Pwn Natuurontwikkeling in Vogelwater

Puur Water & Natuur

Natuurontwikkeling in

Vogelwater

www.pwn.nl

Versterking van natuur in gebied Vogelwater Tussen Wijk aan Zee en Bergen ligt het grootste aaneengesloten natuurgebied van onze provincie: het Noordhollands Duinreservaat.

De variatie in landschappen is enorm. Naast flinke stukken open terrein zijn er kijkduinen, stuifkuilen en jonge, aangeplante bossen. Om de oorspronkelijke natuur nog meer kansen te geven voert PWN werkzaamheden uit ter versterking van dit gebied.

In gebied Vogelwater worden boszomen en stuifkuilen aangelegd.

Woekerende exoten worden zorgvuldig verwijderd en er komt meer ruimte voor kenmerkende duingraslanden. Het herstelwerk begint in september en duurt tot en met februari 2018.

Vogelwater vanuit vogelperspectief.

2

www.pwn.nl

Geschiedenis De westkust van Nederland was rond het begin van de jaartelling nog een ruig oerlandschap, met vrij uitstromende rivieren en kreken. Gaandeweg ontstonden er forse stuifduinen. De eerste planten die zich hierop vestigden wisten met hun wortels steeds meer zand te vangen, waardoor de imposante duinenrij kon ontstaan die wij nu kennen.

Veranderend landschap Zoals op veel plekken in het duin heeft de mens er in de loop der eeuwen grote invloed op gehad. Met name in de vorige eeuw zijn op veel plaatsen dennen aangeplant in het kader van de werkverschaffing. De rechte stammen werden onder andere in de mijnbouw gebruikt als stuthout. Ook zijn er onnatuurlijk veel voedingsstoffen in het gebied terechtgekomen. Planten en struiken die niet in het duin thuishoren hebben daar vervolgens weer van geprofiteerd.

Door al deze ontwikkelingen is veel van de oerdynamiek verdwenen, net als sommige oorspronkelijke planten en dieren.

Natte duinvallei verrijkt natuur in het Vogelwater Gebied Vogelwater dankt zijn naam aan een natte duinvallei. ‘s Zomers kunnen de meertjes gedeeltelijk of geheel droogvallen.

Het waterrijke gebied trekt dieren aan, vogels, kleine zoogdieren, maar ook de Schotse Hooglanders en Exmoor pony’s. Door de werkzaamheden van PWN komt er meer ruimte voor oorspronkelijke natuur en blijft het duin veerkrachtig tegen invloeden van buitenaf.

Boszomen De bossen rondom het Vogelwater zijn toe aan onderhoud. PWN vormt de randen van de bospercelen om tot brede boszomen.

Sommige bomen en struiken moeten daarvoor wijken.

Beeldbepalende bomen blijven staan. Zo worden deze Het Vogelwater is aantrekkelijk voor allerlei dieren en de grote grazers kunnen er drinken.

4

viervlek

www.pwn.nl

bosranden rijker aan planten en insecten door meer lichtinval.

Kleine zoogdieren profiteren hiervan, maar ook een vogel als de zanglijster, die gek is op slakken.

Deze werkzaamheden vinden plaats langs graspieper de onverharde paden en deels langs het fietspad. Al snel zullen de voordelen voor de bezoekers zichtbaar zijn in de vorm van meer bloeiende planten, vlinders, andere insecten en natuurlijk ook vogels.

Stuifkuilen Dynamiek is van levensbelang voor het duin. Stuifkuilen maken dat mogelijk.

Plaatselijk wordt de bovenste laag van het duin, waarin een onnatuurlijke hoeveelheid voedingsstoffen zit, afgevoerd. Dan kan het kalkrijke zand weer stuiven en grijpen de

oorspronkelijke planten en dieren van het duin hun kans, zoals de zandhagedis. Deze herstelwerkzaamheden vinden vooral plaats op plekken waar weinig mensen komen.

zandhagedis

Exoten Exoten zijn soorten uit andere delen van de wereld. Vaak overwoekeren ze de planten die juist wel in het duin thuishoren, zoals de dauwbraam. De Amerikaanse vogelkers is een sprekend voorbeeld van een invasieve soort.

PWN pakt de woekerende exoten rondom Vogelwater dit jaar met extra inspanning aan. Andere woekerplanten zijn rimpelroos, sneeuwbes en dwergmispel. Ook deze worden verwijderd. Hoewel het moeilijk blijft Een overzicht van het gebied en de geplande werkzaamheden.

6

www.pwn.nl

alles te verwijderen is er deze keer goede hoop dat het gaat lukken. Deze werkzaamheden gaan gelijk op met de andere genoemde maatregelen en vinden verspreid over het gehele gebied plaats.

Op de plekken waar vogelkers en rimpelroos dauwbraam verdwijnen wordt ruimte gecreĂŤerd voor andere soorten struiken, die wel van nature in het duin voorkomen.

Kappen Van de aangeplante dennen, die oorspronkelijk niet in het duin thuishoren, wordt langs de Van Oldenborghweg ruim acht hectare gekapt. Dit is slechts een klein deel van het totale areaal aan dennen, dat honderden hectaren beslaat. Op de open plekken die ontstaan komen duingrasland en lage struikbegroeiing tot ontwikkeling. De wind krijgt weer invloed op het landschap.

geel walstro

Met het kappen van bomen wil PWN op deze plek ervoor zorgen dat het prachtige duin open blijft.

Op de open plekken zal een soortenrijke vegetatie verschijnen van typische duinplanten. Te denken valt aan nachtsilene, geel walstro, bitterkruid en slangenkruid. Verder krijgen ook veel zeldzame mossen en korstmossen de mogelijkheid om zich te vestigen. Insecten en vogels profiteren van de nieuwe situatie.

Door het herstelwerk worden ideale omstandigheden geschapen voor het duinkonijn. Deze kleine grazers zijn belangrijk voor het gebied.

Een indruk van een dynamisch, natuurlijk duinlandschap.

8

grote tijm

www.pwn.nl

Welke ontwikkelingen kunnen we verwachten?

Kalkrijk zand gaat weer stuiven Als de werkzaamheden in maart 2018 achter de rug zijn krijgt de natuur de ruimte om verdere invulling te geven aan het weidse landschap Vogelwater. Het zal enige tijd duren voordat de eerste planten hun kansen grijpen, maar uiteindelijk zal op de open plekken een soortenrijke vegetatie verschijnen van typische duinplanten. Dit proces van herstel zal worden gestuurd door wind en grazers. PWN wil hierin zo min mogelijk nog ingrijpen. In de open gebieden hopen we de roodborsttapuit en misschien zelfs de tapuit als broedvogel te verwelkomen. slangenkruid

putter

Met name de zanglijster profiteert van een natuurlijker bos. Al vroeg in het voorjaar kun je hem uitbundig horen zingen.

De werkzaamheden staan met elkaar in verband en kunnen moeilijk los van elkaar worden gezien. Samen zorgen ze ervoor dat de biodiversiteit in het gebied sterk wordt vergroot en het gebied veerkrachtiger wordt voor invloeden van buitenaf. Het doel is net zo kristalhelder als het product. Immers, puur, zuiver drinkwater komt uit een schone, evenwichtige natuur.

Mocht u vragen hebben over het duinbeheer van PWN dan kunt u mailen naar: werkenaandeduinen@pwn.nl

Samenwerking PWN werkt jaar in jaar uit samen met omringende natuurbeheerders, gemeenten, belangengroepen en Provincie Noord-Holland om ervoor te zorgen dat de beschermde en kenmerkende natuur van het duin kan worden behouden en de ecologische veerkracht van het duin wordt vergroot.

De boszomen worden opener.

10

Op onze website houden we u graag op de hoogte van onze actuele beheerwerkzaamheden in het duin.

roodborsttapuit

www.pwn.nl

Puur Water & Natuur

colofon tekst: Johan Bos illustraties: Frits-Jan Maas en Pepijn Hof fotografie: tiu.nl coรถrdinatie: PWN lay-out: tiu.nl productie: tiu.nl

www.pwn.nl