Tijdschriftattendering nr 1 2020 2021

20202021 Reinwardt Academie

Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten

Reinwardt Academy

Amsterdam University of the Arts

[TIJDSCHRIFTATTENDERING NR.1] Inhoudsopgaven van recent verschenen tijdschriftnummers

Ooit gekaapt, nu gescand Siavernij- en plantagegeschiedenis in een Engels archief

De vaart erin Passagierslijsten Holland-Amerika Lijn digitaal toegankelijk

Broos maar belangrijk Het archief van het bisdom Paramaribo

, INHOUD I

I

~'WMl/rd

GUAJANA ofd.e

Ooit gekaapt, nu gescand

WILIJ,EN-KU8T, t!Il-~h

~~

o

CJJ'e.m,~ibn.,

lIJ' Áié ..J6"n{-t!AIi """' .zu;t~.r>

'7,;~;-

I4. TDUON:

Het programma Metamorfoze maakte het mogelijk om anderhalf miljoen scans te maken van archivalia rondom slavernij en slavenhandel. Bij The National Archives in Kew blijkt de nodige West-Indische slavernij- en plantagegeschiedenis versto.pt: een bijzondere aanvulling op Nederlandse archieven en collecties.

Internationaal verzamelen in Azië Het IISG stelt erfgoed veilig van groepen, organisaties en individuen die daar zelf niet toe in staat zijn. Zo zet Eef Vermeij zich in voor Aziatische archieven. Een balanceeract waarbij alles draait om vertrouwen en netwerken. Soms leidt dat tot regel rechte smokkel pra ktijken .

De vaart erin Miljoenen mensen reisden met de Holland-Amerika Lijn naar een nieuwe toekomst. Het Stadsarchief Rotterdam en CBGICentrum voor familiegeschiedenis ontsluiten de passagierslijsten digitaal middels crowdsourcing. Welke lessen kunnen daaruit getrokken worden?

ARCHIEVENBLAD 12020

I

NUMMER

3

3

)S IN KUNST EN CULTUUR

Nummer 124

• Najaar 2020

• 32ste jaargang

Wie bepaalt wat erfgoed is?

Culturele identiteit Koloniaal erfgoed Agenda voor detoekomst

'8-90-6650-157-7

111111111111111111111111111111

www.boekman.nl

€15

in [eestktedij uil Zuid-Marokko,

n 1960, ©Tropenmuseum, onderdeel .naal Museum van Wereldculturen

BOEKMAN 124 Maxime van Haeren, Jack van der Leden, André Nuchelmans Redactioneel 'Niets is uit zichzelf erfgoed'

28

36

Artikelen Riemer Knoop Wat moeten we met erfgoed? Bewaren!

4

12

18

24

I rene Stengs 'Anticiperend erfgoed' Erfgoedpolitiek en het geheugen van de toekomst Toef Jaeger 'Zonder Rembrandt weten ze in Amerika niet wat Nederland is' Over de grenzen voor cultureel erfgoed

Columns 10

Rachid Benhammou De Berbervrouwals cultureel erfgoed

Jos van Beurden Musea en dissonant koloniaal erfgoed Een lastige relatie

48

Anne Vegter en Geertjan de Vugt Interesting times

Joke deWolf Herinneringserfgoed en de overheid Verhalen met tegenstrijdige emoties

Reportages 22

Sabine Zwart De Canon van Nederland Van begin tot herijking

32

Natasja Admiraal Klederdracht in een nieuw jasje

58

LennyVos over Toos Streng De roman in de negentiende eeuw: geschiedenis van een nieuwkomer

59

Toefjaeger over Lisa Kuitert Met een drukpers de oceaan over: koloniale boekcultuur in Nederlands-Indië

1816-1920

Personalia 50

Marcus Cohen en Maaike Verberk Het digitaal erfgoed van de toekomst wordt nu gemaakt

Boekbespreki ngen 56

Kim van der Meulen 'Erfgoed wordt snoeihard geraakt' Monumenten en de coronacrisis

Filmblik op de herdenkingspiek voor de moord op Theo van Gogh, 4 november 2004, Fotografie: Irene Stengs pag.12

42

Marjolein Sanderman We zijn allemaal mengelmensen Op zoek naar de nieuwe Nederlander in het erfgoed

3

Naaklsludie van een jonge man mel opgeheven armen, Peter Paul Rubens, 1640, © Sotheby's pag.18

Benoemingen in het culturele veld

Online dossier

Daan van Lent over Hans Abbing The changing social economy of art: are the arts becoming less exclusive?

Anke Klein, wethouder Erfgoed van Utrecht pag.24

62

Achtergrondinformatie en literatuur over het thema in de bibliotheek van de Boekmanstichting boekman.nlfdossiers

Geherinterpreteerde mutsen van Elizabeth van der Helm, Fotografie: Marieke Bosma, © Het Klederdrachtmuseum Amsterdam

Mark Rietman leest voor uit Boccaccio's Decemerone. © Internationaal Theater Amsterdam, VPRO/MONDO en Het Nationale Theater

pag.32

pag.SO

•

_ _ 0- _J

- tnJ

-

I

1-.-------------------------------------------------

22

De cover

Edwin Trommelen schreef een kostelijk boek waarin hl), aan de hand van 101 wodka-etiketten, Rusland, de geschiedenis én de Russen neerzet. Voor Bouillon diept hij nog wat culinaire bijzonderheden op in het artikel Typisch Russisch eten.

De coverfoto is van Aimee Twigger, die prachtige foto's maakt In haar logeerkamer Ze begon met eenvoudige beelden om haar blog op te Jeuken. maar bleek zo talentvol in koken én bakken, dat ze inmiddels al enkele kookboeken gemaakt heeft en de wereld over reist om workshops te geven Onbegrijpelijk dat haar boeken nog niet in het Nederlands vertaald zun. Maar dat zal nu niet lang meer duren Drinkje ogen vol met nog meer moois op: wwwtwiggstudioscom en wwwinstagramcomJtwlggstudlOS.

"l1li co e....o_ocmwo ,,«yOw 6

py6.

10 Kon.

oem 18-296-76

46

28

Dick en Anne-Laura Middelweerd van de Treeswijkhoeve in Waalre zijn, ondanks sterren en loftrompetten. wars van opschepperij en dikdoen. Om zich uit de coronacrisis te knokken, gmgen ze in hun directe omgeving allerlei samenwerkingen aan met mensen uit andere ambachten.

Will Jansen luistert geïnteresseerd en doet verslag in Topzaak middenin de gemeenschap.

Voorhaar artikel Ruige Kost schuift Susette Brabander aan bij Edwin Vinkeen PaskalJakobsen. Ze komt nooit met lege handen en dit keer nam ze biodynamischeAmphibolite Nature 2017, Muscadet Sèvre et Maine Sur Lie mee in haar rugzak Ja kunst, zo krijgje de tongen wel losl

64 Tig jaar geleden kon je toch niet om Utrecht Centraal heen? Daar is helemaal niets meer van over. Gewoon compleet van de aardbodem verdwenen en vervangen door een moderne moloch. Rick Harderwijk was er kind aan huis en brengt wat herinneringen terug met Eten en drinken op Utrecht CS.

Mohammed Benzakour en Ingrid Oyevaar zijn op de Westeinderplassen om zich onder te dompelen in alle facetten van het voortplanten, leven, vangen, bereiden en opeten van de Anguilla anguilla. Een poëtische verstrengeling van de camera en een poëet.

18 Met in de afdronk melancholie. Niks barricaden, op naar de bar, kameradenl Dit is de rioja van woeste wensdromen.

Fijn rood fruit ijle geuren, narden sprookjesbos, zachte tannine als bourgogne, huppelende zuren. Het bleef nog lang onrustig in de stad. Als WI) zulke

zinnen onder ogen krijqen-en dat IS dan nog maar één van de stijlbloempjes in het artikelvan Nicolaas Klei- dan weten we weer helemaal waarom we bouillon al zeventien jaar met zoveel plezier maken

4

Bouillon! Najaar 2020 wvvw.bouillonmagazine.nl

En verder> 42 Herfst - tekst Carohne van Ommeren > 56 Het bier dat niemand meer wilde drinken - tekst Raymond van der Laan> 60 Boeuf Bourguignon - tekst Liesbeth Lagemaat > 70 Kip met rijst op sterrenniveau - tekst Tieme Hermans> 78 Trots en troost van tortilla's - tekst Darien Dijkhuis > 84 Eten met de seizoenen - tekst Norbert Mergen> 89 Afspraak - gedicht Erika De Stercke > 90 100 Dingen - tekst Will Jansen en Jörg Zipprich > 98 From Table to Farm - tekst Eelco Schaap? 106 Nieuw culinair landschap - tekst Marloes Kemming > 110 Over woestijnzand, kardinalen en Hollandse riviervis - tekst Jacques Meerman> 116 Overleven met waardigheid - tekst Caroline Ludwig> 123 Bouillon leest> 127 De Bouillonambassadeurs > 128 Wie werkten er mee

Bouillon! Najaar 2020 www.bcuillunmagazine.u l

5

Cultuurkrant

NL

VOOR PROFESSIONALS IN CULTUUREDUCATIE EN CULTUURPARTICIPATIE

Cu ltu urrea n i matie Cultuureducatie en -participatie worden driedubbel geraakt door de coronacrisis.

Inkomsten vallen weg, gemeenten bezuinigen en er is te weinig toegang tot steunmaatregelen.

Vallen we tussen wal en schip? Overheid, red de sector nu het nog kan.

Door Bas Verberk • Illustratie Sjoukje Bierma

"We kunnen niet iedereen redden." Die uitspraak hebben we

menig bestuurder en politicus sinds de intelligente loekdown in maart zozo horen doen. De samenleving als patiënt, getroffen door een virus. De overheid als chirurg die geen andere optie ziet dan delen te amputeren om de overlevingskans te vergroten. Maar als je goed kijkt kun je je afvragen wie het grootste gevaar is voor de patient: het virus, of de chirurg.

Steunpakketten Om te voorkomen dat de economie zou omvallen trok het kabinet de portemonnee; in juni werd bekend dat het Rijk afstevent op een tekort van 68 miljard euro in zozo. De steun komt echter niet of nauwelijks terecht bij organisaties en professionals op het gebied van cultuureducatie en -participatie. De voorwaarden voor de regelingen voor zzp' ers, zoals de TOZO en de TOGS, sluiten grote groepen professionals binnen de culturele sector uit.

Bijvoorbeeld door bepaalde registratiecodes bij de Kamer van Koophandel, of doordat er geen rekening gehouden wordt met seizoensgebonden werk, waarin het grootste deel van een jaarinkomen verdiend moet

I.

worden. Grotere organisaties en verenigingen komen op hun beurt niet of slechts deels in aanmerking voor de NOW. Het eerste steunpakket van 300 miljoen voor de culturele sector kwam vrijwel geheel ten goede aan grote instellingen uit de landelijke BIS. Slechts 48,5 miljoen was beschikbaar voor gemeenten en provincies om lokale instellingen te ondersteunen. Voorwaarde was wel dat de gemeente en de provincie dan zelf evenveel middelen bijleggen.

In totaal is nu in alle steunpakketten bij elkaar 3z6,5 miljoen bedoeld voor het overeind houden van de lokale infrastructuur. De grote vraag blijft echter hoeveel er van deze middelen terecht komen bij de cultuureducatie en -participatiesector.

Al met al worden organisaties en professionals in de sector driedubbel geraakt door de coronacrisis. Ten eerste door het wegvallen van werk en inkomsten. Ten tweede door het risico op lokale bezuinigingen als gevolg van financiële problemen bij gemeenten. [Zie het kader 'Gemeenten in zwaar weer' op pagina 3, red.] En ten derde door het gebrek aan toegang tot steunmaatregelen.

Het tweede steunpakket van 48z miljoen brengt misschien verlichting, maar vooralsnog valt de sector tussen wal en schip.

Toename van de tweedeling De coronacrisis heeft verschillen in de samenleving die er

altijd al waren nog zichtbaarder gemaakt. 35 procent van het LKCA-panelziet dat de tweedeling in de samenleving door de crisis is vergroot. Zo komt een grote groep kinderen en jongeren van huis uit niet in aanraking met kunst en cultuur.

55 procent van het panel ziet dat er door de coronacrisis nog meer leerlingen buiten de boot vallen. 60 procent van het panel bereikt bovendien sinds de coronacrisis nog maar een Lees verder op pagina 3

2 Column: Sanne Scholten 6 Volwassenenfonds Sport & Cultuur 6 Coronaschade 10 Interview: Sharina Gumbs 12 Herziene canon 13 Column: Evert Bisschop Boele 14 Man & cultuur

11 Rubriek: Geld 12 Interview: Fianne Konings

DIT IS EEN UITGAVE VAN LKCA • LKCA.NL • INForaLKCA.NL • POSTBUS 452, 3500 AL UTRECHT

CURATOR THE MUSEUM .JOURNAL

63/3 JULY 2020

63/3 JULY 2020

CONTENTS

EDITORIAL 295

Neutrality is Not an Option, Museums Don't Need Left-over Statues JOHN

FRASER,

LAURA-EDYTHE

S. COLEMAN,

AND BONITA

BENNETT

RESEARCH PRACTICE FORUM FOCUS: BLACK LIVES MATTER 299

Racism, Unrest, and the Role of the Museum Field: A Conversation at the American Alliance of Museums Virtual Annual Meeting (2020) JOHNNETTA

311

REGGIE

321

B. COLE, LONNIE

G. BUNCH

III, AND LORI

FOGARTY

Museum Workers Must Listen Carefully to What Our Community is Saying During Demonstrations and Unrest JACKSON

The Movement for Memory: Statements of Solidarity from Sites of Conscience LINDA

NORRIS,

BRAYDEN

PAYNTER,

AND ASHLEY

NELSON

Museums of Conscience Respond to Black Lives Matter LINDA

NORRIS,

BRAYDEN

PAYNTER,

AND ASHLEY

NELSON

Contributions by: The Abbe Museum Arab American Museum Illinois State Museum International Coalition of Sites of Conscience John Hope Franklin Humanities Institute at Duke University Tucson Jewish History Museum Whitney Plantation Wing Luke Museum of the Asian Pacific American Experience Museum of the African Diaspora

FORUM 333

The Anthropocene in Natural History Museums: A Productive Lens of Engagement GIL OLIVEIRA, NICOLE

ERIC

DORFMAN,

NICOLAS

KRAMAR,

CHASE

D. MENDENHALL,

AND

E. HELLER

ARTICLES 353

Perspective-Taking Can Lead to Increased Bias: A Call for 'Less Certain' Positions in American Indian Contexts NANCY

371

MARIE

AND ALEKSANDRA

SHERMAN

Inside the Digital Learning Laboratory: New Directions in Museum Education DAVID

387

MITHLO

RAYMOND

BELL

AND JEFFREY

K. SMITH

[art]ifact: Where History Meets Art, A Case Study in Shared Authority ARIEL

BEAUJOT

407

Using Museum Guests as Crowd sourced Participants in Human Subject Research

431

Co-curation and New Museology in Reorganizing the Beit Gallery at the Mutare Museum, Eastern Zimbabwe

TIFFANY

NJABULO

M. NUESSEL,

PATRICIA

A. MCNAMARA,

CHIPANGURA

EXHIBIT REVIEW 447

Auschwitz. Not Long Ago. Not Far Away ZAHAVA

D. DOERING

Cover: Clay Banks, Un splash

AND NICOLE

L. GARNEAU

SEPTEMBER 2020 JAARGANG41-NUMMER4-PRIJS€5.50

MAGAZ I N E

•

Inhoud

Coverfoto: Vliegtuigbouwer 'Fokker' en KLM-directeur 'PIesman': dit najaar te zien in een nieuwe dramaserie [foto: Topkapi Films].

16

Tweemastklipper De Bontekoe overleefde twee oorlogen

22

De eerste Nederlandse sneltram

27

Elburg: van tijd los?

De haven kijkt de oude schipper na als hij de stadspoort

doorgaat. Kinderkopjes

36

Sfeer van de belle époque keert terug

De restauratie en verbouwing van het

40

Zeeuwse koepels

Het silhouet van de Zeeuwse hoofdstad

Centraal Station in Maastricht is bijna

Middelburg wordt reeds eeuwenlang

Het is bijna zomer en volop coronacrisis

op 3 juli jl, reed een oud SIG-tramstel

kletsen onder zijn schuivende klompen.

voltooid. Zowel het interieur als de

gedomineerd

als 141 zeilschepen

van de Sneltram Utrecht - Nieuwegein

De geur van gerookte paling verleidt

buitenzijde worden zoveel moge-

stadhuis en de abdij èn door de koepel

Pampus liggen. De bruine vloot vraagt

na 37 jaar trouwe dienst zijn laatste

niet. Hij bereikt

lijk in de originele staat gebracht.

van de Oostkerk. De constructie

aandacht voor haar voortbestaan. Ook

rit. De cultuurhistorische

met moeite over de brug. Een kort knikje

Hieronder valt de restauratie van 33

koepel is een van de meest complexe

schippers Niels en Renée luiden de mist-

deze tram is hoog en op initiatief van

naar de smid en op naar zijn rijtuig. Einde-

glas-in-loodramen.

technische

hoorn van hun tweemastklipper

de Tramweg-Stichting

lijk zit hij en start zijn Tesla.

De Bontekoe.

een exemplaar

voor het eiland

waarde van

wordt bezien of

behouden

kan worden.

de binnengracht,

hem

klimt-

door de torens van het

uitvindingen

tiende-eeuwse

van deze

die in de zeven-

noordelijke

Nederlanden

tot stand kwamen.

Verder in deze editie: ·3 Editorial·14ln beeld- 20 De plek van . . ·26 Column- 30 Uit het archief ·32 Sint Jan sluit aan bij Grootste Museum· 43 Boeken· 44 Nieuws· 46 Colofon

4

ERFGOED MAGAZINE NR 4, 2020

ERFGOED MAGAZINE NR 4, 2020

5

Futures Volume 32, Issue 1

Canlenis Introduction Futures Lex Kuiper and Luuk Slooter The Anthropology of the Future RebeccaBryant Between Dwelling and Displacement A Study of Time Amidst the Uncertainty of Planning Chitra Sangtani Material Para-Sites Lateral Future-Making in Times of Fragility Anna Lisa Ramella Marriage, Displacement and Refugee Futures Marriage as Aspiration among Syrian Refugeesin Jordan Dina lbeidy Evolution, Revolution and the New Man An Ethnographic Investigation into Microchipping, Human Augmentation and Building New Futures Eric J W Orlowski Your GUTS Tell(s) You It's Time How an Anthropology of the Future May Look at Stress Peter Pels 'The Last Funded Artist' Imagining Futures through Ethnographic Science Fiction Kayla Rush On Futures Multi-Modal Reflections on Studying the Anthropology of the Future Silke Baas, Louisarme van Hooft, Weera Koopman, Alexandra Michelle Lopez, Julie McBrien and Naomi Veenhoven In Conversation: The Village • Anthropology Has a Village Problem A View from Somewhere David Henig In Memory of André J.F. Köbben Frank Bovenkerk, Lodewijk Brunt and Henk Tromp

I

Fotografisch

geheugen

I 101 I juli 2020

I /'

~ Q.

ca

I

. ...c:: o

, ,

p.26 Toegeschreven aan Franz Ziegler (1893-1939) Filmzaal in Paleis Soestdijk. 1938

If '0~

I .I j

,

0

c:

Q)

C> 0

•

C

- -»

I •

+oJ

~

0

,

u...

I

!Io....

Q) --1iI

I

--::::=-. ,/

•

»

i

en

""C

c: ca

I

C

""C

Q)

•z

I I

C

I

,

I

C>

tJ

j

Albumblad 32.3 x 23.4 cm, foto (OGZ) 16,6 x 20,1 cm I Koninklijke Verzamelingen, Den Haag I inv.nr FA-1054-20

p. 08 (02) Henri Ekama - Het huis uit 't Z. gezien Het huis op Nieuw-Holland met de Nederlandse vlag in top. De windmeter op het dak is goed zichtbaar. Naast het huis poseert één van de expeditieleden. Op de achtergrond liggen de Varna en de met vlaggen versierde Dijmphna in het ijs. Links staat de thermometerhut en rechts van het huis is achter de voorraden de smidse te zien met de pijp uit het dak, 23 maart 1883.

Glasnegatief, 18 x 24 cm Het Scheepvaartmuseum I S.1525(14)19

"o ...,

p. 03 Redactioneel Thuisreis

p.20 Interview Digitale balsem

~ en

- door Sara Keijzer

In gesprek met Tim de Haan - door Mattie Boom, Elwin Hendrikse en Sara Keijzer

o .....

(0

o ;:s(0

CD

;:sCD C (0

CD ::l

c N

o N o

p.04 Collectie Wereld- Tourist De zoektocht naar een fotograaf - door RĂłman Kienjet

I

-i

;:s-

c

en'

Een uniek uitzicht Over het standpunt van de fotograaf - door Elwin Hendrikse

p.08 Nieuw-Holland onder het noorderlicht Henri Ekama en de Nederlandse Noordpoolexpeditie van 1882-1883 - door Sara Keijzer

c;::;:

p.23

p.26 Thuis op Paleis Soestdijk - door Mieke Jansen

p.28

p.11 Leerzame reacties op Dossier IndiĂŤ en Een verborgen geschiedenis

Verloren gewaande foto's van Fred Stein in Nederlandse collecties

- door Thom Hoffman

- door Rixt Bosma

p.16 Uitgelicht Tijdsbeeld

p. 30 Beeldestafette At the still point. Transformance in de fotografie van Juul Kraijer

Park in Londen van Sem Presser - door Simon B. Kool

p.18 Speuren in digitale Brabant-Collectie

archieven

- door Rose leneke van Kalsbeek

Oproep

- de keuze van Nicky van Banning

INFORMAL LEARNING REVIEW

A

PUBLICATION

OF INFORMAL

LEARNING

NO.162 JULy/AUGUST 2020

EXPERIENCES, INC

ISSN 2642-7419

INSIDE: THE FUTURE AIN'T PLUS: THE COVID EXPERIENCES

EXPERIENCE

WHAT

IT USED TO BE

IN THAILAND,

TO DIGITAL DEVICES,

TRANSFORMING

AND MORE!

IN THIS ISSUE: PANDEMIC AND COMMUNICATION: SHARING THE COVID-19

3

EXPERIENCE

IN THAILAND By

GANIGAR CHEN, WILASINEE TRIARAT, CHANIN SURIYAKUL NA-AYUDHYA, AND CHEERAWAN SAMRITDEE

8

EXHIBITING HEALTH AND WELLNESS

BY VICTORIA COATS

THE COVID-19 PIVOT: TRANSFORMING

11

HANDS-ON EXPERIENCES TO

ONE-TO-ONE DEVICES

BY EILEEN Mc ALEER AND CINDY VALENCIA

16

COVID-19 PANDEMIC AND THE MUSEUM WORLD

By ROBERT MAC WEST

US OLYMPIC AND PARALYMPIC MUSEUM CORRECTION

18

THE FUTURE AIN'T WHAT IT USED TO BE, NOR WHAT MOST PEOPLE AND INSTITUTIONS EXPECT

19

BY RANDY WHITE

27

ILR AND PANDEMIC

BY ROBERT MAC WEST Publisher information: THE INFORMAL LEARNING REVIEW is bi-monthly in February, April, June, August, October, and December.

Learning Experiences, Inc., (Editor: Robert M. West, Associate Editor: address: 1776 Krameria Street, Denver, CO 80220. THE INFORMAL 7419.

a copyrighted publication of Informal Learning Experiences, Inc. It appears THE INFORMAL LEARNING REVIEW is edited and published by Informal Karen Wise) tel: 720.612.7476, email: ileinc@informallearning.com, mailing LEARNING REVIEW is designed and produced in house. ISSN 2642-

AT

o

SUBSCRIPTION

NFORM

THE INFORMAL LEARNING REVIEW 1 year, six issues, bimonthly, print and online: $65 in the U.S., $72 in Canada/ Mexico, $80 elsewhere. Online version ONLY, $55.

Individual electronic issues can be purchased for $12 and will be delivered via email. Please contact us at ileinc@informallearning.com if you would like to purchase a single issue.

TRAVELING EXHIBITIONS DATABASE 1 year, unlimited access: $85 worldwide.

There is no charge for listing exhibitions in the database. Please contact us at ileinc@ informallearning.com for more information.

Exhibitions with immediate availability may be placed on the 11th Hour Page.

You can sign up for the Informal Learning Review and the Traveling Exhibitions Database via our website at www.informallearning.com.

Online transactions are made securely via paypal or Intuit.

N

3

Inhalt 4-6 6-8 8 32 33 34-35

Nachrichten aus der Museumswelt Literatur Namen Leserkommentare Autorlnnen / Impressum Wichtige Ausstellungen

Museumsentwicklung

Der Kalender von 2020 bietet wieder genügend Anlässe zu Jubiläumsfeiern.

125 Jahre liegt dann die Entdeckung der Röntgenstrahlen zurück und ihr Erfinder, Wilhelm Conrad Röntgen, würde gleichzeitig seinen 175. Geburtstag haben. In Röntgens Geburtsort Lennep wurde rechtzeitig das Röntgen-Geburtshaus als Begegnungsstätte und als Ergänzung zum Deutschen Röntgen-Museum Fertig. Auch das Bonner BeethovenHaus hat passend zum Beethoven-Jahr seine Ausstellung neu gestaltet, und zwar jetzt thematisch, nicht mehr chronologisch. Dem ehrenamtlichen Verein .Bürger für Beethoven" liegt daran herauszustellen, daB der Komponist, bevor er nach Wien berufen wurde, in seiner Bonner Zeit bereits als jugendliches Genie bekannt war. In Bonn lernte er auch die Ideen der Aufklärung kennen. www.beethoven.de 1m Historischen Museum Saar in Saarbrücken wird vor dem Hintergrund des 100. Geburtstags des Saarlandes (am 10.1.1920 trat der Versailler Vertrag in Kraft) die interessant inszenierte Ausstellung "Die 20er Jahre. Leben zwischen Tradition und Moderne im internationalen Saargebiet" (bis zum 24. Mai) gezeigt. Viele noch nie der Öffentlichkeit präsentierte Objekte sind darunter, so etwa Leihgaben aus dem UN-Archiv in Genf. Die gut erforschte politische Geschichte wird dargestellt; erstmalig wird ein groBer Teil der Ausstellung vom täglichen Leben dieser Zeit handeln: Armut, Arbeitslosigkeit, zunehmende Mobilität, Freizeit oder der Mythos der "modernen Frau" sind einige der Themen.

Bevor das Jahr 2020 so richtig loslegt, können Sie uns schon auf der CULTURA SUISSE vom 22. bis 24. Januar in Bern treffen. Wir freuen uns über Ihre Kontaktaufnahme am Stand 218, direkt neben dem VMS/AMS. Neben EXPOTIME! und und KONSERVATIVe zeigen wir dort auch die Neuerscheinung .Durchschaut'' von PaulBernhard Eipper, dem aus Deutschland stammenden Diplomrestaurator, der nach Jahren in der Schweiz jetzt in Österreich zuhause ist. Wie europäisch bzw. global unsere Wissenschaften und Museen geworden sind, ist an Eippers Lebenslauf und seinen Publikationen zu bemerken und auch daran, daB ihn kürzlich der IIC in London zum Fellow gewählt hat. Gratulation zu diesem neuen Standardwerk und zu diesem, uns alle überraschenden Ritterschlag!

Adelheid Straten

9-15

Michael Stanic "Das Seehofer": Ein Gebäude und seine Dauerausstellung zwischen Oktoberfest und Walhalla

16-17

Kai Artinger Buchbesprechung: Das Museum der verlorenen Kunst.

Noah Charney über die Verletzlichkeit

der Kultur

18-20

Material- und technikgeschichtliche Phänomene richtig deuten Paul-Bernhard Eipper über sein spannendes neues Werk "Durchschaut"

21-24

Flavia Muscionico; Annette Rutsch In 80 Sprachen durchs Museum: Mehrsprachigkeit im Stadtmuseum Aarau

Glasklar 25-27

David Halbe Technologie des Glases.

Teil 3: Museumsglas in der Praxis

. Neue Ausstellungen 28-31

Nicole Hofmann; Julia Quandt Kunstschätze der Zaren: Meisterwerke aus SchloB Peterhof in Augsburg

Zum Titelbild "Kunstschätze der Zaren - Meisterwerke SchloB Peterhof"

aus

Die Ausstellung läuft bis zum 15. März 2020 im Schaezlerpalais der Kunstsammlungen und Museen Augsburg. Sie zeigt erstmals rund 100 Objekte aus der Sammlung von SchloB Peterhof. Die Ausstellung ist nur in Augsburg zu sehen.

Weitere Informationen auch zu dem reichhaltigen Führungsprogramm finden Sie unter www.kmaugsburg.de ' dienstags bis sonntags 10-17 h Katalog 29,90 € MaximilianstraBe 46 D-86150 Augsburg T +49 (0) 821 3244102 MUSEUM AKTUELL ist Medienpartner der Kunstsammlungen und Museen der Stadt Augsburg.

Anzeige

MUSEUM AKTUELL Ausgabe 261

I

2019

Die aktuelle

811684

Fachzeitschrift für

die deutschsprachige

Museumswelt

ISSN 1433-3848

Nr. 265 •

MUSEUMSTARS

Home

Owllenges

Museen

Karle

[etzt als Museum teilnehmen

Bereits 60 teilnehmende Museen . jetzt kostenlos downloaden! powered by JETZT BEI

" • Google Play

,

•

laden

trn

fluxguide .

AppStore

••

Osterreich-Ausga

be

Inhalt 5-7 7-9 49 SO

Nachrichten aus der Museumswelt Literatur Namen; Impressum Wichtige Ausstellungen

Kunstmuseen

Wie in jedem Sommer stellen Museumsfachleute aus Österreich ihr Haus in MUSEUM AKTUELL vor. Unseren Leserinnen und Lesern diese Beiträge anbieten zu können, bereitet uns jedes Mal eine besondere Freude. Und dies umso mehr, als in den vergangenen Monaten der Vorbereitung uns und den österreichischen Museen die Pandemie einen Strich durch die Rechnung machte und die behördlichen Anordnungen beider Staaten die Kommunikation erheblich erschwerten.

Wie groB die Unterschiede von Ort zu Ort, von Region zu Region in diesem eigentlich relativ kleinen Land sind, ist immer wieder faszinierend. Wer moderne Kunst machen will, braucht analytisches Vermögen und einen starken Charakter. Davon gibt es in der Alpenrepublik etliche Persönlichkeiten, die eigene Wege gehen. Wer Österreich besucht, und das tun derzeit viele Menschen, wird immer wieder feststellen, wie sehr hier auf .Natürüches" geachtet wird. Und wenn's auch nur die "Gurkerln" sind!

Als Kontrapunkt zu den Moderne-Themen werfen wir einen Blick auf die Neukonzeption der Kaiserlichen Schatzkammer in Wien, die in der Wiener Burg beheimatet ist. In der keineswegs .weltllchen'' Schatzkammer wird sich demnächst nämlich einiges ändern.

Besonders empfehlenswert ist die Lektüre des Beitrags von Gerhard Banik, der - man glaubt es kaum - kein "gebürtiger" Konservator oder Historiker, sondern eigentlich Chemiker ist. Banik beleuchtet die letzten 85 Jahre Konservierungslehre in Österreich und Deutschland und stellt dabei interessante Gemeinsamkeiten fest. Sein international weit verbreitetes Standardwerk "Papier und Wasser / Paper and Water" können Sie übrigens seit kurzem bei uns erwerben. Wir haben die beiden Bücher aus der ehemaligen Fachbuchhandlung Siegl übernommen.

Gönnen Sie sich einen schönen Sommer und bleiben Sie uns gewogen

Adelheid Straten

in Österreich

10-13

Nina Kirsch; Katharina Paulischin-Prammer Das LENTOS Kunstmuseum Linz

14-18

Wolfgang Lamprecht "Schau ma mal" mit Eyes Wide Open.

Historische Assoziationen zum 30. Geburtstag des Bank Austria Kunstforums, Wien

19-21

Elisabeth Fiedler Der Österreichische Skulpturenpark in Premstätten: wieder geöffnet ab Juli

22-24

Michael Braunsteiner Gegenwartskunst im Stift Admont: aus Tradition erwachsene Innovation

25-28 Johann Feilacher Das museum gugging im Kunstzentrum Gugging: der besondere Ort der Kunst 29-30

Robert Schmiedlehner "Meister - Werke": 20 Jahre Museum Zinkenbacher Malerkolonie

32-38

Fritz Fischer im Interview mit Anette Rein Für Europa.

Die programmatische Neuorientierung der Kaiserlichen Schatzkammer in Wien

Konservieren 40-48

- Restaurieren

Gerhard Banik Restaurierung und Politik in Österreich und Deutschland Der lange Weg in die Konservierungswissenschaft

Zum Titelbild MuseumStars - Die Challenge für Zuhause Eine Initiative van Fluxguide für Museen in Deutschland, Österreich und der Schweiz.

MuseumStars ist eine innovative Lern-App für Kinder, Jugendliche, für Schulklassen und für Erwachsene: Ausstellungen sind als "Challenges" auf Smartphones und Tablets von überall spiel bar. Die App vereint verschiedenste Sammlungen, Museen und unterschiedliche thematische Schwerpunkte in einem interaktiven Lernerlebnis.

Gemeinsam mit den Museen wollen wir in der Corona-Krise und der Zeit danach ein Zeichen setzen - für Innovation, Digitalisierung und zeitgemäBe Kulturvermittlung.

Interessierte Museen sind aufgefordert, sich für eine Teilnahme zu melden! eMail an:museumstars@f1uxguide.com www.museumstars.com Powered by Fluxguide Beachten Sie auch die Beilage .Fluxquide Best Practices" in dieser Ausgabe.

Anzeige

MUSEUM AKTUELL Ausgabe 265

I

2020

A, PUBLICATION

LIVING WITH THE FOUNDER: CONSTRAINTS AND CREATIVITY

OF THE

"MUSEUM EDUCATION ROUNDTABLE KNOWLEDGE IN ACTION ....

LIVING WITH THE FOUNDER: CONSTRAINTS AND CREATIVITY

Guest Editors: Brooke DiGiovanni Evans and Corinne Zimmermann FROM THE EDITORS 109 Living with the Founder: Constraints and Creativity Corinne Zimmermann, Brooke DiGiovanni Evans and Cynthia Robinson ARTICLES 115 For the Education and Enjoyment of the Public Forever Michelle Grohe 127 Looking at Art Regarding History: Gallery Teaching in a Gilded Age Mansion Rachel Himes and Caitlin F. Henningsen 139 A Quest for Relevance: Becoming a Community Place Elgin Grey, Katie Kapczynski, Carlos Llanos, Diana Pefta, Rebecca Peterson, Liza Solomon and Wendy Wolf 148 "The Most Unlikely of Places:" Opportunities and Challenges of Location at Crystal Bridges Museum of American Art Nile K. Blunt 158 Founding a Museum to Promote Social Change Ruth J. Abram TOOLS. FRAMEWORKS AND CASE STUDIES 166 Artist Files and Art Students: Expanding Audience Through Collaboration Between an Art Museum Library and a Contemporary Art History University Course Madeline Rislow and Amelia Nelson WHAT THE RESEARCH SAYS 176 My Identity in the Garden - Self Reflections of Expatriates' Garden Visits David Anderson and Shuichi Yamashita 187 Exploring How Awareness-making Elicits Meaning-making in Museum Visitors: A Mixed-methods Study MollyC. O'Connor, Kristen C. Nelson, Amit Pradhananga and Megan E. Earnest 200 Building Bridges Between School and a Science Center Using a Flipped Learning Framework Mette Fredslund Andersen, Henrik Levinsen, Hasse Harold Meller and Anders Vestergaard Thomsen BOOKS 210 Interview with Nora Sternfeld, Author of Das radikaldemokratische Museum

Nathaniel Prottas

A PUBLICATION

II

OF THE

MUSEUM

EDUCATION ROUNDTABLE KNOWLEDGE IN ACTION ~

1 Editorial

by Ashley E. Remer, Guest Editor

8 GENDER EQUALITY 10 Where Are the Women?

Giving a Voice to Five Leading Female Professionals in Brussels' Cultural Scene

by Hilde Di Domenico and lsaline Pfefferlé

104 GENDER REPRESENTATION 106 Gendering Objects at the V&A and Vasa Museums

by James Daybell, Kit Heyam, Svante Norrhem and Emma Severinsson

18 The National Museum of Women in the Arts and the Museum of Women: Preserving Women's Heritage and Empowering Women

by Julie Botte

118 Hidden in Plain Sight: In Quest of Women and their Stories in Greek Museums

by Eleni Margari

28 MUSEUM ADVOCACY AND ACTIVISM 30 Insurgents: Redefining Rebellion in Barbados

by Saamiya Cumberbatch, Ronelle King and Natalie McGuire-Batson 42 Sexual Violence, Imperialism, and Museum Activism: The Case of the War & Women's Human Rights Museum

by Cheeyun Lilian Kwon

54 MUSEUM THEORY AND TOOLS 56 Educating Epistemic Justice and Resistance Through the Feminist Museum Hack: Looking and Acting with Another Eye

by DarleneE. Clover and Kathy Sanford

130 Unsettling Gender, Sexuality, and Race: 'Crossing' the Collecting, Classifying, and Spectacularising Mechanisms of the Museum

by Elke Krasny and Lara Perry 140 Women's Museums in Kazakhstan: Prospects in the New Digital Age

by Dinara Assanova and Baurzhan Zhanguttin 152 Diversifying Displays of Biological Sex and Sexual Behaviour in a Natural History Museum

by Chase D. Mendenhall, Vivienne G. Hayes, Jay R. Margolis and Eric Dorfman 162 Book review

by Joanna Cobley 164 Museum International issues

68 Action Plans Empower Museums to Address Gender Inequality

by Eti Oron, Maya Halevy, Meie van Laar, and Aliki Giannakopoulou 80 Gender Perspective and Museums: Gender as a Tool in the Interpretation of Collections

by Liliane lnés Cuesta Davignon 92 There She Goes Again: A Project on Gender Representation in Norwegian Museums' Collections and Exhibition Practices

by Mona Holm and Thea Aarbakke

MUSEUM international IV

MUSEUM MANAGEMENT

Volume 35

Numbers 1-3

February-June 2020

I

CURATORSHIP CONTENTS Issue 1 Editorial James M. Bradburne Articles 'A little more courageous': cultural recognition and histories of migration and diversity at the Immigration Museum, Melbourne Amy McKernan Illusionary equality? Museum politics, practice and immigrant heritage Grete Swensenand Torgrim Sneve Guttormsen Community museums and rethinking the colonial frame of national museums in Zimbabwe Njabulo Chipanguraand Patricia Chipangura Day of the Dead Ofrendas: from family program to visitor-centered exhibition with the supportedinterpretation(SI) model Alicia Viera, Larisa Zade, A. Andrea Montiel de Shuman and Emily Bowyer Distribution of attention in a gallery segment on the National Socialists' Führer cult: diving deeper into visitors' cognitive exhibition experiences using mobile eye tracking Stephan Schwan, Melissa Gussmann, Peter GerJets, Axel Drecoll and Albert Felber Glocal diplomacy of Louvre Abu Dhabi: museum diplomacy on the cross-roads of local, national and global ambitions Natalia Grincheva Book Review Issue 2 Editorial James M. Bradburne Articles 'Now that you mention it, museums probably are a target': museums, terrorism and security in the United Kingdom Colin Atkinson, Donna Yatesand Nick Brooke Visitor journey mapping at the Museo Nacional Thyssen-Bornemisza: bringing cross-departmental collaboration to build a holistic and integrated visitor experience .

Elena Vil/aespesaand Ana Alvarez The implied visitor in a planetarium exhibition Line Bruun Nicolaisen and Marianne Achlam Managing edutainment and perceived authenticity of museum visitor experience: insights from qualitative study Tanja Komarac, Durdana Ozretic-Dosen and Vatroslav Skare What Matters most for museums? Individual and social influences on employees' innovative behaviour loanna Goulaptsl, Maria Manolika and George Tsourvakas BJind spots: museology on museum research Olöf Ger6ur Sigfusdóttir Book Review Issue 3 Editorial James M_ Bradburne Museums during the global Covid-19 pandemic Art in time of Corona virus Monsignor Timothy Verdon The J. Paul Getty Museum during the coronavirus crisis Timothy Potts The Met and the COVID crisis Keith Christiansen The Groninger Museum experience Andreas BWhm China Science and Technology Museum boosting fight against COVID-19 Jlancheng Ou Articles History of the museography of the National Sculpture Museum of Valladolid. A reflection on the reciprocal relationship between museums and society or the museum as an instrument of the new social paradigms Victoria EugenIaLamas Alvarez Ways of relating: museum-municipality collaborations for safeguarding built heritage Line VestergaardKnudsen Differences in visitor characteristics and experiences on episodic free admission days Catherine D. D_ Bowman, Adrlanna Adkins, Brooke L. Owen, Kyle J_ Rogers, Edgar Escalante, Judd D_ Bowman, Brian C. Nelson and Alison Stoltman Measuring visitor learning outcomes from showcases, video installations, and interactive tablets: an empirical investigation Xia Zheng and Xuewen Yang Examining the state of the art of audience development in museums and heritage organisations: a Systematic Literature review Iillgo Ayala, MacarenaCuenca-Amigoand JaIme Cuenca Book Review

I~

~~O~~~~~~~OUP

2 15 36 57

71 89 1 06

108

109

125 143 160 182 196 210

213

215 217 221 225 227

233 247

264 281 306 328

Spectaculair

Het nieuwe depot van het Boijmans

Zonovergoten

Nederlandse schilders van licht

Kleurvlakken met een boodschap

+ de tentoonstellingsagenda 48 pagina's gratis bijlage

ďż˝ 1 11 1 1 11 1 1 1 1 1 11 1 1 1 1111 f1ij1i11i 1 8 710966 670828

~NHOUDBeeld omslag: William Wegman, 'Casual' (detail), 2002, © kunstenaar

museumtijdschrift.nl nr 6 / sept-okt 2020

60 FOTOGRAFIE

20

William Wegman .

AI vier decennia fotografeert de Amerikaan zijn trouwe viervoeters door Stefan Kuiper MODERNE KUNST

26

Schilders van licht Nederlandse schilders kozen rond 1900 voor een zonniger palet door Robert-Jan Mul/er

OfPhaert den Otter

MUSEA

32 De regio centraal 11-18

Een koerswijziging in museumland: de ontdekking van het lokale door Edo Dijksterhuis

MUSEUM - KORT De mooiste tentoonstellingen in binnen- en buitenland inclusief de vooruitblik

OUDE KUNST

38

John Constable In eigen land geldt de Britse landschapschilder als grootheid, nu hier nog door Saskia Cohen MODERNE KUNST

71- 77

MUSEUM & MEER hetatelier Bas Kosters de gevestigde Tom Claassen de nieuwkomer Chantal van Lieshout boeken etc. de lezerspagina Met polluitslag, oplossing kunstpuzzel en reacties

44 Ger Lataster Abstract expressionistisch schilder met een voorliefde voor de Icarusmythe door Kees Keijer INTERVIEW

52 Olphaert den Otter Onheilspellende boodschap, verpakt in poëtische beelden door Anneke van Wolfswinkel HEDENDAAGSE

60

KUNST

Human After All Sprookjesachtige keramiek met als thema: wat definieert de mens? door Jet van der Sluis

36

COLUMNS

Oek de .:Jong Zeevlam 510pzaal De lijst

useumtijdschrift

ARCHITECTUUR

66

'De pot' Een inkijkje in het spectaculaire nieuwe depot van het Boijmans door Marina de Vries

museumtijdschrift /