Najnowszy numer Tygodnika PLUS w New Jersey

TYGODNIK W NEW JERSEY I PENSYLWANII

6 listopada 2025 nr 45 (900) November 6, 2025

Czy opieka zdrowotna bez ubezpieczenia może być tańsza?

W obliczu rosnących składek na ubezpieczenia zdrowotne w Stanach Zjednoczonych coraz więcej osób zastanawia się, czy płacenie za opiekę medyczną z własnej kieszeni może być tańsze niż posiadanie ubezpieczenia?

Krótka odpowiedź brzmi: czasami tak, ale rzadko – i wiąże się z poważnym ryzykiem finansowym.

Niektóre szpitale i przychodnie oferują zniżki dla pacjentów płacących gotówką, którzy rezygnują z ubezpieczenia. Federalne przepisy zobowiązują szpitale do publicznego udostępniania cenników dla takich pacjentów. Test alergiczny czy zdjęcie rentgenowskie może być w ten sposób o kilkaset dolarów tańsze, szczególnie dla osób z wysokimi progami własnych wydatków w polisach. Organizacje non-profit muszą też oferować darmową lub zniżkową opiekę osobom, których nie stać na leczenie.

Problem polega jednak na tym, że płacąc poza systemem ubezpieczeniowym, pacjent nie zbliża się do limitu rocznych wydatków własnych. Jeśli niespodziewanie zachoruje i będzie potrzebował więcej wizyt lekarskich

niż zakładał, może znaleźć się w znacznie gorszej sytuacji finansowej.

Rosyjska ruletka

„Trzeba być bardzo ostrożnym” –ostrzega Stacie Dusetzina, profesor polityki zdrowotnej z Uniwersytetu Vanderbilt w Nashville.„Cena, którą płacisz gotówką, nawet jeśli daje ci jakąś reklamowaną zniżkę, może być wyższa niż to, co faktycznie zapłaciłbyś przez ubezpieczenie zdrowotne”.

Eksperci podkreślają, że ubezpieczenie daje istotne zabezpieczenia: limity wydatków własnych, dostęp do wynegocjowanych stawek oraz darmową opiekę profilaktyczną, jak badania przesiewowe w kierunku raka czy szczepienia. Pacjenci bez ubezpieczenia tracą dostęp do tych negocjowanych stawek – historycznie ceny wywoławcze dla osób płacących gotówką były nawet dwukrotnie wyższe niż stawki ubezpieczeniowe.

Michele Johnson z Tennessee Justice Center, organizacji pomagającej w sporach o rachunki medyczne, porównuje płacenie bez ubezpieczenia do rosyjskiej ruletki.„Jako amerykańscy

Miliony Amerykanów bez pomocy żywnościowej od 1 listopada

Departament Rolnictwa USA (USDA) ogłosił, że od 1 listopada nie zostaną wypłacone żadne federalne świadczenia w ramach programu pomocy żywnościowej SNAP, który co miesiąc pomaga w zakupach spożywczych około jednej ósmej Amerykanów. To dramatyczny sygnał w przedłużającym się impasie budżetowym, który od początku października sparaliżował działanie administracji federalnej.

„Studnia wyschła” – głosi komunikat opublikowany przez USDA. „Na ten moment żadne świadczenia nie zostaną wypłacone 1 listopada. Zbliżamy się do punktu zwrotnego dla senatorów Partii Demokratycznej”.

Administracja prezydenta Donalda Trumpa zdecydowała, że nie sięgnie po około 5 miliardów dolarów z funduszu rezerwowego, który mógłby utrzymać wypłaty świadczeń SNAP jeszcze przez listo-

konsumenci jesteśmy przyzwyczajeni do negocjowania najlepszej oferty. W służbie zdrowia to nie działa tak” – tłumaczy. „Jeśli jesteś zdrowy, w zasadzie stawiasz wszystko na jedną kartę w nadziei, że nie zachorujesz”.

Gdy pojawi się nagły wypadek Oszczędności mogą błyskawicznie zniknąć w razie nieprzewidzianego wypadku. Wizyty na pogotowiu, pobyty w szpitalu czy operacje –nawet po zniżkach – mogą kosztować dziesiątki tysięcy dolarów. Co gorsza, zapisanie się na ubezpieczenie po wystąpieniu nagłego wypadku jest zwykle niemożliwe, a okres zapisów jest ograniczony – w większości stanów trwa od 1 listopada do 15 stycznia.

„W efekcie zostajesz z problemem nie tylko wizyt nagłych, ale całej opieki następczej“ – wyjaśnia Johnson.

Pułapka pozornych oszczędności

Dla zdrowych osób płacenie gotówką może być rozsądnym rozwiązaniem przy przewidywalnych, tańszych usługach – jak zdjęcie rentgenowskie czy CT. Podobnie często dzieje się z lekami generycznymi, które można taniej kupić płacąc gotówką niż przez ubezpieczenie. Problem w tym, że ta kalkulacja działa tylko dopóty, dopóki rzeczywiście pozostajemy zdrowi.

„Żaden z tych sposobów nie jest szczególnie użyteczny dla ludzi, którzy nie są zdrowi i prawdopodobnie będą intensywnie korzystać z opieki zdrowotnej” – podkreśla Lawrence Gostin, dyrektor O’Neill Institute for National and Global Health Law na Georgetown University.

Paradoks jest oczywisty: osoby

zdrowe, które faktycznie mogłyby zaoszczędzić płacąc gotówką, po prostu rzadko korzystają z usług medycznych. Z kolei ci, którzy regularnie chodzą do lekarzy, mają przewlekłe choroby lub wymagają stałej opieki specjalistycznej, są dokładnie tymi osobami, dla których rezygnacja z ubezpieczenia byłaby finansową katastrofą. Co więcej, nikt nie wie, kiedy z osoby zdrowej stanie się pacjentem wymagającym kosztownego leczenia. Wypadek samochodowy, nieoczekiwana diagnoza nowotworu, nagłe problemy kardiologiczne – takie sytuacje nie wysyłają wcześniejszego ostrzeżenia. A gdy już się pojawią, jest za późno na wykupienie ubezpieczenia.

Realne koszty bez ochrony

Liczby mówią same za siebie. Prosty pobyt na pogotowiu może kosztować kilka tysięcy dolarów. Appendektomia – usunięcie wyrostka robaczkowego – to wydatek rzędu 15-30 tysięcy dolarów. Poważniejsze operacje czy leczenie onkologiczne? Setki tysięcy dolarów. Dla osoby nieubezpieczonej to pełna kwota do zapłaty, podczas gdy ubezpieczeni płacą jedynie do limitu rocznych wydatków własnych – zwykle 8-9 tysięcy dolarów rocznie.

Eksperci zalecają sprawdzenie, czy w okolicy działa dotowany ośrodek zdrowia, oferujący tanią opiekę dla osób nieubezpieczonych. Przed umówieniem się na zabieg warto zadzwonić do działu rozliczeń i zadać szczegółowe pytania o terminy płatności oraz dostępne plany ratalne.

Gostin podsumowuje: „Opcja samodzielnego płacenia będzie najbardziej atrakcyjna dla zdrowych i zamożnych pacjentów, którzy mogą zrezygnować z odpowiedniego ubezpieczenia zdrowotnego“.

pad. W rezultacie miliony rodzin mogą zostać pozbawione pomocy w zakupie podstawowych produktów żywnościowych. Program SNAP (Supplemental Nutrition Assistance Program) jest jednym z filarów amerykańskiego systemu wsparcia socjalnego – z jego pomocy korzysta około 42 milionów osób. Podczas gdy rząd federalny zdołał jeszcze zabezpieczyć środki na wypłaty w październiku, dalsze przedłużanie się kryzysu politycznego może pogłębić skutki paraliżu w najbardziej dotkliwy sposób – uderzając w rodziny o najniższych dochodach.

90% Amerykanów ignoruje złotą zasadę emerytury

Dziewięciu na dziesięciu pracujących Amerykanów planuje zignorować jedną z najbardziej powszechnych rad finansowych dotyczących zabezpieczenia emerytalnego – wynika z najnowszego badania firmy inwestycyjnej Schroders. Eksperci od lat zalecają, by z pobieraniem świadczeń z Social Security czekać do 70. roku życia, co gwarantuje znacznie wyższe miesięczne wypłaty. Dlaczego więc przytłaczająca większość Amerykanów odrzuca tę radę?

System Social Security pozwala na rozpoczęcie pobierania świadczeń już w wieku 62 lat, czyli na pięć lat przed oficjalnym wiekiem emerytalnym wynoszącym obecnie 67 lat. Wczesne przejście na emeryturę ma jednak swoją cenę – miesięczne świadczenie jest niższe o około 30% w porównaniu z tym, co otrzymałaby ta sama osoba, czekając do pełnego wieku emerytalnego. Co ważne, ta

Republikańska administracja obarcza winą za sytuację demokratów, którzy z kolei odmawiają zgody na otwarcie rządu, dopóki republikanie nie zgodzą się przedłużyć wygasających dopłat w ramach ustawy Affordable Care Act. Obie strony obwiniają się nawzajem, a miliony Amerykanów z niepokojem czekają, jak długo potrwa ten polityczny impas.

Demokratyczni członkowie Kongresu zwrócili się do sekretarz rolnictwa Brooke Rollins o uruchomienie rezerwy budżetowej, która mogłaby pokryć listopadowe wypłaty świadczeń. Jednak

proporcja pozostaje niekorzystna przez całe życie – choć świadczenia są corocznie waloryzowane, osoba, która zaczęła pobierać emeryturę wcześniej, zawsze będzie otrzymywać mniej, niż gdyby zaczęła później.

Z kolei odłożenie emerytury do 70. roku życia oznacza około 24% wyższe miesięczne wypłaty w porównaniu z pobieraniem świadczeń w wieku 67 lat – i ta przewaga również utrzymuje się do końca życia. Według jednego z badań, przedwczesne przejście na emeryturę może kosztować nawet 182 tysiące dolarów utraconych świadczeń.

Ankieta pokazuje jednak, że teoria nie przekłada się na praktykę. Choć większość respondentów rozumie konsekwencje wczesnego przejścia na emeryturę, tylko 10% planuje czekać do 70. roku życia, a aż 44% zamierza pobierać świadczenia przed osiągnięciem pełnego wieku emerytalnego.

z wewnętrznego memorandum USDA, które ujawniono w piątek, wynika, że „środki rezerwowe nie są prawnie dostępne na pokrycie standardowych świadczeń” i są zastrzeżone na sytuacje nadzwyczajne – takie jak klęski żywiołowe. W dokumencie przywołano przykład huraganu Melissa, który w ostatnich dniach osiągnął kategorię 5 i zagraża Karaibom, jako uzasadnienie konieczności utrzymania funduszu rezerwowego. Perspektywa przerwania wypłat SNAP budzi niepokój w całym kraju – także w stanach zarządzanych przez republikanów. Niektóre

Realia finansowe zwykłych ludzi

„Decyzja o rezygnacji z dodatkowego dochodu z Social Security nie jest przeoczeniem” – wyjaśnia Deb Boyden, szefowa działu emerytalnego w Schroders. „Według naszych badań 70% Amerykanów wie, że dłuższe czekanie prowadzi do wyższych wypłat, a mimo to tak niewielu jest gotowych odłożyć pobieranie świadczeń”.

Przyczyna jest prozaiczna – wielu Amerykanów żyje od wypłaty do wypłaty i po prostu nie może sobie pozwolić na czekanie. Potrzebują pieniędzy z Social Security natychmiast po przejściu na emeryturę, aby pokryć bieżące wydatki. Innym powodem są problemy zdrowotne – część seniorów obawia się, że ze względu na choroby przewlekłe może nie dożyć wieku, w którym czekanie na wyższe świadczenia by się opłaciło.

Ile trzeba przeżyć, żeby się opłaciło?

Wielu emerytów przeprowadza prostą kalkulację opłacalności. Weźmy dla przykładu osobę, która w wieku 67 lat (pełny wiek emerytalny) otrzymałaby standardowe świadczenie w wysokości 2 000 dolarów miesięcznie.

Jeśli zdecyduje się na emeryturę już w wieku 62 lat, jej świadczenie będzie obniżone do około 1400 dolarów miesięcznie. Przez osiem lat – do momentu, gdy skończy 70 lat –zgromadzi łącznie ponad 134 tysiące dolarów.

Z kolei osoba, która czeka do 70. roku życia, otrzyma podwyższone

władze stanowe deklarują, że spróbują tymczasowo utrzymać pomoc żywnościową z własnych środków, jednak zgodnie z przepisami federalnymi nie wiadomo, czy takie działanie byłoby zgodne z prawem. USDA zaznacza też, że rząd nie zrekompensuje stanom ewentualnych kosztów poniesionych w tym celu. W innych stanach władze już ostrzegają beneficjentów, by przygotowali się na najgorsze. W Arkansas i Oklahomie mieszkańców programu SNAP zachęca się do wcześniejszego kontaktu z lokalnymi bankami żywności i organizacjami charytatywnymi.

świadczenie wynoszące 2 480 dolarów miesięcznie. Różnica w stosunku do wcześniejszego emeryta to 1080 dolarów więcej każdego miesiąca. Ale żeby nadrobić te 134 tysiące dolarów, które już zebrał wcześniejszy emeryt, trzeba pobierać tę wyższą emeryturę przez ponad 10 lat. Oznacza to, że dopiero w wieku około 80 lat obie opcje się wyrównują – dopiero wtedy osoba, która czekała dłużej, zaczyna być na plusie.

Obawy o przyszłość systemu Dodatkowym powodem wcześniejszego przechodzenia na emeryturę są obawy o przyszłość samego systemu Social Security. Ze względu na starzenie się społeczeństwa, wypłaty przewyższają wpłaty od pracujących. Bez zmian w programie lub poważnych reform fundusze powiernicze staną się niewypłacalne do 2034 roku – od lat ostrzegają władze. Choć nie oznacza to całkowitego zatrzymania wypłat, świadczenia mogłyby zostać obniżone o około 20%.

Tymczasem badanie Allianz Center pokazuje, że większość Amerykanów niewiele wie o Social Security i jak wpasuje się ono w ich plan emerytalny. Około jedna piąta uważa, że świadczenia będą wystarczające na przeżycie, choć w rzeczywistości zastępują one tylko 40% wcześniejszych zarobków. System Social Security nigdy zresztą nie był pomyślany jako jedyne źródło utrzymania na emeryturze, lecz jako uzupełnienie prywatnych oszczędności i innych źródeł dochodu (inwestycji). W rezultacie – jak pokazują badania – Amerykanie borykają się z rosnącą luką w oszczędnościach emerytalnych, którą pogłębiają wysokie koszty życia, szczególnie mieszkaniowe.

„Gdyby tylko obie strony usiadły do rozmów, ten kryzys można by rozwiązać bardzo szybko” – powiedział senator Chris Murphy z Connecticut w programie CNN State of the Union. „Moglibyśmy otworzyć rząd już we wtorek lub środę i uniknąć kryzysu w programie pomocy żywnościowej”.

Na razie jednak nic nie wskazuje, by kompromis był blisko. A dla milionów amerykańskich rodzin, które w ciągu kilku dni mogą zostać bez pieniędzy na jedzenie, polityczne przepychanki w Waszyngtonie stają się coraz bardziej realnym zagrożeniem codziennego życia. tel. 973-928-3838 ✷ www.tygodnik

Dermatolog

Profesor

Camila Krysicka Janniger, M.D., F.A.A.D.

Szef Pracowni Dermatologii Geriatrycznej, Kliniczny Profesor Dermatologii i Kliniczny Profesor Medycyny w Rutgers New Jersey Medical School

Członek Królewskiego Kolegium Medycznego

Autorka licznych publikacji naukowych z zakresu dermatologii 30 lat doświadczenia lekarskiego

Castle Connolly Top Doctors

• LECZENIE WSZYSTKICH CHORÓB SKÓRY

• ROZPOZNAWANIE NOWOTWORÓW

• BIOPSJE WYKONYWANE W GABINECIE

• USUWANIE ZNAMION, BRODAWEK I BLIZN

Tel: 973 472 5044 Mówimy po polsku

NASZ NOWY ADRES

60 Main Ave., Wallington, NJ 07057

CLIFTON-WALLINGTON MEDICAL GROUP

REWIA OPERETKI

W RYTMIE OGNISTEGO

CZARDASZA I WALCA WIEDEŃSKIEGO.

Z pełną orkiestrą teatralną i przy pełnym nagłośnieniu usłyszymy największe przeboje operetkowe, takie jak „Usta Milczą Dusza Śpiewa” czy „Wielka Sława to Żart” i wiele innych z takich operetek jak Księżniczka Czardasza, Hrabina Marica, Wesoła Wdówka i Zemsta Nietoperza. Usłyszymy również songi i duety z musicali Upiór w Operze, Man of La Mancha, Skrzypek na Dachu czy My Fair Lady, a także piosenki Jana Kiepury -„Brunetki, Blondynki” oraz „Ninon”. Wszystko w języku polskim.

Goście Honorowi koncertu to obecnie największe polskie gwiazdy operetki z najlepszych teatrów muzycznych. Łukasz Gaj i Ewelina Szybilska, czyli współcześni Jan Kiepura i Marta Eggerth otwierali tegoroczny Festiwal im. Jana Kiepury w Krynicy. Wraz z Joanną Horodko, Tomaszem Janczakiem i Agnieszką Tyrawską występują nie tylko w całej Europie, ale także w Kanadzie i USA.

Polish American Music Stage ma na celu promocję kultury polskiej i artystów polskich, w tym mieszkających w Stanach Zjednoczonych. W koncercie wystąpią dobrze nam znani z lokalnych wystepów Patrycja Posłuszna i Wojciech Bonarowski. Orkiestrę koncertową poprowadzi znany nam polski dyrygent Adrian Sylveen. W składzie orkiestry rownież mamy kilkoro muzykow polskich. Cały koncert poprowadzi Dyrektor Artystyczny Polsko Amerykanskiej Sceny Muzyczne j, Dariusz Ocetek.

Teatr Queensborough Performing Arts Center gwarantuje bezpłatny i strzeżony parking dla kierowców. Komunikacja miejska to LIRR oraz metro linii 7. Spraw sobie i swoim bliskim wspaniały prezent świąteczny. Aby zamówić bilet, zeskanuj kod QR w czerwonej ramce na plakacie lub wyślij E-mail na adres pamusicstage@gmail.com lub SMS pod numer 917-717-1032 i otrzymasz bezpośredni link do zamawiania biletów. Życzymy Państwu wspaniałej zabawy.

Carolyn Pawlik, Esq.

Adwokat mówiąca po polsku

Poznaj Carolyn Pawlik –oddaną i pełną empatii adwokat, posiadającą uprawnienia do wykonywania zawodu prawnika w stanach Nowy Jork i New Jersey. Urodzona w Stanach Zjednoczonych i biegle mówiąca po angielsku oraz po polsku, Carolyn wnosi do swojej praktyki unikalną, międzykulturową perspektywę, która pozwala jej skutecznie współpracować z klientami z różnych środowisk.

Carolyn jest absolwentką New York Law School, gdzie w 2014 roku uzyskała tytuł Juris Doctor (J.D.). Posiada szerokie doświadczenie w różnych gałęziach prawa, lecz jej główny obszar specjalizacji to prawo imigracyjne. Z pełnym zaangażowaniem zapewnia klientom wsparcie w skomplikowanych postępowaniach prawnych, reprezentując ich w sprawach obrony przed deportacją i usunięciem z USA, w procedurach z tzw. waiver of inadmissibility

(przebaczenia), a także pomagając w uzyskaniu zielonych kart opartych między innymi na podstawie więzi rodzinnych oraz wiz pracowniczych i inwestorskich, co umożliwia budowanie ich bezpiecznej przyszłości w Stanach Zjednoczonych

Oprócz prawa imigracyjnego Carolyn specjalizuje się również w prawie cywilnym i rodzinnym, oferując kompleksową obsługę prawną w sprawach o rozwód, opieką nad dziećmi, alimenty oraz zakazu zbliżania się. Doskonale rozumie emocjonalny charakter sporów rodzinnych oraz złożoność spraw związanych z wypadkami i odszkodowaniami, pracując z pełnym zaangażowaniem nad uzyskaniem sprawiedliwych i korzystnych rozwiązań dla swoich klientów. Jej doświadczenie obejmuje także zakładanie i likwidację spółek, sprawy spadkowe, spory między właścicielami i najemcami, postępowania cywilne oraz sprawy z zakresu odpowiedzialności cywil-

nej i prawa handlowego, zapewniając klientom profesjonalne wsparcie w szerokim zakresie kwestii prawnych.

Podejście Carolyn wyróżnia się niezachwianym zaangażowaniem w sprawy klientów oraz przekonaniem, że każda sprawa zasługuje na indywidualne podejście. Carolyn poświęca czas, aby w pełni zrozumieć sytuację każdego klienta i opracować spersonalizowaną strategię prawną, dopasowaną do jego potrzeb i celów. Niezależnie od tego, czy mierzysz się z wyzwaniami imigracyjnymi, czy potrzebujesz wsparcia w sprawie cywilnej – Carolyn Pawlik będzie Twoim przewodnikiem na każdym etapie postępowania.

Poza praktyką zawodową Carolyn aktywnie angażuje się w życie swojej społeczności i z pasją wspiera innych. Rozumie, że prawo może wydawać się skomplikowane

i przytłaczające, jednak mając ją po swojej stronie, możesz mieć pewność, że Twoja sprawa znajduje się w dobrych rękach.

Skontaktuj się z Carolyn Pawlik, aby omówić swoje potrzeby prawne i przekonać się, w jaki sposób jej doświadczenie i wiedza mogą realnie odmienić Twoją sytuację.

Carolyn Pawlik posiada uprawnienia do wykonywania zawodu adwokata w stanach Nowy Jork i New Jersey, a ponadto jest dopuszczona do praktyki przed następującymi sądami:

• Eastern District Court of New York – Federalny Sąd Okręgowy dla Wschodniego Dystryktu Nowego Jorku

• Federal District Court of New Jersey – Federalny Sąd Okręgowy dla stanu New Jersey

• Immigration Courts – Executive Office for Immigration Review (EOIR) – Sądy Imigracyjne, Biuro ds. Przeglądu Imigracyjnego

PROMOCJA KUCHNI 10’ X 10’ $4,999 W CENIE: Styl szafek shaker biały lub szary, blat z kwarcu, Białe płytki “subway”, uchwyty i zlew

30 % RABATU NA PŁYTKI FIRMY CERRAD

NAJWIĘKSZY WYBÓR PŁYTEK Z POLSKI W NJ

25 % RABATU NA DRZWI SZKLANE DO PRYSZNICA LUB NA WANNĘ

20 % RABATU NA SZAFKI ŁAZIENKOWE Z BLATEM

PROMOCJA NA BLATY KUCHENNE Z KWARCU, 35 SF MINIMUM, W OBREBIE 25 MIL

PROMOCJA $1.49 / SF NA PANELE LVT

PRZY ZAKUPIE MINIMUM $3,500 10’x10’ KUCHNIA $4,999

$49 CRYSTAL WHITE • $59 CALACATTA GOLD • $69 NEW CALACATTA NOBLE

WINYLOWE ŁĄCZONE NA CLICK/PRODUKT NA STANIE PREZENT

Nasza specjalność to:

❖ Blacharstwo i lakiernictwo

❖ Kompleksowe naprawy powypadkowe samochodów wszystkich marek

❖ Współpraca ze wszystkimi firmami ubezpieczeniowymi

❖ Wysoka jakość usług i dobra cena

Pomagamy w rozmowach z firmami ubezpieczeniowymi

IRS ogłasza nowe progi podatkowe na 2026 rok

Internal Revenue Service (IRS) ogłosił coroczną aktualizację progów podatkowych, dostosowując je do inflacji. Te zmiany, zazwyczaj wprowadzane w październiku lub listopadzie, mają na celu przeciwdziałanie zjawisku zwanym „bracket creep“ (pełzanie progów podatkowych) – sytuacji, w której inflacja przesuwa podatników do wyższych przedziałów podatkowych, zmuszając ich do płacenia większych podatków pomimo braku realnego wzrostu dochodów. Uwaga: zmiany dotyczą dochodów z 2026 roku, które będziemy rozliczać dopiero w 2027 roku.

Najważniejsze zmiany

Podwyższone progi podatkowe – Amerykanie będą musieli zarobić nieco więcej w 2026 roku, zanim osiągną wyższy próg podatkowy. Przykład: dla osoby rozliczającej się indywidualnie z dochodem $50,000, górna stawka podatku wyniesie 12% w 2026 roku, w porównaniu do 22% w 2025 roku. System pozostaje progresywny z siedmioma stawkami: 10%, 12%, 22%, 24%, 32%, 35% i 37%.

Wyższe odliczenia standardowe:

$32,200 dla małżeństw rozliczających się wspólnie (wzrost w stosunku do poprzedniego roku)

$24,150 dla głów gospodarstw domowych

$16,100 dla osób rozliczających się indywidualnie oraz małżeństw rozliczających się osobno

Progi podatkowe na 2026 rok dla osób rozliczających się indywidualnie

IRS corocznie dostosowuje progi dochodowe dla poszczególnych przedziałów podatkowych, by uwzględnić inflacje. Poniższa tabela pokazuje, jak zmiana wpłynie na osoby rozliczające się indywidualnie w 2026 roku.

Progi podatkowe na 2026 rok dla małżeństw rozliczających się wspólnie

Poniższa tabela pokazuje, jak ogłoszone korekty progów podatkowych wpłyną na małżeństwa składające wspólne zeznania podatkowe.

Specjalna ulga dla seniorów – zgodnie z przepisami zawartymi w One Big Beautiful Bill Act, osoby w wieku 65 lat i starsze mogą skorzystać z tymczasowego odliczenia podatkowego do $6,000. Ulga jest dostępna dla osób ze skorygowanym dochodem brutto nieprzekraczającym $75,000 dla osób samotnych i $150,000 dla par rozliczających się wspólnie. Przepis ten obowiązuje do końca 2028 roku.

Kontekst historyczny

IRS prawdopodobnie zastosował wskaźnik inflacji wynoszący około 2,7% według prognoz Bloomberg Tax. To znacznie niższa korekta niż w poprzednich latach – w 2024 roku dostosowanie wyniosło 5,4%, a w 2023 roku aż 7%, co było związane z wysoką inflacją pandemiczną. Agencja wykorzystuje dane Consumer Price Index z ostatnich 12 miesięcy do obliczania korekt.

Jak działa system progresywnego opodatkowania

Warto pamiętać, że amerykański system podatkowy jest progresywny – podatnicy nie płacą najwyższej stawki od całego dochodu, tylko od jego części. Na przykład osoba zarabiająca $50,000 w 2026 roku zapłaci 10% od pierwszych $12,400 dochodu, a następnie 12% od pozostałych $37,600. Przy okazji poinformowano, że osoby z terminem składania zeznań przedłużonym do 15 października powinny złożyć swoje deklaracje zgodnie z planem, pomimo przerwy w pracy IRS związanej z

federalnego.

EMERYTURA UBEZPIECZENIE

JACEK FRUCHTMAN

PROWADZĘ BIURO W POLSCE

• POMAGAM W UBIEGANIU SIĘ O EMERYTURĘ Z ZUS I UBEZPIECZENIE NFZ

• DZIĘKI ZNIESIENIU PRZEZ KONGRES USA KLAUZULI „WINDFALL ELIMINATION” MOŻNA JUŻ BEZ KONSEKWENCJI PODATKOWYCH WYBRAĆ KRAJ I BANK, GDZIE BĘDA WYPŁACANE ŚWIADCZENIA

• NIE MA KONIECZNOŚCI PRZYJAZDU DO POLSKI

• OSOBIŚCIE REPREZENTUJĘ PAŃSTWA W ODDZIAŁACH ZUS

• SKUTECZNIE ODSZUKUJĘ ZAŚWIADCZENIA O ZATRUDNIENIU I ZAROBKACH – „KAPITAŁ POCZĄTKOWY”

• POMAGAM W ROZWIĄZYWANIU JUŻ ISTNIEJĄCYCH

PROBLEMÓW Z ZUS

ADRES:

UL. OKRZEI 21B/7 81-733 SOPOT

KONTAKT: TEL. +48 500-553-465 MESSENGER, FACETIME, WHATSAPP jacekfruchtman55@gmail.com

Szybka. Niezawodna. Polska. Twoja

zaufana firma wysyłkowa od 50 lat!

• Paczki Lotnicze i Morskie - do Polski i Europy

• Kontenery – z każdego miejsca w USA do każdego miejsca w Polsce

• Mienie Przesiedlenia

• Samochody, Motocykle, Łodzie

• Przesyłki Komercyjne

• PolamerSEND – paczki do Polski z każdego miejsca w USA

• Dolary do Polski – do odbioru w gotówce, na konto, nawet do domu

• Bilety Lotnicze i Wakacje All-Inclusive

• Kwiaty na każdy adres w

GREENPOINT

167 Greenpoint Ave Brooklyn NY 11222

Tel: (718) 349 1319

ROSELLE

275 Cox St. Roselle, NJ. 07203 Tel: (908) 352 9100

MASPETH

64-02 Flushing Ave. Maspeth NY 11378

Tel: (718) 326 2260

WALLINGTON

130 Main Ave. Wallington NJ 07057

Tel: (973) 779 6613

Średniowieczny klaszor Neakutoleab

Jest pogodna niedziela, 10 grudnia, temperatura maksymalna w dzień podchodzi do 75F (25C), spadając w nocy do rześkich 50F (10C). Dzieje się tak z powodu wysokości Wyżyny Abisyńskiej, na której akurat przebywamy, wynoszącej nieco ponad 2,600 metrów nad poziomem morza. Afryka niekoniecznie musi być upalna, a niekiedy warto zabrać ze sobą ciepłą odzież.

Dzisiaj lecimy z powrotem z Lalibeli do Addis Abeby, więc mając do dyspozycji cały poranek postanowiliśmy odwiedzić kościół i klasztor Neakutoleab. Lalibela słynie z jedenastu pieczołowicie wykutych w skale kościołów, lecz mało kto wie, że w najbliższej okolicy znajdują się jeszcze trzy kamienne zespoły świętych budowli; Yimrehane Kirstos, Gebre Mariam i Neakutoleab.

Wczoraj po południu dokończyliśmy zwiedzanie Lalibeli, podziwiając przede wszystkim Bete Georgis, czyli Dom św. Jerzego. Ten ostatni z kościołów ukończonych przez króla Lalibelę wzbudza największy zachwyt swoim położeniem i wyglądem. Jako jedyny nie został również pokryty szpetnym, ale jednak potrzebnym dachem, gdyż niszczącego działania erozji w porze deszczowej nie można lekceważyć. Wyciętym w skale wąskim przejściem zeszliśmy do kościelnego dziedzińca, aby trafić na moment zakończenia mszy świętej

• kuchnie • łazienki • wykończenia piwnic i poddaszy • tarasy • malowanie • wymiana okien i drzwi • płytki • podłogi • „złota rączka” - handyman • i wiele innych Etiopia – kraina podróżniczych marzeń - cz.13

w tym znakomitym zabytku. Tak, światowej klasy, fascynujące dzieło architektury nadal służy wiernym, zupełnie jak 900 lat temu! I na tym między innymi polega magia Lalibeli - to miejsce tętni życiem; kościoły są otwarte dla każdego, tłumy odziane w odświętne, białe szaty przychodzą się modlić, kapłani bez przerwy służą przybyszom, a na widok turystów wyjmują z szuflad skarby sprzed tysiąca lat, na pokaz!

Wczoraj, po zadumie nad Bet Georgis, obejrzeliśmy jeszcze dokładnie drugą grupę kościołów od południowej strony doliny strumienia Jordan. Ten zespół z kolei - w odróżnieniu od tamtego „jerozolimskiego’“ - jest znany jako„mistyczny“, gdyż symbolizuje niebo i piekło, życie i śmierć, a według niektórych archeologów był to prawdopodobnie kompleks pałacowy samego króla. Dzielnie (robi się gorąco a wysokość 2,600 m daje się odczuć) obejrzeliśmy całą resztę obiektów, czyli Bet Gabriel Rafael oraz Abba Libanos, a także mieliśmy okazję przejść pół setki metrów podziemnym tunelem do kościoła Bet Emanuel, jedynego monolitycznego w tejże grupie zabytków.

Przypomnę tutaj, że w Lalibela wykuto ze skały wolnostojące, monolityczne kościoły, budowle częściowo połączone z pierwotną skałą oraz takie, które są zaledwie niszami (jaskinie, caves) w wulka-

nicznej ścianie. I właśnie tego typu, XII-wieczny klasztor z kościołem podziwiamy dzisiaj w Neakutoleab. Ten rzadko odwiedzany obiekt na „zapadłej wsi“ zwrócił naszą szczególną uwagę, gdyż posiada unikalne położenie w ogromnej skalnej niszy do złudzenia przypominając osadę Indian Anasazi z Mesa Verde z Kolorado, USA. Oryginalne zabudowania zostały zniszczone przez muzułmanów w XVI wieku, a to co oglądamy jest ledwie rekonstrukcją. Jako że jest niedziela, obserwujemy tłumy wiernych dookoła, uśmiechniętych, spozierających na nas z ciekawością i z życzliwością. Co jeszcze, o ile w Lalibeli można było spotkać turystów (dosłownie dwóch) to tutaj nie ma żadnego, przez co wszyscy napotkani zarówno zwykli mieszkańcy jak i kapłani, witają nas niezwykle gorąco. Co widać, co słychać, co czuć. Nie dziwi zatem, że właśnie w Neakutoleab, tutejszy mnich otwiera drewnianą skrzynię i wyjmuje z niej prawdziwe skarby: między innymi wysoce ozdobny, 800-letni krzyż z brązu używany do błogosławieństwa przez samego króla Neakutoleab (następcę Lalibeli), który jednocześnie był najwyższym kapłanem w państwie. Mało tego, mnich pokazuje nam dwie oryginalne korony królewskie i świętą, wspaniale ilustrowaną księgę licząca co najmniej pięćset lat, której strony ręcznie spisano

na pergaminie z koziej skóry. To wszystko wyjęte z prostej komody z desek, zabezpieczonej jedynie małą kłódką. Dla wytrawnego obieżyświata po prostu nirwana! Ciąg dalszy za tydzień… Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka Autor jest zawodowym przewodnikiem i właścicielem chicagowskiego biura podróży EXOTICA TRAVEL, organizującego wycieczki po całym świecie, z Etiopią włącznie, od 11 do 22 stycznia 2026 roku. Bliższe informacje i rezerwacje: EXOTICA TRAVEL, 6741 W. Belmont, Chicago IL 60634, tel. (773) 237 7788, strona internetowa: https://andrzejkulka. com/destinations/etiopia-swieto-timkat-styczen-2026/

Dzieciaki.

Klasztor Neakutoleab.

Mnich.

Lokalny pogrzeb.

Lekcja na świeżym powietrzu.

Przyklasztorny kościół.

PERU ● 12 dni: 5 listopada 2025, 18 kwietnia 2026

JORDANIA ● 9 dni: 4 - 12 kwietnia 2026

GALAPAGOS, AMAZONIA, EKWADOR ● 14 dni: 27 marca 2026

MAROKO ● 11 dni: 20 listopada, 14 marca 2026

MEKSYK i FIESTY ● 10 dni: 24 października,

MEKSYK, CANCUN, GUADALUPE ● 10 dni: 4 grudnia

AUSTRALIA ● 12 dni: 21 listopada 2025, 20 lutego 2026

EMIRATY, DUBAJ, ABU DHABI, OMAN ● 12 dni: 6 grudnia

SRI LANKA, (MALEDIWY); SYLWESTER ● 11 (16) dni; 26 grudnia

TAJLANDIA, SINGAPUR; SYLWESTER ● 16 dni: 27 grudnia

Bilety lotnicze, indywidualne pakiety APPLE VACATIONS: CANCUN – HAWAJE –PUNTA CANA – PUERTO VALLARTA – DOMINIKANA – JAMAJKA

Rozmawia dziennikarz ze znanym rabusiem:

- Jakie jest pana największe marzenie?

Małgorzata

Wiwart-Truszkowska D.D.S. dentystyka ogólna i kosmetyczna

- Mamo czy ja jestem adoptowany?

- Byłeś, ale cię oddali.

@

Facet w kasie biletowej na dworcu:

- Są jeszcze bilety na 14:32 do Władywostoku?

- Tak, oczywiście.

- A znajdzie się górna kuszetka ściana w ścianę z toaletą?

- Jest.

- A przede mną tabor cygański bilety kupował, da się jechać w jednym wagonie z nimi?

- Tak, ale uprzedzam, że tam jeszcze rezerwa wraca.

- Nie szkodzi, poproszę ten bilet.

Jakiś czas później w domu, mąż wraca, żona z kuchni woła:

- Kochanie, kupiłeś mamie bilet do domu?

- Tak, ostatni dorwałem.

- Obrobić bank i zostawić odciski palców teściowej...

Dziadek stwierdził, że jego babcia słabo słyszy i postanowił pójść skonsultować się z lekarzem, co może na to poradzić. Lekarz stwierdził:

- Aby móc coś poradzić muszę wiedzieć jak bardzo jest to zaawansowane. Niech pan to zbada tak, że najpierw zada pytanie z odległości 10 metrów, jak nie usłyszy to z 8 itd... i wtedy mi pan powie przy jakiej odległości pana usłyszała.

Tak więc wieczorem babcia robi w kuchni kolację, a dziadek w pokoju czyta gazetę i stwierdza:

- W sumie tutaj jestem akurat 10 metrów od niej, zobaczymy czy mnie usłyszy.

- Kochanie! - woła - Co jest dziś na kolację?

Bez odpowiedzi. Zmniejszył dystans do 8 metrów, wciąż żadnej odpowiedzi. Zmniejsza do 6, 4, 2, aż

1277 Main Ave, Clifton, NJ Tel.: 973-478-6123 646-784-0096

w końcu podchodzi staje tuż obok niej i pyta:

- Kochanie, co dziś na kolację?

- Toż, szósty raz mówię, że kurczak!

@Kowalski wchodzi do zakładu fryzjerskiego, ale stwierdziwszy, że fryzjer jest podpity, zawraca do drzwi.

- Chciałem się ogolić - mówiale, ponieważ mistrz nie jest dziś w formie, przyjdę jutro.

- Drobiazg! Siądź pan tylko na fotelu i pokaż mi pan, gdzie masz pan głowę!

@Amerykańska turystka w Tajlandii wchodzi do pięknego opuszczonego lasu, znajduje cudowny basen i postanawia wyk ąpać się w nim nago. Rozgląda się dookoła, nikogo

nie widzi, rozbiera si ę i ju ż ma wskoczyć do wody, gdy zza drzewa pojawia się policjant i mówi: „Proszę pani, tu nie wolno się kąpać!”. „Mogłe ś mi to powiedzie ć zanim się rozebrałam!” – Amerykanka mówi z pretensją w głosie. Policjant na to: „Proszę pani, tu nie wolno tylko pływać. Rozbieranie się jest dozwolone!”

@Busem z Polskim przewodnikiem

Wycieczki dla osób "solo", par i rodzin

10 dni od 26 grudnia 2025

Acadia National Park: 24-26 października 2025

Nowy Jork i ,,Christmas show,, - 21 grudnia 2025

Nowy Orlean/Texas/Dom Presley'a/Tennessee

10 dni: 15 - 24 listopad 2025

Ponadto: Niagara/kanion, Waszyngton/Kapitol/jaskinie, Kraina Amiszów, Wycieczki dookoła USA i kaniony zachodu

Dariusz Nowak, M.D. Endocrinology Robert Czyzewski, M.D. Nephrology

Kathrin Serrao, M.D. Endocrinology

LINDEN MEDICAL GROUP @ CLIFTON

Nasi lekarze pomagają pacjentom w NJ, NY, PA i CT od 1999 roku, zapewniając najlepszą opiekę medyczną, profesionalizm i plan na lepsze jutro. Jesteśmy otwarci w 3 gabinetach od pon. do soboty. Nasz miły personel udziela odpowiedzi na wszystkie pytania w zakresie zdrowotnym.

Edyta Kolbusz, APN Internal Medicine

AMERICAN BOARD-CERTIFIED PHYSICIANS SPECIALIZING IN INTERNAL MEDICINE, ENDOCRINOLOGY, NEPHROLOGY & HYPERTENSION CHOROBY WEWNĘTRZNE • NADCIŚNIENIE • SZCZEPIENIA • LECZENIE POWYPADKOWE SCHORZENIA REUMATYCZNE • CUKRZYCA • LECZENIE NADWAGI • USG I BIOPSJE TARCZYCY • LECZENIE NIEWYDOLNOŚCI SEKSUALNEJ • CHOROBY NEREK I DRÓG MOCZOWYCH • DIALIZY • BADANIA IMIGRACYJNE • OPIEKA PO PRZESZCZEPACH NEREK I WĄTROBY 1033 CLIFTON

Manager Bogusia Foti z długoletnim doświadczeniem, odpowie na pytania związane z rachunkowością, wyborem ubezpieczenia, czy renty inwalidzkiej.

Ewa Czyzewski, M.D. Internal Medicine

NIE ZAPOMNIJ O ZIELONYM DO ZUPY

Troska o zdrowie i zbilansowaną dietę to przede wszystkim codzienne drobne wybory i nawyki – na przykład decyzja, by dorzucić garść zielonych listków do zupy lub innej potrawy. Niepozorna zielenina kryje w sobie bogactwo witamin, minerałów i innych cennych składników.

Nie musimy od razu rewolucjonizować całego jadłospisu, by zacząć lepiej się odżywiać – liczy się konsekwencja i sumowanie się wielu drobnych, lecz korzystnych nawyków. Przykładowo, wystarczy częściej sięgać po drobne, zielone dodatki, które są łatwo dostępne przez cały rok, czyli natkę pietruszki, koperek, kolendrę czy lubczyk. W bonusie dostaniemy intensywny, świeży zapach i bogactwo smaku potraw, czyli radość dla zdrowia i podniebienia.

ZIELONA PIETRUSZKA –WITAMINOWA „BOMBA” NA TALERZU

Naciowa pietruszka jest często postrzegana jedynie jako dekoracja do zup czy dań mięsnych. Tymczasem już od stuleci doceniana była w kuchniach świata jako źródło cennych witamin i minerałów. Wyróżnia ja wysoka zawartość witaminy C. W 100 gramach świeżej pietruszki może znajdować się nawet do 150–200 mg tej, co często przekracza ilości zawarte w owocach cytrusowych. Co ciekawe, pietruszka sama w sobie zawiera również pewną ilość dobrze przyswajalnego żelaza, a wspomniana witamina C pomaga od razu wchłaniać ten ważny minerał. Prócz tego pietruszka jest też źródłem flawonoidów, w tym apigeniny, która nie tylko zwalcza wolne rodniki, ale też redukuje stres i ułatwia zdrowy sen.

KOPEREK – NA PIĘKNĄ CERĘ I DOBRE TRAWIENIE

Koper ogrodowy, zwany potocz-

nie koperkiem, bywa ceniony tylko za aromat. Jednak gdy przyjrzeć mu się bliżej, odkryjemy, że zawiera sporo cennych składników odżywczych. Jest np.  źródłem witaminy A, która sprzyja zachowaniu zdrowej skóry, mocnych paznokci i włosów. Dodatkowo antyoksydanty zawarte w koperku (przede wszystkim związki fenolowe) pomagają zwalczać wolne rodniki, przeciwdziałając przedwczesnemu starzeniu się skóry. Podobnie jak większość zielonych liści, koperek dostarcza potasu, istotnego dla utrzymania prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi.  Dodatkowo, koperek wspomaga trawienie. Jego liście są bogate w olejki eteryczne (m.in. limonen i karwon), które wpływają łagodząco na układ pokarmowy. Związki te mogą pomóc w łagodzeniu wzdęć, regulacji pracy jelit i wspieraniu wydzielania soków żołądkowych.

LUBCZYK – PRZYPRAWA

MIŁOŚCI I ŻYWOTNOŚCI

Liście lubczyku wyróżniają się charakterystycznym, intensywnym aromatem – często kojarzonym z przyprawą do zup. W wielu domach jest obowiązkowym dodatkiem do rosołu, co nie tylko wzbogaca smak, ale i dostarcza pewnych właściwości zdrowotnych. W liściach i łodygach lubczyku znajdziemy m.in. witaminy z grupy B, witaminę C oraz niewielkie ilości minerałów (w tym potas, wapń, magnez). Co więcej, intensywny smak i zapach sprawia, że używając go jako przyprawy, możemy nieco ograniczyć ilość soli w potrawach, co jest korzystne w profilaktyce nadciśnienia i chorób serca.

Lubczyk wykazuje działanie moczopędne i rozkurczowe. Dlatego bywa stosowany w łagodzeniu dolegliwości związanych z układem moczowym (pomaga w wypłukiwaniu drobnoustrojów z dróg moczowych). Warto jednak pamiętać, że ze względu na silne działanie moczopędne, w przypadku osób z poważ-

nymi chorobami nerek konieczne jest rozważne dawkowanie lubczyku.

KOLENDRA – EGZOTYCZNA KRÓLOWA ANTYOKSYDACJI

Kolendra jest popularna w kuchniach całego świata: od kuchni indyjskiej, przez meksykańską, aż po dalekowschodnie dania wietnamskie czy tajskie. Niestety, potrafi dzielić konsumentów – jedni uwielbiają jej cytrusowo-pieprzowy aromat, inni wyczuwają w niej „mydlany” posmak. Za owe wrażenie odpowiada specyficzna wrażliwość genetyczna na aldehydy zawarte w liściach.

Jeśli jednak należymy do grupy osób, którym kolendra smakuje, warto włączyć ją do codziennego menu, gdyż jej właściwości zdrowotne są imponujące. Kolendra jest źródłem witamin A, C i K. Witamina K wspiera krzepliwość krwi i pomaga w utrzymaniu zdrowych kości, a witamina A, podobnie jak u innych zielonych liści, wspomaga wzrok i dba o kondycję skóry. Szczególnie ważnym aspektem jest zawartość silnych przeciwutleniaczy, w tym kwasu kawowego i kwasu chlorogenowego, które mogą wpływać na redukcję stanów zapalnych w organizmie oraz wspomagać ochronę komórek przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Niektóre badania naukowe sugerują, że kolendra może korzystnie wpływać na metabolizm cholesterolu i trójglicerydów.

LIŚCIE SELERA –NIEDOCENIANE ŹRÓDŁO WITAMIN I MINERAŁÓW

W tradycyjnych polskich zupach często wykorzystuje się korzeń selera, ale jego liście, niestety, często lądują w koszu z obierkami. Tymczasem są one pełnowartościowym źródłem składników odżywczych. Zawierają przede wszystkim witaminy A, C, K oraz kwas foliowy. Liść seler wspomaga też pracę wątroby

w procesach oczyszczania organizmu z toksyn.  Seler ma łagodne działanie moczopędne, co bywa korzystne przy tendencji do obrzęków lub przy dietach wspierających utratę wagi. Co więcej, seler sprzyja prawidłowej perystaltyce jelit i utrzymaniu korzystnej flory bakteryjnej. To z kolei może wpływać na poprawę ogólnego samopoczucia, lepsze przyswajanie składników odżywczych i wsparcie naturalnej odporności.

JAK MĄDRZE KORZYSTAĆ Z ZIELENINY NA CO DZIEŃ?

Im świeższe listki tym lepsze. Zielona pietruszka, koperek czy kolendra szybko więdną, tracąc przy tym część wartości odżywczych i aromatu. Z tego względu najlepiej kupować je tuż przed użyciem lub przechowywać w lodówce zawinięte w wilgotny ręcznik papierowy (bądź wstawione pionowo do szklanki z wodą). Wysoka temperatura obróbki termicznej niszczy część składników odżywczych (zwłaszcza wrażliwą na temperaturę witaminę C). Dlatego większość zielonych ziół warto dodawać do potraw dopiero pod koniec gotowania, a jeszcze lepiej – już na talerzu. Dzięki temu zachowamy nie tylko maksymalną ilość witamin, ale i intensywny aromat.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby łączyć różne rodzaje świeżych ziół w jednej potrawie. Na przykład w kuchni śródziemnomorskiej popularne jest łączenie pietruszki z kolendrą i miętą w jednej sałatce (np. tabbouleh). Jeśli mamy problem z szybkim zużywaniem zieleniny w kuchni, dobrym rozwiązaniem mogą być pasty i pesto. Klasyczne pesto bazuje co prawda na bazylii, ale można też przygotować je z pietruszki czy kolendry z dodatkiem oliwy, orzechów (lub pestek słonecznika) i przypraw. Takie pasty można przechowywać w lodówce kilka dni i dodawać np. do makaronów, kanapek czy innych dań jako aromatyczny sos.

JAK POMÓC DZIECKU W NAUCE?

W dzisiejszych czasach, kiedy wymagania wobec młodych uczniów rosną, wielu rodziców zastanawia się, jak skutecznie wspierać swoje dzieci w procesie nauki.

Chcemy, aby nasze pociechy rozwijały się harmonijnie, czerpały radość z poznawania świata i osiągały sukcesy edukacyjne. Jednak jak pomóc dziecku w nauce, nie narzucając jednocześnie własnych oczekiwań i nie wprowadzając presji? Jak być wsparciem, a nie dodatkowym źródłem stresu? W tym artykule podpowiemy, jak krok po kroku towarzyszyć dziecku w jego edukacyjnej podróży, dbając o jego dobrostan i rozbudzając ciekawość świata.

Co sprzyja efektywnej nauce?

Efektywna nauka to proces, który wymaga nie tylko zdobywania wiedzy, lecz także rozwijania umiejętności i budowania pewności siebie. Współczesny świat edukacji stawia przed uczniami wiele wyzwań, ale odpowiednie podejście i metody nauki mogą uczynić

ten proces bardziej produktywnym i mniej stresującym. Oto kilka dodatkowych aspektów, które warto uwzględnić, aby nauka była bardziej efektywna:

Jak zachęcić dziecko do nauki? Zachęcanie dziecka do nauki to nie tylko kwestia odpowiednich technik, lecz także budowanie pozy-

tywnego stosunku do zdobywania wiedzy. Oto kilka dodatkowych wskazówek, które mogą pomóc w tym zadaniu.

Zrozumienie, a nie zapamiętywanie. Zamiast skupiać się wyłącznie na zapamiętywaniu faktów, warto zachęcić dziecko do zrozumienia materiału. Gdy rozumiemy, łatwiej jest nam przyswoić i zapamiętać informacje.

Interaktywność. Korzystanie z interaktywnych narzędzi, takich jak aplikacje edukacyjne czy gry, może uczynić naukę bardziej angażującą i ciekawą.

Stosowanie mnemotechnik. Techniki takie jak rymowanki, skojarzenia czy wizualizacje mogą pomóc w zapamiętywaniu trudnych informacji.

Budowanie pozytywnego stosunku do nauki. Zachęcanie do pozytywnego myślenia o nauce, celebrowanie sukcesów i akceptowanie porażek jako części procesu uczenia się mogą pomóc w budowaniu pozytywnego stosunku do edukacji.

Integracja z codziennym życiem. Pokazanie dziecku, jak nauka jest związana z codziennym życiem, może pomóc w zrozumieniu jej znaczenia. Na przykład nauka matematyki może być zastosowana podczas zakupów, a nauka geografii podczas planowania rodzinnej wycieczki.

Wsparcie emocjonalne. Wspieranie dziecka emocjonalnie, słuchanie jego obaw i trosk oraz zachęcanie do wyrażania swoich uczuć w związku z nauką może pomóc w przezwyciężeniu lęków i niepewności.

1. Budowanie ciekawości.

Ciekawość jest naturalnym napędem do nauki. Organizujcie wycieczki do muzeów, planetariów czy parków przyrodniczych. Pozwól dziecku zadawać pytania i razem szukajcie na nie odpowiedzi. Eksperymentujcie w domu, twórzcie małe projekty badawcze, które pozwolą dziecku doświadczyć nauki w praktyce.

2. Pozytywne wzorce.

Oprócz własnego przykładu,

warto też przedstawiać dziecku inspirujące historie ludzi, którzy osiągnęli sukces dzięki nauce. Mogą to być postacie historyczne, współczesne osobistości czy bohaterowie literaccy.

3. Nagrody i pochwały.

Uznawanie postępów dziecka jest ważne oraz celebracja samego procesu uczenia się. Zamiast skupiać się tylko na wynikach, doceniajcie razem wysiłek i zaangażowanie.

4. Ustalanie celów.

Cele powinny być dostosowane do możliwości dziecka, a jednocześnie stanowić dla niego wyzwanie. Świętujcie razem każdy osiągnięty cel nawet ten najmniejszy.

5. Zainteresowania.

Jeśli twoje dziecko jest zafascynowane danym tematem, poszukajcie razem dodatkowych materiałów czy kursów, które pozwolą mu zgłębić tę dziedzinę. Może to być kurs online, książka czy warsztaty.

6. Wspólne działania.

Nauka w grupie może być bardziej efektywna i przyjemna. Organizujcie wspólne sesje naukowe z rówieśnikami dziecka, wymieniajcie się pomysłami i materiałami.

7. Wsparcie emocjonalne.

Dziecko może napotkać na trudności w nauce. W takich chwilach ważne jest, aby czuło wsparcie i zrozumienie ze strony rodziców. Razem analizujcie, co poszło nie tak i szukajcie rozwiązań.

8. Dostosowywanie metod.

Każde dziecko ma inny styl uczenia się. Niektóre dzieci uczą się najlepiej wizualnie, inne słuchowo, a jeszcze inne przez praktykę. Obserwuj swoje dziecko i dostosowuj metody nauki do jego indywidualnych potrzeb.

Jak pracować z dzieckiem, które nie chce się uczyć?

Praca z dzieckiem, które nie chce się uczyć, może być wyzwaniem, ale z odpowiednim podejściem można pojawiający się opór przekuć w motywację. Kluczem jest zrozumienie powodów zniechęcenia dziecka do nauki.

Może to być reakcja na presję, lęk przed niepowodzeniem, brak zrozumienia materiału lub po prostu brak zainteresowania danym tematem. Warto rozmawiać z dzieckiem, aby dowiedzieć się, co dokładnie sprawia, że nie chce się uczyć. Często za brakiem motywacji kryją się inne problemy jak trudności w

nauce, konflikty z rówieśnikami czy problemy w domu.

Zamiast karać czy naciskać na dziecko, lepiej jest stworzyć przyjazne środowisko do nauki, w którym poczuje się bezpiecznie i swobodnie. Wspólne ustalanie celów, które są realne i dostosowane do możliwości dziecka, może pomóc w budowaniu motywacji. Ważne jest też, aby cele były atrakcyjne dla dziecka i miały dla niego znaczenie.

Zachęcanie do nauki poprzez zabawę, gry edukacyjne czy interaktywne aplikacje może być skutecznym sposobem na zainteresowanie dziecka danym tematem. Warto też szukać tematów, które naturalnie interesują dziecko i włączyć je do procesu nauki.

Docenianie wysiłku dziecka, nawet jeśli nie przynosi on natychmiastowych rezultatów, jest ważne dla budowania pewności siebie, samodzielności i poczucia sprawczości. Pochwały, nagrody czy pozytywne komentarze mogą działać motywująco i zachęcać do dalszej pracy.

Jeśli tradycyjne metody nie przynoszą rezultatów, warto rozważyć skonsultowanie się z specjalistą, takim jak pedagog czy psycholog, który pomoże zrozumieć przyczyny problemów dziecka i zaproponuje odpowiednie metody pracy.

Pamiętaj, że wsparcie i zrozumienie ze strony rodziców jest kluczem do sukcesu w nauce. Dziecko, które czuje się kochane i akceptowane, będzie chętniej podejmować wyzwania i dążyć do rozwijania swojego potencjału.

Podsumowując, pomoc dziecku w nauce to nie tylko kwestia dostarczenia odpowiednich materiałów czy stworzenia sprzyjającego środowiska do nauki. To przede wszystkim budowanie relacji opartej na zaufaniu, zrozumieniu i wsparciu. Kluczem jest słuchanie potrzeb dziecka, dostosowywanie metod nauki do jego indywidualnych predyspozycji oraz zachęcanie do samodzielnego myślenia i poszukiwania wiedzy. Dziecko, które wie, że może liczyć na wsparcie dorosłych, z pewnością będzie chętniej podejmować edukacyjne wyzwania. Wspólnie możecie uczynić proces nauki niezapomnianą przygodą, która zaowocuje w przyszłości.

GABINET DENTYSTYCZNY

OPIEKA DENTYSTYCZNA dla całej rodziny

500 North Wood Ave, Suite 1A, Linden NJ 07036

Tel: (908) 718 - 7337

ATRAKCYJNE CENY

Gabinet otwarty do późnych godzin wieczornych oraz w soboty

Akceptujemy wiekszość ubezpieczeń

Darmowe konsultacje

Oferujemy fachowość i doświadczenie dla małych i duż y ch k lie n t ó w . Z a p e wnia m y a t r a k c yjne i konkurenc yjne stawki na przewóz i inne usługi. Gwarancją jakości naszych usług jest ponad 30 lat działalności na r ynku amer ykańskim.

• Transpor t całych kontenerów od drzwi do drzwi między USA i Europą (Impor t & Expor t)

• Kontenery małe (20ſt), duże (40ſt i 40ſt HC) i specjalistyczne (20ſt & 40ſt Open Top, 20ſt & 40ſt Flat Rack)

• Wysyłka samochodów, maszyn, motocykli, ATVs, jet-skis i łodzi

• Wysyłka mienia przesiedleńczego

• Wysyłka ładunków handlowych i ponadgabarytowych

• Oddziały w Polsce, Niemczech, Wielkiej Brytanii, na Litwie, Węgrzech i w Por tugalii

• Agencja celna w Gdyni

• Przygotowujemy dokumentację transpor tową i celną

Pokonaj labirynt, przejdź od punktu "P" do "A". Po drodze znajdziesz literki, które utworzą ważne słowo.

Kolor biały i czerwony pojawia się na flagach wielu krajów. Są  nawet państwa, które mają flagę podobną do polskiej. Przykładem jest Indonezja, która ma prawie taką samą flagę, ale czerwony kolor jest na górze.

Czy wiesz, która flaga jest polska? Skreśl te, które należą do innych krajów.

BARAN Barany poczują przypływ energii i zapragną popchnąć do przodu przebieg spraw, którymi się teraz zajmują. Jednak finalizacja niektórych działań nie przebiegnie gładko – rób wszystko tak, jak czujesz.

BYK Mars będący teraz w opozycji nie będzie sprawiał, że łatwo będzie można Cię wyprowadzić z równowagi. Siłą, jaką odnajdziesz w spokoju pokonasz niejedną przeciwność losu, jaką spotkasz na swojej drodze w nadchodzących dniach. Czeka Cię więc dość dobry tydzień.

BLIZNIETA Słońce w Pannie nastraja zodiakalne Bliźnięta do refleksji na temat życia osobistego. Prywatne sprawy zdominują najbliższe dni, będziesz nieco wycofany z życia towarzyskiego i rodzinnego.

RAK Jesteś teraz bardziej ożywiony i weselszy, co przełożysz na małe i spore sukcesy w nadchodzących dniach. Przebojowość, jaką teraz obdarzają Cię gwiazdy sprawi, że wszystko stanie się łatwe i osiągalne. Jeśli powstrzymasz nerwy ten tydzień będzie dla Ciebie szalenie udany.

LEW Zodiakalne Lwy będą konsekwentne i wytrwałe w realizacji przedsięwziętych planów. Dzięki sprzyjającej aurze będziesz bardzo skuteczny w załatwianiu trudnych spraw urzędowych i formalnych, świetnie sprawdzisz się w negocjacjach i będziesz wszędzie błyszczał światłym umysłem i erudycją.

PANNA Panny za sprawą Słońca w ich znaku będą tryskać energią i humorem. Z radością wprowadzą do życia nieco świeżości. Sprawy wydadzą się teraz o wiele łatwiejsze, a problemy – mniejsze i do pokonania.

WAGA Czas sprzyja Ci teraz we wszelakich podsumowaniach, przyjmij to z wdzięcznością i wykorzystaj okazję, by uczynić swoje życie lepszym i przyjemniejszym. W kwestiach kariery pamiętaj, że ostrożności nigdy za wiele.

SKORPION Sekstyl Słońca podsunie Ci mnóstwo dobrych pomysłów, a koniunkcja Saturna pozwoli śpiewająco zdać ważne, życiowe egzaminy. Czeka Cię więc bardzo dobry tydzień – nabieraj wiatru w żagle i działaj.

STRZELEC Strzelce będą teraz cieszyć się szacunkiem ze strony otoczenia, Twoje doświadczenie i wiedza zostanie doceniona, a wszyscy będą chcieli korzystać z Twoich rad. Czeka Cię mnóstwo sukcesów we wszystkich sferach życia – wspaniała aura, tylko korzystać.

KOZIOROZEC Pozytywne nastawienie do świata będące wynikiem sprzyjającej kosmicznej aury sprawi, że Koziorożce będą bardziej kontaktowe i ugodowe. Dzięki temu wszystko pójdzie po ich myśli.

WODNIK Wodniki od pierwszych dni września poczują ambicje, by zarabiać jak najwięcej i żyć w luksusie. Nastrój ten powoduje Słońce w kwinkunksie – doda Ci pewności siebie i przebojowości, uważaj jednak, by nie przesadzić.

RYBY Ryby nie będą żałować, że wakacje się skończyły i trzeba wracać do szarej rzeczywistości. Zapał, który włożą we wszystkie swoje działania zaowocuje wymiernymi korzyściami w najbliższych, jesiennych miesiącach.

Rynek nieruchomości w New Jersey – trendy dziś

i prognoza na

rok 2026

Rynek nieruchomości w New Jersey przechodzi przez moment transformacji. Po latach gwałtownych wzrostów cen i wyścigu kupujących nadszedł czas na nową fazę: stabilizacji, selekcji i rosnącej roli czynników lokalnych. Podczas gdy na poziomie kraju mówi się o spowolnieniu, w Garden State sytuacja wygląda bardziej złożona, a dla kupujących, sprzedających i inwestorów kluczem staje się zrozumienie lokalnych niuansów.

Ogólna sytuacja na rynku Dane ostatnich miesięcy pokazują, że mediana wartości domu jednorodzinnego w stanie oscyluje wokół $535 000–$575 000. Wysokie stopy procentowe, ograniczona podaż nowych domów i niepewność gospodarcza utrzymują rynek w równowadze, z dala zarówno od gwałtownych wzrostów, jak i dużych spadków. Można więc mówić o „miękkim lądowaniu” po intensywnych latach pandemicznego boomu. Kupujący działają ostrożniej, a sprzedający muszą dostosować oczekiwania cenowe. Z kolei dobrze przygotowane nieruchomości, w dobrych lokalizacjach, z aktualnymi instalacjami i nowoczesnym wykończeniem wciąż przyciągają duże zainteresowanie.

Lokalny obraz rynku

Bergen County – jeden z najdroższych obszarów w stanie. Średnia cena domu jednorodzinnego to około $753 000, co oznacza wzrost o 3,7% r/r. Domy w popularnych miastach jak Ridgewood, Tenafly czy Fort Lee nadal sprzedają się szybko, choć kupujący negocjują bardziej niż jeszcze dwa lata temu.

Essex County – domy osiągają średnią cenę około $675 000, a czas oczekiwania na sprzedaż wydłużył się do około 60 dni. Rynek w Newark, Montclair czy West Orange pokazuje coraz większe zróżnicowanie między segmentami cenowymi.

Passaic County – Średnia wartości to ok. $566 000. W Clifton i Wayne popyt utrzymuje się dzięki relatywnie przystępnym cenom i dobrej komunikacji z Nowym Jorkiem.

Morris County – stabilny, rodzinny rynek ze średnią ceną około $678 000. W Parsippany czy Denville domy w dobrym stanie technicznym sprzedają się nadal w ciągu kilku tygodni. Hudson County – tradycyjnie droższy segment, gdzie mieszkania i domy w Hoboken czy Jersey City utrzymują ceny w pobliżu $720,000 – $760,000, napędzane bliskością Manhattanu i rosnącym popytem na nowoczesne apartamenty.

Co napędza, a co hamuje rynek

Napędzające czynniki:

• Trwałe zainteresowanie domami jednorodzinnymi w przedmieściach, szczególnie wśród rodzin i osób pracujących hybrydowo.

• Ograniczona nowa podaż–deweloperzy wciąż zmagają się z kosztami materiałów i brakiem działek budowlanych.

• Mała ilość domów na sprzedaż na rynku wtórnym

Czynniki hamujące:

• Wysokie koszty kredytów hipotecznych, nawet przy lekkich obniżkach stóp procentowych, rata pozostaje znacznie wyższa niż w 2021 r. Oscyluje w okolicach 6%

• Utrzymująca się niepewność gospodarcza i ostrożność inwestorów.

• Zróżnicowanie regionalne – mniej atrakcyjne lokalizacje notują stagnację lub lekkie korekty.

Prognoza na 2026 rok

W oparciu o dane i obserwacje lokalnych rynków, można spodziewać się umiarkowanego wzrostu cen w zakresie 2–4% rocznie w powiatach Bergen, Essex i Morris. Nieco wyższe tempo możliwe jest w Passaic County–do 5%, jeśli utrzyma się popyt wśród młodszych nabywców szukających większej przestrzeni poza dużymi miastami.

Nie przewiduje się gwałtownych spadków. Raczej powolne, selektywne dostosowanie. Rynek w 2026 r. może być spokojniejszy, ale stabilny z większą liczbą transakcji „rozsądnych”, a mniejszą emocjonalnych.

Co to oznacza dla kupujących i sprzedających

Dla kupujących to czas na planowanie i przygotowanie. Dobrze opracowany budżet, wstępna akceptacja kredytu i szybka decyzja to klucz do sukcesu, zwłaszcza w konkurencyjnych rejonach Bergen czy Hudson. W Passaic czy Morris można znaleźć więcej okazji, ale nadal warto działać z doświadczonym przewodnikiem. Dla sprzedających, to moment, by zadbać o detale. Odświeżenie wnętrza, profesjonalne zdjęcia i dobre przygotowanie oferty znacząco zwiększają szanse na sprzedaż w satysfakcjonującej cenie.

Rola lokalnego agenta –dlaczego doświadczenie ma znaczenie

W czasach dynamicznie zmieniającego się rynku, współpraca z doświadczonym lokalnym agentem nieruchomości staje się kluczowa. Dobry agent nie tylko zna realne ceny w danym sąsiedztwie, ale potrafi ocenić potencjał inwestycyjny konkretnego domu, doradzi przy negocjacjach i przeprowadzi

przez wszystkie etapy transakcji –od pierwszego spotkania po finalne zamknięcie.

Agent z doświadczeniem w północnym New Jersey wie, że dom w Bergen to inna inwestycja niż w Passaic czy Hudson County. Umie też doradzić, jaki styl najlepiej odpowiada potrzebom danej rodziny i rynkowym realiom.

Jeśli więc planujesz sprzedaż lub zakup nieruchomości, to właśnie teraz jest właściwy moment, by porozmawiać z lokalnym ekspertem. Profesjonalna analiza, trafna wycena i strategia marketingowa mogą zrobić ogromną różnicę w efekcie końcowym.

Czy to idealny czas na zakup lub sprzedaż? Dla każdego będzie inny. Ale jedno jest pewne, na rynku, który dojrzewa i staje się coraz bardziej wymagający, wsparcie lokalnego agenta to nie koszt, lecz inwestycja w spokój, bezpieczeństwo i najlepszy możliwy rezultat.

Opracowano Wojciech Baranowski i Kasia Nowakowska–Licencjonowani Agenci Nieruchomości

* Dane o średnich cenach domów from Zillow and Redfin

Kuchenny niezbędnik: szuflady

Jak wybrać, żeby nie żałować?

Szuflady to ulubieńcy użytkowników kuchni, którzy cenią sobie komfort, funkcjonalność i łatwość utrzymania porządku. Dobry wybór nie może jednak polegać na przypadkowym zestawieniu dowolnych modułów. Aby w pełni docenić potencjał i wygodę, jaką zapewniają szuflady, należy sporządzić plan, w którym określimy, co konkretnie będziemy przechowywać w szufladach.

W urządzeniu funkcjonalnej przestrzeni kuchennej szuflady są niezawodne! To nasi sprzymierzeńcy - pomagają zorganizować wygodną zabudowę meblową i zapanować nad porządkiem, co z uwagi na roboczy charakter pomieszczenia bywa niełatwe. W każdej kuchni jest przecież wiele rzeczy, które musimy gdzieś schować, a jednocześnie chcemy mieć pod ręką. Dzięki szufladom naczynia, sztućce, akcesoria kuchenne i produkty spożywcze znajdą swoje miejsce, a my zapewnimy sobie łatwy do nich dostęp. Zanim jednak docenimy potencjał szuflad, zastanówmy się, co będziemy w nich przechowywać i jak najlepiej pogrupować ten cały dobytek, aby ułatwić sobie codzienne poruszanie się po kuchni.

Szuflady to bardzo wygodne rozwiązanie, ponieważ pozwalają łatwo dopasować zabudowę kuchenną do indywidualnych potrzeb użytkowników i zauważalnie podnoszą komfort codziennego korzystania z mebli. Nie wystarczy jednak zamienić szafek na przypadkowe szuflady. Dobór modułów o wysokości odpowiednio dopasowanej do zawartości pozwoli sprawnie zorganizować wnętrze szuflad i wprowadzić przejrzyste zasady przechowywania. Jeżeli nie musimy się stale zastanawiać, gdzie schowaliśmy miskę, tarkę do warzyw czy słoik miodu, codzienna praca przebiega szybciej i sprawniej.

OD OGÓŁU DO SZCZEGÓŁU, CZYLI SZUFLADY Z PODZIAŁEM NA ROLE

Dlaczego wybór szuflad warto przemyśleć wcześniej? Ponieważ w naszych kuchniach mają ważną rolę do odegraniapomagają w organizacji strefy przechowywania i porządkują jej zawartość. Tak się jednak nie stanie, jeżeli przedmioty o różnym przeznaczeniu wylądują przypadkowo w jednej szufladzie. Co prawda rozwiążemy problem zabezpieczenia miejsca do przechowywania, ale próba znalezienia konkretnego produktu może skończyć się niepotrzebną frustracją, że nasza kuchnia jest źle urządzona, a my nie możemy w niej niczego znaleźć. Dlatego cały kuchenny arsenał należy pogrupować według wygodnych dla nas zasad i umieścić w odpowiednich szufladach.

Mamy ułatwione zadanie, ponieważ wysokość standardowych szuflad jest dopasowana do podstawowych grup produktów, które zazwyczaj przechowujemy w kuchni. Możemy wszystko pogrupować według przeznaczenia i rozmiarów, zapewniając określone stałe miejsce każdemu z przedmiotów. Bonusem podziału szuflad na moduły o różnej wysokości jest optymalizacja dostępnego miejsca do przechowywania - nie tracimy cennej powierzchni.

Skoro produkty przechowywane w kuchni mają różną wysokość, sensownie jest rozmieścić je w szufladach o różnych wysokościach. Te, w których z łatwością zmieścimy sztućce, drobne akcesoria kuchenne, papier śniadaniowy czy rolkę folii aluminiowej, nie muszą być wysokie. Nie schowamy w nich jednak zapasów spożywczych czy pakietu talerzy, dlatego musimy zabezpieczyć dla nich miejsce w szufladach odpowiednio wyższych. Jeżeli dużo gotujemy, potrzebu -

jemy większej ilości szuflad wysokich, w których zmieścimy garnki, drobny sprzęt AGD czy przeznaczymy je na podręczny magazyn zapasów spożywczych. Wysokie szuflady to również idealne miejsce dla produktów w dużych opakowaniach, jak butelka oleju czy wody mineralnej.

Na każdą z grup produktów powinniśmy przeznaczyć dokładnie tyle miejsca, ile faktycznie potrzebuje. W ten sposób efektywnie wykorzystamy wnętrze wszystkich szuflad.

ciąg dalszy na stronie 36

Wokół domu

ciąg dalszy ze strony 35

ZADBAJMY O KOMFORT IBEZPIECZEŃSTWO

Szuflady możemy wygodnie wysunąć przed korpus mebli, co ułatwia wyjmowanie rzeczy, a następnie odkładanie ich na miejsce. Nie musimy się schylać i niepotrzebnie przestawiać całej zawartości w poszukiwaniu określonych produktów. Od razu po wysunięciu mamy do nich pełen wgląd, nawet do rzeczy przechowywanych na końcu. Dzięki temu wszystko jest zawsze na swoim miejscu i pod ręką.

Równie ważne są wytrzymałe i niezawodne prowadnice, na których będą zamontowane szuflady. Nawet przy dużym obciążeniu będą się lekko otwierały, nie wymagając wkładania w tę czynność nadmiernego wysiłku, i całkowicie wysuwały. Pomyślmy również o prowadnicach z zamontowanym hamulcem spowalniającym zamykanie, dzięki którym szuflady domkną się cicho i delikatnie, a my nie usłyszymy uciążliwego trzaskania frontu o korpus mebla. To rozwiązanie poprawi także bezpieczeństwo, dlatego warto je rozważyć szczególnie w przypadku, kiedy z mebli korzystają również dzieci.

ZAJRZYJMY OO SZUFLADY: ESTETYKA DLA WYMAGAJĄCYCH

Wygoda i względy praktyczne zawsze są na pierwszym miejscu, jednak w przypadku nowoczesnych systemów szuflad nie musimy rezygnować z aspektów wizualnych. Chociaż wnętrze szuflady pozostaje ukryte za frontem, kiedy ją otworzymy, może cieszyć oko wysoką jakością i nienagannym dopasowaniem kolorystycznym do całej zabudowy. Można je idealnie dopasować do frontów mebli, tworząc atrakcyjną i spójną wizualnie aranżację. Jeżeli zdecydowaliśmy się na modne czarne fronty, środek szuflad może być w takim samym kolorze. Podobnie w przypadku jasnych dekorów nie będziemy mieli trudności z wybraniem barwy, która będzie się harmonijnie komponowała z całością.

Możemy również zdecydować, jakie chcemy mieć boki szuflad. Pełne możemy zastąpić relingami lub efektownymi przeszkleniami, które prezentują się prestiżowo i są bardzo eleganckie.

Trzynastoletnie dzieci nie są gotowe na media społecznościowe

Ponad 80 proc. uczniów z klas I–III szkół podstawowych ogląda YouTube’a, a połowa korzysta z mediów społecznościowych. Co czwarte publikuje w nich własne treści. Zgodnie z przepisami nie powinni mieć takiej możliwości, ponieważ użytkownik social mediów musi mieć co najmniej 13 lat. To pokazuje, że weryfikacja wieku na platformach nie jest skuteczna. Co więcej, eksperci alarmują, że granica wiekowa powinna zostać podniesiona o co najmniej dwa lata.

– Jeżeli chcemy zapewnić dzieciom bezpieczeństwo, to musimy myśleć głównie o rozwiązaniach związanych z mediami społecznościowymi – mówi Łukasz Wojtasik z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. – Jest szereg zagrożeń związanych z internetem, ale przede wszystkim z mediami społecznościowymi, bo

tam dzieci spędzają najwięcej czasu, często poniżej regulaminowej granicy 13. roku życia. Przeprowadzone w tym roku przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę badanie 22 tys. uczniów i uczennic pierwszych trzech klas szkoły podstawowej, którzy teoretycznie nie powinni mieć dostępu

do komunikatorów i social mediów, wskazało, że ograniczenie wiekowe do 13 lat to fikcja. Według „Sprawdzianu 13+” połowa dzieci w wieku siedmiu–dziewięciu lat korzysta z mediów społecznościowych. Podobny odsetek korzysta z WhatsAppa. Co trzecie dziecko ma konto na TikToku, podobnie jak w przypadku Messengera. Ponad 60 proc. użytkowników doświadcza w tych kanałach sytuacji ocenianych jako złe lub niepokojące.

– Konstrukcja mediów społecznościowych nie jest bezpieczna zarówno dla dzieci, nastolatków, jak i dorosłych, ale my dorośli jesteśmy na o tyle lepszej pozycji, że mamy już w pełni rozwinięty mózg i mechanizmy kontroli, potrafimy krytycznie myśleć, odróżnić dobro od zła. Dzieci

często takich kompetencji nie mają, szczególnie te najmłodsze przegrywają z algorytmami. Media są bardzo szybko uzależniające, szczególnie krótkie filmy. W tym kontekście mówi się o short video addiction, nowym zjawisku, polegającym właśnie na tym, że konstrukcja tych filmów, sposób ich prezentowania, nieregularne wyrzuty dopaminy w mózgu, szczególnie młodego człowieka, po prostu uzależniają. Nie mówiąc już o treści tych filmów, która często jest przemocowa, seksualna, wulgarna – wyjaśnia Łukasz Wojtasik.

W swojej kampanii Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę promuje podniesienie limitu wieku korzystania z mediów społecznościowych z 13 do 15 lat. Przytacza w niej również 15 powodów, dla których jest to

wskazane. Eksperci kampanii podkreślają, że intensywne korzystanie z mediów społecznościowych wiąże się z wyższym poziomem lęku, depresji, samotności i niskiej samooceny, co szczególnie dotyczy nastoletnich dziewcząt. Może także zakłócać proces budowania swojej tożsamości i rozwijania emocji. Serwisy społecznościowe i komunikatory ułatwiają kontakt z nieznajomymi, co zwiększa ryzyko przemocy rówieśniczej i  prób manipulacji.

– To jest wykorzystywanie seksualne, szkodliwe treści, hejt i radykalizacja. To są szkodliwe wzorce urody, szkodliwe wzorce zachowań, problemy zdrowotne, depresja i tak dalej. Tych zagrożeń jest cały szereg. Naszą rolą – rodziców, dorosłych –jest ochrona dzieci przed tymi zagrożeniami, a jednocześnie oczekiwanie od dostawców usług, że tak będą te treści podawali, tak przebudują mechanikę serwisów społecznościowych, żeby nie było to środowisko zagrażające dla najmłodszych użytkowników. Jednocześnie oczekujemy też, że będą skutecznie weryfikowali wiek – mówi ekspert FDDS. Celem kampanii jest dotarcie do rodziców i pokazanie im skali zagrożeń, z jakimi wiąże się obecność ich dzieci w social mediów. Za tym powinna iść edukacja i przygotowywanie dzieci do użytkowania serwisów. Drugi cel to starania na rzecz legislacyjnych rozwiązań, które usankcjonują podniesienie granicy wiekowej i zmuszą platformy do skutecznego sprawdzania wieku użytkowników i blokowania tych, którzy są zbyt młodzi. – Funkcjonująca aktualnie granica 13. roku życia wynika z przepi-

sów takich jak amerykańskie CAPA czy europejskie RODO. To są przepisy dotyczące ochrony danych, ale nie są wynikiem analizy wpływu mediów społecznościowych na dzieci. Konsultowaliśmy się z psychiatrami dziecięcymi, terapeutami, psychologami, praktykami i uznaliśmy, że jeżeli chodzi o umiejętność młodych ludzi do unikania zagrożeń, ich rozwój funkcji poznawczych, kontrolnych, to jest właśnie 15. rok życia – wyjaśnia Łukasz Wojtasik.

Jak podkreśla, nie oznacza to jednak, że po 15. roku życia dzieci są w pełni bezpieczne w mediach społecznościowych.

– Naszym postulatem i przy okazji narzędziem dla rodziców jest lista kompetencji. Pokazujemy, jakie kompetencje muszą mieć dzieci, na jakim poziomie rozwojowym muszą się znajdować, żeby media społecznościowe były dla nich bezpieczne. Dla jednego dziecka to może być 15. rok życia, dla innego 16. i to jest w rękach rodziców, natomiast jako minimum uznajemy 15. rok życia. To się wydaje sensownym kompromisem pomiędzy potrzebą młodych ludzi dostępu do usług cyfrowych a potrzebą zapewnienia im bezpieczeństwa w środowisku cyfrowym –wskazuje ekspert Fundacji Dajemy

Dzieciom Siłę.

Zasada „do 15. roku życia bez serwisów społecznościowych” to jedna z rekomendacji wiekowych ekspertów programu Domowe

Zasady Ekranowe. Pozostałe to: „bez ekranów do trzeciego roku życia” i „bez smartfona do 12. roku życia”. Tymczasem wśród badanych siedmio–dziewięciolatków 66 proc. ma już swój smartfon.

Źródło: Newseria

Projekt ustawy w celu poprawienia nagrobków religijnych dla poległych weteranów

Pojawiła się nowa ustawa, która miałaby na celu zmienić nagrobki poległych żydowskich weteranów. Podobno około 900 żydowskich członków Sił Zbrojnych USA, którzy zginęli w I i II wojnie światowej, zostało błędnie pochowanych pod krzyżami chrześcijańskimi na cmentarzach wojennych za granicą. Nowa ustawa, która niedawno przeszła przez Izbę Reprezentantów USA o Restauracji Dziedzictwa Religijnego Poległych Żołnierzy ma to naprawić. Ustawa ta przewiduje przeznaczenie 2.5 miliona dolarów w ciągu pięciu lat na zidentyfikowanie żydowskich żołnierzy, marines i marynarzy, na których grobach stoją krzyże oraz wymianę tych krzyży na pomnik w kształcie Gwiazdy Dawida. Przedstawicielka Debbie Wasserman Schultz (D-FL) powiedziała: „Ta ustawa jest ważnym krokiem umożliwiającym przeprowadzenie badań niezbędnych do poprawienia tych błędów oraz zapewnienie zasobów na tę pracę. To sprawi, że potomkowie tych odważnych żydowskich członków służby wojskowej będą wiedzieć, że służba wojskowa, życie i dziedzictwo religijne ich bliskich są należycie uhonorowane.”Wasserman

Schultz stwierdziła, że błędne nagrobki były wynikiem „ogromnej skali pochówków” podczas obu wojen światowych. Ustawa, która cieszy się poparciem obu partii, z Maxem Millerem (R-OH) jako innym sponsorem, przeszła przez Izbę Reprezentantów w głosowaniu i teraz idzie do Senatu. Projekt ustawy przewiduje, że Amerykańska Komisja do spraw Pomników Wojennych miałaby przyznawać kolejne roczne kontrakty o wartości $500 000 dolarów kwalifikującej się organizacji non-profit w celu zidentyfikowania żydowskich żołnierzy pochowanych pod krzyżami chrześcijańskimi. Jak powiedziała Wasserman Schultz, pomoc organizacji non-profit jest potrzebna, ponieważ wielu członków rodzin nie ma środków, aby odwoływać się do Amerykańskiej Komisji do spraw Pomników Wojennych w celu zmiany nagrobka. Kilka grup takich, jak Jewish War Veterans, Veterans of Foreign Wars, Gold Star Spouses of America and the Jewish Federations of North America oczywiście wspierają projekt tej ustawy.

Izabela Van Tassel

DAM PRACĘ

Truck/ Trailer Mechanic Wanted. Brake/ Wheel, Welding, Fabrication. Hillside, NJ - 201-937-9066

DO WYNAJĘCIA

Do wynajęcia 1-sypialniowe mieszkanie w Elmwood Park. Tel. 201-257-7941

Garfield, NJ - od 1 listopada do wynajęcia mieszkanie 2 sypialniowe z lazienka. Living room z otwarta kuchnia, nowe appliances -zmywarka do naczyn, centralne ac. Pralka, suszarka i podwórko do użytku dla wszystkich lokatorów, budynek ma 6 mieszkan, miejsce parkingowe wliczone w czynsz, mieszkanie po kapitalnym remoncie. Kontakt telefoniczny lub SMS 973-461-6157

UBEZPIECZENIE MEDICARE

Doświadczony Broker współpracujący z wieloma firmami ubezpieczeniowymi odpowie na nurtujące Cię pytania związane z:

• przejściem na emeryturę,

• uzyskaniem zdrowotnych ubezpieczeń emerytalnych Medicare,

• obsługą indywidualnych kont emerytalnych IRA,

• transferem pieniędzy z pracowniczych kont 401k 403 b, planów unii

• asysta w urzędzie Social Security

• ubezpieczenia na życie

• ubezpieczenie zwiazane z pochówkiem - final expense insurance

Zadzwoń dziś: Agnieszka Rola Licencjonowany Broker NJ ,NY 917 716 4245 agnesrola@gmail.com

Elżbieta Fruchtman

Tłumacz – notariusz

1(201) 725 2067

elizabethfruchtman@yahoo.com

• Apostille • Podania w języku polskim i angielskim

EMERYTURY, DISABILITY I OBYWATELSTO PO POLSKU

Wiele usług telefonicznie

Jestem Notary Public potwierdzam tożsamość osoby składającej podpisy łacznie z klauzulą apostille, przygotowuję upoważnienia, odwołania, pełnomocnictwa z klauzulą apostille lub bez w języku polskim zgodnie z obowiązującymi w Polsce wymaganiami prawnymi.

Ponadto

Jestem licencjonowanym instruktorem różnych rodzajów Yogi. Zapraszam!

Listopadowe rozważania: Gdyby pozostał ci tylko rok życia

Listopad. To nie tylko Zaduszki, czy Wszystkich Świętych. To pora na wspomnienia swoich przodków, na zadumę nad ulotnością życia.

Gdyby przydarzyło się to tobie

„Rok. Może trochę więcej, może mniej. Sugeruję uporządkować swoje sprawy”. Gdyby onkolog powiedział te słowa, twój świat wywróciłby się do góry nogami. Dawne problemy przestałyby być istotne. Co stałoby się ważne, to rodzina -  jak zabezpieczyć małżonka i dzieci, żeby poradzili sobie bez ciebie.

Na szczęście, zdarzenie to jest to mało prawdopodobne, ale pozostaje faktem, że dzień po dniu, rok po roku mamy coraz mniej czasu przed sobą.  Nie wiemy, kiedy odejdziemy z tego świata. Z małżonkiem i małymi dziećmi na utrzymaniu powinnyśmy być gotowi na każdy scenariusz.

Czas na przekazanie wiedzy – nie tylko pieniędzy

W wielu domach tylko jedna osoba odpowiada za finanse: zna wszystkie hasła, płaci rachunki, kontaktuje się z bankiem, rozlicza podatki. Jeśli jesteś tą osobą, musisz sobie zadać pytanie: czy moja rodzina da sobie radę beze mnie?

W ciągu roku możesz stopniowo przekazać małżonkowi lub dzieciom praktyczną wiedzę: jak logować się do kont, jak działa wasza hipoteka, kiedy i gdzie płaci się podatki i rachunki, co oznaczają różne skróty na wyciągach bankowych. Warto poświęcić kilka wieczorów, by spokojnie przejść przez najważniejsze sprawy — krok po kroku, z notatnikiem, kartką lub plikiem na komputerze.

Możesz też stworzyć coś w rodzaju rodzinnego przewodnika finansowego — dokument, który zawiera listę kont bankowych, numerów polis, loginów, hasła, dane do kont emerytalnych i kredytowych. Umieść go w bezpiecz-

nym miejscu, np. sejfie domowym, i upewnij się, że bliscy wiedzą, gdzie go szukać.

Przegląd długów i zobowiązań

Warto zrobić porządek z tym, co się w finansach „wala w szufladach”. Zastanów się: czy masz otwarte nieużywane karty kredytowe, zaległości, pożyczki ratalne, których nikt nie śledzi? Czy ktoś poza tobą wie, że spłacasz leasing, kredyt na auto, kartę sklepowa?

W ciągu najbliższych miesięcy warto sporządzić pełen wykaz zobowiązań: co, gdzie, na jaką kwotę, ile pozostało do spłaty. Automatyczne płacenie domowych rachunków jest optymalne, ale jaką kartą czy z jakiego konta spłacane są te regularne rachunki za prąd, gaz, telewizję kablową, ubezpieczenie? Jeżeli kartą, to do jakiego konta bankowego jest ta podłączona? Jeżeli ktoś w przyszłości kartę zamknie, może się okazać, że ważne rachunki przestaną być regulowane.

Te informacje są ważne nie tylko dla twego małżonka, czy ewentualnego spadkobiercy, ale też dla ciebie — by wiedzieć, co możesz uregulować zawczasu. Być może uda się spłacić mniejsze długi, zamknąć karty i uprościć sytuację finansową na tyle, by rodzina nie musiała prowadzić finansowego śledztwa.

Zadbaj o dom i jego przyszłość

Jeśli jesteś właścicielem domu lub mieszkania — sam lub wspólnie z małżonkiem — zastanów się, czy twój współmałżonek lub dzieci będą w stanie nadal utrzymać tę nieruchomość. Czy znają wysokość raty kredytu? Czy wiedzą, kiedy płacony jest lokalny gruntowy podatek? Czy wiedzą, jak opłaca się ubezpieczenie nieruchomości?

To również dobry moment, by rozważyć wspólność konta hipotecznego, uporządkowanie zapisów własności (np. dodanie współmałżonka jako współwłaściciela, jeśli nie figuruje w dokumentach), a także ewentualne wpisanie nieruchomości do trustu rodzinnego lub innego narzędzia pozwalającego uniknąć skomplikowanego postępowania spadkowego (probate).

Polisa na życie — ostatnia tarcza bezpieczeństwa

Jeśli masz już ubezpieczenie — upewnij się, że dane beneficjenta są aktualne, że bliscy wiedzą o tej polisie i że wiedzą, gdzie szukać kontaktu z firmą ubezpieczeniową. Wypłata odszkodowania może pomóc im utrzymać dom, spłacić kredyt, kontynuować edukację lub po prostu zachować spokój w trudnym czasie.

Jeżeli polisy ubezpieczeniowej na życie nie masz, to nabądź ją jak najszybciej. Najlepsza jest polisa czasowa (term life insurance). Niestety, zwiększenie sumy ubezpieczenia w czasie poważnej choroby bywa niemożliwe. Firmy ubezpieczeniowe wymagają badań medycznych, a diagnoza nowotworu automatycznie dyskwalifikuje z większości polis.

Konta emerytalne i dostęp do nich

Każdy powinien mieć konta emerytalne, takie jak 401(k), IRA czy Roth IRA. Jeśli jesteś uczestnikiem planu emerytalnego w pracy lub sam założyłeś konto emerytalne, upewnij się, że twoje dokumenty zawierają aktualnych beneficjentów. W USA takie konta omijają proces spadkowy, jeśli został wskazany beneficjent konta. Ale jeśli dokumenty są stare, a na liście widnieje np. były małżonek, twoja obecna rodzina może mieć trudności z dostępem do tych środków.

Rok to też dobry moment, by porozmawiać z doradcą finansowym lub agentem planu emerytalnego i ustalić, jakie opcje wypłaty będą najlepsze dla rodziny po twoim ewentualnym odejściu — czy mają jednorazowo wypłacić środki, czy w ratach, czy odroczyć pobranie pieniędzy, by uniknąć nadmiernych podatków.

Testament, pełnomocnictwo, opieka prawna

Jeśli nie masz jeszcze testamentu (last will)  to najwyższy czas, by go sporządzić. Nie musi to być skomplikowany dokument, ale powinien zawierać jasne informacje: kto dziedziczy majątek, kto ma prawo decydować o dzieciach, kto ma prawo zarządzać twoimi sprawami po śmierci.

Oprócz testamentu warto rozważyć ustanowienie pełnomocnictwa finansowego (power of attorney) i pełnomocnictwa medycznego (healthcare proxy). Jeśli twoje zdrowie pogorszy się wcześniej niż się spodziewasz, te dokumenty pozwolą bliskim działać w twoim imieniu — podejmować decyzje finansowe, płacić rachunki, decydować o leczeniu.

Podsumowanie –świadome pożegnanie

Z pewnością pozostał ci więcej niż rok życia. Ale zegar cyka dla nas wszystkich. W czasie nam pozostałym można zrobić naprawdę wiele. W każdym wieku i w każdej sytuacji można zrobić porządek, przeprowadzić rozmowy, sporządzić dokumenty i podjąć decyzje. Nie chodzi o dramatyczne przygotowania, ale o cichy, odpowiedzialny plan, który da twojej rodzinie spokój ducha, kiedy ciebie zabraknie.

Życie imigranta nie jest łatwe — wymaga samodzielności, zaradności, często samotnej walki z systemem. Ale właśnie dlatego warto, by twoje ewentualne odejście nie zburzyło tego, co budowałeś latami. Masz przed sobą czas, masz szansę, by zostawić po sobie nie tylko wspomnienia, ale i finansowy fundament, na którym twoja rodzina będzie mogła dalej funkcjonować i budować swoje życie przez pokolenia.

Elżbieta Baumgartner Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników m.in. “Planowanie spadkowe”, „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Podręcznik ochrony majątkowej”. Są one dostępne w wersji elektronicznej w witrynie Poradnika Sukces: www.PoradnikSukces. com, poczta@poradniksukces.com, tel. 1-718-224-3492.

Rozwiązanie krzyżówki prześlij do nas e-mailem na adres ogloszenia@tygodnikplus.com lub na nasz adres pocztowy 63 Union Blvd, Wallington NJ 07057 wraz z podaniem imienia, nazwiska i dokładnego adresu. Wszystkie prawidłowe rozwiązania przesłane do dnia 13.11.25r. wezmą udział w losowaniu nagrody.

Dane laureata obecnej krzyżówki zamieścimy na naszej stronie w dniu 20.11.25r. Nadesłanie przez Czytelnika rozwiązania krzyżówki oznacza, iż wyraża on zgodę na opublikowanie imienia, nazwiska oraz miejsca zamieszkania na liście laureatów. Rozwiązania prosimy przysyłać tylko raz. Duplikaty będą kasowane.

SPONSOREM NAGRODY JEST:

NAGRODA TYGODNIA:

Za prawidłowe rozwiązanie krzyżówki z nr

43 (898) nagrodę wylosowała Pani Monika

Stefańska z Bayonne. Gratulujemy!

Hasło: „Pióro jest ostre a papier cierpliwy “

ROZLICZENIA PODATKOWE

• rozliczenia elektroniczne dla osób indywiduanych

• rozliczenia rm – LLC, spółki i korporacje

Tel: 973-472-7722

Fax: 973-472-7077

nehrebeckigs@outlook.com 1033 Broad Street, Cilfton, NJ 07013

Bezpłatny Tygodnik Polonijny

REDAKCJA

63 Union Blvd, Wallington NJ 07057

Tel: 973–928-3838, 973-928-3839

Fax: 973-883-0762

info@tygodnikplus.com

REDAKTOR NACZELNA Katarzyna Ginsburg katarzyna@tygodnikplus.com

ZESPÓŁ REDAKCYJNY

Zuza Ducka, Agata Sawicka, Nathan Kim STALE WSPÓŁPRACUJĄ

Elżbieta Baumgartner, Andrzej Kulka, Grażyna Torbus

PROJEKT GRAFICZNY i DTP

Jacek McFrey

REKLAMA I MARKETING 973-928-3838 reklama@tygodnikplus.com

OGŁOSZENIA DROBNE ogloszenia-ny@tygodnikplus.com

WYDAWCA

PLUS Media Group Corp. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wykorzystywanie w całości lub częściowo grafiki lub tekstu z reklam wykonanych przez PLUS jest surowo zabronione. Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo redagowania nadesłanych tekstów i nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam i ogłoszeń. Zastrzega sobie również prawo do odmówienia druku reklamy lub ogłoszenia bez podania przyczyny.Redakcja nie ponosi żadnej odpowiedzialności za wszelkiego rodzaju porady i wskazówki zawarte w artykułach sponsorujących. Adres internetowy www.tygodnikplus.com ©2007-2025 PLUS Media Group, Corp.

Zdarzenia medyczne na niebie

W ciągu dwóch lat na niebie w 84 liniach lotniczych doszło do blisko 78 tys. zdarzeń medycznych – 39 na 1 mln pasażerów albo jednego na 212 lotów. Ponad połowa nie wymagała jednak interwencji medycznej po wylądowaniu. Przekierowanie samolotu dotyczyło niecałych 2 proc. przypadków; najczęściej były to nagłe zdarzenia neurologiczne i kardiologiczne. Zmarło 312 pasażerów (0,4 proc.) – wynika z najnowszej publikacji w „JAMA Network”.

Szacuje się, że w 2025 roku samolotami podróżować będzie 5 mld pasażerów. Przybywa ich z roku na rok. Podnosi się też średnia wieku i w konsekwencji pogarsza stan ich zdrowia.

Na samopoczucie w czasie lotu mają wpływ nie tylko przewlekłe choroby, ale także warunki panujące w czasie lotu. Zmienia się temperatura, wilgotność, ciśnienie powierza. Często nasila ból głowy, zatykają uszy. Lot może pogłębiać dolegliwości, zaostrzać stany zapalne. Brakuje miejsca na wyciągnięcie nóg, opuszczenie wygodnie fotela w czasie drzemki.

Niejednokrotnie dochodzi lęk związany z lataniem czy stres wywołany opóźnieniami, złymi warunkami pogodowymi, turbulencjami. To wszystko może wpływać na występowanie w czasie lotu zdarzeń medycznych (np. omdleń, napadów epilepsji, paniki, zawałów serca, przypadków zakrzepicy czy rozstroju żołądka). Personel pokładowy przeszkolony jest na wypadek takich zdarzeń, jednak najcięższe wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.

„Decyzja o przekierowaniu samolotu wykracza poza czynniki medyczne; wiąże się to ze złożonymi względami operacyjnymi i ostatecznie spoczywa na kapitanie” – przypominają autorzy publikacji.

Jak często zdarzenie medyczne wymusza wcześniejsze lądowanie?

Autorzy publikacji pt. „Zdarzenia medyczne podczas lotu komercyjnymi liniami lotniczymi” przeanalizowali 77 790 zdarzeń medycznych, które zgłosiły załogi 84 linii lotniczych do naziemnego wsparcia medycznego w ciągu dwóch lat. Wzięli pod uwagę okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. Tym samym przeanalizowali 31 proc. światowego komercyjnego ruchu lotniczego.

Badacze wzięli pod uwagę dane pochodzące z bazy MedAire, która dostarcza specjalistyczne wskazówki w czasie rzeczywistym, dotyczące naziemnego wsparcia medycznego do ponad 100 linii lotniczych z pięciu kontynentów. Centrum wsparcia medycznego jest obsługiwane przez lekarzy medycyny ratunkowej z doświadczeniem w telemedycynie, protokołach lot-

dotyczyły w ponad połowie pasażerek (54,4 proc.).

Jeśli chodzi o postępowanie medyczne, to 41 220 pasażerom (53 proc.) wystarczyła wyłącznie porada i postępowanie medyczne podczas lotu. U 12 263 pasażerów (16 proc.) po przebadaniu i ocenie stanu zdrowia przez personel medyczny na lotnisku stwierdzono stan stabilny, który nie wymagał pobytu w szpitalu; 5959 (7,7 proc.) przewieziono do szpitala, a 4536 (5,8 proc.) odmówiło pomocy medycznej. Zmarło 312 osób (0,4 proc.).

Ochotnicy pasażerowie z wykształceniem medycznym pomagali w 25 570 zdarzeniach (32,9 proc.). W co piątej interwencji medycznej na pokładzie uczestniczył lekarz wolontariusz.

„Terapia tlenem była najczęstszą interwencją i była stosowana w 31 707 (40,8 proc.) zdarzeniach medycznych podczas lotu, w tym w 842 (63,2 proc.) przypadkach skutkujących przekierowaniem samolotu” – zaznaczają autorzy publikacji.

niczych i mających wiedzę dotyczącą funkcjonowania organizmu podczas lotu.

„Ci specjalnie przydzieleni klinicyści mają udzielać wskazówek załodze lotu lub pasażerom wolontariuszom. Posiadają wiedzę na temat zawartości konkretnych zestawów ratownictwa lotniczego i są przeszkoleni, by zarządzać nagłymi przypadkami medycznymi bez względu na wiek pacjenta” –wyjaśniają autorzy badania.

Jak wynika z badania, przekierowanie samolotu nastąpiło w 1333 przypadkach (1,7 proc.), w wyniku przede wszystkim nagłych zdarzeń neurologicznych (41 proc.) i sercowo-naczyniowych (27 proc.). Zaangażowanie ochotnika na pokładzie wiązało się ze zwiększonym prawdopodobieństwem zmiany kierunku lotu. Jak wskazują autorzy publikacji, najczęstszym powodem przekierowania samolotu było podejrzenie udaru, a następnie ostre stany sercowe, zaburzenia psychiczne i anafilaksja.

Osoby, których dotyczyły zdarzenia medyczne, były w wieku 27–61 lat. Połowa z tych osób osiągnęła 43 lata lub była starsza. Zdarzenia

Najczęściej podawanymi lekami były leki przeciwbólowe i przeciwwymiotne. Resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO), czyli ucisk klatki piersiowej i oddechy ratownicze wykonano u 293 pasażerów, a automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED) użyto w 42 zdarzeniach medycznych.

„Łącznie 312 pasażerów (0,4 proc.) zmarło podczas lotu lub uznano ich za zmarłych wkrótce po wylądowaniu. Mediana wieku zmarłych pasażerów wynosiła 70 (60–78) lat, a ostre nagłe przypadki kardiologiczne stanowiły większość zgonów (276 [88,5 proc.])” – zaznaczają badacze.

Warto pamiętać, że przekierowanie samolotu nie zawsze może mieć miejsce, nawet w sytuacjach zagrożenia życia.

„Dotyczy to zwłaszcza samolotów na trasach transoceanicznych lub transpolarnych lub tych, które latają nad odległymi lub niegościnnymi regionami, gdzie natychmiastowe lądowanie nie wchodzi w grę. W takich scenariuszach kierownictwo medyczne musi skupić się na stabilizacji pasażera, dopóki samolot nie dotrze do odpowiedniego miejsca docelowego, które może być pierwotnie planowanym lotniskiem przylotów” – zaznaczają autorzy publikacji.

Źródło: zdrowie.pap.pl

ZA DUŻO SOCIAL MEDIÓW ZABURZA SEN I MOŻE PROWADZIĆ DO KŁOPOTÓW PSYCHICZNYCH

Badania wykazały, że zbyt krótki i zaburzony sen u młodzieży prowadzi do stresu, zwiększonego zagrożenia chorobami psychicznymi i ryzykownych zachowań, np. nadużywania narkotyków. Jednym z powodów tych kłopotów jest nadmierne korzystanie przed snem z social mediów.

Przybywa badań na temat korzystania z mediów społecznościowych i jego wpływu na jakość snu oraz występowanie powszechnych problemów ze zdrowiem psychicznym (lękiem, depresją i stresem) wśród młodzieży. Kompleksową ocenę literatury naukowej na ten temat przeprowadzili kanadyjscy naukowcy. Swoje wnioski opublikowali w 2021 r. w czasopiśmie

„Sleep Medicine Reviews”. Pod uwagę wzięli ponad 40 badań, z których większość łączy nadmierne korzystanie z mediów społecznościowych ze słabą jakością snu i negatywnym stanem zdrowia psychicznego u młodzieży.

Do podobnych wniosków doszła prof. Anna Przepiórka z KUL, która przeprowadziła pierwsze tego typu badanie w Polsce („Problematyczne korzystanie z Instagrama w relacji między chronotypem, prokrastynacją snu a satysfakcją

codzienną i jakością snu”). Wykazało ono, że im więcej korzystamy z mediów społecznościowych, tym mamy gorszą jakość snu, a także większą tendencję do opóźniania pójścia spać.

Dodatkowo nadmierne korzystanie z Instagrama okazało się zwiększać ryzyko objawów depresyjnych i prowadzić do obniżonej satysfakcji z życia.

– Daje się zauważyć pewną zależność: im więcej młoda osoba korzysta z telefonu komórkowego, tym gorzej śpi w nocy, gorzej się regeneruje. Przekłada godzinę zasypiania, więc rano, gdy trzeba wstać do szkoły, jest niewyspana; nie ma możliwości odespania, to wywołuje niezadowolenie, większy poziom irytacji, dominują negatywne emocje. A to wszystko działa jak mechanizm błędnego koła, ciężko się z tego wyzwolić – mówi psycholożka.

Nastolatki muszą się wysypiać

Eksperci są zgodni, że młode osoby potrzebują więcej snu niż dorośli, bo ich organizm intensywnie się rozwija. Tymczasem coraz częściej nastolatkowie śpią zbyt krótko, a niedobór snu wpływa na ich koncentrację, naukę i na relacje społeczne.

– Niedobór snu jest szczególnie niekorzystny w młodym wieku, w organizmie, który rośnie, rozwija się i w związku z tym potrzebuje więcej snu. Nastolatki cały czas mają jeszcze dziecięcą potrzebę snu. Jest ona znacznie wyższa niż u osób dorosłych i nie wynosi 7–8 godzin, lecz mieści się w przedziale między 8 a 10 godzin. Pierwszą oznaką niedoboru snu jest zaburzona regulacja emocji. Niewyspane nastolatki są mniej stabilne emocjonalnie, stają się drażliwe, bardziej wybuchowe, częściej występują u nich stany przygnębienia – mówił w wywiadzie prof. dr hab. n. med. Adam Wichniak, lekarz psychiatra, neurofizjolog kliniczny.

Zjawisko to wzmacnia tzw. wieczorny chronotyp, czyli naturalna skłonność do późnej aktywności. „Sowy” częściej odkładają sen, spędzając długie godziny na przeglądaniu treści w mediach społecznościowych. Badania wskazują, że osoby o takim rytmie dobowym są bardziej narażone nie tylko na pogorszenie jakości snu, ale również na występowanie symptomów depresyjnych. Z drugiej strony nastolatki, które wykazują problemy ze zdrowiem psychicznym – a warto dodać, że wiele chorób psychicznych ma swój

początek właśnie w tym wieku – miały tendencję do spędzania większej ilości czasu na platformach mediów społecznościowych, co sugeruje potencjalny dwukierunkowy związek między korzystaniem z mediów społecznościowych a zdrowiem psychicznym.

Niebieskie światło tłumi melatoninę

Kluczowym mechanizmem wyjaśniającym bezsenność po nocnym korzystaniu z mediów społecznościowych jest hiperpobudzenie.

„Aktywne zaangażowanie w działania medialne może bezpośrednio wywołać pobudzenie fizjologiczne i psychologiczne, prowadząc do dłuższego czasu latencji snu. Efekt ten jest szczególnie zauważalny, gdy osoby aktywnie angażują się w interaktywne media cyfrowe, takie jak wiadomości społecznościowe i media społecznościowe, w przeciwieństwie do biernej konsumpcji mediów, takiej jak oglądanie telewizji, prawdopodobnie ze względu na zwiększone pobudzenie związane z działaniami interaktywnymi” – wyjaśniają chińscy naukowcy w badaniu opisanym na łamach „Current Psychiatry Reports” w 2024 r.

Co ciekawe, ich praca wykazała, że angażowanie się w rozmowy telefoniczne przed snem wiązało się z dłuższym czasem trwania snu, podczas gdy korzystanie z mediów społecznościowych i wysyłanie SMS-ów wykazało negatywny związek. Badacze postawili hipotezę, że rozmowa z przyjacielem może pozytywnie wpływać na dobre samopoczucie emocjonalne, tym samym promując sen. Tyle że akurat media społecznościowe, pomimo swojego potencjału do pielęgnowania przyjaźni, mogą również wywołać FOMO (obawa, że ominie nas coś ważnego, gdy nie jesteśmy online) i stres związany z mediami społecznościowymi.

Kolejną hipotezą wyjaśniającą szkodliwy wpływ mediów cyfrowych na sen jest światło emitowane przez ekrany urządzeń. Niebieskie światło (o długości fali 480 nm) ma bowiem znaczący wpływ na tłumienie melatoniny – hormonu, który promuje sen. Co więcej, niedawne badanie wykazało, że nastolatki z grupy wysokiego ryzyka, których rodzice cierpią na chorobę afektywną dwubiegunową, mają niższy poziom

nocnego wydzielania melatoniny.

„Możliwe, że nastolatki z pewnymi czynnikami ryzyka (nawet bez psychopatologii) mogą być szczególnie nadwrażliwe i podatne na tłumienie wydzielania melatoniny przez światło” –zwracają uwagę naukowcy.

Problemy ze snem są wszechobecne u dzieci z problemami emocjonalnymi i behawioralnymi. Zależności te są prawdopodobnie dwukierunkowe, przy czym problemy ze snem lub niedobór snu nasilają trudności emocjonalne i behawioralne; natomiast zaburzenia nastroju, lęk i stres utrudniają sen.

Wszyscy są zgodni co do tego, że ważną rolę odgrywa edukacja młodzieży i wytłumaczenie nastolatkom, dlaczego sen ma tak duże znaczenie dla naszego zdrowia.

– Dorośli powinni rozmawiać z nastolatkami o higienie snu i o tym, jaką rolę sen pełni w naszym dobrym funkcjonowaniu: dzięki niemu możemy się zregenerować i lepiej funkcjonować

w ciągu dnia. Powinniśmy pokazać im ten związek: że często za rozdrażnienie, trudności z koncentracją, a tym samym niższą efektywność czy w pracy, czy w szkole, odpowiada niedospanie, przeciążenie social mediami. Choć jest to nagłaśniane od wielu lat, coraz więcej badań wskazuje na to, że sen jest podstawą zdrowia, i to nawet nie tyle fizycznego, co psychicznego. Dzięki niemu wzrasta nasze zadowolenie z życia i dobre samopoczucie. Warto wiec zadbać o dobry sen –podkreśla prof. Anna Przepiórka.

Zasady higieny cyfrowej

– Odłóż telefon przynajmniej 30 minut przed snem. – Nie przeglądaj mediów społecznościowych tuż przed pójściem spać. – Nie korzystaj z telefonu w łóżku. – Korzystaj z ustawień trybu nocnego. – Dbaj o dobre nawyki, czyli stały rytm dnia i nocy. – Nie odwlekaj godziny położenia się spać.

Źródło: zdrowie.pap.pl

Bezpłatne narzędzie wspomaga w ocenie, czy dziecko rozwija się prawidłowo

Naukowcy z Uniwersytetu La Trobe z Melbourne stworzyli mobilną aplikację ASDetect, która ma wspierać rodziców w obserwacji rozwoju dziecka m.in. pod kątem objawów spektrum autyzmu u dzieci w wieku 11–30 miesięcy. Dzięki specjalistom z Fundacji Alpha dostępna jest już jej polska wersja. – Wychowując dziecko, rodzice mają wiele obaw dotyczących rozwoju, szczególnie gdy ich dzieci są jeszcze małe. Oprócz tego funkcjonuje wiele stereotypów dotyczących autyzmu, które powodują niepokoje. Ta aplikacja może realnie zmienić życie wielu rodzin, dając rodzicom bezpłatne narzędzia i wiedzę, dzięki którym szybciej zauważą pierwsze sygnały autyzmu. Zależy nam, by jak najwięcej osób dowiedziało się o tym projekcie, bo każdy miesiąc wcześniejszego rozpoznania może mieć ogromne znaczenie dla rozwoju dziecka – mówi prof. UMCS Anna Prokopiak, prezeska Fundacji Alpha z Lublina. Takie badanie może przeprowadzić każdy – np. rodzic, pielęgniarka,

lekarz pediatra, nauczyciel wychowania przedszkolnego – nawet jeśli nie jest specjalistą od autyzmu. ASDetect powstała na podstawie ponad 10 lat badań przeprowadzonych w Olga Tennison Autism Research Centre na Uniwersytecie La Trobe w Australii. Metoda oceny autyzmu SACS-R, opracowana w ramach tych badań przez prof. Josephine Barbaro, charakteryzuje się dokładnością na poziomie 83 proc. – Aplikacja pozwala rodzicom na ocenę zachowań dziecka w zakresie trudności społecznych i komunikacyjnych, co poniekąd prowadzi do zaburzeń ze spektrum autyzmu. Co ważne: to nie jest narzędzie diagnostyczne, pozwala jednak zaobserwować symptomy, które sugerują, że dziecko rozwija się w kierunku spektrum autyzmu – wyjaśnia prof. Prokopiak.

Rodzic ściąga sobie aplikację na telefon komórkowy i w wybranym dla siebie czasie ogląda filmy wideo do oceny rozwoju społeczno-komunikacyjnego dziecka.

Opiekunowie samodzielnie

oceniają, czy dziecko wykonuje określone zachowania (np. kontakt wzrokowy, naśladowanie) na podstawie jasnych opisów i porównawczych nagrań, co pozwala na określenie prawdopodobieństwa wystąpienia spektrum autyzmu.

– Są to filmy dwojakiego rodzaju: pokazują właściwe zachowanie i zachowanie, które powinno niepokoić. Jeśli rodzic chce, może też nagrać swoje dziecko i porównać. Następnie zaznacza odpowiedź, które zachowanie jest bliższe jego dziecku, i wysyła ją na podany adres mailowy – tłumaczy specjalistka.

Poszczególne filmy są dedykowane konkretnemu poziomowi rozwojowemu, a więc dla 12-miesięcznych, 18-miesięcznych, 24-miesięcznych dzieci. To ważne, bo spektrum autyzmu rozwija się wraz z dzieckiem.

– I dlatego raz ocenione zachowanie za jakiś czas powinno być oceniane po raz kolejny. Pamiętajmy, że mózg małych dzieci jest bardzo plastyczny i mamy ogromny wpływ na to, co się z nim dzieje. Autyzm nie

musi determinować życia dziecka. Badania jednoznacznie wskazują, że im wcześniej zauważymy ewentualne symtomy– już od pierwszego roku życia – i zintensyfikujemy relacje, tym skuteczniej dziecko będzie rozwijać się społecznie i komunikacyjnie. Później, gdy połączenia neuronowe już się ukształtują, dużo mniej możemy stymulować rozwój – dodaje pedagożka.

W odpowiedzi na wysłany test rodzic dostaje informację, jakie jest prawdopodobieństwo spektrum autyzmu u badanego dziecka.

– Zachęcamy do wydrukowania odpowiedzi i skonsultowania jej ze specjalistą -– mówi prof. Prokopiak. Od początku lipca 2025 roku, od kiedy dostępna jest polska wersja, aplikację pobrało ponad 800 osób. Od swojej premiery w lutym 2016 roku aplikacja ASDetect została pobrana ponad 200 tys. razy. Dostępna jest w językach: angielskim, chińskim, hiszpańskim, słowackim i polskim.

Źródło: zdrowie.pap.pl

SPECJALIZACJA DR. GABRIELI: SPECJALIZACJA DR. GABRIELI:

• Nefrologia i Medycyna Ogólna. Opieka zdrowotna od nastolatków do seniorów

• Badanie fizykalne i leczenie nadwagi

• Cukrzyca

• Nadciśnienie tętnicze

• Choroby reumatyczne oraz toczeń

• Choroby nerek, dializa oraz zapalenie dróg moczowych

• Choroby wewnętrzne i profilaktyka

• Choroby wewnętrzne i profilaktyka

• Tylko 20 minut od Garfield i Wallington (Exit 172 Garden State Parkway North)

Dr. Gabriela Wojnarska-Alvarez

MEDICAL DOCTOR, BOARD CERTIFIED Specializing in Primary Care and Nephrology

D E VOT E D TO PR E V E NTIO N AN D SO LUTION S SM

221 West Grand Avenue

• Montvale, NJ 07645 Phone (201) 746-9333

HOSPITAL AFFILIATIONS: PRIMARY CARE AND NEPHROLOGY

www.pcnmd.org www.zocdoc.com

• Fax (201) 746-9335

Uwaga mieszkańcy

Nowego Jorku i New Jersey

Nasze kompleksowe usługi są dogodnie zlokalizowane w Cli side Park i Clifton

Oferta ważna tylko do 30 października 2025