket – die zij nog op ouderwetse wijze met de hand maken.

Het eten op Lombok smaakt weer heel anders dan op de andere eilanden. Mijn favorieten: Ayam Taliwang (pittige gegrilde kip), Plecing Kangkung (frisse waterkerssalade) en sate Rembiga (mals rundvlees met een kruidige smaak).
IndonesiëexpertIris



Gili is het Indonesische woord voor eiland. Daarvan heb je voor de kust van Lombok veel. Allemaal met wit strand en azuurblauwe zee: het perfecte plaatje.
Gili Trawangan
Het grootste en meest levendige eiland, bekend om z’n bruisende nachtleven, beachclubs en feestjes. Overdag is het ook een populaire plek om te duiken en snorkelen. Ideaal voor wie van gezelligheid en actie houdt.
Gili Air
Een fijne mix van ontspanning en gezelligheid. Gili
Air heeft rustige stranden, goede snorkelplekken en een groeiende selectie aan hippe cafés en restaurants. Perfect voor wie balans zoekt tussen rust en levendigheid.
Gili Meno
Het kleinste en rustigste eiland, geliefd bij koppels en natuurliefhebbers. Er is een vogelreservaat en een schildpaddenopvangcentrum
Gili Asahan
De zuidelijke Gili's zijn nog vrijwel onontdekt. Perfect om te snorkelen, kajakken en de lokale cultuur te ervaren zonder toeristische drukte
Gili Gede
Ga duiken en snorkelen in het Marine Park, waar je kleurrijk koraal en veel vis ziet. Ontdek al wandelend de traditionele vissersdorpjes. Met de boot verken je onbewoonde baaien


Huur een fiets of ga te voet op de Gili’s – hier geniet je van rust zonder motorlawaai.
IndonesiëexpertJeanette


Met een goede basisconditie en doorzettingsvermogen is de beklimming van de Rinjani vulkaan goed te doen. De klim op de kraterranden kan pittig zijn, maar het zwaarste stuk is de laatste etappe naar de top, waarvoor je ter plekke kunt beslissen of je mee wilt. Samen met een gids help je elkaar tijdens de hike, vooral bij de steile en soms smalle stukken vlakbij de top, waar voorzichtigheid geboden is. Goede wandelschoenen met een stevig profiel zijn aan te raden, maar bergschoenen zijn niet nodig. Omdat de temperatuur flink kan schommelen, is het belangrijk om laagjes kleding mee te nemen, inclusief warme spullen voor de koude nachten.


De zuidkust van Lombok heeft een aantal van de mooiste en relatief rustige stranden van Indonesië, perfect om te ontspannen, zwemmen, surfen of gewoon te genieten van de natuur. Huur een chauffeur voor de hele dag of vraag een taxi bij je hotel en ontdek de baaien van de zuidkust.
Tanjung Aan
Prachtig wit zandstrand met helder blauw water, ideaal om te zwemmen en snorkelen. Rustig en minder toeristisch, met lokale warungs waar je verse vis kunt proeven.

Selong Belanak
Een breed strand met zacht zand en milde golven, geschikt voor beginnende surfers. Er zijn surfscholen en een paar strandtentjes. Tijdens je wandeling over het strand kom je regelmatig koeien tegen die rustig rondlopen en voor een authentiek stukje lokale sfeer zorgen Ook prettig voor gezinnen vanwege het relatief ondiepe water.
Mawun Beach
Een rustig strand, omgeven door groene heuvels. Het water is kalm en geschikt om te zwemmen Ook een plek om te ontspannen of een korte wandeling te maken naar uitzichtpunten.






De Tana Toraja-regio in Sulawesi staat bekend om zijn unieke en uitgebreide begrafenisrituelen. Deze ceremonies zijn meer dan alleen afscheid nemen; ze vieren het leven en zorgen ervoor dat de ziel van de overledene veilig naar het hiernamaals gaat. Buffels spelen een centrale rol in de begrafenisrituelen van de Toraja. Hoe meer buffels een familie kan offeren tijdens de ceremonie, hoe groter hun sociale status en eer in de gemeenschap. Deze offers worden gezien als essentieel om de ziel van de overledene veilig naar het hiernamaals te begeleiden. Het verzamelen van buffels kan soms jaren duren, wat de reden is dat begrafenissen vaak lang na het overlijden plaatsvinden.



Maleise zwartoogbuulbuul
Een zwart harige aap met een opvallende kuif, endemisch voor Sulawesi. Ze leven in groepen en zijn tamelijk goed te spotten Helaas worden deze apen bedreigd door habitatverlies en stroperij. Daarom zijn natuurgebieden zoals het Tangkoko Nature Reserve erg belangrijk voor hun bescherming.

Tarsier (Spookdiertje)
Een klein nachtdier met enorme ogen, vooral actief bij schemering en ‘s nachts. Deze nachtdieren zijn ongeveer zo groot als een sinaasappel en hebben lange vingers waarmee ze zich vastgrijpen aan takken.
Neushoornvogels
De neushoornvogel is makkelijk te herkennen aan zijn grote, opvallende snavel met een hoornachtig uitsteeksel, dat soms wel 30 cm lang kan zijn Deze vogelsoort heeft kleurrijke veren en maakt diepe, luide geluiden die je vaak door het regenwoud hoort.
Neushoornvogels eten vooral vruchten, maar ook insecten en kleine dieren Ze spelen een belangrijke rol in het ecosysteem doordat ze zaden verspreiden, wat helpt bij het behoud van het bos.





…de Komodovaraan met zijn tong ‘kan ruiken’?
Hij steekt zijn lange, gevorkte tong uit om geuren op te vangen uit de lucht – een beetje zoals een slang. Zo kan hij prooien ruiken op wel twee kilometer afstand!
Superneus dus, maar dan op zijn tong!

…de beet van een Komodovaraan giftig is?
In zijn speeksel zitten stoffen die de bloeddruk van zijn prooi verlagen en het bloed niet laten stollen. Dat maakt hem extra gevaarlijk voor zijn maaltijd – en een beetje zoals een echte mythische draak!
... baby-Komodovaranen meteen in bomen klimmen als ze geboren zijn?
Volwassen varanen eten soms zelfs hun eigen jongen, dus de kleintjes zoeken snel een veilige plek hoog in de boom. Daar leven ze de eerste jaren tot ze groot genoeg zijn om zichzelf te verdedigen.



In Labuan Bajo plannen we vaak een paar nachten voor of na je boottocht naar Komodo Nationalpark in. Haal het meeste uit je reis met onze tips.
Uitzichtpunt Bukit Menjaga Labuan Bajo
Populair voor zonsopkomst of zonsondergang. Een korte klim met prachtig uitzicht over de baai en kleine eilanden.
Bezoek Rangko Cave
Rangko Cave is een verborgen grot met kristalhelder, zout water waarin je moeiteloos blijft drijven De grot ligt op ongeveer 1,5 uur rijden van Labuan Bajo met de auto. Vanaf daar neem je een korte boottocht naar de ingang van de grot. De combinatie van het blauwe water, het rustige landschap en de unieke ervaring maken dit een uitstap die zeker de moeite waard is


Italiaans eten bij La Cucina
We durven het bijna niet te zeggen, maar na een paar dagen rijst klinkt verse pizza van een restaurant met Italiaanse eigenaar heel verleidelijk!






De cultuur op Sumba is rijk, spiritueel en diep geworteld in eeuwenoude tradities. De bevolking leeft deels volgens het Marapu-geloof, een animistisch systeem waarin voorouders, geesten en natuurkrachten worden vereerd. Rituelen en symboliek spelen een grote rol in het dagelijks leven, met name bij huwelijken, oogstfeesten en begrafenissen.
Op Sumba spelen paarden een centrale rol in cultuur, traditie en status. Ze worden gezien als statussymbool en spiritueel dier, vaak gebruikt bij rituelen, bruiloften en begrafenissen. Tijdens de beroemde Pasola-ceremonie strijden ruiters op galopperende paarden met houten speren –een spectaculair ritueel dat draait om eer, moed en het vragen om een vruchtbaar seizoen.



…de traditionele huizen op Sumba zo’n 10 meter hoog kunnen zijn, met dakconstructies die lijken op de vorm van een schip?
…de ikat-weefsels van Sumba zo complex zijn dat het soms maanden duurt om één doek te maken?
…paarden een belangrijke rol spelen in ceremonies en Sumba zelfs bekend staat als het ‘paardeneiland’ van Indonesië?

…de mensen op Sumba nog steeds leven volgens een kastensysteem met duidelijke hiërarchie en dorpshoofden?

Je reis met Riksja Travel komt nu echt dichtbij. We hopen dat je een geweldige tijd hebt en volop gaat genieten van alle bijzondere plekken, ontmoetingen en ervaringen die op je wachten.
Hebjenogvragen?Check de veelgestelde vragen op onze website of neem contact met ons op.
We vinden het superleuk om iets van je te horen! Deel je mooiste reisfoto’s en -verhalen met ons via Instagram (@riksjatravel) en gebruik de hashtag #riksjatravel.
Veel plezier en een fantastische reis gewenst!

