Gartner Special september 2023 by Dutch IT Channel

SPECIAL

PIETER DEN HAMER, VP ANALIST BIJ GARTNER

Concurrentievoordeel met AI TOMAS NIELSEN, DISTINGUISHED VP ANALIST BIJ GARTNER

Unleashing Possibilities’ in Barcelona DAVID ALLESSIE,

Gartner consulting kijkt naar Art of the feasible

EEN UITGAVE VAN

DIC_Gartner_september 2023_cover.indd 1

ALEXANDER FATTORUSO, REGIONAL VICE PRESIDENT BIJ GARTNER NEDERLAND

CIO’s kunnen inspireren tot echte verandering voor groei, talent en duurzaamheid OKTOBER 2023

9/19/2023 12:16:51 PM

The World’s Most Important Gathering of CIOs and IT Executives™ 6 – 9 November 2023 | Barcelona, Spain gartner.com/eu/symposium

Guiding CIOs and IT Executives Through the Future of Technology Join us for the technology, insights and trends shaping the future of IT and business Hot topics • Artificial intelligence • Applications, platforms and software engineering • Cloud, infrastructure and operations • Customer and citizen experience • Cybersecurity and risk management • Data and analytics • Digital and business transformation • Executive leadership and change management

Save €725 with code DutchIT

• Technology investments and value • Future of work • Applied innovation • Operating models • Strategic planning and execution • Sustainable and responsible business • Talent, culture and DEI

Learn More gartner.com/eu/symposium

DIC_Gartner_september 2023_advertenties.indd 2

9/19/2023 9:04:44 AM

VOORWOORD

Unleashing possibilities: dankzij AI actueler dan ooit

ok dit jaar zal Gartner ITSymposium/Xpo in Barcelona zijn naam als het grootste CIO evenement in Europa waarmaken. Dit jaar ligt, niet geheel onverwacht, de nadruk op de revolutionaire impact van kunstmatige intelligentie (AI) op alle geledingen van bedrijven èn de maatschappij. De keynote, zoals blijkt uit het interview met voorzitter Tomas Nielsen, zal zich richten op de interactie tussen mens en AI - hoe we AI vormgeven en, zeker zo belangrijk, vice versa. In plaats van alleen de technologie te definiëren, zal de betekenis van generatieve AI voor CIO’s diepgaand worden behandeld. Specifieke sessies zijn gepland rond ethische vraagstukken, vooral binnen de publieke sector, en de integratie van AI in diverse domeinen zoals duurzaamheid en hoger onderwijs. Het evenement vindt plaats op een kritiek moment in de geopolitieke arena, met aanhoudende conflicten in Oekraïne die de Europese regio beïnvloeden. Er wordt aandacht besteed aan technologie-investeringen in het licht van zulke risico’s, evenals aan financiële modellen en budgetteringsstrategieën in een tijd van stijgende rente en inflatie. Onder het thema ‘Unleashing Possibilities’ wil Gartner de deelnemers inspireren om het volledige potentieel van technologieën in het huidige tijdperk te benutten. Dit omvat niet alleen die nieuwe technologieën zoals generatieve AI, maar ook de manier waarop deze technologieën kunnen worden geïntegreerd in bestaande systemen en processen. De rol van de CIO verandert navenant, met een groeiende trend naar democratisering van IT en samenwerking met andere CXO’s. En, zoals Nielsen adviseert, doe actief mee. Hij moedigt niet voor niets deelnemers aan om experts persoonlijk te benaderen, deel te nemen aan netwerkmogelijkheden en proactief kansen te zoeken tijdens het evenement. De waarde van het symposium wordt immers versterkt door de betrokkenheid en het enthousiasme van zijn deelnemers. Dat geldt zeker voor de inspirerende Nederlandse CIO & Analistensessie op maandag 6 november, èn het traditionele Holland House op dinsdag 7 november. Tot dan! Marco van der Hoeven

DIC_Gartner_september 2023_voorwoord.indd 3

9/19/2023 9:05:44 AM

IN DIT NUMMER

Alexander Fattoruso, Regional Vice President bij Gartner Voorwoord

Alexander Fattoruso, Regional Vice President bij Gartner Nederland 6 CIO's kunnen inspireren tot echte verandering voor groei, talent en duurzaamheid

Tomas Nielsen, Distinguished VP Analist bij Gartner

Unleashing Possibilities’ in Barcelona

David Allessie, Gartner

Associate Partner Gartner consultingteam Gartner consulting kijkt naar Art of the feasible

Pieter den Hamer, VP Analist bij Gartner Concurrentievoordeel met AI

12 14

CIO heeft meer dan ooit ruimte voor groei naar leiderschapsrol

Wij maken van AI een hamer in de handen van onze klanten

Isabel Moll, General Manager, Dell Technologies Nederland

Dwight Maanster, Dynatrace

AI, Zero Trust, Multicloud, duurzaamheid: Dell neemt stappen op alle vlakken

Hoe houd je grip op data in de multicloud?

DIC_Gartner_september 2023_inhoud.indd 4

Daan Stuifbergen, Country Manager Benelux bij LaunchDarkly

Tim Bloemer, Enterprise Account Executive LeanIX

Sander Scholten, Sales Director Nederland Nutanix

Emile Stam, CCO Open Line

Remko Deenik, Technical Director Europe en Daan Ruizendaal Country Manager Nederland bij Pure Storage

Craig Parker, Fujitsu

Steven Heyde, Regional Director Benelux bij Trend Micro

Inzicht in het complexe applicatielandschap

Flexibel in de cloud

Een goede cloudstrategie heeft ook oog voor beheer

Gabriela Vogel, Sr. Director Analist bij Gartner 20

Dan Schiappa, Arctic Wolf

Wouter Goed, Senior Country Manager Benelux bij Jamf

Zorg voor honderd procent functionele software

Wie is de ‘eigenaar’ van digitaal?

‘Cultuur essentieel in digitale transformatie’

Datagestuurde onderneming werkt eﬃciënt en innovatief

Apple groeit sterk in Enterprise-markt

Alicia Mullery, Vice President of Research, Gartners CIO Peer and Practitioner Research 16 Christie Struckman, Vice President in het Gartner CIO research team

Eugene Tuijnman, CEO van SLTN

AI stimulans voor Flash storage

Hybrid cloud is het fundament onder duurzame, digitale transformatie’

Cybersecurity in het tijdperk van Digitale Transformatie, De strategische rol van de CIO bij Risicomanagement

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:08:50 AM

COLOFON Gartner Special, uitgave van Dutch IT Media Nummer 43, 11e jaargang, Oktober 2023 Gartner Special is een uitgave van Dutch IT Media Kantoor en correspondentieadres: Nieuwe Parklaan 17, 2597 LA. Den Haag Adreswijzigingen: R.blinker@dutchitmedia.nl Verschijningsfrequentie 1x per jaar Website: www.dutchitleaders.nl

Tomas Nielsen, Distinguished VP Analist bij Gartner

David Allessie, Associate Partner Gartner consultingteam

Managing Director Frans Vertregt f.vertregt@dutchitmedia.nl telefoon: 06- 109 46 545 Director content & Editor in Chief Witold Kepinski redactie@dutchitchannel.nl Telefoon 06-410 03 906 Redactie Anne van den Berg, Jeroen Bordewijk, Wouter Hoeffnagel, Marco van der Hoeven, Floris Hulshoff van der Pol, Johan van Leeuwen , Teus Molenaar, Martijn Kregting, Hans Steeman Operations & Bladmanager Monique Vreeswijk m.vreeswijk@dutchitchannel.nl telefoon: 06- 281 17 617

Pieter den Hamer, VP Analist bij Gartner

Alicia Mullery, Vice President of Research, Gartners CIO Peer and Practitioner Research

Sales Vincent van Sas v.vansas@dutchitchannel.nl Telefoon: 06 - 250 16 673 Charlotte ven der Meer c.vandermeer@dutchitmedia.nl telefoon: 06- 519 93 244 Social Media Twitter: @witoldkepinski Twitter redactie: @dutchitchannel LinkedIn: linkedin.com/in/witoldkepinski LinkedIn Redactie: nl.linkedin.com/company/dutch-it-channel Facebook: www.facebook.com/dutchitchannel/ Eindredactie Michel Rolvink Fotografie Wim van IJzendoorn Vormgeving iMediate, Tim van den Berg

Christie Struckman, Vice President in het Gartner CIO research team

Drukwerk Damendrukkers, Werkendam

20 Gabriela Vogel, Sr. Director Analist bij Gartner

Deze uitgave is met de grootste zorg samengesteld. Desondanks kunnen er (druk) fouten of onvolledigheden in voorkomen. Hiervoor aanvaardt de uitgever geen enkele aansprakelijkheid. Overname van artikelen na goedkeuring van Dutch IT Channel B.V.

DIC_Gartner_september 2023_inhoud.indd 5

9/19/2023 9:09:30 AM

SPECIAL

‘CIO’s kunnen inspireren tot echte verandering voor groei, talent en duurzaamheid’ “Het overkoepelende thema van het Gartner IT Symposium/Xpo is dit jaar ‘Unleashing Possibilities’”, zegt Alexander Fattoruso, Regional Vice President bij Gartner Nederland. „We zien dit als de weg naar een nieuw tijdperk vol potentieel die CIO’s en IT-managers enorme mogelijkheden biedt om waarde toe te voegen. Vandaag de dag zijn CIO’s echte strategische leiders binnen hun organisaties. Ze hebben het vermogen om nieuwe wegen naar groei te vinden en innovatie te bevorderen.” AUTEUR MARCO VAN DER HOEVEN

et 6500 deelnemers, meer dan 300 sessies verspreid over vier dagen met 120 Gartner-experts, waaronder analisten, executive partners en consultants, plus meer dan 130 solution providers, belooft het Gartner IT Symposium/Xpo opnieuw het meest toonaangevende evenement voor CIO’s te worden. Voorafgaand aan het evenement sprak Dutch IT Leaders met Alexander Fattoruso over de onderwerpen die dit jaar op de agenda staan. Hij vervolgt: „De wereldwijde situatie waarin we onszelf bevinden kan omschreven worden als een ‘VUCA’-omgeving: Volatile, Uncertain, Complex en Ambiguous (veranderlijk, onzeker, complex en ambigu). In zo’n omgeving moeten leiders hun teams zo goed mogelijk motiveren. Er wordt van CIO’s verwacht dat ze een eﬃciëntere bedrijfsvoering vinden, de productiviteit verhogen en innovatieve modellen met technologie introduceren. Het management verwacht dat ze een technologiestrategie formuleren die bestand is tegen verandering en gedijt in zo’n VUCA-omgeving. Tegelijkertijd

DIC_Gartner_september 2023_Alex Fatoruso.indd 6

moeten ze hun teams inspireren om te presteren te midden van die veranderlijkheid, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit.”

Duurzaamheid en generatieve kunstmatige intelligentie Cruciale thema’s die top-of mind zijn voor CEO’s en besturen - en dus ook voor CIO’s - zijn duurzaamheid en generatieve kunstmatige intelligentie. „Duurzaamheid is belangrijk in alle

belangrijk onderwerp dit jaar. „Alle IT-leiders moeten nadenken over de implicaties ervan en zich voorbereiden op de transformaties die AI belooft te brengen. We verwachten dat generatieve AI de wereld een nieuwe vorm zal geven in een tempo dat we sinds de industriële revolutie niet meer hebben gezien. Daarom zullen we het belang van vertrouwen in deze technologie benadrukken.” Er zijn verschillende sectorspeciﬁeke onderdelen op het

‘We voorspellen dat AI in potentie de wereldwijde CO2-uitstoot tegen 2030 met 5-15% zou kunnen verminderen’ sectoren, zowel in de publieke als private sector: overheidsdiensten, transport, baggeren, chemie etc. Daarom is dit niet alleen een primaire kwestie voor CIO’s in Nederland, maar voor CIO’s wereldwijd. In onze jaarlijkse CEO-enquête zagen we een aanzienlijke toename van het belang van duurzaamheid, een trend waarvan we verwachten dat die aanhoudt.” Ook generatieve AI is uiteraard een

symposium van dit jaar om leiders uit te dagen na te denken over deze implicaties, bijvoorbeeld de focus op generatieve AI in de gezondheidszorg. „Gezien de toenemende druk op de Nederlandse gezondheidszorg als gevolg van een personeelstekort en een vergrijzende bevolking, staan zorgorganisaties van alle groottes voor de uitdaging om meer burgers te helpen, terwijl zij ook kampen met een tekort aan

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:09:08 AM

GARTNER IT SYMPOSIUM/XPO

werknemers. Tegelijkertijd bieden technologieën als generatieve kunstmatige intelligentie (genAI) de mogelijkheid om de behandeling van patiënten te verbeteren. Om die reden richten de sessies op het ITSymposium zich niet alleen op AI in de gezondheidszorg, maar ook op AI in de productie, verzekeringen en meer. Deze sectorspeciﬁeke focus is enorm waardevol voor iedere deelnemende CIO of bedrijfsprofessional,” zegt Fattoruso.

Inzichten

Het ITSymposium is uniek, omdat het een breed aanbod heeft voor leidinggevenden in de technologie, of dat nu CIO’s of andere leden uit het managementteam zijn. „Het evenement beweegt zich op het raakvlak van technologie en business. Deelnemers krijgen waardevolle inzichten van Gartner-experts, kunnen met duizenden andere senior executives uit heel Europa netwerken en in gesprek gaan met toonaangevende solution providers die hun innovaties laten zien. Daarnaast hopen onze gastsprekers deelnemers te inspireren.” Gartner heeft dit jaar een aantal opvallende namen op de agenda staan. Tennislegende en ‘Hall of Famer’ Martina Navratilova is dit jaar een van de hoofdsprekers. Ze vertelt niet alleen wat er nodig is om een wereldkampioen op het gebied van sport te zijn, maar ze deelt ook haar ervaringen over hoe het was om een van de eerste openlijk homoseksuele sporters te zijn en een groot deel van haar carrière te moeten besteden aan het trotseren van vooroordelen en stereotypen. Martina weet als geen ander mensen te motiveren voor een actief leven en het stellen van uitdagende doelen - en ze is een inspiratie voor leidinggevenden over de hele wereld. Deelnemers krijgen ook de kans om naar de CEO van Siemens AG, Hanna Henning, te luisteren die ons meer zal vertellen over haar innovatietraject binnen Siemens. Zo zal ze spreken over de transformatie van het bedrijf van een goed geautomatiseerde entiteit naar het inzetten van adaptieve, autonome en duurzame IT-systemen. Fattoruso vervolgt: „Ons belangrijk-

Alexander Fattoruso

ste doel met het ITSymposium is om inzichten te bieden die tot resultaten leiden. Het programma heeft drie hoofdsporen: toekomstige richtingen, strategieën voor succes en kritische uitvoering. Of een deelnemer nu geïnteresseerd is in technologie, innovatie, leiderschap of bedrijfsvoering, deze sporen bieden verschillende perspectieven aan de sessies, waarbij naast inspiratie de nadruk ligt op concrete resultaten.

de rest van het bedrijf en tegelijkertijd bedrijfsresultaten stimuleren. We hebben ook sessies samengesteld die speciﬁek gericht zijn op uitdagingen en mogelijkheden voor vrouwen in de technologiesector. Deze sessies bieden netwerkmogelijkheden voor vrouwelijke leiders in heel Europa, zodat zij hun netwerk kunnen uitbreiden en in gesprek kunnen gaan over bestaande uitdagingen en kansen,” zegt Fattoruso.

Talent, cultuur en DGI (Diversiteit, Gelijkheid, Inclusie)

Technologieleiders

Uit de jaarlijkse CEO-enquête van Gartner bleek dat dit naast duurzaamheid en groei een belangrijke kwestie is voor CEO’s. „We hebben voor het symposium een speciaal spoor ontwikkeld waar talent, cultuur en DGI centraal staat, waar leiders onder andere leren hoe ze divers talent kunnen werven en behouden om meer waarde en bedrijfsresultaten te leveren. Door diversiteit, gelijkheid en inclusie als een fundamentele drijfkracht voor motivatie en betrokkenheid te stimuleren, kunnen CIO’s een inspiratie zijn voor

Uit een onderzoek van Gartner blijkt dat 68% van alle leidinggevenden een positiever beeld van de voordelen van generatieve AI heeft ten opzichte van de potentiële risico’s. Er zijn zowel positieve als negatieve aspecten om rekening mee te houden. „We voorspellen bijvoorbeeld dat AI in potentie de wereldwijde CO2-uitstoot tegen 2030 met 5-15% zou kunnen verminderen. Dat is een enorme mogelijkheid voor wereldwijde innovatie. Aan de andere kant schatten we ook dat AI in 2030 verantwoordelijk kan zijn voor 3,5% van het wereldwijde elektriciteits-

DIC_Gartner_september 2023_Alex Fatoruso.indd 7

9/19/2023 9:09:15 AM

SPECIAL

verbruik. De implicaties van AI zijn dus niet uitsluitend positief of negatief. De keuzes die we maken bij het inzetten van AI hebben grote gevolgen.” CIO’s moeten deze uitdagingen direct kunnen aanpakken om de risico’s te beperken en de impact van AI te vergroten. „Voor leiders in de technologiesector is passief toekijken geen optie; actieve betrokkenheid is essentieel. Dit zal een belangrijk focuspunt zijn tijdens het evenement. Verder verwachten we dat binnen de komende twee tot drie jaar 35% van de grote bedrijven een Chief AI Oﬃcer zal aanstellen die rechtstreeks aan de CEO of het bestuur rapporteert.” „Wij denken dat het verhaal zal verschuiven van het vervangen van werknemers naar het versterken van functies door middel van AI. We verwachten bijvoorbeeld dat schrijvers, marketeers en andere professionals in de komende drie jaar tot 50% van de nieuwe content met behulp van generatieve AI creëren. Dus het doel is niet om te vervangen, maar om te versterken, waarbij mensen de laatste hand aan de inhoud leggen om zeker te zijn van overtuigende content.

CEO’s

Elk jaar voert Gartner een CEO-enquête uit die waardevolle inzichten in trends oplevert. Om een paar punten te benadrukken, vertelt hij: „Uit onze recente enquête blijkt dat CEO’s verder kijken dan de voortdurende uitdagingen van pandemieën, inﬂatie en andere crises. Hun focus verschuift naar

Gartner Nederland leiderschapsteam

tige intelligentie om innovaties aan te sturen en geavanceerdere digitale producten te creëren. Het tweede advies is dat leiderschapsteams een groeistrategie voor de komende drie tot zeven jaar opstellen. „Deze strategie moet geworteld zijn in het begrijpen van de behoeften van klanten na de pandemie, het aanpassen van operationele modellen die geïnspireerd zijn door disruptieve bedrijven en het benutten van de toestroom van beschikbaar talent op de markt.”

‘Iedereen op het symposium wil leren en vooruitkomen, waardoor het een optimale omgeving is voor groei’ personeel, duurzaamheid en digitale transformatie als primaire aanjagers voor het verbeteren van de concurrentiepositie.” „Op basis van deze resultaten geven we klanten drie adviezen. Het eerste advies is om productiviteit te stimuleren. We pleiten voor het gebruik van datawetenschap om kansen in kaart te brengen en de output te verbeteren, en voor de toepassing van kunstma-

DIC_Gartner_september 2023_Alex Fatoruso.indd 8

Het derde advies is om te streven naar relevantie. „In de afgelopen tien jaar hebben talloze organisaties een digitale transformatie ondergaan, waarbij hun bedrijfsvoering, bedrijfsmodellen en interactie met stakeholders zijn veranderd. CIO’s liepen vaak voorop bij deze veranderingen. Met de digitale explosie die transformeert en hervormt, kunnen en moeten leiders in de technologiesector streven naar een

grotere zichtbaarheid en invloed in de hele organisatie.”

Betrokkenheid

Hij heeft een duidelijke visie over hoe deelnemers alles uit hun tijd in Barcelona kunnen halen. „Ik zou het willen omschrijven als ‘aanwezig zijn versus betrokken zijn’. Het symposium is zorgvuldig georganiseerd om objectief advies te geven over de meest cruciale kwesties die we voor de komende vijf jaar voorzien. En hoewel deelnemers ervoor kunnen kiezen om alleen de sessies bij te wonen, ben ik er heilig van overtuigd dat de echte waarde ligt in betrokkenheid, engagement.” Betrokkenheid vertaalt zich in een holistische ervaring. „We zien een toenemende trend waarbij CIO’s met collega’s, bestuursleden of hun team naar het symposium komen. Ze nemen actief deel aan discussies over belangrijke succesparameters zoals gedeﬁnieerd door hun bedrijf. Dankzij het evenement kunnen deelnemers in contact komen met onze experts. Iedereen op het symposium wil leren en vooruitkomen, waardoor het een optimale omgeving is voor groei. Dus mijn advies is: doe actief mee.”

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:09:24 AM

The World’s Most Important Gathering of CIOs and IT Executives™ 6 – 9 November 2023 | Barcelona, Spain gartner.com/eu/symposium

Guiding CIOs and IT Executives Through the Future of Technology

Join us for the technology, insights and trends shaping the future of IT and business Hot topics • Artificial intelligence • Applications, platforms and software engineering • Cloud, infrastructure and operations • Customer and citizen experience • Cybersecurity and risk management • Data and analytics • Digital and business transformation

• Executive leadership and change management • Technology investments and value • Future of work • Applied innovation • Operating models • Strategic planning and execution • Sustainable and responsible business • Talent, culture and DEI

DIC_Gartner_september 2023_advertenties.indd 9

Save €725 with code DutchIT

Learn More

gartner.com/eu/symposium

9/19/2023 9:04:49 AM

SPECIAL

‘Unleashing Possibilities’ in Barcelona Ook dit jaar is Tomas Nielsen, Distinguished VP Analist bij Gartner, weer voorzitter van IT-Symposium. Dutch IT Leaders sprak met hem over de thema’s die dit jaar centraal staan, en de rol die hij speelt in het grootste CIO-evenement van Europa. AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

et is niet verwonderlijk dat kunstmatige intelligentie (AI) dit jaar een prominente rol zal spelen in vergelijking met voorgaande jaren in Barcelona. “De media staan bol van de discussies over generatieve AI en GPT-chatbots”, zegt Tomas Nielsen. “Open een willekeurig tijdschrift of bekijk een mediaplatform en je zult zeker iets tegenkomen over deze transformatieve technologieën.” “Op onze website hebben we al bekend gemaakt dat onze keynote zich zal richten op generatieve AI. Onze invalshoek is echter uniek: we willen bespreken hoe we AI vormgeven en hoe AI op zijn beurt ons vormt. In plaats van simpelweg generatieve AI te deﬁniëren, willen we de betekenis ervan voor CIO’s diepgaand behandelen. Aangezien ze vaak vragen krijgen van hun collega’s en CEO’s over dit onderwerp zullen we meer ingewikkelde kwesties bespreken. Hoe moet je bijvoorbeeld omgaan met AI-risico’s?”

Duurzaamheid

Gartner organiseert ook een sessie over het betrekken van senior executives bij het onderwerp AI. Verder zullen sprekers aspecten als AI-adoptie, besluitvorming en ethiek bespreken. “We hebben

‘In plaats van simpelweg generatieve AI te deﬁniëren, willen we de betekenis ervan voor CIO’s diepgaand behandelen’ bijvoorbeeld een sessie gepland voor mensen in de overheid om ethische AI-use-cases te bespreken, en over de vraag wat ethiek in de publieke sector betekent voor AI. We integreren thema’s als AI en duurzaamheid, en AI in het hoger onderwijs. Ons doel is niet alleen om het bestaan van AI te erkennen, maar om dieper in te gaan op de implicaties ervan.” Hij vervolgt: “Het wordt boeiend om met alle aanwezige CIO’s over deze vraagstukken te praten. In tegenstelling tot 15 jaar geleden, toen een leidinggevende over een technologie las in een tijdschrift en er

DIC_Gartner_september 2023_Thomas Nielsen.indd 10

vervolgens zijn CIO naar vroeg, leest en schrijft iedereen nu over generatieve AI. Op verschillende sociale mediaplatforms en andere vormen van media vind je talloze berichten over generatieve AI. We beginnen er zelfs een nieuwe taal omheen te ontwikkelen, zoals prompt-engineering’, en we bespreken of we private of publieke generatieve AI moeten gebruiken.”

Risico

En dan is er nog de altijd aanwezige kwestie van risicomanagement. “Een jaar geleden waren we aan het bijkomen van de begindagen van het conflict in Oekraïne. Nu, een jaar later, blijven we, vooral in Europa, werken met een voortdurende oorlog dicht bij ons. Deze situatie brengt tal van risico’s met zich mee. We moeten ook aandacht besteden aan technologie-investeringen en de waarde daarvan. Hoe moet je handelen als de rente en de inflatie zijn gestegen? We hebben sessies gepland om financiële modellen, budgetteringsstrategieën en het gebruik van analyses te behandelen.” Het thema dit jaar is ‘Unleashing Possibilities’. “Ons doel is om onze klanten te helpen deze mogelijkheden optimaal te benutten. Hoe kunnen we de volgende stap zetten? Als we naar de CIO kijken als een strategische leider gaat het erom uit te zoeken hoe we het volledige potentieel kunnen benutten van verschillende gebieden, zoals generatieve AI, beveiliging en digitale werkplekken. Hoe kunnen we al deze elementen verweven om het bredere potentieel van technologieën in dit spannende tijdperk te benutten?” Momenteel werkt zijn team ijverig aan de sessies voor het komende evenement. “Dit evenement is niet iets waar we een paar maanden van tevoren al aan beginnen. Onze voorbereiding begint al in december en we evalueren de feedback van het voorgaande jaar. Na het succes van ons eerste evenement na COVID, zijn we benieuwd hoe we de ervaring verder kunnen verbeteren. Een voorbeeld van een verande-

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:10:44 AM

GARTNER VOORZITTER IT-SYMPOSIUM

Tomas Nielsen

ring die we doorvoeren is de sessieduur van 30 minuten, als reactie op feedback die om meer hapklare leerervaringen vraagt.” “We bereiden deze sessies voor en verﬁjnen ze, laten ze door collega’s beoordelen, verﬁjnen onze communicatie en zorgen ervoor dat we nieuwe en bruikbare inzichten presenteren. Ik geloof dat dit een geweldige inleiding is op enkele van de belangrijkste thema’s die we gaan onderzoeken.”

Democratisering

“Als voorzitter van het evenement dit jaar zal mijn rol grotendeels gericht zijn op coördinatie van en selectie uit een breed scala aan fantastische inhoudsvoorstellen die we ontvangen. We hebben niet alleen presentaties van onze analisten, maar ook keynotes door externe sprekers. We hebben een mooi programma opgesteld, inclusief een aantal binnenkort aan te kondigen sessies die zeer boeiend beloven te worden. Daarnaast hebben we een expositieruimte waar onze exposanten hun innovatieve ideeën zullen laten zien en demonstreren hoe ze passen in deze snel veranderende wereld.” Voorbereiding op een evenement van deze omvang

vereist een vooruitziende blik en doordachte overweging. “We streven ernaar om te anticiperen op wat belangrijk zal zijn voor CIO’s in 2024 en hen te voorzien van tools om de komende uitdagingen te navigeren. Een belangrijke trend die we waarnemen, is bijvoorbeeld de democratisering van IT of de levering van IT buiten de formele IT-organisatie. Dit neemt de rol van de CIO niet weg, maar versterkt eerder de behoefte aan samenwerking tussen de CIO en andere CXO’s. We zijn actief aan het onderzoeken hoe we deze samenwerking op ons evenement het beste kunnen faciliteren.”

Hij concludeert: “Hoewel het gemakkelijk is om meegesleept te worden door trending topics zoals generatieve AI, mogen we niet vergeten dat CIO’s en technologiemanagers op een breder spectrum worden beoordeeld. Ze worden beoordeeld op hun vermogen om een uitgebreide reeks technologische oplossingen te leveren en de bredere transformatie van de onderneming te vergemakkelijken. Dit kan betrekking hebben op het werken aan applicatieruimten, standaardsystemen en andere bouwstenen. Ons doel is om een allesomvattend evenement te bieden dat al deze aspecten omvat.”

Betrokkenheid

“Het laatste punt dat ik wil benadrukken is dat, zoals bij elke cursus, training of evenement, de waarde die je eraan ontleent evenredig is met je betrokkenheid. Ik adviseer dan ook iedereen om niet passief aanwezig te zijn en alleen te luisteren, maar actief op zoek te gaan naar kansen. Boek één-op-één-ontmoetingen met de experts, neem deel aan peer-netwerkmogelijkheden. Als je een sessie bijwoont, aarzel dan niet om de spreker naderhand te benaderen. De meesten van ons sprekers zijn zo gepassioneerd over onze onderwerpen dat ze er uren over kunnen praten.”

DIC_Gartner_september 2023_Thomas Nielsen.indd 11

9/19/2023 9:10:52 AM

SPECIAL

David Allessie

Gartner consulting kijkt naar Art of the feasible Organisaties die de inzichten van Gartner analisten in praktijk willen brengen kunnen daarvoor terecht bij Gartner Consulting. Want kennis over de impact van technologische trend is één ding, maar dit toepassen daarvan als onderdeel van een breed gedragen bedrijfsstrategie is iets anders. AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

G “

artner Consulting is het verlengstuk van Gartner Research”, zegt David Allessie, die als Associate Partner van het consultingteam bij Gartner primair verantwoordelijk is voor de High-Tech- en Telecommarkt in de Benelux. “Wij geven een concrete invulling aan de vele inzichten die de analisten dagelijks aandragen. Op basis daarvan kunnen onze klanten beslissingen nemen. Want zij komen bij ons met speciﬁeke vragen als ‘Wat betekent dit voor mij?’, ‘Welke afslag moet ik nemen?’ of ‘Welke markt moet ik betreden?’. Wij helpen hen bij het nemen en uitvoeren van die beslissingen.”

DIC_Gartner_september 2023_David Allesie.indd 12

Volgens Allessie is Gartner Consulting anders dan andere consultancybureaus omdat de organisatie onderdeel is van het complete dienstenportfolio van Gartner. “We bouwen voort op de inzichten, data en kennis van Gartner Research. En met een klein, compact en vaak senior team kunnen wij echt de vertaling maken naar: ‘Wat betekent een bepaalde trend precies voor deze organisatie?’ “

Onafhankelijk

“Doordat wij volledig onafhankelijk zijn, zorgen we er ook voor dat de hulp die wij bieden aan organisaties

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:12:19 AM

GARTNER CONSULTING

niet alleen maar kijkt naar third parties. Dus wat er mogelijk is, wat op papier de beste beslissing zou zijn. Maar we kijken ook naar de visie. Dus wat zien wij andere organisaties doen? Wat hebben wij gezien in de markt? Wat zijn de best practices en wat zou dat dan moeten betekenen voor een beslissing voor jou? Dus wij zijn heel nuchter, heel concreet en kijken altijd naar de art of the feasible, in plaats van alleen naar de art of the possible.” Bij bedrijven staan diverse belangrijke zaken hoog op de agenda. Michel van Buitenen die zich bij Gartner op Europees niveau richt op de High-Tech- en Telecommarkt, zegt daarover: “Vooral in de huidige economische situatie, met veel onzekerheid, zijn veel klanten op zoek naar een antwoord op de vraag: kan ik mijn kosten nog verder verlagen en zo ja, hoe.”

Omzetgroei

“Maar tegelijkertijd is alleen kostenbesparing niet het antwoord op de uitdagingen die we momenteel in de markt zien. Omzetgroei blijft belangrijk. Speciﬁek in de industrie waar David en ik actief zijn, willen telecombedrijven bijvoorbeeld graag verder groeien in de zakelijke dienstverlening. Maar de vraag is: hoe dan? Op welke diensten moeten ze zich richten? Hoe kunnen ze zich onderscheiden van hun concurrenten en hoe kunnen ze hun eigen verkooporganisatie in staat stellen om die groei te helpen realiseren?” “Dus aan de ene kant gaat het om omzetgroei, aan de andere kant om kostenbesparing. En daarbij speelt natuurlijk de vraag hoe je moderne digitale technologieën effectief kan inzetten om de bedrijfsvoering soepeler te laten lopen. Dat resulteert vaak in kostenbesparing, maar ook bijvoorbeeld in een kortere time-to-market. “

Arbeidsmarkt

Een belangrijke uitdaging voor CIO’s tenslotte is de huidige arbeidsmarkt. Van Buitenen: “Hoe zorg je ervoor dat je het juiste talent aan boord krijgt om die eerder genoemde uitdagingen aan te gaan? De arbeidsmarkt is nog steeds krap, al wordt het iets beter. Het is niet zo dat wij hen helpen met werven, maar we helpen hen wel met het identiﬁceren van welk talent ze nodig hebben in hun organisatie. Waar, in termen van locatiestrategie, is het slim om dat in Nederland op te bouwen of kun je dat beter doen in bijvoorbeeld Oost-Europa of India? Met dit soort vragen houden we ons ook bezig, dus met de talentstrategie.” Hij vervolgt: “Dit zijn typisch vraagstukken waarover we spreken met de CEO. Maar afhankelijk van het vraagstuk kan het ook de CFO zijn die bijvoorbeeld een vraag heeft over hoe hij beter kan presteren dan zijn concurrenten. En bij een telecombedrijf kan

bijvoorbeeld degene die verantwoordelijk is voor de zakelijke markt, dus de commercieel directeur voor de zakelijke markt, op zoek zijn naar groei. We hebben dus te maken met verschillende stakeholders met uiteenlopende vraagstukken, maar meestal bevinden ze zich in het bestuur.”

Brug slaan

Allessie vult aan: “Wat we vaak zien, is dat met de groeiende rol van technologie in de daadwerkelijke strategie van bedrijven, je vaak ook een CTO-achtige rol in het bestuur ziet, die eigenlijk de brug slaat. Dus: wat is onze commerciële strategie? En welke technologie zetten we daarvoor in? En we zien dit niet alleen

‘Hoe kan je moderne digitale technologieën effectief inzetten om de bedrijfsvoering soepeler te laten lopen’ binnen bedrijven, waar dit een natuurlijke rol is, maar ook steeds meer binnen de ﬁnanciële dienstverlening en zelfs de overheid.” “Ik denk dat organisaties zich zeer bewust zijn van de hoeveelheid uitdagingen die er zijn. Die vind je extern, maar ook intern. Soms vallen organisaties in de valkuil om alles tegelijkertijd maar wel geïsoleerd aan te pakken. Dus voor elke uitdaging komt er een eigen programma met een eigen programmadirecteur, zonder echte samenhang. Het is juist belangrijk om te kijken waar je de meeste waarde kunt halen door bepaalde problemen in samenhang aan te pakken.”

Helpen

“Stel prioriteiten, en als je verandering inzet moet je dat in samenhang doen om uiteindelijk de echte waarde te realiseren.” Van Buitenen: “Zorg daarbij voor sterk leiderschap vanuit het bestuur. Je moet echt een mandaat hebben vanuit het bestuur om dit soort uitdagingen aan te gaan.” Dit alles zal uitgebreid aan bod komen tijdens IT Symposium. Allessie besluit: “Ik geloof dat het IT Symposium een unieke kans biedt om in een kort tijdsbestek te leren over diverse technologieën en hun mogelijkheden, kansen en uitdagingen. Tegelijkertijd bevind je je in een omgeving waar je even kunt ontsnappen aan de dagelijkse sleur en een unieke kans krijgt om te netwerken met collega’s die vergelijkbare problemen hebben. Gartner faciliteert dit door onze beste analisten ter plaatse te hebben, evenals een consulting organisatie die klaar staat om klanten ter plekke te helpen.”

DIC_Gartner_september 2023_David Allesie.indd 13

9/19/2023 9:12:24 AM

SPECIAL

Concurrentievoordeel met AI Een jaar na het vorige interview dat Dutch IT Leaders had met Pieter den Hamer, VP Analist bij Gartner over AI, is er veel veranderd, niet in de laatste plaats door alle ontwikkelingen rond generatieve AI. “Kunstmatige intelligentie was al de moeder van alle hypes”, zegt Pieter den Hamer. “En nu kun je het zelfs de grootmoeder van alle hypes noemen. Maar naast alle hype is er ook veel substantie.” AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

n Barcelona zullen veel zaken op de agenda staan die daarmee te maken hebben. “Natuurlijk ligt de focus op AI, maar ook andere onderwerpen komen aan bod. Er staan een aantal interessante presentaties op de planning. Eén ervan gaat over de implicaties van niet alleen ChatGPT, maar ook gerelateerde technologieën voor organisaties. Wat betekent dat dan voor jou, zowel strategisch als operationeel?”

Toekomst van werk

“Een andere presentatie gaat over de toekomst van AI, een vraag die vaak gesteld wordt omdat de ontwikkelingen zo snel gaan. En dan is er nog een presentatie over de impact van AI op

verrassing dat generatieve technologieën een grote trend zouden worden in het veld van AI. Wat wel verrassend was, vanuit een maatschappelijk oogpunt, is dat ChatGPT viraal ging, ook in Nederlandse vertaling.”

Verrast

“Niemand, inclusief OpenAI, had verwacht dat het zo’n grote vlucht zou nemen. Bij Gartner denken we dat dit vooral komt omdat mensen verrast werden door de ogenschijnlijk hoge betrouwbaarheid en de menselijke aard van de taal die gegenereerd wordt door GPT en andere generatieve technologieën. Dat heeft tot veel opwinding geleid. Maar het heeft ook geresulteerd in een breed gedragen

‘Dat brengt ons bij de conclusie dat AI nog niet volwassen genoeg is om mensen volledig te vervangen’ de toekomst van werk. Wij denken niet dat AI op korte termijn alle banen gaat vervangen, daar is de technologie nog niet klaar voor. Maar we geloven wel dat het een steeds grotere impact zal hebben op de manier waarop we werken. We verliezen waarschijnlijk niet onze baan, maar we zullen wel op een andere manier gaan werken.” “We kunnen naar deze ontwikkelingen kijken vanuit verschillende perspectieven. Technisch gezien was het geen

DIC_Gartner_september 2023_Pieter den Hamer.indd 14

besef onder bestuurders en leiders dat AI zeer snel evolueert en dat we er iets mee moeten doen. Organisaties die voorheen terughoudend waren, voelen nu de druk om echt deel te nemen. De angst om iets te missen, FOMO, is een breed gedragen sentiment in de markt op dit moment.” “Sommige organisaties waren al verder gevorderd, terwijl anderen nog niet echt met AI bezig waren. Maar ze realiseren zich nu dat ze er iets mee

moeten doen. Het is een soort kantelpunt in de adoptie van AI, wat leidt tot een enorme versnelling. Men beseft dat het een belangrijke technologie is, niet alleen voor organisaties, maar voor de hele samenleving. Er zijn veel emoties en sentimenten over deze technologie, van extreem positief tot extreem angstig. Het is belangrijk om die zowel over-optimistische als over-pessimistische gevoelens te onderkennen. Ze spelen immers een belangrijke rol in het vertrouwen en toepassen van AI”

Hype

“Op dit moment is mijn eerste advies om je niet te laten meeslepen. Er is veel hype rondom AI, maar het is niet zo dat het op dit moment een soort wondermiddel is. Het blijft een technologie die je op twee niveaus kunt beginnen te adopteren. Ten eerste kun je AI gebruiken om te verbeteren wat je al doet. Het kan je medewerkers eﬃciënter maken, bijvoorbeeld door sneller teksten te produceren of betere voorspellingen te maken om beter voorbereid te zijn op de toekomst. Dat is allemaal prima en waardevol. Maar het is niet game-changing of transformatief.”. “Wanneer je AI echt als een concurrentievoordeel wilt gebruiken moet je creatiever worden. Je zou moeten overwegen om met AI nieuwe producten of diensten te ontwikkelen, of zelfs nieuwe bedrijfsmodellen die voorheen beperkt of helemaal niet mogelijk wa-

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:19:21 AM

‘AI kan misbruikt worden door kwaadwillenden, niet alleen in de context van cyberaanvallen, maar ook bijvoorbeeld in de vorm van fraude’

storingen. Ik denk dat er enorm veel potentieel is voor de komende jaren, zowel voor individuele bedrijven als voor de samenleving als geheel.”

Risico’s Pieter den Hamer

ren. We zien dat de meest succesvolle nieuwe bedrijven van de afgelopen tien jaar allemaal ‘AI-native’ zijn, dat wil zeggen, ze hebben AI in hun DNA. Denk aan de meest succesvolle nieuwe bedrijven van de afgelopen 10 jaar. Het is voor hen volkomen normaal om AI te gebruiken in hun producten en diensten.”

Waarde

“Mijn advies is dus om te verkennen waar AI waarde kan toevoegen aan je huidige bedrijfsvoering, bijvoorbeeld door betere eﬃciëntie of productiviteit. Maar kijk ook naar de mogelijkheden voor game-changing innovaties als je echt serieus bent over het adopteren van AI.” “Bijvoorbeeld in de farmaceutische industrie waar AI wordt gebruikt om nieuwe molecuulstructuren voor antibiotica te creëren. Deze zijn veel sterker en effectiever dan de huidige generatie antibiotica en hebben ook minder bijwerkingen. Je kunt in plaats van traditioneel laboratoriumonder-

zoek eerst simulaties uitvoeren om te zien welke moleculen het meest effectief zijn.”

Impact

Hij verwacht dat dergelijke toepassingen van AI, hoewel ze misschien minder bekend zijn dan toepassingen zoals ChatGPT, een veel grotere impact kunnen hebben. Hetzelfde geldt voor de ontwikkeling van nieuwe materialen en producten, wat een stille revolutie teweegbrengt in bijvoorbeeld de materiaalwetenschappen en de voedingsmiddelenindustrie. “We spreken hier over scienceﬁction-achtige nieuwe materialen en producten die we ons momenteel nauwelijks kunnen voorstellen.” “Dichter bij huis zien we ook het gebruik van AI voor geavanceerdere optimalisatie van bedrijfsprocessen, met name in logistiek en callcenters, of verkeersmanagement. Dat biedt voordelen als een eﬃciëntere planning maar ook het effectiever omgaan met onverwachte gebeurtenissen en ver-

Dit neemt niet weg dat er oog moet zijn voor de risico´s van AI. “AI kan misbruikt worden door kwaadwillenden, niet alleen in de context van cyberaanvallen, maar ook bijvoorbeeld in de vorm van fraude. Misschien nog fundamenteler is dat de huidige generatie AI ook bepaalde beperkingen heeft, zoals betrouwbaarheidsproblemen en het fenomeen van hallucinaties. Ook discriminatie, schendingen van privacy en het niet respecteren van intellectueel eigendom zijn bekende risico’s. Sommige mensen doen dit af als kinderziektes, maar als je er goed naar kijkt, dan zijn dit serieuze problemen. Ook de beperkte transparantie - het feit dat we niet echt kunnen zien hoe de AI tot zijn conclusies komt - is een uitdaging. Deze problemen zijn niet zomaar op te lossen door meer rekenkracht en data in te zetten.” “We moeten dus voorzichtig zijn met ons optimisme, vooral als het gaat om de betrouwbaarheid en transparantie van AI. De huidige modellen hebben nog een lange weg te gaan. Dat brengt ons bij de conclusie dat AI nog niet volwassen genoeg is om mensen volledig te vervangen. Maar door de toenemende adoptie, versneld door de huidige hype, zal het werk ongetwijfeld veranderen.”

DIC_Gartner_september 2023_Pieter den Hamer.indd 15

9/19/2023 9:19:34 AM

SPECIAL

Wie is de ‘eigenaar’ van digitaal? Alicia Mullery is Vice President of Research voor Gartners CIO Peer and Practitioner Research. In tegenstelling tot een traditionele analist, besteedt ze het grootste deel van haar tijd aan het interviewen van CIO’s, het identificeren van hun belangrijkste uitdagingen, het profileren van voorbeelden van casestudy’s en het presenteren van haar bevindingen. Een van de belangrijkste gebieden waar haar team zich op richt voor ITSymposium is de samenwerking tussen de CIO en CxO, waarbij wordt gekeken naar de intentionele relaties die tussen deze twee entiteiten moeten bestaan. AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

“

en van de grootste uitdagingen van CIO’s is het vormen van een partnership met de CxO om maximaal te proﬁteren van digital”, zegt Alicia Mullery, Vice President of Research voor Gartners CIO Peer and Practitioner Research. Enkele cijfers: Ongeveer 89% van de Raden van Bestuur zegt dat de digitale strategie niet langer op zichzelf staat, maar de kern vormt van hun bedrijfsstrategie. Ook zegt ongeveer 85% van de CEO’s dat ze hier meer in willen investeren. Maar van de Chief Financial Oﬃcers (CFO’s) zeggen de meesten dat de investeringen in digitaal ondermaats presteren. 67% van hen vindt dat digitale investeringen niet de verwachte resultaten opleveren. “Dit is een duidelijke discrepantie die moet worden aangepakt. We hebben deze gegevens ook op ons CIO Leadership Forum gepresenteerd. Hoewel we kunnen onderzoeken waarom niet aan de verwachtingen wordt voldaan, of dat bijvoorbeeld de tijdlijn voor ROI niet lang genoeg is, komt het erop neer dat CFO’s niet tevreden zijn met de prestaties. Dit bracht ons ertoe ons af te vragen: ‘Wie is er eigenlijk eigenaar van digitaal?’”

Vragen

Gartner voerde daarom een enquête uit onder ongeveer 600 CxO’s, en stelde hen vragen over verschillende

DIC_Gartner_september 2023_Alicia Mullery.indd 16

aspecten van digitaal: eigenaarschap van een digitaal initiatief, investeren in digitaal, risico’s van digitaal beheren, digitale behendigheid opbouwen. “We wilden weten of ze zich verantwoordelijk voelden voor deze gebieden, of dat ze het als de verantwoordelijkheid van iemand anders beschouwden. Opmerkelijk genoeg beweerde de overgrote meerderheid (ongeveer 80%) van de CxO’s dat ze vonden dat het hun verantwoordelijkheid was. Op de vraag of ze dachten dat het de verantwoordelijkheid van de CIO was, zeiden ze dat het een gezamenlijke verantwoordelijkheid was.”

belang van een digitale leider te zijn, maar geven ook openlijk toe dat ze het moeilijk hebben en niet zeker weten hoe succes er in deze context uitziet.”

Actie

Wat betreft de vraag waar CIO’s en andere senior leiders zich op moeten richten, lijkt het erop dat er dringend behoefte is aan collectieve actie. “CIO’s zouden CxO’s moeten helpen om te begrijpen hoe effectief digitaal leiderschap eruitziet en hoe ze deze vaardigheden kunnen ontwikkelen. Het is een cruciaal aandachtsgebied gezien de substantiële investering en het feit

‘Een van de grootste uitdagingen van CIO’s is het vormen van een partnership met de CxO om maximaal te proﬁteren van digital’ “Toen we deze CxO’s echter vroegen om zichzelf te beoordelen op hun competentie op deze gebieden met behulp van een standaard beoordelingssysteem (A, B, C, D), waren hun zelfbeoordelingen overweldigend laag, waarbij de meeste in het D-bereik vielen. Dit verbaasde ons in eerste instantie; we hadden niet zo’n niveau van zelfbewustzijn verwacht over tekortkomingen. Toch leverde het een cruciaal inzicht op: veel CxO’s erkennen het

dat het succes van de organisatie sterk afhankelijk is van effectief digitaal leiderschap. We waren benieuwd wat succesvolle CxO’s – zij die zichzelf niet alleen een hogere score geven maar ook opmerkelijke digitale resultaten behalen – onderscheidt van degenen die het moeilijk hebben. Wat maakt ze anders?” De onderzoekers ontdekten dat CxO’s in een paar verschillende categorieen vielen. “De meest succesvolle, in

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:20:15 AM

GARTNER RESEARCH

‘Het stimuleren van diversiteit begint vaak met een bewuste en opvallende beslissing van de CIO’

Alicia Mullery

termen van digitaal partnerschap, waren degenen die mede leiding gaven aan digitale initiatieven. Het gebruikelijke model is dat de CFO optreedt als sponsor, met updates die elk kwartaal worden verstrekt door de CIO, die rapporteert en vervolgens suggesties aanneemt en dienovereenkomstig taken opnieuw prioriteert. Maar de best presterende CxO’s gedragen zich anders. Ze vormen wat je fusieteams zou kunnen noemen, met een vervaging van de lijnen tussen zakelijke en IT-rollen. Ze werken nauw samen met de CIO en vergaderen niet elk kwartaal, maar elke twee weken. In deze organisaties is het gebruikelijk dat een CxO IT-vragen beantwoordt en vice versa.”

Diversiteit

Een ander belangrijk onderwerp voor CIO’s is diversiteit – zowel qua ideeën als qua personeel – voor het succes van hun organisaties. “Toch blijft het een uitdaging om er een prioriteit van te maken. Noodsituaties of dringende zaken als generatieve AI hebben vaak voorrang. Bovendien is het aanpakken van diversiteit, gelijkheid en inclusie

complex, verweven met maatschappelijke normen en structurele hindernissen, en kan niet door één enkel bedrijf worden aangepakt.” Ze noemt een recente ervaring op een Gartner-evenement die dit onderwerp benadrukt. “De CIO van Coca-Cola hield een keynote waarin ze sprak over haar inzet voor het bevorderen van een divers team, een missie die ze in haar vijfjarige ambtstermijn op zich heeft genomen. Ze deelde een krachtig inzicht: het belang van het identiﬁceren van een persoonlijke reden om diversiteit te waarderen, want zonder die reden dreigt het onderwerp over het hoofd te worden gezien.”

Jongere generatie

“Verder vertelde ze dat het loont om zelf na te denken over hoe potentiële kandidaten een organisatie zien. Ze gebruikte haar eigen LinkedIn-proﬁel als voorbeeld en vroeg zich af hoe dit door jongere generaties zou worden gezien en of het hen ervan zou kunnen weerhouden zich bij haar team aan te sluiten. Dit besef bracht haar ertoe om te heroverwegen hoe ze zichzelf en haar organisatie presenteerde,

rekening houdend met factoren als haar berichten, proﬁelfoto en de taal die ze gebruikte om haar organisatie te beschrijven.” “Haar advies sprak me aan. Het is een kleine, bruikbare stap die elke CIO kan nemen om de diversiteit in teams te vergroten. Nadenken over iemands persoonlijke online aanwezigheid en het imago dat het projecteert, kan een grote invloed hebben op de diversiteit van potentiële kandidaten die geïnteresseerd zijn om lid te worden van de organisatie. Het roept essentiële vragen op over het soort publiek dat ze zouden kunnen aantrekken en of ze zich daar prettig bij voelen. Zo niet, zijn ze bereid dit te veranderen om meer diversiteit te bevorderen?” Er zijn verschillende factoren waarmee rekening moet worden gehouden. “Ten eerste . Deze beslissing fungeert als een signaal naar de rest van de organisatie. Ten tweede is een nadruk op diversiteit alleen niet voldoende. Zonder een gevoel van inclusie te bevorderen, kunnen individuen zich ondanks de diversiteit geïsoleerd voelen. Daarom moeten zowel diversiteit als inclusie tegelijkertijd worden ontwikkeld. En een belangrijk aspect van het bevorderen van inclusie is het koesteren van een cultuur van bondgenootschap, waarin mensen zich gemotiveerd voelen om bondgenoten te zijn en openheid te tonen. Dit kan meer diverse kandidaten aantrekken.”

DIC_Gartner_september 2023_Alicia Mullery.indd 17

9/19/2023 9:20:21 AM

SPECIAL

‘Cultuur essentieel in digitale transformatie’ De digitale transformatie gaat niet alleen over technologie, maar ook over nieuwe manieren van werken. Omdat mensen op een andere manier moeten gaan werken is de Digitale Transformatie ook een verandering van cultuur. De executive die hier een sleutelrol in speelt is de CIO. AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

“

eel CEO’s zien de noodzaak van een cultuuromslag in hun organisatie”, zegt Christie Struckman, Vice President in het Gartner CIO research team. “Ze erkennen de noodzaak van aanpassingen in hun manier van werken als ze goed kijken naar hun strategische doelen. Met name door de voortgaande digitale transformatie is de Chief Information Oﬃcer (CIO) vaak verantwoordelijk voor het aansturen van die cultuurverandering.” Want het is de CIO die de noodzakelijke veranderingen moet doorvoeren die horen bij een nieuwe manier van werken. “In een tijdperk waarin data centraal staan bij het nemen van beslissingen, het aansturen van organisaties en het optimaliseren van operaties,

“Bij ITSymposium in Barcelona zal ik diverse case studies presenteren met best practices. Een terugkerend thema dat ik vaak waarneem is dat het leiderschap vaak weerstand ziet tegen verandering. Maar dat is volgens mij een foute karakterisering. Om precies te zijn, het probleem ligt vaak in onderling begrip, niet in inherente weerstand tegen verandering. Als het leiderschap bijvoorbeeld de noodzaak benadrukt van meer samenwerking om de doelstellingen van de organisatie te halen, zeggen werknemers van zichzelf dat ze prima samenwerken, en denken ze al snel dat die boodschap voor anderen bedoeld is.” Het probleem ontstaat dus door het gebruik van algemene termen wanneer mensen het over cultuur hebben,

‘Bij veranderingstrajecten is de grootste valkuil vaak een inconsistente communicatie vanuit het leiderschap’ inclusief de toeleveringsketens, is het de CIO die de vereiste infrastructuur opzet. De investering in die infrastructuur is echter weggegooid geld als medewerkers de beschikbare data niet gebruiken. Daarom is cultuurverandering zo’n belangrijk onderdeel van de digitale transformatie.”

Weerstand

Christie Struckman helpt CIO’s bij dergelijke culturele transformaties.

DIC_Gartner_september 2023_Christie Struckman.indd 18

zoals productiever zijn’, ‘innovatiever’, ‘proactiever’, of ‘meer datagedreven’. “Deze termen worden zo vaak gebruikt dat ze hun betekenis verliezen, wat leidt tot een verkeerde interpretatie van de behoefte aan verandering.”

Empowerment

Om verwarring te voorkomen en die kloof in begrip te overbruggen heeft Gartner een praktische tool ontwikkeld. “Die tool helpt om gewenst

gedrag duidelijk te articuleren, en vergelijkt dit met bestaand gedrag. Een ander essentieel aspect van organisatiecultuur is dat dit het resultaat is van elementen binnen de organisatie die werknemers leren hoe ze zich moeten gedragen. Een formele, hiërarchische cultuur met meerdere goedkeuringslagen voor eenvoudige taken, zoals het kopen van een nietmachine, kan duiden op een gebrek aan empowerment van medewerkers. Daar gaan ze zich dan naar gedragen.” Het concept van cultuur als resultaat is dus volgens haar cruciaal voor het begrijpen van de processen, systemen en praktijken in de hele organisatie die het gedrag van werknemers sturen. “Zodra we een goed begrip van het gewenste gedrag hebben, kunnen we een systematische beoordeling maken van de bestaande praktijken. Dit proces is gericht op het identiﬁceren èn wijzigen van de elementen die het huidige gedrag versterken, zodat we de gewenste culturele verschuivingen kunnen stimuleren. Die benadering van cultuurverandering wordt door bedrijven gewaardeerd vanwege de gestructureerde methodiek. Het geeft hen een duidelijk stappenplan bij het veranderen van hun cultuur, en een duidelijke strategische North Star.”

Vaardigheden

Dit alles heeft gevolgen voor de taken en verantwoordelijkheden van de CIO. Struckman: “Het fascinerende is dat CIO’s bewezen expertise hebben in verandermanagement. Het is voor

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:22:54 AM

DIGITALE TRANSFORMATIE

‘Het is de CIO die de noodzakelijke veranderingen moet doorvoeren die horen bij een nieuwe manier van werken’

hen een kerncompetentie omdat de IT-afdeling eigenlijk de meeste veranderingen in een onderneming aanstuurt. Daarom kunnen CIO’s die vaardigheden op het gebied van verandermanagement ook toepassen op het concept van cultuurverandering.” “Want als ze nieuwe technologie uitrollen volgen ze meestal een gestructureerd proces. Daarom bieden wij een vergelijkbaar gestructureerd proces voor cultuurverandering. Hiermee begrijpen ze hoe belangrijk het is om mensen niet te verrassen tijdens verandermanagement. CIO’s beschikken dus al over de nodige kerncompetenties; ze hoeven die alleen maar toe te passen in een nieuwe context.”

Trend

“Een van de trends die zij bij klanten heeft opgemerkt is een slingerbeweging tussen decentralisatie en centralisatie. “Door de jaren heen vindt deze schommeling plaats, en het neigt momenteel weer naar centralisatie. Een van de organisaties waar we mee werkten heeft verschillende afzonderlijke IT-afdelingen samengevoegd, en groeide van een centraal hoofdkantoor met verschillende dochterondernemingen naar één groot wereldwijd IT-team. Maar door die fusie ontstond echter een merkbare “wij tegen zij”-cultuur.” “Dit is een typisch resultaat wanneer verschillende facties samenkomen. Gevoelens van “Dat is wat het hoofdkantoor wil, maar wij hebben iets anders nodig”. Om dit tegen te gaan, moest de organisatie die cultuur direct

Christie Struckman

aanspreken. De CIO moet zorgen dat de organisatie niet alleen begrip creëert voor de veranderingen, maar ook systematisch praktijken verandert om het nieuwe gedrag te versterken. Bijvoorbeeld door te benadrukken dat de IT-consolidatie een groot voordeel biedt voor hun ontwikkeling omdat ze meer groeimogelijkheden hebben binnen een grotere organisatie.”

Communicatie

“Bij veranderingstrajecten is de grootste valkuil vaak een inconsistente communicatie vanuit het leiderschap. Als een organisatie verandering probeert door te voeren, is succes afhankelijk van eenheid onder haar leiders. Als bijvoorbeeld negen leiders een verandering leiden, maar slechts drie zich inzetten, vier ambivalent zijn en twee zich volledig verzetten, neemt de kans

op succes aanzienlijk af. Medewerkers zijn ook verbonden buiten de grenzen van hun oﬃciële organisatiestructuur, ze communiceren en delen informatie, ze weten wanneer hun management het onderling niet eens is.” “Inconsistentie tussen leiders - waarbij een deel van de organisatie verandering omarmt terwijl een ander deel zich verzet of passief blijft - zal er waarschijnlijk toe leiden dat werknemers zich terugtrekken uit de verandering in plaats van deze te omarmen. Leiderschap draagt dus een grote verantwoordelijkheid bij het managen van verandering, van het zorgen voor consistente berichtgeving en het correct interpreteren van de reacties van werknemers. Daarmee kunnen ze de noodzakelijke veranderingen rond de Digitale Transformatie in goede banen leiden.”

DIC_Gartner_september 2023_Christie Struckman.indd 19

9/19/2023 9:23:00 AM

SPECIAL

GABRIELA VOGEL, GARTNER:

‘CIO heeft meer dan ooit ruimte voor groei naar leiderschapsrol’ Leiderschap is de laatste jaren enorm aan verandering onderhevig. Er is sprake van een groeiende focus op wat Gabriela Vogel, Sr. Director Analist bij Gartner, omschrijft als ‘human centric leadership’. Naarmate CIO’s meer en meer onderdeel uit gaan maken van het C-Level, zullen ze deze leiderschapsmantel ook op zich moeten nemen. Bepaald niet eenvoudig, want zij hebben met de digitale transformatie van hun organisatie al genoeg op hun bord liggen. Toch zijn er ook kansen voor de CIO om een grotere rol te krijgen in het succes van een organisatie, door van een technologierol meer naar een bredere business-rol te groeien. AUTEUR: MARTIJN KREGTING

at zij fascinerend vindt in de evolutie van de betekenis van leiderschap, is dat er vooral onderdelen toegevoegd worden aan wat een business leider moet zijn, naarmate samenleving en bedrijfsleven veranderen. Er wordt niets weggehaald. “Gedurende de mondialisering van veel ondernemingen moesten business leaders bijvoorbeeld in staat zijn om een multinational met uiteenlopende teams uit uiteenlopende culturen aan te sturen”, meent Vogel. “Vervolgens, naarmate deze organisaties groter en complexer werden, moest je als leider in staat zijn om mensen aan te sturen die niet direct aan je rapporteren – een enterprise leader.”

Herschikking prioriteiten

Na Covid hebben veel werknemers hun prioriteiten in het leven herschikt, met meer aandacht voor privé zaken. Tegelijkertijd groeit de kloof tussen vraag en aanbod van talenten, meer dan tot nu toe in de afgelopen decennia. Op technologiegebied bijvoorbeeld is het afgelopen jaar het aantal vacatures met 61 procent gegroeid. 49 procent van de werknemers met een technologie-achtergrond die aan baan aangeboden

DIC_Gartner_september 2023_Roel de Graaf.indd 20

kreeg, kon uit tenminste twee functies kiezen. “Die combinatie zorgt ervoor dat werknemers vragen om een meer menselijk leiderschap, waarin met hun wensen en behoeften rekening gehouden wordt. Een ‘human leader’ moet authentiek, empathisch, adaptief en ﬂexibel zijn en in de organisatie de belangen van het individu en het collectief afwegen. Dit soort leiders komen we in de praktijk nog niet vaak tegen. Slechts 29 procent van de werknemers vindt hun

een instituut. Je moet als leider vooral in staat zijn om dat instituut in jouw voordeel te gebruiken. Dat betekent niet dat je als leider aan elk onderdeel van die uitdijende deﬁnitie moet voldoen. Ik krijg vaak de vraag van business leaders hoe ze om moeten gaan met mentale problemen bij hun werknemers. Ik zeg dan dat ze zelf geen psycholoog hoeven te zijn, maar wel moeten weten waar binnen - of buiten - de organisatie een werknemer met mentale problemen terecht kan.” “We moeten de misvatting wegnemen

‘Als een CIO denkt dat niet-technologische zaken niet op zijn terrein liggen, dan zal hij zijn kans missen’ manager een menselijke leider volgens de deﬁnitie die ik net gaf. Maar dit is wel de richting die we in moeten. De arbeidsmarkt vraagt erom, evenals de nieuwe generatie werknemers die deze arbeidsmarkt betreedt.” Het lijkt me erg lastig om een ‘human leader’ te worden terwijl er al zoveel van leiders gevraagd wordt. “Zeker, maar je hoeft het niet in je eentje te doen. Leiderschap bevindt zich nooit in een vacuüm, je bent onderdeel van

dat een leider zelf alles moet kunnen. Neem het nieuwe fenomeen human centricity. Dat houdt niet in dat jij of de werknemer als individu centraal moet staan. Het gaat om de gemeenschap van mensen om je heen. Wanneer je als leider denkt dat jij alles zelf moet doen, krijg je vroeg of laat een burn out. Je hoeft niet een perfecte ‘human leader’ te zijn, maar jouw organisatie hiervoor kunnen inzetten om dit aan werknemers te bieden. Zo kun je ook human leadership ontwikkelen.”

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:26:19 AM

EXECUTIVE LEADERSHIP

Gabriela Vogel

Als je kijkt naar de rol van de CIO en CTO, ging het tien jaar geleden niet zozeer om leiderschap maar om advies aan het C-level over de inzet van technologie. In hoeverre is dit veranderd? “Van CIO’s en CTO’s is altijd verwacht dat ze de business en groei ervan ondersteunen. 35 procent van de CIO’s is inmiddels een sleuteladviseur op dit gebied en andere digitale zaken voor het bestuur van zijn of haar organisatie. 48 procent ziet zichzelf meer als een partner voor het bestuur. Ze ondersteunen de business en geven af en toe advies. Er is dus ruimte voor groei richting dat adviseurschap op C-level. Er ligt ook een enorme kans om dit adviseurschap te pakken en daarin een leiderschapsrol te gaan vervullen, nu technologie en business steeds meer verweven raken.” Maar zitten er ook al veel CIO’s op het C-level? “Als je de Raad van Toezicht of Commissarissen bedoelt, is het nog meer een doel dan werkelijkheid. Maar als je bedoelt als lid van het bestuur, die di-

rect aan de CEO rapporteert, dan zie je dat steeds meer. Ongeveer 49 procent van alle CIO’s rapporteert al direct aan de CEO. En dat is positief, als je bedenkt dat er een directe link is tussen de mate van digitale volwassenheid van een organisatie en de wijze van rapporteren. Hoe hoger die volwassenheid, hoe groter de kans dat een CIO direct aan een CEO rapporteert. “Dat betekent dat naarmate CIO’s en CTO’s er beter in slagen om te leveren wat ze beloven, ze ook meer direct bij het bestuur betrokken raken. Het is een misvatting als CIO’s denken dat er geen plek is voor hen aan de bestuurstafel. Zij krijgen steeds vaker de vraag om proactief te zijn in het ondersteunen van en meedenken met de business: kostenbeheersing, innovatie, verandermanagement. Dus er is meer ruimte is dan ooit om naar C-level leiderschap toe te groeien, nu digitale transformatie centraal staat in elke organisatie.” “Momenteel heeft elke organisatie behoefte aan een digitale fundering. De

CIO is daarvoor het meest logische aanspreekpunt. Maar wanneer die digitale fundering er eenmaal ligt, vermindert de behoefte van het bestuur aan een CIO als gelijkwaardige sparring partner. We zien nu al dat waar vorig jaar CIO’s nog het meest de vraag kregen om fundamentele uitdagingen van een organisatie te helpen oplossen, het dit jaar meer de CHRO en de COO is die deze vraag krijgt. Het gaat namelijk vaak om non-technologische problemen. Als een CIO denkt dat niet-technologische zaken niet op zijn terrein liggen, dan zal hij zijn kans missen. Hetzelfde geldt wanneer een digitaal fundament niet de opbrengst heeft die de investering erin rechtvaardigt. Dat hoeft niet aan de technologie te liggen, maar bijvoorbeeld aan de bedrijfscultuur of verkeerde verwachtingen. Maar als een CIO dit niet meeneemt in het leggen van dit fundament, zal hij wel de schuld krijgen.” We hebben het nu over de kansen voor CIO’s om een rol in het bestuur te krijgen. Maar is dit niet ook beter voor de organisatie als geheel? “Dat klopt. Alle executives moeten digitaal vaardiger worden. Het hele C-level moet transformeren, moeten de link tussen hun expertise en digitalisering kunnen leggen. Met name CFO’s tonen al veel interesse in zaken zoals technologie en de mogelijkheden van data-analyse. Maar tot die digitale vaardigheden en kennis op afdoende niveau zijn, is het toch de CIO die het beste aanspreekpunt is. Zijn of haar teams zijn bekend met digitale omgevingen en kunnen dat ook inzetten om problemen aan te pakken die bijvoorbeeld met mensen of productiviteit te maken hebben. En de CIO kan beter dan de andere CxO’s business-vragen of -uitdagingen naar het technologische niveau vertalen.”

DIC_Gartner_september 2023_Roel de Graaf.indd 21

9/19/2023 9:26:26 AM

SPECIAL

DAN SCHIAPPA, ARCTIC WOLF

‘Wij maken van AI een hamer in de handen van onze klanten’

AI is in essentie niet anders dan een hamer, vindt Dan Schiappa, chief product officer bij Arctic Wolf. In de handen van een vakman kan een hamer veel mooie dingen maken. In de handen van een maniak… “AI kan voor een transformatie van onze maatschappij zorgen, met enorme positieve gevolgen voor bijvoorbeeld gezondheidszorg. In de handen van hackers kan AI een instrument zijn dat enorme problemen veroorzaakt.” En dat laatste is nou precies waar Schiappa AI als een ‘hamer voor het goede’ inzet: om organisaties weerbaarder te maken tegen hackers en andere cybercriminelen. AUTEUR: MARTIJN KREGTING

a zijn komst bij Arctic Wolf ruim anderhalf jaar geleden, ging Dan Schiappa meteen aan de slag om de voordelen van AI en cybersecurity te maximaliseren. In het destijds opgerichte Arctic Wolf Labs bundelt de security operations aanbieder al zijn dreigingsdata en -onderzoek en kennis van zaken van detection & response met capaciteiten op AI-gebied. “Ik ben al bezig met AI sinds de technologie echt relevant werd voor cybertechnologie en daarvoor al in andere sectoren. Het was al langer duidelijk en nu zie je het gebeuren: AI gaat onze samenleving en het bedrijfsleven ingrijpend veranderen. Net zoals internet dat met name sinds het begin van deze eeuw deed. Mensen waren destijds bijvoorbeeld bang voor het verdwijnen van veel banen. Dat gebeurde ook, maar er zijn veel nieuwe banen bij gekomen. Dergelijke verschuivingen zie je al sinds de Industriële Revolutie.”

Goed en kwaad

En net als bij voorgaande technologische aardverschuivingen zal ook de opkomst van (generatieve) AI een mix van goede en slechte zaken veroorzaken, verwacht Schiappa. “Ik ben zelf

DIC_Gartner_september 2023_Arctic Wolff.indd 22

vrij optimistisch over wat AI ons kan brengen. Ik denk ook dat we sceptisch moeten zijn over de mate van negatieve ontwikkelingen door AI, maar dat we ons hier wel goed mee moeten bezighouden.” Zo is de opkomst van nieuwe beroepen in veel gevallen een goede ontwikkeling die vooruitgang met zich meebrengt voor maatschappij én mensen. Tegelijkertijd kan de negatieve disruptieve impact van AI, mits niet goed gemitigeerd, erg groot zijn. “Veel hangt af van hoe je AI traint en de wijze waarop AI zelf kan gaan leren. En ook hier geldt: het ligt er maar net aan waar AI ‘op afgestuurd’ wordt.”

Pauze niet nuttig

Een pauze in de ontwikkeling van AI ziet Schiappa niet als oplossing om negatieve ontwikkelingen tegen te gaan. “Er zal ook geen pauze worden ingelast als het gaat om militaire ontwikkelingen. En groepen of landen met slechte intenties zullen dat evenmin doen. Het is niet realistisch te denken dat je de tijd kunt nemen om in alle rust structurele beperkingen in te bouwen.” Bovendien, stelt Schiappa, bedrijven zoals Arctic Wolf zitten in de business van ‘verdediging’, ook tegen negatieve

toepassingen van AI. “Als wij een pauze inlassen en cybercriminelen niet, dan ontstaat er een enorme onbalans in hoe ik klanten kan helpen zich tegen AI-gebaseerde aanvallen te verdedigingen. We zullen nooit in staat zijn om de ontwikkeling van AI volledig onder controle te houden. Dus moeten we er zo goed mogelijk in meegaan om zo de negatieve impact tegen te gaan.” AI is namelijk al - en zal nog veel meer - een krachtig instrument worden voor hackers. Dat betekent dat bedrijven zoals Arctic Wolf in staat moeten zijn om hun klanten te helpen zich zo goed mogelijk tegen AI-gebaseerde malware en aanvallen te verweren, maar ook dat ze zelf AI-toepassingen hiertoe ontwikkelen.

AI niks nieuws

Het is volgens Schiappa overigens niet alsof de cybersecurity-sector nu pas de mogelijkheden van generatieve AI ontdekt. “We werken in de cybersecurity-sector al zeker 10 jaar met AI. Ik was al met OpenAI-toepassingen aan het werken voordat er de naam ChatGPT op geplakt werd. Maar pas het afgelopen jaar maakte het grote publiek kennis met de kracht van generatieve AI en werden de vele mogelijk-

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:28:15 AM

IMPACT AI, SECURITY OPERATIONS

En natuurlijk wordt generatieve AI ingezet om security experts zoals SOC-medewerkers te ondersteunen. “Ook zij hebben nog altijd met veel signalen en meldingen te maken. Door het hen makkelijker te maken snel de juiste acties te ondernemen met eenvoudiger interfaces, maken we hen eﬃciënter. Met betere security-uitkomsten voor onze klanten als resultaat.”

‘Ik ben zelf vrij optimistisch over wat AI ons kan brengen’

Dan Schiappa

heden voor hen duidelijk. Voor die tijd hadden de meeste, niet-technische, mensen geen directe interface met een AI-toepassing en was het voor hen een black box.” Ook bij cybercriminelen zie je een tweedeling tussen de technisch competente cybercriminelen en staats gesponsorde hackers. De eerste groep maakte al langer gebruik van de mogelijkheden van AI, ook generatieve. Schiappa: “Maar met de opkomst van malware as a service zie je net als bij ChatGPT een enorme groei in het gebruik van generatieve AI-tools door mensen zonder technische kennis. Zij kunnen nu tools kopen of huren waarmee ze heel eenvoudig code voor malware-aanvallen kunnen maken. Dat maakt generatieve AI wel wat beangstigend.” Welke AI-instrumenten gooien Schiappa en zijn mensen dan in de strijd tegen cybercriminelen? “Onder meer algoritmen waarmee we door de enorme massa cyber events kunnen spitten die dagelijks bij ons binnen komen. Dat moet wel geautomatiseerd worden, meer en meer met AI-ondersteuning. Alleen zo kunnen we uitﬁlteren wat echt belangrijk is om te melden – wat ook een van de USP’s is van ons security operations platform. De gemid-

delde onderneming krijgt zo’n 10.000 meldingen per week van potentiële malware-gevaren, wij beperken dat tot zo’n 10. Dat is allemaal AI-gedreven.”

Modellen voortdurend verbeteren

De hiervoor gebruikte modellen worden voortdurend met nieuwe data gevoerd. “Zo ontstaat een vliegwieleffect”, schetst Schiappa. “Modellen worden gevoerd met meer data, kunnen zo beter relevante security-events vinden, gebruiken deze data om zichzelf te verbeteren en kunnen zo weer beter relevante security-events vinden. En ik denk dat wij het voordeel hebben van een data-omvang waar zelfs de meeste hackersgroepen niet aan kunnen tippen. Zo beperken we de hoeveelheid werk van onze klanten om te reageren op meldingen steeds verder, ondanks het sterke groeiende aantal malware-aanvallen.” Ook zet Arctic Wolf LLM (large language models) en generatieve AI in om zijn security-expertise in handen te geven van mensen die deze expertise niet hebben. “Zo maken we meer natuurlijke taalgebaseerde interfaces voor onze klanten. Zij weten misschien niet hoe ze een query kunnen aanmaken, maar kunnen dat wel verwoorden.”

Dit is iets dat niet alleen Arctic Wolf doet, maar veel concullega’s. Er zijn mondiaal misschien wel 1 miljoen onvervulde functies in de security-business. AI kan hier volgens Schiappa helpen door werk te automatiseren en zo het aantal functies te reduceren waarvoor geen mensen te vinden zijn. Of het kan gespecialiseerd security-werk vereenvoudigen, zodat mensen met minder vaardigheden op dit gebied ook ingezet kunnen worden. “Dit geldt echter meer voor klanten van security-aanbieders dan voor partijen zoals Arctic Wolf. Ook dit maakt AI tot een sterke hamer in de strijd tegen hackers.”

Niet meegaan in hype

Hoeven CIO’s en andere IT-beslissers zich dus niet druk te maken over de gevaren van AI? Zeker wel, benadrukt Schiappa, maar het is goed om niet mee te gaan in alle hype rondom ChatGPT en Bard. “Generatieve AI-toepassingen en hun mogelijkheden zijn eindeloos. En zeker niet alleen op security-gebied. Wees dus creatief. Mik niet op het wegbezuinigen van 10 banen, maar bedenk hoe je hen effectiever kunt maken, hun werk bevredigender.” Maar ‘garbage in’ is nog altijd ‘garbage out’, stelt Schiappa tot slot. “Kijk dus goed uit met welke data je een AI-toepassing traint. Bovendien: elke keer dat ChatGPT code maakt, gebruikt hij publiek beschikbare data. Dat betekent elke keer een schending van iemands intellectuele eigendom. Voor ons is dat een extra reden om onze AI-modellen alleen met eigen data te trainen. Verkeerd gebruik kan juist een negatieve impact op je bedrijf hebben. Blijf dus ook altijd vertrouwen op de talenten in je organisatie, niet alleen op AI.”

DIC_Gartner_september 2023_Arctic Wolff.indd 23

9/19/2023 9:28:21 AM

SPECIAL

Dell neemt stappen op alle vlakken Dell Technologies zet grote stappen op vier belangrijke vlakken, waarbij alle ontwikkelingen bijdragen aan het beantwoorden van één essentiële vraag: hoe haal ik het maximale uit mijn IT zodat ik innovatie kan versnellen? Eén van de vlakken waarop Dell Technologies zich heeft ontwikkeld, is de multicloud. AUTEUR: ANNE VAN DEN BERG

sabel Moll, General Manager van Dell Technologies Nederland vertelt: “Organisaties in Nederland hebben het cloud-operating-model omarmd. Dit heeft geleid tot de snelle uitbreiding van de public cloud in bijna negen op de tien IT-omgevingen, inclusief een mix van zowel public als private clouds. Het is duidelijk dat we in een multicloud-wereld leven.”

Het afbreken van silo’s

Echter zien veel leiders zich geconfronteerd met meer complexiteit, omdat elke cloudomgeving in feite een silo is. Dit heeft het voor bedrijven en organisaties moeilijk gemaakt om verspreide data te beheren en de werkelijke waarde van hun IT-investeringen te benutten. “Multicloud by design is onze visie om klanten te helpen het ware potentieel van multicloud te ontsluiten en tegelijkertijd de ﬂexibiliteit en controle van IT te vergroten. Ze krijgen daarmee het vermogen om applicaties tussen clouds te verplaatsen en gegevens naadloos met elkaar te verbinden, zodat ze het maximale uit hun IT-infrastructuur kunnen halen.” Door deze visie tot leven te brengen, probeert Dell Technologies klanten volledige vrijheid te bieden bij het ontwerpen van hun multicloud-ecosysteem. “Ze willen graag alles vanuit één console beheren en deze indien mogelijk as-a-service afnemen. Dell

DIC_Gartner_september 2023_Dell.indd 24

kan hen nu optimaal ondersteunen met een modern portfolio en bijbehorende services”, vervolgt Moll. Het nieuwe Multicloud Data Services-aanbod werd op Dell Technologies World in de Verenigde Staten onthuld.

De kracht van data benutten “Naast het afbreken van silo’s en het maximaliseren van het rendement op investeringen in IT, kan ons nieuwe aanbod klanten ook helpen een van hun meest urgente uitdagingen het hoofd te bieden: hoe kan mijn team de kracht van data benutten, waar deze data zich ook bevindt?” vervolgt Moll. “Om dit te doen hebben klanten oplossingen nodig die hun mensen volledige controle geven over waar apps en infrastructuur draaien en hoe ze deze gebruiken. Een multi-cloud by design.” “Er is geen one size ﬁts all”, zegt Moll. Dat betekent dat bedrijven altijd de keuze moeten hebben bijvoorbeeld een combinatie van de public en private cloud te gebruiken, of in sommige gevallen iets terug migreren naar een on-premises datacenter. Het managen van al deze clouds en de ﬁnanciële kant daarvan kan voor organisaties soms lastig zijn. Daarom biedt Dell Technologies alles aan via een as-aservice-model en kunnen klanten alles vanuit één console beheren.

Van data naar intelligentie Moll realiseert zich ook dat de verschuiving naar multicloud alleen niet voldoende is om baanbrekende

innovatie binnen een organisatie te ontsluiten. Bedrijven zien het potentieel voor echte productiviteitsstijgingen met Generative AI (GenAI), waardoor datawaarde wordt ontsloten die hun business versnelt, van besluitvorming tot digitale transformatie. Moll: “Generative AI is een grensverleggende technologie om waarde uit data te halen en klanten mee te helpen concurrentievoordeel te behalen. Organisaties moeten zich er echter van bewust zijn dat het gebruik ervan ook een kostbare aangelegenheid is.”

Generative AI

Er is heel veel rekenkracht nodig voor generative AI. Hoe houd je grip op de kosten? Waar ga je die rekenkracht vandaan halen? Hoe haal je waarde uit ongestructureerde data? “Om klanten te helpen met deze vragen hebben we samen met NVIDIA Project Helix ontwikkeld en geïntroduceerd. Dit omvat een oplossing die klanten een ﬂexibele, slimme, cyberbestendige infrastructuur biedt die is geoptimaliseerd voor AI-gebruik.” “Het is een heel gaaf initiatief, waarbij klanten AI-modellen kunnen inzetten om bijvoorbeeld marktinzichten te krijgen. Of ze kunnen het inzetten voor hun klantenservice. Klanten beschikken hiermee over een fullstack oplossing met alle intelligentie die op dit moment voorhanden is.”

Fort Zero

Terwijl organisaties door een multicl-

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:35:16 AM

MULTICLOUD

Frontier. “In dit project komen device management en security samen”, legt Moll uit: “Elk nieuw, intelligent apparaat dat je toevoegt, vormt een potentieel risico. Daarom zorgt Native Edge ervoor dat deze apparaten bij de onboarding in het netwerk direct worden beveiligd, constant worden gemonitord en direct onderdeel uitmaken van het geldende securitybeleid.”

Duurzaamheid en wendbaarheid

Isabel Moll

oud-wereld navigeren en generative AI omarmen, is het van cruciaal belang dat cyberbeveiliging voorop blijft staan. De cyberbeveiligingsstrategie van een organisatie moet de infrastructuur overstijgen en zich uitstrekken tot de applicaties, data en algehele structuur.

Zero Trust-oplossing (waarbij niets of niemand wordt vertrouwd tot het tegendeel bewezen is – red.) wordt op dit moment gevalideerd door het Amerikaanse Ministerie van Defensie. Zij denken actief met ons mee om dit verdedigingswerk nog sterker te maken.”

“Om klanten te helpen hun cyberweerbaarheid te vergroten, zijn alle Dell-producten secure by design. Dit betekent dat we onze eigen cyberoplossingen hebben die standaard in de oplossingen zijn ingebouwd, maar ook dat we samen met andere, gespecialiseerde partijen in de markt oplossingen hebben gebouwd. We creëren drie verdedigingslinies: hoe richt je het in, hoe monitor je en tot slot: hoe zorg je voor snel herstel als er toch iets gebeurt.”

De kracht van de Edge

Maar daar houdt Dell het niet bij. Met Fort Zero werkt Dell aan end-to-end veilig dataverkeer voor klanten. “Deze

Om bedrijven te helpen met deze vraag heeft Dell Native Edge ontwikkeld, voorheen bekend als Project

Dat extra verdedigingswerk wordt voor klanten van Dell steeds belangrijker omdat trends als generative AI en edge computing voor steeds meer data en dataverkeer zorgen. “Het aantal intelligente apparaten op de edge groeit exponentieel. Elk bedrijf wil de klantervaring of de productiviteit verbeteren, dus voegen ze devices toe om dat mogelijk te maken. Maar hoe zorg je ervoor dat je het goed beheert en veilig houdt?”

De nieuwste ontwikkeling waar Dell aan heeft gewerkt, is verweven in alle eerdergenoemde projecten en oplossingen en in het complete productportfolio van het bedrijf: zero waste sustainability. Moll: “Met andere woorden, hoe zorgen we ervoor dat apparaten duurzaam en eﬃciënt draaien én ook weer terug de supply chain in worden genomen. Bij alles wat we doen, denken we na over hoe we onze producten bouwen, distribueren (het liefst per trein!), verpakken en weer terugnemen. In die hele keten zijn we bezig om niet alleen energieneutraal maar ook waste-neutraal te worden.” Die inspanningen hebben niet alleen betrekking op de producten, maar Dell gaat hierover ook in gesprek met de klanten. “Het zou zonde zijn als data het nieuwe plastic wordt, zoals onze CTO zegt. Daarom helpen we klanten ook om zo eﬃciënt mogelijk te zijn. Hoeveel servers heb je écht nodig? Kun je die oude infrastructuur afstoten? Is het nodig om al deze data te bewaren?” Door samen met klanten in gesprek te gaan over deze vragen, helpt Dell Technologies hen op weg naar een moderne, duurzame technologische basis die organisaties sterker maakt en ervoor zorgt dat klanten voorop blijven lopen op het gebied van innovatie.

DIC_Gartner_september 2023_Dell.indd 25

9/19/2023 9:35:26 AM

SPECIAL

DWIGHT MAANSTER, DYNATRACE:

‘Hoe houd je grip op data in de multicloud?’ De multicloud brengt veel voordelen met zich mee, maar het maakt het ecosysteem van organisaties ook complexer. Organisaties verliezen daarmee de grip op data en systemen, zodat ze het risico lopen dat ze vertraging oplopen in de operatie. “De meeste organisaties hebben al snel vier of vijf managementtools. Maar hoe houd je dan het overzicht? En hoe herken je bottlenecks op tijd”, vraagt Dwight Maanster van Dynatrace zich hardop af. AUTEUR: ANNE VAN DEN BERG

wight Maanster is sinds 1 mei 2023 countrymanager voor Dynatrace Nederland. Eén van de redenen waarom hij bij de organisatie van start is gegaan is de enorme trackrecord. “We staan al dertien jaar rechts bovenaan in de Magic Quadrant van Gartner als het gaat om observability”, vertelt hij trots. Toch heeft nog niet elke organisatie zicht over zijn hele ICT-omgeving, laat staan de keten. Er is dus ook veel potentie voor Dynatrace.

Multicloud maakt IT-omgeving complexer

De complete IT-omgeving wordt steeds complexer door de komst van de multicloud, maar ook dragen ketens van organisaties zoals de overheid bij aan de complexiteit, vertelt Maanster. Daardoor staat data, wat het goud is van organisaties, nu verspreid over meerdere type systemen en servers, dus hoe zorg je

‘Stel dat je wilt overstappen naar de public cloud, dan heb je grip op de migratie: je weet precies waar wat staat, wat wel en niet mee kan’ dat je overzicht houdt? Maar ook: hoe zorg je ervoor dat eventuele bottlenecks direct worden opgespoord en opgelost? Om proactief obstakels op de lossen, onderzoekt Dynatrace al sinds 2013 de inzet van AI in observability en IOPS. Sinds 2016 wordt AI in de oplossing ingezet om obstakels te herkennen en advies te geven. “Het model is gevoed met alle data over de storingen uit het verleden. Daardoor kan de oplossing meedenken in het oplossen van problemen. Dat is echt één van

DIC_Gartner_september 2023_Dynatrace.indd 26

onze USP’s en daarmee hebben we een voorsprong op onze concurrenten.”

Toewerken naar Black Friday

“Bottlenecks vertragen de operatie, dus daarom is overzicht zo cruciaal. Denk maar eens aan een retailorganisatie die toewerkt naar Black Friday. Die organisaties kunnen het niet veroorloven dat hun systemen eruit liggen of dat ze data niet tot hun beschikking hebben. Daarom is controle cruciaal. Het heeft niet alleen impact op de reputatie, maar het heeft direct impact op de ﬁnanciële resultaten van zo’n event als Black Friday.” In de overheid ligt het uiteraard anders. Daar zijn geen Black Friday’s of andere momenten waarop de druk op de organisatie het maximale bereikt. Toch heeft de overheid net zoveel of misschien wel meer behoefte aan overzicht over alle data en systemen. Maanster vertelt: “In de overheid is vooral ketenintegratie belangrijk om de dienstverlening naar de burgers, partners en medewerkers te verbeteren.”

Data móét veilig zijn

Ondanks dat de overheid geen klanten kan verliezen door een slechte service, worden overheidsorganisaties zich bewust van de wensen en eisen die leven bij de burger, vertelt Maanster. “Burgers eisen dat ze hun zaken kunnen regelen via een app, dat hun data veilig is en dat ze op elk moment en realtime bij hun data kunnen. Ze hebben dus geen keus. Maar ook gezien vanuit de kosten is het slim om grip te hebben op data en systemen.” Denk aan RDW, Ministerie van Justitie, Belastingdienst: zomaar drie onderdelen van de overheidsketen met ontzettend veel servers en omgevingen waar

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:36:11 AM

MULTICLOUD

Dwight Maanster

data ligt opgeslagen. “Hoe breng je overzicht over de hele keten? En hoe doe je dat terwijl je óók rekening houdt met security en dataprivacy. Dat is heel complex. Tel daarbij op dat data vaak realtime inzichtelijk moet zijn en slimme objecten worden gebruikt om data te verzamelen.”

Vier of vijf monitoringtools

Een gemiddelde overheidsorganisatie heeft volgens Maanster al snel vier of vijf monitoringtools tot hun beschikking, elk gekoppeld aan een ander systeem. Door gebruik te maken van een oplossing zoals die van Dynatrace wordt dat teruggebracht naar één systeem: “Door het samen te brengen in één systeem heb je aanzienlijk minder beheerinspanningen. Daardoor heb je ook meer tijd om te innoveren.” Een innovatie waar toch ook de overheid naar kijkt is de overstap naar de cloud. Maanster verwacht

dat de meeste privacygevoelige data niet wordt overgezet naar de public cloud, maar open data kan misschien wel daar zijn plek. “Maar stel dat je besluit dat je wilt overstappen, dan heb je meer grip op de migratie omdat je precies weet wat waar staat, wat gemigreerd kan worden en wat niet meer kan naar de cloud.”

Dynatrac is partner centric

Om de overheid en andere organisaties te helpen werkt Dynatrace overigens graag met partners samen, vertelt Maanster: “We zijn een partner centric bedrijf. Wij trainen, begeleiden partners en treden als een team op naar klanten toe. Wij nemen ze soms aan de hand en anders doen ze het bij ons. Nog beter dan wij weten ze de businesscases voor hun klanten. We zijn een ideale combinatie om met onze technologie de usecase van klanten zoals overheidsorganisaties op te lossen.”

DIC_Gartner_september 2023_Dynatrace.indd 27

9/19/2023 9:36:16 AM

SPECIAL

Datagestuurde onderneming werkt eﬃciënt en innovatief Datagestuurde bedrijven werken efficiënter en innovatiever. De theorie is bekend, maar in praktijk moet er veel gebeuren om hier optimaal van te kunnen profiteren. “Als specialist met diepgaande kennis van zowel de techniek als van data en applicaties gaat SLTN hierover de dialoog aan met haar opdrachtgevers, meestal de CIO maar ook steeds vaker de CEO.” AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

et thema van Gartner ITSymposium dit jaar is ‘Unleashing possibilities’, een voortzetting van het verhaal in eerdere edities over het groeiende belang van de CIO als leider, die de acceptatie en implementatie van technologie binnen de business moet orkestreren. “Het is een proces; eerst moet de technologie worden geaccepteerd, dan geadopteerd en uiteindelijk geïmplementeerd”, zegt Eugene Tuijnman, CEO van SLTN, daarover. Als hij met de beslissers aan tafel zit staan er veelal diverse thema’s op de agenda. “De algemene trend die we zien bij elke onderneming is dat ze eﬃciënter en innovatiever willen worden. En dat kan alleen bereikt worden met datagestuurd ondernemen en natuurlijk komt Artifcial Intelligence daarbij om de hoek kijken. In het algemeen moet je dan toegang hebben tot alle data van een onderneming die gegevens moet omzetten naar informatie, en dat is niet zomaar mogelijk.”

Cloud

Hij vervolgt: “Informatie zit in allerlei applicaties, van ERP-systemen tot legacy applicaties en in-house data, en het is een forse klus om dit allemaal te verzamelen èn te verwerken. Daarnaast moet je rekening houden met data governance; wie mag toegang hebben tot welke data en hoe zit het

DIC_Gartner_september 2023_SLTN.indd 28

met de privacy?” “Als je streeft naar een datagestuurde onderneming, zodat je innovatiever en eﬃciënter kan werken, is er enorm veel werk te verzetten. Je moet bijvoorbeeld navigeren door het mijnenveld van weten regelgeving. En aan de technische kant heb je te maken met discussies over de vraag hoe je omgaat met bestaande maar ook toekomstige (SaaS) applicaties, en waar je deze zeer gevoelige data gaat opslaan.” “Veel bedrijven kiezen voor de cloud, maar dan is de vraag welke vorm van cloudadoptie je dan kiest. Daarin zijn veel opties waaronder Public Cloud de meest gekozen is. Bij SLTN hebben wij voor een hybride model gekozen, dus Public in combinatie met onze private cloudomgeving. Deze laatste kunnen wij aan bieden met voorspelbare prijzen in plaats van de onprettige en onvoorspelbare prijsverhogingen van Public Cloud aanbieders. Dat de Data op Nederlandse bodem staat en onder Nederlandse wetgeving valt is een prettige bijkomstigheid voor veel klanten.”

Kosten en Personeel

Een andere uitdaging waar organisaties nog steeds mee te maken hebben is het tekort aan gekwaliﬁceerd en gecertiﬁceerd personeel. En, meer recent, kostenstijgingen. “Alles is een stuk duurder geworden. In de afgelo-

pen twaalf tot achttien maanden zijn de prijzen voor de IT met twintig tot vijfentwintig procent gestegen. De overheid kan budgetten misschien nog oprekken, maar het bedrijfsleven zit in een andere situatie.” “Als specialist met diepgaande kennis van zowel de techniek als van data en applicaties gaan we hierover de dialoog aan met onze opdrachtgever, meestal de CIO maar ook steeds vaker de CEO. Daar is de business vaak bij betrokken, met name op het gebied van data en applicaties. Want het is de verantwoordelijkheid van de bestuurders om de volledige organisatie mee te nemen en voor te bereiden op wat komen gaat.”

Overheid

Naarmate de rol van data groter wordt groeit de impact daarvan op de maatschappij. Dit betekent dat het thema ook vanuit de overheid meer aandacht krijgt. Onder meer vanuit de Rijksoverheid en de Europese autoriteiten. “Soms loopt dit parallel, maar soms kruisen de lijnen elkaar, waardoor het proces traag wordt. Soms mis ik wel de consistentie. Het helpt ook niet dat de Verenigde Staten nog steeds hun eigen ideeën hebben over wat wel en niet mag en dat de EU dit veeal niet overneemt. Dit maakt het moeilijk om als land consistent en toekomstgericht te investeren in data governance.”

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:38:56 AM

DATAGESTUURDE ONDERNEMING

Eugene Tuijnman

Hij pleit op het gebied van die data governance voor een genuanceerde aanpak. “We zijn er allemaal mee bezig, en soms slaat het gebruik van de noemer ‘privacy’ teveel door. Uiteraard is het heel belangrijk dat je weet wie er met je data omgaat en dat je daar zelf invloed op mag hebben. De overheid vervult daarin een regierol, maar moet niet zelf de uitvoerder worden. In sommige gevallen zie je dat de overheid zich fysiek met zaken bemoeit, maar naar mijn mening moet de overheid een regielandschap vormen met goede kaders van weten regelgeving.”

Rechterlijke macht

”Daar moet dan de rechterlijke macht op aansluiten. Want daarin bestaat wel een aanzienlijke kloof. De gemiddelde rechter blinkt niet uit in kennis inzake de IT. Je kunt dus wel weten regelgeving opstellen, maar de interpretatie daarvan en het gebrek aan jurisprudentie maken het complex en dan hebben we het nog niet eens over de snelheid van veranderingen en de opkomst van nieuwe technologie.” Hij vindt het daarom belangrijk om als branche verbinding met de politiek te houden. “Daarin valt veel te winnen

door samenwerking met specialisten die hen kunnen bijpraten. Een belangrijk punt bijvoorbeeld is ethiek rondom zaken als AI en datagebruik. We kunnen als sector veel meningen hebben, maar die moeten we dan wel gesteund krijgen vanuit de politiek. Dat kan de Nederlandse politiek zijn, of de regionale politiek, of de EU. Het kost veel tijd en effort om politici mee te nemen in de route die wij als sector zien.”

Leveranciers

Deze trends hebben ook hun invloed op de leveranciers waar SLTN nauw mee samenwerkt. “Een bedrijf als IBM wordt steeds meer een softwarebedrijf. Natuurlijk hebben ze nog hun infrastructuur, maar ze zijn gespecialiseerd in het aanbieden van een sterk en divers softwareplatform. De CEO zei twee jaar geleden al dat de focus niet alleen op data ligt, maar ook op data governance en met de opkomst van AI veranderd de wereld nog sneller maar kijk uit waar je als onderneming je data aan beschikbaar stelt. IBM Watson is een mooi voorbeeld van Enterprise AI waarbij je Data niet publiekelijk beschikbaar komt zoals wel bij ChatGPT. Ook op reletief eenvou-

dige gebieden komen er steeds meer AI-toepassingen, zoals al in de reguliere Oﬃce365 e-mails.In de nieuwste versie ‘leest’ Microsoft mee en geeft bij elke beantwoording die je wil geven al een ‘antwoord’ suggestie. Oh, nog niet bij stilgestaan?” Dell investeert bijvoorbeeld in het optimaliseren van data en data warehousing technologie, waar bedrijven als Nvidia weer excellente oplossingen voor leveren. “Ik sprak onlangs met Michael Dell, die heel trots een nieuwe server liet zien waar tot wel zeven van de meest krachtige Nvidia GPU’s in kunnen, elk van een half miljoen per stuk.” Dat illustreert een interessante ontwikkeling waarbij fabrikanten enerzijds de ‘reguliere wereld’ blijven bedienen met technologie, maar ook werken aan zeer gespecialiseerde systemen. En dat binnen een paar jaar overlappen met quantum computing. But that’s a whole other story.”

Rekenkracht

Dat raakt weer de groeiende populariteit van AI. “Organisaties zijn altijd op zoek naar verbetering in de eﬃciëntie van processen. De behoefte om zaken op een meer innovatieve en eﬃciënte manier te doen, zowel qua kosten als qua doorlooptijd, is overal aanwezig. Er wordt dus natuurlijk gekeken of AI hier een rol in kan spelen. En de computerkracht om dit allemaal te doen neemt alleen maar toe.” “Er is een enorme acceleratie in de beschikbaarheid van technologie om de AI te voeden zodat deze zijn/haar werk kan doen, maar ook kan groeien. Die digitale voedingstoffen worden geleverd door de CPU’s en GPU’s. Want je kunt zoveel programmeren als je wilt en heel slim zijn, maar als je de rekenkracht niet hebt, kom je helaas niet echt ver. En ik ga in dit artikel maar niet in op beschikbaarheid van stroom.”

DIC_Gartner_september 2023_SLTN.indd 29

9/19/2023 9:39:05 AM

SPECIAL

Apple groeit sterk in Enterprise-markt Het thema Unleashing Possibilities dat Gartner dit jaar gebruikt voor ITSymposium is ook van toepassing op de mogelijkheden die Apple-technologie de zakelijke markt biedt. Steeds meer organisaties bieden hun medewerkers de mogelijkheid om oplossingen van Apple te gebruiken. Jamf, aanbieder van management en security oplossingen voor Apple, speelt hierop in. AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

“

ij zien drie belangrijke markttrends die nauw met elkaar verbonden zijn”, zegt Wouter Goed, Senior Country Manager Benelux bij Jamf. “Ten eerste zien we dat er steeds meer gedaan moet worden met minder, door macro-economische situaties die meer druk leggen op IT en internetveiligheid. Deze moeten steeds effectiever zijn, maar tegelijkertijd moeten ze ook hun organisatie beter beschermen tegen toenemende veiligheidsrisico’s.” “Een tweede trend is dat technologie en eindgebruikerservaring steeds meer als één geheel worden gezien. Organisaties benadrukken vaak dat het compliant en veilig moet zijn, maar eindgebruikers willen vooral dat het eenvoudig en eﬃciënt is, en

geving is al langer gaande. Dit begon met het management, maar is overgegaan naar beveiliging. Het trainen van IT-personeel in beveiliging is een kleinere stap, en dat is vaak al onderdeel van één traject.” Wat door de jaren heen met Apple is gebeurd beschrijft hij als het ‘hockeystick-effect’. “We zitten echt in die stijgende lijn, ondanks de afgelopen twee kwartalen waarin de hele markt last had van de economische crisis. Daarom is er momenteel een correctie gaande. Wat we zien is dat gebruikers die vroeger met een Mac begonnen op universiteiten, nu managers zijn. Zij vinden dat medewerkers zelf moeten kunnen kiezen waarmee ze willen werken.”

Schaduw IT

dat hun privacy wordt gewaarborgd. Gelukkig wordt deze balans steeds beter gevonden. Dit komt deels doordat bedrijven willen groeien, maar er zijn steeds minder getalenteerde mensen die je kunt aantrekken of behouden. Daarom wordt de gebruikerservaring steeds belangrijker. Bedrijven geven hun werknemers steeds vaker de keuze met welke technologie zij het beste kunnen werken.”

”IT moest hier iets mee, want het begon in de schaduw. Die ontwikkeling is al een aantal jaren aan de gang, zeker in Nederland. Wat je nu ziet, is dat de ervaring met Apple veel meer aanwezig is. Mensen weten al veel meer en het landschap wordt volwassener. Eén van de cijfers die dat bewijzen, is dat we onze business in de zakelijke markt hebben verdrievoudigd.” De werkgever van de toekomst hecht veel waarde aan de ervaring van de eindgebruiker. “Ze willen slimme mensen aantrekken en behouden. Thuiswerken en salaris zijn belangrijk, maar de keuze van technologie ook. Veel bedrijven komen niet zozeer met de vraag of ze Apple willen, maar hoe ze het kunnen implementeren en beheren binnen hun organisatie.”

Beveiliging

Ziekenhuis

‘Bedrijven geven hun werknemers steeds vaker de keuze met welke technologie zij het beste kunnen werken’

“De laatste trend is dat de IT- en security teams steeds meer naar elkaar toegroeien. Dit hangt ook samen met de eerste trend, namelijk meer doen met minder. Waar je vroeger zag dat beveiliging zich voornamelijk op compliance richtte en IT op gebruikerservaring, zie je nu dat deze steeds meer samenwerken. Het proces om Apple te integreren in de bedrijfsom-

DIC_Gartner_september 2023_JAMF.indd 30

“Ze willen Apple kunnen aanbieden en vragen ons hoe ze dat kunnen beheren en beveiligen. Een mooi voorbeeld is een groot ziekenhuis. Tweeëneenhalf jaar geleden kochten veel artsen daar met hun eigen budget een Mac, omdat ze er zo productief mee waren. Maar de directie zag dat er daardoor veel onbeheerde en onbeveiligde Macs waren, waar wel

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:41:16 AM

UNLEASHING POSSIBILITIES MET APPLE

‘Beheer Apple niet als een Microsoftapparaat dat toevallig een Apple is’

Wouter Goed

bedrijfsgegevens op stonden. Dus zijn ze begonnen met een proefproject om te zien of ze deze computers konden beheren en beveiligen. Ze zijn in twee jaar tijd gegroeid van 200 naar 2.500 Macs.” Volgens hem is één ding enorm belangrijk voor organisaties die Apple willen gaan gebruiken: behandel Apple als Apple. “Wanneer je dat niet doet, ben je misschien wel compliant volgens de standaarden, maar in praktijk werkt het niet optimaal. Dus wat ik vooral wil meegeven is: beheer Apple niet als een Microsoft-apparaat dat toevallig een Apple is. Daar zit een groot verschil in.”

Security

Een voorbeeld van die specifieke tools is Jamf Executive Threat Protection, een tool voor geavanceerde detectie en respons ontworpen voor mobiele apparaten. Dit maakt gebruik van de technologie van ZecOps, een vorig jaar overgenomen bedrijf, om apparaten te monitoren en te reageren op geavanceerde aanvallen. De tool is ontwikkeld voor het identificeren van geavanceerde digitale bedreigingen en biedt meer inzicht in aanvallen op belangrijke gebruikers zoals overheidsfunctionarissen en hooggeplaatste werknemers. De applicatie verzamelt systeemlogs en apparaatinformatie, die worden geanalyseerd om mogelijke compromissen te identificeren. Zodra een bedreiging wordt gedetecteerd, stelt de tool organisaties in staat om snel te reageren en gecompro-

mitteerde apparaten te herstellen. Deze oplossing, samen met Jamf Protect, wordt ondersteund door Jamf Threat Labs, een team van experts in cybersecurity, datawetenschap en dreigingsonderzoek.

Beste werkplek

Met Jamf als bedrijf gaat het goed. Jamf is recent door Fortune erkend als een van de beste werkplekken voor vrouwen in 2021, op plaats 44. De rangschikking is gebaseerd op enquêteresultaten van meer dan 5,6 miljoen Amerikaanse werknemers. Volgens deze enquête gaf 96% van Jamf’s werknemers aan dat ze Jamf een geweldige werkplek vinden , onder meer omdat het werknemers ﬂexibiliteit en evenwicht biedt tussen werk en privé. In 2020 bekleedden vrouwen 36% van alle managementposities bij Jamf, wat boven het nationale gemiddelde in de industrie ligt. Het bedrijf had in 2020 een algemeen retentiepercentage van 90%, waarbij het retentiepercentage voor vrouwen wereldwijd en in de VS ongeveer 97% bedroeg.

Dominant

Wouter Goed is optimistisch over de groei van Apple in het enterprise-segment: “Wij denken dat Apple dominant gaat zijn in de enterprise-markt aan het eind van dit decennium, en dat baseren we op de trends en cijfers van de afgelopen 22 jaar. We zien deze verandering nu echt plaatsvinden, op basis van feiten.”

DIC_Gartner_september 2023_JAMF.indd 31

9/19/2023 9:41:23 AM

SPECIAL

Daan Stuifbergen

‘Zorg voor honderd procent functionele software’ Software is cruciaal voor de meeste bedrijven. Tegelijkertijd gaat het tempo van veranderingen aan die software omhoog. Om het risico van bugs in die releases tegen te gaan is het zaak het productieproces van die software anders in te richten, gericht op snel ontwikkelen en veilig testen. Dat kan door Code Deployment en Feature Releases gescheiden te houden. AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

oftware wordt steeds belangrijker voor veel bedrijven”, zegt Daan Stuifbergen, Country Manager Benelux bij LaunchDarkly, “Dat geldt eigenlijk voor alle sectoren. Wij hebben regelmatig te maken met organisaties waarvan je op het eerste gezicht niet zou verwachten dat software zo belangrijk voor hen is. Maar dat is het dus wel.”

DIC_Gartner_september 2023_LaunchDarkly.indd 32

De vragen waar klanten mee bij hem komen hebben volgens Stuifbergen over het algemeen te maken met de wens om steeds sneller die cruciale software te ontwikkelen. “Die softwareontwikkeling laat echt een versnelling zien. We hebben veel klanten die eerst bijvoorbeeld één keer per kwartaal een software release deden. Die willen nu dagelijks software releasen.”

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:42:59 AM

FUNCTIONELE SOFTWARE

‘Het voordeel van kleinschalig uitrollen is ook dat je kunt testen wat de impact is van die features’

Concurrentiepositie

“Ze voelen die noodzaak omdat ze anders hun concurrentiepositie dreigen te verliezen. Voor hen is het zaak om continu nieuwe features te implementeren. Maar als je besluit om dat te gaan doen brengt dat natuurlijk risico’s met zich mee. Want de reden dat zij eerst één keer per kwartaal een release deden is dat er eerst allerlei testen werden gedaan voordat die release uiteindelijk veilig kan plaatsvinden.” Dat heeft alles te maken met de werkwijze bij het ontwikkelen van software. “Wanneer je als developer werkt aan een nieuwe feature, dan pas je natuurlijk de code aan. Bij heel veel bedrijven is het nog zo dat je, op het moment dat je die feature implementeert in productie, die dan ook gelijk gereleased wordt.”

Feature Flags

“Dit betekent weer dat de software direct blootgesteld is aan je klant, wat een interne of een externe klant kan zijn. Dus op het moment van implementatie, wanneer de software zichtbaar en bruikbaar is voor je klant, dan moet het honderd procent goed zijn. “ Als er bugs in zitten, heb je een probleem.” De oplossing die LaunchDarkly daarvoor heeft ontwikkeld is een zogenoemd feature management-platform. “In feite zorgen wij ervoor dat je de deployment kunt scheiden van releases door het gebruik van Feature Flags. Een softwareontwikkelaar die aan zijn code werkt, wil het liefst zo snel mogelijk die code in productie brengen. Dat kan met LaunchDarkly, omdat je die features achter Feature Flags kunt hangen, waardoor ze nog niet zichtbaar zijn voor de eindgebruiker.”

Testen

Dit geeft organisaties in de aanpassing van hun software veel voordelen. “Het betekent dat de ontwikkelaar die code in productie kan brengen zonder te releasen, waardoor je de mogelijkheid hebt om in productie te testen.” En dat is ideaal, want dat is de werkelijke situatie. Dus eigenlijk kun je een aantal stappen overslaan doordat je je code beter beschermt. Dat is heel belangrijk omdat veel klanten de technische en commerciële releases gescheiden houden. “Wij noemen dat het scheiden van Code Deployment van Feature Releases.” “En als je in staat bent om dat te realiseren verlaagt dat je risico, terwijl het tegelijkertijd je snelheid van softwareontwikkeling verhoogt door het overslaan van diverse stappen. “Daarmee pakken we een belangrijke uitdaging van onze klanten aan.”

Goede basis

Feature Flags, of Feature Toggles, zijn niet nieuw. “De meeste bedrijven waar wij mee praten hebben al wel een vorm van Feature Flags of Feature Toggles.” Maar

in veel gevallen hebben ze die zelf gebouwd, en werken ze heel basaal. Meestal gaat het dan niet verder dan alleen een feature aan- en uitzetten, en dan vaak ook nog voor één speciﬁeke applicatie, niet schaalbaar naar de rest van je organisatie. “Het is dan lastig om het als standaard in je software development practices neer te zetten.” “De meeste klanten die naar ons toekomen met de uitdaging van sneller releasen met minder risico hebben behoefte aan een goede basis voor hun release proces. Het gaat eigenlijk om een bredere release strategie, waar LaunchDarkly een zeer geavanceerde ‘rules engine’ voor heeft ingebouwd.”

Releasen

Hiermee kun je features releasen op de manier die je zelf kiest. Bijvoorbeeld als je een bepaalde feature eerst wilt releasen naar vijf procent van je klanten. Dat kan eenvoudig met wat we een percentage rollout noemen. “Met onze oplossing kun je, zonder dat je de code hoeft te veranderen, met twee muisklikken die feature zichtbaar maken voor die vijf procent van je klanten, om dan vanuit daar geleidelijk verder uit te rollen naar de rest van je klanten.” Andere bedrijven willen bijvoorbeeld nieuwe features eerst alleen in een bepaald land uitrollen, daarna pas in een ander land. “Dan willen ze niet voortdurend dat soort regels in de code van hun software plaatsen.” Met Feature Flags hoeft dat ook niet. Je houdt één codebase aan, het concept is hetzelfde. “Als je alleen in Duitsland wilt uitrollen dan zorg je gewoon dat je alleen Duitsland aanzet, de rest nog niet.”

Impact

“Het voordeel van kleinschalig uitrollen is ook dat je kunt testen wat de impact is van die features. Dus misschien weet je, als je het ontwikkelt, wat het kost. Wanneer je die features ontwikkelt heb je bepaalde verwachtingen over de impact ervan. Wanneer je dat eerst kunt testen om op basis van harde data een beslissing te nemen, weet je of je het naar alle gebruikers, in alle landen, wilt uitrollen.” Hij besluit: “Dergelijke datagedreven beslissingen zijn enorm waardevol voor bedrijven. Je zorgt er bovendien voor dat het releasen van software niet een technische aangelegenheid blijft, waarvan niemand in productmanagement de taal begrijpt en dus geen rol kan spelen in de release van een bepaalde functie. Met ons SaaS-platform kun je ook de business betrekken bij je release-strategie.”

DIC_Gartner_september 2023_LaunchDarkly.indd 33

9/19/2023 9:43:04 AM

SPECIAL

Inzicht in het complexe applicatielandschap De IT-omgeving is voortdurend in beweging, en wordt er door alle veranderingen in de loop der tijd niet altijd overzichtelijker op. LeanIX speelt hierop in door tools aan te bieden om toch snel het uitgebreide applicatielandschap in kaart te brengen, èn daar de juiste informatie uit te halen. AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

e uitdaging waar veel van onze klanten voor staan is dat hun applicatie- en technologielandschap moet evolueren om te voldoen aan de huidige eisen -en die van de komende jaren”, zegt Tim Bloemer, Enterprise Account Executive bij LeanIX. “De vraag is dus hoe je het huidige applicatie- en technologielandschap kan transformeren om toekomstbestendig en concurrerend te blijven.”

Noodzakelijk Inzicht

LeanIX streeft ernaar hen te helpen met een toegankelijke SaaS tool geënt op het in kaart brengen van hun Enterprise Architecture waarmee zij klein kunnen beginnen, om vervolgens geleidelijk te groeien. “Dat kan zo simpel zijn als bestaande Excel-sheets met applicatielijsten en interfaces uploaden naar die tool. Vervolgens kunnen ze al de eerste rapportages gaan draaien, waarbij je kijkt naar je huidige applicatielandschap, wat je daar al over weet en wat je nog wilt leren. Je kunt zelf die informatie verder verrijken of binnen de organisatie het gesprek aangaan met je collega’s.” De vergaarde informatie en rapportages worden tot op C-level gebruikt om allerhande transformatievraagstukken te ondersteunen. Denk aan kostenbesparing op applicaties, verhogen van de toegevoegde waarde van applicaties, cloud transformaties, SAP S/4 transformaties en omgaan met risico’s van het technologie landschap.

Google Maps voor IT

“Ons unieke karakter is de gebruiks-

DIC_Gartner_september 2023_LeanIX.indd 34

vriendelijkheid van de Enterprise Architecture Management SaaS tool. We noemen onszelf ook wel de “Google Maps voor IT”, omdat wij complexe architectuur toegankelijk willen maken voor elke gebruiker. Zo kun je bijvoorbeeld naar de business toegaan en vragen stellen over applicaties, zoals: ´Waar gebruiken jullie dit voor?´ en ´Welke processen ondersteunt deze applicatie?´. Daardoor heb je snel een vrij compleet beeld van het applicatielandschap.” “We hebben ook een kant-en-klaar datamodel, niet een blanco pagina waarop je zelf je bedrijfsmodel moet gaan ontwerpen. Dit model is al door duizenden gebruikers getoetst en gebruikt, en vormt een solide basis waar je je data aan kunt koppelen, zodat je niet over dat aspect hoeft na te denken. Het denkproces van ‘hoe gaan we dit onderbrengen’ hebben wij al voor hen ingericht.”

Digitale transformatie

De gesprekspartners voor deze oplossing zijn typisch enterprise architecten. “Zij verzamelen en deﬁniëren de architectuur, maken plannen en zorgen ervoor dat risico’s worden afgedekt en dat er eﬃciënt wordt omgegaan met het landschap. Boven hen zitten vaak weer CIO’s en CTO’s die geïnteresseerd zijn in de technologische risico’s, de impact op de business èn kosten.” “Hun doel is om ervoor te zorgen dat de adoptie van nieuwe technologieën zo hoog mogelijk is. Daarnaast hebben we te maken met IT-directeuren, projectmanagers die nieuwe applica-

ties moeten uitrollen en snel willen begrijpen hoe het landschap in elkaar zit. Ook hebben we te maken met transformatiemanagers, die zich bezighouden met digitale transformatie en breder kijken dan alleen applicaties.”

Veel voorkomende valkuil

Een valkuil in dit proces kan zijn dat gebruikers in de beginfase te diep op de details ingaan. “Ons advies is om eerst een volledig, maar holistisch, beeld te krijgen en pas daarna de diepte in te gaan. Architecten hebben soms de neiging om zaken te overdenken, wij proberen ze in de beginfase wat in toom te houden. Maak scherpe keuzes in wat je wel en niet wilt registreren. Dit zorgt ervoor dat je een beheersbare set aan data behoudt.” Een ander belangrijk aspect dat aandacht verdient is hoe de rest van de organisatie meegenomen wordt in dit verhaal. “Het is belangrijk dat de business begrijpt wat we aan het doen zijn en waarom. We hebben verschillende rapporten, diagrammen en visualisaties die op basis van dezelfde data verschillende vragen kunnen beantwoorden voor verschillende doelgroepen. Iedereen kijkt met een andere invalshoek, maar altijd op basis van dezelfde data. Het is dus belangrijk om goed na te denken over wie je met deze informatie gaat benaderen.”

Toename van AI

Ook AI speelt een rol binnen deze dienstverlening. “Als enterprise architect probeer je grip te krijgen op wat er gebeurt binnen je organisatie. Wij helpen daarbij door snel inzicht te ge-

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 9:47:47 AM

APPLICATIES

‘Ons unieke karakter is de gebruiksvriendelijkheid van de Enterprise Architecture Management SaaS tool’

ven in waar de interesse ligt en welke standaarden gebruikt worden. Zo kunnen architecten snel in contact komen met hun gebruikers en de leercurve zo goed mogelijk faciliteren.” “Daarnaast investeren wij zelf ook in AI. Een grote verandering in ons product is dat we een AI-assistent hebben gelanceerd in samenwerking met Microsoft. Dit betekent dat veel van de data-vergaring niet meer door mensen gedaan hoeft te worden, maar door AI. Denk bijvoorbeeld aan het beschrijven van applicaties of het aanbieden van logische vervangingsopties voor technologie. Je kunt de tool vragen welke leveranciers bepaalde diensten wel of niet aanbieden, en vervolgens vult de tool de data voor jou in. Hierdoor nemen we veel administratief werk uit handen van de architecten. Dit zijn de twee manieren waarop AI nu binnen onze oplossing een rol speelt.”

Blijvend Relevant

Tim Bloemer

Die digitale transformatie blijft volgens hem nog jaren relevant. Ook kostenoptimalisatie en modernisering van het applicatielandschap en cloud en ERP migratie zijn voortdurende onderwerpen waar we veel mee te maken hebben. “Mensen beginnen zich af te vragen of ze alles wel op een verantwoorde manier doen. Na de grote verschuiving naar de cloud is het nu de vraag of ze hun resources daar wel op een eﬃciënte manier beheren. Ze willen op een meer verantwoorde manier omgaan met het gebruik van die resources. Dat vind ik een mooie ontwikkeling.”

DIC_Gartner_september 2023_LeanIX.indd 35

9/19/2023 9:48:04 AM

SPECIAL

Flexibel in de cloud Organisaties hebben te maken met diverse uitdagingen rond het gebruik van cloud, van hogere kosten tot gebrek aan flexibiliteit. Vaak zijn dit zaken waar zij vooraf geen rekening mee hebben gehouden. Ook het toenemende gebruik van AI en het toenemend aantal sensoren leidt tot nieuwe vragen. Een abstractielaag als die van Nutanix kan daarin uitkomst bieden. AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

ij zien een aantal duidelijke trends”, zegt Sander Scholten, Sales Director Nederland bij Nutanix. “We zien dat rondom de cloud langzaam maar zeker een algemeen begrip begint te ontstaan, namelijk cloud economics. Steeds meer klanten kloppen bij ons aan omdat de onvoorspelbaarheid van het gebruik van applicaties in de cloud soms rekeningen oplevert die niet langer wenselijk zijn. Dit komt onder meer doordat de rente naar een niveau is gestegen waarop geld niet langer gratis is.” “Er was een tijd waarin klanten van hun ﬁnanciële afdeling de ruimte kregen omdat er groei was, en geld min of meer gratis was. Dat is nu anders, waardoor het optimaliseren van cloudkosten op de agenda komt te staan. Een andere trend die we zien is dat het opslaan van data op systemen door de groei van die hoeveelheid data tegen grenzen oploopt.”

Uniﬁed storage

We zien dat klanten de hyper-geconvergeerde vorm van storage gebruiken. Zo voldoen ze aan tachtig tot negentig procent van hun databehoefte, waarbij ze niet echt onderscheid maken tussen gestructureerde of ongestructureerde data. Dit wordt opgeslagen in object- of ﬁle storage, wat wij de uniﬁed storage benadering noemen, Dit zorgt voor eenvoud in het beheer van data, omdat je die tachtig tot negentig procent gewoon kunt afdekken met een generiek platform.” Ook daar zit uiteindelijk weer een kostencomponent achter zit. “Die

DIC_Gartner_september 2023_Nutanix.indd 36

kostencomponent gaat niet alleen over de hardware en de software, maar ook over het beheer van zo’n omgeving. Met het gebrek aan resources op de markt is steeds de vraag: kan het niet eenvoudiger? Kan het niet met minder mensen?”

Sensoren

Ricardo van Velzen, Manager Systems Engineering bij Nutanix, vult aan: “Als Nutanix hebben we te maken met heel veel aspecten van de infrastructuur. Een trend die we ook zien is meer

we zien is dat sensoren lokaal data genereren en dat bedrijven in zo’n omgeving iets met die data wilt doen, bijvoorbeeld met machine learning om snel ter plaatse beslissingen te kunnen nemen. Maar al die algoritmes moeten ook getraind worden, en daar heb je veel power voor nodig.” “Je moet dus een soort datapipeline hebben vanuit de edge naar een centrale plek, waar dan centraal de algoritmes getraind worden. De AI/ML stack die dit regelt faciliteren wij op onze infrastructuur. We bedenken niet

‘We kijken constant of het eenvoudig genoeg is zodat mensen er snel mee aan de slag kunnen’ vraag naar beheer van remote sites (Edge). Het gebruik van steeds meer sensoren en de groei van de hoeveelheid data die daaruit voortkomt zorgt voor nieuwe uitdagingen.” “Als specialist in infrastructuur komen we bij bedrijven die veel locaties hebben. De dynamiek daarin is interessant. Het eerste wat je dan moet regelen is dat zo’n locatie makkelijk te beheren en op te zetten is. We noemen dat de deployment. Dat speelt bijvoorbeeld bij een bedrijf als Vopak, dat veel terminals over de hele wereld heeft. Iedere keer als zo’n locatie opgezet moet worden, moet dat heel snel geregeld worden.”

Machine learning

Scholten: “Een andere trend die

de complexe algoritmes en software, maar we zorgen er wel voor dat het integreert met ons platform.”

Abstractielaag

Van Velzen: “Bedrijven met een hybride cloudomgeving, en dat zijn er steeds meer, werken zowel on-premise, als in de publieke cloud en misschien zelfs in meerdere publieke clouds. Wat wij daarin doen is gericht op het laten landen van de data of de applicaties waar ze het beste passen. Dit betekent dat je met applicaties moet kunnen schuiven. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, verschillende platformen vereisen verschillende kennisgebieden.” “Wat wij doen om onze klanten te helpen is een hybride vorm opzetten, een koppeling van on-premise naar de

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 10:06:45 AM

CLOUD ECONOMICS

eronder kun je zo’n virtuele machine veel beter definiëren en er flexibeler mee omgaan, wat veel kosten bespaart. Dat kun je uitdrukken in een heldere TCO. Wanneer je daarmee naar de financiële leiding binnen je bedrijf gaat heb je daar een goed verhaal. En met het management praten we over het gemak waarmee je een omgeving kunt beheren, en hoe snel je die kunt opzetten. En dat is snel. Als je een dergelijke omgeving wilt opzetten dan kun je dat in 20 minuten doen. Je kunt dan een koppeling maken naar je eigen omgeving en binnen een half uur je workloads laten draaien, zonder dat je specifieke kennis nodig hebt.”

Overstappen Sander Scholten

cloud, zoals AWS of Azure. We creëren dan een abstractielaag over AWS een Nutanix-laag, die je beheert als een Nutanix cloud. Je beheert on-premise op dezelfde manier als de cloud, je hebt dus geen speciﬁeke kennis van AWS nodig. Hetzelfde doen we met Azure. Dit bespaart veel tijd in het zoeken naar specialisten voor AWS of Azure. We kijken constant of het eenvoudig genoeg is zodat mensen er snel mee aan de slag kunnen.”

Financiën

Scholten: “Vanwege het strategische karakter van die infrastructuur spreken we hierover met het management en hoger, zeker als het gaat om de ﬁ-

nanciële aspecten die steeds zwaarder wegen. Budgetten worden kleiner, dus er wordt steeds meer gekeken naar wat er nog meer kan voor dezelfde euro. Dit betekent dat over de ﬁnanciële kant praten met de ﬁnanciële mensen binnen een organisatie.” Van Velzen: “We kunnen hen het verschil laten zien. Sommige bedrijven gaan naar de cloud terwijl de kosten steeds hoger worden. Als je een virtuele machine draait in de cloud moet je een instantie kiezen. Al snel merk je dat je steeds grotere instanties nodig hebt, zeker als je dit met honderden virtuele machines doet. Daar zijn veel extra resources voor nodig.” “Met zo’n abstractielaag van Nutanix

“Gartner ons daarom ook opgenomen in hun overzicht van cloud management tools. Vooral de ﬂexibiliteit wordt gewaardeerd. Klanten hebben vaak, om wat voor reden dan ook, ooit gekozen voor een bepaald pad. Daar beginnen ze aan, maar na een jaar ontdekken ze bijvoorbeeld dat hun cloud provider unilateraal besluit om de prijzen met tien procent te verhogen, of dat de netwerkprestaties tegenvallen. Dan willen ze overstappen naar een andere provider, maar dat blijkt niet zo makkelijk te zijn.” “Wanneer je echter gebruikmaakt van een platform als Nutanix dan kun je letterlijk van de ene op de andere dag overstappen. We pakken het op, zetten het ergens anders neer en je kunt doorgaan, omdat wat we Nutanix-instances noemen, inclusief de benodigde software, volledig overdraagbaar is. Dat zorgt voor ﬂexibiliteit.”

DIC_Gartner_september 2023_Nutanix.indd 37

9/19/2023 10:06:58 AM

SPECIAL

Een goede cloudstrategie heeft ook oog voor beheer Dat de beweging naar de Cloud voor veel organisaties een strategische rol speelt, is niet nieuw. Het enthousiasme heeft tot een flinke adoptie geleidt. Maar nog steeds blijven veel aspecten die zo’n cloudstrategie tot een succes maken onderbelicht. Wat zijn de belangrijkste afwegingskaders voor organisaties om geheel of gedeeltelijk de overstap te maken en hoe wordt de volle potentie van de Cloud benut? AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

“

an veel organisaties horen we dat ze naar de Cloud willen gaan”, zegt Emile Stam, CCO bij Open Line. “In deze reis is het echter essentieel te begrijpen waarom je naar de Cloud zou willen en wellicht zou moeten migreren. Het is dan ook meer een strategische vraag dan een doel op zich. De transitie naar de Cloud kan een middel zijn om bepaalde doelen te realiseren en dus is het voor organisaties belangrijk om te weten wat de Cloud echt is en welke relevantie het heeft afgezet tegen de strategische doelen.” Hij vervolgt: “Als je de transitie naar de Cloud overweegt, is het belangrijk inzichtelijk te krijgen om welke Cloud het precies gaat en welke additionele maatregelen je moet overwegen. Dat geldt voor de Cloud in het algemeen, maar tegenwoordig wordt iets al snel gepositioneerd al een cloudoplossing of -dienst. Het is een uitdaging om te achterhalen wat er precies achter een cloudoplossing of -dienst schuilt, hoever die reikt en welke afhankelijkheden er zijn.” “Welke verbanden zijn er, hoe praat een applicatie met een database, wat is het uitwisselformaat, welke API’s spelen een rol, welke servers of services zijn betrokken en hoe is de informatiebeveiliging en de disaster recovery opgezet? Dit inzicht in de af-

DIC_Gartner_september 2023_Open Line.indd 38

hankelijkheden is essentieel voor goed en adequaat beheer.”

Van standaard naar op maat

Het is belangrijk om te begrijpen hoe je de verschillende onderdelen die de Cloud vormen uiteindelijk goed laat werken voor de gebruiker. “Ook dat is in de huidige clouddynamiek een complex vraagstuk. Een belangrijk deel van onze rol is dan ook om organisaties bewust te maken dat er niet slechts één Cloud is, maar dat het veelal een samenspel is van verschillende ‘plukjes’ Cloud.” “Zonder dat je het als organisatie in de gaten hebt, ontwikkel je door organische groei feitelijk jouw ‘eigen Cloud’. Oftewel: een ‘Cloud op maat’ die leunt op een diversiteit aan cloudaanbieders, cloudoplossingen en clouddiensten. Het creëren van zo’n nieuwe keten kan toeval zijn, wat helaas vaak voorkomt, of een heel overwogen onderdeel van de strategie.” “Daar waar de Cloud excelleert in standaard en eenvoud, ontstaan er complexe structuren die aandacht behoeven om ze beheer- en beheersbaar én betaalbaar te houden. Goed beheer en rentmeesterschap liggen aan de basis liggen en zijn essentieel voor een succesvolle executie van een echte cloudstrategie. Sourcingsprofessionals weten dat ketenregie een vak apart is.”

Beheer

Ook de schaarste aan beschikbaarheid van kennis en kunde op de arbeidsmarkt speelt een belangrijke rol. “Vooral met betrekking tot de publieke Cloud (hyperscalers) zien we schaarste aan expertise. Veel mensen zijn weliswaar in staat om iets te bedenken, en zelfs om het te bouwen, maar het beheer ervan is vaak een stuk uitdagender. Nog steeds komen we tegen dat bedrijven denken dat dit de verantwoordelijkheid is van aanbieders als Microsoft of Google.” “Het klopt dat zij verantwoordelijk zijn voor het technische fundament van de Cloud, maar er bestaat een steeds groter wordend grijs gebied tussen technisch - en functioneel beheer, met functionaliteiten en parameters die maandelijks ook nog eens veranderen, maar die cruciaal zijn voor goede prestaties en voor een veilige en stabiele omgeving. En dan willen we ook ﬁnancieel de controle houden. Dit wordt aangevuld door een complexiteit aan functionaliteiten die vaak niet eenvoudig te overzien zijn door één enkele expertise.”

Bewust

Als beheerder levert Open Line een breed scala aan clouddiensten. “Wij willen onze klanten er bewust van maken dat ze prima naar de publie-

GARTNER SPECIAL - 2023

09-10-2023 11:49

CLOUDSTRATEGIE

die relevante functionaliteiten biedt.” “Pak Microsoft 365: de gemiddelde gebruiker van Microsoft 365 gebruikt slechts vier tot vijf procent van de beschikbare functionaliteit, terwijl ze wel voor honderd procent betalen. Als je die relevante functionaliteiten niet goed uitﬁltert, zien de gebruikers door de bomen het bos niet meer. Dit leidt tot productieverlies en irritaties.”

Contracten

Emile Stam

ke cloud kunnen migreren en een SaaS-strategie naleven, maar dat ze wel nadrukkelijk aandacht moeten besteden aan wijze waarop hun cloud beheerd gaat worden. Als managed cloud dienstverlener die dagelijks met meer dan 300 professionals bezig is met beheer, kijken we toch anders naar het vraagstuk dan een consultancy partij die veelal alleen maar adviseert en bouwt.” Ook het borgen dat het beheer en de bijbehorende informatiebeveiliging goed geregeld is krijgt meer aandacht van de wetgevers. Een goed voorbeeld is de Network and Information Security directive 2, de NIS2-richtlijn, die is vastgesteld door de Europese Unie en bedoeld om de cyberbeveiliging en de weerbaarheid van essentiële diensten in EU-lidstaten te verbeteren. Dit zal straks leiden tot wetgeving, persoonlijke aansprakelijkheid bij bestuurders en meer oog voor strengere beveiligingsnormen en meldingsvereisten voor incidenten.

Aansprakelijk

Een andere uitdaging die onverminderd blijft bestaan is security. “Door de veelheid aan technologische mogelijkheden zien we dat de time-to-market steeds korter wordt. Mede daardoor hebben we steeds meer last van Common Vulnerabilities and Exposures

(CVE). En die nemen snel toe in aantal, ook in de clouddiensten. Zagen we in 2016 nog 6.000 CVE’s, zal dit aantal in 2023 de 30.000 gaan passeren. Dat zijn serieuze en zorgwekkende aantallen.” “Dit vraagt om actie van CIO’s en de beheerorganisaties, want het heeft uiteindelijk grote impact op de bedrijfscontinuïteit als er een geïdentiﬁceerde kwetsbaarheid misbruikt

Ook in de cloudcontracten ziet hij een verandering waar CIO’s aandacht aan zouden moeten besteden. “Er is duidelijk iets aan het veranderen in de cloud. Vroeger lag de kracht in de mogelijkheid om op elk moment op en af te schalen. Dat kan tegenwoordig nog steeds, maar kent een hogere prijs. Een deel van de aantrekkingskracht van de publieke cloud verdwijnt daarmee. De private cloud lijkt daarentegen – hoe vreemd het ook klinkt – op dat vlak steeds meer ﬂexibiliteit te bieden.” Hij besluit: “Op het gevaar af voor eigen parochie te preken, maar op het gebied van beheer is nog veel missiewerk te verrichten. Sommige mensen gaan er nog steeds vanuit dat ‘de Cloud’ één geheel is, en dat het meteen veilig is als ze het aanzetten. Maar als

‘Een echte moderne digitale werkplek is een werkplek die mensen overal kunnen gebruiken, maar bovenal een werkplek die relevante functionaliteiten biedt’ wordt. Helaas kunnen we gevolgen groot zijn, tegenwoordig zijn er voldoende voorbeelden in het nieuws.”

Relevantie

Gezond doseren van de mogelijkheden die cloud-oplossingen bieden is eveneens een belangrijk thema. “Neem bijvoorbeeld de werkplek: we zorgen dat die naadloos aansluit bij de eindgebruiker, want die wordt overspoeld met functionaliteiten, in de volksmond “feature push” genoemd. Maar heb je al die features echt nodig? Een echte moderne digitale werkplek is een werkplek die mensen overal kunnen gebruiken, maar bovenal een werkplek

je iets in de cloud activeert, dit koppelt aan je lokale systeem of speciﬁeke SaaS-oplossingen, moet er toch een beveiligingslaag tussen.” “Wij proberen de klant daarin mee te nemen. Ze zien ons met een private cloud als een datacenter partij, maar we hebben alle kenmerken van een normale cloud met het verschil dat we weten waar het staat, het zelf aan- en uit kunnen zetten en het zelf kunnen monitoren. Uiteindelijk gaat het om de vraag ‘Wie bel je als er iets aan de hand is? Laat helder zijn dat ik enorm geloof heb in de Cloud, maar dan wel een weloverwogen Cloud die naadloos aansluit en beheerd kan worden.”

DIC_Gartner_september 2023_Open Line.indd 39

09-10-2023 11:50

SPECIAL

‘AI stimulans voor Flash storage’ Innovatief inzetten van technologie is cruciaal om concurrentievoordeel te behalen. Een van de gebieden waarop dat kan is het slim organiseren van de opslag van data. Met name Flash opslag zorgt voor meer efficiëntie, en stelt AI onder andere in staat om beter toegang te krijgen tot belangrijke data. AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

ijdens Gartner ITSymposium zal de impact van AI een belangrijk thema zijn. Dat merkt Pure Storage ook, “AI op zich is niet iets heel nieuws.” zegt Remko Deenik, Technical Director Europe bij Pure Storage. “Maar door de introductie van AI tools als ChatGPT en Midjourney, generatieve AI, is het veel meer op de voorgrond gekomen.” “Iedere organisatie heeft gestructureerde data in hun systemen, maar er zijn ook veel ongestructureerde databestanden. En die ongestructureerde data groeit ongeveer tien keer zo snel als gestructureerde data. We verwachten zelfs dat die hoeveelheid wereldwijd tien keer zo groot zal worden. En hoe groter die databerg, hoe moeilijker het is om de speld in die hooiberg te vinden. Je komt op een punt dat je daar als mens simpelweg niet meer de capaciteit voor hebt. Daarom hebben we de afgelopen jaren gezien dat AI een populair hulpmiddel is geworden voor gegevensanalyse. ”

Betekenis van ﬂash voor AI

De opkomst van flash-opslag heeft de afgelopen jaren geholpen het potentieel van AI te ontsluiten. “In 2017 zijn we al begonnen met de ontwikkeling van Pure Storage FlashBlade, een unified file and

‘We hebben de afgelopen jaren gezien dat AI een populair hulpmiddel is geworden voor gegevensanalyse’ object-opslagplatform dat speciaal is ontworpen voor gebruik van ongestructureerde gegevens, waaronder analyse en AI. Tegenwoordig wordt het gebruikt door veel grote technologiebedrijven. Het is bijvoorbeeld het platform waar Meta zijn AI Research SuperCluster-computer op bouwt, omdat het precies aansluit bij de behoefte om grote hoeveelheden data te vertalen naar nuttige informatie waar we als mensen iets mee kunnen.”

DIC_Gartner_september 2023_Pure Storage.indd 40

Flash wordt mede dankzij de opkomst van AI steeds breder ingezet. “Aan het begin van dit jaar hebben we een grote stap gezet door flash niet alleen beschikbaar te maken voor kritische tier-1 workloads, maar ook voor archieven en bijna-offline opslag. Dit is belangrijk omdat, als je wilt dat een algoritme al je gegevens doorspit om zinvolle inzichten te verkrijgen, deze gegevens wel online en toegankelijk moeten zijn. Offline of onbereikbare data kunnen immers niet meegenomen worden.” “De traditionele manier van opslag op harde schijven of in de cloud maakte die data onbereikbaar voor de algoritmen, iets wat flash-opslag kan oplossen.

Flexibiliteit en eenvoud, het hart van moderne gegevensopslag

Daan Ruizendaal, Country Manager Nederland bij Pure Storage, vult aan: “Voor bedrijven in Nederland is data ongelooﬂijk waardevol, maar voor bedrijven die verschillende digitale transformatie-inspanningen hebben ondergaan, kan de infrastructuur een lappendeken van incompatibele technologieën en vendor lock-in achterlaten. We zien een toenemend verlangen om infrastructuur te consolideren, silo’s af te breken en de gehele gegevensopslag te vereenvoudigen. Dit strekt zich zelfs uit tot de manier waarop bedrijven betalen voor hun gegevensopslag en deze gebruiken.” Dat leidt weer tot andere consumptiemodellen. Hij legt uit: “Organisaties hebben vanzelfsprekend een aantal keuzes die ze kunnen maken met hun IT-omgeving. Ze kunnen besluiten om een deel buiten de deur te zetten bij een Managed Service Provider (MSP), een deel in de cloud te zetten of een deel zelf te houden in een hybride model. Wij vinden dat een klant moet kunnen doen wat het beste voor hem is, zonder lockin en oplopende kosten.” “Wij bieden een model waarbij klanten alleen betalen voor de data die zij daadwerkelijk gebruiken: Evergreen//One. Met dit model krijgt u cloudvoordelen

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 10:09:02 AM

BETEKENIS VAN FLASH VOOR AI

Remko Deenik

die verspilling elimineren door alleen te betalen voor wat u gebruikt in een uniform abonnement op locatie, in een colocatiefaciliteit of in de publieke cloud. Dit zorgt voor veel transparantie: in kosten, in continuïteit, en in de wetenschap dat je altijd de juiste capaciteit en prestaties hebt. En je betaalt nooit te veel.”

Het juiste consumptiemodel voor de elke gelegenheid

Deenik: “Ik denk dat dit model heel goed aansluit bij de huidige prioriteiten van organisaties. Velen hebben het afgelopen decennium besteed aan het migreren van systemen naar de cloud, om zich vervolgens te realiseren dat een ‘cloud-best’-strategie superieur is aan ‘cloud-first’. De cloud is een ongelooflijke bron, maar wel een die onder de juiste omstandigheden moet worden gebruikt. Het belangrijkste is het cloud-achtige besturingsmodel en de ervaring, en het repliceren daarvan, of systemen nu on- of off-premises zijn.” “In vele gevallen past een traditioneel investeringsmodel dan niet meer zo goed. Als je nu iets moet aanschaffen voor de komende vijf jaar, maar je hebt het maar voor twee jaar nodig, dan werkt dat niet. Dus een model waarin je alleen betaalt voor wat je echt nodig hebt, en dat zo flexibel is dat het naar boven of naar beneden kan worden aangepast, past veel beter bij zo’n migratieproces.” “Het wegnemen van complexiteit staat centraal bij onze aanpak. Daarnaast zijn onze producten zo ontworpen dat ze zeer eenvoudig te beheren zijn. Hierdoor kunnen de beheerlasten drastisch omlaaggaan in vergelijking met gemiddeld gebruik in de markt. Zo

Daan Ruizendaal

kan het team zich concentreren op de zaken die nodig zijn om de business succesvol te maken. Dit geldt zowel voor on-premise als ons cloud portfolio.” Data storage net zo eenvoudig als je smartphone? Ruizendaal: “We willen onze systemen net zo gebruiksvriendelijk maken als een smartphone. Het idee is om een systeem te creëren dat je aanzet en kunt gebruiken zonder handleiding. “Daarnaast is ﬂash aanzienlijk betrouwbaarder dan HDD, wat betekent dat hardwarestoringen minder vaak voorkomen en dat de consolidatie van meerdere datatypes in één platform met FlashArray of FlashBlade kan leiden tot minder storingen. De operationele lasten worden dus aanzienlijk verminderd en de processen worden zoveel mogelijk geautomatiseerd zodat er minder menselijke inzet nodig is.”

Investeer in eenvoudige oplossingen die tijd teruggeven aan werknemers

Deenik besluit: ”Klanten, vooral bij grote bedrijven, hebben de uitdaging om een totale transformatie te realiseren. Ze komen daarbij handen tekort en deze worden vaak ingezet voor taken die geen geld opleveren, en waar niemand blij van wordt. Dit is de realiteit bij het onderhouden van systemen.” “Sommige organisaties zagen de cloud als een middel om deze mensen vrij te maken voor andere taken. De realiteit is dat je hele IT-infrastructuur een cloud-achtige ervaring moet bieden. Dit betekent eenvoudige, performante systemen die geen lange trainingen of meerdere toegewijde beheerders nodig hebben om te beheren en te onderhouden. Ons advies is om geen genoegen te nemen met minder, de markt te verkennen en de oplossingen te kiezen die uw werkdag makkelijker maken, niet moeilijker.”

DIC_Gartner_september 2023_Pure Storage.indd 41

9/19/2023 10:09:27 AM

SPECIAL

CRAIG PARKER, FUJITSU:

‘Hybrid cloud: fundament onder duurzame, digitale transformatie’ Van visie en strategie naar fysieke invulling: op alle niveaus staat bij Fujitsu een duurzame digitale transformatie centraal. Daarbij speelt de hybrid cloud een hoofdrol, vertelt Craig Parker. Als Fujitsu-veteraan stond Parker onder meer aan de basis van Fujitsu’s Primeflexportfolio, een range vooraf geconfigureerde en geteste, hybride cloud-enabled systemen inclusief alle ondersteunende diensten. Met deze Primeflex-architectuur brengt Fujitsu zijn ambities omtrent hybrid cloud in de praktijk, waarmee het weer zijn visie ondersteunt van een duurzame, digitale transformatie van maatschappij en bedrijfsleven. AUTEUR MARTIJN KREGTING

raig Parker, hoofd hybrid cloud Europa bij Fujitsu, kan oprecht enthousiast worden als hij schetst hoe het Japanse IT-concern met digitalisering een duurzame impact wil realiseren op de ontwikkeling van deze wereld. “Voor Fujitsu zijn digitale technologieën en digitale innovatie belangrijke aanvliegroutes om tot een meer duurzame IT-omgeving te komen. Om de hiervoor cruciale hybrid cloud te creëren, moet je echt van de fysieke naar een virtuele wereld bewegen. Vanuit Fujitsu dragen we hier onder meer de fysieke infrastructuur bij voor private clouds die de connectie vormen met publieke cloud-omgevingen. Ons motto is hierbij: ‘De juiste cloud voor de juiste workload’.” Toen bedrijven enkele jaren terug naar de publieke cloud snelden, gooiden ze volgens Parker bij wijze van spreken hun workloads gewoon ergens in een publieke cloud. Steeds vaker komen ze erachter dat sommige toepassingen en data eigenlijk on-prem in een private cloud hadden moeten blijven staan. De platform-strategie van Fujitsu is dan ook het helpen vinden van de best uitgebalanceerde mix van private en public op elk moment en het volledig kunnen beheren van die totale

DIC_Gartner_september 2023_Fujitsu.indd 42

cloud-omgeving, ongeacht het soort virtualisatieplatform of de cloud-infra leverancier.

Datacentrum centrale rol in cloud

“Bedrijven denken soms nog ten onrechte dat wij als on prem-leverancier geen rol hebben in de cloud-business. Maar zoals IDC ook onderstreept: het datacentrum blijft centraal staan in elke hybrid cloud-omgeving. Klanten willen de controle over hun data en toepassingen houden, ongeacht of het on prem is, in een publieke cloud van AWS of Google, in een SaaS-omgeving, in co-locatie. De controle vanuit een centraal datacentrum is cruciaal hiervoor. En die controle bieden wij via ons hybrid cloud-platform-strategie en ons Primeﬂex-portfolio.” Het uitgangspunt in de visie en strategie van Fujitsu is duurzame transformatie van samenleving en bedrijfsleven: vertrouwen creëren in de samenleving door innovatie. Parker: “We hebben natuurlijk een visie op technologie om deze transformatie te bewerkstelligen en zo de transformatie van bedrijfsleven en samenleving op de juiste, duurzame wijze te realiseren. Centraal hier staan het toevoegen van

waarde aan de samenleving, een technologie-visie waarin de mens in het midden staat, en nieuwe technologie die hier in kan helpen. Denk aan AI en kwantum computing. Het is echt een mondiale, allesomvattende visie.”

Flexibiliteit en weerbaarheid Het bouwen van ﬂexibiliteit en weerbaarheid in ketens vormt een fundamenteel onderdeel van het in praktijk brengen van deze visie, vervolgt Parker. “Denk aan het mitigeren van de impact van een pandemie zoals we met covid-19 hadden op de logistieke ketens, maar ook als gevolg van natuurrampen, of om mensen en bedrijven de mogelijkheid te geven hun energieconsumptie te verminderen. Of denk aan digitale weerbaarheid van IT-omgevingen in een snelle beweging van fysiek naar online vergaderen en samenwerken. De IT-infrastructuur moet dergelijke snelle en plotselinge veranderingen kunnen opvangen. Hybrid cloud is hier een noodzakelijk fundament onder.” Dat alles vergt een digital ﬁrst-aanpak, met mensen en data centraal. Steeds meer CIO’s adopteren deze aanpak ook, ziet Parker. Data vormt inmiddels in toenemende mate het fundament voor

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 10:11:58 AM

DUURZAME DIGITALE TRANSFORMATIE

beleid, processen, business-beslissingen en -ambities. En met die data verspreid over steeds meer uiteenlopende soorten cloud-omgevingen is controle, connectiviteit en inzicht vanuit een centraal punt ook steeds belangrijker geworden. De complexiteit op dit punt is echter zo groot geworden dat die zijn eigen problemen met zich meegebracht heeft die de digitale weerbaarheid van bedrijven ondermijnen.

Reis van digitale transformatie

“Hybrid cloud is de manier waarop wij als Fujitsu organisaties mee kunnen nemen op de reis van digitale transformatie”, legt Parker uit. “Ons Primeﬂex-portfolio helpt om deze reis fysiek te ondersteunen vanuit een centraal datacentrum, maar ook om de juiste connectiviteit naar alle cloud-omgevingen eromheen te realiseren en om hier een controle- en orchestratielaag overheen te leggen.” Daarin neemt Fujitsu ook de eisen mee die snel veranderende IT-landschappen aan zo’n hybrid cloud-platform en daarmee aan CIO’s stellen. Niet alleen eisen van de business, maar ook eisen op gebieden zoals security, privacy, governance, van snel veranderende macro-economische omstandigheden. “Dat alles vergt dat je als organisatie heel snel en ﬂexibel kunt schuiven met je workloads. Daarvoor heb je de juiste connectiviteit, controle en inzicht van je hybrid cloud nodig vanuit een centraal punt – het datacentrum, ofwel je private cloud.”

Positieve aspecten digitalisering

Soms, merkt Parker, lijkt digitalisering vooral ingegeven vanuit negatieve ontwikkelingen, iets dat hij erg jammer vindt. “Ik zou het met onze klanten graag weer willen hebben over de positieve aspecten van digitalisering. Over wat ze ermee kunnen bereiken voor hun business, om uitdagingen op gebieden zoals duurzaamheid aan te pakken. Niet meer over het opbouwen van weerbaarheid van je IT-omgeving vanwege alle veranderingen die voortkwamen uit de covid-pandemie, zoals de effecten op logistieke ketens – ook

Craig Parker

die van bijvoorbeeld processors. Maar toen kwam de oorlog in Oekraïne die zijn eigen negatieve impact had, zoals hoge energieprijzen, hoge inﬂatie, meer onzekerheid. Dit soort zaken speelt dus nog altijd een hoofdrol bij IT-beslissers.” Toch merkt Parker dat de inhoud van zijn gesprekken met CIO’s en andere IT-beslissers de afgelopen jaren erg veranderd zijn. Het gaat niet meer om ‘ga je overstappen naar ‘de’ cloud’. Het gaat om hoeveel clouds zij gebruiken voor welke toepassingen en data, hoe optimaliseer je het gebruik ervan, hoe balanceer je je investeringen in die multi-cloud-omgevingen, zet je containers in, wat zijn je processen om je data en datasoevereiniteit te beheren, hoe integreer je edge-omgevingen in je cloud-platform. Cloud als concept is dus enorm volwassen geworden, maar ook veel complexer, ziet het hoofd Hybrid Cloud Europa.

Goed gepositioneerd

“Als Fujitsu zijn we met Primeflex goed gepositioneerd om deze volwassen, hybride-cloud aanpak te faciliteren. En het is al lang niet meer zo dat we ‘gewoon’ Primeflex leveren en over vijf jaar terugkomen. We hebben ons Primeflex-portfolio doorontwikkeld tot een complete architectuur die veel standaard technologiestacks kan ondersteunen. En dat doen steeds vaker op een Opex-wijze in plaats van een Capex-wijze. We leveren dus een infrastructuur op een pay-per use-basis, waarmee we een permanente relatie

met onze gebruikers ontwikkelen.” Het maakt ook weinig uit welke andere vendors een organisatie gebruikt. Fujitsu heeft overeenkomsten met een grote reeks van de grootste en bekendste IT-partijen op gebieden zoals virtualisatie, backup en retentie en security. “Wij zijn gecertiﬁceerd voor de meeste soorten merken. We kunnen onze eindklanten hiermee helpen, maar ook kanaalpartners op allerlei gebieden ondersteunen. Niemand heeft alle antwoorden, dus we werken op veel gebieden samen met technologie- en kanaalpartners om de juiste oplossing te leveren.” Verder heeft Fujitsu een range aan technologietools ontwikkeld die helpen met bepalen waar welke toepassingen terecht moeten komen voor een optimale IT-omgeving. Daarmee kan de IT-vendor zelf en in samenwerking met partners bijvoorbeeld een complete compute-assessment maken van al gebruikte technologie. “We leveren diensten voor zaken zoals servicing, optimalisatie, provisioning”, vervolgt Parker. “En we leggen een management-laag over ons Primeﬂex-platform heen waarmee de complete hybride cloud en de onderliggende technologiestacks kunnen beheren, met volledig inzicht in waar welke data, toepassingen en workloads staan en hoe zij optimaal verdeeld kunnen worden.”

Verhaal nog lang niet af

Het Primeflex-verhaal is dus mee-geëvolueerd met het hybrid cloud-verhaal. En het verhaal is nog lang niet af, stelt Parker tot slot. “Dat geldt overigens ook voor de basis-componenten, zoals de Primeflex-processors. Ook daar geldt dat weerbaarheid, kostenoptimalisatie én duurzaamheid belangrijke elementen zijn in alles wat we doen. We zijn inmiddels toe aan versie 7 van onze Primeflex-processors. Daarmee hebben we op alle drie de net genoemde gebieden een grote slag gemaakt. Versie 7 is tweemaal zo efficiënt als versie 6, terwijl hij tegelijkertijd 12 procent minder energie verbruikt. Kortom, vanaf het hoogste tot het laagste niveau brengen we onze bedrijfsvisie van duurzame transformatie in de praktijk.”

DIC_Gartner_september 2023_Fujitsu.indd 43

9/19/2023 10:12:01 AM

SPECIAL

Steven Heyde

CYBERSECURITY IN HET TIJDPERK VAN DIGITALE TRANSFORMATIE

De strategische rol van de CIO bij Risicomanagement

Security staat onverminderd hoog op de agenda van de CIO. Naarmate IT bedrijfskritischer wordt neemt het belang hiervan alleen maar toe, in een zakelijke omgeving waar de CIO en de business flexibel moeten inspelen op de voortdurende veranderingen. Security wordt zo steeds meer risicomanagement. AUTEUR: MARCO VAN DER HOEVEN

“

en vraag die al een tijdje speelt, maar steeds relevanter wordt, is: hoe ga ik om met een externe of hybride workforce?”, zegt Steven Heyde, Regional Director Benelux bij Trend Micro. “De versnelling die we hebben gezien door wat we een paar jaar geleden hebben meegemaakt met de pandemie zet zich voort. Dit heeft een fundamentele impact op hoe we ons werk organiseren, maar ook hoe we ons bedrijf en de infrastructuur organiseren.” Nauw verbonden daaraan is de dynamiek van de cloud. “Dit is iets dat al vele jaren speelt, maar nog steeds zitten veel bedrijven in die cloudtransformatie. Cloud is nog steeds cruciaal, en staat daarom

DIC_Gartner_september 2023_Trend Micro.indd 44

hoog op de agenda om de digitale transformatie te versnellen en eﬃciënter te laten verlopen.”

Dreiging

Tegelijk is het dreigingslandschap voortdurend in beweging. “De impact daarvan is groot. Dat zet het onderwerp ook op directieniveau op de agenda. Eigenlijk gaat het nu om een risicobeheerproces, waarbij security verschuift naar zakelijk risicobeheer. Als cybersecurityspecialist zagen wij dit aankomen en transformeren wij mee om dit mogelijk te maken met onze oplossingen.” Kosten blijven in deze dynamiek altijd een rol spelen.

GARTNER SPECIAL - 2023

9/19/2023 10:14:38 AM

RISICOMANAGEMENT

Hij vervolgt: “Hoe zorg je ervoor dat je dit nog steeds kosteneﬃciënt en effectief kan uitvoeren? Het bewegen naar de cloud wordt complexer, net als het dreigingslandschap. Met een beperkt budget en beperkte middelen, zowel qua vaardigheden als mensen, is er een stimulans voor consolidatie, integratie, en het gebruik van nieuwe technologie als AI.”

“Ik wil dat niet simpliﬁceren door te zeggen dat AI de oplossing voor alles is, maar het zal zeker helpen om bepaalde uitdagingen aan te gaan. Het zal onze analisten en klanten die met beveiligingsteams werken, helpen om slimmer en effectiever beveiligingsbeheer te implementeren.” “Het gebruik van kunstmatige intelligentie in onze oplossingen om beveiligingsteams slimmer en sterker te maken, is van groot belang. We moeten echter ook rekening houden met nieuwe uitdagingen die dit met zich meebrengt. Een leermodel kan bijvoorbeeld worden beïnvloed. Daarom zetten we sterk in op het behouden van de controle over ons eigen taalmodel.”

Controle

“We willen ervoor zorgen dat de intelligentie die we in onze producten inbouwen, onder onze controle blijft en niet afhankelijk is van onbetrouwbare of oncontroleerbare invloeden van derden. Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de snelheid waarmee technologie zich nu ontwikkelt, ook een reden moet zijn om deze ontwikkelingen met de nodige voorzichtigheid te bekijken.” “Ik denk dat kunstmatige intelligentie een fundamentele verschuiving zal zijn. Echter, daarmee zijn niet alle problemen de wereld uit. Organisaties moeten blijven nadenken over hoe we onze oplossingen slimmer en eﬃciënter kunnen maken, zonder dat ze hun eigen aanvalsoppervlakken vergroten of oplossingen minder veilig maken. Ik denk dat we nog in de kinderschoenen staan wat betreft de toepassing van kunstmatige intelligentie. Technologische ontwikkelingen gaan snel en bedrijven moeten groot genoeg en zich bewust genoeg zijn van deze ontwikkelingen om ermee om te kunnen gaan.”

Ransomware

Wat betreft de dreiging blijft ransomware de meest pijnlijke en direct voelbare bedreiging voor bedrijven vandaag. “Dus we moeten onszelf de vraag stellen: hoe is het mogelijk dat we na al die jaren nog steeds met dit fenomeen zitten? Dat komt doordat het aanvalsoppervlak voor organisaties steeds complexer wordt naarmate meer apparaten verbonden worden, bijvoorbeeld via het IoT.” “Als we één deur sluiten, openen er wel weer drie andere. Maar op het moment dat de bedrijfsvoering stilstaat, bijvoorbeeld wanneer een ziekenhuis geen patiënten meer kan opnemen of een bedrijf niet meer kan produceren of factureren, dan is dat het grootste pijnpunt. “

Digitale transformatie

De digitale transformatie is overigens niet alleen een technologische uitdaging. “We proberen werelden te integreren die van nature een andere aanpak hebben. Als we kijken naar de manier waarop in het verleden applicaties werden gebouwd, of hoe monolithische applicaties functioneerden, is de verschuiving naar de cloud drastisch anders. Daarom zien we dat klanten die ‘geboren zijn in de cloud’ minder obstakels ervaren bij het maken van de overstap naar de cloud.” Bij bedrijven die deze transitie doormaken zijn er ook andere krachten aan het werk. “Je hebt niet alleen de uitdaging om het verleden mee te nemen, maar je krijgt ook te maken met een bijna ﬁlosoﬁsche verandering in het ontwikkelen van applicaties. Er kunnen spanningen ontstaan tussen teams die vanuit een cloud-denkwijze opereren en teams die meer traditionele benaderingen volgen. Dit kan leiden tot vragen over wat het betekent voor onze afhankelijkheden als we zaken naar de cloud verplaatsen.”

Regelgeving

Een andere factor is regelgeving. “In Nederland, maar ook in Luxemburg, zien we dat de overheid de deur op een kier heeft gezet voor de publieke sector om de cloud te omarmen, zij het met bepaalde voorwaarden. Toch denk ik dat het slechts een kwestie van tijd is voordat alle soorten organisaties, in alle sectoren en in alle landen, de overstap maken.” Dit alles raakt de verschuiving van security naar risicomanagement, en de rol van de CIO hierin. “Dit is een enorme kans voor security. De afgelopen decennia werd security vaak bekeken als beperkend voor de business. En een CIO wil het maximale aan de business kunnen bieden, om succesvoller te zijn, sneller te kunnen schakelen en eﬃciënter te zijn dan de concurrentie. Als hij dat kan doen door bewust risico’s te nemen, dan versterkt dat zijn positie. Als wij vanuit security kunnen aantonen dat bepaalde zaken mogelijk zijn zonder dat de bedrijfsvoering in gevaar komt, dan zetten we de CIO in zijn kracht.”

Evolutie

“Waar wij vooral op inzetten is het proactiever maken van security. We willen de CIO helpen om in de volledige bedrijfsomgeving te kunnen zeggen: ‘Dit zijn de risico’s die wij zien’. Dat is risicomanagement. We laten stappen zetten, omdat we continu het risico afwegen en zeggen: ‘Dit zien we als mogelijk risico, daar moet je op anticiperen’.” “Bedrijven gaan tactisch risicomanagement combineren met het proactiever maken van security, waarmee je security in een positie brengt waarin het risicomanagement rapportages gaat doen van de bedrijfsomgeving. Dat vind ik een mooie evolutie, omdat het de mogelijkheid voor de CIO versterkt om aan te tonen dat hij de risico’s onder controle heeft.”

DIC_Gartner_september 2023_Trend Micro.indd 45

9/19/2023 10:14:41 AM

The World’s Most Important Gathering of CIOs and IT Executives™ 6 – 9 November 2023 | Barcelona, Spain gartner.com/eu/symposium

Guiding CIOs and IT Executives Through the Future of Technology

DIC_Gartner_september 2023_advertenties.indd 46

Save €725 with code DutchIT

Learn More

gartner.com/eu/symposium

9/19/2023 9:04:51 AM

The World’s Most Important Gathering of CIOs and IT Executives™ 6 – 9 November 2023 | Barcelona, Spain gartner.com/eu/symposium

Unleash Possibility See why technology leaders say this is “the must-attend conference of the year.” Join us to explore: Powerful keynotes ranging from technology leaders to celebrity guests

An expansive landscape of sessions supporting all roles

A dynamic, vibrant IT Xpo connecting you with the right platforms to propel your organization forward

Planned and unplanned peer networking available in a variety of formats

In-the-moment insights that you can access only through Gartner

Save €725 with code DutchIT

DIC_Gartner_september 2023_advertenties.indd 47

Learn More

gartner.com/eu/symposium

9/19/2023 9:04:54 AM

DIC_Gartner_september 2023_advertenties.indd 48

9/19/2023 9:04:55 AM