Penseelstreek82

De Penseelstreek Wijkkrant Hoogkamp * Sterrenberg * Gulden Bodem Arnhem

OKT. 2017 |

NR. 82

2 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

Colofon ‘De Penseelstreek’ is de wijkkrant van wijkvereniging ‘De Penseelstreek’.

Verspreiding: 4x per jaar huis aan huis in de buurten Hoogkamp, Sterrenberg en Gulden Bodem te Arnhem. Oplage: 1950 ex.

Verspreiding:

Redactieleden:

Redactieadres:

E-mail:

Arno Vonk Mesdaglaan 36 06 81462782

Vormgeving:

Druk:

Nannieke Swart Cécile Bruisten Chella van der Sanden GLD Grafimedia

Artwin Nuhn Maartje van den Berg Judith Gerlagh Reinier Zweers Valeri Berns Bert Krikke Mesdaglaan 27 6813 GL Arnhem 026 4437663 redactie@penseelstreek.nl

Advertenties: Christiaan van der Sanden 026 3708877 / 06 14477799 advertentie@penseelstreek.nl

redactioneel Door Artwin Nuhn, redactie

Geschiedenis In ons vorige nummer las u over de geschiedenis van onze wijken.

Het was de aftrap van een serie artikelen waarin wij de Gulden Bodem, de Hoogkamp en de Sterrenberg afzonderlijk uitgebreid onder de loep nemen.

Zeker, schrijven over onze geschiedenis deden we al eerder, vele jaren geleden onder de regie van een heel andere redactie, maar nog nooit zo goed gedocumenteerd. Bovendien verwelkomen we regelmatig nieuwe wijkgenoten.

Ook die – zo blijkt – vinden het interessant om meer te weten over het verleden van de woonplek die zij kozen. Geschiedenis doet ertoe. Wonderlijk dus dat we in onze zoektocht naar vroeger moesten constateren dat de gemeente helemaal niet zoveel over de geschiedenis van Arnhem-Noord in haar archieven heeft bewaard als wij veronderstelden. Bert ving bot, ondanks herhaalde en vasthoudende pogingen. Jammer. Dan doen we dat zelf beter als het om rijdend materieel gaat. Begin september stalden wijkgenoten hun klassieke auto’s na een enerverende puzzelrit in groten getale op het Mesdagveld tentoon. Zorgvuldig geconserveerde historie op wielen. In dit nummer pikken we er één uit en leggen de geschiedenis van de auto en eigenaar bloot.

Prachtig. Maar die oldtimerdag is veel meer dan een oldtimershow alleen.

Het evenement van het jaar brengt buurtgenoten samen, trekt zelfs mensen van ver buiten de wijk naar de Hoogkamp, en verbindt in die zin vroeger met nu. En dat kunnen we niet vaak genoeg doen!

Bij de voorpagina

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten of, in overleg met het bestuur, niet te plaatsen.

Bestuur wijkvereniging:

Secretariaat:

Paul Breuning (vzt) Mariëtte van Vlerken (secr) Hans Alink (penn.m) Jeannine Witteveen Mark Elbers Karolien de Bruine Bosboomstraat 17 6813 KB Arnhem bestuur@penseelstreek.nl 026 4435265

Lidmaatschap 2017: min. € 12,50 per gezin IBAN.: NL67 INGB 0007 8197 30 t.n.v. Wijkvereniging ‘De Penseelstreek’ te Arnhem Redactie website: Mariëtte van Vlerken E-mail webredactie: redactie@penseelstreek.nl

Website: www.penseelstreek.nl

INLEVEREN KOPIJ Inleveren kopij uiterlijk vr. 5 jan. 2018.

Verspreiding volgende wijkkrant: 19 t/m 26 januari 2018.

Het schema voor 2018 is op de website onder het menu wijkkrant te vinden.

Aanleveren kopij bij voorkeur per e-mail of WeTransfer, anders op cd-rom of USB stick op Mesdaglaan 27.

Teksten graag in Word/Pages, digitale foto’s in een zo hoog mogelijke resolutie (300 dpi).

Door Jan Zwartjes

Al vroeg dit jaar staken de paddenstoelen hun kopjes boven de grond. Van kabouters echter geen spoor. Ook een oproep op Nextdoor gaf weinig respons. Of er zijn weinig kabouters hier of de meesten, inclusief de kabouters, waren nog op vakantie. Hoe dan ook, zij die nu samen met hun tuinkabouters op de voorpagina prijken kan een bijzondere band met die kleine wezentjes niet ontzegd worden. Nelly Knüppe uit de Van Heemstralaan houdt bijvoorbeeld een oogje in het zeil bij de geboorte van een kabouter. Tuuk Gerlach (8 jaar) werpt zich op als beschermheer voor de kleine wezentjes die kabouters toch zijn. Er mag van alles weg uit de tuin in de Van Ruisdaelstraat, maar niet de kabouters. Ook al heeft de rest van de familie er niet zoveel mee, Floortje (verdere naam en adres bij de redactie bekend) houdt de ‘hangplek voor kabouters’ goed in de gaten.

En Rini Westerveld uit de Nicolaas Maesstraat heeft de zorg voor een paar bejaarde kabouters op zich genomen. 25 Jaar geleden werden die haar door haar schoonzoon via Sint ter adoptie aangeboden. “Ik heb twee heel oude, wat vergane maar daardoor juist mooie tuinkabouters in de tuin”, geeft zij aan bij haar reactie op Nextdoor. Niet geschikt voor de voorpagina van de Penseelstreek, maar we kunnen er niet omheen; ook het kaboutervolk heeft met criminaliteit van doen. Met moord wel te verstaan. Een cold case bekend onder de naam: ‘Het slachtoffer van de buurman’. Het kaboutervolk is hem/haar dan ook bijzonder dankbaar die deze zaak alsnog op kan lossen.

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 3

van de bestuurstafel Door Paul Breuning, voorzitter wijkvereniging

De vakanties zijn weer voorbij, de herfst is met buiengeweld binnengevallen. De kinderen en de leraren gaan weer naar school, het zwembad Klarenbeek is alweer dicht tot het volgend voorjaar en het bestuur schaart zich weer om de bestuurstafel. Kortom, het serieuze leven is weer begonnen.

Activiteiten

De Peuter- en Kleutergym is al in augustus van start gegaan; september is goed begonnen met de Penseelstreek Classic; op 8 september was de eerste editie van "Samen eten op vrijdag". Foto’s van deze evenementen vindt u terug op onze website www.penseelstreek.nl.

Op 21 september was er een bijeenkomst van Buurkracht Energie, 11 november is de St. Maartenoptocht gepland en dan stevenen we alweer af op het Kerstzingen.

Nieuw is begin januari de kerstbomenverbranding op het Mesdagveldje. Soms bekruipt je het idee, dat het zwaartepunt van activiteiten en deelname aan werkgroepen op de Hoogkamp ligt. Gelukkig blijkt dat niet uit de aanmelding voor het lidmaatschap en hebben zich uit Hoogkamp, Sterrenberg en Gulden Bodem ongeveer evenveel leden aangemeld. Wij blijven ernaar streven om de deelnemers aan werkgroepen zo goed mogelijk te rekruteren uit alle drie buurten.

315 leden!

Eind juni, vlak voordat de vakanties begonnen, hebben wij een brief gestuurd aan de bewoners van de buurten Hoogkamp, Sterrenberg en Gulden Bodem met het verzoek lid te worden van de wijkvereniging, of deze anders te steunen met een donatie. En ook in de wijkkrant hebben wij eenzelfde oproep geplaatst. Nu, op 20 september, staat de ledenteller op 315. Daar zijn wij ontzettend blij mee. Nu kan de vereniging ook als vereniging gaan functioneren. Nog blijer zijn we met de kleine 70 leden die hebben aangegeven eventueel en na overleg een actieve rol te willen spelen in een van de activiteiten van de wijkvereniging. Wij kunnen deze lijst goed gebruiken om leden in verschillende buurten actief te benaderen voor deelname in bepaalde werkgroepen.

Oorzaken

Het lijkt wel of naarmate de Gemeente Arnhem (door het instellen van Wijkteams) aan de eigen inbreng van de bewoners en hun wijkverenigingen meer gewicht toekent, de bewoners van de Penseelstreek daar minder behoefte aan hebben. Het kan ook zijn, dat u op het moment van ontvangst van de brief of de wijkkrant zo druk was met het inpakken van uw dakkoffer of caravan, dat het aanmelden en overmaken er even bij inschoot. Mogelijk hebt u geen Penseelstreek ontvangen of is deze versneld tussen het oud papier geraakt. Voor ons blijft het gissen.

Onderzoek

Je zou wat willen doen, maar acties baseren op giswerk leidt tot niets. Analyse van de gegevens die we nu hebben roept alleen maar vragen op: waarom hebben zich aan de Bakenbergseweg 30 leden aangemeld en aan de Jacob Marislaan maar 2? Waarom aan de Mesdaglaan 20 en aan de Jan Vethstraat maar 4? Is de belangstelling en de waardering voor de wijkvereniging echt gedaald? En zo ja, waar komt dat dan door? Met een gericht onderzoek hopen we er achter te komen wat uw verwachtingen zijn, en hoe wij daaraan kunnen voldoen. In de loop van november zult u per brief worden uitgenodigd deel te nemen aan een enquête die door ons in samenwerking met het wijkteam Leefomgeving wordt opgesteld.

Brochure welkom

Ook de 190 donateurs willen wij bedanken voor de steun die zij geven aan onze activiteiten. En die steun is niet alleen financieel. Wij zien het ook als blijk van waardering, voor de wijkkrant en voor de activiteiten georganiseerd door de Penseelstreek.

Mieke Breuning en Mariëtte van Vlerken hebben een brochure opgesteld, die bedoeld is om nieuwkomers in de wijk wegwijs te maken en natuurlijk ook om hen warm te maken voor de Penseelstreek. Want er is geen betere manier om in een buurt in te burgeren en je buren te leren kennen dan je in te zetten in een werkgroep of in het bestuur van de wijkvereniging. Als de brochure klaar is, zal deze aan nieuwkomers worden uitgereikt door de betrokken buurtpreventie-straatcoördinator.

Interen

Als lid aanmelden

190 donateurs

Het verslag van de jaarvergadering kunt u vinden op de website. Maar er werd niet alleen vergaderd. Na de vergadering was er een gezellig treffen met een hapje en een drankje met wijkgenoten die betrokken zijn bij de verschillende activiteiten van de vereniging. Iedereen vertelde kort over de activiteit waarin hij of zij betrokken was. Zo kreeg je een mooi beeld van de activiteiten en van de mensen erachter. Dat was stimulerend en hartverwarmend.

Nieuwkomers kunnen zich te allen tijde aanmelden, als lid of als donateur. Maar dat geldt ook voor u, als u dat om wat voor reden dan ook nog niet gedaan hebt. Aanmelden gaat het makkelijkst via onze site: www.penseelstreek.nl.

En dan is het voor ons het plezierigst wanneer u betaalt via automatische incasso. Dank alvast voor uw aanmelding of donatie, van harte welkom!

4 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

Over de ontwikkeling van onze wijk De Gulden Bodem

Op goede grond Tekst: Bert Krikke

In een serie van vier artikelen besteden wij uitgebreid aandacht aan het ontstaan van onze drie prachtige wijken. In het vorige nummer gingen wij in vogelvlucht door een paar honderd jaar geschiedenis vóór pakweg 1950. In dit nummer staan we stil bij de ontwikkeling van ‘onze’ Gulden Bodem.

De naam Gulden Bodem komt van de ondergrond, het voedingsrijke löss. In het vorige nummer van De Penseelstreek hebben we laten zien dat het gebied de Gulden Bodem in 1757 werd aangekocht door de eigenaar van Zypendaal, Hendrik Willem Brantsen die secretaris was van de stad Arnhem. Het Jachthuis van de familie Brantsen was decennia lang de enige bebouwing. Tot het begin van de 20ste eeuw bestonden de omliggende landerijen uit dennenbossen en akkers.

Uitbreidingsplan

Niet duidelijk is wie de eerste plannen voor bebouwing op de Gulden Bodem heeft ontworpen. Een stevige basis voor de ontwikkeling van de Gulden Bodem werd gelegd met het Uitbreidingsplan van de gemeente Arnhem uit 1922. Dit plan werd ontworpen door ir. W.F.C. Schaap, ouddirecteur van Gemeentewerken Arnhem en getekend door

de Arnhemse architect G. Feenstra.

Op de kaart valt al in grove contouren de Van Heemstralaan te ontdekken, ook al klopt er van het verdere stratenpatroon nog maar weinig in vergelijking tot nu. Opvallend is dat deze plannen nog uitgingen van een logische continuering van het stratenpatroon naar de noordzijde van de Gulden Bodem, tot aan het huidige Shell-station aan de Bakenbergseweg. Vanuit dit punt was er bebouwing gepland naar het noordoosten toe, tot aan de kruising met de huidige Zijpendaalseweg, die op de kaart pas verder aansluit op de Schelmseweg.

Het Jachthuis heeft op de kaart nog een belangrijke positie in het geheel. Vanaf de Shell-pomp loopt er een radiaal die bij het Jachthuis uitkomt. Een andere radiaal loopt vanaf dezelfde plek naar Kasteel Zypendaal. Ook is aan de zuidzijde van de Gulden Bodem voor het eerst de naam van de Izaäk Evertslaan opgenomen voor de weg die tot 1915 de Holleweg heette.

Stapsgewijs

De belangrijke uitwerking van de plannen werd gemaakt omstreeks 1925. Vanaf dit moment werd stapsgewijs de Gulden Bodem ontwikkeld. Eén van de eerste prominente gebouwen was de Heilige Hart van Jesus Kerk met haar pastorie, die naar een ontwerp van architect W.A.M. te Riele in 1926-1927 werd gebouwd.

De grond in de eerste fase van de ontwikkeling van de wijk werd uitgegeven door een grondexploitatiebedrijf met de welluidende naam NV Arnhemsche Maatschappy tot Exploitatie van Onroerende Goederen De Gulden Bodem.

Op de uitgiftekaart heeft de Van Heemstralaan de nog wat fantasieloze naam Hoofdweg. Ook op deze kaart loopt de huidige Ostadestraat nog steeds helemaal door vanaf de kant van de Bakenbergseweg naar de Zijpendaalseweg en vormde zo de afscheiding met het landgoed van de familie Brantsen.

De grond werd door de NV Arnhemsche Exploitatiemaatschappy verkocht in kavels waar meerdere huizen op konden worden gebouwd. Dat is nu nog steeds zichtbaar in de bebouwing die is gerealiseerd. Vaak zie je in meerdere twee-onder-één-kappers achter elkaar de hand van dezelfde architect, die in opdracht van ontwikkelaars of bouwbedrijven meerdere woningenblokken ontwierp. Een mooi voorbeeld hiervan in de aaneengesloten bebouwing aan de Frans Halslaan, kavel F op de kaart, die in 1 blok is ontwikkeld met boven- en benedenwoningen.

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 5

Een factor 250 of meer

De uitgifte van de Gulden Bodem ging van zuidwest naar noordoost, waarbij het gebied grenzend aan het Jachthuis als laatste aan bod kwam. De verkoopprijzen waren ook toen al hoog. De verkoopprijs voor kavel AA, tegenover het park, bedroeg fl 8,50 per m2, maar ook de overige kavels stonden te koop voor prijzen variërend tussen fl 5,30 en fl 7,00 per m2. Of deze verkoopprijzen daadwerkelijk altijd gehaald zijn, is niet bekend.

Op dit moment worden grondprijzen gehaald die een factor 250 of meer hoger liggen dan in die tijd. De vraag is of de grondprijzen nou ontzettend de pan uit zijn gerezen of dat dit een normale inflatiecorrectie is.

Een leuke vergelijking is die met de prijs van brood.

In 1914 was de prijs van een kilo brood omgerekend ongeveer € 0,0079. Dat blijkt uit het Belgisch Staatsblad van 15 augustus 1914. Vandaag de dag kost een kilo brood ongeveer € 2,50. Dit is maar liefst 300 keer duurder dan nog geen 100 jaar geleden. De stijging van de grondprijzen is in die zin ook weer niet heel bijzonder.

Op de luchtfoto die omstreeks 1930 gemaakt moet zijn, is mooi te zien hoe de Frans Halslaan en ook de Paulus Potterstraat stapsgewijs worden ontwikkeld.

Aan de noordzijde is het Landgoed de Sterrenberg nog in volle glorie aanwezig, inclusief het Koetshuis dat net boven de kerk zichtbaar is. Aan de overzijde van de kerk is nog de vooroorlogse woningbouw zichtbaar, evenals de oude watertoren links midden op de foto.

Op een andere foto, die genomen is toen de eerste woningen aan de Van Heemstralaan waren gerealiseerd, is de jonge aanplant van de bomen te zien, naast de vrije kavels die nog ontwikkeld moeten worden. In die tijd was de Van Heemstralaan nog tijdelijk een zand-grindweg.

Bestemmingsplan

Toen de meeste kavels in dit deel van de wijk waren verkocht, brak de oorlog uit en kwam de verkoop van de Gulden Bodem grotendeels tot stilstand. In de eerste jaren na de oorlog heeft de gemeente de handschoen weer opgepakt met de uitgifte van het noordoostelijke deel van de Gulden Bodem. Gemeentewerken Arnhem publiceerde in 1950 het Stedenbouwkundigplan, een plan dat we qua status nu Bestemmingsplan noemen, voor de ontwikkeling van het oostelijke deel van de wijk. Opvallend is dat nu voor het eerst de Adriaan van Ostadestraat afbuigt en overgaat in de Nicolaas Maesstraat. Ook staat het pad er al op, dat vanuit die hoek nu nog doorloopt naar de Zypendaalseweg.

Het huidige Baronnes van Limburg Stirumveld (in de volksmond en bij de jeugd van de Montessorischool het Stierenveld genoemd) had al de bestemming Speel- en Sportterrein en het rode gedeelte op de kaart had de functie Bijzondere Bebouwing Scholen. In dit

6 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

gebied staan nu de Montessorischool, de Pieter Jongelingschool en het Rijn IJssel College.

De kleuren geel met de kruisjesarceringen op de plankaart corresponderen met de minimale inhoud van de geplande woningen in kubieke meters. Zo moest een woning aan de Nicolaas Maesstraat bijvoorbeeld minimaal 600 m3 zijn voor een enkele woning en 450 m3 voor een twee-onder-één-kap.

De goothoogte stond vast en mocht hier maximaal 6 meter zijn.

Lommerrijk

De vraag is waar nu precies de Gulden Bodem begint en waar de Hoogkamp ophoudt. In deze serie artikelen houden we de Bakenbergseweg als grens aan. Pas later zijn voor dit meest noordelijke deel van de Gulden Bodem de plannen ontwikkeld.

In 1950 stonden er nog maar vijf woningen aan de oostzijde van de Bakenbergseweg, waarvan vier ter hoogte van de Mesdaglaan. Vooral hier zijn de originele plannen uit 1922 verlaten. De organische structuur waarvan deze plannen nog uitgaan, wordt verlaten en maken plaats voor een veel strakkere stedenbouwkundige aanpak. De reden hiervoor is niet helemaal duidelijk. Mogelijk dat oude plannen toch te veel impact hadden op het park De Gulden Bodem en de ruimtelijkheid die beleefd wordt wanneer je over de Schelmseweg rijdt. De nieuwe plannen omvatten een uitbreiding met één straat met een aantal hofjes. Achter de Bakenbergseweg werd zo tussen 1950 en 1960 een lommerrijke wijk aangelegd. Op de foto is een sfeerimpressie te zien van een dia die genomen is net na oplevering van de wijk.

De hoofdlaan met haar hofjes werd vernoemd naar de Arnhemse schilder Joris van der Haagen. Deze barokschilder, in een wijk waarin vele beroemde schilders hem qua naamgeving voorgingen, kreeg hiermee een mooie laan toebedeeld die zijn werk eer aan deed. Hij schilderde veel landschapsportretten en panorama’s, waaronder landschappen in en rond Arnhem. Hij zal zonder twijfel net zo genoten hebben van de schoonheid van de wijk Gulden Bodem en het aangrenzende gelijknamige park als de huidige bewoners nu nog dagelijks doen.

Met dank aan het Gelders Archief voor een deel van het foto- en kaartmateriaal.

In het volgende nummer van De Penseelstreek komt de ontwikkeling van De Sterrenberg aan bod.

'Panorama bij Arnhem ' door Jor is van der Ha

agen

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK  7

Zoek de Gouden Paddenstoel Het is herfst. Heerlijk wandelen buiten, ruisende bomen, dwarrelende bladeren, neus in de wind! Ga je mee op speurtocht? Speciaal voor de thuisblijvers in de herfstvakantie hebben wij een gouden paddenstoel verstopt.

Waar? Ergens in onze wijk.

De foto’s wijzen een beetje de weg.

Heb je de gouden paddenstoel gevonden? Gefeliciteerd!

Lever die dan af op Mesdaglaan 27. En win een heerlijke 12-persoons slagroomtaart die gratis ter beschikking wordt gesteld door Bakkerij Hilvers die maar liefst 250 jaar bestaat. Samen met de bakker en de taart maken we dan een foto van jou voor in het volgende nummer. Let op: zoeken kun je alleen op zondag 15 oktober. Succes!

(Tekst/foto's: Artwin Nuhn | grote foto: Sterre Nuhn)

8 DE PENSEELSTREEK Nummer Nummer 82 82

Wandelen op het oor T e k s t JUDITH GERLAGH

Een wijk zo groen… dan moet het toch stikken van de dieren, zou je zeggen.

En dat klopt. Honden, katten, egels, gierzwaluwen, spreeuwen, kikkers, leeuwen… overuren voor het oplettende oor.

Wandel je mee?

“Zou die gekke vogel nou echt een autoalarm nadoen?

Kunnen ze dat?”

Een heerlijke nazomeravond, helaas wat sporadisch deze zomer, maar toch. Ik maak er gebruik van. Even een wandeling door de wijk om misschien wel de laatste warme avond van dit seizoen op te snuiven. Of aan te horen, want ook de dieren in en om de wijk lijken nog snel te willen genieten van deze heerlijke avond.

Al vanuit de achtertuin hoor ik de leeuwen uit de dierentuin brullen. Is het eten niet op tijd? Zijn de leeuwinnen lastig? Ik vraag me altijd af waarom deze beesten in hun door mens ontwikkelde omgeving brullen. Natuurlijk kan ik dit opzoeken op internet, maar sommige dingen zijn leuker als je het niet weet.

Ook de apen willen zich nog wel eens laten horen en als de wind gunstig staat, hoor ik die ook in de achtertuin. Het lijkt altijd net alsof er één is die de andere aan het uitlachen is. Het begint langzaam met één hoge haal die steeds korter en sneller achter elkaar komen. Als ik in een goede bui ben, lach ik lekker met hem mee. Ik was eigenlijk in de veronderstelling dat de hele wijk - net als wij - de apen en de leeuwen zouden kunnen horen, maar dat schijnt niet zo te zijn.

Ik loop de poort uit een stukje omhoog. Aan het eind van de straat hoor ik de roep van een pauw. Alsof hij zijn eigen naam roept en het heerlijk vindt om dit te horen, trots! Meestal roept hij twee keer achter elkaar en lijkt het alsof het bos zijn roep weerkaatst.

Nog een stukje verder omhoog en een klein stukje door het bos. Zou de vos hier wonen die ons eerder dit jaar ’s nachts wakker heeft gemaakt? Midden in de nacht gebonk vanuit de tuin, een hoog gegil. Wat zou dat kunnen zijn? De konijnen? Toch maar uit bed om even te kijken of ze er nog zitten. Eén zien we, de ander zit ongetwijfeld in het nachthok. Eenmaal terug in bed nogmaals dat gebonk, het zal wel goed zitten dus.

Helaas blijkt ’s morgens toch dat een vos ons konijnenhok heeft bezocht en de arme beestjes uit de tuin heeft meegenomen. Af en toe zie je in het bos gaten

waarin toch best een vos zou kunnen wonen?

Ik loop verder, het bos weer uit en steek de Bakenbergseweg over. Ik groet diverse honduitlatende buurtgenoten. Enthousiast blaffend groeten ook deze honden elkaar. Zouden we dan toch zelf ook maar een hond nemen? En zouden we dan een waakse blaffer krijgen? Eentje die de buurt wakker houdt als we eens een avondje wat later thuis zijn? Of een hele rustige, wiens enthousiasme je alleen kunt aflezen aan het zwiepen van zijn staart?

Mijn gedachten worden verstoord door gierzwaluwen die een avondvlucht maken door de wijk en zich daarbij ruimschoots laten horen. Een karakteristiek geluid dat dankzij de zeer herkenbare schrille uithalen altijd doet denken aan de zomer, aan warme avonden zoals deze.

Ik laat me langzaam wat afzakken in de wijk en

Nummer Nummer 82 82 DE PENSEELSTREEK 9

hoor een autoalarm loeien. Langzaam loop ik in de richting van het geluid dat zich steeds hoger lijkt te bevinden. Ik zie geen auto met knipperende lichten. Wel zie ik plots een spreeuw uit een boom opvliegen en het geluid is gestopt. Zou die gekke vogel nou echt een autoalarm nadoen? Kunnen ze dat? Ik heb ook wel eens een verhaal gehoord over een papegaai naast één van de bushaltes in de wijk, die de incheck-piep van het apparaat feilloos kan nabootsen. Of zou dat een broodje aap zijn geweest?

Maar schrok die spreeuw nou van mij of van de 'vechtende babies' die in de struiken zitten te blazen?

Onlangs hoorde ik een cabaretier op deze manier refereren aan de krolse katten die bij hem in de achtertuin struinden. En ik moet eerlijk toegeven: ik hoor het ook. Af en toe een rammelaar tussen het huilen en krijsen vanuit de ritselende struiken.

Ik besluit om weer richting huis te lopen. Het wordt al schemerig en ik zou zweren dat ik in de hoge bomen tussen de Weissenbruchstraat en de Poggenbeekstraat een uil hoor krijsen. Muizen genoeg in een wijk als de onze, ik hoop dat het hem smaakt. Zou hij ook op vleermuizen jagen? Want op mijn weg naar huis hoor ik ze niet, maar zie ik er wel een enkele vliegen. Sommige jonge kinderen schijnen vleermuisgeluid wel te kunnen horen. Ik zal de ramen maar niet op een kier zetten vannacht; het schijnt dat vleermuizen juist de kleine spleten opzoeken om hun hangplek te vinden. Beter is het om de ramen wijd open te houden.

Mochten ze dan verdwaald binnen komen, dan vinden ze hun weg makkelijker terug, maar liever heb ik ze helemaal niet binnen.

Thuis gekomen nog even naluisteren in de tuin. Bij de buurvrouw hoor ik af en toe wat plonsen in de vijver.

De kinderen gaan er vaak kijken op zoek naar salamanders. Hoewel je ze niet kan horen, maken de kinderen des te meer lawaai als ze er weer één gevonden hebben. Maar als we straks richting herfst gaan, zullen de salamanders zich zeker minder laten zien. Voordat het zo ver is, horen we misschien nog wel af en toe een kikker plonsen. Zo lang het geen brulkikker is, vind ik het prima. Ik zou het wel leuk vinden om weer eens een egeltje door de tuin te horen struinen. Het blijft een grappig geluid als ie met zijn stekeltjes onder de poort door probeert te komen. Maar ik denk dat ik geduld moet hebben. Misschien dat er straks in de herfst eentje besluit om in onze tuin te overwinteren.

10 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

Als het buiten ook mooi mag zijn Design vogel(voeder)huis van topkwaliteit • Arnhems ontwerp • persoonlijke levering binnen 5 werkdagen (in Arnhem) • Bestellen op: www.fvdsontwerp.nl

frank van der snee mauvestraat 6 6813 jl arnhem t 026 - 370 11 37 e info@fvdsontwerp.nl i www.fvdsontwerp.nl

øntwerp

Onafhankelijk erkend a.p.k. keuringstation kornmann personen auto ’ s bestel

/ campers

/

benzine / diesel

Eduard van Beinumlaan 2 Openingstijden: 6815 GD Arnhem ma. t/m vr. 8.00-17.30 uur tel. 026 442 51 03 Fax 026 370 25 68

meubelmakerijverduijn Heb je een origineel idee voor jouw interieur?

Op zoek naar advies of een bijzonder ontwerp?

Wil je een meubel dat precies past in jouw stijl?

Meubelmakerij Verduijn maakt meubels, keukens en interieurs op maat.

rk e w t a a m creatief in

0624427466 www.meubelmakerijverduijn.nl info@meubelmakerijverduijn.nl

Van der Staaij Ambachtelijke Restauratie

Uw bent bij ons aan het juiste adres voor: Glas in lood Glas in lood tussen isolatieglas Monumentale beglazing Isolatieglas voor stalen kozijnen Isolatieglas HR++

Dun isolatieglas 10 mm dik voor monumenten Spiegels - geslepen glas Douchewanden Nieuwe authentieke ramen Beschermende voorzetbeglazing

U vindt ons in het Oosterbeekse Koningsdal.

Het adres is Utrechtseweg 172a (achter Glaskunstgalerie De Glorie), Oosterbeek.

www.vanderstaaij.nl

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 11

S92 80919798 adv240x335_001

21.01.2013 13:07:50

Pdf_Hein

Uw huis verdient het mooiste bord!

H K

M

Hans Mini Klus Geen klus te klein om belangrijk te zijn

Ook voor al uw huishoudelijke klussen Voorrijtarief incl. eerste kwartier werk € 14,25 incl. BTW Werktijd wordt per kwartier berekend € 7,13 (€ 28,50 p/u).

Huidige prijspijl zijn incl. BTW, excl. materiaal en toeslag voor: spoed/vies/gevaarlijk/extreem zwaar werk.

Hans Streng v. Lawick v. Pabststraat 119 6814 HD Arnhem telefoon: 06 - 22011961 internet: www.hansminiklus.nl De ‘Light of Being’-Yoga Het woord yoga betekent in verbinding zijn, samenzijn met dat wat je wezenlijk bent.

De ‘Light of Being’-Yoga is een sensitieve en meditatieve yogavorm die steeds weer uitnodigt om met je wezen in verbinding te zijn, waardoor de levensenergie weer vrij door het lichaam kan stromen.

Informatie : Willemijn de Wit 026-3704464 E mail : dewit.willemijn46@gmail.com

12 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

Wim Bos:

“Verschillen tussen mensen zijn zo mooi” Waar vroeger een winkeltje met een riksja in de tuin huisde, heeft Wim Bos van de Tooropstraat ongeveer een jaar geleden het Integratiehuis gestart.

Een plek waar vluchtelingen en buurtgenoten elkaar ontmoeten en van elkaar leren.

Een interview.

Tekst: Lidwien Pikkemaat Foto’s: Gijs ter Beek

Een keurig pand op de hoek van de Bakenbergseweg en de Van Eckstraat. Op de stoep ervoor is plaats voor een bankje en wat stoelen, gezellig. Ook van het levendige kruispunt vlakbij kan Wim Bos erg genieten. Hij vertelt dat het Integratiehuis een initiatief is van hem en zijn vrouw Ingeborg. Hij zet zijn talent voor innovatie en liefde voor mensen in, en zij haar jarenlange ervaring bij Vluchtelingenwerk. En dat alles op vrijwillige basis. Wat een mooie combinatie.

Plezier in innovatie

Van oorsprong werkte Wim overigens niet zozeer met mensen. Hij doorliep na de middelbare school een opleiding tot voedingstechnoloog in Bolsward. Maar al tijdens de opleiding specialiseerde hij zich in marketing en innovatie. Dat kwam later goed van pas bij Unilever, waar hij meehielp bij het ontwikkelen van de nu zo bekende soep in zakjes. Na nog een periode bij Heinz besloot hij als zelfstandige verder te gaan. Tien jaar geleden kwam hij in Arnhem wonen. Hij geniet enorm van zijn huis, de buurt en zijn gezin met twee kinderen.

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 13

Vrijwilligerswerk heeft hij altijd gedaan, vertelt hij. Hij geeft aan de maatschappij graag iets van zijn plezier in innovatie. “Ik krijg er ook zoveel voor terug. Geven en ontvangen gaan voor mij hand in hand.” Ook kerkewerk maakt al jaren deel uit van zijn leven. “Die christelijke inspiratie, die zit gewoon in mij.” Enthousiast haalt hij hardop een stukje uit Mattheüs 25 aan, waarin Jezus zegt: Als je geeft aan de behoeftigen, geef je aan mij. Wims ervaring is, dat dat helemaal klopt. “Mensen vind ik zó interessant. Iedereen is weer anders dan ik. Daar kan ik veel van leren. Soms is het ook ingewikkeld hoor, als je iemand niet begrijpt. Dan schuurt het wel eens wat. Maar die combinatie vind ik juist wel aantrekkelijk.”

“Iedereen is weer anders dan ik.

Dat vind ik zo interessant en daar kan ik veel van leren”

betrokken geraakt. Samen werden ze vervolgens kartrekker van de Stichting Integratiehuis.

In het Integratiehuis wordt gefocust op duurzaamheid.

Daarom doen ze geen kortlopende projecten. “Integreren is namelijk niet zo eenvoudig”, vindt Wim. Voor goed integratiewerk is tijd, trouw en vooral denken in lange termijn nodig.

Er is een taalcafé, naailes en binnenkort ook een cursus tafeltjes timmeren. Het doel is om een 'club' te laten ontstaan van mensen die samen gaan voor duurzame en bestendige integratie. “Ik geloof daarin. Een club waarin verschillen tussen mensen als mooi worden beschouwd, dat is mijn droom voor de samenleving.”

Wim vindt het belangrijk dat vluchtelingen hun eigen identiteit behouden en onderling een sterke band met elkaar hebben, de zogenaamde 'bonding'. En het is ook noodzakelijk om de verbinding aan te gaan met de groep eromheen, de zogenaamde 'bridging'. Het Integratiehuis speelt hierbij een belangrijke rol, want zo wordt er een brug naar de buurt geslagen. Hij hoopt van harte dat door zijn initiatief in de omgeving een gevoel voor duurzame integratie ontstaat.

Geven en ontvangen

In het werken met mensen besteedt Wim veel tijd en energie aan zelfredzaamheid en autonomie. Hij ziet vaak dat mensen zich niet goed kunnen redden, terwijl dat wel van ze wordt verwacht. Als hij ziet hoe ze worstelen met bijvoorbeeld verantwoordelijkheid nemen, dan wil hij daarin graag wat betekenen. Sinds een aantal jaren speelt hij een rol in de Kwartiertafel van Stichting Rijnstad, regio Arnhem-West. Met als focus Het Dorp, waar mensen met een beperking wonen. De opgave is om de hulpvragen helder te krijgen en te koppelen aan het aanbod wat er is.

Hij vindt het belangrijk dat mensen zélf hun waarde ontdekken. Maar volgens hem geldt dat zowel voor de hulpvragers als voor de hulpgevers. Dan moet de één het patroon doorbreken van teveel afhankelijk willen zijn, en de ander van teveel willen helpen. Er mist vaak een balans tussen geven en ontvangen. Hij is blij, dat hij in die leeren ontwikkelingsprocessen 'een paar dingetjes' kan doen.

En ja, wat voor veel bewoners van Het Dorp geldt, is ook van toepassing op de vluchtelingen die naar het Integratiehuis komen. Ook zij raken soms verstrikt in afhankelijkheid. Ze weten de weg niet, kennen de taal niet. En dat maakt integreren best lastig. Maar een eenzijdige benadering van deze jongeren en hen problematiseren, dat helpt volgens Wim niet. “En bovendien klopt het niet”, zegt hij, “want door hen te problematiseren pakken wij een stukje van het proces niet op, namelijk dat ook wijzélf een rol spelen in het integreren.”

Voor hem is wederkerigheid de sleutel om integratie te laten slagen. Hij gebruikt de metafoor van de rits: van twee kanten zijn bijdragen nodig om de nieuwe situatie echt passend te krijgen.

Duurzame integratie

Nu zijn we bij de doelgroep aangeland, waarvoor dit Integratiehuis is ontwikkeld: vluchtelingen. Hij beziet de situatie heel nuchter: “Ze zijn hier, dus moeten we ermee dealen”. En daarin staat hij niet alleen. De buren zijn positief en er zijn inmiddels meer dan genoeg vrijwilligers uit de buurt. Zelf is hij er vooral via zijn vrouw meer bij

Balans bewaren

Je zou het bijna niet geloven, maar Wim steekt maar 10-15 procent van zijn tijd in dit vrijwilligerswerk. “Meer niet”, zegt hij, “anders verlies ik mijn balans. Bovendien houd ik van samenwerken en vind ik het belangrijk om ruimte te geven aan anderen. Maar ik maak ook wel eens fouten, hoor, en schiet dan in teveel willen helpen.”

Als ik vraag waar zijn passie voor het creëren van een club vandaan komt, valt hij even stil. Dan formuleert hij heel zorgvuldig over zijn dankbaarheid, als hij ziet dat mensen stapjes zetten naar hun bestemming en in staat zijn te leven zoals ze zijn bedoeld. Hij checkt even of ik dat niet te zweverig vindt, en gaat dan verder. We praten een tijdje over dankbaar zijn. Ook over hoe vervullend het is om van daaruit iedere dag te beginnen. En dan geeft hij ook grif toe hoe blij hij ervan wordt om zelf ook bij een club te horen.

Hoeveel moois hij voor zijn bijdrage terugkrijgt, zoals het warme gevoel een soort familie te hebben. Hij vertelt dat 'familie' in zijn familie ook zo belangrijk was. En dat daar een verlangen bij hem zit. En dan wordt hij weer stil.

En in die stilte kijk ik naar hem en besef hoe waardevol het is, dat er mensen zoals Wim zijn. Mensen die in actie komen en aan hun inspiratie en verlangen concrete vorm geven in deze maatschappij.

14 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

Boeken over voor de boekenmarkt?

KORT E Night of the songs

Op woensdag 1 november a.s. vindt in De Bakermat onder de Diaconessenkerk de jaarlijkse bazaar plaats met tussen 10.00-17.00 uur een grote boekenmarkt. Die herhalen we op zaterdag 4 november van 10.00-16.00 uur. Voor weinig geld kun je jezelf en anderen verrassen met een mooi boek, overzichtelijk gerangschikt naar thema’s. De opbrengst is samen met die van de bazaar voor de helft voor algemene goede doelen, zoals het centrum voor blinden en slechtzienden Het Schild en de wensambulance die ernstig zieken nog een keer naar hun favoriete plek brengt. De andere helft is voor kerkelijke wijkdoeleinden. De werkgroep nodigt u van harte uit om de komende tijd onze voorraad te verrijken met goede boeken die nog verkoopwaardig zijn. U kunt contact opnemen met Jan Siert Wiersema (026-4420720) of Tjissie Clifford (026-4439160). Dankuwel.

Kennismaken met Aikido?

De Aikido Stichting Arnhem Jiki Shin Kan geeft op woensdag 11 en donderdag 12 oktober 2017 gratis open lessen in aikido voor de jeugd. Na de herfstvakantie volgt een korte introductiecursus. Plaats van handeling is de gymzaal van de Montessorischool aan de Nicolaas Maesstraat.

Aikido is een niet-competetieve verdedigingskunst. Kinderen leren stevig te staan, lekker te bewegen, te rollen en vallen, en oefenen zich spelenderwijs in de basisprincipes van verdediging zonder agressie.

Dit bevordert zelfbewustzijn, respect voor elkaar en samenwerking met anderen. Dat geldt evenzeer voor volwassenen.

De Aikido Stichting verzorgt al ruim 20 jaar training in deze sport. De hoofdinstructeur, Piet Lagerwaard behoort tot de top van Nederland.

De open lessen vinden plaats op 11 oktober van 16.00-17.00 uur (-12 jaar) en van 17.00-18.00 uur (6-16 jaar), en op 12 oktober van 16.30-17.30 uur (6-12 jaar) en van 17.30-18.30 uur (12-16 jaar). De introductiecursussen voor de jeugd zijn op woensdagen 25 oktober en 1 november, donderdagen 26 oktober en 2 november (dezelfde tijden en groepen, 2 lessen per cursus). Kosten: € 10, - per kind per cursus.

Meer weten? Check dan www.aikidostichtingarnhem.nl of bel 0317-617490.

Na onze fantastische eerste editie van Night of the Songs van Schaarsbergen vindt op 18 november a.s. de tweede editie plaats. Samen met singer/songwriter Jordi Repkes maken we die avond een vogelvlucht door onder meer ‘gouwe ouwe’ rockhits van de Golden Earring, hebben we nog steeds the blues met Gary Moore, raken we bijna verstrengeld in het raadsel van de Da Vinci Code, maar treffen ons doel als een echte Robin Hood; Night of the Songs 2017!

Jordi Repkes zal niet alleen de vocale vertolking doen van de verschillende hits die de revue passeren, maar neemt ook zijn eigen vertrouwde gitaar mee. Onze donateurs ontvangen uiteraard nog een officiële uitnodiging van ons.

Zin in blokfluiten?

Muziekvereniging Eendracht Schaarsbergen zal op 2 november weer een blokfluitersgroep laten starten! In deze lessen leer je spelenderwijs de basisprincipes van muziek kennen. Zo leer je noten lezen, speel je samen met leeftijdsgenootjes en krijg je iedere week nieuwe liedjes om thuis te kunnen oefenen. Ook thuis hoef je niet alleen te spelen, een cd begeleidt je en maakt jouw spel vanaf de eerste noot het beluisteren waard! Om je op te geven kun je contact met ons opnemen via 06 46081047 of muziekver.eendracht@gmail.com.

Zorg dat je groen binnen de perken blijft Vanuit de wijk bereiken ons regelmatig signalen dat mensen last ondervinden van zogenaamd overhangend groen. Het wordt ook genoemd in de schouw die is uitgevoerd in het kader van ons wijkactieplan (2016).

Overhangend groen zijn bomen, struiken en takken die over de erfafscheiding over het trottoir of de straat heen hangen. Zeker ouderen, slechtzienden en minder validen hebben hier last van. Trottoirs kunnen zelfs ontoegankelijk worden voor ouders met een kinderwagen en gebruikers van rolstoelen en rollators. Ook kan het groen in of om de straatverlichting groeien en een gevoel van onveiligheid geven.

Als u de komende tijd met de snoeischaar in de weer gaat, kijk dan eens over uw erfgrens heen en snoei overhangend groen weg. Richtlijnen: bij een brede stoep moet er minimaal 1.20 meter ruimte voor voetgangers overblijven, bij een smallere stoep snoeit u het groen tot de erfgrens terug.

De overhangende takken moeten minimaal 2.50 meter boven de grond hangen en openbare verlichting en verkeersborden dienen volledig vrij te blijven. Alvast onze hartelijke dank voor de medewerking! Werkgroep leefomgeving

N KLEIN Producten uit de wijk op Kerstmarkt Op maandag 18 december van 11.00–18.00 uur vindt in het KKC in Het Dorp een kerstmarkt plaats voor de medewerkers van Siza regio centrum. Voor deze markt hebben wij een aantal winkeliers uit de buurt uitgenodigd. Zij bieden leuke producten aan waaruit de medewerkers kunnen kiezen om zo zelf hun kerstpakket samen te stellen. Graag komen wij in contact met wijkbewoners die (creatieve) hoogwaardige producten maken die geschikt zijn om tijdens de kerstmarkt aan te bieden. Afrekening van de verkochte producten vindt achteraf plaats. De medewerkers betalen tijdens de kerstmarkt met bonnen ter waarde van €1,--. Belangstelling? Bel dan met Judith Schippers van Siza/Het Dorp via 06 10676970 of mail naar judith.schippers@siza.nl.

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 15

Vrijwilligers SWOA schrijven levensboeken

Duizendknoop

Het lijkt een frisgroene snelgroeiende groenafscheider met mooie grote bladeren, die spontaan in je tuin, groenstrook of dat onbestemde plekje achter je huis of schuur opdoemt. En dat is het ook. Toch maar eens via Google kijken hoe die plant heet. Het is een Japanse duizendknoop. Klinkt exotisch en onschuldig. Maar niets is minder waar. De plant verspreidt zich razendsnel via een zeer uitgebreid wortelstelsel en ieder stukje kan weer uitgroeien tot volwaardige plant. “Die eigenschap is door leken én terreinbeheerders te lang niet onderkend, waardoor het probleem uit de klauwen is gelopen”, zegt Rob Leuven, hoogleraar aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Via de werkgroep Leefomgeving is nagevraagd of de gemeente Arnhem - in navolging van veel andere gemeenten - actie onderneemt. Die inventariseert op dit moment de plekken waar de plant groeit en beraadt zich op een aanpak. Oproep: check ook in uw omgeving of daar de 1000-knoop groeit. Zo ja, meld dit bij de gemeente 0900-1809, maar via ons e-mailadres leefomgeving@penseelstreek.nl kan ook.

Winterse perikelen Het lijkt ver weg, maar de tijd gaat snel en voor dat we het weten kan de eerste sneeuw al vallen. Daarom nu al vast wat geheugensteuntjes voor als het buiten wit wordt: • De gemeente Arnhem heeft wegen en fietspaden verdeeld in verschillende routes met verschillende urgentie. In onze wijk wordt in sommige straten niet gestrooid. Na stevige sneeuwval kan de gemeente worden gebeld om alsnog te strooien. De werkgroep Leefomgeving kan met de gemeente bespreken of toch alle straten gestrooid kunnen worden. Dit kan een suggestie zijn bij de verdeling van het budget Leefbaarheid.

• Natuurlijk maakt iedereen de eigen stoep sneeuwvrij… maar ook die van de buurman-vrouw voor wie dit wat moeilijk is toch?

• U kunt tot 1 april gratis maximaal 10 liter strooizout scheppen op de afvalbrengstations zolang de voorraad strekt. Neem de afvalpas mee en een eigen emmer.

Josefien van de Kamp (schrijfster) en Jan Hendriksen (verteller)

Sinds enige tijd schrijven vrijwilligers namens SWOA levensboeken voor ouderen. Josefien van de Kamp is één van hen. Zij schreef 'De vervlogen illusie', het levensboek van Jan Hendriksen (89). Beiden kennen elkaar van een fotoclub en ze spraken samen af dat Josefien zijn levensverhaal op papier zou gaan zetten. Het begon met drie A4’tjes die Jan ooit zelf had geschreven; het groeide uit tot een compleet boek.

Jan was 12 jaar toen de oorlog begon. “Na de bevrijding is die moeilijke periode bij ons thuis nooit meer een onderwerp van gesprek geweest,” vertelt Jan. Ondanks zijn aanvankelijke schroom gaat Jans Levensboek grotendeels over de Tweede Wereldoorlog en hoe hij deze heeft beleefd. “Daar hebben we veel over gepraat”, zegt Josefien. “Het heeft mijn beeld over de oorlog veel completer gemaakt. Iedere verteller belicht het leven anders. Dat maakt het zo boeiend om iemands levensverhaal te schrijven.”

Het Levensboek heeft Jan veel gebracht. Hij kon eindelijk over zijn leven van toen praten. Nadat Josefien alles had opgeschreven, heeft Jan de definitieve keuze gemaakt wat hij in het boek wilde laten staan.

“Uiteindelijk blijft de verteller de regie houden”, aldus Josefien.

Jan raadt iedereen aan om een eigen Levensboek te laten schrijven. “Want”, zegt Jan, “vragen komen meestal als ze niet meer gevraagd kunnen worden.”

Wilt u net als Jan uw leven in een boek? Meld u dan aan via 06 11781079 / 026 3272266 of via levensboeken@swoa.nl. Meer informatie staat op www.swoa.nl.

16 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

De Helling houdt openhuis

Op woensdag 1 november vindt in De Bakermat onder de Diaconessenkerk de jaarlijkse bazaar plaats met tussen 10.0017.00 uur een grote boekenmarkt. Die herhalen we op zaterdag 4 november van 10.00-16.00 uur. Voor weinig geld kun je jezelf en anderen verrassen met een mooi boek, overzichtelijk gerangschikt naar thema’s. De opbrengst is samen met die van de bazaar voor de helft voor algemene goede doelen, zoals het centrum voor blinden en slechtzienden Het Schild en de wensambulance die ernstig zieken nog een keer naar hun favoriete plek brengt. De andere helft is voor kerkelijke wijkdoeleinden.

De werkgroep nodigt u van harte uit om de komende tijd onze voorraad te verrijken met goede boeken die nog verkoopwaardig zijn. U kunt contact opnemen met Jan Siert Wiersema (0264420720) of Tjissie Clifford (026-4439160). Dankuwel.

Bomenkap Schelmseweg start eind oktober Vanaf 23 oktober worden bomen geveld langs de Schelmseweg, tussen de Bakenbergseweg en Amsterdamseweg. Tijdens de werkzaamheden is dit gedeelte van de Schelmseweg afgesloten.

Ter plekke staat een omleidingsroute aangegeven. De uitvoering duurt afhankelijk van de omstandigheden 4 tot maximaal 6 weken.

De 150 jaar oude beuken vormen een risico voor de veiligheid van weggebruikers en moeten daarom worden weggehaald. Meteen na de kap worden aan beide zijden van de weg een dubbele rij beuken teruggeplant op een historisch verantwoorde manier, in een afstand tot elkaar die vroeger ook werd gebruikt.

De eikensingel - parallel aan het fietspad, die fungeert als groene buffer vanuit de woonwijk - blijft behouden. Ook twee groepjes huidige bomen ter hoogte van de Bakenbergseweg en Amsterdamseweg kunnen blijven staan.

Een onafhankelijk extern onderzoek heeft aangetoond dat een deel van de bomen in slechte staat verkeert. De gevaarlijkste exemplaren werden daarom al eerder verwijderd. De velling en inplanten van nieuwe bomen worden uitgevoerd in opdracht van Geldersch Landschap & Kasteelen en de gemeente Arnhem.

Eerste wijkdiner groot succes Een groep vrijwilligers is, met steun van de wijkverenigingen De Penseelstreek en de Burgemeesterswijk en de Diaconessenkerk, gestart met het maandelijks organiseren van een wijkdiner voor buurtbewoners in wijkcentrum de Bakermat. De bedoeling is onder andere dat deze wijkdiners de onderlinge saamhorigheid in de wijk zullen vergroten Het eerste diner vond plaats op 8 september en was direct een succes: een zeer gezellige en geanimeerde ontmoeting tussen 35 verschillende wijkbewoners.

Helaas moesten we de laatste mensen die zich opgaven teleurstellen, omdat het maximum aantal bereikt was.

Er is gekozen voor een buffet om een ongedwongen en prettige sfeer te creëren. De aankleding van de ruimte (verschillende kleine tafeltjes) en de kwaliteit van het eten werd door velen geroemd. Na iedere gang was er een mogelijkheid om van plaats te wisselen en daar werd veelvuldig gebruik van gemaakt. Kortom, een prachtige ontmoetingsplek voor vele wijkgenoten. Er werd kort iets kenmerkends van de wijk getoond met een kleine toelichting. Deze keer waren het twee kunstwerken: het standbeeld van Audrey Hepburn op het Burgemeestersplein en de leeuw in het hekwerk op de hoek van Parkweg en Zijpendaalseweg.

De reacties van de deelnemers waren zo enthousiast dat er meer dan voldoende reden is om hiermee door te gaan. Het wijkdiner wordt iedere tweede vrijdag van de maand georganiseerd. We beginnen om 17.30 uur met een aperitief en sluiten het driegangenbuffet rond 20.30 uur met koffie af.

De volgende data zijn: 13 oktober, 10 november en 8 december in de Bakermat, hoek Izaäk Evertslaan/Van Nispenstraat. De kosten zijn €10,- en met dieetwensen wordt uiteraard rekening gehouden Er hebben zich al verschillende mensen aangemeld. Zorg dus dat u er op tijd bij bent. We hopen weer op het maximale aantal van 35 personen. Voor informatie kunt u terecht bij: Cathy Baart de la Faille - 06 25428594 cathy@baartdelafaille.nl Margreet Kobessen - 026 4428336 margreet.kobessen@gmail.com Martin de Jong - 06 49840712 jm.dejong@kpnplanet.nl

Opgeven kunt u zich bij: Lidy Boessenkool lboessenkool@upcmail.nl.

- 06 46765996

TOEN EN NU

Winkels in de winkels Tekst: Valeri Berns

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 17

Wie hier al lang woont, weet het nog… vroeger waren er tal van winkels in onze wijk. In de loop der jaren zijn die op enkele na verdwenen. In deze rubriek ga ik op bezoek bij bewoners die nu in een ‘winkel-van-toen’ wonen en interview ik oudere wijkbewoners die deze winkels van vroeger nog kennen.

Boekhandel A. Postema - Mauvestraat 3a

De Mauvestraat is een gezellige straat. Kinderen spelen op straat en buren organiseren activiteiten met elkaar. Die gezelligheid was er vroeger ook al. Mede door de middenstand die er in deze straat zat. Op nummer 1 zat een bloemenwinkel, op nummer 3 een postagentschap/boekenwinkel en op nummer 5 een fietsenwinkel. Om de hoek waar nu Wijnhandel Tax zit, was een kruidenierswinkel en op de andere hoek zat een slagerij.

Hilda van Vliet woonde met haar man en dochters van 1971-1988 tegenover deze winkels en herinnert zich de boekwinkel van A. Postema nog goed. “Moeders werkten in die jaren nog niet zo veel als nu en waren daardoor meer rond het huis en in de wijk. Als de kinderen naar school gebracht waren, wandelden ze naar de winkels voor een boodschapje en een praatje. Dat gaf gezelligheid. We haalden bij Postema postzegels en je kon er je cheques inwisselen voor geld. Een geldautomaat was er natuurlijk nog niet.

Volgens mij kon je er ook tijdschriften kopen en boeken bestellen, maar dat weet ik eigenlijk niet meer zeker. De middenstandfamilies woonden boven de winkels’.

Kathelijne Erkens woont sinds 7 jaar met haar gezin op Mauvestraat 3. Toen zij het huis kochten, hebben zij het eerst grondig verbouwd. “Na boekhandel Postema heeft er jaren een dokterspraktijk in dit huis gezeten. Helaas zijn toen al vrijwel alle originele winkelelementen verdwenen. Alleen aan de dubbele voordeur en het grote raam aan de voorkant kun je nog zien dat dit een winkelpand is geweest. De linker voordeur hebben wij dichtgemaakt, die is nu niet meer in gebruik. Maar vroeger kwam je via die deur de winkel binnen en via de rechter deur kwam je in het woongedeelte van de familie Postema.”

Foto: Jan Zwartjes

Woont u ook in een voormalig winkelpand en lijkt het u leuk om mee te doen met deze rubriek? Mailt u dan naar valeriberns@gmail.com.

MAKELAARS 18 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

201 6 WID BM

Samen beter verkopen

MAKELAARS

NWWI

MAKELAARS

Velperplein 11 (naast de Mediamarkt) 6811 AG Arnhem 026 750 2 750

Sleutel & Slotenservice

www.openmakelaars.nl BEL ONS NIET ALS U EEN TRADITIONELE MAKELAAR ZOEKT!

arnhem@openmakelaars.nl

NWWI

MAKELAARS

Inbraak beveiliging

Inbraakwerende veiligheidssloten met SKG keurmerk voor deuren, schuifpuien, ramen en dakvensters.

Cilindertrekken, de nieuwe inbraakmethode!

Vervang uw cilinders voor de nieuwe serie, vanaf € 38,- p.st.

Buitenverlichting, met schemerschakelaar of bewegingsmelder.

Alarmsystemen met automatische doormelding naar bijvoorbeeld uw mobiele telefoon.

Muller Techniek Arnhem Al meer dan 30 jaar beveiligingsspecialist Gratis vrijblijvende offerte

Bakenbergseweg 11-1 6814 MA Arnhem Telefoon (026) 351 06 31 Email info@mtabeveiliging.nl

Lengtes inkorten v.a. € 8.50, Rits vervangen v.a. € 10,Tailleren v.a. € 12,50, Mouwen inkorten v.a. €12,50

Inbreng en verkoop van 2e hands damesmode

Dinsdag gebracht, donderdag ophalen Donderdag gebracht, dinsdag ophalen Contact: (naast Mantel) Tel: 026-3794415 www.madebyestrella.nl info@madebyestrella.nl

van Lawick van Pabststraat 97

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 19

BEZOEKADRES

Mercatorweg 18 6827 DC Arnhem

T F

+31 (0)26 384 01 84 +31 (0)26 384 01 80

POSTADRES

postbus 5235 6802 EE Arnhem

E I

info@gldgrafimedia.nl www.gldgrafimedia.nl

Garage cranevelt • • • • •

onderhoud en reparatie van alle merken auto’s laswerk grote en kleine beurten rep. van schade-auto’s apk

Eduard van Beinumlaan 2 6815 gd Arnhem tel 026 - 4458214/4425103 fax 026-3702568

tuinaanleg

tuinmaatwerk

tuinonderhoud

Schelmseweg 67 6816 PA Arnhem T 026 4431474 of 06 54310459 info@totaaltuin.nl www.totaaltuin.nl Openingstijden: zaterdag 09.00-17.00 uur. Wilt u op andere dagen of liever ‘s avonds langskomen, geen probleem!

Bel of mail gerust voor het maken van een afspraak.

In de burgemeesterswijk in Arnhem vindt u deze gezellige winkel met prachtige kledingcollecties van o.a. Tramontana, By-Bar en Yaya - sieraden van Jules Bean en Biba - Biologische doucheproducten - Djeco speelgoed

ELKE DAG EEN BELEVENIS KDV Wiplala - Van Lawick van Pabststraat 69

KDV Petteflet & BSO Zaza - Colenbranderstraat 15

dagopvang buitenschoolse opvang 0 tot 12 jaar uitdagende binnen- en buitenruimten afwisselende activiteiten professionele medewerkers 0900 - 235 75 27 skar.nl

20 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

Na complete restauratie gaat Dick Appels met zijn Traction in het diepe.

Donkerrode nostalgie Na een geduldige restauratie van dik twintig jaar gooide Dick Appels zijn Citroen Traction Avant in het diepe. Een puzzelrit van 100 kilometer in bijna 70 jaar oude nostalgie. Over zijn project. En de rit zelf natuurlijk.

“Wil je ‘m even zien?” Dick Appels (67) heeft de sleutels al in de hand.

Even later staat de klassieker der klassiekers tevreden te ronken op de oprijlaan aan de Gabriëlstraat.

Stralend in zijn donkerrode lak, het blok gespoten in dat typisch Franse groen, chroomwerk blinkend gepoetst. Zijn Traction Avant... Voor de liefhebbers: 11-B décapotable 4 cylinder 1911 cc 56 pk. “Hij is uit 1950, een goed bouwjaar”, lacht de inmiddels gepensioneerde werktuigbouwkundige die zelf ook uit 1950 stamt en in een ver verleden voertuigtechniek studeerde maar het naar eigen zeggen nooit tot een begenadigd monteur schopte. “Ooit stond ik met een paar vriendjes midden in de nacht met een Traction langs de kant van de snelweg. Tegen de ANWB-man zeiden we: ‘We kunnen u echt alles over de theorie van dat ding vertellen, maar het zou toch wel fijn zijn als u ‘m weer aan de praat krijgt’. Want verstand hebben van de theorie en kunnen sleutelen zijn heel verschillende dingen.”

Oh, geen misverstand: elk onderdeel van zijn Traction is door zijn eigen handen gegaan sinds hij begin jaren ’90 besloot de auto een nieuw leven te geven. Aardig wat klusjes deed ie zelf, zoals het reviseren van de benzinepomp en het schuren van al het plaatwerk. Maar voor een heleboel andere arbeid kreeg hij onmisbare hulp. Van clubleden bijvoorbeeld, oude mannen vaak die voor een appel en een ei een hele dag kwamen sleutelen. Naar onderdelen zocht ie zich al die jaren suf. Spullen genoeg.

Want de auto is sinds ’34 erg lang in productie geweest. En dat betekent dat er nog een heleboel voorhanden is.

Onderdelen worden zelfs nog nieuw gemaakt. Maar veel lastiger is het als je de Traction in de staat wilt herstellen zoals ie in ’50 van de productieband afrolde.

En dat wilde hij. Per se. “Dat was misschien nog wel het leukste: dat gezoek naar wat ik nodig had. Via internet, maar ook op markten. En dan kom je in Amiens zomaar precies dat zandkleurige dashboardje tegen dat je nodig hebt, in een onberispelijke staat… dat soort dingen. Geweldig.”

Ahhhh, zijn Traction… “Mooi he?”, wil Dick weten. Zeker. Prachtig zelfs.

Maar waarom eigenlijk een Traction?

En geen Mercedes? Of een Opel?

“Pure nostalgie”, zegt hij resoluut en trekt bij een kop thee een fotoalbum open. Zijn vader had er één, zijn grootvader had er één. Pa was eigenaar van een aannemersbedrijf.

En als moeder weer eens zat was van Dickie, joeg ze hem de auto van zijn vader in en mocht hij een halfuurtje mee op reis. Dat werden er altijd wel twee. Naast papa, van project naar project. Gebiologeerd zat de jongen dan naar de knopjes te staren. Zoals dat van de ruitenwissers dat meedraaide met de rubbers op de ruit. De claxon. De lampjes van de richtingaanwijzers die tergend langzaam mee klikten. En dan die

typische lucht van versnellingsbakolie.

Zijn Traction… een zeldzaam exemplaar is het met zijn open kap (“Ooit nog aangebracht door carrossier Veth van de Steenstraat”) en vier deuren. Bepaald geen auto dans son jus zoals de Fransen zeggen.

Want “het ding was slecht man”, bekent Dick hoofdschuddend. Echt heel slecht. Hij kocht ‘m in de jaren ’70 van een vriendje. De auto was jarenlang van arme studentenhand in nog armere studentenhand gegaan en compleet afgeragd. Voor 600 gulden haalde hij ‘m op. Maar de tweede termijn van 300 gulden hoefde hij niet te betalen omdat de vader van zijn vriendje dolblij was dat het ding eindelijk van zijn oprit verdween. Voor een soortgelijk bedrag tikte Dick een andere Traction op de kop, voor de onderdelen zo was het plan. Maar die bleek veel beter. Dus

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 21

En dan het echte werk: de puzzelrit!

Opstaan! Zondagochtend, de Penseelstreekclassic roept! Deze keer kan ik eindelijk van start met de auto waar ik al jaren zoveel tijd in gestoken heb. Blijft de vraag of hij het haalt: de organisatie voorspelt een rit van ‘circa 100 kilometer’ en dat heb ik zelfs totaal nog niet eens gereden. Pas als je voor het eerst de weg opgaat, komen sommige rijproblemen boven water. De versnellingsbak deed het ‘dus’ niet. Weer drie maanden vertraging, maar ja, wat maakt het uit op twintig jaar restaureren? Puik weertje trouwens.

Tekst en fotografie: Artwin Nuhn

belandde de décapotable onder een doek in de garage. Tot hij begin jaren ’90 uit de mottenballen werd gevist.

Voor een luttel bedrag van een wisse dood gered. En nu? Dick haalt zijn schouders op. Een taxatierapport heeft ie nog niet. Maar hij zal wel aardig wat waard zijn.

Zijn Traction… Het moet absoluut mogelijk zijn om 110 km/u aan te tikken als je hem op de staart trapt, zeggen ingewijden. Maar zelf heeft Dick nog maar 70 km/u gereden. Op de Posbank, tijdens een testritje. Niet dat de auto de puzzelrit niet aan zou kunnen.

Ooit ging hij met een eerder model naar Denemarken, naar de clubmeeting waar Citroenfanaten uit heel Europa zich verlustigden aan elkaars trotse bezit. Vader in de klassieker voorop, moeders en kinderen met de vouwwagen er achteraan, sukkelend over de B-weggetjes van Duitsland en Denemarken. Heerlijk. De notoire spelbrekers heeft ie gecheckt en gedubbelcheckt. Zoals het koelsysteem dat hij (“Nee, dat is niet origineel, nee”) van een temperatuurmeter heeft voorzien zodat de motor niet ongezien warmloopt. ”Maar ik kom nog steeds verrassingen tegen. Ik neem wel wat gereedschap mee voor onderweg”, glimlacht Dick twee dagen voor uur U. “En het stikt die dag op de puzzelroute van de autoliefhebbers, dus het komt wel goed.”

Op het veld is de stemming opperbest; ralleyschildjes worden vastgemaakt en er wordt nauwelijks gesleuteld. Het vervallen van de APK-verplichting is logisch, het nationale rijdend erfgoed wordt prima onderhouden. Zelfs ik controleer niets. Eerst maar eens kijken hoe zo’n puzzelrit werkt. Dat blijkt onder de knie te krijgen. Tineke verwoordt de aanwijzingen niet staccato zoals ze dat doen op Eurosport, maar ik ben ook maar een leek en we keuvelen ons zo heel aardig de route door. Wel zo gezellig. Zag je die ree daar die ons bijna bijhield? Snelheid. Een TomTom was handig geweest, om de meter te ijken. We gaan toch veel harder dan die aangeeft?

Intussen goed luisteren naar wat het mechaniek zegt.

Dat zegt: bijna alles ok. De rem rechtsvoor doet wat

22 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

... VAN JONGETJES DIE GEEN JONGETJES KUNNEN ZIJN

raar, maar dat kan weer over gaan, lijkt me.

Inrijden! Dat is het, we rijden de auto in! Een enkeling sprint ons voorbij, maar wat is iedereen toch lief voor elkaar.

Behalve dan de kakkineuze Bronkhorster die zijn hoofd over de rand steekt en vraagt of we zijn dorp onze uitlaatgassen willen besparen en een nieuwe auto willen kopen. Twee hoofden schudden twee keer nee.

Hoor toch: kloink-kloink, er klinkt iets in het vooronder.

Dat moet een aandrijfas zijn. Hardnekkig heb ik oude onderdelen gebruikt die nog goed genoeg zijn, en vermeden om nieuw spul te monteren dat door gelikte techniek klassieke auto’s ‘moderniseert’. Ik zal rijden en lijden, zoals mijn voorvaderen. Hun beleving wil ik herleven in dit vehikel. Happy kloink-kloink.

Bij aankomst op het veld zegt crewlid Nico: “Ik hoor je aandrijfas”. Maar Tineke vindt het puzzelwoord ‘versnellingsbak’(!) en de auto wint het concours. De dag kan niet meer stuk. En deze auto? Sinds vandaag ook niet meer.

Dick Appels

SIRE heeft recent weer een stevige duit in het zakje gedaan in de eeuwige strijd over de jongens tegen de meisjes.

‘Laat jij jouw jongen genoeg jongen zijn?’ De samenleving schijnt te feminiseren en dat is blijkbaar niet goed voor jongetjes. Dat zou natuurlijk best kunnen.

Maar in de hogere managementregionen van mijn werkgever is van enige feminisering toch nog bar weinig te merken.

En erg veel socialer en vredelievender (wat vrouwen toch schijnen te zijn. Overigens, alle vrouwen die zich regelmatig in intensief samenwerkende of samenlevende vrouwengroepen begeven kunnen getuigen dat dat lang niet altijd het geval is) is de wereld er nog niet op geworden. Dus laat nog maar lekker even verder feminiseren, die samenleving.

Alle gekheid op een stokje… jongetjes zijn toch wel een aparte soort. Nu heb ik zelf alleen maar dochters, dus ik kijk een beetje van een afstandje naar dat mysterie.

Maar ik zie een patroon, zij het anekdotisch. Mijn neefje ziet een enigszins modderig beekje, rent erop af, en plonst met al zijn kleren aan, heel hard lachend, vol erin. Mijn nichtje staat ondertussen met opgetrokken broekspijpen een eindje verderop, voorzichtig, niet te dicht bij de rand, ze mocht eens vuil of nat worden. Een buurjongetje staart met grote ogen naar onze klassieke brandweerwagen, klimt als een aap achter het stuur en is daar vervolgens een half uur niet meer weg te slaan, op alle knopjes drukkend en ta-tu-ta-tu-geluiden makend. Zijn zusje bekijkt het vanaf de stoep, wil wel even worden opgetild en naar binnen kijken, maar verliest dan haar interesse en gaat terug naar huis om te kleuren.

Aan de andere kant: mijn stoere dochters draaiden afgelopen zomer hun hand niet om voor zware rugzakken en steile bergpaden. Ik vlieg voor mijn werk de wereld over en beslis over miljoenen. Mijn man heeft een cateringbedrijfje en is veel thuis. Atypisch? Een mysterie zal het wel blijven. Maar hoe dan ook: mijn man heeft een baard, een klassieke brandweerwagen, en knutselt van gasflessen barbecues in elkaar. Dus ik denk dat ik hem jongetje genoeg laat zijn.

Maartje van den Berg

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 23

Voor uw complete woning stoffering, ook voor stuc- en schilderwerk, badkamers en keukens. Tapijt, parket, laminaat, pvc en vinyl gordijnen, binnen- en buitenzonwering.

Op het plein bij de Praxis en Lidl. Voor de deur gratis parkeren.

Amsterdamseweg 115 6814 GC ARNHEM T 026 44 50 218 E info@amelink.nl I www.amelink.nl

Voor al uw voorkomende schilderwerkzaamheden o.a.  Buiten- en binnenschilderwerk  Houtrot- en lekkagereparatie  Plafond witten, muren sauzen Altijd vakwerk tegen de laagste prijs Voor meer info: www.huiscare.nl | 06 42067014 HuisCare Schilders voor een mooiere wereld!

Theo Hegeman Arnhem

Salvatorplein/Bakenbergseweg Z. Tel. 026 - 32 111 77 N. Tel. 026 - 44 33 876

Helen van der Meijden voedingsadvies en leefstijlcoaching

Gezonde leefstijl? Doen!

M 06-10141699 info@helenleefstijlcoaching.nl www.helenleefstijlcoaching.nl

24 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

Op de bres voor een fijne leefomgeving Sinds een paar maanden is in onze wijk een werkgroep Leefomgeving actief. Wat doet de werkgroep? Waar staat ze voor? En welke onderwerpen passeren de revue?

Tekst: Mark Elbers

Eerst even terug in de tijd. De gemeente heeft ingespeeld op de maatschappelijke ontwikkeling dat bewoners graag meer invloed willen hebben op hun eigen leefomgeving, buurt en wijk. Je ziet het ook in het ‘sociale domein’ waar sociale wijkteams zijn opgericht om met de burger te bespreken welke hulp en ondersteuning het beste bij iemands situatie past. Ook voor het ‘fysieke domein’ bestaat zo’n wijkaanpak, en zijn teams leefomgeving vanaf januari 2017 gestart met het verkennen van de wijk en in kaart brengen van wensen en knelpunten. ‘Van Wijken Weten’ wil samen met bewoners tot betere en gedragen oplossingen in de wijk komen voor inrichting en onderhoud van de leefomgeving. Het team leefomgeving wil een partner zijn met mandaat en budget, om vooruit te kijken, plannen te maken en vervolgens zaken met elkaar te realiseren ten gunste van de wijk. Zij zijn geen "klachtenloket".

De wijkvereniging heeft tot doel om activiteiten voor de wijkbewoners te (helpen) organiseren en dient ook als klankbord voor de gemeente. Dat laatste gebeurde in het verleden op twee manieren: allereerst was de wijkvereniging betrokken bij het opstellen van een wijkactieplan (kijk op www.arnhem.nl onder wijken) en ten tweede werd ze benaderd als de gemeente wilde weten wat er op een bepaald onderwerp speelde in de wijk. De wijkvereniging wil nadrukkelijk geen vertegenwoordiger zijn van de wijk, maar voelt wel de verantwoordelijkheid om te fungeren als doorgeefluik en aanspreekpunt.

Vorig jaar heeft het bestuur van de wijkvereniging besloten om twee nieuwe werkgroepen te starten. Er is nu een werkgroep Duurzaamheid, nu vooral gericht op de Hoogkamp, die haar vleugels ook wil uitslaan naar andere delen van onze wijk. En een werkgroep Leefomgeving, die nu bestaat uit vier mensen. Eerste vraag is dan: wat verstaan we onder leefomgeving? In overleggen met de gemeente concludeerden we samen dat het om collectieve en fysieke voorzieningen in de wijk gaat, zoals de wegen, het groen, verlichting, maar ook speelvoorzieningen en parkeren. Maar we besteden ook aandacht aan sociale onderwerpen die van invloed zijn op die fysieke omgeving, bijvoorbeeld sociale veiligheid en toegankelijkheid van voorzieningen.

We zien onszelf als verbinder tussen wijk en gemeente (en eventueel andere partijen). We proberen inzicht te krijgen wat er speelt in onze wijk (wat houdt de bewoners bezig?) en wat de gemeente van plan is (wat komt er op ons af?). Het vraagt van ons dat we actief overleg hebben met het team Leefomgeving van de gemeente, maar ook meer te weten willen komen over wat er speelt in uw straat en buurt.

De gemeente is nu bezig met het opstellen van de begroting voor 2018. Veel van het werk in de openbare ruimte is onderdeel van langjarige contracten die de gemeente heeft gesloten met onderhoudsbedrijven. Hierop hebben we als bewoners nog maar beperkte invloed. Toch gaan er zaken gebeuren waarover we graag vanuit de wijk een signaal willen afgeven en meepraten. Denk maar aan groot onderhoud van de Sterrenberg dat volgend jaar gaat starten (meer informatie volgt in het najaar vanuit de gemeente), een aantal punten uit een gehouden wijkschouw die nog open staan (o.a. een gevaarlijke slinger in het fietspad langs de Amsterdamseweg), aanpassingen aan OV-lijnen 2 en 9, en de kwaliteit van sommige speelvoorzieningen in onze wijk.

“Behouden van het goede en streven naar een nog betere leefomgeving” Maar soms vragen onderwerpen niet meteen om een ingreep in de openbare ruimte maar om meedenken, communiceren en mensen aan elkaar verbinden. Zo werd de werkgroep benaderd vanwege een probleem met hangjongeren, werd een beroep gedaan om mee te denken met de herinrichting van het kruispunt Bakenbergseweg-Izaäk Evertslaan en deden we een oproep aan u om eens over uw erfgrens heen te kijken en hinderlijk overhangend groen terug te snoeien.

We willen de wijk informeren en betrekken bij de onderwerpen die (gaan) spelen. Dat gaan we in ieder geval doen

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 25

De werkgroep leefomgeving

Harrie Janssen

Peter van Unnik

Ad Nederlof

Mark Elbers

De werkgroep Leefomgeving bestaat uit Harrie Janssen, Ad Nederlof, Peter van Unnik en Mark Elbers. De werkgroep is nu een paar maal bij elkaar gekomen en betrokken geweest bij zeer uiteenlopende onderwerpen als parkeren bij de Heilig Hartkerk, OV (lijn 2 en 9), restpunten uit de wijkschouw en schades aan speelvoorzieningen.

Waarom werden Harrie, Peter, Ad en Mark actief?

Harrie: “Ik woon al 38 jaar op de Hoogkamp/Gulden Bodem. De groene omgeving en mooie huizen maken het een voorrecht om hier te wonen.

Behouden van het goede en streven naar een nog betere sociale en veilige omgeving zie ik als drijfveer voor deelname aan de werkgroep. Tevens ben ik straatcoördinator in het kader van buurtpreventie.”

op een informatieavond die we in samenwerking met de gemeente gaan organiseren. Wat we willen is u de gelegenheid geven om te vertellen wat u bezighoudt rond het onderwerp leefomgeving, welke verwachtingen u heeft van de werkgroep en de gemeente. We hopen op goede ideeën en uw betrokkenheid bij de onderwerpen met belang voor onze wijk. In ieder geval wordt het een interactieve avond.

Peter: “Twee jaar geleden verhuisde ik met mijn vrouw en kinderen naar de Bosboomstraat (Sterrenberg). Ik wilde me nuttig maken én de wijk leren kennen, zodoende kwam ik terecht bij de werkgroep leefomgeving.”

Ook gaan we, samen met de gemeente, een onderzoek doen naar wat er leeft als het gaat om de openbare ruimte en uw leefomgeving. De komende paar maanden zal daarvoor een wijkonderzoek/enquête worden gehouden. U ontvangt daarover apart bericht.

Ad: “Ik woon met veel plezier in de Voermanstraat en voel mij medeverantwoordelijk voor een leefbare en levendige woonomgeving. Je kunt zeggen: daar is de gemeente voor.

Tegelijkertijd vind ik het belangrijk dat de gemeente dan weet wat er speelt en waar behoeften liggen. Daar wil ik graag mijn steentje aan bijdragen. In de Voermanstraat ben ik ook straatcoördinator Buurtpreventie.”

En tot slot: we willen ook bereikbaar zijn voor u. Heeft u vragen, opmerkingen of tips: deze kunt u mailen naar leefomgeving@penseelstreek.nl. Vermeld daarbij graag uw telefoonnummer zodat we snel met u contact kunnen leggen. Voor meldingen en schades in de openbare ruimte blijft u gewoon contact opnemen met de gemeente via het nummer 0900-1809.

Avond leefomgeving Dinsdag 24 oktober 2017, 19.30 uur in de Bakermat (G.A. van Nispenstraat 139).

Georganiseerd door de werkgroep Leefomgeving Penseelstreek i.s.m. wijkteam Leefomgeving gemeente Arnhem.

Kom ook en praat mee over uw straat en buurt!

Mark: “Ik woon nu precies 10 jaar aan de Van Heemstralaan en ben sinds vorig jaar actief in het bestuur van de Penseelstreek. Ik vind het belangrijk om te weten wat bewoners van hun leefomgeving vinden. Vervolgens probeer je samen met de gemeente tot een goede en gedragen aanpak voor de wijk te komen. Dat lukt alleen door actief het contact met de wijk en de gemeente te zoeken, en dat is wat we met de werkgroep beogen.”

26 DE PENSEELSTREEK Nummer 82 26 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

Met bakfiets de bult bestijgen Marie-Louise Markhorst

Pam Post

Een bakfiets met trapondersteuning… het

“Ik wil altijd wel”

is een ideale combi voor jonge ouders die

Als de scholen uit zijn zie je regelmatig een wel heel speciaal vervoermiddel door de wijk rijden. Het is de Stint van de Buitenschoolse Opvang van SKAR. Judith Klappers haalt met deze vrolijke bak kinderen op van school en rijdt er mee naar Het Podium aan de Kemperbergerweg. “We gebruiken de Stint naast de taxibus om kinderen op te halen van ’t Panorama en van de Arnhemse Montessorischool.

bovenop de bult wonen. Geen wonder dus dat de baboe hoog scoort onder Hoogkampers. Je ziet ze steeds vaker. Tot grote vreugde van ouder en kind. Toch?

“Ja! Ik wil er altijd wel in.”

Stevige PTT-Post Baboe De in Amsterdam geboren Pam Post kwam met man en kind een jaar geleden in de Witsenstraat wonen. En na de eerste fietstocht met kind en buggy was het duidelijk: ze wilde een elektrische fiets. Haar man Freerk die in de Witsenstraat was opgegroeid, zag het aanvankelijk niet zo zitten. Maar toen hij eenmaal met zoon en buggy naar Oosterbeek op en neer was gefietst bij tegenwind was ook hij overstag. En nu zijn ze sinds een jaar de eigenaar van een heuse PTT-post baboe, met een knipoog naar hun achternaam. Voor Pam is het een veilig vervoermiddel. “We hebben een keer een aanrijdinkje gehad met een uitparkerende auto. Maar gelukkig zonder gevolgen.

De bakfiets is zo stevig dat de auto meer schade had dan mijn fiets.” Inmiddels is het gezin uitgebreid met nog een jongen.

Baby Olivier mag binnenkort in de Babyschaal. Die is speciaal voor de bakfiets. En Pieter van twee vind de tochtjes in de fiets ook erg leuk. “Hij zit er heel graag in, hè Pieter?”

“De bakfiets is zo stevig dat de auto meer schade had” En tijdens vakanties maken we er uitstapjes mee, bijvoorbeeld naar Sonsbeek.”

De Stint is een soort kruising tussen een segway en een bakfiets. Hij rijdt op elektriciteit en er passen 10 kinderen in.

De kinderen die ermee worden opgehaald, vinden het geweldig. “Ze maken ruzie wie er in mag. Maar uiteindelijk bepaal ik wie er met de bus gaat en wie er in de Stint mag. Ik houd wel in de gaten dat iedereen ongeveer even vaak aan de beurt komt”, zegt Judith. Eén van de meisjes roept: “Ik wil er altijd wel in!”

Tegenhangen op drie wielen Erica Jacobs uit de Jacob Marislaan gebruikt haar bakfiets om de kinderen Fenne (5), Jens (5) en Mare (3) naar school te brengen. Toen de tweeling twee jaar werd, verhuisde ze met man en kinderen naar de Hoogkamp. Met kind nummer drie op komst was de bakfiets voor hen een noodzakelijke aanschaf. Ze kochten een driewieler met een grote bak. “Dat is wel ideaal.

Er passen vier kinderen in. Als een kind uit school mee wil om te spelen is dat geen enkel probleem, hoewel vanuit de stad de bult op fietsen wel erg zwaar is, ondanks de elektrische hulp”, bekent Erica. “Dat doe ik liever met de bus of met de auto.”

Die drie wielen vragen wel wat extra rijvaardigheid. “Op een normale fiets hang je in de bocht een beetje scheef, met de bocht mee. Met deze bakfiets moet je juist tegenhangen, want anders kiept hij om. Maar dat is gelukkig nog nooit gebeurd.” De kinderen zitten graag in de bakfiets. “Als het regent, zitten wij lekker droog en wordt mama nat”, lacht Fenne.

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 27 Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 27

Erica Jacobs

“Als het regent, zitten wij lekker droog en wordt mama nat”

In de riempjes

Loes Vermeulen

Vanwege de Bakenbergseweg die ze omhoog moeten fietsen, kozen Loes Vermeulen en Guy Ponsen uit de Mesdaglaan anderhalf jaar geleden voor een Willy Cargo, een elektrische bakfiets met een sterke motor. “Hij is lekker groot, de kinderen en de boodschappen passen er makkelijk in”, vertelt Loes. Goos (3) en Leen (2) zitten er graag in. Als hij mag kiezen, gaat Goos liever met de bakfiets dan met de auto.

“Want dan zit je in een hokje en dan kan je lekker rondkijken”, zegt hij. Loes is wel voorzichtig als ze met de bakfiets rijdt.

“Ik rijd de bult af niet harder dan 26, want je kunt omslaan met dat ding. Is mij gelukkig nog niet overkomen, maar ik moet er niet aan denken dat dat gebeurt met de kinderen erin. Ze hebben geen helm op of zo.” Er zitten veiligheidsriemen in, maar die vergeet ze soms om te doen. Dan roept Goos onmiddellijk: “Mam, ik zit nog niet in de riempjes!”

28 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

Duurzaam opwekken van energie Op donderdag 21 september jl. was er een derde avondbijeenkomst van Hoogkamp Energie met als onderwerp: het zelf opwekken van duurzame energie.

Gemeenschappelijke zonnepanelen

Eigen zonnepanelen

De wijze les van Henri Braakenburg en Frank Venema aan de 45 aanwezigen tijdens de bijeenkomst was deze: als je kunt, leg dan zonnepanelen op je eigen dak.

Dat is goedkoper en kost ook veel minder energie om het voor elkaar te krijgen. Beide heren kwamen uit Amersfoort om ons over hun succesvolle project www. zonnebergamersfoort.nl te vertellen.

Een proces van lange adem. Het idee van eigen zonnepanelen was al in 2007 geboren, na het zien van de film 'An inconvenient truth', en door de gemeente Amersfoort gratis aan alle burgers vertoond. Maar de wijk bleek een beschermd stadsgezicht en iedereen mag panelen op het eigen dak leggen, behalve als je in een monument woont.

De zoektocht naar grote daken startte.

Pas in 2014 stelde de gemeente een aantal daken van sporthallen aan buurtbewoners ter beschikking, waaronder hun sporthal waar inmiddels 450 zonnepanelen op liggen met 80 buurtbewoners als eigenaar. In het voorjaar van 2015 werd de SDE-subsidie (Stimulering Regeling Duurzame Energieproductie) toegekend. Binnen slechts drie weken waren met behulp van de folder, en ook door deur-aan-deur aan te bellen, alle 450 panelen verkocht.

Buurtbewoner Bert Jager nam ons mee in het hele proces van zonnepanelen, van wens, (liefst op een sedum dak, hetgeen niet mogelijk bleek) tot realisatie. Met een gedetailleerde PowerPoint nam Bert alle stappen van het proces door: wens, voorbereiding (bijvoorbeeld is er voldoende zon, te zien op www.zonatlas.nl) tot aanschaf, montage, keuze van omvormer, van besluit zonnepanelen te nemen tot start van eigen gebruik, met mooie foto van de 21 zonnepanelen die zij op hun huis hebben gelegd.

De productie van elektriciteit en monitor zijn dagelijks te zien op de App. Het break-even-point wordt na 7 jaar bereikt.

Frank Venema vulde Henri op humoristische wijze aan in zijn uitleg over het veelvuldige en diverse overleg, de meningsverschillen en hoe je het organiseert. Want toen was er wel een dak en waren er voldoende bewoner-eigenaars, maar er was nog niets geregeld. Veel vertrouwen was er wel. Er kwam een plan van aanpak, snel gevolgd door een plan van uitvoering. De aanschaf was omgerekend € 350,- per paneel. Blijvende kosten zijn onder meer de administratie, jaarlijkse technische controle etcetera.

En die komen jaarlijks op € 12,- euro per paneel.

Dat je dat wel moet controleren, bleek toen een aanwezige buurtbewoner zei dat hij pas 3 maanden nadat bij hem de zonnepanelen waren geïnstalleerd, ontdekte dat hij niet als leverancier was aangemeld.

Bij de opening van de bijeenkomst vertelde Mieke Hegge dat de directeur van basisschool Het Panorama positief is over het ten behoeve van buurtbewoners vol leggen van het dak met zonnepanelen. Het Palet zou ook een optie kunnen zijn, maar daar moet nog verder overleg over plaatsvinden. Een buurtbewoonster opperde om de garages die op een binnenterrein staan vol te leggen. De geïnteresseerden in gemeenschappelijke zonnepanelen hebben hun naam en e-mailadres achtergelaten.

Zijn tips en trucs: ga uit van je gebruik en neem nooit meer dan het voor jouw huishouden benodigde aantal panelen, omdat het energiebedrijf daar maar een paar cent voor extra teruglevering betaald. Het goede nieuws is wel dat de salderingsregeling (terugbetalingsregeling voor teruggeleverde elektrische energie) in elk geval tot 2023 blijft gelden. Dus, zegt hij, als je het wilt: doe het nu! En je kunt ook als particulier je BTW terugkrijgen. Je installateur moet bij je energieleverancier melden dat je energie teruglevert.

Rijn en IJssel Energie Coöperatie

Jan de Wit van Rijn en IJssel Energie Coöperatie nam als laatste het woord en vertelde in vogelvlucht over verschillende projecten van de coöperatie, die tot doel hebben: het leveren van groene energie uit duurzame bronnen in onze regio en het besparen van energie bij huishoudens en bedrijven.

Er komen vier windmolens langs de Pleij-route: drie voor burgers en één voor het bedrijventerrein De Kleefse Waard. De vergunning is rond, want de gemeenteraad heeft er unaniem mee ingestemd. En de SDE-subsidie is aangevraagd.

Kijk maar op www.windparkkoningspleij.nl.

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 29

GEHOORD EN GEZIEN Jurrasic Park!

Ha, een nieuw hek.

Wat zou daar nu achter zitten? Jurrasic Park op de Hoogkamp, denk je dan. Want gezien de afmetingen en het bos er omheen mag er iets echt niet naar buiten!

Herdenking

Daarnaast is de coöperatie met diverse andere projecten bezig. Zo is er het Energieloket Gelderland Midden.

Voor alle vragen kun je daar terecht. En er is het project 'Geef je huis een toekomst'. Bewoners kunnen een woonwensenscan laten maken voor een advies over de mogelijkheden om de woning comfortabeler, veiliger en/of energiezuiniger te maken.

Opgeven kan via www.elmg.nl/woonwensenscan.

Twee wooncoaches waren aanwezig, want de werkgroepleden van Hoogkamp Energie, te weten Mieke Hegge en Paul Vlaar, zijn beide ook wooncoach.

Een project dat half oktober van start gaat en ook voor onze wijk interessant is: Collectieve inkoop voor 20.000 huishoudens van zonnepanelen, vloerisolatie en muurisolatie.

Ook hiervoor aanmelden bij www.elmg.nl .

HoogkampEnergie riep iedereen op om deel te nemen aan het klimaatstraatfeest dat aanstaande is. De Hoogkamp is één van de twee Buurkrachtbuurten in Arnhem, de andere buurt is Alteveer-Cranenvelt. Het gaat om een challenge van 10 oktober tot 31 maart met als doel om samen energie te besparen op allerlei manieren. Maak bijvoorbeeld van elke dag een 'warmetruien-dag' en zet je thermostaat lager. De straat die het meest bespaart kan tot € 5.000,- verdienen. Zie www.klimaatstraatfeest.nl.

Net als voorgaande jaren herdacht onze stad ook dit keer halverwege september de Slag om Arnhem. Sommige hangen bordeauxrode vlaggen uit.

Andere doen het op hun heel eigen manier, zoals hier in de Rembrandtlaan. Of is dit permanent?

Bezoek

Aan de Joris van der Haagenlaan verwachten ze veel bezoek.

Graag hier rechts in rijen van twee opstellen!

Roze olifantje

Eens: je kunt na een stevige avond stappen je kater maar beter op het balkon zetten.

Zoals hier, aan de Gabriëlstraat.

Mieke Hegge

Friet

Volgende bijeenkomst: De vierde en laatste bijeenkomst van 2017 vindt plaats op donderdag 23 november aanstaande en heeft als thema “Hoe gaan wij onze huizen verwarmen als we van het gas af zijn?” Een van de sprekers is Jan van der Meer, warmteregisseur van Arnhem en Nijmegen.

Als je nieuwsgierig bent kijk:

http://aardgasvrijarnhemennijmegen.overmorgen.nl.

Rafiq Ritzen op NextDoor: Wij hebben per ongeluk diepvriesfrites i.p.v. ovenfrites gekocht. Wie maken wij er blij mee? Zelf geen frituurpan/ovenfryer.

Caro Slingenberg: Ik kan je ook onze frituurpan uitlenen?!

Betonnen kast

Frank Samson op NextDoor: Kledingkast 2.40x100x60.

Gratis af te halen, ziet er uit als hout, laat zich tillen als beton. Pim Vis: Fijn. Bezorgt u ook??

30 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

Schoonheidssalon

Carmen

Van Ruisdaelstraat 35, 6814 KV Arnhem, tel. 026 - 442 22 25

Specialisaties Diverse gezichts- en lichaamsbehandelingen Kuurbehandelingen: hydrolifting, minilift, speciale bindweefselmassage fruitzuurbehandeling, algo-maskers, acne-behandeling

Elektrisch ontharen Verwijdering fibromen Camouflage Couperose-behandeling Make-up

CARMEN SCHOONHEIDSSALON

SCHILDERSBEDRIJF • Onderhoud • Nieuwbouw BOUWK. ONDERHOUD • Renovatie • Betonreparatie Postbus 2050 • Isolerende beglazing 6802 CB Arnhem • Plafond- en wandafwerking Tel 026 - 44 325 50 • Gevelreiniging Fax 026 - 44 585 58 • Plaatsen ramen en deuren • Politie keurmerk hang- en sluitwerk • Kozijn renovatie

Speciale momenten verdienen speciale bloemen Oremusplein 4, 6815 DN Arnhem, T 026 3517148 bestel@flowbloemisten.nl Kijk ook eens op www.flowbloemisten.nl als u een mooi boeket wilt laten bezorgen

Wijnkoperij Henri Bloem Amsterdamseweg 126, 6814 GJ Arnhem Tel.: 026 – 4455220 E-mail: arnhem@henribloem.nl Zie voor aanbiedingen: www.henribloem.nl

Nummer 82 DE PENSEELSTREEK 31

diep arnhem / kleine studio / groot werk ontwerp en communicatie / dieparnhem.nl

Marcel te Brake en zijn team na een afgeronde opdracht.

mauvestraat 13 / buiten kantooruren sickeszplein 5 / tijdens kantooruren Info@dieparnhem.nl Adv. Diep Arnhem 2017.indd 1

FRED MENSINK Machinale timmerwerkplaats ramen • deuren • kozijnen

11-09-17 11:03

32 DE PENSEELSTREEK Nummer 82

Het Bericht De redactie van de Penseelstreek verwondert zich regelmatig over lokale berichten en annonces, bijvoorbeeld op het groeiende online burenplatform NextDoor of op het prikbord van de grootgrutter. Hier vindt u de wereld achter het bericht.

Bord van Bill “Staat ie er goed op? Ook die soldaten? Want daar zie je de kameraadschap in, he?”

Madeleine Corstens (71) houdt het herdenkingsbord recht voor de camera. Gloednieuw lijkt het, zo uit de originele doos.

Dat het er zo ongeschonden uitziet, is niet zo vreemd. Want het ding heeft slechts een keer of vier het daglicht gezien. Ze haalde het bordje alleen tevoorschijn wanneer Bill Kimpton uit Midden-Engeland op bezoek was bij zijn gastgezin aan de Bakenbergseweg. Dat was begin jaren ’90.

In die tijd bezocht de oud-paratrooper - in die dagen zelf al bijna 70 alle herdenkingsactiviteiten rond de Slag om Arnhem. Geld had hij weinig.

Maar de reis werd gesponsord door de Oosterbeekse Stichting 'Lest we Forget'. Het verblijf bij zijn gastgezin was kosteloos. En voor de oefensprongen thuis spaarde hij trouw door aan wegwerkers zelf bereide maaltijden te serveren vanuit zijn oude caravan. Want naar Arnhem wilde hij per se.

Om herinneringen op te halen. Om verhalen te vertellen (waar de kinderen van Madeleine aan zijn lippen hingen). En om er misschien, heel misschien toch nog achter te komen onder welke steen zijn twee voormalige strijdmakkers begraven liggen die na de Slag om Arnhem nooit werden geïdentificeerd.

Als 18-jarige soldaat sprong hij met elf lotgenoten boven de Ginkel Heath uit één van de honderden Dakota’s, in de vaste overtuiging dat zij Arnhem zouden gaan bevrijden. “Maar we hebben jullie in de steek gelaten”, zei Bill ieder jaar weer. Puur schuldgevoel. Dan kon hij zijn emoties nauwelijks onderdrukken. Zijn laatste herdenkingssprong was een memorabele.

Zijn vliegtuig moest door slecht weer uitwijken naar Teuge. Daar raakte het toestel zijn lading para’s wel kwijt. Maar Bill kwam buitengewoon beroerd terecht en belandde met een gebroken ruggenwervel in het ziekenhuis van Apeldoorn, hetzelfde hospitaal waar hij in 1944 herstelde van zijn verwondingen en later door de Geallieerden werd bevrijd.

Hij haalde er de Apeldoornse krant mee, waarop zijn kamer werd bedolven onder kindertekeningen. Een paar jaar later overleed Bill, vlak na zijn vrouw. Voor Madeleine heeft het herinneringsbord inmiddels zijn waarde als dierbaar aandenken verloren, net als de sjaal en de das die zij eerder van hem ontving als dankbetuiging voor de gastvrijheid die hij in huize Corstens ontving. Vandaar die advertentie op Nextdoor, vlak voor de traditionele festiviteiten rond de herdenking dit jaar. “Dat het bord nu bij een jonge jongen uit Oosterbeek ligt die allerlei spullen uit die oorlogstijd verzamelt, vind ik erg leuk en ook wel van symbolische waarde”, zegt Madeleine. En ze schuift het ding weer snel in de verpakking. Het zou toch breken zeg…

Artwin Nuhn