Marieke Couwenberg Programmamanager GGZ
Niek Janssen Operationeel directeur
Femke Migchelbrink Kaderhuisarts GGZ
Petra Geerts Relatiebeheerder Eerstelijns GGZ
Ellen Otte Algemeen bestuur
Thijs van Kempen Algemeen bestuur
Team PrimaCura GGZ 2023
Leonie Tromp Medisch bestuurder
Beste lezer,
Het afgelopen jaar hebben we opnieuw waardevolle stappen gezet, zowel zorginhoudelijk als op het gebied van regionale samenwerking.
In het najaar 2022 is het Integraal Zorgakkoord (IZA) gepresenteerd, wat heeft geleid tot een landelijke herijking van de zorg met een focus op het behoud van toegankelijkheid. Een dappere uitdaging! PrimaCura GGZ neemt actief deel aan diverse overlegtafels om, gezamenlijk met regionale partners, invulling te geven aan de opgave die er ligt op het gebied van mentale gezondheid.
We zien daarnaast dat we in de regio al diverse succesvolle initiatieven hebben omarmd die impact maken. Denk hierbij aan de kernteams, waar sociaal domein, huisartsenzorg en GGZ met elkaar samenwerken aan casuïstiek. Maar ook de route voor spoedverwijzingen is een praktische oplossing die het verschil kan maken voor de patiënt, huisarts en GGZ-partner.
Het blijft nog altijd een uitdaging om goede, werkbare afspraken te maken en deze op de juiste plekken te implementeren. We hebben stappen gezet op het gebied van jeugd en acute zorg, maar er is ook nog een wereld te winnen. We blijven ons hier dagelijks voor inzetten, met als doel ‘gezamenlijk georganiseerde zorg’!
Dank voor ieders bijdrage afgelopen jaar!
Met vriendelijke groet, Leonie Tromp & Niek Janssen
PrimaCura GGZ is de samenwerkingsorganisatie van PrimaCura en Praktijksteun. De organisatie biedt als centraal orgaan in Midden-Brabant toegang tot oplossingen bij allerlei GGZ-vraagstukken, gestart vanuit de huisartsenzorg.
Onder het motto ‘Gezamenlijk Georganiseerde Zorg’ wordt vanuit een brede regionale samenwerking antwoord gegeven op het streven naar ‘geen patiënt tussen wal en schip’.
Samenwerkingspartners 2023
4 Zorgprogramma GGZ
4 Regionaal e-healthplatform
5 Consultatie
5 Sociale kaart
6 POH-GGZ Jeugd
7 ADHD bij Jeugd
7 Projecten
9 Bijeenkomsten
11 Vooruitblik
Zorgprogramma GGZ
Het zorgprogramma GGZ is door PrimaCura GGZ en haar partners ontwikkeld om de zorg rondom GGZ in de regio Midden-Brabant gezamenlijk te organiseren en te versterken. Het netwerk bestaat onder andere uit de huisarts, POH-GGZ, SGGZ en het sociaal domein.
Het doel is uiteindelijk ‘geen patiënt tussen wal en schip’. Dit wordt gerealiseerd door huisartsen, GGZ-partners en andere zorgaanbieders in staat te stellen om op de best mogelijke manier de patiënt te kunnen helpen, dan wel gericht en snel door te verwijzen en te behandelen.
Evie: regionaal e-healthplatform
24.688
inwoners/cliënten
hebben eind 2023 een account op het regionale e-healthplatform van MiddenBrabant.
2.926
inwoners/cliënten
zijn in 2023 gestart op het regionale e-healthplatform van Midden-Brabant.
180 professionals waren actief in 2023 op het regionale e-healthplatform van Midden-Brabant.
85% van alle huisartsen in Midden-Brabant is aangesloten.
73 regionale gecontracteerde consultatiepartners zijn aangesloten. Zij zijn door aangesloten huisartsen kosteloos te benaderen voor consultatie. Denk hierbij aan vragen rondom medicatie of een gezamenlijk consult.
In de regio Midden-Brabant hanteert PrimaCura GGZ één e-healthplatform voor het hele netwerk. De patiënt blijft toegang houden tot zijn of haar werk, modules, dagboeken en psycho-educatie en bepaalt welke zorgprofessional of naaste mee kan kijken. De wachttijd kan hiermee worden omgezet naar echte voorbereidingstijd.
Voordelen
• Patiënten hoeven bij een doorverwijzing niet opnieuw te beginnen met een e-healthmodule en het invullen van hun gegevens. Geborgd door goede privacyregels werken alle zorgaanbieders namelijk samen op één en hetzelfde platform: van wachttijd naar voorbereidingstijd, als onderdeel van doorlopende begeleiding/behandeling.
• De hele regio kan profiteren van schaalvoordelen, waardoor het inzetten van e-health aanzienlijk goedkoper is (ook de kleine (psychologen)praktijk kan direct van het schaalvoordeel gebruikmaken).
• Door gezamenlijk op te trekken heeft PrimaCura GGZ namens de regio een steeds sterkere stem. Hierdoor kan PrimaCura GGZ het platform en de modules inrichten zoals dat het beste past. Hierbij wordt rekening gehouden met de samenwerking in het gehele netwerk binnen de regio.
Consultatie
Op het gebied van de GGZ kan consultatie door een huisarts of POH-GGZ als instrument ingezet worden om een partner uit de Basis GGZ (BGGZ) of specialistische GGZ (SGGZ) te raadplegen. Onderstaand wordt het aantal geregistreerde consultaties weergegeven van de POH-GGZ van Praktijksteun in Midden-Brabant.
Sociale kaart
De sociale kaart van PrimaCura
GGZ biedt huisartsen, POHGGZ, zorgaanbieders in de GBGGZ en SGGZ, burgers en patiënten een overzicht van het regionale zorgaanbod binnen de GGZ en somatiek.
POH-GGZ Jeugd
De POH-GGZ Jeugd is een specialisme binnen de functie POH-GGZ.
De POH-GGZ Jeugd biedt snelle, hoog kwalitatieve en laagdrempelige zorg aan jeugdigen (0-23 jaar) binnen de huisartsenpraktijk. De inzet van de POH-GGZ Jeugd heeft tot doel het verbeteren van het signaleren en de triage van psychische en psychosociale problematiek bij kinderen/jongeren. Ook het zorgdragen voor de verbinding met laagdrempelige hulpverleningsmogelijkheden in de nulde en eerste lijn hoort hierbij. Hierdoor is het enerzijds minder vaak nodig om te verwijzen naar de tweede lijn zoals de SGGZ en anderzijds is snelle opschaling mogelijk wanneer een doorverwijzing wel noodzakelijk blijkt.
Bekijk het artikel
Behaalde resultaten
• De POH-GGZ Jeugd brengt kennis en expertise over jeugd en jeugd-GGZ de praktijk in. Dit leidt tot een verbeterde vraagverheldering, waar nodig een juiste verwijzing en een vermindering van de wachtlijstvervuiling.
• Jeugdigen worden dichtbij, snel en op een vertrouwde plek geholpen en kan hier snel terecht voor een licht en kortdurend traject.
• De POH-GGZ Jeugd draagt bij aan een verbeterde (keten)samenwerking tussen onder andere de huisartsenzorg, onderwijs, wijkteams en de GGD.
• De POH-GGZ Jeugd zorgt voor een vermindering van overbehandeling en kostenbesparing op jeugdhulpbudgetten (reductie overbehandeling (40%), zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van hulpverlening).
We monitoren voortdurend de effectiviteit van de geestelijke gezondheidszorg voor jongeren binnen de regio's, waarbij de samenwerking tussen huisartsenpraktijken en PrimaCura GGZ centraal staat. Hierbij zijn in het afgelopen jaar de volgende resultaten bereikt:
38 huisartsenpraktijken
in Midden-Brabant hadden een POH-GGZ Jeugd via PrimaCura GGZ in hun praktijk werkzaam
Bij elkaar werkten hier ongeveer
26 POH-GGZ Jeugd
Samen hielpen zij 1.200 jeugdigen met een kortdurende behandeling
Samen zorgden zij ervoor dat rond de 700 jeugdigen geen doorverwijzing naar een andere zorgaanbieder nodig hadden
Dit is een reductie van bijna 60%
ADHD bij Jeugd
De aanpak ADHD bij Jeugd is ontstaan vanuit een samenwerking met het ETZ, JGZ en GGz Breburg. De belangrijkste doelen van deze aanpak zijn:
1) kinderen met (het vermoeden op) ADHD in beeld te krijgen en houden binnen alle deelnemende huisartsenpraktijken, 2) hen snel passende zorg en ondersteuning te bieden en 3) zorg uit de tweedelijn - waar mogelijk - af te schalen naar de huisartsenzorg. Door tussen de samenwerkende partners één onderwerp te kiezen en praktisch aan de slag te gaan, worden partijen concreet dichter bij elkaar gebracht. ADHD en de zorg daarvoor is in dit geval dus zowel een doel als het vliegwiel.
Behaalde resultaten
• Kinderen met ADHD zijn en blijven goed in beeld.
65% van alle normpraktijken in MiddenBrabant neemt deel aan het project ADHD.
Dit maakt dat in 2023, ruim 600 jeugdigen twee maal per jaar binnen de huisartsenzorg begeleid en behandeld worden in het kader van ADHD.
• Controles van kinderen door huisarts of POH-GGZ worden als belangrijk hulpmiddel ervaren.
• Door toegenomen kennis van ADHD worden signalen sneller herkend en opgepakt.
• Lijnen tussen hulpverleners zijn korter geworden. Het vertrouwen in elkaar is toegenomen.
• Huisartsen weten beter waar ze terechtkunnen met welke vraag.
• Door goede samenwerking en afstemming worden kinderen vanuit het ETZ sneller terugverwezen naar de huisartsenpraktijk.
• Aanbod vanuit de huisartsenpraktijk voor deze kinderen is verbreed en eindigt niet waar de vergoeding vanuit de Zorgverzekeringswet stopt. Lees
• We bieden jaarlijks drie scholingen aan waar medicatie wordt behandeld met daarnaast telkens een ander onderwerp.
Projecten
Kernteams
Een kernteam is een team met professionals uit verschillende domeinen dat rondom een huisartsenpraktijk georganiseerd wordt. Met behulp van kernteamoverleggen adviseren verschillende professionals de huisarts en/of POH-GGZ, en denken aan de hand van casussen mee over de best passende hulp voor de patiënt. Het overleg is een belangrijk instrument dat bij moet dragen aan de verbetering van de kwaliteit van zorg (de juiste zorg op de juiste plek), de deskundigheid van professionals (inhoudelijke kennisuitwisseling) en het leren van elkaars werkwijze (procesmatige kennisuitwisseling). Het overleg moet er tevens aan bijdragen dat knelpunten in de zorg sneller worden gesignaleerd en gedeeld met elkaar.
Het vaste kernteam bestaat uit de huisarts zelf, de POHGGZ, het sociaal domein, de GBGGZ en SGGZ. Soms worden ook andere professionals met diverse expertises ingezet. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een wijkagent, medewerkers van Veilig Thuis of specialisten op het gebied van ouderen, autisme of verslaving. De aanwezige professionals worden afgestemd naargelang de behoefte van de huisartsenpraktijk.
Vrijwel alle kernteams kiezen ervoor om met name digitaal bijeen te komen. Dit loopt goed en is voor velen efficiënt omdat er geen reistijd is.
Eind 2023 tellen we 34 kernteams in MiddenBrabant. Het organiseren van een kernteam is altijd maatwerk en wordt kosteloos aangeboden voor praktijken die meedoen aan het zorgprogramma GGZ.
Er bestaat ook een vast team met psychiaters die meedenken over casuïstiek en indien gewenst patiënten op de praktijk kunnen zien voor een consultatieadvies. Het gaat niet om diagnose of dergelijke.
Enkele ervaringen vanuit deelnemers van kernteams:
1. De contacten lopen makkelijker en sneller.
2. Doordat je elkaar, en elkaars expertises en aanpak, beter leert kennen, sluit het advies goed aan bij de vrager.
3. De sociale kaart is beter in beeld.
4. Door de andere domeinen nu beter te kennen, kan een patiënt beter geholpen worden.
5. Werkprocessen tussen organisaties worden vaker besproken met het doel om aansluiting te vinden en efficiënt samen te werken. Dit allen ten behoeve van de professional en patiënt.
Transformatieplan
‘Op weg naar Toegankelijke Mentale Gezondheidszorg in West-Brabant Oost en Midden-Brabant’
In de mentale gezondheidszorg is sprake van een zorgkloof, waarbij er een groeiende vraag naar zorg is tegenover een groeiend personeelstekort. Beide ontwikkelingen leiden tot lange wachtlijsten voor tweedelijns GGZ-zorg. Deze situatie legt extra druk op huisartsen en professionals in het sociaal domein die steeds vaker geconfronteerd worden met complexe casussen. Het oplossen van deze problemen vereist een gecoördineerde aanpak vanuit de huisartsenzorg, GGZ en het sociaal domein. Hiervoor is in de regio, vanuit alle betrokken partijen, gewerkt aan een transformatieplan met het verbeteren van de toegankelijkheid van mentale gezondheidszorg als doel.
Het transformatieplan bestaat uit het uniform implementeren (in de periode van 2024 tot 2026) van een aantal initiatieven binnen zowel de huisartsenzorg, GGZ en het sociaal domein. Concreet voor de huisartsenzorg betekent dit het implementeren van een model dat bestaat uit:
1. Elke huisartsenpraktijk heeft georganiseerde Multidisciplinaire Overleggen (MDO/kernteam).
2. Alle praktijken hebben een georganiseerd eerstelijnsnetwerk voor kortdurende eerstelijnsbehandelingen (BGGZ).
3. Elke praktijk beschikt over een POH-GGZ.
4. Praktijken worden versterkt door specialistische kennis uit de tweede lijn.
5. Alle huisartsenpraktijken in het werkgebied worden geïncludeerd in de werkwijze zoals ontwikkeld in de pilot Spoedverwijzingen GGZ.
6. Verbeteren van informatie in Zorgdomein voor effectieve zorgverlening.
7. Gemeenten maken het ondersteuningsaanbod in het sociale domein voor de huisartsenzorg en GGZ inzichtelijk.
8. Het invoeren van het Goede Gesprek.
Lees hier meer
Het plan is begin 2024 ingediend bij de zorgverzekeraars. Zij bepalen of zij de benodigde tijdelijke en structurele financiële (transformatie)middelen hiervoor beschikbaar stellen.
Spoedverwijzingen naar de GGZ
PrimaCura GGZ is in samenwerking met CaleidoZorg, GGz Breburg en Mentaal Beter na de zomer in 2022 een pilot gestart om spoedverwijzingen voor volwassen GGZ-patiënten in de regio Midden-Brabant mogelijk te maken. Het betreft een unieke samenwerking waardoor genoemde partijen gezamenlijk de GGZ-spoedpatiënt gaan behandelen. Met een GGZ-spoedverwijzing wordt de verwijzing van de huisarts naar het GGZsamenwerkingsverband bedoeld waarbij het een urgent psychiatrisch probleem betreft waarvoor beoordeling binnen twee weken noodzakelijk is om schade te voorkomen. Het betreft geen crisiszorg.
PrimaCura GGZ heeft in samenwerking met CaleidoZorg, GGz Breburg en Mentaal Beter een route voor spoedverwijzingen uitgewerkt en gerealiseerd. Het betreft een unieke samenwerking waardoor een GGZspoedpatiënt sneller bij (de juiste) GGZ-aanbieder terechtkomt. Het gaat hierbij om patiënten die snel gezien moeten worden om erger te voorkomen. Het betreft daarmee geen crisiszorg.
De resultaten vanuit de pilot waren zeer positief. In 2023 is de route voor spoedverwijzingen daarom voor meer huisartsenpraktijken beschikbaar gesteld met als uiteindelijke doel dat de gehele regio er gebruik van kan maken.
Bijeenkomsten
Netwerkbijeenkomst GGZ
Op 5 oktober vond de regionale netwerkbijeenkomst plaats in het Van der Valk Hotel in Tilburg. Naast ontmoeten, samenwerking en netwerken stond bij deze bijeenkomst het thema “Angst & trauma: de complexiteit van migratie” centraal. Een actueel thema dat leidt tot maatschappelijk en politiek debat, en die ook de zorgprofessional beroert en uitdaagt.
Loes van de Langenberg-Bakx, klinische begeleider bij Psychotraumacentrum Zuid-Nederland, ging in op het onderdeel psycho-educatie over PTSS. Hoe kan je PTSS herkennen? Welke signalen zijn belangrijk om te weten en wat kan je daarmee? Ook gaf ze handvaten hoe je mensen kunt voorbereiden op traumabehandeling en hoe je zelf mensen kunt helpen die getraumatiseerd zijn.
Jorin van der Jagt-Blokland, GZ-psycholoog bij Psychotraumacentrum Zuid-Nederland en klinisch docent bij de Universiteit Utrecht, ging in op de diepere laag van PTSS. Hoe beïnvloedt PTSS het systeem van de cliënt? Hoe werkt traumabehandeling? Hoe kun je traumasensitief werken met mensen met een migratiegeschiedenis? Wat doe je wel en wat doe je beter niet als je met hen in gesprek bent?
Bekijk hier de aftermovie van de netwerkbijeenkomst
Netwerkcafé GGZ
Op 28 maart 2023 organiseerden we niet de bekende netwerkbijeenkomst, maar het Netwerkcafé GGZ. Ontmoeten, netwerken én het thema Armoede stonden centraal tijdens deze middag. Een actueel thema waar helaas in steeds meer gezinnen sprake van is. Armoede is vaak niet alleen een financieel probleem. De bijkomende stress heeft invloed op alle leefdomeinen. De fysieke en
mentale gezondheid, welzijn, opvoeding, meedoen en werk. Kortom een veelkoppig monster dat veel mensen stevig uit het lood slaat. Maar ook een thema waar veel schaamte over bestaat.
De inspirerende spreker Ralf Embrechts, directeurbuurman MOM Tilburg en oprichter van Quiet, vertelde ons over wat armoede met mensen doet, wat je er zelf aan kunt doen in de dagelijkse praktijk en illustreerde dit met talloze voorbeelden en tips.
Bekijk hier de aftermovie van het netwerkcafé
Scholing NAH (Niet Aangeboren Hersenletsel)
Koppelbijeenkomst voor POH-GGZ en POH-S
Op maandag 30 oktober werd in samenwerking met Zorgnetwerk Midden-Brabant de nascholing NAH (Niet Aangeboren Hersenletsel) georganiseerd.
Het krijgen van een niet aangeboren hersenletsel (NAH) kan veel impact hebben op de gezondheid en het gewone dagelijkse leven. Niet alleen voor de persoon zelf, maar ook voor de naasten brengen de gevolgen veel veranderingen met zich mee. Het betekent vaak een breuk in iemands levenslijn. Omdat bij patiënten met niet aangeboren hersenletsel veel somatische en GGZgerelateerde klachten hand in hand gaan, waren zowel collega’s POH-S en POH-GGZ bij de scholing aanwezig.
In totaal waren 21 deelnemers aanwezig, waarvan 10 POH-S en 11 POH-GGZ. Uit de evaluatie (12 respondenten) kwam een gemiddeld rapportcijfer van een 8.0. Wegens het grote animo is er nog een extra groep ingepland in januari 2024.
Met medewerking van Paul de Kort (Neuroloog), Franka van Haperen (Gezondheidspsycholoog), Johan Rovers (Ergotherapeut), Jocova Vervoort (Verpleegkundig Specialist Neurologie) en Ivon Groot-Kolsteren (Programmamanager Hersenletselnetwerk).
Kennismakingsbezoeken
PrimaCura GGZ organiseert voor POH-GGZ regelmatig kennismakingsbezoeken met vrijgevestigden, GBGGZen SGGZ-partners. Het doel is kennismaken met elkaar, maar ook met de organisaties en diens expertise. Zo kan de POH-GGZ de patiënt naar de juiste behandelaar verwijzen.
In 2023 hebben er 21 kennismakingsbezoeken plaatsgevonden en hebben 54 POH-GGZ hieraan deelgenomen.
De kennismakingsbezoeken hebben plaatsgevonden met:
• Praktijk Hoogbegaafd
• Lijfwerk
• GGZ Online
• MOEV
• Wij zijn KAS
• Broodje Aap & Linke Soep
• Marleen Ghering Coaching en Therapie
• Beeld Lokaal
• De Krachtcentrale 013
• Sensezorg
• Blauwe Maan
• Fresh
• Inge Molin, 2BlooM Coaching en Training
• KindVerbindt
• Praktijk Tatoran
• Hanne Ihlen - Praktijk voor Therapie en Begeleiding
• ContourdeTwern
• Thebe/Maatschappelijk SteunSysteem
Vooruitblik
In de komende twee jaar (2024/2025) gaat PrimaCura GGZ aan de slag met de volgende concrete activiteiten:
Naleven basisafspraken
PrimaCura GGZ brengt (1) de afspraken onder de aandacht bij huisartsen, (2) ondersteunt huisartsen in het (laten) naleven van deze afspraken en (3) bespreekt deze afspraken met samenwerkingspartners.
Uitbouwen kernteams
Het doel is dat eind 2025 iedere huisartsenpraktijk in de regio beschikt over een kernteam. Dit sluit aan bij de regionale ontwikkeling op het gebied van het Integraal Zorgakkoord (lees: transformatieplan), waarin de kernteams expliciet zijn opgenomen
Beter (inzicht in het) aanbod voor specifieke doelgroepen
PrimaCura GGZ bespreekt de reeds bekende regionale knelpunten (onvoldoende of geen zorg voor LVB, verslaving, anderstaligen) met de verantwoordelijke GGZ-aanbieders en zorgverzekeraars.
Uitrol pilot Spoedverwijzingen
In 2024 krijgen alle huisartsenpraktijken de mogelijkheid om gebruik te maken van de aanmeldroute voor spoedverwijzingen.
Werkafspraken acute psychiatrie
In 2024 worden (herziene) werkafspraken opgesteld met de crisisdienst rondom acute psychiatrie om daarmee te komen tot verbeterde samenwerking.
Coördinerende rol/entiteit in het geval van complexe casussen
De uitwerking wordt nader onderzocht.
GGZ-nascholing voor huisartsen
Er wordt nascholing georganiseerd voor huisartsen op het gebied van GGZ. Dit betreft enerzijds inhoudelijke onderwerpen, zoals acute psychiatrie, suïcide, psychose, autisme, trauma en psychofarmaca. Anderzijds betreft dit meer informatieve onderwerpen, zoals een toelichting op het verschil in het sociaal domein tussen begeleiding en behandeling, de mogelijkheden van consulteren, gespreksvoering en wet- en regelgeving.
GGZ-nascholing voor assistenten
Dit gaat onder andere over onderwerpen als het sociaal domein in beeld, doorverwijzen binnen de GGZ, verwijsbrieven op verzoek van scholen en (hoe telefonisch te) handelen bij spoed. Dit voorkomt dat patiënten onnodig op het spreekuur van de huisarts en/of POH-GGZ komen. PrimaCura GGZ onderzoekt de behoefte aan nascholingen voor assistenten.
Consultatie
PrimaCura GGZ faciliteert reeds de mogelijkheid tot het consulteren van psychologen en psychiaters. De consultatiemogelijkheden worden uitgebreid (onder andere met het sociaal domein) en waar mogelijk digitaal gefaciliteerd.
Meer Tijd Voor de Patiënt (MTVP)
PrimaCura GGZ vertaalt deze kernelementen naar het GGZ-domein, zodat huisartsen ervaren dat deze kernelementen ook op het gebied van GGZ van meerwaarde zijn.
Verminderen instroom
PrimaCura GGZ onderzoekt de wijze waarop succesvolle interventies kunnen worden ingezet.
Continueren succesvolle ontwikkelingen
PrimaCura GGZ is de afgelopen jaren diverse initiatieven gestart welke inmiddels gemeengoed zijn in de regio. Denk hierbij aan: kennismakingsbezoeken, netwerkbijeenkomsten, consultatiemogelijkheden, regionaal e-healthplatform (Evie), ADHD bij Jeugd, POH-GGZ Jeugd en de kernteams. Deze initiatieven worden de komende jaren gecontinueerd.