Spreker 2 Quality of life

Quality of Life: een sterke visie als basis voor de praktijk Jessica De Maeyer, Expertisecentrum Quality of Life (E-QUAL – HoGent)

Wat kunnen jullie verwachten?

• Het belang van een visie • Het concept Quality of Life • Implicaties en uitdagingen voor de werker

Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - HouthalenHelchteren

Het belang van een visie • Tendens: meer en meer outreachend werken, men ‘dringt’ binnen in de leefwereld van de doelgroep, met welke doelstelling? Waar streef je naar?

• Proces van visievorming: essentieel en komt tot stand in dialoog met alle betrokkenen • Visie geeft handen en voeten aan houding, denken en handelen • Visie bepaalt evaluatie en implementatie van de werkvorm Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - HouthalenHelchteren

Quality of Life • Eeuwenoud thema • Uitbreiding focus op materiële bezittingen naar aspecten als gezondheid, huisvesting, sociale relaties…

• Jaren ‘70 meer aandacht voor dit concept binnen klinische werkveld • Deïnstitutionaliseringsprocessen en patiëntenbewegingen – Verschuiving van genezing naar zorg en ondersteuning – Empowerment van gebruikers Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - HouthalenHelchteren

Quality of Life • De Quality of Life Group van Wereldgezondheidsorganisatie definieert KvL als:

de

• “Individuals’ perception of their position in life in the context of the culture and value systems in which they live and in relation to their goals, expectations, standards and concerns.”(The WHOQOL Group, 1998, p. 551). Î Sterke impact van doelen, mogelijkheden om deze te vervullen!

verwachtingen

Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - HouthalenHelchteren

en

Quality of Life • (1) is multidimensioneel en beïnvloed door persoonlijke en omgevingsfactoren en interactie tussen beide; • (2) bestaat voor iedereen uit dezelfde componenten (universeel); • (3) betaat uit subjectieve en objectieve componenten; en • (4) wordt bevorderd door zelfbepaling, beschikbaarheid van hulpbronnen, een doel in het leven en het gevoel erbij te horen (Cummins 2005) Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - HouthalenHelchteren

Kwaliteit van Leven: Factor

Onafhankelijkheid

Sociale Participatie

Welbevinden

Domein

Indicatoren

Persoonlijke Ontwikkeling

Vb. Opleiding, persoonlijke vaardigheden

Zelfbepaling

Vb. Autonomie, persoonlijke controle, persoonlijke doelen

Interpersoonlijke Relaties

Vb. interacties, vriendschappen

Sociale Inclusie

Vb. Integratie en participatie in de samenleving, rollen in de samenleving

Rechten

Vb. Humane rechten (respect, waardigheid, gelijkheid) en wettelijke rechten (burgerschap, toegang, rechtvaardige behandeling)

Emotioneel Welbevinden

Vb. Zelfbeeld, vrij zijn van stress

Fysiek Welbevinden

Vb. Gezondheid

Materieel Welbevinden

Vb. FinanciĂŤle status, werk en onderdak

Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - Houthalen-Helchteren

Implicaties en uitdagingen voor de werker

Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - HouthalenHelchteren

Verwachtingen professionelen – verwachtingen cliënten/gasten/doelgroep • Vaak discrepantie tussen beiden • Afhankelijk van je referentiekader • Valkuil: perceptie van professionelen neemt overhand • Verantwoordelijkheid aan cliënt geven • Zicht krijgen op mogelijke discrepantie: identificeren en exploreren • QoL-kader geeft ruimte om dialoog aan te gaan Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - HouthalenHelchteren

Veranderende rol voor de werker • Werker is: – Ondersteuner • Regie ligt bij persoon • Right to left thinking • Ondersteuning: zorgen dat de cliënt toegang heeft tot noodzakelijke kennis, bronnen en relaties om volwaardig deel te kunnen nemen aan de samenleving – Generalistisch profiel (holistisch karakter) – Brugfiguur (~ community building) Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - HouthalenHelchteren

Persoonsgerichte benadering Input Wensen Doelen Ondersteunings noden

Throughput

Ge誰ndividualise erde ondersteuning

Output Quality of Life

Right to left (outcome based) thinking!

Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - HouthalenHelchteren

Uitdagingen voor de werker • Zicht krijgen op verschillende levensdomeinen vraagt tijd ( ~present zijn) • Wenselijke veranderingen vragen inzet op meerdere niveaus tegelijk • Afstemming en ontschotting tussen werkvormen over de grenzen van sectoren heen • Opletten voor professionals

afhankelijkheid

van

zorgsystemen

en/of

• Aandacht voor het (h)erkennen van aanwezige competenties en overlevingsstrategieën bij persoon zelf en omgeving: aanknopingspunten • Belang van binding met de niet-professionele leefwereld Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - HouthalenHelchteren

QoL bevat maatschappelijke component • Kader ruimer dan behandelingssettings • Real life in context of community • Organisaties/behandelingssettings brug naar de gemeenschap • Focus op aangaan van positieve verbindingen met natuurlijk netwerk en organisaties (~belonging) • “the essential goal of service provision should be to achieve a sense of community connectedness, rather than being concerned with physical integration within the general community” (Cummins & Lau, 2003)

Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - Houthalen-Helchteren

QoL: een beloftevol concept in het werken met mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties •

Dwingt ons om op een andere manier na te denken over het werken met mensen: – Wat is belangrijk voor de persoon (persoonlijke doelen) – Aandacht voor de verschillende componenten van een kwaliteitsvol leven (multidimensioneel en holistisch) – KvL kan bevorderd worden (‘het glas is halfvol’) – Inzetten op en uitbreiden van verschillende vormen van ondersteuning (formeel en informeel)

•

Gedeelde beslissingsname, bevordert controle en actieve betrokkenheid cliënt (~ strengths-based) Î Quality of life wordt bevorderd door mensen te laten participeren in beslissingen die hun eigen bestaan aangaan

•

Verandering in perspectief en discours Î ondersteuningsparadigma en empowerment

•

Meer en meer vraag naar aantonen effectiviteit van behandeling

•

Nood aan uitkomstmaten die realistisch zijn EN aansluiten bij de noden en verwachtingen van cliënten (~motivatie) Lanceerdag Outreachend Werken - 25 november 2014 - HouthalenHelchteren

Bedankt voor jullie aandacht!

Vragen, suggesties, literatuur: Jessica.demaeyer@hogent.be