Tạp chí Life Balance | No.23 | OSHE Magazine - Tác động về cảm xúc, hành vi và tâm lý do Covid19

Occupa�onal Safety, Health, and Environment

www.iirr.vn

COVID-19 TÁC ĐỘNG VỀ

CẢM XÚC CẢ M XÚ C

HÀN NH TÂM HÀ H VI VÀ TÂ M LÝ

AN TOÀN NƠI LÀM VIỆC

Quý độc giả thân mến!

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố sự bùng phát của bệnh do coronavirus 2019 SARS-CoV-2 (COVID-19) là đại dịch vào ngày 11/3/2020. Để làm chậm sự lây lan nhanh chóng trong và ngoài nước, nhiều Chính phủ đã có những đáp ứng bằng các biện pháp nghiêm ngặt, bao gồm phong tỏa, đóng cửa trường học và nơi làm việc, tự cách ly và giãn cách xã hội, đóng cửa biên giới, hạn chế đi lại, để giảm sự lây truyền vi-rút. Đại dịch COVID-19 đã dẫn đến những thay đổi mạnh mẽ về kinh tế và xã hội, mang tới những thay đổi hành vi cũng như các tác động tâm lý xã hội của người dân. Một số chiến lược có thể góp phần cải thiện tình trạng sức khỏe tâm thần sẽ được chúng tôi trình bày tới Quý vị trong những trang viết tiếp theo này.

COVID-19 là một bệnh đường hô hấp có thể lây lan từ người này sang người khác, đặc biệt là giữa những người ở gần nhau (trong khoảng 2m). Những người bị nhiễm bệnh nhưng không biểu hiện triệu chứng cũng có thể lây vi-rút cho người khác. Các doanh nghiệp và người sử dụng lao động có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn và làm chậm sự lây lan của SARS-CoV-2 tại nơi làm việc. Những lời khuyên dành cho chủ doanh nghiệp và người lao động sẽ có trong những hướng dẫn cụ thể.

Bạn nên tìm ra những cách thích ứng và sáng tạo để giảm thiểu rủi ro tại nơi làm việc phù hợp với lời khuyên về sức khỏe cộng đồng và tôn trọng người lao động.

Những hướng dẫn cần thiết theo dõi sau tiêm vaccine cũng sẽ là những thông tin bổ ích tới Quý vị.

Ban biên tập mong rằng những số tạp chí tiếp theo sẽ tiếp tục nhận được sự đón đọc của Quý độc giả.

Trân trọng!

Thư

ngỏ

Dung Lê Minh Dũng

CHỊU TRÁCH NHIỆM NỘI DUNG

HỘI ĐỒNG BIÊN TẬP Nguyễn Hồng Minh Nguyễn Quang Huy

TỔNG BIÊN TẬP Nguyễn Tất Hồng Dương

PHÓ TỔNG BIÊN TẬP Lê Minh Dũng

BIÊN TẬP & THIẾT KẾ Phòng Phát triển cộng đồng

www.iirr.vn www.facebook.com/iirr.vn

TS. Nguyễn Danh Hải Nguyễn Hoàng Thanh TS. Nguyễn Thị Quỳnh Hoa TS. Nguyễn Thị Anh Thư Phan Thị Hoài Trang

COVID 19

Vaccine

1

Tác động về tình cảm, hành vi và tâm lý của đại dịch Covid-19 Đánh giá phân tích thay đổi hành vi của người dân trong đại dịch COVID-19, phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới cảm xúc, hành vi và tâm lý liên quan đặc điểm tính cách, giới tính, truyền thông, kinh tế, văn hóa và đáp ứng của chính phủ. Nghiên cứu đưa ra các tác động và một số giải pháp nhằn hạn chế tác động tâm lý và hành vi ở nhóm dễ bị tổn thương về sức khỏe tâm thần thứ phát do đại dịch bao gồm các nhân viên y tế, người cao tuổi, trẻ em, sinh viên đại học, cộng đồng LGBTQ+, các nhóm khó khăn về kinh tế và người dân nông thôn.

2

An toàn nơi làm việc trong COVID-19 Hướng dẫn của tổ chức Y tế công cộng Canada dành cho chủ doanh nghiệp và người lao động giúp tìm hiểu những gì bạn có thể làm với tư cách là người lao động hoặc người sử dụng lao động để tránh nguy cơ lây nhiễm COVID 19 và bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng.

3

Hướng dẫn tự theo dõi sức khỏe sau tiêm vaccine Hướng dẫn người được tiêm vaccine tự theo theo dõi 28 ngày sau tiêm chủng đặc biệt trong 7 ngày đầu theo quyết định 3558/ QĐ-BYT ngày 26/7/2021 của Bộ Y tế

9 1 D COVID-19 I COV Tháng 12 năm 2019, một loạt các trường hợp viêm phổi đã được báo cáo ở tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Sau đó, người ta phát hiện ra rằng sự lây nhiễm là do một loại vi-rút, tên là SARS-CoV-2 gây ra và căn bệnh do vi-rút này gây ra được gọi là bệnh Coronavirus 2019 (COVID-19). Dữ liệu từ Hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chỉ ra rằng vào ngày 14 tháng 1 năm 2020, 1 ngày sau trường hợp đầu tiên được ghi nhận bên ngoài Trung Quốc, chỉ có 41 trường hợp được xác nhận. Hiện tại, thống kê của WHO tính đến ngày 06 tháng 8 năm 2021 đã ghi nhận hơn 200 triệu trường hợp mắc COVID-19 trên toàn thế giới, với hơn 4,2 triệu trường hợp tử vong.

Các biện pháp hạn chế đã được thực hiện ở một số quốc gia như một nỗ lực để làm chậm sự lây lan của SARS-CoV-2. Ví dụ: Trung Quốc, Ý và Vương quốc Anh (Anh) đã thực hiện các quy định “phong tỏa” nghiêm ngặt, trong khi các quốc gia khác, bao gồm Hợp chủng quốc Hoa Kỳ (US) và Brazil, đã đưa ra khuyến nghị “ở nhà”. Ở nhiều nơi, các phương tiện giao thông bị ngừng hoạt động, các không gian công cộng bị đóng cửa và chỉ các dịch vụ thiết yếu mới được hoạt động nhưng rất hạn chế và kèm theo các biện pháp phòng ngừa.

TOÀN CẦU

Khi các nhà chức trách toàn cầu dường như tập trung vào khía cạnh lây nhiễm của đại dịch, sự gia tăng các rối loạn sức khỏe tâm thần đã được quan sát thấy. Thật vậy, trong cuộc khủng hoảng sức khỏe đang diễn ra này, những người bị ảnh hưởng bởi rối loạn cảm xúc, hành vi và tâm thần có xu hướng nhiều hơn những người bị ảnh hưởng bởi

COVID-19 08

”

rên thực tế, nỗi sợ nhiễm COVID-19 dường như không cao bằng lo ngại về tác động tâm lý và xã hội của đại dịch, như đã báo cáo trong một cuộc khảo sát ở Vương quốc Anh. Các nhóm cụ thể dường như có nguy cơ cao hơn với các tác động sức khỏe tâm thần này, bao gồm nhân viên y tế tuyến đầu, người già, trẻ em, sinh viên đại học, cộng đồng LGBTQ +, những người vô gia cư và những người dễ bị tổn thương về kinh tế, cộng đồng nông thôn, người nước ngoài và bệnh nhân tâm thần. Căng thẳng cảm xúc liên quan đến tình huống hiện tại có thể có khả năng làm trầm trọng thêm tình trạng tâm thần trước đó hoặc có thể dẫn đến triệu chứng của bệnh. Một khía cạnh quan trọng của bối cảnh này là do sự giãn cách xã hội, nhiều cuộc hẹn tự chọn đã bị hủy bỏ và các hệ thống hỗ trợ sức khỏe tâm thần bị đình chỉ, mặc dù hỗ trợ từ xa đang gia tăng nhanh chóng.

09

TOÀN CẦU

CÁC CÁC BIỆN BIỆN PHÁP PHÁP HẠN HẠN CHẾ CHẾ DO DO ĐẠI ĐẠI DỊCH DỊCH Thuật ngữ về cách ly, Cách ly người bệnh và giãn cách Xã hội ---------------------------------------------------------------Trong bối cảnh đại dịch COVID-19, các thuật ngữ “giãn cách xã hội”, “cách ly người bệnh” và “cách ly” đã được sử dụng chủ yếu trên các phương tiện truyền thông, trong giao tiếp công cộng và thậm chí trong các bài báo khoa học. Tuy nhiên, có sự khác biệt lớn giữa các cách gọi tên này, mặc dù không phải lúc nào cũng có sự thống nhất về thuật ngữ.

Cách ly “Cách ly” đề cập đến việc cực kỳ hạn chế di chuyển của những người tiếp xúc hoặc có khả năng bị nhiễm vi rút (các trường hợp F1; F2), nhằm giảm thiểu sự lây lan của mầm bệnh. Hơn nữa, thuật ngữ “cách ly” nên được sử dụng trong ngữ cảnh của các nhóm hoặc ở cấp cộng đồng.

Giãn cách xã hội “Giãn cách xã hội” là một biện pháp phòng ngừa được khuyến nghị cho người dân nói chung để làm giảm sự lây lan chóng mặt của bệnh truyền nhiễm. Trong trường hợp này, mọi người nên ở nhà và sử dụng các dịch vụ càng ít càng tốt, cũng như để tránh tụ tập, duy trì khoảng cách khuyến cáo cách nhau 1m và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh lây nhiễm.

Cô lập xã hội/ Cách ly người bệnh “Cách ly người bệnh" là sự hạn chế di chuyển của những người mắc Covid-19 (Các trường hợp F0). Tuy nhiên, việc sử dụng và hiểu các thuật ngữ này không nên quá cứng nhắc. Trên thực tế, thuật ngữ “cô lập xã hội” cũng đã được sử dụng để thể hiện nguồn gốc của cảm giác cô đơn chủ quan có thể đi kèm với các biện pháp tạo khoảng cách xã hội, đặc biệt là đối với những người đã có nhiều nguy cơ bị cô đơn. Mặc dù vậy, thuật ngữ “ngắt kết nối xã hội” được sử dụng trong bài bài viết này đã bao hàm khuôn khổ này.

10

Không thể phủ nhận rằng các biện pháp hạn chế được áp dụng để ngăn chặn đại dịch COVID-19 có tác động nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần của người dân. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ điều gì thúc đẩy những tác động tiêu cực như vậy. Có thể những hậu quả này xuất phát trực tiếp từ các chiến lược hạn chế và giảm dịch chuyển xã hội. Vấn đề cảm xúc và tâm lý liên quan tới đại dịch cũng có thể là thứ yếu sau những thay đổi nội tại mà các biện pháp hạn chế gây ra trong thói quen lối sống và kịch bản kinh tế xã hội.

--------------PHƯƠNG PHÁP Dữ liệu được thu thập độc lập bởi sáu tác giả thực hiện tìm kiếm toàn diện và không có hệ thống trong cơ sở dữ liệu PubMed, Cochrane, Scopus, SciELO và Google Scholar.

Cuộc tìm kiếm được tiến hành từ ngày 14 tháng 5 đến ngày 26 tháng 5 năm 2020.

Bài báo này sau đó đã được cập nhật trong khoảng thời gian từ ngày 26 tháng 5 đến ngày 5 tháng 9. Tìm kiếm nhấn mạnh các bài báo gần đây, các bài đã xuất bản, tuyên bố đồng thuận, hướng dẫn, phân tích tổng hợp, đánh giá hệ thống và nghiên cứu thuần tập tiềm năng, được các tác giả xem xét và lựa chọn một cách nghiêm túc.

Nghiên cứu cũng đã được thực hiện trong các miền công cộng của trang web chính thức cung cấp thông tin và trong các tài liệu tham khảo có trong dữ liệu đã thu thập trước đó.

11

TOÀN CẦU

PHẢN ỨNG CẢM XÚC VÀ HÀNH VI VỚI ĐẠI DỊCH COVID-19

12

--------------Phản ứng về cảm xúc và hành vi liên quan tới đại dịch COVID-19 bao gồm các hoàn cảnh điều kiện bên ngoài, ngay trong bản thân mỗi cá nhân và bẩm sinh. Tuy nhiên, phản ứng đối với hoàn cảnh hiện tại dường như là các yếu tố dễ nhận thấy nhất trong dân số nói chung. Sự gia tăng đáng kể về cảm giác rối loạn tâm lý, buồn chán, kỳ thị, lo lắng, ám ảnh, thất vọng và tức giận đã được quan sát thấy. Trong chủ đề này, một số yếu tố được lựa chọn đã được thảo luận kỹ lưỡng do ảnh hưởng chủ yếu của nó đối với tác động sức khỏe tâm thần của đại dịch.

---------------

13

TOÀN CẦU

Một hậu quả bất lợi khác của nỗi sợ hãi là sự kỳ thị và phân biệt đối xử đối với những người bị nhiễm hoặc biểu hiện các triệu chứng của COVID-19

14

Sợ hãi và bất an Không giống như các đợt bùng phát vi-rút khác của thế kỷ 21, chẳng hạn như SARS và MERS, chủ yếu phổ biến trong môi trường bệnh viện, COVID-19 là duy nhất đã lan rộng ra ngoài khuôn khổ của các cơ sở y tế. Tất cả mọi người đều có nguy cơ, các biện pháp hạn chế cần thiết đã tạo ra một viễn cảnh vô song, bị chi phối bởi nỗi sợ hãi và sự không chắc chắn. Mặc dù nỗi sợ hãi là một cơ chế thích ứng thiết yếu mà con người và các loài khác đã phát triển để đối phó với các mối đe dọa trong môi trường, nhưng chỉ có thể hỗ trợ cho những ai cảm thấy có khả năng đối phó với các ma quỷ được xuất hiện cụ thể với họ. Đối với những người tự cho mình là không có khả năng đối phó với những rủi ro như vậy, nỗi sợ hãi có thể kích hoạt các phản ứng phòng vệ. Và do đó, trong bối cảnh nỗi sợ hãi không chỉ là cái chết mà còn về hậu quả của vô số các vấn đề khác nhau, bao gồm tổ chức lại gia đình, đóng cửa trường học, cách ly xã hội và hậu quả kinh tế, điều quan trọng là phải chú ý chặt chẽ đến sức khỏe tinh thần của mỗi cá nhân. Trên thực tế, các nghiên cứu trước đây cho thấy nỗi sợ hãi có liên quan nhiều tới trầm cảm, lo lắng, khả năng lây nhiễm và ác cảm với mầm bệnh.

ặc dù nỗi sợ hãi có một số kết quả tiêu cực, nhưng một trong những kết cục xấu nhất là tự tử. Trong đại dịch COVID-19, đã có rất nhiều báo cáo về hành vi tự tử do các vấn đề liên quan đến sợ hãi, chẳng hạn như sợ bị lây nhiễm, sợ lây nhiễm cho người khác, sợ bị cách ly và sợ ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần. Một minh họa cụ thể cho trường hợp này là một phụ nữ 40 tuổi người Bangladesh đã tự kết liễu đời mình trong phòng tắm bệnh viện sau khi bị từ chối chăm sóc y tế do nhân viên lo sợ lây nhiễm SARS-CoV-2.

Cuối cùng, cần phải nhận thấy rằng sự điều chỉnh đối với cuộc sống mới do sự giãn cách xã hội có thể khác nhau tùy theo nhóm tuổi, giới tính và các đặc điểm khác ở mỗi cá nhân. Do đó, với tầm quan trọng của nỗi sợ hãi trong bối cảnh đại dịch, các thang đo đánh giá cảm giác này đã được phát triển và có thể hữu ích cho việc hiểu và quản lý thành phần cảm xúc này.

15

TOÀN CẦU

Căng thẳng Trong bối cảnh đại dịch, căng thẳng cũng phải được xem xét trong đánh giá tác động tâm thần kinh và cảm xúc. Các căng thẳng chủ yếu bao gồm các trường hợp liên quan đến tình trạng COVID-19, chẳng hạn như khả năng phơi nhiễm với vi-rút và mất người thân, cũng như những khó khăn thứ cấp do vấn đề kinh tế, không có thực phẩm, ảnh hưởng tâm lý xã hội, gián đoạn kế hoạch tương lai và các nhu cầu thể chất và tâm lý cơ bản.

16

Các nghiên cứu cho thấy rằng sự gần gũi bắt buộc, cùng với căng thẳng kinh tế và bất ổn liên quan đến thiên tai, là những yếu tố nguy cơ gây ra xâm hại và bạo lực gia đình. Hơn nữa, các biện pháp giãn cách cũng cho thấy, đối với những người sống ở những nơi bạo lực, ít khả năng tiếp cận với sự hỗ trợ của gia đình và dựa vào cộng đồng, có ít cơ hội yêu cầu sự giúp đỡ hơn. Nỗi sợ hãi về COVID-19 và các mối đe dọa về lây nhiễm thậm chí có thể được sử dụng như một cơ chế cưỡng chế để duy trì sự lạm dụng. Kết quả là những người bị bạo lực gia đình có thể ít có xu hướng đến bệnh viện hơn vì sợ lây nhiễm. Cuối cùng, sự giãn cách xã hội mặc dù rất cần thiết để ngăn chặn COVID-19, có thể làm trầm trọng thêm bạo lực gia đình và khiến nó ít hiển thị hơn.

Báo cáo của một tổ chức liên quan tới bạo hành gia đình ở Anh cho thấy rằng các cuộc gọi đến đường dây trợ giúp bạo lực gia đình của họ đã tăng 25% trong 7 ngày sau khi chính phủ công bố các biện pháp thắt chặt và giãn cách xã hội chặt chẽ hơn. Tại Úc, một số sở cảnh sát báo cáo số cuộc gọi liên quan đến bạo lực gia đình tăng 5%, trong khi Google công bố số lượt tìm kiếm trên internet về hỗ trợ bạo hành gia đình tăng 75%. Ngoài ra, có sự gia tăng 32-36% các khiếu nại về bạo lực gia đình ở Pháp và mức tăng 21-35% ở Hoa Kỳ sau khi thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội. Mô hình này tương đương với những gì đã được quan sát thấy trong các vụ dịch trước đây.

Bạo lực gia đình Trên thực tế, khi các khuyến nghị “ở nhà” vẫn còn, điều quan trọng cần nhớ là nhà không phải lúc nào cũng là nơi an toàn cho tất cả mọi người.

Nhà cũng có thể là nơi ẩn chứa của sự biến dạng về quyền lực và bạo hành.

17

TOÀN CẦU

“

Những yếu tố kinh tế

Việc kinh doanh bị gián đoạn hoặc thậm chí phá sản, nợ không trả được, căng thẳng mất việc làm, nghèo đói, không có khả năng hỗ trợ gia đình và tình trạng mất an ninh lương thực chỉ là một vài ví dụ minh họa cho viễn cảnh cực kỳ khắc nghiệt liên quan đến tác động tài chính thứ yếu sau đại dịch này.

ại dịch COVID-19 đã gây ra một cuộc khủng hoảng kinh tế có thể thấy rõ trong các lĩnh vực công việc và kinh doanh đáng kể, bao gồm sản xuất, bán lẻ, du lịch và thương mại. Tỷ lệ thất nghiệp đang gia tăng và ngay cả những công việc ổn định nhất trước đây cũng đang bị đe dọa. Tổ chức Lao động Quốc tế ước tính rằng có 25 triệu người thất nghiệp mới vào cuối quý II năm 2020. Ngoài ra, các cuộc khảo sát với người lao động Hoa Kỳ trước và sau khi suy thoái kinh tế trước đó cho thấy thất nghiệp không phải là kết quả bất lợi duy nhất có thể xảy ra, vì cắt giảm lương, giảm giờ làm, yêu cầu công việc tăng cao và điều kiện làm việc đầy thách thức có thể là một phần của kế hoạch dự phòng cho đại dịch này. Mất mát tài chính có liên quan sâu sắc đến tâm lý đau khổ và được coi là một yếu tố nguy cơ gây rối loạn sức khỏe tâm thần, với những ảnh hưởng lâu dài. Thật vậy, việc thiếu các nguồn cung cấp cơ bản, bao gồm nước sạch, thực phẩm, quần áo và chỗ ở, dường như là một nguồn đặc biệt có hại cho sự thất vọng, lo lắng và tức giận.

18

”

goài ra, một vấn đề đáng lo ngại khi tác động kinh tế là một trong những yếu tố nguy cơ chính dẫn đến hành vi tự tử. Trong thời gian đại dịch, các trường hợp tự tử do suy thoái tài chính đã được báo cáo ở một số quốc gia, đặc biệt là ở những quốc gia trải qua cuộc khủng hoảng nghiêm trọng hơn các quốc gia phát triển, chẳng hạn như Ấn Độ, Bangladesh và Pakistan. Sử dụng dữ liệu có sẵn trong thông cáo báo chí của Tổ chức Lao động Quốc tế vào tháng 3 năm 2020, một nghiên cứu đã ước tính rằng, trong kịch bản tốt nhất, sự gia tăng tỷ lệ thất nghiệp sẽ làm gia tăng khoảng 2.135 vụ tự tử trong một năm trên toàn thế giới. Do đó, số lượng cá nhân có thể tìm kiếm sự trợ giúp từ các dịch vụ sức khỏe tâm thần dự kiến sẽ tăng lên đáng kể trong bối cảnh đại dịch COVID-19.

19

----------

TOÀN CẦU Phân tích về chất lượng giấc ngủ trong đại dịch SARS-CoV-2 cũng chỉ ra rằng đã có sự gia tăng rối loạn giấc ngủ, một tình trạng nghiêm trọng liên quan đến lo lắng, trầm cảm và hành vi tự tử.

Những thay đổi trong thói quen hàng ngày

lo lắng

rối loạn giấc ngủ

ột cuộc điều tra thú vị khác liên quan đến việc theo dõi tin tức: một nghiên cứu cho rằng thời gian trung bình cao hơn (≥ 3 giờ) dành cho việc tập trung vào đợt bùng phát vi-rút có tương quan thuận với sự phát triển của các triệu chứng lo lắng, các giá trị trách nhiệm xã hội và tuân thủ các khuyến nghị về giãn cách xã hội

20

trong số thanh thiếu niên Hoa Kỳ.

Ngược lại, những người thiên về "lạc quan quá mức" một cách rõ ràng lại ít tham gia vào các hành vi phòng ngừa nguy cơ do họ tin rằng mình có ít khả năng mắc bệnh hơn những người khác.

Nguyên tắc này cũng được thấy trong các bệnh khác, bao gồm cả ung thư phổi.

--------

Hơn nữa, chất lượng giấc ngủ giảm dẫn tới tính khí nóng nảy và hậu quả là làm phức tạp thêm cuộc sống chung gia đình.

thèm ăn - tăng cân trầm cảm Một cuộc khảo sát ở Ý được thực hiện vào tháng 4 năm 2020 đánh giá sự thay đổi trong thói quen ăn uống và lối sống của 3.533 người từ 12 đến 86 tuổi cho thấy rằng 34,4% người được hỏi cảm thấy thèm ăn hơn trong giai đoạn này, trong khi 17,8% ít thèm ăn hơn. Kết quả là, gần một nửa số người tham gia nghiên cứu nhận thấy sự tăng cân trong thời gian xảy ra đại dịch.

Ngoài ra, mặc dù không có sự khác biệt về hoạt động thể chất trong nhóm những người không chơi bất kỳ môn thể thao nào trước khi phong tỏa do COVID-19, nhưng tần suất luyện tập đã tăng lên ở những người hoạt động thể chất. Khoảng 3% người hút thuốc đã bỏ thuốc trong giai đoạn này, có thể do lo sợ về nguy cơ suy hô hấp và tử vong do COVID-19 tăng lên.

21

TOÀN CẦU

22

Phản ứng cá nhân với căng thẳng

rong thời điểm căng thẳng về tâm lý, phản ứng cảm xúc bị ảnh hưởng sâu sắc bởi sự khác biệt của cá nhân và hoàn cảnh gián tiếp gây căng thẳng. Một nghiên cứu ở Ý nhằm mục đích quan sát mối liên quan giữa giới tính và các đặc điểm tính cách đến tác động tâm lý trong đại dịch COVID-19. Kết quả cho thấy những người có tính khí hay lo lắng, thất thường và/hoặc trầm cảm được dự đoán sẽ chịu tác động lớn hơn về mặt cảm xúc.

Trong khi đó, nam giới, cũng như người lớn tính cách an toàn và hay né tránh được bảo vệ trước nguy cơ gánh nặng tâm lý cao hơn.

Hơn nữa, trong một dòng nghiên cứu khác, một nghiên cứu của Trung Quốc đề xuất tìm hiểu sự khác biệt về tâm lý đau khổ giữa các nhóm dân cư khác nhau bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Người ta quan sát thấy những người đã từng bị nhiễm SARS-CoV-2 tăng đáng kể tỷ lệ tâm trạng chán nản, các triệu chứng thực thể và hành vi giống như lo lắng. Rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD) được phát hiện ảnh hưởng đến 96,2% bệnh nhân nhập viện do COVID-19, trong khi trầm cảm cũng cao hơn ở bệnh nhân COVID-19. Hơn nữa nếu có một người bạn hoặc thành viên gia đình bị nhiễm bệnh có liên quan đến mức độ lo lắng cao hơn.

23

TOÀN CẦU

MỘT SỐ BIỂU HIỆN

RỐI LOẠN TÂM LÝ THỨ PHÁT

SAU ĐẠI DỊCH COVID-19

ại dịch COVID-19 có thể làm gia tăng các rối loạn tâm lý chẳng hạn, lo âu, trầmcảm, rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD), lạm dụng rượu, hành vi ám ảnh cưỡng chế, hoảng sợ và hoang tưởng.

Một cuộc khảo sát toàn quốc ở Trung Quốc với hơn 52 nghìn người tham gia, gần 35% số người được hỏi gặp phải tình trạng căng thẳng tâm lý do SARS-CoV-2.Trong nghiên cứu này, phụ nữ dường như dễ bị căng thẳng hơn nam giới, mặc dù kết quả này không nhất quán trong các tài liệu.

24

Lo lắng và trầm cảm Một nhóm nghiên cứu ở Trung Quốc đã phân tích các bài đăng trực tuyến của khoảng 18.000 người dùng mạng xã hội Trung Quốc trước và sau khi COVID-19 được công bố ở Trung Quốc vào ngày 20 tháng 1 năm 2020 và nhận thấy sự gia tăng các từ phản ánh cảm xúc tiêu cực bao gồm lo lắng, trầm cảm và tức giận. Một loại lo lắng đặc biệt đáng nói là lo lắng về sức khỏe với đặc trưng chủ yếu bởi những diễn giải sai lầm về cảm giác thể xác, rối loạn niềm tin về sức khỏe và bệnh tật và các hành vi đối phó không phù hợp.

Những hậu quả có hại có thể xuất phát từ tình trạng này bao gồm rửa tay quá mức, rút lui khỏi xã hội, mua sắm hoang mang và bội chi cho nước rửa tay, thuốc men và khẩu trang bảo vệ. Trên thực tế, đặc biệt là đối với những trường hợp nghi ngờ nhiễm COVID-19, sự phát triển của các triệu chứng ám ảnh cưỡng chế có thể là hậu quả của sự lo lắng liên quan đến tình trạng sức khỏe của họ.

Các triệu chứng trầm cảm cũng có xu hướng gia tăng tương tự. Điều thú vị là, các nhóm có trình độ học vấn thấp hơn dường như dễ bị những biểu hiện này hơn trong bối cảnh dịch bệnh, đặc biệt là do khả năng tiếp cận thông tin không đáng tin cậy và sự e ngại đối với quá trình hình thành học thuật của nó.

Lo lắng, một trong những chủ đề được đánh giá chính ở nghiên cứu này và đang gia tăng đáng kể trong xã hội trong thời kỳ đại dịch này.

25

TOÀN CẦU

Rối loạn căng thẳng sau sang chấn ột tình trạng đáng báo động khác có thể gia tăng là rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD), tương tự hoặc tồi tệ hơn những gì đã xảy ra trong các vụ dịch trước đó, chẳng hạn như Cúm H1N1 và Ebola. Những tác động xấu của căn bệnh này không được biểu hiện ngay lập tức và hỗ trợ sức khỏe tâm thần phải được chuẩn bị để đối phó với vấn đề này trong một vài tháng. PTSD có nhiều khả năng xảy ra sau thời gian dài bị gián đoạn xã hội và nó có liên quan đến việc tăng nguy cơ tự tử lên 2–5 lần. Bệnh nhân PTSD cũng ít tìm kiếm sự giúp đỡ từ chính quyền, có thể do ít thông tin về chủ đề này, sợ bị kỳ thị, tin rằng các triệu chứng có thể biến mất theo thời gian và lo ngại về chi phí chăm sóc sức khỏe tâm thần.

26

rong thời gian phong tỏa, một số quốc gia cũng cấm bán rượu với các lập luận lo ngại về khả năng không tuân thủ việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa của những người bị ảnh hưởng bởi rượu bia, ảnh hưởng của việc uống rượu trong bạo lực gia đình, tác động của rượu bia đối với hệ thống miễn dịch.

Tuy nhiên, số lượng cao hơn của hội chứng kiêng rượu xuất hiện ở những bệnh nhân là người nghiện rượu.

Trong một dịch vụ cấp cứu tâm thần ở Bangalore, Ấn Độ, số ca mắc hội chứng kiêng rượu nghiêm trọng (co giật, mê sảng và ảo giác) tăng gấp đôi mỗi ngày sau khi bị phong tỏa.

Hơn nữa, sự gia tăng rượu chợ đen, sử dụng loại rượu không tiêu thụ và thậm chí tự tử ở những người bị nghiện đã được báo cáo ở Ấn Độ.

Trên thực tế, có ý kiến cho rằng uống rượu là một yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn đến rối loạn tâm thần mất bù và cuối cùng có thể tạo điều kiện cho các cá nhân tự tử, đặc biệt là những người mỏng manh và dễ bị tổn thương hơn.

Một hậu quả phức tạp khác của các biện pháp hạn chế này liên quan đến những người đang phục hồi hoặc muốn phục hồi sau lạm dụng rượu.

Vì quyền tự chủ là rất quan trọng để duy trì các thay đổi hành vi dẫn đến việc ngừng uống rượu, và vì bệnh nhân trong giai đoạn này bị hạn chế tiếp cận với các dịch vụ, nên việc cấm bán rượu có thể gây bất lợi cho quá trình hồi phục. Ngoài ra sự giãn cách xã hội, sự lo lắng và suy nghĩ tiêu cực đã trở nên trầm trọng hơn trong tình huống đại dịch có thể gây tái nghiện. Trên thực tế, ở các quốc gia khác việc bán rượu không bị cấm, chẳng hạn như ở Vương quốc Anh, việc tiêu thụ rượu trong thời gian phong tỏa đã tăng lên đáng kể. Do đó, điều quan trọng là các quốc gia cấm bán rượu phải giải quyết cẩn thận tác động của nó đối với những người nghiện rượu.

Ng hiệ n

rư

ợu

27

TOÀN CẦU

SỨC KHỎE TÂM THẦN DỄ BỊ TỔN THƯƠNG

Một số nhóm dễ bị tổn thương hơn về cảm xúc, hành vi và tâm lý trước tác động của đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, các nhóm khác có nguy cơ gia tăng đối với hậu quả sức khỏe tâm thần của đại dịch bao gồm những người có tình trạng bệnh nền từ trước, những người sống trong nhà dưỡng lão, người chăm sóc gia đình và bệnh nhân COVID-19 và các thành viên gia đình của họ.

28

Cán bộ y tế

Một trong những nhóm chính trong danh mục này là những người cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trong thời kỳ đại dịch, đặc biệt là các nhân viên tuyến đầu.

rong bối cảnh đáng báo động về tình trạng khẩn cấp về sức khỏe này, nhân viên y tế phải trải qua những hoàn cảnh và nỗi đau khác nhau, bao gồm nỗi sợ hãi bị lây nhiễm và lây nhiễm cho người khác, khối lượng công việc tăng cao hơn, áp lực đáng kể, nỗi đau mất bệnh nhân và đồng nghiệp, bản chất khó đoán của vi-rút, xét nghiệm không đầy đủ, các lựa chọn điều trị hạn chế và gián đoạn lịch làm việc thường kỳ, cùng với việc không đủ trang thiết bị bảo hộ cá nhân và các vật tư y tế khác, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Các bằng chứng báo cáo rằng những tình trạng như vậy có thể khiến họ dễ bị tổn thương

hơn không chỉ với các triệu chứng thể chất, bao gồm đau đầu và đau họng, mà còn là gánh nặng về sức khỏe tinh thần với sự gia tăng tỷ lệ lo lắng, trầm cảm, căng thẳng, cáu kỉnh, mất ngủ, tức giận và thất vọng. Để minh họa, một nghiên cứu ở Trung Quốc đã kết luận rằng một nửa số nhân viên y tế tuyến đầu có các triệu chứng trầm cảm và lo lắng, 70% bị căng thẳng tâm lý và nhiều người cũng cho biết bị mất ngủ. Các vụ dịch trước đây cũng có mô hình tương tự, với 29% nhân viên y tế có thể đã bị đau khổ về tinh thần sau dịch SARS năm 2003. Nhóm này cũng có nguy cơ phát triển bệnh căng thẳng sau sang chấn (PTSD).

29

TOÀN CẦU

Vì đại dịch COVID-19 hiện đang được cập nhật hàng ngày, mọi người có quyền truy cập vào số liệu khoa học thực tế cùng lúc với ngành y tế. Do đó, giữa nỗi sợ hãi và lo lắng, có áp lực lớn đối với các chuyên gia y tế phải liên tục cập nhật về các nghiên cứu mới, cũng như kê đơn các điều trị thử nghiệm cho bệnh nhân của họ, mặc dù không có đủ bằng chứng chất lượng cao.

Hơn nữa, các điều dưỡng cũng dễ bị ảnh hưởng hơn so với các bác sĩ. Điều thú vị là một nghiên cứu đã quan sát thấy rằng các điều dưỡng không phải tuyến đầu thường dễ bị tác động về mặt cảm xúc hơn so với nhóm tuyến đầu là những người có thể có nhiều kinh nghiệm làm việc và chuẩn bị tâm lý tốt hơn.

Mặc dù kết quả từ các nghiên cứu khác chứng minh điều ngược lại, nhưng điều này khiến người ta chú ý đến tầm quan trọng của việc chuẩn bị tâm lý và hỗ trợ các nhân viên y tế

30

“

Mức độ dễ bị tổn thương về sức khỏe tâm thần dường như khác nhau trong đội ngũ nhân viên y tế, phụ nữ trẻ có nguy cơ bị ảnh hưởng tâm lý bất lợi cao hơn nam giới.

”

Người cao tuổi

Nằm trong nhóm nguy cơ quan trọng đối với COVID-19, người cao tuổi hiện đang được khuyến cáo ở nhà và tự cách ly. Tuy nhiên, người ta đã chứng minh rằng người lớn tuổi có nguy cơ bị lo âu và trầm cảm cao hơn khi bị rơi vào tình huống mất kết nối xã hội. Đối với những người không có gia đình hoặc bạn bè thân thiết và với những người mà họ chỉ tiếp xúc xã hội ở ngoài nhà, đặc biệt đây có thể là lần đầu chứng kiến đại địch. Nhiều cá nhân trong nhóm này chỉ sống dựa vào các trung tâm cộng đồng, nơi đền chùa, công việc tình nguyện và chăm sóc xã hội nhưng những hoạt động này đã bị hạn chế nghiêm trọng bởi sự bùng phát COVID-19. Ngoài ra, nhiều cá nhân lớn tuổi tiếp cận ít hơn và/hoặc

không biết về mạng xã hội, điều này khiến họ không thể duy trì kết nối ảo với những người khác. Do đó, tác động tâm lý và tình cảm là vô cùng lớn.

Sự mất kết nối xã hội gây ra và làm trầm trọng thêm tình trạng cô đơn, bị bỏ bê, trầm cảm và lo lắng, tất cả đều có thể tạo ra những hậu quả lâu dài về sức khỏe. Hơn nữa, bối cảnh của đại dịch này có thể làm gia tăng hành vi tự tử ở người lớn tuổi. Ví dụ, sau đại dịch SARS năm 2003, tỷ lệ tự tử ở những người cao tuổi đã tăng lên 30%. Sự cô độc ở người cao tuổi cũng được cho là đi kèm với những thay đổi sinh học khiến nhóm này dễ tự tử hơn, bao gồm sự gia tăng của các dấu hiệu viêm và sự nhân rộng của các tế bào đơn nhân máu ngoại vi. Hơn nữa, người ta cũng cho rằng tình trạng mất kết nối xã hội có thể làm trầm trọng thêm các rối loạn thoái hóa thần kinh, chẳng hạn như bệnh Alzheimer.

31

TOÀN CẦU

Một chủ đề khác được thảo luận làm sáng tỏ thêm tác động cảm xúc của đại dịch đối với người cao tuổi là hiện tượng “phân biệt tuổi tác”.

Trong giai đoạn đầu của đợt bùng phát COVID-19, căn bệnh này chủ yếu được miêu tả là một căn bệnh hầu như chỉ ảnh hưởng đến những người lớn tuổi. Hiện tại, định kiến này đã được chứng minh là sai, vì bản thân tuổi tác không phải là tiêu chí đáng tin cậy để dự đoán tác động sức khỏe của nhiễm SARS-CoV-2. Mặc có bằng chứng khoa học về tuyên bố như vậy, tình trạng người cao tuổi bị gạt ra ngoài

lề xã hội và tách biệt vẫn tồn tại.

Thật vậy, ở một số quốc gia, việc nới lỏng dần các khuyến nghị về giãn cách xã hội dường như không áp dụng cho người lớn tuổi, những người luôn được khuyên nên tự cô lập bản thân. Hơn nữa, có một niềm tin chung rằng sự an toàn của nhóm người có tuổi nên được hy sinh vì lợi ích lớn hơn của xã hội, đặc biệt là gây tổn hại cho nền kinh tế. Trong trường hợp này, sự trầm trọng của căng thẳng giữa các thế hệ có thể được quan sát thấy trong nội dung trên mạng xã hội.

----------------Như một minh họa, tấn công bằng gắn thẻ hastag #boomerremover (miệt thị người già) đã xuất hiện trong hơn 4.000 bài đăng trên Twitter trong khoảng thời gian 10 ngày sau tuyên bố đại dịch của WHO vào tháng 3. Trong khuôn khổ này, gánh nặng sức khỏe tâm thần của người cao tuổi đang gia tăng một cách tiêu cực, cần phải được giải quyết khẩn cấp.

-----------------

32

Trẻ em, đặc biệt là những trẻ nhỏ, cũng đang ở trong tình trạng dễ bị tổn thương trong đại dịch. Điều này xảy ra bởi vì ở nhà chúng bị hạn chế kết nối xã hội, điều cực kỳ quan trọng đối với đặc tính và hạnh phúc ở trẻ, giảm hoạt động thể chất, cô đơn và buồn chán, điều này có thể dẫn đến những ảnh hưởng lâu dài.

Trẻ em

33

TOÀN CẦU

Sức khỏe tinh thần và thể chất, cũng như năng suất trong cuộc sống của người trưởng thành có nguồn gốc sâu xa từ những năm thơ ấu.

34

Dữ liệu từ các vụ dịch trước đây chứng minh rằng trẻ em trải qua các biện pháp cách ly có xu hướng yêu cầu các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cao hơn gấp 5 lần và có xu hướng bị căng thẳng sau sang chấn nhiều hơn. Điều này đã được chứng minh rằng trẻ em nghỉ học (ví dụ, cuối tuần và kỳ nghỉ hè) có xu hướng sử dụng màn hình điện tử lâu hơn, mô hình giấc ngủ không đều và chế độ ăn uống ít có lợi hơn, điều này có thể gây hại đặc biệt trong thời gian dài hơn như khi chưa biết đại dịch này khi nào sẽ kết thúc. Hơn nữa, suy thoái kinh tế, các biện pháp hạn chế và căng thẳng bao trùm trong gia đình có thể đi kèm với sự gia tăng bạo lực gia đình và ngược đãi trẻ em là những tình huống ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của trẻ em.

Thanh thiếu niên có các rối loạn sức khỏe tâm thần trước đây cần được chú ý đặc biệt vì việc gián đoạn các thói quen ở trường có thể làm suy giảm tình trạng sức khỏe tâm thần của trẻ. Hơn nữa, các sự kiện hiện tại càng thúc đẩy việc nhân rộng làm việc từ xa, trong khi các trường học và nhà trẻ, mẫu giáo phải gián đoạn các hoạt động của mình. Trong bối cảnh này, môi trường gia đình và công việc đã hợp nhất và giảm hiệu suất có thể thấy được trong cả hai lĩnh vực, khi căng thẳng gia tăng.

Theo sau các biện pháp giãn cách, mạng xã hội đã trở thành một nguồn lực quan trọng để duy trì tương tác xã hội.

Mặc dù việc sử dụng mạng xã hội có thể làm giảm bớt một số tác động đến sức khỏe tâm thần do việc bị cô lập, nhưng điều cần thiết là phải phân tích tác động tiêu cực mạng xã hội đối với trẻ em và thanh thiếu niên.

>>> Thứ nhất, tiếp nhận thông tin bừa bãi về đại dịch có thể

gây ra căng thẳng, lo lắng, hoảng sợ và trầm cảm.

Hiệu ứng này thậm chí còn mạnh hơn ở những người trẻ tuổi không có sự sáng suốt để lọc thông tin.

>>> Thứ hai, việc sử dụng Internet quá mức có thể gây

nghiện, ảnh hưởng đến việc phát triển một thói quen lành mạnh hơn trong thời kỳ đại dịch bao gồm các hoạt động học tập, giải trí và tập thể dục.

>>> Thứ ba, các mạng xã hội kỹ thuật số hoàn toàn dựa trên việc xây dựng hình ảnh và khả năng hiển thị ảo, đặc biệt là đối với những người trẻ tuổi, có thể làm trung gian cho lòng tự trọng thông qua việc theo đuổi sự chấp thuận của xã hội.

>>> Đồng thời, mạng xã hội có thể là một nơi bạo lực. Do

đó, việc sử dụng quá mức có thể góp phần vào các hành động tự làm hại bản thân thông qua các thử thách ảo, trong đó người tham gia có các nhiệm vụ liên quan đến việc tự cắt xẻo bản thân và thậm chí là tự sát cần được quay phim và đăng tải. Tìm kiếm trực tuyến cho thuật ngữ “những thách thức trực tuyến” đã tăng lên kể từ khi thực hiện các biện pháp hạn chế).

>>> Cuối cùng, việc sử dụng Internet nhiều có liên quan đến

các vấn đề về hành vi như bỏ bê cuộc sống cá nhân, rối loạn mối quan hệ, rối loạn tâm trạng và rối loạn giấc ngủ, cũng như gia tăng mức độ lo lắng và trầm cảm trong đại dịch.

35

TOÀN CẦU

Các trường đại học tạm thời đóng cửa trong thời gian đại dịch của thế giới, sinh viên đại học cũng dễ bị ảnh hưởng bởi những thay đổi lớn trong công việc thường ngày của mình dẫn tới tác động tâm lý do đại dịch. Trên thực tế, việc tốt nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch đã có liên quan đáng kể đến việc gia tăng tỷ lệ trầm cảm. Các yếu tố có thể làm trầm trọng thêm tình trạng này bao gồm sống xa gia đình, thu nhập gia đình không ổn định và không đủ khả năng tiếp cận công nghệ để tham gia các lớp học trực tuyến.

Sinh viên

rên thực tế, tác động đến sức khỏe tâm thần của các lớp học trực tuyến là một chủ đề đáng được đánh giá thêm, vì nó có thể dẫn đến tình trạng quá tải. Một ví dụ điển hình, một thỏa thuận tự sát liên quan đến các lớp học trực tuyến đã được báo cáo giữa một sinh viên đại học tư thục và mẹ của mình. Tương tự, các vụ tự tử do trầm cảm sau khi hoãn thi và do không thể truy cập các lớp học trực tuyến cũng đã được công bố.

36

Thanh thiếu niên LGBTQ +, trong thời kỳ đại dịch, ít được tiếp cận với các kết nối xã hội thiết yếu, các dịch vụ sức khỏe tâm thần dựa trên đặc tính nhóm và trường học.

Cộng đồng LGBTQ+

hìn chung, các cá nhân LGBTQ + có sức khỏe tâm thần và thể chất kém hơn so với những người không phải LGBTQ +, đặc biệt là đối với những người da màu. Kết quả là, trong đại dịch COVID-19, họ phải đối mặt với những yếu tố gây căng thẳng đặc biệt có thể gây ra các kết quả tâm lý có hại. í dụ, đối với thanh thiếu niên LGBTQ +, các biện giãn cách xã hội có thể dẫn đến việc bị giam giữ trong những ngôi nhà không có hỗ trợ, khiến họ tăng khả năng bị phân biệt đối xử, bạo lực và bị gia đình từ chối. Các nghiên cứu trước đây đã chứng minh rằng 1/3 thanh niên LGBTQ + bị gia đình từ chối và những người này dễ bị trầm cảm hơn sáu lần và dễ tự tử gấp tám lần. Kết quả là, nhóm này dễ bị lo lắng, trầm cảm, có hành vi tự tử, căng thẳng sau sang chấn, lạm dụng chất kích thích và tự làm hại bản thân. Vì lý do này, các cộng đồng trực tuyến đã nổi lên như một nguồn hỗ trợ quan trọng cho nhóm này. ơn nữa, những người LGBTQ + lớn tuổi có xu hướng sống một mình cao gấp đôi, xu hướng có con ít hơn bốn lần và có nhiều khuynh hướng tách biệt khỏi gia đình. Do đó, các biện pháp giãn cách xã hội có thể làm trầm trọng thêm tình trạng cô đơn và sức khỏe tâm thần trước đó. Cuối cùng, mức độ nghèo đói, thiếu bảo hiểm y tế và thất nghiệp ở các cá nhân LGBTQ + cao hơn, điều này làm trầm trọng thêm tác động của đại dịch đối với sức khỏe tâm thần của họ.

37

Người nước ngoài

TOÀN TOÀN CẦU CẦU ối đe dọa liên tục của SARS-CoV-2 đã làm trầm trọng thêm định kiến dân tộc và sự không khoan dung đối với các nhóm bị kỳ thị, đặc biệt là đối với người Trung Quốc. Đây không phải là điều chưa từng xảy ra trong lịch sử: Người Do Thái có liên quan đến Cái chết Đen, HIV được cho là do cộng đồng LGBTQ+ phổ biến và người dân Tây Phi bị phân biệt đối xử trong thời gian bùng phát dịch Ebola. Trong đại dịch này, có khả năng là tính mới của virus và sự không chắc chắn xung quanh kết quả tiềm ẩn của nó trong một số lĩnh vực xã hội đã gây ra nỗi sợ hãi và lo lắng chứng thực cho hành vi bài xích ngoại. Đã có báo cáo về sự phân biệt đối xử trong bối cảnh xã hội và chính trị: các nhà hàng Trung Quốc phải đóng cửa do số lượng khách hàng giảm, người Trung Quốc bị cấm vào một số cơ sở và thậm chí Tổng thống Hoa Kỳ còn coi COVID-19 là “virus Trung Quốc”. Hơn nữa, người nhập cư đã giảm khả năng tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, nhà ở và nước sạch, đặc biệt là nếu không có giấy tờ. Để quản lý thực tế đó, các biện pháp đa ngành là cần thiết để thông báo chính xác cho người dân về các nguy cơ sức khỏe cộng đồng, thông báo các hành vi phân biệt đối xử và hỗ trợ những người bị ảnh hưởng bởi những quan niệm sai lầm có hại.

38

Cộng đồng nông thôn Những người sống trong các cộng đồng nông thôn cảm thấy cô đơn, thiếu thân thuộc và cảm thấy gánh nặng hơn những người sống ở trung tâm thành thị. Do đó, họ có nguy cơ cao về sức khỏe tâm thần không đạt yêu cầu và thậm chí là tự tử.

Trong đại dịch COVID-19, các biện pháp giãn cách xã hội, thường không đi kèm với các kết nối ảo do giảm khả năng truy cập Internet, có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng sức khỏe tâm thần và gia tăng hành vi tự sát ở nhóm dân số này.

Hơn nữa, bạo lực do bạn tình gây ra có xu hướng gay gắt hơn ở các cộng đồng nông thôn, trong khi khả năng tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần lại có xu hướng thiếu hụt. Tất cả những trường hợp này có thể trầm trọng hơn trong đại dịch và có thể dẫn đến kết quả sức khỏe tâm thần kém hơn và tăng tỷ lệ tự tử.

39

~ Văn hóa ~

TOÀN CẦU

YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG BÊN NGOÀI

40

Là một cấu trúc tâm lý xã hội đa chiều định hình nhận thức về thế giới, văn hóa có khả năng ảnh hưởng đến một số khía cạnh của cuộc sống hàng ngày. Trong khuôn khổ của đại dịch, các thành phần văn hóa ảnh hưởng đến cách nhận thức của người dân, ví dụ, việc thực hiện các nghi thức chào hỏi hợp vệ sinh, nhận biết các triệu chứng sức khỏe và nỗi sợ bị kỳ thị. Vì lý do này, có thể là một thách thức để khuyến khích các cá nhân tuân thủ một số biện pháp phòng ngừa cần thiết, chẳng hạn như tránh các hoạt động văn hóa (ví dụ, các cuộc họp thờ cúng) và tuân theo các biện pháp hạn chế, đặc biệt nếu các chiến lược này khác với các chuẩn mực xã hội thông thường.

Ví dụ, ở châu Á, nơi bùng phát COVID-19, kỷ luật rất được coi trọng trong xã hội, cũng như những hình phạt đối với hành vi lệch lạc. Do đó, ý thức cộng đồng có thể rất quan trọng trong việc thúc đẩy các cá nhân tuân thủ và tôn trọng các biện pháp được áp dụng. Ngược lại, các quốc gia coi trọng quyền tự do và thể hiện cá nhân, bao gồm Hoa Kỳ, Ý và Brazil, có thể gặp nhiều khó khăn hơn trong việc từ bỏ những ham muốn cá nhân để hướng đến lợi ích chung. Do đó, các kết quả về sức khỏe tâm thần do đại dịch này phụ thuộc rất nhiều vào mức độ ảnh hưởng văn hóa trong cộng đồng.

41

TOÀN CẦU

~ Phương tiện và Quyền truy cập thông tin ~ Là một vấn đề sức khỏe chưa từng có trên toàn thế giới, đại dịch COVID-19 đã thu hút sự chú ý lớn của giới truyền thông. Tuy nhiên, nguồn cung cấp thông tin về căn bệnh này đã vượt quá nhu cầu người dân dẫn tới hai tác động chính liên quan đến sức khỏe tâm thần.

Thứ nhất, cách mà các phương tiện truyền thông đang mô tả tình hình hiện tại có thể gây ra tác hại lớn về mặt tâm lý cho cộng đồng. Điều này tương tự với chấn thương gián tiếp, một quá trình mà nhân viên y tế phải chịu đựng khi nghe nạn nhân kể lại những sự kiện đau thương mà họ đã trải qua. Tương tự, việc các cá nhân liên tục tiếp xúc với các thông tin tiêu cực liên quan đến đại dịch COVID-19 có thể làm thúc đẩy nỗi đau tâm lý lớn trong xã hội. Trong thời gian này, các báo cáo bi quan đã chiếm ưu thế trong việc trao đổi thông tin công cộng, tác động kinh tế và sự bất an về tương lai, điều này làm gia tăng những cảm xúc tiêu cực trong cộng đồng và khiến mọi người dễ bị hoảng sợ hơn. Một minh họa cho vấn đề này là hình ảnh những chiếc kệ hàng trống rỗng và những người mua sắm hoảng loạn trong những tháng đầu tiên của đại dịch. Mặc dù điều này có thể được sử dụng như một nhà phê bình, nhưng nó khiến người xem phải nhìn lại bản thân và thúc đẩy cá nhân cũng như khả năng cạnh tranh.

42

~ Mạng xã hội ~

Thứ hai, khi thông tin lan truyền với tốc độ chóng mặt, hầu như không thể kiểm soát được tính chính xác và xác thực của phần lớn tin tức đang lưu hành. Tổng Giám đốc WHO lo ngại ngoài cuộc chiến với vi-rút SARS-CoV-2, thế giới hiện đang phải đối mặt với một “bệnh truyền nhiễm thông tin” không chỉ bởi tần suất lớn của tin tức giả mạo và không chính xác, mà còn cả các thuyết âm mưu và thông tin sai lệch, khiến người dân gặp khó khăn khi phải phân biệt giữa bằng chứng khoa học và thông tin không đáng tin cậy. Ảnh hưởng của hiện tượng này là rất nhiều và có hại, đặc biệt là đối với sức khỏe tâm thần của người dân, vì nó là nguồn tiềm ẩn của lo âu, sợ hãi, hoảng loạn, trầm cảm, ám ảnh, cáu kỉnh và hoang tưởng liên quan đến COVID-19.

Trong đại dịch Covid19 này, mạng xã hội có hai tác dụng. Một mặt, nó là một trong những phương tiện chính của thông tin sai lệch và không chính xác được báo cáo. Hơn nữa, mọi người có thể bị ảnh hưởng bất lợi bởi những gì họ thấy trên mạng xã hội, điều này có thể làm thay đổi nhận thức về nguy cơ, khuyến khích các hành vi không lành mạnh và trấn an những người không tuân thủ các biện pháp phòng ngừa. Mặt khác, khi tình hình hiện nay đòi hỏi sự giãn cách về thể chất, giao tiếp từ xa đã trở thành một nguồn lực không thể thiếu để kết nối xã hội, cũng như tìm cảm hứng về những thói quen và hành vi lành mạnh. Trên thực tế, đặc biệt là trong kịch bản của cuộc khủng hoảng chưa từng có này, mạng xã hội được cho là đóng vai trò cơ bản trong việc hỗ trợ xã hội, giải tỏa căng thẳng và khơi dậy cảm xúc.

43

TOÀN CẦU

rong bối cảnh đại dịch hỗn loạn, chính phủ của mỗi quốc gia luôn sẵn sàng hướng dẫn người dân và thực hiện các biện pháp can thiệp cần thiết để giảm thiểu sự lây lan của vi-rút. Một số chiến lược bao gồm đóng cửa trường học, hạn chế các hoạt động thương mại, yêu cầu các cá nhân làm việc tại nhà và giảm quyền tự do sử dụng không gian công cộng. Kiểu lãnh đạo này có những tác động mạnh mẽ, với các cuộc khảo sát chỉ ra rằng sự tin tưởng vào chính phủ tăng lên kể từ ngày các biện pháp hạn chế được thực hiện và những thay đổi hành vi tích cực được thực hiện theo hướng dẫn của nhà chức trách. Thật vậy, người ta đã chứng minh rằng các biện pháp can thiệp của chính phủ trong việc phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh đã làm tăng đáng kể khả năng áp dụng các biện pháp bảo vệ. Hơn nữa, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, ở Vương quốc Anh, việc đưa lòng vị tha vào các thông điệp về sức khỏe của chính phủ có thể có tác động tích cực đến sức khỏe so với các lệnh bắt buộc phải ở nhà.

44

~ Đáp ứng của Chính quyền ~ Tuy nhiên, liên quan đến chiến lược của chính phủ để giảm thiểu tác động cảm xúc và hành vi của đại dịch, kết quả có thể không lạc quan như vậy.

Trong các cuộc khủng hoảng sức khỏe, dường như có sự tập trung đặc biệt của các cơ quan chức năng vào dữ liệu dịch tễ học và y sinh. Thật vậy, một nghiên cứu của Trung Quốc đã điều tra cách giao tiếp của chính phủ với công chúng thông qua mạng xã hội và quan sát thấy mức độ phản ứng tổng thể không đầy đủ đối với các mối quan tâm của công chúng. Phần lớn các bài đăng là báo cáo về tình hình dịch bệnh, các câu hỏi liên quan đến dịch bệnh, hướng dẫn và tư vấn cách phòng chống. Mặc dù đây là những chủ đề rất phù hợp, nhưng dường như vẫn chưa có đủ sự hỗ trợ về mặt tinh thần cho cộng đồng.

Hơn nữa, một hiện tượng thú vị là quá trình “anh hùng hóa”. Có thể minh họa bằng thực tế rằng, trong bất kỳ thảm họa nào dường như xã hội cần có sự quy trách nhiệm về sự đổ lỗi, trong đó một số nhóm hoặc cá nhân nhất định có thể được coi là những nhân vật anh hùng. Do đó, để cân bằng giữa khu vực địa lý phức tạp giữa hy vọng và đổ lỗi, chính phủ phải nhận thức được hiện tượng này để điều chỉnh phản ứng cảm xúc của cộng đồng đối với đại dịch, cũng như chống lại tin tức giả và thông tin sai lệch.

ột thành phần quan trọng khác để xem xét ảnh hưởng của chính phủ đối với người dân là việc thiết lập thời hạn cuối cùng hoặc nới lỏng các biện pháp hạn chế.

Mặc dù việc không biết ngày kết thúc cho các nỗ lực bảo vệ có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của tình huống, do đó có thể xây dựng sự tuân thủ các biện pháp đó, nhưng cũng có thể việc không có thời hạn có thể làm tăng lo lắng và các biến chứng tâm lý khác, sự bất ổn của tương lai. Điều ngược lại cũng có thể áp dụng: thời hạn cũng có thể tạo ra ấn tượng rằng trường hợp khẩn cấp có giới hạn về thời gian và không đặc biệt nghiêm trọng. Ngoài ra, thời hạn có thể làm phát triển kỳ vọng trong dân chúng, nếu không được đáp ứng, có thể làm giảm sự chấp nhận của mọi người đối với các thủ tục cần thiết, sự tin tưởng vào chính quyền và tuân thủ giãn cách xã hội, một kết quả được gọi là "mệt mỏi cô lập xã hội".

45

TOÀN CẦU

Hỗ trợ tài chính Đối với những căng thẳng về tài chính trong đại dịch COVID-19, chính phủ mỗi quốc gia nên hỗ trợ tài chính cho những người dễ bị tổn thương trong bối cảnh này, bao gồm cả những người làm việc tự do và những người có thu nhập thấp hơn. Điều quan trọng nữa là chuẩn bị một kế hoạch kinh tế trong và sau khi cách ly, để giảm bớt căng thẳng về sự không chắc chắn trong tương lai. Hơn nữa, nhằm mục đích giảm bớt gánh nặng kinh tế mà đặc biệt là nhiều nhóm trong cộng đồng phải đối mặt, chi phí y tế liên quan đến COVID-19 cho bệnh nhân có kết quả khẳng định và nghi ngờ nên được chính phủ trợ cấp.

Chiến lược này cũng có thể đảm bảo rằng các cá nhân được chăm sóc y tế và do đó thúc đẩy sự bình đẳng về sức khỏe và kiểm soát bệnh tật giữa các nhóm dễ bị tổn thương hơn.

46

Các chiến lượ c nhằm cả cá i

nh ân

thiệ ns ức kh ỏe tâ m

ần th

rong bối cảnh khó khăn này, có nhiều cách mà cá nhân có thể cố gắng cải thiện hạnh phúc của họ. Không nghi ngờ gì nữa, việc duy trì sự quan tâm và động lực là điều khó khăn đối với những người bị rối loạn sức khỏe tâm thần hoặc những người đang gặp khó khăn về tài chính. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã gợi ý rằng việc nuôi dưỡng tư duy thích ứng liên quan đến căng thẳng có thể tạo ra những tác động tích cực đến cách mọi người đối phó với cảm xúc của họ đồng thời có thể làm giảm các triệu chứng thể chất bất lợi và tăng cường chức năng sinh lý khi bị căng thẳng cấp tính.

Trên thực tế, căng thẳng và mất đi sự hài lòng trong cuộc sống có liên quan đến mức độ viêm cao hơn, làm tăng tỷ lệ mắc bệnh.

Hơn nữa, một nghiên cứu với các sinh viên đã đi làm cho thấy rằng có nhiều chiến lược điều chỉnh cảm xúc có thể hữu ích trong giai đoạn này bao gồm tìm kiếm và tiếp cận với kết nối xã hội, chẳng hạn như bạn bè hoặc gia đình, hoặc thậm chí làm tình nguyện, vì giảm cảm giác cô đơn và tăng cường sự thân thuộc là rất quan trọng để ngăn ngừa tự tử. Giữ bản thân cam kết với những thứ khác (sở thích, âm nhạc, đọc sách, phim và truyền hình và trang trí nhà cửa) và tham gia vào các hoạt động thú vị để cải thiện tâm trạng của một người cũng đã được đề xuất. Là các hoạt động phức tạp và đa thành phần, nghệ thuật và thủ công có liên quan nhiều đến việc giảm nguy cơ phát triển các rối loạn sức khỏe tâm thần. Người ta nghi ngờ rằng các hoạt động này điều chỉnh một số chất dẫn truyền thần kinh, cũng như mức cortisol, và kích thích sự dẻo dai thần kinh. Do đó, họ cung cấp khả năng thể hiện và điều tiết cảm xúc.

47

TOÀN CẦU

Khi COVID-19 bùng phát đã hạn chế nghiêm trọng việc di chuyển của mọi người, các hoạt động ngoài trời bị hạn chế, tuy nhiên điều đó không có nghĩa là hoạt động thể chất cũng cần bị hạn chế. Các bài tập thể chất có liên quan chặt chẽ đến những tác động tích cực tới sức khỏe tinh thần và thể chất. Do đó, tập thể dục tại nhà là một giải pháp thay thế dễ tiếp cận và dễ dàng, không chỉ bao gồm đi bộ và chạy mà còn có một số lớp học trực tuyến và miễn phí về các phương thức thể thao khác nhau.

Một số chiến lược khác có thể góp phần cải thiện tình trạng sức khỏe tâm thần trong tình hình hiện tại bao gồm ngồi thiền, đức tin, cầu nguyện, chơi game, nghe nhạc, nấu ăn và làm bánh, chăm sóc thú cưng hoặc làm vườn. Tầm quan trọng của việc duy trì một thói quen hoặc kế hoạch hàng ngày cũng đã được nhấn mạnh. Quản lý việc thu nhận thông tin, theo dõi tin tức ở mức tối thiểu để giảm mức độ lo lắng hoặc đơn giản là tuân theo các hướng dẫn chính thức để giữ an toàn và tôn trọng sự giãn cách xã hội cũng là những chiến lược cơ bản để giảm phản ứng với căng thẳng. Hơn nữa, giấc ngủ có tác động đáng kể đến sức khỏe tâm thần và phản ứng với căng thẳng và người dân cần được thông báo thường xuyên về tầm quan trọng của nó, đặc biệt là trong đại dịch COVID-19.

48

Các biện biện pháp pháp cụ cụ thể thể Các cho một một số số nhóm nhóm dễ dễ bị bị tổn tổn thương thương cho

Nhân viên y tế Xem xét nguy cơ về tình cảm và tâm thần mà nhân viên y tế phải đối mặt, cần có các hành động được thực hiện để bảo vệ và hỗ trợ nhóm này. Các nhà quản lý y tế nên đưa ra các bước chủ động để giúp nhân viên của họ đối phó với tình huống này, củng cố các nhóm khi cần thiết, trung thực về tình hình bệnh dịch và giám sát nhân viên của họ chặt chẽ hơn. Các biện pháp hỗ trợ như cuộc hẹn với nhà tâm lý học và bác sĩ tâm thần, đường dây nóng hỗ trợ tâm lý, các nhóm hỗ trợ và đọc tài liệu minh họa cơ chế đối phó để đối phó với các yếu tố gây căng thẳng cũng nên được cung cấp mà không bị kỳ thị.

Nhiều nhân viên y tế sợ về nhà và lây nhiễm cho gia đình của họ, điều quan trọng là phải thông báo cho họ về các biện pháp an toàn có thể giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm. Bệnh viện cũng có thể cung cấp chỗ để người lao động có thể nghỉ ngơi và nếu có thể, ghi lại lịch trình bệnh viện của họ để chia sẻ với gia đình của họ. Các thành viên gia đình của các nhân viên y tế nên được tiếp cận đặc biệt với xét nghiệm và điều trị, nếu cần.

Hơn nữa, một môi trường làm việc đầy đủ là điều cần thiết để giảm thiểu tác động đến sức khỏe tâm thần của đại dịch đối với các nhân viên y tế.

Trong vấn đề đó, cần có đầy đủ trang thiết bị bảo hộ các nhân (PPE) và các hướng dẫn chi tiết về việc sử dụng, số giờ giới hạn trong mỗi ca, phổ biến thông tin y tế thông qua nhiều nền tảng và ngôn ngữ, giáo dục về kỹ năng đối phó với những lo lắng tâm lý của bệnh nhân, trì hoãn các cuộc hẹn và phẫu thuật tự chọn. Và, nếu có thể, hãy tập hợp một lực lượng dự phòng bao gồm những người đã nghỉ hưu có năng lực và sinh viên đại học sắp tốt nghiệp cho những thời điểm có lượng bệnh nhân tăng cao. Cần phải đặc biệt chú ý đến các chiến lược phòng ngừa PTSD và nguy cơ tự tử liên quan của nó trong những tháng tiếp theo.

Cuối cùng, cần thừa nhận rằng việc xác định tác động tâm lý của đại dịch đối với các nhân viên y tế cũng rất quan trọng để kiểm soát chính COVID-19, vì sức khỏe tâm thần suy giảm ảnh hưởng đến sự chú ý, hiểu biết và ra quyết định của họ.

49

TOÀN CẦU

Người cao

tuổi

ét đến hậu quả đặc biệt bất lợi của việc mất kết nối xã hội ở người cao tuổi, lợi ích và thiệt hại của việc hạn chế đó phải được cân nhắc một cách thấu đáo và liên tục. Trong các viện và viện dưỡng lão, người cao tuổi nên được gặp gỡ người thân và bạn bè khỏe mạnh, miễn là các biện pháp vệ sinh được thực hiện đầy đủ. Nếu có thể, những người thân và bạn bè này có thể được xét nghiệm để tìm lây nhiễm SARS-CoV-2.

Hơn nữa, gia đình nên được khuyến khích liên hệ với người nhà của mình thường xuyên hơn, cũng như các tổ chức tình nguyện và các dự án cộng đồng nên hỗ trợ tương tự cho nhóm này. Thật vậy, chương trình tiếp cận bằng cuộc gọi điện thoại do Đại học Northwestern ở Chicago thúc đẩy

50

người cao niên vượt qua sự cô lập xã hội, đã được phát triển với mục đích giảm thiểu tình trạng mất kết nối xã hội ở người cao tuổi và mang lại sự gắn kết đáng kể với cộng đồng. Người lớn tuổi cũng phải được khuyến khích để rời khỏi phòng của họ hoặc thậm chí thực hiện các hoạt động ngoài trời khi có thể. Các bài tập và liệu pháp hành vi nhận thức trực tuyến cũng nên được cung cấp.

Cuối cùng, cộng đồng nên được khuyến khích không chạy theo nội dung chủ nghĩa thời đại và công nhận giá trị to lớn và sự đóng góp của những người cao tuổi cho xã hội. Hơn nữa, sự tiếp xúc giữa các thế hệ cần được khuyến khích, vì nó thúc đẩy các lợi ích về sức khỏe tâm thần cho cả hai bên liên quan.

United Nation kết hợp với các cơ quan khác đã cho ra cuốn sách “Bạn là người hùng của tôi” được thiết kế để giúp trẻ em từ 6 đến 11 tuổi đối phó với căng thẳng và lo lắng do đại dịch gây ra. Hơn nữa, các dịch vụ trực tuyến do các nhà tâm lý học cung cấp có thể hữu ích, đặc biệt là do xung đột gia đình, quấy rối, lạm dụng và các loại bạo lực khác.

húng tôi khuyến khích rằng trẻ em nên duy trì một thói quen lành mạnh với chu kỳ ngủ đầy đủ và hoạt động thể chất, đồng thời có thể sử dụng video để khuyến khích trẻ tập thể dục và vui chơi. Để ngăn chặn sự cô đơn, các gia đình có thể nắm bắt cơ hội này để thiết lập mối quan hệ tốt hơn với con cái của mình, mang lại cho chúng cảm giác thân thuộc trong gia đình. Ngoài ra, mạng xã hội nên được sử dụng để cho phép trẻ tương tác với bạn bè của mình. Tuy nhiên, phụ huynh nên theo dõi và kiểm soát thời gian sử dụng thiết bị cũng như nội dung được hiển thị trên Internet. Cha mẹ nên luôn nói chuyện với trẻ về hoàn cảnh hiện tại một cách rõ ràng và trực tiếp nhằm giảm thiểu cảm giác tiêu cực và giúp trẻ hiểu rõ hơn về đại dịch và thông tin nhận được từ Internet.

m e ẻ Tr

51

TOÀN CẦU

quảng cáo nên khuyến khích cộng đồng báo cáo các vụ việc. Một thông điệp tích cực, tập trung vào các giải pháp sẽ hiệu quả hơn trong những trường hợp này. Hơn nữa, các hệ thống dựa trên mã hóa để báo cáo các tình huống lạm dụng có thể được triển khai tại các hiệu thuốc, siêu thị hoặc thậm chí với các số điện thoại miễn phí. Cuối cùng, nhân viên y tế cần nhận thức được các dấu hiệu của bạo lực gia đình và các yếu tố nguy cơ liên quan, chẳng hạn như các thành viên trong gia đình lạm dụng chất kích thích.

52

Bạo

T U O K SPEA

lực

gia đìn h

Bạo lực gia đình là một vấn đề phức tạp với các thành phần văn hóa mạnh. Vì vậy, đòi hỏi sự kết hợp của nhiều biện pháp để bảo vệ người bị hại. Để cải thiện việc báo cáo bạo lực gia đình, điều quan trọng là phải đảm bảo có đường dây nóng và hệ thống báo cáo kỹ thuật số liên tục. Tuy nhiên, vì các nạn nhân có thể bị cô lập với thủ phạm của họ, nên các giải pháp thay thế khác phải được áp dụng. Ví dụ, gia đình, bạn bè và hàng xóm có vai trò thiết yếu trong việc tiết lộ bạo lực gia đình và các chiến dịch

Các hệ thống dựa trên mã hóa để báo cáo các tình huống lạm dụng có thể được triển khai tại các hiệu thuốc, siêu thị hoặc thậm chí với các số điện thoại miễn phí.

Sau khi báo cáo, tốc độ phản hồi là rất quan trọng đặc biệt là vì các nạn nhân và thủ phạm của họ có thể đang chia sẻ không gian trong đại dịch. Theo đó, bạo lực gia đình phải được đưa vào phản ứng của nhà hoạch định chính sách đối với đại dịch, đảm bảo tài chính, nhân lực và các biện pháp bảo vệ cho nạn nhân.

Hơn nữa, dân chúng nên được thông báo về tốc độ bắt giữ, điều đó làm tăng cơ hội cho nạn nhân và những người chứng kiến báo cáo tội ác. Cuối cùng, khuyến khích các sáng kiến để cung cấp hỗ trợ xã hội, vận động và chăm sóc sức khỏe tâm lý và thể chất cho các nạn nhân là rất quan trọng.

Một số nạn nhân sẽ không trình báo về bạo lực gia đình vì một số lý do, chẳng hạn như sợ hãi, phụ thuộc kinh tế và sự bảo vệ của thủ phạm. Trong những trường hợp này, các nhóm hỗ trợ và giúp đỡ của bạn bè và gia đình là đặc biệt quan trọng để giảm tác động đến sức khỏe tâm thần của hành vi lạm dụng.

NO NO MEANS

53

a

ng

Làm

độ

t

ro

54

o

ể

la

ệ

n

c

th

h nghi ệp v n a à n do gư để h i k l à m n ờ o à v à o t i

i

n

TIÊU ĐIỂM

ng

đại

dịc h CO

D I V

9 1 -

A Ngư ời lao đ ộng Người lao động nên biết, hiểu và tuân thủ các chính sách và thực hành tại nơi làm việc của mình. Nếu cần, hãy hỏi người giám sát để biết thêm thông tin.

Nếu bạn đã tiếp xúc gần với một người nào đó được biết hoặc nghi ngờ nhiễm COVID-19, hãy liên hệ với cơ quan y tế địa phương. Họ có thể giúp bạn xác định xem bạn có nên tiếp tục đi làm hay không. Làm điều này ngay cả khi bạn không có triệu chứng.

01

Hãy ở nhà nếu bạn bị ốm + Tự theo dõi các triệu chứng COVID-19 + Nếu bạn xuất hiện các triệu chứng, hãy ở nhà và cách ly bản thân ngay lập tức: o ngay cả khi các triệu chứng của bạn ở mức độ nhẹ o ngay cả khi bạn chỉ có một triệu chứng + Liên hệ với nhân viên y tế hoặc cơ quan y tế địa phương và làm theo lời khuyên của họ, ngay cả khi bạn là nhân viên chủ chốt của công ty.

02

Nếu bạn bị ốm tại nơi làm việc

+ Nói với cấp trên của bạn và hỏi về quy trình thích hợp cần tuân theo tại nơi làm việc cho đến khi bạn có thể trở về nhà an toàn. Điều này có thể bao gồm: o cách ly trong một phòng hoặc khu vực được chỉ định o tránh sử dụng phương tiện công cộng để về nhà + Sau khi về nhà, hãy tự cách ly bản thân: o ngay cả khi các triệu chứng của bạn ở mức nhẹ o ngay cả khi bạn chỉ có một triệu chứng + Liên hệ với nhân viên y tế hoặc cơ quan y tế địa phương và làm theo lời khuyên của họ, ngay cả khi bạn là nhân viên chủ chốt của công ty.

55

TIÊU ĐIỂM

03

Thực hành tốt công tác vệ sinh + Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây. Nếu không có xà phòng và nước, hãy sử dụng dung dịch rửa tay có chứa ít nhất 60% cồn. + Tránh chạm vào mắt, mũi và miệng. + Đeo khẩu trang vải hoặc tấm che mặt khi bạn không thể duy trì khoảng cách 2m với những người khác một cách nhất quán. + Khi ho hoặc hắt hơi: o che miệng và mũi bằng cánh tay hoặc khăn giấy để giảm sự lây lan

04

o vứt ngay khăn giấy đã sử dụng vào thùng rác và rửa tay ngay sau đó

Bảo vệ bản thân và những người khác

+ Tránh chạm vào các bề mặt hoặc đồ vật mà mọi người thường xuyên chạm vào. + Nếu bạn có nguy cơ mắc bệnh cao, hãy ở nhà nhiều nhất có thể và tránh những nơi đông đúc. Những người có nguy cơ bao gồm: o người lớn tuổi (nguy cơ gia tăng theo từng thập kỷ, đặc biệt là trên 60 tuổi) o những người ở mọi lứa tuổi mắc các bệnh mãn tính, chẳng hạn như: > bệnh phổi > bệnh tim > huyết áp cao > bệnh tiểu đường > bệnh thận > bệnh gan > sa sút trí tuệ > đột quỵ

56

o những người ở mọi lứa tuổi bị suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như những người > với một tình trạng y tế tiềm ẩn, chẳng hạn như ung thư > dùng thuốc làm giảm hệ thống miễn dịch, chẳng hạn như hóa trị liệu o những người béo phì (BMI > 40) + Nếu bạn sống với một người nào đó có nguy cơ mắc bệnh cao, hãy cân nhắc đến việc giãn cách trong nhà của bạn. + Khi sử dụng phương tiện công cộng để đến nơi làm việc, hãy cố gắng tránh: o những nơi đông đúc o di chuyển trong giờ cao điểm + Nếu đi làm bằng xe riêng với người khác: o kéo cửa sổ xuống o giới hạn số lượng người o cân nhắc việc yêu cầu tất cả mọi người đeo khẩu trang hoặc tấm chắn + Biết cách sử dụng an toàn và khi nào sử dụng: o bất kỳ thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE) nào được khuyến nghị cho nơi làm việc o khẩu trang tại nơi làm việc + Tuân thủ các chính sách của nơi làm việc và lời khuyên của cơ quan y tế địa phương.

57

TIÊU ĐIỂM

05

Giữ không gian làm việc của bạn sạch sẽ + Làm sạch và khử trùng các bề mặt thường xuyên chạm vào, chẳng hạn như: o bàn

o nút thanh máy

o điện thoại

o bàn nhà hàng

o bàn phím

o máy quẹt thẻ tín dụng/thẻ ghi nợ

o máy tính tiền

o quầy dịch vụ khách hàng

o bề mặt làm việc

o tay nắm cửa

+ Sử dụng các sản phẩm làm sạch và khử trùng 2 trong 1, chẳng hạn như dung dịch khử trùng hoặc khăn lau bán sẵn trên thị trường, nếu có + Khử trùng các thiết bị điện tử thường dùng bằng cồn (ví dụ, khăn ướt có cồn) hàng ngày. o Đảm bảo rằng thiết bị của bạn có thể chịu được việc sử dụng chất lỏng để khử trùng.

58

06

Giữ khoảng cách + Giữ khoảng cách ít nhất 2m với những người khác, kể cả đồng nghiệp và khách hàng. o Hạn chế tiếp xúc gần trong thời gian ngắn nhất có thể. o Đeo khẩu trang khi bạn không thể duy trì khoảng cách 2m với người khác. + Tăng khoảng cách giữa bàn làm việc. + Sử dụng các rào cản vật lý như màn chắn bằng tấm mica. + Hạn chế hoặc hủy bỏ các hoạt động cần tiếp xúc gần, chẳng hạn như các cuộc họp nhóm và bữa ăn tập thể.

07

Chăm sóc sức khỏe tinh thần của bạn + Nói chuyện với gia đình, bạn bè và đồng nghiệp của bạn về mối quan tâm của bạn và của họ. + Yêu cầu trợ giúp nếu bạn cảm thấy quá tải. + Tìm kiếm sự hỗ trợ từ chương trình hỗ trợ nhân viên nếu nơi làm việc của bạn có chương trình này. + Tham khảo các nguồn thông tin về sức khỏe tâm thần và tình cảm

59

TIÊU ĐIỂM

B C hủ do an h nghiệ p + Trao đổi cởi mở về COVID-19 và tác động đối với nơi làm việc, nhân viên và gia đình của họ. + Khuyến khích nhân viên chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần của mình. + Tham gia vào ủy ban an toàn và sức khỏe nghề nghiệp, nếu có hoặc đại diện: o xem xét rủi ro tại nơi làm việc o cung cấp thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE) khi cần thiết o đào tạo nhân viên sử dụng PPE

01

Các nguy cơ ở nơi làm việc + Tiếp xúc gần COVID-19 lây lan phổ biến nhất qua đường hô hấp (ho, hắt hơi, cười hoặc nói) khi tiếp xúc gần (trong vòng 2m). COVID-19 có thể lây lan bởi những người bị nhiễm bệnh có các triệu chứng nhẹ hoặc chưa có hoặc có thể không bao giờ có các triệu chứng. + Nơi làm việc có mức độ tiếp xúc cao được cho là nhiều rủi ro hơn o Nhân viên có tiếp xúc gần với khách hàng hoặc các nhân viên khác trong suốt ca làm việc của họ không? o Khách hàng có tiếp xúc gần với các khách hàng khác không? + Khả năng lây lan giữa người với người tăng theo thời tiếp xúc gần (có thể tăng lên qua nhiều lần tiếp xúc) o Nhân viên có tiếp xúc lâu với khách hàng hoặc các nhân viên khác không? o Khách hàng có tiếp xúc lâu với các khách hàng khác không? + Nơi đông đúc được cho là có nhiều rủi ro hơn o Doanh nghiệp/nơi làm việc có thường xuyên đông đúc (mật độ người cao) không? + Một không gian hạn chế trong nhà được cho là có nhiều rủi ro hơn o Nơi làm việc trong nhà hay ngoài trời? Nếu ở trong nhà, cửa sổ có thể mở không?

60

+ Chạm vào thứ gì đó có vi-rút COVID-19 cũng có thể lây lan khi chạm vào vật gì có vi-rút sau đó đưa tay lên miệng, mũi hoặc mắt của bạn trước khi rửa tay. + Tần suất tiếp xúc cao hơn với các bề mặt hay chạm vào (tay nắm cửa, quầy dịch vụ, máy thanh toán thẻ) được cho là có nhiều rủi ro hơn o Nhân viên có thường xuyên tiếp xúc với các bề mặt thường xuyên bị người khác chạm vào không? o Khách hàng có thường xuyên tiếp với các bề mặt hay chạm vào không? o Việc bố trí nơi làm việc có cho phép nhân viên/khách hàng rửa và/hoặc vệ sinh tay của họ trước và sau khi tiếp xúc với các bề mặt tiếp xúc nhiều (ví dụ, tiếp cận các trạm/vật dụng vệ sinh tay) không? + Nhân viên và khách hàng thuộc nhóm rủi ro cao hơn

o COVID-19 có thể gây ra bệnh nặng hơn ở những người từ 65 tuổi trở lên và những người có hệ miễn dịch bị suy giảm hoặc các bệnh lý tiềm ẩn khác.

o Bạn có biết liệu nhân viên của mình có thuộc bất kỳ nhóm rủi ro cao nào không?

LƯU Ý: Người sử dụng lao động không thể biết tình trạng sức khỏe của từng nhân viên và không nhất thiết được phép biết thông tin này.

Nhân viên có thể tiết lộ bí mật tình trạng sức khỏe cho người sử dụng lao động để có thể thực hiện các biện pháp phù hợp.

61

TIÊU ĐIỂM

+ Thực hành vệ sinh không phù hợp o Sự lây lan COVID-19 có thể xảy ra khi không tuân thủ nhất quán các biện pháp. o Khách hàng của bạn có khả năng tuân thủ các thực hành vệ sinh như rửa tay thường xuyên, phép lịch sự khi ho hặc hắt hơi, và xác định khi nào họ cảm thấy ốm và ở nhà không? Ví dụ, trẻ nhỏ ít có khả năng thực hiện những hoạt động này hơn.

+ Giảm rủi ro tại nơi làm việc Giãn cách mọi người với nhau, giảm tiếp xúc với các bề mặt hay chạm vào và sử dụng các tấm chắn mica là những cách bảo vệ đơn giản để giảm thiểu rủi ro. Các biện pháp bảo vệ ít hơn dựa vào các tuân thủ nhất quán các thực hành của từng cá nhân, chẳng hạn như: > làm sạch và khử trùng > sử dụng thiết bị bảo vệ cá nhân (PPE) > đeo khẩu trang hoặc tấm chắn

62

02

Không để khách hàng và nhân viên bị ốm đến nơi làm việc + Nói rõ với nhân viên và khách hàng rằng họ không nên tới nơi làm việc nếu cảm thấy không khỏe, ngay cả khi các triệu chứng nhẹ. o Dán các biển báo ở chỗ dễ nhìn hoặc có người ở cửa ra vào để nhắc nhở mọi người. o Cân nhắc việc sàng lọc nhân viên phát hiện các dấu hiệu của COVID-19 trước khi họ bước vào nơi làm việc. o Cân nhắc hỏi khách hàng xem họ có bị ốm hoặc có các triệu chứng của COVID-19 khi thực hiện và xác nhận các cuộc hẹn. + Nhắc nhở nhân viên tự theo dõi các triệu chứng tại nơi làm việc và ở nhà. o Yêu cầu nhân viên ở nhà nếu họ bị ốm. o Nhân viên chỉ nên quay trở lại nơi làm việc sau khi đã đáp ứng các tiêu chí cách ly, với sự tham vấn của các cơ quan y tế địa phương. + Đảm bảo rằng người lao động biết phải làm gì nếu họ bị ốm tại nơi làm việc. + Bố trí sẵn một không gian để nhân viên bị bệnh có thể cách ly khỏi những người khác trong lúc được sắp xếp để về nhà. Lên phương án để nhân viên có thể về nhà mà không sử dụng phương tiện giao thông công cộng.

+ Điều chỉnh chính sách nghỉ phép cá nhân và nghỉ ốm để nhân viên có thể: o

ở nhà khi bị ốm

o

tiến hành xét nghiệm COVID-19

o

bị cách ly (tự cách ly)

o

chăm sóc con hoặc người nhà bị ốm

o

nghỉ ốm mà không có giấy khám bệnh

63

TIÊU ĐIỂM

03

Thúc đẩy các thực hành lành mạnh Thúc đẩy và tạo điều kiện cho các thực hành phòng ngừa cá nhân. Mọi người đều đóng góp một phần vào việc làm cho nơi làm việc an toàn hơn, bao gồm chủ lao động, nhân viên, nhà thầu, khách hàng và tất cả những người khác tiếp xúc với nơi làm việc/ doanh nghiệp. + Cho nhân viên và khách hàng biết bạn đang làm gì để ngăn chặn COVID-19 tại nơi làm việc.

Sử dụng các dấu hiệu khuyến khích thực hành lành mạnh, chẳng hạn như: o rửa tay o ho hoặc hắt hơi vào cánh tay hoặc khăn giấy o thực hiện giãn cách giữa các cá nhân + Đảm bảo bảng chỉ dẫn phù hợp với trình độ và ngôn ngữ của nhân viên và khách hàng. + Cung cấp dung dịch sát trùng tay chứa ít nhất 60% cồn tại các khu vực đông người qua lại và các bề mặt thường xuyên chạm vào. + Đảm bảo tất cả các phòng vệ sinh luôn có đầy đủ: o dung dịch xà phòng o khăn giấy hoặc máy sấy tay + Khuyến khích rửa tay trong các giờ nghỉ.

+ Tập huấn cho nhân viên về phòng chống COVID-19.

Nhân viên và khách hàng nên đeo khẩu trang khi họ không thể thường xuyên duy trì khoảng cách 2m với những người khác. o Tham khảo ý kiến của nhóm an toàn và sức khỏe nghề nghiệp và cơ quan y tế địa phương trước khi đưa ra các chính sách đeo khẩu trang đến nơi làm việc.

64

+ Xác định các bề mặt và khu vực dùng chung mà mọi người thường xuyên tiếp xúc với những người khác. o Làm sạch và khử trùng những khu vực này thường xuyên hơn.

+ Không khuyến khích các cuộc họp nhóm trực tiếp và các buổi họp mặt thân mật. + Thúc đẩy tăng cường làm sạch và khử trùng môi trường làm việc của nhân viên. o Cung cấp khăn lau khử trùng để nhân viên có thể làm sạch và khử trùng máy tính của họ. + Hỗ trợ và khuyến khích nhân viên chăm sóc sức khỏe tinh thần của mình. + Cân nhắc yêu cầu nhân viên xác nhận thời gian tới và thời gian rời khỏi nơi làm việc để có thể liên hệ với họ trong trường hợp nơi làm việc bị phơi nhiễm. + Luôn cập nhật thông tin liên lạc khẩn cấp cho nhân viên.

65

TIÊU ĐIỂM

04

Bố trí lại không gian và mô hình kinh doanh để thúc đẩy giãn cách và hạn chế tiếp xúc

Một số người có thể dễ tiếp xúc với COVID-19 hơn do công việc của họ yêu cầu phải tiếp xúc với nhiều người. Điều này làm tăng cơ hội tiếp xúc với người có COVID-19. Duy trì khoảng cách ít nhất 2m với người khác (giãn cách) là một trong những cách hiệu quả nhất để giảm sự lây lan của bệnh tật. + Nếu có thể, hãy áp dụng các mô hình kinh doanh không tiếp xúc, chẳng hạn như: o Phục vụ khách hàng qua điện thoại hoặc trực tuyến. o Cung cấp dịch vụ đón, trả ở ven đường xe qua hoặc giao hàng. + Cân nhắc sắp xếp công việc làm giảm tiếp xúc xã hội, chẳng hạn như: o làm việc từ xa o thời gian linh hoạt o sắp xếp thời gian bắt đầu làm việc so le o ưu tiên sử dụng nhiều hơn email và hội nghị từ xa o cung cấp dịch vụ ngoài trời + Giúp mọi người tạo thói quen giữ khoảng cách khi tiếp xúc bằng cách: o tăng khoảng cách giữa mọi người, chẳng hạn như khi xếp hàng, các bàn nhà hàng, các bàn làm việc và máy tính

66

o thay đổi luồng giao thông đi bộ, nếu có thể, khuyến khích mọi người đi theo một hướng qua nơi làm việc o sử dụng các dấu hiệu trực quan để khuyến khích khoảng cách 2m (ví dụ: biển báo, dấu trên sàn)

+ Hạn chế số lượng tiếp xúc trực tiếp mà nhân viên và khách hàng của bạn có thể có với những người khác tại nơi làm việc. o Cho phép ít nhân viên và khách hàng hơn tại nơi làm việc cùng một lúc.

o Đóng hoặc hạn chế quyền sử dụng các khu vực chung không cần thiết. o Giãn giờ làm việc hoặc ngày làm việc để giảm số lượng tiếp xúc.

+ Bố trí một không gian nơi nhân viên hoặc khách hàng có thể bị cách ly với những người khác nếu họ biểu hiện các triệu chứng và chưa thể rời khỏi nơi làm việc. + Giảm số lượng bề mặt thông thường hay chạm vào bằng cách: o để cửa mở sẵn o cung cấp các thùng chứa chất thải không cần chạm vào + Hạn chế sử dụng thiết bị dùng chung không cần thiết. + Cung cấp các phương thức thanh toán không tiếp xúc (giảm thiểu việc sử dụng tiền mặt) nếu có thể. + Thực hiện giãn cách giữa người lao động hoặc khách hàng (ví dụ, quầy làm việc hoặc màn chắn bằng tấm mica).

67

TIÊU ĐIỂM

05

Những chuyến công tác

+ Hủy hoặc hoãn tất cả các chuyến công tác không cần thiết. + Nếu phải đi công tác khi quay về: o Có thể tiếp tục làm việc nếu trở về từ vùng không có dịch đang lưu hành và họ không tiếp xúc với người có nguy cơ hoặc có các triệu chứng của COVID-19. o Có thể tự cách ly khi công việc không thực sự cần thiết phải tới nơi làm việc.

68

Ở một số cơ quan, việc giãn cách có thể không thực hiện được nên sử dụng phương pháp tiếp cận "PHÂN TẦNG" bằng cách kết hợp nhiều biện pháp để tối đa hóa độ an toàn và giảm nguy cơ lây lan COVID-19.

69

PHÒNG NGỪA RỦI RO

NƠI LÀM VIỆC G I Ả M N G U Y C Ơ L Â Y L A N C O V I D- 1 9

Tăng cường thông gió

*

Mở cửa sổ nếu có thể và khi thời tiết cho phép.

*

Làm việc bên ngoài khi có thể.

Duy trì nơi làm việc sạch sẽ và an toàn Giảm rủi ro do tiếp xúc với các bề mặt mà người khác thường xuyên chạm vào bằng cách:

* * * * 70

Thiết lập các quy trình làm sạch và khử trùng thích hợp.

Làm sạch và khử trùng các khu vực làm việc có lưu lượng người qua lại cao và các bề mặt mọi người thường xuyên chạm vào.

Làm sạch và khử trùng các thiết bị dùng chung cần thiết trước và sau khi sử dụng.

*

Sử dụng chất khử trùng bề mặt cứng đã được phê duyệt

*

Thiết lập một quy trình làm sạch và khử trùng để được tuân thủ nếu một nhân viên xuất hiện các triệu chứng.

*

Nếu có, hãy chọn các sản phẩm làm sạch và khử trùng 2 trong 1, chẳng hạn như khăn lau hoặc dung dịch khử trùng thương mại.

Luôn sẵn sàng các sản phẩm làm sạch và khử trùng để nhân viên sử dụng.

Giảm rủi ro cho những người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn Bố trí khu vực đặc biệt cho nhân viên và khách hàng có nguy cơ mắc hơn hoặc những người sống chung với những người có nguy cơ mắc bệnh.

* * *

Cho phép nhân viên làm việc từ xa, nếu có thể.

Bố trí giờ mua sắm dành riêng cho người lớn tuổi và những người dễ bị tổn thương khác.

Nếu có thể, hãy bố trí số người làm việc phù hợp bằng cách phân công lại vai trò và nhiệm vụ cho nhân viên.

Hỗ trợ sức khỏe tinh thần và chăm sóc sức khỏe tại nơi làm việc cho nhân viên

* * *

Cung cấp thông tin, nguồn lực và công cụ đáng tin cậy về việc chăm sóc sức khỏe tinh thần và thể chất trong đại dịch COVID-19.

Hiểu rằng nhân viên của bạn có những cam kết khác có thể ảnh hưởng đến khả năng làm việc và mức độ căng thẳng của họ (ví dụ, chăm sóc các thành viên trong gia đình).

Nhận biết rằng nhân viên của bạn có thể bị kỳ thị vì tiếp tục làm việc bên ngoài gia đình.

71

PHÒNG NGỪA RỦI RO

*

Nên sử dụng khẩu trang không dùng cho cán bộ y tế khi bạn không thể thường xuyên duy trì khoảng cách 2m với những người khác, đặc biệt là trong môi trường đông đúc.

*

Đeo khẩu trang không dùng cho cán bộ y tế có thể giúp ngăn một người vô tình nhiễm COVID-19 lây lan COVID-19 cho người khác.

Khẩu trang không dùng cho cán bộ y tế

* *

Xem xét các yêu cầu nghề nghiệp của nhân viên. Đánh giá xem việc đeo khẩu trang tại nơi làm việc có thể gây ra các thương tổn về thể chất hay không chẳng hạn như:

*

Điều quan trọng là khẩu trang vừa vặn và đeo theo đúng quy cách.

*

Khẩu trang có thể không phù hợp với tất cả các loại nghề nghiệp

>

*

Khi xem xét các chính sách về khẩu trang tại nơi làm việc của bạn: Tham khảo ý kiến trước với cơ quan y tế địa phương của bạn và, nếu bạn có nhóm an toàn và sức khỏe nghề nghiệp của bạn. Chuyên gia y tế sẽ đưa ra các khuyến nghị dựa trên một số yếu tố. Các đề xuất có thể thay đổi tùy theo từng địa điểm.

>

72

*

cản trở khả năng nhìn hoặc nói rõ ràng vô tình bị tai nạn mắc kẹt trong thiết bị mà người đeo khẩu trang đang vận hành

Xem xét các tác động tâm lý tiềm ẩn của khẩu trang tế đối với các nhân viên hoặc khách hàng khác (ví dụ, thiết kế/cấu tạo của khẩu trang, truyền thông, v.v.)

chưa Các ví dụ trên đây về các biện pháp giảm thiểu rủi ro và sáng phải là toàn diện. Bạn nên tìm ra những cách thích ứng khuyên tạo để giảm thiểu rủi ro tại nơi làm việc phù hợp với lời về sức khỏe cộng đồng và tôn trọng người lao động.

73

PHÒNG NGỪA RỦI RO

74

75

LỜI KHUYÊN AN TOÀN

76

Các tài liệu sử dụng được trích nguồn từ: 1. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2020.566212/full 2. https://www.canada.ca/en/public-health/services/diseases/2019-novel-coronavirus-infection/prevention-risks/guidance-workplaces-covid-19.html 3. FDA, WHO, EMA, The New York Times, BBC, Biospace, Yale Medicine, CDC, Bộ Y Tế

77

www.iirr.vn

Ảnh: Stephens