Paaralang Pampahayagan ng Mababang Paaralan ng Apatut Distrito ng Balaoan | Dibisyon ng La Union | Rehiyon Uno
BUMUHOS ANG SUPORTA. Aktibong nakilahok ang LGU-Balaoan sa pangunguna ni Mayor Atty.
Paaralang Elementarya ng Apatut, kasama ang opisyales ng Barangay Apatut at Camiling, at iba pang organisasyon kabilang ang VolleyOne, Apatut SELG,BalaoanGaySociety,BalaoanFederatedPTA,atApatutSGCatPTA. |KuhaniRhianeClydeC.Opetina
EMY ROSE S. FALCASANTOS
UBOS NA IPINAMALAS ni Atty. Aleli U. Concepcion, alkalde ng Bayan ng Balaoan, angkaniyangdedikasyonsaedukasyonsapamamagitanngkaniyangaktibongpakikilahok sa Brigada Eskwela 2024. Hindi lamang siya nagbigay ng pinansiyal na tulong, kundi siya mismo ay nakilahok sa paglilinis at pagpipinta sa Paaralang ElementaryangApatutbilangbahagingkaniyang"adopt-a-classroom"program.
Personal na humahawak si Mayor Aleli ng paint brush at walis, na nagpapakita ng kaniyang pagiging hands-on at tunay na pagmamalasakit sa mga mag-aaral. Naglaan siya ng ₱8,000.00 para sa napiling silidaralan ng ikaanim na baitang, na nasa pangangalaga ni G. Ernesto G. Ortiza, Jr. Ang halagang ito ay magagamit sa pagsasaayos at pagpapapagandangsilid-aralan.
Ayon kay Mayor Aleli, sa unang taon na ini-
lunsad niya ang kaniyang adopt-a-classroom program, walong paaralan lamang ang kaniyang naambunan ng tulong pinansiyal. May pagkasimbolo ang mga numero sa hakbang na ito ng butihing alkalde. Ang bilang na “8” ay nangangahulugan ng kaniyang kapanganakan na naitaon sa ikawalong araw ng Nobyembre. Kaya’t walong paaralan ang naambunan na may tigP8,000.00 sa unang taon ngprograma.
Ngunit, para sa taong ito ng Brigada Eskwela, lahat na ng paaralan sa Balaoan, elementarya at sekondarya aymabibigyan nangtulongpinansiyal.
Sa kaniyang talumpati, ipinangako ni Mayor Aleli ang kaniyang patuloy na suporta sa Department of Education (DepEd) kahit matapos na ang kaniyang termino bilang alkalde. Ipinapakita nitoangkaniyangmatatag na pangako sa pag-unlad ng edukasyon sa kaniyang bayan.
|RUDYLYNU.NILLO
AGSILBING ispiker si G. Javis Bon N. Arciaga sa isang CampusJournalismTrainingWorkshop ng Palali National High School sa Sta. Lucia, Ilocos Sur noong Oktubre 14, 2024. Ibinahagi niya ang kaniyang kaalaman at talento sa mga batang mamamahayagngTheGoldenLeaf.
Masaya si G. Arciaga sa pagkakataong ito, na nagbigay sa kaniya ng pagkakataong mapalawak ang kaniyang impluwensiya sa larangan ngpagguhitngkartun.
Malaki ang pasasalamat ng guro sa kaniyang punungguro, si Dr. Connie A.Orfiano,atPSDSAlejoR. De Sesto sa pagpayag sa kaniyang pakikilahok sa nasabing workshop. Patunay ito ng suporta ng kaniyang paaralan at distrito sa kaniyang paglago bilangisangkartonista. Hindi nagtatapos sa Ilocos Sur ang kaniyang mgaspeakingengagement Magpapatuloy ito sa Distrito ng Agoo, La Union, na may parehong paksa. Patunay ito ng pagtitiwala sakaniyangiba.
Tatlong ginto kinamada ni Domingo (Basahin sa pahina 18)
Aleli U. Concepcion sa taunang Brigada Eskwela sa
Bolyum XXIII, Isyu 1
|MARKKEVENCARASI
ATLO sa mga magaaral ng Paaralang
Elementarya ng Apatut ang nabiyayaan ng sapatos mula kay Sangguniang Panlalawigan Member Geraldine Joy R. Ortega noong Agosto 26, 2024 sa Munisipyo ng Bayan ng Balaoan.
Tumanggap sina
Dulce Amor Almazan, Roderick Almazan, at Mark Jester Almazan ng gibi shoes mula sa Joyful School Shoes
|EMYROSEFALCASANTOS
AGSILBI si Ginang
Regina S. Cabusora bilang isa sa mga National Writers ng Lesson Scripts para sa National Mathematics Program (NMP) ng unang baitang.
Ang NMP ay isang programang ito na naglalayong mapabuti ang kalidad ng edukasyonattiyakinna ang mga guro ay may kinakailangang mga mapagkukunan upang mapahusay ang kanilang mga pamamaraan sapagtuturo.
Ginanap ang pagbuo ng mga lesson scriptssa Hotel Ariana, Paringao, Bauang, La UnionnoongHulyo 9 18,2024atsapaggawa ng pinal na awtput sa Puerto de San Juan Beach Resort Hotel, San Juan, La Union noong Hulyo 20-24, 2024.
program ni SPM Ortega. Sila ay sinamahan nina Gng. Mylene O. Osoteo at Gng. Floricar O.Madrid.
“Bihira sa buhay namin namakatanggap ng magandang regalo na mula pa sa ibang tao. Malaki ang aming pasasalamat na kami ang napili ng aming paaralan para tumanggap ng maagang pamasko mula kay Ma’am Joy,” sambit ni Jester Almazan.
Kita sa mga mata atlabingmgabataang saya na mabigyan ng bihirang pagkakataon na magkaroon ng sariling sapatos na kanilang magagamit sa kanilang pag-aaral. Para sa kanila, kanila itong pakaiingatan para magamitnangmatagal. Bukod sa kanila, marami pang ibang bata mula sa iba’t ibang paaralan ang nakatanggap ng kanilangsapatos.
PARA SA GURO NAMAN. Kita ang kahandaan ni Gng. Regina Cabusora bilang manunulat ng NMP Lesson ScriptsnamagagamitngmgagurosaPilipinas.
Ang nasabing writeshop ay dinaluhan ngmga guro mula sa La Union Schools Division at City Schools Division ng San Fernando. Mayroon ding naanyayahang mga propesor mula sa unibersidad at pribadong paaralan para mapaigting ang tamaatwastonggamit ng wikang ginamit sa mgalessonscripts.
Isang karangalan kayGng.Cabusoraang mapasama sa Poolof National Writers ng NMP para sa unang baitang. Siya lamang ang bukod-tanging guro na nagmula sa DistritongBalaoan.
Si Gng. Cabusora ay dati nang manunulat ng Self-Learning Modules at Reading Enhancement Activity SheetsngLaUnion.
ARCIAGA nagsilbing huradosapagguhit ng kartung pangeditorial |SteffiMarzo
NAGSILBI bilang hurado si Ginoong Javis Bon N. Arciaga sa pagguhit ng karting pang-editorial sa ginanap na District Journalism Congress ng Sto. TomasnoongNobyembre 25,2024.
Inimbetahan siya G. Luisito Libatique, PSDS ng Distrito ng nasabing distritobilanghurado.
Ayon sa guro, “first time” daw niyang maging hurado sa larangang ito. Dito niya nasukat ang kaniyang mga kaalaman pagdating sa pagpili ng mga karapat-dapat na nagwagisapagkakartun.
|KYRIEIZAACOABE
INATUNAYAN NI ARIES LANCE V. VALDEZ, isang mag-aaral ng Paaralang Elementarya ng Apatut na hindi lamang magagaling pagdating sa akademiko angmgataga-AES kunghindipatirin sakahit anonglaranganmatapossiyangtanghalinbilangLittle Mr. Balaoan 2nd Runner Up sa ginanap na Search for Little Mr. & Little Ms. Balaoan 2025 noong Disyembre 19,2024.
Si Aries ay kasalukuyang nasa ikatlong baitang, angfuturecivilengineerna anak nina G. Ildefonso V. Valdez Jr at Gng. Khristine Mae V. Valdez ng Brgy. Camiling.
“Since first time niya sumali sa Little Mr. Balaoan siyempre super happy kami ng papa niya, together with the mommies and daddies niya (lola’s at lolo's). We cannot imagine na makukuha siya sa top 3 kasi halos lahat ng mga boys na kasali ay kaparehas niyang 8 years old,” pahayag ni Gng.Valdez. NakuharinniAriesang LittleMr.WinsomeLittle,at Mr. Provenz (free photoshootbyProvenz).
“Para sa mga gustong sumali din sa Little Mr. Balaoan dapat ay maging isang mabuting anak, magaral nang mabuti, magtiwala sa sarili, at magkaroon takotsaDiyos,” payoniAries.
Ayon sa kanya, mahirap man ang set-up dahil sa pa bago-bagong ensayo ay nagawa pa rin niyang sumabaysaibangkalahok.
|KIMCXYRIELVALDEZ
SINAGAWA noong Agosto 27, 2024 ang isa na namang matagumpay na sesyon ng OPLAN ALELI (Aksyon for Learning and Literacy), isang programa ng lokal na pamahalaan na pinangungunahan ni Mayor Aleli Concepcion. Layunin ng programang ito na itagu yodangliterasiyaatbigyang-pansinangkahalagahanng pagbabasasamgakabataangmag-aaralngBalaoan.
Sanasabingaktibidad, nagkaroon ng pagkakataon ang mga mag-aaral mula sa ikatlong baitang na makibahagi sa isang makabuluhang sesyon ng pagbabasa.
Personal na pinangunahan ni Dr. Danilo Concepcion, Sangguniang Bayan Member ng Bayan ng Balaoan, ang aktibidad na nasa thirdroundna, na kung saan siya mismo ang
nagturosamgamag-aaral
ngPaaralangElementarya ng Apatut sa pamamagitan ng pagbasa ng mga kuwentoataklat.
Tampok sa programa ang ABC's of Balaoan , isang babasahin na binuo ng mga guro sa elementarya. Isa itong katipunan ng mga pagkakakilanlan ng Balaoan na nagsisimulasa letrangA at nagtatapossaletrangZ.
| NIÑA MARIZ OBRA
MATUTONG MAGBASA, MAGBASAPARA MATUTO. Tutokangmgamag-aaralngikatlong baitangsa mga salitangbinibitawan niSBM Danilo Concepcion na nagsilbi bilang resourcepersonparasaikatlongroundngOPLANALELI.
Ang OPLAN ALELI ay bahagi ng mas malawak na inisyatibo ng lokal na pamahalaan ng Balaoan upang paigtingin ang kalidad ng edukasyon sa bayan.
Patuloy ang suporta ng pamahalaan at mga
guro sa ganitong klaseng aktibidad na nagbibigayinspirasyon sa mga magaaral na mahalin ang pagbabasaatpag-aaral.
Lubos namang ikinatuwa ng mga magulang at guro ang patuloy na suporta ng lokal na
pamahalaan sa sektor ng edukasyon. Umaasa sila na marami pang ganitong programa ang maisasakatuparan upang mapalakas ang kakayahan at kumpiyansa ng mga kabataan sa kanilang pagaaral.
UMANGGAP ng dobleng parangal si Ginang
Susana R. Obillo, isang guro ng Paaralan ng Apatut, sa selebrasyon ng District Teachers’ Day sa PaaralangSentralngBalaoannoongOktubre11,2024.
Una niyang tinanggap ang Sertipiko ng Pagkilala bilang ikaanim na puwesto sa idinaos na 2024 Search forModelKindergartenClassroom.
“Malakiangakingpasasalamatsalahatngnakibahagi sa pag-hahanda sa aming silid-aralan. Bagong repairang aking silid-aralan noong naganap ang validation,” pahayagniGng.Obillo.
Sumunod na tinanggap ng guro ang Loyalty AwardeeinKindergarten . Isang katibayan ng kaniyang natatanging kontribusyonsa pagpapaunlad ng edukasyon sa loob ng 13 taong paninilbihan bilang gurosaKindergarten.
“Mahirap maging guro saKindergarten.Kailangang matatag ka at mahaba ang pag-unawa at pagpapasensiya. Paramagawaangmga ito,kailanganmongtanggapin ang bawat isa sa kanila at mahalin na parang sarili mo silang mga anak, dagniGng.Obillo.
AMAHAGI ng minibooks ang I am Redeemer and Master (IRM) Ministry sa 234 aaral ng Paaralang Elementarya ng Apatut noongAgosto15,2024.
“Layunin ng IRM Ministry na maibahagi ang pag-ibig ng Diyos sa lahat. Naglalaman ang bawat bookletng aral na galing sa Biblia, na kung saan isinasaad dito ang
pagmamahal ng Diyos sa Sangkatauhan. Nais namingmakiisasalayuninng
DepEd na turuang magbasa ang mga bata gamit ang mga booklet,” paliwanag ni Pastor Alipio S. Sacquiaten.
Ayon kay Pastor Alep nais nilang mawili ang bawat mambabasa. Kaya, ginawangcomicsstyleang mga babasahin. Umaasa ang IRM na matututo ang
kabataanngtamangasalsa harapngDiyosatkapwa.
“Ang bookletsna pinamimigayngIRMMinistryay may mga tinuturo patungkol sa magagandang asal nanakabasesaBiblia,” dagdagngpastor.
Bawat mag-aaral ay tumanggap ng tatlong magkakaibang booklet na may mga pamagat na Manga Mission, Book of Hope,atSuperbook.
AKLAT PARA SA MGA PAG-ASA NG BAYAN. Masayang tinanggap ng mga mag-aaral
Bolyum XXIII, Isyu 1
SA si Gng. Beverly Dawn O. Orfiano, guro ng Paaralang Elementarya ng Apatut ang nakatanggap ng pagkilala bilang isa sa mga natatanging guro sa naganap na Pandistritong SelebrasyonngArawngmgaGuro noongOktubre11,2024sa Paaralang Sentral ng Balaoan.
Saloobnghigitkumulang na walong taon ng pagtuturo, pinatunayan ni
Gng. Orfiano ang kaniyang dedikasyon sa edukasyon at ang kaniyang malasakit sabawatmag-aaral.
"Bilang isang guro, layunin kong hindi lang magturo ng mga leksyon sa libro, kundi magbigay din nggabay atsuporta sa mga mag-aaral upang maging mabuting tao sila sahinaharap,"aniOrfiano.
Ang ginang ay hindi lang guro sa klase, kundi isa ring mabuting kaibigan
atmahusaynatagapayo. “Tinulungan niya kaming maniwala sa aming mga sarili, kahit na nag-aalinlangan kami sa aming mga kakayahan. Kapag sinabi niyang kaya, dapat ang isasagot namin ay “kayang-kaya," pagsasalaysay ng dati niyang mgamag-aaral.
Isangaktibonggurosi Gng. Orfiano sa mga proyekto ng paaralan, kabilang na ang mga
|KIMCXYRIELVALDEZ
TINANGHAL NA KAMPEON si Nina Mariz Obra parasakategoryangpagsulatnglathalainsanaganap na District Journalism Congress noong Disyembre14,2024saPaaralangSentralngBalaoan.
Kampeon din ang grupo ng Paaralang Elementarya ng Apatut sa kategoryang Collaborative Desktop Publishing. Kabilang sa mga miyembro nito ay sina Kyrie Izaac Oabe, Emy Rose Falcasantos, Rudylyn Nillo, Schuiller Natura, Rhiane Clyde Opetina,RihannaOrcales,atRheignoldFrhanzCabusora.
Ang mga panalong ito ng mga mag-aaral ang susi para makapasok sa mas mataas na lebel ng tagisan ng talent sa dyornalismo, ang Division SchoolsPressConference.
“Hindikoinaasahannamakakamitkoangunang gantimpala. Maraming pagsasanay ang nakansela dahil sa mga pagkakansela ng klase dulot ng mga magkakasunud-sunod na mga bagyo,” pahayag ni Obra.
Ang iba pang kasamahan ng mga mag-aaral na kinilala aysinaSimon DaveSindayennanakasungkit ng ikaapat na puwesto sa pagguhit ng kartung pangeditoryal , at si Aive Santiago para sa Scienceand TechnologyNewsWriting.
A MAKULAY na pagdiriwang ng Buwan ng Wika ng Paaralan ng Apatut noong Agosto 30, 2024, ibinandera ng mga nanalong lakan at lakambini ang kanilang pinakamahusay na kasuotangPilipino.
Sa nasabing programa, kinilala ang mga nagwagi bilang Lakan at Lakambini 2024 sina John Kelly Labong at Andrea Kate Tandoc. Kinilala sina Jonathan Gervacio at Amira Aevery Lopez para sa Unang Gantimpala, Prince Liam Olivar at Reign Chlouie Madrid bilang ikalawang gantimpala, at Ikatlong Gantimpala naman sina Jevie Urbano at Janna Ryca Obillo.
programa para sa mga magulang at komunidad upang mapabuti ang kalidadngedukasyonsaApatut. Isa sa kaniyang proyekto ay ang MathTATAG Program na kung saan nililinang ang mga pang-matematikang kakayahanngmgamag-aaral.
Kilala si Mrs. Orfiano sa kaniyang pagiging isang modelong guro na nagbibigay halaga sa bawat mag-aaral, hindi
lamang sa kanilang akademikong tagumpay kundi pati na rin sa kanilang personal na pag-unlad. Siya rinayisanghuwarangguro na nagsusulong ng katarungan at pantay-pantay na oportunidad para sa lahatngmgamag-aaral. Si Gng. Beverly Dawn O. Orfiano ay patuloy na nagsisilbing inspirasyon sa kapwa-guro niya, mga magulang, at mag-aaral sa PaaralanngApatut.
Hindi rin nagpahuli ang mga kalahok sa pagawit ng awiting Makabayan at pagbigkas ng tulasakanilangkasuotang Pilipino.
“Hindi lamang ito isang selebrasyon, kundi
isang paraan upang maitanim sa puso ng kabataan ang pagmamalaki sa ating wika at kultura” pahayag ni Gng. Mylene Osoteo, guro at pampaaralang tagapag-ugnay sa asignaturangFilipino.
IBINANDERA ng mga nanalong lakan at lakambini ang kanilang mga kasuotang Pilipino sa pagdiriwang ng Buwan ng Wika. | Kuha ni Rhiane Clyde C. Opetina
MAHAL NAMING PATNUGOT,
A LARANGAN ng edukasyon, normal na ang mga pagbabago. Matatandaan na sa panahon ng pandemya, nagpakita ang Department of Education (DepEd) ng kakayahang umangkop sa sitwasyon sa pamamagitan ng pagpapatupad ng Alternative Delivery Modality (ADM). Nagagamit na rin ito kung may mga kalamidadtuladngbagyoatpagtaasngheatindexsapanahonngtag-init.
AngADM,nakinabibilangan ng blended learning, online learning, modular learning, at iba pa, ay nagbigay ng pagkakataon sa mga mag-aaral na makapag-aral kahit sa gitna ng mga paghihigpit, at pagkakansela ng F2Fclasses. Ito ang naging daan upang maabot ang lahat ngmgamag-aaral.
Nagiging malikhain ang mga guro sa paggamit ng iba't ibang teknolohiya at estratehiya upang ipagpatuloy ang pag-aaral ngkanilangmgamag-aaral sa gitna ng mga suspensyon ng F2F . Kapuri-puri ito dahil katibayan ito ng kanilang dedikasyon sa kanilangpropesyon.
Gayunpaman, hindi maitatago ang mga hamon na kinaharap ng ADM. Isa na rito ang kakulangan ng access sa internet at teknolohiya. Hirap ang maraming mag-aaral sa self-directedlearning , lalo na ang mga may limitadongsuportasabahay.
Ang tagumpay ng ADM ay nakasalalay sa maayos na paghahanda, sapat at angkop na kagamitan, at patuloy na pagsasanay para sa mgaguroatmag-aaral. Mahalagang pagtuonan ng pansin ang pagpapaunlad ng digital literacy ng mga magaaralatguro.
Ang paglalaan ng malakas at libreng access sa internet at teknolohiya sa lahat ng paaralan ay isang mabisang hakbang. Ang patuloy na pagpapaunlad ng kakayahan at kasanayan ng mga guro sa paggamit ng iba’t ibang teknolohiyaatestratehiya ay napakahalaga sa pagtiyak ng kalidad ng edukasyon para sa mga mag-aaral.
isa ring pagkakataon ng mga guro at opisyales ng kagawaran upang mapabuti at mapagtibay ang sistema ng edukasyon sa Pilipinas.
Sa pamamagitan ng pagtugon sa mga hamon sa edukasyon at pag-aangkop sa mga pagbabago dulot ng mgaito,maaarinatingmatiyak na ang lahat ng magaaral ay may pantay na oportunidad na makamit ang kanilang buong potensyalkahitmalayoowalasila sa loob ng silid-aralan. Ang pagyakap sa kinabukasan ng edukasyon ay nangangailangan ng patuloy na pagsusuri, inobasyon, at pakikipagtulungan ng lahat ng may pakialam sa sistema ng edukasyon sa ating bansa.
Napakaswerte ng mga mag-aaral sa ikaanim na baitang ngayon. Lahat sila ay humahawak ng gadyet, at may sariling internet sa loob ng kanilang siiid-aralan na maaari nilang gamitin sa oras ng klase. Sana kami rin mabigyan din ng pagkakataon na masubukan ang nararanasan ngayon ng mga kuya at ate namin.
Minsan nga napasilip ako sa klase nila, nakagagamit sila ng mga gadyet sa kanilang klase. Ngunit pagkatapos ng kanilang klase, kaniya–kaniya sila ng ginagawa sa mga gadyet nila, may nanonood, may mga naglalaro, may nagsasaliksik ng mga aralin.
Minsan narinig ko na huwag gamitin sa online games ang kanilang internet. Ngunit, may mga grupo ng mag-aaral na hindi sumusunod sa babala ng guro, lalo na kapag wala siya. Kaya, sumulat ako sa inyo, para madisiplina ang mga mag-aaral na ito.
Gumagalang,
ORDINARYONG MAG-AARAL
| RIHANNA R. ORCALES
ORDINARYONG MAG-AARAL,
TAMA KA!
Bago pa man kami mabigyan ng gadyet at magkaroon ng internet connection, inisa-isa na ng aming guro ang mga maaaring gawin at hindi dapat gawin.
Napakalaki ng naitutulong sa akin at ng iba pa ang pagkakaroon ng sariling gadyet at internet sa silid-aralan. Pinadadali nito ang aming gawain lalo na kapag kami ay may mga gawain na kailangan ng gadyet at internet.
Ngunit, sa kasamaang palad. May mga kaklase kami na parang addict na sa gadyet. Madalas nga siang mahuli na nagseselpon sa oras ng klase.
Dinidisiplina naman sila sa maayos na paraan. Kinakausap nang masinsinan na huwag magselpon sa oras ng klase lalo kapag hindi naman kailangan ang selpon sa aralin.
Salamat at naglakas-loob ka na ipaalam ito sa amin. Umasa ka na bibigyang-pansin ito ng aming guro.
Nagmamahal, ANG INYONG PATNUGOT
Bolyum XXIII, Isyu 1
AITUTURING nang malalang sakit ang korupsyon sa Pilipinas. Mula sa maliliit na tanggapan ng pamahalaan hanggang sa pinakamataas na opisina, ang katiwalian ay nagiging hadlang sa pagunlad ng bansa. Hindi lamang ito nakaaapekto sa ekonomiya, kundi nakasisira rin ito sa tiwala ng mamamayansapamahalaan.
Napakalawak ang epekto ng korupsyon. Ang mga pondo na dapat nagagamit sana sa mga proyektong pangkaunlaran ay kinukurakot ng mga tiwaling opisyal. Nagreresulta ito sa kakulangan ng mga mahahalagang serbisyo tulad ng edukasyon, kalusugan, at imprastraktura.
Ang paglaganap ng korupsyon sa Pilipinas ay may maraming dahilan. Isa na rito ang kultura ng "pakikisama" o "utang na loob." Ang mga tiwaling opisyal ay madalas na nagbibigay ng pabor sa mga taong may koneksyon sa kanila, kahit na ito ay labag sabatas.
Ang kawalan ng transparency at accountability ay dahilan ng katiwalian. Ang mahinang sistema ng
hustisya ay nagpapahirap sa pag-usig at pagpaparusasamgatiwalingopisyal.
Noong Disyembre 2024, ipinakilala ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. ang “two-pronged approach” para labanan ang lumalalang korupsyon sa Pilipinas, ang digitization atpeopleparticipation
Ayon sa pangulo, sa pamamagitan ng pagstreamlineatpag-digitalize ng mga proseso, napahuhusay at pinalalakas ang tiwala at pananagutan sa pagitan ng gobyerno at ng publiko.
Binigyang-diin din ng pangulo ang pagbibigaykapangyarihan sa mga mamamayan na lumahok sa mabuting pamamahala sa pamamagitan ng electronic Freedom of Informationplatform.
Panuruang Taon 2024-2025
Patnugot:RudylynNillo
PangalawangPatnugot: KyrieIzaacOabe
EditorngBalita: EmyRoseFalcasantos
EditorngKolum: RihannaOrcales
EditorngIsports: JohnDenverMunar
EditorngLathalain: NiῆaMarizObra
MgaManunulat: DenmarSibayan,JhazylObra PrincessAngelOrdanza EduardLaurenceOlinares KevenCarasi,AiveSantiago RheignoldFrhanzCabusora ReignChlouieMadrid Kim CxyrielValdez PrinceXanderMunar
Mahirap nang mapagtagumpayan ang korupsyon kasalukuyan. Maraming matataas na pinuno ng pamahalaan ang gumagawa nito. Ang hakbang ni PBBM ay magandang simula para mataposangpangungurakot.
Kailangan ng mas mahigpit na batas at mas mabisang pagpapatupad nito.Kailangandinngmas malawak na transparency ataccountabilitysapamahalaan. Ang paglaban sa korupsyon ay responsibilidadnglahat.
Ang kinabukasan ng bansa ay nakasalalay sa ating mga kamay, mga kamay na bakal. Kamay na bakal na dudurog sa mga tiwaling opisyal ng gobyerno na nagpapayaman mula sa pinaghihirapang yamanngmamamayan.
AINGAY na sinalubong ang bagong taon 2025. Bumisina nang pagkalakas-lakas ang mga sasakyan, nakaiiratang mga paingay dulot ng turotot at paghila ng yero habang pinapatakbo ang mga motorsiklo, at higit sa lahat, paggamit ng mga pailaw at naglalakasangpaputok.
Kaugnay sa paggamit ng paputok, ang Bayan ng Balaoan ay may ipinalabas nang ordinansa noon pang Mayo 11, 2023, ang Municipal Ordinance No. 06 S. 2023 (Ordinance Imposing a TOTAL BAN on the USE of All Kinds of Firecrackers and Pyrotechnics in the Municipality of Balaoan, Amending for the Purpose MunicipalOrdinanceNo.59S.2017).
Sakabilanito, kung hindi manmara-
mi ,ay may ilan pa ring hindi nagpapakita ng takot sa nasabing ordinansa. Hindi maikakaila ang mga nagputukang mga paputok bago at nang sumapit ang alasdosenggabi.
Nangangahulugan bang hindi sila takotsaordinansanakapagsilaaynahuliay magmumulta sila ng P2,500.00 o mabibilanggo nang hindi bababa sa tatlong buwanathinditatagalnganimnabuwan?
Maynahulinabasamgalumalabagsa ordinansa. Siguro mayroon na ngunit wala pa namang naibabalita. O may naisumbong na ba? Siguro mayroon, ngunit karamihan naman gustong may nakikitang nagpuputukansakalangitan.
Kung ako ang tatanungin, dapat mabigyanngpangilangordinansa.
| KEVEN CARASI
Posible ang online class MUNTING TINIG
MABOT mahigit sa 20 araw ang nasuspinde ngayong taong 2024, dahil sa mga bagyong nanalasa sa Pilipinas. Ngunit hindi ito dahilan para matigil ang aming pag-aaral.
Sa panahon ngayon, kahit maybagyoayposible na ang pagpapatuloy ng pag-aaral sa pamamagitan ng onlineclass . Ang mga mag-aaralnakatuladkoay maaaring mag-aral hangga't mayroon access sa internetatmgagadgets . Ipiniranas ito ng aming guro. Nagkaroon
kami ng mga online classes tuwing nagkakaroon ng suspensyon ng klase dahilsamgakalamidad.
Gayunpaman, may mgahamonitokatuladng kakulangan ng internet accessat kagamitan. May mga kamag-aral na hindi nakaranas dahil sa mga sitwasyon tulad ng kahinaan ng signal sa kanilang lugar, at walang magamit na internetconnectivity
Sa kabila ng mga hamon, ang posibilidad ng online classes kapag sinuspinde ang klase ay
| PRINCE XANDER MUNAR
isang malaking oportunidad upang mapaunlad ang sistema ng edukasyon sa Pilipinas.
Sa pamamagitan ng pagbibigay-solusyon sa mga hamon sa access at pagbibigay ng sapat na suporta, masisiguro natin naangedukasyon ayhindi na titigil kahit na may mga kalamidad o iba pang mga pangyayari.
Ang pagtanggap sa teknolohiyaaysusisapagbuo ng isang mas matatag atmakabagongsistemang edukasyon na laging handasaanumanghamon.
DIRETSAHAN
| NINA MARIZ OBRA
Iwasan ang mga B.I. para hindi masira ang buhay
ESSON LEARNED para sa akin nang muntikannangmasiraang aking pangalan dahil sa pagkakamali ng mga kaibigan.
Hindi ko makakalimutan ang isang tagpo ng aking buhay na napasama sa mga kaibigang nagdala sa akin ng pagkabagabag, ang mapasali sa isyung cyberbullying na wala akong kamuwang-muwang na nagamit ang aking Tiktok account sa pag-upload ng mapanirang audiokontrasaisangkamag-aral.
Hindi laging madali ang landas tungo sa masayang buhay kasama ang
ating mga kaibigan. Maraming hamon ang nakaabang, at isa na rito ang impluwensya ng ating mga kaibigan. Ang pakikisama sa mga negatibong tao ay maaaring humantong sa pagkasira ng ating buhay. Ang pagiwas sa mga badinfluence na kaibigan ay isang mahusay na hakbang tungo sa isang matiwasay at mapayapangbuhay.
Ang mga B.I. na kaibigan ang nag-uudyok saatinnagumawangmga mali katulad ng pambubullysakapwamag-aaral.
Ang pagkilala sa mga palatandaan ng B.I. na
kaibigan ay isa pang paraan para makaiwas sa gulo.Angmgataongitoay madalas nagpapakita ng kawalan ng respeto sa iba at kawalan ng disiplina. Angpag-iwassamgaganitong uri ng tao ay isang mahalagang hakbang bilang proteksiyon natin parasaatingmgasarili.
Kaya, mahalagang piliin natin ang mga taong nagbibigay inspirasyon sa atin na maging mabuting tao. Palibutan natin ang ating mga sarili ng mga taong may positibong pananaw sa buhay. Mga taong may pagpapahalaga sakarangalanngkapwa.
Maging responsable sa lahat ng bagay
UKAMBIBIG ng mga guro na iilan na lamang ang mga mag-aaral na responsable sa loob ng paaralan.
Ang pagiging isang mag-aaral ay higit pa sa regular na pagpasok sa klase at pagsagot sa mga takdangaralin. Isa itong napakahalagang yugto sa buhay na naghahanda para sa kanilang kinabukasan. Ang pagiging responsableng mag-aaral ay nangangahulugan ng pag-aangkin ng tungkulin sa paaralan at sa kanilang komunidad na may kaakibat na disiplina, dedikasyon, atpagsisikap.
Mga kamag-aral at kaeskwela, magsilbi sanang inspirasyon ang artikulo na ito para matutunan natin kungpaanomagingresponsablesalahatngbagay.
Para maging responsable, una, kailangan nating pagtibayinangatingdisiplinasasarili.Laginatingihanda ang ating mga sarili sa klase, sumunod tayo sa mga patakaran ng paaralan, at maging sa mga guro at kapwa mag-aaral. Ang batang responsable ay hindi nagpapabaya sa kaniyang mga tungkulin at sinisikap tapusin ang mga ito sa takdang oras. Ang pagiging disiplinadoaydaanpara saatinupangmahusaynating mapamahalaanangatingorasatenerhiya.
Ang isang responsableng mag-aaral ay mayroong dedikasyon sa kaniyang pag-aaral. Hindi siya nag-aaral para sa matataas na grado, kundi para sa kaniyang sariling pag-unlad at kaalaman. Kaya, aktibo tayong makilahok sa klase. Magtanong sa mga araling hindi naintindihan. Gumagawa ng paraan para matutunan angmgabagay-bagay.Saganitongparaan,naipapakita natin ang ating dedikasyon at pagpapahalaga sa edukasyon at sa potensyal nating magtagumpay sa buhay.
Ang isang responsableng mag-aaral ay nagsisikap na maging isang mabuting miyembro ng komunidad. Mga kapwa ko mag-aaral, maging magalang tayo sa lahat ng pagkakataon. Igalang natin ang kapwa magaaral, guro, at nakakatanda sa atin. Tumulong tayo sa mga nangangailangan, at makiisa at mag-ambag para sapag-unladngatingpamayanan.
Ang pagiging responsable ay isang mahalagang puhunanparasaatingkinabukasan.Hindiagadnatututunan ang pagiging responsable. Mahabang panahon ang gugugulin para mahulma ito sa ating pagkatao. Kailanganngpagsisikap,dedikasyon,atdisiplina.
Kapag nagawa natin na maging responsable sa lahat ng bagay, tinitiyak ko na tayo ay ipagmamalaki ng ating mga magulang, guro, paaralan, at ng pamayanang kinabibilangan natin.
| EMY ROSE FALCASANTOS
AGMUMURA ang katangian ng magamang sina dating Pangulong Rodrigo Duterte at ng kaniyang anak na ngayon ay Bise Presidente ngPilipinas.
Dati, hinahangaan ko ang tapang ni Pangulong Digong dahil ramdam ko angmalalim na pagmamalasakit niya sa mga Pilipino. Nakuha niya ang loob ng mga Pilipino dahil dito. Dahil sa paniniwalang, si Pangulong Digong ang magsasalbasaPilipinas.
AMAKAILAN inilabas ng Civil Service Commission ang CSC Memorandum Circular No. 16, s. 2024 (RevisedDressCodefor GovernmentOfficial and Employees) . Sa nasabing panukala, sa unang lunes ng buwan, ang opisyal na kasuotan ng mga kawani ng gobyerno ay ASEANinspired ; Filipiniana naman tuwing ikalawa hanggang ika-apat na lunes ng buwan. Samantala, agency-inspired uniform naman tuwing
UMALIK SA DATI ang polisiya ng Department of Education
(DepEd) ukol sa suspension ng face-to-face classestuwingmaybagyo.
Batay sa DepEd Order No. 022, s.2024 na inilabas noon lamang Disyembre 23, 2024, na kapag Signal No. 1, ang lugarnaapektadoaywala nang pasok ang kindergarten. Kapag itinaas sa Signal No. 2, ay suspendido ang klase mula kindergarten, elementarya, at sekundarya. Sa Signal No. 3, walang pasok ang lahat ng antas ng edukasyon. Itonaangbagongpolisiya na susundin sa pagka-
Ang tiwala ng taumbayan sa dating pangulo ay nagpatuloy sa kaniyang anak na si Inday Zara, na nagamit para manalo siya bilang PangalawangPangulo.
Ang tapang ng magama ay hindi na lingid bago pa man sila maupo sa matataas na puwesto sa pamahalaan. Ngunit sa pagdaan ng mga taon, nagiging hindi na kapakipakinabang ang kanilang tapang. Nagagamit na nila ito sa mga nakakairitang
pakikitungo sa mga mambabatas at maging kay PangulongMarcosJr.
Kailanman hindi ko naisip na kayang gawin ni Saraangmagbantaonline na papatayin sina Pangulong Marcos, ng kaniyang asawa na si Liza Marcos, at si HouseSpeakerMartinRomualdez.
Parang nasaniban ng maramang espiritu ang Bise Presidente sa tapang niyang magbanta ng buhay ng tao. Bago ito, naipakita na rin ni Sara
ang bastos niyang ugali sa mga senador at congressmannangmahalungkatang hindi maipaliwanag naconfidentialfund ng kaniyang opisina at ng DepEd noong siyapaangkalihimnito. Bilang ikalawang pinakamataas na pinuno ng pamahalaan, hindi niya dapat ito ginawa. Nagpakita sana siya ng respeto, hindi ng tapang, upang magpatuloy pa ang pagtitiwala sa kaniya ng mas nakararaming mga Pilipino.
Huwebes hanggang Biyernes.
Ang mga guro at opisyal ng Department of Education ay kabilang sa nasabing panukala. Maganda naman ang panukalang ito sapagkat ang pangunahing layunin naman nito ay upang maipakita, mapangalagaan at mapreserba ang ating kultura at tradisyon.Ngunit angmalaking tanong, naayon ba ang pagsusuot ng mga ganitong kasuotan sa ating mgaguro?
Alam naman nating
kansela ng klase sa panahonngbagyo.
Batay sa DepEd Order No. 37, s.2022, ang LGU na nakataas ang TCWS 1, 2, 3,4,o5,ayawtomatikong kanselado ang klase, maging ng trabaho. Inilabas ang kautusang ito upang matiyak na makagagawa ang bawat pamilya ng agarang desisyon nang hindi na kailangang hintayin pa ang anunsyo ng mga LGU kapag may mga inilabas na warning signalangPAG-ASA.
Dahil sa awtomatikong kanselasyon ng klase umabot sa mahigit sa dalawampung arawangkanselado.
lahat na karamihan sa mga silid-aralan sa ating bansa ay hindi sapat ang bentilasyon. Mainit at maalinsangan lalo na sa mga buwang pumapalo ng 40-50˚C ang heat index. Sa katotohanan ay mayroong ibang mga paaralang nakikibaka sa masikip, mainit at siksikangsilid-aralan. Hindi lang naman pagtuturo buong maghapon ang ginagawa naming mga guro. Ika nganila, angmga guro ay “Jack of All Trades”. Kaakibat sa aming tra-
Ang taong 2024 ay nagmistulang nagkaroon ng parade ng mga bagyo dahil sa sunud-sunod nilang pagbayo sa bansa natingPilipinas. IkinabahalangDepEd na maraming leksyon ang hindi lubos na naintindihanngmgamag-aaral. Resulta nito, nagpalabas ang DepEd ng bagong kautusan hinggil sa pagkakansela ng klase, angDepEdOrderNo.022, s.2024. Parang panahon ang DepEd na pabagobago din. Siyempre, natututo din ang DepEd sa mga hindi magandang epekto ng polisiyang inilalabasnito.
baho ang iba pang tungkulin. Minsan, kami rin ay tindero’t tindera sa canteen, hardinero’t hardinerasagulayan,attagalinisngsilid-aralan.
Dagdag pa rito, mahalagarinsanangisaalang -alang ang epekto nito sa pagiging praktikal at produktibo ng mga guro. Ang pagiging komportable sa kasuotan ay malaking tulong upang magampanan namin ang aming layuning makapagbigay ng dekalidad na edukasyon. Sa huli, ang panukalang ito ay maaring maging makabuluhan kung maisasaalang-alang din ang mga hamon na kinakaharap ng mga guro. Sana ay magkaroon ng konsultasyon at pag-aaral upang mas maging balanse ang pagpapatupad nito. Maganda ang adhikain ng CSC, ngunit mahalaga ring marinig ang boses ng mga guro at mabigyan sila ng pagkakataong makapagpahayag ng kanilang mga saloobin at karanasan. Sa ganitong paraan, mas masisiguro na ang anumang polisiyang ipapatupad ay magiging makatao, praktikal, at tunay na nakakapagpabuti sa sistema ng edukasyon at serbisyo ng pamahalaan.
| ERNESTO G. ORTIZA, JR.
| RUBY JANE O. ORTIZ
| JAVIS BON N. ARCIAGA
Ang pelikulang
"And the Breadwinner is" na pinagbibidahan ni Vice Ganda ay isa sa mga opisyal na kalahok sa 2024 Metro Manila Film Festival.
Ang kwento ay umiikot kay Bambi Salvador (ginagampanan ni Vice Ganda), isang breadwinner na bumalik sa Pilipinas matapos magtrabaho ng iba’t ibang trabaho sa Taiwan. Sa kaniyang pagbabalik, inaasahan niyang makikita ang kaniyang pinapangarap na bahay na tapos na, ngunit sa halip, binalikan niya ang kanilang tahanan sa mas malubhangkalagayan.
Nadiskubre ni Bambi na nagsinungaling ang kaniyang pamilya tungkol sa pagpapagawa ng kanilang bahay. Sa gitna ng kaniyang pagkadismaya, lalo pang lumala ang sitwasyon nang mapilitang magpanggap si Bambi na patay upang makuha ng kaniyang pamilya ang milyong pisong insurance payout.
Tinatampokngpelikula ang mga pakikibaka ni Bambi sa harap ng mga kasinungalingan ng kaniyang pamilya at ang kaniyang responsibilidad bilang tagapagtaguyod ng kanilangkabuhayan.
Ang pelikulang “And The Breadwinner is” ay higit pa sa isang kuwento ng sakripisyo ito’y isang salamin ng realidad ng maraming pamilyang Pilipino.
Sa masusing pagganapniViceGandabilangsi Bambi, ikinukuwento ng pelikula ang buhay ng isang OFW na naglaan ng 15 taon sa ibang bansa upang mabigyan ng magandang kinabukasan ang
Ang pagiging breadwinner sa isang pamilya ay isang mabigat na tungkulin. Gagawin ang lahat para hindi kumalam ang sikmura ng mga kapamilya.
Bilang isang breadwinner, ipinagmamalaki natin ang ating katatagan, na kayang isakripisyo ang mga bagay na magpapasaya sa atin para lamang maibigay ang mga pangangailanganngatingpamilya. Ipinapaalala ng pelikulanaangkatataganay hindi nangangahulugan ng pagtitiis nang walang tulong. Tama lang ang magtakda ng hangganan, humingi ng suporta, at mangarap din para sa sarili.
pamilya. Ngunit sa likod ng halong drama at komedya, nakapaloob ang isang mas malalim na mensahe: ang kahalagahan ng pagtatakda ng hangganan, pag-priyoridad sa sarili, at paghahanda sa mga hamonngbuhay. Itinatampok ng pelikula ang isang katotohanan na madalas nating nalilimutan ang pagiging likas na mapagbigay ng mga Pilipino para sa kani-
Pinagkuhanan ng Larawan: https://www.abs cbn.com/ entertainment/studios/films/2024
lang pamilya. Ngunit, tulad ng ipinapakita sa paglalakbayniBambi,ang pagbibigay ng lahat nang walang limitasyon ay maaaring magdulot ng emosyonal at pisikal na pagkaubos.
Isang mahalagang aral ang hatid nito: hindi natin maibubuhos ang wala sa ating tasa. Ang pag-aalaga sa sarili, pagiimpok para sa emergency, at pati na rin ang
pagkuha ng insurance ay mga anyo ng pagmamahal hindi lang para sa atin, kundi para rin sa mgaumaasasaatin.
Sa mga hamon ni Bambi, tinuturo ng “And The Breadwinner is” na ang pagiging responsable ay hindi nangangahulugan ng pagkawala ng ating sarili. Ipinapakita nito ang kahalagahan ng pinansyal na kasarinlan, maingat na pagpaplano,
Ang pelikulang “And The Breadwinner is” ay isang makabuluhang paalala para sa bawat Pilipino: Ang ating mga sakripisyo ay marangal, ngunit hindi ito dapat maging kapalit ng ating kalusugan at kabutihan. Maglaan din tayo para sa ating kinabukasan sa pamamagitan man ng ipon, insurance, o simpleng pagbibigay ng oras upang palaguin ang ating mgasarili.
Balang araw, ang maliliit na hakbang na ito ay magbubunga, at mapagtatanto natin ang pag-aalaga sa ating mga sarili ang isa sa pinakamagandang regalo na maibibigay natin sa ating minamahalnapamilya.
at pagsusumikap na paunlarin ang sarili habang patuloy na sumusuporta sa mga mahal natin sa buhay. WikangasaIngles, “You can’t pour with an empty cup.”
|BEVERLYDAWNO.ORFIANO
Pamilyar ka ba sa halamang kung tawagin sa sensiya ay Hibiscus rosasinensis? Ano nga ba ang mga lihim na taglay ng makulay na bulaklak nito, at paano ito nakikinabang hindi lamang ang kalikasan, kundi pati na rin ang kalusugan ng tao?
GUMAMELA ang local na pangalan ng Hibiscus rosa-sinensis. Kabilang ito sapamilyang Malvaceae, at karaniwang matatagpuan sa mga tropikal na rehiyon tulad ng Asya at Pasipiko. Ang makulay nitong bulaklak ay mula sa anthocyanins, isang uri ng pigment na nagbibigay ng matingkad na kulay pula, rosas, dilaw, o puti. Ang mga dahon at bulaklak nito ay mayaman din sa flavonoids, alkaloids, at saponins na mahalaga sa medisina at pangangalaga sakatawan.
Ayon sa mga eksperto sa mga halamang gamot, maraming benepisyo ang halamang ito. Ang halamang gumamela ay mabisang pampalambot ng ubo. Ginagamit ang pinaglagaan ng bulaklak ng gumamela upang maibsan ang ubo at pananakit ng
lalamunan. Ang dinikdik na dahon at bulaklak nito ay ginagamit bilang pampahid sa sugat upang mapabilis ang paggaling. Ang mga natural na sangkap ng gumamela ay may kakayahang bawasan ang pamamaga at pananakit ng mga kasukasuan.Angkatasngugat ng gumamela ay tradisyunal na ginagamit para sa mga problemang tuladngpagtatae. Dahil sa mga taglay nitong mga likas na kemikal, ito ay paksa na ng iba’t-ibang pag-aaral saaghamupangmakabuo ngnaturalnagamotlaban sa mga sakit tulad impeksyon, kanser, at diabetes. Pinag-aaralan din ang posibilidad nitong maging basehan sa paggawa ng mga likas na produkto tulad ng sabon atlotion.
Mahalaga rin ang gumamela sa kalikasan dahil nagsisilbi itong kanlungan at pagkain ng mga kulisap tulad ng bubuyog at paru-paro. Tumutulong ito sa polinasyon, isang proseso para sa pagpaparami ng mga halaman.
Dahil sa makulay na bulaklak at taglay na benepisyo ng gumamela sa kalikasan, medisina, at kasaysayan, itinalaga ito bilang pambayang bulaklak ng Balaoan, sa bisa ng Resolution No. 24 S. 2013 noong panahon ng yumaongMayor Atty. Al-Fred O. Concepcion.
Hatid ng gumamela ang pagkakaisa at pagpapahalaga sa kalikasan. Kaya naman, bilang bahagi ng pagdiriwang ng Linggo ng Kabataan noong Agosto 12, 2024, nakiisa ang mga guro, mag-aaral ng Supreme Elementary Learners Government (SELG), at mga magulang ng Paaralang
Elementarya ng Apatut sa isang mahalagang aktibidad ang sabayang pagtatanimnggumamela. Bilang suporta sa programa, nagtayo ang SELG ng isang Gumamela Garden bilang bahagi ng kanilang proyekto sa ilalim ng temang "Makakalikasan." Ang hardin ay naging simbolo ng malasakit ng komunidad sa kalikasan at isang hakbang tungo sa mas luntiangkinabukasanpara samgakabataan.
Ang mga inisyatibong sabayang pagtatanim ng gumamela at pagtatayo ng hardin ay patunay na ang kalikasan ay maaaring magingtulaysapagkakaisang komunidad. Ang gumamela, na dating pandekorasyon lamang, ay nagkaroon ng mas malalim na kahulugan isang simbolo ng sama-samang pagkilos parasakalikasanatparasa kinabukasannglahat.
Ang gumamela ay hindi lamang simpleng halaman. Sa Balaoan, ito ay simbolo ng pagkakakilanlan; sa Paaralang Elementarya ng Apatut, ito ay sagisag ng pangangalaga sakalikasanatpagkakaisa.
Sa bawat bulaklak na namumukadkad, ipinapaalala nito sa atin na ang kagandahan ng kalikasan ay nagmumula sa pagkilos ng bawat isa para ito’y mapanatili.
Bolyum XXIII, Isyu 1
| NINA MARIZ OBRA
ULAD NG ISANG BULAKLAK na nagbibigay ng kulay sa isang hardin, ang bolunterismo ay nagbibigay ng sigla at pag-asa sa ating lipunan. Isang maliit na butil ng pagkalinga na nagiging isang malaking alon ng pagbabago.
Sa bawat tagumpay ng isang paaralan, hindi maikakailaangmahalagang kontribusyon ng mga magulang na buong pusong naglilingkod sa kabila ng kanilang abalang buhay. Isa sa kanila ay isang ama na maituturing na haligi ng suporta ng Apatut Elementary School, isang tunay na huwarang magulang na nagtataglay ng puso para saserbisyo.
| RUDYLYN NILLO
NG PAGIGING campus journalist ay hindi lang basta pagsulat ng mga balita; ito ay isang paglalakbay, isang pagtuklas sa mundo ng dyornalismo, at higit sa lahat, isang karanasan na nagbabago ng buhay. Simula sa paghawak ng ballpen at papel, hanggang sa paggamit ng mga modernong teknolohiya sa pag-uulat, ang bawat karanasan ay nagtuturo ng mahahalagang aral.
Ang aking unang karanasan ay puno ng kaba. Ang paglahok sa mga press conferences, ang pakikipag-usap sa mga taong may iba't ibang pananaw, at ang pag-uunawa sa mga kumplikadong isyu ay nagdulot ng malaking hamon. Ngunit sa bawat hamon, mayroong oportunidad na matuto at lumago. Natutunan ko ang kahalagahan ng pagiging mapanuri, ang pagiging responsable sa aking mga isinusulat, at ang pagiging patas sa paguulat.
Siya si G. Nelson Comadre, “Kuya Pitong” kung siya’y tawagin, isang huwarang magulang na maituturing. Ipinanganak noong ika-9 ng Disyembre, 1981 sa Camiling, Balaoan, La Union. Ang mabait at responsableng magulang ng tatlo niyang supling, kung saan isa sa kanila ay mag-aaral ng ApatutElementarySchool. Isa sa mga proyektong malapit sa puso ni Kuya Pits ay ang gulayan ng paaralan. Siya
gan sa aking mga kapwa campus journalists ay nagturo sa akin ng pagtitiwala, pagkakaisa, at pagkakaibigan. Kami ay nagtutulungan sa pagiimbestiga, pagsulat, at pag-eedit ng mga balita. Naging pamilya na kami sa loob ng aming organisasyon.
ang nangunguna sa pagtatanim ng gulay tulad ng kamatis, ampalaya, talong, okra, at iba pa. Kasama ang ilang magulang, inalagaan niya ang gulayan upang masigurong laging may ani na makikinabang hindi lamangangmgabatakundipatiang mga proyekto ng feeding program ngpaaralan. Hindi siya natatakot na marumihan ang kaniyang mga kamay. Siya ang nangunguna sa paglilinis ngpaaralan,mulasa pagwawalis ng mga silid-aralan hanggang sa pag-aayos ng mga basura at halamansapaligid.
Hindi lamang sa paglilinis at pagtatanim magaling si Kuya Pits. Siyarin ayisangmagaling namanggagawa. Kung may sira sa paaralan, siya ang unang handang tumulong sa pagkukumpuni. Mula sa pagaayos ng sirang mesa at upuan hanggang sa pagpipintura ng mga dingding, handa siyang magbigay ng kaniyang oras at talento para mapabuti ang kalagayan ng aming paaralan. Ang kaniyang kakayahan at kahusayan ay nagpapakita ng kaniyang pagiging masipag at maparaan.
Ngunit higit pa sa kaniyang mga gawa, ang kaniyang malasakit ang tunay na nangingibabaw. Tunay ngang siya ay isang biyaya, hindi lamang para sa kaniyang sariling pamilya, kundi para sa buong komunidad ng Apatut Elementary School. Sa bawat hakbang at gawa, patuloy niyang pinatutunayan na ang pagmamalasakit ay isang mabisang susi sa tagumpay ng edukasyon at paghubog ng kinabukasan.
Ang pagsusulat ng mga balita ay hindi madali. Kailangan ng maraming pasensya, at dedikasyon. Maraming beses akong nagpuyat para makatapos ng mga artikulo. Maraming beses din akong nahirapan sa paghahanap ng tamang impormasyon.
Higit pa sa pagsulat, natutunan ko rin ang kahalagahan ng teamwork. Ang pagtutulun-
Ang pagiging campus journalist ay hindi lang trabaho; ito ay isang misyon. Ito ay isang paraan upang bigyan ng boses ang mga taong walang boses, upang ipaalam sa publiko ang mga isyung dapat bigyang pansin, at upang magbigay ng impormasyon na makakatulong sa pagpapaunlad ng ating komunidad. Ito ay isang karanasan na nagpapayaman sa aking buhay at nagtuturo sa akinngmgaaralnahindikomakakalimutan.
Ang bolunterismo ay para sa lahat bata man o matanda, malakas o mahina. Hindi ito tungkol sa kayamanan o talento; ito’y tungkol sa pagbibigay ng sarili para sa ikabubuti ng iba. At ang pinakamagandang bahagi? Walang bayad, pero palaging may balik. Maraming salamat sa di matatawaran mong serbisyo, Kuya Pitong!
Bolyum XXIII, Isyu 1
ANINO MO HIGIT na ipagkakatiwala ang unang gupit ng anak mo, sa pinakamagaling ba na barbero ng inyong lugar, pinakamatalinong kamaganak o sa pinakamakapangyarihang lider sa inyong bayan?
Angunanggupitngisangpaslitayhigit pa sa isang simpleng pag-aayos ng buhok. Para sa maraming Pilipino, ito ay isang ritwal na puno ng pamahiin at paniniwala na naglalayong magbigay ng suwerte at proteksyonsaisangpaslit.
Noong kabataan ko, nasaksihan ko ang isang pamahiin sa aming lugar na sa pagsapit ng unang taon ng isang paslit at kailangannanitongmagpagupit,aydinadala siya sa isang matalino o may talentong kamag-anak o kakilala. Ayon sa pamahiin, makukuhadawngbatasakaniyangpaglaki ang katalinuhan o talento ng gumupit sa kaniya.
May mga magulang din na sila na mismo ang gumugupit sa buhok ng kanilang mga anak at kanilang iniipit sa isang libro. Paniniwala nilana kapagginawanilaito, ay magiging matalinong bata ang kanilang anak. Na kapag sa Bibliya nila inipit, ay magigingmabaitnamansiyangbata.
May pagkakataon din noong aking kabataan na may lumapit at ipinagupit sa akin ang humahabang buhok ng kanilang mgaanak.Masayanamanakonaitinuturing
nila akong matalino attalentado. Nakatutuwang isipin. At nasaksihan ko ang paglaki ng mga batang ito, na sa ngayon ay mas magaling pa sa akin. Hindi ko naman iniisip na nakuha nila sa akin kasi matatalinonamanmgamagulangnila.
Ngunit minsan, napapaisip din ako na totoo ang pamahiin. May mga bata ring ipinapagupit sa matatalinong tao na ang kanilang mga magulang ay hindi naman ganoonkatalino.
May gumagawa pa ba kaya nito sa kasalukuyan?
Abamayroonpa.Parangnanunumbalik na ang matagal nang nakalimutang pamahiin hinggil sa unang gupit ng mga chikiting
Nakaaaliw na balita ang viral ngayon, ang pinakamataas na lider ng Bayan ng Balaoan ay handang maging bahagi sa buhay ng mga paslit sa pamamagitan ng pagsasagawa ng ritwal ng unang gupit.
Hindi na mabilang ang lumapit at nakiusap,atipinagkatiwalaangunanggupit ng kanilang mga anak sa kamay ng isang maganda,madalinglapitan,atnapakatali-
nong alkalde ng aming bayan na si Atty.AleliU.Concepcion.
Isa sa mga huling nagtiwala sa aming alkalde para sa unang gupit ng kaniyang anak na si Caiden Ian, ay ang aming kasamahan sa paaralan na si GinoongChristianObille.
Naniniwala din siya sa pamahiinna “Kapag matalino at successful iyong unang manggugupit, ay magiging matalino at successful din ang bata.”
Ang ganitong mga pamahiin ay marahil walang kabuluhan sa tunay na buhay ng mga Pilipino. Ngunit malaki angginagampanannitosapagkakakilalan nating mga Pilipino. Ito ay nagsisilbing pagpapahalaga sa kultura at tradisyonnatingmgaPilipino.
Karagdagan nito, ang nasabing pamahiin ay nagpapakita ng pagmamahal at pag-aaruga ng mga magulang sa kanilang mga anak, at ang kanilang pagnanais na mabigyan sila ng magandang kinabukasan. Sa pamamagitan ng pagtitiwala ng mga magulang sa ganitong pamahiin, lumalalim ang kanilang pananampalataya at pag-asa na magkakaroon ng matiwasay at maayos na buhay para sa minamahal nilang mga supling.
| ERNESTO G. ORTIZA, JR.
Bolyum
XXIII, Isyu 1
| AIVEO.SANTIAGO
A PAGTUTULUNGAN
ng Department of Edu -cationatngMunicipal Health Office Balaoan, nailunsad ang Bakuna Eskwela na kung saan ibinalik ang school-based immunization sa mga mag -aaral ng Paaralang Elementarya ng Apatut ang kanilang mga bakuna mula sa mga kawani ng MHOBalaoan noong Oktubre 15,2024.
Tinanggap nang buong tapang ng 21 magaaral ang kanilang MR at Td vaccines, at dalawa namanparasaHPV.
Ang pagbabakuna ay
may layuning protektahan ang mga mag-aaral sa mga life-threateningvaccine-preventablediseases (VPDs) katulad ng measles, rubella, tetanus, diphtheria, at humanpapillomavirus(HPV).
Ang Bakuna Eskwela ay may badyet na P853 milyon para sa 3.8 milyong mag-aaral sa mga pampublikong paaralan sa Pilipinas
Ang program,na nagsimula noong 2015, ay tagumpay ng pamahalaan sapagkat napababa nito ang bilang ng VPDs outbreakssamgamag-aaral.
DENMAR SIBAYAN
ARANG KAILAN lang na tumanggap ng sertipiko ng pagkilala ang Paaralang Elementarya ng Apatut para sa WASHinSchools(WinS) 3-Star Level nito para sa panuruang taon 20222023. At nitong Nobyembre 27, 2024, matapos ang maraming postponement dahil sa mga bagyong dumaan at kanselasyon ng klase, ay naisagawang muli ang validationpara sa sustainabilityng WinS program ng Paaralan ng Apatut para namansapanuruangtaon2023-2024.
Isinagawa ang on-site validation upang matiyak ang tamang lebel ng nasabing paaralan. Tumayong validators sina Gng. Judy Ann Casuga, Gng. Caridad O. Balcita, at G. Christopher O. Bragas, Matiyaga nilang inikot ang paaralan atsinuri ang MeansofVerificationparasaprograma.
Nagsaya ang lahat nang banggitin ang 3-star level ng paaralan. At dahil dito,napanatilingpaaralan ang3-STARnagradonito.
Matapos ang validation, nagpasalamat si Gng. Connie A. Orfiiano, punungguro, sa lahat ng nakasaksi sa kaganapan, ang mg opisyales ng PTA sa pangunguna ni G. Ildefonso V. Valdez Jr., at SGC sa pamumuno nina Gng. Vilma Osoteo at Kagawad Ramil Natura. Maging ang mga mag-aaral, magulang at stakeholders ay napasalamatan sa malaking ambag na kanilang nailaan parasaprograma.
Ang WinS Program ay unang inilunsad sa mga paaralan Ang WASH ay mula sa Water, Sanitation and Hygiene”. Layunin ng programa na ipalaganap ang kalinisan at kaayusan sa katawan at sa kapaligiran, kasama na rin ang kalinisan at tamang paggamitngmalinisnatubig.
TATLO DAPAT. Kinumpirma ng mga validators ang 3-star na grado ng Paaralang Elementarya ng Apatutsatagpongitongvalidation.|KuhaniRhianeClydeC.Opetina.
Nais ng programa na masiguro ang kalinisan at kaligtasan ng mga magaaral habang nasa loob ng paaralan.
PAGTANGGAP NG SERTIPIKO. Tinanggap ni Ginoong Christian Obille ang Sertipiko ng Pagkilala para sa matagumpay na paglulunsad ng Paaralang Elementarya ng Apatut sa WINS Program ng Department of EducationnoongAgosto13,2024.
WALANG KATAKOT TAKOT SA TUROK. Hindi nagpakita ng takot ang batang ito habangtinatanggapangdalawangbakunamulasamganarsngMHO Balaoan.|Kuhani RhianeClydeC.Opetina.
Bolyum XXIII, Isyu 1
Project DIGITAL inilunsad para sa digital literacy
| JHAZYL OBRA
ILANG SUPORTA sa Blended Learning Delivery Modality ng Department of Education (DepEd), inilunsad ng Paaralang Elementarya ng Apatut ang bago nitong inobasyon na Project DIGITAL (Digital Learning Towards Active Learning) para sa panuruang taon 2024-2025.
Layunin ng proyektong ito na itaas ang digitalliteracyng mga mag-aaral lalo na ang mga nasa ikaanim nabaitang.
Ituturo sa mga magaaralangpaggamitsaword processing software, powerpoint presentations, digital flashcards, game designsoftware,interactive whiteboards,atibapa.
Sasanayin ang mga bata na humawak ng mga gadyet para sa mga gawaing magpapataas sa
| KIM CXYRIEL VALDEZ
A TULONG ng DepEd
Computerization Program packages, inaasahan ang pag-angat ng kalidad ng pagtuturo ng mga guro para sa unang taon ng paglulunsad ng MATATAGCurriculum.
Hangad ng DepEd na mabigyan ng kagamitan ang mga guro sa kanilang pang-araw-araw na pagtuturo.
Unang dumating ang limang Laptop for Teaching Package na may limang Coby laptop na may kabuuang halaga na aabot sa P181,475.75.
“Napakalaking bagay ito na ibinibigay ng DepEd sa aming mga guro. Hindi na namin kailangan magloan pa para makabili lamang ng laptop at gagamitin sa klase,” pahayag ni Gng.ReginaCabusora.
Sumunod naman na dumating ang limang Coby Smart TV (LED at may 57.5 active display), at limang externalharddrive(namay
kanilang kasanayan na may kinalaman sa digital literacy.
“Napakaganda at napapanahon ang proyektong itodahilsa panahong ito napakabilis ng pagunlad ng agham at teknolohiya. Kaya dapat natin itong suportahan at
onlineexamngmgamag aaralsaikaanimnabaitang.
ipagmalaki,” pahayag ni Dr. Connie Orfiano, pununggurongpaaralanngApatut.
Hangad ng punungguro na magkaroon ng maraming gawain sa ilalim ng nasabing proyekto upangmasanaynanghusto ang mga mag-aaral at mapahusay ang kanilang
kapasidad sa agham at teknolohiya.
Hangad din ni Dr. Orfiano na magamit ng mga mag-aaral ang mga kasanayang natutunan nila sa proyekto para makasabay sa mabilis na pag-unlad ng agham at teknolohiya.
5TB capacity, at rotational speed na 5400 rpm) na kukumpletosapackage. Sa pagdating ng mga
Smart TV, nasaksihan ng mga guro sa pag-set-up ang kagandahan ng package. Ang TV ay may wirelessconnection sa laptop, na hindi na kailangan ng HMDI cables . Mayroon na itong built-in wireless screen mirroring. Saman-
talang ang external hard drive ay kasama na ring mgatrainingvideoatlearning materials galling sa DepEdCentralOffice.
Ang mga nabiyayaan nito ay ang mga gurong magtuturo sa ilalim ng MATATAG curriculum na kinabibilangan nina Gng. Susana Obillo para sa Kindergarten, Gng. Regina Cabusora para sa unang
baitang, at Gng. Floricar Madrid at Gng. Mylene Osoteo para sa ikaapat na baitang. Napunta naman kay G. Javis Bon Arciaga ang isang unit para sa kaniyang mga tungkulin bilang School ICTCoordinator. Sa kasalukuyan, nagagamit na nila ito sa kanilang pagtuturo sa kani-kanilangklase.
AHIGPIT nang ipatutupad ang WASTES (Wastes Alternative Solutions Towards an Eco-friendly School) Program ng Paaralang Elemtarya ng Apatut para sa panuruangtaon2024-2025. Ang programa ay unang ipinakilala noong taong 2023. Maganda ang kinalabasan nito dahil nabawasan ang produksyon ng paaralan sa mga basura lalo na angsingle-usedplastic
Gumamit ang paaralan ng mga reusable na kagamitan sa pagkain at pag-inom katulad babasaging mangkok at tumblers
Pinaigting din ang composting para mabawasan ang pagsusunog sa mga basura. Nakatulong pa ito sa gulayan sa paaralan bilang abonosamgapananim.
Naging paperlessrin ang ikaanim na baitang dahil sa mga online summative tests at quarterly exams na nakabawas sa paggamitngpapel. Dahil sa magandang resultang programa,mas lalo pa itong paiigtingin para sa kasalukuyang panuruangtaon.
“Palalakasin at palalawakin ang edukasyon ng mga mag -aaral sa Solid Waste Management. Mahigpit na pairalin ang 3Rs (Reduce, Reuse, Recycle). Magiging mahigpit tayo sa pagpasok ng mga plastik mula sa labas. Turuan ang mga mag-aaral sa muling paggamit ng mga bagay -bagay. Magresiklo ng mga patapong bagay,” pahayag ni G. Ernesto Ortiza, SchoolSolid WasteManagement FocalPerson.
ANGYAYARI ang isang astronomikal na kaganapan sa mga buwan ng Enero –Pebrero 2025 na kung saan anim na mga planeta na kinabibilangan ng Mars, Jupiter, Uranus, Venus, Neptune, atSaturnaymagtatapattapat. Ang kakaiba at bihirang mangyari sa kalangitannaito,aytinatawag na planetary parade na kung saan ang mga planeta ay maglilinya sa harapan ng haringaraw.
Mabibigyan ng pagkakataon ang mga stargazers na masilayan ang pagtatapat-tapat ng mga pinakamaliliwanag naplanetangatingsolar systemsamgabuwanna ito,nanakahanaynaparangnasaisangparade.
Pagkakataon na natin ito na humanga sa natural na kakayahan ng mga bagay na gumawa ng mga kamangha-manghang kaganapan na sa isip natin ay mahirap ipali-
wanag at intindihin.
Dagdag nito, pagkakataon natin na maintindihan na may kapangyarihang sumasakop sa mga planetangito.
“Thisis,incidentally, why we sometimes observe planets appearing to approach closely to each other in the sky, as we view them along a line while they careen around the cosmic racetrack,” paliwanag ng National Aeronautics and Space Administration o NASA .
Mga Petsa na dapat antabayanan:
Enero 10: Magsisimula ang Planet Parade pagkatapos ng paglubog ng araw.
Tuminginsatimogatiscan ang kalangitan mula kaliwa (silangan) hanggang kanan (kanluran) upang makita ang bawat
planeta.
Enero 13: Magkakaroon ng bihirang kaganapan kung saan tatakpan ng halos buong buwan ang pulang planeta, Mars, sa isangokultasyon.
Enero 17 at 18: Makikita ang Venus sa kanan ng Saturn isang oras pagkatapos ng paglubog ng araw.
Pebrero 1: Ang buwan ay makikita sa kaliwa ng Venus atNeptune.
Pebrero 5: Ang buwan ay makikita malapitsaUranussa mataasnabahaging kalangitansatimog.
Ang maaliwalas na kalangitan at sa liwanag na animo’y nababalutan ng polusyon ay magbibigay ng pinakamahusay na mga kondisyon upang mapagmasdan ang kabuuan ng planetaryparade.
Bakit espesyal ang kaganapangito?
Ang makakita ng anim na maliliwanag na planeta na nakahanay sa kalangitan sa gabi ay isang bihira at kahangahangang karanasan. Itinatampok ng planetary parade ang mahusay na paggalaw ng solar system , na nagpapakita sa mekanismo ng kalawakan na namamahala sa pag-ikotngmgaplaneta.
Ang paradengayong 2025 ay isang paalala ng kagandahan at kababalaghanngsansinukob.
Huwag palampasin ang pagkakataong kumonekta sa mga kababalaghan ng sansinukob sa isang pambihirang kaganapan na bihira lamang mangyari.
Upang masulit ang kaganapan, sundin ang mgasumusunodnatip: Una,pumili ng maaliwalas na gabi. Hanapin ang walang ulap na kalangitan para mamaximizeangvisibility.
Ikalawa, gumamit ng
GuhitniJavisBonN. Arciaga
mga binocular o teleskopyo. Pahusayin angiyongkaranasansa pamamagitan ng pagobserbangmaspinong mga detalye. Pinakamahusaynamakitaang mga planeta pagkatapos ng paglubog ng araw.
Ikatlo, magdownload ng stargazing app . Tukuyin ang mga planeta at subaybayan ang kanilang mgaposisyon.
SINALIKSIK NI AIVE O. SANTIAGO
| REIGN CHLOUIE MADRID
Larawan | Kuha sa https://newsarenaindia.com
MABOT na sa 24 ang namatay, 16 sa Eaton at walo sa Palisades, at $150 milyong dolyar ang iniwan ng pinakamapinsalang wildfiressa Los Angeles, California, USA nitong ikalawang linggo ng Enero 2025.
Batay sa ulat, na may petsang Enero 12, 2025, nasa 12,000 mga istruktura ang nawasak kabilang ang mga kabahayan, outbuildings, recreational , at mga sheds . Mahigit sa 100,000 residente ang inutusang lumikas, at 13 katao ang nawawala. Mula sa bilang na ito, 150 Pinoy ang naapektuhan ng sunog ayon sa Department of ForeignAffairs.
Aabot sa 37,316 ektarya ang apektado kung pag-
sasama-samahin ang tatlong lugar kabilang ang Palisades,Eaton,atHurst. Nagsimulang magliyab angPalisadesFirebandang 10:30 ng umaga. Martes (Enero 7) at nanunog ng libu-libong ektarya sa paligidng mga beachtown ngSantaMonicaatMalibu. Sumiklab naman bandang 6:30 ng hapon ang Eaton Fire sa Altadena malapit sa Pasadena at lumaki sa mahigit 10,000 ektarya. Pagsapit ng 10:30 ng hapon,
INDI NA LANG PILIPINAS ang nakararanas ng hagupit ng climate change.Patinarinangmga malalamig na lugar maging ang mga disyertong mga lupain.
Binulaga ang mundo ng mga magkakaibang mga natural na kalamidad sa pagpasok ng taong 2025. Naganap ang pinakamapinsalang sunog sa Los Angeles, California at matitinding pagbaha sa mga disyertong bansa katulad ngSaudiArabia.
Ayon sa mga eksperto, ito na ang epekto ng climatechange.
Ang mga sakuna na dulot ngclimatechangeay nagdudulot ng malawakang pinsala sa imprastrakturaatmgaari-arian.
Dati ang mga baha sa Pilipinas tuwing tag-ulan ay hanggang talampakan lamang ang taas. Ngunit, sa kasalukuyan, lampas bahay na ang mga pagbaha. Tuwing panahon ng tag-init,kakulangannaman ng tubig ang ating dinaranas. Nagkakaubusan ng tubig ang mga bombahan ng tubig. Mahirap isipin bakit nararanasan natin ito sangayon.
nag-alab ang isang mas maliit na apoy na pinangalanang Hurst Fire sa Sylmar, sa San Fernando Valley hilagangkanluran ng Los Angeles at tumupok ng humigitkumulang500ektarya.
Ayon sa opisyal ng CAL Fire na si Todd Hopkins, ang Palisades Fire, ang pinakamalaki sa mga sunog, ay tumupok ng mahigit sa 22,000 ektarya at nawasak ang higit sa 5,000 mga istraktura, kabilang
ang426namgatahanan, Tinukoy ng Cal Fire ang tinatawag na Santa Ana Winds o DevilWinds ang dahilan kung bakit naganap ang malawakangsunogsaLA. Napag-alaman na ang Santa Ana Winds ay nagmula sa isang malamig at dry high pressure air massessa Great Basin na nakapaglalangmgasunog sa naturang tirahan ng maraming sikat na Hollywoodstars.
May magagawa pa ba tayo para maibalik ang dating ayos ng mundo? Siguro mayroon pa ngunit may kahirapan hanggat patuloy ang pagpuputol ng mga kahoy at patuloy na paggamit ng makinaryang nagbubuga ng usok sa kalangitan.
| AIVE SANTIAGO
Bolyum XXIII, Isyu 1
|NinaMarizO.Obra
INAGBIGYANna niG.
Ernesto Ortiza ang matagal nang hiling ng kabataan na magkaroon din sila ng liga para sa kanilangedadnitongDisyembre22-28,2024.
Matagalnaitonghiling ng kabataan na kaniyang naging mga mag-aaral simulanoonglumipatsiyasa Paaralang Elementarya ng ApatutEnero2021.
Bagopasiyanalipatsa nasabing paaralan, kilala na nila si G. Ortiza bilang mahusay at aktibong referee sa mga liga sa Balaoan, at matinik na basketball coach , kaya’t sila ay excitednamatutosakaniya.
“Self-fulfillment para sa akin na makapagbigay katuparan sa mga hiling ng kabataan lalo na pagdatingsasports,” pahayag niG.Ortiza.
“Ito na ang simula ng aking pagtupad sa naging pangako ko sa kanila na magkakaroon rin sila ng liga para sa kanilang edad. Naiinggit kasi sila sa mga mas nakakatanda na may liga sa mga barangay. Gusto rin nila maglaro sa mga liga.,” dagdagngguro.
Ayon sa guro, papangalan niya ang kaniyang proyekto para sa kabataan bilang Project BALL (Batang Alisto sa Laro at Liga). Nakabatay ito sa pinapakitang interes ng kabataan at sa husay nila sa larong basketball.
Para sa taong ito, sinimulan niya ang pagpapakilala sa larong
3x3basketballna bagong nilalaro ngayon sa mga palaro ng DepEd at sa international competitions
May nabuong limang
Kaisher Opena, pumangalawa ang Team Blue ni Denzel Zaparita, pumangatlo ang Green Team ni Ched Ruzzle Opetina, pang apat ang Yellow
niya sa pagrereperi tuwing gabi nitong buwan ngDisyembre.
Palalakasin naman ni G. Ortiza ang kaniyang proyekto sa Pebrero 2025 sa pamamagitan ng pagkakaroon ng mga pag-
Inaasahan na ang apat na koponan na magRHEIGNOLDFRHANZS.CABUSORA
ASchool Sports nagsisimula ang pangarap ng mga batang atleta na magtagumpay sa larangan ng pampalakasan.
Ito ang isa sa mga pambungad na salita sa talumpati ni Dr. Connie A. Orfiano, punungguro ng Paaralang Elementarya ng Apatut, sa makulay at mainit na pagbubukas ng School Sports Fest ng paaralan noong Oktubre 4,2024.
nakikita ko ang inyong pagsisikap para mapaghusay niyo ang inyong mga napiling sports. Maswerte kayo dahil may mga gurong handa tumulong para makamitninyoanginyong
ling sa sports,” pahayag ni Dr.Orfiano. Ipinaliwanag niya ang kayang gawin ng paaralan para masuportahan ang mga batang atleta na gumaling sa napili nilang mga laro. Kagaya na
lamang ng pagbili ng paaralan ng mga kagamitangpang-isports. Hiniling ng punungguro sa mga atleta na pangalagaan ang mga kagamitang pang-isports upang may magamit sila sakanilangpaglalaro.
KAMPIHAN NA. Handa nang magkampihan ang mga atleta para maibandera ang lakasattalentngkanilangkoponan. |KuhaniRhianeClydeC.Opetina
Bolyum XXIII, Isyu 1
SANG positibong senyales para sa kabataang Pilipino ang patuloy na pag-usbong ngsportsclubbingsa ilalim ng Department of Education (DepEd).
Ngunit sa likod ng layuning humubog ng mga atleta, kailangan tiyakin na ang sistema ay balanse at nag-aalok ng pantay na oportunidadsalahat.
Isa sa mga isyu sa sports clubbing ay ang kakulangan ng pantay na paglalaan ng kagamitan sa iba't ibang laro. Madalas nakatuon ang atensyon at pondo sa mga kilalang laro, habang ang ibang laro ay napapabayaan. Dahil dito, nawawalan ng pantay na oportunidad ang mga
kabataang may talento sa mgahindikilalanglaro.
Isa pang dapat bigyang pansin ng DepEd ay angpressurena nararanasan ng mga atleta. Ang pagtutok sa pagkapanalo ay minsan ay nagiging dahilan ng labis na pressure at stress sa mga atleta. Higit sa pagkapanalo, ang pagbibigay-diin sa sportsmanshipat pagpapahalaga sa pagsisikap ay ang dapat mas pahalagahan upang mapanatili ang kalusugan ng isip at katawan ng mga
ASASABI mo ba na ang mga kampeon sa teameventsay sila na ang pinakamalakas na magiging representante ng distrito o unit sa susunodnalebelngpalarongDepEd?
Isang karanasan na hindi ko makalilimutan ay ang pagsali sa UnitMeet.Volleyball ang aking laro. Malakas ang nabuo naming grupo para sa taong ito. Ngunit, parang hindi namin naipakita ito nang dibdiban dahil sa naging formatng laro, ang single knock-out , na kapag natalo na ay wala nang pagkakataong makabawi pa. Ang dahilan sa ganitong formatay dahil iisang araw lang ang palaro.
Hindi naman masama ang aming loob na natalo kami. Ngunit ang nakapanghihinayang lang ay ang pagkakatanggal agad sa palaro dahil natalo sa unang laro. Natanggalan agad kami ng pagkakataong mailabas ang aming potensiyal sa laro dahil sa unang talo lamang.
Sana sa mga susunod na mga palaro ng DepEd, ay wala na sanang singleknock-outformat lalo na sa mga teameventskatulad ng volleyball at basketball. At higit sa lahat wala na rin sanang one -daymeet na mangyayari para mapili talaga ang grupo na may tunay na kakayahan. Hindi ito okay sa aming mga manlalaro.
pagsasanayparasakanila.
Sa kabuuan, may malaking potensiyal ang sportsclubbing na makapaghubog ng mga batang atleta. Para makamit ito, kailangang magsagawa ang DepEd ng mga pagbabago upang matiyak
ang balanseng sistema nanagbibigayngpantay na oportunidad sa lahat ng batang may pangarap, napahahalagahan ang kanilang mental wellness, at nagbibigay ng mataasna kalidadng coaching
INDI hadlang ang murang edad para maabot ang malalaking pangarap. ito ang pinatunayan ni Rheigniah Frhixzyn S. Cabusora, ang pinakabatang manlalangoy ng Paaralang Elementarya ng Apatut na sumabak sa Municipal Meet noong Nobyembre 6,2024.
Sa edad na pito na nasa ikalawang baitang, si Rheigniah ay naging inspirasyon hindi lamang sa kaniyang paaralan kundi pati na rin sa buong komunidad.Buongtapang siyang nakipagsabayan sa mas matatanda at bihasangmgaatleta.
“Masaya po ako na naipakita ko ang natutunan ko. Gusto kong ipakitanakayarin ngmga bata na makipagsabayan,” aniniRheigniah.
Ang pagmamahal ni Rheigniahsatubigaynagsimulanangsiyaaylimang taong gulang pa lamang. Ang pagsali niya sa Municipal Meet ay bunga ng kaniyang dedikasyon at walang sawang pagsasanay.
Ayon sa kaniyang coach at nanay, “Si Rheigniah ay may likas na talento sa swimming. Kahit bata pa, nakikita namin ang potensyal niya. Disiplinado at masipag siya, kaya sigurado kaming malayo pa ang kaniyangmararating.” Kahit bata pa ay naging kampeon na si Rheigniah sa 4x50m Freestyle Relay at sa 4x50m Medley Relay. Naitala din niya ang ikalawang puwesto sa 100m Breaststroke Girls, pangatlo sa 50m Freestyle Girls, at
ikaapat sa 100m Freestyle Girls. Dahil sa mga panalo niyang ito, napahanga niya ang mga manonood, mga hurado, at kapwa manlalangoy.
Pagkatapos ng kaniyang unang malaking kompetisyon, mas lalong nasabik si Rheigniah na magpatuloy sa pagsasanay. Pinapangarap niyang makilahok pa sa mas malalaking paligsahan sa hinaharap at mas mapahusaypaangkaniyang kakayahansaswimming.
Si Rheigniah Frhixzyn ay hindi lamang isang batang atleta; siya rin ay isang inspirasyon para sa mga kabataan sa Paaralang Elementarya ng Apatut. Ang kaniyang kuwento ay nagpapatunay na ang lakas ng loob, dedikasyon, at pangarap ay maaaring magbunga ng tagumpay.
| RheignoldFrhanzCabusora
| JOHN DENVER MUNAR
Bolyum
UMANADA ng tatlong ginto si Ericka Jane O. Domingo sa magkakaibang jumping events sa naganap na 2024 District Meer noong Nobyembre 6, 2024 sa Paaralang Sentral ng Balaoan.
Nakuha ni Domingo ang kampeonato sa Long Jump, High Jump, atTripleLongJump.
LIPAD ERICKA! Parang agilang lumundag si Ericka Jean O. Domingo para sa kaniyang mga gintong medalya sa jumping events. | Kuha ni Rhiane Clyde C. Opetina
“Nakakabilid at nakatutuwangisipinna sa kaunting panahon ng kaniyang pagsasanay ay nakagawa pa siya ng ganitong rekord. Ang makatatlong ginto sa magkakaibang kategorya ng jumping events ay bihirang mangyari, kaya dapat
Beverly Dawn O. Orfiano, ang tumayong tagapagsanay ni Domingo.
“Hindi po ako gaanong nakapageensayo kasi walang maayos na training facility ang aming paaralan. Pinagtitiisan ko na lang ang lu-
Matatandaannasa kaniyang unang pagsabak sa jumping events noong nasa ikalimang baitang ay kasa-kasama pa niya ang kaniyang ina sa kaniyang pagsali. Ngunit kinapos siya sa talonparamakaginto.
IMANG ginto naman ang itinakbo ng mga runners ng Paaralanag Elementarya ng Apatut sa kanilang pakikipagtunggali sa iba pang mananakbo ng Distrito ng Balaoan noongNobyembre6,2024.
Kabilang sa mga runners ay sina Erika Obra kampeon sa 200M-Girls, Juhainna S. Ordoño kampeon sa 400M
Girls, Diana S. Alamazan kampeon sa 800M
Dingle kampeon sa 1500M Boys, at Ashley Nicole Dingle kampeonsa1500M
Kinulang naman ng hangin ang kanilang kasamahan na si Stephanie Mallo na puma
Ang kanilang tagapagsanay aysinaBeverlyDawnO.Orfiano RubyJaneO.Ortiz,at SusanaR. Obillo.
kaniyang ina na nasa ibangbansana.
| Princess Angel N. Ordanza ngatlosa400M-Girls.
UMISID ng mga parangal si Princess Esther Sibayan ng pitong parangal sa kaniyang pagsali sa swimming sa naganapnaDistrictMeetnoongNobyembre
Sasabak sa unang pagkakataon si Domingo sa Unit 1 Athletic Meet na gaganapin sa Old Sudipen Elementary School sa Bayan ng Sudipen, La Union sa
Sibayan sumisid ng pitong parangal sa
Nakamit ni Sibayan ang mga unang puwesto sa 50m Backstroke, 100m Freestyle, at 100m Breaststroke, at ikalawang puwesto sa 50m Freestyle, 50m Breaststroke,50mButterfly,at 100mButterfly.
Magandang simula ito para sa kaniya. Mapahuhusay pa niya ang kaniyang kakayahan para sa susunod na taon, hayagniGinangReginaS.Cabusora.
Para kay Sibayan, ang paglangoy ay hindibagosakaniyangunitangpagsalisa kumpetisyon sa swimming ay kakaibang karanasannahindiniyamakakalimutan.
| JOHN DENVER MUNAR
RHEIGNOLD FRHANZ S. CABUSORA
inakamaliit sa kanilang grupo ngunit itinuturing na pinakamalupit pagdating sa pagpalo ng bola sa table tennis.
Ganito ilarawan si DarrenEzekielOrtizang kaniyang mga kasamahan sa larong table tennis. At kaniya itong pinatunayan nang masilat niya ang ginto para saSinglesA Boys.
Sa isang panayam, ayon kay Darren, nagsimula siyang magkainteres sa laro nang makabili ang paaralan ng mga kagamitang isports na kabilang ang tabletennis.
“Nag-umpisa akong matutong maglaro nang ipakilala ito ng akingpapa.Pagkatapos ng klase namin sa haponaymatiyaganiya
akong tinuturuan ni papa. Araw-araw ang aming paglalaro. Kahit nga bumabagyo naglalaro kami ni papa,” patawangsambitniya.
“Dati mag-isa lang siya. Walang gustong sumubok na humawak ng raketa. Nang natuto na siya, siya na mismo nagsimulang manghikayat ng kaniyang mga kasamahan. At siya na
AES spikers umagaw ng trono sa volleyball
| Princess Angel N.
INAGAW ng mga manlalaro ng Mababang Paaralan ng Apatut ang taunang pinaghaharian ng PaaralangSentral ngBalaoan, ang larong volleyball, na ginanap noong Nobyembre 6, 2024 sa Brgy. Covered Court ng Nalasin, Balaoan,LaUnion.
Itinuturing itong matamis na bawi ng mga manlalaro ng Apatut sa una nitong paglahok at pagkatalo sa isang twice-to-beat championship game, bentahe ng PaaralangSentralngBalaoan.
“Masipag silang mag-ensayo.
Ito ang susi sa kanilang tagumpay,” pahayag ni Coach JaniceOrcales.
Ang koponan ay magiging representante ng Distrito ng Balaoan sa gaganaping Unit 1 Athletic Meet sa Distrito ng Sudipen,walapangnatukoyna petsa.
Ang mga miyembro ng bagong kampeon ay kinabibilangan nina Simon Dave O. Sindayen, John Denver O. Munar, Jhaylord E. Orine, Ronald P. Rojo Jr., Eduard Laurence O.
rin ang tumayong unang trainer nila,” ani G.ErnestoOrtiza. Dahil rin sa sipag at tiyaga ng iba pang miyembro ng table tennis team sa pageensayo, umangat ang level ng kanilang mga laro.
Bukod kay Darren
Bacani para sa Singles B -Girls, Genard Omanito at Mark Anthony Oabe para sa Doubles Boys, Ryzel Anne Orcales at Princess Angel N. Ordanza para sa Doubles - Girls.
Nakapag-uwi naman ng tanso sina Alexssie Shyne Aguila para sa Singles A–Girls, at JeorgeVincentComadre parasaSinglesB
Boys.
| John Denver Munar
Ordanza
Olinares,MarkDenzelO.Zaparita,MarkCyrilOabe,ReymarA.Santiago,JohnPaulObaña,atClarkKevenCarasi Ang nagsilbing tagapagsanay ng koponan ay sina Bb. Janice O. OrcalesatG.ErnestoG.Ortiza,Jr.
