Lata lecą... Wytwórnia pasz

AUTOR : Adrianna Żabińska

Budowa Wytwórni pasz w Koczale rozpoczęła się jeszcze w ubiegłym tysiącleciu: błękitne ściany zostały wzniesione przez PGR w latach 1987–1988. Sama budowa trwała blisko pięć lat. Budynek został oddany do użytkowania między 1991 a 1992 rokiem. Pierwszym właścicielem Wytwórni był PGR, następnie, w 1994 roku, została przejęta przez Poldanor. Jednak mieszalnia sama w sobie ruszyła odrobinę później. W przeciągu dwóch lat uruchomiono przyjęcie zboża, a jeszcze rok później wymieniono automatykę (wymieniono całą instalację, zainstalowano komputery i programy sterujące produkcją).

Jak było?

Na początku funkcjonowała jeszcze „stara mieszalnia” (teraz znajdują się tam magazyny). Gdy już udało nam się ruszyć z produkcją, produkowaliśmy tylko kilka ton dziennie. Zapotrzebowanie na paszę było bardzo małe: zaopatrywaliśmy tylko fermy Koczała i Płaszczyca. Kiedy niczego nie produkowaliśmy, przerabialiśmy to, co uważaliśmy za konieczne do poprawy (a przeróbek mechanicznych było wiele).

PRODUKOWALIŚMY ZNACZNIE MNIEJ MIESZANEK:

1. Pasza dla macior karmiących 2. Pasza dla macior niekarmiących 3. Pasza dla prosiąt 4. Pasza dla warchlaków 5. Pasza dla tuczników

Nie było premixów: wszystkie dodatki trzymaliśmy w workach, następnie odmierzaliśmy odpowiednie ilości, wsypywaliśmy do pojemników i mieszaliśmy w betoniarce, a gotowy mix dostarczaliśmy na Niebieską. Sama produkcja trwała trzy godziny dziennie. Działaliśmy z wydajnością 15–20 ton na godzinę.

W tamtych czasach pracowaliśmy na dwóch małych granulatorach. Gdy oba działały razem, mogły pracować z wydajnością 15 ton na godzinę, co oznaczało, że mogliśmy zrobić zapas paszy na cały tydzień w dwa dni i zatrzymać produkcję na resztę tygodnia.

Po drodze mieliśmy dość duży remont – moderni-

zację mieszalni: wymieniliśmy dwa małe granulatory na jeden duży, który był wydajniejszy, a także wszystkie urządzenia połączone. Zdecydowaliśmy się na to, gdyż wydajność granulatorów była po prostu za mała, a jakość granulatu kiepska: technologia nie pozwalała nam na dodawanie pary (zamiast tego dodawaliśmy wodę).

Stopniowo zapotrzebowanie na paszę zwiększało się, aż doszło do obecnego poziomu – 3200 ton na tydzień.

Z czasem zaczęliśmy odstawiać gotowe premixy (premix to np. lizyna czy metionina – związki organiczne, które pokrywają zapotrzebowanie na aminokwasy).

1. Na początku przyjmujemy surowce: zboża, soję, wysłodki, mleko w proszku, sól, fosforan, kredę, olej, tłuszcz drobiowy). 2. Naważamy składniki według receptury, którą wcześniej należy wprowadzić do komputera wagowego. Na Wytwórni mamy cztery wagi: › waga główna (duża) – waży zboża i inne dodatki, których wykorzystujemy duże ilości; › waga „druga” – waży sól, fosforan i kredę (minerały); › waga „trzecia” – waży fosforan, soję i lizynę – ta waga uruchamiana jest przy recepturach, gdzie wykorzystujemy mało soi (np. Gesta) lub dużo lizyny i fosforanu (Koncentraty); › waga mikro – śladowe ilości. 3. Po zważeniu zaczynami mielić (mielimy tylko materiały, które wychodzą z głównej wagi - zboża). 4. Po zmieleniu wsypuje się proszek do mieszałki głównej – ze wszystkich wag, dodaje tłuszcz lub olej. Całość mieszamy przez trzy minuty. Jeżeli chcemy uzyskać paszę granulowaną, wypuszczamy mieszankę do zbiornika buforowego. Gdy uzyskamy w nim pewien zapas, uruchamiamy linię granulatora i po zadaniu odpowiednich parametrów dla konkretnej mieszanki – uruchamiamy granulator. Pasza do granulatora podawana jest przez ślimak dozujący z zadaną prędkością: wpada do kondycjonera, gdzie dodawana jest para. 5. Pasza nasycona parą wlatuje do granulatora. Z granulatora wsypywana jest do chłodnicy, a po schłodzeniu trafia do zbiorników ekspedycyjnych, skąd trafia na samochód. 6. Jeżeli produkujemy paszę niegranulową (na przykład koncentraty Finish1, Finish2, Finish3, Finish4 i Suckling Piglet), pasza trafia prosto do zbiorników ekspedycyjnych (z pominięciem układu granulatora).

Produkcja paszy – czyli przepis na paszę

Jak to jest u nas teraz…

Obecnie produkujemy 16 mieszanek paszowych: • dla macior karmiących – Lakta • dla macior niekarmiących – Gesta • dla prosiąt – Suckling piglet • dla warchlaków – Wenares1, Weaners2, Weaners3, Weaners4 • dla tuczników – Finish1, Finish2 • dla loszek – Plant1, Plant2 • dla ferm tuczu z karmieniem na mokro – Finish1 Concentrate, Finish2 Concentrate, Finish3 Concentrate, Finish4 Concentrate • dla knurów – Boar.

Na Wytwórni możemy zmagazynować ok. 800 ton gotowej paszy (12 silosów po 55 ton i 4 silosy po 35 ton). Dodatkowo wykorzystujemy samochody jako magazyny i (jeżeli jest taka potrzeba) pasza przechowywana jest w zbiornikach na zboże. Jednak przy obecnej produkcji i zapotrzebowaniu, nie udało nam się ani razu zapełnić wszystkich zbiorników.

Obecna produkcja to blisko 3000 ton na tydzień. Produkujemy 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.

Z uwagi na fakt, że produkujemy różne mieszanki, musimy od czasu do czasu (a nawet często) zmieniać recepturę i przezbrajać maszyny (20 minut). By rozpocząć produkcję kolejnej partii, musimy skończyć poprzednią i wyczyścić linę z pozostałości poprzedniej paszy. Trzeba też na nowo rozpędzić granulator (20 minut). Czasami od zakończenia jednej partii produkcyjnej do pierwszych granulek kolejnej paszy może więc minąć 45–60 minut.

W ciągu jednej godziny produkujemy 20 ton paszy. Bywa, że w sytuacji alarmowej, gdy dostajemy telefon z fermy, iż potrzebna jest pasza na teraz, a niestety nie mamy jej na stanie, musimy zatrzymać produkcję, która odbywa się w tym momencie (60 min. = 20 ton), wyprodukować brakującą paszę i wrócić do paszy, którą produkowaliśmy przed telefonem (kolejne 60 minut = 20 ton). Jak widać, jedno zamówienie „na już” może kosztować nas 40 ton straty produkcji w ciągu dnia. Wszystkie utracone w ten sposób tony musimy kupić z zewnątrz, a to oznaczna dodatkowy koszt.

Recepturę zmieniamy mniej więcej 3–4 razy w ciągu 24 godzin (jeżeli nie pojawią się żadne dodatkowe telefony).

Partie produkcyjne wahają się między 40, 60, 80 a 100 ton. W weekendy możemy produkować duże partie – 580 ton.