Final slide piyachai compressed

โครงการฟื้นฟูพื้นที่สนามบินทิ้งร้างเพื่อเป็นศูนย์เกษตรยั่งยืน สนามบินเก่าวังยาง จังหวัดอุตรดิตถ์

Project Introduction : Abandonded airport around the world

" Urban growth, Political events, Financial crashes, Political turmoil and Infrastructure increase have left a trail of city airports and airfields deserted around the globe. " " Some place was abandoned or face redevelopment, and some place being creatively reused. "

Project Introduction : Abandonded airport in Thailand

Abandoned Airports in Thailand 2560 l 2017 74 แห่ง

3 แห่ง

34 แห่ง เปิดด�ำเนินการเต็มรูปแบบ มีเที่ยวบินพาณิชย์ให้บริการ มีการใช้งานตลอดเวลา

3 แห่ง

34 แห่ง

ปิดด�ำเนินการ ไม่มีเที่ยวบินพาณิชย์ให้บริการ มีการใช้งานเฉพาะงานราชการทหารและการบริการส่วนตัวหรือถูกทิ้งร้าง

Cammercial Operating Uncommercial Operating

Project Introduction : Abandonded airport in Thailand

สนามบินวังยาง จ.อุตรดิตถ์

Abandoned Airports in Thailand 2560 l 2017 74 แห่ง

3 แห่ง

34 แห่ง เปิดด�ำเนินการเต็มรูปแบบ มีเที่ยวบินพาณิชย์ให้บริการ มีการใช้งานตลอดเวลา

3 แห่ง

34 แห่ง

ปิดด�ำเนินการ ไม่มีเที่ยวบินพาณิชย์ให้บริการ มีการใช้งานเฉพาะงานราชการทหารและการบริการส่วนตัวหรือถูกทิ้งร้าง

Cammercial Operating Uncommercial Operating

Project Introduction : Wang-Yang airport's Timeline

สนามบินวังยาง จ.อุตรดิตถ์

2495

2511 สร้างสนามบินเพื่อ การก่อสร้างเขื่อนสิริกิติ์

2515

2545

2553 เทศบาลต�ำบลผาจุกมอบพื้นที่ ส่วนหนึ่งเพื่อเข้าร่วมเป็นสมาชิก ฐานทรัพยากร อส.พธ.

2518 เริ่มเปิดเส้นทางการบิน และท�ำการปิดเส้น ทางการบินในปีเดียวกัน

2515 เขื่อนสิริกิติ์ก่อสร้าง แล้วเสร็จ

2510

2518

2519 มอบพื้นที่ให้เทศบาลต�ำบลผาจุก ดูแล และยังไม่เกิดการใช้งาน

2520

2525

2530

2535

2540

2553

2561

2561 ทิ้งร้างไม่เกิดการใช้งาน ยังไม่เกิดการด�ำเนินงาน

2545

2550

2555

2560

Project Introduction : Wang-Yang airport's effects.

สนามบินวังยาง จ.อุตรดิตถ์

2495

ชุมชน

ทรัพยากรป่า

เกษตรกรรม

ชุมชน

2495

ทรัพยากรป่า

เกษตรกรรม

2515

ทรัพยากรป่า

เกษตรกรรม

2545

• สนามบินแล้วเสร็จและท�ำการปิดบริการ • เกิดการตัดถนนเพิ่มมากขึ้น • จุดเริ่มต้นการขยายตัวของชุมชนในอนาคต • ท�ำการตัดและแผ้วถางป่าเพื่อท�ำการก่อสร้าง • ท�ำการควบคุมไฟป่าเนื่องจากการใช้งานพื้นที่ • จุดเริ่มต้นการท�ำให้สังคมพืชเปลี่ยนแปลง • เกิดการขยายพื้นที่ทางการเกษตรในบริเวณป่าไม้มากขึ้น

2520

2545

ชุมชน

2518

• ชุมชนมีการตั้งถิ่นฐานตามแนวลุ่มน�้ำน่าน • เป็นพื้นที่ป่า มีลักษณะสังคมพืชเป็นป่าเต็งรัง • การเกษตรเกิดขึ้นบริเวณพื้นที่ลุ่มระหว่างเนินลูกคลื่น

2510

2518

2525

2530

2553

ชุมชน

ทรัพยากรป่า

เกษตรกรรม

2553

• ปิดการท�ำการ เกิดการทิ้งร้าง • เกิดการขยายตัวของชุมชน • มีการใช้พื้นที่และก่อสร้างในการท�ำการของเทศบาลต�ำบล • ทรัพยากรป่าเริ่มฟื้นตัวขึ้นในบริเวณที่พอฟื้นตัวได้ • สังคมพืชเปลี่ยนแปลง พืชทนไฟเพิ่มมากขึ้น • การขยายตัวของเกษตรกรรมเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจนทั้งนอก บริเวณและในบริเวณโครงการ

2535

2540

2561

ชุมชน

ทรัพยากรป่า

เกษตรกรรม

2561

• เกิดการขยายตัวของชุมชนเล็กน้อย • พื้นที่ทิ้งร้างกลายเป็นแหล่งมั่วสุมและเกิดการลักลอบ ขนส่งยาเสพติด • การฟื้นตัวของทรัพยากรป่าเป็นไปได้อย่างล่าช้า • สังคมพืชเปลี่ยนแปลง พืชทนไฟเพิ่มมากขึ้น เริ่มไม่เกิดไฟ ป่าดังเดิม • มีการลักลอบและแผ้วถางเพิ่มขึ้นเนื่องจากการใช้งานเชิง เกษตรกรรม • การขยายตัวของเกษตรกรรมยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง • เริ่มท�ำการเพาะปลูกพืชไร่มากขึ้น

2545

2550

• เกิดการก่อสร้างคลองส่งน�้ำในอนาคต • ยังคงเป็นพื้นที่ทิ้งร้างและกลายเป็นแหล่งมั่วสุมและเกิดการ ลักลอบขนส่งยาเสพติด • การฟื้นตัวของทรัพยากรป่าเป็นไปได้อย่างล่าช้า • สังคมพืชเปลี่ยนแปลง พืชทนไฟเพิ่มมากขึ้น เริ่มไม่เกิดไฟ ป่าดังเดิม • มีการลักลอบและแผ้วถางเพิ่มขึ้นเนื่องจากการใช้งานเชิง เกษตรกรรมอย่างต่อเนื่อง • การขยายตัวของเกษตรกรรมยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง • เริ่มเปลี่ยนพฤติกรรมการท�ำเกษตรเชิงเดี่ยวในอนาคต

2555

2560

?

เ มื่ อถูกทิ้ งร้างแล้วจะเป็นอะไรต่อไป

Project Introduction : Questioning

Project Introduction : Macro analysis

สนามบินวังยาง จ.อุตรดิตถ์

พิจารณาศักยภาพการเป็นสนามบินพาณิชย์

ท่าอากาศยาน ปาย ท่าอากาศยาน แม่ฮ่องสอน

ท่าอากาศยาน เชียงใหม่

ท่าอากาศยาน เชียงราย

ท่าอากาศยาน น่าน ท่าอากาศยาน ล�ำปาง

ท่าอากาศยาน สุโขทัย ท่าอากาศยาน ท่าอากาศยาน แม่สอด พิษณุโลก

Cammercial Operating Uncommercial Operating

ท่าอากาศยาน เพชรบูรณ์

ท่าอากาศยานดอนเมือง ท่าอากาฟศยานแห่งชาติสุวรรณภูมิ

Project Introduction : Macro analysis

Location

Phrae

11

LAOS

1047 Sirikit dam

ภูมิภาคเหนือตอนบน

ประเทศไทย

Accessibility SITE

102

เดินทางโดยรถยนต์

1045

จากกรุงเทพมหานคร 503 กม. จากตัวเมือง 20 กม. จากเขื่อนสิริกิติ์ 42 กม. จากจุดผ่านแดนภูดู่ 140 กม.

10

20

Sukhothai

6 ชั่วโมง 30 นาที 30 นาที 42 นาที 2 ชั่วโมง 15 นาที

เชียงใหม่

11 40

Phitsanulok

11

1045

1146

1047

1

SITE

เขื่อนสิริกิติ์

จุดผ่านแดนภูดู่

กทม.

80

สปป. ลาว

Project Introduction : Macro analysis

SITE

10 กม.

20 กม.

สัญลักษณ์

ที่ดินประเภทชุมชน ที่ดินประเภทชนบทและเกษตรกรรม ที่ดินอนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรม ที่ดินประเภทอนุรักษ์ป่าไม้

Urban expansion ตั้งถิ่นฐานตามแนวลุ่มแม่น�้ำน่าน แนวคลองส่งน�้ำที่จะเกิดการชยายตัวของการตั้งถิ่นฐานมากขึ้น เนื่องจากการเกิดขึ้น ของเกษตรกรรม

Project Introduction : Macro analysis

เกษตรกรรม

อดีตเป็นท่าเรือริมฝั่งแม่น�้ำน่านที่ส�ำคัญที่สุดของทางภาคเหนือ และเป็นพื้นที่ป่า อุดมสมบูรณ์ มีพื้นที่ราบลุ่มอันเกิดจากดินตะกอนแม่น�้ำพัดของแม่น�้ำน่านที่เหมาะแก่ การตั้งถิ่นฐานและประกอบกสิกรรมมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์อีกด้วย SITE

• พื้นที่เกษตรกรรม ท�ำไร่ 21% ป่าไม้ 62.7%

เกษตรกรรม 26% ที่อยู่ 11.3%

• พื้นที่เกษตรกรรม : 1,255,225 ไร่ (26 %) • พื้นที่ป่าไม้ : 3,075,568 ไร่ (62.7 %) • พื้นที่อยู่อาศัย : 553,600 ไร่ (11.3 %)

อุตรดิตถ์เมืองเกษตรกรรม • เขื่อนสิริรกิติ์ีแหล่งน�้ำส�ำคัญระดับภูมิภาค • ประตูเชื่อมต่อ ภาคเหนือ - ตะวันออกเฉียงเหนือ • ประตูเชื่อมต่อ ไทย - ลาว

นาข้าว 49%

ท�ำสวน 22% อื่นๆ 8%

• พื้นที่ท�ำนา : 610,057 ไร่ • พื้นที่ท�ำไร่ : 268,848 ไร่ • พื้นที่ท�ำสวน : 273,879 ไร่ • เกษตรอื่นๆ : 102,441 ไร่

Project Introduction : Macro analysis

Climate

ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ

ความเย็น+อากาศแห้ง

1 LAOS

ฤดูร้อน ฤดูเกษตร

SITE

3

4

5

6

7

8

ฝน แดด

0

12

ฝน แห้ง ฝน

แดด

หน้าแล้ง

หน้าฝน

ในหน้าแล้งพื้นที่ลอนคลื่นไม่เหมาะสมกับการท�ำเกษตร ที่ต้องใช้น�้ำเยอะ

500

11

ฝน มรสุม

สภาพภูมิประเทศมี 3 รูปแบบ เป็นลักษณะที่ราบลอนคลื่น ท่ามกลางภูเขาสูงและมีพื้นที่ราบลุ่มบริเวณสองฝั่งล�ำน�้ำก่อ ให้เกิดเป็นลักษณะช่องลม - ในหน้าฝนได้รับอิทธิพลเต็มที่ ได้น�้ำฝนค่อนข้างดี - ในหน้าแล้งไม่สามารถเก็บน�้ำได้ เกิดหน้าแล้งชัดเจน

พายุหมุนเขตร้อน พายุฝน

1000

10

หน้าแล้ง

Topography

Nan river

ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ความชื้น+น�้ำฝน

9

ฤดูฝน ฤดูหนาว

Sirikit dam

2

ที่ราบลอนคลื่น ที่ราบลุ่มแม่น�้ำ บริเวณสองฝั่งของแม่น�้ำน่าน ความสูง 50-100 ม.

อยู่ต่อเนื่องจากที่ราบลุ่มน�้ำ ความสูง 100-400 ม.

ภูเขาและที่สูง 60% ของพื้นที่จังหวัด ความสูง 400-1000 ม.

Macro Analysis

Project Introduction : Macro analysis

Hydrology • ลุ่มแม่น�้ำน่าน : เป็นหลักแหล่งน�้ำหลักของจังหวัดอุตรดิตถ์ • เขื่อนเก็บน�้ำสิริกิติ์ : กักเก็บน�้ำและปล่อยน�้ำเพื่อการชลประทานตลอดปีพร้อมทั้ง เป็นที่ผลิตกระแสไฟฟ้าของประเทศ • เขตชลประทาน : 2

พื้นที่นอกเขตชลประทาน + น�้ำจากฝน (ฤดูฝน) - สูบน�้ำด้วยกระแสไฟฟ้า (ฤดูแล้ง) * คลองส่งน�้ำในอนาคต (ฝน+แล้ง)

3 SITE

พื้นที่เขตชลประทาน + น�้ำจากเขื่อนสิริกิติ์ (ตลอดปี) + น�้ำจากฝน (ฤดูฝน)

กราฟเฉลี่ยอุณภูมิและน�้ำฝน

1

4

• อุณหภูมิสูงสุด • อุณภูมิต�่ำสุด • ปริมาณน�้ำฝน ที่มา : รายงานกรมอุตุนิยมวิทยา จ.อุตรดิตถ์

1371.6

1572.5

Uttaradit

Thailand

• คลองส่งน�้ำในอนาคต : ส่งต่อมาจากเขื่อนทดน�้ำผาจุก ท�ำหน้าที่ทดน�้ำเพื่อส่งไปยัง พื้นที่ในและนอกเขตชลประทาน ให้สามารถท�ำเกษตรกรรมในฤดูแล้งได้ดีขึ้น สนับสนุนการท�ำเกษตรนอกฤดู (ขยายพื้นที่และสูบน�้ำในการท�ำเกษตรมากขึ้น) พื้นที่ก่อนเกิดคลองส่งน�้ำ

พื้นที่หลังเกิดคลองส่งน�้ำ

การท�ำเกษตรในอนาคต

Project Introduction : Context analysis

การท�ำเกษตรในปัจจุบัน ข้าวนาปี

ข้าวนาปรัง

พันธุ์ : หอมมะลิ (ข้าวไวแสง)

SITE

อ้อยโรงงาน

พันธุ์ : เพชรพิชัย/กข.1 (ข้าวไม่ไวแสง)

ข้าวโพดเลี้ยง สัตว์

พันธุ์ : อ้อยขอนแก่น3

พันธุ์ : สุวรรณ5

• ข้อมูลเกษตรกรรม พืชที่ใช้ปลูก

1. ข้าวนาปรัง 2. ข้าวนาปี 3. อ้อยโรงงาน 4. ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ช่วงเวลาเกษตร

ช่วงเวลา

การใช้น�้ำ

พันธุ์พืช

การใช้งาน

ปุ๋ยที่ใช้

3-4 เดือน

สูบน�้ำ

เพชรพิชัย / ก.ข.1

ส่งโรงสีชุมชน

เคมี และ อินทรีย์

พ.ค. - ต.ค.

น�้ำฝน

หอมมะลิ

บริโภค

เคมี และ อินทรีย์

12-14 เดือน

สูบน�้ำและน�้ำฝน

อ้อยขอนแก่น3

ส่งโรงงาน

เคมี และ อินทรีย์

4 เดือน

สูบน�้ำและน�้ำฝน

สุวรรณ5

ส่งโรงงาน

เคมี และ อินทรีย์

1

2

ต้นกล้า

ปักด�ำ

3

4

ไม่ไวแสง

ไม่ไวแสง

ไวแสง

5

6

7

8

9

10

11

อุณหภูมิ ปริมาณน�้ำฝน

ช่วงการท�ำเกษตร 1. นาปี+นาปรัง 2. อ้อย+นาปี

พื้นที่เกษตรกรรม พื้นที่ภูเขา

ป่าละเมาะ

นาข้าว

พืชไร่

• ข้าวนาปรัง

แตกกอ

ตั้งท้อง ออกรวง เก็บเกี่ยว

ต้นกล้า

• ข้าวนาปี • อ้อยโรงงาน (ปัจจุบัน) • อ้อยโรงงาน (ที่เหมาะสม)

ระยะงอก สุกแก่

แตกกอ

ปักด�ำ

แตกกอ

ตั้งท้อง

ย่างปล้อง

ออกรวง

เก็บเกี่ยว

สะสมน�้ำตาล

เก็บเกี่ยว

เปิดหีบโรงงาน ย่างปล้อง สุกแก่

สะสมน�้ำตาล

เก็บเกี่ยว

เปิดหีบโรงงาน

ท�ำเกษตรต่อเนื่องไม่พักหน้าดิน , หน้าแล้งต้องสูบน�้ำใช้ , ท�ำเกษตรไม่ตรงฤดู

ระยะงอก

แตกกอ

12

Project Introduction : Context analysis

การสนับสนุนทางด้านเกษตรกรรม

เขตเกษตรเศษรฐกิจข้าว

โดยส�ำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร วิเคราะห์จากความเหมาะสมทางกายภาพ และเศรษฐกิจ พื้นที่เหมาะสมมาก (S1)

15 km

5 km

พื้นที่เหมาะสมปานกลาง (S2)

SITE

SITE

การท�ำเกษตรปัจจุบัน

SITE

พื้นที่เสนอปลูกพืชทดแทน

พื้นที่ไม่เหมาะสม (S4)

ที่มา : ส�ำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร

การปลูกพืชเชิงเดี่ยวมากขึ้นในอนาคต

Project Introduction : Context analysis

การสนับสนุนทางด้านเกษตรกรรม สหกรณ์เกษตร จ.อุตรดิตถ์

+ หน่วยงานสนับสนุนด้านการเกษตร จ.อุตรดิตถ์ + + + +

15 km

ศูนย์การเรียนรู้การผลิตสินค้าเกษตร ศูนย์การเรียนรู้การผลิตสินค้าเกษตร ศูนย์วิจัยและพัฒนาเกษตรอุตรดิตถ์ ส�ำนักงานเกษตร จังหวัดอุตรดิตถ์ มหาวิยาลัยราชภัฎอุตรดิตถ์

5 km

SITE

ตลาดรองรับสินค้าเกษตรกรรม

ตลาดกลางผลไม้และผลิตภัณฑ์ จ.อุตรดิตถ์ ตลาดกลางสหกรณ์การเกษตร จ.อุตรดิตถ์

โรงงานสนับสนุนด้านการเกษตร

• โรงสีขนาดใหญ่ • โรงสีขนาดกลาง • โรงสีขนาดเล็ก • โรงงานอื่นๆ จ�ำนวนสมาชิกกลุ่มเกษตรกร ที่มา : ส�ำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร SITE

SITE

SITE

> 1000 คน

501-1000 คน

301-500 คน

101-300 คน ที่มา : รายงานสภาวะอากาศที่มีผลกระทบกับการเกษตร จ. อุตรดิตถ์

กรมอุตุนิยมวิทยา อยู่ห่างไกลจากหน่วยงานการสนับสนุนด้านเกษตรกรรม

การท�ำเกษตรปัจจุบัน

พื้นที่เสนอปลูกพืชทดแทน

ตลาดรองรับสินค้าทางเกษตรอยู่ห่างไกล

Project Introduction : Project Problem อดีต

ปัญหาและผลกระทบ

ปัจจุบัน

• ขยายตัวของชุมชนและ เกษตรกรรม

วิถีชีวิต

• ทิ้งร้างไม่เกิดการใช้งาน

อนาคต

• ลักลอบค้ายาเสพติด บริเวณพื้นที่ทิ้งร้าง

สนามบินทิ้งร้าง ทรัพยากร ธรรมชาติ • บริเวณทางรันเวย์ท�ำลายหน้าดินถาวร • พื้นที่รอบข้างถูกถางทิ้ง

• พื้นที่รอบข้างเริ่มฟื้นตัวได้

• โรงงานน�้ำตาล เกษตรกรรม

• เริ่มท�ำการเกษตรกรรม

• มลภาวะจากโรงงาน

• ผลผลิตลดลง

• ขยายตัวของชุมชนและ เกษตรกรรม

• แนวโน้มการท�ำเกษตร เชิงเดี่ยวมากขึ้น นาปีและอ้อยโรงงาน

• การปลูกพืชไร่เชิงเดี่ยว สมบูรณ์แบบ

• เขตไม่เหมาะสมปลูกข้าว

เกษตรกรรม • ก่อสร้างสนามบิน ทรัพยากร ธรรมชาติ

• ระบบนิเวศถูกรบกวน และเริ่มเสื่อมโทรม

• ป่าเต็งรัง • ป่าถูกบุกรุกแผ้วถาง จากการท�ำเกษตรกรรม

• ขาดความเชี่ยวชาญ

• ป่าถูกบุกรุกแผ้วถาง จากการท�ำเกษตรกรรมมากขึ้น

• ระบบนิเวศเสื่อมโทรม ในระยะยาว

Project Introduction

บทบาทของโครงการ

ทรัพยากรป่าที่ถูกท�ำลายและรุกราน ในอนาคต

ชุมชนเกษตรกรรมไม่ยั่งยืน ในอนาคต พื้นที่ทิ้งร้าง

" โครงการฟื้นฟูพื้นที่ทิ้งร้างเพื่อสนับสนุนการท�ำเกษตรกรรมยั่งยืน "

Project Introduction

Project's Owner

Project's Operation

โครงการปัจจุบัน " ฐานทรัพยากรท้องถิ่น "

ทรัพยากร ธรรมชาติ

ทรัพยากรชุมชน และวัฒนธรรม

โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช (อส.พธ.)

องค์การบริหารส่วนจังหวัด จังหวัดอุตรดิตถ์

Project's Suppoter

" ศูนย์เกษตรยั่งยืน "

มหาวิทยาลัยราชภัฎอุตรดิตถ์ สนับสนุนการอนุรักษ์ทรัพยากรท้องถิ่น ( ธรรมชาติ + ชุมชนและวัฒนธรรม )

มูลนิธิเกษตรกรรมยั่งยืน เผยแพร่ความรู้หลักการ การท�ำเกษตรกรรมยั่งยืน

หน่วยงานมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ รับรองมาตรฐานเครือข่ายเกษตรอินทรีย์ เพื่อการสนับสนุนและการส่งออก

Project Introduction Project's Objective

Project's Strategies

Engage

Educate เกษตรกรท้องถิ่น

" ศูนย์เกษตรยั่งยืน "

Educate

+ สาธิตและเผยแพร่วิถีทาง เลือกการท�ำเกษตรยั่งยืน

ฐานทรัพยากรท้องถิ่น อบต.

SaThai

เกษตรกรในพื้นที่

ความยั่งยืน

Engage ชาวชุมชน

Support Educate

+ นโยบายด้านการเกษตร + วิถีเกษตรท้องถิ่น + ศาสตร์ความรู้ Permaculture

Reserve

+ ฟื้นฟูสภาพทรัพยากรที่ ถูกท�ำลายจากการก่อสร้าง สนามบิน + อนุรักษ์และฟื้นฟู ทรัพยากรป่าที่ถูกแผ้วถาง จากการท�ำเกษตรกรรม

Educate

+ สนับสนุนพื้นที่การท�ำ เกษตรยั่งยืน + สนับสนุนผลผลิตและการ ใช้วัตถุดิบอินทรีย์ในการท�ำ เกษตรกรรม

Educate

ผู้สนใจเรียนรู้ เกษตรกรต่างถิ่น, เทศบาล

อส.พธ.

+ นโยบายด้านการอนุรักษ์ ทรัพยากรป่า + ความสามารถในการ ฟื้นฟูและอนุรักษ์พันธุ์พืช

Educate

Support

lop ve De

+ ชุมชนเกษตรกรรม

อบต.

Re ser ve

+ ส่งเสริมการมีส่วนร่วม ของชุมชน + ส่งเสริมการใช้ทรัพยากร ท้องถิ่นอย่างยั่งยืน

เยาวชน

Project Introduction

" ศูนย์เกษตรยั่งยืน "

เกษตรกรรมยั่งยืน (Sustainable Agriculture)

ระบบการเกษตรที่ครอบคลุมถึงวิถีชีวิตเกษตรกร กระบวนการผลิต การจัดการทุกรูปแบบ เพื่อให้เกิดความ สมดุลทางเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม และระบบนิเวศ ซึ่งน�ำไปสู่การพึ่งตนเองและการพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกรและผู้บริโภคด้วย

เกษตรอินทรีย์

เกษตรทฤษฎีใหม่

เกษตร ผสมผสาน

Permaculture Practice

เกษตร ธรรมชาติ

วนเกษตร

- ระบบหลักการออกแบบเกษตรและสังคม เลียนแบบระบบนิเวศน์ธรรมชาติรอบข้าง - มุ่งเน้นการผลิตที่สนับสนุนต่อธรรมชาติและสังคมมนุษย์อย่างยั่งยืน - สอดคล้องกับหลักคิดและภูมิปัญญาของคนไทย ตอบสนองการท�ำเกษตรอย่างไม่ยั่งยืนในปัจจุบัน - ปรับปรุงภูมิทัศน์และน�ำพลังงานในพื้นที่มาประยุกต์ใช้ร่วมกับการท�ำเกษตร -

SITE ANALYSIS

Site Analysis

Accessibility

80

70 90

ทางเข้าที่3

80

80

ทางเข้าที่1 1

3

ทางเข้าที่2

ถนนทางชุมชนทางคอนกรีต + เส้นทางที่ชุมชนใช้สัญจรหากัน + ความกว้าง 6 เมตร (2 เลน) + ความหนาแน่นในการสัญจร : น้อย + รองรับการสัญจรและรถบรรทุกได้บาง เวลา

80

80

ถนนในพื้นที่ + เส้นทางที่ใช้เข้าพื้นที่ + ความกว้าง 3 เมตร (1 เลน) - ความหนาแน่นในการสัญจร : น้อยมาก - ไม่เหมาะกับการรองรับการสัญจรหรือการ บรรทุกสินค้า

70

2

ถนนทางหลวงหมายเลข 1045 สายอุตรดิตถ์-เขื่อนสิริกิติ์ + เส้นทางหลักในการคมนาคมของพื้นที่ + ความกว้าง 10 เมตร(4 เลน) + ความหนาแน่นในการสัญจร : ปานกลาง + รองรับการสัญจรและรถบรรทุกเพื่อการ ขนส่งสินค้าได้

ถนนทางชุมชนทางลูกรัง + เส้นทางที่ชุมชนใช้สัญจรหากัน + ความกว้าง 3 เมตร (1 เลน) - ความหนาแน่นในการสัญจร : น้อยมาก - ไม่เหมาะกับการรองรับการสัญจรและการ บรรทุกสินค้า

ถนนทางขนานคลองส่งน�้ำในอนาคต + เส้นทางในอนาคตที่จะเกิดการสัญจรผ่าน พื้นที่การท�ำเกษตรนอกฤดูในอนาคต + ความกว้าง 6 เมตร (2 เลน) + รองรับการสัญจรและรถบรรทุกได้บาง เวลา

Site Analysis

Surrounding 1. พื้นที่เกษตรกรรม

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

80

70 90 80 80

80

- มีลักษณะการท�ำเกษตรตลอดปี ไม่มีการพักหน้าดินในการท�ำนา

2. พื้นที่ป่ารกร้าง

80

70

ลักษณะป่าเต็งรังผสมป่าดิบแล้ง บางส่วนถูกใช้งานจากการลักลอบแผ้วถาง พื้นที่เพื่อการท�ำเกษตรกรรมส่วนตัว

3. พื้นที่ชุมชนและโรงเรียน

ชาวบ้าน 70% ของพื้นที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม - เกษตรกรบางรายมีการเช่าที่นาเพื่อท�ำเกษตรกรรม - อาศัยการใช้ไฟฟ้าในการสูบน�้ำในการท�ำเกษตรกรรมในฤดูแล้ง

Site Analysis 80 70

ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ 90

Topography

บริเวณลูกคลื่นลอนลาด ตั้งอยู่บนพื้นที่เนินเขา ปัจจุบันเป็นพื้นที่ป่าละเมาะ และพื้นที่ปลูกพืชไร่บางชนิด

80 80

SITE

80 80

70

Slope analysis •0-10% •10-20% •20-30% •30-40% •40%up

ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ SITE

SITE SITE

Elevation analysis •58 •60-70 •70-80 •80-90 •90-100 •100up

Site Analysis 80

Soil

เขตดินแห้ง ชุดดินที่46

70

ดินชุดท่าขุน ( Thakhun series : Tk )

90 80

ขาดความอุดมสมบูรณ์

ชั้นดินตื้นและแห้ง 80

เพิ่มความพรุนและ ความชุ่มชื้นให้ดิน

80 80

เพิ่มสารอาหาร อินทรียวัตถุให้ดิน

Hydrology

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

ปริมาณน�้ำฝน 70

บ่อรับน�้ำในพื้นที่ บ่อที่ 1 พื้นที่ 9,000 ตร.ม. ความสามารถเก็บน�้ำ 13,500 ลบ.ม. บ่อที่ 2 พื้นที่ 19,800 ตร.ม. ความสามารถเก็บน�้ำ 29,700 ลบ.ม.

SITE ดินไม่อุ้มน�้ำ

กักเก็บน�้ำได้ไม่ดี

ความต้องการใช้น�้ำในพื้นที่ ต้นทุนน�้ำในพื้นที่ 1. จากพื้นที่บ่อน�้ำเดิม = 39,484.8 ลบ.ม.

2. จากพื้นที่แนวรับน�้ำในโครงการ = 156,531.7 ลบ.ม. สรุป ต้นทุนน�้ำในพื้นที่มี = 196,016.5 ลบ.ม./ปี สามารถกักเก็บน�้ำในหน้าแล้งได้ = 43,200 ลบ.ม.

เพิ่มอินทรียวัตถุให้ดิน

12

Site Analysis

Existing

80

1. พื้นที่เทศบาล

90 80 80

5

2. พื้นที่ขอใช้ท�ำเกษตรกรรม

80

การใช้งาน : 1.บ่อน�้ำสาธารณะ 2.แปลงนา 3.ลานตากข้าว 4.แปลงไม้ผล การเข้าถึง : 1.ถนนชุมชน 2.ถนนในโครงการ

1 3 2 4

70

3. พื้นที่โล่งปล่อยร้าง ประกอบด้วย : 1.โครงสร้างเดิมของอาคารผู้โดยสาร การเข้าถึง : 1.ถนนในโครงการ

Site Analysis

Existing 4.แนวทางขับเดิม

80

70 90 80 80

80 80

70

Asphalt 0.20 ม. กรวดหิน 0.11 ม.

CTB Concrete 0.72 ม. ทรายบดอัด 1.50 ม. ดินบดอัด 1.50 ม.

Site Analysis

Existing

5. พื้นที่ป่า ประกอบด้วย : 1. พื้นที่ป่าที่ถูกแผ้วถาง 2. พื้นที่ป่าทิ้งร้าง 80

การเข้าถึง : 1.ถนนชุมชน 2.ถนนในโครงการ

70 90 80 80

80 80

70

กว้าว Adena coedifolia

กรวยป่า Casearia grewiifolia

ขี้เหล็ก Cassia siamica

คูน Cassia fistula

สัก Tectona grandis

จามจุรี Samanea saman

ยอป่า Morinda coreia

รักน้อย Gluta obovata

สะเดา Azadirachta siamensis

Cananga

สะแกแสง latifolia

Site Analysis

ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ

Summary พื้นที่ใช้งานเทศบาล + อยู่ติดถนนทางเข้าออกหลัก ทั้ง2ทาง + มีกลุ่มอาคารใช้งานเดิม

80

70 90 80

ทางเข้าหลัก ผู้อบรม คณะท�ำงาน

80

80 80

พื้นที่โล่ง +/- สภาพดินแข็งแรง +/- อยู่ท่ามกลางพื้นที่ป่าขนาดใหญ่ - อยู่ห่างไกลจากทางเข้าหลัก

ทางเข้ารอง คณะท�ำงาน ชุมชน

ทางเข้าหลัก เกษตรกร ชุมชน

ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้

พื้นที่ด�ำเนินการเกษตร + มีแหล่งน�้ำ + อยู่บริเวณต�่ำสุดของโครงการ + เป็นแนวรับน�้ำได้อย่างดี + มีการท�ำเกษตรกรรมอยู่เดิม

70

พื้นที่รันเวย์ฝั่งเหนือ + มีสภาพสมบูรณ์ +/- อยู่ท่ากลางพื้นที่ป่าขนาดใหญ่ - อยู่ห่างไกลจากทางเข้าหลัก + อยู่ทิศเหนือได้รับความร่มรื่น แดดไม่เผา พื้นที่รันเวย์ฝั่งใต้ + มีสภาพสมบูรณ์ + อยู่ติดทางเข้าหลักของเกษตรกร +/- อยู่ทางทิศใต้มีแดดจัด

Site Analysis

Site Problem

ทรัพยากรป่า ถูกบุกรุก-แผ้วถาง

70 90 80

80 80

ชั้นดินถูกบดอัดจากการ ก่อสร้างอาคารสนามบิน

ชั้นดินแห้ง แข็ง ขาดความอุดิมสมบูรณ์

รันเวย์ทิ้งร้างขนาดใหญ่ ในโครงการ

SITE RECLAMATION

Site Solution : Reclamation strategy

ทรัพยากรป่า ถูกบุกรุก-แผ้วถาง

ชั้นดินถูกบดอัดจากการ ก่อสร้างอาคารสนามบิน

Reclamation Strategies ชั้นดินแห้ง แข็ง ขาดความอุดิมสมบูรณ์

รันเวย์ทิ้งร้างขนาดใหญ่ ในโครงการ

Site Solution : Reclaimation Teachnique

ปัญหาทรัพยากรป่าถูกแผ้วถาง

• กลยุทธ์การฟื้นฟูป่า Tree Island ปลูกพืชเบิกน�ำเป็นกลุ่มเพื่อการกระจาย ตัวในอนาคต

• กลยุทธ์การฟื้นฟูป่า Plantation ปลูกพืชเบิกน�ำเป็นเพื่อการกระจายตัวใน อนาคต

ปัญหาดินเสื่อมโทรมจากการบดอัด

• ไถพรวนหน้าดินโดยเครื่องจักรเพื่อให้ดินมีอากาศและช่องว่างในชั้นแรก (30 ซม.) เพื่อให้สารอาหาร อากาศ และจุลินทรีย์ สามารถเข้าไปในชั้นดินได้ก่อน

Site Solution : Reclaimation Teachnique

ปัญหาดินเสื่อมโทรมจากการทิ้งร้าง

ปัญหาดินเสื่อมโทรมจากการทิ้งร้าง

พืชปุ๋ยสด

พืชปุ๋ยแห้ง Hugelkutur Top soil ปุ๋ยหมักปุ๋ยคอก เศษหญ้า เศษฟาง

• ปลูกไม้เบิกน�ำที่ขึ้นง่าย เมื่อเริ่มเติบโต จนสามารถทอนกิ่งได้ > บดเป็นปุ๋ยสด > ไถกลบดิน > ซ�้ำ2-3ครั้ง/ปี *4ปี

• ปลูกปอเทืองหรือพืชตระกูลถั่วอื่นๆ เพื่อให้สารอาหารแก่ดิน ( N P K ) > ไถกลบดิน > ซ�้ำ3-4ครั้ง/ปี*5ปี

กองกิ่งไม้/ท่อนไม้

• การวางชั้นของวัสดุธรรมชาติทับซ้อนกัน เศษซากพืชถูกย่อยสลาย จนหมดสิ้นแล้วจะกลายเป็น กองดิน (mound) ที่มีธาตุอาหารมากมาย

Site Solution : Reclaimation Teachnique

ปัญหาดินขาดความชุ่มชื้น

• เมล็ด Polymer อุ้มน�้ำ วัตถุดิบทางการ เกษตร ใช้ ใส่ในหลุมปลูก อายุ2ปี

• ปรับปรุงพื้นที่ดาดแข็งเป็นพื้นที่ รับน�้ำธรรมชาติ Bio-swale

• ปรับปรุงทางน�้ำเดิมที่เคยมีอยู่ ในพื้นที่โครงการเดิม

• ปรับปรุงทางน�้ำเดิมในพื้นที่ให้ เป็นคลองไส้ไก่เพื่อเพิ่มการกระ จายของน�้ำ

• ปรับปรุงแหล่งน�้ำเดิมให้มีพื้นที่ เพื่อปลูกพืชน�้ำและที่อยู่อาศัย ของสัตว์น�้ำได้

• ทฤษฎีผ้าห่มดินที่ท�ำจากธรรมชาติ เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้ดิน

Site Solution : Reclaimation Teachnique

ปัญหาดินขาดความชุ่มชื้น

Eutropic Pond

N P K N P K

N N

P P

K K

• แหล่งน�้ำได้รับสารอาหาร NPK ,ตะกอน จากการเกษตรกรรม อุตสาหกรรมมาก เกินไป ex. ปุ๋ย ผงซักฟอก น�้ำเสีย ฯลฯ

• เกิดวัชพืชและและสาหร่ายใต้น�้ำเนื่องจาก มีสารอาหารฟอสฟอรัสมากเกินไป เกิด ปรากฏการณ์ Algae boom

• เมื่อสาหร่ายตาย จุลินทรีย์ในน�้ำใช้ ออกซิเจนในน�้ำย่อยสลายในช่วงฤดูใบไม้ ร่วงหรือช่วงฤดูแล้ง

• แหล่งน�้ำขาดออกซิเจน สิ่งมีชีวิตตาย เนื่องจากการออกซิเจนไม่เพียงพอในการ ด�ำรงชีวิต

• การย่อยสลายของจุลินทรีย์ท�ำให้เกิด ตะกอนที่มีสารอาหารอุดมสมบูรณ์ตก ตะกอนสู่ด้านล่าง

• ตะกอนสะสมและก่อตัวมากขึ้น สามารถ เก็บและน�้ำไปใช้เป็นปุ๋ยส�ำหรับพื้นที่เกษตร ในโครงการต่อได้

Site Solution : Reclaimation Teachnique

วิธีการรื้อถอนคอนกรีต งบประมาณ

วิธีการรื้อถอน 1. ตัดพื้นแล้วยกถอน

มลภาวะ ฝุ่น

เสียง

แรงสั่นสะเทือน

ไม่มี

น้อย

ไม่มี

มลภาวะ

ความปลอดภัย

ระยะเวลา

ราคา

เครื่องมือ / เครื่องจักร

เวลา

เหมาะกับพื้นที่

900 บาท/ ตร.ม.

รถตัดพื้น, WALLSAW,WIRESA

3 วัน

- Indoor Process ต้องใช้ไฟฟ้าและน�้ำหล่อ - Concrete ไม่หนาเกิน 1 ม.

ประโยชน์ที่ได้

- แผ่นคอนกรีต

2. ใช้แบ็คโฮสกัด (แย็กพื้น)

มาก

ดังมาก

สะเทือนมาก

180 บาท/ ตร.ม.

รถแบคโฮติด หัวแย๊ก

2 วัน

- Outdoor Process งบประมาณน้อย, ไม่ต้อง ค�ำนึงถึงสภาพรอบข้าง

- เศษเหล็กเส้น - เศษปูน

3. ระเบิด

มาก

ดังมาก

สะเทือนมาก ที่สุด

-

รถแบคโฮติดหัวแย๊ก ระเบิดทุ่น

2 วัน

- โครงสร้างที่ซับซ้อนมาก , มีขนาดใหญ่เกินเครื่องจักร, รีบใช้งาน

- เศษเหล็กเส้น - เศษปูน

4. ระบบรากต้นไม้

ไม่มี

ไม่มี

ไม่มี

180 บาท/ ตร.ม. *(หลุมปลูก)

รถแบคโฮติดหัวแย๊ก วัสดุปลูก

10 ปีขึ้นไป

- งบประมาณน้อย ไม่รีบใช้ งาน ค�ำนึงถึงสภาพแวดล้อม

- เศษเหล็กเส้น - เศษปูน - เนื้อไม้, อินทรียวัตถุ, ผลผลิตจากต้นไม้

Site Solution : Reclaimation Teachnique

เทคนิคหลุมปลูกบนรันเวย์

year 0

year 5-10

year 10-15

year 15-20

- Asphalt 0.20 ม.

- กรวดหิน 0.11 ม.

- CTB Concrete 0.72 ม.

- ทรายบดอัด 1.50 ม.

- ดินบดอัด 1.50 ม.

Section Runway Existing

• Step1 : Crack ชั้นคอนกรีต และท�ำการเจาะหลุมปลูก

• Step2 : รากแก้วหยั่งลึกและ เริ่มตั้งล�ำต้นได้ เริ่มใช้เทคนิค แกล้งรากเสริมราก เพิ่มความชื้น แกล้งราก

จามจุรี Samanea saman

ไทร Ficus benjamina

สภาพรันเวย์ที่ถูกทิ้งร้าง

โพ Ficus religiosa

เพิ่มความชื้น

• Step3 : รากแก้วแข็งแรงและ เริ่มแทรกชั้นคอนกรีตได้

• Step4 : รื้อถอนต้นไม้ออก น�ำไม้ไปใช้ประโยชน์ต่อ และเก็บ คอนกรีตออก

เสริมราก

กันเกรา Fagraea fragrans

• year 0 - ปลูกกล้าไม้รากแข็งแรงก่อนฤดูฝน - คอนกรีตที่เหลือน�ำไปใช้ก่อสร้าง

• year 5 - ต้นไม้ยืนตัวได้ เริ่มแกล้งรากโดย เทคนิคต่างๆ

• year 10 - ชั้นคอนกรีตร้าว สามารถรื้อถอน และฟื้นฟูสภาพหน้าดินได้

• year 20 - ผืนป่าสามารถฟื้นฟูตัวเองได้กลับ มาเป็นดั่งเดิม

Site Solution : Permaculture Practice

วนเกษตร

Suitable Agriculture (Permaculture Practice)

นาที่ลุ่ม

สวนป่าผสมผสาน

นาที่ดอน

พืชหมุนเวียน

Site Solution : Permaculture Practice การท�ำนา

การท�ำวนเกษตร วนเกษตร

ขั้นตอนการท�ำนา (นาด�ำ)

การปรับปรุงคันนา

เกษตรกรท้องถิ่น ผู้เรียนมีส่วนร่วม

เตรียมแปลงปลูก (แทรคเตอร์สัตว์)

เพาะกล้าข้าว

• Type1 : ปลูกป่าในนาข้าว ช่วยรักษาคันนา / เป็นสารอาหารให้ดิน / เนื้อไม้ ใช้ประโยชน์ หมุนเวียนได้

ปักด�ำ ปักด�ำหว่านเมล็ด ระยะแตกกอ ระยะตั้งท้อง ระยะออกรวง

คันนาเดิมมีสภาพเตี้ยและทรุดโทรม ท�ำ้าที่เพียงกั้นน�้ำในการท�ำนา

ปรับปรุงโดยเทคนิค Hugelkulture เพื่อการปลูกต้นไม้และการกั้นน�้ำ

เก็บเกี่ยว

• Type2 : สวนป่าผสมผสาน สวนป่าเป็นระบบการใช้ที่ดินที่มีการบกวนหน้าดินน้อยที่สุด ก่อให้เกิดการ หมุนเวียนในพื้นที่ไม่ให้ ใช้หมดไปอย่างรวดเร็ว

จัดการผลผลิต

นาที่ลุ่ม • Wet Season - นาปี - พันธุ์พืช : หอมมะลิ - ผลผลิต : บริโภค / ส่งขาย • Dry Season - นาปรัง - พันธุ์พืช : เพชรพิชัย - ผลผลิต : บริโภค / ส่งขาย

นาที่ดอน

• Wet Season - นาปี - พันธุ์พืช : หอมมะลิ - ผลผลิต : บริโภค / ส่งขาย • Dry Season - นาปรัง - พันธุ์พืช : เพชรพิชัย - ผลผลิต : บริโภค / ส่งขาย

Type1 นาปี - นาปรัง - พืชปุ๋ยสด wet season

Type2 นาปี - นาปรัง - เว้นปลูก

dry season

wet season

Type3 นาปี - พืชปุ๋ยสด wet season

dry season

dry season

wet season

Typ4 นาปี - พืชผสมผสาน

dry season

Type3 : วนเกษตรฟื้นฟูดิน เหมาะกับพื้นที่ดินไม่อุดมสมบูรณ์จากการทิ้งร้างหรือแผ้วถาง ปรับปรุง คุณภาพดิน เพิ่มสารอาหารหลักให้กับดิน

Site Solution : Permaculture Practice การท�ำสวนป่าผสมผสาน

สวนป่าผสมผสาน

การท�ำพืชหมุนเวียน

• Type1 - สลับปลูกบนที่นาดอนในช่วงหน้าแล้ง - ผลผลิต : บริโภค / จ�ำหน่าย

• Type2 - สวนป่า 7 ชั้น บริเวณแหล่งน�้ำและป่าไม้เดิม 3.ไม้ทรงพุ่ม 4.พืชหน้าดิน 5.พืชหัว

พืชหมุนเวียน

1.ชั้นไม้บน

• Type1 หมุนเวียนในแปลง - ปลูกพืชหมุนเวียนแบบฟื้นฟูและอนุรักษ์หน้าดิน (Heavy Giver)

• Type2 หมุนเวียนในระดับใหญ่ - หมุนเวียนแปลงพืชที่ท�ำในพื้นที่ ได้แก่พื้นที่ท�ำนาและพื้นที่ท�ำแปลงพืชหมุนเวียน

2.ชั้นไม้กลาง

แทรคเตอร์ไก่

ผักใบห่อ/ผักเขียว

พืชหัว

พืขผลไม้

พืชตระกูลถั่ว

6.พืชน�้ำ 7.ไม้เลื้อย 4 ปี นาที่ลุ่ม

5 ปี

พืชหมุนเวียน

นาที่ดอน

Heavy Feeder

Heavy Giver

USER & PROGRAM

Reclaimation Teachnique

Main user กลุ่มเกษตรกรและชุมชนโดยรอบ ช่วงอายุ : 15-80 ปี ช่วงอายุ : 30-60 ปี จ�ำนวน : 30-50 คน จ�ำนวน : 100 คน การเข้าถึง การเข้าถึง กลุ่มเกษตรกร

ชาวชุมชนโดยรอบ

กลุ่มผู้อบรมเรียนรู้เกษตร ช่วงอายุ : 18-25 ปี จ�ำนวน : 50 คน การเข้าถึง

ช่วงอายุ : 30-60 ปี จ�ำนวน : 50 คน การเข้าถึง

เจ้าหน้าที่อนุรักษ์ ช่วงอายุ : 25-60 ปี จ�ำนวน : 30 คน การเข้าถึง

เยาวชน/นักศึกษา

ผู้สนใจเรียนรู้เกษตร

นักวิจัยและอนุรักษ์

Sub User

Ratio

กลุ่มเจ้าหน้าที่ดูงาน ช่วงอายุ : 25-60 ปี ช่วงอายุ : 25-60 ปี จ�ำนวน : 50 คน จ�ำนวน : 50 คน การเข้าถึง การเข้าถึง คณะดูงานอส.พธ.

คณะดูงานเทศบาล

กลุ่มผู้ ใช้เทศบาล ช่วงอายุ : 5-7,30-60 ปี จ�ำนวน : 50-100 คน การเข้าถึง

กลุ่มเกษตรกรนอกพื้นที่

นักเรียนและพนักงานเทศบาล

เกษตรกรต่างถิ่น

ช่วงอายุ : 35-80 ปี จ�ำนวน : 20-50 คน การเข้าถึง

กลุ่มเกษตรกรและ ชุมชนโดยรอบ 32.5%

กลุ่มผู้อบรมเกษตร 21.7%

จนท.วิจัยและอนุรักษ์ 6.5%

User

เกษตรกรต่างถิ่น 6.5%

คณะดูงาน 21.7% ผู้ ใช้งานเทศบาล 10.8%

Program Grouping

Program Area Farmaculture Practice

sqm.

• แปลงนาที่ลุ่ม • แปลงนาที่ดอน • แปลงพืชหมุนเวียน • สวนป่าผสมผสานบนที่ดอน • สวนป่าวนเกษตรฟื้นฟูดิน • ปศุสัตว์ (เล้าไก่200ตัว) • แปลงเพาะช�ำ

- เพาะช�ำกล้าข้าว

- เพาะช�ำกล้าไม้หมุนเวียน

- เพาะช�ำกล้าไม้วนเกษตร • บ่อเก็บน�้ำทั้งหมด • ฟาร์มปลา • สถานีเรียนรู้

19000 35000 35000 10000 32000 125 3000 1000 1000 1000 36000 3000 200/จุด

Support

sq.m.

• Solar Farm • โรงเก็บของ • โรงหมักปุ๋ยอินทรีย์ • โรงเพาะกล้าไม้ • โรงเรือนแปรรูปเกษตร • โกดังเก็บผลผลิต

พื้นที่ใช้งานเทศบาล • พื้นที่อาคารเทศบาล • โรงเรียนเตรียมอนุบาล • พื้นที่ใช้งานเทศบาล(ขยายในอนาคต)

sq.m.

6500 5000 50000

Community & Reacreation

sq.m.

• ตลาดเกษตรชุมชน • ลานชุมชน • ร้านจ�ำหน่ายสินค้าเกษตร • โรงอาหารและโรงครัวธรรมชาติ • ที่พักเจ้าหน้าที่ • ที่พักผู้อบรม • ลานอเนกประสงค์

750 3000 500 950 1000 1200 1000/จุด

Runway Reclamation

sq.m.

7000

200 375 200 250 300 185

• พื้นที่เก็บใช้งาน • พื้นที่รื้อถอนรันเวย์

- Root wedging

- Root wedging Demonstration

- Eutropic pond

- Eutropic pond Demonstration

- Runway basin

Facility

sq.m.

Forest Reservation

sq.m.

• จอดรถจักรยานและจักรยานยนต์ • จอดรถยนต์ • จอดรถบัส/รถตู้ • จอดรถขนส่งสินค้าเกษตร

320 2300 225 60

• ฟื้นฟูพื้นที่ป่า(พื้นที่ปกปักษ์)

- เส้นทางศึกษาการฟื้นฟูป่า

- เส้นทางอนุรักษ์และวิจัย • อาคารวิจัย

420800

26000 2000 2300 350 5000

1800

ผู้ ใช้งานหลัก เกษตรกรในพื้นที่ เยาวชน/นักศึกษา ผู้สนใจเรียนรู้เกษตร นักวิจัย ชุมชนรอบข้าง

ผู้ ใช้งานรอง บุคลากรในพื้นที่ เจ้าหน้าที่เทศบาล คณะดูงานเทศบาล คณะดูงานอนุรักษ์ เกษตรกรต่างถิ่น แปลงเพาะกล้าไม้หมุนเวียน โรงเก็บของ โรงหมักปุ๋ยอินทรีย์ โรงเพาะกล้าไม้ โรงเรือนแปรรูป โกดังสินค้า ตลาดเกษตรชุมชน อาคารที่พัก ร้านค้า/ร้านอาหาร ฟื้นฟู Runway พื้นที่ปกปักษ์ อาคารวิจัย โรงเรือนอนุรักษ์และวิจัยพันธุ์ไม้ ที่พักเจ้าหน้าที่ จอดจักรยานและจักรยานยนต์ จอดรถยนต์ จอดรถบัส/รถตู้ จอดรถเกษตรกร

ผู้ใช้งาน นาที่ลุ่มและที่ดอน แปลงพืชหมุนเวียน สวนป่าผสมผสานบนที่ดอน วนเกษตรฟื้นฟูดิน ปศุสัตว์ Permaculture Workshop

User & Program Analysis

Farmaculture Practice Support Community Reclaimation facilities

User & Program Analysis กลุ่มเกษตรกรและชุมชนโดยรอบ

Agriculture Activities ข้าวที่ลุ่ม

เตรียมเมล็ด

ปักด�ำ

เก็บเกี่ยว

การจัดการหลังนา ข้าวที่ดอน

เตรียมเมล็ด

ปักด�ำ

เก็บเกี่ยว

การจัดการหลังนา สวนป่าผสมผสาน

เก็บเกี่ยวผลผลิต

ผลผลิตตามฤดูกาล แปลงปลูกพืชหมุนเวียน

เก็บเกี่ยวผลผลิต

ผลผลิตตามฤดูกาล วนเกษตร

ช่วงปลูกกล้าไม้

ช่วงตัด/ทอนกิ่ง Workshop

การท�ำอิฐฟาง

Hugelkulture

การท�ำปุ๋ยกิ่งไม้

การเตรียมไม้เพื่อก่อสร้าง

การสร้าง/ปรับปรุงฝายชะลอน�ำ้

เพาะช�ำกล้าไม้ป่า ปศุสัตว์

เส้นทางอาหารวัว Community

ตลาดเกษตร

ร้านอาหารท�ำเอง

กลุ่มผู้อบรมเรียนรู้เกษตร

JAN

FEB

MAR

APR

MAY

กลุ่มผู้ ใช้เทศบาล

กลุ่มเจ้าหน้าที่ดูงาน

เจ้าหน้าที่อนุรักษ์

JUN

JUL

AUG

ปลูกตระกูลถั่ว

SEP

OCT

กลุ่มเกษตรกรนอกพื้นที่

NOV

DEC

ปลูกตระกูลถั่ว

ปลูกตระกูลถั่ว/ผสมผสาน

แตงโม กล้วย มะเขือสีดา

แตงโม ขนุน มะม่วง

ทุเรียน ขนุน มะม่วง ล�ำไย

กล้วย มะละกอ พุทรา

บวบ มะระ ฟักทอง

บวบ มะระ ฟักทอง

ฝรั่ง ฟักทอง

ปลูกต้นฝน ฤดูผลัดใบ หลังเก็บเกี่ยวข้าว

ก่อนฝน/น�้ำหลาก

หลังฝน/น�้ำหลาก

ก่อนฝน/แดดไม่จัด

ข้าวนาปี พืชผัก พืชหมุนเวียน

ข้าวนาปรัง พืชผัก พืชหมุนเวียน

ข้าวนาปี ข้าวนาปรัง พืชผัก พืชหมุนเวียน

User & Program Analysis สัญลักษณ์

ทางเข้า โรงเรียน

ทางเข้า เทศบาล

โรงเรียน

เทศบาล

Main Circulation Sub Circulation เส้นเรียนรู้เกษตรกรรม เส้นเรียนรู้การฟื้นฟูรันเวย์

พื้นที่ใช้งานเทศบาล Permaculture Practice Agricultural Support Community & Recreation Forest Reservation Runway Reclamation พื้นที่ป่า

วนเกษตร ส่วนพัฒนา

Parking1

ที่พักเจ้าหน้าที่

แปลงสาธิตนาที่ดอน

ที่พักผู้อบรม

แปลงสาธิตหมุนเวียน

พื้นที่ปกปักษ์

ฟาร์มปลา Tower

ลานรวมตัว ร้านอาหาร

โรงครัว

เพาะหมุนเวียน

อาคารวิจัย

เพาะกล้าข้าว

โรงเรือนวิจัย

ตลาดเกษตร สวนป่าผสมผสาน

นาที่ลุ่ม

พืชหมุนเวียน

นาที่ดอน

ปศุสัตว์ไก่

วนเกษตร ลานชุมชน

ลานตากผลผลิต

ลานอเนกประสงค์

Root wedging Demonstration

Eutropic pond Demonstration

Welcoming Area

Root wedging

Eutropic Pond

Runway Basin โกดังสินค้า เกษตร

โรงบดไม้ปุ๋ยสด

Hugelkulture

ทุบท�ำหลุมปลูก ธนาคารฟางข้าว

ธนาคารปุ๋ยสด

ปรับระดับ+เก็บน�้ำ

ปรับระดับ+เก็บน�้ำ

เสริมราก พื้นที่ป่า

เพิ่มราก

เก็บน�้ำ

สร้างตะกอน

เก็บน�้ำ

เก็บน�้ำ

สร้างตะกอน

เก็บน�้ำ

Phase3

Solar Farm

ทุบท�ำบ่อเก็บน�้ำ

Parking แกล้งราก

ทางเข้า หลัก

หลุมปลูกกล้าไม้

Phase2

ทางเข้า รอง

โรงอิฐฟางข้าว

Phase1

ธนาคารข้าว

DESIGN DEVELOPMENT

Design Development : Concept

REVITALIZATION

Design Development : Citeria

นาที่ดอน

นาที่ลุ่ม

พืชหมุนเวียน

• อยู่จุดต�่ำสุดของพื้นที่ • รับน�้ำได้ดีและเพียงพอ • ดูแลสะดวก เก็บเกี่ยวง่าย • อยู่ใกล้แหล่งน�้ำ

• อยู่บนที่เนิน หรือที่สูง • รับน�้ำได้ดีและเพียงพอ • ดูแลสะดวก เก็บเกี่ยวง่าย • อยู่ใกล้แหล่งน�้ำ

• พื้นที่โล่ง • รับน�้ำได้อย่างเพียงพอ • ดูแลสะดวก เก็บเกี่ยวง่าย • แหล่งน�้ำเข้าถึงได้

• ใกล้พื้นที่ป่า/ต้นไม้แน่น • รับน�้ำได้อย่างเพียงพอ • ดูแลและเก็บเกี่ยวได้ ใน ระดับปลอดภัย

• อยู่ในพื้นที่ป่า/ต้นไม้แน่น • รับน�้ำได้อย่างเพียงพอ • ดูแลและเก็บเกี่ยวได้ ใน ระดับปลอดภัย

การใช้น�้ำ : ใกล้แหล่งน�้ำ : ต้องการป่า :

การใช้น�้ำ : ใกล้แหล่งน�้ำ : ต้องการป่า :

การใช้น�้ำ : ใกล้แหล่งน�้ำ : ต้องการป่า :

การใช้น�้ำ : ใกล้แหล่งน�้ำ : ต้องการป่า :

การใช้น�้ำ : ใกล้แหล่งน�้ำ : ต้องการป่า :

แปลงเพาะกล้า

ตลาดเกษตร

• ได้รับแสงแดดที่พอ เหมาะ ไม่จัดเกินไป • ต้องการดูแลบ่อย • อยู่ใกล้แหล่งน�้ำ • ควบคุมได้

• ที่โล่ง เข้าถึงง่าย • สะดวก สะอาด ปลอดโปล่ง ปลอดภัย • เข้าถึงได้ง่ายต่อผู้ ใช้ งานทุกประเภท

พื้นที่อบรม สาธิต • ที่โล่ง เข้าถึงง่าย • สะดวก ปลอดภัย • ต้องการแสงแดด • เข้าถึงได้ง่ายต่อ เกษตรกรและชุมชน

สวนป่าผสมผสาน

วนเกษตร

ธนาคาร ผลผลิตเกษตร

ฟื้นฟูรันเวย์

พื้นที่ปกปักษ์

ส่วนการวิจัย พันธุ์พืช

• ที่โล่ง เข้าถึงง่าย • มีการควบคุม ความปลอดภัย • เข้าถึงได้ง่ายต่อ เกษตรกรและชุมชน

• หลีกเลี่ยงการใช้งาน หนักในช่วงใช้เทคนิค เพื่อรากเจริญเติบโต เช่น ถนน ปศุสัตว์ การขนส่ง ฯลฯ

• ต้องก�ำหนด ขอบเขตแนวทางการ ใช้งานอย่างชัดเจน • ระบุเส้นทางชุมชน และปศุสัตว์

• เข้าถึงได้ง่ายและ สะดวกต่อเจ้าหน้าที่ • อยู่ใกล้พื้นที่ปกปักษ์ เพื่อด�ำเนินการวิจัย

เรือนกระจก อนุรักษ์พันธ์ุ ไม้พื้นถิ่น • ได้รับแสงแดดที่ เหมาะสม ต้องจ�ำลอง และท�ำการควบคุม สภาพแวดล้อม • เข้าถึงได้ง่ายและ สะดวกต่อการดูแล

Design Development : Schematic Development

Symbol พื้นที่ใช้งานเทศบาล Permaculture Practice Agricultural Support Community & Recreation Forest Reservation Runway Reclamation เส้นเรียนรู้เกษตรกรรม เส้นเรียนรู้การฟื้นฟูรันเวย์

Issue Concern Zoning

Access

CIrculation

SHCEMATIC 1 การเรียนรู้เกษตรกรรม

+ Compact และอยู่ในจุดที่เหมาะสม

+ ดูแลได้ง่ายะสดวกต่อการเก็บเกี่ยว การเรียนรู้ฟื้นฟูรันเวย์

+ กระจายการฟื้นฟูทั่วทุกบริเวณ

+ ขนาดเล็กและดูแลง่าย

- แต่ละจุดอยู่ไกลต่อกัน การฟื้นฟูป่า

+ ได้พื้นที่ป่าทั้งฝั่งเหนือและฝั่งใต้

- มีเส้นถนนผ่ากลาง + ใช้เส้นทางหลักเดิมของโครงการ + ทางเข้าหลักตอบสนองผู้ ใช้ทั่วไปและผู้มาอบรม + สร้างบรรยากาศด้วยป่า - ทางเข้าหลักไม่ตอบสนองเกษตรกรและชุมชน - เป็นตัวแบ่งพื้นที่ป่าและระยะใช้เส้นทางยาว เส้นทางเรียนรู้เกษตร

+ เป็น loop ทั่วถึงและชัดเจน เส้นทางเรียนรู้การฟื้นฟูรันเวย์

+ เป็น linear ที่สอดคล้องกับเส้นเกษตรกรรมได้

SHCEMATIC 2 การเรียนรู้เกษตรกรรม

+ Compact และอยู่ในจุดที่เหมาะสม

+ ดูแลได้ง่ายะสดวกต่อการเก็บเกี่ยว การเรียนรู้ฟื้นฟูรันเวย์

+ ฟื้นฟูแค่บริเวณเดียว ได้ก้อนใหญ่

- ขนาดใหญ่ดูแลยาก ไม่ใกล้กับโซนอื่น การฟื้นฟูป่า

+ ได้พื้นที่ป่าที่ใหญ่มากในฝั่งเหนือ

- ป่าฝั่งใต้ถูกใช้งาน

+ ทางเข้าหลักตอบสนองเกษตรกรรม ชุมชน และผู้อบรม + สร้างบรรยากาศและมุมมองด้วยเกษตรกรรมไ - เป็นตัวแบ่งพื้นที่เกษตรและระยะใช้เส้นทางยาว

เส้นทางเรียนรู้เกษตร

+ เป็น loop ทั่วถึงและชัดเจน เส้นทางเรียนรู้การฟื้นฟูรันเวย์

- เป็น linear และไม่เชื่อมต่อกับการเรียนรู้เกษตรกรรม

SHCEMATIC 3 การเรียนรู้เกษตรกรรม

+ Compact และอยู่ในจุดที่เหมาะสม

+ ดูแลได้ง่ายะสดวกต่อการเก็บเกี่ยว การเรียนรู้ฟื้นฟูรันเวย์

+ กระจายการฟื้นฟูทั่วทุกบริเวณ

+ ขนาดเล็กจัดการและดูแลได้ง่าย

+ สอดแทรกไปกับการใช้งานอื่นๆ การฟื้นฟูป่า

+ ได้พื้นที่ป่าทั้งฝั่งเหนือและฝั่งใต้

+ ทางเข้าหลักตอบสนองเกษตรกรรม ชุมชน และผู้อบรม + สร้างบรรยากาศและมุมมองด้วยการฟื้นฟูรันเวย์ + ใช้ระยะทางเหมาะสมและไม่แบ่งแยกพื้นที่อื่น

เส้นทางเรียนรู้เกษตร

+ เป็น loop ทั่วถึงและชัดเจน เส้นทางเรียนรู้การฟื้นฟูรันเวย์

+ เป็น linear ที่สอดคล้องกับเส้นเรียนรู้เกษตรกรรมได้

Design Development : Masterplan

Design Development : Phasing Plan

Phase0 l Year 0

- สภาพปัจจุบันก่อนการปรับปรุง

Design Development : Phasing Plan

Phase1 l Year 1-5

ฟื้นฟูดิน

- ท�ำความเข้าใจและเกษตรกรท�ำการปรับตัวกับวิถีเกษตรใหม่ - ปรับสภาพพื้นที่

ฟื้นฟูดิน

ปลูกป่าซ่อมแซม

ฟื้นฟูหน้าดิน

ฟื้นฟูรันเวย์

Permaculture Practice

ปรับปรุงพื้นที่ ดาดแข็ง

ปรับปรุงคันนา

Root Wedging Step 1 Crack และ เริ่มปลูกกล้าไม้

ท�ำแนวเขตปกปักษ์

ทอนกิ่งไม้เดิม ท�ำปุ๋ยสด

ปลูกปอเทือง/ถั่ว ฟื้นฟูดิน

ปรับปรุงทางน�้ำเดิม ท�ำคลองไส้ไก่เพื่อการ ปรับสภาพบ่อน�้ำเดิม ในพื้นที่ ส่งน�้ำในพื้นที่ ในพื้นที่

ท�ำนาปี 1 รอบ/ปี

Eutropic Pond เมล็ด Polymer ดูแลหลุมปลูก

Runway Basin เมล็ด Polymer ดูแลหลุมปลูก

Design Development : Phasing Plan

Phase2 l Year 5-15

ฟื้นฟูดิน

- สภาพดินเริ่มกลับมาสมบูรณ์ สามารถท�ำการเพาะปลูกได้ - ระยะเปิดโครงการให้คนภายนอกสามารถเข้ามาเรียนรู้ได้

ปลูกป่าซ่อมแซม

ท�ำแนวเขตปกปักษ์

Permaculture Practice

นาที่ลุ่ม

นาที่ดอน

วนเกษตร

สวนป่าผสมผสาน

ฟื้นฟูรันเวย์

Hugelkultur หลุมปลูกถาวร

Root Wedging กล้าไม้เติบโต เริ่มตั้ง ตัวและสามารถทะลวง รากได้ด้วยเทคนิค ต่างๆ

Eutropic Pond เริ่มเกิดตะกอนและเก็บ เกี่ยวตะกอนเพื่อใช้ เสริมที่อื่น

Runway Basin กักเก็บน�้ำบนพื้นที่ รันเวย์

พืชหมุนเวียน

Design Development : Phasing Plan

Phase3 l Year 15-30

ฟื้นฟูดิน

- สภาพพื้นที่เสถียรและคงตัว เกษตรกรเข้าใตการท�ำเกษตรยั่งยืน - การรื้อถอนรันเวย์เสร็จสิ้น

ท�ำแนวเขตปกปักษ์

Permaculture Practice

นาที่ลุ่ม

นาที่ดอน

วนเกษตร

สวนป่าผสมผสาน

ฟื้นฟูรันเวย์

Hugelkultur หลุมปลูกถาวร

Root Wedging ต้นไม้สามารถทะลวง คอนกรีตได้ส�ำเร็จ ตัดต้นไม้เพื่อท�ำการ รื้อถอนและน�ำไป หมุนเวียนในโครการ ต่อไป

Eutropic Pond เริ่มเกิดตะกอนและเก็บ เกี่ยวตะกอนเพื่อใช้ เสริมที่อื่น

Runway Basin กักเก็บน�้ำบนพื้นที่ รันเวย์

พืชหมุนเวียน

Design Development : Phasing plan

Design Development : Masterplan N

โครงการฟื้นฟูพื้นที่สนามบินทิ้งร้างเพื่อเป็นศูนย์เกษตรยั่งยืน สนามบินเก่าวังยาง จังหวัดอุตรดิตถ์

Design Development : Masterplan N

โครงการฟื้นฟูพื้นที่สนามบินทิ้งร้างเพื่อเป็นศูนย์เกษตรยั่งยืน สนามบินเก่าวังยาง จังหวัดอุตรดิตถ์

สัญลักษณ์ 22

2 1

28 3 23

24 28

8 18 17

9

16 6

4

19 20

5

5

10 13 27

7

28

28

15

21 14 12 11

29

26 25

30 31

31

1 2 3

กลุ่มอาคารเทศบาล ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีเกษตร โรงเรียนเตรียมอนุบาลอุตรดิตถ์

4 5 6 7 8 9 10

แปลงนาที่ลุ่ม แปลงนาที่ดอน แปลงพืชหมุนเวียน สวนป่าผสมผสาน สวนป่าวนเกษตร ปศุสัตว์ฟาร์มปลา ปศุสัตว์เล้าไก่

11 12 13 14 15

ธนาคารปุ๋ยสด ธนาคารฟางข้าว Solar Fram โกดังเก็บผลผลิต โรงเรือนแปรรูป

16 17 18 19 20 21

ที่พักเจ้าหน้าที่และผู้อบรม ร้านอาหารเกษตร โรงครัวธรรมชาติ ลานชุมชน หอสังเกตการณ์ ตลาดผลผลิตเกษตร

22 23 24 25 26

พื้นที่ปกปักษ์ เส้นทางศึกษาการฟื้นฟูป่าเต็งรัง เส้นทางวิจัยงานอนุกรักษ์ป่า อาคารวิจัยพันธุ์พืช แปลงเพาะกล้าไม้ป่า

27 28 29 30 31

Eutropic pond Root Wedging Runway Basin Eutropic pond Demonstration Root Wedging Demonstration

Design Development : Zoning N

โครงการฟื้นฟูพื้นที่สนามบินทิ้งร้างเพื่อเป็นศูนย์เกษตรยั่งยืน สนามบินเก่าวังยาง จังหวัดอุตรดิตถ์

สัญลักษณ์ 2

3

1

1 2 3

กลุ่มอาคารเทศบาล ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีเกษตร โรงเรียนเตรียมอนุบาลอุตรดิตถ์

Design Development : Zoning N

โครงการฟื้นฟูพื้นที่สนามบินทิ้งร้างเพื่อเป็นศูนย์เกษตรยั่งยืน สนามบินเก่าวังยาง จังหวัดอุตรดิตถ์

สัญลักษณ์

8 9

4

5

5

7

10

4 5 6 7 8 9 10

แปลงนาที่ลุ่ม แปลงนาที่ดอน แปลงพืชหมุนเวียน สวนป่าผสมผสาน สวนป่าวนเกษตร ปศุสัตว์ฟาร์มปลา ปศุสัตว์เล้าไก่

Design Development : Zoning N

โครงการฟื้นฟูพื้นที่สนามบินทิ้งร้างเพื่อเป็นศูนย์เกษตรยั่งยืน สนามบินเก่าวังยาง จังหวัดอุตรดิตถ์

สัญลักษณ์ 18 17

16

19 20

21 13

15

14 12 11

11 12 13 14 15

ธนาคารปุ๋ยสด ธนาคารฟางข้าว Solar Fram โกดังเก็บผลผลิต โรงเรือนแปรรูป

16 17 18 19 20 21

ที่พักเจ้าหน้าที่และผู้อบรม ร้านอาหารเกษตร โรงครัวธรรมชาติ ลานชุมชน หอสังเกตการณ์ ตลาดผลผลิตเกษตร

Design Development : Zoning N

โครงการฟื้นฟูพื้นที่สนามบินทิ้งร้างเพื่อเป็นศูนย์เกษตรยั่งยืน สนามบินเก่าวังยาง จังหวัดอุตรดิตถ์

22

23

24

26 25

สัญลักษณ์ 22 23 24 25 26

พื้นที่ปกปักษ์ เส้นทางศึกษาการฟื้นฟูป่าเต็งรัง เส้นทางวิจัยงานอนุกรักษ์ป่า อาคารวิจัยพันธุ์พืช โรงเรือนเพาะกล้าไม้ป่า

Design Development : Zoning N

โครงการฟื้นฟูพื้นที่สนามบินทิ้งร้างเพื่อเป็นศูนย์เกษตรยั่งยืน สนามบินเก่าวังยาง จังหวัดอุตรดิตถ์

28

28 29 31

30

31

27

28

28

สัญลักษณ์ 27 28 29 30 31

Eutropic pond Root Wedging Runway Basin Eutropic pond Demonstration Root Wedging Demonstration

Design Development : Circulation System

Circulation System

Main Entrance

Entrance Main Circulation (Road) Sub Circulation (Walkway&Trail)

Design Development : Circulation System

Circulation System

Permaculture Practice

Farmer & Long-term training route

Short-term training route

Livestock route(อุโมงไก่) Community & Recreation

ลูปวิ่งและจักรยาน Forest Reservation

Learning route

Reserach route Runway Reclamation

Learning Route

Design Development : Service & Maintainace

Circulation System

Parking area Service Area Maintainance route

Design Development : Irrigration System

1

4

Irrigation System

1 ทางดักเก็บน�้ำ

2 คลองไส้ไก่

3 ปรับระดับบ่อเก็บน�ำ้

4 ฝายชะลอน�้ำ

5 Eutropic Pond

6 Runway Basin

3

Nutrient Treatment

3 3

2

- Natural water treatment - สวนป่าผสม/วนเกษตร

7 Natural water treatment 7 2

5

Water gate ฝายชะลอน�้ำ Nutrient water (pipe) Irrigation system (channel) Natural water treatment (channel)

Design Development : Planting Root Wedging

Planting

จามจุรี Samanea saman

ตะเคียนทอง Hopea odorata

โพ Ficus religiosa

หูกระจง ตะเคียน Terminalia ivorensis Hopea odorata

หางนกยูง Delonix regia

กันเกรา Fagraea fragrans

Water Natural Treatment

ไม้เสริมแปลงเกษตร

ยางนา Dipterocarpus alatus Roxb

ไทร Ficus benjamina

รัง Shorea siamensis

มะม่วง Mangifera indica

ธูปฤาษี Typha angustifolia

กกจันทบูรณ์ Cyperus corymbosus

หญ้าแฝกพันธุ์ อินโดนีเซีย Chrysopogon zizanioides

หญ้าสตาร์ Cynodon plectostachyus

หญ้าคาลลา หญ้าขน Imperata cylindrica Brachiaria mutica

วนเกษตรและสวนป่า 7 ชั้น

ประดู่ Pterocarpus macrocarpus

สัก Tectona grandis

ไม้ป่าเต็งรังผสม

มะค่า Afzelia xylocarpa

ยางนา Dipterocarpus alatus Roxb

กว้าว Adena coedifolia

กรวยป่า Casearia grewiifolia

ขี้เหล็ก Cassia siamica

คูน Cassia fistula

สัก Tectona grandis

รักน้อย Gluta obovata

สะเดา Azadirachta siamensis

ยอป่า Morinda coreia

1. ประดู่ ยางนา สัก 2. ล�ำไย มะม่วง ขนุน 3. มะนาว มะละกอ กล้วย 4. ผักสวนครัว 5. ขิง ข่า กระชาย 6. ผักบุ้ง กระเฉด 7. ต�ำลึง มะระ บวบ กล้วย Musa sapientum Linn

ทุเรียน Durio zibethinus Murray

มะละกอ Carica papaya

Design Development : Detail Zoning

1 2 3 4

Design Development : Permaculture Practice

Detail 1 : Permaculture Practice

1

Permaculture Practice

Design Development : Permaculture Practice

สวนป่าผสมผสาน

ปศุสัตว์ไก่

นาที่ดอน

นาที่ลุ่ม

พืชหมุนเวียน

ปศุสัตว์ปลา

วนเกษตร

Design Development : Permaculture Practice

สวนป่าผสมผสาน

ปศุสัตว์ไก่

พืชหมุนเวียน

พืชหมุนเวียน

นาที่ดอน

ปศุสัตว์ปลา

วนเกษตร

Design Development : Permaculture Practice

เกษตรกรประหยัดน�้ำได้มากถึง

30% - 50%

ใช้น�้ำเพียง 613 ลบ.ม./ไร่

จาก 1,245 ลบ.ม./ไร่ การใช้น�้ำของเกษตรกร ความสัมพันธ์ของกิจกรรมเกษตร กิจกรรมมการเกษตรในแต่ละฤดูกาล

Design Development : Permaculture Practice

ผลผลิตการเกษตร ข้าวนาปี นาปรัง ผักสวนครัว นาปี

นาปี พืชตระกูลถั่ว สวนป่าไม้ผักตามฤดูกาล สวนป่าไม้ผลตามฤดูกาล

JAN

FEB

MAR

APR

MAY

JUN

JUL

AUG

SEP

OCT

NOV

DEC

Design Development : Permaculture Practice

Circulation

Main Circulation (Road)

Sub Circulation (Walkway&Trail) Permaculture Practice

Farmer & Long-term training route

Short-term training route

Livestock route(อุโมงไก่) Community & Recreation

ลูปวิ่งและจักรยาน

วัสดุทางเดิน

ไผ่รวก

กลุ่มไม้วนเกษตร

ไผ่ขัดแตะ

กลุ่มไม้วนเกษตร

อิฐฟางข้าว

วัสดุอาคาร

ไผ่รวก

ฟางข้าวอัดก้อน

Design Development : Permaculture Practice

Water gate ฝายชะลอน�้ำ Nutrient water (pipe) Irrigation system (channel) Natural water treatment (channel)

Natural water treatment

Eutropic Pond Nutrient Treatment

- Natural water treatment - สวนป่าผสม/วนเกษตร

คลองไส้ไก่

Runway Basin

ฝายชะลอน�้ำ

ปรับระดับบ่อเก็บน�ำ้

ทางดักเก็บน�้ำ

Design Development : Permaculture Practice

Phase 1 l Year 0-5 ปลูกปอเทือง/ถั่ว ฟื้นฟูดิน

ปรับปรุงทางน�้ำเดิม ในพื้นที่

ท�ำคลองไส้ไก่เพื่อการ ส่งน�้ำในพื้นที่

Design Development : Permaculture Practice

Phase 2 l Year 5-15 แปลงพืชหมุนเวียน

คลองไส้ไก่เพื่อการส่ง น�้ำในพื้นที่

Design Development : Permaculture Practice

Phase 2 l Year 5-15 นาที่ดอน

คลองไส้ไก่เพื่อการส่ง น�้ำในพื้นที่

Design Development : Community & Recreation

2

Community & Recreation

Design Development : Community & Recreation ปศุสัตว์ฟาร์มปลา

ร้านอาหาร โรงครัวธรรมชาติ

กลุ่มอาคารพัก

ลานชุมชน

Design Development : Community & Recreation วัสดุทางเดิน Circulation

Main Circulation (Road)

Sub Circulation (Walkway&Trail) Permaculture Practice

Farmer & Long-term training route

Short-term training route

Livestock route(อุโมงไก่)

ไผ่รวก

กลุ่มไม้วนเกษตร

ไผ่ขัดแตะ

กลุ่มไม้วนเกษตร

อิฐฟางข้าว

วัสดุอาคาร

ไผ่รวก

ฟางข้าวอัดก้อน

Design Development : Community & Recreation

Nutrient water (pipe) Irrigation system (channel) ปรับระดับบ่อเก็บน�ำ้

คลองไส้ไก่

ปรับระดับบ่อเก็บน�ำ้

คลองไส้ไก่

Runway Basin

Design Development : Community & Recreation

Design Development : Community & Recreation ผลผลิตการเกษตร

ข้าวนาปี นาปรัง ผักสวนครัว นาปี นาปี พืชตระกูลถั่ว สวนป่าไม้ผักตามฤดูกาล สวนป่าไม้ผลตามฤดูกาล

JAN

FEB

MAR

APR

MAY

JUN

JUL

AUG

SEP

OCT

NOV

DEC

Design Development : Runway Reclamation

Detail 3 : Runway Reclamation

3

Community & Recreation

Design Development : Runway Reclamation in

Bas

on

ai e r ec

R & nity a u mm are o C iple lt Mu

a

on mti

lam c e y R nd a w o Run pic p ro Eut

a

on i t m

am l c e

y R ing a w g Run ed t Roo

W

on i t m

a

a

on mti

wa n u R n i Bas

yR

am ecl

am ecl

R y a ging w n Ru ed t Roo

W

g

stin i x E

g

E

in t s i x

ay w n Ru ay w Run

t u o lay t u o lay

Design Development : Runway Reclamation

emRoad) t s sy n (

n ulatio o i t la Circ ce

u ain racti c r i C M re P ute

ltu ng ro u c ma walki route r e P ing bik

n o i t a

Irrig

sy

m ste

e ) gat l) r te น�้ำ (pipe nnel) anne a W ชะลอ ater (cha t (ch n ฝาย ient wystem atme e s tr Nu tion ter tr a a Irrig ral w tu Na

g

E

in t s i x

ay w Run

t u o lay

Design Development : Runway Reclamation a

ecl

R ay w Run

tion

m ma

in

Bas

m

ay w Run n i Bas

ลานชุมชน

รันเวย์

Basin

la Rec

เกษตรกรรม

on

ti am

วนเกษตร

Basin

รันเวย์

Basin

พื้นที่ป่า

on i t m

ma

a ecl R ay ond w n Ru pic p ro Eut

on i t m

a

am l c e y R nd a w o Run pic p ro Eut

สวนป่าผสม

Eutrophic pond

รันเวย์

พื้นที่ป่า

g

stin i x E

วนเกษตร

Eutrophic pond

รันเวย์

ay w n Ru

Eutrophic pond

t u o lay

พื้นที่ป่า

Design Development : Runway Reclamation N P K • แหล่งน�้ำได้รับสารอาหาร NPK ,ตะกอน จากการเกษตรกรรม อุตสาหกรรมมาก เกินไป ex. ปุ๋ย ผงซักฟอก น�้ำเสีย ฯลฯ

N

P

K

• เกิดวัชพืชและและสาหร่ายใต้น�้ำเนื่องจาก มีสารอาหารฟอสฟอรัสมากเกินไป เกิด ปรากฏการณ์ Algae boom

• เมื่อสาหร่ายตาย จุลินทรีย์ในน�้ำใช้ ออกซิเจนในน�้ำย่อยสลายในช่วงฤดูใบไม้ ร่วงหรือช่วงฤดูแล้ง

• แหล่งน�้ำขาดออกซิเจน สิ่งมีชีวิตตาย เนื่องจากการออกซิเจนไม่เพียงพอในการ ด�ำรงชีวิต

• การย่อยสลายของจุลินทรีย์ท�ำให้เกิด ตะกอนที่มีสารอาหารอุดมสมบูรณ์ตก ตะกอนสู่ด้านล่าง

• ตะกอนสะสมและก่อตัวมากขึ้น สามารถ เก็บและน�้ำไปใช้เป็นปุ๋ยส�ำหรับพื้นที่เกษตร ในโครงการต่อได้

Design Development : Runway Reclamation

20 m

- Asphalt 0.20 ม.

- กรวดหิน 0.11 ม.

- CTB Concrete 0.72 ม.

- ทรายบดอัด 1.50 ม.

- ดินบดอัด 1.50 ม.

20 m

20 m

Root Expandsion Layout

Type1

Runway Dimension

Type2

Wedging Unit Study

Section Runway Existing & Planting hole detail

Type3

Type4

Design Development : Runway Reclamation

สภาพรันเวย์ที่ถูกทิ้งร้าง

• year 0 - ปลูกกล้าไม้รากแข็งแรงก่อนฤดูฝน - คอนกรีตที่เหลือน�ำไปใช้ก่อสร้าง

• year 5 - ต้นไม้ยืนตัวได้ เริ่มแกล้งรากโดย เทคนิคต่างๆ

• year 10 - ชั้นคอนกรีตร้าว สามารถรื้อถอน และฟื้นฟูสภาพหน้าดินได้

• year 20 - ผืนป่าสามารถฟื้นฟูตัวเองได้กลับ มาเป็นดั่งเดิม

Design Development : Forest Reservation

4

Forest Reservation

Design Development : Forest Reservation

เส้นอนุรักษ์วิจัยทรัพยากรป่าไม้

เส้นทางปศุสัตว์วัว

เส้นทางเรียนรู้การฟื้นฟูทรัพยากรป่า

Design Development : Forest Reservation

เส้นทางปศุสัตว์วัว

เส้นอนุรักษ์วิจัยทรัพยากรป่าไม้

Design Development : Forest Reservation

เส้นทางปศุสัตว์วัว

Design Development : Forest Reservation

จุดสูงสุดของพื้นที่เป็นจุดปล่อยมูลสัตว์ เมื่อเกิด การช�ำระจากน�้ำฝนจะช่วยส่งสารอาหารลงมาสู่ พื้นที่เกษตรกรรมด้านล่างโรคงการได้

พื้นที่เกษตรกรรมและการด�ำเนินการต่างๆได้รับ สารอาหารจากมูลสัตว์ได้อย่างเหมาะสม

จุดปล่อยวัวชาวบ้านเพื่อการกินอาหาร หญ้า หรือวัชพืชในป่าตามเส้นทางที่ก�ำหนดไว้

Design Development : Forest Reservation

1.6 KM

Design Development : Forest Reservation

0.5 KM

T H A N K

Y O U