Lean leiderschap Vele soorten leiderschap De afgelopen maanden heeft Rijnconsult 150 managers van een van haar industriële klanten getraind in ‘lean leiderschap’. Over leiderschap zijn bibliotheken vol geschreven. Leiderschap wordt vaak als dé oplossing van veel problemen gezien in organisaties en neemt soms mythische vormen aan. De vele gebruikte bijvoeglijke naamwoorden zijn daar een bewijs van: facilitair, coachend, charismatisch, autocratisch, democratisch, situationeel, authentiek, sturend, ondersteunend leiderschap. En ga zo maar door. In ieder geval is de context waarin een bepaald soort leiderschap moet plaatsvinden van groot belang. Het gaat dus niet zozeer om de leider zelf maar om het effect dat het leiderschap veroorzaakt bij anderen.
Context gebonden In de fase waarin onze klant zit is een leiderschapsstijl noodzakelijk dat ervoor zorgt dat alle medewerkers voortdurend op zoek gaan naar allerlei vormen van verspilling (groot en klein). Een behoorlijke uitdaging aangezien dat eerder nooit zo specifiek van hen werd verwacht. De veranderingen in de markt gaan snel, de organisatie dient zich dan ook snel aan te passen aan die veranderende omstandigheden. Om die verandering te ondersteunen is lean leiderschap noodzakelijk. Lean leiderschap is onderdeel van de drie pijlers onder een lean organisatie, te weten lean thinking, lean tooling en lean leading. Hiermee bedoelen we nadenken over waar precies verspilling zit, het kunnen hanteren van de juiste instrumenten om die verspilling tegen te gaan en vervolgens de kracht en het uithoudingsvermogen ontwikkelen om de nieuwe werkwijze vol te houden. Want de introductie van lean of voortdurend verbeteren is gestart als project, maar zal altijd onderdeel blijven van hoe zaken binnen deze organisatie worden aangepakt.
5 principes De 5 principes voor lean leiderschap zijn: 1. Maak er tijd voor; 2. Gebruik de tijd voor ‘go to Gemba’ en leer verspilling en potentieel te zien; 3. Faciliteer verbetering en ontwikkeling; 4. Stuur op prestaties en onderzoek afwijkingen; 5. Loop voorop; ontwikkel je eigen competenties continu. Een veel gehoord excuus van leiders is vaak dat ze geen tijd hebben om naar de werkvloer te gaan en daar de juiste vragen te stellen. Randvoorwaarde is dat de leider eigenaar is van zijn eigen agenda. Dagen vol met vergaderingen zijn niet alleen oersaai maar er kunnen ook vraagtekens worden gezet bij de effectiviteit ervan. Een lean leider doet natuurlijk de dingen goed, maar vooral de goede dingen. Vergaderingen kunnen echt veel korter. Ook hoeft de leidinggevende niet altijd aanwezig zijn bij iedere vergadering. Onderstaand plaatje geeft schematisch aan waar de leider tijd kan ‘winnen’: stop met brandjes blussen en verleg de focus op continu verbeteren van mensen en processen.
PAGINA 1 VAN 2
LID ROA / LID RIM PARTNER ALLIED CONSULTANTS EUROPE (ACE)