Het globale beschermingsstatuut

3/02/14

Het globaal beschermingsstatuut Beatrijs Mevesen Vrederechter van het kanton Neerpelt-­‐Lommel.

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Wet van 17 maart 2013.

Wet tot hervorming van de regelingen inzake onbekwaamheid en tot instelling van een nieuwe beschermingsstatus die strookt met de menselijke waardigheid.

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Soorten bescherming

BUITENGERECHTELIJKE BESCHERMING

RECHTELIJKE BESCHERMINGS MAATREGELEN

Ar3kels 489 BW-­‐490/2 BW Ar3kels 491 BW-­‐502 BW

goederen goederen en persoon

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

1

3/02/14

Buitengerechtelijke beschermingsmaatregelen

BGBM

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐Lommel

BUITENGERECHTELIJKE BESCHERMINGSMAATREGEL (BGBM)

= lastgeving

controle

Kantelmoment in gezondheid

Buitengerechtelijke bescherming = zelf georganiseerde bescherming over het vermogen Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

VOORWAARDEN

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

2

3/02/14

Lasthebber komt in toestand 488/1 of 488/2 BW LASTGEVING EINDINGT NIET INDIEN : 1) LASTGEVINGSOVEREENKOMST IS GEREGISTREERD 2) LASTHEBBER IS ZELF NIET ONDER RBM (490/1 § 1,1°BW)

3) LASTHEBBER MAGBEWINDVOERDER ZIJN (490/1 § 1,2 °BW-­‐496/6 BW)

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Wanneer begint de lastgeving ?

KANTELMOMENT

De lasthebber beoordeelt dit 3jds3p eventueel overeenkomscg hetgeenbepaald is in de lastgevingsovereenkomst

Beoordeling is tegenstelbaar aan derden te goeder trouw.

(490/1 §3 eerste lid-­‐ wetsontwerp 16/01/2014*) Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

3

3/02/14

Einde van BGBM Arckel 490/2 § 3 BW

• lastgever bevindt zich niet langer in toestand van arckel 488/1 BW of 488/2 BW • kennisgeving van opzegging van lastgeving door lasthebber • kennisgeving van herroeping van lastgeving door lastgever • overlijden van lastgever of lasthebber • plaatsen van lasthebber onder RBM • vervanging van lastgeving door RBM

conform art.490 vijfde lid BW

conform arckel 490 vijfde lid BW

conform art.492/1 BW

conform 490/2§2 BW of 490/1 §2 derde lid BW

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

DE RECHTERLIJKE BESCHERMING

RBM 491 BW – 502 BW

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

GLOBAAL BESCHERMINGSSTATUUT • Verlengde minderjarige » Ouderlijk gezag » Voogdij

• Onbekwaamverklaarde » Voogdij

• Verkwisters » Gerechtelijk raadsman

• Voorlopig bewind » Voorlopig bewindvoerder

}

BEWIND

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

4

3/02/14

RECHTERLIJKE BESCHERMINGSMAATREGEL (RBM) Zefstandig funcconeren

kantelmoment in gezondheid

RECHTERLIJKE BESCHERMINGSMAATREGEL = door de vrederechter georganiseerde bescherming over persoon en/of vermogen.

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Voor wie ?

Ar3kel 488/1 BW • meerderjarig * • geheel of gedeeltelijk • eventueel cjdelijk • wegens gezondheidstoestand • niet in staat zonder bijstand of andere beschermingsmaatregel • belangen van vermogensrechtelijke of niet vermogensrechtelijke aard • zelf behoorlijk waar te nemen zoals een normale gezonde persoon * Voor minderjarige vanaf 17 jaar kan verzoek worden ingediend indien vaststaat dat zij/ hij bij meerderjarigheid in deze toestand zal verkeren.

De bescherming treedt in werking op 18 jaar.

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

5

3/02/14

Ar3kel 488/2 BW

• meerderjarig personen • die zich in staat van verkwiscng bevinden

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

GRENS VAN ARTIKEL 488/1 BW -­‐ 488/2 BW • KAN onder bescherming worden geplaatst • INDIEN en VOOR ZOVER de bescherming van zijn belangen dit vereist.

GRENS VAN ARTIKEL 492 BW • WANNEER • IN DE MATE • dat het NOODZAKELIJK is • BESTAANDE wehelijke of buitengerechtelijke BESCHERMING VOLSTAAT NIET. Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

DE VREDERECHTER MOET ZOEKEN NAAR DE MINST INGRIJPENDE MAATREGEL DIE DE KWETSBARE PERSOON OPTIMAAL BESCHERMT:

• BGBM door persoon zelf uitgewerkt (enkel goederen)

• RBM (goederen en persoon) • COMBINATIE VAN BGBM en RBM (492 al3 BW*)

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

6

3/02/14

Uitgangspunt

HANDELINGSBEKWAAMHEID

subsidiariteit en proporconaliteit

HANDELINGSONBEKWAAMHEID

restriccef interpreteren Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

VORMEN VAN BESCHERMING BIJSTAND = gemeen recht

VERTEGENWOORDIGING = uitzondering speciale mocvering Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Vrederechter MOET uitspraak doen over :

Onbekwaamheden persoon arckel: 19 (492/1 § 1*)

Onbekwaamheden goederen: 18 (492/1 §2* )

= chequelist

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

7

3/02/14

UITZONDERING Lijst van gezondheidstoestanden

(KB -­‐ advies Orde van geneesheren-­‐Naconale hoge raad voor Personen met handicap)

GEEN UITSPRAAK onbekwaamheid i.v.m. goederen

GEEN EVALUATIE NA TWEE JAAR

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

BIJSTAND VREDERECHTER bepaalt MODALITEITEN

• voorafgaande (schrikelijke )toestemming door bewindvoerder • machcging behoevende handeling (499/7 BW) : medeondertekening door BV

GEEN systeem van voorafgaandelijke machcging door VREDERECHTER

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

BIJSTAND BEWINDVOERDER juridische bijstand

rechtsgeldigheid rechtshandeling

BESCHERMDE PERSOON neemt het inicacef

treedt zelf maar niet zelfstandig op

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

8

3/02/14

VERTEGENWOORDIGING bijstand voldoende bescherming mo3vering opdracht : nauwkeurig omschreven bewindvoerder moet : 1) beginselen gekozen door BP respecteren 2) BP betrekken in uitoefening van opdracht 3) consulteren en informeren BP en /of VP

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

RBM PERSOON

RBM GOEDEREN

PERSOONLIJKE OMSTANDIGHEDEN

GEZONDEHEIDSTOESTAND

PERSOONLIJKE OMSTANDIGHEDEN

GEZONDHEIDSTOESTAND

AARD EN OMVANG VAN VERMOGEN

BESCHIKKING IN TWEE DELEN Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Informace inwinning door vrederechter bij aanstelling (1244§1Ger.Wb.)

VREDERECHTER WINT ALLE NUTTIGE INLICHTINGEN IN :

• GENEESHEER DESKUNDIGE AANSTELLEN – ADVIES GEZONDHEIDSTOESTAND VAN DE TE BESCHERMEN PERSOON

• NUTTIGE INLICHTINGEN : -­‐ omgeving van te BP -­‐ bloedverwanten tot tweede graad

-­‐ personen belast met dagelijkse zorg

-­‐ personen die te BP begeleiden

-­‐ eenieder

PROCES-­‐VERBAAL

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

9

3/02/14

Informace inwinning door vrederechter c jdens bewind (

497/6 BW)

Vrederechter kan alle maatregelen nemen om zich te informeren over: • familiale toestand • morele toestand

• materiële toestand

• leefomstandigheden van BP

Vrederechter kan de procureur des konings verzoeken om , door bemiddeling van de bevoegde soicale dienst , over al deze punten diens3ge inlich3ngen in te winnen.

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

MAATWERK HANDELINGSRUIMTE VOOR DE BESCHERMDE PERSOON

Beatrijs Mevesen Vrederechter

HOE WORDT DE HANDELINGSONBEKWAAMHEID OPGEVANGEN ?

Combinace van arckels 492/1 §1 en §2 BW 497/2BW 499/7 §1 en 2 BW bijzondere wehen

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐Lommel

10

3/02/14

ZES MOGELIJKE WEGEN NAAR OPLOSSING I. Machcging op verzoek van de beschermde persoon II. Adviesverlening III. Optreden door andere ouder of echtgenoot IV. Rechtsonbekwaam tenzij aanpassen statuut V. Onbekwaamheid beoordeeld door geneesheer VI. Onbekwaamheid opgevangen door BV Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

I.MACHTIGING OP VERZOEK VAN BP 1. Vrederechter verklaart bij inrichcng van beschermingsstatuut uitdrukkelijk dat BP handelingsonbewkaam is. (492/1 § 1 §2 BW) 2. Systeem van bijstand of vertegenwoordiging is niet mogelijk (497/2 BW) 3. BP vraagt ZELF machcging om deze rechtshandeling te stellen 4. Vrederechter oordeelt over wilsbekwaamheid.

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Onbekwaamheid PERSOON

492/1 § 1 BW

2°

Mach3ging door Geen bijstand of – die vertegenwoordiging Vrederechter oordeelt over de

497/2 BW

wilsbekwaamheid van de beschermde persoon

1°

Verzoek van beschermde persoon

geven van toestemming tot huwen

Art.145/1BW Art.1241-­‐1246 Ger.Wb.

3° instellen vordering niecgverklaring huwelijk

2°

Verzoek van beschermde persoon Art.186 BW Art.1241-­‐1246 Ger.Wb.

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

11

3/02/14

Onbekwaamheid goederen

Mach3ging door Geen bijstand of – die vertegenwoordiging Vrederechter oordeelt over de

492/1 § 1 BW

497/2 BW

wilsbekwaamheid van de beschermde persoon

13° schenken onder levenden

24° Uitzondering :plaatsvervangende schenking art.499/7 § 4 BW zie infra

Verzoek van de beschermde persoon Machcging tot schenking art 905BW 1241-­‐1246 Ger.WB

15° 25° maken of herroepen van uiterste wilsbeschikking

Verzoek van de

1241-­‐1246 Ger. WB

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

beschermde persoon Machcging tot maken van testament art 905 BW

II. ADVIESVERLENING A) toestemming van BP is niet vereist indien wilsonbekwaam of onmogelijkheid om wil te uiten B) wilsonbekwaamheid/ onmogelijkheid vastgesteld door vrederechter bij inrichcng/ rechter ten gronde in proces-­‐verbaal C) geen bijstand of vertegenwoordiging door BV

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Indien wilsonbekwaamheid wordt vastgesteld dan moet de vrederechter /rechter :

a) BP rechtstreeks horen indien in staat om zijn mening te uiten b) VP horen i.v.m. mening van BP c) passend belang hechten aan deze mening

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

12

3/02/14

Onbekwaamheid goederen

492/1 § 1 BW

7° Geven van

toestemming tot erkenning

Geen bijstand of Horen van vertegenwoordiging onbekwame indien 497/2 BW mening kan uiten/

advies over de mening van de BP door vp 9°

Arckel 329 bis § 1/1 BW

8° verzet tegen 10° Arckel 332 quinquies vordering onderzoek §1/1 BW naar moederschap of Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ vaderschap Lommel

III. andere ouder /echtgenoot oordeelt één ouder of andere echtgenoot is : a) vermoedelijk afwezig b) uitdrukkelijk onbekwaam verklaard op grond van arckel 492/1 §1 BW EN vrederechter of rechter ten gronde oordeelt :

a) onbekwaam b) onmogelijkheid om zijn wil te kennen te geven /

Andere ouder – echtgenoot beslist ALLEEN

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Onbekwaamheid goederen

492/1 § 1 BW

9° uitoefenen van het ouderlijk gezag

Geen bijstand of Andere ouder of vertegenwoordiging

497/2 BW

13° uitoefenen van ouderlijk gezag over minderjarige kind van beschermde persoon.

echtgenoot beslist alleen Art 375 BW – indien geen ouder moet voogdij over kind worden ingericht

4° toestemmen om te Art 220 § 1 BW na beschikken over de machcging door de rechtbank van eerste gezinswoning aanleg

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

13

3/02/14

IV. Rechtsonbekwaam tenzij aanpassing statuut Onbekwaamverklaring • op grond van arckel 492/1 §1 • andere rechten facultacef indien nodig (vb. 497/2 BW)

GEEN bijstand of vertegenwoordiging mogelijk (497/2 BW of bijzondere wet)

= RECHTSONBEKWAAM tenzij aanpassing statuut

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Onbekwaamheid goederen

492/1 § 1 BW

Geen bijstand of Rechtsonbekwaam vertegenwoordiging tenzij Aanpassen statuut 497/2 BW

18° uitoefening van 22° het recht op

weigering om autopsie uit te voeren op zijn kind W 26 maart 2003

ja

19° verzoek tot

uitvoering van abortus

26°uitoefening policeke rechten art.8 lid 2 Grondwet (stemrecht)

Ja

ja

V. Onbekwaamheid beoordeeld door geneesheer Vrederechter moet oordelen over bekwaamheid (Arckel 492/1 §1)

onbekwaam

BP oefent rechten toch zelf en zelfstandig uit INDIEN “vrije en geïnformeerde instemming” beoordeeld door behandelende geneesheer Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

14

3/02/14

Onbekwaamheid PERSOON 492/1 § 1 BW

Artikel 497/2 BW

15° uitoefening van de rechten van de patiënt wet 22/8/2002

16° verlenen van toestemming om een experiment op de menselijke persoon uit te voeren art. 6 wet 7 mei 2004

Geïnformeerde toestemming van de beschermde persoon / wettelijk vertegenwoordiger Artikel 14 § 3 Wet patiënten rechten – Maar :art 499/7 § 1 BW bewindvoerder na voorafgaande bijzondere machtiging

Artikel 8 wet 7 mei 2004

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Niet wilsbekwaam BV over persoon treedt op

Wet pacëntenrechten: BV over persoon treedt op indien a) BP geen vertegenwoordiger heek aangeduid b) deze vertegenwoordiger treedt niet op c) na voorafgaande bijzondere machcging

UITZONDERING: dringende noodzakelijkheid a) zonder voorafgaande machcging b) informeert onmiddellijk Vrederechter-­‐ VP-­‐ BV over goederen Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

VI onbekwaamheid ondervangen door bewindvoerder Vrederechter doet uitspraak over onbekwaamheid a) verplicht op grond van arckel 492/1 BW b) facultacef indien nodig c) bijstand of vertegenwoordiging door BV al dan niet na machcging

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

15

3/02/14

Onbekwaamheid Ar3kel 497/2 BW PERSOON 492/1 § 1 Niet van toepassing BW

1° keuze van de verblijfplaats

Bewindvoerder treedt op na mach3ging 499/7 §1 B W/ zonder mach3ging

4°het verweer tegen een echtscheidingsvordering op grond van onherstelbare ontwrichcng van het huwelijk art.229BW

Zonder machcging

8°het verweer tegen afstammingsvordering boek I ctel VII BW

Zonder machcging

1° wijziging verblijfplaats na machcging art.499 / 7 § 1, 1°BW

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

Onbekwaamheid i.v.m.

GOEDEREN 492/1 § 1 BW

Ar3kel 497/2 BW Niet van toepassing

1° vervreemden van goederen

De bewindvoerder treedt op na mach3ging 499/7 § 2 BW/ zonder mach3ging

1° vervreemden van goederen tenzij beheer is opgedragen aan instelling bedoeld in arckel 499/5 lid 2 BW

5° na machcging slechts

5° het aanvaarden of verwerpen van nalatenschap, algemeen legaat of legaat onder algemene ctel

onder voorrecht van boedelbeschrijving

9° aankopen van onroerend goed

9° onroerend goed aankopen Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

KEUZE VAN DE ACTOREN VAN BEWIND Mogen geen BV zijn : (496/6 BW) 1° PERSONEN DIE ZELF ONDER RBM OF BGBM STAAN 2° RECHTSPERSONEN uitzondering private scchcng / scchcng openbaar nut 3° bestuurders of personeelsleden van instelling waar BP verblijk 4° BV GOEDEREN :personen die niet vrij over vermogen beschikken 5° personen ontzet uit ouderlijk gezag (art.32 wet jeugdbescherming)

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

16

3/02/14

BEWINDVOERDER PERSOON Keuze van BP familiale kring Uitbreiding: 1) persoon die instaat voor/ omgeving begeleidt in dagelijkse zorg 2) private scchcng 3) scchcng van openbaar nut*

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

BEWINDVOERDER GOEDEREN BV GOEDEREN = BV PERSOON

Tenzij : 1)strijdig met belang van BP 2) geen vertrouwenspersoon Idem als BV over persoon Uitbreiding : lasthebber BGBM

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

VERTROUWENSPERSOON wie ? wilsverklaring vrederechter kan weigeren op grond strafregister één vp of meerdere vp : precisering bevoegdheden + wijze van uitoefening taak : opwaardering taak Ondersteunt de BP verbindingspersoon controle mening vertolken

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

17

3/02/14

vertrouwenspersoon Mogen geen vp zijn : 1)De bewindvoerder 2)Personen die onder BGBM of RBM staan 3) Rechtspersonen 4)Personen ontzet uit ouderlijk gezag 5) Als ouder BV is – bloedverwant tot tweede graad tenzij in belang bp

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

TAAK VAN VREDERECHTER TIJDENS BEWIND

MAATWERK

VOORTDURENDE AANPASSING en CONTROLE

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

CONTROLE

Informace inwinning ook cjdens bewind

Verslag van de bewindvoerder: * Tussencjds verslag * Eindverslag

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

18

3/02/14

De overgangsperiode 0

Publicatie 14/06/2013

1

2

3

4

5

6

01/06/2018 einde evaluatieperiode automatisch gewijzigde dossiers voorlopig bewind.

7

8

9

10

01/06/2021 einde valuatieperiode automatisch gewijzigde dossiers voogdij en onbekwaamverklaarden

01/06/2016 oude dossiers voorlopig bewind worden automatisch omgezet in bewind over goederen – de handelingsbekwaamheid ivm persoon wijzigt niet.

01/06/2014 start nieuwe dossiers en sanctionering nieuwe wet van toepassing op bestaande beschermingsstatuten

01/06/2019 bescherming van de onbekwaamverklaarden en verlengde minderjarigen worden automatisch (voogdij – ouderlijk gezag) omgezet naar nieuwe statuut.

Volledig handelingsonbekwaam voor goederen .

Handelingsonbekwaamheid persoon beperkt tot handelingen van artikel 492/1§1BW Vertegenwoordiging Bijstand gerechtelijk raadsman dooft uit.

Beatrijs Mevesen Vrederechter Neerpelt-­‐ Lommel

01/06/2023

-

31/05/2024 EVALUATIE WET

19