• kuchnie • łazienki • wykończenia piwnic i poddaszy • tarasy • malowanie • wymiana okien i drzwi • płytki
• podłogi • „złota rączka” - handyman
• i wiele innych
United States Military Academy at West Point
Najsłynniejsza uczelnia wojskowa świata
Amerykanie są narodem dumnym ze swojej historii. Ich zamiłowanie do pielęgnowania i upamiętniania każdego, nawet najmniejszego śladu przeszłości przybyszowi z wiekowej Europy może się wydać niekiedy groteskowe, jednak bez wątpienia owo oddanie własnym tradycjom i doświadczeniom historycznym jest także godne podziwu i naśladowania. „Zabytkowe“ dla Amerykanów i pieczołowicie konserwowane XIX-wieczne osady mogą służyć za wzór wielu europejskim wioskomi i miasteczkom, z których mieszkańcy bez żadnych sentymentów zdzierają szlachetną patynę czasu i historii. Podziwiajmy zatem Amerykanów za ich przywiązanie i poszanowanie historii oraz dumę z osiągnięć ludzi, którzy z oddaniem służyli temu krajowi – nawet jeśli byli oni obcokrajowcami. Tak jak Tadeusz Kościuszko, którego z uwagi na zasługi dla Stanów Zjednoczonych Thomas Jefferson określił mianem „najszlachetniejszego syna wolności“. Postać Kościuszki silne związana jest z miejscem będącym dumą Amerykanów –prestiżową uczelnią West Point. Miejscem, które po prostu trzeba odwiedzić.
To właśnie Kościuszkę wybrał George Washington do zaprojektowania fortyfikacji tego znakomitego punktu strategicznego podczas wojny brytyjsko-amerykańskiej. Generał Washington uważał bowiem, że West Point był najważniejszą pozycją obronną na całym kon-
tynencie północnoamerykańskim. Wysokie wzgórza nad meandrami rzeki Hudson pozwoliły armii amerykańskiej na całkowitą kontrolę nad ruchem po rzece w czasie rewolucji amerykańskiej. Fortyfikacje Kościuszki powstały w 1778 roku. Zaprojektował on także uroczy ogród, który istnieje do dziś i nosi miano… Kościuszko’s Garden. Po zwycięstwie rewolucji amerykańskiej Washington szybko zorientował się, że nowo powstałe państwo potrzebuje akademii wojskowej, jednak jego sekretarz stanu Thomas Jefferson był przeciwny jej powstaniu argumen-
tując, że konstytucja Stanów Zjednoczonych nic na ten temat nie wspomina. Niemniej, gdy Jefferson został prezydentem, podpisał 16 marca 1802 r. legislację pozwalającą na stworzenie takiej instytucji i szkoła została otwarta 4 lipca tego samego roku. Wkład Kościuszki w powstanie Akademii doceniono - kadeci, w wyrazie swego podziwu, ofiarowali w 1809 r. swoje własne pieniądze na pomnik ku jego czci – był to pierwszy pomnik wzniesiony na terenie akademii. W tutejszym muzeum obok broni należącej do najwybitniejszych amerykańskich przywód-
ców wojskowych prezentowana jest także jego szabla.
Rektorem (superintendentem) akademii był w latach 1817-1833 pułkownik Sylvanus Thayer, znany jako „ojciec akademii wojskowej“. Zainspirowany francuską École Polytechnique, Thayer w procesie dydaktycznym położył duży nacisk na nauki ścisłe, a szczególnie na inżynierię. Przez pierwszą połowę XIX wieku, absolwenci West Point byli głównymi budowniczymi dróg, systemu kolejowego, mostów i przystani w całych Stanach Zjednoczonych Ameryki, a inne uczelnie techniczne w dużej mierze wzorowały się na programie studiów w West Point.
Po I wojnie światowej superintendent Douglas MacArthur jeszcze bardziej zdywersyfikował program akademicki. MacArthur przeforsował zmiany w nauczaniu kultury fizycznej i rozszerzył program sportowy. Hasło „każdy kadet sportowcem“ było i do tej pory jest bardzo istotną częścią programu Akademii.
Dziś Akademia West Point znakomicie łącząc tradycję z nowoczesnością pozostaje jedną z najsłynniejszych i najlepszych uczelni wojskowych świata kształcącą przyszłą elitę Armii Stanów Zjednoczonych. West Point jest miejscem niezwykłym, nie tylko ze względu na swój prestiż jednej z najlepszych uczelni wojskowych świata, ale także ze względu na swoją bogatą i piękną historię oraz…niesłychaną malowniczość.
Niestety, aby odwiedzić West Point nie wystarczy się tam po prostu dostać. W miarę swobodny wstęp na teren Akademii mają jedynie studenci – kadeci i ich rodziny oraz kadra. Reszta zwiedzających zobowiązana jest dołączyć do organizowanych tu wycieczek z przewodnikiem. Pamiętajmy, żeby zabrać ze sobą aktualny dokument tożsamości – bez jego okazania wstęp na teren West Point może być niemożliwy.
Pierwszym punktem, z którego wyruszają
wycieczki jest Visitors Center – zarówno tutaj jak i do West Point Museum możemy dostać się bezpośrednio, bez korzystania z pomocy przewodnika. W Visitors Center uzyskamy wszystki niezbędne informacje o samej Akademii i miejscach, które warto tu zobaczyć.
West Point Museum to z kolei istne eldorado dla miłośników muzealiów wojskowo-historycznych. W przebogatych zbiorach West Point Museum znajdują się liczne cenne artefakty wojskowe z różnych okresów historii Stanów Zjednoczonych i historii wojskowości w ogóle. Jest tutaj na przykład szabla Tadeusza Kościuszki, pistolet Napoleona, bogaty zbiór broni pochodzących ze wszystkich niemal kultur i epok historycznych, a nawet... zatyczka zdjęta z bomby atomowej spuszczonej przez Amerykanów na japońskie Nagasaki. Jest tu zatem co oglądać i nad czym się zastanowić.
Kolejnym miejscem, które obowiązkowo należy w West Point zwiedzić jest imponująca Cadet Chapel – wybudowana na początku XX wieku kaplica przypominająca raczej gotycką katedrę. Kaplica jest miejscem, gdzie mają miejsce ważne dla Akademii uroczystości oraz odbywają się koncerty. W Cadet Chapel znajdują się bowiem niezwykłe, największe na świecie organy kościelne znane ze swojego niesamowitego brzmienia.
Zwiedzając Cadet Chapel nie można jednak zapomnieć o wcześniejszym akademickim kościele, mieszczącym się przy wejściu na West Point Cementary Old Cadet Chapel. Ta niewielka, urokliwa, neoklasycystyczna świątynia kryje liczne pamiątki po dawnych bohaterach wojennych. Odwiedzając ją nie można pominąc słynnego, wspaniale położonego cmentarza, na którym mieszczą się groby wybitnych postaci amerykańskiej wojskowości, takich jak generałowie Custer i Grant czy generał Winifield Scott – weteran niemal wszystkich amerykańskich wojen XIX wieku! Na cmentarzu miesz-
czą się także groby sławnych kobiet – Margaret Corbin, słynnej obrończyni Fort Washington w czasie Wojny o Niepodległość oraz związanych z Akademią pisarek Susan i Anny Warren. Prócz tych niezwykłych pamiątek historii w West Point nie można ominąć słynnej ścieżki Flirtation Walk, po której przechadzały się całe pokolenia kadetów. Nie wypada także nie odwiedzić Kościuszko’s Garden zaprojektowanego przez naszego wybitnego rodaka. Zwiedzając West Point nie ominiemy z pewnością słynnego The Plain – placu, gdzie odbywają się wspaniałe parady kadetów, które od kwietnia do listopada przyciągają do Akademii tłumy, podobnie zresztą jak rozgrywki akademickich drużyn sportowych.
W pobliżu Akademii Wojskowej w West Point znajduje się także Mennica Stanów Zjednoczonych. Pierwotnie została zbudowana w 1938 roku w celu przechowywania srebrnego kruszcu i dlatego nazwano ją „Fortem Knox srebra“. Jako
zarówno magazyn, jak i zakład produkcyjny, West Point przechowuje srebro, złoto i platynę, a także bije monety. Dziś prawie wszystkie współczesne srebrne, złote i platynowe monety emitowane przez rząd USA są bite w Mennicy Stanów Zjednoczonych w West Point.
Jedno jest pewne – na wizytę w West Point warto zarezerwować sobie cały dzień, bo nie tylko sama Akademia, ale i jej malownicza okolica zostają w pamięci na długo!
Informacje o Akademii oraz terminach i warunkach zwiedzania: www.westpointtours.com www.usma.edu
UBEZPIECZENIE MEDICARE
• Advantage Plans • Supplement Plans • Prescription Drug Plans
Doświadczony Broker współpracujący z wieloma firmami ubezpieczeniowymi odpowie na nurtujące Cię pytania związane z:
Nowe zasady dla obcokrajowców w Stanach Zjednoczonych
Administracja prezydenta Donalda Trumpa wprowadza szereg radykalnych zmian w polityce imigracyjnej, które dotykają zarówno osoby przebywające nielegalnie, jak i legalnych rezydentów oraz posiadaczy wiz.
“Złap I unieważnij”
Obcokrajowcy przebywający legalnie na terenie Stanów Zjednoczonych, zarówno odwiedzający, jak i mieszkający tu na stale, mogą stracić swój status wizowy, jeśli naruszą prawo. Takie konsekwencje niesie nowa, bezwzględna polityka znana jako “złap i unieważnij” (ang. “catch and revoke”), którą ogłosił sekretarz stanu Marco Rubio.
“Obowiązuje teraz zasada jednego przewinienia: “Złap i unieważnij” - napisał Rubio 2 maja w mediach spolecznościowych. “Kiedy rząd przyłapie obywatela innego kraju na łamaniu naszego prawa, podejmiemy działania w celu odebrania mu statusu.”
W oficjalnym komunikacie nie sprecyzowano dokładnie, jakie wykroczenia i przestępstwa będą skutkować unieważnieniem wizy. Eksperci ds. imigracji wyrazili wątpliwości co do tego, jak nowa polityka miałaby być wprowadzana w życie.
David Bier z libertariańskiego Cato Institute nazwał nową politykę “absurdalną i sprzeczną” z amerykańskim prawem imigracyjnym. “Zamożni, wykwalifikowani ludzie, którzy mają inne możliwości, nie będą chcieli osiedlić się w kraju, gdzie ich życie może zostać zrujnowane z powodu mandatu za przekroczenie prędkości czy prowadzenie nielegalnego stoiska z lemoniadą” - napisal Bier na platformie X.
Kogo to dotyczy
Departament Stanu wydaje wizy nieimigracyjne dla różnych grup – turystów, studentów, opiekunek, inwestorów, małżonków i dzieci legalnych rezydentów oraz innych kategorii odwiedzających i mieszkańców. Rubio zaznaczył, że pod jego kierownictwem Departament jasno zakomunikował: “wiza to przywilej, a nie prawo”.
studenckich, którzy protestowali przeciwko wojnie Izraela w Strefie Gazy lub wyrażali poglądy propalestyńskie. Studenci, którzy dopuścili się nawet drobnych wykroczeń - takich jak przewinienia drogowe - również tracili swoje wizy.
“Odebrano wizy studentom za mandaty drogowe - zauważył
Aaron Reichlin Melnick, starszy analityk w American lmmigration Council. “Teraz sugerują, że będą robić to samo wobec wszystkich”.
Pod koniec kwietnia administracja cofnęła jednak swoją wcześniejszą decyzję o unieważnieniu wiz setkom zagranicznych studentów w całym kraju, po fali pozwów sądowych.
Program zachęt do samodeportacji
Równolegle do zaostrzenia polityki wobec legalnych rezydentów, administracja Trumpa ogłosiła program zachęt finansowych dla osób przebywających w USA nielegalnie. Zgodnie z nowym programem, mogą one otrzymać nawet 1000 dolarów, jeśli zdecydują się dobrowolnie opuścić kraj i udokumentują ten wyjazd za pomocą aplikacji CBP Home.
Plany masowych deporta -
cji ogłoszone przez prezydenta Trumpa napotykają przeszkody w postaci pozwów sądowych oraz ograniczonych zasobów Departamentu Bezpieczeństwa Krajowego (DHS). Dlatego administracja już w marcu zaczęła zachęcać migrantów do tzw. dobrowolnych wyjazdów (ang. self deportation) zamiast czekania na aresztowanie przez ICE. W najnowszym komunikacie DHS poinformował, że osoby bez statusu prawnego mogą otrzymać tysiąc dolarów, jeśli za pomocą aplikacji CBP Home udowodnią, że wróciły do swojego kraju. Wyjazd na własną rękę określono jako “godny sposób opuszczenia USA”.
Motywacja finansowa i wcześniejsze programy
Według danych DHS, koszt aresztowania, osadzenia w ośrodku i deportacji jednej osoby to około 17,121 dolarów. Zachęta finansowa w wysokości 1000 dolarów może więc przynieść znaczne oszczędności, jeśli z programu skorzysta odpowiednio dużo osób.
To nie pierwsza próba uruchomienia programu samodzielnych deportacji w USA. W 2008 roku rząd federalny uruchomił inicjatywę “Operatlon Self Departure”, skierowaną do 457 tysięcy nielegalnych imigrantów w pięciu miastach. Wówczas zgłosiło się zaledwie osiem osób.
Podobne rozwiązania były w przeszłości testowane także w innych krajach, m.in. w Niemczech, Szwecji i Wielkiej Brytanii. W niektórych przypadkach programy odnosiły częściowy sukces, jednak wiele z nich zakończyło się niewielkim zainteresowaniem.
Administracja twierdzi, że osoby, które dobrowolnie opuszczą USA, mogą mieć możliwość legalnego powrotu w przyszłości. Jednak obecne prawo zakłada zakaz wjazdu dla większości osób, które przebywały w USA nielegalnie lub którym wygasł status imigracyjny.
Nowy wymóg rejestracji cudzoziemców
W związku z nowym wymogiem rejestracji cudzoziemców (ARRAlien Registration Requirement), około 47 tysięcy imigrantów, wcześniej nie objętych żadnymi federalnymi zapisami, dokonało rejestracji w ciągu pierwszych 100 dni drugiej kadencji Trumpa. Wiele z tych osób może być teraz zobowiązanych do opuszczenia kraju lub narażonych na surowsze sankcje.
Kristi Noem, sekretarz bezpieczeństwa krajowego, powiedziała: “Jeśli jesteś w USA nielegalnie, samodeportacja to najbezpieczniejszy i najbardziej opłacalny sposób opuszczenia kraju i uniknięcia aresztowania. DHS oferuje teraz pomoc finansową i dofinansowanie podróży dla nielegalnych migrantów poprzez aplikację CBP Home. To bezpieczniejsze rozwiązanie dla służb, migrantów i 70% tańsze dla amerykańskich podatników.”
Biały Dom kontynuuje twardą linię polityki imigracyjnej. Administracja Trumpa ostrzega posiadaczy wiz i zielonych kart, że powinni zachowywać się jak “goście USA”. Wzrosło też zaangażowanie lokalnych policji i departamentów szeryfa w działania deportacyjne.
PROMOCJA KUCHNI 10’ X 10’ $4,999 W CENIE: Styl szafek shaker biały lub szary, blat z kwarcu, Białe płytki “subway”, uchwyty i zlew
30 % RABATU NA PŁYTKI FIRMY CERRAD NAJWIĘKSZY WYBÓR PŁYTEK Z POLSKI W NJ
25 % RABATU NA DRZWI SZKLANE DO PRYSZNICA LUB NA WANNĘ
20 % RABATU NA SZAFKI ŁAZIENKOWE Z BLATEM
ZAKUPIE MINIMUM $3,500 10’x10’ KUCHNIA $4,999
PROMOCJA NA BLATY KUCHENNE Z KWARCU, 35 SF MINIMUM, W OBREBIE 25 MIL $49 CRYSTAL WHITE • $59 CALACATTA GOLD • $69 NEW CALACATTA NOBLE PROMOCJA $1.99 / SF NA PANELE LVT WINYLOWE ŁĄCZONE NA CLICK/PRODUKT NA STANIE
Ogrzewanie i Chłodzenie po godzinach
Zadzwoń do Jacka: 973-289-0149 (komórka)
◊ serwis
◊ naprawa
◊ wymiana
◊ dobijanie gazu
◊ czyszczenie systemów wentylacyjnych
SKUTECZNE TERAPIE NATURALNE DLA KAŻDEGO
Dr Zbigniew S. Dubij Chiropraktyk
USTAWIANIE KRĘGÓW ORAZ STAWÓW LIKWIDUJE TAKIE DOLEGLIWOŚCI JAK:
• bóle kręgosłupa, ramion, rąk i nóg,
• bóle głowy i szyi,
• skrzywienie kręgosłupa,
• ból kulszowy,
• problemy z dyskiem,
• ogólne osłabienie.
LECZENIE URAZÓW POWYPADKOWYCH
KOMORA HIPERBARYCZNA
Komora hiperbaryczna dostępna w gabinecie w Mahwah
W naszej komorze 2 atmosfer tlen przenika nawet do nieukrwionych miejsc organizmu. Podwyższone stężenie tlenu pobudza procesy wzrostu i regeneracji tkanek. Tlenoterapia hiperbaryczna wspomaga namnażanie komórek macierzystych STEM CELL i regenerację tkanek.
CHOROBY ZATWIERDZONE PRZEZ FDA:
• Niedokrwistość
• Oparzenia (ciężkie)
• Utrata słuchu (nagła i bez znanej przyczyny)
• Zakażenie skóry i kości (ciężkie)
• Przeszczep skóry
• Utrata wzroku (nagła)
• Rany
SCHORZENIA, KTÓRE KORZYSTAJĄ Z KOMORY, ALE SĄ KLASYFIKOWANE JAKO BADAWCZE:
• Choroba Alzheimera i demencja
• Terapia chorób przewlekłych
• Porażenie mózgowe
• Powikłania po COVID-19
• Infekcje
• Obrzęki
• Borelioza
• Migreny
• Złamania/urazy stawów i tkanek miękkich
• Regeneracja po chemioterapii
• Spowalnianie procesów starzenia się skóry i narządów wewnętrznych
• Rewitalizacja uszkodzonych tkanek i narządów: trzustki, nerek, serca, naczyń krwionośnych oraz elementów układu nerwowego
973-470-9900
Akceptujemy większość ubezpieczeń (nie dotyczy komory hiperbarycznej)
48 Union Blvd Wallington, NJ 07057
136 E. Crescent Ave Mahwah, NJ 07430
Wallington: poniedziałek, środa i piątek: 10:00-1:30 & 3:00-7:00 Mahway: wtorek, czwartek i sobota: tylko po umówieniu www.dubij.info
WYCIECZKI WYCIECZKI
Busem z Polskim przewodnikiem
Wycieczki dla osób "solo", par i rodzin
Kaniony i tylko kaniony oraz Parki Narodowe – Utah, Arizona, Colorado 11 dni: od 14 czerwca
Wycieczki dookoła USA: od 4 lipca, 22 sierpnia 4 październik 2025
Nowy Orlean/Texas/Dom Presley'a/Tennessee 10 dni: 15 - 24 listopad 2025
Ponadto: Niagara/kanion, Waszyngton/Kapitol/jaskinie, Kraina Amiszów, Wielki Kanion Pensylwanii
Oferujemy fachowość i doświadczenie dla małych i duż y ch k lie n t ó w Z a p e wnia m y a t r a k c yjne i konkurenc yjne stawki na przewóz i inne usługi. Gwarancją jakości naszych usług jest ponad 30 lat działalności na r ynku amer ykańskim.
• Transpor t całych kontenerów od drzwi do drzwi między USA i Europą (Impor t & Expor t)
• Kontenery małe (20ſt), duże (40ſt i 40ſt HC) i specjalistyczne (20ſt & 40ſt Open Top, 20ſt & 40ſt Flat Rack)
• Wysyłka samochodów, maszyn, motocykli, ATVs, jet-skis i łodzi
• Wysyłka mienia przesiedleńczego
• Wysyłka ładunków handlowych i ponadgabarytowych
• Oddziały w Polsce, Niemczech, Wielkiej Brytanii, na Litwie, Węgrzech i w Por tugalii
• Agencja celna w Gdyni
• Przygotowujemy dokumentację transpor tową i celną
Kenia 2024 - Dziennik z podróży – cz. 2
Dolot
Sobota, 21 września
Rozpoczynamy afrykańską przygodę, która dla wielu z nas będzie niewątpliwie podróżą życia. Dawno, dawno temu, w 1992 roku, miałem szczęście udać się po raz pierwszy w życiu na safari do Wschodniej Afryki. Celem moim - i zebranej grupy fascynatów Czarnym Lądem - była Kenia, ale ponieważ równie ciekawa Tanzania jest tylko „o krok“ dalej, to niezwłocznie dołączyłem ją do programu wiedząc, jak znakomite są parki narodowe Serengeti oraz wnętrze krateru Ngorongoro. A cena biletu lotniczego pozostawała taka sama. I jakże nie wzbogacić wyprawy? Podobnie stało się teraz, w 2024, kiedy nie dość,
że ponownie połączyłem pobyt w Kenii z Tanzanią, to jeszcze dodałem unikalny Madagaskar, jako opcję. No bo skoro już mamy być dwa tygodnie w tak odległej strefie czasowej, to dlaczego nie podlecieć nieco dalej nie podlegając kolejnej deregulacji organizmu?
Republika Kenii to państwo leżące we wschodniej Afryce, które uzyskało niepodległość od Wielkiej Brytanii w 1963 roku. Kenia jest większa od Polski, mierząc 580 tysięcy kilometrów kwadratowych, gdzie żyje 54 miliony mieszkańców, z dominującymi ludami Kikuju (17%) oraz słynnymi z wojowniczości i z urody Masajami (2.5%). Kenia znajduje się w strefie klimatu równikowego, monsunowego, w wersji wilgotnej na wybrzeżu Oceanu
Indyjskiego i suchej w głębi lądu. Z turystycznego punktu widzenia ważne są opady i temperatury na obszarze centralnego płaskowyżu, gdzie znajduje się stolica (Nairobi) oraz najsłynniejsze z parków narodowych kraju - Masai Mara oraz Amboseli. Na wspomnianych terenach możemy oczekiwać zaskakująco rześkich, jak dla „białego“ turysty, temperatur rzędu od 25 stopni Celsjusza w dzień, do 15 stopni w nocy!
Większą część kraju zajmuje płaskowyż, który obniża się od zachodu (wys. do 3,000 m) ku wschodowi (ok. 500 m), ze słynnym Wielkim Rowem Tektonicznym, gdzie z jednej strony wznoszą się majestatyczne wulkany (Mount Kenia - 5,199 m), a z drugiej, możemy podziwiać fascynujące jeziora wypełniające tektoniczne zapadliska. Jezioro Rudolfa na
północy i jezioro Wiktorii na zachodzie, to tylko niektóre z nich. Kenia graniczy od północy z Somalią, Etiopią i Sudanem Południowym, od zachodu z Ugandą, a od południa z Tanzanią. Jest więc doskonałym punktem startowym do poznawania równie ciekawych, sąsiednich krajów! Ciąg dalszy za tydzień… Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka Autor jest zawodowym przewodnikiem i właścicielem biura podróży EXOTICA TRAVEL. Biuro organizuje wycieczki po całym świecie, w tym do Kenii, Tanzanii i na Zanzibar, od 23 września 2025. Informacje i rezerwacje: EXOTICA TRAVEL, 6773 W. Belmont Ave, Chicago IL 60634. tel. (773) 237 7788, strona internetowa https:// andrzejkulka.com/destinations/ kenia-tanzania-zanzibar-wrzesien-2025/
Magiczna Kenia wita
Kenia wita
Witamy w POL-CAR Collision Repair!
Nasza specjalność to:
❖ Blacharstwo i lakiernictwo
❖ Kompleksowe naprawy powypadkowe samochodów wszystkich marek
❖ Współpraca ze wszystkimi firmami ubezpieczeniowymi
❖ Wysoka jakość usług i dobra cena
Pomagamy w rozmowach z firmami ubezpieczeniowymi
PERU ● 12 dni: 5 listopada 2025, 18 kwietnia 2026
UZBEKISTAN, KIRGIZJA, KAZACHSTAN ● 12 dni: 20 sierpnia
GALAPAGOS, AMAZONIA, EKWADOR ● 14 dni: 10 paźdz. i 27 marca 2026
INDIE, NEPAL, ZŁOTY TRÓJKĄT ● 15 dni: 18 października
MAROKO ● 11 dni: 20 listopada, 14 marca 2026
MEKSYK i FIESTY ● 10 dni: 24 października, MEKSYK, CANCUN, GUADALUPE ● 10 dni: 4 grudnia
AUSTRALIA ● 12 dni: 21 listopada 2025, 20 lutego 2026
EMIRATY, DUBAJ, ABU DHABI, OMAN ● 12 dni: 6 grudnia
SRI LANKA, (MALEDIWY); SYLWESTER ● 11 (16) dni; 26 grudnia
TAJLANDIA, SINGAPUR; SYLWESTER ● 16 dni: 27 grudnia
Bilety lotnicze, indywidualne pakiety APPLE VACATIONS: CANCUN – HAWAJE –PUNTA CANA – PUERTO VALLARTA – DOMINIKANA – JAMAJKA
Nasz wspaniały przewodnik Steve, po lewej
Młoda Kenijka, Nairobi
Pola uprawne w źżyznej Dolinie Ryftowej Wielkiego Rowu Afrykańskiego, Kenia
Mamy lokalną kasę
Żona mówi do męża:
- Kochanie, marzy mi się, żeby założyć na plażę coś takiego, co sprawiłoby, że wszyscy by osłupieli.
- Łyżwy załóż.
aMłoda mężatka rok po ślubie przychodzi do lekarza. Skarży się, że nie może zajść w ciążę.
- Proszę się rozebrać - mówi lekarz.
- Panie doktorze, Pan jest miły, ale pierwsze dziecko wolałabym mieć jednak z mężem...
aKsiądz spowiada gaździnę:
- A nie spaliście gaździno z obcym chłopem?
- A bo to, proszę księdza, obcy chłop da pospać?
Gabinet DENTYSTYCZNY
Małgorzata Wiwart-Truszkowska D.D.S.
dentystyka
ogólna i kosmetyczna
1277 Main Ave, Clifton, NJ Tel.: 973-478-6123 646-784-0096
aW szpitalu psychiatrycznym lekarz siedzi przy łóżku nowego pacjenta i pyta:
- Jak się nazywacie?
- Jak to, nie wie pan? Jestem Napoleon Bonaparte.
- Tak? A kto panu to powiedział?
- Pan Bóg.
Na to odzywa się glos z sąsiedniego łóżka:
- On kłamie. Nic mu takiego nie mówiłem.
Grupa turystów błądzi w górach. Wieczór zapada, a tu ani śladu człowieka i nadziei na nocleg.
- Mówił pan, że jest najlepszym przewodnikiem po Tatrach!
- wścieka się jeden z uczestników wycieczki.
- Zgadza się. Ale to mi już wygląda na Bieszczady...
Portiernia akademika:
Wszystko jednak popsuło nowe futro z norek...
a- Stachu, gdzie wolisz oglądać filmy? W domu czy w kinie?
- Jasne, że w kinie. Tam się nawet można i całować.
- Przecież w domu też się można całować?
- A, nie, w domu nie, w domu żona...
a- A ty młody człowieku do kogo?
- Mi tam obojętne... mam dwie flaszki.
aKolejka do kasy w sklepie. Stoi sobie młoda mama z małym synkiem a przed nimi gruba kobieta. Synek mówi do mamy:
-Mamo, mamo zobacz jaka gruba baba przed nami stoi, jest taka wielka jak ciężarówka.
Matka strasznie speszona próbuje uciszyć młodego, ale w tej samej chwili grubej pani zaczyna dzwonić telefon:
-Pi, pi, pi, pi, pi...
Synek na to:
-Mamo uważaj ona będzie cofać!!!
Renata nigdy nie wybaczyłaby
Markowi kolejnej zdrady.
Ewa Czyzewski, M.D.
Internal Medicine
Kolbusz, APN Internal Medicine
LINDEN MEDICAL GROUP @ CLIFTON
AMERICAN BOARD-CERTIFIED PHYSICIANS SPECIALIZING IN INTERNAL MEDICINE, ENDOCRINOLOGY, NEPHROLOGY & HYPERTENSION CHOROBY WEWNĘTRZNE • NADCIŚNIENIE • SZCZEPIENIA • LECZENIE POWYPADKOWE SCHORZENIA REUMATYCZNE • CUKRZYCA • LECZENIE NADWAGI • USG I BIOPSJE TARCZYCY • LECZENIE NIEWYDOLNOŚCI SEKSUALNEJ • CHOROBY NEREK I DRÓG MOCZOWYCH • DIALIZY • BADANIA IMIGRACYJNE • OPIEKA PO PRZESZCZEPACH NEREK I WĄTROBY
Nasi lekarze pomagają pacjentom w NJ, NY, PA i CT od 1999 roku, zapewniając najlepszą opiekę medyczną, profesionalizm i plan na lepsze jutro. Jesteśmy otwarci w 3 gabinetach od pon. do soboty. Nasz miły personel udziela odpowiedzi na wszystkie pytania w zakresie zdrowotnym.
1033 CLIFTON AVE, SUITE 108 in CLIFTON Tel: 973-577-1995 515 NORTH WOOD AVE, SUITE 302 in LINDEN Tel: 908-925-3300
Manager Bogusia Foti z długoletnim doświadczeniem, odpowie na pytania związane z rachunkowością, wyborem ubezpieczenia, czy renty inwalidzkiej.
Poczuj
się lżej na wiosnę
Po zimie wielu z nas czuje, że przybyło nam tu i ówdzie kilka kilogramów, jesteśmy bardziej ociężali i mamy
mniej energii. Wiosna to dobry moment na to, by spróbować na nowo rozbudzić nasz organizm.
Kasza i napary z ziół
Jedną z orędowniczek wiosennego oczyszczania jest Agnieszka Maciąg - Dobrym rozwiązaniem jest bulion warzywny, będący prawdziwą bombą witaminową. Można go pić kilka razy w ciągu dnia. Do jedzenia polecam kaszę jaglaną, która jak żaden inny pokarm oczyszcza organizm z toksyn. Proponuję ugotowanie kaszy jaglanej na cały dzień i jedzenie jej z różnymi dodatkami. Wersja na „słodko”: prażone lub pieczone jabłko, cynamon, imbir, kurkuma (posiadają genialne właściwości oczyszczające). Wersja na „słono”: z pieczonymi lub gotowanymi warzy-
To kolejna z roślin, której działanie trudno przecenić. Ci, którzy wątpią w skuteczność jej działania może przekonać fakt, że to właśnie na jego bazie oparty jest znany Polakom od lat lek - Sylimarol. - W niektórych krajach Europy nasiona i wyciągi z tej rośliny zostały nawet wpisane do oficjalnego rejestru leków na marskość wątroby. Odtruwa on bowiem i regene-
Kiszonki pod każdą postacią
To kolejny sposób, który pomoże w oczyszczeniu organizmu. - Proces kiszenia to fermentacja cukrów, m.in. laktozy w mleku i fruktozy w warzywach, prowadzący do powstania kwasu mlekowego. Fermentować można kapustę, ogórki, czosnek, buraki, ziemniaki, cytryny, cukinię, marchew, rzepę i inne warzywa. Warto,
wami, najlepiej polskimi, np. burakami, dynią, marchewką, pietruszką itd.pisze na swojej stronie. Była modelka zaznacza, że niezbędne jest także picie odpowiedniej ilości wody i ziołowych naparów. Agnieszka Maciąg poleca między innymi napary z pokrzywy czy mniszka lekarskiego, jednak sprawdzą się także inne zioła - np. mięta.
bo sam proces jest bardzo prosty: wystar czy woda i sól. Najlepsze są warzywne i owocowe kiszonki domowe, bo jedynym konserwantem jest w nich sól. Procesy fer mentacji zmieniają strukturę warzyw, czyniąc je znacznie bogatszymi w witaminy, minerały i sprzyjające nam bakterie - pisze na swoim por-
Ziele czystka
Czystek to jedna z roślin, która wzmacnia układ odpornościowy - jest bogata w polifenole hamujące rozwój stanów zapalnych. To jednak nie jedyna zaleta tego ziela, bo napar z jego liści oczyszcza ciało z toksyn i pomaga w walce z wysokim poziomem cholesterolu. - Obecność polifenoli w czystku znacznie przewyższa te znajdujące się w zielonej herbacie czy naparze z czarnego bzu, które powszechnie są uznane za najzdrowsze i korzystnie wpływające na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Czystek wypada znacznie atrakcyjniej w porównaniu z winem i obecnością w nim przeciwutleniaczy - ochrona serca jest czterokrotnie większa. Naukowcy odkryli również, że czystek zawiera odpowiednią kombinację fitosteroli, które odtruwają organizm i eliminują z niego toksyczne metale ciężkie wywołane dymem papierosowym oraz zanieczyszczeniami środowiska - można przeczytać na portalu dietetykpro.pl.
magnez, fosfor i potas, zwierają także kwas mlekowy regulujący florę bakteryjną w jelitach.
Woda z octem jabłkowym
To jeden z najmodniejszych produktów ostatnich lat, najważniejsze jednak by był niefiltrowany i niepasteryzowany, najlepiej też przygotować go samodzielnie. Jeżeli mamy taki pod ręką wystarczy, że co rano wypijemy łyżkę octu wymieszaną z około pół szklanką letniej wody - z pewnością poczujemy, że dzięki niemu nasze ciało budzi się do życia. Ocet jabłkowy zawiera witaminy: A, B1, B2, B6, C, E, P i beta-karoten, a także minerały i pierwiastki śladowe, tj. potas, wapń, magnez, fosfor, chlor, żelazo, krzem. Jest także bogaty w przeciwutleniacze, dzięki czemu opóźnia proces starzenia. Ocet można też dodać do sałatki, aby wzbogacić jej smak. Pamiętajmy jednak, że zbyt duża dawka może spowodować ból brzucha.
ruje wątrobę zmęczoną lub wręcz zatrutą takimi czynnikami jak: nieprawidłowa, wysoko przetworzona dieta, nadużywanie alkoholu, leków farmaceutycznych, zatrucie grzybami, długotrwałe używanie antybiotyków, chemioterapia, choroby wątroby (wirusowe zapalenie typu C, marskość, bóle, kamica, stłuszczenie), cukrzyca - czytamy na stronie Akademia Witalności. Zmielone nasiona ostropestu są też bogate w błonnik, przez co doskonale wpływają na perystaltykę jelit i zapobiegają zaparciom. Nasiona ostropestu najlepiej zmielić w młynku i dodawać np. do musli czy sałatek.
Zupa z zielonych szparagów
Składniki:
• 0,7 l bulionu warzywnego lub drobiowego
• pęczek zielonych szparagów (500 g)
• 1 mała cebula
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• 2-3 łyżki serka mascarpone
• szczypta gałki muszkatołowej
• sól, świeżo mielony czarny pieprz do smaku
Łosoś
pieczony
w migdałach
Sposób przygotowania: Cebulę obieramy i drobno siekamy. Szparagi płuczemy, odłamujemy zdrewniałe końcówki i kroimy na mniejsze kawałki. W garnku rozgrzewamy oliwę, dodajemy główki szparagów i podsmażamy przez około 2-3 minuty. Zdejmujemy je z patelni i odstawiamy do innego naczynia. Następnie do garnka wrzucamy posiekaną cebulę, także podsmażamy 2-3 minuty, aż się zeszkli. Dodajemy pozostałe szparagi i smażymy kolejne 3 minuty mieszając co jakiś czas. Całość zalewamy bulionem i gotujemy przez około 8-10 minut, aż szparagi będą miękkie. Zawartość garnka miksujemy przy pomocy blendera na gładki krem. Dodajemy mascarpone i ponownie miksujemy. Na koniec doprawiamy solą, pieprzem i gałką muszkatołową do smaku. Podajemy z główkami szparagów.
Składniki:
• 2 filety z łososia
• sól, pieprz
• oliwa z oliwek
• sok z cytryny
• 50 g płatków migdałów
Sos malinowy:
• 100 g mrożonych lub świeżych malin • 60 ml białego wina • 1 łyżka miodu • 1 łyżka oliwy z oliwek • pół łyżeczki mąki ziemniaczanej opcjonalnie:
• 2 gałązki trawy cytrynowej
• 2 łyżeczki sosu rybnego
Sposób przygotowania: Z łososia odciąć skórę, doprawić solą, pieprzem, skropić sokiem z cytryny i wysmarować oliwą. Odłożyć na ok. 15-30 minut do zamarynowania. Piekarnik nagrzać do temp. 190°C. Łososia obtoczyć w płatkach migdałów, położyć w naczyniu żaroodpornym i wstawić do nagrzanego piekarnika. Piec przez 15 minut. Sos malinowy: odłożyć kilka malin do dekoracji, pozostałe włożyć do rondelka i rozmrozić. Dodać trawę cytrynową, jeśli ją używamy (tylko gruby środek łodyżki rozgnieciony płaską częścią noża lub przekrojony wzdłuż). Zagotować, następnie dodać białe wino i gotować przez ok. 3 minuty na większym ogniu. Dodać miód, oliwę i chwilę razem pogotować, następnie dodać mąkę ziemniaczaną wymieszaną z 2 łyżeczkami wody lub sosu rybnego, wymieszać i zagotować. Przetrzeć przez sitko do czystego garnka. Dodać odłożone maliny, doprawić solą i świeżo zmielonym czarnym pieprzem, wymieszać. Jeśli nie używaliśmy trawy cytrynowej można sos doprawić odrobiną soku z cytryny.
Daktyle moczymy, aż staną się miękkie. Ziarna słonecznika i orzechy prażymy na patelni do uzyskania złotego koloru. Daktyle, słonecznik, orzechy, kakao i siemię Iniane miksujemy na gładką masę. Z gotowej masy formujemy kulki i obtaczamy w wiórkach kokosowych. Przed podaniem można schłodzić w lodówce, aby były bardziej zwarte.
Składniki:
• 1 długi ogórek • 2 pomidory (lub dwie garści koktajlowych) • 1 czerwona papryka • 1 mała czerwona cebula • 1/2 szklanki świeżej kolendry, posiekanej • 1/2 szklanki natki pietruszki, posiekanej • 1/2 łyżeczki kardamonu (zmielonego)
Sposób przygotowania: Warzywa kroimy na podobnej wielkości kawałki (cebulę nieco drobniej niż resztę) i mieszamy z kolendrą i natką pietruszki. Wszystkie składniki sosu (poza solą i pieprzem) umieścić w słoiku, zamknąć go i potrząsać, aż się połączą. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Sos mieszamy z warzywami. Na talerzu mieszamy kardamon, ziele angielskie, kmin, kolendrę i sól. Na patelni rozgrzewamy łyżkę oliwy. Ciecierzycę obtaczamy w przyprawach i przesmażamy na średnim ogniu przez 2-3 min. Ciepłą ciecierzycę dodajemy do warzyw. Sałatkę podajemy od razu, z jogurtem greckim.
Pudding z chia na mleku
owsianym
Składniki:
• 2 łyżki nasion chia
• szklanka owsianego mleka (lub innego roślinnego)
• 1 łyżka syropu klonowego
• maliny (lub inne owoce)
Sposób przygotowania: Przygotować słoiczki, miseczkę lub małe szklanki. Do każdego słoiczka wsypać 2 łyżki nasion chia i zalać mlekiem. Posłodzić syropem klonowym i dokładnie wymieszać. Odstawić na 15 minut. Po tym czasie dokładnie wymieszać, aby uniknąć tworzenia się dużych grudek. Wstawić do lodówki na 3-5 godzin, a najlepiej na całą noc. Podawać z malinami lub innymi owocami.
Pierwsze autonomiczne ciężarówki na amerykańskich drogach
W czwartek w Teksasie wystartowała pierwsza w Stanach Zjednoczonych komercyjna usługa autonomicznego transportu ciężarowego. Regularne dostawy bez udziału kierowców będą realizowane między Houston a Dallas. Za program odpowiada firma Aurora, a jej pierwszymi klientami są Uber Freight i Hirschbach Motor Lines.
Przełom w transporcie drogowym
Autonomiczne pojazdy są obecnie testowane przez wiele firm w całym kraju, a ciężarówki bez kierowców mają szansę stać się coraz powszechniejsze. Może to mieć duży wpływ na rynek pracy – w USA zawód kierowcy ciężarówki wykonuje obecnie ponad 3 miliony osób. Waymo oferuje już usługi robotaxi w San Francisco, Phoenix, Los Angeles i Austin i planuje uruchomić je w Atlancie pod koniec tego roku, a następnie w Miami w 2026 roku. Jeśli Aurora może sprawić, że autonomiczne ciężarówki będą bezpieczne i opłacalne finansowo, może zrewolucjonizować branżę transportu ciężarowego.
W tym tygodniu zrealizowano pierwsze „regularne dostawy towarów bez kierowcy” na trasie między Dallas a Houston. Dotąd firma prowadziła jazdy próbne z kierowcami pilnującymi bezpieczeństwa, osiągając ponad 1200 mil jazdy autonomicznej i obsługując 10 000 transportów dla
klientów. Teraz jednak ludzie zostali całkowicie wyeliminowani z kabin.
Na początku w trasę będzie ruszać tylko jedna autonomiczna ciężarówka, ale Aurora zapowiada, że do końca roku dołączą kolejne pojazdy. Każdy z nich jest wyposażony w zaawansowane czujniki i komputery, pozwalające na „widzenie” przestrzeni odpowiadającej długości czterech boisk futbolowych.
Uber Freight i Hirschbach specjalizują się w dostawach o ograniczonym czasie realizacji i liczą na znaczne usprawnienie logistyki dzięki technologii Aurory.
Ekspansja i kontrowersje
Aurora planuje rozszerzyć działalność autonomicznych ciężarówek na El Paso i Phoenix w Arizonie jeszcze w tym roku.
Choć technologia obiecuje oszczędności i większą efektywność, nie brakuje obaw o masowe zwolnienia kierowców. Według danych amerykańskiego Biura Statystyki Pracy, w 2023 roku 3,05 miliona osób pracowało jako kierowcy ciężarówek.
Dodatkowo, kwestie bezpieczeństwa nadal budzą niepokój. Na przykład we wrześniu 2024 roku w San Francisco kobieta podróżująca autonomiczną taksówką Waymo relacjonowała, że dwóch mężczyzn zablokowało jej pojazd i próbowało wymusić numer telefonu.
Wcześniej w tym roku Federalna Administracja Bezpieczeństwa Przewoźników Drogowych (FMCSA)
odrzuciła wniosek Aurory i Waymo o zmianę przepisów, które wymagałyby stosowania jedynie lamp ostrzegawczych na dachach w razie awarii, zamiast tradycyjnych trójkątów ostrzegawczych. Sprzeciw zgłosił m.in. Związek Zawodowy Pracowników Transportu, uznając propozycję za zagrożenie dla bezpieczeństwa.
Gubernator Teksasu Greg Abbott dodał: „Nowe autonomiczne ciężarówki na trasie I-45 będą skutecznie przewozić towary, tworzyć miejsca pracy i poprawiać bezpieczeństwo na drogach. Teksas oferuje firmom swobodę działania, a Aurora Driver przyczyni się do wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. Wspólnie, dzięki innowacjom, zbudujemy silniejszy, bardziej dostatni Teksas dla przyszłych pokoleń”.
Lior Ron, dyrektor generalny Uber Freight, uważa, że „przewóz komercyjnych ładunków bez kierowcy to historyczny krok w budowie inteligentniejszego i bardziej wydajnego łańcucha dostaw”.
Przyszłość bez kierowców?
W nadchodzących latach Amerykanie powinni spodziewać się coraz większej liczby autonomicznych pojazdów na drogach. Kilka firm planuje uruchomienie usług robotaxi w kolejnych miastach, a Aurora kontynuuje rozwój swojej floty ciężarówek bez kierowców.
Przykładem może być partnerstwo Toyoty z firmą Waymo – liderem technologii samosterujących. Głównym celem jest przyspieszenie
wprowadzenia zaawansowanych systemów jazdy bez udziału kierowcy nie tylko w taksówkach, ale przede wszystkim w samochodach prywatnych.
Autonomiczne pojazdy reprezentują poziom 4 samodzielności, co oznacza możliwość jazdy bez nadzoru człowieka w określonych obszarach. Technologie te wykorzystują różnorodne rozwiązania – od wieloczujnikowych systemów Waymo (łączących LiDAR, radar i kamery) po oparte wyłącznie na kamerach rozwiązania Tesli.
Dane z rzeczywistych przejazdów są obiecujące – pojazdy Waymo, realizujące ponad 250 000 kursów tygodniowo w czterech amerykańskich miastach, uczestniczą w 81% mniej wypadkach powodujących obrażenia w porównaniu do kierowców-ludzi. To potwierdza główną przewagę autonomicznej jazdy: zwiększone bezpieczeństwo.
Wyzwaniem pozostają jednak trudne warunki atmosferyczne. Zmienne pory roku, opady śniegu czy deszczu znacząco utrudniają pracę systemów rozpoznawania otoczenia. Technologie autonomicznej jazdy rozwijane w samochodach osobowych stanowią naturalny krok w kierunku transformacji całego sektora transportu. Rozwiązania testowane obecnie w robotaksówkach i wspomnianych pojazdach dostawczych, ciężarowych i innych segmentach rynku motoryzacyjnego to dopiero początek wielkiej rewolucji na drogach.
BARAN Nikt nie powie ci, co masz robić, nie wymagaj tego nawet od bliskich. Samodzielnie musisz uporać się z podjęciem decyzji. Czujnie obserwuj swój organizm, jeśli coś cię zaniepokoi, udaj sie do lekarza.
BYK Uwolnisz się od spraw, do których nie masz przekonania i weźmiesz się za coś, co przyniesie ci satysfakcję. Dawna inwestycja nagle zacznie przynosić ci wyraźne korzyści. Wyraźnie odżyjesz, bo zostawisz za sobą problemy, które cię osłabiały.
BLIŹNIĘTA Nic dziwnego, że w tym tygodniu będziesz cieszyć się powodzeniem u płci przeciwnej. Twoja dobra passa trwa, humor ci dopisuje. Będziesz wprost promienieć, a uśmiechniętej i pełnej optymizmu osobie trudno się oprzeć.
RAK Jeśli w porę nie zażegnasz rodzinnych sporów, już wkrótce mogą się one przerodzić w konflikty nie do rozwiązania. Warto więc wreszcie schować swoją dumę do kieszeni i szczerze porozmawiać z partnerem. Zobaczysz, że po wyjaśnieniu sobie nieporozumień można łatwo odnaleźć uczucie.
LEW Przekonasz się w najbliższych dniach, że dotychczasowe rozwiązania nie przynoszą pożądanego rezultatu. Najwyższy czas na wprowadzenie zmian. Warto skonsultować decyzje z osobami, na których zawsze możesz polegać.
PANNA W tym tygodniu w pracy możesz spodziewać się złośliwych komentarzy. Zastanów się, czy warto się tym przejmować. Pamiętaj, że kto pod kim dołki kopie, ten sam w nie wpada.
WAGA W tym tygodniu wiele chwil spędzisz w gronie przyjaciół i rodziny. Całą swoją energię, a także wolny czas przeznaczysz na pomoc w rozwiązywaniu problemów bliskich osób. Nic więc dziwnego, że może pojawić się moment, w którym będziesz mieć wszystkiego dosyć.
SKORPION W pracy przygotuj się na ciężką harówkę i nie licz na żadną taryfę ulgową. Szefostwo nie będzie wyrozumiałe i nie omieszka wytknąć ci nawet najmniejszego błędu. Zadbaj o kręgosłup, zwłaszcza jeżeli masz pracę siedzącą.
STRZELEC W sprawach zawodowych wreszcie przekonasz się na czym tak naprawdę stoisz. Prawda może okazać bardzo bolesna, ale być może ułatwi ci podjęcie decyzji i dokonanie zmian, które mogą wyjść ci na dobre.
KOZIOROZEC Uparcie będziesz bronić swojego zdania i nie pójdziesz na żaden kompromis. Zastanów się, czy ci się to opłaci. Możesz stracić sympatię wielu osób. Zadbaj o zdrowie, już najwyższy czas poprawić swoją kondycję.
WODNIK To tydzień niezwykle intensywny, nerwowy, niespokojny, ale zarazem intrygujący przypływem emocji i namiętności, przede wszystkim na polu miłosnym i uczuciowym.
RYBY Ten tydzień to bardzo dobry czas na intensywną pracę, ważne przedsięwzięcia i interesy, które mogą wiązać się z silnym stresem, przemęczeniem i wysiłkiem.
Czy Amerykańskie marzenie o własnym domu przemija?
Od pokoleń posiadanie domu było fundamentem amerykańskiego marzenia — symbolem sukcesu finansowego, stabilizacji i niezależności. Dziś jednak dla wielu osób marzenie to wydaje się coraz bardziej odległe i trudne do osiągnięcia.
Najnowszy sondaż Gallupa, będący częścią corocznego badania „Economy and Personal Finance”, ujawnia rosnący pesymizm wobec rynku nieruchomości w USA. W badaniu wzięło udział ponad 1 000 dorosłych Amerykanów i wynika z niego, że zarówno najemcy, jak i właściciele domów mają poważne obawy dotyczące dostępności i przyszłości rynku mieszkaniowego.
Coraz mniej osób marzy o własnym domu Jednym z najbardziej uderzających wniosków badania jest rekordowo niski odsetek najemców, którzy planują zakup domu w ciągu najbliższych 5–10 lat. Tylko 53% najemców deklaruje taką chęć — to najniższy wynik w historii sondażu Gallupa. Co więcej, aż 45% najemców nie spodziewa się zakupu nieruchomości w dającej się przewidzieć przyszłości. Choć mogłoby się wydawać, że to wybór stylu życia lub wygody, dane sugerują coś innego. Tylko 11% najemców wskazało „wygodę” jako powód rezygnacji z zakupu domu. Dominującym czynnikiem są dziś trudności ekonomiczne
Aż 68% badanych najemców stwierdziło, że nie stać ich na zakup nieruchomości lub nie mają wystarczającej kwoty na wkład własny. W 2013 roku takiej odpowiedzi udzieliło jedynie 45%. Trudne Warunki Rynkowe Pesymizm nie dotyczy tylko najemców. Aż 72% wszystkich respondentów uznało, że to zły czas na zakup domu. To odzwierciedla rosnącą niepewność co do przyszłości rynku oraz pogłębiające się poczucie wykluczenia finansowego. Ceny nieruchomości wprawdzie ustabilizowały się po rekordowych wzrostach w czasie pandemii, ale wciąż pozostają znacznie wyższe niż kilka lat temu. Dodatkowo wysokie stopy procentowe oraz inflacja sprawiają, że wielu potencjalnych nabywców nie może sobie pozwolić na zakup. Z danych Krajowego Stowarzyszenia Pośredników Nieruchomości (NAR)
wynika, że sprzedaż domów w marcu odnotowała największy spadek od listopada 2022 roku — kolejny znak ochłodzenia rynku.
Różnice Regionalne i Polityczne
Sondaż Gallupa pokazuje też istotne różnice w percepcji rynku w zależności od regionu i przekonań politycznych. Mieszkańcy wschodniego wybrzeża są bardziej skłonni oczekiwać dalszych wzrostów cen nieruchomości, co może wynikać z dużego popytu w metropoliach takich jak Nowy Jork czy Boston.
Z kolei osoby utożsamiające się z Partią Republikańską wykazują większy optymizm: 33% Republikanów uważa, że to dobry moment na zakup, w porównaniu do 18% w ubiegłym roku. Co ciekawe, spadły ich oczekiwania co do dalszych wzrostów cen: z 69% w 2024 roku do 48%. Nieruchomości Nadal Postrzegane jako Dobra Inwestycja
Choć ogólne nastroje na rynku nieruchomości w USA są dziś raczej pesymistyczne, aż 37% Amerykanów nadal wierzy, że zakup domu to najlepsza długoterminowa inwestycja. To więcej niż w przypadku akcji, obligacji, czy innych instrumentów finansowych, co tylko potwierdza, jak silnie zakorzeniona jest w świadomości społecznej wartość posiadania własnej nieruchomości.
Dlaczego tak się dzieje? Przede wszystkim dlatego, że dom to nie tylko miejsce do życia, ale również realny składnik majątku, który –odpowiednio utrzymany – może zyskiwać na wartości. Wzrost cen nieruchomości w ciągu ostatnich 20–30 lat jest dowodem na to, że inwestycja w dom zazwyczaj przynosi zysk, szczególnie w dobrze zlokalizowanych obszarach. Nawet jeśli rynek chwilowo spowalnia, historia pokazuje, że ceny nieruchomości zwykle odbijają się i rosną w długim terminie. Dodatkowo, posiadanie własnego domu buduje stabilność finansową. Według danych Federal Reserve, przeciętna wartość netto właścicieli domów jest nawet kilkukrotnie wyższa niż w przypadku najemców. Wynika to z faktu, że spłacając kredyt hipoteczny, inwestujesz w siebie –zamiast opłacać czynsz, który nigdy się nie zwróci. Każda rata kredytu to krok w stronę pełnej własności, a jed-
nocześnie forma oszczędzania. Dom to również zabezpieczenie na przyszłość. Może służyć jako majątek do przekazania kolejnym pokoleniom, być źródłem pasywnego dochodu (np. w formie wynajmu), a także zapewnić komfort psychiczny związany z niezależnością mieszkaniową. W obliczu rosnących kosztów najmu, posiadanie własnego domu oznacza także większą kontrolę nad wydatkami – stała rata kredytu hipotecznego daje przewidywalność, której brakuje najemcom.
Nie bez znaczenia jest również aspekt emocjonalny. Własny dom daje poczucie stabilizacji, bezpieczeństwa i swobody w kształtowaniu przestrzeni życiowej według własnych potrzeb. To coś, czego nie da się wycenić, a co stanowi ogromną wartość dla wielu rodzin. Czy warto kupować w obecnych warunkach?
Choć obecne warunki rynkowe są trudne, to jednak nie oznacza to, że kupno domu jest niemożliwe. Wręcz przeciwnie – spowolnienie rynku może oznaczać większe możliwości negocjacji, szczególnie jeśli chodzi o cenę, warunki finansowania czy ustępstwa ze strony sprzedających. Eksperci sugerują, by przy decy-
zji o zakupie kierować się nie tylko warunkami ekonomicznymi, ale również własnymi potrzebami życiowymi. Dla niektórych osób to może być dobry moment na wejście na rynek – zwłaszcza jeśli mają stabilne zatrudnienie, zgromadzony wkład własny i są gotowi do kompromisów w kwestii lokalizacji lub stanu technicznego nieruchomości. Co Dalej? Skonsultuj się z Lokalnym Ekspertem
Niezależnie od tego, czy planujesz zakup swojego pierwszego domu, czy rozważasz sprzedaż nieruchomości, obecne warunki mogą wydawać się zniechęcające. Ale pamiętaj — rynek nieruchomości jest lokalny. Trendy ogólnokrajowe nie zawsze odzwierciedlają sytuację w Twojej okolicy. Dlatego tak ważne jest, by skorzystać z pomocy lokalnego agenta nieruchomości, który zna Twój rynek, potrafi ocenić wartość nieruchomości i pomoże Ci podjąć najlepszą decyzję.
Twoje marzenie o domu nadal jest w zasięgu ręki. Czasem wystarczy tylko właściwe wsparcie.
Kasia Nowakowska & Wojtek Baranowski
Trawy ozdobne
Trawy reprezentują rodzinę roślin zielnych z klasy jednoliściennych. Ich długie, wąskie liście obejmujące źdźbło są charakterystyczne dla tego gatunku. Drobne kwiaty zebrane w kłosy tworzą owoce - ziarniaki, to właśnie dzięki nim trawy stały się najpopularniejszymi roślinami w uprawach rolniczych. O tej porze roku to między innymi właśnie trawy, choć już uschły, wciąż zdobią nasze ogrody i skwery, gdyż ścinamy je dopiero na wiosnę.
GENEZA
Na długo przed powstaniem cywilizacji egzystencja człowieka polegała na zbieraniu nasion dziko rosnących traw, bo nasiona w przeciwieństwie do owoców nadawały się do przechowywania i przerobu między kolejnymi zbiorami. Do dziś zbiory zbóż należących do rodziny traw decydują o jakości życia wielu populacji roślin. Należą do nich: kukurydza, trzcina cukrowa, ryż, a nawet bambus.
WYSTĘPOWANIE A WYMAGANIA GATUNKOWE
Trawy obecne są we wszystkich strefach klimatycznych - ich minimalne wymagania sprawiają, że rosną w wysokich górach, na pustyniach i w tundrze syberyjskiej, stanowiąc pokarm dla większości zwierząt kopytnych. Małe wymagania siedliskowe i mnogość gatunków sprawiają, że wiele z nich trafiło do ogrodów i kolekcji, stając się egzotycznym elementem zieleni. Nic bowiem nie nadaje nasadzeniom takiej lekkości jak właśnie trawy. Wąskie, zwykle długie liście, ozdobne kwiatostany i zupełnie inny pokrój urozmaicają rabaty z bylinami. Możliwość uprawy wielu gatunków o minimalnych wymaganiach, różnorodność barw i form sprawiły, że stały się popularnym akcentem w ogrodach. W regionach zurbanizowanych trawy radzą sobie doskonale, będąc składnikiem łąk kwietnych, coraz popularniejszych w ogrodowych aranżacjach.
ODMIANY I UPRAWA
Odmiany o barwnych i wysokich pędach są efektownymi soliterami na rabatach bylinowych - ich obecność ożywia i dekoruje pogrążające się w jesiennym krajobrazie ogrody. Nadejście zimy i pokrywy śnieżnej nie jest końcem prezentacji urody trawiastych kompozycji. Ich gęste kępy są miejscem schronienia dla owadów i drobnych zwierząt. Gleba w ich otoczeniu nie przemarza głęboko, gromadząc wodę z opadów atmosferycznych.
Posiadacze ogrodów skalnych mogą tworzyć oryginalne kompozy- cje z barwnych kęp, traw i kamieni. Ich składnikami mogą być proste w uprawie barwne turzyce, kostrzewy, trzcinniki. Aby zapobiec samo- siewom niektórych gatunków, należy przycinać jeszcze niedojrzałe w pełni kwiatostany. Warunkiem udanej kompozycji jest dobór gatun- ków i ich sąsiedztwo. Do polecanych traw w strefie przybrzeżnej należą: wyczyniec łąkowy, trzęślica modra, spartyna grzebieniasta. Tłem dla mniejszych traw może być dość powszechny miskant chiński. Ta dora- stająca do dwóch metrów trawa posiada pędy zakończone wiechami i pięknie się prezentuje przez całą zimę.
UPIĘKSZENIE OCZKA WODNEGO
Trawy otaczające oczka wodne nadają im niepo- wtarzalny wygląd: obecność wody i duża ilość światła słonecznego sprawiają, że ich wzrost jest wyjątkowo intensywny. Obsadzając oczko tra- wami, warto stworzyć ożywiającą kompozycję z roślin o podobnych wymaganiach. Przydatne będą kosaćce o wąskich, zbliżonych wyglądem do traw liściach i żółtych lub fioletowych kwia- tach. Podobne do nich liliowce o wielokolorowych kwiatach, języczki, bergenie, rodgersje ubarwią otoczenie oczka w czasie lata. Kontrastem dla traw mogą być barwne funkie - ich duże i sze- rokie liście wypełnią dalszy poziom kompozycji. Atrakcją w pobliżu oczka będzie największa roślina spośród traw, czyli tworzący okazałe kępy bambus dorastający do kilku metrów. Ten egzotyczny przy- bysz z odległej Azji dobrze rośnie w naszych wa- runkach, a uszkodzone przez mróz okazy szybko regenerują uszkodzone pędy.
Program Festiwalu / Festival’s Program
„Żałuję tylko, że mam tylko jedno życie do stracenia dla mojego kraju.” - Nathan Hale
Patriotyzm wśród Amerykanów jest bardzo zakorzeniony i uczony dzieci praktycznie od pierwszej klasy. Już w najbliższy weekend będziemy celebrować Memorial Day, bardzo ważne święto federalne dla Ameryka -
nów (oficjalnie uznane w 1967).
Jest to nie tylko dzień wolny od pracy (długi weekend), ale również dzień pamięci wszystkich, którzy polegli podczas służby w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych. Jest
to dzień, w którym Amerykanie odwiedzają groby zmarłych weteranów wbijając przy ich grobach amerykańską flagę lub wieńce. W całych stanach w tym dniu odbywają się specjalne parady, w których uczestniczą żołnierze, władze miasta, uczniowie, orkiestry, a wzdłuż drogi, która idzie parada ustawiają się ludzie. Parady zwykle kończą się pod pomnikiem poległych żołnierzy, gdzie składane są wieńce.
Święto to najpierw nazwane było „Decoration Day”, dopiero w 1882 po raz pierwszy użyto nazwy „Memorial Day”. Zwróćmy uwagę, że już nawet tydzień wcześniej żołnierze często rozdają zwykle przy supermarketach sztuczne czerwone małe maki lub mają w klapach przypięte broszki w kształcie kwiatu maku. Kwiat maku stał się symbolem „Pamięci”.
Symbolika maku jest bardzo interesująca, gdyż maki uważane są za symbol snu, pokoju czy śmierci. Snu, ponieważ opium z maków używany jest jako środek uspakajający, śmierci, ponieważ czerwony kolor maku przypomina krew. Nawet w greckich i rzymskich mitach maki były ofiarowywane dla zmarłych. Jeżeli w Waszym mieście odbędzie się parada to zachęcam do uczęszczania i oddania hołdu weteranom.
„Wszyscy dali trochę, niektórzy dali wszystko” to jeden ze słynnych cytatów, który jest uży -
wany do przedstawienia hołdu z okazji tego Dnia Pamięci. To zdanie jest również dedykowane wszystkim mężczyznom i kobietom, którzy z dumą służyli swojemu narodowi w walce o pokój. W hymnie amerykańskim śpiewamy „...the land of the free and the home of the brave”, czyli „…kraj wolności i ojczyzna odważnych”.
DAM PRACĘ
Firma kamieniarska z Lodi zatrudni pracownika do obsługi maszyn CNC i obróbki kamienia. Tel. 201-401-3431
Praca w Kalifornii z zamieszkaniem i z samochodem dla dwóch osób w cleaning service. Tel: 949-500-8804
Izabela Van Tassel
Jak chronić rodzinę w czasach obecnej niepewności gospodarczej
Dla wielu rodzin mieszkających w Stanach Zjednoczonych ostatnie miesiące są źródłem niepokoju. Gwałtowne spadki na giełdzie, malejące wartości kont emerytalnych, rosnące stopy procentowe, a także zwolnienia w wielu sektorach gospodarki sprawiają, że coraz trudniej jest planować przyszłość i czuć się finansowo bezpiecznie. W takiej sytuacji naturalne są pytania: Jak ochronić siebie i swoją rodzinę? Czy warto teraz inwestować? Jak utrzymać pracę i stabilność w czasach niepewności?
Zachowaj spokój w obliczu spadków na rynku
Choć nie jest łatwo patrzeć, jak wartość inwestycji topnieje, panika i szybkie decyzje mogą pogłębić straty. Wiele osób zauważyło ostatnio, że konta 401(k) czy IRA straciły nawet kilkanaście procent. W takich momentach kluczowe jest, by nie podejmować pochopnych kroków. Rynki finansowe podlegają cyklom – po spadkach przychodzi odbicie. Giełda wystraszona wysokimi cłami powraca do poprzednich poziomów. Wypłacenie środków z kont emerytalnych w dołku giełdy może nie tylko zamknąć drogę do odrobienia strat, ale także wiązać się z dodatkowymi karami i podatkami. Warto zachować cierpliwość, może skonsultować się z doradcą finansowym, który pomoże ocenić sytuację z dystansu.
Jak zwiększyć swoje szanse na utrzymanie pracy?
W pierwszych dwóch miesiącach 2025 r. 3.5 mln osób doświadczyło zwolnień w Stanach Zjednoczonych, szczególnie w agencjach rządu federalnego, a także w prywatnych firmach z powodu fuzji, redukcji zatrudnienia lub zamknięć. Niepokój związany z falą zwolnień jest więc uzasadniony i dotyka wielu pracowników, niezależnie od branży. Choć nie wszystko zależy od nas, można zrobić wiele, by poprawić swoją pozycję w miejscu pracy.
Pracownicy, którzy są zaangażowani, punktualni i chętni do współpracy, są często postrzegani jako bardziej wartościowi i trudniejsi do zastąpienia. Dodatkowym atutem jest gotowość do
nauki. Wykorzystuj każdą okazję do zdobycia nowych umiejętności – wiele kursów online jest bezpłatnych lub dostępnych za niewielką opłatą. Nowe kompetencje zwiększają twoją atrakcyjność nie tylko dla obecnego pracodawcy, ale też na rynku pracy, jeśli będziesz zmuszony szukać nowego zatrudnienia.
Czasem warto także wykazać się elastycznością – jeśli twoja firma oferuje możliwość przeniesienia do innego działu lub zmiany obowiązków, nie odrzucaj tej opcji od razu. Może to być sposób na ocalenie etatu i zdobycie nowego doświadczenia.
Co zrobić, gdy twoje inwestycje tracą na wartości?
Gdy patrzymy na spadające wartości naszych oszczędności czy inwestycji, naturalnie pojawia się lęk. Jednak warto pamiętać, że inwestowanie to gra długoterminowa. Jeśli jesteś młodszy, masz czas, by rynek się odbudował – w tym czasie możesz kontynuować regularne wpłaty, kupując jednostki inwestycyjne po niższej cenie. To pozwala na tzw. „dollar-cost averaging” – strategię uśredniania kosztu zakupu. Sięgnij po mój tekst pt. „Jedyna strategie inwestycyjna, jakiej potrzebujesz” w www.PoradnikSukces.com.
Dla osób zbliżających się do emerytury sytuacja wymaga większej ostrożności. Warto wówczas rozważyć przeniesienie części środków do bezpieczniejszych instrumentów – na przykład obligacji lub funduszy o niższym ryzyku. Najważniejsze, by nie działać impulsywnie i nie próbować „uciekać z tonącego statku”. Statek nie tonie, tylko unosi się i spada na falach.
Zadbaj o codzienne finanse i szukaj oszczędności
W czasach, gdy każdy dolar ma znaczenie, warto przyjrzeć się wydatkom i ograniczyć te, które nie są niezbędne. Często w budżetach domowych można znaleźć subskrypcje i opłaty, które są rzadko wykorzystywane, a w skali roku generują spore koszty. Zakupy spożywcze warto planować z wyprzedzeniem, korzystając z promocji, a ubezpieczenia domu i samochodu można porównać w różnych firmach, by znaleźć lepszą ofertę.
Ograniczenie zadłużenia to także ważny krok w stronę stabilności. Jeśli korzystasz z kart kredytowych, staraj się je spłacać w całości – odsetki mogą zniwelować wszystkie inne oszczędności. Kontrolowanie wydatków za pomocą arkusza Excel lub aplikacji na telefon to proste, ale skuteczne narzędzie, które pomaga zachować kontrolę nad budżetem.
Fundusz awaryjny – twoja poduszka bezpieczeństwa
Podstawą poczucia bezpieczeństwa to fundusz awaryjny. Warto mieć odłożoną gotówkę na wypadek niespodziewanych wydarzeń: utraty pracy, awarii samochodu czy nagłych wydatków medycznych. Eksperci zalecają, by fundusz awaryjny wynosił równowartość 3 do 6 miesięcy kosztów utrzymania. Jeśli jeszcze go nie masz, zacznij od małych kwot. Nawet 50 czy 100 dolarów miesięcznie, odkładane regularnie na osobne konto oszczędnościowe, z czasem stworzy bufor finansowy, który da ci spokój ducha.
Zadbaj o właściwe ubezpieczenia
W trudnych czasach nie warto rezygnować z ochrony, która może uratować rodzinę przed katastrofą finansową. Upewnij się, że twoje ubezpieczenie zdrowotne jest aktualne – jeśli masz niskie dochody, możesz kwalifikować się do programów takich jak Medicaid lub dopłat w ramach healthcare.gov. Jeśli jesteś głów-
nym żywicielem rodziny, to bezwarunkowo potrzebujesz ubezpieczenia na życie. Koszt polisy czasowej (term life) może być niski, a korzyści – ogromne w razie tragedii. Nie zapominaj również o ubezpieczeniu samochodu i domu. Katastrofa naturalna, pożar czy wypadek drogowy mogą zniszczyć dorobek życia – a polisa może uchronić przed finansowym upadkiem.
Kupować dom teraz czy poczekać?
To pytanie nurtuje wiele rodzin. Ceny domów wciąż są wysokie w wielu rejonach USA, a kredyty hipoteczne stały się droższe niż rok temu. Zanim podejmiesz decyzję o zakupie nieruchomości, warto się zastanowić, czy twoja sytuacja zawodowa jest stabilna, czy możesz sobie pozwolić na regularną spłatę kredytu oraz czy posiadasz oszczędności na wkład własny i niespodziewane wydatki.
Wielu ekspertów sugeruje dziś ostrożność. Jeżeli nie musisz kupować natychmiast, a masz ograniczone finanse, to warto poczekać. W międzyczasie kontynuuj wynajem i odkładaj pieniądze na wkład własny (downpayment). Zadbaj też o swoją jak najlepszą historię kredytową, bo im lepsza twoją punktacja FICO, tym korzystniejszą pożyczkę dostaniesz.
Myśl długofalowo
Niepewność gospodarcza to nie nowość – ale dziś mamy więcej narzędzi niż kiedykolwiek, by sobie z nią radzić. Jeśli podejdziesz do swojej sytuacji z rozwagą, zaplanujesz działania i zadbasz o bliskich, możesz nie tylko przetrwać ten trudny czas, ale też wyjść z niego silniejszy i mądrzejszy.
Elżbieta Baumgartner Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. książki pt. m.in., „Życie od nowa” oraz „Amerykańskie emerytury”, poświęconej indywidualnym programom emerytalnym. Są one dostępne w wersji elektronicznej w witrynie Poradnika Sukces: www.PoradnikSukces.com. tel. 1-718-224-3492. tel. 973-928-3838 ✷ www.tygodnikPLUS
Rozrywka
Rozwiązanie krzyżówki prześlij do nas e-mailem na adres ogloszenia@tygodnikplus. com lub na nasz adres pocztowy 63 Union Blvd, Wallington NJ 07057 wraz z podaniem imienia, nazwiska i dokładnego adresu. Wszystkie prawidłowe rozwiązania przesłane do dnia 24.12.20r. wezmą udział w losowaniu nagrody. Dane laureata obecnej krzyżówki zamieścimy na naszej stronie w dniu 31.12.20r. Nadesłanie przez Czytelnika rozwiązania krzyżówki oznacza, iż wyraża on zgodę na opublikowanie imienia, nazwiska oraz miejsca zamieszkania na liście laureatów. Rozwiązania prosimy przysyłać tylko raz. Duplikaty będą kasowane.
Rozwiązanie krzyżówki prześlij do nas e-mailem na adres ogloszenia@tygodnikplus. com lub na nasz adres pocztowy 63 Union Blvd, Wallington NJ 07057 wraz z podaniem imienia, nazwiska i dokładnego adresu. Wszystkie prawidłowe rozwiązania przesłane do dnia 29.05.25r. wezmą udział w losowaniu nagrody. Dane laureata obecnej krzyżówki zamieścimy na naszej stronie w dniu 5.06.25r. Nadesłanie przez Czytelnika rozwiązania krzyżówki oznacza, iż wyraża on zgodę na opublikowanie imienia, nazwiska oraz miejsca zamieszkania na liście laureatów. Rozwiązania prosimy przysyłać tylko raz. Duplikaty będą kasowane.
SPONSOREM NAGRODY JEST:
NAGRODA TYGODNIA:
Darmowa wejściówka dla 2 osób na XVI Festiwal Tygodnika PLUS 31 maja–1 czerwca 2025
Za prawidłowe rozwiązanie krzyżówki z nr 19 (874) nagrodę wylosował Pan Krzysztof Karkoszka z Clifton. Gratulujemy!
W środku nocy budzi cię koszmar – serce wali, oddech przyspiesza, ciało zalewa zimny pot. Twój organizm jest w trybie alarmowym: gotowy do walki lub ucieczki. W takich momentach zrzucamy winę na „gadzi mózg” – prastary fragment układu nerwowego, który rzekomo przejmuje nad nami kontrolę w stresie.
Pół wieku temu amerykański neurobiolog Paul D. MacLean zaproponował obrazowy model ewolucji mózgu. Porównał ludzki mózg do cebuli złożonej z trzech warstw nałożonych w toku ewolucji.
Najgłębiej leży najstarsza, pierwotna część – „mózg gadzi”, odpowiadający za instynkty niezbędne do przetrwania: reakcje obronne, głód, popęd seksualny, agresję czy odruch
strachu. Na niego nałożył się ewolucyjnie „mózg paleo” nazywany korą starą, czyli struktury limbiczne zarządzające emocjami, troską rodzicielską, tworzeniem więzi społecznych i zachowaniami stadnymi. Najmłodszą warstwę stanowi „mózg neo” – rozległa kora nowa, dzięki której homo sapiens rozwinął myślenie symboliczne, język, planowanie i logikę.
MacLean nazwał tę hierarchię teorią trójdzielnego mózgu.
Teoria MacLeana zakładała, że każda z tych warstw działa względnie niezależnie niczym trzy połączone, ale odrębne „komputery biologiczne” o własnej inteligencji i sposobie działania. Jak pisał sam MacLean, możemy sobie wyobrazić, że „nasz mózg reprezentuje i łączy w sobie trzy komputery 22 maja 2025
biologiczne, każdy z własną specjalną inteligencją, swoim szczególnym, subiektywnym poczuciem czasu i przestrzeni”. Najstarsze segmenty miałyby odpowiadać za proste, impulsywne zachowania i reakcje, środkowe za emocje, a najwyższe za racjonalne myślenie – często ze sobą sprzeczne. Ta sugestywna wizja „wewnętrznego gada, psa i filozofa” w jednej czaszce szybko przykuła uwagę nie tylko naukowców, ale i szerszej publiczności. W spopularyzowaniu koncepcji pomogła książka Carla Sagana „Rajskie smoki”, a z czasem teoria trafiła do niezliczonych podręczników, artykułów i popkultury.
Do dziś w języku potocznym funkcjonuje wiele nawiązań do tej idei. Mówimy o „przełączeniu się w tryb gadzi” w stresie, o konflikcie między naszym „zwierzęcym” a „ludzkim” mózgiem. Niektórzy trenerzy rozwoju radzą „nie pozwolić gadziemu mózgowi przejąć kontroli”, ostrzegając, że pierwotna część mózgu skupia się na zagrożeniach i może nas sabotować. Bywa też, że terapeuci opisują psychikę jako pole walki między trzema mózgami: „mózg ssaczy i gadzi chcą kierować się emocjami, podczas gdy kora nowa stoi na straży racjonalnego myślenia”. Harmonia i zdrowie psychiczne miałaby według tego ujęcia wymagać okiełznania instynktów i pogodzenia wewnętrznego „gada, ssaka i człowieka”. Ta metafora jest niezwykle pociągająca – porządkuje nasz skomplikowany świat wewnętrzny w prosty schemat. Nic dziwnego, że teoria trójdzielnego mózgu zadomowiła się w popkulturze na dobre.
Nauka kontra gadzia legenda
Co na to współczesna neurobiologia?
Mózg nie jest tak prosty, jak chciał MacLean. Model trójdzielny zyskał uznanie jako narzędzie dydaktyczne, ale już od lat 70. XX w. był poddawany krytyce badaczy ewolucji mózgu. Dziś większość neurologów uważa go za zbyt duży skrót.
Mózgu nie da się podzielić na trzy oddzielne „komputery” – wszystkie części ewoluowały razem, przeplatając się i modyfikując nawzajem. „Mózgu nie da się podzielić na wyraźne, odrębne warstwy, a ewolucja nie jest drabiną do nieba” – pisze neurobiolog, badacz w Pracowni Neurobiologii Emocji Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN Mateusz Kostecki, obrazowo podsumowując główny zarzut.
Rzeczywiście, kolejne odkrycia pokazały, że struktury uważane za typowo „gadzie” wcale nie są unikatowe dla gadów. Choć MacLean utożsamiał gadzi mózg z jądrami podstawy (strukturami podkorowymi w głębi przodomózgowia), okazało się, że podobne
obwody mają już płazy czy ryby. Wszystkie kręgowce, nie tylko ssaki, posiadają też pewną formę kory mózgowej – u „prymitywnych” zwierząt jest ona po prostu mniej rozwinięta. Nie mamy więc w głowie dosłownego mózgu jaszczurki nakrytego ludzką korą; natura jest sprytniejsza niż dodawanie kolejnych pięter. Zachowania zwierząt o „prostej” budowie mózgu zaskakująco trudno nazwać czysto instynktownymi. Przykładowo ptaki krukowate, o mózgach znacznie mniejszych niż u ssaków, potrafią wytwarzać i używać narzędzi oraz mają świetną pamięć. Nawet gady przejawiają bardziej złożone reakcje niż tylko automatyczne odruchy. Granica między instynktem a inteligencją zaciera się, co podważa prosty podział na mózg myślący i bezmyślny „rdzeń gadzi”.
Dziś przyjmuje się, że „mózg nie jest zbiorem oddzielnych warstw, a raczej dynamicznie współdziałającym systemem” (Butler, 2009, Trends in Cognitive Sciences). Jednak nadal koncepcja ewolucyjnych warstw mózgu bywa wykorzystywana jako metafora pomagająca wyjaśnić skomplikowane zjawiska.
„Z neuronaukowego punktu widzenia można powiedzieć, że teoria ta już dawno została obalona. Jednak, jeśli spojrzymy na nią z przymrużeniem oka i mniej dosłownie, to może ona być ciekawą reprezentacją zachowania ludzi” –- czytamy na portalu neuronaukowiec.com.
Rzeczywiście, gdy w stresie ulegamy „zezwierzęceniu”, działając impulsywnie wbrew rozsądkowi, obraz starodawnego gada budzącego się w trzewiach przemawia do naszej intuicji lepiej niż skomplikowane wykresy połączeń neuronalnych.
Walka, ucieczka, zastygnięcie – gdy odzywa się nasz gad
Najłatwiej dostrzec działanie naszego hipotetycznego „gadziego mózgu” w sytuacjach zagrożenia. Gwałtowny wstrząs, widok niebezpieczeństwa czy silny stres momentalnie aktywują mechanizm fight or flight – walki lub ucieczki (oraz trzeci odruch: znieruchomienia, „zamrożenia” w miejscu). Za tą błyskawiczną reakcją stoi głównie pień mózgu i układ limbiczny, czyli właśnie te głębokie, ewolucyjnie stare struktury. Ciało migdałowate pełni rolę naszego wewnętrznego alarmu: nieustannie skanuje docierające sygnały zmysłowe w poszukiwaniu zagrożeń. Gdy je wykryje, w ułamku sekundy uruchamia kaskadę: pobudza podwzgórze do wyrzutu hormonów stresu, przyspiesza tętno, oddech, mobilizuje mięśnie do działania. Dzieje się to błyskawicznie i poza kontrolą woli – jak obrazowo pisze Daniel Goleman, „porwanie
emocjonalne następuje w ułamku sekundy, zanim kora myśląca zdąży w pełni pojąć, co się dzieje”. Dopiero gdy “gad” już zareaguje –serce wali, ręce drżą – do akcji włącza się kora przedczołowa, starając się ocenić sytuację na chłodno i wygasić fałszywy alarm.
W normalnych warunkach równowaga między tymi układami szybko wraca. Jednak u osób z zaburzeniami lękowymi czy po traumie mechanizm ten bywa nadmiernie czuły. Mózg, jak gdyby „zapomina”, że nie jesteśmy już jaszczurką na sawannie – i reaguje przesadnym strachem na stosunkowo błahe bodźce. W PTSD (zespole stresu pourazowego) niektóre struktury mózgu niejako utknęły w stanie ciągłego pogotowia. Badania wykazały np., że u weteranów z PTSD ciało migdałowate jest przewlekle nadaktywne, podczas gdy kora przedczołowa – która normalnie hamuje reakcje lękowe – działa słabiej. Efekt? Ciągłe napięcie, nadmierna czujność (tzw. hypervigilance), wybuchowe reakcje na drobne bodźce i natrętne nawroty traumatycznych wspomnień.
„Części mózgu związane z reakcją strachu stają się nadaktywne, a obszary odpowiedzialne za ich uspokajanie – niedostatecznie aktywne” – podsumowują badacze.
Innymi słowy, wewnętrzny alarm dudni zbyt głośno, a „strażnik” z kory nie nadąża go wyciszyć. W takich sytuacjach metafora nadgorliwego gadziego mózgu nabiera realnego wymiaru.
Co ciekawe, klinicyści potrafią wykorzystać tę wiedzę, celując terapię w najbardziej pierwotne elementy układu nerwowego. Dobrym przykładem jest politerapia traumy, w tym tzw. teoria poliwagalna opracowana przez Stephena Porgesa. Zwraca ona uwagę na nerw błędny – część układu parasympatycznego wychodzącą z pnia mózgu – jako klucz do zrozumienia reakcji „zamrożenia” u ofiar traumy. Ćwiczenia oddechowe, stymulacja nerwu błędnego czy trening uważności działają na poziomie pnia mózgu, pomagając obniżyć automatyczny alarm. Innym przykładem jest leczenie napadów paniki: badania wskazują, że ataki paniki mogą wynikać z nagłej, nieadekwatnej aktywacji ośrodków w pniu mózgu odpowiedzialnych za oddech i reakcję na podwyższony dwutlenek węgla. Te „fałszywe alarmy” generowane w najstarszych strukturach można łagodzić farmakologicznie (np. poprzez leki wpływające na neuroprzekaźniki w pniu mózgu) lub behawioralnie (treningiem oddechu, technikami relaksacyjnymi). Mamy tu więc do czynienia z sytuacją, gdzie nowoczesna psychiatria ukierunkowuje się na dosłowny „gadzi” fragment mózgu, by uspokoić pierwotny chaos.
Luiza Łuniewska Zdrowie.pap.pl
CHCESZ ZWALCZYĆ WORKI POD OCZAMI?
Te domowe triki działają ekspresowo
W świecie pełnym kosmetycznych obietnic czasem zapominamy, że prawdziwe pielęgnacyjne perełki mamy… tuż obok siebie. Nie wszystko, co działa, musi być w złotym słoiczku i kosztować fortunę. Czasem wystarczy otworzyć lodówkę… Te patenty na worki pod oczami przede wszystkim działają i pomogą ci uratować odbicie w lustrze po zarwanej nocy.
Okazuje się, że wiele codziennych produktów ma drugie, zaskakujące pielęgnacyjne życie. Łyżeczka z zamrażarki? Potrafi zdziałać więcej niż niejeden chłodzący roll-on. Plasterek ogórka? Nie tylko do sałatki — pod oczy też się nada. A może fusy z kawy zamiast peelingu albo torebka herbaty jako kompres? To wszystko brzmi jak babcine legendy, ale uwierz — za nimi stoją nie tylko pokolenia domowych ekspertek, ale i całkiem sensowne działanie.
Cztery domowe triki na świeże spojrzenie
Te patenty na worki pod oczami to domowe SOS, które naprawdę działa. Bez drogiej chemii, za to z gwarantowanym efektem. Idealne na szybki poranek po długiej nocy albo darmowy zabieg przed wielkim wyjściem. Będzie tanio, będzie sprytnie.
1. Fusy po kawie
Żeby skórę pobudzić, obudzić i ruszyć z letargu, przyda się domowy peeling. Wystarczą fusy po kawie oraz odrobina oleju kokosowego lub miodu jako medium. Taki masaż pobudzi krążenie i zmniejszy widoczność worków oraz cieni pod oczami. Skóra będzie bardziej napięta i promienna. Zamiast maskować, daj jej bodziec do działania.
2. Mrożona zielona herbata
Łyżeczka z lodówki to fajny trik, ale jeszcze lepszy jest ten z kostkami lodu. Tym razem jednak zamiast wody użyj zielonej herbaty, która jak każdy szanujący się drogeryjny roll-on ma w sobie chociażby kofeinę. To patent dwa w jednym – składniki i temperatura. Pamiętaj by albo delikatnie kilka razy “przejechać” kostką po opuchliźnie albo przygotować kompres – nigdy nie obkładaj skóry lodem bezpośrednio, może doprowadzić do odmrożenia. Taki zabieg pobudza, odświeża, zmniejsza stan zapalny i obrzęki. A przeciwutleniacze i inne składniki aktywne są jak kosmetyczny gratis dla skóry.
3. Tonik z octu jabłkowego
Ocet jabłkowy znów wraca na salony, tym razem pomoże zrównoważyć pH skóry, zmniejszyć pory, zmiany i wypryski oraz zwalczać bakterie. Mocno rozcieńczony wodą (proporcja 2:1) jest genialnym tonikiem. Pomaga również regularnie wspierać skórę, by była w lepszej kondycji i nie karała cię cieniami po nieprzespanej nocce.
4. Olej kokosowy
Ten naturalny olej doskonale nawilża i sprawdzi się również jako krem pod oczy. Sucha i zmęczona skóra nigdy nie wygląda dobrze, a ten malutki szczegół często nam umyka. Nie chcesz cieni pod oczami, nie zapominaj o pielęgnacji. Chłodzenie, maskowanie i działanie na problem to jedno, ale nie umniejszaj znaczenia filarów podstawowej pielęgnacji.
Korzystając z tych sztuczek, pomożesz skórze nie tylko doładować się do misji specjalnej zwalczania worków pod oczami, ale i zadbasz o jej podstawowe potrzeby. Żeby skóra wyglądała dobrze, musi być po prostu zdrowa, a wtedy o wiele lepiej znosi chwilowe niedogodności i różnorodne wyzwania.
SPECJALIZACJA DR. GABRIELI: SPECJALIZACJA DR. GABRIELI:
• Nefrologia i Medycyna Ogólna. Opieka zdrowotna od nastolatków do seniorów
• Badanie fizykalne i leczenie nadwagi
• Cukrzyca
• Nadciśnienie tętnicze
• Choroby reumatyczne oraz toczeń
• Choroby nerek, dializa oraz zapalenie dróg moczowych
• Choroby wewnętrzne i profilaktyka
• Choroby wewnętrzne i profilaktyka
• Tylko 20 minut od Garfield i Wallington (Exit 172 Garden State Parkway North)
Dr. Gabriela Wojnarska-Alvarez
MEDICAL DOCTOR, BOARD CERTIFIED Specializing in Primary Care and Nephrology
221 West Grand Avenue
• Montvale, NJ 07645
Phone (201) 746-9333
HOSPITAL AFFILIATIONS: PRIMARY CARE AND NEPHROLOGY
