28
GASTCOLUMN Ferrie van Hattum
Twee vliegen in een klap Het hele concept mobiliteit was in mijn jeugd nog redelijk eenvoudig. Wij peddelden keurig naar school en terug op een fiets mét terugtraprem. Het hoogst haalbare werd een brommer vanaf je 16e en wellicht jaren later nog eens barrel van een auto. De trots van ons gezin destijds was een lichtblauwe (70s!) Opel Rekord diesel stationcar, die je drie straten verderop al aan kon horen komen met zijn markante getik en ’s winters meer wel dan niet wilde starten (vlokken!).
minimaliseren en klimaatdoelen te halen… Lichtgewicht construeren, mijn vakgebied, wordt vaak geassocieerd met verdere efficiëntieverbetering: een lager gewicht door optimale constructie en materiaalgebruik. Veel mensen denken dan al snel aan koolstof vliegtuigonderdelen, Formule 1 auto’s en racefietsen. Prachtig, maar ook met een stevig prijskaartje, dus minder geschikt voor grootschalige toepassing in al die mooie mobiliteitsoplossingen. En valt hier werkelijk wel de grootste winst te behalen?
Ook nu past de term mobiliteit voor veel mensen ruwweg
Nog meer afsnoepen van gewicht van de carrosserie van
nog steeds ergens in dit rijtje fiets-brommer-auto-bus/
een auto bijvoorbeeld, tegenwoordig een wonder van
trein/taxi en, zeg, vrachtverkeer. Hier zijn de laatste jaren
efficiënt construeren, voor een acceptabele prijs, wordt een
flink wat mogelijkheden bijgekomen, die maatschappelijke
hele klus. Waar echter wel een grote winst valt te behalen,
ontwikkelingen en veranderende behoeften weerspiegelen.
is in alles wat mee beweegt maar niet direct voor de hand
Denk alleen maar aan de zakelijke fiets, swapfiets, elektri-
ligt om aan te pakken. Een relatief kleine gewichts-
sche fiets, deelfiets, speed pedelec, brommerauto, snorfiets,
besparing in bijvoorbeeld transportverpakkingen (bakken,
scooter, (personal) leaseauto’s, stekker-, hybride of water-
kratten, pallets, etc) , leidt, door de grote aantallen waarin
stofauto’s, deelauto’s, (nog geen) zelfrijdende auto’s en
deze voorkomen, de vaak grote afstanden waarover deze
(deel-?)-taxi’s, Ubers, CNG-bussen/vrachtwagens, etc.
worden verplaatst, de aanmerkelijke efficiëntere opslag,
Daarnaast nog een handvol hooverboards, monowheels,
meer goederen per lading, en ga zo maar door, vrijwel
elektrische steps, Stints, Segways, maar ook elektrische
direct tot een aanzienlijke besparing op zowel economisch
stadsdistributievoertuigen en bijvoorbeeld cargofietsen
vlak als qua milieubelasting: twee vliegen in één klap. Voor
voor pakketbezorging. Bent u er nog?
Nederland transportland een grote kans.
Al deze nieuwe vormen van mobiliteit hebben één ding
Dit soort verbeteringen komt echter alleen tot stand door
gemeen: ze doen meer met minder. Efficiënter gebruik van
het slim gebruik van de principes van lichtgewicht con-
producten, maar ook materialen en middelen zorgt ervoor
strueren in combinatie met een gedegen kennis van ont-
dat tegelijk in een groeiende en divergerende vraag kan
werp, materialen en processen. Waarbij we het doel niet uit
worden voorzien (flexibiliteit, langer mobiel, snel verande-
het oog mogen verliezen: een betaalbaar, efficiënt product
rende mobiliteitsvraag, enzovoort.), terwijl de efficiëntie
dat (nog) beter aan de vraag en eisen voldoet. En laat die
van het systeem toeneemt. En daarbij voelen we natuurlijk
kennis en pragmatische houding nou net ruimschoots in
ook de druk om naast dit alles ook nog milieueffecten te
Nederland voorhanden zijn!
Ferrie van Hattum is Lector lichtgewicht construeren aan de Saxion Hogeschool in Enschede. In zijn ThermoPlastic composites Application Center – TPAC werkt hij samen met bedrijven aan kostenefficiënte, betere en duurzamer producten. Projecten en voorbeelden op www.thermoplasticcomposites.nl