Panorama Powiatu Nr 2/2020 (189)

NR 2/2020 (189) Samorząd | Społeczeństwo | Gospodarka | Zdrowie | Edukacja | Historia | Wydarzenia

Dziękujemy pracownikom służby zdrowia

str. 8

Instytut Elektrotechniki IGNACY ŁUKASIEWICZ w Piotrowicach

str. 3

Lubelski Salon Sztuki Wywiad z artystą Henrykiem Widelskim str. 20

Spis treści

Gospodark a Instytut Elektrotechniki IGNACY ŁUKASIEWICZ w Piotrowicach Tarcza Antykryzysowa w województwie lubelskim Samorz ąd Dziękujemy pracownikom służby zdrowia Wspólnie w czasie epidemii Projekt ,,Zdalna Szkoła” w Powiecie Lubelskim Nagrody dla artystów i sportowców Powiat Lubelski wraz z całą Polską szyje maseczki

Powiat Lubelski

znajdź nas na Facebooku

7

8 9 10 11 14

Historia Lubelski lipiec – 1980 rok Historia lubelszczyzny jakiej nie znamy 100 – rocznica urodzin Jana Pawła II

15 16 19

LUBELSKI SALON SZTUKi Wywiad z artystą Henrykiem Widelskim

20

Społeczeńst wo Powiatowy Urząd Pracy – bezrobocie, pomysły, projekty Jak zorganizować dzieciom czas podczas epidemii jednocześnie wspierając ich rozwój i kreatywność?

Konkurs fotograficzny „Zakochaj się w Powiecie Lubelskim - widok z okna Twojego domu/ mieszkania” Susza jako skutek zmian klimatu

www.powiat.lublin.pl/panorama

3

22 24 26 28

Zdrowie Wywiad z Dyrektorem SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach - Dariuszem Kamińskim

29

Eduk ac ja Ruszyła rekrutacja do szkół ponadpodstawowych Szkoły Specjalne i Poradnie PsychologicznoPedagogiczne w Powiacie Lubelskim Kim będę w przyszłości?

32 34 35

Wydawca: Starostwo Powiatowe w Lublinie, ul. Spokojna 9, 20–074 Lublin, tel. 81 52 86 659, fax 81 52 86 601, redaktor@powiat.lublin.pl dr Katarzyna Nowosad - koordynator, Antonina Bilska, Katarzyna Kosowska, Katarzyna Petryszak - zespół redakcyjny | Skład i druk: Arcana Polska, kom. 509 170 015 Zdjęcie na okładce: shutterstock.com Zdjęcia bez oznaczenia autora pochodzą z archiwum Starostwa Powiatowego w Lublinie.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamawianych oraz zastrzega sobie prawo do skracania artykułów i zmiany ich tytułów.

Nakład: 2000 egz.

gospodarka

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Instytut Elektrotechniki

IGNACY ŁUKASIEWICZ w Piotrowicach Waldemar Rumiński – Szef Działu Rozwoju w Ł-IEL, Koordynator ds. Elektromobilności w IEL

Z początkiem marca 2020 roku w Zespole Szkół Techniki Rolniczej im. Wincentego Witosa w Piotrowicach k/Lublina została uruchomiona pracownia konstrukcyjno-wdrożeniowa zajmująca się konstruowaniem pojazdów elektrycznych i hybrydowych. Pracownia skupia inżynierów i projektantów z branży Automotive, realizujących prorynkowe podejście do realizowanych projektów. Pracownia wchodząca w skład wschodniego oddziału Instytutu Elektrotechniki w Warszawie, jest częścią ogólnokrajowej Sieci Badawczej Łukasiewicz skupiającej 36 Państwowych Instytutów Naukowych i zatrudniającej łącznie ponad 6 tysięcy pracowników. Łukasiewicz – Instytut Elektrotechniki, w swojej strategii rozwoju odgrywa istotną rolę jako dostawca innowacyjnych rozwiązań, które wspólnie z przedsiębiorcami będzie wdrażał do produkcji i sprzedaży. Instytut w swojej ofercie posiada cały typoszereg stacji ładowania pojazdów elektrycznych, od samochodów osobowych po autobusy. Pracownicy Instytutu Elektrotechniki są autorami innowacyjnego, indukcyjnego systemu ładowania pojazdów elektrycznych, realizowanego w układzie bezprzewodowym. Instytut posiada również w swojej ofercie rozwiązanie polegające na zastosowaniu elektrycznych silników napędowych umieszczonych bezpośrednio w piastach kół.

W najbliższym czasie, Instytut Elektrotechniki rozpocznie projekty związane z budową wielofunkcyjnego pojazdu elektrycznego wyposażonego w opcję uwzględniającą zastosowanie wodorowych ogniw paliwowych. Pracujemy również nad budową magazynów energii z wykorzystaniem baterii wycofanych z eksploatacji w pojazdach elektrycznych.

Celem przyświecającym powstaniu pracowni w Piotrowicach jest decentralizacja działalności instytutu i tworzenie miejsc pracy, tam gdzie znajdują się specjaliści. Na

Podpisanie przez strony umowy o współpracy - 24.02.2020 r.

Na zdjęciu od lewej: Dyrektor ZSTR im. W. Witosa w Piotrowicach - J. Baran, Wicestarosta Lubelski - A. Chrząstowski, Starosta Lubelski - Z. Antoń, Dyrektor Instytutu Elektrotechniki - dr J. Szczot, Kierownik Pracowni Elektromobilności - W. Kopeć i Kierownik Działu Marketingu - C. Stanisławek

Lubelszczyźnie jest ich wielu. Zawdzięczamy to bogatym tradycjom w produkcji motoryzacyjnej oraz kształceniu kadr dla motoryzacji i przemysłu. Młodzi ludzie którzy nie koniecznie chcą migrować za pracą, mają szansę znaleźć interesujące zajęcie w pobliżu swojego miejsca zamieszkania. Placówka w Piotrowicach została wybrana z kilku powodów. Jej zaletą jest niewątpliwie korzystna lokalizacja. Znajduje się w bliskiej

odległości od Lublina oraz najważniejszych węzłów komunikacyjnych.

Kolejnym atutem jest posiadanie przez placówkę bogatego zaplecza technicznego, które w przyszłości zostanie wykorzystane przez pracownię do budowy prototypów pojazdów i ich testowania. Pracownia dzięki Instytutowi Elektrotechniki została wyposażona w najnowocześniejszy sprzęt do prac inżynierskich i specjalistyczne oprogramowanie: Solid Works, PDM

3

gospodarka

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Rys. 1. Rozwój zasilania napędów pojazdów samochodowych Źródło: Markusik S., Krawiec S., Łazarz B., Karoń G., Janecki R., Sierpiński G., Praktyczne aspekty wdrożenia do transportu publicznego autobusów z napędem bateryjnym. Systemy transportowe.

Teoria i praktyka.

i Catia v.5, z którego korzystają najlepsze światowe ośrodki projektowe.

Dzięki zawiązanej współpracy pomiędzy Powiatem Lubelskim i Instytutem Elektrotechniki w Warszawie, uruchomiona w Piotrowicach pracownia umożliwi uczniom tej szkoły realizację praktyk zawodowych w miejscu zdobywania wiedzy, lub w głównej siedzibie instytutu w Warszawie.

Dyrektor ZSTR w Piotrowicach, Pan Janusz Baran już pracuje nad utworzeniem nowego kierunku kształcenia w dziedzinie elektromobilności.

Elektromobilność w Polsce i na Świecie.

Wyzwania na najbliższe lata.

Jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się sektorów globalnej gospodarki jest rynek motoryzacyjny. Głównym powodem tego rozwoju, jest swojego rodzaju rewolucja technologiczna obejmująca systemy napędowe stosowane we współczesnych pojazdach. Wiek XX i pierwsze lata wieku XXI, zdominowane były przez jednostki napędowe oparte o paliwa kopalne. Rozwój technologiczny tych rozwiązań polegał głównie na ograniczaniu konsumpcji oraz emisji spalin przez pojazdy z silnikami konwencjonalnymi. Nie

4

następował jednak żaden istotny przełom w obszarze konstrukcji pojazdów a zwłaszcza ich jednostek napędowych oraz szerszego wykorzystania paliw alternatywnych.

Wiek XXI z pewnością zapisze się w historii rozwoju motoryzacji jako era pojazdów elektrycznych i szeroko pojętej elektromobilności. To czy Polska odegra w tym wyścigu istotną rolę, zależy od obranych kierunków rozwoju i dużej determinacji w zakresie wdrożeniowym.

Pojazdy hybrydowe Pierwszym produkowanym seryjnie samochodem o napędzie hybrydowym, spalinowo-elektrycznym była Toyota Prius, wprowadzona na rynek w 1997roku. Sukces rynkowy tego modelu Toyoty polegał na radykalnej zmianie technologii działania jednostki napędowej. Należy jednak pamiętać, że choć rzeczywiście Toyota Prius była komercyjnym debiutantem i do 2014 roku sprzedała około 3,4 mln egzemplarzy, to już w roku 1900 Ferdynand Porsche na Światowej Wystawie w Paryżu, zaprezentował Lohner-Porsche Mixte Hybrid, pierwszy na świecie hybrydowy samochód spalinowo-elektryczny. Wspólnicy Jacob Lohner i Ferdynand Porsche sprzedali

w tym czasie 300 egzemplarzy tego pojazdu. Aktualnie, większość znaczących producentów pojazdów, posiada w swojej ofercie jeśli nie jeden to całą gamę pojazdów hybrydowych. Niewątpliwą zaletą takich pojazdów jest ograniczenie zużycia paliwa płynnego poprzez wspomaganie napędu przez układ i silnik elektryczny. Jest wiele pozytywnych ale również i negatywnych opinii na temat cech pojazdów hybrydowych.

Do pozytywnych z pewnością zaliczymy: podkreślany aspekt ekologiczny, ciche przemieszczanie się pojazdu o napędzie elektrycznym i komfort podróżowania. Niestety, przeciwnicy tej technologii, podnoszą że wysoka cena zakupu takiego pojazdu nigdy nie zwróci się użytkownikowi. Ponadto istnieje obiegowa opinia że samochody hybrydowe po 8-10 latach użytkowania, będą praktycznie niezbywalne ze względu na konieczność wymiany, po takim okresie użytkowania, kompletu baterii, których cena wynosi aktualnie kilkanaście tysięcy złotych.

Pojazdy elektryczne Wbrew stereotypom, pojazdy elektryczne były jednymi z pierwszych samochodów wykorzystywanych do podróżowania. Już w połowie XIX wieku skonstruowano pierwszy „powóz elektryczny” a z biegiem lat powstało bardzo wiele konstrukcji pojazdów z elektrycznym napędem.

Pojazdy te posiadały jednak wiele ograniczeń technologicznych, związanych między innymi z pojemnością i jakością baterii. Popularność samochodów elektrycznych znacznie zmalała na początku XX wieku. Po wynalezieniu rozrusznika do bezpiecznego uruchamiania silnika spalinowego, pojazdy tego typu zdobyły ogromną popularność. Duży wkład we wzrost zainteresowania pojazdami spalinowymi, miała masowa produkcja Forda T. Wiek XXI, to renesans motoryzacji w formacie elektrycznym.

gospodarka

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Aktualnie mamy na rynku dostępną całą gamę pojazdów z tego typu napędem. Producenci walcząc o rynki zbytu, oferują klientom coraz to nowsze rozwiązania techniczne, poprawiające jakość i sprawność pojazdów.

Jednymi z istotniejszych parametrów, kluczowymi przy wyborze pojazdu są: maksymalny zasięg na jednym ładowaniu baterii i czas ich ładowania. Istotna jest również powszechna dostępność punktów ładowania pojazdów elektrycznych. Wymienione ograniczenia jeszcze kilka lat temu sprawiały, że samochody elektryczne mogły być wykorzystywane jedynie do transportu lokalnego, nie przekraczającego 200 km. Obecnie przebiegi samochodów elektrycznych na jednym ładowaniu zbliżają się do granicy 500 km a nawet ją przekraczają.

Osiąganie takich efektów wynika ze stosowania baterii najnowszej generacji, silników elektrycznych o bardzo wysokiej sprawności i systemów odzyskiwania energii. W przypadku baterii trakcyjnych, do niedawna głównym ograniczeniem była ich żywotność a konkretnie maksymalna

ilość cykli ładowania w tzw. „okresie życia” baterii. Na przełomie ostatnich lat, firmy specjalizujące się w produkcji ogniw i baterii ciągle eksperymentują, wdrażając nowe rozwiązania, od baterii LFP (Litowo-Żelazowo-Fosforanowych), NMC (Litowo-Jonowych) aż do baterii LTO (Litowo-Tytanowych) charakteryzujących się dużą sprawnością, ilością cykli ładowania i możliwością szybkiego doładowywania. Baterie, to newralgiczny punkt systemu elektrycznego pojazdów. Po pierwsze duża waga, po drugie wysoka cena a po trzecie stosunkowo krótki okres eksploatacyjny. Wymiana baterii w pojeździe elektrycznym to oprócz ceny zakupu nowego kompletu baterii, koszty utylizacji zużytych akumulatorów.

W celu ograniczenia ilości baterii na pokładzie pojazdu, bez utraty oczekiwanych walorów eksploatacyjnych producenci coraz częściej proponują nowe rozwiązania, wprowadzające kolejny przełom technologiczny w pojazdach elektrycznych.

Pojazdy z wodorowymi ogniwami paliwowymi Tak, to z pewnością kolejny ważny krok w rozwoju elektromobilności.

Oczywiście jak każda nowa technologia posiada swoje ograniczenia i bariery ograniczające wejścia na rynek komercyjny, jednakże należy przypuszczać że to właśnie wodór i wodorowe ogniwa paliwowe będą „paliwem przyszłości”. Technologia wodorowa znajduje zastosowanie w szeroko pojętej e-mobilności. Coraz częściej przenika do konstrukcji samochodów osobowych, ciężarowych, lokomotyw, łodzi, statków a także np. rowerów elektrycznych z wodorowym ogniwem paliwowym. Jak widać zastosowanie wodorowych ogniw paliwowych w pojazdach z elektrycznym napędem nie ma ograniczeń. Istnieje jednak szereg barier na skutek których technologia wodorowa będzie wdrażana stopniowo. Pierwszą i myślę główną barierą jest brak szeroko dostępnej infrastruktury do tankowania pojazdów wodorem. Koszt budowy stacji musi mieć uzasadnienie

Pracownia konstrukcyjno - wdrożeniowa podczas uroczystego otwarcia Biura Projektowo-Konstrukcyjnego pojazdów elektrycznych i hybrydowych w Piotrowicach w dn.

05.06.2020 r.

5

gospodarka

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Pojazdy elektryczne – rekomendacje dla Polski i Instytutu Elektrotechniki

i być powiązany z ilością pojazdów z niej korzystających. Dopóki ilość pojazdów z napędem wodorowym będzie mała, żaden operator nie zdecyduje się na zbudowanie sieci stacji zapewniającej powszechną dostępność tego paliwa na rynku.

Odmienna sytuacja rysuje się w obszarze transportu zbiorowego, ciężarowego i dostawczego. Pojazdy z wodorowymi ogniwami paliwowymi np. autobusy miejskie i międzymiastowe zdobywają coraz większą popularność na rynkach światowych.

Ogromną zaletą tego typu pojazdów jest prawie dwukrotnie zwiększony zasięg w porównaniu do pojazdów z bateryjnym napędem elektrycznym, dochodzący nawet do 500 km na jednym tankowaniu. Dla floty kilkudziesięciu lub kilkuset autobusów codziennie kursujących po ulicach miasta, istnieje duże uzasadnienie biznesowe do zbudowania stacji tankowania wodorem. Podobna sytuacja dotyczy pojazdów dostawczych realizujących różne funkcje na terenie miast. Służby obsługi miasta, firmy pocztowe i kurierskie oraz specjalistyczne firmy świadczące usługi logistyczne, z powodzeniem będą wykorzystywały ekologiczne pojazdy z napędem elektrycznym i energią elektryczną wytwarzaną bezpośrednio na pokładzie pojazdu w wykorzystaniem wodorowych ogniw paliwowych.

6

Światowy rozwój elektromobilności, jest doskonałą okazją dla polskich przedsiębiorstw do wniesienia istotnego wkładu intelektualnego i technicznego w tej właśnie dziedzinie.

Zapowiadana masowa produkcja elektrycznych pojazdów osobowych polskiej konstrukcji z pewnością nie będzie miała miejsca, gdyż globalne koncerny, do których należą np.

Toyota, Nissan, VW i inne swoim poziomem produkcji i zaawansowaniem technologicznym zdecydowanie nas wyprzedzają i raczej nie oddadzą swojej pozycji lidera na rzecz niszowych produktów. Inaczej wygląda rynek autobusów, trolejbusów i użytkowych pojazdów elektrycznych.

W branży autobusowej, Polska jest europejskim liderem jako producent i dostawca pojazdów do miast. Na terenie naszego kraju zlokalizowane są duże zakłady produkujące elektryczne pojazdy transportu zbiorowego takich zagranicznych marek jak MAN czy VOLVO, ale również polscy producenci mogą pochwalić się sukcesami w tej dziedzinie. Co prawda europejski lider w sprzedaży autobusów elektrycznych, firma Solaris Bus&Coach została w 2018 roku sprzedana hiszpańskiemu koncernowi CAF, ale główny zakład produkcyjny znajduje się na terenie Polski w Bolechowie koło Poznania. Tam projektuje się i wdraża najnowsze rozwiązania rynkowe. W ostatnim czasie firma Autosan z Sanoka, posiadająca wieloletnie tradycje w produkcji i sprzedaży autobusów, zaprezentowała 12-metrowy autobus miejski z napędem elektrycznym i zapowiedziała produkcję całego typoszeregu pojazdów zero-emisyjnych. Ze względu na ogromną popularność autobusów elektrycznych, firmy nawet nie związane z branżą autobusową

rozpoczynają projekty rozwojowe w kierunku budowy i sprzedaży pojazdów elektrycznych. Należy do nich między innymi firma Rafako S.A. kojarzona do tej pory głównie z branżą energetyczną i ciepłowniczą. Niestety mamy również przykłady nieudanych projektów Solbus czy Ursus Bus. Pomimo tego, rynek pojazdów z napędem elektrycznym i wodorowym stale się rozwija i w najbliższym czasie możemy się spodziewać kolejnych debiutów w sektorze produkcji autobusów i pojazdów użytkowych.

Polska dysponuje wyspecjalizowaną kadrą inżynierską, mogącą projektować i wdrażać produkcję pojazdów na najwyższym światowym poziomie.

Od strony użytkowników końcowych, rozwój i popularyzacja elektromobilności będzie możliwa, jeżeli rozwiązania legislacyjne i system ulg będzie stanowił realną zachętę do zamiany pojazdów konwencjonalnych na elektryczne. Jako kraj, powinniśmy czerpać wzory z krajów skandynawskich czy Holandii. Nawet Ukraina od początku 2018 roku, zniosła podatek VAT na pojazdy hybrydowe i elektryczne, przez co w samym styczniu tego roku sprzedano 2700 aut z napędem alternatywnym.

Podsumowując, szanse na globalny rozwój elektromobilności są olbrzymie, a Polska może mieć bardzo istotny udział w kształtowaniu trendów i tworzeniu gotowych rozwiązań rynkowych.

Niewątpliwie, rok 2020 i lata kolejne będą obfitowały w rozpoczęcie i realizację innowacyjnych projektów, których efekty będą wpisywały się w kluczowe elementy strategii Sieci Badawczej Łukasiewicz. W związku z aktualnymi tendencjami rynkowymi, Instytut Elektrotechniki upatruje dużą szansę własnego rozwoju i zamierza ją wykorzystać poprzez skuteczną komercjalizację gotowych rozwiązań.

gospodarka

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Tarcza Antykryzysowa w województwie lubelskim Antonina Bilska

Obecna sytuacja związana z epidemią COVID-19 jest czasem szczególnych wyzwań dla wszystkich przedsiębiorców. Pandemia z dnia na dzień unieruchomiła działanie większości firm. Aby przeciwdziałać gospodarczym skutkom COVID-19 rząd przygotował tak zwaną Tarczę Antykryzysową w celu ochrony gospodarki.

Opiera się ona na pięciu filarach: 1. Ochrona miejsc pracy i bezpieczeństwo pracowników 2. Finansowanie przedsiębiorców 3. Ochrona zdrowia 4. Wzmocnienie systemu finansowego 5. Inwestycje publiczne Niezależnie od liczby zachorowań zagrożenie epidemią koronawirusa będzie miało wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw, zarówno dużych zakładów pracy jak i małych rodzinnych firm. Warto zawczasu podjąć odpowiednie działania, aby zapewnić ciągłość funkcjonowania firm tam, gdzie tylko jest to możliwe.

Dlatego, w celu złagodzenia negatywnych skutków kryzysu jakie stan epidemii wywołuje, w naszym regionie została również przygotowana Tarcza Lubelska dla przedsiębiorców i pracodawców z województwa lubelskiego. Jej głównym celem jest dobór właściwych instrumentów oraz ułatwienie w pozyskiwaniu przez uprawnione podmioty z naszego regionu środków dostępnych w ramach „Tarczy Antykryzysowej”.

Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego stworzył narzędzie ułatwiające przedsiębiorcom pozyskiwanie wsparcia w ramach Tarczy Antykryzysowej. Tak zwana Tarcza Lubelska funkcjonuje w ramach oficjalnej strony prowadzonej przez Urząd Marszałkowski (www.lubelskie.pl/tarcza).

- Przygotowaliśmy instrument, który pomoże przedsiębiorcom w szybki i skuteczny sposób otrzymać wsparcie dla swoich firm – mówi Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski.

Każdy przedsiębiorca lub pracodawca, zgłaszający chęć skorzystania ze wsparcia w ramach rządowej Tarczy Antykryzysowej powinien wypełnić krótki formularz podając podstawowe informacje o prowadzonej działalności. Następnie takie zgłoszenie trafi do specjalisty z odpowiedniej instytucji administracji publicznej, który zapewni wsparcie specjalistyczne.

Przez oferowane wsparcie można uzyskać: ulgi i zwolnienia związane z odprowadzaniem składek na ubezpieczenie społeczne (ZUS) środki na ochronę miejsc pracy przy konieczności przestoju ekonomicznego lub ograniczenia wymiaru czasu pracy (WUP) środki wspierające mikro, małych i średnich przedsiębiorców oraz organizacje pozarządowe w podtrzymaniu miejsc pracy (powiatowe urzędy pracy) mikropożyczki (powiatowe urzędy pracy) Dodatkowo Województwo Lubelskie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (środki UE) przygotowało kompleksową ofertę instrumentów wsparcia dla przedsiębiorców.

Pomoc polega na: Aneksowaniu umów z beneficjentami w celu wydłużenia terminów składania wniosków o płatność, okres realizacji projektu zostanie wydłużony, możliwość wprowadzania adekwatnych do sytuacji danego beneficjenta zmian do projektu.

Udzieleniu pożyczek ze środków RPO WL – dodatkowa karencja w spłacie pożyczki (zarówno dla pożyczek nowych jak i już udzielonych), możliwość zastosowania tzw. wakacji kredytowych w trakcie okresu finansowania inwestycji, możliwość obniżenia oprocentowania pożyczek.

Wydłużeniu terminu naborów w konkursach dla przedsiębiorców , wydłużenie terminów składania uzupełnień/poprawek/wyjaśnień do wniosku o dofinansowanie, umożliwienie podpisywania umów w późniejszym terminie niż pierwotnie zaplanowany w regulaminie (obecnie 90 dni roboczych).

Ponadto dodatkową pomoc i wsparcie oferują instytucje takie jak: Agencja Rozwoju Przemysłu, Bank Gospodarstwa Krajowego, Polska Agencja Inwestycji i Handlu oraz Polski Fundusz Rozwoju.

7

Samorząd

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Dziękujemy pracownikom służby zdrowia Magdalena Toporowska-Lebiocka ,,Bywa tak, że rzeczy proste, wykonywane w pewnych okolicznościach stają się rzeczami nadzwyczajnymi, niezwykłymi” - tymi słowami w dniu 25 czerwca 2020 r. podczas absolutoryjnej sesji Rady Powiatu w Lublinie, Starosta Lubelski Zdzisław Antoń przywitał zaproszonych gości w osobach lek. med. Panią Edytę Rybak specjalistę w zakresie anestezjologii i intensywnej terapii oraz lek. med. Pana Waldemara Kwiatkowskiego specjalistę w dziedzinie chorób wewnętrznych. Zaproszeni goście to pracownicy Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Nr 1 w Bełżycach, którzy z narażeniem zdrowia i życia zajmowali się pierwszym w województwie lubelskim pacjentem chorym na COVID 19. Pani Edyta Rybak udzielając świadczeń zdrowotnych w SP ZOZ NR 1 w Bełżycach wykazała się wielką empatią, oddaniem i poświęceniem, gdy przez trzy doby, bez wsparcia innego lekarza anestezjologa, leczyła pacjenta „0”. Pomimo zmęczenia fizycznego i dużego obciążenia psychicznego trwała na swoim posterunku i zajmowała się pacjentem.

Pan Doktor Waldemar Kwiatkowski udzielał świadczeń zdrowotnych w okresie przebywania pacjenta „0” w Szpitalu, gdy pozostali lekarze przebywali na kwarantannie.

W tak trudnym czasie pacjentami oddziału opiekował się jako jedyny lekarz etatowy.

Heroiczna postawa obu lekarzy pozwoliła utrzymać funkcje życiowe pacjenta „0”. Dzięki temu możliwe było przetransportowanie chorego do szpitala w Lublinie posiadającego oddział zakaźny z intensywną terapią, którego nie ma w swych strukturach SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach.

W imieniu Rady oraz Zarządu Powiatu w Lublinie, Przewodniczący Rady Powiatu - Krzysztof Chmielik, Starosta Lubelski – Zdzisław Antoń oraz Wicestarosta - Andrzej Chrząstowski, uroczyście uhonorowali pamiątkowymi grawerami lek. med. Edytę Rybak oraz lek. med. Waldemara Kwiatkowskiego za profesjonalną opiekę medyczną, ratowanie życia i zdrowia oraz ofiarność i niebywałą troskę o drugiego człowieka, życząc jednocześnie dalszej wytrwałości w pracy.

Starosta Lubelski Zdzisław Antoń składa również serdeczne podziękowania pielęgniarkom oraz całemu personelowi medycznemu za trud włożony w opiekę nad chorymi.

8

Samorząd

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Wspólnie w czasie

epidemii

Marta Krzyżak - Naczelnik Wydziału Zarządzania Kryzysowego, Ochrony Ludności i Spraw Obronnych

W sytuacji pojawienia się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, a następnie stanu epidemii wywołanego zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, Powiat Lubelski poprzez Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego w Lublinie podjął aktywne działania na rzecz ograniczania ilości zarażeń koronawirusem. Rozpoczęto dystrybucję informacji (m. in. poprzez ulotki, artykuły na stronie internetowej, materiały informacyjne w siedzibie Starostwa Powiatowego w Lublinie) na temat zapobiegania zakażeniu wraz z podaniem numerów telefonów kontaktowych, pod które należy dzwonić w razie jakichkolwiek pytań. W następnej kolejności rozpoczęto pozyskiwanie środków ochrony osobistej (maski, rękawiczki i kombinezony ochronne) oraz środków dezynfekcyjnych, które są kluczowe w walce z epidemią COVID-19.

W środki ochrony indywidualnej został zabezpieczony personel medyczny Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Bychawie i Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Nr 1 w Bełżycach. Środki ochrony osobistej trafiły m.in. do pracowników Starostwa Powiatowego w Lublinie, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Lublinie, Powiatowego Urzędu Pracy w Lublinie, Zarządu Dróg Powiatowych w Lublinie z siedzibą w Bełżycach, Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Lublinie, Domu Dziecka w Przybysławicach, Domu Dziecka w Woli Gałęzowskiej, Powiatowej Biblioteki Publicznej w Lublinie, Zespołu Szkół Specjalnych przy Domu Pomocy Społecznej w Matczynie, Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych na terenie Powiatu Lubelskiego (w Bełżycach, w Bychawie i w Lublinie).

W związku z pojawieniem się zakażenia koronawirusem w Województwie Lubelskim, podjęto działania mające na celu przygotowanie na terenie Powiatu Lubelskiego 3 obiektów przeznaczonych na miejsca kwarantanny

(łącznie w 3 obiektach można było zakwaterować 285 osób). W uruchomionych obiektach kwarantanny obecnie przebywają osoby powracające z zagranicy, które muszą przejść obowiązkową 14-dniową kwarantannę.

W Powiecie Lubelskim zainicjowano opracowanie i wdrożenie procedur dotyczących funkcjonowania obiektów kwarantanny. Wspólnie z Dyrektorem Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Lublinie opracowana została instrukcja wsparcia osób znajdujących się w placówkach działających na terenie Powiatu Lubelskiego.

Podziękowania należą się tym, którzy wspierali działania podejmowane przez Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego w Lublinie w zakresie walki z rozprzestrzenianiem się koronawirusa. Środki finansowe w wysokości 100 000,00 zł otrzymano z Ministerstwa Sprawiedliwości z przeznaczeniem dla Szpitali Powiatowych. Z kolei firma Ball Packaging Europe Lublin Sp. z o.o. pozyskała dla szpitali kwotę 22 500,00 zł. Wdzięczność należy wyrazić wobec Koła Łowieckiego nr 8 „Łoś” w Lublinie, które nieodpłatnie przekazało płyny do

dezynfekcji rąk, maseczki higieniczne wielorazowego użytku, czepki polipropylenowe. Przekazane środki trafią m.in. do Szpitali Powiatowych, Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych, Domów Pomocy Społecznej i Domów Dziecka na terenie Powiatu Lubelskiego. Słowa podziękowania zostają skierowane także do Dyrektora i Pracowników Zespołu Szkół Zawodowych Nr 1 im. mjr. Henryka Dobrzańskiego w Bychawie, którzy czynnie zaangażowali się w szycie maseczek ochronnych. Nieocenionym wsparciem był osobisty wysiłek wielu osób, szyjących bezinteresownie maseczki jako pomoc w przedsięwzięciach wykonywanych na obszarze powiatu w okresie epidemii. Na szczególne słowa uznania zasługuje praca Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lublinie, która nieustannie i rzetelnie realizuje zadania z zakresu ochrony przeciwepidemicznej. Dziękujemy Wszystkim Osobom i Instytucjom, które poprzez okazaną pomoc przyczyniły się do sprawnego i skutecznego wykonywania działań ograniczających rozprzestrzenianie się zakażeń wirusem SARS-CoV-2.

9

Samorząd

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Zdalna szkoła w Powiecie Lubelskim Aneta Cygan

1 kwietnia ruszył program Ministerstwa Cyfryzacji „Zdalna szkoła”. Projekt umożliwił samorządom zakup komputerów i tabletów do szkół ze środków finansowanych z budżetu Unii Europejskiej.

Na ten cel przeznaczono w sumie ponad 180 milionów złotych. Program nie przewidywał wkładu własnego ze strony samorządu. Na zakup sprzętu można było wydać od 35 tysięcy do 100 tysięcy złotych w zależności od liczby uczniów w określonej gminie lub powiecie Zgodnie z założeniami Centrum Projektów Polska Cyfrowa, dofinansowanie miało służyć wsparciu nowych form prowadzenia zajęć edukacyjnych. Zarząd Powiatu w Lublinie złożył wniosek i pozyskał na ten cel 79 999,20 zł. Dzięki temu dofinansowaniu udało się zakupić 80 tabletów z 6-miesięcznym dostępem do mobilnego Internetu.

Zamknięcie szkół przez pandemię koronawirusa na wiele tygodni wymusiło nowe standardy prowadzenia zajęć edukacyjnych. Uczniowie zamiast w szkolnych

10

ławkach zasiadają przed monitorami komputerów. Niestety wielu z nich nie posiadło sprzętu, na którym można by realizować podstawy programowe. Zakupione tablety użyczone zostały najbardziej potrzebującym uczniom wszystkich szkół ponadpodstawowych prowadzonych przez Powiat Lubelski tak, aby mogli się kształcić na odległość.

Po ustaniu epidemii koronawirusa zakupione tablety wrócą do szkół i wspomogą edukację w powiatowych placówkach edukacyjnych.

Program „Zdalna szkoła“ finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020.

Samorząd

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Nagrody dla artystów

i sportowców Aneta Kalinowska - Gałat

W maju 2020 r. Zarząd Powiatu w Lublinie przyznał nagrody za szczególne osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury oraz nagrody za osiągnięte wyniki sportowe i wybitne osiągnięcia w działalności sportowej.

Nagrody w dziedzinie twórczości artystycznej Komisja powołana zgodnie z Uchwałą Nr 291/2020 Zarządu Powiatu w Lublinie z dnia 14 maja 2020 r. w składzie: Zbigniew Bernat - Przewodniczący Komisji oraz członkowie: Joanna Kaznowska, Anna Zielińska, Aneta Kalinowska - Gałat, Magdalena Kędra i Agnieszka Gąska, pozytywnie zaopiniowała złożone wnioski a Zarząd Powiatu w Lublinie przyznał nagrody niżej wymienionym osobom i zespołom:

Agnieszka Piłat - magister bibliotekoznawstwa, pracuje jako bibliotekarz w Miejsko Gminnej Bibliotece Publicznej w Bełżycach od 1990 r.

Główne obszary jej działalności to praca z młodymi użytkownikami oraz z osobami niepełnosprawnymi.

Współpracuje z Powiatowym Ośrodkiem Wsparcia dla Osób z Zburzeniami Psychicznymi w Matczynie.

Prowadzi program czytelniczo - profilaktyczny pod nazwą Bajkoterapia, zajęcia czytelnicze, zajęcia plastyczne, „Mobilną Bibliotekę” czy „Wakacje z Biblioteką”. Brała udział w pracach jury Gminnego Konkursu Recytatorskiego. Prowadziła szkolenia i warsztaty dla bibliotekarzy. Współpracuje również z Instytutem Pamięci Narodowej w Lublinie. W zeszłym roku zorganizowała ekspozycję i lekcje

biblioteczne dla dzieci i młodzieży: „Danuta Siedzikówna INKA”.

Julia Orzeł - od 2010 r. tancerka Studia Tańca RYTHM-X działającego przy Gminnym Ośrodku Kultury w Niemcach. Licencjonowana zawodniczka Polskiej Federacji Tańca, startująca we współzawodnictwie krajowym i międzynarodowym. Do największych sukcesów tanecznych Julii w 2019 r. należy zaliczyć: IV miejsce w Międzynarodowym Turnieju Tańca „Time for Dance 2019” Legionowo, styczeń 2019 r.

III miejsce w Krajowych Mistrzostwach IDO Hip-Hop. Karczew, maj 2019 r.

III miejsce - IDO Word Championships Street Dance Show. Decin, Czech Republic, wrzesień 2019 r.

Barbara Cywińska - dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bychawie oraz członek Zarządu Bychawskiego Towarzystwa Regionalnego. Zarządza instytucją, w której skład wchodzą: trzy oddziały ( dla dzieci, dorosłych i pedagogiczny), czytelnia, dwie filie biblioteczne na terenie gminy Bychawa oraz pięć punktów bibliotecznych, w tym jeden zlokalizowany w Zakładzie Opiekuńczo Leczniczym w bychawskim SPZOZ. Pani Cywińska realizuje autorski program „Biblioteka to dobry adres”, każdego roku tworząc bogatą

ofertę działań kulturalnych, skierowaną do różnych grup odbiorców.

Do przedsięwzięć, których pomysłodawczynią i koordynatorką jest Pani Dyrektor należą: „Bychawska Szkoła Pisania czyli warsztaty pisarskie”, które prowadzi lubelska pisarka Monika A. Oleksa, W 2019 r. ukazała się drukiem debiutancka powieść autorstwa jednej z uczestniczek warsztatów wydana przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Bychawie. „Danie dla Mola”- konkurs literacko- kulinarny. Wydarzenie o zasięgu ponadregionalnym. Jest to miejsce promocji lokalnych produktów, zwłaszcza tych tradycyjnych a tym samym zdrowego stylu odżywiania. Do przyrządzania literackich dań wykorzystywane są naturalne produkty z Lubelszczyzny, „Galeria na płocie”- w 2019 r. w sąsiedztwie placu zabaw i Bychawskiego Centrum Kultury, zawisło 8 tablic prezentujących autorów i fragmenty nowel – bohaterów Narodowego Czytania 2019, „Zabierz książkę ze sobą. W zamian możesz przynieść inną”. Akcja polega na tym, że każdy może z wyznaczonego miejsca zabrać nieodpłatnie interesującą go książkę, zostawiając inną, która nie jest mu już potrzebna.

Zdj. Mariusz Nadolny

11

Samorząd

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Adam Bukowski - od 1997 r. związany jest z folklorem jako tancerz i instruktor. Od 2015 r. rozpoczął pracę jako główny choreograf i instruktor tańca w Zespole Pieśni i Tańca „Dąbrowica”. Przez ten okres stworzył nowy repertuar oraz choreografie taneczne dla Zespołu: rozbudował go z dwóch do czterech grup oraz zapoczątkował i wyreżyserował coroczne koncerty podsumowujące pracę artystyczną Zespołu dla mieszkańców Dąbrowicy.

Pod kierownictwem Pana Bukowskiego - ZPiT „Dąbrowica” w roku 2019 aktywnie działał na rzecz promowania gminy Jastków, powiatu i województwa lubelskiego poprzez liczne koncerty gminne, wojewódzkie oraz międzynarodowe.

Zespół Pieśni i Tańca „Dąbrowica” - działa przy Gminnym Ośrodku Kultury i Sportu w Jastkowie zs. w Dąbrowicy. Działa na terenie gminy Jastków od 1970 r. Celem działalności Zespołu jest podtrzymywanie i pielęgnowanie tradycji narodowych oraz popularyzacja piękna polskiego folkloru a w szczególności Lubelszczyzny.

Obecnie Zespół razem z kapelą liczy 80 osób. W 2020 r. Zespół obchodzi złoty Jubileusz 50- lecia istnienia.

W jego repertuarze znajdują się obrzędy ludowe z terenu całej Polski a także suity wokalno – taneczne z Lublina, Rzeszowa, Przeworska, Łowicza, Podlasia oraz Beskidu Śląskiego. Zespół posiada także w swoim repertuarze tańce miejskie (tańce Starej Warszawy) oraz część historyczną z polskimi tańcami narodowymi (Polonez, Krakowiak, Mazur, Kujawiak, Oberek) i pieśniami patriotycznymi.

W ciągu swojej działalności Zespół występował także na Międzynarodowych Festiwalach: m.in. w Niemczech, Norwegii, Litwie, Danii, Szwajcarii, na Ukrainie, Węgrzech, Rumunii czy Macedonii. W roku Zespół 2019 brał udział w Międzynarodowym Festiwalu MONTANA w Bułgarii, Dożynkach Wojewódzkich w Radawcu, jak również

12

Na zdjęciu od lewej: Starosta Lubelski Zdzisław Antoń, przedstawiciele Zespołu Pieśni i Tańca „Dąbrowica” oraz Adam Bukowski - choreograf

dał koncert na Posiedzeniu Zarządu Oddziału Powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP.

Nagrody dla zawodników za osiągnięte wyniki sportowe otrzymali:

Nagrody za osiągnięte wyniki sportowe oraz wybitne osiągnięcia w działalności sportowej

Marcin Polak - członek Kadry Na-

Komisja powołana do przeprowadzenia oceny zgłoszonych kandydatur pozytywnie zaopiniowała wszystkie wnioski, a Zarząd Powiatu w Lublinie przyznał nagrody wszystkim kandydatom.

rodowej mężczyzn w paraolimpijskiej dyscyplinie sportu - kolarstwo tandemowe w konkurencjach szosowych i torowych, w której startują osoby niewidome i słabowidzące z pełnosprawnym pilotem. W 2019 r. w parze z pilotem Michałem Ładoszem podczas: Mistrzostw Świata w Apeldoom w Holandii – zdobyli I miejsce,

Samorząd

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Sportowego Niemce. Brązowy medalista w podnoszeniu ciężarów na Ogólnopolskiej Olimpiadzie Młodzieży w Drzonkowie. Wynik w dwuboju 170 kg w kategorii wagowej 102kg.

Michał Pyszniak - zawodnik Karate Tradycyjnego. W 2019 r. w Lublinie reprezentował Lubelski Klub Karate Tradycyjnego na XXX Mistrzostwach Polski Seniorów, Młodzieżowców, Juniorów i Juniorów Młodszych, w Tradycyjnym Karate – Do, podczas których uzyskał II miejsce w konkurencji - KATA DRUŻYNOWE seniorów oraz II miejsce w konkurencji - KUMITE DRUŻYNOWE seniorów. Zawodnik w stopniu mistrzowskim – 1 DAN.

Rafał Siek - zawodnik sekcji podnoszenia ciężarów Gminnego Ludowego Klubu Sportowego „POM-ISKRA” Piotrowice. Srebrny medalista Młodzieżowych Mistrzostw Polski do lat 23 w Stoku Lackim. Wynik w dwuboju 234 kg w kategorii wagowej mężczyzn 73 kg.

Nagrody dla trenerów prowadzących szkolenia zawodników osiągających wysokie wyniki sportowe otrzymali: Zbigniew Cękała - trener sekcji

Mistrzostw Świata w Emmen w Holandii – zdobyli dwa razy III miejsce, Pucharu Świata w Ostendzie w Belgii – zdobyli I i III miejsce, Mistrzostw Polski na szosie w Koziegłowach – zajęli dwa razy I miejsca, Mistrzostw Polski na torze w Pruszkowie – zajęli I miejsce oraz dwa razy II miejsca, Pucharu Świata w Kanadzie - zajęli II miejsce, Pucharu Świata w Corridonii we Włoszech- zdobyli dwa razy II miejsca.

Patrycja Powroźnik - zawodniczka sekcji podnoszenia ciężarów Gminnego Uczniowskiego Ludowego Klubu Sportowego Niemce. Członek Kadry Narodowej Polskiego Związku Podnoszenia Ciężarów. Brązowa medalistka w podnoszeniu ciężarów na Mistrzostwach Polski Juniorek w Puławach.

Wynik w dwuboju 146 kg w kategorii wagowej 59 kg.

Adam Urban - zawodnik sekcji podnoszenia ciężarów Gminnego Uczniowskiego Ludowego Klubu

podnoszenia ciężarów Gminnego Uczniowskiego Ludowego Klubu Sportowego Niemce. W 2019 r. jego podopieczna Patrycja Powroźnik zdobyła brązowy medal na Mistrzostwach Polski Juniorek w Puławach, natomiast Adam Urban - brązowy medal na XXV Ogólnopolskiej Olimpiadzie Młodzieży w Drzonkowie.

Antoni Kawałek - trener sekcji podnoszenia ciężarów Gminnego Ludowego Klubu Sportowego „POM-ISKRA” Piotrowice. To dzięki jego pracy Rafał Siek zdobył srebrny medal na Młodzieżowych Mistrzostwach Polski w Stoku Lackim.

13

Samorząd

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Powiat Lubelski wraz z Całą Polską szyje maseczki Jacek Figarski – Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Lublinie

Trwająca pandemia koronawirusa niewątpliwie stała się okazją do zwrócenia większej uwagi na otaczającą nas społeczność i potrzeby drugiego człowieka. W tym trudnym okresie w jakim przyszło nam się spotkać i wspólnie żyć, w ramach realizacji zadań własnych Powiatu określonych w ustawie o pomocy społecznej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Lublinie oraz jednostki organizacyjne Powiatu Lubelskiego tj. Dom Pomocy Społecznej w Matczynie, a także Dom Dziecka w Woli Gałęzowskiej spontanicznie włączyły się w akcję szycia maseczek.

Inicjatorami akcji byli: Pan Sławomir Piotrowski Dyrektor DPS Matczynie oraz Pan Marian Podsiadły Dyrektor Centrum Administracyjnego Domu Dziecka w Woli Gałęzowskiej. Nad całością koncepcji, wynikającą z rozeznanych potrzeb i oczekiwań oraz koordynacją prac między jednostkami czuwał Pan Jacek Figarski Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Lublinie.

Akcja szycia maseczek ochronnych i tworzenie przyłbic spotkała się z pozytywnym odbiorem. Odzew był natychmiastowy, nie brakowało chęci i rąk do pracy. Priorytetem stała się wówczas bezinteresowna pomoc drugiemu człowiekowi, niezależnie od panującej pandemii. Należy bowiem podkreślić, iż idea niesienia na co dzień pomocy i wsparcia osobom tego potrzebującym przyświeca nie tylko Powiatowemu Centrum Pomocy Rodzinie w Lublinie, ale również jednostkom podległym, funkcjonującym na terenie Powiatu Lubelskiego, tj. domom pomocy społecznej i placówkom opiekuńczo-wychowawczym.

Niezależnie od ograniczonych możliwości i utrudnionego dostępu do materiałów, działanie odniosło sukces, wszyscy będący na „pierwszej linii” kontaktu z koronawirusem otrzymali wsparcie, dzięki któremu mogli pracować na rzecz drugiego człowieka.

14

Dzięki wspólnemu zaangażowaniu i pracy wielu osób z jednostek organizacyjnych z terenu Powiatu Lubelskiego udało się zaopatrzyć w środki ochrony indywidualnej nasze placówki, aby mogły pracować i pomagać ludziom.

Wspólna akcja udowodniła nam wszystkim, że są ludzie którzy robią coś z dobroci serca i bezinteresowności.

Wszystkim zaangażowanym w ten słuszny cel należą się słowa uznania i wielkie brawa. Pomagając innym, walczymy o dobro nas wszystkich, bowiem jak mawiał ks. Mieczysław Maliński „Miarą twojego człowieczeństwa jest wielkość twojej troski o drugiego człowieka”.

historia

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Lubelski lipiec – 1980 rok dr Katarzyna Nowosad

Strajki na Lubelszczyźnie wyprzedzały wydarzenia, które swój punkt kulminacyjny miały na Wybrzeżu, gdzie doszło do podpisania porozumień sierpniowych. To w Lublinie rozpoczęła się era Solidarności, która przyniosła Polsce wolność. Jej pragnienie zainspirowało robotników do wyrażenia sprzeciwu wobec autorytarnej rzeczywistości PRL. Nasilający się kryzys gospodarczy w Polsce w 1980 r. spowodował, że wprowadzone nagle podwyżki cen w lipcu tego roku odczuwano szczególnie głęboko. Nauczeni tragicznymi doświadczeniami, tym razem robotnicy nie wyszli na ulice, aby protestować pod siedzibami władzy komunistycznej. Pozostali na terenie swoich zakładów pracy, tu przedstawiając swoje postulaty i negocjując ich spełnienie. Jako pierwsi przerwali pracę w dniu 8 lipca pracownicy Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku. Strajk próbowali opanować członkowie władz Polskiej Zjednoczonej Partii Politycznej i dyrekcja fabryki, ale ich interwencja dotycząca zaprzestania protestu, nie przyniosła oczekiwanego rezultatu. Strajk podejmowała coraz większa liczba pracowników WSK, wieść o nim szybko dotarła do innych lubelskich zakładów. W następnych dniach stanęły duże zakłady w Lublinie: Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji, Lubelskie Zakłady Naprawy Samochodów, Fabryka Maszyn Rolniczych „Agromet”, Fabryka Samochodów Ciężarowych oraz Lubelskie Zakłady Przemysłu Skórzanego. Ciosem dla prestiżu władz był strajk na kolei. 15 lipca przerwała pracę lokomotywownia, a następnego dnia stanął cały Lubelski Węzeł Kolejowy.

Ruch pociągów przez Lublin został zablokowany, a pociągi pasażerskie kończyły kursy kilka stacji przed Lublinem, do którego dowożono pasażerów komunikacją zastępczą.

Lubelskie strajki były problemem na tyle krępującym dla władz PRL, że 17 lipca udając się do Chełma Edward Gierek, I sekretarz KC PZPR ominął strajkujące miasto.

W okresie Lubelskiego Lipca do strajku przystąpiło ponad 150 zakładów pracy i 40-50 tysięcy osób. Do rozpoczęcia strajków w Stoczni Gdańskiej i na Wybrzeżu, nigdzie indziej protesty nie przybrały takiego natężenia.

Postulaty protestujących miały głównie charakter ekonomiczny, dotyczyły podwyżki płac oraz zaniedbanych spraw pracowniczych i socjalnych. Dość powszechnie domagano się ustawowego zagwarantowania wolnych sobót i wyrównania zasiłków rodzinnych do poziomu obowiązującego w milicji i wojsku. W niektórych zakładach strajkujący szli jeszcze dalej, domagając się wyboru nowych rad zakładowych, czy wręcz podważając istotę funkcjonowania ówczesnych związków zawodowych, zależnych od władz komunistycznych. Rządzący początkowo

bagatelizowali protesty, jednak ich rosnący zasięg oraz idące za nimi problemy zaczęły interesować coraz wyższe szczeble oficjeli. W prasie nie pojawiały się żadne informacje o strajku. Jedynie zdawkowo informowano o „przerwach w pracy”. 11 lipca zawarto porozumienie ze strajkującymi w WSK Świdnik. To prawdopodobnie pierwsze pisemne porozumienie zawarte między władzami PRL a strajkującymi. Po ponad 8-godzinnych negocjacjach podpisał je dyrektor zakładu Jan Czołgała i przedstawiciele załogi na czele z Zofią Bartkiewicz. Na mocy porozumienia wszystkie grupy robotników otrzymały podwyżkę płac, a za okres protestu zapłacono im średnie wynagrodzenie. 18 lipca Biuro Polityczne KC PZPR zaaprobowało decyzję o powołaniu Komisji Rządowej do rozpatrzenia postulatów zgłoszonych w lubelskich zakładach pracy.

Przewodniczącym komisji został Mieczysław Jagielski, członek Biura Politycznego KC PZPR, wicepremier i poseł z woj. Lubelskiego. W kolejnych dniach, m.in. wskutek wprowadzenia w wielu branżach wolnego poniedziałku (21 VII 1980) przed świętem 22 Lipca, strajki zaczęły stopniowo wygasać.

W efekcie lipcowych strajków pracownikom udało się wywalczyć załatwienie wielu spraw dotyczących poprawy warunków pracy, podwyżki płac i warunków życia lokalnych społeczności (zaopatrzenie, infrastruktura, zaplecze socjalne). Strajki udowodniły skuteczność zastosowania masowych protestów w zakładach pracy bez używania przemocy. W środowiskach pracowniczych w kraju przełamana została bariera strachu przed represjami ze strony władz. 8 sierpnia 1980 r. w Lokomotywowni PKP Lublin udało się zrealizować obietnicę nowych wyborów do Rady Zakładowej, która w rękach przywódców lipcowego strajku stała się pierwszym na Lubelszczyźnie zalążkiem niezależnych związków zawodowych. Przewodniczący Rady Czesław Niezgoda (w lipcu 1980 przewodniczący KS) został we wrześniu 1980 r. pierwszym przewodniczącym MKZ Regionu Środkowo-Wschodniego. Zastosowany po raz pierwszy na Lubelszczyźnie model rozładowywania konfliktu społecznego z udziałem Komisji Rządowej władze PRL rozwinęły w sierpniu 1980 roku na Wybrzeżu, gdzie porozumienia społeczne w Stoczni Gdańskiej im. Lenina podpisywał 31 sierpnia wicepremier Mieczysław Jagielski.

15

historia

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

HISTORIA LUBELSZCZYZNY JAKIEJ NIE ZNAmy

Katarzyna Petryszak

Wywiad z dr Leszkiem Pietrzakiem, historykiem, analitykiem i publicystą, autorem wielu książek i audiobooków historycznych, m. in.

Zakazane historie.

Tematem naszej rozmowy jest wydany przez Pana najnowszy audiobook historyczny pt. „Polska Lubelska”, który w całości jest poświęcony historii Lubelszczyzny. Skąd pomysł aby pochylić się nad historią Lubelszczyzny? Co Pana skłoniło do stworzenia takiego projektu, w takiej formie?

Nie mieliśmy opowiedzianej historii Lubelszczyzny w popularnej i skondensowanej formie, takiej która byłaby dostosowana do czasów w których żyjemy. Dlatego właśnie postanowiłem opowiedzieć historię Lubelszczyzny na audiobooku historycznym. Taka forma prezentacji historii regionu bardziej pasuje do czasów, w których posługujemy się telefonem komórkowym, komputerem, a nasz przekaz informacyjny został ograniczony do minimum. Uznałem, że historia opowiedziana w formie kilkuminutowych audycji jest bardziej przyswajalna dla współczesnego odbiorcy niż książka historyczna.

Audiobook „Polska Lubelska” to tak naprawdę zestaw dwóch płyt CD, poświęconych najważniejszym fragmentom historii Lubelszczyzny. Pierwsza z nich zatytułowana „W Rzeczpospolitej” zaczyna się naświetleniem początków Lubelszczyzny i kończy na II wojnie światowej. Proszę nieco przybliżyć naszym czytelnikom tematykę poruszanych wydarzeń.

16

Swoją opowieść na tej płycie zaczynam od procesu kształtowania się Lubelszczyzny jako odrębnego regionu. Następnie opowiadam historię powstania jej stolicy – Lublina. Mówię również o czasach odrodzenia, które były tutaj złotym wiekiem, opowiadam historię powstania Zamościa i Puław, przybliżam kulisy zawarcia Unii Lubelskiej, w wyniku której powstała Rzeczypospolita Obojga Narodów. Ponadto, omawiam XVII – wieczne wojny, które mocno zniszczyły Lubelszczyznę i zahamowały jej rozwój. Przechodzę następnie do wydarzeń jakie miały miejsce na Lubelszczyźnie w czasach Księstwa Warszawskiego i zaborów. Opowiadam o historii powstania w Lublinie rządu Ignacego Daszyńskiego w listopadzie 1918 r. Poruszam temat inwestycji gospodarczych, jakie miały miejsce na Lubelszczyźnie w okresie międzywojennym i przechodzę do okresu II wojny światowej mówiąc m.in. o kampanii wrześniowej, polityce eksterminacji prowadzonej przez niemieckiego okupanta z wyszczególnieniem wysiedleń ludności Zamojszczyzny oraz o lubelskim ruchu oporu. W ten sposób odbiorca otrzymuje zestaw najważniejszych wydarzeń jakie miały miejsce na Lubelszczyźnie do lipca 1944 r. kiedy to zaczęła się epoka komunistycznej Polski.

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

„W komunistycznej Polsce” to druga płyta wydanego przez Pana audiobooka. O jakich wydarzeniach Pan opowiada na tej płycie?

Swoją opowieść na tej płycie zaczynam z kolei od tzw. sowieckiego wyzwolenia Lubelszczyzny, które w rzeczywistości posłużyło zainstalowaniu w Polsce rządów komunistów. Zaczęły się one od przybycia na Lubelszczyznę PKWN, któremu poświęcam uwagę w dalszej części. Przybliżam tutaj postacie lubelskich Wyklętych, których tragiczny los zasługuje na szczególną uwagę. Opowiadam historię Wąwolnicy, spalonej przez komunistów w odwecie za pomoc niepodległościowemu podziemiu. Mówię również o Wierzchowinach, wsi która stała się symbolem rzekomej zbrodniczej działalności podziemia, a w rzeczywistości jej mieszkańców wymordowali Sowieci. Specjalną uwagę poświęcam lubelskiemu Zamkowi, najstraszniejszemu z komunistycznych więzień. Przybliżam również „Cud Lubelski”, który stał się początkiem otwartej wojny komunistów z polskim kościołem. Naświetlam walkę mieszkańców Kraśnika Fabrycznego o kościół w mieście, której apogeum miało miejsce w czerwcu 1959 r. Opowiadam również o narodzinach kopalni w Bogdance, która na trwałe zmieniła pejzaż gospodarczy Lubelszczyzny. W mojej opowieści jest również sporo o narodzinach lubelskiej demokratycznej opozycji i Lipcowych strajkach z 1980 r.

Opisuję także akcję wprowadzania na Lubelszczyźnie stanu wojennego i przekazuję słuchaczom informację o roli podlubelskiego Świdnika w czasach podziemnej „Solidarności”. Swoją opowieść o Lubelszczyźnie czasach komunistycznej Polski kończę wizytą Jana Pawła II w Lublinie w czerwcu 1987 r. Obfitość wydarzeń, jakie miały miejsce w tym okresie zadecydowała o zastosowaniu takiego podziału chronologicznego audiobooka.

W której z Pana audycji usłyszymy treści/historie związane z Powiatem Lubelskim? Czy szukając informacji na temat historii Lubelszczyzny znalazł Pan jakieś ciekawostki z tego terenu?

Spora część wydarzeń, o których opowiadam na obydwu płytach działa się m.in. na terenie dzisiejszego powiatu lubelskiego. Z ciekawostek do jakich udało mi się dotrzeć przy okazji pracy nad audiobookiem „Polska Lubelska” wspomnę jedynie o tym, ze w okresie walki z podziemiem UB najwięcej uwagi poświęcano temu obszarowi. Było tak z powodu działalności oddziałów „Zapory” (c.c mjr Hieronima Dekutowskiego), których rozbicie było dla UB priorytetem.

Nasza rozmowa ma miejsce dokładnie w 40 rocznicę strajków jakie miały miejsce na Lubelszczyźnie w lipcu 1980 r. Lubelski Lipiec ’80 bo tak je nazwaliśmy,

historia

był początkiem polskiej drogi do wolności. Jakie obrazy z tego okresu pozostają w Pana pamięci?

Na pewno w mojej pamięci pozostały obrazy kolejek przed sklepami, zwłaszcza spożywczymi. Tych obrazów nie można zapomnieć. Pamiętam również, że powszechnie mówiono wówczas o tym, ze lubelscy kolejarze przyspawali do szyn pociągi, które miały wieźć żywność do Związku Sowieckiego. Informacja ta była oczywiście nieprawdziwa, ale przykuwała uwagę wszystkich, miała niesamowitą moc oddziaływania. Wszyscy w Polsce podziwiali lubelskich kolejarzy. Zresztą w lipcu 1980 r. oczy Polaków zwrócone były na Lubelszczyznę, bo to tutaj działy się wtedy najważniejsze rzeczy!

Słuchając Pana audycji wkraczamy na szlak prawdziwej, skompensowanej w pigułce historii Lubelszczyzny. Ale dlaczego zatytułował Pan audiobooka o historii Lubelszczyzny „Polska Lubelska”?

Wprawdzie na audiobooku „Polska Lubelska” opowiadam przede wszystkim lokalną historię, ale staram się też opowiedzieć przy tej okazji historię Polski, a przynajmniej jej najważniejsze okresy. Przykładowo, mówiąc o powstaniach narodowych, czy akcji wprowadzania stanu wojennego w grudniu 1981 r., pokazuję jak to wyglądało w kraju i na Lubelszczyźnie. Takie połączenie wydaje mi się ciekawsze i bogatsze od standardowego skupienia się tylko na lokalnej historii. I dlatego właśnie mojego audiobooka zatytułowałem „Polska Lubelska” Historia Lubelszczyzny obfituje w wiele ważnych wydarzeń. Które z tych wydarzeń są dla Pana istotne i w szczególny sposób zainspirowały do zgłębienia tej tematyki?

Dwa wydarzenia jakie miały miejsce na Lubelszczyźnie w sposób szczególny zwróciły moją uwagę.

Pierwsze to Unia Lubelska, w wyniku której powstała Rzeczypospolita Obojga Narodów, państwo które przetrwało prawie 250 lat i było swoistym fenomenem integracji politycznej, gospodarczej i kulturowej w Europie. Integracji w pozytywnym znaczeniu tego słowa.

Drugim wydarzeniem był Lubelski Lipiec 1980. Głównie dlatego, że w czasie Lubelskiego Lipca stworzono schemat pokojowej walki z komunistycznym systemem.

Bez tego schematu nie narodziła by się „Solidarność” pod sztandarami której walczyliśmy o wolność. Obu tym wydarzeniom poświęciłem w treści audiobooka „Polska Lubelska” szczególną uwagę.

Panie doktorze jakie ma pan plany na przyszłość?

Czy pracuje Pan już nad nowym projektem?

Aktualnie pracuję nad dwoma projektami, które również będą miały postać audiobooka historycznego.

17

historia

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

„Polska Lubelska” to tytuł mojego najnowszego audiobooka historycznego. W całości został on poświęcony historii Lubelszczyzny. Ta obfituje w wiele ważnych wydarzeń, ale niektóre z nich zdeterminowały losy Polski na wiele lat. Tak było w przypadku Unii Lubelskiej z 1569 roku, w wyniku której powstała Rzeczypospolita Obojga Narodów. Tak było również w przypadku Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodoktóry został zainstalowany na Lubelszczyźnie w lipcu 1944 roku i przystąpił do budowy komuniJedenwego, z nich dotyczy polskiej światowej historii XX miejsce Czy historia była miłością od dzieciństwa, czy stycznej Polski.

Tak było również wi przypadku strajków, jakie miały w lipcu 1980 roku naPana LubelszDzięki nim weszliśmy na będzie drogę, która w 1989 roku i doprowadziła nas donarodziła upragnionejsię wolności. wieku.czyźnie.

Natomiast drugi projekt przedsięwzięciem może później?

To właśnie z tych powodów zająłem się historią Lubelszczyzny. Mam nadzieję że Państwa zainteresuje.

z gatunku historii lokalnej, którą również trzeba opowiadać, ponieważ jest nieznana. Takie sygnały odbieram od wielu samorządów, które chcą abym opowiedział ich lokalną historię.

Historia interesowała mnie od dzieciństwa. Od najmłodszych lat czytałem książki historyczne. Już w szkole wiedziałem, że historia będzie moim zawodowym wyborem i tak się stało. Ta „miłość” nadal trwa!

Jest Pan autorem wielu książek i audiobooków Panie doktorze, dziękuję za rozmowę! Będziemy historycznych, jakie jest Pana największe marzeczekali na kolejne ciekawe opracowania historii nie zawodowe?

Lubelszczyzny i Powiatu Lubelskiego.

Moim marzeniem jest to, aby Polacy lepiej znali historię zwłaszcza XX wieku. Jeśli tak się stanie, lepiej będą rozumieli zjawiska i procesy z jakimi obecnie mamy do czynienia. Mam wielka nadzieję, że moje książki WYDAWCA: MEDIA, WWW.ZAKAZANEHISTORIE.PL/POLSKALUBELSKA i audiobooki do tego SWC się przyczyniają.

18

historia

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

100. rocznica urodzin

św. Jana Pawła II Katarzyna Kosowska

Jan Paweł II to bez wątpienia Papież miłości i mądrości. Człowiek przeogromnej wiary i wielkiego, czystego patriotyzmu. Nie raz spotykaliśmy się z medialnym przydomkiem w stosunku do Św. Karola Wojtyły - ,,Ludzki Papież”, co świadczyło o oddaniu i umiłowaniu Papieża do zwykłych, prostych ludzi. Polski Papież pokonał dystans, który często dzielił tłum wiernych. Piastując stanowisko Głowy Kościoła Katolickiego jednoczył nie tylko serca Polaków, lecz ludzi na całym świecie.

Bez cienia wątpliwości, Jana Pawła II możemy nazwać jedną z najważniejszych postaci XX wieku, doceniając Jego ogromny wkład w historię Świata, Europy, a przede wszystkim Polski. Swój pontyfikat Św. Karol Wojtyła rozpoczął 17 października 1978 roku, w samym środku „zimnej wojny”, kiedy to w sercach i głowach Polaków wciąż przewijały się sceny niepokojących wydarzeń grudnia 1970 roku.

Fundamentem pontyfikatu był komunistyczny reżim. Nie bez przypadku mówiono na Karola Wojtyłę ,,Papież zza żelaznej kurtyny”, gdzie sam tę kurtynę niejednokrotnie rozdzierał swoimi ciepłymi słowami skierowanymi do pogrążonego w komunizmie narodu polskiego.

Przeżywszy II wojnę światową, a po niej patrząc na wciąż zniewoloną Polskę, nikt lepiej niż On nie znał uczucia tęsknoty za wolnością kraju.

Wszystkie słowa skierowane do Polaków były odzwierciedleniem bólu i troski o los ojczyzny.

Jan Paweł II to Papież mądrości, miłości i poczucia humoru. Nawiązał wyjątkową więź z Młodzieżą, potrafił do niej przemówić, często używając anegdot ze swojego życia. Z pewnością był młody duchem, a o specjalnym miejscu Młodych w Jego sercu

świadczą zainicjowane przez Papieża Dni Młodzieży, które po raz pierwszy odbyły się w Rzymie w 1985 roku, a ich tradycja trwa po dzień dzisiejszy.

Miłosierdzie Św. Karola Wojtyły było niezwykłe. Modlił się o nawrócenie i przebaczał grzechy ludziom, którzy się zagubili w wierze. Wybaczył nawet swojemu oprawcy, który 13 maja 1981 roku chciał pozbawić go życia, strzelając do Papieża błogosławiącego tłumy pielgrzymów na Placu św. Piotra. Turecki zamachowca oddał wtedy dwa strzały, raniąc Jana Pawła II w brzuch i rękę.

W drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia tego samego roku, Papież udał się do swojego niedoszłego zabójcy, a tuż po rozmowie wypowiedział pamiętne słowa ,,Rozmawiałem z nim jak z bratem, któremu przebaczyłem i który cieszy się moim zaufaniem”, dając nam wszystkim piękny przykład empatii, bezgranicznej miłości do bliźniego. Św. Karol Wojtyła jest jedną z najczęściej cytowanych osób na świecie.

A Jego nauki, po dziś dzień aktualne, są drogowskazem dla ludzi na całej kuli ziemskiej.

Papież Jan Paweł II odszedł do Domu Ojca 15 lat temu. Był pierwszym od 450 lat Papieżem o innej niż włoska narodowości. Przez trwający

ponad 26 lat pontyfikat, odbył 104 zagraniczne podróże i pielgrzymki, przemierzając wszystkie kontynenty. 5 lipca 2013 w Watykanie miało miejsce oficjalne wydanie dekretu w sprawie cudu za wstawiennictwem bł. Jana Pawła II. Za cud uznano, jak poinformował ks. Federico Lombardi, zatwierdzone przez lekarzy i teologów z Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych i w ich opinii niewytłumaczalne z medycznego punktu widzenia uzdrowienie Floribeth Mory Diaz – Kostarykanki cierpiącej na nieoperacyjnego tętniaka mózgu.

Jako cud opisano sytuację, w której kobieta, oglądając beatyfikację Jana Pawła II, zaczęła się do niego modlić, po czym miała doznać nagłego uzdrowienia. Papież Franciszek poinformował, że razem z Janem Pawłem II kanonizowany zostanie również bł. Jan XXIII. 27 kwietnia 2014 r. (tj. w Niedzielę Miłosierdzia Bożego, dziewięć lat po śmierci i trzy lata po beatyfikacji odbyła się kanonizacja Papieża Jana Pawła II. W 2019 r. parlamentarzyści, w myśl art. 33 a Regulaminu Sejmu, ustanowili rok 2020 Rokiem Świętego Jana Pawła II.

19

lubelski salon sztuki

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Wiara jest moim natchnieniem – wywiad z artystą Henrykiem Widelskim

Katarzyna Kosowska

Niezmiernie się cieszę, że Lubelski Salon Sztuki debiutuje wywiadem właśnie z Panem, Panie Henryku.

Jest Pan mieszkańcem Powiatu Lubelskiego, swoją artystyczną drogę również rozwijał Pan na Lubelszczyźnie, najpierw w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie, następnie na Wydziale Artystycznym UMCS w Lublinie. Czym kierował się Pan przy wyborze instytucji kształcenia artystycznego?

I dlaczego pozostał Pan w swoim rodzinnym regionie?

Zawsze pragnąłem studiować malarstwo na uczelni artystycznej, w tym przypadku decyzja jaką podjąłem była głęboko przemyślana i świadoma.

W Instytucie Wychowania Artystycznego na UMCS w Lublinie pracuje wielu znanych profesorów, wybitnych artystów. W okresie studiów miałem styczność z wybitnymi osobowościami, wspomnę tutaj chociażby prof.

Tomasza Zawadzkiego, czy dr. hab.

Jerzego Żywickiego. Podobnie było też ze szkołą średnią, czyli Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie. W niej spotkałem wspaniałych nauczycieli np.: Jerzego Kursę, Stanisława Strzyżyńskiego, Piotra Kmiecia.

Plusem do tego był również fakt, że uczelnia i szkoła średnia były w moim regionie. Tutaj też odgrywał bardzo ważną rolę czynnik emocjonalny, czyli umiłowanie Lubelszczyzny i lokalny patriotyzm.

20

Tworząc swoje prace stosuje Pan wachlarz różnych technik oraz form, jaka jest Pana ulubiona technika malarska, a którą pracuje się Panu najlepiej?

Dotychczas nie starałem się zamykać swoich realizacji twórczych w jakieś szczególne ramy, raczej próbowałem siebie samego sprawdzać, praktycznie poszerzać horyzonty pojmowania i wyrażania sztuki. Lubię w ten sposób pracować, nakreślać sobie nowe wyzwania, poszukiwać ciekawych form i środków wyrazu.

Ostatnio dobrze czuję się w nowych środkach wyrazu, które podjąłem i od kilku lat staram się rozwijać, nazywam to „stratygrafią obrazu”. Przenikam w strukturę obrazu analizując przestrzeń materialną i duchową, uzewnętrzniam jej sedno. Tworzę obrazy prostymi środkami artystycznymi, staram się zbudować relację pomiędzy narracją przedstawianego tematu a oglądającym.

A jaki temat prac artystycznych jest dla Pana najistotniejszy, najbliższy?

Trudno jest jednoznacznie określić, ale z pewnością Człowiek, człowiek we wszystkich aspektach jego życia, przykładowo Jego stany świadomości, przeżywanie emocjonalne, wzruszenie, radość, czy ból. Życie samo tworzy obrazy, które następnie ja na swój sposób utrwalam i materializuję w wartościach sztuki wizualnej.

Wrażliwy na piękno i sztukę – takie wnioski płyną po zapoznaniu się z Pana twórczością. Okazuje się, że prócz malarstwa, rzeźby i grafiki inspiruje się Pan również literaturą pisząc autorskie wiersze. Czy planuje Pan zorganizowanie wystawy, w której połączone zostaną ze sobą wszystkie tworzone przez Pana formy przekazu artystycznego?

Tak, mam taki zamysł i myślę, że w niedalekiej przyszłości go

Ciekawi mnie skąd u Pana wzięło się zamiłowanie do renowacji obiektów sakralnych? To żmudna i pracochłonna praca, w której Pan odnajduje się wyjątkowo dobrze.

Renowacje których obiektów wywołały u Pana największe zadowolenie i spełnienie?

Myślę, że początkiem można nazwać czas wzrastania młodzieńczego, obserwowanie i przeżywanie na swój sposób, tych pięknych

zrealizuję, chciałbym przy takiej okazji zaprezentować też skromny tomik poezji „Myśli zapisane”.

Oglądając Pana prace zauważyłam silny związek religii z Pana twórczością. Z czego Pan najczęściej czerpie inspiracje, odnosząc się do tematów religijnych?

Wiara jest moim istnieniem, jest nieodłączna, to moje korzenie, jest moim natchnieniem zwłaszcza w realizacjach prac dotyczących sacrum.

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

dzieł w obiektach sakralnych, one mnie urzekały. Później był taki okres w moim życiu, że pracowałem jakiś czas w pracowni konserwatorskiej.

Następnie zrobiłem kwalifikacje z zakresu pozłotnictwa, a w konsekwencji założyłem swoją własną pracownię.

Największe zadowolenie mam z pracy renowacyjnej którą wykonywałem w Bazylice Mniejszej w Parczewie, prace trwały prawie cztery lata wewnątrz całego obiektu. Wykonałem również rekonstrukcję ramy do obrazu „Madonna di Feligno” z kościoła p.w.

Wniebowzięcia NMP w Puławach oraz prace renowacyjne w Sanktuarium Matki Boskiej Latyczowskiej w Latyczowie na Ukrainie.

Często wspomina Pan o szukaniu w ludziach duchowości. Czym dokładnie jest dla Pana duchowość?

Duchowość dla mnie jest portretem psychologicznym, zagłębiając się w jego analizę można dotknąć człowieczeństwa i odczytać jego związek z Bogiem.

Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego to najwyższe wyróżnienie dla artysty, wyraz podziwu i szacunku do jego prac.

Jakie to uczucie zostać dwa razy beneficjentem tego stypendium?

Jan Paweł II

lubelski salon sztuki

Na pewno jest to ubogacające, dające poczucie spełnienia się w swoich ideach, jednocześnie satysfakcję, że jestem komuś - środowisku - potrzebny, no i budujące do dalszej pracy twórczej.

Na pewno jest to pięknym zwieńczeniem pewnego etapu twórczości.

W jednym z wywiadów wspomniał Pan o nazwie swojej wystawy – Sublimacja tożsamości. Rozwinął Pan, iż jest to sublimacja myśli wynikająca z mechanizmu obronnego. Nawiązał Pan również do wartości wyniesionych z domu. Ciekawi mnie jak wyglądało Pana dzieciństwo? Zdradzi Pan swoje ulubione i najpiękniejsze wspomnienie z tego okresu?

Wychowałem się w rodzinie szanującą wiarę chrześcijańską, w atmosferze tych wartości kształtowała się moja osobowość i na nich wzrastałem.

Wiara w Boga to moje dziedzictwo rodzinne. Pamiętam, że kiedy byłem małym chłopcem, wielokrotnie utrwalał mi się obraz mojego Taty klęczącego i modlącego się przed obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej. Dzisiaj odbieram to jako testament na dalsze moje życie. Nie mogę też zapomnieć o sytuacji kiedy to tak naprawdę namalowałem swój pierwszy obraz, miałem wówczas osiem lat. Było to podczas peregrynacji obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej w moim rodzinnym domu. Urzeczony wizerunkiem Czarnej Madonny namalowałem Jej portret na zwykłym, szarym kartonie.

Zastanawia związek tworzonych przez Pana dzieł z ich nazwami. Nawiązując do najstarszego pytania świata, co jest najpierw? Praca czy nazwa, do której Pan dostosowuje tematykę i formę przekazu?

Z pewnością w dużej mierze jest to efekt mojej wrażliwości wewnętrznej, w wyniku której rodzi się zamysł tematyczny, późnej natchnienie zradza pracę twórczą w adekwatnych wartościach środka wyrazu. Zawsze staram się skrycie przekazać tę głębię i sedno myśli.

Matka Boska Żołnierska

Którego artystę podziwia Pan najbardziej? Czy stara się Pan nawiązać swoimi pracami do dzieł innych artystów?

W sumie trudno jest mi to określić, czy wskazywać osoby z nazwiska.

Staram się zawsze postrzegać wartości twórcze głównych artystów danej epoki, okresu czy stylu. Po prostu zachwycam sie pięknem ich dzieł, przez co stają się inspiracją do efektywnej pracy twórczej.

A jak będzie Pan kształtował swoją twórczość podczas najbliższych miesięcy, lat? Udało się już coś Panu nakreślić w głowie, zaplanować?

Z pewnością chciałbym jeszcze zrealizować kilka wystaw z dotychczas powstałych prac, w miejscach szczególnych dla szerszego grona odbiorców.

Na bieżąco biorę też udział w prestiżowych międzynarodowych i ogólnopolskich konkursach malarskich. Zrodziło się również kilka zamysłów na nowe realizacje, jak np.: ,,Polonia”.

Panie Henryku, kończąc naszą rozmowę, chciałabym w imieniu Starostwa Powiatowego w Lublinie podziękować Panu za poświęcony czas, a czytelników Panoramy Powiatu zachęcić do zapoznania się z pracami stworzonymi przez mojego rozmówcę, Henryka Widelskiego.

Dziękuję.

21

Społeczeństwo

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

nowe zadania

w Urzędzie Pracy

Grażyna Gwiazda – Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Lublinie Sytuacja związana z koronawirusem spowodowała szereg zmian w codziennej pracy urzędu pracy. Zgodnie z zarządzeniem Pana Starosty wprowadziliśmy zawieszenie osobistej obsługi interesantów. Rejestracja osób bezrobotnych i poszukujących pracy odbywa się poprzez Internet, przesyłanie dokumentów pocztą bądź składanie ich do pojemnika usytuowanego przy wejściu do urzędu.

Osoby rejestrują się przede wszystkim elektronicznie po opatrzeniu dokumentów kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym. Co ważne, tutaj nie jest wymagana obecność w urzędzie pracy. Wizyty w urzędzie związane z potwierdzeniem gotowości do podjęcia pracy realizują pośrednicy i doradcy klienta w sposób telefoniczny bądź e-mailowy. Strona internetowa praca.gov.pl zapewnia osobom bezrobotnym możliwość ubiegania się o usługi i świadczenia realizowane w urzędach pracy poprzez złożenie elektronicznie wniosków np. wniosku o wypłatę dodatku aktywizacyjnego, czy podjęcie pracy.

Oferty pracy można sprawdzić na stronie internetowej PUP oraz ministerialnej. Upływ czasu w dobie koronawirusa pokazuje, iż dokonujemy rejestracji zainteresowanych osób bezpiecznie i sprawnie. Statystycznie rzecz ujmując, poziom bezrobocia szczególnie nie wzrasta. Stopa bezrobocia w naszym powiecie na koniec miesiąca marca wynosiła 5,8%. Rok temu o tej samej porze wynosiła 6,5%. Ilościowo na koniec kwietnia zarejestrowało się 3571 osób tj. o 237 osób więcej niż w marcu bieżącego roku. Głównym zadaniem naszego urzędu stała się jednak realizacja pakietu działań z tarczy antykryzysowej, mającej na celu wsparcie finansowe pracodawców z terenu powiatu lubelskiego na rzecz utrzymania miejsc pracy.

Pomoc dla przedsiębiorców oferujemy ze środków Funduszu Pracy oraz z realizowanych projektów pozakonkursowych współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Finansujemy następujące zadania: art. 15zzb - dla przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ust.1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców - dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku spadku

22

obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. Wsparcie to może otrzymać mikroprzedsiębiorca, mały lub średni przedsiębiorca, który wykaże zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym. Spadek obrotów jest rozumiany jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych w roku bieżącym w porównaniu do analogicznych dwóch miesięcy w roku poprzednim. Przy czym wybrany okres powinien mieścić się w ramach czasowych: od po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego złożenie wniosku.

Dofinansowanie obliczone zostanie według następujących przedziałów spadku obrotów: co najmniej 30% – może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 50% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę; co najmniej 50% – może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 70% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy, w odniesieniu do każdego pracownika; co najmniej 80% – może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 90% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy, w odniesieniu do każdego pracownika.

W sytuacji, gdy przedsiębiorca skorzystał ze zwolnienia z opłacania składek odprowadzanych do ZUS, nie może otrzymać dofinansowania w części dotyczącej składek na

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

ubezpieczenia społeczne. Może natomiast otrzymać dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników. art. 15zzc - dla przedsiębiorców będących osobą fizyczną niezatrudniającą pracowników - dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w przypadku spadku obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. Wsparcie to może otrzymać przedsiębiorca, który wykaże zmniejszenie sprzedaży towarów lub usług w ujęciu ilościowym lub wartościowym w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych w roku bieżącym w porównaniu do analogicznych dwóch miesięcy w roku poprzednim. Przy czym wybrany okres powinien mieścić się w ramach czasowych: od po dniu 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego złożenie wniosku.

Dofinansowanie obliczone zostanie według takich samych przedziałów spadku obrotów jak opisane wyżej. art. 15zze - dla organizacji pozarządowej lub podmiotu, o którym mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2019 r. poz. 688 i 1570 oraz z 2020 r. poz. 284) - dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne, w przypadku spadku przychodów z działalności statutowej w następstwie wystąpienia COVID-19.

Spadek przychodów jest rozumiany jako stosunek łącznych przychodów z działalności statutowej w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych w roku bieżącym w porównaniu do analogicznych dwóch miesięcy w roku poprzednim.

Przy czym wybrany okres powinien mieścić się w ramach czasowych: od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia poprzedzającego złożenie wniosku.

Dofinansowanie obliczone zostanie według następujących przedziałów spadku przychodów z działalności statutowej: co najmniej 30% – może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 50% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy, w odniesieniu do każdego pracownika; co najmniej 50% – może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 70% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych

Społeczeństwo

wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 70% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy, w odniesieniu do każdego pracownika; co najmniej 80% – może być przyznane w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej sumę 90% wynagrodzeń poszczególnych pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne należnymi od tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 90% kwoty minimalnego wynagrodzenia, powiększonego o składki na ubezpieczenia społeczne od pracodawcy, w odniesieniu do każdego pracownika.

W sytuacji, gdy organizacja pozarządowa skorzysta ze zwolnienia z opłacania składek odprowadzanych do ZUS, nie może otrzymać dofinansowania w części dotyczącej składek na ubezpieczenia społeczne. Może natomiast otrzymać dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników.

Powyższe dofinansowanie może zostać przyznane na okres nie dłuższy niż 3 miesiące.

Największym zainteresowaniem cieszą się jednak wypłacane ze środków FP niskooprocentowane pożyczki w kwocie do 5 tys. zł dla mikroprzedsiębiorców, które można przeznaczyć na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Ww. pożyczkę mogą otrzymać przedsiębiorcy, którzy prowadzili działalność gospodarczą przed dniem 1 marca 2020 r. O pożyczkę mogą ubiegać się także mikroprzedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają i nigdy nie zatrudniali pracowników. Pożyczka wraz z odsetkami na wniosek mikroprzedsiębiorcy podlega umorzeniu, pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca będzie prowadził działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki. We wniosku o umorzenie mikroprzedsiębiorca oświadcza, że prowadził działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki. Aktualnie wpłynęło 4657 wniosków.

Na zadania z tarczy Powiatowy Urząd Pracy pozyskał już kwotę 22 mln zł. Podpisano umowy na 11 mln zł.

Zapraszamy pracodawców do składania wniosków na działania w ramach tarczy antykryzysowej. Wszelkie informacje znajdują się na stronie internetowej praca. gov.pl i na naszej stronie lublin.praca.gov.pl.

23

Społeczeństwo

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Jak zorganizować dzieciom czas podczas epidemii jednocześnie wspierając ich rozwój i kreatywność?

Oktawia Widelska, psycholog

„Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat”.

J. Korczak

Minęły już pierwsze dni, tygodnie, a nawet miesiące nowego funkcjonowania. Rodzice, nauczyciele, dzieci wypracowały dotychczas niepraktykowane, innowacyjne mechanizmy i sposoby funkcjonowania. Nieustanny czas ograniczeń, pozostawania w domu, wykonywania nietypowych zadań zostaje wydłużany.

Wraz z nowymi rolami odczuwane są różnorodne emocje. Perspektywa długofalowa odnosi się do planowania czasu wolnego oraz aktywności sprzyjających rozwojowi i kreatywności dzieci.

Realizowanie nowych zadań i ról, a także szukanie rozwiązań wykonywania dotychczasowej pracy oraz edukacji dzieci podczas zdalnego nauczania w inny sposób niż dotychczas sprawia, że na dalszy plan przesuwa się wspólne spędzanie czasu, rodzinna aktywność, rozmowa oraz przyglądanie się emocjom swoim i dziecka. Generowane jest myślenie dotyczące zadań do realizacji i obowiązków w perspektywie „muszę”.

Wówczas pogłębia się poziom odczuwanego stresu, który jest przejmowany przez dziecko. Poniekąd stanowi ono lustro emocji osoby dorosłej. Zatem, ważnym aspektem jest dbanie o jego samopoczucie i rozwój emocjonalny.

Wspieranie tego obszaru podczas pobytu w domu obejmuje proste, nieskomplikowane stwierdzenia dotyczące

24

samopoczucia, nazywania emocji prezentowanych przez dziecko („Widzę, że jest Ci przykro”), jak i swoich („Jestem zmęczona, bo…”). Troska o prawidłowy rozwój emocjonalny odgrywa kluczową rolę i dokonuje się poprzez okazywanie zrozumienia i empatii.

Cenne aktywności to wspólne czytanie z dzieckiem bajek terapeutycznych oraz naśladowanie emocji w zabawie.

Prostą, a zarazem wartościową jest zabawa „róża i kolce” polegająca na opisywaniu, wymienianiu bądź ilustrowaniu, co danego dnia było pozytywne, a co wywarło negatywne emocje. W zabawie tej zatem pojawiają się dwa obszary do oznaczenia przez dziecko. Pierwszy z nich to „przyjemne i pozytywne” – symbolem jest tu róża, natomiast drugi obszar to „przykre”,

„trudne” czy też „niezrealizowane” – tu znakiem symbolicznym są kolce.

Innym ćwiczeniem jest trening uważności zorientowany wokół pozytywów, stanowiący podsumowanie dnia. Problemowe, trudne kwestie naturalnie wyłaniają się na pierwszy plan w myśleniu dziecka. Cenną umiejętnością będzie wyodrębnienie pozytywów i sprawienie, by emocje negatywne nie przesłoniły pozytywnych doświadczeń całego dnia.

Odczuwanie pozytywnych emocji i wrażeń, a przede wszystkim ich zauważanie, korzystnie wpływa na samopoczucie, szczególnie w obecnej sytuacji.

Nowe wyzwanie jakim jest zmiana funkcjonowania społeczeństwa w obliczu pandemii daje możliwość pozostania w domu i podtrzymania

Społeczeństwo

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

relacji i więzi, często również drogą wirtualną. Niewątpliwie czas spędzany przed ekranem powinien być ograniczony, warto więc planować działania, które będą rozwijały kreatywność, zaciekawią i zmotywują do działania, a jednocześnie odciągną uwagę dziecka od nowych technologii.

Warto wdrożyć wspólne aktywności oraz kreatywne spędzanie czasu zapobiegające odczuwaniu nudy. Może się to dokonywać podczas codziennych czynności, jak również poprzez realizowanie różnorodnych, nowych zadań.

Kreatywność to postawa twórcza. Stanowi ważną umiejętność wykorzystywaną w codziennym funkcjonowaniu, jak również wiąże się z nieszablonowym myśleniem prowadzącym do oryginalnych rozwiązań. W potocznym rozumieniu to zdolność tworzenia nowego wytworu. Ważne jest jej rozwijanie i kształtowanie u dziecka od najmłodszych lat. Pierwszym sygnałem dziecięcej ciekawości i dociekliwości są zadawane przez nie pytania „Co to?”, „Dlaczego?”, „Po co?”. Następnie pojawiają się zabawy twórcze, które rozwijają szerokie spojrzenie na otoczenie, co w przyszłości umożliwi lepsze radzenie sobie z napotkanymi trudnościami. Zdecydowanie korzystniej na rozwój dziecka i jego kreatywność od zabawek grających/jeżdżących/ śpiewających z narzuconym przez producenta sposobem użytkowania, wpływają aktywności generowane przez nie samo. Dobór zabaw zależy przede wszystkim od wieku dziecka, jego poziomu funkcjonowania, predyspozycji i obszaru zainteresowań.

Zabawy twórcze możliwe do wykonania w sytuacjach dnia codziennego oraz niewymagających specjalnych warunków to prace plastyczne (malowanie farbami według własnego pomysłu, tworzenie korali, wyklejanie/lepienie z plasteliny, wykonywanie kolorowych wydzieranek itp.).

Naukę rozwiązywania problemów, skłonienie do myślenia, połączenie

nauki z dobrą zabawą zapewniają wszelkie gry logiczne i edukacyjne, łamigłówki, rozwiązywanie krzyżówek, układanki, puzzle, labirynty, skojarzenia oraz zabawa „Co by było, gdyby…”. Kolejną formę stanowią zabawy tematyczne i w naśladowanie, (np. w sklep, lekarza, kucharza itp.). Dzieci odtwarzają także postaci z bajek, teatrzyków, dziecięcych filmów, które rozwijają kreatywność i pobudzają dziecięce marzenia.

Atrakcyjną formą spędzania czasu jest także aktywność ruchowa. Dużego zadowolenia dostarczy pokonywanie toru przeszkód, wspinanie się i skakanie oraz tworzenie bazy/ domków. Pomysłem na rozbudzenie wyobraźni dziecka jest wymyślanie bajek, opowiadań, komiksów oraz eksperymentowanie zamieniające dom w laboratorium. Inny koncept to tworzenie rodzinnej gry planszowej według własnego pomysłu, opartej na zasadach ustalonych przez dziecko. Zabawą budującą więzi rodzinne może być stworzenie drzewa genealogicznego dającego dodatkowo szansę dowiedzenia się czegoś ciekawego o swoich najbliższych. Warto sięgnąć także do książek, ponieważ czytanie ich rozbudza wyobraźnię, rozwija zainteresowanie, wzbogaca słownictwo.

Spostrzeganie obowiązków domowych przez dzieci różni się od wizji osób dorosłych. Lubią one pomagać rodzicom, przez co stanowią niezastąpioną pomoc. Większość dzieci uwielbia bawić się w kuchni i pomagać w przyrządzaniu posiłków, zamiatać, ścierać kurze itp. Radość sprawia im stawanie się „dorosłym”, przejmowanie roli mamy czy taty.

Ten obszar funkcjonowania dziecka to niezastąpiona szansa, by uczyć je samodzielności oraz czerpać przyjemność ze wspólnej aktywności.

Patrząc z nieco innej perspektywy, dziecko potrzebuje czasu dla siebie, niezaplanowanego przez dorosłych, kiedy decyduje o swojej aktywności.

Rodzice obawiają się, że nie jest ono

w stanie zorganizować sobie czasu, czego efektem będzie doświadczanie przez nie nudy. Zasadnymi wydają się być obawy, że zabawa może okazać się niebezpieczna, czy też nieodpowiednia dla dziecka. Dlatego ważną jest w tym momencie postawa rodzica, polegająca na zapewnieniu mu dużej swobody podczas zabawy, zachęcaniu do stawiania pytań, wyrażania własnego zdania.

Na czas pandemii warto zastanowić się nad założeniem Księgi Pomysłów Dziecka, będzie ona dla nas pomocna w kreowaniu kolejnych aktywności, a w odległej przyszłości, na pewno z ckliwością powrócimy do niej, by powspominać te trudne czasy.

Podsumowując, warto nadać szczególne znaczenie dla rozwoju dziecka jego relacjom z najbliższymi.

Za ich budowanie oraz pielęgnowanie w dużej mierze odpowiedzialni są dorośli. Teraźniejszość propaguje podejście materialne, okazywanie przejawów miłości poprzez spełnianie wszystkiego czego dziecko zapragnie. Ono zaś bardziej niż gadżetów potrzebuje dobrego słowa, bliskości i wspólnego czasu z rodzicami. To właśnie relacje, a nie przedmioty materialne zaspokajają potrzebę miłości, przynależności oraz akceptacji.

Pamiętajmy o tym, szczególnie teraz.

Propozycje bibliograficzne: 1. Stein, A. (2019). Dziecko z bliska.

Zbuduj z dzieckiem szczęśliwą relację”. Warszawa: Wydawnictwo Mamania.

2. Bartl, A. (2009). 1001 pomysłów na nudę. Konstancin-Jeziorna: Rea. 3. Buszkowski, I. (2017). Kreatywne zabawy z papierem. Gdańsk: Harmonia.

4. Linga G. Miller, Mary Jo Gibbs (2005). Robimy zabawki: tworzenie niezwykłych zabawek przy użyciu zwykłych materiałów i narzędzi. Przeł. R. Waliś. Warszawa: Wydawnictwo K. E. Liber.

5. Pękała, P., Fołtyniak, M. (2018). Eksperymenty. Bielsko-Biała: Dragon.

25

Społeczeństwo

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

KONKURS FOTOGRAFICZNY „Zakochaj się w Powiacie Lubelskim

– widok z okna Twojego domu/mieszkania” Katarzyna Petryszak

D. Stasiek – I miejsce

B. Kuleszyńska – II miejsce

Bardzo dziękujemy wszystkim uczestnikom naszego konkursu fotograficznego, którzy przesłali nam zdjęcia przedstawiające widok z okna lub mieszkania ukazując piękno Powiatu Lubelskiego. Pierwsze miejsce zajęła Pani Dagmara Stasiek z gminy Niedrzwica Duża, drugie Pani Beata Kuleszyńska z gminy Jastków, a trzecie Pani Justyna Rycerz z gminy Strzyżewice.

Natomiast wyróżnienie otrzymała Pani Natalia Szymańska, Pani Alicja Renpast, Pani Iwona Mitrut, Pan Andrzej Bulik oraz Pan Maciej Krzyżak.

Serdecznie gratulujemy zwycięzcom konkursu i z przyjemnością prezentujemy nagrodzone zdjęcia.

J. Rycerz - III miejsce

26

N. Szymańska

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Społeczeństwo

A. Bulik

M. Krzyżak

I. Mitrut

A. RenPast

27

Społeczeństwo

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Susza jako skutek zmian klimatu

Adam Klimek – Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa

Od kilku lat możemy mówić o kryzysie klimatycznym, którego skutkiem jest podwyższona średnia temperatura powietrza przy jednoczesnym, niższym poziomie opadów. Mamy do czynienia z bezśnieżnymi zimami i niestabilnymi opadami deszczu. Biorąc pod uwagę braki wody, szczególnie w naszym regionie, należy mówić o występowaniu suszy.

To zjawisko jest bardzo niekorzystne przede wszystkim dla rolnictwa i ogrodnictwa, ale również dotyka inne gałęzie takie jak przemysł czy energetykę. Brak wody z roztopów zwiększa ryzyko pożarów, szczególnie lasów.

Występują natomiast częściej nawalne opady deszczu np. w czasie huraganów. Nawodniona wtedy zostaje tylko wierzchnia warstwa gleby, z której woda szybko wyparowuje. Przywrócenie równowagi wodnej mogłoby nastąpić poprzez kilkutygodniowe opady ciągłe.

Coraz częściej obserwujemy niewystarczającą ilość wody w ujęciach gminnych, wymuszającą wprowadzanie ograniczeń w jej użytkowaniu.

Najbardziej poszkodowaną przez suszę grupą są rolnicy.

W przypadku upraw towarowych wpływ człowieka jest znacznie ograniczony. Dla rolników istotnym zadaniem jest wykonanie płytkiej obróbki mechanicznej zaraz po żniwach. Celem takiego zabiegu jest zatrzymanie wody w glebie. Uprawa taka przerywa tzw. kapilary czyli kanaliki, którymi woda przedostaje się ku górze. Wierzchnia warstwa może być bardziej przesuszona, jednak działa jak swoista bariera dla głębszych pokładów wody. Bardzo ważnym elementem, na który rolnik może mieć wpływ, jest dbanie o dobrą strukturę gleby. Istotne tutaj są takie zabiegi jak korygowanie pH poprzez wapnowanie, zbilansowane nawożenie, właściwe gospodarowanie resztkami pozostającymi na polu, np. słomą. Wszystkie te elementy formują warstwę próchniczną, odpowiedzialną za własności wodne gleby.

W przypadku upraw amatorskich mamy większe możliwości do regulowania bilansu wodnego. Już samo usytuowanie upraw może mieć istotny wpływ na zasobność wody w glebie. Korzystne jest wybieranie miejsca uprawy w półcieniu. Przy lekkim niedoborze słońca procesy fotosyntezy zachodzą wolniej, jednak rośliny zachowują

28

żywotność i dają plon. Wiatr również niekorzystnie wpływa na bilans wodny. W miarę możliwości, warto uprawy prowadzić w miejscach zasłoniętych, bądź wprowadzić roślinność otaczającą najlepiej w różnych piętrach np. drzewa, krzewy, kwiaty. Prostym, bezkosztowym zabiegiem jest ściółkowanie pojedynczych roślin, które stwarza barierę ograniczającą przenikanie wilgoci. Podlewanie roślin należy wykonywać w możliwie najzimniejszej porze dnia, najlepiej w warunkach bez nasłonecznienia. Ważne jest sąsiedztwo innych roślin, gdyż w pobliżu rośliny docelowo uprawianej, stwarzają one poprzez parowanie swoisty mikroklimat w powietrzu. W przypadku silnego nasłonecznienia dzięki temu, że rośliny wspierające oddają wodę, roślina docelowa jest mniej narażona na transpirację i oddaje mniej wody z części nadziemnej.

Zbieranie wody z rynien tzw. deszczówki do zbiorników np. beczki czy tzw. pojemników „mauzer” pozwala na zmagazynowanie wody i rozprowadzenie jej zgodnie z potrzebami. W przeciwnym razie woda kumuluje się miejscowo i przedostaje się do głębszych warstw gleby, gdzie nie jest już osiągalna dla roślin.

Często zadajemy sobie pytanie, jak zatrzymać wodę w glebie. Rośliny cierpią na deficyt wody i każde działanie poprawiające warunki wodne jest bardzo cenne. Obecnie jest bardzo mało zbiorników tzw. małej retencji – małych stawów, rowów melioracyjnych itp. Aktualnie realizowane są programy rozwoju retencji wodnej prowadzone przez Państwowe Gospodarstwo Wodne - Wody Polskie, czy Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

W związku z tym każdy z nas, poprzez właściwe nawyki i ograniczenie zużycia wody do czynności, które są rzeczywiście niezbędne, może przyczynić się do poprawy bilansu wodnego.

zdrowie

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Jesteśmy i doskonalimy się

dla Was Pacjenci

- rozmowa z Dyrektorem SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach - Dariuszem Kamińskim Magdalena Toporowska-Lebiocka – Wydział Edukacji, Promocji i Spraw Społecznych się w czasie wykonywania swoich zadań, pomimo udzielania świadczeń medycznych kolejnym kilkorgu zakażonym pacjentom. Nie zabrakło nam też odzieży ochrony biologicznej i płynów dezynfekcyjnych.

Panie Dyrektorze, SP ZOZ w Bełżycach jako pierwszy na Lubelszczyźnie rozpoczął zmagania z pandemią COVID-19. Proszę opowiedzieć po krótce o całej sytuacji?

Tak, doświadczyliśmy pierwszego przypadku pacjenta z COVID-19 w województwie lubelskim. Było ciężko, jednak personel się sprawdził a działania szpitala uważam za sukces. Po pierwsze nie posiadając w strukturze oddziału intensywnej terapii i oddziału chorób zakaźnych, utrzymaliśmy pacjenta na respiratorze, podawaliśmy leki i poprawiając jego kondycję tak, że w czwartej dobie od przybycia do nas, mógł być przetransportowany do szpitala klinicznego, posiadającego odpowiednie komórki medyczne i lekarzy specjalistów z oddziału zakaźnego. Po drugie, nikt z pacjentów i z kadry, która

zajmowała się pacjentem nie został zakażony wirusem. Personel postępował profesjonalnie, także w sferze aseptyki i reżimów sanitarnych, a to były początki walki z pandemią koronawirusa w Polsce (9.03.2020 r.), nie było jeszcze wytycznych konsultantów krajowych, którzy obecnie zalecają ciągłe stosowanie masek. Po trzecie sytuacja konieczności leczenia pierwszego pacjenta, zmobilizowała nas do pilnego i znaczącego zabezpieczenia środków ochrony biologicznej oraz materiałów dezynfekcyjnych, stosowania i modyfikowania procedur dezynfekcji, używania odzieży ochronnej, triażu pacjentów, a także do wprowadzenia w szpitalu odpowiednich stref pobytu, obserwacji i komunikacji dla pacjentów i personelu. Dzięki tym doświadczeniom, do tej pory nikt z personelu nie zakaził

Minęły trzy miesiące od zdiagnozowania pierwszego przypadku zakażenia koronawirusem w województwie lubelskim. Proszę powiedzieć jak wygląda obecnie sytuacja w zarządzanym przez Pana Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Nr 1 w Bełżycach?

W szpitalach województwa lubelskiego, jak również w naszym są już przyjęcia planowe, które zgodnie z Poleceniami Wojewody Lubelskiego w okresie od 12/03/2020 do 21/05/2020 były wstrzymane.

Odbywają się zabiegi na Oddziale Chirurgicznym, leczenie na Oddziale Chorób Wewnętrznych przebiega nieprzerwanie, na „położnictwie” w kwietniu było 40 porodów. Lekarze rodzinni w 10-ciu ośrodkach zdrowia i specjaliści w poradniach udzielają świadczeń zdrowotnych, w dużej ilości w formie teleporady, ale także wizyt zabiegowych. W najtrudniejszym okresie nieprzerwanie funkcjonowały nadal pracują zespoły ratownictwa medycznego, Izba Przyjęć, Zakład Pielęgnacyjno - Opiekuńczy, Zespół Transportu Sanitarnego oraz Nocna i Świąteczna Opieka Zdrowotna. Ruszyła rehabilitacja lecznicza na oddziale szpitalnym w Bełżycach oraz w pracowniach fizjoterapii w Niedrzwicy

29

zdrowie

Dużej i Borzechowie. Teraz jednak, działania towarzyszące przy świadczeniach głównych, wymagają dodatkowego czasu, więc sam proces udzielania świadczeń zdrowotnych dla kolejnych pacjentów znacząco się wydłuża. Musimy utrzymywać bezpieczeństwo epidemiologiczne, stosować triaż i praktycznie każdego pacjenta przyjmowanego na oddziały szpitalne i do Zakładu Pielęgnacyjno - Opiekuńczego testować w kierunku rozpoznawania SARS-CoV-2. Stosujemy także rozdział czasowy przy wejściach pacjentów do ośrodków, poradni, pracowni zabiegowych czy diagnostycznych.

Personel stosuje i wymienia odzież ochronną, dokładnie myje i dezynfekuje stanowiska po każdym pacjencie, to dodatkowe czynności, materiały i czas!

Dzięki Agencji Rezerw Materiałowych mamy teraz potrzebne zapasy odzieży ochronnej i środków dezynfekcyjnych, nie tak małe jak na początku epidemii.

Jak wiadomo praca nie zawsze bywa miła i przyjemna. Czasem niesie za sobą pewne problemy. Panie Dyrektorze z jakimi utrudnieniami zmaga się Pan na co dzień w swojej pracy? Czy może Pan liczyć na pomoc z zewnątrz chociażby w okresie panującej pandemii?

Odpowiadając na te kwestie, odniosę się do okresu trwającej jeszcze pandemii koronawirusa SARS-CoV-2.

Przy hospitalizacji i leczeniu pierwszego przypadku COVID -19, polegałem na ludziach i nie zawiodłem się.

Przede wszystkim szacunek i wielkie podziękowania dla pani doktor anestezjolog Edyty Rybak, która prawie 3 doby opiekowała się „pacjentem 0”, gdy zabrakło anestezjologów do zamiany, a także pana doktora Waldemara Kwiatkowskiego – internisty.

Takie same podziękowania należą się paniom pielęgniarkom, które kolejno na zmianach trwały przy pacjencie. Personel medyczny z pierwszej pracy przy pacjencie, także nie zawiódł. Dokonano

30

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

właściwego rozpoznania, wdrożono leczenie i utrzymano reżimy sanitarne.

Pomocy w działaniach organizacyjnych związanych z przekazaniem pacjenta do właściwego podmiotu i w doposażeniu w odzież ochronną, udzielili nam: Wojewoda Lubelski Pan Lech Sprawka i Pani Dyrektor Wydziału Zdrowia UW Agnieszka Kowalska-Głowiak, Pani Elżbieta Kloc Naczelnik Departamentu Kontroli Terenowego Wydziału Kontroli III w Lublinie, Starostowie Zdzisław Antoń i Andrzej Chrząstowski. W gorącym okresie, w marcu i w kwietniu szczególnie wspierał nas Powiat Lubelski. Pan Starosta Zdzisław Antoń był bardzo zaangażowany w działania szpitala, pomagał rozwiązać istotne problemy dotyczące funkcjonowania i zaopatrzenia zakładu. Pan Wicestarosta Andrzej Chrząstowski także wspierał nas w sprawach dostaw niezbędnych materiałów, współpracy z urzędami, organizował lokum i wyżywienie do kwarantanny naszych pielęgniarek i salowych wraz Naczelnikiem Wydziału Zarządzania Kryzysowego Panią Marta Krzyżak, która sukcesywnie dostarczała odzież ochronną i środki do dezynfekcji. Do tej pory te wszystkie osoby „czuwają” nad naszym Zakładem.

Wspierali nas także pracownicy WSSE: Kierownik Działu Epidemiologii Pani Beata Nadolska, Pani Inspektor Marta Sak oraz Pani Marta Korniszuk – konsultant w dziedzinie epidemiologii. Pomagali także: Poseł na sejm RP Jan Kanthak oraz Piotr Matej Dyrektor Departamentu Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego.

Ważną rolę odegrali również nasi kierownicy: Z-ca Dyrektora ds. Opieki Zdrowotnej, Pielęgniarka Epidemiologicznej, Pielęgniarka Naczelna, Kierownik i Pielęgniarka Koordynująca Izbę Przyjęć, Pielęgniarka Koordynująca Dział Higieny, Główna Księgowa, Kierownik Działu Administracyjno-Gospodarczego, Kierownik Sekcji Technicznej. Te osoby nie zawiodły

w sytuacji kryzysowej, miały odwagę trwać na stanowisku, dawać przykład innym, potrafiły działać zespołowo, zapewnić ciągłość udzielania świadczeń w zakładzie. Podobnie postępowało wielu pracowników: lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych, farmaceutów, techników rtg, rehabilitantów oraz osób nie wykonujących zawodu medycznego.

Były jednak pojedyncze przypadki odmów, wycofania się z pracy.

Pomoc z zewnątrz, to także wsparcie od instytucji, urzędów, podmiotów gospodarczych i osób fizycznych tj. darowizny sprzętowe, środków ochronnych i pieniężne. Na swojej stronie www.spzoz1belzyce.pl w zakładce „Podziękowania” podajemy listę tych ofiarodawców.

Bardzo wszystkim dziękuję za skuteczne działania i wsparcie!

Panie Dyrektorze, obecny czas, kiedy sytuacja z pandemią się powoli stabilizuje, daje możliwość podsumowania poprzedniego roku budżetowego. Proszę powiedzieć, jaki był miniony rok dla szpitala?

Rok 2019 był dla nas pracowity i przyniósł osiągnięcia ważne dla lokalnego społeczeństwa. Sukcesem było przeprowadzenie 411 porodów na Oddziale Położniczo - Ginekologicznym szpitala. Co było oznaką dużego zaufania, jakim zostaliśmy obdarzeni przez nasze pacjentki.

Oddział znalazł się także na pierwszym miejscu w rankingu Fundacji „Rodzić po Ludzku” zdobył 76 pkt na 100 z grupy 15 szpitali z województwa lubelskiego. Ponadto ogólnie w szpitalu wykonano: 1725 hospitalizacji na oddziałach zachowawczych; 713 operacji; 260 turnusów rehabilitacji pacjentów.

Lekarze rodzinni udzielili 116059 porad lekarskich. Zespoły ratownictwa medycznego wykonały 3162 wyjazdy do wezwań.

Poradnie specjalistyczne wykonały 42172 porad w tym zabiegowych,

zdrowie

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

wypracowano 12% punktów rozliczeniowych więcej niż w roku 2018 i to kolejny znaczący sukces, ponieważ zgodnie ze wzorem obliczania wysokości ryczałtu podstawowego w ramach umowy dla tzw. „Sieci Szpitali” dało to nam dodatkowe 1% wzrostu całości ryczałtu podstawowego (ok.

112 tys. zł)++ poza 1,5% wzrostem, który posiadamy za akredytację szpitala przez Ministra Zdrowia.

Zakład Pielęgnacyjno - Opiekuńczy, pracownie fizjoterapii i Poradnia Zdrowia Psychicznego także wypracowały nadwyżki świadczeń nawet do 11%.

W obszarze wykonanych inwestycji nasze osiągnięcia to: Remont Wiejskiego Ośrodka Zdrowia w Niedrzwicy Kościelnej - całkowita wartość zadania: 304.474,15 zł, wysokość dofinansowania w ramach RPO WL: 100 000,00 zł, dotacja Gminy Niedrzwica Duża 70 000,00 zł, reszta środki własne zakładu; Dostawa i montaż platformy dla osób niepełnosprawnych do Gminnego Ośrodka Zdrowia w Borzechowie - wartość 43 050,00 zł sfinansowana ze środków własnych.

Kontynuacja inwestycji dotyczącej rozbudowy i modernizacji centralnej sterylizatorni – zakupiono i zainstalowano myjnię dezynfektor z osprzętem i wykonano prace modernizacyjne. Wydatki na ten cel wyniosły 216 814,54 zł, w tym dotacja Miasta i Gminy Bełżyce 60 000,00 zł. Reszta to środki własne na zakup sprzętu medycznego dla potrzeb Działu Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach, w tym: system diagnostyki chorób oczu (OTC), kabiny ciszy do badań audiometrycznych i system holterowski.

Zakup ambulansów medycznych dla Zespołów Ratownictwa Medycznego SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach. Łączna wartość

ambulansów 869.022,26 zł, w tym dotacja Wojewody Lubelskiego 772,5 tys. zł i dotacja Powiatu Lubelskiego 80 tys. zł.

W 2019 roku SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach wypracował zysk netto ze swojej działalności w kwocie: 220.623,50 zł co wpływa na polepszenie kapitału własnego.

Dzięki poręczeniu organu założycielskiego - Powiatu Lubelskiego udało się także otrzymać kredyt długoterminowy w kwocie 5.420.000,00 zł, co pozwoliło zamienić zobowiązania krótkoterminowe na długoterminowe i znacząco polepszyło płynność finansową podmiotu.

Zarówno dla społeczności lokalnej jak i mieszkańców całego powiatu działalność SP ZOZ Nr 1 w Bełżycach jest bardzo ważna.

Patrząc na poprzedni rok budżetowy, działalność szpitala zmierza ku lepszemu. Czy ten rok zapowiada się równie dobry?

Teraz trudno odpowiedzieć na to pytanie. Plany inwestycyjne są, ale okres trwającej pandemii komplikuje ich realizację. Spadły mocno przychody z uwagi na: wydłużenie procesów udzielania świadczeń, wcześniejsze wielotygodniowe zatrzymanie hospitalizacji i zabiegów planowych, udzielanie niskopłatnych teleporad oraz małą zgłaszalność pacjentów do leczenia zamkniętego i ambulatoryjnego. Dostawcy usług podnoszą ceny, szczególnie w diagnostyce laboratoryjnej, usługach żywienia i transportu sanitarnego.

Mam jednak nadzieję, że w tym roku także wykonamy dużo świadczeń zdrowotnych, szczególnie planowych zabiegowych związanych z chorobami układu kostno-mięśniowego, układu nerwowego i układu moczowo-płciowego kobiet, oraz że ponownie odbędzie się w szpitalu powyżej 400 porodów. Wierzę, że wyleczymy wielu pacjentów z chorobami układu krążenia na oddziale wewnętrznym,

a lekarze specjaliści i lekarze rodzinni udzielą tysiące potrzebnych porad.

Myślę także, że uda się kontynuować inwestycję: „Modernizacja Bloku Operacyjnego i komórek pomocniczych dla Oddziałów Położniczo - Ginekologicznego, Neonatologicznego, Chirurgicznego, Chorób Wewnętrznych oraz Pracowni Endoskopii Szpitala Powiatowego im. Dr Wojciecha Oczki w Bełżycach szacowaną na kwotę 6,5 mln zł, z projekcją dofinansowania z RPO WL 2,9 mln zł. W 2019 roku, w ramach projektu, zakupiono bezprzewodowy aparat KTG, obecnie trwa aktualizacja dokumentacji projektowej i kosztorysowej. Jest to bardzo ważne zadanie dla naszego szpitala, decyduje o przyszłości działalności operacyjnej na oddziałach zabiegowych. Wpisuje się w przedsięwzięcie kompleksowej modernizacji szpitala, wcześniej już wykonano modernizację traktu porodowego i neonatologii oraz pracowni endoskopowej.

Jakie jest Pana motto życiowe i zawodowe, które pomaga Panu w osiąganiu postawionych przez siebie celów? Żyć dla ludzi i z ludźmi, być rzetelnym w swoich działaniach i tego wymagać od innych.

Czego życzyłby Pan sobie i czego my możemy życzyć Panu na przyszłość?

Chciałbym jak najszybszego zakończenia pandemii koronawirusa na świecie i powrotu do normalności. Życzyłbym całej służbie zdrowia lepszego finansowania oraz przyrostu potencjału kadry lekarskiej funkcjonującej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.

A prywatnie, sobie i moim współpracownikom, życzę dobrego zdrowia, a także więcej czasu na życie rodzinne i wypoczynek.

Tego Panu i całej służbie zdrowia życzę. Dziękuję za rozmowę.

31

edukacja

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Ruszyła rekrutacja do szkół ponadpodstawowych Katarzyna Petryszak – Wydział Edukacji, Promocji i Spraw Społecznych

ZAPRASZAMY DO SZKÓŁ POWIATU LUBELSKIEGO Jesteś absolwentem szkoły podstawowej? Szukasz ciekawej szkoły średniej?

Wybór właściwej szkoły to odpowiedzialny i bardzo ważny moment dla każdego absolwenta szkoły podstawowej i jego najbliższych. Jest to decyzja niezwykle istotna, od której zależy późniejsza kariera zawodowa ucznia.

Jeśli kończysz właśnie SZKOŁĘ PODSTAWOWĄ i zastanawiasz się nad wyborem SZKOŁY PODNADPODSTAWOWEJ możesz wybrać spośród naszych szkół w powiecie lubelskim: Zespół Szkół im. ks. A. Kwiatkowskiego w Bychawie Zespół Szkół Zawodowych nr 1 im. mjr. H. Dobrzańskiego w Bychawie Zespół Szkół im. M. Kopernika w Bełżycach Zespół Szkół Ponadpodstawowych w Niemcach Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Zawodowego w Pszczelej Woli Zespół Szkół Techniki Rolniczej im. W. Witosa w Piotrowicach

32

Nasze szkoły wyróżniają się: atrakcyjną ofertą edukacyjną uwzględniającą potrzeby współczesnego młodego człowieka, wieloletnią tradycją, profesjonalną i wykwalifikowaną kadrą pedagogiczną, nowoczesnymi i bardzo dobrze wyposażonymi pracowniami, nowoczesną infrastrukturą sportową, nauczaniem języków obcych ukierunkowanych zawodowo, bezpłatnymi, dodatkowymi zajęciami przygotowującymi do egzaminu maturalnego, udziałem w międzynarodowych wymianach młodzieży, organizowaniem zagranicznych praktyki i staży, udziałem w projektach unijnych, dobrym przygotowaniem uczniów do studiów na renomowanych uczelniach państwowych.

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

edukacja

Zachęcamy do zapoznania się z publikacją zawierającą ofertę edukacyjną szkół ponadpodstawowych Powiatu Lubelskiego na rok szkolny 2020/2021 dostępną na stronie www.powiat.lublin.pl. Znajdują się w niej informacje dotyczące kierunków kształcenia na poziomie liceum, technikum i szkoły branżowej I i II stopnia, proponowane rozszerzenia programów nauczania, nowości i innowacje pedagogiczne, a także najciekawsze wydarzenia i sukcesy naszych uczniów.

Zapraszamy również na facebooka Powiatu Lubelskiego: https://www.facebook.com/SP.w.Lublinie/ Zespół Szkół im. ks. A. Kwiatkowskiego w Bychawie ul. Marsz. Józefa Piłsudskiego 81, 23 100 Bychawa tel./fax: 81 566 00 19 liceum@kwiateklo.pl www.kwiateklo.pl Zespół Szkół Zawodowych nr 1 im. mjr. H. Dobrzańskiego w Bychawie ul. Reymonta 4b, 23-100 Bychawa tel./fax: 81 566 0045 majorhubal@wp.pl www.zsz.bychawa.pl Zespół Szkół im. M. Kopernika w Bełżycach ul. Bychawska 4, 24-200 Bełżyce tel./fax: 81 517 23 62 zs.belzyce@powiat.lublin.pl sekretariat@zs-belzyce.edu.pl www.sp-belzyce.edu.pl Zespół Szkół Ponadpodstawowych w Niemcach ul. Różana 8, 21-025 Niemce tel. 81 756 14 78 zso.niemce@powiat.lublin.pl www.zspniemce.pl Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Zawodowego w Pszczelej Woli Pszczela Wola 9 , 23-103 Strzyżewice tel. 81 562 80 76 tel./fax: 81 562 87 73 sekretariat@pszczelawola.edu.pl www.pszczelawola.edu.pl Zespół Szkół Techniki Rolniczej im. W. Witosa w Piotrowicach Piotrowice 183, 23-107 Strzyżewice tel./fax 81 562 81 50 zstr.piotrow@powiat.lublin.pl www.zstrpiotrow.pl

33

edukacja

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Szkoły Specjalne i Poradnie PsychologicznoPedagogiczne w Powiacie Lubelskim Katarzyna Petryszak – Wydział Edukacji, Promocji i Spraw Społecznych

Szkolnictwo specjalne jest bardzo ważnym ogniwem w systemie oświaty oraz zajmuje istotne miejsce wśród współczesnych form kształcenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej.

Powiat Lubelski jest organem prowadzącym dla następujących placówek: Zespół Szkół Specjalnych przy DPS w Matczynie, Specjalne Ośrodki Szkolno-Wychowawcze w Bystrzycy i Załuczu oraz Poradni Psychologiczno- Pedagogicznych w Bełżycach, Bychawie i Nr 7 w Lublinie.

Powiat Lubelski w kompleksowy sposób organizuje edukację uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w oparciu o tradycję oraz to co najlepsze we współczesnej pedagogice specjalnej. To miejsca, w których dzieci i młodzież czują się bardzo dobrze, odnoszę sukcesy, uczą się, rozwijają i nawiązują serdeczne przyjaźnie. Nasze placówki zapewniają różnorodne rozwiązania w obszarze edukacji, terapii, opieki i wychowania uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, a także wspierają ich rodziny.

Oferta szkół specjalnych oraz poradni psychologiczno-pedagogicznych prowadzonych przez Powiat Lubelski znajduje się na stronie www.powiat.lublin.pl oraz na poszczególnych stronach internetowych placówek, a także w broszurze dostępnej na stronie powiatu w zakładce Szkolnictwo Specjalne.

Zespół Szkół Specjalnych przy DPS w Matczynie Matczyn 9, 24-200 Bełżyce tel. 81 516 24 00 www.zssmatczyn.pl Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Bystrzycy Bystrzyca 92, 20-258 Lublin 92 tel. 81 751 07 90 www.soswbystrzyca.edu.pl Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Załuczu Załucze 59, 24-220 Niedrzwica Duża tel. 81 511 60 01 www.soswzalucze.szkolnastrona.pl Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 7 w Lublinie ul. M. Karłowicza 4, 20-027 Lublin tel. 81 532 80 78 www.ppp7.powiat.lublin.pl Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Bełżycach ul. Fabryczna 2b, 24-200 Bełżyce tel. 81 517 27 78 www.poradnia-belzyce.pl Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Bychawa ul. Gen. Andersa 2, 23-100 Bychawa tel. 81 566 02 32 www.poradniawbychawie.pl

Budynek DPS i ZSS w Matczynie

34

edukacja

panorama powiatu nr 2 /2020 (189)

Kim będę w przyszłości?

Rodzicu wspieraj swoje dziecko w wyborze drogi zawodowej Irena Śmiech – pedagog, doradca zawodowy

Każde dziecko planując, co będzie robić po ukończeniu szkoły podstawowej, potrzebuje pomocy i wsparcia rodziców w zaplanowaniu swojej przyszłości edukacyjnej. Wybór szkoły - to pierwsza poważna decyzja zawodowa, ale również życiowa.

Jak wspierać dziecko w wyborze szkoły?

1.

Warto pomóc pokazać i przeanalizować zainteresowania i pasje dziecka Co moje dziecko robi w wolnym czasie, co go interesuje, czemu chętnie poświęca swój wolny czas?

2.

Trzeba zastanowić się nad kierunkiem, w jakim jest uzdolnione Czy moje dziecko raczej woli uczyć się przedmiotów ścisłych czy humanistycznych, może lubi śpiewać, malować, a może uprawia sport itp.?

3.

Jakie ma cechy charakteru/ temperament – czy woli pracować w grupie czy indywidualnie?

Czy lubi porządek, pracę pod kierunkiem innej osoby, a może woli samo zaplanować/ zaprojektować swoją pracę i potrafi zorganizować sobie czas?

4.

Warto zwrócić uwagę na osiągnięcia/ oceny dziecka z poszczególnych przedmiotów.

Dobrze jest wspólnie przeanalizować możliwości intelektualne dziecka. Czy na pewno poradzi sobie w szkole o wyższych wymaganiach edukacyjnych np. w liceum . Należy zastanowić się, czy dziecko jest gotowe na dłuższy wysiłek edukacyjny związany z nauką.

5.

Jaki jest jego stan zdrowia – czy jest pod opieką lekarza specjalisty (kardiologa, alergologa, neurologa…)?

Do szkół zawodowych (technikum i szkół branżowych) niezbędne jest zaświadczenie lekarza medycyny pracy o braku przeciwwskazań do wykonywania danego zawodu.

Rodzic może ponadto: przejrzeć strony internetowe szkół/ wybrać się na wirtualny spacer po szkołach z dzieckiem do wybranych szkół, aby bliżej poznać wybieraną placówkę, zebrać jak najwięcej informacji o danym zawodzie, który dziecko chce wybrać, przeanalizować ilość godzin z poszczególnych przedmiotów i ich potrzebę w kontekście kontynuacji nauki w przyszłości na studiach wyższych, zachęcić do skorzystania z profesjonalnej pomocy doradcy zawodowego w poradni psychologiczno-pedagogicznej, który pomoże dziecku w określeniu jego predyspozycji zawodowych, zachęcić do skorzystania z pomocy doradcy zawodowego, pedagoga lub wychowawcy ze szkoły.

RODZICU pamiętaj!

1. Bądź z dzieckiem. Wspieraj, ale nie wybieraj!

2. Nie wymagaj, aby Twoje dziecko realizowało Twoje marzenia, nadzieje i plany! Może czasem marzenia, których Tobie nie udało się zrealizować…?

Zawsze: Rozmawiaj z dzieckiem.

Zachęcaj do uczęszczania na różne zajęcia pozalekcyjne, rozwijające zainteresowania, pasje.

Pozwalaj doświadczać udziału w różnych aktywnościach/ zajęciach.

Bądź przykładem (modelem) dla dziecka.

Wierz w swoje dziecko.

Pozwól podejmować nietrafne decyzje/mylić się.

Pokazuj różne możliwości, aby dziecko mogło wybrać/zdecydować.

35