Blog – Bladgoud

28 oktober 2019

Bomen bij de kerk in ’t Zandt. Foto: Duncan Wijting - Stichting Oude Groninger Kerken

2

Lang, heel lang geleden, was ik als wethouder verantwoordelijk voor de kerkhoven én de

bomen in de gemeente Groningen. En ik leerde

bij mijn eerste werkbezoek aan Selwerderhof dat wie leert voor hovenier, een dikke kans heeft

later op een kerkhof te werken. Er is namelijk

veel leven op het kerkhof. Kerkhoven zijn mooie, goed verzorgde parken. En het onderhoud vraagt vakmanschap.

I

Monumentale bomen ‘Bladgoud’ heette de notitie over monumentale bomen, die ik in de gemeenteraad mocht verdedigen. Dus toen in het afgelopen voorjaar de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK) het ‘Gouden Bomenfonds’ begon, was dat natuurlijk omdat de stichting dit jaar 50 jaar oud is en dus haar gouden jubileum viert. Maar gouden bomen waren voor mij al lang een bekend begrip. En de verbinding met historische kerkhoven begreep ik ook meteen.

28 oktober / Bladgoud

k leerde ook dat er zoiets bestaat als monumentale bomen. Bomen die er al stonden toen je ouders geboren werden. Bomen die alles al hadden meegemaakt. Bomen die op sommige plaatsen net zo beeldbepalend in het landschap staan als de middeleeuwse kerken op de wierden.

Bomen die bakens van herkenning zijn in dorpen en steden.

Er is leven op het kerkhof. Maar er wordt ook gestorven. Door dieren en planten. En bomen, ook monumentale, gaan uiteindelijk dood.

De Stichting Oude Groninger Kerken zorgt voor tientallen kerken en synagogen. En daarbij horen soms ook oeroude kerkhoven. Met monumentale graven en grafstenen. En met bijzondere bomen, struiken en dieren. Wie verantwoordelijk is voor kerken en kerkhoven, komt dus behalve scheuren en verzakkingen in kerken en zerken ook schimmels, parasieten, woekeraars en boomziekten tegen. Wie kerken en zerken mooi wil houden, moet dus niet alleen restaureren, maar ook paden herstellen en bomen en struikenverzorgen, kappen en snoeien. En nieuwe bomen planten, die hopelijk weer honderd jaar tegen plantenziekten kunnen. → 3

Leven op het kerkhof Er is veel te doen. Binnenkort moeten bijvoorbeeld alle essen op het kerkhof van Wittewierum worden gekapt. Ze hebben essentaksterfte en bezwijken daaraan. Het is mooi als er nieuwe bomen voor terug kunnen komen. Veel kerkhoven, bijvoorbeeld dat in Oosterwijtwerd, hebben vervallen paden.

Ze moeten worden hersteld om mensen weer veilig naar de kerk te kunnen laten lopen. Ook bomen op het kerkhof en in de pastorietuin van Slochteren zijn er slecht aan toe. Het vergt een forse inspanning om de omgeving van de kerk groen te houden.

Ik vind het daarom betekenisvol om vandaag een boom te mogen planten. En zo weer leven toe te voegen aan het kerkhof. In dit geval bij de oude kerk van Losdorp. Een Gele Zuilbeuk – dichter bij bladgoud kun je niet komen. Dat mag ik doen als voorzitter van het Scholtenfonds.

Want dat gaf eind september een bijdrage voor het gouden bomenplan.

Ik denk dat de naamgever van het Scholtenfonds, Johan Bernhard Scholten, het een prima idee had gevonden. Zijn fonds is bedoeld voor de Groningse cultuur, maar ook voor de restauratie van monumenten. Het Scholtenfonds betaalde al een keer voor de restauratie van zijn familiegraf, op de Groningse Zuiderbegraafplaats. Deze keer komt Scholtens’ bijdrage aan meer Groningers ten goede. •

4