PARADIJSELIJK
Personal Touch Travel
Voor al je reiswensen!
Beste reisfan,
In deze editie van ons magazine nemen we je mee naar een wereld die even ver weg als onvergetelijk is: Oceanië. Denk aan paradijselijke eilanden, eindeloze kustlijnen, indrukwekkende regenwouden en cultuur die duizenden jaren teruggaat. Dit is reizen op z’n puurst.
Dompel je onder in het kleurrijke onderwaterleven van het Great Barrier Reef, voel de kracht van de Aboriginal-cultuur onder de sterrenhemel in Australië of ervaar de ruige pracht van Nieuw-Zeeland tijdens een hike door mistige berglandschappen. Ontdek plekken die je laten vertragen, verstillen en verwonderen.
Oceanië is niet zomaar een bestemming, het is een uitnodiging om anders te kijken. Naar de natuur. Naar tradities. Naar jezelf. Dit magazine biedt verhalen die raken en inspireren, zodat je straks niet alleen vertrekt met een ticket, maar met een open blik en een hart vol reislust.
Met vriendelijke groet,
Jouw reisadviseur
INHOUD
6 GO WILD in Australië
en Nieuw-Zeeland
Paradijselijke eilanden IN OCEANIË
Terug naar het oorspronkelijke
AUTHENTIEKE CULTUREN
Colofon
Editie 1, 2025
Personal Touch Travel Magazine is een uitgave van TRAVel Media
Druk Damen Drukkers Oplage 8.000
Uitgever: TRAVel Media
Chef redactie: Sharon Evers
Redactie: Dylan Cinjee
Arjen Lutgendorff
Roos Temminck
Sales: Dennis de Groot
Art director: Iris Beenen
CONTACT
Redactie: redactie@travmedia.nl 035-6728836
Sales: sales@travmedia.nl 035-6728855
Adres: Arendstraat 33A 1223 RE Hilversum
Down Under
Voor wie reizen meer is dan uitrusten en liever met zand in de haren, spierpijn in de benen en een grijns op het gezicht thuiskomt, zijn Australië en Nieuw-Zeeland een avontuurlijk paradijs.
Duiken in de Great Barrier Reef
Duiken bij het Great Barrier Reef Het grootste koraalrif ter wereld is dé plek voor wie droomt van kleurrijke onderwaterwerelden. Met zijn meer dan 2.300 kilometer aan koraalstructuren, eilandjes en lagunes biedt het Great Barrier Reef een ongeëvenaard duik- en snorkelparadijs. Vanuit Cairns, Port Douglas of Airlie Beach vertrekken dagelijks boten naar het rif voor dagtochten en expedities. Al varend over het turquoise water begint het avontuur al, maar het echte spektakel begint zodra je je hoofd onder water steekt. Zwem tussen sierlijke zeeschildpadden, elegante rifhaaien, scholen felgekleurde papegaaivissen, anemoonvisjes (jawel, 'Nemo' leeft hier echt!) en een regenboog aan levend koraal. Sommige riffen, zoals Agincourt Reef en Opal Reef, staan bekend om hun uitbundige biodiversiteit en kristalhelder zicht, ideaal voor onderwaterfotografie en ontspannen snorkelen. Voor wie nog nooit gedoken heeft, zijn er ter plaatse introductieduiken onder begeleiding van gecertificeerde instructeursveilig en verrassend toegankelijk.
Gevorderden kunnen kiezen voor een liveaboard, waarbij je meerdere dagen op zee verblijft en afgelegen duikspots bezoekt, ver van de drukte. Nachtduiken, waarbij het rif tot leven komt met jagende roofdieren en fluorescerende wezens, zijn een absolute aanrader. En voor de avontuurlijke duiker is een wrakverkenning bij het beroemde SS Yongala-schip (vlakbij Townsville) een unieke ervaring - een mystiek scheepswrak bedekt met koraal en omringd door gigantische vissen. En wie écht nieuwsgierig is naar het leven onder water? Sluit je aan bij een tour met een marinebioloog. Tijdens deze begeleide duik of snorkel leer je alles over het kwetsbare ecosysteem, het belang van het herstel van het koraal, en hoe klimaatverandering het rif bedreigt. Sommige tours dragen ook bij aan citizen science-projecten, waarbij je zelf data verzamelt voor onderzoek. Liever droog blijven? Er zijn ook tochten met een glazen
bodemboot of semi-submarine. Maar eerlijk is eerlijk: niets komt in de buurt van het gevoel van gewichtloosheid in een onderwaterwereld die barst van kleur, leven en schoonheid. Het Great Barrier Reef is geen excursie, het is een ervaring die je bijblijft; lang nadat je je duikbril weer hebt afgedaan.
Surfen op Bondi Beach
Een actieve reis naar Australië is niet compleet zonder op een surfplank te staan. En waar beter te beginnen dan op het iconische Bondi Beach in Sydney? Deze wereldberoemde strandstrook is geliefd bij zowel locals als reizigers en biedt het perfecte decor voor je eerste - of honderdste - golf. De sfeer is relaxed en sportief, met ochtendyoga op het zand, joggers langs de boulevard en surfers die van zonsopkomst tot zonsondergang in het water liggen. Beginners kunnen terecht bij Bondi Surf School, waar ervaren instructeurs je leren peddelen, balanceren en vooral: niet te vroeg opstaan in je plank. Met een beetje geluk sta je binnen een paar uur al je eerste golf te rijden. De centrale zone van het strand is ideaal voor wie net begint, met iets zachtere golven en goede lifeguardbegeleiding. Gevorderde surfers zoeken hun geluk iets verderop, richting het zuidelijke uiteinde van Bondi, waar de golven hoger en krachtiger zijn. Hier worden ook regelmatig surfwedstrijden gehouden, en het is een geweldige plek om lokale talenten aan het werk te zien. Wie na het surfen nog energie over heeft, wandelt de adembenemende Bondi to Coogee Coastal Walk - een zes kilometer lang pad dat zich langs de rotsachtige kustlijn slingert. Onderweg passeer je verborgen baaien zoals Tamarama, Bronte en Clovelly, elk met hun eigen sfeer. Stop voor een smoothie of fish & chips bij een van de vele hippe strandcafés, of neem een duik in de beroemde Bronte Ocean Pool, uitgehouwen in de rotsen. Nog niet moe? Sluit de dag af met een les beachvolleybal op het zand of een sunset drink in de rooftopbar van
Icebergs, met panoramisch uitzicht op zee. Bondi is meer dan een strand - het is een lifestyle die draait om buiten zijn, bewegen en genieten van de oceaan.
Hiken in de Blue Mountains
Net buiten Sydney ligt het spectaculaire Blue Mountains National Park, een ruig natuurgebied dat zijn naam dankt aan de blauwe waas die ontstaat door de etherische oliën van de talloze eucalyptusbomen. Denk aan diepe kloven, mistige bergtoppen, dichtbegroeide bossen en bulderende watervallen – dit is hét wandelparadijs van New South Wales. De iconische ‘Three Sisters’-rotsformaties bij Echo Point torenen hoog boven het Jamison Valley uit, en vormen een van de bekendste uitzichten van Australië. Vanaf hier vertrekken verschillende wandelroutes, variërend van korte uitkijkpunten tot meerdaagse tochten. Een toegankelijke en populaire wandeling is de Prince Henry Cliff Walk, die je in anderhalf uur langs spectaculaire kliffen en uitkijkpunten leidt. Voor wie dieper in het park wil, zijn er avontuurlijke opties. De Ruined Castle Track voert je in een stevige dagtocht langs steile trappen, door dichtbegroeide bossen en over een bergrug naar een imposante rotsformatie, met uitzicht over het eindeloze landschap. Liever een
Surfen bij Bondi Beach
route met wat variatie in terrein? Kies dan de Grand Canyon Walk - een zes kilometer lange lus die je afwisselend langs regenwoud, zandstenen kliffen en watervallen leidt. Hier voel je je echt even helemaal weg van de wereld. Ervaren hikers kunnen zich wagen aan de Six Foot Track, een historische pelgrimsroute van 45 kilometer die in drie dagen van Katoomba naar Jenolan Caves loopt. Onderweg kampeer je in de natuur en steek je houten hangbruggen over, met kans op het spotten van wombats en wallaby’s. Na een dag hiken is het heerlijk bijkomen in een van de charmante dorpjes zoals Leura of Blackheath, waar cafés en pubs met open haard je verwelkomen. Of sluit af zoals de locals het doen: met een welverdiende Aussie barbecue op een picknickplek met uitzicht op de vallei, terwijl de zon de rotsen oranje kleurt en de kookaburra’s hun lachende roep laten horen.
Mountainbiken in Tasmanië Tasmanië is rauw en ruig, en een walhalla voor bikers. De Blue Derby Trails behoren tot de beste mountainbikeroutes ter wereld, met perfect onderhouden paden voor elk niveau. Je rijdt door dicht regenwoud, over houten bruggetjes, langs snelstromende rivieren en grillige rotsformaties. Sommige afdalingen zijn technisch en uitdagend, andere soepel en flowy - ideaal voor beginners die hun grenzen willen verleggen. Wat deze trails zo uniek maakt, is de combinatie van natuurschoon en adrenaline: je daalt af met zicht op boomvarens, ziet wombats scharrelen langs de kant en eindigt je rit aan het serene Lake Derby, waar een verfrissende duik nooit ver weg is. Ook buiten Derby valt er veel te ontdekken op twee wielen. In Maydena Bike Park, ten westen van Hobart, vind je het grootste netwerk van gravity-trails van Australië. Met een shuttleservice naar de top en spectaculaire downhilltracks is dit park een must voor ervaren riders. Voor wie liever zelf klimt, zijn er cross country-routes met lange afdalingen en uitzichtpunten over de
beboste bergen. En dan is er nog het onontdekte North-South Track op de flanken van Mount Wellington, vlak bij Hobart. Deze singletrack slingert zich elf kilometer lang door alpine terrein en eucalyptusbossen, met steile secties, technische passages en eindeloze bochtenpret.
Kamperen en hiken in de outback In de rode woestijn van de Northern Territory ligt het iconische Uluru (Ayers Rock); een reusachtige zandstenen monoliet die oprijst uit het vlakke landschap van de outback. Voor de Anangu, de traditionele eigenaars van het gebied, is Uluru heilig, en dat voel je zodra je er bent. De beste manier om deze spirituele plek te ervaren is te voet: maak vroeg in de ochtend de 10,6 kilometer lange Base Walk rond de rots, wanneer het eerste zonlicht de roodgekleurde steen laat gloeien. Onderweg wandel je langs waterpoelen, grotten met rotstekeningen en plekken vol culturele betekenis. Het pad is grotendeels vlak, maar de ervaring is intens - door de stilte, het licht en het diepe gevoel van respect dat de plek oproept. Op korte afstand ligt ook Kata Tjuta (The Olgas), een verzameling koepelvormige rotsformaties die minstens zo indrukwekkend zijn. Hier voert de Valley of the Winds Walk je
dwars door smalle kloven en open valleien, met spectaculaire uitzichten over het ruige landschap. Deze wandeling is iets zwaarder dan die rond Uluru, maar absoluut de moeite waard. Voor de doorgewinterde avonturier is er de Larapinta Trail, een van de mooiste en meest afgelegen wandelroutes van Australië. Deze meerdaagse hike van ruim 220 kilometer slingert zich over de rug van de West MacDonnell Ranges, ten westen van Alice Springs. Onderweg kom je door een landschap van scherpe kliffen, droge rivierbeddingen, diepe ravijnen en afgelegen waterholes zoals Ormiston Gorge en Glen Helen Gorgeplekken waar je in de hitte van de dag verkoeling kunt zoeken. De Larapinta Trail is opgedeeld in twaalf secties, die je los of als complete trektocht kunt lopen. Kamperen doe je onder een adembenemende sterrenhemel, in een stilte die je nergens anders vindt. Sommige gedeeltes zijn technisch en vereisen een goede conditie, maar belonen je met uitzichten over eindeloze woestijnvlaktes en grillige bergruggen, met op de achtergrond de rode gloed van de ondergaande zon.
Bungeejumpen in Queenstown Queenstown, gelegen aan het diepblauwe Lake Wakatipu en omringd door de imposante bergen van
Kamperen in Northern Territory
The Remarkables, is de onbetwiste adrenalinehoofdstad van NieuwZeeland-– misschien wel van de hele wereld. Wat begon als een bescheiden sprong van de Kawarau Bridge (43 meter), groeide uit tot een speeltuin voor thrillseekers van alle leeftijden. Hier komen mensen van over de hele wereld samen om hun grenzen te verleggen, angsten te overwinnen en boven zichzelf uit te stijgen - letterlijk. Het aanbod aan avontuurlijke activiteiten is overweldigend. Naast de klassieke bungeejump bij de Kawarau Bridge, is de beruchte Nevis Bungy – met zijn duizelingwekkende hoogte van 134 meter een van de hoogste commerciële jumps ter wereld. Je springt hier uit een hangende gondel boven een diepe kloof, met alleen de echo van je gil als gezelschap. Wie liever een horizontale kick zoekt, kiest voor de Nevis Swing, de grootste swing ter wereld, waarbij je in een vrije val van 70 meter een halve cirkel slingert over het ravijn. En dan is er nog skydiven - een hoogtepunt in alle opzichten. Vanuit een vliegtuigje op 9.000, 12.000 of zelfs 15.000 voet hoogte spring je samen met een instructeur de diepte in, met uitzicht op besneeuwde bergtoppen, glasheldere meren en groene valleien. De vrije val, het geruis van de wind en daarna de
stilte onder de parachute maken het tot een onvergetelijke ervaring. Wie liever met beide benen (of wielen) op de grond blijft, kan in Queenstown ook terecht voor mountainbiken van wereldklasse. Het Queenstown Bike Park biedt downhill trails van alle niveaus, bereikbaar met de Skyline Gondola. Of stap op een quad of buggy voor een offroad-avontuur door een ruig bergterrein. Liever iets met snelheid én water? Maak een ritje met de Shotover Jet: een jetboat die met halsbrekende vaart door de nauwe Shotover River Canyon raast, rakelings langs rotswanden en met 360-graden spins als toetje. Of ga whitewater raften op de Kawarau of Shotover River voor een natte, spectaculaire afdaling vol stroomversnellingen. Toch niet alleen op zoek naar adrenaline? Queenstown biedt ook prachtige wandelroutes, ziplining door het bos, paragliden vanaf Bob’s Peak en canyoning langs watervallen.
Wandelen in het Fiordland National Park
Voor een rustiger, maar zeker niet minder indrukwekkend avontuur, ga je zuidwaarts naar het uitgestrekte Fiordland National Park, een UNESCO-Werelderfgoedgebied vol ruige berglandschappen, weelderige
regenwouden en diep uitgesleten fjorden. Hier lijkt de natuur groter, stiller en dramatischer dan waar ook in Nieuw-Zeeland. Mistflarden hangen als gordijnen over de valleien, watervallen storten zich vanaf steile kliffen omlaag en de stilte wordt alleen doorbroken door het gezang van inheemse vogels - of het gesnuif van een nieuwsgierige zeeleeuw. De Milford Track is hier de absolute kroonjuweel onder de meerdaagse wandelroutes. Deze legendarische 53 kilometer lange tocht, die je in vier dagen aflegt, slingert door dichte bossen, langs heldere rivieren, over bergpassen en uiteindelijk naar de imposante Milford Sound. Onderweg passeer je hoogtepunten als de Clinton River, de indrukwekkende Mackinnon Pass en de 580 meter hoge Sutherland Falls, een van de hoogste watervallen ter wereld. Overnachten doe je in een eenvoudige berghut van het Department of Conservation, wat het tot een pure natuurervaring maakt – ver weg van wifi en verkeerslawaai. Geen tijd voor een meerdaagse hike? Geen zorgen. De Routeburn Track biedt een fantastisch alternatief. Deze Great Walk kun je in delen lopen, bijvoorbeeld als daghike vanaf de Routeburn Shelter bij Glenorchy. Binnen een paar uur wandel je naar uitkijkpunten met panorama’s over alpenweiden, valleien en gletsjermeren.
Raften op de Kaituna River
Ten noorden van het vulkanische Rotorua ligt de Kaituna River, een korte maar krachtige rivier die wereldwijde faam verwierf door de Tutea Falls - met zeven meter de hoogste commercieel raftbare waterval ter wereld. Het is een avontuur dat je hart sneller doet kloppen nog voor je het water raakt. Je trekt een wetsuit en helm aan, krijgt een korte maar pittige instructie van je gids, en dan… ben je onderweg. De tocht begint rustig, met wat oefenmomenten en kleinere stroomversnellingen. Maar al snel komt het moment suprême: de nadering van Tutea Falls. Het geraas zwelt aan, de spanning stijgt, en dan duik je met je raft de verticale val af.
Wandelen door Fiordland National Park
Soms blijft de boot rechtop, soms slaat hij om - het hoort er allemaal bij. Het water is fris, de adrenaline is voelbaar en de opluchting (en lach) na de val is collectief. Na deze spectaculaire start volgt nog een traject vol actie: smalle stroomversnellingen, kleine sprongen en scherpe bochten, omgeven door een jungle-achtige omgeving met varens, steile kliffen en overhangende bomen. Je voelt je alsof je door een filmdecor raft - groen, wild en onaangetast. Voor wie van iets meer uitdaging houdt, zijn er ook grade 5-rivieren in de omgeving, zoals de Wairoa River, die alleen op bepaalde zondagen open is vanwege gecontroleerde waterstromen. Maar de Kaituna is perfect gebalanceerd: spannend, toegankelijk voor beginners én met een absoluut wow-moment dat je niet snel vergeet.
Mountainbiken in Rotorua en Queenstown
Nieuw-Zeeland is een topbestemming voor mountainbikers, of je nu houdt van rustige tochten door glooiende landschappen of knallende afdalingen met technische secties en scherpe bochten. Het land barst van de goed onderhouden trails, bike parks en langeafstandsroutes door de natuur. Wat mountainbiken hier zo bijzonder maakt, is de constante afwisseling: van vulkanische bodems en alpenweiden tot kustlijnen en regenwouden. In Rotorua, op het Noordereiland, ligt het beroemde Redwoods Forest (ook wel Whakarewarewa Forest genoemd). Hier slingeren honderden kilometers aan trails tussen reusachtige Californische sequoia’s en inheemse varens, met een geurige, zachte ondergrond die perfect is voor grip en flow. De trails zijn duidelijk gemarkeerd per moeilijkheidsgraad, van groene beginnersroutes tot zwarte technical challenges. Favorieten onder bikers zijn de Taniwha, Corners, en het epische Frontal Lobotomy. Bovendien is het gebied gratis toegankelijk en perfect te combineren met een duik in een nabijgelegen warmwatermeer of een bezoek aan de thermale bronnen van Rotorua. Op het Zuidereiland is Queenstown de hotspot voor wie het liever steil en snel heeft. Het Skyline
MTB Park is het eerste lift-accessed bike park van Nieuw-Zeeland. Met de gondel zoef je naar boven, om vervolgens een keuze te maken uit meer dan 30 downhill trails, variërend van smooth flow tot technisch en bruut. Onderweg geniet je van uitzichten op Lake Wakatipu, de stad: Queenstown en de omliggende pieken van The Remarkables. De meest legendarische trail? Huck Yeah – een explosieve afdaling voor gevorderden vol drops en jumps. Na afloop wacht een koud biertje bij de gondel of een duik in het meer. Voor langere fietstochten is er het netwerk van Great Rides van Nga Haerenga: New Zealand Cycle Trail. Een van de mooiste is de Old Ghost Road, een 85 kilometer lange route door verlaten mijnwerkersgebieden, alpenpassen en bossen. Alleen geschikt voor ervaren bikers, maar absoluut legendarisch. Ook de Otago Central Rail Trail is populair: een rustige, gravelachtige route van 150 kilometer langs historische dorpjes, wijnboerderijen en viaducten – perfect voor een meerdaagse tocht met overnachtingen onderweg.
Gletsjeravontuur bij Franz Josef en Fox Glacier
Aan de ruige westkust van het Zuidereiland liggen twee van NieuwZeelands meest indrukwekkende gletsjers: Franz Josef Glacier en Fox Glacier. Deze ijsmassa’s kronkelen vanaf
de Zuidelijke Alpen naar beneden, tot bijna op zeeniveau - iets wat op zo'n lage hoogte wereldwijd zelden voorkomt. De combinatie van regenwoud en ijs maakt dit gebied uniek: nergens anders ter wereld kun je binnen één dag door een gematigd regenwoud wandelen én over een gletsjer klauteren. Met crampons (ijzeren stijgijzers) onder je schoenen en een gids aan je zijde trek je het ijs op. De gletsjers veranderen voortdurend van vorm, wat betekent dat je onderweg smalle ijstunnels, steile ijsmuren, diepe spleten en heldere smeltwaterpoelen tegenkomt. Gidsen hakken soms ter plekke nieuwe treden uit het ijs, wat het gevoel van avontuur alleen maar vergroot. De ijzige stilte, het kraken onder je voeten en het blauwe schijnsel van het eeuwenoude ijs maken deze ervaring magisch. Voor wie het écht spectaculair wil, is er de heli-hike: je stijgt per helikopter op vanuit het dorpje Franz Josef of Fox Glacier en vliegt over valleien, gletsjertongen en bergkammen
Hiken door Blue Mountains National Park
naar een afgelegen gedeelte van het ijs. Daar land je op een plek die te voet onbereikbaar is, en begint je wandeling tussen ijsgrotten, bevroren watervallen en kristalheldere spleten. Het uitzicht vanuit de helikopter is al een belevenis op zich – met op de achtergrond de met sneeuw bedekte toppen van het Aoraki/Mount Cook National Park. Naast het hiken kun je in de omgeving ook andere actieve activiteiten ondernemen. Denk aan kajakken op Lake Mapourika, waar je tussen spiegelende berglandschappen peddelt, of maak een scenic flight over de gletsjers voor een vogelvluchtperspectief. Voor een rustiger tempo zijn er wandelroutes zoals de Fox Glacier Valley Walk of de Sentinel Rock Walk, waar je spectaculaire uitzichten op het ijs hebt zonder zelf de gletsjer op te hoeven.
Caving in Waitomo
Onder de groene heuvels van Waitomo, op het Noordereiland van Nieuw-
Zeeland, ligt een verborgen wereld vol mysterie en magie. Dit ondergrondse grottenstelsel is ontstaan uit kalksteen en is uitgesleten door water in de loop van duizenden jaren. Het resultaat? Een fascinerend labyrint van onderaardse rivieren, smalle tunnels, hoge gewelven en een plafond dat letterlijk fonkelt van het leven. De meeste bezoekers komen naar Waitomo om de beroemde glowworms te zien - piepkleine larven die licht uitstralen om prooien te lokken. Tijdens een boottocht door de Glowworm Grotto glijd je in bijna volledige stilte over het donkere water, terwijl duizenden lichtpuntjes boven je hoofd schitteren als een sterrenhemel. De sfeer is magisch en sprookjesachtig, alsof je in een andere wereld bent beland. Maar wie op zoek is naar actie, heeft hier nog veel meer te beleven. Samen met een gids kun je gaan caving: je daalt via touwen af in de diepte, kruipt door nauwe openingen, springt in ondergrondse waterpoelen en volgt
de loop van een ondergrondse rivier. Je wordt nat, vies en soms een beetje claustrofobisch, maar de voldoening is enorm. De populairste en spannendste tour is de ‘Black Abyss Tour’, een vijf uur durende expeditie waarbij je begint met een abseil van 35 meter recht de duisternis in. Daarna volg je een parcours van ziplinen, zwemmen, klimmen en klauteren, met onderweg volop glowworms en dramatische grotkamers. Voor wie iets minder intensief wil, is er de ‘Black Labyrinth Tour’, een drie uur durend avontuur waarbij je met een rubberen tube (een grote band) door het grottenstelsel dobbert. Onderweg laat je je meedrijven op de stroom, spring je van kleine watervallen en kijk je omhoog naar de lichtgevende hemel van larven. Ideaal voor wie wel spanning zoekt, maar niet wil abseilen of klimmen.
Magisch en mysterieus
Paaseiland en de Marquesaseilanden
Wie van geheimzinnige vakantiebestemmingen houdt, zou Paaseiland op zijn wensenlijstje kunnen zetten. Het eiland herbergt mysterieuze stenen beelden die een enorme aantrekkingskracht op reizigers hebben.
Moai-beelden aan de kust
ontdekt door opperhoofd Hotu Matu’a. Hij zou het eiland samen met zijn vrouw in een kano hebben bereikt, maar het contact met de Europeanen vond pas plaats toen Jacob Roggeveen in 1722 voet op het eiland zette. Hij gaf het de naam van Paaseiland, omdat hij op eerste Paasdag het eiland ontdekte. De naam van het eiland is bedacht door Jacob Roggeveen. Terug naar 2025, wie nu Paaseiland op internet opzoekt, ziet meteen de bekende stenen paasbeelden,
die ook wel Mmoai geworden genoemd. Voor veel mensen (een van) dé redenen om het toch wel mysterieuze eiland te bezoeken.
Je moet er wat voor over hebben - een flinke vlucht over de eindeloze oceaan - maar wie voet zet op Paaseiland, wordt beloond met een reiservaring die je nergens anders op aarde vindt. Dit afgelegen stukje ‘wereld’, midden in de Grote Oceaan, is eigenlijk veel meer dan de beroemde moai-
beelden. Het is een eiland vol mystiek, ruige natuur, eeuwenoude verhalen en een unieke cultuur die je raakt en bijblijft. Maar eerlijk is eerlijk, de aantrekkingskracht van de moai-beelden is enorm. De iconische stenen beelden, moai genaamd, zijn zonder twijfel de grootste trekpleister van Paaseiland. De moai zijn gemaakt tussen grofweg 1250 en 1500 na Christus door de Rapa Nui-bevolking. Ze stellen vermoedelijk belangrijke voorouders of stamhoofden
voor, die na hun dood in steen werden vereeuwigd. De beelden hebben allemaal vergelijkbare trekken: een lang gezicht, prominente wenkbrauwen, een rechte neus en samengeknepen lippen - alsof ze zwijgend waken over het eiland. Gemiddeld zijn de moai zo’n 4 meter hoog en wegen ze 12,5 ton, maar de grootste die ooit is geplaatst – bij Ahu Tongariki – is ruim 9 meter hoog. In de steengroeve van Rano Raraku ligt zelfs een onafgemaakt beeld van 21 meter lang en zo'n 200 ton zwaar.
Het is een groot raadsel hoe de bevolking destijds deze enorme beelden overeind kregen. Er zijn talloze theorieën over: van houten rollen en sleeën tot het ‘wandelen’ van de beelden, waarbij ze met touwen van kant tot kant werden geschommeld als een soort koelkast. Opmerkelijk is dat veel moai hun eindbestemming niet hebben gehaald: langs oude routes liggen nog tientallen beelden, half begraven of omgevallen in het landschap. Sommige moai dragen een soort rode ‘hoed’ of knot op hun hoofd, de pukao. Die werden apart uit een andere steensoort gehouwen (rood vulkanisch tufsteen) en pas als laatste bovenop het beeld geplaatst. Het is nog altijd niet zeker of ze symbolisch zijn voor haar status of iets anders, maar ze dragen onmiskenbaar bij aan de mysterieuze uitstraling. Veel moai lijken half begraven, met alleen hun hoofd zichtbaar boven de grond. Maar op plekken als Rano Raraku – de ‘fabriek’ waar de beelden zijn gemaakt – ontdek je dat veel van die beelden complete torso’s hebben. De aarde is er door de tijd omheen gaan liggen, waardoor ze nog indrukwekkender blijken dan gedacht. De archeologie op Paaseiland is dan ook nog lang niet voltooid. Verspreid over het eiland staan er bijna 900, met hun rug naar de zee en de blik op het binnenland gericht. Niemand weet precies hoe ze ooit zijn vervoerd of waarom ze zijn geplaatst. Dat mysterie draagt alleen maar bij aan hun aantrekkingskracht. Vooral bij zonsopkomst bij Ahu Tongarikide grootste verzameling van vijftien opgestelde moai - is het alsof je je op
een andere planeet bevindt. Het is stil, het licht is zacht, en de beelden lijken te fluisteren. Magisch.
Meer dan beelden
Paaseiland, of Rapa Nui zoals de oorspronkelijke bewoners het noemen, heeft een fascinerende cultuur. De Rapa Nui-taal wordt nog steeds gesproken en de lokale gemeenschap is trots op haar tradities. Bezoek het eiland in februari en je maakt het Tapati-festival mee: een kleurrijke viering vol dans, muziek, lichaamsbeschildering en traditionele sporten, waarbij het hele eiland uitloopt. Ook de legendes over rivaliserende stammen, vogelmannen en verdwijnende beschavingen zorgen ervoor dat je nieuwsgierig blijft kijken en luisteren.
De natuur in Natuurliefhebbers komen hier ook aan hun trekken. Paaseiland is van vulkanische oorsprong en dat zie je overal terug in het landschap. De aarde is er diep roodbruin, de hellingen begroeid met gras, en de contouren van uitgedoofde vulkanen tekenen zich scherp af tegen de hemel. Over het eiland liggen verspreid mysterieuze lavastromen, rotsformaties en kratermeren die doen denken aan een prehistorisch landschap.
Een van de mooiste wandelingen voert naar de top van Rano Kau, een indrukwekkende vulkaan aan de zuidwestkant van het eiland. Vanaf de rand kijk je uit over een gigantische krater, gevuld met een moerasachtig meer vol drijvende rietplanten. De kraterwanden zijn steil en ruig, met hier en daar zeldzame flora. Net daarachter ligt de Grote Oceaan, die zich in een eindeloos blauw lint tot aan de horizon uitstrekt; een uitzicht dat je ademloos achterlaat. Aan de rand van de krater ligt ook Orongo, een eeuwenoud ceremonieel dorp, waar ooit het vogelmancultuurritueel plaatsvond. De combinatie van natuur en cultuur is hier op zijn best.
Wie het avontuur opzoekt, kan afdalen naar de grotten bij Ana Kakenga, ook wel bekend als de grot van de twee
vensters. Deze lavatunnel leidt je naar een donkere kamer, van waaruit twee spectaculaire openingen uitzicht bieden op de kliffen en het kolkende water ver onder je. Je voelt je even alleen op de wereld, alsof je een geheim ontdekt dat al eeuwenlang bewaard is gebleven. Naast vulkanen en grotten biedt het eiland ook ruige kustlijnen, stille baaien en uitgestrekte graslanden waar wilde paarden vrij rondlopen. Je kunt snorkelen in het kristalheldere water bij Anakena Beach, een paradijselijk strand met wit koraalzand, palmbomen en enkele moai die vanaf de duinen toekijken. Het contrast tussen tropische rust en mystieke cultuur is nergens zo voelbaar als hier.
Op je gemakje
Op Paaseiland draait het niet om het afvinken van highlights of het aflopen van een strak reisschema. Er zijn geen ellenlange bucketlists, geen overvolle dagprogramma’s of hordes toeristen die dezelfde route volgen. Hier kom je om te vertragen. Om echt te zijn waar je bent. Om te kijken. Te luisteren. Te voelen. De fysieke afstand tot de rest van de wereld – letterlijk duizenden kilometers oceaan – zorgt er vanzelf voor dat je loskomt van de waan van de dag. Maar het is ook de mentale afstand die opvalt. Op Paaseiland tikt de klok trager. Mensen nemen de tijd. Voor een gesprek, voor een blik op zee, voor een maaltijd die met liefde is bereid. Je leert weer wat aandacht is. Wat stilte doet. Wat het betekent om je echt ergens aanwezig te voelen. Juist door die rust ga je anders reizen. Je merkt dat je vanzelf langer blijft hangen bij een moai, gewoon om te kijken hoe het licht verandert. Dat je in gesprek raakt met een visser op het strand van Hanga Roa, of met een lokale gids die niet alleen feiten vertelt, maar ook verhalen van zijn grootouders deelt. Dat je ’s avonds op een muurtje zit, met een lokaal biertje in de hand, en zomaar een uur zwijgend naar de ondergaande zon kijkt. En dat dat genoeg is. Je beleeft elk moment intenser, omdat je er de ruimte voor hebt. En in die ruimte groeit er iets: verwondering, verbondenheid, misschien zelfs een
Schilderij van Paul GAuguin
beetje wijsheid. Dat is misschien wel het grootste cadeau van dit eiland. Niet de foto's die je maakt of de plekken die je bezoekt, maar de rust die je meeneemt. De herinnering aan hoe het ook kan: langzaam, met aandacht, vol betekenis. Paaseiland leert je reizen zoals reizen bedoeld is.
Het dorpse leven
Ook leuk om te bezoeken, is het hoofdstadje Hanga Roa, eigenlijk is het de enige echte nederzetting op Paaseiland en daarmee het sociale, culturele en economische hart van het eiland. Vrijwel iedereen die op Rapa Nui woont - zo’n 7.000 mensen - leeft hier. Het is een charmant dorpje waar de sfeer gemoedelijk en ontspannen is, met kleurrijke huizen, weidse uitzichten op zee en vriendelijke locals die altijd in zijn voor een praatje. Hier vind je alles wat je nodig hebt tijdens je verblijf: hotels en guesthouses in verschillende prijsklassen, gezellige restaurants waar je kunt genieten van verse vis, ceviche en traditionele Rapa Nui-gerechten, en kleine winkeltjes met handgemaakte souvenirs en kunstvoorwerpen. Vooral de lokale markt aan de hoofdstraat is een leuke plek om rond te snuffelen, je vindt er houtsnijwerk, sieraden van lavasteen, kleding en soms zelfs livemuziek of dansoptredens. Aan de kustlijn ligt een kleine haven, waar vissers hun vangst binnenhalen en duik- of snorkeltochten vertrekken naar onderwatergrotten en kleurrijke
koraalriffen. Rond zonsondergang verzamelt iedereen zich bij de zee –locals én reizigers – om te kijken hoe de zon langzaam in de Stille Oceaan zakt, vaak met silhouetten van moai op de voorgrond. Een magisch moment van samenzijn.
In Hanga Roa staat ook de katholieke kerk van het eiland, een bijzonder gebouw waar de Rapa Nui-cultuur en het christendom samenkomen. Binnen vind je altaren, beelden en houten ornamenten met een unieke mix van Polynesische symboliek en katholieke iconografie; een krachtig symbool van culturele verwevenheid en overleving. Een ander hoogtepunt is het Museo Antropológico Padre Sebastián Englert, waar je meer leert over de geschiedenis, taal en gebruiken van de Rapa Nuibevolking. De collectie omvat originele artefacten, gereedschappen, beelden
en zelfs een gerestaureerd oog van een moai; een zeldzaam detail dat ooit in veel beelden zat.
Heel eerlijk, vrijwel elke reiziger wil kunnen ontspannen op een prachtig mooi stukje strand, al is het om alle indrukken te verwerken. Ook dat kan op Paaseiland, zoals op Anakena Beach. Het stukje tropisch paradijs verrast je met wit koraalzand, wuivende palmbomen en turquoise water dat uitnodigt tot zwemmen, snorkelen of gewoon heerlijk nietsdoen. Het is een plek waar de intensiteit van Paaseiland plaatsmaakt voor ontspanning, zonder dat de magie verdwijnt. Volgens de overlevering is Anakena de plek waar Hotu Matu’a, de eerste Polynesische koning van Rapa Nui, ooit aan land kwam en het eiland bewoonde. Daarmee geldt het strand als de mythische geboorteplaats van
de Rapa Nui-cultuur. Die spirit voel je nog steeds, ondanks de relaxte sfeer en de picknicktafels waar families samenkomen voor een barbecue. Op de achtergrond van het strand ligt Ahu Nau Nau, een van de best bewaard gebleven moai-platforms van het eiland. Zes trots rechtopstaande moai kijken uit over het strand, met zorgvuldig uitgehouwen details, waaronder enkele met een rode pukao (hoed).
De beelden werden pas in de jaren ’70 uitgegraven en gerestaureerd. Ze bleken verbazingwekkend goed geconserveerd doordat ze eeuwenlang onder het zand verborgen waren gebleven. Naast Ahu Nau Nau ligt ook een tweede platform, Ahu Ature Huki, met één enkele moai die in 1956 werd rechtop gezet door de beroemde Noorse ontdekkingsreiziger Thor Heyerdahl, samen met lokale bewoners. Het was de eerste restauratie van een moai op Paaseiland en markeerde het begin van een bredere herwaardering van het erfgoed. Ondanks de culturele rijkdom heerst er op Anakena een ontspannen sfeer. Kinderen spelen in het zand, reizigers dommelen weg in de schaduw van een palmboom, en de zee nodigt uit tot een verfrissende duik. Het water is hier rustiger dan op de meeste andere plekken rond het eiland, waardoor het een van de weinige plekken is waar je veilig kunt zwemmen. Aan de rand van het strand vind je een klein cluster van eethuisjes waar je verse vis, empanadas of een tropisch drankje kunt bestellen. Simpel, maar heerlijk, zeker met je voeten in het zand en uitzicht op de stille oceaan.
Historische link
Van het ene eiland gaan we naar het andere, en zeker niet het minste eiland: Paaseiland en de Marquesaseilanden (Frans-Polynesië) delen namelijk een belangrijke culturele en historische link: beide maken deel uit van de grotere Polynesische driehoek, en worden gezien als deel van dezelfde maritieme migratiegeschiedenis. De bewoners van Paaseiland, de Rapa Nui, stammen af van Polynesische zeevaarders die duizenden kilometers over de oceaan aflegdenwaarschijnlijk afkomstig uit gebieden als de Marquesas of de Society-eilanden.
Marquesaseilanden
Marquesaseilanden
Ver weg van de platgetreden paden, midden in de eindeloze Stille Oceaan, ligt een archipel die je verbeelding tart: de Marquesaseilanden. Een eilandengroep die net als Paaseiland als mysterieus wordt beschouwd. Geen witte stranden met palmbomen, maar ruige bergen, diep uitgesneden valleien, oerbossen en een cultuur die nog springlevend is. Wie écht iets bijzonders wil ervaren, gaat naast Paaseiland ook eens naar de Marquesas.
Einde van de wereld
De Marquesaseilanden liggen zo’n 1.500 kilometer ten noordoosten van Tahiti. Dat betekent: geen massa’s
toeristen, geen grote resorts, geen fastfoodketens. Wel: pure natuur, een diepe verbondenheid met het verleden en een ongepolijst eilandgevoel dat je zelden nog tegenkomt. Je komt er per schip of via een kleine propellervlucht en dat is maar goed ook, want die afgelegen ligging maakt dit een van de best bewaarde geheimen in de Stille Zuidzee. De natuur is hier op zijn wildst. Op eilanden als Nuku Hiva en Hiva Oa rijzen steile kliffen uit de oceaan, bedekt met een tapijt van groen. Watervallen storten zich in diepe valleien, en overal hoor je vogels zingen die nergens anders voorkomen. Wandelen op de Marquesas is alsof je door een Jurassic Park-achtig decor trekt, compleet met
mysterieuze rotstekeningen en verlaten archeologische sites. De baaien zijn adembenemend mooi, zoals de iconische baai van Taiohae op Nuku Hiva, waar je ‘s ochtends wakker wordt met uitzicht op dolfijnen in de verte en bergen die in mist gehuld zijn.
Diepe wortels
Wat de Marquesas écht uniek maakt, is de cultuur. Hier spreekt men nog het ‘Marquesaans’, worden traditionele liederen gezongen en is het tatoeëren niet zomaar versiering, maar een levensverhaal dat op de huid wordt geschreven. Kunst en ambacht leven hier nog volop; van houtsnijwerk tot dans en poëzie. De bewoners zijn trots en gastvrij. Je voelt je hier geen toerist, maar een reiziger die welkom is in een levendige gemeenschap. Tijdens festivals zoals het Matavaa-festival, dat om de paar jaar plaatsvindt, barst de archipel los in dans, zang en traditionele ceremonies.
Gauguin en Brel
De beroemde schilder Paul Gauguin en chansonnier Jacques Brel vonden hun laatste rustplaats op Hiva Oa. Ze waren gegrepen door de rauwe schoonheid van het eiland en de intensiteit van het leven hier en dat gevoel ervaar je nog steeds als je hun graven bezoekt op de begraafplaats met uitzicht op de baai van Atuona.
Waarom je nu moet gaan
De Marquesaseilanden zijn geen bestemming voor wie snel vermaakt wil worden. Maar voor de reiziger die op zoek is naar echtheid, naar verwondering, naar een gevoel van ‘hier ben ik nog nooit eerder geweest’, is dit de jackpot. Het is reizen zoals reizen bedoeld is: met open blik, in contact met de natuur en met mensen die leven volgens hun eigen ritme.
10 X PARADIJSELIJK OCEANIË
Bora Bora, Frans-Polynesië
Bora Bora, met zijn weelderige groene bergen en turquoise lagunes, is een droombestemming voor romantische reizigers. Overnacht in een luxe bungalow op het water en geniet van adembenemende zonsondergangen. Maak een boottocht naar de lagune en snorkel tussen de kleurrijke koralen en exotische vissen. Geniet van een intiem diner op het strand bij kaarslicht.
Fiji
Fiji, een archipel van meer dan 300 eilanden, staat bekend om zijn vriendelijke bevolking, ongerepte stranden en regenwouden. Duik in de Bligh Water, een van de beste duiklocaties ter wereld, of maak een wandeling door het Bouma National Heritage Park. Bezoek een traditioneel Fijisch dorp en ervaar de unieke cultuur van dit prachtige land. Proef de lokale delicatesse 'kokoda', rauwe vis gemarineerd in kokosmelk.
Tahiti
Tahiti, het hart van Frans-Polynesië, betovert met valleien, watervallen en unieke zwarte zandstranden. Papeete, de levendige hoofdstad, bruist van de Franse en Polynesische culturen, waar markten, restaurants en het nachtleven samenkomen. De natuurlijke pracht van het eiland strekt zich uit over de Papenoo-vallei, de watervallen van Faarumai en de betoverende zwarte zandstranden.
Cookeilanden
De Cookeilanden, met hun relaxte sfeer en ongerepte schoonheid, zijn perfect voor reizigers die op zoek zijn naar rust en authenticiteit. Verken de lagunes van Aitutaki per kajak of maak een wandeling door de weelderige valleien van Rarotonga. Bezoek de lokale markten en proef de heerlijke Polynesische keuken. Leer meer over de traditionele Polynesische navigatie op een 'vaka', een traditionele kano.
Palau
Palau, een archipel van meer dan 500 eilanden, staat bekend om zijn unieke onderwaterwereld. Duik in Jellyfish Lake, waar miljoenen niet-stekende kwallen leven, of verken de Rock Islands, een UNESCO-Werelderfgoedlocatie. Maak een kajaktocht door de mangrovebossen of snorkel tussen de kleurrijke koralen en vissen. Bezoek het Belau National Museum en leer meer over de rijke geschiedenis en cultuur van Palau.
Samoa
Samoa, met zijn traditionele Samoaanse cultuur en ongerepte natuur, biedt een authentieke eilandervaring. Bezoek de indrukwekkende To Sua Ocean Trench, een diepe kloof met kristalhelder water, of wandel door de weelderige regenwouden van Upolu. Bezoek een traditioneel Samoaanse fiafia-avond en ervaar de unieke cultuur van dit prachtige land. Leer meer over de traditionele Samoaanse tatoeagekunst, de 'tatau'.
Nieuw-Caledonië
Nieuw-Caledonië, met zijn Franse charme en diverse landschappen, biedt een unieke mix van culturen en natuurlijke schoonheid. Verken de lagunes van de Loyaltyeilanden, een UNESCO-Werelderfgoedlocatie, of wandel door de bergen van het hoofdeiland Grande Terre. Bezoek de levendige markten van Nouméa en proef de heerlijke Franse en Melanesische keuken. Maak een boottocht naar de Isle of Pines, bekend om zijn prachtige stranden en dennenbomen.
Vanuatu
Vanuatu, een archipel van meer dan 80 eilanden, staat bekend om zijn avontuurlijke activiteiten en traditionele dorpen. Beklim de actieve vulkaan Yasur op Tanna, een van de meest toegankelijke vulkanen ter wereld, of bezoek de traditionele dorpen van de Malekula-stam. Maak een duik in de Blue Holes, kristalheldere zoetwaterbronnen, of ga raften op de rivieren van Espiritu Santo. Leer meer over de 'naghol', een traditionele landduikceremonie.
Tonga
Tonga, het enige koninkrijk in Oceanië, biedt een unieke culturele ervaring en ongerepte natuur. Zwem met bultruggen in de wateren van Vava'u, een onvergetelijke ervaring, of verken de oude Polynesische ruïnes van Tongatapu. Bezoek een traditioneel Tongan kava-ceremonie en ervaar de unieke cultuur van dit prachtige land. Leer meer over de traditionele Tongan weefkunst, de 'ta'ovala'.
Salomonseilanden
De Salomonseilanden, met hun ongerepte regenwouden en rijke culturele erfgoed, bieden een avontuurlijke en authentieke eilandervaring. Duik naar de wrakken van de Tweede Wereldoorlog bij Guadalcanal, een indrukwekkende ervaring, of bezoek de traditionele dorpen van de Malaita-stam. Maak een kajaktocht door de mangrovebossen of wandel door de weelderige regenwouden van de binnenlanden. Leer meer over de traditionele houten beelden en snijwerk van de Salomonseilanden.
Kiwi- en Kangoeroecultuur
Voor veel reizigers zijn Australië en Nieuw-Zeeland droombestemmingen. De onmetelijke outback, tropische stranden, gletsjermeren en fjorden trekken jaarlijks miljoenen bezoekers. Achter dat adembenemende decor schuilt een culturele rijkdom die minstens zo fascinerend is als het landschap zelf.
Lang voor de Britten voet aan wal zetten in Australië, werd het continent al meer dan 60.000 jaar bewoond door Aboriginal-volkeren. Die lange geschiedenis maakt de Aboriginalcultuur tot de oudste, onafgebroken levende cultuur op aarde. In al die millennia hebben honderden verschillende groepen - elk met hun eigen taal, tradities en land - een diepe en spirituele band opgebouwd met de natuur. Tot op de dag van vandaag speelt die cultuur een essentiële rol in het Australische verhaal. Hoewel de koloniale geschiedenis gekenmerkt wordt door onderdrukking en landonteigening, is er de laatste decennia een groeiend besef van het belang om de Aboriginal-identiteit te erkennen en te vieren. De beweging voor verzoening heeft geleid tot meer zichtbaarheid van hun cultuur, taal en
verhalen in het openbare leven, van stedelijke street art tot ceremoniële openingsrituelen bij evenementen.
Kunst
Wie Australië bezoekt, merkt dat deze cultuur niet alleen in musea leeft, maar vooral buiten, op het land zelf. In het Red Centre rondom Alice Springs, bij de heilige Uluru of in het uitgestrekte Kakadu National Park delen gidsen van lokale gemeenschappen hun tradities, Dreamtime-verhalen en kunstvormen met reizigers. Dreamtime - of Tjukurpa, zoals het in de taal van de Anangu wordt genoemd - verwijst naar de scheppingsverhalen die niet alleen verklaren hoe het land en leven ontstonden, maar ook dienen als moreel kompas en handleiding voor het leven. Kunst is een belangrijk communicatiemiddel in de Aboriginal-
cultuur. De wereldberoemde dot paintings, die vaak symbool staan voor waterpoelen, sporen en geesten, zijn niet alleen visueel indrukwekkend, maar ook geladen met betekenis. Elke stip, lijn of cirkel verwijst naar verhalen die generaties lang mondeling werden doorgegeven. In gemeenschappen als Ernabella (Pukatja) of het kunstenaarscollectief van Papunya kunnen bezoekers kennismaken met deze levende traditie.
Andere manier
Wat Aboriginal cultuur zo uniek maakt, is de fundamenteel andere manier van kijken naar de wereld. De aarde is geen bezit, maar een levend wezen dat gekoesterd moet worden. Elk deel van het landschap, een rots, rivier of boom, heeft zijn eigen betekenis, verhalen en voorouders. Deze ‘Country’ is niet
Maori man
zomaar land, het is familie. Die diepe verbondenheid met de natuur maakt dat Aboriginal gemeenschappen ook een leidende stem hebben gekregen in milieubehoud en natuurbescherming, bijvoorbeeld bij het beheer van nationale parken of het tegengaan van bosbranden via traditionele brandtechnieken.
Muziek
De didgeridoo is een traditioneel blaasinstrument van de Aboriginals uit Noord-Australië en wordt gezien als een van de oudste muziekinstrumenten ter wereld. Oorspronkelijk gemaakt van eucalyptus takken die op natuurlijke wijze door termieten zijn uitgehold, produceert de didgeridoo een diep, vibrerend geluid dat ritmisch varieert. Dit bijzondere instrument wordt al duizenden jaren gebruikt tijdens ceremonies, dansen en spirituele bijeenkomsten. Spelers gebruiken een speciale techniek, circulair ademhalen, waarbij ze door hun neus inademen terwijl ze gelijktijdig lucht uitblazen via hun mond. De klank wordt vaak verrijkt met keelgeluiden en dierengeluiden, en de buis is vaak prachtig versierd met Aboriginal -motieven. Wil je de didgeridoo live horen? Bezoek een culturele show in Darwin, Cairns, of bij Tjapukai Aboriginal Cultural Park (Cairns, heropening op termijn). In Alice Springs kun je bij kunstcentra of galeries zelfs workshops volgen om het instrument zelf te leren bespelen.
Vergeten eilanders
Minder bekend dan de Aboriginals, maar minstens zo intrigerend, zijn de Torres Strait Islanders. De oorspronkelijke bewoners van de ruim 270 eilanden die de Torres Strait vormen, het watergebied tussen het uiterste noorden van Queensland en de zuidkust van Papoea-Nieuw-Guinea. Slechts een deel van die eilanden is bewoond, maar de culturele impact van deze gemeenschap is groot en uniek binnen het Australische erfgoed.
In tegenstelling tot de Aboriginals, die een diepe verbondenheid met het Australische binnenland kennen, zijn de Torres Strait Islanders traditioneel
Ontmoeten
Australië biedt op diverse plekken mogelijkheden om als reiziger op een respectvolle manier kennis te maken met de verschillende Aboriginalculturen. Hieronder vind je een overzicht per regio van bestemmingen en ervaringen waar je écht iets leert over de spiritualiteit, kunst, tradities en het dagelijks leven van Aboriginal gemeenschappen.
Red Centre (Northern Territory)Anangu-cultuur bij Uluru
In de regio rond Uluru en Kata Tjuta kun je deelnemen aan begeleide wandelingen met Anangu-gidsen, waar Dreamtime-verhalen en traditionele gebruiken worden gedeeld. Het Maruku Arts Centre biedt kunstworkshops door lokale kunstenaars.
Kakadu National Park - Bininj en Mungguy gemeenschappen
In dit UNESCO-gebied kun je met een Aboriginal gids traditionele rotstekeningen ontdekken, bush tucker proeven en leren over landbeheer via fire-stick farming.
Arnhem Land (NT)
Een afgelegen en grotendeels
ongerept gebied waar je alleen met speciale vergunning in mag. Via gespecialiseerde touroperators kun je meerdaagse bezoeken brengen aan Yolŋu-gemeenschappen.
Tiwi-eilanden (ten noorden van Darwin)
Bekend om hun kunst, sport en sterke cultuur. Je kunt een dagtour boeken vanuit Darwin of zelfs overnachten in een lodge. De Tiwi zijn open voor toerisme, maar alleen met een gids of vergunning.
Daintree Rainforest (Queensland)Kuku Yalanji cultuur
Rond Mossman Gorge kun je begeleide wandelingen maken met leden van de Kuku Yalanji-gemeenschap, inclusief traditionele medicijnkennis en verhalen over het regenwoud.
Western Australia - Kimberley en Broome-regio
Hier zijn diverse Aboriginal gidsen actief die je meenemen op boottours, wandelsafari’s of visexcursies, waarbij je leert over tradities, overlevingstechnieken en heilige plekken.
Aboriginals
zeevaders, vissers en handelaren. Hun cultuur kent Melanesische wortels, met invloeden van Papoea-Nieuw-Guinea, Polynesië en zelfs Zuidoost-Azië. Die mix resulteert in een levendige, kleurrijke identiteit die zich uit in muziek, dans, kunst en religie, én in een eigen taal: het Torres Strait Creole (ook wel Yumplatok genoemd), dat nog steeds gesproken wordt naast Engels en lokale dialecten. Wat meteen opvalt bij culturele ceremonies is de visuele pracht: ceremoniële hoofdtooien – vaak metershoog en versierd met veren, schelpen en kralen - zijn ware kunstwerken die verwijzen naar totemdieren, voorouders of beschermgeesten. Dans en muziek vertellen verhalen over de zee, visserij, familiebanden en spirituele wezens. Tijdens festivals als het Cairns Indigenous Art Fair of het jaarlijkse Gab Titui Cultural Festival op Thursday Island kunnen bezoekers een glimp opvangen van deze spectaculaire optredens. Religieus gezien zijn de Torres Strait Islanders sterk beïnvloed door het christendom, met name door de komst van het Londense Zendingsgenootschap in de 19e eeuw. Tegelijkertijd blijven traditionele spirituele overtuigingen bestaan, vaak verweven met het dagelijks leven. De zogenoemde Coming of the Light op 1 juli: de dag waarop het christendom naar de eilanden kwam,
Rotstekeningen
Meer weten over torres strait islanders?
De Torres Strait Islanders hebben een eigen, rijke cultuur die verschilt van die van Aboriginal gemeenschappen op het vasteland. Hun erfgoed vol dans, muziek, maritieme tradities en kleurrijke hoofdtooien is op verschillende plekken in Australië te ontdekken.
Thursday Island (Waiben)
Bezoek het Gab Titui Cultural Centre voor kunst, exposities en culturele demonstraties en maak kennis met lokale kunstenaars en dansgroepen.
Cairns & Townsville (Queensland)
In Cairns kun je in juli het Cairns
Indigenous Art Fair (CIAF) bezoeken waar vele Torres Strait Islanders naartoe komen. In beide steden vinden regelmatig Islander-optredens en kunsttentoonstellingen plaats.
Musea en festivals (landelijk)
Queensland Museum (Brisbane) en National Gallery of Australia (Canberra) tonen indrukwekkende collecties Islander-kunst. Tijdens NAIDOC Week (juli) worden optredens, dansen en tentoonstellingen georganiseerd in onder meer Sydney, Melbourne en Darwin.
is nog altijd een belangrijke feestdag, maar wordt gevierd op een manier die zowel christelijke als voorouderlijke elementen bevat. Toch voelen veel Islanders zich tot op de dag van vandaag ondervertegenwoordigd en onderschat binnen het bredere Australische verhaal. Terwijl de Aboriginal gemeenschappen steeds zichtbaarder worden in media en politiek, blijft de cultuur van de Torres Strait Islanders vaak in de schaduw. Dat terwijl ze met hun unieke ligging, cultuur en geschiedenis een brug vormen tussen Australië en de bredere Pacifische wereld. Gelukkig groeit de aandacht. In kunstgalerijen, op scholen en binnen het beleid van de Australische overheid komt er langzaam maar zeker meer ruimte voor hun verhalen. Voor reizigers die het noorden van Queensland aandoen - met
Meer weten over Māori?
Waar maak je als reiziger op een respectvolle en betekenisvolle manier kennis met deze oorspronkelijke bewoners? Dit zijn vijf plekken waar de verhalen, rituelen en gastvrijheid van de Māori tot leven komen.
De bekendste plek om de Māori-cultuur te ervaren is zonder twijfel Rotorua, op het Noordereiland. Hier liggen geothermische wonderen en traditie zij aan zij. In dorpen zoals Te Puia, Tamaki Māori Village of Whakarewarewa maak je kennis met de haka (strijdlied), de powhiri (welkomstceremonie) en de traditionele hangi, een feestmaal dat onder de grond wordt gegaard. De aanwezigheid van natuurlijke warmwaterbronnen, dampende modderpoelen en geisers geeft deze plek een spirituele dimensie die diep verweven is met het wereldbeeld van de Māori.
Een tweede, historisch beladen locatie is Waitangi, in de Bay of Islands. Hier
name rond Cairns of Cape York - loont het de moeite om kennis te maken met deze ‘vergeten eilanders’. Een bezoek aan Thursday Island, het culturele hart van de archipel, biedt een fascinerende inkijk in een trotse, veerkrachtige gemeenschap die haar tradities met open armen deelt.
Māori
Wie Nieuw-Zeeland zegt, denkt aan fjorden, watervallen, uitgestrekte weides, geisers en gletsjers, maar achter dat adembenemende landschap schuilt een minstens zo indrukwekkende culturele rijkdom. Nieuw-Zeeland - of Aotearoa, zoals het in het Māori heet - is een smeltkroes van verhalen, tradities en identiteiten. De Māori zijn de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland en vormen met zo’n 17% van de bevolking een van de pijlers van de nationale identiteit. Ze kwamen vermoedelijk
werd in 1840 het Verdrag van Waitangi ondertekend, waarmee Nieuw-Zeeland formeel een Britse kolonie werd. In het Waitangi Treaty Grounds Visitor Centre leer je over de vaak complexe relatie tussen Māori en Pākehā (Europese Nieuw-Zeelanders), en zie je met eigen ogen de prachtig bewerkte waka’s (oorlogskano’s) en de ceremoniële marae (vergaderhuizen). Dagelijkse culturele optredens en rondleidingen brengen de geschiedenis tot leven.
Voor een meer persoonlijke ervaring kun je afreizen naar Kaikōura, aan de oostkust van het Zuidereiland. Hier bieden kleinschalige Māorifamiliebedrijven excursies aan waarbij je de natuur leert zien door inheemse ogen. Tijdens een ecotour met een Māori-gids hoor je over voorouderlijke vistechnieken, het belang van land en zee (whenua en moana), en de spirituele verhalen die verbonden zijn aan dieren als de walvis.
In de hoofdstad Wellington is een bezoek aan het nationale museum Te Papa Tongarewa een must. Dit innovatieve museum biedt niet alleen diepgaande tentoonstellingen over de Māori-geschiedenis en -kunst, maar laat ook ruimte voor hedendaagse stemmen en debat. Via interactieve presentaties en persoonlijke verhalen ervaar je hoe levendig en veelzijdig de Māori-identiteit vandaag de dag is.
Tot slot is er het relatief onontdekte Tairāwhiti (East Cape)-gebied aan de oostkust van het Noordereiland. Hier wonen de meeste Māori per hoofd van de bevolking, en is de cultuur het sterkst aanwezig in het dagelijks leven. Vroeg in de ochtend kun je met een lokale gids de zonsopgang beleven op Mount Hikurangi - een heilige plek in de Māori-mythologie, waar volgens de overlevering de eerste zonnestralen Aotearoa raken.
in de 13e eeuw vanuit Polynesië naar Aotearoa en ontwikkelden een rijke traditie, diepgeworteld in spiritualiteit, verbondenheid met de natuur en voorouderverering. Overal in het land kom je sporen van de Māori-cultuur tegen. Van het hakaritueel bij sportwedstrijden tot de sierlijke houtsnijwerken in een marae (gemeenschapshuis). In Rotorua en Northland kun je traditionele dorpen bezoeken waar je welkom wordt geheten met een powhiri (welkomstceremonie) en kunt genieten van een hangi-maaltijd, slow cooked onder de grond. Maar de Māori-cultuur is geen museumstuk. Het is levend, dynamisch en volop in ontwikkeling. Veel jonge Māori combineren moderne kunstvormen met traditionele motieven en thema’s. Denk aan ta moko (tatoeagekunst), hedendaagse muziek met te reo Māori (de Māori-taal) of politieke activisten die pleiten voor landrechten en behoud
van cultuur. Dat te reo Māori sinds 1987 een officiële taal is, helpt die erkenning verder verstevigen.
Pākehā
Naast Māori kent ook de Pākehā-cultuur, dit zijn afstammelingen van Europese kolonisten. In de 19e eeuw vestigden Britse kolonisten zich in Nieuw-Zeeland. De ondertekening van het Verdrag van Waitangi in 1840 tussen de Britse Kroon en diverse Māori-stammen was bedoeld om land en rechten te beschermen, maar leidde uiteindelijk tot conflicten en landonteigening. Die geschiedenis is nog altijd voelbaar, en tegelijkertijd zichtbaar in de architectuur van steden als Wellington, Dunedin en Christchurch, waar Victoriaanse gebouwen herinneren aan de Britse invloeden. De afstammelingen van deze kolonisten worden vandaag de dag Pākehā genoemd. Zij vormen de meerderheid van de bevolking en hebben een sterke
Meer weten over de Pākehā-cultuur?
Wie de Europese wortels van NieuwZeeland beter wil begrijpen, vindt in musea en erfgoedlocaties door het hele land waardevolle aanknopingspunten. De Pākehā-cultuur, gevormd door de komst van Britse kolonisten in de 19e eeuw, laat zich niet alleen lezen in wetten en gebouwen, maar ook in verhalen over pioniers, boerenleven en maatschappelijke idealen. Deze musea en historische plekken geven inzicht in hoe de moderne Kiwi-identiteit is ontstaan en hoe die zich verhoudt tot het inheemse erfgoed van de Māori. In de hoofdstad Wellington is het nationale museum Te Papa Tongarewa een absolute must voor wie de complexiteit van Aotearoa’s geschiedenis wil doorgronden. Hoewel het museum internationaal bekendstaat om zijn uitgebreide Māori-collectie, worden ook de Pākehā-kant van de geschiedenis en de koloniale erfenis uitgebreid belicht. Tentoonstellingen over Europese migratie, de impact van kolonisatie, de groei van steden en de
invloed op de moderne ‘Kiwi’-cultuur: ontspannen, pragmatisch, sportief en gek op de natuur. De typische ‘Kiwi ingenuity’ (vindingrijkheid) is een cultureel kenmerk geworden, van de uitvinding van de bungee jump tot geïmproviseerde oplossingen in het dagelijks leven. En dan is er nog de liefde voor rugby, fish & chips, en de iconische bach (vakantiehuisje aan zee).
Kiwi way of life
Hoewel de Pākehā-cultuur overal in Nieuw-Zeeland aanwezig is, zijn er een aantal plekken en ervaringen waar je de hedendaagse ‘Kiwi way of life’ van dichtbij kunt meemaken. In landelijke dorpen zoals Geraldine, Cromwell, Arrowtown of Hokitika ervaar je de klassieke Kiwigastvrijheid. Denk aan lokale cafés waar iedereen elkaar kent, kunstgalerijen met werk van Nieuw-Zeelandse schilders,
opkomst van een zelfstandige NieuwZeelandse identiteit geven context aan het ontstaan van het moderne Nieuw-Zeeland. Je ziet hier niet alleen objecten uit het koloniale verleden, maar ook hedendaagse kunst en fotografie die laten zien hoe Pākehā zichzelf vandaag de dag definieert. The Treaty House in Waitangi, in de Bay of Islands, is een plek van enorme historische betekenis. Hier werd in 1840 het Verdrag van Waitangi ondertekend – een cruciaal moment waarop de Britse Kroon en verschillende Māori-stammen afspraken maakten over bestuur en landrechten. Het oorspronkelijke woonhuis van de Britse resident James Busby is bewaard gebleven en biedt nu ruimte aan tentoonstellingen over de spanningen én samenwerking tussen Pākehā en Māori. Op het omliggende terrein staan een ceremoniële Māori-marae en een indrukwekkende waka (oorlogskano), waardoor je beide culturen op één locatie kunt beleven. Wie geïnteresseerd is in het dagelijkse
en boerenmarkten met zelfgemaakte jam, chutneys en gebreide truien. Een praatje maken is hier de norm, en je leert al snel over de familiegeschiedenis of favoriete visplek van de eigenaar. Een farmstay is een ideale manier om de Pākehā-levensstijl te beleven. Je helpt misschien mee op een schapenboerderij
leven van de vroege Europese kolonisten, kan terecht bij plekken als Totara Estate in de buurt van Oamaru, op het Zuidereiland. Dit voormalige boerderijcomplex geeft een levendig beeld van het koloniale boerenleven in de tweede helft van de 19e eeuw. Je ziet hoe schapen werden geschoren, vlees werd verwerkt en hoe pioniersfamilies woonden en werkten in een toen nog ruig en geïsoleerd landschap.
Ook het Howick Historical Village bij Auckland is een fascinerende plek om terug in de tijd te stappen. Hier zijn tientallen gebouwen uit de Victoriaanse periode gereconstrueerd, van een school en kerk tot een smederij en eenvoudige houten huizen. Je ontmoet vrijwilligers in klederdracht die demonstraties geven, waardoor het koloniale dorpsleven letterlijk tot leven komt. De verhalen van de eerste Britse militairen, kolonisten en hun gezinnen krijgen hier een gezicht.
in de Waikato, drinkt 's avonds wijn met je gastgezin op het terras met uitzicht op de heuvels en hoort verhalen over het pioniersleven van hun voorouders. Ook veel kleinschalige lodges en B&B’s worden gerund door Pākehā-families, vaak met een uitgesproken persoonlijke stijl.
Wellington, Nieuw-Zeeland
Amazing animals
Afrika heeft de Big Five, maar Oceanië mag ook zeker niet klagen als het gaat over bijzondere dierlijke inwoners. Denk aan kangoeroes, koala’s, Tasmaanse duivels en kiwi’s.
Kangoeroe
Voor de echte dierenliefhebber is Oceanië een paradijs vol adembenemende flora en fauna. Wil je tijdens jouw bezoek aan deze prachtige bestemming zoveel mogelijk dieren afvinken? Breng dan een bezoek aan een van de vele nationale parken die Oceanië te bieden heeft, want dat biedt je de meeste kans.
Kangoeroe
Het nationale dier van Australië is de kangoeroe, dat je er hier één tegenkomt is dan ook vrijwel zeker. Er leven ongeveer 30 tot 40 miljoen kangoeroes in heel Australië, dat is ongeveer twee keer zoveel dan het aantal inwoners van Nederland. Als je een kangoeroe wil zien, kijk dan vooral op schaduwplekken en tijdens zonsop- of ondergang.
Mierenegel
De echidna, ofwel de mierenegel, komt in heel Australië voor en is een heel bijzonder dier. Staat het spotten van dit dier op jouw bucketlist? Ga dan naar de Bunya Mountains in het zuidoosten van Queensland. Tussen de bergen ligt op drie uur rijden van het noordwesten van Brisbane het nationale park, Bunya Mountains National Park. De weg ernaartoe is smal, stijl en kronkelig, maar de natuur en de dieren zijn de tocht meer dan waard. De pieken van het park zijn bedekt met oude dennen en er leven
verschillende diersoorten in overvloed. Er zijn gezellige plekken waar je kunt picknicken, terwijl de felgekleurde papegaaien boven je hoofd vliegen. Het park is het op één na oudste nationale park van Queensland, waar je dus ook de bijzondere mierenegel vindt. In het park vliegen ook meer dan 120 soorten vogels waaronder een zeldzame soort: de ‘sooty uil’. Naast deze uil is er nog veel moois te zien in dit natuurgebied, zoals de Wombat. Dit dier komt ook veel voor in Australië en heeft iets weg van een kleine beer. Geen gevaarlijke beer, maar wel het enige dier ter wereld dat keutels laat in de vorm van een kubus. De grootste kans om een wombat tegen te komen is in de nacht.
Visitekaartje
Net als de wombat is de koala ook een herbivore. De koala, het visitekaartje van Australië, komt voor in bepaalde gebieden van het land, onder meer op Magnetic Island, dat twaalf kilometer voor de kust van Queensland ligt. Het is een klein eiland waar je een halve dag rond kan rijden. Onze tip: maak hier de Forts Walk; een fijne wandelroute aan de oostkant van het eiland die je trakteert op veel moois uit de natuur. Als je het wandelpad bewandelt, is de kans groot dat je koala’s tegenkomt. Een andere plek om koalaberen te spotten is in het
laagland van Victoria. Hier staan veel eucalyptusbomen waar koala’s in leven. In vergelijking met het noorden van Australië zijn er in Victoria aanzienlijk meer koala’s. Ze leven voornamelijk in het zuiden en het oosten van het land door de groei van eucalyptusbomen.
Selfie-tijd
Een ander interessant buideldier dat leeft in Australië is de quokka, dit grijnzende diertje is altijd vrolijk en niet bang voor mensen. Wie dit dier in het echt wil zien, kan het best naar Rottnest Island bij Perth gaan. Dit kleine eiland, dat omringd is door azuurblauwe wateren, wordt vaak druk bezocht door toeristen die er snorkelen, zwemmen of duiken. De bekendheid van het eiland komt niet door het zeeleven, maar door de bekendste inwoners: de quokkas. Een boottocht van een half uur vanuit de West-Australische haven van Fremantle brengt je zo naar Rottnest Island. De beste tijd om hiernaartoe te gaan om de quokkas te zien, is ’s ochtends vroeg of in de vroege avonduren. Quokka’s leven op het eiland geïsoleerd, maar ze zijn niet bang voor mensen en zijn van nature nieuwsgierig aangelegd. Wil je een bekende quokka-selfie? Laat het dier dan op je af komen en maak voorzichtig een foto, alleen is het verboden om het dier aan te raken. Hier staat een geldboete op van maar liefst $300.
Freshies
Australische krokodillen worden ook wel freshies genoemd. Over het algemeen zijn deze krokodillen niet gevaarlijk en zwemmen weg als ze je zien aankomen. Tenzij ze zich bedreigd voelen, dus blijven
Koala
opletten is van groot belang. Ze leven vooral in moerassen en in kleine riviertjes. In het Kakadu National Park spot je ze ook, en niet alleen deze grote dieren. Je komt er namelijk ook kangoeroes tegen. Kakadu National Park is een natuurpark van 200.000 hectare groot. Een groot deel van het park is eigendom van de Aboriginals. De rotswanden in het park zijn bedekt met prachtige rotstekeningen van de Aboriginals, waarvan sommige al ruim 20.000 jaar oud zijn. De beste periode om dit park te bezoeken is in juli of augustus, vanwege de droge periode waarin veel dieren samenkomen. Als je dacht dat dit alle bijzondere dieren van Australië zijn, dan ben je nog zeker niet uitgekeken. Naast kangoeroes, krokodillen en mierenegels zijn er nog vele andere buitengewone dieren te zien.
Kiwi
Niet alleen in Australië, maar ook in Nieuw-Zeeland is er een breed scala aan flora en fauna. Nieuw-Zeeland is dé plek waar je de meeste bijzondere plant- en diersoorten ter wereld kan bewonderen. Het land heeft vrijwel geen gevaarlijke of giftige dieren op één zeldzame spin na. De bekendste vogelsoort van Nieuw-Zeeland: de kiwi. Deze vleugelloze loopvogel is in het wild nauwelijks meer te spotten. Mocht je de kiwi toch willen zien, neem dan een kijkje op Kapiti Island. Dit is een rustig vogelreservaat. Een ander dier dat een naam heeft die je wellicht doet afschrikken, maar voor de mens geen gevaar vormt, is de Tasmaanse duivel. Dit is een klein buideldier dat in Australië en Tasmanië voorkomt. Het beestje dankt de naam door uiterlijke kenmerken, zoals rode ogen en brede kaken. De Tasmaanse duivel is erg luidruchtig en maakt een schreeuwend geluid. Het dier kan eng overkomen, maar gevaarlijk is het in de basis niet.
Verloren vogel
Heb je een fascinatie voor bijzondere vogels? Dan is Fiordland National Park het zeker waard om naartoe te gaan. Dit park ligt op het Zuidereiland van NieuwZeeland en is het grootste natuurpark van het land. Nieuw-Zeeland is een langere periode geïsoleerd geweest waardoor de flora en fauna hier uniek zijn. In dit
Tuatara
park leven verschillende zeldzame vogelsoorten en andere bijzondere dieren. Hier is de kiwi te zien, maar ook de takahẽ, die in 1948 is herontdekt. Sinds 1890 werd de vogel namelijk als uitgestorven beschouwd. Deze vogelsoort kan net als de kiwi niet vliegen en is te herkennen aan zijn felrode snavel met blauwe en groene veren, en daardoor dus niet te missen. Als je de vogel in het wild niet hebt kunnen zien, neem dan een kijkje in Te Anua Bird Sanctuary waar de vogelsoort beschermd leeft.
Vogel met een verhaal
De inheemse vogel, de morepork, is een uilensoort dat je overal in Nieuw-Zeeland kunt tegenkomen. De eerste bewoners van Nieuw-Zeeland, Mãori, hebben een speciale naam voor deze vogel: ruru, dat weerspiegelt zijn spookachtige roep. De roep van een morepork is een goed teken volgens Mãori-tradities.
Sprong in het diepe
Andere vogelsoorten die in Nieuw-Zeeland leven, zijn de Fiordland Kuifpinguïns. Deze pinguïnsoort is de meest zeldzame ter wereld. Waar kan je ze in het wild zien? In het Fiordland National Park. Neem als je er bent gelijk een duik in het diepe, want de onderwaterwereld is er prachtig. Tijdens je duik kan je prachtige koralen en bijzondere vissoorten bekijken die normaal gesproken alleen te zien zijn in de diepte van de oceaan. Zie je het niet zitten om een duik te nemen tussen de vissen en het zes meter hoge koraal? Neem dan een kijkje in het Milford Sound Underwater Observatory. Zo kan je toch genieten van de prachtige onderwaterwereld.
Het water op
Wie niet alleen dieren op het land wil spotten of wil duiken, kan ook een tripje boeken vanaf de oostkant van het Zuidereiland de oceaan op. Vanuit Kaikoura en Akaroa kan je een boottocht boeken om reusachtige walvissen, dolfijnen, potvissen en zeeleeuwen te spotten. Deze dieren zijn niet overal te zien. Je hebt een kans om tijdens een excursie orka’s te zien en de grootste tandwalvis ter wereld te zien ofwel de potvis te zien. Op het Noordereiland kan je zwemmen met dolfijnen in de Bay of Islands en de Bay of Plenty.
Dinosaurussen van nu
Het meest bijzondere reptiel van NieuwZeeland is de tuatara, de hagedis. Deze reptielsoort is een rechtstreekse afstammeling uit de tijd van de dinosauriërs. Dit betekent dat deze soort al ongeveer 220 miljoen jaar oud is. Wie dit bijzondere dier in het echt wil zien, kan nog voor een uitdaging komen te staan. Op het vasteland heb je een kleine kans om het dier te spotten, wil je 100% zeker het dier zien neem dan een kijkje in de dierentuin. Hier weet je zeker dat je dieren die je graag in Nieuw-Zeeland wil zien ook écht kan zien.
Walvis
