2 minute read

cerpén sastra jurnalistik (Gdé Aryantha Soethama

Sorotan Cerpén

cerpén sastra jurnalistik

Advertisement

Suara Saking Bali édisi 64 mesuang cerpén ané sujatiné tuah satua Bali utawi dongéng. Tokohné beburon najak manusa: kuluk ngajak manusa. Kuluké ené bisa mamunyi manusa, makeneh, ngingetang ané suba liwat-liwat, lan ngelah makudang-kudang pangapti. Nanging tokoh manusa di cerpéné ené tusing bisa ngongkong cara kuluk. Manusané tuah ngubuhin tur nyayangin kuluké totonan, nanging musuhina ri kala kuluké ento dadi cicing gudig, berung. Dugasé enu moleh lan buluné gémbrong, kuluké totonan kasayangang, nanging disubané dadi cicing gudig kadogdag tur matianga.

Ané ngaé cerpén “Kaing” ené, I Putu Supartika, penulis cerpén ané ngelah gaginan dadi wartawan. Sinah ia pepes nepukin unduk-unduk ané sénglad, tusing beneh utawi ketidak-beresan sosial. Dadi juru warta, ia nepukin makudang-kudang kejadian wiadin masalah. Suba pasti ia nepukin anak ané suksés, suksés ulian jemet magaé. Nanging ia masih nepukin tur nyatet ketimpangan-ketimpangan sosial, anak ané kasepékang, utawi ada anak ané demen nyengékang anak lén.

Di cerpéné ené ngenah sajan carané nyatua cara wartawan: langsung, tusing misi émbél-émbél, kénkén ja cara wartawané ri kala nulis berita kisah (feature). Cerpéné ené kajumunin uli lead cara ngaé feature berita. Cara laporan, cerpéné ené nelatarang sajelas-jelasné apang anaké ané maca tusing perlu makeneh, ngenehang apa maksud tulisané.

Karya jurnalistik marupa feature biasané ketah kasambat gabungan karya jurnalistik lan sastra. Yéning iraga mamaca feature, asané cara maca cerpén utawi punggelan novél, ento ané makada jeg jaen asané yéning mamaca feature ento. Ané tulisa biasané tuah sisi manusiawi, ento makada ri kala mamaca iraga marasa paek ajak ané baca. Tusing ja tokoh, pejabat lan anak ané terkenal, sélebgram, utawi anak sugih dogén ané tulisa, nanging

masyarakat kelas bawah, akar rumput, anak tiwas, dagang cenik, masi luung yén dadiang feature. Jeg nyak cara cerpén, ngadonang makejang warnan idupé.

Ulian ento, cerpénis utawi novélis pasti bisa nulis feature ané melah di majalah, mingguan utawi koran. Ané tulisa tuah fakta, ané seken-seken ada, nanging yén baca asané cara fakta nanging ada fiksi-né, kasujatian lan karangan.

Nanging, yén suba biasa nulis karya jurnalistik sastra, bisa masi ngaénang cerpénis lan novélisé kéweh. Ri kala nulis cerpén, ia lakar nulis cara feature, ngaénang cerpén ané gaéna totonan jeg beneng, tusing demen lékak-lékok, sing misi élag-élog. Padahal fiksi cara cerpén ené perlu misi papayasan. Fiksi perlu mapayas apang anaké dot mamaca lan demen. Payasané ené ané kéweh bakatang iraga di cerpén-cerpén ané gaéna tekén pangawiné ané dadi wartawan. Kéto tuah ané asanin iraga di cerpéné I Putu Supartika ané mamurda “Kaing”.

Liu wartawan ané biasa nulis feature kuang urati tekén énding satua. Laporan lapangan ané tulisa di koran wiadin majalah mula tusing makejang misi énding. Ané utamaanga tuah rumus berita 5 W+ 1 H rikala ngaé laporané ento.

Nanging, malénan ngajak cerpén, ané setata misi énding. Liu pangawiné ané males ngenehang énding satua. Cerpéné Supartika ené masih kéto: jeg aluh-aluhan nyuudang satua, males ngaé énding ané ngaénang pajalan satuané ento nyansan kuat. Yén dadi pangawi mula harus makeneh, ngenehang kénkén carané apang cerpéné ento ngelah énding ané melah. [gdé aryantha soethama]

This article is from: