Natuurlijk
Introductie
Eind van het jaar blikt iedereen terug op eerder gemaakte plannen en behaalde doelen. Dat doen we ook door middel van dit jaarboekje.
We verstuurde de Performance Community inzichtsbrief maandelijks naar onze community. Voor 2022 hebben wij ‘Natuurlijk’ als centraal thema gekozen. Natuurlijk: dichtbij jezelf blijven. Jouw natuurlijke aard, die als vanzelfsprekend is, of zou moeten zijn. En tegelijkertijd onderdeel uitmakend van een groter geheel, waarin we allemaal bijdragen aan een leefbare wereld. Jezelf zijn, samen. Natuurlijk toch!
De highlights, die we gekoppeld hebben aan onze inzichtsbrieven, waren:
• Begin dit jaar hadden we de storm Corrie in Nederland, een overstroming in Duitsland en zelfs een overstroming in Brazilië. We krijgen te maken met de ene na de andere natuurlijke kracht (#2);
• Grondstoffen worden steeds belangrijker waardoor er in de wereld steeds meer strijd is omtrent de beschikbaarheid (#4);
• Ons geld wordt in rap tempo minder waard door de sterk stijgende prijzen. Loonsverhoging zou de inflatie alleen maar sterker maken. Maar door de krappe arbeidsmarkt wordt een goed salaris wel een belangrijk onderhandelingspunt (#6);
• De Nederlandse politiek heeft een traditie hoog te houden: te laat komen met belangrijke beslissingen. Niet handig, niet verstandig, vaak schadelijk. Besluiten nemen is een wezenlijk onderdeel van de taak van iedere leidinggevende in een bedrijf of instelling (#7);
• Er ontstaan overal complexe problemen, die men niet als individu kan oplossen. Dus men moet het gezamenlijk doen (#10).
Veel lees- & inspiratieplezier!
Uitdagende groet, Frans & Pepijn www.performancecollege.com
2
Inhoudsopgave
#1 Welke “natuurlijke” doelen ga je stellen? (januari) pag 04
#2 Wat is jouw natuurlijke kracht? (februari) pag 05
#3 Waar ligt jouw natuurlijke grens? (maart) pag 06
#4 Wat zijn jouw natuurlijke grondstoffen? (april) pag 08
#5 Wat zijn de kenmerken van natuurlijk leiderschap? (mei) pag 09
#6 Wat is een natuurlijk goed salaris? (juni) pag 10
#7 Wat is een natuurlijke beslissing? (juli) pag 11
De maand augustus overgeslagen vanwege vakantie
#8 Smoesjes? Natuurlijk! (september) pag 12
#9 Hebben krachtige natuurlijke ingeprente waarden pragmatische voordelen? (oktober) pag 13
#10 Hoe pas je Flock Intelligence op een natuurlijke wijze toe? (november) pag 14
#11 Mysteries horen er natuurlijk bij! (december) pag 15
3
Welke “natuurlijke” doelen ga je stellen?
Natuurlijk heb jij ook weer mooie voornemens gesteld voor het nieuwe jaar. Natuurlijk heb jij daarbij nuttige doelen geformuleerd.
Het nut van doelen
1. Je maakt vage voornemens een stuk concreter. ‘Ik moet meer op social media gaan doen’ wordt: ‘Ik ga deze maand een LinkedIn-training volgen’;
2. Wanneer je een gewenst resultaat voor ogen hebt, kun je betere keuzes maken in je tijdsbesteding;
3. Je kunt bepalen of de dingen die je doet echt zinvol zijn en energie opleveren. ‘Ik blus alleen maar brandjes, maar kan hier niet mijn ambitie kwijt.’;
4. Een doel stimuleert je talent door bestaande kennis en ervaring te gebruiken en nieuwe werkwijzen te ontwikkelen;
5. Wanneer je een duidelijk doel voor ogen hebt, heb je meer doorzettingsvermogen als het een keer tegenzit;
6. Je zegt makkelijker ‘nee’ tegen minder belangrijke activiteiten;
7. Je bent voor jezelf en voor anderen aanspreekbaar, je creëert daarmee dus een extra geheugen: ‘Hé, zou jij niet…?’;
8. Je verbetert je eigen geloofwaardigheid, doordat jij doet wat jij zegt dat je doet. Welke “natuurlijke” doelen ga je stellen?
Tips uit één van onze bouwstenen Uit de bouwsteen “Doelen en doelstellingen formuleren” : Het enige doel van een organisatie is het creëren van een klant. De beste manier om de aandeelhouderswaarde te verhogen is het leveren van waarde aan de klant (Peter Drucker).
Stelling / Wisecrack / Oneliner
Het enige doel van het leven, is om je doel in het leven te vinden.
4
#1
#2 Wat is jouw natuurlijke kracht?
Vorige week hadden we de storm Corrie in Nederland, een overstroming in Duitsland en zelfs een overstroming in Brazilië. We krijgen te maken met de ene na de andere natuurlijke kracht.
Wat is jouw natuurlijke kracht?
Managementgoeroe David Maister onderscheidt drie typen professionals: de verliezer, de dobberaar en de dynamo. De dynamo heeft vooral succes door de juiste mentale instelling. Passie en zelfdiscipline zijn betere voorspellers om een dynamo te kunnen worden en blijven dan bijvoorbeeld intelligentie. De dynamo heeft de volgende ‘natuurlijke krachten’:
• Plezier;
• Energie;
• Passie;
• Doorzettingsvermogen;
• Daadkracht en slagkracht;
• Steeds bereid om iets nieuws te leren;
• Voortdurend bezig met zelfverbetering (in de vorm van een persoonlijk ontwikkelplan);
• Routinewerkzaamheden worden afgestoten om tijd vrij te maken voor nieuwe projecten, waarbij je iets moet leren;
• Moeilijke of spannende projecten zijn een uitdaging;
• Toonbeeld van echt succes;
• Heeft een carrière en geen baan.
Tips uit één van onze bouwstenen
Uit de bouwsteen “Inzicht in uzelf en anderen”: Mensen moeten zich veilig voelen om eerlijk te kunnen zijn over zichzelf en tegenover anderen. Pas dan kunnen we ieders kracht gebruiken en mensen ervan weerhouden dingen te doen waarvan ze niet echt verstand hebben of die ze niet willen doen (Jos de Blok)
Stelling / Wisecrack / Oneliner
Wat je ook doet of droomt dat je kunt doen, begin ermee. Vrijmoedigheid heeft iets geniaals, iets krachtigs en iets magisch (Goethe).
5
#3 Waar ligt jouw natuurlijke grens?
Waar ligt jouw natuurlijke grens?
Voor het stellen van je natuurlijke grens, heb je waarden nodig. Een waarde geeft uitdrukking aan de manier van denken: wat vinden wij belangrijk? Wat zijn de morele kaders waarbinnen wij onze doelen willen bereiken?
Kenmerken van waarden:
• Authentiek: geven uitdrukking aan een geloof, een innerlijke overtuiging;
• Expliciet: stellig, zonder voorbehouden;
• Aanwezig: het gaat er niet om welke waarden we zouden moeten aanhangen, het gaat erom wat wij hier en nu vinden.
Principes vormen de gedragsmatige vertaling van deze waarden en hebben betrekking op dezelfde aspecten. Essentieel is dat het gewenste gedrag voor iedereen geldt en dat men elkaar onderling op de leidende principes aanspreekt. Een goede manier om achter de principes van individuen en organisaties te komen is hen onder druk te zetten en als het ware te ‘straffen’ voor het vasthouden aan hun principes. Bijvoorbeeld:
• Het vasthouden aan het principe ‘alles in een keer goed doen’ betekent dat de mailing een week later de deur uit gaat of dat nachtrust moet worden ingeleverd;
• ‘Mensen aanspreken op hun sterke punten’ heeft tot gevolg dat verworven posities ter discussie komen te staan of mensen de organisatie moeten verlaten;
• ‘Maatwerk leveren’ houdt in dat een logistiek systeem op z’n kop gezet moet worden of dat de winstgevendheid daalt.
Duidelijk is dat met het vaststellen en naleven van de leidende principes bepaalde ‘strategieën’ naar boven komen: wat zijn de uiterlijke kenmerken van de wijze waarop wij ons willen manifesteren naar onze stakeholders?
Kenmerken van principes:
• Algemeen geldend: onafhankelijk van rang, stand, geslacht of verantwoordelijkheid, iedereen binnen een organisatie heeft zich ernaar te gedragen;
• Observeerbaar: een principe geeft uitdrukking aan iets wat je iemand kunt zien doen. Naleving en schending zijn te constateren;
• Pertinent geformuleerd: laat geen twijfel over waar het precies om gaat, niet Multiinterpretabel.
6
Om antwoord te geven op de vraag ‘waar ligt jouw natuurlijke grens?’ helpen onderstaande vragen:
• Welke waarden vind jij zelf belangrijk?
• Welke waarden vindt jullie organisatie belangrijk?
• Hoe vertaalt men die waarden naar concreet gedrag?
• Zijn deze waarden gekoppeld aan je eigen / jullie strategie?
• Hoe ondersteunen de gekozen waarden je eigen plannen?
• Hoe vertaal jij de waarden naar voorbeeldgedrag?
• Hoe zichtbaar heb jij je eigen waarden en / of de waarden van jullie organisatie gemaakt?
• Waar trek jij de grens van wel of niet toestaan van bepaalde gedragingen t.o.v. deze waarden?
• Hoe reken jij je medewerkers hierop af?
• Wanneer verlaat jij de organisatie / neem jij afscheid van de klant bij het ‘zondigen’ tegen jouw / jullie waarden?
Tips uit één van onze bouwstenen
Uit de bouwsteen “Managen van de acculturatie”: Sterke culturen worden altijd als zodanig opgevat op basis van artefacten omdat die het zichtbaarst zijn, maar de onderliggende waarden en aannamen doen veel meer ter zake (Adam Grant)
Stelling / Wisecrack / Oneliner
Ken je waarde, laat je waarderen, waardeer een ander en laat gaan wat je niet waarderen kan.
7
#4 Wat zijn jouw natuurlijke grondstoffen?
Wat zijn jouw natuurlijke grondstoffen?
Grondstoffen worden steeds belangrijker waardoor er in de wereld steeds meer strijd is omtrent de beschikbaarheid. Heb jij de juiste grondstoffen om je werk goed te kunnen doen?
In eigentijdse organisaties zijn er de volgende ‘natuurlijke grondstoffen’ beschikbaar:
• Weinig management: van deze ‘grondstof’ heb je al gauw te veel…
• Toepassen van ‘ketendenken’: samen weet je meer;
• Beïnvloeding van de prestaties van de organisatie primair via de teams;
• Teambeloning;
• Bottom-up leiderschap: benutten van ieders toevoegende waarden;
• Beschikbaarheid van transparante (management)informatie;
• Een stevige mate van procesgeoriënteerdheid bij een ieder: samenwerken vergt afspraken maken met elkaar waar ieder zich ook aan houdt;
• Continue scholing en ontwikkeling op vakinhoudelijke en generieke competenties;
• Voldoende taakautonomie (regelcapaciteit) voor elk team;
• Voldoende generalisten;
• Voldoende specialisten;
• Toepassing van dubbelslag leren: probleem – principe – oplossing.
Tips uit één van onze bouwstenen
Uit de bouwsteen “Ontwerpen en organiseren”: Nieuwe kennis is de meest waardevolle grondstof op aarde. Hoe meer waarheid we hebben om mee te werken, hoe rijker we worden (Kurt Vonnegut).
Stelling / Wisecrack / Oneliner
Kennis is de enige grondstof die toeneemt bij uitputtend gebruik (Alexander Rinnooy Kan)
8
Wat zijn de kenmerken van natuurlijk leiderschap?
Natuurlijk leiderschap balanceert tussen kwetsbaarheid en kracht. Natuurlijk leiderschap is een mooi streven, maar de praktijk is weerbarstig. Kijk maar eens hoe men reageert op het aanwezig zijn van ongewenste gedrag in diverse organisaties. Velen van ons schermen zich af van hun eigen natuur en zijn dan schijnbaar krachtig.
Een aantal mooie kenmerken van Natuurlijk leiderschap:
• Toelaten van de eigen natuur: je mogelijke angst om dit te doen, blokkeert je eigen levensenergie en je vrije gedachtegang;
• Zelfkennis op eigen unieke kwaliteiten: de kracht van een leidinggevende ligt in zijn natuur besloten, zijn natuurlijke bronnen zoals talenten en drijfveren;
• Visie hebben: een leider dient een inspirerende visie te hebben die als richtsnoer voor het gedrag van de organisatie werkt;
• Veiligheid creëren: een leider dient er veel aan te doen dat er in een bedrijf naast fysieke veiligheid ook psychologische veiligheid ontstaat;
• Vertrouwen geven: geef anderen de ruimte om hun talenten optimaal in te zetten;
• Verbinding regelen: mensen willen vooral in gezamenlijkheid mooie dingen doen en iets bereiken of realiseren.
Tips uit één van onze bouwstenen
Uit de bouwsteen “Flock Leadership”: Leadership is the capacity to translate vision into reality (Warren Bennis).
Stelling / Wisecrack / Oneliner
True
9
leaders don’t create followers. They create more leaders! (Mahatma Gandhi).
#5
Wat zijn de kenmerken van natuurlijk leiderschap?
#6 Wat is een natuurlijk goed salaris?
Wat is een natuurlijk goed salaris?
Ons geld wordt in rap tempo minder waard door de sterk stijgende prijzen. Loonsverhoging zou de inflatie alleen maar sterker maken. Maar door de krappe arbeidsmarkt wordt een goed salaris wel een belangrijk onderhandelingspunt.
Een goed salaris wordt natuurlijk bepaald door:
• de toevoegende waarde die een medewerker heeft voor de organisatie;
• de toevoegende waarde (lees: ‘purpose’) die de organisatie heeft voor de medewerker;
• het vertrouwen en de vrijheid die een organisatie aan de medewerker geeft;
• de verantwoordelijkheid die bij de flexibele rol(len), die de medewerker wenst, hoort;
• de openhartige waardering die men voor elkaar heeft;
• de evenwichtige balans die in een team hoort te zijn.
Een goed salaris wordt natuurlijk NIET bepaald door:
• functieschalen en bijbehorende strakke procedures;
• bonussen en overige financiële emolumenten;
• statussymbolen;
• managers.
Tips uit één van onze bouwstenen
Uit de bouwsteen “Financieel Management”: You can employ men and hire hands to work for you, but you will have to win their hearts to have them work with you (William Boetcker).
Stelling
/ Wisecrack / Oneliner
Je bent onbetaalbaar, daarom verhogen we je salaris maar niet meer.
10
#7 Wat is een natuurlijke beslissing?
Wat is een natuurlijke beslissing?
De Nederlandse politiek heeft een traditie hoog te houden: te laat komen met belangrijke beslissingen. Niet handig, niet verstandig, vaak schadelijk. Besluiten nemen is een wezenlijk onderdeel van de taak van iedere leidinggevende in een bedrijf of instelling. Hoe neem je een natuurlijke beslissing?
• Leer onderscheid te maken tussen persoonlijke beslissingen en beslissingen in het belang van de organisatie;
• Neem zo min mogelijk beslissingen onder tijdsdruk. Door vooruit te denken en goed te plannen moet het mogelijk zijn meer rust en evenwicht in de besluiten te brengen;
• Sta erop dat je medewerkers de besluiten die zij zelf kunnen nemen niet doorschuiven. Nodig hen uit om mee te denken bij het oplossen van problemen;
• Maak gebruik van elkaars expertise, waarbij het gezamenlijke doel de richting is;
• Zoek voortdurend naar kansen en mogelijkheden;
• Vermijd ‘politieke spelletjes’;
• Besteed aandacht een persoonlijke belemmeringen, voorkeuren, ‘blinde vlekken’ en niet gefundeerde veronderstellingen. Neem de werkelijkheid als basis;
• Kies niet direct voor de meest voor de hand liggende oplossing;
• Maak gebruik van een aantal technieken om verschillende alternatieven tegen elkaar af te zetten.
Tips uit één van onze bouwstenen
Uit de bouwsteen “Participerende besluitvorming”: Overal waar je een succesvolle zaak ziet, heeft iemand ooit een moedige beslissing genomen (Peter Drucker).
Stelling / Wisecrack / Oneliner
Ik meet mijn succes af aan de mate waarin ik zelf geen beslissingen meer hoef te nemen (Ricardo Semler)
11
#8 Smoesjes? Natuurlijk!
Smoesjes? Natuurlijk!
Na de vakantie heb je natuurlijk volop nieuwe ideeën en energie. Een week later natuurlijk allerlei smoesjes. Wat zijn goed klinkende ‘smoesjes’ die we gebruiken om een ander niet aan te spreken op zijn gedrag:
• Ik heb er geen tijd voor;
• Het heeft geen zin, ze staan er toch niet voor open;
• Het zit in zijn karakter, hij verandert toch niet;
• Ik wil de relatie niet beschadigen;
• De privésituatie laat het nu even niet toe;
• Het team is al zo druk / overbelast;
• Zij gaat toch over een paar jaar met pensioen;
• Het contract loopt bijna af;
• Dit is niet het goede moment;
• Het is niet mijn rol / verantwoordelijkheid;
• Dat moet de voorzitter / leidinggevende maar doen;
• Wie ben ik om hem te corrigeren? Ik doe zelf ook weleens iets waarvan ik weet dat het niet klopt.
Tips uit één van onze bouwstenen Uit de bouwsteen “Verandermanagement”: If it is important to you, you will find a way. If not you’ll find an excuse (Ryan Blair).
Stelling / Wisecrack / Oneliner
Heeft jouw wekker ook een smoesfunctie? (Loesje)
12
Waarden
Pragmatische effecten van waarden:
• Consistente waarden zullen juist die mensen aantrekken die echt voor het bedrijf willen werken en door gedeelde waarden ontstaat het vertrouwen dat noodzakelijk is voor flexibiliteit en effectiviteit;
• Door gemeenschappelijke waarden gecreëerd vertrouwen wordt een efficiënt uitbesteden van taken mogelijk, zodat de mensen onafhankelijk van elkaar aan gemeenschappelijke doelstellingen kunnen werken;
• Als mensen waarden kunnen realiseren waar ze in geloven, werken ze harder. Dit stimuleert de persoonlijke motivatie en de productiviteit van de onderneming;
• Mensen die dezelfde waarden delen helpen elkaar, dit leidt tot teamwerk en toegevoegde waarde door gezamenlijk gevonden oplossingen;
• Creatieve mensen kunnen zelfstandig efficiënt aan gemeenschappelijke doelstellingen werken, binnen het lange tijdsperspectief dat noodzakelijk is om vernieuwingen te doen slagen;
• Gemeenschappelijke waarden creëren een groepsidentiteit en verbeteren het moreel, nauwkeurige controle wordt dan overbodig;
• Organisaties met een goed moreel vertonen samenhang, daarbinnen werken mensen bij korte vlagen intensief samen om kritieke problemen op te lossen en worden groepsgeheimen bewaard;
• Men ken erop vertrouwen dat mensen aan de periferie van de organisatie hun intuïtie gebruiken om unieke problemen op te lossen op een manier die bij de doelstellingen van de organisatie past;
• Mensen die zich door bepaalde waarden laten leiden zoeken bewust nieuwe mogelijkheden om die waarden te realiseren en ze verspillen geen tijd aan bezigheden die met die waarden in strijd zijn;
• Gemeenschappelijke waarden minimaliseren irritaties en gekibbel en verminderen interne wrijvingen en de tijd die nodig is om ruzies bij te leggen.
Tips uit één van onze bouwstenen
Uit de bouwsteen “Controleren van het functioneren van de organisatie”: The primary task of leadership is to communicate the vision and the values of an organization. Second, leaders must win support for the vision and the values they articulate. And third, leaders have to reinforce the vision and the values (Frederick Smith)
Stelling / Wisecrack / Oneliner
Als je je waarden gebruikt als kompas, kom je nooit op een plek waar je niet wilt zijn.
13
#9
Hebben krachtige natuurlijke ingeprente waarden pragmatische voordelen?
#10 Hoe pas je Flock Intelligence op een natuurlijke wijze toe?
Er ontstaan overal complexe problemen, die men niet als individu kan oplossen. Dus men moet het gezamenlijk doen.
Flock Intelligence
Hoe pas je Flock Intelligence op een natuurlijke wijze toe?
• Formuleer allereerst een duidelijk doel / gewenst resultaat waarmee de Flock aan de slag mag; doe dit volgens AMORE: Ambitieus, Motiverend, Onderscheidend, Relevant, Echt;
• Check of je voor dit vraagstuk de juiste experts met de juiste competenties bij elkaar hebt gezet; maximaal 6 personen waaronder de ‘probleemeigenaar’;
• Bepaal met dit team wie voor nu de Flock Leader wordt. Dit is die expert die voor het oplossen van het vraagstuk een start kan maken met het aanreiken van zijn of haar benodigde eerste ‘stappen’;
• Vanuit het team pakt vervolgens een volgende expert deze stappen op om die met zijn of haar expertise aan te vullen waarbij er ook ‘buiten de lijntjes gekleurd wordt’;
• Vervolgens de volgende expert totdat ieder zijn of haar aanvulling heeft aangereikt; telkens is de aangereikte aanpak een aanvulling op de vorige aanpak;
• De totale oplossing wordt in verschillende stapjes opgeknipt en verdeeld onder de aanwezige experts;
• Ieder benoemt voor zijn onderdeel de benodigde tijd; een totaal tijdsplan wordt met elkaar afgestemd: waar zitten mogelijke knelpunten qua factor tijd, hoe lost dat die betreffende expert op waardoor de deadline akkoord is voor de gehele Flock;
• Ieder gaat aan de slag en houdt de Flockmembers frequent op de hoogte van zijn of haar vorderingen en stemt waar mogelijk met de ander(en) af.
Tips uit één van onze bouwstenen
Uit de bouwsteen “Teambuilding”: De wereld wordt te snel, te complex en te zeer een netwerk om het voor welke onderneming dan ook mogelijk te maken alle antwoorden in huis te hebben (Yochai Benkler).
Stelling / Wisecrack / Oneliner
Alleen krijgen we zo weinig voor elkaar, samen zo veel (Helen Keller).
14
#11 Mysteries horen er natuurlijk bij!
In de maand december hebben wij een aantal rituelen, oude verhalen, waarbij ook ‘mysteries’ horen.
Mysteries
Volgens veel consultants was de wereld nog nooit zo onzeker. Wat als die onzekere wereld eigenlijk een mysterie is, dat erom vraagt ontdekt te worden? Aloude verhalen vertellen ons dat al eeuwenlang. Zekerheid is een illusie. Een wereld bezien door de bril van onzekerheid, roept het verlangen op om vast te houden aan verworvenheden; aan het zoete verleden dat wel eens verloren zou kunnen gaan. Hoe kijk jij naar de wereld?
• Verandering is van alle tijden. Goede leiders kijken voorbij de waan van de dag;
• Leiders pakken de uitdaging op in het creëren van ruimte (ontmoeting) voor andere perspectieven en nieuwe oplossingen. Zij experimenteren en grijpen zeker niet terug op traditionele oplossingen;
• Leiders verkennen permanent nieuwe trends en ontwikkelingen (patronen) die zich aftekenen, om daarbinnen op zoek te gaan naar verborgen en onbekende mogelijkheden, naar de ongebaande paden;
• Leiders zijn geen willoos slachtoffer van veranderende omstandigheden. Zij leggen patronen bloot , brengen de zwerm in beweging (brengen samenwerkingspartners bijeen) en lossen daarmee mysteries op;
• Goede leiders gebruiken feiten en gevoel;
• Leiders zijn effectief, managers daarentegen alleen efficiënt;
• Goed leiderschap vraagt om tegenmacht;
• Goede leiders combineren proces (uitstippelen van een route) en inhoud door cocreatie en samenwerking;
• De effectiviteit van leiderschap is organisatie-specifiek.
Tips uit één van onze bouwstenen Uit de bouwsteen “Een visie ontwikkelen en communiceren”: Mystery creates wonder and wonder is the basis of man’s desire to understand (Neil Armstrong).
Stelling / Wisecrack / Oneliner
Life is a beautiful mystery
15
geholpen
ambities
realiseren?
Heeft het
je
te