7 sierpnia 2025 nr 32 (887) August 7, 2025
Specjaliści chorób wewnętrznych i leczenia bólu
• 2 dogodne lokalizacje
• ponad 30 lat doświadczenia
• spełniamy wszystkie Twoje potrzeby zdrowotne
Akceptujemy większość ubezpieczeń, w tym Medicare
Umawianie wizyt: 973-473-4400
Nocowanie pod namiotem pozwala na bliski kontakt z przyrodą. Wystarczy śpiwór, miejsce na łonie natury i kilka drobiazgów, które ułatwią nam biwak.
Wybór bidonów i termosów w sklepach jest ogromny, nie zawsze powinniśmy wybierać je tylko pod kątem estetycznym. Spośród bidonów do wyboru mamy: z tworzywa sztucznego (zalety to: duży wybór, dobra cena, wygoda, lekkość; wady: nie są wytrzymałe na uderzenia), z aluminium (zalety: lekki, stosunkowo tani; wady: aluminium samo w sobie jest szkodliwe i choć bidon jest pokryty od środka powłoką ochronną, z czasem może zacząć się łuszczyć) oraz bidony metalowe (zalety: wytrzymały i solidny, bezpieczny dla zdrowia; wady: wysoka cena, dość ciężki).
Lunch Box turystyczny termiczny 4,4 l od firmy QUECHUA, choć nie trzyma ciepła, zachowuje świeżość produktów przez kilka godzin. Jest bardzo łatwy w użytkowaniu: posiada 2 komory zapinane na suwak, 2 pojemniki na żywność oraz odpinany pasek. Aby produkt dłużej przebywał w chłodzie, możemy włożyć do każdej komory wkład chłodzący.
$20 decathlon.com
Zapewnienie dostępu do światła w każdych warunkach to kolejna ważna rzecz, o której trzeba pomyśleć przed wyjazdem. Tu dobrym rozwiązaniem będzie czołówka, która ma dwie ważne zalety: po pierwsze – nie angażuje rąk, więc nie musimy martwić się o to, że jedna ręka jest ciągle zajęta trzymaniem latarki, po drugie – strumień światła pojawia się dokładnie tam, gdzie patrzymy. Jednym z najważniejszych parametrów czołówki i latarki jest moc mierzona w lumenach. Trzeba pamiętać o tym, że duża moc wiąże się zarówno z wyższą ceną, jak i większym poborem energii. Przed zakupem warto więc zastanowić się czy potrzebujemy wyjątkowo mocnej czołówki. ZADBAJ O OŚWIETLENIE
Lampkę-czołówkę NAO+PETZL, ze zmienną wiązką światła, można podłączyć do komputera dzięki aplikacji MyPetzl Light. Automatycznie dostosowuje natężenie światła do potrzeb użytkownika. Cechy: aktywowanie i tworzenie profili oświetlenia w zależności od aktywności, lampka sprzedawana z profilem oświetleniowym wielosportowym.
W tym pryzpadku możemy przyjąć, że im niższa temperatura, do której śpiwór jest przeznaczony, tym jego cena będzie wyższa. – Najpopularniejsze dzisiejsze śpiwory są w kształcie mumii. Kształt ma znaczenie – mniejsza objętość wewnątrz jest łatwiejsza do ogrzania, poza tym takie śpiwory są lżejsze i mniej miejsca zajmują w plecaku. Współcześnie śpiwory posiadają dwa rodzaje wypełnienia – puch naturalny (kaczy lub gęsi) lub wypełnienie syntetyczne (np. Primaloft).
CIEPŁO I WYGODNIE
Śpiwór King Camp Desert 300 idealnie nadaje się na surowe warunki pogodowe, posiada doskonałą izolację termiczną. Jest lekki i łatwy do rozłożenia, bardzo dobrze trzyma ciepło, a niewielka waga sprawia, że jego przenoszenie nie stanowi żadnego problemu.
$54.99 kingcampoutdoors.com
$198 amazon.com
W przypadku kuchenek turystycznych najpopularniejsze są te gazowe, które są stosunkowo lekkie i nie zajmują dużo miejsca w plecaku czy torbie (najlżejsze palniki to te wykonane z aluminium i tytanu). Są też niezwykle łatwe w obsłudze – wystarczy połączyć palnik z kartuszem, odkręcić kurek i zapalić gaz. W okresie wiosenno-letnim pod namiotem taka kuchenka sprawdzi się na pewno.
PORA NA OBIAD
Kuchenka turystyczna Campingaz Camp Bistro 2 jest bardzo lekka i wygodna w użytku. Jeden palnik doskonale nadaje się na przygotowanie jednogarnkowej potrawy. Camp Bistro zasilany jest wysokimi butlami z gazem, kuchenka posiada również wbu dowany piecozapalnik. Bardzo łatwa w obsłudze i eksploatacji – wystarczy wymieniać butlę z gazem.
Tu musimy odpowiedzieć sobie na pyta nie: do czego potrzebu jemy namiot? Jeśli jest to weeken dowy wypad z rodziną za miasto nie musimy przepłacać i kupować namiotu jak dla alpinistów. Namiot powinien być trwały, szczelny, posiadać moskitierę i tropik, stelaż i maszty wykonane z aluminium, powinien też zapewniać dobrą wentylację. Jeśli ma być to np. namiot czteroosobowy, powinien on być wysoki, z dużym, otwartym przedsionkiem, w którym będzie można rozstawić np. stolik. W sprzedaży znajdziemy różne modele – jednosezonowe, trzysezonowe oraz całoroczne. Te pierwsze są z reguły najtańsze, ale sprawdzają się tylko w ciepłym klimacie.
MIEJSCE DO SPANIA
jest namiotem dla osób szukających bardzo przestronnej, dużej ,,dwójki’’ przeznaczonej do celów ekspedycyjnych i trekkingowych. Namiot posiada 2 absydy. Wyposażony jest we wszelkie cenne drobiazgi m.in.: boczne wentylatory, odblaski, kieszonki. $368.22 olimpiasport.pl
boczek ❖ smoked bu s
Podwawelska
$3.99 za funt
Kaszanka $3.19 za funt
$6.99 za bochenek SUPER SPECJALNE CENY!
Polędwica Sopocka (bez folii próżniowej) $4.59 za funt Polski świeży chleb
Pośpiesz się - promocyjne ceny czekają
Bogaty wybór wędlin własnego wyrobu, przygotowywanych codziennie w naszej masarni
66 Fadem Road, Spring eld, NJ 07081
Tel.: 973-379-4662, Fax: 973-379-4933 sales@schmalzs.com www.Schmalzs.com
Godziny otwarcia: wtorek, środa, czwartek, piątek 10am-3pm sobota 7am-1pm
Profesor
Camila Krysicka Janniger, M.D., F.A.A.D.
Szef Pracowni Dermatologii Geriatrycznej, Kliniczny Profesor Dermatologii i Kliniczny Profesor Medycyny w Rutgers New Jersey Medical School
Członek Królewskiego Kolegium Medycznego
Autorka licznych publikacji naukowych z zakresu dermatologii
30 lat doświadczenia lekarskiego
• LECZENIE WSZYSTKICH CHORÓB SKÓRY
• ROZPOZNAWANIE NOWOTWORÓW
• BIOPSJE WYKONYWANE W GABINECIE
• USUWANIE ZNAMION, BRODAWEK I BLIZN
Tel: 973 472 5044 Mówimy po polsku
NASZ NOWY ADRES
60 Main Ave., Wallington, NJ 07057
CLIFTON-WALLINGTON MEDICAL GROUP
zaufana firma wysyłkowa od
lat!
• Paczki Lotnicze i Morskie - do Polski i Europy
• Kontenery – z każdego miejsca w USA do każdego miejsca w Polsce
• Mienie Przesiedlenia
• Samochody, Motocykle, Łodzie
• Przesyłki Komercyjne
• PolamerSEND – paczki do Polski z każdego miejsca w USA
• Dolary do Polski – do odbioru w gotówce, na konto, nawet do domu
• Bilety Lotnicze i Wakacje All-Inclusive
• Kwiaty na każdy adres w Polsce
GREENPOINT
167 Greenpoint Ave Brooklyn NY 11222
Tel: (718) 349 1319
ROSELLE
275 Cox St. Roselle, NJ. 07203
Tel: (908) 352 9100
MASPETH
64-02 Flushing Ave.
Maspeth NY 11378
Tel: (718) 326 2260
WALLINGTON
130 Main Ave.
Wallington NJ 07057
Tel: (973) 779 6613
Prawdziwy urlop powinien trwać trzy tygodnie i być zaplanowany z głową. Tak mówią eksperci. Podczas krótszego nie zdążymy zregenerować organizmu, a dłuższy tylko rozleniwi. Urlop nie może być ani za krótki, ani za długi. Najważniejsze jednak w jaki sposób go spędzamy.
Wziąłeś trzy tygodnie urlopu z rzędu–trafiłeś w dziesiątkę. Tyle, zdaniem psychologów pracy, powinien trwać urlop, aby przyniósł same korzyści.
Podczas pierwszego tygodnia zapominamy o obowiązkach w pracy. To czas na zawodowe wyhamowanie i akceptację warunków wakacyjnych. Lekarze zalecają stopniowe przestawianie organizmu i świadomości z fazy aktywności na fazę relaksacji i na odwrót.
W drugim tygodniu, po tym jak już zapomnieliśmy o pracy, tak naprawdę odpoczywamy. Zaś w ostatnim tygodniu znów myślami wracamy do służbowych obowiązków. Organizm źle znosi sytuację, kiedy po powrocie niemal z marszu wracamy do pracy. To może być szok.
Ważna jest nie tytko długość urlopu, ale także sposób, w jaki go spędzamy. Konieczna jest zmiana dotychczasowego trybu życia, a zmiana środowiska wręcz konieczna. Największym grzechem urlopowiczów będzie spędzenie wolnych dni od pracy w domu.
Przepis na urlop
Według psychologów zasada planowania urlopu jest dziecinnie prosta. Przede wszystkim powinno się wziąć pod uwagę, że czego nie robi się na co dzień, będzie cieszyć od święta. Jeśli więc ktoś wykonuje pracę biurową i cały czas siedzi za
biurkiem, to brakuje mu ruchu. Wtedy wczasy doskonałe to te aktywne. Pracujący fizycznie z kolei, którzy codziennie wyciskają siódme poty, powinni przerwę od pracy zaplanować w miejscu, gdzie będą mieli spokój i wyciszenie. Dla osób w nieustannej zawodowej mobilizacji sielska atmosfera może mieć odwrotny skutek od zamierzonego. Leżenie na plaży czy nad jeziorem i pogrążanie się w kompletnym nieróbstwie może spowodować objawy chorobowe. To dlatego, że nagły spadek mobilizacji i adrenaliny pozostawia pozbawiony energii organizm zupełnie bezbronnym. Trzeba zatem wsłuchać się we własny organizm i swoje potrzeby.
Za długo też źle
Pewien naukowiec z Izraela mierzył poziom stresu u kilkuset pracowników przed wakacjami, podczas ich trwania i zaraz po powrocie do codziennych obowiązków. Okazało się, że ludzie, którzy odpoczywali bardzo długo, byli prawie tak samo spięci i rozdrażnieni, jak ci, którzy na odpoczynek mieli zaledwie weekend. Urlop dłuższy niż trzy tygodnie robił w życiu odpoczywających więcej szkody niż pożytku.
Strach przed urlopem
To już patologia. Przybywa pracoholików, którzy drżą przed oderwaniem się od biura. Bada -
górach, ale myślami są przy swoich codziennych obowiązkach. Wtedy zdaniem psychologów wakacje nic nie dają. Z badań Institute of Leadershipand Management przeprowadzonych w zeszłym roku w Wielkiej Brytanii wynika, że aż 1/3 pracowników podczas urlopu sprawdza maile i odbiera firmowe telefony.
nia pokazują, że coraz częściej odkładamy na dalszy plan życie rodzinne, towarzyskie i przyjemności z powodu swojej pracy.
To strach przed utratą pracą, ludzie są przekonani, że nie angażując się w sprawy zawodowe, mają coraz więcej do stracenia pod względem finansowym i prestiżowym. Tacy ludzie, zamiast wypoczywać podczas urlopu, załatwiają zaległe sprawy, ponieważ uważają, że odpowiedzialność tego od nich wymaga.
Ci, których udało się rodzinie wyrwać z biura, na wakacjach są tylko ciałem. Opalają się na plaży, pluskają w morzu, chodzą po
Przykazania urlopowe
Przed wakacjami:
Jeszcze przed urlopem zrób listę bieżących spraw do załatwienia w pracy.
Zrób podsumowanie, co zdążysz zrobić przed wakacjami, a czego nie.
Ustal z przełożonym, kto będzie zastępował cię w czasie twojego urlopu. Dzień przed wyjazdem ustaw autoresponder, który będzie informował klientów i kontrahentów o tym, że jesteś na urlopie.
Jeśli to możliwe, nie wyjeżdżaj prosto z pracy, weź oddech i ode-
Czas na relaks Co zrobić, jeśli do urlopu wciąż daleko, a my czujemy, że już padają nam baterie? Trzeba nauczyć się relaksować zawsze, kiedy tylko czujemy przemęczenie. Nawet jeżeli do dyspozycji mamy tylko weekend, poświęćmy go dla siebie, a nie zaległości w pracy. Planowanie na jedyne wolne dni w tygodniu porządków, kilku spotkań ze znajomymi, spacerów z dziećmi i czort wie czego jeszcze zupełnie nie sprzyja relaksowi. Trzeba się nauczyć chociaż przez moment nic nie robić. Nie ma nic złego w odreagowywaniu od stresu w biurze poprzez jazdę na rowerze czy wyciskanie potów na siłowni, ale potem należy pozwolić sobie na chwilę spokoju. Odpoczynek to bowiem przede wszystkim spokój i wyciszenie. Żeby funkcjonować normalnie, nie powinniśmy o tym zapominać.
Dni wolne
Z raportu firmy Mercer wynika, że najdłużej, 30 dni w roku, odpoczywają Finowie, Brazylijczycy i Francuzi. 28 dni wolnego przysługuje Litwinom, Rosjanom i Brytyjczykom.
tnij się od zawodowych spraw.
Na wakacjach:
Nie myśl o pracy.
Nie dzwoń do biura i nie sprawdzaj firmowej skrzynki.
Wróć wcześniej, by mieć jeszcze cały jeden wolny dzień, który możesz spędzić w domu.
Po powrocie do pracy:
Nie zaczynaj od karkołomnych zadań, zacznij od łatwiejszych.
Zgromadzone w skrzynce wiadomości podziel na bardzo pilne i te, które mogą poczekać.
Zadzwoń do Jacka: 973-289-0149 (komórka)
◊ serwis
◊ naprawa
◊ wymiana
◊ dobijanie gazu
◊ czyszczenie systemów wentylacyjnych
• kuchnie • łazienki • wykończenia piwnic i poddaszy • tarasy • malowanie • wymiana okien i drzwi • płytki
• podłogi • „złota rączka” - handyman
• i wiele innych
25 Brookside Dr Oak Ridge NJ 07438 973-208-0112
CERTIFIED NUTRITION SPECIALIST Ogólna Medycyna Naturalna www.naturalmedicinecenterllc.com
MEDICINE
517 River Drive Garfield NJ 07026 cell:973-769-8248
TERAPIA MANUALNA Bóle Pleców, Stawów, Mięśni PORADY DIETETYCZNE
INDYWIDUALNE PROGRAMY ODCHUDZAJACE
OCZYSZCZANIE ORGANIZMU Z TOKSYN
PODNOSZENIE ENERGII I SPRAWNOSCI
POPRAWA ODPORNOŚCI ORGANIZMU
ZIOŁOLECZNICTWO
MEDYCYNA ZAPOBIEGAWCZA
WITAMINY I MINERAŁY
LASEROWA STYMULACJA
PUNKTÓW AKUPUNKTUROWYCH
ANALIZA MINERAŁOWA na PODSTAWIE TESTÓW WŁOSÓW
TESTY NA ALERGIE POKARMOWE
BADANIE POZIOMU WITAMINY ”D”
BADANIE POZIOMU WOLNYCH RODNIKÓW
Z pytaniami proszę dzwonić na powyższe numery telefoniczne
Naukowcy z Uniwersytetu Loránda Eötvösa w Budapeszcie uważają, że dzięki specyficznym cechom wyglądu niektórych psów, zachowaniom komunikacyjnym zbliżonym do niemowląt i zależności od człowieka mogą one budzić w nas instynkt opiekuńczy porównywalny z tym, jaki wywołują dzieci. Obserwowane w bogatych i rozwiniętych krajach zjawisko dog parentingu budzi wiele kontrowersji, ale zdaniem naukowców nie ma ono wpływu na rodzicielstwo.
– W naszym badaniu sformułowaliśmy tezę, że posiadanie psów i rodzicielska opieka nad psami (ang. dog parenting) jest konsekwencją, a nie przyczyną spadku liczby urodzeń dzieci. Coraz więcej osób, które mogłyby mieć dzieci, nie chcą się na nie decydować z wielu racjonalnych powodów, które nie mają nic wspólnego ze zwierzętami domowymi. W tym kontekście posiadanie psa może stanowić możliwość tworzenia rodziny i przejawiania zachowań rodzicielskich na własnych warunkach bez narażania swoich podstawowych wartości – wskazuje w rozmowie doktorantka Wydziału Etologii na Uniwersytecie ELTE.
Wiele rozwiniętych krajów – w tym znaczna część Europy – boryka się ze spadkiem dzietności poniżej poziomu gwarantującego zastępowalność pokoleń. Równolegle na przestrzeni ostatnich lat na popularności zyskało posiadanie zwierzęcia domowego i traktowanie go
jak członka rodziny. Celem opublikowanego w „European Psychologist” artykułu była odpowiedź na pytanie, czy ludzie wybierają psy zamiast dzieci. Naukowcy pochylili się też nad tym, co zmieniająca się rola zwierząt domowych mówi o współczesnych społeczeństwach, oraz wskazali na problemy natury etycznej wynikające z porównywania psów do dzieci. Wnioski oparli na kompleksowym przeglądzie literatury.
– Szeroko zakrojone badania poświęcone rodzicielskiej opiece nad zwierzętami domowymi rozpoczęły się około 20 lat temu z udziałem naukowców z dziedzin takich jak etologia, psychologia i socjologia. Obecnie jednak rodzicielska opieka nad zwierzętami i humanizacja zwierząt, czyli odnoszenie się do nich jak do ludzi i uważanie za członków rodziny, stały się tematami szczególnie aktualnymi w społeczeństwie – mówi Laura Gillet.
Badacze wskazali cechy morfologiczne, behawioralne i fizjologiczne psów domowych, które sprawiają, że te zwierzęta mają szczególne predyspozycje do wypełniania ról przypisywanych dzieciom.
– Po pierwsze, są one wyjątkowo dobrze przystosowane do otoczenia społecznego człowieka i mogą wykazywać zachowania komunikacyjne, które przypominają zachowania niemowląt. Niektóre rasy mają pewne cechy przypominające
dziecięce, takie jak okrągły pyszczek, mały nos i duże oczy. Mogą one wywoływać u nas zachowania związane z opieką, ponieważ ludzie są gatunkiem, który realizuje kooperatywny model współżycia. Oznacza to, że rozwinęliśmy opiekę nad młodymi osobnikami w społeczności, bez względu na powiązania genetyczne. Możliwe, że obecnie niektóre osoby, świadomie lub nieświadomie, przenoszą ten instynkt opiekuńczy na psy i inne zależne od nas zwierzęta towarzyszące – wyjaśnia badaczka z Uniwersytetu ELTE w Budapeszcie.
Badania pokazują, że grupa właścicieli psów jest heterogeniczna pod względem motywacji posiadania czworonoga i rodzaju stworzonej z nim więzi. Ludzie z różnych powodów i w różnym stopniu przypisują psom role dzieci. W większości przypadków właściciele psów wybierają psy właśnie dlatego, że nie są one jak dzieci i uznają ich specyficzne gatunkowo potrzeby. Naukowcy podkreślają, że wbrew powszechnemu przekonaniu jedynie niewielka część właścicieli traktuje swoje psy jak dzieci. Jest też grupa, która wychowuje i dziecko, i zwierzę domowe. Czasem pies jest wstępnym etapem na drodze do rodzicielstwa młodej pary.
– Poprzednie badania wskazują, że zarówno właściciele bezdzietni, jak i mający dzieci w jednakowym stopniu wykazują zachowania opiekuńcze wobec psów, ale sposób ich wyrażania różni się
między tymi grupami. W porównaniu do właścicieli mających dzieci bezdzietni wykazywali więcej zachowań emocjonalnych wobec psów, takich jak całowanie czy przytulanie. Należy również wziąć pod uwagę wiek dzieci. W przypadku rodziców osób dorosłych pies może pełnić rolę zastępującą małe dziecko – tłumaczy Laura Gillet.
Zdaniem badaczy największe znaczenie w kształtowaniu postaw opiekuńczych wobec psów odgrywają czynniki kulturowe.
– Na przykład kilka badań sugeruje, że kontekst religijny w danym społeczeństwie odgrywa istotną rolę. Tradycyjne religie przypisują większą wartość życiu ludzkiemu, a inne uznają wszystkie stworzenia za równe. Może to mieć wpływ na praktyki związane z opieką nad psami i na role przypisywane psom w danym społeczeństwie – mówi badaczka z Uniwersytetu ELTE.
Jej zdaniem obserwowana rosnąca rola zwierząt w naszym życiu może wiele powiedzieć o relacjach społecznych. Dlatego tak istotne jest dokumentowanie i analizowanie tego zjawiska.
– Od czasu pandemii COVID-19 mamy do czy-
nienia z niespotykaną skalą samotności i odizolowania. W tym kontekście nawiązywanie silnych więzi z towarzyszącym nam psem może być strategią radzenia sobie z brakiem satysfakcjonujących relacji z ludźmi. Inaczej mówiąc, problem polega nie na tym, że coraz większą wartość emocjonalną przypisujemy zwierzętom towarzyszącym, ale że współczesne społeczeństwa nie zapewniają wystarczająco silnych systemów wsparcia społecznego – podkreśla ekspertka.
Badacze zwracają jednak uwagę na etyczne konsekwencje zjawiska dog parentingu. Potrzeby psa nie zawsze pokrywają się z pragnieniami właścicieli, dlatego infantylizacja psów budzi obawy o dobrostan zwierząt. Może na przykład prowadzić do problemów behawioralnych i zdrowotnych.
– W naszym badaniu szczególnie zwracamy uwagę na ryzyko antropomorfizmu, czyli przypisywania psom czy innym zwierzętom ludzkich cech i stanów emocjonalnych, co może wypaczać naszą interpretację ich zachowań i sposób reakcji na nie.
Niektóre praktyki opiekuńcze mogą również na
dłuższą metę stać się problematyczne dla samych psów, na przykład przekarmianie, nakładanie niepotrzebnych ubrań, zbyt częste noszenie psa na rękach czy wożenie go w wózku, co ogranicza ilość ruchu – wskazuje Laura Gillet. – Wybieranie i preferowanie psów, które przypominają małe dzieci, również wzbudza obawy natury etycznej, ponieważ niektóre rasy o cechach zbliżonych do dziecięcych, na przykład małe psy z płaskimi pyszczkami, są narażone na problemy zdrowotne. Większe zapotrzebowanie na te modne rasy czasami prowadzi do nieetycznych praktyk hodowlanych.
Z danych FEDIAF wynika, że w 2022 roku niemal połowa polskich gospodarstw domowych (49 proc.) miała przynajmniej jednego psa, co stawia nas na drugim miejscu wśród krajów europejskich, za Węgrami (49 proc.) i tuż przed Rumunią (45 proc.) i Czechami (42 proc.). Średnia dla badanych krajów to 25 proc. Na całym Starym Kontynencie 166 mln gospodarstw domowych (połowa) ma zwierzę domowe. Łącznie jest ich ponad 350 mln, w tym 129 mln kotów i 106 mln psów.
Źródło: newseria.pl
Nasza specjalność to:
❖ Blacharstwo i lakiernictwo
❖ Kompleksowe naprawy powypadkowe samochodów wszystkich marek
❖ Współpraca ze wszystkimi firmami ubezpieczeniowymi
❖ Wysoka jakość usług i dobra cena
Pomagamy w rozmowach z firmami ubezpieczeniowymi
Środa, 25 września
Dzisiaj przeprawiamy się do Amboseli - następnego, wyśmienitego parku narodowego Kenii. Amboseli słynie z wielkich stad słoni i zniewalającej panoramy Dachu Afryki, czyli pokrytego śniegiem szczytu Kilimandżaro.
Punktualnie o 7:30 opuszczamy nasze urokliwe obozowisko w Masai Mara, powtarzając drogę do Nairobi, oczywiście z tymi pełnymi nieokiełznanych emocji postojami widokowymi przy straganach zapełnionych pamiątkami.
Po pięciu godzinach jazdy dojeżdżamy do Nairobi, gdzie w renomowanej restauracji Tamarind Brassserie (gorąco polecam), spożywamy lunch w iście rajskiej scenerii. Tropikalne kwiaty, ozdobne drzewa z gorących krain, starannie przystrzyżone trawniki, dyskretne bungalowy, adekwatna architektura... wszędzie tutaj widać perfekcyjną, kolonialną rękę Anglików. Większość z nas zamówiła tym razem wołowinę na lunch i nikt nie pożałował tej decyzji.
Po posiłku ruszamy w dalszą drogę, mijamy stolicę nowoczesną obwodnicą od zamożnej, południowej strony miasta, po czym kontynuujemy jazdę porządną, asfaltową drogą A109, łączącą stolicę z portem w Mombasa. Jest wcze -
sne popołudnie, pogoda doskonała, możemy się przyglądać przez okna jak wygląda codzienne życie mieszkańców w małych miasteczkach i na wsi, z dala od Nairobi. Ruch na ulicach jest spory, gdyż cały transport z/do portu odbywa się w tej chwili ciężarówkami z racji uszkodzonego mostu kolejowego. Faktycznie, po torach biegnących równolegle do naszej Mombasa Road nic nie jedzie. Przydrożny handel kwitnie, w tej chwili akurat jest sezon na pomarańcze, które całymi torbami sprzedawane są kierowcom podążającym na wybrzeże. My też korzystamy z okazji, gdyż po obraniu ze skóry jest to bezpieczny do spożycia owoc w tym tropikalnym klimacie, nie ryzykujemy z żołądkiem, a w samochodzie - jako bonus - roznosi
się przyjemny zapach cytrusów. W Emali odbijamy na południe, na podrzędną drogę C102, nieco ustępującą poprzedniej jakością nawierzchni, ale za to bez tego korka, co nam towarzyszył praktycznie cały czas na Mombasa Road. Przed Kimana znienacka dostrzegamy wierzchołek Kilimandżaro. Oto przed nami wznosi się stary wulkan sięgający 5,895 metrów nad poziomem morza, a na jego płaskim szczycie widzimy nawet kilka płatów śniegu! Dookoła rozpościera się typowa, afrykańska sawanna z rozłożystymi akacjami i szkarłatnym słońcem chylącym się ku zachodowi. Po paru krótkich postojach na fotografowanie legendarnego Dachu Afryki jedziemy już prosto w kierunku bramki wjazdowej do Parku Narodowego Amboseli. Zapowiada się kolejny, cudny dzień. Zaliczyliśmy dzisiaj fenomenalne widoki szczytu Kilimandżaro ze stepów Amboseli, gdzie nota bene kręcono sceny do filmu
„Śniegi Kilimandżaro“ (1952) z Gregory Peckiem i Avą Gardner w rolach głównych, opartego na powieści Ernesta Hemingwaya, której przeczytanie bardzo polecam przed ewentualnym wyjazdem do Afryki. A gdyby tak - jak za młodych latp. nauczycielka polskiego znowu zadała sakramentalne pytanie: „co autor miał na myśli pisząc słynną powieść?“. Odpowiedź była by prosta - korzystaj z życia, bo nigdy nie wiesz komu bije dzwon!
Ciąg dalszy za tydzień… Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka
Autor jest zawodowym przewodnikiem i właścicielem biura podróży EXOTICA TRAVEL. Biuro organizuje wycieczki po całym świecie, w tym do Kenii, Tanzanii i na Zanzibar, od 23 września 2025. Informacje i rezerwacje: EXOTICA TRAVEL, 6773 W. Belmont Ave, Chicago IL 60634. tel. (773) 237 7788, strona internetowa https://andrzejkulka.com/destinations/kenia-tanzania-zanzibar-wrzesien-2025/
Sprawne pakowanie bagaży.
Biuro podróży EXOTICA TRAVEL zaprasza na
PERU ● 12 dni: 5 listopada 2025, 18 kwietnia 2026
UZBEKISTAN, KIRGIZJA, KAZACHSTAN ● 12 dni: 20 sierpnia
MADAGASKAR ● 11 dni: 3 - 13 października
JORDANIA ● 9 dni: 4-12 paźdz. 2025, 4 - 12 kwietnia 2026
GALAPAGOS, AMAZONIA, EKWADOR ● 14 dni: 10 paźdz. i 27 marca 2026
INDIE, NEPAL, ZŁOTY TRÓJKĄT ● 15 dni: 18 października
MAROKO ● 11 dni: 20 listopada, 14 marca 2026
MEKSYK i FIESTY ● 10 dni: 24 października, MEKSYK, CANCUN, GUADALUPE ● 10 dni: 4 grudnia
AUSTRALIA ● 12 dni: 21 listopada 2025, 20 lutego 2026
EMIRATY, DUBAJ, ABU DHABI, OMAN ● 12 dni: 6 grudnia
SRI LANKA, (MALEDIWY); SYLWESTER ● 11 (16) dni; 26 grudnia
TAJLANDIA, SINGAPUR; SYLWESTER ● 16 dni: 27 grudnia
Bilety lotnicze, indywidualne pakiety APPLE VACATIONS: CANCUN – HAWAJE –PUNTA CANA – PUERTO VALLARTA – DOMINIKANA – JAMAJKA
Blondynka płynie statkiem i widzi, że koło niej siedzi mężczyzna i się zastanawia jak do niego zagadać. Myśli, myśli i w końcu podchodzi do niego i się go pyta: - Pan też płynie tym statkiem?
@Żona do męża przed wyjściem na plażę: - Chciałabym założyć coś, co zadziwi wszystkich! - To załóż łyżwy...
@Przewodnik oprowadza wycieczkę Amerykanów po Krakowie. Dochodzą do kościoła Mariackiego i jeden turysta się pyta: - Ile lat budowali ten kościół? Przewodnik nie wiedział i palnął: - 2 lata. - Eee, u nas to by to budowali rok! Przewodnik myśli, że następnym razem jak się coś zapyta, to trochę naciągnie no i doszli do Sukiennic. Turysta się
Busem z Polskim przewodnikiem
Wycieczki dla osób "solo", par i rodzin Wycieczki dookoła USA: od 22 sierpnia, 4 października 2025
Nowy Orlean/Texas/Dom Presley'a/Tennessee 10 dni: 15 - 24 listopad 2025
Acadia National Park: 3 dni – październik 2025
Floryda Sylwestrowa: 10 dni od 26 grudnia 2025
Ponadto: Niagara/kanion, Waszyngton/Kapitol/jaskinie, Kraina Amiszów, Wielki Kanion Pensylwanii
Zobacz: www.ampolinc.com Napisz: ampoltours@yahoo.com Zadzwoń: 609-647-9054
pyta, ile to budowali. Przewodnik odpowiada: - 3 miesiące. - U nas by to budowali 1 miesiąc. Przewodnik się wkurzył, no ale poszli dalej, aż doszli do Wawelu turysta spytał - A co to jest? - Nie wiem... wczoraj tego nie było.
@Organizowane są przejażdżki łodzią po jeziorze Genezaret. Bilet kosztuje 500 dolarów. - To strasznie dużo - dziwi się zbulwersowany turysta. - Owszem, ale to przecież po tym jeziorze Jezus piechotą chodził! - Nie dziwię się, przy takich cenach!
@Autokarowa wycieczka drogą obok największego kanionu świata. Krętą, wąską drogą autobus mija kolejne zakręty. – Boicie się? – pyta przewodniczka. – Tak! – krzyczą pasażerowie. – To proszę robić to
samo, co kierowca. – A co robi kierowca? – Co chwilę zamyka oczy.
@Wchodzi klient do biura podróży i mówi: – Chcę kupić jakieś tanie wczasy. Na miejscu muszą być: basen, biblioteka, bilard siłownia i sauna, a w pokoju telewizor, kino domowe i komputer z Internetem. – Polecam szwedzkie więzienie.
@Recepcjonista wita w hotelu dwójkę nowych gości. – Urlop w górach? – Tak. – A dzieci państwo mają? – Tak. – Ale tym razem wyjazd bez dzieci. Romantyczny wypad! –Tak. – A kto został z dziećmi? – Żona.
@Grupa turystów zwiedza ruiny średniowiecznego zamku. W pewnej chwili Jasio pyta tatę: –Tatusiu, to tutaj mama uczyła się jeździć naszym samochodem?
@Przewodnik zwraca się do wycieczki: – Gdyby ta pani w żółtym sweterku przestała mówić, usłyszelibyśmy huk tego pięknego wodospadu.
@Do domu bogatego małżeństwa wtargnęli rabusie. – Złoto jest? – pytają. – Jest – mówi mąż –100 kg. – To nie gadaj, tylko dawaj! Mąż odwraca się w stronę sypialni i głośno woła: – Jadzia, złotko moje, wstawaj! Panowie przyszli po ciebie!
@Dyrektorka domu wczasowego wita w progu wczasowicza:
– Postaramy się, by czuł się Pan, jak u siebie w domu!
- Zwariowała pani?! Ja tu przyjechałem wypocząć.
Chłopak przychodzi do ojca z pretensjami:
Doradziłeś mi, żebym włożył ziemniaka do kąpielówek! Mówiłeś, że to zrobi wrażenie na laskach przy basenie! Ale o najważniejszym mi nie powiedziałeś! – Tak, a o czym? –
PROMOCJA KUCHNI 10’ X 10’ $4,999 W CENIE: Styl szafek shaker biały lub szary, blat z kwarcu, Białe płytki “subway”, uchwyty i zlew
30 % RABATU NA PŁYTKI FIRMY CERRAD NAJWIĘKSZY WYBÓR PŁYTEK Z POLSKI W NJ
25 % RABATU NA DRZWI SZKLANE DO PRYSZNICA LUB NA WANNĘ
20 % RABATU NA SZAFKI ŁAZIENKOWE Z BLATEM
PROMOCJA NA BLATY KUCHENNE Z KWARCU, 35 SF MINIMUM, W OBREBIE 25 MIL
PRZY ZAKUPIE MINIMUM $3,500 10’x10’ KUCHNIA $4,999
$49 CRYSTAL WHITE • $59 CALACATTA GOLD • $69 NEW CALACATTA NOBLE PROMOCJA $1.49 / SF NA PANELE LVT
WINYLOWE ŁĄCZONE NA CLICK/PRODUKT NA STANIE
na grilla
Grillujesz w każdy weekend? Uwielbiasz aromat przyrządzanych na grillu mięs, ryb i warzyw? Lubisz grillować , ale to rozpalanie i ciągłe pilnowanie właściwej temperatury cię męczy. A może stajesz przy grillu tylko od czasu do czasu i pieczona kiełbaska zaspokaja całkowicie twój apetyt na grillowane przysmaki? Podpowiadamy, jaki rodzaj grilla będzie dla ciebie odpowiedni.
Lepiej sprawdzają się, jeśli dysponujemy niewielką przestrzenią czy miejscem, w którym chcemy uniknąć obecności duszącego dymu. Możemy używać go również w mieszkaniu. Dużym plusem grilla elektrycznego jest przede wszystkim jego funkcjonalność: sprzęt szybko się rozgrzewa i pozwala na kontrolowanie wysokości temperatury. Stała temperatura paleniska wpływa na to, że wszystkie potrawy opiekają się bardzo równomier-
nie i nie trzeba zbyt często kontrolować procesu podpiekania. Jeśli zdecydujemy się na takie rozwiązanie, będziemy mogli grillować o każdej porze roku, co da nam wiele nowych i ciekawych możliwości kulinarnych.
Rozpalanie i regulacja temperatury: Bez problemu ustawisz temperaturę idealną dla przygotowywanej właśnie potrawy.
Dla kogo: Idealny dla miłośników spotkań w nieco mniejszym gronie.
Zapach i aromat: Aromat potraw kojarzony z grillem gwarantowany.
Czyszczenie: Szybkie i łatwe czyszczenie. Elementy niektórych modeli można nawet myć w zmywarce.
Czym palić pod grillem: To sposób na najbardziej ekologiczne grillowanie. Musisz jednak pamiętać o dostępie do źródła prądu. Grillowanie na ustronnej łące odpada.
Są bardzo wydajne i umożliwiają długotrwałe grillowanie przy użyciu niewielkiej ilości węgla lub brykietu. Mogą pracować jako grill, piec lub wędzarnia, dlatego są idealne do powolnego grillowania, a także do pieczenia pizzy lub chleba. Cyrkulację temperatury wewnątrz komory grilla zapewniają regulowane otwory w górnej pokrywie i dolnej części piekarnika. Grille cieszą się stale rosnącą popularnością, coraz częściej spotykamy je w naszych przydomowych ogrodach, gdzie z dumą są wykorzystywane przez miłośników zdrowego grillowania.
Rozpalanie: Szybko osiągniesz pożądaną temperaturę (możesz ją bardzo precyzyjnie regulować) i utrzymasz ją przez długi czas.
Dla kogo: To nieco poważniejsza inwestycja. Umożliwia także wędzenie, pieczenie i „slow cooking” o każdej porze roku. Dla prawdziwych koneserów grillowania.
Zapach i aromat: Soczyste mięso, chrupiący chleb, pachnąca pizza – wszystko ze wspaniałym aromatem węgla drzewnego.
Czyszczenie: Na kilka godzin grillowania może wystarczyć jedna porcja węgla. A to w połączeniu z dobrą izolacją ogranicza zabrudzenia.
Czym palić pod grillem: Będziesz potrzebować węgla drzewnego, ale dzięki doskonałej izolacji grill ceramiczny jest bardzo wydajny.
Jest najbardziej uniwersalny i prosty w obsłudze, dlatego też to właśnie tego modelu najczęściej używają Polacy. Jedną z jego podstawowych zalet jest ekonomiczna cena. Małe węglowe grille turystyczne można nabyć już za kilkadziesiąt dolarów, ale są również droższe, bardziej trwałe konstrukcje dla prawdziwych fanów dań z rusztu. Niektóre grille węglowe mają także pokrywę, która pozwala na znacznie szybsze przyrządzanie potraw przy mniejszym zużyciu węgla. Niepowtarzalną zaletą grilli opalanych węglem jest aromat przyrządzanych potraw. Rozpalanie i regulacja temperatury: Rozpalanie wymaga nieco więcej cierpliwości i czasu. Możesz jednak zaangażować do działania i skutecznie zintegrować gości.
Dla kogo: Dostępny w wielu wersjach.
Zapach i aromat: Aromat potraw kojarzony z grillem gwarantowany. Czyszczenie: Przy czyszczeniu i obsłudze można się trochę pobrudzić. Czym palić pod grillem: Zaopatrz się w węgiel lub brykiet. Podpałka również się przyda.
Wyróżnia się łatwością obsługi, niemal natychmiastową gotowością do pracy i dużą wydajnością. W czasie grillowania nie powstaje sadza ani popiół, które osadzają się na powierzchni grilla węglowego, dlatego bez trudu go wyczyścimy, a korzystanie z niego da nam więcej przyjemności zamiast obowiązków. Niepodważalną zaletą grilla gazowego są rozwiązania techniczne, które nie pozwalają na spalanie tłuszczów wytapianych z przygotowywanego jedzenia i nie dopuszczają do emisji szkodliwych dla zdrowia substancji oraz powstawania brzydkiego zapachu.
Rozpalanie i regulacja temperatury: Szybko uzyskasz właściwą temperaturę i łatwo ją zmienisz.
Dla kogo: Godny rozważenia, gdy lubisz grillować w licznym towarzystwie.
Zapach i aromat: Prosty trik – dodaj zrębków wędzarniczych, a potrawy nabiorą aromatu tak dobrze znanego z grilla węglowego.
Czyszczenie: Czeka cię mniej sprzątania niż w przypadku grilla węglowego.
Czym palić pod grillem: Konieczny będzie zakup butli gazowej.
Składniki:
• 300 g filetów z kurczaka
• 1 łyżeczka suszonego oregano
• 1 i 1/2 łyżki oliwy extra virgin
• 1 łyżka soku z cytryny
• 1 łyżka octu balsamicznego
• 1 łyżeczka miodu lub syropu klonowego
Sposób przygotowania:
Sałatka:
• 250 g pomidorków koktajlowych
• 100 g mozzarelli w kulce
• 1/2 szklanki listków bazylii
• 1 mała cebulka szalotka
• 1 łyżeczka oliwy extra virgin
Filety przekroić w poprzek na cieńsze płaty, dodatkowo rozbić je tłuczkiem na taką samą grubość. Doprawić solą, pieprzem, suszonym oregano, wysmarować 1 łyżką oliwy extra virgin. Odłożyć na pół godziny. Pomidorki przekroić na połówki, mozzarellę odsączyć z zalewy i pokroić w kosteczkę, bazylię posiekać a cebulkę szalotkę pokroić w małą kosteczkę. Składniki wymieszać w misce, doprawiając świeżo zmielonym pieprzem, a przed podaniem solą. Rozgrzać patelnię grillową. Ustawić średnio ogień, filety maczać w pozostałej oliwie i taką naoliwioną stroną kłaść na patelni. Grillować przez ok. 3 minuty z każdej strony. W połowie grillowania, po przewróceniu filetów na drugą stronę, skropić je sokiem z cytryny. Na koniec polać filety mieszanką octu balsamicznego i syropu lub miodu. Na wierzchu położyć sałatkę i odstawić z ognia. Po minucie zdjąć z patelni.
Składniki:
młode ziemniaki • ząbki czosnku • cebula • świeże zioła i sól • masło
Sposób przygotowania:
Umyj młode ziemniaczki i dokładnie wyszoruj ich skórkę za pomocą małej szczoteczki. Nie obieraj warzyw. Możesz je pokroić na ćwiartki lub – jeśli nie są zbyt duże – upiec w całości. Ułóż porcję ziemniaków na kawałku folii aluminiowej, dodaj do nich plasterki cebulki i pokrojone ząbki czosnku. Dopraw szczyptą soli, posiekanymi świeżymi ziołami. Dołóż parę łyżeczek masła, które sprawi, że ziemniaki nie przykleją się do folii i będą miały przyrumienioną skórkę. Tak przygotowane warzywa owiń folią i piecz na grillu przez ok. godzinę. Od czasu do czasu obracaj ziemniaki, by wszystkie równomiernie się przypiekły.
Składniki:
• 2 świeże pstrągi - wypatroszone
• 1 łyżka masła
• po 1 łyżeczce posiekanych lub suszo nych ziół: pietruszki, tymianku, bazylii
• 2 ząbki czosnku
• sól i pieprz
• 1 łyżka soku z cytryny
• 4 plasterki cytryny
Sposób przygotowania: Pstrąga myjemy, osuszamy, nacieramy solą oraz pieprzem i wstawiamy na 30 minut do lodówki. W miseczce mieszamy: masło (1 łyżkę), zioła (pietruszka, bazy lia, tymianek- po 1 łyżeczce), sól i pieprz (po szczypcie), przeciśnięte dwa ząbki czosnku oraz z sok z cytryny (1 łyżka). Tak powstałym masełkiem ziołowo-cytryno wym faszerujemy ryby. Pstrągi pieczemy w piekarniku nagrzanym do 360’F przez około 30 minut lub grillujemy ułożone na kratkach do grillowania ryb. Podajemy obłożone plasterkami cytryny.
Składniki:
• 4 kotlety schabowe z kostką
• 2 łyżki pikantnego ketchupu
• 1 łyżeczka przyprawy do mięs
• 80 g boczku wędzonego
• 50 g sera pleśniowego
• 3 łyżki miodu
• 1 łyżeczka musztardy Dijon
• 30 ml whiskey
• 2 łyżki oliwy z oliwek
Sposób przyrządzania:
pieczony
ziołowym
suszobazylii
nacieramy 30 mieszamy: bazypieprz ząbki Tak ziołowo-cytrynopieczemy przez na Podajemy
Kotlety osusz na papierowym ręczniku. Każdy z nich natnij ostrym i cienkim nożem w taki sposób, aby powstała kieszonka. Boczek oraz ser pokrój w drobną kostkę i wymieszaj razem. Przygotowanym farszem napełnij kotlety, a następnie zepnij wykałaczkami. W miseczce połącz ketchup, przyprawę do mięsa, miód, musztardę, whiskey oraz oliwę. Wszystko dokładnie wymieszaj, a następnie w powstałej marynacie zanurz przygotowane kotlety i odstaw na pół godziny do lodówki. Mięso grilluj po około 5 minut z każdej strony na średnio rozgrzanym grillu. Podawaj z sosem Hellmann’s Samba, którego paprykowo majonezowy smak idealnie komponuje się z drobiem oraz z sałatą i np. grillowana ziołową bagietką. Przed podaniem nie zapomnij wyciągnąć wykałaczek.
Składniki:
• 5 papryk czerwonych
• 250-350 g tofu
• 1 łyżka wędzonej papryki
• 1 łyżeczka pikantnej papryki
• ½ łyżeczki mielonego pieprzu
• 3 ząbki czosnku
Sposób przygotowania:
• 1 cytryna
• sól do smaku
• 2 łyżeczki cukru pudru lub miodu, syropu klonowego lub daktylowego
• kilka łyżek oleju
Do malaksera włozyć tofu i dodać wszystkie przyprawy, obrany czosnek, sok z cytryny oraz olej. Zmiksować dokładnie. Papryki przekroić na pół, wyjąć gniazdo nasienne. Wypełnić tofu z dodatkami. Ułożyć skórą do dołu na grillu. Grillować tyle czasu, aż papryka stanie się miękka od spodu a jeszcze chrupiąca w wierzchu. tel. 973-928-3838 ✷
www.tygodnik
Oferujemy fachowość i doświadczenie dla małych i duż y ch k lie n t ó w Z a p e wnia m y a t r a k c yjne i konkurenc yjne stawki na przewóz i inne usługi. Gwarancją jakości naszych usług jest ponad 30 lat działalności na r ynku amer ykańskim.
• Transpor t całych kontenerów od drzwi do drzwi między USA i Europą (Impor t & Expor t)
• Kontenery małe (20ſt), duże (40ſt i 40ſt HC) i specjalistyczne (20ſt & 40ſt Open Top, 20ſt & 40ſt Flat Rack)
• Wysyłka samochodów, maszyn, motocykli, ATVs, jet-skis i łodzi
• Wysyłka mienia przesiedleńczego
• Wysyłka ładunków handlowych i ponadgabarytowych
• Oddziały w Polsce, Niemczech, Wielkiej Brytanii, na Litwie, Węgrzech i w Por tugalii
• Agencja celna w Gdyni
• Przygotowujemy dokumentację transpor tową i celną
732-516-9555
732-516-9777
• Advantage Plans • Supplement Plans • Prescription Drug Plans
Doświadczony Broker współpracujący z wieloma firmami
ubezpieczeniowymi odpowie na nurtujące Cię pytania związane z:
• przejściem na emeryturę,
• uzyskaniem zdrowotnych ubezpieczeń emerytalnych Medicare,
• obsługą indywidualnych kont emerytalnych IRA,
• transferem pieniędzy z pracowniczych kont 401k 403 b, planów unii
• asysta w urzędzie Social Security
• ubezpieczenia na życie
• ubezpieczenie zwiazane z pochówkiem - final expense insurance
Zadzwoń dziś: Agnieszka Rola
Licencjonowany Broker NJ ,NY 917 716 4245 agnesrola@gmail.com
Dzieci uwielbiają zwierzęta. Ale jeśli chcesz sprawić swoim pociechom jakieś zwierzątko, powinnaś wiedzieć, które z nich są najbardziej odpowiednie dla dzieci w różnym wieku.
Nieważne czy chodzi o spacery, czyszczenie klatki, czy regularne karmienie – zwierzątka mają pozytywny wpływ na dzieci. Wykonywanie tych zadań i codzienny kontakt z ulubieńcami rozwija w nich empatię i troskliwość oraz uczy odpowiedzialności. Wiele dzieci buduje bliską relację ze swoimi zwierzakami i chce być z nimi na dobre i na złe. Ale czasami nie jest łatwo podjąć decyzję, które zwierzątka są najbardziej odpowiednie dla dzieci. Czy wybrać słodką świnkę morską, czy raczej psa? Aby mieć pewność, że cała rodzina będzie zadowolona z pojawienia się nowego domownika, warto wcześniej rozważyć kilka za i przeciw.
Które zwierzątka są najlepsze dla dzieci?
Weź pod uwagę czas, miejsce i oczekiwania
• Policz koszty. Zanim kupisz
zwierzątko dla swoich dzieci, dowiedz się, jakie będą koszty jego utrzymania i podstawowego wyposażenia. Wszystkie zwierzaki potrzebują jedzenia, opieki i – od czasu do czasu –wizyty u weterynarza.
• Stwórz przestrzeń dla nowego domownika. W zależności od rodzaju zwierzątka, potrzebne jest odpowiednie miejsce –nawet dla małej świnki morskiej. Ważne, by nowy członek rodziny miał zapewnione warunki odpowiednie dla swojego gatunku.
• Zapytaj swoje dziecko, jakie zwierzątko chciałoby mieć. Czy chce się z nim bawić, przytulać je, czy tylko obserwować? Wyjaśnij też, że żywe stworzenie to nie zabawka i że codziennie potrzebuje opieki i uwagi, nawet jeśli nie macie na to czasu czy ochoty.
• Weź pod uwagę wiek swojego dziecka. Na przykład przedszkolaki nie mogą same wziąć odpowiedzialności za psa. Zwierzątka wymagające mniej uwagi i opieki są też najlepszym wyborem, jeśli nigdy wcześniej nie mieliście w domu czworonożnego lub pokrytego łuskami przyjaciela.
• Weź też pod uwagę wymagany czas i opiekę. Młodsze dzieci mogą pomóc w czyszczeniu klatki królika lub w karmieniu zwierzątka. Ale już zajmowanie się psem pozostaje w dużej mierze obowiązkiem rodziców, zwłaszcza wieczorne spacery i opieka w ciągu dnia.
• Pomyśl o wakacjach. Czy masz kogoś, kto zajmie się zwierzątkiem podczas waszego wyjazdu?
• Pamiętaj o zdrowiu i bezpieczeństwie. Zanim adoptujecie lub kupicie jakieś zwierzątko, sprawdź, czy żadne z was nie jest uczulone na sierść – chyba że waszym nowym domownikiem ma być złota rybka lub żółw.
• Wyjaśnij dziecku, że kupując zwierzątko, bierzecie na siebie odpowiedzialność na dłuższy czas. Chomik zwykle będzie z wami przez dwa lata, królik lub papużka falista co najmniej dziesięć lat, a psy lub koty nawet dłużej. Dlatego kwestia wieku odgrywa ważną rolę przy zakupie zwierzątka dla dzieci.
Zwierzątka dla dzieci – za i przeciw
W niemal każdym przypadku można łatwo znaleźć argumenty
za i przeciw. Przyjrzeliśmy się zatem najbardziej popularnym zwierzakom dla dzieci i oto nasze wnioski.
• Psy są na pierwszym miejscu, jeśli chodzi o ranking ulubionych zwierzaków. Ale też wymagają dużo pracy, i to bez względu na rasę. Psy zawsze potrzebują ruchu i muszą wychodzić kilka razy dziennie, przy każdej pogodzie. Dzieci nie mogą same ich wyprowadzać. Karma i wizyty u weterynarza co jakiś czas sprawiają, że jest to jedno z najbardziej kosztownych zwierząt dla dzieci. A w dodatku pies musi mieć zajęcie przez cały dzień. Czy możesz zabrać go ze sobą do pracy lub znaleźć kogoś, kto się nim zajmie? Tylko wtedy warto rozważyć wybór właśnie tego czworonoga.
• Koty również cieszą się popularnością wśród dzieci i dorosłych. Są bardziej niezależne niż psy i bawią się lub dają przytulić tylko wtedy, gdy mają na to ochotę. Pamiętaj też, że jeśli chcesz trzymać kota wyłącznie w domu, będzie pewnie potrzebował towarzysza zabaw, a także więcej uwagi i zabawek.
• Króliki i świnki morskie to odpowiednie zwierzaki dla dzieci – jeśli zwrócisz uwagę na kilka drobnych rzeczy. Na przykład nieszcze -
gólnie lubią być wyjmowane i przytulane. A poza tym potrzebują nie tylko dużo przestrzeni – zwykła klatka ze sklepu zoologicznego jest o wiele za mała – ale również co najmniej jednego partnera. Oba te zwierzaki są raczej łatwe w obsłudze. A przy okazji – nie jest prawdą, że króliki i świnki morskie dobrze się dogadują. Te gatunki są dla siebie obce. Kupując więcej niż jedno zwierzątko, upewnij się, że są tej samej płci lub zdecyduj się na kastrację samca, bo te gatunki szybko się rozmnażają – i mogą mieć liczne potomstwo.
• Chomiki są naprawdę łatwe w obsłudze, ale ponieważ są też aktywne w nocy, nie nadają się dla małych dzieci. Te gryzonie śpią w ciągu dnia i nie lubią być głaskane. Jeśli maluchy będą im przeszkadzać, wpłynie to na biorytm tych zwierzaków. Nadają się jednak dla starszych dzieci.
• Papużki faliste i inne ptaki to interesujące zwierzątka domowe, które mogą nauczyć się mówić i powtarzać pojedyncze słowa lub krótkie zwroty. Nie lubią jednak przytulania. Poza tym zawsze potrzebują partnera i wystarczającej przestrzeni do latania poza klatką.
• Rybki są piękne i efektowne –ale dla większości dzieci raczej mało ciekawe. Bardziej nadają się dla dorosłych lub dla nastolatków. Poza tym zakup i utrzymanie akwarium wraz z akcesoriami są dość kosztowne.
• Żółwie nie nadają się dla dzieci. Jak wszystkie dzikie zwierzęta, nie lubią być dotykane i podnoszone, a ze względu na skorupę nie ma też mowy o przytulaniu. Żółwie zwykle żyją co najmniej 40, a czasami nawet 100 lat. Decyzja o wzięciu takiego zwierzątka jest zatem bardzo długoterminowa.
Rodzinna hodowla szczeniąt: pudla toy, pudla miniaturowego oraz mini aussiedoodles. Nasze szczeniaczki to zdrowe piękne i szczęśliwe pieski, które będą wspaniałymi towarzyszami na długie lata. Maluszki dorastają w domu, w towarzystwie dzieci i innych zwierząt. Są przyjazne i oswojone.
Szczenięta są zaszczepione oraz zbadane przez weterynarza.
Jakie lody lubisz najbardziej?
Na gorące dni idealne są lody. Dokończ rysowanie deserów i pokoloruj je.
Strona pochodzi z miesięcznika PLUSik, który jest doskonałym uzupełnieniem edukacji i wartościową rozrywką dla najmłodszych czytelników. Prenumerata dostępna na stronie www.plusik.us
W ramce pod obrazkami wpisz kolejno pierwsze litery wszystkich obrazków. Zobacz co wyjdzie.
D okończ kolorowanie
BARAN Ten tydzień lepiej będzie przeczekać, nie zaczynać nowych projektów, zająć się wyłącznie rutynowymi działaniami. Zadbaj o swoje ciało, wybierz się na relaksujący spacer.
BYK Być może właśnie teraz uda ci się przełamać nieśmiałość i zawalczyć o swoje. W pełni zasługujesz na to, by ktoś cię wreszcie docenił. Aktywny wypoczynek na świeżym powietrzu pozwoli ci poprawić samopoczucie.
BLIŹNIĘTA Jeśli uwierzysz siebie, uda ci się przezwyciężyć przeciwności losu. Twoje wybory okażą się bardzo dobre, a decyzje właściwie podjęte. Nie zabraknie ci wsparcia i zrozumienia ze strony najbliższych. Będziesz w dobrej formie fizycznej.
RAK Umysł przyciąga do ciebie to, o czym myślisz. Uwierz zatem, że twoje marzenia mogą stać się rzeczywistością. Zajmij się ich realizacją, myśl pozytywnie. Układ planet sprzyja sukcesom.
LEW Otwórz się na to, co sprzyjający los ci przygotował. Nie przegap dobrej okazji, drugi raz może się nie przytrafić. Sięgnij po marzenia, korzystaj z darów losu. Nie zapominaj tylko o tym, że szczęściem warto się dzielić z innymi, a wtedy ono wraca do ciebie w dwójnasób.
PANNA Jeśli masz w tym tygodniu coś ważnego do załatwienia, przedsięwzięcia i interesy wymagają energicznego, zdecydowanego działania, spróbuj je odłożyć na później. Postaraj się zadbać o odpowiednią ilość snu.
WAGA Przed Toba trudniejszy okres. Musisz się teraz bojowo nastawić na przezwyciężenie problemów, które mogą nadejść. Będzie ci potrzebna dobra rada i przyjacielskie wsparcie.
SKORPION Będziesz teraz w nastroju do romansowania i podbijania serc. Chętnie weźmiesz udział w każdej imprezie, zawrzesz wiele ciekawych znajomości. W pracy czeka cię w miarę spokojny okres więc korzystaj z życia i baw się.
STRZELEC Twoja kariera zawodowa zacznie rozwijać się całkiem nieźle. Zastanów się, że wiele od ciebie zależy. Jeśli chcesz pomnożyć swoje finanse, przemyśl swoje dotychczasowe działania i wyciągnij wnioski.
KOZIOROŻEC W tym tygodniu możesz osiągnąć sukces. Dla niektórych ważna będzie praca i kariera, a dla innych uczucia. Załatwienie wszystkich spraw przebiegnie bez trudu, uda ci się zdać korzystnie ważny egzamin.
WODNIK Może nie na początku, ale na pewno w tym tygodniu, zapowiada się jakiś dodatkowy zastrzyk gotówki. W kwestii uczuć przestań udawać, że jesteś inną osobą niż jesteś.
RYBY W tym tygodniu wiele może się dziać i wiele możesz chcesz zmieniać i przebudowywać. Zmiany i nowe możliwości, które powinny się teraz przed Tobą otworzyć będą wpływać korzystnie na twój nastrój. Uwierz w siebie i wykorzystaj swoją szansę.
Jak dobrze wszyscy wiemy ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest w NJ obowiązkowe i każdy posiadacz samochodu musi je wykupić. Nieco inaczej jest w przypadku innych, dobrowolnych ubezpieczeń samochodu: polisy z opcją collision and comprehensive.
Często kierowcy są zdziwieni, gdy w kolejnym roku ubezpieczenia ich ubezpieczyciele podnoszą ceny. W artykule omówimy najczęstsze powody podnoszenia cen w ubezpieczeniach.
Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej - liability
Ubezpieczenie dwustronne – collision i comprehensive
W ubezpieczeniu (poza zwiększeniem ryzyka powstania szkody związanego z osobą ubezpieczonego lub samochodem) występują zwiększenia wynikające z samej konstrukcji produktu. Często klient dziwi się, że – przy spadającej wartości pojazdu – składka nie obniża się proporcjonalnie. Może to być spowodowane gwarancją naprawy z użyciem nowych części, czyli wykupem potrącenia zużycia amortyzacyjnego.
Dla ubezpieczenia wzrost składek może być spowodowany zwiększonymi wypłatami z polis w ostatnim roku lub też analizą czynników, które mają wpływ na samo wyliczenie indywidualnych składek. Przykładem może być przyporządkowanie do danej strefy regionalnej, która na podstawie statystyk została przesunięta do bardziej „szkodowej” – czyli takiej, gdzie istnieje większe ryzyko kolizji. Na cenę ubezpieczenia obowiązkowego wpływ mają też regulacje prawne, które albo nakładają opłaty od składki, albo powodują faktyczne zwiększenie odpowiedzialności, np. zadośćuczynienia za straty moralne.
Brak świadomości i wyobraźni często sprawia, że dobrowolnie rezygnujemy z tego ubezpieczenia auta. Większość ubezpieczeń nabywają więc posiadacze samochodów o znacznej wartości – zazwyczaj tych nowych, które dopiero co wyjechały z salonu. Zabezpieczają się przed nagłą stratą, temu przecież służy polisa chroni nas przed nieprzewidzianym. Nieprzewidziane wypadki mają jednak to do siebie, że mogą dotknąć każdego kierowcę i właściciela pojazdu – niezależnie od tego jaką wartość ma jego auto.
Każdy z nas powinien zatem rozważyć: czy naprawdę kilkadziesiąt dolarów rocznie na polisę dwustronna to zbędny wydatek? Zawsze i w każdym budżecie domowym są jakieś inne (ważniejsze?) wydatki i szkoda tych dodatkowych pieniędzy na ubezpieczenie auta w zakresie ponad podstawowym. Na szczęście powoli zmieniamy tego typu myślenie…
Łatwo zauważyć, że taryfy ubezpieczeń samochodowych są bardzo
często zmieniane. Zmiany następują dwa, trzy razy do roku. Niektórzy ubezpieczyciele, posiadający wyliczenie elektroniczne, mogą zmieniać je w każdej chwili.
Wykupując ubezpieczenie, nie wszyscy kierowcy dokładnie czytają warunki umowy. Zniechęca ich do tego liczba podpunktów oraz niezrozumiała dla większości specyficzna terminologia ubezpieczeniowa. Nie wolno jednak tego lekceważyć, bo często pod skomplikowanymi hasłami mogą kryć się bardzo ważne informacje, których znaczenie powinniśmy znać.
Profesjonalny i doświadczony zespół pracowników pomoże dokonać właściwego wyboru. Powierzając nam ochronę ubezpieczeniową zyskujecie Państwo wiarygodnego i solidnego partnera, który zadba o Wasze bezpieczeństwo.
Bardzo prosimy szczegółowe pytania kierować bezpośrednio do Choice Int. Agency i Royal Crown Realty przy 348 Main Ave Wallington, NJ 07057, telefonicznie pod numer 973-773-7448 lub mailowo na adres royalcrownrealty@aol.com.
Grażyna Torbus
Kostka brukowa jest jednym z najbardziej popularnych materiałów, jakie wykorzystuje się podczas aranżacji terenu wokół domu oraz w ogrodzie. Kiedyś pełniła jedynie funkcje praktyczne – dziś stała się elementem dekoracyjnym, o który należy w odpowiedni sposób dbać. Wbrew obiegowym opiniom be ton nie jest bowiem materiałem całkowicie bezobsługowym.
Beton, choć bardzo trwały i stosunkowo odporny na działanie czynników zewnętrznych, wymaga od nas regularnej pielęgnacji. Jednym z najpowszechniejszych problemów, zwłaszcza w miejscach o słabym nasłonecznieniu, a przez to narażonych na większą wilgotność, jest osadzanie się naturalnego nalotu – mchu, porostów i grzybów. Jest kilka sposobów na poradzenie sobie z tymi nieproszonymi gośćmi.
Najprostszą metodą jest oczywiście mechaniczne, czyli ręczne usuwanie wszystkich niechcianych roślin, które wyrastają pomiędzy szczelinami na naszych ścieżkach. Należy pamiętać, żeby wyrywać je wraz z korzeniami, gdyż usuwanie samej zielonej części rośliny często skutkuje jej szybkim od rodzeniem. W sprzedaży dostępne są różne narzędzia, które mogą ułatwić nam to zadanie.
Metoda mechanicznego usuwania sprawdza się niestety tylko wtedy, gdy chwasty wyrastają pojedynczo i w małych ilościach. W przypadku intensywnego wzrostu chwastów należy sięgnąć po bardziej radykalne rozwiązania, takie jak palnik gazowy. Taka metoda sprawdza się zwłaszcza wtedy, gdy naszym największym problemem jest nadmierny porost mchu. Za pomocą palnika możemy usunąć go raz na zawsze.
Do najskuteczniejszych i najczęściej rekomendowanych metod należy jednak użycie myjki ciśnieniowej oraz odpowiednich chemicznych środków myjących – trzeba jednak uważać, aby nie wypłukać jednocześnie spoin. Należy przy tym pamiętać, że działanie środków chemicznych jest długie i trzeba liczyć się z odłożeniem dalszych prac przynajmniej na kilka dni. Co więcej, jeśli przy tej metodzie korzystamy ze spryskiwacza o większym zasięgu, ważne jest odpowiednie zabezpieczenie sąsiadujących z nawierzchnią roślin, które również mogłyby ulec degradacji.
Alternatywą dla środków chemicznych jest przygotowanie własnego – naturalnego i zdecydowanie bardziej ekologicznego preparatu. Mieszamy ocet z wodą w proporcji 2:1 i spryskujemy otrzymanym roztworem wszystkie chwasty. Dla uzyskania lepszego efektu możemy ten zabieg powtórzyć kilkukrotnie, stosując sam ocet. Nie należy używać w tym celu żadnych roztworów solnych, które mogą mieć negatywny wpływ na ziemię w ogrodzie oraz samą kostkę brukową.
Chwasty i mech mogą pojawiać się nie tylko w spoinach pomiędzy kostką brukową, ale także na jej powierzchni. Ich porost możemy ograniczyć za pomocą specjalnych impregnatów, których użycie ułatwi nam także mycie nawierzchni. Zmniejszy również stopień wnikania różnych substancji w głąb materiału – zarówno pochodzenia roślinnego, jak i błota czy piasku, dzięki czemu zapobiegniemy powstawaniu nowych przebarwień. Osady na powierzchni kostki można usunąć myjką ciśnieniową. Należy unikać mechanicznych sposobów usuwania mchów i osadów z powierzchni kostki innych niż woda pod ciśnieniem, mogą bowiem doprowadzić do naruszania struktury materiału, co stanie się przyczyną obniżenia walorów estetycznych kostki brukowej oraz odporności na działanie czynników zewnętrznych. ciąg dalszy na stronie 36
Powszechnym zjawiskiem pojawiającym się na betonowych powierzchniach jest charakterystyczny biały osad. Są to tzw. wykwity wapienne, które powstają wskutek naturalnych procesów fizycznych i chemicznych, zachodzących zarówno w samej strukturze kostki, jak i na jej powierzchni. Osady takie ulegają zwykle samoistnemu wypłukaniu podczas kolejnych opadów deszczu, jednak czas, w jakim się to stanie, jest różny – od kilku miesięcy do nawet 2-3 sezonów. To, czy osady wapienne w ogóle powstaną i jak szybko będziemy w stanie sobie z nimi poradzić, zależy w dużym stopniu od surowców użytych do produkcji kostki oraz poziomu zaawansowania procesu produkcyjnego. Dlatego, aby ograniczyć „wapienne przygody”, warto od razu zdecydować się na kostkę nowoczesną technologicznie – taką, która poza normowymi parametrami technicznymi zapewnia wyjątkowe właściwości użytkowe. W przypadku pojawienia się miejscowych białych nalotów i braku czasu do samoistnego oczyszczenia nawierzchni proces likwidacji możemy przyspieszyć, stosując dostępne środki chemiczne do usuwania
wykwitów wapiennych. Są one oparte na kwasach organicznych i nieorganicznych o różnym stężeniu, które po naniesieniu na nawierzchnię brukową i krótkim odczekaniu trzeba dokładnie spłukać mocnym strumieniem wody. Należy jednak pamiętać, że zastosowanie takiego środka musimy poprzedzić próbą na małym fragmencie nawierzchni, aby upewnić się, że jego chemiczne działanie nie spowoduje defektów kostki w postaci odbarwień, zmiany koloru lub zwiększenia chropowatości warstwy licowej.
Niekorzystne działanie warunków atmosferycznych to nie jedyny problem właścicieli wybrukowanych podjazdów, tarasów czy ogrodowych ścieżek. W codziennym użytkowaniu kostka pada często ofiarą różnego pochodzenia plam spożywczych, kurzu, pyłków roślinnych i błota. Podjazdy i parkingi są ponadto narażone na wycieki smaru, oleju lub innego płynu pochodzącego z samochodów. O ile z kurzem czy błotem świetnie poradzi sobie myjka ciśnieniowa, to już tłuste plamy trzeba traktować w sposób szczególny. W takich przypadkach należy działać miejscowo, dokładnie usuwając zanieczyszczenia z betonowych mikroporów za pomocą odplamiaczy olejowych. Najlepiej sięgnąć po takie, które nie spowodują w kostce zmian strukturalnych i kolorystycznych. Nowoczesna betonowa kostka brukowa już dawno przekroczyła przypisane jej granice użytkowe. Zaawansowane technologie produkcji oraz wykorzystanie wysokiej jakości składników sprawiają, że stała się materiałem cenionym i pożądanym przez inwestorów, którzy doceniają różnorodność jej kolorów, formatów i kształtów. I choć nieco wymagająca, przy niewielkim wysiłku włożonym w jej pielęgnację, potrafi zrewanżować się kapitalnym podkreśleniem domowego otoczenia.
Elżbieta Fruchtman
Tłumacz – notariusz 1(201) 725 2067 elizabethfruchtman@yahoo.com
• Apostille • Podania w języku polskim i angielskim
DISABILITY I OBYWATELSTO PO POLSKU
Wiele usług telefonicznie
Jestem Notary Public potwierdzam tożsamość osoby składającej podpisy łacznie z klauzulą apostille, przygotowuję upoważnienia, odwołania, pełnomocnictwa z klauzulą apostille lub bez w języku polskim zgodnie z obowiązującymi w Polsce wymaganiami prawnymi. Ponadto
Jestem licencjonowanym instruktorem różnych rodzajów Yogi. Zapraszam!
Czerwona i łuszcząca się skóra to niejedyny efekt słonecznych poparzeń. Skutki mogą pojawić się nawet po latach - zniszczona i niejędrna skóra, a także nowotwory. Sprawdź, jak uchronić się przed po parzeniami i co robić, żeby minimalizować ich skutki.
Największe ryzyko poparzeń słonecznych przynosi zbyt długie przebywanie na słońcu oraz unikanie filtrów ochronnych. Najczęstsze objawy poparzenia słonecznego to odwodnienie, silny ból, pieczenie, rozgrzanie i, często nieregularne, zaczerwienienie skóry, a nawet pęcherze. Po co najmniej kilkudniowym procesie gojenia, czeka nas jeszcze nieprzyjemny proces regeneracji naskórka, kiedy jego zniszczona warstwa złuszcza się. Często towarzyszy mu dokuczliwe swędzenie i ból, dlatego warto wiedzieć, jak się przed nim uchronić.
PIERWSZA POMOC POPARZONEJ SKÓRZE
Pierwszy krok to letni prysznic w celu uśmierzenia bólu oraz zmycia z ciała resztek preparatów ochronnych użytych wcześniej, a także potu, brudu i plasku.
Oparzenie należy schłodzić, aby jak najszybciej zatrzymać proces uszkadzania tkanki.
W tym celu możemy użyć specjalnych preparatów chłodzących: żeli, maści, mleczek, aerozoli czy pianek. Znajdziemy je w aptekach, drogeriach, a w
turystycznych miejscowościach nawet w zwykłych sklepikach. Najbardziej skuteczny i polecany jest Pantenol (można go znaleźć w polskich sklepach). Jeżeli nie mamy dostępu do profesjonalnych środków, możemy chwilowo uciec się do domowych sposobów, wykorzystując kefir, maślankę lub zsiadłe mleko. Pamiętajmy jednak, że pomimo wyraźnej ulgi po ich zastosowaniu, poza chłodzeniem, ich inne korzystne działanie nie jest potwierdzone.
Poparzona skóra bardzo szybko traci wodę, dodatkowo w wysokich temperaturach sporo z niej wypacamy. Należy pić jej dużo, aby zadbać o odpowiednie nawodnienie, jednak pamiętajmy, żeby zrezygnować ze słodzonych, chemicznych napojów na rzecz zwykłej wody. Oparzeń nie należy zakrywać. Rana musi oddychać, aby prawidłowo przebiegał proces gojenia. Kilka razy dziennie oraz na noc powinno się stosować balsamy po opalaniu. Warto zadbać, aby w ich składzie znalazł się pantenol lub allantoina, odpowiadające za działanie przeciwzapalne i regenerujące. Witaminy A, E i C łagodzą i hamują proces starzenia się skóry. Kwas hialuronowy przyspiesza regenerację i zapobiega złuszcza-
Nieodpowiedzialne opalanie w niektórych przypadkach może doprowadzić do raka skóry.
- Według badań liczba zachorowań na czerniaka, najczęściej występującego typu raka skóry, w ostatnich latach znacznie wzrosła. Jeżeli zauważymy jakieś zmiany naskórne, od razu przebadajmy się u dermatologa. Odkrycie choroby w jej wczesnym stadium daje szanse na wyleczenie aż 97 proc. pacjentów. Niestety wiele osób zgłasza się do lekarza zbyt późno - mówi Beata Kaleciński, ekspert Body Care Cinic Na szczęście rak skóry nie pojawia się z dnia na dzień. Uprzedzają go zmiany skórne, pojawiające się w formie m.in. narośli, pieprzyków czy znamion barwnikowych. Jeżeli zauważymy ich pojawienie się na swoim ciele, powinniśmy je uważnie obserwować i reagować, kiedy zaczną się zmieniać. Zwracajmy też uwagę na stare pieprzyki i znamiona. Jeśli zaczynają rosnąć, boleć albo zmieniać kształt lub barwę, natychmiast udajmy się do specjalisty. Cechy charakterystyczne czerniaka to nieregularny kształt i powierzchnia, wielobarwność (przeważnie czarny, ale też brązowy, biały, czerwony, szary...) oraz pojawienie się bólu i napięcia skóry. Występuje w formie grudek, guzków lub plamek, czasem towarzyszy mu trudno gojące się krwawienie. Czasami zmiany są całkowicie niepozorne, dlatego warto, nawet bez specjalnego powodu, udać się na dermatoskopię, czyli badanie znamion w powiększeniu, które wykonuje dermatolog. Każde znamię o rozmiarze większym niż 6 mm powinno zostać przebadane.
niu. Wyciąg z aloesu przynosi ukojenie. Nałożyć krem czy maść? To wybór między preparatami wodnymi a tłustymi. Zastosujmy krem, jeśli zależy nam na łatwym rozsmarowaniu i szybkim nawilżeniu, bez pozostawienia lepkiej warstwy. Wybierzmy maść, kiedy chcemy, aby substancje czynne dłużej wnikały w skórę oraz dodatkowo ją natłuściły, co wiąże się z trudniejszym rozsmarowaniem produktu i pozostaniem tłustej warstwy na skórze. Maści stosujemy na ostatnim etapie gojenia, ponieważ tłusta powłoka zapobiega utracie wilgoci i ciepła, a to niekorzystne, kiedy chcemy schłodzić poparzone miejsce.
POZNAJ
Oparzenia I stopnia występują najczęściej i cechują się bólem, pieczeniem oraz zaczerwienieniem i rozgrzaniem skóry. Oparzenia II stopnia występują już rzadziej, natomiast charakteryzują się dodatkowo pojawieniem bolesnych ran oraz pęcherzy wypełnionych płynem surowiczym. Z kolei oparzeń III i IV stopnia nie nabawimy się w
myślana i konsekwentna ochrona przed słońcem od najmłodszych lat mogłaby zmniejszyć skutki fotostarzenia nawet o kilkadziesiąt procent. Nie jest to jednak największe zagrożenie, wynikające z nadmiernego przebywania na słońcu.
skutek działania słońca. Jeżeli dodatkowo zaczynamy odczuwać osłabienie, gorączkę, ból głowy, dreszcze i nudności, powinniśmy niezwłocznie udać się do specjalisty w celu przeprowadzenia badań pod kątem udaru słonecznego. Na szkodliwe skutki promieni słonecznych szczególnie uważać powinny osoby, które przyjmują fotouczulające leki m. in.: sulfonamidy, fenotiazyny, tetracykliny, leki przeciwdepresyjne, przeciwtrądzikowe czy przeciwcukrzycowe, a także niektóre zioła, jak dziurawiec, skrzyp polny, czy nagietek lekarski.
80 PROC. TWOICH ZMARSZCZEK TO WINA UV
Poparzenia słoneczne to skutki opalania, które odczujemy niemal od razu, gdy za długo poleżymy na słońcu. Podczas urlopu nie myślimy jednak o długofalowych następstwach opalania bez ochrony, czyli o fotostarzeniu i nowotworach. Słońce przez wielu kojarzone jest z korzystnym działaniem dla skóry, ponieważ między
innymi nadaje jej pięknego koloru, powoduje wysuszanie zmian skórnych, a także stymuluje wytwarzanie witaminy D. Niestety, na tym kończą się pozytywy. Fotostarzenie to przedwczesne starzenie się skóry, wynikające z długotrwałej ekspozycji na promienie słoneczne. Skutki mogą ujawnić się nawet po kilkudziesięciu latach, chociaż zwykle zmiany przebiegają stopniowo. Przez wielu jest bagatelizowane, zakładamy, że zmarszczki są naturalnym procesem związanym zestarzeniem, a to nie do końca prawda. Wg badań, aż 80 proc. widocznych zmarszczek na twarzy może być skutkiem nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV! W efekcie na skórze szybciej zaczynają pojawiać się zmarszczki, bruzdy, plamy i przebarwienia. Wolne rodniki wyzwolone pod wpływem promieniowania UV sieją spustoszenie niszcząc kolagen, a nowopowstający nie ma już tak dobrych właściwości, jak powinien. Skóra traci jędrność, elastyczność i rozciągliwość, czyli wszystko to, co odpowiada za miody wygląd. Najwcześniej i najbardziej widoczne oznaki fotostarzenia pojawiają się wokół oczu i szyi. Prze -
1 czerwca kanał HBO/Max wypuścił film dokumentalny na faktach autentycznych o działalności zakładu pogrzebowego Lamb Funeral Home w Pasadenie w Kalifornii, w którym ujawniono makabryczny skandal w 1987 roku prowadzony przez Jerry’ego i Laurieanne Lamb-Sconce, wnuczkę Charlesa F. Lamba oraz syna David Sconce, prowadzącego krematorium.
W pierwszym roku, kiedy David prowadził usługi kremacyjne, liczba kremacji wzrosła z 194 rocznie do 1675 i nadal rosła wykładniczo do 8173 w 1985 roku. Dwa piece w krematorium działały od 16 do 18 godzin dziennie, a David pakował ciała, co czasami prowadziło do rywalizacji z pracownikami, kto zmieści najwięcej ciał w piecu, łamiąc ludziom kończyny i używając różnych narzędzi. Po pożarze krematorium David Sconce zaczął kremować szczątki w piecach do ceramiki, co doprowadziło do wszczęcia
śledztwa karnego pod zarzutem kradzieży złota z ciał miedzy innymi z wyrwanych zebow. Były pracownik zeznał, że David chwalił się, że zarabiał $5000–$6000 miesięcznie, sprzedając złoto jubilerowi. Firma po raz pierwszy znalazła się pod dochodzeniem w styczniu 1987 r., gdy urzędnicy zostali powiadomieni o szkodliwym czarnym dymie wydobywającym się z budynku i zapachu palonego ludzkiego ciała. Dochodzenie w sprawie firmy pod kątem nielegalnego palenia ciał w piecach ceramicznych doprowadziło do oskarżeń o kradzież części ciał, kradzież złotych zębów zwłok, fałszowanie aktów zgonu i defraudację odsetek z przedpłaconych rachunków pogrzebowych. Pracownicy usuwali części ciał bez zgody zmarłego lub jego rodziny, przeprowadzała masowe kremacje i mieszała ludzkie szczątki. W ramach „Costal International Eye and Tissue Bank” sprzedawali mózgi, rogówki, kości i organy, rzekomo do laboratoriów badawczych lub szkół. W ciągu trzech miesięcy sprzedali 136 mózgów, 145 serc i 100 płuc firmie z Karoliny Północnej. Właściciele nie przyznali się do winy i w 1988 r. stanęli przed sądem pod zarzutem łącznie 67 przestępstw i wykroczeń. David przyznał się do 21 zarzutów niewłaściwego obchodzenia się ze zwłokami we wrześniu 1989 r. i odsiedział około połowy pięcioletniego wyroku więzienia. Ława przysięgłych uznała Sconcesów za winnych większości zarzucanych im czynów. Pozew złożono w 1987 roku
a następnie sześć kancelarii prawnych złożyło pozew zbiorowy w imieniu rodzin szacowanych 16 000 zmarłych. Sprawa została rozstrzygnięta w 1992 r. ugodą za kwotę 15,5 mln dolarów (w 2024 r. była to równowartość 33,5 mln dolarów).
Izabela Van Tassel
SPRZEDAM
Sprzedam tanio akordeon xcelesior 140 basów, keyboard Yamaha Tyros 4, saksofon altowy Selmer mark 6 i inne sprzęty nagłaśniające, Clifton. tel: 201-893-8605
WYNAJĘCIA
2nd floor apartment for rent, 3 bedrooms, kitchen, living room. On street parking, close to public transportation, adults preferred, no small children, no pets. $2,400/month + utilities. 1 month security deposit. Call 201-452-3767
Słowo „algorytm” jeszcze kilkanaście lat temu kojarzyło się z matematyką albo programowaniem komputerów. Dziś to pojęcie znajduje się w każdym zakątku naszego życia, nawet jeśli nie zdajemy sobie z tego sprawy. Dla osób, które dorastały w świecie analogowym, termin ten brzmi obco, zbyt technicznie, czasem wręcz groźnie. Ale właśnie dlatego warto zrozumieć, czym są algorytmy i jak mogą nam pomagać — nie tylko w codziennym życiu, ale także w pracy, edukacji i finansach.
Czym są algorytmy i gdzie je spotykamy
Najprościej mówiąc, algorytm to zestaw instrukcji prowadzących do konkretnego celu. W komputerach i aplikacjach to nic innego jak zbiór reguł, które pozwalają analizować dane i podejmować decyzje. Algorytmy nie są „inteligentne” — ale potrafią bardzo szybko przetwarzać ogromne ilości informacji i przewidywać, czego potrzebujemy. Przykłady? Kiedy wpisujesz coś w Google, to właśnie algorytm decyduje, które strony pokaże ci jako pierwsze. Gdy oglądasz film na YouTube, algorytm podpowiada ci kolejne wideo na podstawie twoich wcześniejszych wyborów. Kiedy robisz zakupy w Amazonie albo w Walmarcie przez aplikację, algorytm proponuje ci produkty, które kupiłeś ostatnio — albo te, które kupują inni, podobni do ciebie. To się dzieje codziennie — i niezależnie od tego, czy tego chcesz, algorytmy są już częścią twojej codzienności.
Imigrant i algorytmy –sojusz czy zagrożenie?
Życie imigranta w USA wymaga elastyczności i zdolności uczenia się. Dla wielu osób przystosowanie się do cyfrowego świata to kolejna bariera do pokonania — zwłaszcza gdy angielski nie jest jeszcze perfekcyjny, a znajomość technologii ograniczona. Ale właśnie dlatego warto potraktować algorytmy jako sprzymierzeńców. Dzięki nim możesz:
• szybciej znaleźć pracę (np. przez LinkedIn, Indeed, Glassdoor),
• nauczyć się języka przez YouTube,
Duolingo czy aplikacje ESL,
• prowadzić własny mały biznes dzięki reklamom kierowanym przez Facebooka lub Google,
• łatwiej ogarnąć swoje finanse przez liczne aplikacje bankowe i budżetowe.
Nie trzeba być informatykiem, żeby z tego korzystać. Wystarczy chcieć i wiedzieć, gdzie zacząć.
Algorytmy pomagają w finansach
W USA wiele decyzji finansowych jest podejmowanych automatycznie: banki, firmy ubezpieczeniowe, sklepy internetowe i biura kredytowe opierają się na danych. Algorytmy analizują twój credit score, historię płatności, dochody, wydatki, a nawet zachowania w mediach społecznościowych (w przypadku niektórych pożyczek). Jak oceniana jest twoja wierzytelność definiowana przez twoją punktację kredytowę (FICO) – też przez algorytmy. Brzmi to może niepokojąco, ale można to wykorzystać na swoją korzyść.
Jeśli spłacasz terminowo kredyty, używasz regularnie karty kredytowej, masz aktywne konto bankowe i unikasz przekraczania limitów — algorytmy to zauważą. Twoja wiarygodność finansowa rośnie, co oznacza wyższą punktację kredytową (FICO), lepsze oferty kredytowe, niższe stopy procentowe i większe szanse na zakup domu lub samochodu.
Aplikacje takie jak Mint, Rocket Money czy YNAB (You Need A Budget) pomagają zarządzać domowym budżetem, analizować wydatki i wysyłają powiadomienia, gdy zbliżasz się do przekroczenia zaplanowanego limitu. To jak cyfrowy doradca finansowy, zawsze pod ręką — często za darmo.
Czy algorytmy są obiektywne
Nie zawsze. Algorytmy działają na podstawie danych, które dostaną. Jeśli więc twoje dane są niekompletne, przestarzałe lub niedokładne, system może błędnie ocenić twoją sytuację. Na przykład: jeśli nie masz historii kredytowej
w USA, algorytmy bankowe mogą zakładać, że jesteś ryzykownym klientem — mimo że przez lata terminowo płaciłeś rachunki i pracowałeś na etacie.
Dlatego warto budować swoją cyfrową tożsamość świadomie: zakładać konta na własne dane, trzymać się jednego banku, monitorować raporty kredytowe (np. przez Credit Karma), aktualizować informacje o dochodach. Im więcej pozytywnych danych przekażesz algorytmom — tym lepiej cię one „zrozumieją”.
Jak algorytmy pomagają w nauce i rozwoju
Nie musisz chodzić na kursy, żeby zdobyć nowe umiejętności. Wystarczy smartfon. Wyszukiwarki i aplikacje edukacyjne kierują cię do treści dopasowanych do twojego poziomu, stylu uczenia się i zainteresowań. Jeśli oglądasz materiały o nauce angielskiego, algorytmy YouTuba będą podsuwać ci kolejne — z czasem coraz bardziej zaawansowane.
Podobnie działa TikTok i Instagram — choć trzeba uważać, bo ich algorytmy „lubią” zatrzymywać użytkowników przy treściach mało wartościowych i utrzymywać ich w bańce informacyjnej. Warto się z niej wyrwać, świadomie szukać wartościowych treści. Można znaleźć anglojęzyczne kanały edukacyjne, porady finansowe, wskazówki dotyczące życia w USA czy nawet pomoc prawną.
Dzieci, młodzież i cyfrowe światy
Twoje dzieci żyją już całkowicie w świecie algorytmów — często od urodzenia. To właśnie algorytmy podpowiadają im, jakie filmy oglądać, z kim rozmawiać, jakie produkty kupować i jak myśleć o świecie. Jeśli nie wiesz, jak działają algorytmy TikToka, Instagrama czy YouTube’a, możesz nie zauważyć, jak ogromny wpływ mają one na twoje dziecko. Zamiast zakazywać wszystkiego, warto rozmawiać. Tłumaczyć, że to, co widzą w telefonie, to nie przypadek — ale wynik działania programu, który ma na celu jedno: zatrzymać ich uwagę. Pokazuj alternatywy: wartościowe treści, gry edukacyjne, aplikacje do nauki języków. Pomóż im stać się użytkownikami
świadomymi, a nie uzależnionymi. To samo zastosuj do siebie.
Praca i biznes — bez algorytmów ani rusz
Jeśli prowadzisz własną firmę — remontową, ogrodniczą, kosmetyczną, cateringową — twoim największym sprzymierzeńcem może być… algorytm reklamowy. Dzięki Facebook Ads, Google Ads czy Yelp możesz precyzyjnie dotrzeć do lokalnych klientów, którzy szukają usług takich jak twoje. Nie musisz być ekspertem. Możesz zlecić to komuś za niewielkie pieniądze, na przykład firmie Polish Pages, ale warto wiedzieć, że algorytmy reklamowe działają w twoim interesie — jeśli dobrze ustawisz parametry. One analizują dane: kto kliknął, kto zadzwonił, kto kupił — i poprawiają skuteczność z każdym dniem.
Podobnie jest w poszukiwaniu pracy. Jeśli masz profil na LinkedIn, regularnie go aktualizujesz i zaznaczasz swoje umiejętności, algorytmy serwisu będą podsyłać ci lepiej dopasowane oferty. Firmy rekrutacyjne również używają algorytmów do selekcji kandydatów — warto więc mieć aktualne, profesjonalne CV w wersji cyfrowej.
Podsumowanie – nie bój się, ale się ucz
Algorytmy są dziś jak elektryczność: nie musisz jej widzieć, by z niej korzystać. Ale warto rozumieć, jak działa. Im lepiej poznasz zasady cyfrowego świata, tym łatwiej ci będzie poruszać się po nim świadomie.
Dla Polaka w USA, który przyjechał tu po lepsze życie, zrozumienie algorytmów to kolejny krok do samodzielności. Nie chodzi o to, by zostać programistą. Chodzi o to, by zrozumieć, że świat się zmienił — i że można z niego korzystać na własnych zasadach.
Elżbieta Baumgartner Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników m.in. „Powrót do Polski”, „Amerykańskie emerytury”, “Otwieram biznes”, „Podręcznik ochrony majątkowej”. Są one dostępne w wersji elektronicznej w witrynie Poradnika Sukces: www.PoradnikSukces. com, poczta@poradniksukces.com, tel. 1-718-224-3492.
Rozwiązanie krzyżówki prześlij do nas e-mailem na adres ogloszenia@tygodnikplus.com lub na nasz adres pocztowy 63 Union Blvd, Wallington NJ 07057 wraz z podaniem imienia, nazwiska i dokładnego adresu. Wszystkie prawidłowe rozwiązania przesłane do dnia 14.08.25r. wezmą udział w losowaniu nagrody.
Dane laureata obecnej krzyżówki zamieścimy na naszej stronie w dniu 21.08.25r. Nadesłanie przez Czytelnika rozwiązania krzyżówki oznacza, iż wyraża on zgodę na opublikowanie imienia, nazwiska oraz miejsca zamieszkania na liście laureatów. Rozwiązania prosimy przysyłać tylko raz. Duplikaty będą kasowane.
SPONSOREM NAGRODY JEST:
NAGRODA TYGODNIA:
Za prawidłowe rozwiązanie krzyżówki z nr 30 (885) nagrodę wylosowała Pani Magdalena Moscicki z Saddle Brook. Gratulujemy! Hasło: Halka
OPIEKA DENTYSTYCZNA dla całej rodziny
500 North Wood Ave, Suite 1A, Linden NJ 07036
Tel: (908) 718 - 7337
ATRAKCYJNE CENY
Gabinet otwarty do późnych godzin
• rozliczenia elektroniczne dla osób indywiduanych
• rozliczenia rm – LLC, spółki i korporacje
Payroll – podatki dla pracowników
Tel: 973-472-7722
Fax: 973-472-7077
nehrebeckigs@outlook.com 1033 Broad Street, Cilfton, NJ 07013
po polsku
budowanie domów F remonty całkowite F kuchnie F łazienki
podłogi F wymiana okien i drzwi F schody F malowanie F płytki F wykończenia piwnic i poddaszy F tarasy F dachy F sidings F elektryka F prace hydrauliczne
Pełne ubezpieczenie i licencja
tel: 201 618 5340 973 699 9215
psvcustomcreations@gmail.com www.psvcustomcreationsnj.com
PSVCustomCreations
NOWY JORK - WARSZAWA
mec. Jerzy Sokół
Adwokat jest absolwentem prawa Uniwersytetu Warszawskiego oraz University of Connecticut, z praktyką w Polsce i USA
SPRAWY W USA:
• Spadkowe i testamenty
• Imigracyjne: obrona przed deportacją/przesłuchania w sądach/ redukcja kaucji
• Bankructwa
SPRAWY W POLSCE:
• Sprawy spadkowe i testamenty
• Sprawy majątkowe
861 Manhattan Avenue, pokój 6 Brooklyn, NY 11222 adwokatsokol@gmail.com
• Odzyskiwanie mienia
• Sprawy karne/ cywilne
Adres biura w Polsce: ul. Prusa 2, 00-439 Warszawa tel. 011-48-22-219-5088
718-389-5115 www.adwokatsokol.com
Wysokie temperatury mogą negatywnie wpływać na oczy, powodując podrażnienie i zwiększoną wrażliwość na światło. Szybsze parowanie łez powoduje suchość oczu, a zwiększona ekspozycja na światło słoneczne i odblaski może męczyć oczy, powodując bóle głowy i niewyraźne widzenie.
Chociaż zdrowie oczu może być zagrożone o każdej porze roku, istnieją pewne schorzenia, które występują częściej w miesiącach letnich ze względu na wzrost temperatur i nasłonecznienia oraz nasze aktywności.
Najczęstsze problemy z oczami w sezonie letnim
Suchość oczu
Chociaż suchość oka może pojawić się o każdej porze roku, zwykle nasila się w środowiskach o niskiej wilgotności, podczas używania klimatyzatorów, wentylatorów i stosowania soczewek kontaktowych.
- Latem może występować większe parowanie z powierzchni oka, więc osoby, które mają kłopoty związane z występowaniem zespołu suczego oka mogą odczuwać większe dolegliwości. Objawy obejmują nasilenie odczucia suchości, ciała obcego, piasku w oczach, zaczerwienienie spojówek, a także nadwrażliwość na światło – mówi okulista dr n. med. Marcin Jezierski z Enelmed. Oko surfera
Intensywna aktywność na wodzie, ekspozycja na wiatr i piasek oraz słoną wodę mogą powodować podrażnienie powierzchni oczu u osób uprawiających sporty wodne. Zwykle narażone są one również na działanie intensywnego promieniowania UV, które odbija się od powierzchni wody. Może ono indukować degeneracje tkanki spojówkowej i rozwój skrzydlika często określanego mianem „oka surfera”, przypadłości, która zwykle musi być leczona operacyjnie – wyjaśnia specjalista.
Infekcje oczu Latem wzrasta ryzyko infekcji oczu u osób noszących soczewki kontaktowe. W ciepłych zbiornikach wodnych, ale również w basenach znajduje się duża liczba patogenów mogących doprowadzić do poważnych infekcji tkanek oka.
- Dlatego jeśli wiemy, że będziemy wchodzić do wody, lepiej zdjąć soczewki kontaktowe i zastosować okularki do pływania z korekcją. Z tych powodów również warto używać jednodniowych soczewek kontaktowych jako najbezpieczniejszych z punktu widzenia ryzyka wystąpienia powikłań – radzi okulista.
Alergie oczu
Choć alergie oczu zwykle związane są z pyłkami występującymi wiosną, mogą dokuczyć nam także alergeny występujące w cieplejszych miesiącach, takie jak na przykład zarodniki pleśni. Mogą one powodować przede wszystkim uporczywy świąd oczu i objawy zapalenia spojówek.
Urazy
W wakacje szczególnie trzeba chronić oczy przed urazami.
- Latem mamy sporo aktywności na zewnątrz i do okulisty trafia wielu pacjentów którzy doznali urazów na przykład podczas prac w ogródku - cięli krzewy bez okularów ochronnych, rąbali drzewo, palili w ognisku gałęzie. Warto do takich prac zakładać okulary ochronne, bo tego typu urazy potrafią być niebezpieczne – ostrzega okulista. W wakacje
zwykle jesteśmy bardziej aktywni sportowo, warto więc rozważyć zastosowanie dedykowanych okularów sportowych, czy nawet zwykłych przeciwsłonecznych do aktywności takich jak jazda na rowerze czy gry plażowe. Na pewno będą one stanowić dodatkową barierę przed pyłem, piaskiem oraz owadami, chroniąc nasze oczy.
Zaostrzenie chorób oczu
Pacjenci cierpiący z powodu zaćmy, nawet tej początkowej, w warunkach intensywnego nasłonecznienia mogą skarżyć się na efekt olśnienia. Może to prowadzić do dyskomfortu i znacznego pogorszenia jakości widzenia. Silne światło da się również we znaki osobom z innymi schorzeniami oczu powodującymi światłowstręt, takimi jak zapalenia na powierzchni oka, jaskrą czy migrenąmówi dr Jezierski.
Jak ochronić oko
W okresie letnim warto rozważyć zastosowanie okularów przeciwsłonecznych oraz nakryć głowy z dużym rondem lub daszkiem. Ważne, by wybierać okulary z pewnego źródła, mające odpowiedni filtr UV. Paradoksalnie bowiem używając okularów przeciwsłonecznych bez filtra szkodzimy oczom – szersza źrenica w warunkach przyciemnienia wpuszcza więcej szkodliwego promieniowania ultrafioletowego – podkreśla lekarz.
Podczas prac ogrodowych czy warsztatowych należy stosować okulary ochronne, a do uprawiania aktywności fizycznej dedykowanych okularów sportowych. Zwykłe zadrażnienia oczu możemy złagodzić stosując dostępne bez recepty w aptekach czy drogeriach preparaty sztucznych łez. Jeśli dolegliwości nasilają się bądź nie ustępują należy wybrać się do specjalisty.
Źródło: zdrowie.pap.pl
Piorun to jedno z najpotężniejszych zjawisk przyrodniczych – błyskawica o napięciu sięgającym nawet 10 mln woltów i prądzie liczonym w setkach kiloamperów może osiągnąć temperaturę do kilkudziesięciu tysięcy stopni. Wystarczy ułamek sekundy, by doszło do dramatycznych zaburzeń w organizmie.
Choć około 90 proc. osób rażonych piorunem przeżywa, liczba ofiar jest ogromna – przyjmuje się, że na świecie piorun powoduje ok. 24 tys. zgonów i 240 tys. obrażeń rocznie (dane z Holle i López, 2003). W Polsce statystyki mówią o kilkunastu do kilkudziesięciu śmiertelnych porażeniach piorunem rocznie. Obok powodzi, burze pozostają najgroźniejszymi zjawiskami pogodowymi w Polsce.
MECHANIZMY PORAŻENIA PIORUNEM
Piorun zwykle wyładowuje swoje ogromne napięcie, szukając najszybszej drogi do ziemi. Bezpośrednie trafienie człowieka zdarza się dość
rzadko – tylko ok. 5 proc. porażeń to typowy „bezpośredni strzał” tworzący przerwany kontakt między ciałem a wyładowaniem. Częściej prąd przeskakuje na człowieka z otoczenia –przez dotyk przedmiotu (porażenie kontaktowe), „odbicie” od pobliskiego przewodnika (tzw. side splash) czy napięcie ziemi (porażenie przez prąd krokowy).
Najczęstszym mechanizmem urazu jest właśnie prąd płynący po mokrej ziemi – aż w połowie wszystkich przypadków prąd rozprzestrzenia się od punktu uderzenia po gruncie do nóg ofiary. Piorun może też porazić więcej niż jedną osobę na raz, szczególnie jeśli stoją blisko siebie lub trzymają metalowe przedmioty (drut, łańcuch, metalową obręcz).
Podczas tragicznej burzy na Giewoncie w 2019 roku piorun trafił metalowy krzyż i mokrą skałę, a prąd popłynął po stalowych łańcuchach, rażąc 157 osób i zabijając pięć. „Wyszedłem na Giewont z kolegą. Poczułem potężny ból, straszne uczucie
zawieszenia i paraliżu, jak po kopnięciu prądem, ale o wiele mocniejszego” – relacjonował wówczas dziennikarzom świadek tamtej burzy, ks. Jerzy Kozłowski, który piorunem był tego dnia rażony trzykrotnie. Duchowny mówił o bólu tak ogromnym, że chciał umrzeć.
Przypadki wielokrotnego trafienia nie są rzadkością – Roy Sullivan, strażnik z Virginii, przeżył aż siedem uderzeń pioruna w ciągu życia.
NATYCHMIASTOWE SKUTKI
Gdy piorun uderza w człowieka, potężny ładunek elektryczny jednocześnie „wyzerowuje” komórki mięśnia sercowego i chwilowo paraliżuje ośrodek oddechowy w rdzeniu przedłużonym. W ułamku sekundy serce wpada w asystolię – całkowity bezruch, bo wszystkie włókna zostały równo-
ciąg dalszy na stronie 46
cześnie spolaryzowane i nie mogą wygenerować skurczu – a oddech ustaje, ponieważ mózg nie wysyła impulsów do przepony.
Oba zjawiska zaczynają się równocześnie, ale ustępują w różnym tempie: serce często samoczynnie wraca do wolnego rytmu zatokowego już po kilkunastu sekundach, natomiast ośrodek oddechowy „budzi się” wolniej. Jeśli w tym czasie nie zapewni się sztucznej wentylacji, niedotlenienie może wywołać wtórne, hipoksemiczne zatrzymanie krążenia. Zdarzają się też groźne arytmie komorowe – zwykle dopiero po pierwszej fazie asystolii, gdy część włókien serca odzyskuje pobudliwość nierównomiernie. Dlatego najważniejsza jest natychmiastowa resuscytacja, która podtrzymuje krążenie i utlenowanie do chwili, gdy organizm sam odzyska kontrolę.
W ciele rażonego piorunem dochodzi do gwałtownego wyrzutu hormonów stresu (katecholamin) i pobudzenia układu współczulnego. Pojawiają się drżenia mięśniowe, skurcze, a pacjent często doznaje utraty przytomności. W badaniach EKG można wykryć niepokojące zmiany, w tym wskazujące na martwicę mięśnia sercowego.
W literaturze medycznej mówi się o „paraliżu piorunowym” (keraunoparalysis) – czasowym porażeniu mięśni, najczęściej kończyn dolnych, spowodowanym skurczem naczyń i niestabilnością nerwową. To efekt chwilowego „zamrożenia” krążenia w kończynach. Skóra może być sina i zimna, a kończyna nieruchoma, jednak objaw ten zazwyczaj ustępuje samoistnie.
Porażenie piorunem działa niszcząco również na układ nerwowy. Prąd może spowodować uszkodzenia mózgu i rdzenia – opisano przypadki wylewów krwi do jąder podstawy czy pnia mózgu. Z kolei uszkodzenia obwodowego układu nerwowego objawiają się często zaburzonym czuciem (mrowienia, drętwienia), osłabieniem mięśni czy problemami z utrzymaniem równowagi.
W jednym z opisanych przypadków młoda turystka została rażona piorunem w potylicę, co doprowadziło do obustronnego obrzęku płata potylicznego, olbrzymiego centralnego ubytku pola widzenia i wizualnych omamów. Cztery miesiące po wypadku rozwinęła się u niej depresja i uporczywe „piekielne” koszmary senne związane z tymi halucynacjami.
Uszkodzenia oczu i słuchu
Prąd elektryczny oraz fala uderzeniowa to poważne ryzyko dla oczu i uszu. Najczęstszym okulistycznym skutkiem porażenia jest zaćma pourazowa – zwykle obustronna – wynikająca z szybkiego nagrzania soczewek i ich zmętnienia. Mogą wystąpić też inne zmiany: krwawe wylewy do przedniej komory oka, uszkodzenia siatkówki czy nerwu wzrokowego. Uszy najbardziej cierpią na skutek eksplozji dźwięku i wstrząsu: pęknięcie błony bębenkowej przydarza się u 50–80 proc. rażonych piorunem, co powoduje ból i utratę słuchu. Ponadto powszechna jest przemijająca
lub trwała głuchota odbiorcza (uszkodzenie ucha wewnętrznego), a także szumy, zawroty głowy czy uszkodzenie nerwu twarzowego manifestujące się paraliżem mięśni twarzy. Długofalowo – słuch nie zawsze wraca do normy.
OPARZENIA SKÓRY I ZNAMIĘ PIORUNOWE
Błyskawica potrafi wypalić na skórze człowieka kilka typowych wzorów. Najczęstsze są płytkie, czerwone smugi – powstają tam, gdzie pot odparował w ułamku sekundy, zostawiając cienką linię oparzenia. Zdarzają się też drobne pęcherzyki albo równomierna kropkowana siateczka, ślad maleńkich iskier wychodzących z głębszych tkanek.
Znacznie rzadziej, u mniej niż pięciu procent poszkodowanych, pojawiają się głębokie oparzenia drugiego czy trzeciego stopnia. Powstają wtedy, gdy piorun trafi w metalowy przedmiot dotykający ciała – rozgrzany do białości medalik czy klamra mogą wypalić bolesną ranę, która później bliznowacieje.
Najbardziej charakterystyczne są jednak figury Lichtenberga: drzewkowate, czerwono-sine gałązki przypominające liście paproci. To efekt pękniętych naczyń krwionośnych na drodze ładunku; wyglądają widowiskowo, lecz znikają po kilku dniach, nie zostawiając śladu. Świadectwo pioruna nierzadko widać także na ubraniu – tkanina potrafi popękać lub stopić się w cieniutkie nitki, czasem wręcz odciskając elektryczne wzory na materiale.
Skutki porażenia piorunem mogą utrzymywać się przez wiele miesięcy lub lat. Badania pokazują, że aż do 74 proc. ocalałych odczuwa trwałe dolegliwości zdrowotne. Są to przede wszystkim przewlekłe zespoły bólowe (bóle głowy, mięśni, nerwobóle), zaburzenia pamięci i koncentracji – przypominające lekkie porażenie mózgu czy PTSD – oraz problemy neuropsychiczne, włączając depresję. Ofiary piorunów zmagają się z traumą, czasami podejmują próby samobójcze.
Często dochodzi też do niespecyficznego osłabienia mięśnia sercowego czy długotrwałych zabu-
rzeń rytmu. Przez uszkodzenie w nerwach obwodowym obserwowano łagodną asymetrię ruchów czy czucia, upośledzoną precyzję chwytu i niestabilność chodu. 76 proc. porażeń powoduje przynajmniej czasowe ograniczenie sprawności po wypadku. Dlatego konieczna jest długotrwała rehabilitacja: fizjoterapia, terapia neurologiczna i psychologiczna często pomagają odzyskać sprawność, choć nie zawsze do stanu sprzed wypadku.
Skutki medyczne porażenia piorunem są bardzo złożone – od nagłych, zagrażających życiu zatrzymań krążenia, poprzez rozległe urazy spowodowane prądem i falą uderzeniową, aż po długotrwałe zmiany w układzie nerwowym i psychicznym. Choć prawdopodobieństwo trafienia piorunem jest znikome, natura tego zdarzenia sprawia, że niemal każdy narząd w organizmie może ucierpieć.
Systemy klasyfikacji ICD (opracowane przez Światową Organizację Zdrowia - WHO systemy służące do ujednoliconego kodowania i klasyfikowania chorób, urazów i przyczyn zgonów) uwzględniają rażenie piorunem jako jedną z zewnętrznych przyczyn urazów, co oznacza, że jest to problem zdrowotny o skali globalnej – mimo iż w statystykach ustępuje masowym wypadkom komunikacyjnym czy przemocy. Warto pamiętać o zagrożeniu podczas burz: szybka ewakuacja do bezpiecznego schronienia czy znajomość zasad pierwszej pomocy mogą uratować życie. Źródło: zdrowie.pap.pl
• przenoszenie biur i magazynów • przewóz towarów i transport
support@fastcargo24.com www.fastcargo24.com
Biuro: 23 Daniel Road, Ste 5, Fairfield, NJ 07004
• Nefrologia i Medycyna Ogólna. Opieka zdrowotna od nastolatków do seniorów
• Badanie fizykalne i leczenie nadwagi
• Cukrzyca
• Nadciśnienie tętnicze
• Choroby reumatyczne oraz toczeń
• Choroby nerek, dializa oraz zapalenie dróg moczowych
• Choroby wewnętrzne i profilaktyka
• Choroby wewnętrzne i profilaktyka
• Tylko 20 minut od Garfield i Wallington (Exit 172 Garden State Parkway North)
MEDICAL DOCTOR, BOARD CERTIFIED Specializing in Primary Care and Nephrology
221 West Grand Avenue
• Montvale, NJ 07645
Phone (201) 746-9333
HOSPITAL AFFILIATIONS: PRIMARY CARE AND NEPHROLOGY
www.pcnmd.org www.zocdoc.com
• Fax (201) 746-9335
